Het Nieuwe Werken volgens Generatie

Het Nieuwe Werken volgens Generatie Y

2

Het Nieuwe Werken volgens Generatie Y

Tamar van der Riet Sofia Skoblikov Peter Becker Gerben Jacobs Ronald Katoen Jan Krans

3

2011

Twitteren over dit boek? De officiële hashtag is:

#hnwgeny

Ondekt door de lezers van:

ISBN 978 90 5972 558 4 (paperback) ISBN 978 90 5972 559 1 (ebook) Eburon Business www.eburonbusiness.nl twitter.com/eburonbusiness facebook.com/eburonbusiness Eindredactie: Peter van der Horst Vormgeving omslag: Studio Hermkens Vormgeving binnenwerk: Textcetera Rotterdam © 2011 Tamar van der Riet, Sofia Skoblikov, Peter Becker, Gerben Jacobs, Ronald Katoen, Jan Krans . Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden

verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of op enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de rechthebbende.

Inhoud Voorwoord   9 

Inleiding   11 Peter Becker

Het Nieuwe Werken, een natuurlijk verschijnsel voor Generatie Y?   14 Ronald Katoen

Wat is HNW volgens mij?   18 Tamar van der Riet

Generatie Y wil vrijheid en verantwoordelijkheid   21 Gerben Jacobs

Het Nieuwe Werken: Als student een boek uitgeven   24 Sofia Skoblikov

Het Nieuwe Werken volgens een generatie X’er   27 Jan Krans

Over Y en over hun X ouders, als nieuwe generatie leiders   30 Aart Bontekoning

TenPages.com, een succesvolle strategie voor talentvolle schrijvers   34

Quotes Generatie Y 

Bas van de Haterd   39 Verwachtingen van Generatie Y: twee onderzoeken   41 Anja Feijen   44 Het Nieuwe Werken: werken met de hedendaagse tools   45 Erwin Blom



Quotes Generatie Y 

Nederland (Sam) Werkt Online.nl   47 Microsoft 2.0., ‘Microsoft zet de medewerker in het middelpunt’   51

Quotes Generatie Y 

Het Nieuwe Werken bestaat niet!   57 Remco Doeve

e-office & work21   59

Quotes Generatie Y 

Morgen toch geen dag   69 Edwin Mijnsbergen

Atos is Innovation@Work   71

Quotes Generatie Y 

Polycom brengt werelden bij elkaar   77 Web 2.0 en social media   80 Sigrid van der Hoeven

Quotes Generatie Y 

Toekomst voorspellen  86 Frank Meeuwsen

Lifehacking: ook iets voor studenten?   87

Quotes Generatie Y 

E Connects you to the real world   94 Vodafone: Power to Gen Y?   96

6



Quotes Generatie Y 

Igluu vs Seats2Meet   103

Quotes Generatie Y 

Datavisualisatie, Weergave van jouw omgeving   110 Tijd is het nieuwe geld   113 Roos Wouters

Kennisdeling van GuruScan   114

Quotes Generatie Y 

Kassa Online, kassa?   120 HNW: zowel hype als trend   126 Jeffry van der Goot

IBM anno 2011   127 Davied van Berlo en Ambtenaar 2.0   138

Quotes Generatie Y 

Cisco Quad, een eigentijdse manier van communicatie   142 Na de minor Werken 2.0… een jaar later…   147 Maaike Giezen

JongeHonden  148

Quotes Generatie Y 

Innvire = innovatie!   152 T-Mobile webcare  155

7



Quotes Generatie Y 

Yvonne Nieuwenhuijzen   159 Argentum, aan de slag met vernieuwingen in werken!   161 Generaties veranderen en dus verandert het werk   167 Henny van Egmond

Tim Scheffer   169

Quotes Generatie Y 

Roy van Wensen   171 Het Nieuwe Leren   173 Jeroen de Klerk   176 Ahold goes Google   178 Eline Corée

Vrijheid en verantwoordelijkheid   182 Ben Kuiken

Arjan Droger   184 (af)studeren2.0   186 Jelle te Loo

Een jaar later na de minor Werken 2.0   188 Bryan Diender

Wanneer Het Nieuwe Werken oud is   189 Kim Castenmiller 

Nawoord   193

8 De minor werken 2.0 is begonnen! #kb33 16-Nov-10 09:05 | @pgbeckerhhsnl

Voorwoord

Een boek gemaakt door Generatie Y. Voor wie is dat bestemd? Managers die Het Nieuwe Werken (HNW) willen invoeren? Werknemers die ermee geconfronteerd worden of er zelf mee aan de slag willen? Of Generatie Y zelf, zodat jongeren weten wat ze kunnen verwachten? Omdat dit boek een verzameling is van visies, indrukken en kanttekeningen worden alle doelgroepen bediend. Prikkelende stellingen, best practices, visies en theorieën wisselen elkaar af, met als resultaat een inspirerend boek met zowel quick wins als theorieën om wat langer over na te denken. U kunt als lezer vooraan beginnen. Dan leest u al snel de uitleg van Aart Bontekoning over de verschillende generaties waar we op dit moment mee te maken hebben. Er is echter niets op tegen om op andere plekken in het boek te beginnen. Om het overzicht te bewaren, hebben we elk artikel getagged zodat het karakter van het artikel direct duidelijk is: visie van een goeroe, ICT-gerelateerd, mening van een student, enzovoort. Menig voorwoord wordt opgefleurd met een dankwoord. Aan dit boek hebben zoveel mensen meegewerkt dat we het algemeen willen houden. Alle auteurs verdienen een vermelding omdat ze geheel belangeloos hun bijdrage hebben geleverd. Zonder onze aandeelhouders was dit boek er nooit gekomen en hun steun heeft ons enorm gestimuleerd. De meeste aandeelhouders behoren tot Generatie X. Als er al sprake zou zijn van een kloof, dan is die op dit gebied gedicht. Wij wensen u veel leesplezier!

9 Tamar van der Riet Sofia Skoblikov Peter Becker Gerben Jacobs Ronald Katoen Jan Krans

Inleiding Peter Becker Er zijn veel goede boeken, artikelen en blogs geschreven over HNW, variërend van wetenschappelijk onderbouwde betogen tot vluchtige en inspirerende gedachten. Deze publicaties hebben met elkaar gemeen dat ze zijn geschreven door mensen met ervaring op de arbeidsmarkt: adviseurs, wetenschappers, managers en goeroes. Dit boek heeft een andere oorsprong. Studenten aan de Haagse Hogeschool hebben dit boek geschreven en samengesteld in het kader van een keuzeblok (‘minor’ in onderwijsjargon) ‘Werken 2.0’ met de Twitterhashtag #kb33. Zij delen in dit boek hun ervaringen, kennis en inspiratie die ze tijdens de minor hebben opgedaan. Uiteraard vormt het uitbrengen van een boek normaal gesproken geen onderdeel van een onderwijsblok. In dit geval is echter sprake van een bijzondere onderwijsactiviteit, niet alleen vanwege de inhoud en werkvorm, maar ook als voorbeeld van samenwerking tussen een onderwijsinstelling en het werkveld.

Wat is het dan voor minor, en hoe is het zo gekomen? Als docent aan de Academie voor ICT en Media van de Haagse Hogeschool kwam ik begin 2008 in contact met Jan Krans, speciaal adviseur bij Atos. Jan opperde het idee om een onderwijsactiviteit op te zetten waarbij de zogenoemde 2.0  tools centraal zouden staan, zowel qua vorm als inhoud. Het idee sprak me direct aan. De opleiding Informatiedienstverlening en Informatiemanagement implementeerde op dat moment het professionele gebruik van 2.0 tools als thema in het eigen curriculum. In dit geval zou het echter om een minor gaan: een keuzevak voor alle studenten van de Haagse Hogeschool. Jan betrok zijn collega Max Janssen bij onze plannen en in de overleggen die volgden, kwamen Jan en Max met inspirerende ideeën. Enerzijds sterkten hun ideeën en visie mij in het idee dat we werkten aan de ontwikkeling van een bijzondere minor. Anderzijds werd ik geconfronteerd met de uitdaging om alle ideeën en suggesties in te passen in de kaders en regels die het onderwijsmodel van de Haagse

11 de eerste laatkomer mag een presentatie geven #kb33 16-Nov-10 09:10 | @pgbeckerhhsnl

Hogeschool nu eenmaal stelt. Een minor moet immers voldoen aan een aantal voorwaarden ten aanzien van niveau en toetsing om studiepunten op te leveren. Ik kan mij niet herinneren dat de term ‘Het Nieuwe Werken’ tijdens de voorbereidingen al is gevallen. Daarvoor was deze term nog te nieuw. Tijdens de uitvoering van de minor in het najaar van 2008 kwam het thema echter al snel bovendrijven. Op deze manier zijn de 2.0 functionaliteiten ingekaderd: niet de tools staan centraal, maar vooral de kansen die ze bieden voor kennisintensieve organisaties. Tijdens de eerste uitvoering viel op dat de meeste studenten nauwelijks bekend waren met de meeste 2.0 tools. Hyves en YouTube waren uiteraard populair, maar sites als LinkedIn, Google Docs en Delicious werden slechts door een enkeling gebruikt, laat staan dat studenten bekend waren met de mogelijk­heden van dergelijke middelen in een professionele omgeving. Het vooraf geformuleerde leerdoel speelde daar prima op in. Maar we constateerden ook een ander effect tijdens de minor: door in het kader van HNW na te denken over de inrichting van professionele organisaties werden studenten gestimuleerd om na te denken over hun eigen professionele toekomst. De gastpresentaties en bedrijfsbezoeken speelden daar prima op in; ze toonden verschillende organisatievormen, bedrijfsculturen en leiderschapsvisies. Jan stimuleerde het reflectieproces bij de studenten door ze aan het einde van de minor een Pecha Kucha-presentatie te laten geven over hun eigen professionele toekomst. Dit leidde tot verrassende inzichten, niet alleen in woorden maar ook in daden. Sommige studenten gooiden werkelijk het roer om en werkten doelgerichter aan hun toekomst. Zij gaven aan dat de minor hen sterk had gestimuleerd zich te richten op de persoonlijke ontwikkeling, hetgeen aansluit bij de activiteiten in het kader van de reguliere studieloopbaanbegeleiding. Inmiddels zijn we een paar jaar verder en hebben we de minor drie keer gedraaid. Bij de laatste uitvoering was de belangstelling van studenten overweldigend. We konden zestig studenten plaatsen en moesten velen teleurstellen. In deze sessie lag de nadruk minder op bedrijfsbezoeken en gastcolleges (al vonden die natuurlijk nog wel plaats) en meer op de verschillende projecten waar de studenten mee aan de slag gingen. De cursusgroep werd opgedeeld in tien werkgroepen die allemaal aan de slag gingen voor een opdrachtgever.

12 hoe zorg je dat 70 studenten in een groep elkaar snel kennen? Speeddaten! #kb33 16-Nov-10 10:31 | @pgbeckerhhsnl

23.22 nog aan het ‘werken’ als dat geen 2.0 is ;-) #kb33 16-Nov-10 22:22 | @davidfortuin

De opdrachten varieerden van het ondersteunen van een multinational bij de invoering van Google Apps of de redactie en fondsenwerving voor dit boek, tot het adviseren van een leidend ICT-bedrijf over de invoering van HNW. In dit boek is een deel van alle gastpresentaties en ervaringen vastgelegd. Op deze manier geeft het enerzijds een beeld van de verschillende visies die er bestaan bij leidende bedrijven en goeroes, anderzijds komt de visie van Generatie Y naar voren: hoe kijken toekomstige professionals aan tegen hun toekomstige werkplek? Wat verwachten ze van een werkgever en vinden ze alles aan HNW geweldig? Alles bij elkaar is het geen boek geworden om van voor naar achter te lezen. Het staat vol met visies, ideeën en kritische gedachten. Overal waar je het openslaat, vind je inspiratie om op een zinvolle manier aan de slag te gaan met een aspect van HNW. Nu dit boek een feit is, ben ik trots op onze studenten, met name Tamar, Sofia, Gerben en Ronald, die veel tijd hebben geïnvesteerd in het schrijven en redigeren van alle teksten, ook toen de minor voorbij was en er geen studiepunten meer te verdienen waren. Zij vormen Generatie Y en dat is lang niet altijd synoniem aan de zesjesmentaliteit! Peter Becker Docent Informatiedienstverlening en Informatiemanagement Haagse Hogeschool

13 Eerste groepsopdrachten zijn vrij gegeven en eerste battles komen er aan bij #kb33 (@ Haagse Hogeschool Slinger 4.54 w/ @maduroq) 19-Nov-10 11:05 | @Vivjan

Het Nieuwe Werken, een natuurlijk verschijnsel voor Generatie Y? Ronald Katoen Rond de zomer van 2010 startte de inschrijving voor de derde editie van de minor Werken 2.0. Door de leuke verhalen die ik van Peter Becker had gehoord, wist ik dat ik deze minor per se wilde volgen. En daar heb ik, nu terugkijkend, geen spijt van gehad. Voordat ik aan de minor begon, was mijn kennis over dit ‘verschijnsel’ beperkt tot de artikelen die ik er al eens over had gelezen en de verhalen van kennissen. Vooral het verhaal van de kennis die enkele jaren geleden vertelde dat hij ’s ochtends bij binnenkomst op kantoor niet meer de beschikking had over een vaste werkplek en zelf maar moest kijken waar hij die dag zou gaan werken is me altijd bijgebleven. Of ik het, zoals die kennis, vreemd vond? Nee, niet bepaald, het leek me zelfs wel leuk om elke dag in een andere omgeving te zitten. Daarbij merk ik wel op dat mijn werkervaring destijds nog niet van dusdanige ‘grootte’ was dat ik er een objectief oordeel over kon vellen of dat nu wel of niet handig werkte. Terugkomende op de minor: In de beschrijving van de minor stonden zinnen als: ‘In de minor gaan we (studenten en docenten) experimenteren met de nieuwste mogelijkheden en omgevingen’ en ‘Dankzij de inbreng van Atos kun je rekenen op aansprekende praktijkvoorbeelden en bedrijfsbezoeken’. Dat klonk goed en aantrekkelijk. Ik was enigszins voorbereid voor de minor met een Twitter-account (waar ik overigens weinig meer mee deed) en de ervaring met Google Docs.

14

Vol verwachting ging ik dan ook begin november naar het opstartcollege van Jan Krans en Peter Becker. Zij vertelden dat we het tijdens dit blok rigoureus anders zouden gaan doen. Hoe? Dat werd later in de week duidelijk. Tijdens dit opstartcollege gaf Jan een presentatie met de belangrijkste kernbegrippen van HNW. Enerzijds was het voor mij een eyeopener dat bepaalde onderdelen van HNW helemaal niet zo vanzelfsprekend zijn als ik altijd dacht. Anderzijds realiseerde ik me ook wel dat er nu eenmaal beroepen bestaan waar het niet haalbaar is om facetten van HNW in te voeren. Denk aan een timmerman voor wie het lastig is om tijdonafhankelijk te werken bij een klant. Om even door te gaan op tijdonafhankelijk werken: Gedurende de eerder gevolgde schoolblokken was het tijdonafhankelijk werken, of beter gezegd studeren, eerder regel dan uitzondering voor mij. Veelvuldig kwam het dan ook voor dat ik tot ‘s avonds laat nog bezig was met schoolactiviteiten. Om vijf uur ’s  avonds zeggen: ‘Morgen gaan we weer verder’ was simpelweg niet altijd mogelijk. In principe kan ik concluderen dat dit facet van HNW al onderdeel uitmaakt van mijn werkwijze. Zoals eerder gezegd, zou er tijdens de tweede collegedag meer bekend worden over de invulling van de minor. De zestig studenten zouden gaan werken in verschillende groepen aan verschillende opdrachten. Google Docs en Twitter gingen centraal staan voor respectievelijk samenwerking en onderlinge communicatie. Dat Twitter tijdens dit blok echter zo’n grote rol zou gaan spelen was toen nog niet duidelijk. De voor mij meest in het oog springende opdracht was die van het schrijven van een boek. Een unieke mogelijkheid. Met in totaal zes personen (Jan, Peter en vier studenten) hebben we deze opdracht uitgewerkt tot het boek dat u nu aan het lezen bent. We maakten daarbij gebruik van 2.0 tools als Google Docs voor het op één centrale plaats schrijven aan het boek en Skype voor de communicatie. Naast het werken aan het boek bestond de minor uit diverse gastcolleges, gegeven door personen die ervaring hebben met HNW of die tools hebben bedacht om HNW mogelijk te maken. Verder zijn er diverse bedrijven bezocht die HNW hebben ingevoerd. Dat heeft leuke, maar vooral wisselende inzichten

15 Skype-meeting gehad met @Vivjan en de rest van de boekgroep. Erg geslaagd, erg handig! #kb33 07-Dec-10 20:25 | @rkatoen

opgeleverd. Terugkijkend kan ik zeggen dat elk bedrijf zijn eigen visie van HNW erop nahoudt, en zo hoort het ook. Vodafone richt zich heel erg op het begrip plaatsonafhankelijk werken, terwijl een bedrijf als Cisco juist de technologische middelen die HNW mogelijk maken, optimaal gebruikt. Zoals ik al eerder opmerkte heeft Twitter een grote rol gespeeld tijdens de minor. Niet alleen is het ingezet als communicatiemiddel voor de studenten maar ook het feit dat u dit boek nu leest hebben we voor een groot deel aan Twitter te danken. Door op Twitter actief het manuscript te promoten hebben we alle aandelen binnen een afzienbare tijd weten te verkopen. Twitter staat dan ook met 2450 unieke pageviews op een mooie tweede plaats als het gaat om de bron vanwaar mensen het manuscript van dit boek op TenPages.com hebben bekeken. Eén ding is me dan ook wel duidelijk geworden tijdens de minor: De kracht van social media, en vooral van ‘the crowd’, mag vandaag de dag niet meer worden onderschat!

HNW en Generatie Y? Er is al veel geschreven over HNW en Generatie Y en dat zal in de toekomst nog vaak gedaan worden. Generatie Y wordt gezien als de generatie die niet meer anders zou willen werken, en bedrijven vragen zich dan ook af hoe ze zich kunnen voorbereiden op de groep Generatie Y’ers die de komende jaren hun bedrijf gaat binnenstromen. Terugkijkend op de minor en de daarbij opgedane ervaringen denk ik dat het voor Generatie Y natuurlijker is om te werken volgens HNW dan de voorgaande generaties. Het feit dat zij zijn opgegroeid met up-to-date technologie speelt daar een grote rol in. Ik vind echter wel dat het per individu bekeken moet worden. Als ik naar mezelf kijk zou ik minder waarde hechten aan het plaatsonafhankelijk werken. Het persoonlijke contact met collega’s zie ik als een essentieel punt van werk. In bepaalde gevallen is het toch gewenster om elkaar even in real life te spreken in plaats van digitaal, ook al wordt dit laatste steeds realistischer en lijkt het alsof je met elkaar aan één tafel zit.

16

Donderdagavond interview met studentredacteur van LINK (magazine van HHS) om over het boek te schrijven. Goed voor de aandelenverkoop #kb33 17-Jan-11 16:27 | @rkatoen

Ik zie meer potentie in het verkleinen van de hiërarchie. De top-down benadering moet meer en meer vervangen worden door de bottom-up benadering. Medewerkers moeten meer inspraak krijgen in beslissingen en moeten de kans krijgen om hun eigen ideeën te ontplooien. En ten slotte voor mij het allerbelangrijkste punt van HNW: resultaatgericht werken. Als iemand een avondmens is en graag ’s avonds werkt, waarom zou hij/zij dan verplicht om 9 uur ’s ochtends op kantoor moeten zijn? Zolang het resultaat goed is en de flexibele werktijden geen irritatie oproepen bij de samenwerking met collega’s zie ik er alleen maar voordelen van!

17 Twitter: @rkatoen Facebook: www.facebook.com/rkatoen LinkedIn: http://nl.linkedin.com/in/ronaldkatoen

Wat is HNW volgens mij? Tamar van der Riet Dan is het bijna zover. Na drie jaar – en een beetje – zit mijn hbo-opleiding er bijna op. Nog één minor (en afstuderen) en dan mag ik mijn diploma in ontvangst nemen. De minor Werken 2.0 heeft mij aangesproken door de verschillende bedrijfsbezoeken en contacten die gelegd zijn gedurende die periode. Dat kan alleen maar gunstig zijn zo vlak voor de stap naar het bedrijfsleven. Voor ik aan mijn hbo-opleiding ben begonnen, heb ik een mbo-diploma behaald. Gedurende deze tijd heb ik bijbaantjes gehad en stage gelopen bij verschillende bedrijven. Hierdoor durf ik te stellen dat ik door heb hoe het – over het algemeen – werkt binnen een bedrijf. Een directie of bestuur bepaalt de weg voor een bedrijf of organisatie en hier wordt, door de onderliggende afdelingen, naartoe gewerkt. Ideeën uit de organisatie kunnen voorgelegd worden, maar alleen met goede onderbouwing en een gezonde dosis overtuigingskracht zullen deze ideeën daadwerkelijk opgepikt worden. Tenminste, zo is mijn idee en gevoel erbij. Tijdens de minor, die in zoveel opzichten anders is dan elk ander schoolblok dat ik gehad heb, hebben wij als studenten met veel verschillende bedrijven contact gehad en hun visie gezien op HNW. Bij een normaal schoolblok is het niet realistisch om in een dergelijk kort tijdsbestek zoveel verschillende en (af en toe) overeenkomende visies te horen en te zien over een onderwerp zoals HNW. Maar wat doet dit met je? Ben ik nu overtuigd dat het bij elk bedrijf zo gaat? Nee. Mijn verwachting voor mijn toekomstbaan is niet dat ik met mijn diploma op zak kan aankloppen bij een bedrijf en gelijk kan werken volgens HNW. Om eerlijk te zijn geloof ik ook dat ik daar nog niet klaar voor ben. Ik ben hier nog

18

niet klaar voor omdat ik nog niet ontdekt heb wat mijn drijfveer is, wat mijn zogenaamde ‘passie’ is.

