Hoe gaat het met pleegkinderen in Nederland? Pleegzorgsymposium 19 juni 2014 Em. prof. dr. Jo Hermanns, dr. F.B. van Rooij, M. Arntz MSc, drs. A.M. Maaskant (spreker)
Introductie
In Nederland ruim 20.000 pleegkinderen 64% voor langere tijd Internationale studies: verhoogd risico op negatieve ontwikkelingsuitkomsten in kindertijd en volwassenheid
Pleegzorgsymposium ‘Waar blijft het kind’
2
Introductie (vervolg)
Verschillende factoren worden in verband gebracht met ontwikkeling van pleegkinderen Een van de belangrijkste: afgebroken pleegzorgplaatsingen: 22-50% Bescherming: hoge kwaliteit van zorg en hoge motivatie pleegouders en steunbronnen Risico: gedragsproblemen kind en minder sterke opvoedvaardigheden van pleegouders Pleegzorgsymposium ‘Waar blijft het kind’
3
Deze presentatie
Hoe gaat het met pleegkinderen in Nederland? Stabiliteit plaatsingen en welzijn pleegkinderen
Pleegzorgsymposium ‘Waar blijft het kind’
4
Onderdeel van grotere RCT studie
Nagaan of het begeleiden van pleegouders bij het omgaan met moeilijk gedrag van hun pleegkind (d.m.v. PMTO), de opvoedingssituatie dusdanig kan verbeteren dat de plaatsing minder onder druk komt te staan.
Pleegzorgsymposium ‘Waar blijft het kind’
5
In samenwerking met
De Rading (Utrecht) Juzt (Noord-Brabant) Jeugdhulp Friesland (recent) PiResearch (PMTO Nederland) ZonMw Universiteit van Amsterdam
Em. prof. dr. Jo Hermanns, dr. F.B. van Rooij, M. Arntz MSc, drs. A.M. Maaskant
Pleegzorgsymposium ‘Waar blijft het kind’
6
Opbouw van de studie 1.
2. 3.
Onderzoek naar beëindigde pleegzorgplaatsingen Screeningsonderzoek pleegkinderen Randomized Controlled Trial PMTO (nu lopend)
Pleegzorgsymposium ‘Waar blijft het kind’
7
Onderzoek naar beëindigde pleegzorgplaatsingen (1)
169 afgesloten dossiers (kinderen 0-20 jaar, lange en korte termijn plaatsingen) bekeken op:
Gepland of ongeplande beëindiging?
Welke factoren (kind- en gezin) voorspellen een ongeplande beëindiging?
Pleegzorgsymposium ‘Waar blijft het kind’
8
Resultaten (1a)
35% van de plaatsingen is ongepland beëindigd Verschil tussen ongepland of gepland: Kindfactoren:
Gezinsfactoren:
Niet-Nederlandse achtergrond Fysieke mishandeling Hechtingsproblemen Externaliserende gedragsproblemen Hyperactiviteit
Biologische kinderen Netwerkplaatsingen Opvoedvariant Niet-Nederlandse achtergrond Aantal stressvolle gebeurtenissen Opvoedstress Opvoedvaardigheden
Pleegzorgsymposium ‘Waar blijft het kind’
9
Resultaten (1b)
Voorspellers? Het risico op een ongeplande beëindiging neemt toe als:
Gedragsproblemen van het kind
Niet-Nederlandse achtergrond kind
Meer opvoedingsstress van pleegouders
Pleegzorgsymposium ‘Waar blijft het kind’
10
Screeningsonderzoek pleegkinderen (2)
Hoe gaat het met pleegkinderen?
Gemeten met de SDQ ingevuld door pleegouders (van 329 kinderen 4-12 jaar)
Plaatsingen langer dan 1 jaar
Welke risicofactoren hangen daarmee samen? Belangrijkste voorspeller voor problemen?
Pleegzorgsymposium ‘Waar blijft het kind’
11
Resultaten (2a) Hoe gaat het met pleegkinderen? SDQ:
37,4 % in klinisch gebied > normale bevolking (10%) 13,4 % in grens gebied > normale bevolking (10%) 49,2 % in normale gebied > normale bevolking (80%) Serieuze impact op pleegouders: 30% in klinisch gebied Pleegzorgsymposium ‘Waar blijft het kind’
12
Resultaten (2b) Welke kindfactoren hangen samen met problemen? Wel
Leeftijd
Leeftijd bij plaatsing
Aantal eerdere plaatsingen
Niet
Duur van de plaatsing
Geslacht
Achtergrond (NL/niet NL)
Beschermingsmaatregel
(waaronder pleegoudervoogdij)
Pleegzorgsymposium ‘Waar blijft het kind’
13
Resultaten (2b) Welke gezinsfactoren hangen samen met problemen? Wel
Niet
Aantal jaren ervaring van
Leeftijd pleegouders
pleegouders
Andere (pleeg)kinderen
Type plaatsing:
1 of 2 pleegouders
Bestandplaatsingen hogere
Matching achtergrond
scores
Pleegzorgsymposium ‘Waar blijft het kind’
14
Resultaten (2c) Belangrijkste voorspeller voor problemen?
Aantal jaren ervaring van de pleegouder: Hoe langer de ervaring, hoe hoger de SDQ score
Maar: het verklaart maar 10 % van de variantie, overige 90 % niet bekend
Niet bekend wat de richting van dit verband is
Aantal risicofactoren:
Hoe meer risicofactoren aanwezig, hoe hoger de SDQ score
Meer dan twee risicofactoren aanwezig: SDQ klinische score
Pleegzorgsymposium ‘Waar blijft het kind’
15
Resultaten (2c) Aantal risicofactoren
Pleegzorgsymposium ‘Waar blijft het kind’
16
Conclusies
In Nederland gaat het gelukkig met bijna de helft van de pleegkinderen goed Maar, zorg om pleegkinderen is terecht: Ruim een derde van de plaatsingen eindigt ongepland Drie keer meer probleemscores pleegkinderen dan ‘gewone’ kinderen En verhoogde impact pleegouders Welzijn van kind wordt bepaald door opeenstapeling en interactie-effect van meerdere risicofactoren Pleegzorgsymposium ‘Waar blijft het kind’
17
En nu:
Aandacht voor opeenstapeling van risicofactoren Gedragsproblemen en opvoedvaardigheden en -stress zijn veranderbaar Uitkomsten van RCT studie zijn daarom van groot belang Verwachting eindresultaten: najaar 2015 Pleegzorgsymposium ‘Waar blijft het kind’
18
DANK!
Maaskant, A.M., Van Rooij, F.B., Hermanns, J.M.A. (In press). Mental health and associated risk factors of Dutch school aged foster children placed in long-term foster care. Children and Youth Services Review.
Pleegzorgsymposium ‘Waar blijft het kind’
19