HKN JAARVERSLAG 2014

HISTORISCHE KRING NIEUWEGEIN

HKN JAARVERSLAG 2014 In het afgelopen jaar hebben er diverse bijzonder interessante gebeurtenissen plaatsgevonden. De Vrijwilligers, de Werkgroepen en het Bestuur hebben weer veel werk verzet. Hoewel het Jaarverslag een terugblik geeft over het afgelopen jaar wil het Bestuur ook graag een kleine vooruitblik geven, omdat het met vereende krachten is gelukt om begin 2015 “Cronyck de Geyn van de 3 Erfgoedinstellingen in Nieuwegein” gezamenlijk als kwartaalmagazine in een nieuw jasje uit te geven, nadat “Cronyck de Geyn” gedurende meer dan 36 jaar het kwartaalblad van de HKN is geweest. Een hele prestatie waarvoor in 2014 veel voorwerk is verricht. In november en december 2014 was vanwege de uitbraak van vogelgriep op diverse plaatsen in Nederland het Natuurkwartier diverse keren uit voorzorg gesloten en dus helaas ook Museum Warsenhoeck. In de laatste weken van december werden de maatregelen versoepeld en was het bezoek weer welkom, maar de dieren moesten in de hokken blijven, zodat er minder bezoekers kwamen. Omdat veiligheid voor alles gaat, gingen de levende Kerststal bij de Kinderboerderij en de altijd zeer sfeervolle Kerstavond in ons Museum ook niet door. Mede hierdoor was ons bezoekersaantal in 2014 helaas lager is dan in voorgaande jaren. Onze exposities en andere HKN activiteiten trokken 2528 bezoekers/deelnemers. Het jaar 2015 staat geheel in het teken van het 25 jarig bestaan van Museum Warsenhoeck in verband waarmee er het hele jaar voor jong en oud bijzondere activiteiten in ons Museum plaatsvinden. De Lions Club Nieuwegein: Cultureel Erfgoed – laten we er zuinig mee om gaan! De Lions Club Nieuwegein heeft in 2014 de 3 Erfgoedinstellingen in Nieuwgein (3E’s) bestempeld als “het goede doel”, d.w.z. dat de opbrengst van hun fundraising events ten goede zou komen aan de 3E’s. De HKN is hierover zeer verheugd. De Lions Club Nieuwegein organiseerde op 26 januari 2014 in Theater DE KOM Het Matinee met een optreden van de band “Het Groot Niet Te Vermijden”. Het was een zeer muzikaal en goed bezocht Matinee. Namens de 3E’s heeft Harry ten Hove toen een cheque in ontvangst mogen nemen, waarvan het bedrag exact zou worden ingevuld na “De Slag om Nieuwegein”. De Lions Club onderbouwde hun keuze voor het goede doel als volgt: “De 3E’s houden de historie en de geschiedenis van Nieuwegein levend en toegankelijk voor de huidige en de toekomstige generatie. Zij zorgen ervoor, dat onze kinderen en kleinkinderen de geschiedenis van Nieuwegein leren kennen. Door de jaren heen is er bezuinigd op de cultuur en dus ook op de Erfgoedinstellingen, terwijl het van groot belang is dat wij ook in de toekomst van dit moois kunnen blijven genieten”. Op 8 mei 2014 vond voor de 4e keer “De Slag om Nieuwegein” plaats met 11 teams. Het team Zakelijke Relaties van Rabobank Utrecht en Omstreken werd de winnaar. Aan het eind van de avond werd de opbrengst van deze 2 door de Lions georganiseerde evenementen met een cheque van € 3.500, -- aan de 3E’s overhandigd te besteden aan een gezamenlijk project. In onderling overleg is besloten dit bedrag te gebruiken voor een educatieve film over de geschiedenis van Nieuwegein voor met name groep 7 en 8 van het basisonderwijs. Hiermee willen de 3E’s bereiken dat ieder kind het basisonderwijs in Nieuwegein verlaat met meer kennis van de geschiedenis van onze stad. Een mooi doel en een prachtige opsteker, met zeer veel dank aan de Lions. Partnership Museum Warsenhoeck en Rabobank Utrecht en Omstreken