Pecha Kucha Een onderdeel van minor Werken 2.0, is het geven van een Pecha Kucha. Een Pecha Kucha is een presentatie waarbij per beeld of onderdeel 20 seconden gepraat mag worden. En de gehele presentatie mag maar bestaan uit 20 onderdelen. Tijdens deze vorm van presenteren moet je je bewust zijn van wat je wel en wat je niet vertelt. Hierbij is de opdracht geweest om naar de film ‘The Opus’ te kijken en tijdens de Pecha Kucha te vertellen wie je bent, wat je toekomstvisie is, hoe je dit gaat bereiken enzovoort. Door te moeten presenteren over jezelf met dergelijke onderwerpen, ontdek je al snel of je al weet wat je passie is. Voor mijn Pecha Kucha ben ik niet tot mijn passie gekomen. Ik ben namelijk gekomen tot de wens dat ik in mijn leven gelukkig en gezond mag zijn, met hierbij het welbekende huisje, boompje en beestje. Dit te hebben gezegd geloof ik dat iedereen een passie heeft. Het kan een dier, een stad of elk willekeurig onderwerp zijn. Deze passie heeft dan ook niet altijd met het werk te maken. Wanneer iemand weet wat zijn/haar passie is, dan is het mogelijk dat je hier je werk van maakt en kan leven op een HNW-manier. Inrichting spelbord De minor heeft bij mij niet de indruk gewekt dat elk bedrijf werkt op de ‘vrije’ manier van HNW. Uit de minor is gebleken dat elk bedrijf HNW anders oppikt. Desondanks geloof ik wel dat er voor elk bedrijf en zelfs elke sector mogelijkheden liggen. Een vuilnisman zal zijn werk niet midden in de nacht kunnen (en willen) doen. Een arts kan niet bereikbaar zijn wanneer dit hem uitkomt en dit per dag bepalen voor zijn patiënten. Dit geeft te veel ongeregeldheden voor de buurt waar de vuilniswagen doorheen moet of mensen die vragen hebben aan een arts. Desondanks, wanneer een groep vuilnismannen samen bepaalt via welke route zij hun weg rijden en kennis uitwisselt over bepaalde straten of apparaten die niet goed functioneren, zijn ook zij bezig met HNW in mijn optiek. Wanneer een arts de mogelijkheid heeft om via videoconferencing contact te hebben met artsen over de hele wereld, kan zijn kennis groeien en kan hij mogelijk zijn patiënten beter helpen met hun klachten. Hiervoor hoeft een arts niet meer

19

op reis of op congres, maar kan hij dit vanuit zijn eigen huis of via zijn werk. Uiteraard is het leuk om te reizen en nieuwe mensen te ontmoeten, maar door dit frequenter vanuit eigen locatie te doen, kunnen persoonlijke ontmoetingen beter benut worden. Doordat die groepen mensen, zoals vuilnismannen en artsen, hun kennis delen en hierbij de mogelijkheid krijgen om zelf hun werk in te richten, wordt het werken voor hen leuker. Tevens raken mensen hier meer door gemotiveerd, je bepaalt immers je eigen spelregels en er is mogelijk nog slechts één persoon die je vertelt wat de grenzen van het spelbord zijn.

Ik en HNW Ik kan niet met zekerheid zeggen dat ik, zodra ik mijn diploma heb ontvangen, gelijk in een organisatie terechtkom waar ik aan de slag kan met HNW. Ik geloof dat ik hiervoor eerst de kennis van het vakgebied verder en dieper dien te ontdekken en beleven. Alleen op deze manier kan ik ontdekken waar mijn passie ligt en welke richting ik dan op zou willen. Zo ontwikkel ik mijn eigen spelbord, maar dan gelijk voor mijn leven. Deze kan dan sterker worden door gebruik te maken van mijn passie en bepaalde doelen na te streven die ik zelf belangrijk vind. Voor mijn nabije toekomst wil ik laten zien aan een bedrijf dat ik de vrijheid van het zelf bepalen waar ik mijn werk doe en het werken naar een einddoel, aankan. Dat er geen tijdsklok hoeft te zijn om te laten zien hoeveel uur en minuten ik op een bepaalde locatie aanwezig ben geweest. Dat ik zelf verantwoording draag voor het werk dat ik doe en dat ik hierop word afgerekend in plaats van de duur van mijn lunchpauze. Mogelijk dat u zich afvraagt of ik dan wel een bedrijf vind dat zich hierin kan vinden. Het kan zijn dat deze niet bestaat, dat deze zogenaamde vrijheid niet bestaat of mogelijk niet realistisch is binnen een bedrijf. Dat is het mooiste van een nieuwe manier van werken: wanneer ik genoeg zelfvertrouwen en overtuigingskracht heb voor mijn ideeën, is er ruimte genoeg om hier zelf mee aan de slag te gaan, juist buiten de grenzen van een bedrijf. Dit geldt niet alleen voor mij, als onderdeel van Generatie Y, maar ook voor latere én eerdere generaties.

20 Twitter: @Tamarvdr LinkedIn: http://www.linkedin.com/in/tvanderriet

Generatie Y wil vrijheid en verantwoordelijkheid Gerben Jacobs Het jaar 2011 is voor mij een bijzonder jaar geweest. Zo mocht ik in dit jaar afstuderen aan de Haagse Hogeschool. Voordat ik kon beginnen met afstuderen, moest ik eerst nog een minor volgen om alle benodigde studiepunten binnen te halen. Ik heb toen besloten om mij in te schrijven voor de minor Werken 2.0. Ik had voor deze minor gekozen, omdat ik van een aantal medestudenten te horen kreeg dat deze minor totaal anders was dan alle andere blokken die we tot dan toe hadden gedaan. Na afloop van de minor kan ik alleen maar zeggen dat ik deze medestudenten heel dankbaar ben voor deze aanbeveling. De minor Werken 2.0 is voor mij een van de leerzaamste blokken geweest die ik op de Haagse Hogeschool heb mogen volgen. HNW was voor mij een term waar ik niet erg bekend mee was. Ik had er wel eens van gehoord, maar het deed mij eigenlijk niet zo veel. Ik wist daarom ook niet echt goed wat ik kon verwachten. Tijdens de eerste dag kwam ik er al achter dat de minor totaal anders was dan dat wij op de Haagse Hogeschool gewend waren. Om te beginnen mocht iedereen zijn laptop aan laten staan, en zelfs zijn mobiel gebruiken tijdens de lessen. Verder kregen wij te horen dat je moest twitteren als je te laat kwam. Deed je dit niet, dan moest je voor de groep een presentatie geven. Op deze manier werd het gebruik van social media direct gestimuleerd. Ook gingen we de eerste dag speeddaten, om elkaar beter te leren kennen. Dit alles zorgde ervoor dat er vanaf de eerste dag gelijk een goede sfeer ontstond, en dat ik met veel plezier de lessen volgde. Vervolgens kregen wij de opdracht om verschillende social media-accounts aan te maken. Nu was ik wel al bekend met Facebook, Twitter en Skype, maar van

21

LinkedIn, Delicious en Foursquare had ik nog nooit gebruikgemaakt. Voorafgaand aan de minor dacht ik dat social media voornamelijk bedoeld waren voor privégebruik. Tijdens de minor ben ik er wel achter gekomen dat social media heel goed kunnen worden ingezet in het bedrijfsleven. Het gebruik van social media bevordert de communicatie met de klanten, maar ook het samenwerken tussen collega’s. Social media zorgen ervoor dat er op een andere manier met kennis wordt omgegaan en dat de bedrijven buiten de muren van de organisatie moeten kijken. Daarom denk ik ook dat in de toekomst de bedrijven niet meer zonder het gebruik van social media kunnen. In de eerste week van de minor kregen we de mogelijkheid om ons aan te melden voor verschillende opdrachten op het gebied van HNW. Bij de meeste opdrachten kreeg je te maken met een echte opdrachtgever. Zo konden we opdrachten uitvoeren voor grote aansprekende organisaties als KLM, Ahold en Vodafone. Er was voor mij echter een opdracht die er gelijk bovenuit sprong, namelijk het schrijven van een boek. Hoewel ik nog niet precies wist wat deze opdracht inhield, leek mij het schrijven van een boek een unieke en leerzame ervaring. Wat wij toen nog niet wisten, was dat het boek ook daadwerkelijk via TenPages.com uitgegeven zou worden. Het leuke van deze opdracht is dat het boek op een 2.0 manier tot stand is gekomen. Zo hebben we voornamelijk gewerkt met Google Docs, en hebben we social media gebruikt om verschillende goeroes op gebied van HNW te benaderen. Ook hebben we Skype gebruikt om te vergaderen. Iedereen die de minor volgde, heeft op zijn eigen wijze meegeholpen aan het boek. Behalve dat het boek op een 2.0 manier tot stand is gekomen, komt ook duidelijk de mening van Generatie Y naar voren. Dit is ook gelijk de kracht van dit boek ten opzichte van de andere theorieboeken over HNW. Tijdens de minor zijn we langs geweest bij verschillende bedrijven die HNW hoog in het vaandel hebben staan. Wat mij tijdens de bedrijfsbezoeken opviel was de wijze waarop deze bedrijven omgingen met kennis. We leven tegenwoordig in een kennis- of informatietijdperk. Bij veel bedrijven zie je echter dat er wordt vastgehouden aan de patronen van het industriële tijdperk. Dat was bij de bedrijven waar wij langs waren geweest totaal niet het geval. Bij deze bedrijven is het niet van belang waar of wanneer de medewerkers hun

22

werkzaamheden uitvoeren. Het resultaat van de producten wordt veel belangrijker gevonden dan de aanwezigheid. Deze bedrijven zorgen er ook voor dat de medewerkers altijd en overal de beschikking hebben over de juiste informatie- en communicatiemiddelen. Doordat de medewerkers veel vrijer worden gelaten, heeft dit automatisch tot gevolg dat ze veel creatiever zullen worden. Dit zorgt er uiteindelijk voor dat de kwaliteit van de producten ook omhoog zal gaan. HNW heeft dus niet alleen voordelen voor de medewerkers, maar ook voor het bedrijf zelf.

Generatie Y en HNW Na afloop van de minor ben ik anders tegen het begrip HNW aan gaan kijken. Velen zullen HNW als eerste associëren met thuiswerken en beter samen­ werken, ondersteund door de nieuwste technologie. Wat ik vooral heb geleerd tijdens de minor, is dat HNW draait om verantwoordelijkheid. HNW is niets anders dan de verantwoordelijkheid nemen voor wat goed is voor jou. Dat betekent dat je zelf moet onderzoeken wanneer je het meest productief bent, welke omgeving het beste bij je past en met welke talenten de organisatie jou het beste kan gebruiken. Alleen jijzelf weet wat je het beste kan. Ik denk dat Generatie Y gebaat is bij meer vrijheid, en dat ze niet weg zal lopen voor haar verantwoordelijkheid. Veel bedrijven zullen moeite hebben om deze verantwoordelijkheid uit handen te geven. Vertrouwen is daarom cruciaal bij HNW. Generatie Y zal dit vertrouwen niet vanzelf krijgen. Niet iedereen zal even goed met deze vrijheid kunnen omgaan. Om meer vrijheid te krijgen, zal dit vertrouwen eerst moeten worden afgedwongen.

Kan ik nog zonder HNW? Voor mij is het belangrijkste dat ik met plezier naar mijn werk kan blijven gaan, en dat ik mezelf kan blijven ontwikkelen. De medewerker moet centraal staan, in plaats van de organisatie. Bij een bedrijf waar HNW is ingevoerd, krijg je veel meer de vrijheid om de producten op je eigen manier op te leveren. Er wordt veel meer gekeken naar het resultaat dan naar het aantal uren dat je aanwezig bent. De vrijheid die je krijgt, zorgt ervoor dat je het maximale uit jezelf kan halen. In dat opzicht kan ik zeggen dat ik graag bij een bedrijf zou willen werken dat HNW hoog in het vaandel heeft staan.

23

Het Nieuwe Werken: Als student een boek uitgeven Sofia Skoblikov Ik heb deze minor gevolgd als enige deeltijdstudent, te midden van zestig voltijdstudenten. Dit leverde gezellige, soms wat krappe taferelen op; lees: met z’n zestigen battelen, twitteren, discussiëren en luisteren naar gastcolleges in een lokaaltje van 20 vierkante meter. Ik ben vijfentwintig jaar, niet echt deeltijdstudent op het eerste gezicht. Vijfentwintig is eigenlijk een leeftijd die tussen de voltijd en deeltijdleeftijd in zit en momenteel nog net tot Generatie Y behoort. In ‘mijn’ tijd was het web 1.0 net een tijdje op gang. Ik behoor dus niet tot de oude garde maar was ook net geen tiener meer tegen de tijd dat het web 2.0 zijn intrede deed. De term HNW kende ik als Werken 2.0, maar ik wist niet dat HNW een offi­ ciële term betrof en de aan de term verbonden aspecten/betekenissen had ik voor het starten van de minor verkeerd geïnterpreteerd. Ik volg zelf de opleiding Informatiedienstverlening en informatiemanagement en ik heb tijdens deze opleiding al kennisgemaakt met de nodige web 2.0 tools. Dat de tools eigenlijk meer een middel zijn en dat HNW onder andere draait om de uitvoerflexibiliteit en de resultaatgerichtheid, dat de mindset van onder andere het management een boost zou moeten krijgen en de vele andere hieraan verbonden aspecten gaven voor mij een nieuwe invulling aan de term HNW. Ik hoor de laatste tijd wel eens kreten in mijn omgeving, met name van Generatie X, dat HNW al vijftig jaar oud is. Natuurlijk is dat zo, toch zijn er maar weinig bedrijven die dit fenomeen hedendaags toepassen.

24

Uniek is enigszins een cliché, maar het is wel de term die bij mij en een aantal andere studenten opkomt als we het hebben over de minor, en niet in de laatste plaats vanwege de totaal andere werkwijze. In een regulier onderwijsblok werk je in groepjes vaak je eigen variant van eenzelfde product uit. In deze minor waren het verschillende groepjes die ieder een afzonderlijke missie bewerkstelligden of een product creëerden, met als oogmerk om feeling en kennis op te doen over de strategie van HNW. Ons communicatiemiddel tijdens de minor: social media. De opdrachten varieerden van het regelen van inspirerende gastcolleges, het helpen van een groot detailhandelsconcern met hun overstap naar Google Apps tot het schrijven en uitbrengen van een boek. Pardon? Een boek ja. Hbo-studenten die samen een boek uitbrengen? Ik, en vele anderen met mij, waren niet op de hoogte van het bestaan van een concept als TenPages.com. Het verslag over TenPages.com in dit boek is voor nieuwsgierigen onder ons een leuke binnenkomer. Op het moment dat ik besefte dat het hier niet om een normaal blok ging, mede doordat ik als snoepje van de taart met Ronald, Tamar en Gerben uiteraard voor de boekopdracht heb gekozen, heb ik eigenlijk geen enkele keer meer aan de studiepunten gedacht die de minor mij zou opleveren. Ik ging helemaal op in het schrijven en de gedachte dat er hier wel eens iets unieks zou kunnen gebeuren. De minor zelf duurde tien weken, maar kreeg uiteindelijk een staartje van ruim een halfjaar. In je twintigerjaren al een boek op de markt hebben gebracht kan niet iedere student zeggen. Dankzij het concept van TenPages.com, onze aandeelhouders die we met behulp van social media, met name Twitter, wisten te prikkelen, hebben we deze missie kunnen bewerkstelligen, zonder één cent uitgegeven te hebben aan marketing. Doordat TenPages.com van ons, als potentiële schrijvers, niet alleen verwachtte dat wij tweeduizend aandelen zouden verkopen maar doordat er tevens in het reglement was opgenomen dat er minimaal tweehonderd aandeelhouders moesten investeren, zijn aandeelhouders in de vorm van suikerooms niet volledig uitgesloten, maar wel tot een uiterst minimum beperkt. Het overgrote deel van onze aandeelhouders wordt gevormd door betrokken en nieuwsgie-

25

rige mensen die vertrouwen en interesse hebben getoond in ons project. Daar doe je het voor! Deze minor is voor veel studenten een eyeopener geweest als het gaat om hun strategieën, zowel voor hun carrière als in hun verdere leven. Voor mij was het schrijven van het boek leerzaam – mijn schrijfskills hebben zowaar een oppepper gehad – maar ook het sociale proces hieromheen was een groot ding waar ik veel van heb opgestoken. Het is een hele uitdaging om met meerdere individuen een boek te schijven. Dit project, oorspronkelijk begonnen als een schoolopdracht, is, in elke zin die je kunt bedenken, voor het ‘echie’. Verwacht geen literair hoogstandje. Dit boek straalt naar mijn mening iets onbevangens uit omdat het is geschreven vanuit een fris concept, met de frisse kijk van Generatie Y. Hopelijk volgen toekomstige generaties ons voorbeeld en komt er een vervolg.

26 Facebook: www.facebook.com/sofia.skoblikov

Het Nieuwe Werken volgens een generatie X’er Jan Krans Aan het eind van de studie Bestuurskunde aan de Erasmus Universiteit begon voor mij Het Nieuwe Werken; ik moest namelijk stage lopen en een goede stage is van levensbelang, omdat het in grote mate bepaalt waarop je afstudeert. En voor het vinden van een interessante baan is je scriptie weer richtinggevend. Maar hoe regel je een stage? Via het stagebureau! Ze hadden een ‘mooie’ stage­plek voor mij, ik kon direct bij een gemeente aan de slag en gelijktijdig afstuderen op een groot maatschappelijk probleem. Maar toen het geheel tijdens een intakegesprek meer concreet werd, bleek het over het hondenpoepbeleid te gaan. Hmm, dat leek me niet zo’n geweldig inspirerend onderwerp. Ik zag mijzelf al zitten bij sollicitatiegesprekken en de volgende vraag op mij afkomend: ’En meneer, waarop zijn we afgestudeerd.’ Ik bedankte de medewerker van het stagebureau voor de geboden kans en ging zelf op stagejacht. Van reactieve modus naar proactieve modus. De opgestarte acties verliepen zeer voorspoedig en via-via kreeg ik gesprekken bij verschillende organisaties. Een ervan was met Eckart Wintzen van BSO waarbij de bottom-line van het gesprek was: Natuurlijk kun je bij ons stage lopen, we hebben geen bureau voor je, je zult zelf je onderwerp moeten kiezen en je eigen werk regelen. Dit klonk mij toen redelijk vaag in de oren, dus even wat bedenktijd inbouwen en een paar andere gesprekken voeren. Tijdens een volgend gesprek, met de directeur van het Centrum Arbeidsverhoudingen Overheidspersoneel (CAOP), dacht ik, ja dit is het helemaal! Een eigen bureau met computer, hartje centrum Den Haag en vanuit het raam kon ik de terrassen op het Plein en de Tweede Kamer zien.

27

De afstudeeropdracht was helder, het verzelfstandigingstraject waar het CAOP midden in zat, en ik werd ondersteund door twee begeleiders vanuit de organisatie. Vervolgens netjes afgestudeerd en aan de slag als IT-projectleider binnen de CAOP-organisatie. Als ik nu terug denk, heb ik de kans gemist om in een organisatie te werken waar de basisprincipes van HNW al onderdeel uitmaakten van het DNA, de BSO-organisatie. Het toeval wil echter dat ik zes jaar geleden aan de slag ben gegaan bij Atos Origin, de organisatie waar BSO in is opgegaan. Tijdens mijn eerste week kreeg ik een laptop, mobiele telefoon, een lijst met werklocaties en een target. Kortom, werken waar je wilt en afgerekend worden op resultaat. HNW in de praktijk, zou je zeggen, maar is dat zo? Voor mij is HNW geen hype, management- of marketingterm, maar meer een persoonlijke attitude om open te staan voor positieve veranderingen, durf om te vernieuwen, daar vooral vertrouwen in te hebben en gedreven vanuit je passie ervoor gaan. HNW is een persoonlijk ontwikkelingsproces van werknemer naar werkondernemer en tijdens die reis het in balans realiseren van zowel je persoonlijke als zakelijke doelen. Organisaties kunnen slechts randvoorwaarden creëren voor HNW, een mooi modern kantoor met alle faciliteiten inclusief crèche, state of the art ICTvoorzieningen voor flexibel en effectiever samenwerken, een situationele leiderschapsstijl, persoonlijke ontwikkelingsplannen, maar uiteindelijk wordt de mate van succes bepaald door de individuele medewerkers die samen de organisatie vormen en daarmee de ‘modus operandi’ bepalen. Een psychologisch contract tussen de werkgever, die de werknemer zo goed mogelijk ondersteunt om te kunnen excelleren en de bedrijfsdoelen te halen, en de werknemer die zichzelf via scholing en proactieve houding blijvend scherp houdt en zo toegevoegde waarde ontwikkelt voor zichzelf en de organisatie. Het is zo meer werken met in plaats van werken voor, en meer geboeid zijn door elkaar dan contractueel gebonden. Ik kom regelmatig bij organisaties die ‘aan HNW doen’, maar kijk je naar het werkelijke gedrag van individuele medewerkers, dan lijkt het wel verdacht veel op oud werken in een nieuw jasje. Je hebt ook helemaal geen organisatie nodig om aan HNW te doen, dat bepaal je zelf.

