Hoe gaat Nederland met pensioen? Een onderzoek over hoe bewust werknemers zich voorbereiden op hun pensioen op verschillende thema’s, waaronder aanpak werkgevers bij langer doorwerken.
In opdracht van
© GfK Intomart 2013 | 33213 Delta Lloyd Pensioenspiegel | November 2013
.
1
Inleiding
2
Inleiding Langer doorwerken Delta Lloyd wil als belangrijke speler in de pensioenmarkt op een inhoudelijke manier een bijdrage leveren aan de pensioendiscussie. Het onderwerp ‘langer doorwerken’.is zowel bij werkgevers als beleidsbepalers een onderwerp dat nog volop in beweging is. Het besef dringt langzaam door dat we het werken er op moeten gaan inrichten. Er is behoefte aan goede inhoudelijke input, waarmee de komende jaren de discussie gevoerd kan worden.
Doelstellingen
Doelgroep Voor deze monitor is een onderzoek uitgevoerd onder werknemers in loondienst of overheidsdienst. Deze werknemers zijn geselecteerd uit het Online Panel van GfK. Dit Panel telt ruim 110.000 personen en heeft een goede responskwaliteit. Het Panel wordt maandelijks gescreend waarbij gevraagd wordt naar onder meer de werkende status, positie in het huishouden, branche waar men in werkzaam is. Daarmee kan heel nauwkeurig een goede en representatieve steekproef getrokken worden voor de werknemer.
Het onderzoek ‘Hoe gaat Nederland met Pensioen’ is hier onderdeel van en onderzoekt hoe bewust werknemers zich voorbereiden op hun pensioen op verschillende thema’s. Binnen het thema ‘aanpak werkgevers bij langer doorwerken’ wordt jaarlijks gemeten welke maatregelen werkgevers treffen om langer doorwerken te ondersteunen. ‘Hoe gaat Nederland met Pensioen?’ is uitgevoerd onder 1000 werknemers. Het geeft inzicht in het pensioenbewustzijn van werknemers, hoe men aankijkt tegen langer doorwerken en hoe de werkgever daar een rol in speelt.
3
Conclusies
4
Conclusies Werknemers over werkgevers Voorbereiding op langer doorwerken door werkgever • Slechts een derde van de werknemers denkt of weet dat de werkgever zich voorbereidt om langer doorwerken te ondersteunen. • Vooral werknemers uit het klein MKB (<20 werknemers) denken of weten dat hun werkgever zich nog niet voorbereid heeft op langer doorwerken. In grote bedrijven is men er meer zeker over dat er maatregelen getroffen worden.
• Er is vooral onzekerheid over de intenties van de werkgever ten aanzien van langer doorwerken. 6 op de 10 werknemers doet geen duidelijke uitspraak over de vraag of hun werkgever langer doorwerken stimuleert. • Mogelijkheden voor langer doorwerken worden vooral gesignaleerd voor white-collar werk. • Reorganisaties en economische druk bemoeilijken het voor de werknemer om langer door te werken.
• Werknemers geven aan dat hun werkgever maatregelen treft die rekening houden met de leeftijd van de werknemer; lichtere functie bij zwaar werk, begeleiding van jonge collega’s en bevordering van mobiliteit. • Er is een mismatch tussen het aanbod van de werkgever en de behoefte van de werknemer aan maatregelen om langer doorwerken mogelijk te maken. • Vooral werknemers in financiële instellingen en overheidsdiensten zijn er zeker van dat actieve loopbaanplanning door de werkgever wordt aangeboden. • Werknemers hebben voornamelijk behoefte aan vitaliteitsbeleid, senioren- en levensfasebewust personeelsbeleid. Beleid dat nu nog nauwelijks door werkgevers wordt ingezet.
5
Rol van werkgevers
6
De mate waarin werkgevers zich voorbereiden op langer doorwerkende werknemers, wordt niet hoog ingeschat. Tweederde van de werknemers weet het niet, vermoedt van niet of weet dat de werkgever geen maatregelen treft om langer doorwerken te ondersteunen. Inschatting van voorbereiding door werkgever op langer doorwerken
Mannen zijn er vaker mee bekend van vrouwen dat hun werkgever zich voorbereidt op het feit dat werknemers straks langer moeten doorwerken.