1

In Museum Warsenhoeck hebben vertegenwoordigers van Rabobank Utrecht en Omstreken mevrouw A. Konings (manager marketing, communicatie & coöperatie) en de heer J. Hoekstra-, en van de HKN - Harry ten Hove en Huub van Baal in aanwezigheid van Cor Bisschops en Marlies Adriaansen - op 20 februari 2014 in Museum Warsenhoeck de partnershipovereenkomst ondertekend. De jeugd staat in dit partnership voorop. Doel is het cultuurhistorisch erfgoed van Nieuwegein onder de aandacht te brengen van 12-15 jarigen en daarmee hun cultuurparticipatie te verhogen. Schenkingen * Historische Charters De Algemene Vergadering heeft op 24 maart 2014 ingestemd met schenking door de HKN aan Het Utrechts Archief (HUA) van 35 Historische Charters en circa 70 andere documenten met een index uit de collectie Jutphaas over de periode 1650–1846. Tot op heden heeft deze schenking echter nog niet plaatsgevonden ten gevolge van diverse personele wisselingen bij HUA. * Schenking Rouwborden door Rabobank Nederland Op 16 juli 2014 zijn in Museum Warsenhoeck 7 eeuwenoude kostbare rouwborden uit de Kunstcollectie van Rabobank Nederland geschonken aan de HKN. Cultuurhistorisch gezien een zeer interessante en belangrijke aanwinst waarvoor de HKN Rabobank Nederland veel dank is verschuldigd. Deze rouwborden zijn afkomstig van leden van de familie De Malapert. Ze hingen oorspronkelijk in het koor van de oude St. Nicolaaskerk op het Kerkveld te Jutphaas. Na vele jaren zijn de rouwborden terug in Nieuwegein. Enige tijd geleden werden de 7 rouwborden teruggevonden in de kunstcollectie van Rabobank Nederland. Wegens reorganisatie van deze collectie werd een nieuwe bestemming gezocht. De conservator van Rabobank Nederland heeft contact gezocht met onze collectiebeheerder, Marlies Adriaansen. Harry ten Hove heeft de schenkingsakte getekend en heeft Rabobank Nederland zeer bedankt voor hun inzet om deze objecten naar hun oorsprong terug te brengen. Over de rouwborden is in het oktober nummer van “Cronyck de Geyn” een artikel verschenen van de hand van Wolfgang Herrlitz. De toestand van de eeuwenoude rouwborden wordt door deskundigen bekeken, reden waarom de rouwborden - die zeer speciale zorg behoeven - nog niet zijn geëxposeerd. Foto’s van de rouwborden zijn door de HKN wel geëxposeerd tijdens de laatste Wetenschapsdag van FOM (Fundamenteel Onderzoek der Materie) /Differ (Dutch Institute for Fundamental Energy Research) op Kasteel Rijnhuizen op 5 oktober 2014, waarbij Piet Daalhuizen en Wolfgang Herrlitz aan de vele bezoekers deskundige informatie hebben gegeven. * Schenking archief van de fabriek van Gebr. Van Bentum Constructies en Stalen Ramen BV in Nieuwegein Op 26 februari 2013 hield de fabriek van Gebr. Van Bentum Constructies en Stalen Ramen BV in Nieuwegein op te bestaan. Daarin lag het archief, dat aan de HKN is geschonken. * Schenking door de heer P. van Iperen, oud buschauffeur van de Tram – en Bargedienst, en door door de heer H. Lemmen, directeur van de Tram - en Bargedienst, uitbreiding van het archief Enkele jaren geleden heeft de HKN/Museum Warsenhoeck voor een thema-expositie over openbaar vervoer veel objecten in bruikleen gekregen van de heer P. van Iperen, oud collega buschauffeur van de vader van Piet Daalhuizen, ondermeer zijn oude uniform. Na die expositie heeft de heer van Iperen zijn oude uniform aan de HKN geschonken. In 2014 heeft hij de HKN diverse items over het openbaar vervoer geschonken. Pronkstuk is het wagennummer, gebeiteld uit eikenhout, van de Vreeswijkse Paardentram van Vreeswijk naar Utrecht en terug. De laatste Paardentram reed op 16 augustus 1923. De heer H. Lemmen, directeur van de Tram – en Bargedienst heeft eveneens diverse items geschonken.

