Het schoolplan. Proces

Het schoolplan Elke school voor voortgezet onderwijs is verplicht een schoolplan te hebben. Het schoolplan bevat een beschrijving van het beleid m.b.t. de kwaliteit van het onderwijs dat binnen de school wordt gevoerd over een periode van vier jaar en omvat tenminste het onderwijskundig beleid, het personeelsbeleid en het beleid met betrekking tot de bewaking en verbetering van de kwaliteit van het onderwijs. De MR heeft ten aanzien van het schoolplan een instemmingsbevoegdheid. Het schoolplan is een kwaliteitsbewakingsdocument, waarin een koers wordt uitgezet, een richting wordt aangegeven. Het is een dynamisch document. Alle beleidsontwikkelingen die nodig zijn om te bereiken wat de "school van plan" is, zijn opnieuw onderhevig aan instemmings- of adviesrecht van (geledingen van) de medezeggenschapsraad. Proces Het schoolplan van de CSG De Lage Waard expireert op 31 december 2013. Vandaar dat al in het cursusjaar 2012/2013 begonnen is met het proces dat moet leiden tot het schoolplan 2014-2018. Als startpunt is een studiedag voor alle medewerkers van De Lage Waard georganiseerd. De stuurgroep had een groot aantal onderwerpen opgesteld waarover kon worden nagedacht. Elke medewerker kon -naar eigen voorkeur- over twee onderdelen meedenken en inzichten inbrengen. Dit alles leverde veel materiaal op. De stuurgroep stelde vast dat een aantal onderwerpen grote overeenkomsten vertoonde en verbond verschillende onderwerpen. Er ontstonden zeven hoofdstukken waarvoor heel veel materiaal was aangeleverd. De stuurgroep bracht een scheiding aan in het materiaal. Het materiaal dat volgens de stuurgroep past in een schoolplan werd geselecteerd, het overige materiaal, wat vooral betrekking had op het organiseren en uitvoeren van aanpassingen, werd (voorlopig) ter zijde gelegd. Er werd gekoerst op een "van-plan-document". Vervolgens is aan ouders en leerlingen gevraagd mee te denken over het in ontwikkeling zijnde schoolplan. Op beide locaties is een avond georganiseerd, waar ouders discusieerden over een deel van de documenten. Het waren zinvolle, levendige avonden waarvan de opbrengst verwerkt werd in het schoolplan. Vervolgens is het plan naar het onderwijzend personeel gegaan, met het verzoek het in de teamvergaderingen te bespreken en namens het team tekstvoorstellen aan te leveren aan de stuurgroep. Er kwam veel binnen: adviezen, beschouwingen, oordelen en ook voorstellen tot tekstwijzigingen. Deze voorstellen zijn besproken in de stuurgroep en al dan niet -naar oordeel van de stuurgroep- overgenomen. De stuurgroep is bereid op verzoek van de indieners haar keuzes aan hen te verantwoorden. Het inmiddels volledige plan (de inleiding en het hoofdstuk kwaliteitszorg zijn lopende het proces toegevoegd) is naar alle medewerkers gestuurd. Voor het onderwijsondersteunend personeel zijn op beide locaties bijeenkomsten georganiseerd om het plan te bespreken. Het rondsturen van het plan naar alle medewerkers en de besprekingen met het onderwijsondersteunend personeel leverden een aantal reacties op. Naar deze reacties werd nogmaals zorgvuldig gekeken en aanpassingen werden aangebracht.

CSG De Lage Waard

Schoolplan 2014-2018

1

Het voorgestelde schoolplan is ter inzage gegeven aan de ouders en leerlingen die voor de zomervakantie meegedacht hebben. De reacties van de ouders en leerlingen die binnen zijn gekomen, zijn verwerkt. De stuurgroep heeft het schoolplan ter vaststelling aan de directie aangeboden.

Namens de stuurgroep bda, rtr, smt, vgh,

CSG De Lage Waard


2

Inleiding Onze CSG De Lage Waard (DLW) bestaat al heel veel jaren. Veel collega's hebben al decennia lang gebouwd aan onze school, gewerkt aan kwaliteit in onderwijs en zorg. Al decennia lang stromen op onze school leerlingen binnen om aan onze zorg en leiding te worden toevertrouwd. Ouders komen met hun kind naar onze school omdat zij er zelf goede herinneringen aan bewaren. Dit nieuwe schoolplan is niet een schets van een nieuwe school. Het heeft de bedoeling om voort te bouwen op wat al staat als een huis. Verder bouwen moet. De wereld verandert in een hoog tempo. De wereld van vandaag is niet die van morgen. Het is de taak én de uitdaging van onze school, van al onze collega's, om de leerlingen die bagage en ontwikkeling mee te geven die hen in staat stelt om in deze 21ste eeuw goed te kunnen functioneren en hun bijdrage aan de samenleving, aan de naasten te kunnen leveren. DLW wil bewust en met overtuiging een christelijke school zijn. Een school waar de Bijbel de basis is van onze normen en waarden, ons denken en doen, van de omgang met elkaar. Daarmee suggereren we niet dat we perfect zijn: we hebben onze tekortkomingen en willen daarop aangesproken worden. Van al onze leerlingen en hun ouders/verzorgers verwachten wij dat zij, samen met al onze collega's, het christelijk geloof mede inhoud geven of er in ieder geval op respectvolle wijze mee omgaan. In de Nederlandse samenleving van de 21ste eeuw is christen zijn geen vanzelfsprekendheid meer. Viel je vroeger op als je niet naar de kerk ging, nu is het omgekeerde het geval. Christenen zijn in Nederland niet meer in de meerderheid en leven volgens Bijbelse uitgangspunten is beslist geen gemeengoed meer. Dat maakt ons bescheiden, maar niet vertwijfeld. De algemene verwachting is dat deze trend van afstand nemen van het christelijk geloof nog niet tot stilstand is gekomen. Het aantal leerlingen dat deel uitmaakt van gezinnen waarbinnen het christelijk geloof beleden wordt, zal binnen de geschetste trend ook eerder af- dan toenemen. Het bestaan van christelijke scholen is een kostbaar, maar niet onomstreden goed meer. Het vraagt meer dan ooit dat we ons actief bewust moeten zijn van onze christelijke identiteit en ons bestaansrecht meer dan ooit moeten verdienen/bevechten. In die context voelen wij ons geroepen om een christelijke scholengemeenschap te zijn. Daarbij komen twee kanten helder naar voren. De eerste is die van de aandacht voor het christelijk geloof dat tot uitdrukking komt in dag-, week- en/of maandopeningen, vieringen rondom christelijke feestdagen en het vak godsdienst dat bewust deel uitmaakt van ons lesrooster. De keuzes rondom de vraag wat goed is voor een leerling worden ingegeven door onze christelijke levensovertuiging. En dat komt tot uitdrukking in ons schoolklimaat, onze houding naar leerlingen, de inhoud van de lessen en in de keuzes die we op beleidsniveau maken. De tweede die in onze ogen van evenveel waarde is, is de omgang met elkaar. In en buiten de lessen moet in de school iets van liefde, respect en eerlijkheid in de praktijk worden gebracht. Wij geloven, maar niet alleen in woorden, ook in daden die met het geloof in overeenstemming zijn. Dat vraagt van onze collega's een hoge inzet bij het omgaan met leerlingen, die wij beschouwen als unieke en waardevolle schepsels, en ouders/verzorgers. Het betekent ook dat we ons kwetsbaar opstellen. Fouten maken vinden we jammer maar niet erg. We willen elkaar rechtstreeks en open en niet via via aanspreken op ons bezigzijn en de bereidheid tonen om fouten toe te geven en van onze fouten te willen leren, ook in contacten met leerlingen en ouders/verzorgers. We willen een (h)echte gemeenschap zijn. Dat betekent dat we werken aan onderlinge CSG De Lage Waard