28

Een mooi voorbeeld zijn de ZZP’ers die zelfstandig of in zwermen, gevoed door passie en gewapend met laptop, mobiele telefoon en internet, gebruikmakend van social media, de markt bestormen. Diezelfde techniek kun jij als werkondernemer ook hanteren, zie jouw organisatie als interne markt, probeer een zwerm te vormen met gelijkgestemden die jouw passie delen, creëer buzz en laat het gebeuren. Een mooi voorbeeld is de Ambtenaar 2.0-beweging binnen de overheid of de Nieuwe Werken-propositie van Atos Innovation@Work, waarbij ik aan de wieg mocht staan, en natuurlijk niet te vergeten dit boek! Lukt het niet om jouw doelen en die van je werkgever of leidinggevende goed gemeenschappelijk te maken, dan kun je je afvragen of je het niet op de juiste manier hebt aangepakt, maar misschien moet je wel concluderen dat je je niet in de juiste werkomgeving bevindt en dat het tijd wordt voor wat anders, tijd voor Nieuw Werk waar je passie en drive wel op waarde worden geschat. Zodat je je niet gebonden, maar geboeid voelt. Lukt het wel, dan brengt het je op nieuwe plaatsen in het verlengde van je passie en wordt je werk vernieuwd. In mijn geval bijvoorbeeld met mooie opdrachten op het gebied van HNW, social media en Enterprise 2.0, lidmaatschap van de internationale Scientific Community binnen Atos en een gastdocentschap aan de Haagse Hogeschool. In een gesprek van jaren geleden, in een soortgelijke context, vatte een conculega van Capgemini het bovenstaande op een sceptische manier samen met ‘you’re the master of your own disaster’; klaarblijkelijk was hij rijp voor een nieuwe stap, maar het ontbrak hem aan lef en vertrouwen om deze te zetten. Dit ontbreekt niet bij Generatie Y, net zoals bij elke nieuwe generatie, maar aanwakkering en sturing hierop vanuit het onderwijs zouden geen kwaad kunnen. Laat studenten ontdekken en ervaren wat allemaal (on)mogelijk is, met elkaar en/of zelfstandig. Laat ze hun drive en passie onderkennen en activiteiten ontplooien in een veilige experimenteeromgeving van een onderwijsinstelling en kijk, ervaar en evalueer de (persoonlijke en groeps-) leereffecten. Dat is wat wij, studenten en docenten, proberen te doen tijdens de minor Werken 2.0, nu met als resultaat dit boek.

29 Twitter: @vivjan E-mail: [email protected]

Over Y en over hun X ouders, als nieuwe generatie leiders Aart Bontekoning Aart Bontekoning is organisatiepsycholoog, generatie-expert en auteur van ‘Het Generatie Raadsel, ontdek de kracht van alle generaties’. We vroegen hem iets over generaties en Y te schrijven. Het bedrijfsleven lijkt op de Generatie Y te reageren met HNW. Dat is opmerkelijk. Het lukte de vorige generatie junioren, van de pragmatische generatie (1970-1985), nauwelijks om bedrijfsculturen een opfrisbeurt te geven. Die generatie was en is gericht op het versnellen van leren in het werk en van het vergaderen en van besluiten nemen. Daarvoor kreeg ze nauwelijks steun van de oudere generaties. Alle generaties hebben last van verouderde cultuurpatronen, zoals op cijfers gerichte managers die bedenken wat hoog opgeleide professionals moeten doen, traag en vaag vergaderen, formeel gedoe en veel schijven, zinloze bureaucratie en hiërarchie. Die patronen passen niet bij steeds hoger opgeleide professionals. De nieuwe generaties junioren leerden zelfstandig te werken. Ze verwachten van organisaties ondersteuning bij hun professionele ontwikkeling. Die behoefte leeft ook bij de nieuwe generatie senioren. De helft van de protestgeneratie (1940-1955) wil langer blijven werken, maar niet in stugge bureaucratische hiërarchische systemen.

30

Wat is een generatie? Leeftijdsgenoten, die zijn geboren in een bepaalde periode van 15 jaar, vormen een generatie. Zij delen: a. dezelfde geschiedenis, maakten ongeveer hetzelfde mee en kregen ongeveer dezelfde opvoeding; b. eenzelfde reactie op de omringende cultuur, gebaseerd op het vermogen om aan te voelen wat daarin is verouderd; die reactie bestaat uit cultuur vernieuwende patronen; c. eenzelfde entelechie: eenzelfde mentale, emotionele en fysieke ontwikkeling We vormen generaties om de sociale systemen, zoals organisaties en verenigingen waar we deel van uitmaken, bij de tijd te houden. Generaties zijn in essentie updaters van de cultuur, elke levensfase opnieuw. De cultuur is de collectieve intelligentie van een organisatie.

Welke werkende generaties kennen we in Nederland? De protestgeneratie (1940-1955), die vormt een nieuwe generatie vitale senioren. De verbindende generatie X (1955-1970), die vormt een nieuwe generatie leiders. De pragmatische generatie (1970-1985), die vormt een nieuwe generatie medioren – jonge professionals met enige ervaring; deze generatie paste zich ongewild aan aan verouderde en trage werkwijzen. De authentieke Generatie Y (1985-2000), ook genoemd generatie Einstein, screenagers of de grenzeloze generatie, die vormt een nieuwe generatie junioren, waarop het bedrijfsleven reageert met HNW. Bron: ‘Het Generatie Raadsel’ (Aart Bontekoning, 2010)

Gaat Y hetzelfde overkomen als hun voorgangers?! Dat risico zit erin. Groot verschil is wel dat Y bij haar binnenkomst veel meer belangstelling krijgt dan de pragmatische generatie. Er zijn meerdere boeken geschreven over hun kenmerken. Positief, generatie Einstein: slim, snel en authentiek. Ook negatief, de grenzeloze generatie: hedonistisch, grenzeloos en oppervlakkig. Veel bedrijfsculturen zijn verouderd en nogal stug. De cultuurdragers staan dan niet echt open voor de frisse bijdrage van jonge professionals. Niet omdat ze het niet willen! Ze willen meestal wel, maar ze kunnen het niet zo goed. Onbewust remmen ze de jongeren af in hun vernieuwingsdrive. Wat ze zeggen is nogal eens anders dan ze doen. Het kost ze moeite om de bekende oude patronen los te laten.

31

De cultuur van het modernste kantorencomplex in Nederland – een vierkante kilometer vol bankiers, advocaten en consultants – op de Zuidas in Amsterdam, werd in 2010 door drie pragmatische dertigers onder het pseudoniem de Zoza’s genadeloos geanalyseerd: logge bedrijven waar met veel blablabla wordt vergaderd zonder enige uitkomst, waar een strikte kantoorhiërarchie heerst en waar corpsballerige emotioneel incontinente bazen de dienst uitmaken. Na de wittebroodsweken gaat de glans er bij jonge professionals snel af, zeggen de Zoza’s. De binnenkant blijkt anders dan de buitenkant pretendeert. In 2010 en 2011 werkte ik bij tien verschillende bedrijven samen met Y. Van ‘Y aan het werk’ maakte ik video-opnames. Met Y analyseerde ik wat ze kenmerkt: 1. een gelijkwaardig sfeervol team willen vormen, waarin ze zichzelf kunnen zijn en waarin hiërarchie er niet toe doet en verschillen worden gerespecteerd en benut; 2. de behoefte aan positieve feedback en waardering, als manier om snel te weten waar ze aan toe zijn en als manier om snel de eigen zinnige weg te vinden; 3. meteen mee willen doen en dat waarin ze slimmer zijn toevoegen; dat kan gebruik van sociale media zijn, maar ook iets anders waar ze beter in zijn. Ik bezocht de minorgroep die dit boek produceert tijdens hun laatste college. Daarin werden ze voorbereid om een dag bij Ahold te werken aan het invoeren van een nieuw sociaal medium. Mooi om te zien hoeveel zin ze hadden om echt een bijdrage te leveren aan een bedrijf en daar tegelijkertijd van te leren. Die behoefte zag ik ook op andere Hogescholen. Deze generatie studenten wil zo veel mogelijk het leren en werken integreren, leren van echte klussen. Na het college werkte ik spontaan met de studenten aan een filmpje over de minor. Kleine groepen studenten gaven samenwerkend antwoord op de vraag waar ze tijdens de minor de meeste werkenergie van kregen. Enkele reacties: ‘Het was gewoon vet om te zien hoe het echt gaat bij bedrijven; alles was open, je kon overal naar binnen lopen en kreeg meer te zien dan de buitenwereld. Het belangrijkste van HNW is voor ons de flexibiliteit in het werk en het vertrouwen krijgen om ons eigen ding op onze eigen manier te doen. Vooral bij grote bedrijven misten we dat vaak.’

32

In tientallen bedrijven in diverse branches vroeg ik de werkende ouders van Y wat hun opviel aan hun kinderen. Binnen twee minuten konden ze de eerder beschreven kenmerken benoemen. Daarna vroeg ik hoe ze ‘hun kinderen’ in hun bedrijf zouden kunnen ondersteunen in hun professionele ontwikkeling. Binnen enkele minuten zaten ze op het goede spoor. Tot slot vroeg ik of ze dat in de praktijk ook daadwerkelijk doen. Dat leverde veel aarzelingen op en de conclusie ‘niet dus’. Ze passen de kennis die ze hebben van hun Y kinderen (nog) niet toe in het werk! Gemiddeld zijn de ouders van Y van de Generatie X en X vormt de nieuwe generatie leiders. Het wordt hoog tijd dat deze nieuwe generatie leiders haar positie benut om de cultuur te openen voor de vernieuwende invloed van Y.

33

TenPages.com een succesvolle strategie voor talentvolle schrijvers TenPages.com is een online platform waarop talentvolle schrijvers vanaf de eerste, vers geschreven, pagina’s ontdekt en gesteund worden door aandeelhouders met als doel om hun manuscripten uiteindelijk uitgegeven te zien worden door een gerenommeerde uitgeverij. In 2009 ging TenPages.com onder leiding van oprichtster Valentine van der Lande van start en het concept bleek een doorslaand succes. Er zijn in het eerste jaar meer dan 1000 manuscripten geplaatst en 30 manuscripten verkochten het eerste jaar de benodigde aandelen om te worden uitgegeven. Bron: www.tenpages.com

Tijdens de minor Werken 2.0 werden vele projecten uitgevoerd. Een van de opvallendste projecten betrof het schrijven én uitbrengen van een boek, een uniek initiatief in het kader van een schoolproject. Het resultaat hebt u inmiddels voor zich. Voor het project hebben wij gebruikgemaakt van de diensten van tenpages.com. Wij waren dermate enthousiast over het concept, dat wij Valentine van der Lande, oprichtster en directeur van TenPages.com, hebben uitgenodigd om tijdens de minor een presentatie te houden. Het concept van TenPages.com sluit perfect aan op onze visie over HNW, namelijk gebruikmaken van interactiviteit op het web en van het publiek dat zich steeds meer betrokken voelt bij het samenstellen van een product of dienst. Valentine begint haar presentatie met de opmerking dat er in Nederland een miljoen mensen voor hun hobby schrijft. Daarvan hebben honderdduizenden mensen ook daadwerkelijk een manuscript op de plank liggen. De gebruikelijke manier om je boek onder de aandacht te brengen is het rechtstreeks versturen van je manuscript naar de uitgeverij. Het probleem is dat uitgeverijen heel moeilijk een selectie kunnen maken. Door tijdgebrek worden vaak alleen de eer-

34

we gaan ons boek over hnw uitgeven via tenpages.com. Wordt een succes #kb33 19-Nov-10 10:01 | @pgbeckerhhsnl

ste paar pagina’s van een manuscript gelezen. Volgens Valentine, die zelf ook bij een uitgeverij heeft gewerkt, komt het soms ook voor dat een manuscript ongelezen bij het oud papier verdwijnt. Van de tienduizenden manuscripten die jaarlijks worden opgestuurd naar uitgeverijen worden jaarlijks slechts vijftig tot tachtig manuscripten in de fictiegenres uitgegeven. Ook enkele succesvolle schrijvers hebben moeite gehad om een uitgever te vinden. Sonja bakker, Tessa de Loo, en zelfs Harry Mulisch hadden moeite om opgemerkt te worden. Harry Mulisch heeft zijn eerste werk bij maar liefst 23 uitgeverijen aangeboden voordat het werd geaccepteerd.

Voor uitgevers is het moeilijk om de hele stapel met manuscripten te door­lopen. Het is een grote uitdaging om te voorspellen voor welk boek er een lezerspubliek is. TenPages.com helpt hierbij door middel van een interactieve aanpak. Het publiek kan bij TenPages.com namelijk zelf aangeven wat het interessant vindt.

Concept TenPages.com Als schrijver plaats je minimaal tien pagina’s van het manuscript op de website. Dit kan in elk genre, van een roman tot een boek over HNW. Iedereen die een manuscript interessant vindt, kan voor vijf euro één aandeel kopen. Als er tweeduizend aandelen van vijf euro zijn verkocht, wordt het boek uitgegeven bij een gerenommeerde uitgeverij. Wel moeten er minimaal honderd verschil-

35 Studenten verkopen boek over het nieuwe werken. Koop nu aandelen  : http://bit.ly/h0Yi3U #hnw #werk #retweet #werken2.0 PLZ RT #kb33 17-Dec-10 13:03 | @genyaanhetwerk

RT @genyaanhetwerk: Boek over het nieuwe werken staat op NR 1 als bestverkocht van deze week! investeer in de toekomst! http://bit.ly/h0Yi3U #kb33 #hnw Plz RT! 17-Jan-11 20:44 | @rpvdkamp

lende aandeelhouders zijn en mag een aandeelhouder maximaal tweehonderd aandelen kopen. Zo weet men zeker dat er brede interesse is in het boek en dat niet alles door de eerste de beste suikeroom is betaald. De methode die Ten­ Pages.com hanteert is een vorm van ‘crowdfunding’. TenPages.com werkt voor de uiteindelijke uitgave van een boek samen met een aantal partneruitgevers voor verschillende genres. De schrijver krijgt een modelcontract met de uitgeverij van zijn genre. Van elk verkocht boek krijgt de schrijver de normale schrijversroyalty’s. TenPages.com ontvangt achttien procent van de opbrengst, waarvan tien procent aan de aandeelhouders wordt doorbetaald. Indien het een toekomstig schrijver niet lukt om tweeduizend aandelen te verkopen, krijgt de aandeelhouder vier euro per aandeel terug, wat neerkomt op tachtig procent. De ene euro per aandeel is het risico van de aandeelhouder en wordt door TenPages.com gebruikt voor het dekken van de (transactie)kosten. TenPages.com biedt voor zowel schrijvers als ontdekkers van schrijftalent unieke mogelijkheden en is een ware kweekvijver voor talent. Het biedt talentvolle schrijvers de kans om zich te ontplooien. Een ander doel van TenPages.com is om de lijn tussen schrijver en lezer korter te maken, door al in een heel vroeg stadium het contact tussen de schrijver en zijn doelgroep op gang te brengen. Zoals op diverse plaatsen in dit boek naar voren komt, voelt de massa zich door de toenemende transparantie en snelheid in communicatie steeds meer betrokken bij het samenstellen van een product of dienst. Bedrijven gaan steeds meer luisteren naar hun gebruikers. Er zijn diverse concepten op het internet die net als TenPages.com gebruikmaken van het fenomeen ‘crowdfunding’. Een voorbeeld is die van een Amerikaanse modellensite, waar mensen aandelen kunnen kopen in hun favoriete model. Als er voldoende aandelen zijn verkocht, wordt het model overgevlogen naar Londen om een start te maken met een internationale carrière. Voor het uitgeven van boeken passen sommige websites ook de ‘stemmethode’ toe. Een boek heeft dan een bepaalde hoeveelheid stemmen nodig voordat het wordt uitgebracht. Het lastige van stemmen is alleen dat het te vrijblijvend is.

36 Wow! Vorige week tweette ik nog wie het 500ste aandeel zou kopen, en nu een week verder zitten we bijna op 1000 aandelen voor ‘t boek! #kb33 21-Jan-11 19:44 | rkatoen De aandelen komen er snel bij de laatste dagen. Misschien halen we het nog wel binnen dit blok :) #kb33 27-Jan-11 11:51 | @GerbenJac

Juist door mensen geld te laten storten raken ze meer betrokken bij de totstandkoming van het boek en delen ze mee in de opbrengst. Valentine heeft de ambitie om haar concept binnen drie jaar uit te breiden naar Duitsland, Frankrijk en Engeland.

37 RT @Vivjan: YES!!! Feest!!!! Alle 2000 aandelen in het boek #HNW volgens Gen Y zijn verkocht !!!! Dank aan alle aandelen tweeps voor vertrouwen #kb33 28-Jan-11 14:53 | @genyaanhetwerk

Quotes Generatie Y

Zou je bij je toekomstige werkgever volgens Het Nieuwe Werken willen werken? “Voor mij is het juist goed om af en toe op de vingers getikt te worden of tussentijdse deadlines te hebben.” Sofia Skoblikov “Ik wil niet een volledige HNW-baan. Ik heb behoefte aan duidelijke grenzen en richtlijnen en opdrachten. Ik wil best iets flexibeler werktijden, vooral om files te vermijden en overdag, zonder veel problemen, privéafspraken te kunnen maken, maar op een volledig zelf te bepalen werkschema zit ik niet te wachten. Ditzelfde geldt voor opdrachten die ik krijg. Ik wil wel ruimte krijgen voor eigen inbreng, maar ik wil wel een duidelijk doel en goede richtlijnen hebben.” Mark de Jong Vrijheid in hoe en wanneer ik werk, is voor mij enorm belangrijk. Mijn agenda is dan ook altijd heel flexibel en ik vind het ook fijn als anderen ook open staan voor die flexibele insteek. Ook vind ik het heerlijk om bij vlagen helemaal op te gaan in mijn werk. Lange dagen te maken, gewoon omdat dat nodig is en het werk leuk is. Om dan vervolgens een paar keer een doordeweekse dag leuke dingen met vrienden te gaan doen. Johan Oudshoorn

38

Bas van de Haterd Elke keer wanneer ik lees over Generatie Y, geboren tussen 1980 en 2000 ongeveer, heb ik het gevoel dat ik één van mijn fantasyboeken zit te lezen. De ongelofelijke kennis, wijsheid en krachten die deze generatie worden toegedicht zijn ongekend. Ik denk dan vaak aan de Eenhoorn, een mythologisch dier dat ook ongekende krachten wordt toegedicht, maar verder nog nooit is gezien. Toch is de ophef over Generatie Y niet geheel onterecht; zoals bij elke generatie (babyboomers ten opzichte van Generatie X bijvoorbeeld) heeft deze generatie ook duidelijk andere manieren van doen en laten dan de vorige generatie. Twee zaken worden echter nog wel eens uit het oog verloren. Het eerste is dat je een generatie niet geheel over één kam kan scheren. Er is niet één type Generatie Y, net zomin als dat alle babyboomers hetzelfde denken. Een tweede fout die veel gemaakt wordt heeft te maken met hun kennis (over social media bijvoorbeeld) en hun gedrag (ten opzichte van HNW bijvoorbeeld). Het feit dat deze generatie (gemiddeld genomen) een paar andere fundamentele uitgangspunten heeft, wordt vaak vergeten. Het gaat namelijk niet om het toepassen van middelen of trucjes, maar een fundamenteel andere denkwijze.

Niet één Generatie Y Over deze misvatting kunnen we eigenlijk kort zijn. Er is niet één Generatie Y; net als binnen elke generatie heb je verschillende meningen, opvattingen en motivaties. Het is geen patatgeneratie, net zomin als dat het een enorm hardwerkende generatie is. Naar verwachting is het een loyalere generatie, waarbij loyaliteit nadrukkelijk wel van twee kanten moet komen. Het is de generatie van kinderen van de gescheiden ouders van Generatie X, waardoor ze gemiddeld genomen meer belang zullen hechten aan werk-privébalans. Concreet zou je kunnen stellen dat ze waarschijnlijk minder zullen scheiden en, vertaald naar werk, er minder zijn met de ambitie partner te worden bij een accountant of advocatenkantoor. Dat wil niet zeggen dat er geen toekomstige partners meer zullen zijn.

39

Fundamenteel andere houding De fundamenteel andere houding is echter iets waar veel organisaties mee worstelen. Kijk bijvoorbeeld naar social media. ‘Ze denken niet na’, stellen veel werkgevers. ‘Dat zet je toch niet op Facebook of Hyves, foto’s als je dronken bent. Dan ben je gewoon niet slim…’ Generatie Y vraagt zich vaak af: ‘waarom niet? Waarom zou je me daarop veroordelen? Ben je zelf nooit dronken geweest dan? Ik veroordeel jou toch ook niet om het feit dat je in pak loopt en dat niet mijn ding is?’ Het is dus niet dat ze niet nadenken, het is zo dat ze fundamenteel anders kijken naar de wereld op een aantal gebieden. Generatie Y (generaliserend, want ook hier zijn veel nuances in de meningen te vinden) heeft respect voor iedereen die zichzelf is. Dat wil niet zeggen dat ze iemand mogen of leuk vinden, maar ze veroordelen mensen er ook niet om. Dat oordelende vermogen van andere generaties is iets dat ze niet begrijpen. Een andere fundamenteel andere denkwijze is die rondom intellectueel kapitaal. Daar waar oude generaties denken in patenten en octrooien, in kennis is macht en in het afschermen van kennis, denkt deze generatie in het verbeteren van het product. Eurocommissaris Neelie Kroes omschreef het laatst heel typerend. Ze stelde dat ze op een universiteit was en daar met studenten sprak die hun ondernemingsplannen met anderen deelden. Ze vroeg die studenten of ze niet bang waren dat een ander ermee vandoor ging. De studenten keken haar niet begrijpend aan en antwoordden dat, als het feit dat ze het bedacht hadden hun enige concurrentievoordeel was, ze op voorhand een kansloos plan in handen hadden. Immers, het moment dat je ‘live’ gaat, staat alles out in the open. Het gaat erom dat je iets beter doet, iets toevoegt. Het delen van hun kennis maakte hun kennis waardevoller omdat ze leerden van de feedback. Van patenten naar open innovatie dus. Ook heeft Generatie Y, wederom met nuances natuurlijk, een andere houding ten opzichte van werk-privébalans. Dat wil niet zeggen dat ze niet hard willen werken, maar daar waar Generatie X ervoor moest vechten is het voor Generatie Y een gegeven dat die er is. Als we kijken naar HNW blijkt vaak dat men helemaal niet zoveel wil thuiswerken, maar wel verwacht dit te kunnen als het moet of praktisch is. Men wil helemaal niet zo heel flexibel werken qua tijden, maar als het uitkomt wel. Eigenlijk dus precies waar HNW voor staat: Het Normale Werken.