2

HKN/ Museum Warsenhoeck is de schenkers veel dank verschuldigd en zal de objecten graag exposeren bij HKN thema- exposities. Samenwerking tussen de 3 Erfgoedinstellingen in Nieuwegein De samenwerking tussen de 3 Erfgoedinstellingen in Nieuwegein (3E’s) is afgelopen jaar verder uitgebouwd. Zo is een gezamenlijke Activiteitenkalender voor 2015 opgesteld, zijn gezamenlijk voorbereidingen getroffen voor een educatieve film over Nieuwegein voor met name groep 7 en 8 van de basisschool met o.a. financiële steun van de Lionsclub Nieuwegein en voor het doen verschijnen van Cronyck de Geyn als gezamenlijk kwartaalmagazine van de 3E’s (zie blz. 1). Voorst heeft er veel en intensief overleg plaatsgevonden over de conceptplannen betreffende Fort Vreeswijk en de huisvesting van Het Vreeswijks Museum, die door de 3E’s met de nodige zorgen op de voet worden gevolgd. Het regulieroverleg van de 3E’s met de cultuurverantwoordelijke wethouders is ook na de wethouderswisseling gecontinueerd. Relatie met de Tweede Verdieping Een van de HKN vrijwilligers, Addy Neijmeijer, houdt zich speciaal bezig met relatiebeheer met de Tweede Verdieping/ de Bibliotheek. Een van de activiteiten was dat ansichtkaarten uit de HKN collectie zijn gebruikt (met bronvermelding) voor een presentatie op een beeldscherm in de Bibliotheek, waarmee de aandacht werd gevestigd op de Beatrixsluizen. In het kader van samenwerking is o.a. besproken het in de toekomst eventueel organiseren van lezingen van de HKN op de Tweede Verdieping. Dit wordt nader uitgewerkt. Op een scherm in de Bibliotheek staan regelmatig de posters van de thema- exposities en de Kunstexposities in Museum Warsenhoeck. HKN als informatiebron Diverse personen en instanties hebben zich ook het afgelopen jaar met uiteenlopende vragen tot de HKN gewend. Veelal zijn dat vragen over familie of een pand waarin een familielid in het verleden heeft gewoond of een fabriek, die er niet meer is. In de meeste gevallen hebben wij hen kunnen helpen. In een aantal gevallen heeft dat een bezoek van betrokkene of de familie aan Museum Warsenhoeck tot gevolg gehad. Veel dank Het Bestuur van de HKN bedankt de vrijwilligers, die zich zeer enthousiast en intensief om niet inzetten voor de HKN en voor Museum Warsenhoeck. Zonder hun inzet zou alles wat er het afgelopen jaar heeft plaatsgevonden absoluut niet mogelijk zijn geweest. De HKN/ Museum Warsenhoeck blijft op zoek naar nieuwe vrijwilligers, inclusief gastvrouwen en gastheren in Museum Warsenhoeck, om telkens weer voor jong en oud diverse interessante activiteiten en exposities te organiseren en Museum Warsenhoeck regelmatig open te houden. HKN Bestuur 2014 Het HKN Bestuur was in 2014 als volgt samengesteld: Harry ten Hove (voorzitter), Huub van Baal (vicevoorzitter), Robien Kuipers (secretaris), François Gathier (penningmeester), Marlies Andriaansen (collectiebeheerder), Jan Rijdes (beheerder), Joke Verbaan (ledenadministratie). De Coördinatoren van de HKN Werkgroepen namen in 2014 eveneens deel aan de HKN Bestuursvergaderingen. Hieronder volgen de Jaarverslagen van de HKN Werkgroepen:

3

Maandagmorgengroep Piet Daalhuizen, Coördinator De Maandagmorgengroep heeft in 2014 geen veranderingen in de bezetting ondergaan. Wel zijn er taken verschoven en is er meer flexibiliteit gekomen bij de inzet voor diverse activiteiten. In 2014 hebben de activiteiten van de Maandaggroep vooral bestaan uit: technisch onderhoud van het museumgebouw schoonhouden van het museumgebouw intern en extern (met uitzondering van het interieur van de vitrines) assisteren bij de opbouw en de verwijdering van thema-exposities realisering van foto-exposities assisteren bij het collectiebeheer (vooral fotografie) inkoop en verzorging van alles wat te maken heeft met de keuken. Onderhoud en vernieuwing Er is intensief gewerkt aan de vervolmaking van ondermeer de verlichting, de verwarmingsinstallatie en het klimaatbeheer. De steeds opnieuw optredende aanwas van mossen op en tussen de bestrating rond het Museum, wordt steeds meer als een plaag ervaren. Een oplossing daarvoor heeft helaas nog niemand kunnen “aandragen”. Constatering Met enige voldoening kan worden geconstateerd dat Museum Warsenhoeck in toenemende mate ook een veelgebruikte verenigingsaccommodatie is geworden van de HKN, omdat er steeds meer HKN groepen vergaderen en werken, vooral op maandag, maar ook op donderdag en in het weekend. Werkgroep Publicaties Wolfgang Herrlitz, Coördinator 2014 het jaar van verandering In de loop van 2014 is de samenstelling van de Werkgroep aanzienlijk gewijzigd, deels omdat enkelen het na vele jaren vrijwilligerswerk rustiger aan willen doen. Cees Brugman, Piet Daalhuizen en Joop Terpstra hadden al in april 2013 aangegeven om medio 2014 te stoppen. Ook Ben Huiskamp en Peter Stennekes hebben hun werkzaamheden beëindigd. De HKN is hen bijzonder dankbaar voor de zeer vele veelal jarenlange werkzaamheden in de Werkgroep. Om diverse redenen hebben Cor Haakman, Harry Glas en Jan Willems de Werkgroep na een korter verblijf verlaten. In de loop van 2014 zijn er nieuwe leden bijgekomen. Joris de Graaf als eindredacteur van Cronyck de Geyn, Michiel Ridderikhoff als vormgever en Ton Vis voor de persberichten. Medio 2014 heeft Wolfgang Herrlitz het Coördinatorschap van de Werkgroep op zich genomen en hij bereidt de HKN lezingen en excursies voor. Cronyck de Geyn Na de zomer zijn Joris de Graaf en Michiel Ridderikhoff toegetreden tot de HKN Redactie van Cronyck de Geyn. Net als vorig jaar mocht de Redactie zich verheugen in een flink aanbod van zeer lezenswaardige artikelen, waaronder een nieuwe serie van Bart Jan Damstra over de ontwikkeling van de wijken op Nieuwegeins grondgebied. Mede met inbreng van de Werkgroep Publicaties is de overgang van Cronyck de Geyn van de HKN naar een gezamenlijk kwartaalmagazine van de 3 Erfgoedinstellingen in Nieuwegein tot stand gekomen.