3

verbondenheid tussen leerlingen: we leven met elkaar mee, helpen elkaar en hebben wat voor elkaar over. Samenwerken moet dagelijkse praktijk zijn. We geloven niet in ja-knikkers en meelopers. Leerlingen moeten kritische en zelfstandige mensen worden, die een eigen mening hebben en verantwoordelijkheid nemen. We geloven dat heldere regels, orde en netheid bijdragen aan een goed schoolklimaat. Het behalen van goede schoolresultaten vinden we belangrijk, maar het mag nooit alleen om cijfers draaien. De tijd bij ons op school moet voor elke leerling een levensfase zijn waarin plezier, vriendschap, sportiviteit en creativiteit een grote rol hebben gespeeld. Leen Verweij, directeur- bestuurder

CSG De Lage Waard


4

Algemene schoolgegevens De beide scholen DLW is een brede scholengemeenschap met een christelijke signatuur die onderdak biedt aan vmbo (leerwegondersteunend onderwijs (lwoo), basisberoepsgerichte leerweg (bbl), kaderberoepsgerichte leerweg (kbl), theoretische leerweg (tl), havo en vwo. Het vmbo, inclusief de brugklas tl/havo, is gevestigd op de locatie aan de Burgemeester Keijzerweg. De havo- en vwo-afdelingen (en vooralsnog de tl 4 klassen) zijn gehuisvest op de locatie aan de Vijzellaan. Bestuur Het bevoegd gezag van DLW wordt gevormd door het bestuur van de Vereniging voor Christelijk Voortgezet Onderwijs in de Alblasserwaard West. Directie De leiding van de school is in handen van de rector/directeur-bestuurder. Conform het gekozen governance-model maakt hij als benoemd bestuurder deel uit van het toezichthoudend bestuur. Zijn verantwoordelijkheden en bevoegdheden zijn vastgelegd in het directiestatuut. Daarnaast kent de school een directeur onderwijs en een directeur bedrijfsvoering. Organigram: wordt later toegevoegd Positionering van de school In het directe voedingsgebied van DLW bevinden zich twee andere scholen voor voortgezet onderwijs: Het Griendencollege in Sliedrecht (vmbo, bijzonder neutraal onderwijs) en het Willem de Zwijgercollege in Papendrecht (vmbo, havo, vwo, openbaar onderwijs). Sinds enige jaren is er een toename van het aantal leerlingen uit Dordrecht dat kiest voor DLW.

CSG De Lage Waard


5

Schoolontwikkeling Missie en Visie Missie DLW beoogt een succesvolle ontwikkeling van talenten door een stimulerend werken leerklimaat.

Visie DLW is een werken leefgemeenschap, waarin Bijbelse waarden en normen uitgangspunt zijn voor denken en handelen. Wij vragen alle ouders/verzorgers van onze leerlingen deze verbondenheid te respecteren. Wij willen een herkenbare omgeving bieden aan leerlingen die van huis uit bekend zijn met het Woord van God en ervoor zorgen dat alle leerlingen zich geborgen en veilig voelen. Daarom vinden wij het belangrijk dat alle leerlingen de aandacht en de zorg krijgen die zij nodig hebben. Van de medewerkers verwachten wij dat zij zich in houding en gedrag spiegelen aan de Bijbelse waarden en daarin een voorbeeld zijn voor de leerlingen en voor elkaar. Wij willen met onze leerlingen omgaan in een sfeer van wederzijds respect en vertrouwen en hen stimuleren tot een positieve houding ten opzichte van de samenleving, zodat zij bereid zijn daaraan hun bijdrage te leveren. Voor DLW is ontwikkelen een kerndoel. Wij hebben hoge verwachtingen van onze leerlingen en bieden hun gedegen onderwijs, zodat zij zich kunnen ontwikkelen en gestimuleerd worden het beste uit zichzelf te halen. Wij staan voor pedagogisch en didactisch verantwoord onderwijs dat gegeven wordt door vakmensen die kritisch naar zichzelf en naar elkaar durven kijken. DLW wil bekend staan als een school waar jongeren uitstekend opgeleid worden. Een school waar leerlingen uitgedaagd worden tot het leveren van goede prestaties. De docent stuurt het leerproces als deskundige, als begeleider en als degene die de leerling stimuleert. Wij willen dat onze leerlingen hun DLW-tijd afsluiten met een passend diploma en dat zij de school verlaten wanneer zij goed voorbereid zijn op hun verdere ontwikkeling.

Wet- en regelgeving OCW, provincie/regio en gemeente I. Ministerie van OCW In het bestuursakkoord voortgezet onderwijs VO-raad en OCW van november 2011 zijn de prestatiedoelen opgenomen van scholen voor de jaren 2012 - 2015 en de financiering die het ministerie hiervoor beschikbaar stelt (de Prestatiebox vo ).