40

Verwachtingen van Generatie Y: twee onderzoeken Meningen, visies en losse uitspraken geven een indicatie, maar om te weten hoe Generatie Y werkelijk denkt over HNW, heeft een groep studenten tijdens de minor Werken 2.0 onderzocht in hoeverre de uitgangspunten van HNW aansluiten bij de verwachtingen van Generatie Y. Opdrachtgever Getronics wilde op basis van de uitkomsten conclusies kunnen trekken over de implementatie van HNW, maar achtte het ook niet uitgesloten dat Generatie Y haar verwachtingen moet bijstellen. De studenten die het onderzoek uitvoerden, hebben een vragenlijst uitgezet onder medestudenten; in totaal waren er 49 respondenten. Deze groep kan gezien zijn samenstelling en omvang natuurlijk niet als representatief voor Generatie Y worden beschouwd. Het onderzoek inspireerde één van de studenten, Marieke Drees, om in het kader van haar afstudeerscriptie een breder onderzoek uit te voeren onder ICT-studenten op hbo- en academisch niveau. Zij had een respons van 292 studenten. De belangrijkste conclusies van beide onderzoeken komen behoorlijk overeen en worden hier gezamenlijk weergegeven.

Resultaten Klaar voor HNW?

Uit de resultaten van de onderzoeken kunnen conclusies worden getrokken ten aanzien van de mate waarin Generatie Y ‘klaar’ is voor HNW en de verwachtingen die de generatie heeft ten aanzien van de toekomstige werkgever. Opvallend is dat slechts een derde van de ondervraagden denkt volledig flexibel te kunnen werken. Dit betekent dat de rest zichzelf niet in staat acht om met volledig van elkaar verschillende dagindelingen te werken.

41

Ruim 40% van de studenten geeft aan het afbakenen van vrije tijd in combinatie met HNW als ingewikkeld te beschouwen. Daaruit zou je kunnen concluderen dat de werknemers van morgen hun weg zullen moeten vinden in de mogelijkheden die HNW biedt. Flexibele werkplekken vormen een belangrijk onderdeel van de uitgangspunten bij HNW. Aangezien 90% van de studenten aangeeft graag geconcentreerd te kunnen werken, zullen ontwerpers van werkplekken rekening moeten houden met stilteplekken of andere oplossingen om een hoge concentratie mogelijk te maken. Ook geven de studenten aan gevoelig te zijn voor sfeer: vrijwel iedereen verwacht inspirerende werkplekken inclusief loungeruimten. Wat betreft de verwachtingen van Generatie Y ten aanzien van de werkplek staat onbeperkte toegang tot de bedrijfsdocumenten, mail en applicaties duidelijk bovenaan. De generatie is opgegroeid met internet, apps en mailfunctionaliteiten als Hotmail en Gmail. Voor hen is het niet te begrijpen als bedrijfsgegevens uitsluitend zijn te raadplegen vanuit het eigen pand. Driekwart van de respondenten werkt liever bij een bedrijf waar HNW mogelijk is. Slechts één deelnemer heeft aangegeven een negen-tot-vijfbaan te willen in de toekomst. Over de vraag wat dat dan voor hen betekent is de groep duidelijk: driekwart van de ondervraagden verwacht meer vrijheid en zelfstandigheid en vrijwel niemand vindt het een probleem om daar resultaatgericht werk aan te koppelen. De overheid heeft volgens de studenten een grote slag te maken. Bij het grote onderzoek kwam specifiek naar voren dat slechts een klein percentage van de respondenten aangeeft bij de overheid te willen werken. Blijkbaar verwachten de studenten daar een weinig vernieuwende en inspirerende werkomgeving. De risico’s en nadelen van HNW die in verschillende presentaties zijn behandeld, worden door de studenten onderschreven. Daarbij gaat het vooral om de vertroebeling van de scheiding tussen werk en privé, het verminderde contact met collega’s en eventuele onduidelijkheid over het werk. Opvallend is dat de vertroebeling van de scheiding tussen werk en privé met 53% hoog scoort. Ten slotte wordt de mogelijkheid om werk en privé beter op elkaar af te stemmen juist als een groot voordeel van HNW gezien. Het grootste gedeelte van de geënquêteerden (97%) vindt sociale contacten op het werk nog steeds heel belangrijk. Alle deelnemers aan de enquête vinden

42

Leuk voorbeeldje door Enquête: Inhoud van werk nogal onduidelijk door invoering HNW. Op dit moment zeggen 14 Ja, 14 Nee, 8 Neutraal. #kb33 11-Jan-11 19:42 | @jedeksvault

een transparant bedrijf noodzakelijk. Ze willen graag op de hoogte gehouden worden van de ontwikkelingen binnen het bedrijf, ook als ze op afstand werken. Concluderend kan worden gesteld dat de ondervraagde studenten positief kritisch staan tegenover HNW, maar dat ze op dat terrein misschien wel meer verwachten van de toekomstige werkgever dan van henzelf.

Voor een volledig rapport inclusief grafieken verwijzen wij naar www.mariekedrees.com/genyaanhetwerk.pdf

43

Anja Feijen ‘Het is alweer een tijdje terug, de allereerste minor Werken 2.0’ Ik ben met een iets andere kijk begonnen aan de minor, als enige deeltijdstudent die dit voltijdblok volgde. Ik had al veel over Generatie Y gelezen, de medewerker van de toekomst die op een heel andere manier wil gaan werken en over HNW. Ik wilde het ervaren met mensen die tien jaar jonger zijn. Tijdens de minor en vooral ook erna is me steeds meer gaan opvallen dat jongeren vooral heel handig zijn met het omarmen van tooltjes, maar dat kennis delen, willen verbinden, elkaar opzoeken ongeacht tijd/plaats een kwestie van houding is en niet zozeer leeftijdafhankelijk. Het is wel afhankelijk van het type werk dat je doet. Sommige banen lenen zich nou niet bepaald voor HNW (een ambulanceverpleegkundige of penitentiair inrichtingswerker). Ik heb binnen mijn organisatie (toen Directie Personeel en Organisatie Justitie) HNW onder de aandacht gebracht bij de plaatsvervangend Secretaris-Generaal van Justitie en ik heb inmiddels een afstudeeropdracht gevonden die in het teken staat van HNW, mijn opdrachtgever werkt vanuit Seats2Meet Utrecht en we maken gebruik van Teambox, Twitter en Google (docs/agenda). Ik wil heel graag bedrijven die HNW willen gaan toepassen meegeven dat het niet gaat om minder kosten voor kantoorruimte. Het gaat er ook niet om dat iedereen ineens thuis moet gaan werken. HNW gaat erom dat je als werkgever de medewerker de ruimte geeft het werk op de meest plezierige manier uit te voeren. Met vertrouwen en goede afspraken. Op die manier krijg je uiteindelijk meer waar voor je geld. Want die medewerker die eigenlijk niet zo goed tegen vroeg opstaan kan, is misschien midden in de nacht een briljante medewerker. En iemand die een vaste werkplek nodig heeft met een plantje en fotolijstje is minder productief wanneer je gaat eisen dat deze ineens thuis moet gaan werken. Ga faciliteren, Het Nieuwe Managen. #kb33 op het internet geldt de #whuffie gunfactor, als je dingen uit je zelf deelt dan krijg je terug...  03-Dec-10 12:44 | @AFeijen

44 kick! Gastcollege @realoomph is een echt volle bak! Wel even een verschil met de allereerste lichting #kb33 03-Dec-10 12:11 | @AFeijen

Wat leuk! Ik werd via de mail gevraagd om mee te schrijven aan http:// ow.ly/3GDOk #kb33 Dat ga ik natuurlijk doen :-)  19-Jan-11 18:23 | @AFeijen

Het Nieuwe Werken: werken met de hedendaagse tools Erwin Blom Als we steeds meer op wisselende plekken in wisselende samenstellingen werken, wordt goede communicatie nog beter dan die al was. Omdat we altijd en overal connected zijn met mobiel, touchpad of laptop gaan hedendaagse communicatiemogelijkheden een cruciale rol spelen bij kennisdeling, communicatie en informatie. Communitysoftware, blogs, wiki’s, conferencecalls en andere tools zijn onmisbaar voor HNW. Maar zoals altijd zijn het maar tools. Techniek van zichzelf is niets. Mensen moeten het gaan gebruiken en moeten de meerwaarde voelen. Het moet duidelijk zijn dat hun werk er sneller, beter of leuker van wordt, anders gaan ze de nieuwe gereedschappen niet inzetten. Zorg ervoor dat de vraag ‘What’s In It For Me?’ simpel beantwoord kan worden. De tools zijn onmisbaar, maar de mensen moeten ze gebruiken. Alleen dan kan HNW een succes worden.

45

Quotes Generatie Y

Hoe zie je de toekomst van Het Nieuwe Werken over bijvoorbeeld tien jaar? Ik denk dat door HNW het werk steeds onpersoonlijker zal gaan worden, maar tegelijkertijd steeds persoonlijker. Hiermee wil ik zeggen dat het steeds meer je eigen ding gaat worden, dus persoonlijker, het werk gaat ook steeds beter bij het privéleven passen. Aan de andere kant wordt het steeds onpersoonlijker, doordat het menselijke contact steeds minder wordt. Er zit wel een gevaar in de vervaging tussen het privéleven en werk. Mensen willen overal werken en stoppen hier niet meer mee. Hierdoor denk ik dat relaties minder belangrijk en/of succesvol zullen zijn en dat er op een gegeven moment niet meer duidelijk is wie een vriend en wie een collega is. Mark de Jong Ik ben ervan overtuigd dat, als over tien jaar bedrijven zich blijven vasthouden aan HNW van nu, deze zwaar achterlopen, net als bedrijven die zich op dit moment blijven vasthouden aan de oude manier van werken en niet willen inzien dat de wereld om hen heen verandert. Nadya Doudnik Ik hoop dat over tien jaar de ‘hippe’ termen als Het Nieuwe Werken, Slimmer Werken en Werken 2.0 over zijn gewaaid. Dat we het dan niet meer hebben over hoe we beter, slimmer, efficiënter en leuker kunnen werken, maar het gewoon doen. Dat we per baan individueel bekijken wat de beste aanpak is en daar ook naar handelen. Johan Oudshoorn Social media zullen meer in het onderwijs moeten integreren wil het gat tussen school en bedrijfsleven kleiner worden. Anouk de Keijzer

46

Nederland (Sam) Werkt Online.nl Sam van Buuren (1969) richtte in het voorjaar van 2010 Nederland Werkt Online.nl op. Voor organisaties groter dan vijf personen zorgt zijn team ervoor dat MKB-ondernemers direct aan de slag kunnen met HNW. Met de online diensten van Google, Microsoft of IBM ga je ‘Fluitend aan de slag’! Je halveert direct ICT-kosten, kunt veel innovatiever organiseren en slimmer samenwerken. Intern, maar vooral ook extern met veel minder telefoon-, e-mail- en woon-werkverkeer. Nederland Werkt Online.nl regelt dit vanaf 10 euro per persoon per maand, zonder verplichtingen. Het bedrijf is officieel gevestigd in Amsterdam, maar heeft geen kantoor. Als je online werkt kun je immers aan de slag waar je wilt. Bron: www.nederlandwerktonline.nl

Sam van Buuren Sam van Buuren studeerde in 1996 af als econoom aan de Universiteit in Amsterdam. Hij startte zijn loopbaan als IT-management trainee bij KLM. Ruim acht jaar werkte hij bij De Telegraaf Media Groep, onder andere voor de Raad van Bestuur, steeds als informatiemanager, op het raakvlak van organisatie en technologie. Hij heeft in deze richting in 2002 een postdoctorale opleiding afgerond en mag zich Executive Master in Information Management noemen. Sam is in 2008 voor zichzelf begonnen nadat hij zag dat jonge mensen in grote organisaties hun werk zelf organiseerden met Google Apps, buiten de ICT-afdeling om. En dat werkte prima. Gewoon via internet toegang tot e-mail, agenda’s en bestanden. Ook thuis, zonder gedoe. Zijn visie is dan ook: mensen eerst, dan technologie, structuur. Hij ziet zijn visie gestaafd in de praktijk: mensen kunnen thuis met ICT meer dan op hun werk. Sam heeft zijn bedrijf tijdens een event ‘gelanceerd’. Mede door gebruik te maken van social media is dat een publicitair succes geworden. Hij had de kracht

47

van Twitter al eerder in de privésfeer ontdekt. Zo zat hij eens in een bekend restaurant in amsterdam waar een arrestatieteam binnenstormde. Een aantal mensen werd geboeid meegenomen. Van dit nieuwsfeit maakte hij met zijn mobieltje een foto en plaatste deze direct op Twitter. Het aantal mensen dat hem volgde schoot omhoog naar 200. Naast twitteren, schrijft Sam inmiddels voor diverse weblogs en is hij mede-initiatiefnemer van HNWb.nl, een community over Het Normale Werken. met Nederland Werkt Online.nl brengt Sam een vierstappenplan in de praktijk om eenvoudig over te stappen op HNW. Dat was de kern van zijn gastcollege.

STaP 1: Ga ONlINE WERKEN Halveer IcT-kosten door geheel online te gaan werken. Investeer niet langer driejaarlijks in een serverpark. Vergeet de mensen die een dag in de week uw IcT-infrastructuur komen beheren terwijl u zich afvraagt ‘wat ze eigenlijk doen’. maak daarentegen gebruik van al het moois dat inmiddels direct van-

48 RT @samvanbuuren: @rkatoen Al door #NOSjournaal gebeld of #RTLNieuws of willekeurig boekenblad? #KB33 #TenPages #HNWb.nl #HNW #GeneratieY 28-Jan-11 15:34 | @TenPages

uit de datacenters van Google, Microsoft en IBM beschikbaar is. Tegen lage variabele kosten per gebruiker per maand. Functionaliteit varieert van e-mail en gedeelde agenda’s tot volledige online ERP-oplossingen voor de zakelijke dienstverlening. Het gehele bedrijfsproces kan worden ondersteund met laagdrempelige maar krachtige zakelijke software via internet. Veilig bovendien en oneindig schaalbaar. Prijzen voor online werken beginnen bij 10 euro per medewerker per maand. Je beschikt dan over standaard functionaliteit als e-mail, gedeelde agenda’s, opslag en delen van documenten. Voor 10 euro extra per medewerker per maand wordt er gebruikersondersteuning geboden. Nog 10 euro voor telefonie en voor 30 euro all-in per medewerker per maand kun je een basis bedrijfsproces geheel online ondersteunen, waar dan ook. Het is oneindig uitbreidbaar, indien gewenst. Er kunnen ook online diensten voor project- en relatiemanagement, administratie en facturatie worden ‘aangezet’.

Stap 2: Sluit uw kantoor Je kunt nu altijd, overal met iedereen (samen)werken. Dus waarom nog de vaste kosten en inflexibiliteit van een eigen kantoor? Huur daarentegen een aantal dagdelen per week een werk/overleglocatie. Dat kan een vaste plek zijn of steeds ergens anders. Het aanbod van flex- en co-working plekken is enorm en de prijzen zijn laag. Omdat alle bedrijfsapplicaties en data via internet beschikbaar zijn, hebben medewerkers voldoende aan een laptop met internetverbinding. Behalve flexibele huurruimte is een goede thuiswerkplek noodzakelijk. Werken bij klanten (die nog wel een kantoor hebben) is een derde uitwijkmogelijkheid. Dongels en PDA’s bieden de mogelijkheden om de zaak ook onderweg op zak te hebben. Stap 3: Investeer in mensen Het draait bij HNW om mensen. Investeer daarom in hun kennis en vaardigheden. Vooral als er vaker ‘op afstand’ gewerkt gaat worden met nieuwe technologie en als zij meer verantwoordelijk krijgen over het hoe, waar en waarom van hun werkzaamheden. Overweeg trainingen slimmer werken en spijker communicatieve vaardigheden bij. Het vrijgevallen budget door stappen 1 en 2 is dermate groot dat er vrijwel onbeperkt initiatief kan worden genomen om de bedrijfscultuur in stand te houden of zelfs te verstevigen. Mensen zelf zijn hierbij uiteraard de beste leidraad. Geef hun hiertoe het initiatief.

49

@samvanbuuren manuscript bekijken (staat jouw verhaal in) en aandelen kopen in #kb33 ;-) zodat het boek kan worden gedrukt via tenpages.com 17-Dec-10 13:39 | @Vivjan

Stap 4: Meet voortgang Om objectief de begin- en tussenstand op weg naar HNW vast te stellen is het meetinstrument ‘Factor4Index’ behulpzaam. Het is een eenvoudige online vragenlijst met 64 stellingen die vaststelt ‘wat goed gaat’ en ‘wat beter kan’. Ze zijn een goede start om met elkaar in gesprek te gaan over de uitkomsten op de aspecten cultuur, organisatie, technologie en inspiratie. Het is Sams ervaring dat deze stappen voldoende zijn om snel, pragmatisch en zonder meerkosten over te stappen op HNW. Vooral als het gaat om zakelijke dienstverlening.

50

Microsoft 2.0. ‘Microsoft zet de medewerker in het middelpunt’ Microsoft Nederland is gevestigd op Schiphol en telt 500 vaste werknemers. De afgelopen twee jaar is zij uitgeroepen tot Great Place To Work. Microsoft Nederland is verantwoordelijk voor de verkoop, marketing en ondersteuning van Microsoft-technologie in Nederland. Microsoft is opgericht in 1975 door Bill Gates en Paul Allen. Het grote succes voor Microsoft kwam met de komst van Windows 95 en de Office kantoorsoftware. Microsoft heeft een sterke invloed gehad op de verspreiding en popularisering van computers en het internet en heeft dat nog steeds. Ook heeft Microsoft een voedingsbodem gecreëerd waarop andere bedrijven hun diensten kunnen aanbieden; voorbeelden zijn virusbestrijding en beveiliging en uitbreidingen op MS-DOS en Windows. www.microsoft.nl

Eind 2009 zijn de studenten te gast geweest bij Microsoft Nederland. Dit verslag gaat over dit bezoek aan Microsoft bij Schiphol. Allereerst vertellen wij iets over de organisatie Microsoft zelf, vervolgens over hoe Microsoft tegenover HNW staat.

Microsoft Waar denk je aan als de naam Microsoft wordt genoemd? Veel mensen zullen denken aan Windows op hun pc, aan Hotmail en wellicht ook aan Bill Gates. Even zoeken op internet en er komen verschillende artikelen over Microsoft Corporation naar boven. Zo bleek uit de zoekresultaten dat Microsoft het grootste softwarebedrijf ter wereld is. Wij kennen Microsoft van het populaire besturingssysteem Windows, maar ook van de spelconsole Xbox en de software Microsoft Office.

51

GaSTcOllEGE De presentatie over HNW binnen microsoft is gegeven door Hans van der meer. Hans is sinds 1991 in dienst bij microsoft en is via verschillende functies nu verantwoordelijk voor concepten rond het thema HNW. Behalve met het geven van presentaties houdt Hans van der meer zich ook bezig met workshops en inspiratiesessies in de nieuwe werkomgeving van microsoft. Het doel van deze sessies is een verbinding te leggen tussen techniek en mensen.

HUISVESTING aangekomen in de welkomsthal van microsoft, zijn we doorverwezen naar de zaal waar de presentatie zou plaatsvinden. Onderweg naar de zaal liepen we door het gebouw en zagen we strakke designruimtes met verschillende kleuren, modern interieur en mensen die op hun laptop aan het werk waren. Precies het kantoor dat we zouden verwachten bij HNW. Het college van die dag werd onder meer verzorgd door Hans van der meer. In het gebouw staat de uitstraling van modern design en interieur centraal. De inrichting van de werkplekken ziet er oogstrelend uit. Elke ruimte heeft een verschillende functie. Ze stralen alle een verschillende activiteit uit. Ook de wegwijzers/borden suggereren een activiteit. Hierdoor wordt het personeel gestimuleerd om op deze plekken te gaan werken. Een voorbeeld hiervan is het bordje ‘Eten’ in plaats van ‘Kantine’. Kantine klinkt niet actief en zet mogelijk

52

ook niet aan tot werken. Het bordje ‘Eten’ maakt duidelijk dat de lunchtijd nuttig gebruikt kan worden door bijvoorbeeld met elkaar of met een klant te vergaderen. Als er goed wordt gekeken naar de kleuren valt het op dat er verschillende tinten zijn die de ruimtes inkleuren. Microsoft heeft twee ontwerpers aan het werk gezet om hun ideeën uit te werken. Het resultaat is een samensmelting van deze ideeën. De muren vallen meteen op. Ze zijn bekleed met een geluidwerende laag. De ontwerpers hebben rekening gehouden met het akoestische element. Dit is heel handig, want door deze laag weerkaatst het geluid minder en hebben werknemers minder last van afleidende gesprekken. Bovendien zijn er ook ruimtes beschikbaar die afgezonderd liggen van de rest van het gebouw, namelijk op het dak. Dit zijn kleine vergader- en werkruimtes.