4

Activiteitenprogramma 2014 De lezingen van C. Schipper (“Nieuwe Hollandse Waterlinie”), Rina Copier (“Vreeswijk vroeger en nu”) en W.D. Zondag (“Het naamrecht vanaf 1800”) trokken een goed aantal bezoekers. Succesvol waren wederom de excursies naar Leiden (dagexcursie), Doorn en Amersfoort. In september werd opnieuw, maar nu voor de laatste keer vanwege de verhuizing van het FOM/Differ naar Eindhoven, een bijdrage geleverd aan de Open dag /Wetenschapsdag in de kelder van Kasteel Rijnhuizen met veel bezoekers. Werkgroep Cultuurhistorie Eveline de Jong, Coördinator Het afgelopen jaar is Deborah Beeuwkes verwelkomd als lid van de Werkgroep Cultuurhistorie. Zij maakt foto’s van huidige situaties in Nieuwegein. In 2014 is de cultuurhistorische fietstocht “Versteende Polders’’ ontwikkeld en 4 keer gereden. Gelet de enthousiaste reacties wordt hard gewerkt aan een nieuwe fietstocht “Water-weg in Nieuwegein’’, voor 2015. Aanleiding hiervoor was de voordracht van René van der Mark, lid van de Werkgroep, tijdens het Symposium ter ere van het 35 jarig bestaan van de HKN getiteld “Van Polders naar Wijken”. De tochten duurden van 10.30 – 13.00 uur en werden begeleid door Kees Roodenburg, Bart-Jan Damstra of René van der Mark. Start in Museum Warsenhoeck met koffie/ thee en een presentatie van een ½ uur over wat tijdens de fietstocht zou worden bekeken met als doel: herkenning van de getoonde beelden. Een groot deel van de activiteiten van de Werkgroep stond in het teken van het project “Digitale Reis door de Tijd in Nieuwegein”. Hiervoor zijn enkele modules ontwikkeld. Die over de stroomruggen bestaat uit 3 delen: een animatie van het ontstaan er van, ontstaan en ligging in het gebied van de Kromme Rijn en de situatie in Nieuwegein. Ook zijn modules ontwikkeld over Kastelen, Buitenplaatsen en versterkte Boerderijen, Toponiemen (oude veldnamen) ingedeeld per wijk en de Prehistorie in Nieuwegein. Ondertussen wordt gewerkt aan nieuwe modules. De overige activiteiten betroffen: - overleg met Edmée Sleijpen van de Gemeente Nieuwegein over onder meer de Cultuurhistorische Waardenkaart het Kerkveld inrichtingsvisies Fort Vreeswijk en Fort Jutphaas, gebiedsvisies Rijnhuizen, Park Oudegein en Werk aan het Overeind, de Ringslangweide - bezoek aan Rijkswaterstaat i.v.m. de herinrichting van de Boschewaard (steenovens) en het vrijleggen van een kazemat aan het Lekkanaal - omzetten van de analoge data van de Blokhoeve in de archeologische database. Werkgroep Archief & Documentatie Diny Gathier, Coördinator De Werkgroep Archief & Documentatie bestaat uit 4 personen. Lopende zaken De lopende werkzaamheden bestonden onder meer uit: beschrijven en invoeren van nieuw ontvangen boeken (doorlopend) scannen van foto’s en dia’s (doorlopend) optimaliseren van de beschrijvingen van dia’s en foto’s en waar nodig het koppelen van de gescande dia’s en foto’s (lopend)

5

-

-

invoeren van voor de HKN interessante artikelen in Adlib (doorlopend) beschrijven van het knipselbestand (lopend) invoeren en beschrijven van de objecten, die van de Gemeente zijn ontvangen (lopend) beschrijven van materiaal van Gebr. Van Bentum o.a. over de verbouw en nieuwbouw. De beschrijving is nagenoeg klaar. Details worden nog nagelopen en daarna ingevoerd in Adlib beschrijven van de bouw van de Beatrixsluis en de aanleg van het Lekkanaal inventariseren van ontvangen materiaal van R. Blans, o.a. over Utrecht, kerken en kloosters, verkeer, Jutphaas archiveren van de jaargangen van “Cronyck de Geyn” (doorlopend).