Vooral werknemers uit het klein MKB (<20 werknemers) denken of weten dat hun werkgever zich nog niet voorbereid heeft op langer doorwerken. In grote bedrijven is men er meer zeker over dat er voorbereidingen getroffen worden.
D1. Weet u in hoeverre uw werkgever zich nu al voorbereidt op het feit dat werknemers straks langer moeten doorwerken dan de huidige pensioenleeftijd?
Basis: n = 1000 7
Er is een mismatch tussen het aanbod van de werkgever en de behoefte van de werknemer aan maatregelen om langer doorwerken mogelijk te maken. Aanbod beleid werkgever bij langer doorwerken
Vrouwen hebben vaker geen idee van het aanbod van hun werkgever wat betreft langer doorwerken. Vooral werknemers in financiële instellingen en overheidsdiensten zijn er zeker van dat actieve loopbaanplanning door de werkgever wordt aangeboden.
Behoefte aan ondersteuning werkgever bij langer doorwerken
Ten opzichte van werknemers van kleine bedrijven hebben werknemers van grote bedrijven (500+ werknemers) meer behoefte aan seniorenbeleid.
Veel maatregelen worden volgens werknemers vooral in de groot- en detailhandel niet aangeboden.
D3. In hoeverre weet u of uw werkgever de volgende zaken heeft georganiseerd? D4. Aan welke vormen van ondersteuning door uw werkgever heeft u behoeften als het gaat om langer doorwerken?
Basis: n = 1000 8
Werknemers hebben vooral behoefte aan vitaliteitsbeleid, senioren- en levensfasebewust personeelsbeleid. Beleid dat nog nauwelijks door werkgevers wordt ingezet. Weinig behoefte aan in redelijke mate door werkgevers aangeboden
Veel behoefte aan in redelijke mate door werkgevers aangeboden
Weinig behoefte aan nauwelijks door werkgevers aangeboden
Veel behoefte aan nauwelijks door werkgevers aangeboden
D3. In hoeverre weet u of uw werkgever de volgende zaken heeft georganiseerd? D4. Aan welke vormen van ondersteuning door uw werkgever heeft u behoeften als het gaat om langer doorwerken?
Basis: n = 1000 9
Werknemers geven aan dat hun werkgever maatregelen treft die rekening houden met de leeftijd van de werknemer; lichtere functie bij zwaar werk, begeleiding van jonge collega’s en bevordering van mobiliteit. “Rekening houden “Zorgen dat mensen die zwaar werk doen in een andere functie terechtkomen.”
“Leeftijdsbewust personeelsbeleid ontwikkelen”.
met instroom van jonge collega's die
“Minder mensen
ingewerkt kunnen
aannemen.”
worden door oudere
“Werken aan de mobiliteit van medewerkers.”
ervaren collega's.”
Inschatting van voorbereiding door werkgever op langer doorwerken
D2. Weet u ook wat uw werkgever op dit moment al doet of voorbereidt om ervoor te zorgen dat werknemers straks langer moeten doorwerken dan de huidige pensioenleeftijd?
Basis: n = 1000 10
Hoe het aanbod van de werkgever de behoeften van de werknemers reflecteert
Seniorenbeleid
Vitaliteitsbeleid
Mismatch: -29%
Mismatch: -18%
Levensfasebewust Personeelsbeleid
Actief aanbieden na- en bijscholing
Actieve loopbaanplanning
Mismatch: -28%
Mismatch: 3%
Mismatch: 3%
Behoefte werknemer
Aanbod werkgever
D3. In hoeverre weet u of uw werkgever de volgende zaken heeft georganiseerd? D4. Aan welke vormen van ondersteuning door uw werkgever heeft u behoeften als het gaat om langer doorwerken?
Dit is het percentage werknemers dat heeft aangegeven aan deze maatregel behoefte te hebben. Dit is het percentage werknemers dat er zeker van in dat deze maatregel wordt aangeboden door de werkgever.