CSG De Lage Waard


6

Die prestatiedoelen betreffen: Hogere prestaties van leerlingen Er wordt gerichte aandacht besteed aan de vakken Nederlands, Engels en wiskunde/rekenen, waardoor de leerprestaties van alle leerlingen op die vakken aantoonbaar verbeteren. De leerprestaties van 20% bestpresterende vwo-leerlingen stijgen aantoonbaar. Scholen voldoen aan meer criteria voor opbrengstgericht werken. Verbetering van de onderwijskwaliteit Leraren zijn in staat het onderwijs af te stemmen op verschillen binnen de klas. Leraren werken opbrengstgericht. Vergroten van de kwaliteit van leraren en schoolleiders Leraren en schoolleiders voldoen aan de geldende bekwaamheidseisen en werken systematisch aan hun bekwaamheidseisen. Scholen voeren een effectief personeelsbeleid. Per 1 augustus 2014 wordt de wetswijziging op het passend onderwijs ingevoerd. De scholen krijgen zorgplicht. Ze zijn dan verplicht elke leerling met extra ondersteuningsbehoeften een passend onderwijsaanbod te doen in de eigen school of bij een andere school die deel uitmaakt van het samenwerkingsverband. De in het samenwerkingsverband samenwerkende scholen richten passend onderwijs in de regio in. II. Provincie/regio en gemeente De gemeente Papendrecht participeert in de bestuurlijke sub-regio Drechtsteden. Met het oog op de tekorten op de arbeidsmarkt die in deze regio dreigen te ontstaan, is het Masterplan Drechtsteden opgesteld. Dat heeft zich ten doel gesteld een samenhangende infrastructuur van vmbo -en mboscholen te realiseren, die voldoende goed opgeleide vakmensen levert aan het bedrijfsleven. Daartoe werken schoolbesturen samen, worden doorlopende leerwegen opgezet en worden duurzame samenwerkingsrelaties opgebouwd met het (georganiseerde) bedrijfsleven en instellingen. De gemeente Papendrecht heeft het bevorderen van een goede relatie tussen onderwijs en bedrijfsleven tot speerpunt van het collegeprogramma gemaakt en stimuleert en faciliteert daartoe allerlei activiteiten. Zij roept de beide vo-scholen binnen haar gemeentegrens op te onderzoeken of het onderwijsprogramma van met name het havo en vwo kan worden toegespitst op hoogwaardige techniek.

CSG De Lage Waard


7

Beleidslijnen en doelstellingen 1

Onderwijskundig beleid

Bepaling Binnen scholen gaat het om ontwikkelen en leren van leerlingen. Leren in het hier en nu voor nu en voor de toekomst. Leren in overeenstemming en in samenhang met de werkelijkheid van de samenleving. Onderwijzen en leren zijn dynamische processen die voortdurend leiden tot nieuwe inzichten. Onderwijs en kwaliteit hebben voortdurend de aandacht van alle betrokkenen. Het onderwijs is dankzij georganiseerde kwaliteitsbewaking voortdurend in ontwikkeling. Ontwikkelingen en trends In Nederland wordt ernaar gestreefd iedere leerling passend onderwijs aan te bieden en dat, als het even kan, op een school in de buurt. Alle kinderen moeten zoveel mogelijk op gewone scholen les krijgen. Dit betekent dat leerlingen met ADHD, dyslexie of autisme en ook hoogbegaafde leerlingen de reguliere scholen bevolken. We stellen vast dat steeds meer leerlingen een indicatie hebben van een gedrags- of leerprobleem. Het ministerie draagt de scholen op de leerlingen te stimuleren het beste uit zichzelf te halen. Vooral ook excellente leerlingen moeten volgens de staatssecretaris meer uitgedaagd worden. In Nederland en ook in de regio Drechtsteden is een schrijnend tekort aan technisch gekwalificeerde medewerkers. Er worden allerlei initiatieven ontplooid om meer leerlingen, vooral meisjes, te interesseren voor technische opleidingen. Een intensieve samenwerking tussen scholen, bedrijven en overheden lijkt hierin een belangrijke rol te kunnen spelen. De overheid spreekt zich uit over niveaus van rekenen taalvaardigheden die van alle leerlingen geëist mogen worden. Huidige situatie Voor DLW is ontwikkelen een kerndoel. Leerlingen worden gefaciliteerd en gestimuleerd om het maximale uit zichzelf te halen. DLW staat voor pedagogisch en didactisch verantwoord onderwijs dat wordt verzorgd door vakmensen die kritisch naar zichzelf en naar elkaar durven kijken. DLW werkt op verschillende manieren samen met het bedrijfsleven in de regio en in die samenwerking spelen ook lokale overheden een rol. Er is een begin gemaakt met het ontwikkelen van rekenen taalbeleid. De secties Moderne Vreemde Talen ontwikkelen vaardigheden in het kader van het Europees Referentie Kader (ERK). Perspectief Het leren van de leerling staat centraal. Het onderwijs op DLW draagt bij aan de ontwikkeling en ontplooiing van het kind tot een zelfstandig individu met eigenwaarde, kennis en creativiteit. Het onderwijs op DLW wordt gekenmerkt door een uitdagende en contextrijke leeromgeving, die inspeelt op de interesses van leerlingen, inspirerend, gevarieerd en samenhangend met betekenis voor de samenleving. CSG De Lage Waard