Uitzoeken en beschrijven In 2014 ontvangen archieven en gegevens, die nog moeten worden uitgezocht en beschreven zijn: - gegevens en foto van basisschool Hoog Zandveld, Lupinestraat - archiefstukken van de Tram- en Bargedienst Jutphaas, geschonken door de heer P. van Iperen, zijn voor een groot deel uitgezocht en beschreven - objecten van de Tram- en Bargedienst Jutphaas, via de heer G. Wouda geschonken door de heer H. Lemmen, moeten nog worden uitgezocht en beschreven. Verder heeft Jozef Reintjes, lid van onze Werkgroep, geholpen bij: - verschillende verzoeken van buiten de HKN naar materiaal: o.a. de Historische Kring Loenen en de Fotoclub Nieuwegein - het zoeken naar fotomateriaal en gegevens voor artikelen - het zoeken naar fotomateriaal en gegevens voor artikelen van leden van de HKN. Gemeentelijke Monumentencommissie Fer Martens, vertegenwoordiger van de HKN De taak van de Gemeentelijke Monumenten Commissie (GMC) is het College van Burgemeester en Wethouders te adviseren over “(ver)bouwplannen aan gemeentelijke of rijksmonumenten en in beschermde dorpsgezichten”. Ze heeft dan een vergelijkbare status als de Welstandscommissie. Een Gemeente is verplicht een dergelijk commissie te hebben. Adviezen worden ook gegeven over bouwplanontwikkelingen in de nabijheid van monumenten of van een beschermd dorpsgezicht vanwege de invloed die een dergelijk bouwplan daarop kan hebben. Per 1-1-2012 is iedere Gemeente door het Rijk verplicht een volledige beschrijving te maken van al haar cultuurhistorische waarden. Met hulp van de HKN Werkgroep Cultuurhistorie is door de Gemeente het Rapport “Jonge stad, oude kwaliteiten” opgesteld. Bij de herziening van bestemmingsplannen wordt al met dit Rapport rekening gehouden. Door gebrek aan ambtelijke capaciteit is de voortgang echter ernstig vertraagd. Daarom zal een en ander pas in 2015 door de Gemeenteraad worden vastgesteld. Tegelijk zullen een tiental panden voor monumentenbescherming worden voorgedragen. De GMC vergaderde 11 keer. De volgende onderwerpen die zijn besproken, zijn in het kader van het jaarverslag interessant om te vermelden: * Beheer van monumenten - Begraafplaats Kerkveld Er wordt een beheerplan opgesteld, dat recht doet aan haar historische betekenis. In de toekomst zullen weer graven worden uitgegeven.

6

- Fortterrein Jutphaas Binnen de Gemeente wordt nagedacht over een toekomstvisie. Een idee om daar enkele woningen te bouwen stuitte op ernstige bezwaren van de GMC en is afgevoerd. * Bouw-en verbouw - Andere bestemmingen Fort Vreeswijk Er worden enkele scenario’s voor een nieuwe exploitatie van Fort Vreeswijk opgesteld. Daarin wordt uitgegaan van functieveranderingen, die veelal gepaard gaan met verbouwingen en uitbreidingen. De GMC acht dit minder wenselijk. Een minderheid van de GMC – waaronder de HKN vertegenwoordiger – is van mening dat er bouwkundig niets mag gebeuren aan het Fort. Zo zou de scoutingloods (botenopslag) moeten worden verbouwd voor een uitvaartverzorger, die dan zou gaan verhuizen uit het oude dorp Vreeswijk. En tegelijk is er in het oude dorp feitelijk een teveel aan m2 voor (semi)-commerciële functies. Dus: waarom een historisch Fort aantasten en tegelijk het oude dorp marginaliseren? - Nedereindseweg In de afgelopen jaren hebben zich behoorlijke meningsverschillen voorgedaan tussen de GMC en Gemeentelijke afdelingen over de situering van nieuwbouw tussen monumenten aan het historische, vooral agrarische, lint langs de Nedereindseweg. Bij ieder plan wordt opnieuw discussie gevoerd. Zo zal dit bv. ook weer gebeuren rond het “Bontje-terrein” op de hoek van het Kerkveld. Getracht wordt samen met de betreffende afdelingen een rooilijn te construeren, die recht doet aan de zichtbaarheid van de historische panden. Die rooilijn zal dan moeten worden opgenomen in de betreffende bestemmingsplannen. * Waterstaat & Militair - Uitbreiding Beatrixsluis met een derde kolk De derde kolk met haar apparatuur zal niet boven het maaiveld uitsteken en dus niet het monument ernaast beïnvloeden. Tegelijk zal het Amsterdam-Rijnkanaal worden verbreed. Aan de huidige oever liggen nu nog bouwwerken van de Hollandse Waterlinie. Deze objecten worden als “object trouvé” beschouwd: ze worden in het nabije landschap op een andere plek neergezet op een zodanige wijze, dat iedereen kan zien dat ze zijn verplaatst. - Renovatie Koninginnensluis De discussies hierover zijn nog gaande. Inmiddels heeft Rijkswaterstaat gekozen voor een veel minder ingrijpende renovatie. De GMC blijft zich verzetten tegen het plaatsen van een hekwerk rond de kolken. - Nieuwe Hollandse Waterlinie Er loopt een procedure om een aantal onderdelen van de Nieuwe Hollandse Waterlinie - zoals duikers, bruggetjes - op de (rijks)monumentenlijst te plaatsen. Gastvrouwen en gastheren van Museum Warsenhoeck Bets Rijdes, Coördinator Begin van 2014 had de HKN voor Museum Warsenhoeck in totaal 20 gastvrouwen en gastheren. Helaas zijn 1 gastheer en 1 gastvrouw vertrokken, maar in de loop van het jaar hebben wij 2 nieuwe gastheren mogen verwelkomen. De HKN is nog steeds op zoek naar nieuwe gastvrouwen en gastheren voor Museum Warsenhoeck. Daarom weer een oproep aan iedereen om in zijn/haar omgeving op zoek te gaan naar nieuwe vrijwilligers voor de functie van gastvrouw of gastheer. Alleen met nieuwe aanwas kunnen wij de maximale dienstverlening aan de bezoekers van ons Museum blijven bieden.