Microsoft en HNW Microsoft wil een nieuwe weg inslaan, waarbij de werknemer meer in het middelpunt komt te staan. Zo willen ze de cultuur stimuleren dat het personeel naar kantoor mag komen om te werken in plaats van te moeten. Tijdens de presentatie over HNW bij Microsoft zijn er een paar interessante zaken besproken over de manier van werken van de medewerkers, hoe Microsoft omgaat met nieuwe medewerkers en hoe het is om meer vrijheid te hebben. Zo heeft Hans verteld over de verhuizing van het vorige Microsoft-pand naar het huidige pand. Veel Microsoft werknemers wilden eerst niet verhuizen. Verandering roept weerstand op en de medewerkers wilden weten waarom de verhuizing noodzakelijk was. De oplossing was om de werknemers zelf te vragen om eens goed na te denken over de voorwaarden. Wat moest er veranderen of juist niet zodat ze wel bereid zouden zijn om naar het nieuwe gebouw te gaan? Op het moment dat mensen zelf dingen bedenken en zelf met oplossingen komen, zijn ze wel bereid mee te doen. Dat is wat men met HNW moet proberen te bereiken. Mensen moeten zelf aangeven wat ze willen. Daarnaast is vrijheid krijgen ook vrijheid nemen. Dat betekent dus dat de houding ten opzichte van het werk ook een stuk vrijer is. Met HNW bepaalt men zelf of iemand een keer ’s avonds belt voor zaken. Daarnaast zijn er mensen die privé en zakelijk

53

strak gescheiden houden, overdag vaker met zaken bezig en ’s avonds liever niet. De baas verwacht immers wel van ze dat ze de volgende dag gewoon op tijd op het werk komen. Ook al hebben ze de avond ervoor nog doorgewerkt. Er blijft nog steeds een aantal vragen over omtrent HNW, bijvoorbeeld in hoeverre het mogelijk en wenselijk is om privé en zakelijk te scheiden. Hoe ga je om met een aardige buur die op een verkeerd moment aanbelt voor een kopje koffie? Bovendien is samenwerken heel belangrijk. Om samen te werken moet erop aangestuurd worden om mensen elkaar te laten ontmoeten. Het pand van microsoft is dan ook een ontmoetingsplek waar iedereen naartoe kan. aangezien microsoft zelf bezig is met HNW, mag iedereen thuis werken zolang er maar een goede output is. Bij HNW draait het immers om het resultaat en niet om de aanwezigheid. HNW is gebaseerd op vertrouwen. In het pand van microsoft zijn er geen vaste plekken voor werknemers. Verder zijn er behalve voor de directie ook speciale parkeerplaatsen ingericht voor de klanten. Dit geeft duidelijk de omschakeling van het oude werken naar HNW weer. Werknemers die moeite hebben met HNW krijgen hulp van een collega die al enige ervaring heeft met deze werkvorm. Deze personen worden buddy’s genoemd.

54

Communiceren met gemak Tijdens de presentatie liet Hans een nieuwe vorm van vergaderen zien. Met de 360 Roundtable webcam is iedereen in de vergadering zichtbaar, met de extra mogelijkheid om ook elke invalshoek te zien. Vervolgens kwam het nieuwe communicatiemiddel van Microsoft aan bod. Wat wij aanschouwden was Microsoft Lync, die heel veel lijkt op een zakelijke versie van MSN. Lync is een geïntegreerde communicatieclient voor chatberichten, vergaderingen en spraak. Als men niet op kantoor is, kan er toch gemakkelijk verbinding gelegd worden met een collega. Microsoft wil communiceren met de gehele organisatie en heeft dat opgelost door met elkaar te werken met een communicatiekanaal. Met het gebruik van Microsoft Lync kan een medewerker laten zien of hij/zij beschikbaar is. Medewerkers van Microsoft kunnen elk moment van de dag laten zien of ze aan het werk zijn. De software kan zelfs aangeven of de status actief of non-actief is. Op deze manier kan iedereen in de organisatie zien of de persoon aanwezig is of even weg is van zijn pc. Waar wij als studenten best wel versteld van stonden, was de mogelijkheid om via Lync telefoontjes op te nemen met de pc. Hier worden de gesprekken ook opgeslagen zodat ze later teruggeluisterd kunnen worden. Zo is iemand meteen een stuk beter bereikbaar. Aangezien het mobiele nummer ook gekoppeld kan worden via Lync, kunnen er ook SMS-berichten worden ontvangen.

Werken in de 21ste eeuw Tijdens deze presentatie hebben we een andere kant gezien van de software­ gigant, namelijk wat die de werknemer in de 21ste eeuw te bieden heeft. Microsoft is voor ons gevoel op een slimme manier aan de slag gegaan met HNW. Ze sturen op output, waarbij de medewerker in het proces naar het resultaat op ondersteuning kan rekenen. Microsoft als werkgever kent veel tegenslagen door verschillende rechtszaken. Toch laten ze zich niet uit het veld slaan. Dát is pas echt HNW.

55

Quotes Generatie Y

Zou de methode van Het Nieuwe Werken een vereiste voor je zijn bij het uitkiezen van een werkgever? Mocht ik op een dag toch op zoek zijn naar een nieuwe baan, dan zal ik mijn werkgever zeker niet uitzoeken op basis van alleen HNW. Althans, ik hoop niet dat ze die methode overtuigd staan te prediken. Wel zal ik heel graag willen weten of er is nagedacht over een efficiënt ingerichte (digitale) werkomgeving en hoeveel ruimte er is voor flexibele afspraken. Johan Oudshoorn Een bedrijf met HNW zou nu nog niet meteen een vereiste zijn als ik op zoek ga naar een baan; daarvoor werken er nog te weinig bedrijven op deze manier. Maar ik zie het groeien en het zou wel mijn voorkeur hebben als ik kan kiezen. In de toekomst wordt het misschien wel een vereiste; de manier van werken spreekt mij wel heel erg aan. Anouk de Keijzer Ik zou er alles aan doen om een werkgever te kiezen die hetzelfde denkt over HNW als ik. Yvonne Nieuwenhuijzen Een bedrijf dat HNW heeft ingevoerd zal voor mij geen vereiste zijn als ik op zoek ga naar een werkplaats, als de rest eromheen wel naar wens is zal dit mij niet tegenhouden (dit denk ik nu). Alhoewel ik denk dat je er in de toekomst niet omheen kan, en dat er overal wel iets van HNW is geïmplementeerd. Jeffrey van der Bos

56

Het Nieuwe Werken bestaat niet! Remco Doeve In 2005 werd The New World of Work door Bill Gates gelanceerd. In de jaren daarna gaf iedereen daar een eigen vertaling aan. Wij hanteren met z’n allen Het Nieuwe Werken, zoveel is wel duidelijk. Was Gates nou zo’n profeet? Nee, maar wel een prima marketeer. Waarom omarmen we allemaal zo gretig de term? Omdat het houvast biedt? Kom op zeg. Technologie maakt gewoon meer mogelijk dan voorheen en is hooguit een accelerator. Niks nieuw aan. Onderzoek wijst uit dat betreders van de arbeidsmarkt in eerste instantie de kaders willen weten. Er achter willen komen wat van ze wordt verwacht. Kortom, sturing zoeken. Daarna nemen de drang naar zelfstandigheid en de wens tot zelfontplooiing de overhand. Is dat nieuw? Nee, geenszins. De Y-generatie is gewoon op zoek naar stimulans. Generatie X daarentegen is vaak de remmende factor. De angst regeert. Bang voor bedreiging van de positie, vastgeroeste processen, niet veranderingsgezind. Terwijl je elkaar ook heel goed in de kracht kan zetten: X coacht, Y vernieuwt, brengt nieuw elan. Zal Generatie Y het heel belangrijk vinden waar z’n werkplek is? Dat is niet de verwachting. Een kenniswerker is per definitie een mobiele werker. Het is wel duidelijk dat kantoorcomplexen uit zwang raken. De huidige leegstand is nog maar het begin. Natuurlijk wil iedereen ergens bij horen. Identiteit delen. Elkaar ontmoeten en inspireren. De kernelementen van het nieuwe kantoor. Vandaar de stelling dat HNW gewoonweg niet bestaat. Het typeert slechts een onomkeerbaar veranderingsproces die in een stroomversnelling terecht is gekomen. Er daar is een labeltje aangehangen. Veel boeiender is het om je een aantal dingen af te vragen. Bestaat de lijnmanager over enkele jaren nog wel? Hoe ziet een arbeidsovereenkomst eruit als je op output wordt gestuurd? Vervangt

57

cocreatie het traditionele organisatiemodel? Beste Generatie Y, de antwoorden hierop gaan jullie zelf geven. Het is in jullie handen. Remco Doeve Overtuigd criticus

58 Ik ga voor de laatste 50 stuks! RT @genyaanhetwerk: We zitten nu op 1349 : http://bit.ly/h0Yi3U #kb33 #hnw 26-Jan-11 17:43 | @remcodoeve

e-office & work21 e-office, the human software organisation is opgericht door Roland Hameeteman en Rutger Stekelenburg in 1991. e-office gelooft in de kracht van mensen. Direct vanaf het begin specialiseerde e-office zich in de creatie van de optimale, digitale werkomgeving voor professionals. e-office adviseert organisaties over de manier waarop ze technologie kunnen inzetten om (virtuele) samenwerking te verbeteren en zo efficiënter te werken, ongeacht tijd en/of plaats. Hierbij staat een goede balans tussen mens, organisatie en technologie centraal. Deze manier van werken past bij deze eeuw en wordt door Roland Hameeteman en Gonny Vink work21 genoemd. Eind 2009 richtten Roland en Gonny work21 op als onderdeel van de e-office groep. Zij adviseren over en begeleiden de organisatie- en gedragsverandering die nodig is om de werkprocessen te verbeteren. Bron: www.e-office.nl

Inrichting e-office Vanaf het moment van binnenkomst bij e-office is gelijk te zien dat Werken 2.0 inspiratiebron is geweest bij de inrichting. In de ontvangsthal is de receptie met daarachter een koffieapparaat. Uiteraard is dit geen uitzondering voor een bedrijf, alleen is dit de enige koffieautomaat van de hele verdieping. Op deze manier blijven werknemers contact met elkaar houden. De inrichting van de verdieping is expres licht gehouden. Alles is wit en met behulp van verlichting die van kleur kan veranderen, kan elke gewenste sfeer gecreëerd worden. De ontvangstkamers zijn van glas gemaakt om openheid ook echt weer te geven. Dit staat synoniem voor het kennis delen. Een extra detail is dat elke kamer vernoemd is naar iemand met een droom. Denk hierbij aan Martin Luther King en Lance Armstrong. De directiekamer is vernoemd naar Roland en Rutger, de oprichters van e-office, met hun droom om HNW succesvol bij bedrijven te implementeren.

59

Een verdieping lager bevindt zich de andere verdieping die e-office in het opvallende rode gebouw bezit, de werkruimte. Opvallend aan deze ruimte is dat het één grote ruimte is. De diverse teams binnen het bedrijf kiezen veelal een eigen hoek, maar de ruimte vormt een geheel. De ruimtes zijn niet afgesloten met muren, er wordt een fictieve scheiding gevormd met behulp van vitrage. Deze gordijnen houden het geluid enigszins tegen, en nodigen tegelijkertijd uit om van het ene naar het andere team te lopen. De bureaus waaraan de medewerkers werken, zijn aaneengesloten brede werkplekken. De werkplekken zijn extra breed gemaakt, zodat een collega makkelijk kan aansluiten. Op het eerste gezicht is de inrichting misschien niet belangrijk. Het interieur is echter faciliterend en is gericht op ontmoeten en inspiratie opdoen wanneer je ervoor kiest om op kantoor te werken.

60

e-office Tijdens de presentatie van Bas Krikke (consultant) en Gonny Vink (oprichter van work21) werd duidelijk dat nog lang niet alle bedrijven klaar zijn voor HNW. Het op uitgebreide manier delen van kennis, dat gebruikelijk is wanneer er gesproken wordt over Werken 2.0, vinden veel bedrijven nogal vreemd. Er bestaat angst voor het delen van gevoelige informatie door medewerkers. Je ziet dan ook dat dergelijke bedrijven diverse websites en chatprogramma’s blokkeren. e-office is ervan overtuigd dat hoe meer je verbiedt, hoe meer medewerkers op andere manieren buiten het bedrijf om contact met elkaar zullen proberen te zoeken. Denk aan websites zoals Hyves of chatprogramma’s zoals MSN Messenger. Juist door medewerkers hier vrijheid in te bieden ontstaat een gecontroleerde omgeving, aldus e-office en work21. Er werd ons een filmpje van een flashmob getoond tijdens een optreden van de Black Eyed Peas. De grote vraag was nu hoe men dit had kunnen organiseren met een dergelijke grote groep mensen. Op de ouderwetse manier zou dit minimaal een jaar geduurd hebben. Om alleen al in contact te komen met zoveel mensen en hiernaast ook allemaal hetzelfde dansje te leren, kost veel tijd. Het bleek dat het organiseren van deze Flashmob twee weken heeft geduurd. Met behulp van een filmpje waarop de dansroutine voorgedaan werd, zijn meerdere dansscholen benaderd. Ook is het filmpje online gezet en hierdoor bereikbaar geweest voor veel mensen. Dit voorbeeld geeft een duidelijk beeld van de potentie van social media. Vragen die opkwamen waren: ‘Is het delen van informatie op deze manier niet gevaarlijk voor een bedrijf?’ ‘Krijgt iemand die kwaad wil met het bedrijf met die informatie geen vrij spel?’ Deze vragen zijn relevant, maar wanneer gevoelige informatie totaal afgesloten wordt, krijg je juist weer een gesloten omgeving en ontstaat eenvoudig wantrouwen. Juist door informatie open te stellen, kweek je vertrouwen bij je werknemers en zul je veel informatie terugkrijgen. Heel vertrouwelijke informatie zal wel beschermd moeten blijven en die zal, zelfs bij HNW, geheim worden houden. Ook kunnen werknemers het moeilijk vinden om zoveel informatie tot hun beschikking te hebben, want ze weten niet wat ze moeten gebruiken. Daarom is het van belang om niet in het wilde weg alles te delen wat je doet, maar om goed te kijken wat je deelt en met wie. Op deze manier krijgt iedereen informatie waar men iets aan heeft.

61

Een voorbeeld: Wanneer een medewerker werkt aan een project, kan hij de inhoudelijke informatie met zijn collega’s delen, bijvoorbeeld via het Intranet. Iedereen die interesse heeft in het project kan zelf de informatie ‘halen’. Zo worden collega’s niet overspoeld, maar kunnen collega’s die meer over het onderwerp willen weten eenvoudig contact met elkaar zoeken wanneer zij meer informatie willen. Roland gaf aan welke doelstellingen e-office heeft. Dit doel ligt in de toekomst (in dit geval 2015), maar de manier om bij het doel te komen is niet vastomlijnd. Dit kan wellicht het idee geven dat medewerkers alle vrijheid hebben om te doen wat ze willen. Toch zijn er zogenaamde red lines (kaders) opgesteld waarbinnen de medewerker zijn of haar werk naar eigen inzicht kan uitvoeren. Dit schept duidelijkheid voor iedereen. Wanneer je buiten je red lines wilt opereren, dan is het van belang je directe leidinggevende hierover te raadplegen. Dit zorgt ervoor dat een medewerker iets nieuws kan oppakken, maar tegelijkertijd begeleid wordt zodat dit ook op een juiste manier opgepakt wordt. Wanneer de medewerker het op de juiste manier oppakt, kan de leidinggevende besluiten dat de medewerker dit de volgende keer kan doen zonder overleg. Het kader van de medewerker neemt hierdoor toe en er is dus sprake van groei. Op deze manier wordt er gezorgd dat niet alleen de medewerker en dus het bedrijf groeit, maar dat er geen sprake meer kan zijn van een afschuifcultuur. In een traditionele organisatie zie je vaak dat een taak wordt afgeschoven. Bij HNW pak je het gewoon op en daardoor stimuleer je je persoonlijke groei. Het is duidelijk dat voor HNW enthousiaste werknemers nodig zijn die dezelfde richting op willen als het bedrijf. Om dit bij nieuwe werknemers te kunnen bepalen wordt er samen met hen een Definition of Succes (DOS) opgezet. Een DOS is een plan waarin beschreven staat wat de nieuwe werknemer wil worden en wat zijn definitie van succes is. Hier kan van alles in staan, zoals veel geld verdienen, een deel van de tijd besteden aan vrijwilligerswerk of dat men je gaat zien als succesvol. Deze DOS wordt vergeleken met de DOS van het bedrijf. Deze twee moeten in dezelfde lijn liggen, anders is de kans groot dat de persoon niet de juiste is voor het bedrijf. Om goed te kunnen meten hoe iemand groeit, is het tijdsplan van een DOS een jaar. Bij e-office kan iedereen in het bedrijf de DOS van collega’s bekijken en hen helpen in het behalen van hun doelen.

62

Bij HNW staan werknemers hoog in het vaandel. Een werknemer wordt niet meer gezien als een bron waaruit eindeloos geput kan worden, maar als een groeiend en intelligent wezen. E-office heeft daarom groeicoaches aangesteld. Groeicoaches zijn werknemers die collega’s helpen met het groeien in het bedrijf. Dit doen zij bijvoorbeeld bij het opstellen van hun DOS, maar ook door concrete doelen voor kortere perioden te stellen. Volgens e-office groeit een bedrijf automatisch als hun werknemers groeien in hun vaardigheden. e-office en work21 helpen organisaties met oplossingen die gebaseerd zijn op een combinatie van Mens, Organisatie en Technologie. Toen HNW ‘ontstond’, kwam er een pijler Fysiek bij. Met Fysiek worden het interieur en de inrichting

63

van een bedrijf bedoeld, bijvoorbeeld de inrichting van flexplekken, ruimte inrichting en de kantoorartikelen zelf. Met de inrichting van hun kantoor geeft e-office medewerkers de gelegenheid om de visie van het bedrijf beter uit te voeren. Het nadeel van inrichting is dat die moeilijk meetbaar te maken is. De klassieke manier van inrichten is goed te meten door het aantal vierkante meters per medewerker te berekenen. Veel bedrijven kiezen nu voor HNW omdat ze kansen zien om geld te besparen op ruimte. Dit is echter een onjuiste benadering. Een goede fysieke werkomgeving is een noodzakelijke voorwaarde voor HNW. HNW krijgt veel hulp van technologie. Om deze reden zijn er in deze tijd van modernisatie juist meer mogelijkheden dan twintig jaar geleden. Veel bedrijven maken dan ook graag gebruik van deze mogelijkheden, maar gaan vervolgens op oude voet verder. e-office heeft daarom HNW en het ‘oude’ werken gescheiden en deze allebei een kleur gegeven. De kleur geel staat voor creativiteit en heeft eigenschappen zoals vrijheid, modernisatie en zelfontplooiing, allemaal zaken die je ook terugziet bij HNW. Blauw staat voor het ‘oude’ werken en heeft eigenschappen zoals kwaliteit, regelbaarheid en bedrijfsprocessen. e-office en work21 onderkennen dat organisaties zowel een geel als blauw deel nodig hebben om optimaal te presteren. Tijdens de presentatie werd aan de hele groep een opdracht gegeven. De studenten moesten kijken hoe een adaptieve organisatie er op de assen van Mens, Organisatie, Techniek en Fysiek uitziet. Uit de antwoorden van de groep is een mindmap samengesteld.

Mindmap e-office Er werd besproken hoe sociale werkplekken versterkt kunnen worden met extra sociale technologie. Een voorbeeld is het plaatsen van een lavalamp bij een rookplek, waarin twitterberichten van collega’s verschijnen. Zo blijft een roker op de hoogte van wat er allemaal in het bedrijf gebeurt. Dit wordt ook wel een digitale versterking in een sociale werkelijkheid genoemd. Tijdens de discussie kwam de volgende vraag naar boven: ‘Wanneer is het het beste om een vergadering fysiek te organiseren en wanneer virtueel?’ De keuze

64

voor de manier waarop een vergadering plaatsvindt is afhankelijk van de situatie. Voor een project kick-off is het beter om de vergadering fysiek te houden, want op deze manier is er de gelegenheid om het vertrouwen in elkaar te laten toenemen. Er moet een mogelijkheid zijn om elkaar in de ogen te kijken. Maar bij korte updates over een project is het handiger en vaak goedkoper om de vergadering virtueel te houden. Een open organisatie kwam als belangrijk punt naar voren. Het is belangrijk dat iemand direct naar een andere persoon kan om zijn of haar feedback te geven. Dit zorgt ervoor dat feedback sneller opgenomen en verwerkt kan worden. Het is belangrijk om flexibel te zijn en voor Generatie Y is dit gemakkelijker. Doordat ze opgegroeid is met computers en snel veranderende (werk)omgevingen, is het voor hen gemakkelijker om over te schakelen naar HNW.