8

Op DLW is leren het primaire proces. Medewerkers van DLW houden zich op de hoogte en laten zich scholen in de nieuwste ontwikkelingen. DLW biedt de leerlingen maatwerk, verdieping en verbreding en maakt daarbij gebruik van moderne (digitale) middelen. DLW stimuleert de vaardigheid van de leerlingen om zelfstandig en zelfverantwoordelijk te leren. Door opbrengstgericht te werken en door recht te doen aan de verschillen tussen de leerlingen (o.a. differentiatie) worden maximale resultaten bereikt door alle leerlingen. Secties nemen en krijgen de ruimte het werk te monitoren en te verbeteren. Door veel formeel en informeel overleg krijgt het woord ‘onderwijskwaliteit’ voor alle medewerkers steeds meer eenzelfde betekenis. Naast secties zullen ook (soms tijdelijke) vakoverstijgende werkgroepen bezig zijn met het ontwikkelen en uitvoeren van een samenhangend onderwijsaanbod. Er is een structuur waarin leerlingen en ouders inbreng hebben in het bewaken en verbeteren van kwaliteit. Er is een structuur waarin alle ondernomen (onderwijs)activiteiten met regelmaat worden geëvalueerd. Het voltallige personeel bezint zich jaarlijks op het schoolplan. De erkende (OCW 2006) functies van ons onderwijs, het bijdragen aan de persoonlijke ontwikkeling van kinderen, het zorgen voor overdracht van maatschappelijke en culturele verworvenheden en het toerusten van kinderen tot participatie in de samenleving, spelen een belangrijke rol binnen DLW. Om deze functies goed te kunnen vervullen, beschikken medewerkers van DLW over kennis en inzicht met betrekking tot kinderen en hun leer- en ontwikkelingsprocessen, onderwijs- en opvoedingsprocessen en de inhoud en de didactiek van de schoolvakken. Het onderwijs is gevarieerd, afwisselend en uitdagend. Het is zó ingericht dat alle leerlingen de instructie en begeleiding krijgen die optimaal is afgestemd op hun mogelijkheden. Docenten bieden de stof aan in een contextrijke leeromgeving. Ze richten de leerstof zo in dat er afwisseling is tussen theorie en praktijk en dat de samenhang tussen beide voor de leerlingen zichtbaar wordt. Bovendien wordt de samenhang tussen de verschillende vakken zichtbaar gemaakt. Leerlingen leren zowel binnen als buiten de school. De mogelijkheden voor samenwerking met het bedrijfsleven en andere instellingen zijn vergroot en verdiept op alle onderwijsrichtingen. De mogelijkheden tot internationalisering, in eerste instantie langs digitale weg, zijn onderzocht en tot stand gebracht. Reken- en taalbeleid zijn ingevoerd binnen de hele school. Alle leerlingen kunnen voldoen aan de voor hen gestelde referentiekaders. Er is een goede regionale samenwerking tussen de verschillende VO scholen, waarbij het belang van de leerling centraal staat.

CSG De Lage Waard


9

Proces Op DLW is het inzicht aan het ontstaan dat veel (onderwijskundige) deskundigheid binnen de school aanwezig is. Om in de richting van het hierboven beschreven perspectief te gaan, worden stappen gezet om die deskundigheid met elkaar te delen. Intervisiebijeenkomsten, wederzijdse lesbezoeken en georganiseerde ontwikkelbijeenkomsten worden steeds meer structureel. Het internet biedt vele nieuwe mogelijkheden om voorbeelden van good practice van over de hele wereld te bekijken (TEDex, MOOCS, Facebook etc). Door intensief overleg gaat op DLW steeds meer kennis genomen worden van deze fenomenen, doordat er als onderdeel van De Lage Waard Academie (DLWA) ook een digitale component wordt ontwikkeld, waarop alle medewerkers de nieuwste ontwikkelingen voor elkaar bereikbaar maken. Medewerkers van DLW worden, indien mogelijk en als dit in het belang is van DLW, in de gelegenheid gesteld zich op onderwijskundig gebied buiten de school verder te bekwamen.

CSG De Lage Waard


10

2

Digitalisering en ICT

Bepaling ICT op DLW gaat over het gebruik en de inzet van communicatietechnologie. Ontwikkelingen en trends De komst van bijvoorbeeld smartphones en tablets maakt het mogelijk om altijd en overal van het internet gebruik te maken. Onderwijsuitgevers leveren digitale leermiddelen die op pc's, tablets en smartphones gebruikt kunnen worden. Een educatieve leeromgeving (ELO) is een aanvulling op het lessenpakket, evenals software die digitaal toetsen mogelijk maakt. Goede hardware en een stabiele infrastructuur zijn een voorwaarde voor goed gebruik. Er is inmiddels heel wat onderzoek gedaan naar de invloed van ICT en nieuwe media op jongeren en hoe opvoeders daarmee om kunnen gaan. Een trend voor de komende jaren is digitalisering (en virtualisering) van onderwijs. Deze ontwikkelingen stellen de scholen in staat meer rekening te houden met verschillen tussen leerlingen. Huidige situatie Op DLW zijn er protocollen voor mediagebruik. Er zijn richtlijnen voor het gebruik van communicatietechnologie. Bestaande protocollen/regelingen: - Protocol Sociale Media. - Regeling Elektronische informatie- en communicatiemiddelen (EIC). Er is minimaal één computer in elk lokaal. Daarnaast zijn er computerlokalen, leerpleinen en mediatheken waar met groepen leerlingen gewerkt wordt. Er is geen specifiek plan voor bijscholing voor docenten. Er zijn wel specialisten voor bijv. de ELO. Magister wordt intensief gebruikt, maar kan nog beter benut worden. Perspectief Het gebruik van ICT is geen doel op zichzelf, maar een middel om leerdoelen efficiënter te bereiken. Als de onderwijskundige doelen helder zijn, kan bekeken worden waar ICT een rol kan spelen. Het uitgangspunt is dat we de computer doelgericht inzetten. We zetten ICT in om een plaats- en tijdsonafhankelijke manier van leren mogelijk te maken. Het aanbieden van lesmateriaal en ondersteuning op andere momenten en vanaf andere plekken leidt tot grotere betrokkenheid, onderwijs op maat en meer motivatie bij de leerlingen. Via de ELO kunnen leerlingen benodigde toepassingen, websites en andere bronnen raadplegen. De vakdocent zorgt voor een duidelijk, overzichtelijk en compleet aanbod. De lesstof kan projectmatig en vakoverstijgend worden aangeboden. Proces We formuleren een visie en stellen die vast. Die visie is de basis voor het ICT-plan waarin de rol en de functie van ICT in DLW worden beschreven. CSG De Lage Waard


11

We bespreken hoe de school in samenwerking met andere opvoeders leerlingen leert om te gaan met nieuwe media. We leiden docenten op zodat ze hiertoe in staat zijn. We spreken af en hanteren een eenduidige aanpak van het gebruik van nieuwe media op DLW. Hiervoor worden ook de bestaande regelingen tegen het licht gehouden.