Basis: n = 1000 11
Vooral onzekerheid over de intenties van de werkgever t.a.v. langer doorwerken. Verwachte houding van werkgever t.a.v. langer doorwerken
Mogelijk maken langer doorwerken door werkgever
D5. Hoe denkt u dat uw huidige werkgever staat tegenover het langer doorwerken van werknemers dan de huidige pensioenleeftijd?
D6. Maakt uw huidige werkgever het u goed mogelijk om langer door te werken dan de huidige pensioenleeftijd?
Basis: n = 1000 12
Mogelijkheden voor langer doorwerken worden vooral gesignaleerd voor white-collar werk. Opmerkelijk: reorganisaties en economische druk bemoeilijken het voor de werknemer om langer door te werken. “Ik heb kennis van zaken en dat is makkelijk voor de “Door de mogelijkheid een werkgever.” andere functie te bekleden binnen hetzelfde bedrijf.” “Er kan ook op 0 uren basis opgeroepen worden”. “Omdat het werk niet fysiek belastend is”. “Omdat oud medewerkers als adviseur terug kunnen komen”.
Het is goed mogelijk om langer door te werken omdat…
Het is niet goed mogelijk om langer door te werken omdat…
“Vanwege het korte termijn beleid waarbij omzetgroei en winst op korte termijn het belangrijkste zijn.”
“Omdat het een onzekere tijd is en er niet genoeg werk is.”
“In verband met reorganisaties worden “Vanwege zwaar en stressvol werknemers die tegen hun werk”. pensioen aanzitten aangemoedigd om ook daadwerkelijk met pensioen te gaan.”
D6a. Waarom denkt u dat het bij uw huidige werkgever goed mogelijk is om langer door te werken?
Basis: n = 1000
D6b. Waarom denkt u dat het bij uw huidige werkgever niet goed mogelijk is om langer door te werken? 13
Bijlagen
14
54% heeft een globaal tot goed beeld van zijn financiële situatie na pensioen. 19% heeft daarover nog niet nagedacht, 27% heeft slechts een beetje beeld van de financiële situatie. Financiële situatie
B1: In hoeverre heeft u voor ogen hoe uw financiële situatie zal zijn als u met pensioen gaat?
Basis: totaal (n = 1000) 15
Onderzoeksverantwoording Methode
Het onderzoek is online uitgevoerd op het Online Panel van Intomart GfK. Respondenten uit het Panel ontvingen via een e-mail een uitnodiging met daarin een link naar de online vragenlijst.
Veldwerkperiode
Het veldwerk voor dit onderzoek werd uitgevoerd in de periode 14 t/m 25 oktober 2013. De gemiddelde invulduur van de vragenlijst bedroeg ca. 13 minuten.
Doelgroep & steekproef
De doelgroep voor dit onderzoek bestaat uit Nederlandse werknemers. Door middel van screeningsvragen is een steekproef getrokken uit het Online Panel. De geselecteerde respondenten hebben in eerder onderzoek aangegeven in loondienst of overheidsdienst werkzaam te zijn. In totaal hebben n=1000 werknemers de vragenlijst volledig ingevuld. De resultaten zijn gewogen naar leeftijd en opleiding, zodat de verhouding representatief is voor de Nederlandse werknemer.
Rapportage
Naast deze PowerPoint-rapportage zijn er eveneens uitgebreide tabellenboeken beschikbaar met uitsplitsingen van de resultaten naar relevante achtergrondkenmerken en typeringen.
Certificering
Het onderzoek is uitgevoerd in overeenstemming met het kwaliteitssysteem van Intomart GfK dat is gecertificeerd volgens de normen van NEN-EN-ISO 9001, ISO 20252 en ISO 26362. Intomart GfK onderschrijft de gedragsregels van E.S.O.M.A.R. (European Society for Opinion and Market Research) en is lid van de brancheorganisatie MOA (zie http://www.moaweb.nl). Het is toegestaan de uitkomsten van onderzoek extern te publiceren. Wel dient in dat geval bij de onderzoeksresultaten als bron "Intomart GfK november 2013" te worden vermeld. Exclusiviteit van verzamelde gegevens is gebaseerd op de Gedragscode van de MOA, art. 9 (zie http://www.moaweb.nl).
16