Kennis delen Je kennis delen met de mensen in je netwerk is één van de pijlers van HNW. Maar werknemers moeten hun kennis wel zo kunnen delen, dat iedereen in het bedrijf hier het nut van inziet. Het is belangrijk dat werknemers hierbij zelf de eerste stap zetten. Eerst deelt een werknemer kennis en daarna zie je wel welke informatie teruggegeven wordt. Een voorbeeld is Bas, die al een halfjaar aan het bloggen was, voordat er reacties op kwamen. ‘Hoe kun je nu blauw georiënteerde mensen laten bloggen?’ Een mogelijkheid is om hun de specifieke opdracht te geven na elke vergadering een berichtje te bloggen met daarin de status, financiën enzovoort van het project waaraan ze werken. Op deze manier krijgen ze iets geels op een blauwe manier gepresenteerd en gaan ze daarmee aan de slag. Dat is een eerste stap om zich langzaam naar geel te ontwikkelen. Wanneer ze de vrije opdracht hadden gekregen om na de vergadering te bloggen, dan zou dit nooit gelukt zijn. Ze hebben geen flauw idee waarover ze moeten bloggen. Een belangrijk punt dat aan de orde kwam, is de balans tussen werk en privé­ leven. Door de gelegenheid om thuis te werken, gaan mensen snel veel meer werken dan nodig is. Mensen raken er zo aan gewend dat ze thuis niets anders meer doen dan werken. Maar het is juist best mogelijk om tussendoor iets anders te doen, zoals de boodschappen. Het gaat immers om het behalen van

65

de resultaten die afgesproken zijn. Het is de medewerker zelf die een goede balans moet vinden, maar hij kan hierin eventueel door het bedrijf ondersteund worden. Plezier in het werk is belangrijk. Vroeger werkte men voornamelijk om geld te verdienen. Tegenwoordig willen veel mensen zich in hun werk kunnen ontplooien en men kiest dan ook een baan waar men plezier in heeft.

Ervaringen van studenten Om een beeld te geven hoe de dag is ervaren door de hele Werken 2.0 groep, staan hieronder enkele ervaringen: 1. Schrijf in het kort je ervaring bij e-office: Leuke dag, veel leerzame presentaties van ervaren sprekers. Goed beeld gekregen van een bedrijf dat met Het Nieuwe Werken werkt. – Kevin van der Peet Goed georganiseerd. Goede presentaties over hun ervaringen en kennis met betrekking tot werken 2.0. Het werd op den duur wel een beetje langdradig om de hele dag te zitten. – Roel Bakker Interessante dag maar er had van mij meer interactiviteit bij gemogen, want nu was Gonny of Bas de hele tijd aan het woord en waren wij alleen maar 1.0 aan het luisteren – Tim Scheffer Het bedrijf zag er leuk en goed uit. Het gaf ook een leuke sfeer, maar voor mij is de manier van werken te vrij en te open – Wesley van Breukelen Het was interessant om bij een bedrijf te zijn dat door fouten te maken slimmer is geworden. Omdat het bedrijf te open was, kregen ze problemen toen er een crisis ontstond. Ze hebben nu een goede combinatie tussen structuur en openheid. De belangrijkste les voor mij die dag was dat veel openheid goed gaat op het moment dat de opdrachten zelf binnenkomen. Je hebt wel structuur nodig als je zelf op zoek moet naar opdrachten. – Niels Graveland Ik vond het een erg leuke en interessante dag bij e-office. Er zijn maar weinig bedrijven die zich zo open geven. We mochten werkelijk alles zien en vragen. We kregen aan het eind van de dag ook nog twee leuke boeken mee naar huis. Dit had ik zeker niet verwacht en vond ik heel aardig van e-office. – Kevin Lobbezoo

66

2. Wat vond je het belangrijkste tijdens het bezoek aan e-office? De tour, het zien van een omgeving die op een andere manier dan standaard is opgebouwd. – Jeffry van der Groot Ik vond het leuk om te zien dat ook de infrastructuur in het gebouw aangepast is aan het nieuwe werken, dit had ik nog niet eerder gezien. – Seyhan Sari Het belangrijkste is dat ik heb gezien dat het nieuwe werken daadwerkelijk op een efficiënte manier kan worden toegepast op bedrijven. – Daniel Schaap Het belangrijkste van deze dag vond ik vooral de visie van het bedrijf. Dat je je werknemers vrij moet laten gaan zolang het doel maar bekend is. Het idee is als iedereen maar richting het doel gaat dat het uiteindelijk helemaal goed komt. – Kevin Lobbezoo De rondleiding waarbij je echt een sfeerimpressie krijgt van het bedrijf. – Tim Scheffer Bedrijfsrondleiding, zien wat ze uiteindelijk bedoelen (met de presentaties). – Kevin van der Peet 3. Wat heb je tijdens het bezoek aan e-office gemist, wat zou je de volgende keer terug willen zien? Misschien iets meer visuele praktijkvoorbeelden in plaats van tekst. – Roel Bakker Ik denk, welke programma’s ze gebruiken en hoe ze die gebruiken. – Wesley van Breukelen Ik heb eigenlijk heel erg weinig gemist. Ze hadden voor mij part wel iets meer mogen zeggen over welke web 2.0 tools ze nou gebruiken. Bij e-office werken ze vooral heel 2.0 maar welke tools ze daarvoor gebruiken bleef voor mij onduidelijk. – Kevin Lobbezoo Wat ik een beetje gemist hebt is wat nou het uiteindelijke doel is van e-office. Wat doen zij precies, en hoe komen ze aan hun winst? Hebben ze mijlpalen? Of worden de rode lijnen als mijlpalen gezien? – Seyhan Sari De ervaringen van een ‘normale’ medewerker. Ik ben wel benieuwd hoe jonge medewerkers het werken bij e-office ervaren. En wat zijn de nadelen? Kan iedereen de verantwoordelijkheid aan? – Niels Graveland

67

Quotes Generatie Y

Zou je bij je toekomstige werkgever volgens Het Nieuwe Werken willen werken? Het is veel fijner als een werkgever je vertrouwen en vrijheid geeft dan dat hij over je schouder staat mee te kijken. Anouk de Keijzer Ik wil ook nog gewoon mijn sociale leven kunnen onderhouden en leuke dingen blijven doen. Daarnaast wil ik ook kinderen. Maar hoe is dat nou te combineren met een fulltime baan die ik alleen mag uitvoeren van 9 tot 5? En waarom zou ik kinderen nemen als ik ze toch naar een crèche moet brengen? Ik zal een deel van hun opvoeding missen en zij een moeder. En misschien het minst vervelende is nog dat het onnodig veel geld kost. Ik zou carrière en privé liever op een evenwichtige manier combineren. Yvonne Nieuwenhuijzen Door de nadruk erop te leggen dat het werk gedaan wordt in plaats van hoe het werk gedaan wordt, word ik creatiever in het oplossen van problemen en door het gebruik van handige IT-tools is het makkelijker om thuis te werken. Quinten Teunissen Ik werk bij deze bedrijven op basis van een nulurencontract. De uren die ik maak voor het bedrijf houd ik zelf bij in een database die ik aan het eind van de maand opstuur naar de boekhouder van het bedrijf. Ik merk nu al dat ik op de nieuwe manier van werken aan het werk ben. Ik kan zelf bepalen waar en wanneer ik werk zonder gecontroleerd te worden door mijn werkgever. Dat werkt heel fijn omdat je vertrouwd wordt. Dit motiveert mij om te werken en om alles uit mijzelf te halen. Vincent Smit

68

Ik zou graag zien dat mijn toekomstige werkgever actief is met HNW. Het hoeft niet in de volledige vorm, dat alle facetten van HNW zijn doorgevoerd. Maar de flexibiliteit om te werken met anderen van welke afdeling dan ook en om soms onderweg of thuis te werken, zou al voldoende zijn, in elk geval aan het begin van mijn werkervaring. Tamar van der Riet

Morgen toch geen dag Edwin Mijnsbergen Tot een jaar geleden werkte ik fulltime voor een provinciale bibliotheek. Een mooie, afwisselende baan, die me meer voldoening dan ergernis bracht. Ik was eigenlijk best tevreden. Maar in de loop van de tien jaar die ik voor deze organisatie werkte sluimerde er wel een gevoel van onbehagen onder mijn werk­ plezier. Dat onbehagen kon ik toen nog niet goed benoemen maar het had alles te maken met inefficiënt werken, te vaak vergaderen en het te weinig benutten van digitale hulpmiddelen. Vorig jaar was de koek opeens op. Ik nam ontslag zonder een plan B te hebben. Ik stond weliswaar ingeschreven bij de Kamer van Koophandel, maar meer ook niet. Ik kon alleen maar hopen dat de activiteiten die ik vijf jaar lang op online netwerken had ontplooid, nu ook vruchten zouden afwerpen bij het zoeken naar werk of opdrachten. Een jaar later kan ik constateren dat die activiteiten me inderdaad hebben geholpen. Ik sprak met veel mensen en organisaties, meestal op hun initiatief, en hield daar voldoende opdrachten aan over. Met een opdrachtgever maakte ik weliswaar de afspraak dat ik een tijdelijk contract zou tekenen, voor een beperkt aantal uren per week, maar de deal was wel dat die uren flexibel ingevuld zouden kunnen worden. Voor andere opdrachtgevers ging ik op uurbasis werken, of op basis van een standaard hoeveelheid maandelijkse opdrachten. Geboren in 1971, ben ik volgens de maatstaven een kind dat is geboren op de grens van de nadagen van Generatie X en de eerste periode van Generatie Y. Zo heb ik me ook altijd een beetje gevoeld. Ik gedijde aanvankelijk vrij redelijk op het traditionele kantoor, maar toen ik eind jaren 90 kennismaakte met de mogelijkheden van internet begon de schoen een beetje te wringen. Ik vond het bijvoorbeeld steeds minder vanzelfsprekend worden dat ik lang moest reizen om vergaderingen op locatie bij te wonen. Feedback geven op documenten kon

69

toen immers ook al digitaal, via mail of (video-)chat. De mensen die dat ontkenden waren vaak de types die het gewoon prettig vonden om eens een dagje niet op kantoor te hoeven zitten. Als een van de jongere werknemers had ik me echter maar te schikken naar de schema’s van de babyboomers: ‘Zo doen we dat hier nu eenmaal, je past je maar aan.’ Als je werkt of hebt gewerkt in een zogenaamde machinebureaucratie weet je hoe het eraan toegaat met al die bazen en chefs die al veel te lang op dezelfde positie zitten en die angstvallig vasthouden aan controle, hiërarchie, vaste werkplekken en -tijden en vooral: aan wantrouwen. De leidinggevenden van de oude stempel weigeren zich simpelweg te verdiepen in de kracht van vertrouwen omdat ze dat vertrouwen zelf ook niet of nauwelijks hebben genoten. Wat zoiets doet met medewerkers weten we eigenlijk allemaal wel: zij geven dat wantrouwen in versterkte mate terug en zullen maar zelden harder lopen dan nodig is. ‘Morgen weer een dag.’ Nu werk ik als freelancer, meestal vanuit huis en via het web, en gun ik mezelf precies die vrijheid die bazen van de oude stempel nerveus zou maken. Er zijn dagen dat er van alles uit mijn handen komt, behalve werk waar ik ook echt voor betaald word. Ik kan mezelf uren verliezen in mijn hobbywiki ‘Middelburg Dronk’ of veel te veel tijd besteden aan het beheer van het platform Bibliotheek 2.0. Er zijn ook te veel dagen dat ik gewoon lekker op het terras ga zitten en digitaal niet veel meer presteer dan een beetje twitteren en mail checken op de iPhone. Maar dan: als de deadlines in zicht komen draal ik nog heel even, zoek ik nog ontkennend mijn heil in stofzuigen of een ander spannend huishoudelijk klusje, en dan ga ik los. Dan werk ik desnoods door tot vijf uur ’s ochtends, onder het motto ‘morgen toch geen dag’. Ik heb nog geen deadline gemist. Er is nog geen opdrachtgever die heeft gemopperd. Mijn bazen van nu rekenen me af op mijn werk, niet op mijn aanwezigheid. Nu ik ervaren heb dat het zo ook kan, heb ik er veel voor over om het te houden zoals het nu is, door die gedachte laat ik me leiden. Het is die gedachte ook die me het gevoel geeft geen kind meer te zijn van Generatie X. Misschien houd ik mezelf voor de gek, dat zou kunnen. Vergeef me dat dan maar. Het is geen zonde om je jong te willen voelen, toch? Generatie Y heeft de toekomst.

70

Atos is Innovation@Work

Atos is aanwezig in meer dan 42 landen en met een team van 78.500 Business Technologists, biedt Atos diepgaande marktexpertise, een wereldwijd bereik en een indrukwekkend service portfolio. Met ruim 30 jaar succesvolle ervaring in consulting, managed services – nummer 1 in Europa – systeemintegratie, cloud computing en transactional services, begrijpt Atos zakelijke uitdagingen. En levert Atos IT-oplossingen met meetbare en duurzame resultaten. Ambitie Atos? Mensen, technologie en business verbinden, om zo vooruitgang te versnellen. Samen gaan we de toekomst van IT & business vormgeven. Join us. Eén van de meest aansprekende projecten van Atos is het inregelen van de IT-voorzieningen voor de Olympische Spelen. Voor elke Olympische Spelen zet Atos een hecht IT-team op, dat 16 dagen nauw samenwerkt en daarna wordt opgeheven. Het team traint en geeft leiding aan een slordige 4000 IT-medewerkers, zodat deze efficiënt en effectief samenwerken in een heel intensief proces, waardoor dit een uniek project is. De lessen die in effectieve ‘mensprocessen’ zijn geleerd, zijn van onschatbare waarde binnen elk intensief IT-project. Bron: www.nl.atos.net/

Begin 2011 zijn we naar Atos te Utrecht geweest. Gineke Slob startte de middag vanuit haar positie als recruiter bij Atos. Zij heeft een stukje Atos geschiedenis toegelicht en gesproken over de huidige dienstverlening. Vervolgens heeft Gerrit Kraal een presentatie gegeven over de Atos implementatie methodiek van HNW. Chris Dekkers sloot af met een demonstratie van de ICT middelen en infrastructuur die HNW mogelijk maakt.

71

Atos Atos is opgericht in Frankrijk. Het global managementteam zit in Frankrijk, het Nederlandse hoofdkantoor is gevestigd in Utrecht. Behalve het hoofdkantoor heeft Atos vijf andere kantoren in Nederland. Deze zijn verspreid over heel Nederland, zodat er altijd een kantoor in de buurt is van een (potentiële) klant. Atos werkt bij zijn klanten in diverse projectvormen. Zo kan de duur van een project variëren van een week tot meer dan een jaar. Ook het aantal medewerkers van Atos bij een project kan verschillen: op sommige projecten is maar één medewerker van Atos werkzaam en op andere projecten kan sprake zijn van een heel grote groep. Een voorbeeld van een grote klant en een groot project is de Olympische Winterspelen in Vancouver van 2010. Hier was Atos verantwoordelijk voor verschillende facetten van de Spelen. Zo kan er gedacht worden aan de toelating van mensen in het Olympische dorp, de informatievoorzieningen voor de pers en de communicatie en verbindingen voor het Holland Heineken House. Medewerkers van Atos hebben kennis op verschillende terreinen van ICT. Zo bieden ze consulting en hebben ze de mogelijkheid om oplossingen op maat te bouwen. Daarnaast verzorgen ze de nazorg van een project, of het beheer van de infrastructuur en van de applicaties. Door de inzet in verschillende markten en projecten ontstaat de grote diversiteit in kennis binnen Atos; dat is een belangrijk deel van haar kapitaal.

Innovation@Work Innovation@Work (I@W) is opgezet door medewerkers van Atos met als doel te beoordelen welke innovaties er mogelijk zijn voor de eigen organisatie en klanten. I@W is ontstaan uit een informeel brainstormevent met meer dan 80 Atos-medewerkers. De visie van I@W is dat medewerkers zelf binnen een organisatie de gelegenheid moeten hebben om te bepalen hoe zij het werk het beste kunnen doen. Het is, volgens I@W, belangrijk om te blijven innoveren als individu en organisatie. Het is belangrijk om te realiseren dat iets wat nu nieuw is, morgen weer verouderd kan zijn. De gehanteerde werkwijze moet immers aansluiten bij het moment en de wensen van de klant. De enige constante is verandering. Door

72

dit continu vernieuwingsproces structureel in te passen in de organisatie wordt gezorgd voor optimale aansluiting bij de omgeving en de klant. Bij I@W gaat het niet alleen om elektronische middelen, het er gaat juist om dat de medewerkers werken op de manier die het beste bij hen past, maar ook bij de organisatie. Er zijn enkele stappen belangrijk voor I@W, zoals: – Digitaal werken: bijvoorbeeld binnenkomende post wordt gescand en verspreid. Het draait vooral om het altijd en overal beschikbaar hebben van informatie en applicaties; – Samenwerken: dit is zo te organiseren dat het als het ware vanzelf gaat, zo ontstaat een geleidelijke workflow; – Locatie: werken op het strand of in de tuin is niet altijd effectief. Het aanbieden van een werkruimte buiten de kantoren waarbij de medewerker nog bij de normale spullen kan, werkt veel beter. Organisaties hebben vaak een drive om te beginnen met HNW. Vervolgens lopen ze tegen het probleem aan dat de vele processen binnen de organisatie het bijna onmogelijk maken om effectief samen te werken. Een veel gehoorde drijfveer om te beginnen met HNW is dat organisaties kosten willen besparen door onder andere mensen thuis te laten werken om zo vierkante meters te besparen. Deze drijfveer, gebaseerd op kostenbesparing, kan worden beschouwd als de grootste misvatting over HNW, aangezien de vierkante meters wel afnemen, maar de inrichting van het kantoor veel hoogwaardiger is. ‘Wat levert HNW dan op?’ Dat is een veelgehoorde vraag. Hier is al veel onderzoek naar gedaan door verschillende onderzoeksbureaus. Enkele resultaten zijn: – Minder papier: nog 10% van wat er vroeger gebruikt werd; – Vitale medewerker: kwaliteitsverbetering van werkomgeving en sfeer leidt tot lager ziekteverzuim; – Werken waar en wanneer het je uitkomt: mensen zitten hierdoor lekkerder in hun vel, omdat ze een betere balans bereiken tussen werk en privéleven. I@W helpt organisaties met het in kaart brengen van de (on)mogelijkheden van HNW. Bedrijven moeten zich daarvan bewust zijn, aangezien het bijna op

73

elk kennisgebied mogelijk is om aanpassingen aan te brengen in de manier van werken. Bewuste keuze voor de juiste startgebieden is essentieel voor het slagen van HNW. Bij de invoering van HNW zijn een aantal ICT-zaken randvoorwaardelijk, zoals: Een goede digitale documentvoorziening is cruciaal, zodat een link naar een document kan worden doorgestuurd in plaats van het document zelf. Op deze manier is er sprake van centraal document- en versiebeheer, waardoor mis­ verstanden over documentversies worden uitgesloten en vindbaarheid wordt vergroot. Het werken met behulp van communicatieapplicaties kan ervoor zorgen dat er slimmer gewerkt wordt. Door bijvoorbeeld samen te werken in een document en hierbij tegelijkertijd een chat of een videochat open te hebben staan kan er direct gecommuniceerd worden over het document, waardoor de aanpassing effectief en efficiënt kan verlopen. Door procesautomatisering is het mogelijk om aan een document een workflow toe te kennen, waardoor het pas wordt vrijgegeven aan de juiste persoon zodra dit zinvol is. Iedereen krijgt dan de werkinformatie op het juiste moment en weet welke prioriteit het aangeleverde werk heeft. Door alles aan de achterkant van een informatiestructuur goed in te regelen, hoeft de medewerker alleen in aanraking te komen met zijn persoonlijke portaal. Dit portaal ontsluit als het ware alle onderliggende sociale en bedrijfs­ applicaties. Op deze manier kunnen dus ook diverse social media-tools gebruikt worden bij de dagelijkse werkzaamheden zonder dat de medewerker andere software hoeft op te starten. Volgens Gerrit moeten bedrijven vaak een proces van twee jaar doorlopen voordat de innovatie echt is doorgevoerd. Het is daarom belangrijk voor informatiemanagers om periodiek te kijken naar de mogelijkheden van het moment en vast te stellen waar ze in de toekomst heen willen, zodat ze innovaties tijdig kunnen inpassen.

Infrastructuur voor HNW Chris Dekkers is binnen Atos betrokken bij de totale infrastructuur die HNW mogelijk moet maken. Hij demonstreerde hoe de infrastructuur van HNW eruit kan zien. De basis van de infrastructuur bestaat uit opslagcapaciteit en de

74

benodigde servers. De servers zijn gevirtualiseerd op basis van VMware en ingericht met de noodzakelijke software, De opslagcapaciteit varieert natuurlijk per bedrijf, maar is meestal ingericht op basis van een Storage Area Network (SAN). Chris liet zien hoe je vanaf een willekeurige pc kunt inloggen, waarna je een eigen werkomgeving krijgt waar al je eigen informatie en applicaties beschikbaar zijn. Zelfs op een iPad is het mogelijk om in te loggen, al moest Chris toegeven dat het openstaande programma wel lastig te lezen is. Voor het lezen van documenten en beantwoorden van e-mail is het echter een goede optie. Daarnaast heeft Chris laten zien hoe per gebruikersomgeving toegangsrechten tot applicaties worden bepaald op basis van de veiligheid van de pc en het netwerk waarvan dan ingelogd wordt. Als bijvoorbeeld vanaf een thuislocatie via VPN wordt ingelogd, dan zijn alle applicaties beschikbaar. Maar als je inlogt vanuit een internetcafé, dan ziet het systeem dat deze verbinding en pc niet zo veilig zijn en zullen bepaalde applicaties dus ook niet opgestart kunnen worden. Door de werkplek als het ware te virtualiseren hoeft niet op elke pc of werkplek alle software te worden geïnstalleerd en is het dus mogelijk om snel en gemakkelijk overal in te loggen, zolang je maar een pc met internet hebt. Tot slot hebben we ook kunnen zien hoe er in een document kan worden samengewerkt zoals bij Google Docs. Ook een chatsessie uitbouwen naar een videoconference is geen probleem. Via een livestream naar een vergaderruimte met daarin een 360°-camera konden we zien hoe het eruitzag om een dergelijke vergadering te houden.