CSG De Lage Waard


12

3

Zorg en begeleiding

Bepaling De invoering van weten regelgeving rondom Passend Onderwijs in augustus 2014 vraagt ook van DLW een nadere bezinning op de wijze waarop de begeleiding aan en de zorg voor haar leerlingen wordt vormgegeven. Huidige situatie Deels heeft die bezinning al geleid tot het instellen van structurele leerlingbesprekingen op beide vestigingen en tot de invoering van een Werkgroep Passend Onderwijs die docenten ondersteunt in hulpvragen bij de begeleiding van leerlingen in hun klassen. In de lwoo-afdeling van DLW zijn, vooruitlopend op de komende situatie, in 2006 twee zorggroepen ingericht voor leerlingen met een stoornis in het autistisch spectrum. In 2011 hebben de docenten van de vmbo-locatie tijdens een bijeenkomst over de vaststelling van een zorgprofiel al aangegeven dat zij zich in staat achten leerlingen met specifieke zorgbehoeften in gewone klassen les te geven, mits rekening wordt gehouden met een goede balans in de verdeling van die leerlingen over de klassen. De meeste docenten geven aan een grens aan hun draagkracht te ervaren bij de opvang van leerlingen met complexe gedragsstoornissen. Een representatieve groep docenten van de havo/vwo-locatie heeft eenzelfde uitspraak gedaan. DLW investeert in goed mentoraat. De mentor is de steun en toeverlaat van de groep leerlingen die aan zijn of haar zorg is toevertrouwd. De mentor en de coördinator bewaken en begeleiden de prestaties van de leerlingen en de mentor en de decaan begeleiden de leerlingen bij hun keuzeproces. De mentor houdt het overzicht over de leerlingen met een specifieke zorgbehoefte. In de tweede lijn werken een zorgcoördinator, orthopedagoog, schoolmaatschappelijk werker, onderwijsassistenten, remedial teacher, coördinator, decaan en ambulante begeleiders mee aan de opvang van leerlingen die extra zorg en aandacht nodig hebben. Ze werken samen in bijvoorbeeld het ZorgAdviesTeam (ZAT) binnen de school waarin alle leerlingen met een specifieke zorgbehoefte worden besproken. Ontwikkelingen en trends Het samenwerkingsverband Oost-IJsselmonde/West-Alblasserwaard 40.1 (SWV) waarin DLW participeert, bereidt zich, in overeenstemming met de wettelijke regeling, voor op de nieuwe taken die in 2014 tot de verantwoordelijkheid van de samenwerkende scholen gaan horen. De scholen moeten leerlingen met een extra ondersteuningsbehoefte een passend onderwijsaanbod bieden. Dat betekent dat DLW opvang mogelijk moet maken voor deze leerlingen in alle afdelingen van de school. Het SWV krijgt een vast budget (gebaseerd op het aantal leerlingen dat binnen het samenwerkingsverband onderwijs volgt). Binnen dat SWV worden afspraken gemaakt over de verdeling van het geld. Het SWV regelt voortaan zelf de indicatie van leerlingen met een specifieke zorgbehoefte en mag daar een eigen invulling aan geven. De extra zorg die de gezamenlijke scholen niet kunnen bieden, wordt aangeboden in voorzieningen die binnen het SWV worden opgezet (in nauw overleg met het speciaal onderwijs) of wordt ingekocht. CSG De Lage Waard


13

Perspectief De uitdaging waar DLW de komende jaren voor komt te staan, is het verbinden van al die losse onderdelen tot één samenhangende zorgstructuur. Een structuur die doelmatig is, recht doet aan verschillen tussen leerlingen en uitvoerbaar is. Het mentoraat is het hart van de zorgstructuur. DLW hecht aan goed opgeleide en ervaren mentoren. Het scholen en faciliteren van docenten voor hun nieuwe taken vraagt om een zorgvuldige planning en onderlinge afstemming. Daarnaast moeten duidelijke kaders geformuleerd worden (wat kan de school (nog) wel en wat kan ze niet (meer) aan?): het zorgprofiel. Daarnaast willen we de contacten met het basisonderwijs en het speciaal onderwijs intensiveren en een doorlopende zorglijn realiseren. Proces De docenten worden in de gelegenheid gesteld zich te scholen op de expertise die de invoering van passend onderwijs van hen vraagt. DLW zorgt voor een gevarieerd en doelmatig aanbod van cursussen via DLWA en stelt haar docenten in staat daaraan deel te nemen. Het zorgprofiel moet aan de praktijk worden getoetst en zo nodig worden bijgesteld. De bestaande zorgstructuur wordt waar nodig aangepast aan de eisen die passend onderwijs aan de school stelt.

CSG De Lage Waard


14

4a

Personeelsbeleid voor onderwijsgevend personeel

Bepaling In het personeelsbeleidsplan van DLW staat beschreven hoe de organisatie zich voortdurend ontwikkelt. Centraal staan het welzijn, de ontwikkeling en de kwaliteit van de medewerkers. DLW wil functioneren als een actieve leergemeenschap. Het zichzelf verder ontwikkelen is een kerntaak van elke docent. Ontwikkelingen en trends In de CAO worden onder meer het entreerecht van eerstegraders, de bevoegdheid van docenten en de afspraken met betrekking tot de werkdruk vastgelegd. Deze ontwikkelingen stellen nieuwe eisen aan het geldende of van kracht zijnde personeelsbeleid. De wet Beroepen in het Onderwijs (BIO) stelt docenten in staat zelf de regie over hun persoonlijke ontwikkeling ter hand te nemen en vraagt van de school een duidelijk en doelmatig personeelsbeleid. Met behulp van het actieplan LeerKracht wil de minister het leraarschap sterker en aantrekkelijker maken. Het schept meer loopbaanmogelijkheden door extra geld beschikbaar te stellen voor het scholen van docenten door bijvoorbeeld de ’Lerarenbeurs’. Het kabinet wil meer horizontale differentiatie (lerarenfuncties met een specifieke taak) en meer verticale functies (lerarenfuncties met een hoger niveau met meer taken en verantwoordelijkheden) aanbrengen om zo te zorgen voor een aantrekkelijker carrièreperspectief. Goed opgeleide leraren zorgen voor een verhoging van de kwaliteit van het onderwijs. Een goede opleiding en nascholing staan daarbij centraal. Een methodiek voor het verhogen van de kwaliteit op scholen is intervisie (peer review): hierbij wisselen docenten onderling feedback uit. Op deze manier leren zij met en van elkaar. Door dit te faciliteren ontwikkelt een school een professionele, lerende cultuur waarin docenten zichzelf verbeteren. Huidige situatie Het integraal personeelsbeleid moet worden herzien en aangepast aan de huidige eisen van goed personeelsbeleid. De gehanteerde gesprekscyclus bestaat uit een doelstellingen-, voortgangs- en evaluatiegesprek. De toekenning van LC- en LD-schalen (functiemix) wordt uitgevoerd op basis van anciënniteit. Deze regeling rondom de functiemix loopt in 2014 af. Er bestaat een seniorenbeleid waarvan medewerkers gebruik kunnen maken. Deze regeling geldt thans vanaf 60 jaar. Daarnaast kunnen medewerkers gebruikmaken van de BAPO-regeling. Er zijn contacten gelegd met de Hogeschool Rotterdam om de samenwerking op het gebied van opleiden in de school uit te breiden.