7

Maatschappelijke stage Ook in 2014 hebben wij 10 leerlingen van het middelbaar onderwijs de mogelijkheid geboden om bij Museum Warsenhoeck invulling te geven aan hun verplichte maatschappelijke stage. Een enkele stage loopt door in 2015. Informatie Informatie over nieuwe exposities en andere wetenswaardigheden wordt steeds per e-mail verzonden aan de gastvrouwen en gastheren, maar ook naar een steeds groter wordende groep HKN leden en belangstellenden van ons Museum. Werkgroep Exposities Bets Rijdes, Coördinator De Werkgroep heeft 9 keer vergaderd en bestaat uit 5 leden. Er zijn 3 thema-exposities geweest: * Expositie “Winters Vermaak” Van 12 januari t/m 27 april 2014 de 1e thema-expositie van 2014 getiteld “Winters Vermaak”. De expositie werd geopend door 2 exposanten. Zij kwamen binnen op schaatsen, gekleed in dikke truien en met mutsen op en gingen na afloop van hun “schaatstocht” naar de koek en zopie kraam voor een heerlijk bord erwtensoep. Deze expositie gaf een beeld van de winter als men dikke kleding aantrekt om er op uit te gaan op de schaats of met de slee. Er waren verschillende soorten schaatsen te zien als ook oude en moderne sleetjes. Wat niet ontbrak was de koek en zopie kraam, waar men warme chocomel en koeken kon kopen. Er waren ook veel attributen die met de winter te maken hebben zoals schilderijen, boeken, blikken met winterafbeeldingen, materialen voor het maken en onderhouden van schaatsen, foto’s enz. Foto-expositie op de Hilde De Hilde was ingericht met foto’s en krantenknipsels van monumenten en historische gebouwen in het vroegere Jutphaas. Deze foto’s zijn verzameld in het boekje “Wandeling door Oud-Jutphaas” bijeengebracht door Otto Pijpker en Joop Terpstra. Het boekje is voor € 1.00 te koop bij de balie van ons Museum. Aan de hand van het boekje werden foto’s van monumenten getoond, die op de wandelroute liggen en die in het boekje zijn beschreven. Tussen de soms verrassende foto’s van onder meer Peter Stennekes en René Meerwijk waren ansichten en krantenartikelen geëxposeerd uit het verleden. * Expositie “Mode in beweging” Vanaf 11 mei t/m 24 augustus 2014 de 2e thema- expositie met als titel “Mode in beweging”. Mode zit overal; tegenwoordig is ons dagelijks leven er helemaal van doordrongen. Begin 20e eeuw is een periode van vernieuwing en vooruitgang, ondanks de Eerste Wereldoorlog. Ook in de kleding heeft er een enorme verandering plaatsgevonden, vooral in de kleding van de vrouw. De jaren ‘20 worden de “roaring twenties” genoemd. Er komen steeds meer accessoires om variatie te brengen in de kleding, die voor alle klassen van de maatschappij steeds meer gelijkvormig wordt. Eind jaren ’50 komen de mooie rechte tweed mantelpakjes afgezet met galon of wollen band, bijpassende zijden blouses met een gestrikte kraag en namaak gouden kettingen. De jaren ’60 en begin jaren ’70 staan geheel in het teken van de jeugd: wijde rokken, tule petticoats eronder, truitjes of overhemdblouses. Deze overzichtsexpositie gaf een goed beeld van “Mode in beweging”. Ook werden beelden getoond van de “Viering 600 jaar Oude Sluis” in 1975. Veel Vreeswijkers maakten zelf historische kledij. In een stoet van bijna 2 km trokken zij door het oude Vreeswijk. Modevakschool “De Schans” gaf een demonstratie eigen kleding maken. Bezoekers konden vragen stellen over bv. hoe een rits in een broek te zetten e.d. Cursisten van de Modevakschool hebben