75

Quotes Generatie Y

Hoe zie je de toekomst van Het Nieuwe Werken over bijvoorbeeld tien jaar? Als HNW zich blijft ontwikkelen, dan zie ik in de toekomst alleen maar platte bedrijven. Dus bedrijven zonder hiërarchische structuren. Iedereen kan inbreng hebben in het werk dat opgeleverd moet worden. Ik denk zelf dat grote organisaties zullen verdwijnen. Ze zullen, als het zo doorgaat, weggespeeld worden door slim werkende ZZP’ers. Die bundelen de krachten met elkaar waardoor ze met veel kennis risico’s kunnen nemen. Yvonne Nieuwenhuijzen De wat jongere en kleinere bedrijven zullen HNW over tien jaar hebben geïmplementeerd, maar de grote logge bedrijven zullen blijven vasthouden aan de traditionele manier van werken. Raoul de Bruin Ik zie HNW als de grondlegger voor de komende generaties; ongetwijfeld zal deze manier van werken blijven verbeteren. Jeffrey van der Bos HNW is over tien jaar allereerst niet nieuw meer, het is de manier van werken geworden. Bedrijven zijn gekrompen en meer mensen werken voor zichzelf en leggen sneller contact met anderen om samen te werken aan een project. Aan het eind van het project kan ieder voor zich weer op zoek naar een nieuw project en misschien komen ze elkaar nog wel een keer tegen. Op deze manier worden nieuwe ideeën sneller opgepakt en door een diversiteit aan mensen. Tamar van der Riet

76

Polycom brengt werelden bij elkaar Polycom is een van de onbetwiste markleiders op het gebied van videoen audioconferencing. Van een audiosysteem voor twee personen tot een oplossing met video-, spraak-, gegevens- en webfuncties voor honderden deelnemers. Polycom is een bedrijf van Amerikaanse origine en is in 1990 opgericht. Wereldwijd heeft Polycom momenteel circa 1200 medewerkers in regionale kantoren in de USA, Europa, Latijns-Amerika en Azië. Bron: www.polycom.com

Hier volgt een verslag van een live presentatie uit Amerika. De livestream is opgezet door Innvire en gepresenteerd door Marcy Powell. Polycom is vooral bekend in de zakelijke markt en is op dit moment bezig om universiteiten via videostreaming les te laten geven. In Amerika gebeurt dit momenteel al bij een aantal universiteiten. De studenten oefenen op afstand en hebben toegang tot de beste docenten en lesstof. De oplossingen van Polycom breken traditionele muren af en krijgen daarmee toegang tot een grotere connectiviteit en samenwerking tussen docenten en studenten over de hele wereld. Het is bijvoorbeeld mogelijk om student te zijn in Nederland en je diploma via een partneruniversiteit te halen in Amerika. Deze samenwerking in het onderwijs is een omslagpunt in de 21ste eeuw. Onderwijs is niet meer aan locatie en tijd gebonden, net als HNW. Deze nieuwe manier van lesgeven bevordert de prestaties van de leerlingen; ze kunnen nu les krijgen van de experts zonder daar ver voor te hoeven reizen. Ook willen steeds meer studenten zelf kunnen bepalen wanneer en hoe ze stude-

77

ren. Leren op afstand biedt nu meer dan ooit de mogelijkheid om de leraar- en leerlingervaring te veranderen. De lessen kunnen gegeven worden op de traditionele manier, via internet, of een combinatie van beide. In Amerika krijg je als student bij je inschrijving op een universiteit een iPhone; dat is je lifeline. Er staat een routeplanner op voor op school en zo loop je met je iPhone naar de klas. Ook worden er op de iPhone updates getoond van bijvoorbeeld roosterwijzigingen.

De voordelen van lesgeven 2.0 – Zorgen voor een grotere toegankelijkheid: uitbreiding van het bereik, doordat docenten en studenten beter kunnen samenwerken en snel kunnen communiceren. – Verbeteren van het leren voor studenten: de mix van video-, audio- en online technologieën creëert de optimale omgeving voor het leren. Videoconferencing biedt een synchrone face-to-face omgeving waarin studenten op afstand interactief contact hebben met de vakexperts. – Besparen van tijd en geld: het sneller kunnen ontvangen van traditioneel onderwijs door middel van de videoconferenceoplossingen van Polycom. Ook kunnen er meer studenten bereikt worden voor minder geld. De vak­ experts kunnen één presentatie geven voor duizenden studenten uit verschillende landen. – Integratie met andere leertools: gemakkelijk te integreren met toonaan­ gevende managementsystemen, multimedia, netwerkinfrastructuren en telefoons. NASA heeft tien verschillende spacecenters Twee jaar geleden was het 50-jarig jubileum van NASA. Polycom heeft hiervan het grootste verjaardagsfeest ooit gemaakt. Het duurde tien uur en elk uur werd er een NASA center en een school uit de wereld gepresenteerd. In totaal deden er 250.000 studenten mee.

78

Polycom is een van de grootste spelers in de videoconference rooms. De gratis Skype-telefoons zijn een grote concurrent. Polycom heeft echter een veel betere kwaliteit en heeft bijna geen vertraging in de streams.

Vragen vanuit de groep Hoe belangrijk is het om elkaar face-to-face te zien? De aanwezigheid van een persoon is een soort privilege, maar dit zal veranderen in de toekomst. Online is heel belangrijk geworden sinds de jaren 90 van de vorige eeuw. Ongeveer 35% van de studenten stopt met de opleiding; dit kan volgens Polycom verminderd worden door te broadcasten in HD. Worden de videoconference calls ook aangeboden bij mensen thuis? Ja, omdat de kwaliteit hoger is dan bij Skype. Het grootste voordeel is dat je met verschillende mensen tegelijkertijd kunt communiceren. Zij doen dit vaak met zes personen of zelfs meer. Degene die spreekt, wordt vergroot op het scherm, de rest is te zien op kleine schermpjes. Met de technologie van Polycom is het veel makkelijker om experts les te laten geven via een conference. Dit kan ervoor zorgen dat de kwaliteit van het onderwijs stijgt en dat er minder schoolverlaters zijn.

79

Web 2.0 en social media Sigrid van der Hoeven Wie is Sigrid van der Hoeven? Sigrid van der Hoeven is internetconsultant en gespecialiseerd in social media. Sigrid adviseert en begeleidt ondernemers in de toepassing van social media in hun bedrijf. Dit kan zijn voor online promotie, of het gebruik van webapplicaties om slimmer te werken. Sigrid geeft hier trainingen en lezingen over, onder andere als spreker of dagvoorzitter op congressen en netwerkbijeenkomsten. Ook helpt ze professionals graag op weg met zaken als online netwerken, bloggen en personal branding. Verder is Sigrid medeoprichtster en partner van The Next Women NL, een online magazine voor Female Business Heroes. Sinds kort is Sigrid partner in Starters Academie, waar ze als docent van de Praktische Opleiding Internetondernemer de cursisten (doorgaans vanuit een uitkeringssituatie) traint en begeleidt, zodat zij hun eigen internetonderneming kunnen voeren. Bron: www.sigridvanderhoeven.nl

Tijdens de presentatie van Sigrid zijn interessante onderwerpen aan de orde gekomen. Zo vertelde zij ons onder andere over LinkedIn, Location based networking, bloggen, kennisdeling/content sharing en personal branding.

Online Netwerken Sigrid begon de presentatie door te vertellen op welke online netwerken ze actief is. Er zijn de laatste jaren heel veel online netwerken ontstaan. Zo zijn er de algemene netwerken, zoals Hyves, Facebook en LinkedIn, maar ook netwerken die bedoeld zijn voor kleinere doelgroepen. Sigrid is heel nieuwsgierig naar al deze netwerken en is eigenlijk overal lid van. Op deze manier is ze overal aanwezig en kan ze vanuit verschillende hoeken informatie halen en geven. Dit

80

betekent echter niet dat ze overal even actief is. Er zijn maar drie netwerken waar ze echt niet zonder kan, namelijk Twitter, LinkedIn en Facebook. Actief zijn op online netwerken brengt een aantal voordelen en nadelen met zich mee. Voordelen

– – – – – – –

Je bent overal aanwezig/bereikbaar. Er is meer traffic naar je website. Het biedt je de mogelijkheid om interessante contacten op te doen. Het is zoekmachinevriendelijk. Het bevordert de kennisdeling. Het is gratis/heel lage kosten. Je bent er weinig tijd mee kwijt.

Nadelen

– Je kunt vreemde snuiters tegenkomen. – Je kunt last hebben van veel e-mail, wat heel onoverzichtelijk is. – Als je meerdere netwerken wilt onderhouden ben je veel tijd kwijt. Zorg er dus voor dat je bij het gebruik van social media altijd het overzicht bewaart.

LinkedIn Een van de interessantste netwerken is volgens Sigrid het businessnetwerk LinkedIn. Op LinkedIn kun je contacten leggen met anderen die je vertrouwt, om zo een zakelijk netwerk op te bouwen. Volgens haar wordt LinkedIn alleen niet altijd even goed gebruikt. Het is bijvoorbeeld belangrijk om veel aandacht te besteden aan je profielpagina. Belangrijke punten hierbij zijn: – Het blauwe vak boven aan je profiel is het belangrijkst. Hier zullen mensen het eerst naar kijken als ze informatie over jou willen hebben. Zorg voor een goede tagline over wat je doet op het moment. Geef niet alleen je werk weer, maar ook dingen die je ernaast doet. Bijvoorbeeld dingen die je doet bij een vereniging, extracurricular enzovoort. – Het is belangrijk om te investeren in een goede profielfoto. Zorg dat je op die foto komt te staan zoals je er in het dagelijks leven uitziet. Dus heb je (als

81

Mail verzonden aan @sigrid1980 met de vraag of ze een gastcollege wil verzorgen voor #kb33 30-Nov-10 13:07 | @Werken20_Events

vrouw) altijd je haar vast, laat dan geen foto zien waarop je haar los zit. Zo herkennen mensen je niet als je op bijvoorbeeld een congres bent. – Boven aan de pagina staan altijd de drie meest recente functies die je hebt gehad. Om de drie belangrijkste functies bovenaan te laten komen, moet je nadenken om functies samen te voegen of eventueel functies weg te laten. – Denk goed na over je specialisaties (trefwoorden) en je summary (beschrijving van wat je doet/gedaan hebt/wilt gaan doen enzovoort). De specialisaties moet je goed invullen, want die worden door de LinkedIn-zoekmachine gebruikt. – Denk goed na over de instellingen van je publieke profiel. Dus datgene wat mensen kunnen zien als ze geen connectie met je hebben. In dat scherm kun je ook je LinkedIn-link aanpassen. – Er is ook een Events-pagina waar je jouw individuele events neer kunt zetten. Deze is te vinden via de ‘more’ button. Voor je connecties is het interessant om te weten waar jij bent. Op deze manier kun je ook op de hoogte blijven van evenementen die relevant zijn voor jou. Als je zelf events gaat organiseren dan kun je die ook promoten op LinkedIn. De events kun je ook aan je profiel koppelen, zodat mensen dus zien waar jij te vinden bent. Verder is het nog wel handig om te weten dat er zogenaamde groepen bestaan. Als je hier actief bent, breid je je netwerk ook weer uit. Help mensen, geef je mening, wees aanwezig en laat zien wat jou beweegt. Binnen deze groepen kunnen eventueel ook vacatures worden geplaatst die interessant voor jou kunnen zijn. Ten slotte kun je beginnen aan het echte netwerken binnen LinkedIn. Als je zoekt naar bepaalde personen kun je zien hoeveel stappen (twee à drie) je van iemand verwijderd bent. Je kunt contact maken door bijvoorbeeld een van je gezamenlijke contacten te vragen om een afspraak voor je te regelen. Dat is het nut van netwerken via LinkedIn. Dit is alleen handig als je meer connecties hebt. Het is wel belangrijk dat je met mensen connect die je kent, anders is de kracht van LinkedIn weg.

82

Express yourself – Bloggen Bloggen is volgens Sigrid heel leuk om te doen. Een blog geeft je de ruimte om je kennis ‘ten toon te stellen’. Ook kun je met een blog beter in contact komen met anderen die geïnteresseerd zijn in dat onderwerp. Bloggen vergroot op deze manier je netwerk. Een goed functionerend blog voldoet aan de volgende eisen: – Regelmatig bijwerken. – Eén onderwerp per blogpost aanhouden. – Niet al te lange verhalen. – Laat weten wie de post geschreven heeft. – Zorg ervoor dat men de mogelijkheid heeft om te abonneren. Hierdoor lezen mensen sneller ook de volgende blog. – Zorg ervoor dat er gemakkelijk op gereageerd kan worden. Dit zorgt voor interactie en een levendig blog. Wat heel veel mensen tegenhoudt met betrekking tot bloggen is de angst dat je altijd met een enorm (wetenschappelijk) stuk moet komen. Maar je hoeft niet altijd met tekst te komen. Het kan ook een leuke foto of video zijn die je ergens bent tegengekomen. Op deze manier maak je het jezelf ook makkelijker. Ten slotte nog zeven tips voor bloggen: – Zorg dat je altijd een laptop of notitieblok bij je hebt, want je weet nooit wanneer goede ideeën opkomen. – Zorg dat je wat back-up posts achter de hand hebt voor wanneer je geen tijd of inspiratie hebt gehad. – Maak een rooster voor jezelf. – Neem RSS-abonnementen op je favoriete blogs om inspiratie op te doen. – Gebruik een spamfilter voor de reacties op je blog. – Verlies je andere taken niet uit het oog. – Focus op relevante content. Als laatste zijn er nog een aantal Do’s en Don’ts op het gebied van online netwerken.

83

Super interessant #kb33 gastcollege van @sigrid1980 ik moet echt mn LinkedIn updaten 14-Jan-11 10:30 | @anoukdekeijzer

Wel doen:

– Neem actief deel aan online discussies. – Luister naar mensen die advies geven. – Maak het persoonlijk. – Als je reageert op discussies, blijf de reacties volgen. – Blijf consequent in je uitingen. – Denk goed na voordat je iets online zet. – Blijf op de hoogte en anticipeer. – Schrijf duidelijke en correcte taal, blijf beleefd. Niet doen:

– Uitspraken doen die niet overeenkomen met je handelingen. – Berichten wijzigen of verwijderen van bezoekers omdat de boodschap je niet aanstaat. – Zelf onder een pseudoniem het internet bestoken met berichten om in een goed daglicht te komen. – In het openbaar roddelen. Onthoud dat je niet met iedereen vrienden kan zijn en dat niet iedereen het eens zal zijn met jouw mening.

De kracht van web 2.0 Als laatste kwam Sigrid nog even terug op de kracht van social media. Veel mensen begrijpen nog steeds het nut niet van Twitter. Sigrid kwam met een aantal voorbeelden die de kracht van Web 2.0 laten zien. Zo is er in Londen een twitterende bakker, die tweet wanneer het verse brood klaar is. Binnen korte tijd had deze bakker honderden volgers en een enorme klantenkring. Een ander voorbeeld zijn de twitterende politici. Het leuke hieraan is dat je aan een minister een vraag kan stellen en hier ook nog antwoord op kan krijgen. De komst van social media heeft er dus voor gezorgd dat de kloof tussen de overheid en de bevolking kleiner wordt.

84

Quotes Generatie Y

Zou de methode van Het Nieuwe Werken een vereiste voor je zijn bij het uitkiezen van een werkgever? Ik vind het belangrijk dat de werkruimte voorziet in verschillende dingen, zoals een inspiratievolle plek en mooie plaatsen binnen het bedrijf. Ik zou het liefst willen dat mijn toekomstige werkgever HNW toepast. Glenn Tak Ik hoef niet per se te werken bij een bedrijf waar volledig HNW is ingevoerd. Ik vind het soms ook wel prettig om gewoon op kantoor te werken met collega’s om je heen waar je persoonlijk wat aan kunt vragen. Wel vind ik dat het bedrijf flexibel met je moet omgaan, zodat je de mogelijkheid hebt om een keer niet op kantoor te werken maar ergens anders waar jij je prettig voelt. Vincent Smit Om te werken bij een bedrijf dat HNW heeft ingevoerd zou geen vereiste voor mij zijn. Juist omdat ik niet goed weet of je dat kunt eisen van een werkgever. Ik, als Generatie Y, zou dit dan misschien moeten eisen en op geen andere manier willen werken, maar ik verwacht dat genoeg bedrijven nog niet zo ver zijn. Tamar van der Riet Nu ik eenmaal HNW heb ervaren wil ik daar in de toekomst ook mee werken. Tegen de tijd dat ik afgestudeerd ben en op zoek ga naar een potentiële werkgever zou ik het leuk vinden als de methode van HNW word gehanteerd. Indien dit niet zo is, dan zal ik daar niet om stressen, zolang ik maar de baan krijg die ik wil en bij mijn studierichting past. Ik kan altijd later nog verder kijken! Safira Ilahibaks Plezier in het werk in de zin van leuke collega’s en werk doen dat ik leuk vind, zal voor mij een van de belangrijkste drijfveren zijn als ik op zoek ga naar een werkgever. Of er alleen plezier is bij bedrijven waar HNW is ingevoerd? Nee, dat verwacht ik niet. Als er facetten van HNW zijn ingevoerd, zou ik dat leuk vinden, maar het zal van mijn kant geen harde eis zijn. Het opdoen van werkervaring is dan toch belangrijker. Ronald Katoen

85

Toekomst voorspellen Frank Meeuwsen Niets is lastiger dan de toekomst voorspellen, zeker als het om werk gaat. Maar je kunt een paar bewegingen aan de horizon zien waar de volgende generaties zeker een verschil kunnen en zullen maken: – Afstappen van het idee dat werk iets is wat je altijd van 9 tot 5 doet: Laten we stoppen met de gedachte dat elk beroep, zeker kenniswerk, noodzakelijk is om van 9 tot 5 uit te voeren. Creativiteit komt op de meest vreemde momenten en plaatsen. Innovatieve technologie en een andere mindset van collega’s zullen ervoor zorgen dat je kunt werken waar en wanneer je wilt. – Zwermwerkers: Waarom zou je werk beknot zijn tussen de vier muren van je kantoor? Ik vermoed dat we een steeds sterkere groei van ZZP’ers zullen zien die in los-vastverbanden met elkaar samenwerken. Tijdelijk, op specifieke thema’s en iedereen met zijn eigen expertise. Waarbij ieders netwerk een waardevolle bijdrage kan leveren aan het eindresultaat. – Informatiebekwaamheid: Iedereen buitelt op dit moment over elkaar met apocalyptische verhalen over information overload en het gebrek aan duiding in die enorme stroom aan nieuwtjes en flodders informatie die op ons afkomt. De geschiedenis leert ons één ding: we leren er echt wel mee om te gaan. Zoals we hebben leren omgaan met de explosie aan boeken die sinds de 16de eeuw op ons afkwam (bibliotheken, recensies, boekenverkopers) en de hoeveelheid radio- en tv-uitzendingen (gids, afstandsbediening, een uitknop) zullen we dat ook met online informatie gaan leren.

86

[goed plan van HHS studenten] @genyaanhetwerk: koop aandelen van boek Het Nieuwe Werken volgens Generatie Y. http://bit.ly/h0Yi3U #kb33 #hnw 12-Jan-11 11:35 | @frankmeeuwsen

@frankmeeuwsen is goed bezig op de #hhs, handige tips om je eenvoudiger te leven! #kb33 12-Jan-11 09:21 | @RoyvanWensen Naar gastspreker van lifehacking.nl luisteren onderwerp ‘studie zen’ #kb33 12-Jan-11 09:03 | @maduroq

Lifehacking: ook iets voor studenten? Frank Meeuwsen is digitaal strateeg. Hij houdt zich bezig met alle online ontwikkelingen en helpt organisaties hoe ze met die ontwikkelingen moeten omgaan. Daarnaast is Frank docent aan de Hogeschool Utrecht. Hij geeft les in onderwerpen als crossmediaal denken, communicatie en media, digitale media, viral marketing en social media. Verder is Frank medeoprichter van Lifehacking.nl, een site over slimmer werken en slimmer leven. Om de aandelenverkoop van dit boek te bevorderen heeft er ook een artikel op Lifehacking. nl gestaan. De site staat daarmee dan ook op een derde plaats vanwaar mensen kwamen om aandelen te kopen. Bron: college Frank Meeuwsen

Begin 2011 hebben wij een gastcollege van Frank gekregen. Dit gastcollege bestond uit een aantal onderdelen. Zo stond het geven van praktische toepassingen over hoe je slimmer en sneller kunt werken op de agenda. Volgens Frank kan dit op een aantal manieren, maar altijd vanuit de gedachte van Albert Einsteins ‘Everything should be made as simple as possible, but not simpler’.

Lifehacking.nl Zoals gezegd, is Frank de medeoprichter van Lifehacking.nl. Afgelopen jaar bezochten meer dan een miljoen bezoekers de site. Per maand trekt de site ongeveer 100.000 bezoekers. Lifehacking.nl wordt draaiende gehouden door twintig tot dertig auteurs die over allerlei onderwerpen (software, gadgets, hardware) blogs schrijven. Het gaat bijna altijd om de vraag: ‘Hoe kan ik slimmer mijn tijd indelen en slimmer omgaan met de middelen die ik heb om meer voor elkaar te krijgen? En als het even kan voor minder geld.’ Lifehacking.nl geeft boeken uit die gratis worden weggegeven via de website. Het boek Lifehacking-tips is daar een voorbeeld van. In 2008 bestond dit boek uit 100 tips. In 2009 150 tips en in 2010 175 tips. Daarnaast is er de Lifehacking-

87

academy. Dit zijn betaalde evenementen waar workshops, lezingen en presentaties worden gegeven. Op Lifehacking.nl is een soort community aan het ontstaan. Frank noemt het echter liever geen community maar een ecosysteem. Lifehacking.nl is iets waar je gemakkelijk in en uit kunt, waar je iets uit kunt halen maar ook iets in kunt brengen en op die manier met z’n allen de wereld slimmer en prettiger maakt.