CSG De Lage Waard


15

Perspectief Kwalitatief goed onderwijs wordt gerealiseerd door goed opgeleide docenten. Medewerkers van DLW maken gebruik van de faciliteiten rondom nascholing en/of bijscholing. Bij elkaar lessen bijwonen en ervaringen uitwisselen, is onderdeel van de dagelijkse taken. Dit wordt gefaciliteerd door DLWA. Docenten van DLW kunnen zich op basis van competentieprofielen kwalificeren voor LC- of LD-functies. De gesprekscyclus wordt uitgevoerd met de daarbij behorende 360-graden feedback. Hierbij wordt rekening gehouden met de wet BIO: ontwikkeling wordt zichtbaar tijdens de gesprekscyclus. Een kweekvijver voor nieuwe collega wordt gevormd in samenwerking met de Hogeschool Rotterdam. Stagiaires lopen in verschillende jaren van hun opleiding stage op DLW. Hierin staat het leren van en met elkaar centraal. Proces De huidige gesprekscyclus moet worden geëvalueerd en bijwerkt, zodat deze in overeenstemming is met de wet BIO. Daarnaast worden delen van de 360-graden feedback die zijn ingezet binnen de school geëvalueerd en verder ontwikkeld. Deze feedback is passend bij de gesprekscyclus. Er worden competentieprofielen ontwikkeld, zodat docenten zich kunnen ontwikkelen naar een LC- of LD-functie. De samenwerking met de Hogeschool Rotterdam wordt uitgebreid. Er komen vaste aanspreekpunten binnen de school (stagebureau). Docenten weten wat er van hen wordt verwacht bij de begeleiding van een stagiair. Het leren van elkaar staat tijdens de stageperiode centraal. Intervisie (peer review) wordt ingezet om onderling kennis uit te wisselen. Er is sprake van levensfasegericht personeelsbeleid: er wordt onderzocht wat moet worden aangepast en/of ontwikkeld om dit te bewerkstelligen.

CSG De Lage Waard


16

4b

Personeelsbeleid voor onderwijsondersteunend personeel

Bepaling In het personeelsbeleidsplan van DLW staat beschreven hoe de organisatie zich voortdurend ontwikkelt. Centraal staan het welzijn, de ontwikkeling en de kwaliteit van de medewerkers. DLW wil functioneren als een actieve leergemeenschap. Het zichzelf verder ontwikkelen is een kerntaak van elke medewerker. Ontwikkelingen en trends De samenleving legt meer verantwoordelijkheden en taken ten aanzien van leerlingen neer bij de school. Dat betekent dat de school meer medewerkers met gespecialiseerde deskundigheid nodig heeft. Daarnaast zijn onderwijsmethodes veranderd en nog steeds in ontwikkeling. Daarvoor zijn computers en andere digitale hulpmiddelen noodzakelijk met de daarbij behorende deskundigen. Besturen en daarmee scholen krijgen als organisatie in de samenleving steeds meer eigenstandige verantwoordelijkheden. Te denken valt hierbij aan veiligheid, risico-beheersing, financiële transparantie, sociaal-economische wetgeving, arbeidsomstandigheden en preventie. Dit betekent dat steeds meer specifieke deskundigheid gevraagd wordt van het onderwijs ondersteunend personeel (oop). Huidige situatie Vanuit een grote betrokkenheid bij de school doen oop'ers hun werk. Er is nog geen gericht personeelsbeleid. In het schoolbeleid is nog geen aandacht voor het stimuleren of ontwikkelen van medewerkers. Zij doen dat vooralsnog op eigen initiatief en verzoek of op advies. Voor een gesprekscylus, deskundigheidsbevordering, verbreding of verdieping wordt geen tijd vrijgemaakt. Binnen de school wordt het oop vooral gezien als ondersteunend (aanvullend, additioneel) Perspectief Het onderscheid tussen alle medewerkers van DLW is uitsluitend terug te voeren op functiebeschrijvingen. Voor oop-ers zijn vaardigheden en benodigde deskundigheid beschreven. De werkzaamheden van oop-ers zijn bepaald in relatie tot het onderwijsproces. Er is een gesprekscyclus ingevoerd. Er is sprake van integratie van werkprocessen van onderwijsondersteunend- en onderwijsgevend personeel. Proces Er wordt een integraal personeelsbeleid voor oop ontwikkeld.

CSG De Lage Waard


17

5

Professionalisering en cultuur

Bepaling Bij professionalisering gaat het over vakmanschap van alle medewerkers van DLW en het voortdurend ontwikkelen daarvan. Bij cultuur gaat het over alles wat als vanzelfsprekend wordt ervaren door de medewerkers van DLW. Als professionalisering, in overeenstemming met de missie, de visie en de identiteit van DLW, als vanzelf door alle medewerkers van DLW wordt uitgevoerd en ondersteund, is er sprake van een lerende cultuur. Deze paragraaf heeft vooralsnog uitsluitend betrekking op onderwijsgevenden. In de komende vier jaar wordt een afzonderlijk plan gemaakt voor de professionalisering van het onderwijsondersteunend personeel. Ontwikkelingen en trends Intervisie, supervisie, collegiale consultatie en wederzijdse lesbezoeken zijn begrippen die binnen DLW als bekend worden verondersteld. Het wordt bij meerdere vakken steeds lastiger bekwame en goed opgeleide docenten aan te trekken. Huidige situatie Op DLW krijgen alle nieuwe medewerkers te maken met een driejarig inductiearrangement. In dit arrangement is ruimte voor persoonlijke begeleiding, collegiale consultatie, (wederzijdse) lesbezoeken en werken aan een onderzoeksmatige houding. In dit arrangement spelen coaches, vakgroepbegeleiders en afdelingsleiders een rol. Regelmatig worden workshops of lezingen gegeven door medewerkers van DLW voor medewerkers van DLW. DLW levert regelmatig een bijdrage aan het opleiden van aankomende docenten, zowel door een student te benoemen als docent, als door studenten aan te nemen als stagiaire. DLW functioneert als een actieve leergemeenschap:  medewerkers van DLW hebben een onderzoekende houding,  medewerkers van DLW faciliteren het leren van elkaar en  medewerkers van DLW leren van elkaar. Op DLW wordt het leren van en met elkaar georganiseerd via DLWA. Door deze structuur worden intervisie, supervisie, collegiale consultatie, wederzijdse (gethematiseerde) lesbezoeken, coachgesprekken, workshops, lezingen en andere vormen van (beroepsgericht) leren, onder begeleiding van medewerkers van DLW of onder begeleiding van deskundigen van buiten de school, mogelijk gemaakt. Iedere medewerker van DLW volgt een op maat toegesneden leertraject. Feedback van leerlingen, van ouders van leerlingen, van collega's, van leidinggevenden en van overige belanghebbenden spelen een belangrijke rol. Systematisch reflecteren op het professionele handelen is vanzelfsprekend. Door zich als opleidingsschool te profileren wil DLW een kweekvijver creëren voor nieuwe docenten en deze alvast ervaring laten opdoen als docent op DLW. CSG De Lage Waard