8

ook een modeshow gegeven van zelfgemaakte creaties. Twee kinderen showden de kleding, die hun moeder of oma had gemaakt. * Expositie “Stilstaan bij de tijd”, van zonnewijzer tot digitale klok Van 7 september 2014 t/m 11 januari 2015 de 3e thema- expositie getiteld “Stilstaan bij de tijd”, van zonnewijzer tot digitale klok. Alle aspecten van ons dagelijks leven lijken te worden geregeerd door de klok. De “tijd” is een van de meest invloedrijke uitvindingen. Eeuwenlang worstelde de mens om de tijd te meten en te regelen. Iets van die worsteling met vadertje tijd was te zien op onze expositie, die bestond uit (bruikleen)materialen, video, foto’s, tekeningen en korte toelichtingen. De (bruikleen)materialen bestonden vooral uit zandlopers, zonnewijzers en uurwerken in alle soorten en maten. Te zien was ook bij wie de 1e uurwerken stonden, hoe de technieken steeds beter werden en welke rol klokken speelden en spelen in de religie zoals de getijdenboeken in het klooster, waarin is aangegeven op welke tijden er moet worden gebeden. Er hingen ook diverse foto’s van klokken. De opening werd verricht door Roel Groenendijk, lid van de Werkgroep Exposities, verkleed als “porder”. Een porder was in vroeger tijden een persoon, die bij de deuren langs ging en met een stok op de ruiten of deuren klopte om aan te geven dat het tijd was om op te staan of naar de kerk te gaan. Speciaal voor deze expositie was een boekje gemaakt met uitgebreide informatie over de geëxposeerde voorwerpen. Tijdens deze expositie is ons Museum helaas regelmatig gesloten geweest vanwege de uitbraak van vogelgriep, waardoor de bezoekersaantallen uiteindelijk veel lager zijn uitgevallen dan wij hadden gehoopt. Kerstavond 2014 is vanwege de uitbraak van vogelgriep helaas niet doorgegaan. Lentefeest 25 mei 2014 was er het jaarlijkse Lentefeest met een duurzaamheidmarkt, samen met de Kinderboerderij, het MEC en de Poldermolen. Het was een mooie zonnige dag en dus trok het Lentefeest veel bezoekers. Werkgroep Kunstexposities John Houtzager, Coördinator Sinds maart 2014 is John Houtzager de nieuwe Coördinator Kunstexposities, die verantwoordelijk is voor de activiteiten op de Hooizolder in ons Museum. Er wordt naar gestreefd dat er tegelijkertijd meerdere kunstexposities zijn, die elkaar in de tijd overlappen. Het afgelopen jaar waren er diverse kunstexposities zoals: 1 januari t/m 30 maart: “Hoe maak je een strip?” van Kim Houtzager. De Hooizolder was voor 50% met ingelijste posters ingericht, die de opbouw van een stripverhaal lieten zien. De andere ruimte was ingericht met 5 aquarellen van de kunstenares (Manga schilderijen) en een aantal strips (PenI’s) van de digitale krant Pen.nl. 1 april t/m 1 november: “Less is more”. Hoofdzakelijk zwart/wit foto’s van Sybolt Engelsma 1 april – 4 september: “Kleur in Nieuwegein”. Foto’s van H. Kalken, docent/kunstschilder 5 september – 15 december: “Dieren”. Foto’s van Rob Maas, natuurfotograaf 1 november – 17 januari: “Schilderijen en kleine 3D-objecten” van Lidy Blaauw, beeldend kunstenares Vanaf 15 december doorlopend in begin januari: “Krachtige vrouwen in de Thora” van Mali Ashkenazi, Israëlische kunstenares.