18

Op DLW: zijn de onderwijsgevende medewerkers pedagogisch-didactisch goed geschoold. zijn de onderwijsgevende medewerkers gemotiveerd voor de doelgroep. zijn de medewerkers kritisch op hun eigen werk en zijn ze bereid hun eigen handelen te veranderen. nemen de medewerkers zelf de regie over hun professionele ontwikkeling. hebben onderwijsgevende medewerkers veel kennis over leren en bij hen is leren vanuit diversiteit een onderwijskundig doel. zijn docenten bereid om samen te werken met docenten van andere (lokale) scholen, om zo gezamenlijk tot een onderwijsproduct of lessituatie te komen. zijn de docenten het hart van de onderwijsvernieuwing. is het beroep leraar complex en heeft een hoge status: leraren kunnen alternatieve instructiemethoden gebruiken en leeromgevingen ontwerpen, waarin gedifferentieerd geleerd kan worden. worden de leraren aangemoedigd hun didactisch repertoire te blijven uitbreiden en het onderwijs te personaliseren om aan de behoeften van alle leerlingen te kunnen voldoen. Proces DLWA wordt georganiseerd en verankerd in de organisatie van DLW. Medewerkers van DLW kunnen als ‘halers’ en als ’brengers’ en als tussenvorm van deze modaliteiten deelnemen in DLWA. Deelname aan activiteiten van DLWA valt in het taakbeleid onder deskundigheidsbevordering, maakt deel uit van het persoonlijke ontwikkelingsplan van de medewerker en behoort tot onderwerp van de gesprekken die passen in de gesprekscyclus, zoals die wordt uitgevoerd tussen medewerker en direct-leidinggevende in het kader van de persoonlijke ontwikkeling. Er is een aantrekkelijk en doelgericht scholingsaanbod beschikbaar voor alle medewerkers van DLW. DLW zorgt er voor dat er voldoende gekwalificeerde procesbegeleiders (coaches/vakgroepbegeleiders) met verschillende specialismen beschikbaar zijn. Het is duidelijk welke weg bewandeld moet worden om inbreng te hebben in DLWA.

CSG De Lage Waard


19

6

Communicatie

Bepaling Een organisatie die leerlingen zodanig toerust dat zij een passend antwoord hebben op de uitdagingen van de 21e eeuw zorgt voor en ontwikkelt faciliteiten, waardoor alle betrokkenen op adequate wijze met elkaar in verbinding staan. Naast een duidelijke, heldere taakverdeling is het voor iedereen noodzakelijk goed op de hoogte te zijn en te blijven van de middelen die een bijdrage leveren aan effectief en lerend communiceren, waarbij het met elkaar praten en naar elkaar luisteren nooit uit het oog verloren mag worden. Ontwikkelingen en trends In het huidige digitale tijdperk verloopt communicatie steeds meer via digitale middelen. Er wordt veel gebruik gemaakt van interactieve, actuele websites. Huidige situatie DLW heeft een eigen huisstijl en website: www.delagewaard.nl. Op deze website zijn drie routes te volgen: Algemeen, Ouders & leerlingen en Personeel. Informatie over evenementen, nieuws en actualiteit op of rond de school is hier te vinden. Op het personeelsweb wordt de jaarkalender actueel gehouden en aanvullend vindt interne communicatie onder het personeel veelal plaats via de e-mail. Het wekelijks bulletin 'De Laatste Weetjes' en Magister worden hiervoor gebruikt. Perspectief DLW streeft naar eenvoud en transparantie, waarbij een respectvolle, wederzijdse communicatie belangrijk wordt gevonden. In het huidige tijdperk van multimedia vindt communicatie steeds meer plaats via het Internet. Deze mogelijkheid wordt effectief benut. De manier waarop deze communicatie plaatsvindt, past bij de cultuur van de school. De communicatie gebruikt verschillende manieren om doelgroepen aan te spreken, is doelgericht en actueel, toegankelijk en eenduidig. Er is een beschreven eigen huisstijl die past bij het imago van de school. Proces De communicatie met ouders en leerlingen wordt kritisch bekeken; contacten via de ELO, Intranet en Wegwijzer worden geüniformeerd. Hierbij wordt het ‘social media protocol’ in acht genomen. Er worden afspraken gemaakt over hoe communicatie verloopt: doelgericht en actueel, toegankelijk en eenduidig. Er worden afspraken gemaakt over wie voor welk onderdeel verantwoordelijk is. De website wordt vernieuwd en er wordt een redactie samengesteld.

CSG De Lage Waard


20

7

Kwaliteitszorg

Bepaling Onder kwaliteit verstaan we de mate waarin de school erin slaagt haar doelen te bereiken. Die doelen worden deels bepaald door de overheid en deels door de school in nauw overleg met alle betrokken partijen: bestuur, schoolleiding, personeel, ouders en leerlingen. Bij kwaliteitszòrg gaat het om de wijze waarop de school er zorg voor draagt dat de afgesproken doelen worden bereikt. Een doelmatige kwaliteitszorg kan alleen tot stand komen als er in de school voortdurende aandacht is voor kwaliteitsverbetering, reflectie en ontwikkeling. Ontwikkelingen en trends In de beleidsnota De school als lerende organisatie (1995) werd de school voortaan zelf verantwoordelijk gesteld voor de inrichting van haar kwaliteitszorg (vastgelegd in: schoolgids, schoolplan en klachtenregeling). In 'Vensters voor verantwoording VO' (http://www.schoolvo.nl/) wordt sinds een aantal jaren alle cijfermatige informatie over scholen voor voortgezet onderwijs verzameld in één systeem. Deze informatie is afkomstig van de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO), van de Onderwijsinspectie en van de scholen zelf. Scholen kunnen een toelichting geven op de gepubliceerde gegevens en via de 'Vensters' hun belanghebbenden informeren over de kwaliteit van hun onderwijs. In diverse actieplannen (Beter presteren (2011) en Leraar 2020) en bestuursakkoorden (Bestuursakkoord VO 2012-2015 van de VO-raad) wordt door het 'veld van belanghebbenden' vorm gegeven aan acties ter verbetering van de kwaliteit van het onderwijs. De scholen worden uitgedaagd hun speerpunten ter verbetering van hun onderwijskwaliteit te bepalen en van de verbeteracties en de resultaten daarvan verantwoording af te leggen. Huidige situatie DLW heeft geen vastgelegd kwaliteitszorgbeleid. In het schoolplan 2009-2013 werd het ontwikkelen daarvan als één van de voornemens genoemd. Daaraan is nog geen uitvoering gegeven. In haar rapportage naar aanleiding van bezoeken aan de diverse afdelingen van de school vermeldt de Inspectie ook het ontbreken van een vastgelegd en door de belanghebbenden goedgekeurd kwaliteitszorgbeleid. Natuurlijk worden er in DLW talloze activiteiten ondernomen die ten doel hebben de kwaliteit van het onderwijs te volgen en te bewaken. Daarvan getuigen de goede resultaten van de school. Deze acties worden echter niet op systematische wijze uitgevoerd en geëvalueerd. DLW neemt inmiddels deel aan 'Vensters voor verantwoording' en legt daarmee al een stevige basis voor het te ontwikkelen kwaliteitszorgbeleid. Perspectief Er is een eenvoudig en doelmatig systeem van kwaliteitszorg ontwikkeld dat alle belanghebbenden in staat stelt zich een actueel beeld te vormen van de kwaliteit van het onderwijs op DLW.

CSG De Lage Waard


21

De leervorderingen van leerlingen worden systematisch gevolgd en er wordt systematisch en doelgericht gewerkt aan het maximaliseren van de leerlingprestaties. De leervorderingen van de leerlingen worden constant gevolgd en zijn terug te vinden in een leerlingvolgsysteem. Er is een ambitieuze leercultuur, waarin de lat hoog ligt en er speciale aandacht is voor topprestaties van de beste leerlingen. Er zijn maatwerkprogramma's, uitgevoerd door deskundige leraren, doorlopende leerlijnen en regionale samenwerking. Er zijn samenwerkingsverbanden tussen de school en hogescholen en universiteiten. Proces De directie stelt een werkgroep in die de opdracht krijgt een kwaliteitszorgplan op te stellen. Deze werkgroep onderzoekt welke activiteiten reeds op het terrein van kwaliteitszorg worden uitgevoerd en doet voorstellen voor het ontwikkelen van een samenhangend kwaliteitszorgsysteem.

CSG De Lage Waard


22

Planning 2014-2018 Activiteiten

Resultaat

Jaarlijks opstellen van afdelingsplannen

De afdelingen/teams afdelingsleiders beschrijven de ontwikkelingen en activiteiten die het komende schooljaar in de betreffende afdeling worden uitgevoerd.

Jaarlijks in mei vindt de evaluatie van het afdelingsplan van het vorig schooljaar plaats en wordt het nieuwe afdelingsplan opgesteld.

Het opstellen van een ICT plan.

Een beschrijving van de visie op de inzet en het gebruik van digitale middelen in de school voor de komende 5 jaar

Een werkgroep waarin vertegenwoordigers van alle belanghebbenden van beide vestigingen zitting hebben.

Schooljaar

Het opstellen van een zorgplan.

Een beschrijving van de visie op zorg en begeleiding van leerlingen na de invoering van passend onderwijs.

De zorgcoördinator en een werkgroep waarin vertegenwoordigers van beide vestigingen zitting hebben.

Het opstellen van een Integraal personeelsbeleidsplan voor OP en OOP

Een beschrijving van de visie op personeelsbeleid waarin o.m. de gesprekscyclus,levensfas e-bewust personeelsbeleid en scholingsbeleid zijn opgenomen.

Personeelsfunctionaris , directeur beheer, directeur onderwijs, vertegenwoordiging van de afdelingsleiders.

Schooljaar

Het opstellen van een plan voor de invulling van de deskundigheidsbevordering

De beschrijving van de wijze waarop DLW inhoud wil geven aan de De Lage Waard Academie (DLWA)

Werkgroep waarin afdelingsleiders, onderwijscoördiator en directeur onderwijs zitting hebben.

Schooljaar

CSG De Lage Waard


Uitvoerders

Planning

2014-2015 Startnotitie okt. Tussenstand feb. Vaststelling juni Schooljaar 2015-2016

2014-2015 Startnotitie okt. Tussenstand feb. Vaststelling juni


23

Activiteiten

Resultaat

Uitvoerders

Planning

Het opstellen van een doelmatig communicatie en PRbeleid.

Een communicatieplan en een PR-plan .

Directeur-bestuurder, afdelingsleiders en PR/communicatiedesk undigen

Schooljaar

Het opstellen van een kwaliteitszorgplan

Krijgt de opdracht een kwaliteitszorgplan op te stellen. Deze werkgroep onderzoekt welke activiteiten reeds op het terrein van kwaliteitszorg worden uitgevoerd en doet voorstellen voor het ontwikkelen van een samenhangend kwaliteitszorgsysteem.

De directie stelt een werkgroep in die de opdracht krijgt een kwaliteitszorgplan op te stellen.

Schooljaar

Verbreden en verdiepen van LOB in het vmbo en het ontwikkelen ervan in havo&vwo.

Directie stelt een werkgroep in, waarin decanaat en afdelingsleiders vertegenwoordigd zijn

Schooljaar

Beleidsplan LOB

Evaluatie van het schoolplan 2014-2018 Het opstellen van het schoolplan 2019-2023

CSG De Lage Waard

2015-2016


2014-2015 Startnotitie okt. Tussenstand feb. Vaststelling juni Schooljaar 2016-2017

Schooljaar 2017-2018


24

Het schoolplan. Proces

Recommend Documents