9

Werkgroep Educatie Cor Bisschops, Coördinator Werkgroep Educatie In 2014 is deze HKN Werkgroep geformeerd, in eerste instantie bestaand uit de Coördinator met enkele adviseurs en later aangevuld met een lid van de Werkgroep, Nathalie Vermin. Om projectmatig educatieactiviteiten ten behoeve van het onderwijs in Nieuwegein te kunnen uitvoeren zijn door de Werkgroep samenwerkingsverbanden gesmeed met Kunst Centraal (KC) en Landschap Erfgoed Utrecht (LEU). Via het LEU wordt onder meer ook de kennis van de Werkgroep d.m.v. deelname aan workshops vergroot. Omdat over de HKN Werkgroepen heen overleg ontbrak, is het maandelijks Afstemming Overleg Coördinatoren gestart, een initiatief van de Coördinator van de Werkgroep Educatie. Contacten met Basisonderwijs en Voortgezet Onderwijs Conform het HKN Educatiebeleid is in 2014 gestart met het (mede via KC en LEU) leggen van contacten met het Basisonderwijs en het Voortgezet Onderwijs in Nieuwegein om educatieprojecten te starten. Dit heeft geleid tot: Project Galecop (Bovenbouw Basisonderwijs) Cultuurhistorisch Project Jutphaas (Onderbouw Voortgezet Onderwijs) Project Industrialisatie in Jutphaas (Bovenbouw Voortgezet Onderwijs). Deze Projecten zijn met veel enthousiasme ontvangen en worden in 2015 voortgezet. Jeugd & Educatie op HKN website Inmiddels is op de HKN website het onderdeel “Jeugd en Educatie” toegevoegd. Hierin worden zowel de scholen als de jeugd van Nieuwegein gewezen op de HKN educatiemogelijkheden. Doelstelling van de HKN is het delen van de kennis over het cultuurhistorisch erfgoed van Nieuwegein. Beheer en ICT Jan Rijdes, Beheerder ICT Ook in 2014 is veel tijd en energie gestopt in het optimaliseren van alle ICT. Een aantal PC’s, waarop Windows XP was geïnstalleerd, zijn nu met Windows 7 geïnstalleerd. De verouderde Office software is vervangen door Office 2010. Alle PC’s hebben nu dezelfde software, waardoor het beheer beter te regelen is. De NAS (netwerkschijf) is nog meer geoptimaliseerd en de gebruikersprofielen zijn verder aangepast. Beheer Evenals in 2012 is er vaak contact geweest met de eigenaar van het pand, de Gemeente Nieuwegein. Omdat er veel storingen met het alarmsysteem waren, is het systeem vernieuwd. Dit is nu digitaal uitgevoerd. “Kippersluis installatieburo voor elektrotechniek en beveiligingen” heeft hiervoor een financiële bijdrage geleverd. Onze dank hiervoor. Het systeem kan nu via internet worden bewaakt en bediend. Het verwarmingssysteem, dat in 2013 is vernieuwd, kan nu ook via internet worden bewaakt en bediend. De elektrische installatie voldeed niet meer aan de normen en is aangepast. Bij de thema-exposities is assistentie verleend bij het afbreken en het opbouwen van de exposities.

10

Ledenbestand Joke Verbaan, Ledenadministratie 2014 Aantal leden per 1-1-2015 Nieuwe leden Leden, die zijn overleden of hebben bedankt

363 23 18

(2013 (Per 1-1-2014 ( (

) 355) 13) 24)

Website Jan Rijdes, Webmaster Website Ook in 2014 is hard gewerkt om de website uit te breiden en up to date te houden. Het archief van Cronyck de Geyn is tot en met de een na laatste uitgave online te raadplegen. Er zijn formulieren gemaakt voor het aanmelden voor de HKN fietstocht en voor het aanmelden van groepsbezoeken aan Museum Warsenhoeck. Maandelijkse historie

Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov 2014 2014 2014 2014 2014 2014 2014 2014 2014 2014 2014

Dec 2014

Month

Unique visitors

Number of visits

Pages

Hits

Bandwidth

Jan 2014

1175

2051

3727

13981

1.70 GB

Feb 2014

1126

1736

3320

19107

1.80 GB

Mar 2014

1286

1990

3530

12678

1.90 GB

Apr 2014

1204

2142

3726

14012

2.35 GB

May 2014

1205

2118

4016

14360

2.19 GB

Jun 2014

939

1752

3436

12237

1.67 GB

Jul 2014

950

1960

4098

13114

1.60 GB

Aug 2014

1276

2536

5026

16021

2.58 GB

Sep 2014

1248

2446

4910

15868

2.34 GB

Oct 2014

1376

2627

6074

21253

2.77 GB

Nov 2014

1363

2648

5058

17774

2.70 GB

Dec 2014

1495

2775

4445

12734

2.91 GB

Total

14643

26781

51366

183139

26.51 GB

Uit bovenstaand overzicht blijkt dat de site van de HKN www.museumwarsenhoeck.nl in 2014 zeer goed is bezocht. 14643 unieke bezoekers. Juni en juli waren de minst bezochte maanden.

Algemene Vergadering HKN 9 maart 2015

11