Wat is een lifehacker? Iemand die aan lifehacking doet bevindt zich in de driehoek van Timemanagement, Kennismanagement en Persoonlijke Ontwikkeling. Timemanagement houdt zich bezig met de vraag: ‘Hoe kan ik zo veel mogelijk doen in zo min mogelijk tijd?’ Kennismanagement richt zich vooral op de vragen: ‘Hoe ga ik zo slim mogelijk om met wat ik vind en wat ik wil vinden?’ en ‘Hoe kan ik dat vinden, opslaan en verspreiden?’ Persoonlijke Ontwikkeling richt zich zoals de naam aangeeft vooral op de ontwikkeling van het individu, onder andere door meer kennis te vergaren over onderwerpen enzovoort. Frank geeft vijf tips en hacks, die na de opsomming worden toegelicht: 1. Sneller typen 2. E-mail filteren 3. Een extern brein 4. Je persoonlijke leesmap 5. Getting Things Done

1. Sneller typen Mensen schrijven nog maar weinig met de hand. Er wordt steeds vaker getypt. Daarbij valt meteen op dat mensen vaak hetzelfde typen, bijvoorbeeld de afsluiting onder aan een e-mail. Dat kan een stuk makkelijker met behulp van software. Frank noemt de software die dit mogelijk maakt zelf tovertypen. Met die software kun je heel makkelijk grote lappen tekst tevoorschijn toveren door vooraf daar een toetscombinatie aan te koppelen. Deze software werkt in alle onderdelen van de pc of Mac waar je iets in moet typen. De Windows-versie heet Texter en de Mac-versie heet TextExpander.

88

We staan op @lifehacking met ons boek #HNW volgens Generatie Y http://t.co/Ro6OA9I #kb33 27-Jan-11 10:46 | @rkatoen

Door dit soort programma’s kun je veel toetsaanslagen en dus tijd besparen. Frank vermoedt dat, als de hele Nederlandse beroepsbevolking dit soort programma’s zou gebruiken, er zoveel tijd bespaard wordt dat een groot deel van Wikipedia in één jaar tijd opnieuw geschreven kan worden. Wikipedia is gemaakt in ongeveer honderd miljoen manuren. Per jaar kan iemand door deze software een paar uur besparen. Een ander middel om sneller te typen zijn sneltoetsen. Elk e-mailprogramma heeft sneltoetsen. Een voorbeeld is de toetscombinatie CTRL + N om een nieuw mailtje op te stellen.

2. E-mail filteren Frank vraagt aan ons wie er filters gebruikt voor zijn e-mail. Hij had beter kunnen vragen wie dat niet doet. Het grootste deel van de aanwezige studenten vindt dit namelijk vanzelfsprekend. Dit ontlokt Frank de uitspraak: ‘Kijk, het gaat echt wel goed komen met deze generatie.’ Frank vindt het niet filteren van je e-mail vergelijkbaar met het laten liggen van de post op je deurmat. Frank geeft nog een handige tip voor mensen die veel mailen en een antwoord op die verzonden mailtjes verwachten, bijvoorbeeld een vraag aan een docent over de inhoud van een document. Hij merkt op dat mensen de meest vreemde methoden gebruiken om die mailtjes waar nog op geantwoord moet worden overzichtelijk te houden, bijvoorbeeld door een bcc naar zichzelf te sturen. Dit kan veel gemakkelijker door onder aan een mailtje de combinatie [w] te plaatsen. Vervolgens kun je instellen dat alle verzonden mailtjes met de inhoud [w] in de map ‘Waiting for’ worden geplaatst. Zo blijven deze mailtjes overzichtelijk bij elkaar, maar belangrijker nog: het gebeurt automatisch. In Outlook en Lotes Notes werkt dit heel prettig, in Gmail is het iets lastiger. Zo’n filter kun je overal voor gebruiken: werkmail, nieuwsbrieven, mail van je sociale netwerken enzovoort.

3. Een extern brein Frank heeft het tijdens dit onderdeel gehad over twee programma’s, te weten Evernote en Dropbox.

89 Leuke Lifehacking tip: Sneller typen met behulp van het gratis programma Texter: http://lifehac.kr/19vPWy Ontzettend handig! #kb33 12-Jan-11 09:17 | @jedeksvault #KB33 tip: kijk voor snellezen ook eens op lifehacking.nl 23-Nov-10 22:05 | @anoukdekeijzer

Evernote is een zogenoemd extern brein waar je alles in kunt opslaan en kunt delen met anderen. Het is een gratis programma waarmee je tot 60 MB per maand kunt opslaan; bij de betaalde variant is dat 1 GB per maand. Het handige aan Evernote is dat de bestanden getagged kunnen worden. Daarmee kun je alles weer snel terugvinden. Evernote is er voor Windows, Mac, Android en iOS. Daarnaast is er een webversie. Alles synchroniseert met elkaar, dus je slaat iets op met je smartphone en het staat ook meteen op je pc of Mac. Je hebt dus altijd al je ‘bestanden’ bij je. Bij de betaalde versie van Evernote krijg je ook Image Recognition. Dat betekent dat gemaakte foto’s worden gescand en de eventuele tekst op die foto’s kan worden herkend en daarop ook gezocht kan worden. Dropbox is, net als Evernote, een online opslagdienst met een vergaande synchronisatieservice. Wanneer het programma bijvoorbeeld op zowel de thuiscomputer als op de laptop wordt geïnstalleerd, worden bestanden automatisch met elkaar gesynchroniseerd. Zo heb je altijd je bestanden bij je, via ‘the cloud’, en kan de USB-stick worden thuisgelaten. Daarnaast kan er via de website van dropbox.com toegang worden verkregen tot de bestanden. Er zijn verschillende pakketten beschikbaar; het gratis pakket biedt al 2GB opslagruimte. Deze opslagruimte kan overigens door het uitnodigen van vrienden, het oplossen van raadsels enzovoort worden uitgebreid tot 4 GB. De betaalde varianten bieden 50 GB en 200 GB. Dropbox kent een goede mogelijkheid om structuur in de bestanden aan te brengen; deze kunnen in folders worden gezet en ook folders in folders behoort tot de mogelijkheden. Deze kunnen vervolgens gedeeld worden met andere personen, ideaal als er aan een project gewerkt wordt en het geheel op één centraal punt bewaard moet worden. Bij Dropbox kunnen bestanden die verwijderd zijn tot dertig dagen na verwijdering teruggehaald worden. Het verschil met Dropbox is dat er bij Evernote ook tekstjes, URL’s, quotes enzovoort gedeeld kunnen worden. De hoofdmap van Evernote (waar alles in staat) kan gedeeld worden met andere personen; daar is de overeenkomst met Dropbox duidelijk. Zowel bij Evernote als bij Dropbox zijn de bestanden offline benaderbaar. Wanneer er weer internetverbinding is, wordt het gesynchroniseerd en geüpload.

90

4. Je persoonlijke leesmap Af en toe kan het wel eens voorkomen dat je artikelen tegenkomt die te lang zijn om meteen te lezen. Ook daar is een programma voor, namelijk: Read It Later. Overal waar je de beschikking hebt over een internetverbinding kun je de opgeslagen artikelen lezen. Read It Later slaat alleen de link op naar het artikel, niet de volledige tekst. Er zijn echter ook third-party-apps aanwezig om die links uit te lezen en de artikelen offline op te slaan. 5. Getting Things Done Getting Things Done is een set van dingen die je nodig hebt en een manier van werken om productief te zijn. Frank geeft tijdens dit onderdeel tien tips om slimmer te werken die volgens hem ook echt werken. 1. Schrijf in drie tot vijf minuten op wat je nog moet doen. Eigenlijk een todo-list. Schrijf dit op en denk er dan niet meer over na, anders blijft het in je hoofd malen. 2. Is iets in minder dan vijf minuten te doen op dit moment? Doe het dan meteen! Hierbij kan gedacht worden aan iemand bellen of het versturen van een mailtje. 3. Kijk naar de lijst. Wat zul je waarschijnlijk nooit meer doen? Verwijder dat meteen. 4. Kijk naar de lijst. Wat wil je ooit nog eens doen? Verzamel die op een lijst genaamd ‘Misschien of ooit’. 5. Geef de zaken die overgebleven zijn nu een context. Verdeel ze dus in bijvoorbeeld de volgende categorieën: leesmateriaal, werk, thuis enzovoort. Zo kun je dingen makkelijk uit elkaar houden en hoef je minder lang te zoeken naar wat je nog wilt of moet doen. 6. Actie! Maak een actie van wat overblijft. Maak de taak actief. Dus niet: ‘nieuwsbrief versturen’, maar ‘Plan een afspraak met Mark over aanleveren artikelen voor nieuwsbrief’. Maak de Volgende Actie realiseerbaar, wees zo specifiek mogelijk en maak er een fysieke actie van. 7. Projecten. Elk onderdeel van de lijst die twee of meer acties nodig heeft, is een project. 8. Zoek een systeem voor je systeem. Bijvoorbeeld Outlook, Excel of juist webbased. Zoveel mensen, zoveel smaken…

91

9. Wekelijks Onderhoud. Kies een moment in de week om je systeem bij te werken. Dat zorgt ervoor dat je systeem compleet, up-to-date en opgeschoond is. Bij dit punt zal het in de meeste gevallen misgaan, maar probeer dit toch te realiseren en vast te houden. Dit is echt werk en dat is belangrijk om te onthouden. 10. Aan het werk! Kies aan de hand van context, tijd en energie de juiste Volgende Actie die je NU kunt doen. Dit zijn de tien tips die volgens Frank echt bijdragen aan het slimmer werken. Probeer het zelf maar eens.

HNW Frank werd ook nog gevraagd hoe hij nu denkt over HNW. Allereerst vindt hij het een heel natuurlijke manier van je werk doen; daarom is het voor hem ook niet nieuw. Toen Frank de beschikking kreeg over een laptop, smartphone en andere technologische snufjes ging hij beseffen dat werk niet per se van 9 tot 5 op een kantoor hoeft te gebeuren. Quote: ‘Is het dan niet raar dat heel veel bedrijven het heel normaal vinden dat jij van 9 tot 5 ergens op een kantoor zit?’

De mogelijkheid en de vrijheid te hebben om je werk te doen waar en wanneer jij dat wilt is volgens Frank een belangrijk element van HNW. Het belangrijkste vindt hij echter het vertrouwen hebben in elkaar dat je kunt afrekenen op output in plaats van op aanwezigheid. Veel bedrijven vinden het echter heel lastig om af te rekenen op de waarde die iemand heeft geleverd in plaats van op de inspanning. Je moet echter oppassen dat je de waarde die iemand levert op juiste waarde weet te schatten en dan ook voldoende uitbetaalt. Iemand onderbetalen voor zijn geleverde waarde kan nadelig uitpakken voor dat bedrijf, zeker met de aanwezigheid van social media. Een tweet over de onderbetaling van dat bedrijf is immers snel geplaatst. Frank eindigt zijn presentatie met de opmerking dat het gedrag van mensen de komende jaren gaat veranderen. Hoe en wanneer is nog niet bekend, maar dat het gedrag gaat veranderen staat onomstotelijk vast.

92

Quotes Generatie Y

Zou je bij je toekomstige werkgever volgens Het Nieuwe Werken willen werken? Wanneer mijn eigen bedrijf uitgebreid gaat worden met extra werknemers zal ik van hen verwachten dat ze HNW willen toepassen anders zullen ze waarschijnlijk niet in het bedrijf passen. Roy van Wensen Ik zou absoluut volgens HNW willen werken. Ik heb stage gelopen volgens de oude manier van werken en dat voelt als een gevangenis. Je bent niet productief en niet creatief. Daarnaast denk ik dat je veel meer voldoening en plezier uit het werken kan halen als je dat doet op de momenten wanneer het jou uitkomt en niet is opgelegd door de werkgever. Ik zal dit ook zeker als criterium gaan gebruiken bij het zoeken naar een afstudeerstage en toekomstige baan. David Fortuin Al lang voordat ik kennismaakte met HNW wist ik heel goed dat ik niet vijf dagen per week van 9 tot 5 in hetzelfde kantoor wilde doorbrengen. Daarom is HNW voor mij niet zozeer iets nieuws maar meer een prachtige bevestiging van waar ik naar verlang. Werk doen waar ik plezier in heb, met alle middelen die ik daarvoor kan krijgen. Werken met de mensen met wie ik wil en kan werken en daar werken waar ik wil zijn. Eline Corée Als ik de vrijheid en het vertrouwen krijg van mijn werkgever zal ik mijn werk beter uitvoeren en voel ik me beter in mijn vel. Ik heb ook de ervaring gehad dat, als ik op mijn eigen manier werk, ik veel meer werkte dan ik gepland had. Dus geen acht uur per dag maar misschien tien of zelfs meer. Dat heb ik dan zelf niet door omdat ik zo gemotiveerd raak dat ik gewoon niet op de tijd let. Reindrich Geerman

93

E Connects you to the real world Inmiddels is de naam van het bedrijf die de presentatie heeft gegeven, My name is E, gewijzigd in Cardcloud. In de rest van dit verslag zal deze nieuwe naam worden gehanteerd. Cardcloud is gevestigd in Amsterdam. In eerste instantie is het begonnen als een afstudeerproject. In de loop der jaren is Cardcloud gegroeid tot een gratis online service, die het mogelijk maakt om mensen met elkaar te laten verbinden. Dit gebeurt aan de hand van digitale visitekaartjes. Cardcloud is tijdens de The Next Web-conferentie in 2009 uitgeroepen tot meestbelovende start-up. Bron: http://www.cardcloud.com

De presentatie over Cardcloud werd gehouden door Jeffry van der Goot, een van de medewerkers van het bedrijf en tevens een van de oud-studenten van de minor Werken 2.0.

Cardcloud Cardcloud is een gratis online service, waarbij je digitale visitekaartjes kunt uitwisselen met andere personen, via een app op je telefoon en als een mobiele website. De visitekaartjes worden automatisch geüpdatet, zodat je contacten het direct te zien krijgen wanneer bijvoorbeeld je e-mailadres verandert of als je in een andere branche werkzaam bent. Met Cardcloud maakt het niet uit waar je bent: zolang je maar je telefoon met internetverbinding bij je hebt, kun je jouw visitekaartje delen met anderen. Op deze manier heb je dus altijd je visitekaartje bij je! Je hebt de mogelijkheid om persoonlijke, maar ook zakelijke digitale kaartjes aan te maken. Daarnaast wordt alle contactinformatie op de server bewaard en worden er geen inloggegevens bewaard.

94

Het bedrijf is gevestigd in een grachtenpand en inmiddels is het uitgegroeid tot een service die mensen met elkaar verbindt. Het team van Cardcloud bestond in het begin uit drie mensen, maar is inmiddels uitgegroeid tot een grote groep gemotiveerde medewerkers, waaronder ook freelancers. Omdat Cardcloud een groot succes is, ontstaat er tegenwoordig steeds meer concurrentie. De concurrenten hebben echter een groot aantal nadelen ten opzichte van Cardcloud. De nadelen hebben voornamelijk te maken met de kosten en het gebruiksgemak. Overigens is Cardcloud verrassend populair in Japan. Dit komt omdat in Japan nieuwe initiatiefrijke ideeën over het algemeen snel worden opgepakt.

HNW HNW staat bij Cardcloud hoog aangeschreven. Het belangrijkste aspect van HNW bij Cardcloud is volgens Jeffry dat iedereen gelijk is en dat iedereen evenveel invloed kan uitoefenen op de organisatie. Daarnaast is het voor Jeffry ook belangrijk om veel vrijheid te hebben. Toch zitten de medewerkers bij Cardcloud vaak op kantoor, omdat dit makkelijker is voor overleg en omdat ze onderling contact ook heel belangrijk vinden.

95

Dadelijk #kb33 presentatie geven. (@ Haagse Hogeschool w/ 2 others) http://4sq.com/6oxqlQ  23-Nov-10 08:20 | @jvdgoot

Vodafone: Power to Gen Y ? Vodafone is wereldwijd de grootste mobiele telecomaanbieder. De naam Vodafone is de afkorting van Voice data Phone. Het bedrijf werd in 1982 opgericht. In 2006 kondigde Vodafone een grote reorganisatie aan, waarbij drie pijlers werden gedefinieerd: opkomende markten, Europa en nieuwe technologie. De Nederlandse hoofdkantoren zijn gevestigd in Amsterdam en Maastricht. Op dit moment wordt er een nieuw Amsterdams hoofdkantoor gebouwd dat het bestaande zal vervangen. Bij Vodafone Nederland werken ruim 3000 mensen. Bron: Bedrijfsbezoek Vodafone Nederland

Zowel in het collegejaar 2009-2010 als 2010-2011 mochten de studenten van de minor een kijkje komen nemen bij een hoofdkantoor van Vodafone. Beide keren zijn we op bezoek geweest bij het gebouw in het Amsterdamse Sloterdijk. Nord van de Mosselaer verwelkomde ons in het bedrijfsrestaurant en daar zagen we al meteen een belangrijke pijler van HNW toegepast, namelijk: vertrouwen. Medewerkers kiezen wat ze willen in het bedrijfsrestaurant en rekenen zelf al. Hier komt geen caissière aan te pas. Volgens Nord is de fraude minimaal. Het bedrijfsbezoek bestond uit twee delen. Allereerst stond een presentatie over ‘mobiel werken bij Vodafone’ op de agenda. Daarna kregen we een rondleiding door het gebouw, om met eigen ogen te zien hoe HNW er bij Vodafone aan toegaat en hoe het mobiele werken wordt gefaciliteerd.

Trends Nord hield zijn presentatie in een rustig deel van het bedrijfsrestaurant. Daar kwamen we in aanraking met een ander aspect van HNW: plaatsonafhankelijkheid.

96

Vodafone neemt een aantal trends waar die laten zien dat de behoefte aan flexibiliteit en mobiliteit toeneemt. De eerste trend is het fileprobleem. Uit onderzoek van het Leefritme Kennis­ centrum, dat door Vodafone wordt mogelijk gemaakt, blijkt dat 38% van de onderzochte Nederlandse ondernemers nog niet openstaat voor de flexibele manier van werken en slechts 16% het omarmt, terwijl het fileprobleem door invoering van HNW verkleind kan worden. De tweede trend is de behoefte aan het samengaan van werk en privé. Deze trend wordt onder andere gedreven door de technologische mogelijkheden van nu. Technologie maakt het mogelijk om overal te werken waar je wilt. Dit roept steeds vaker de vraag op: ‘Waarom moet ik eigenlijk nog hier en nu werken? Kan ik mijn werk en privétaken optimaal combineren als ik af en toe een dag thuis werk?’ Een derde trend is de nieuwe generatie. Generatie Y is opgegroeid met internet en gebruikt heel andere middelen om met elkaar te communiceren dan Generatie X. De generatie die er nu aan zit te komen wil tijdens haar werk de middelen gebruiken om te communiceren zoals ze dat privé ook doet. Uit onderzoek van het Leefritme Kenniscentrum blijkt dat flexibiliteit de belangrijkste arbeidsvoorwaarde is voor de nieuwe generatie. Een aantal jaar geleden waren dat nog vooral financiële belangen. Het is opmerkelijk dat Nord de opmerking maakt dat het werk voorlopig nog voor een groot deel toch van 9 tot 5 gedaan zal blijven worden. Hiervoor is een aantal oorzaken aan te geven, die met name te maken hebben met de gangbare maatschappelijke tijdspatronen, zoals de lestijden op scholen en het feit dat de meerderheid van de bedrijven nog steeds op een traditionele manier met bij­ behorende tijdspatronen werkt.

Vodafone en mobiel werken Vodafone heeft in 2008 een tweede hoofdkantoor geopend in Amsterdam. Dat was voor hen de directe aanleiding om het mobiele werken te introduceren. Uit een kleinschalig intern onderzoek bleek dat medewerkers vooral veel waarde hechtten aan flexibiliteit. Vodafone wil bovendien een snelle en wendbare organisatie zijn, en bij een dergelijke organisatie hoort mobiliteit centraal te

97

#vodafone gaat 100 aandelen kopen van het boek!! #kb33 #op=op 28-Jan-11 10:23 | @TamarvdR

staan. Ook de gedachte dat een bedrijf als Vodafone, dat zelf producten verkoopt om mobiel te werken, zelf het goede voorbeeld dient te geven, hield Vodafone bezig. Met de inrichting van het nieuwe kantoor in Amsterdam kon het mobiele werken eindelijk zijn intrede doen.

Wat Vodafone vooral in positieve zin opmerkt sinds ze flexibel en mobiel zijn gaan werken, is de toename in diversiteit van de medewerkers. De laatste jaren zijn er steeds meer vrouwen komen werken bij Vodafone. Door de flexibiliteit is het werk goed te combineren met bijvoorbeeld de zorg voor de kinderen. Daarnaast is er de discussie ontstaan of er sinds de invoering van het mobiele werken nog wel fulltimebanen nodig zijn. Als er toch wordt gestuurd op output, kunnen bestaande banen misschien wel beter worden opgedeeld in parttimebanen. Dat is een interessante stelling, waar Vodafone op dit moment nog volop mee bezig is.

Het mobiele werken? Wat verstaat Vodafone nu precies onder het mobiele werken? In hun filosofie is dat je werk doen waar en wanneer je het meest productief, creatief en efficiënt bent; plaats- en tijdsonafhankelijk, zodat je werk en privé optimaal kunt combineren. Die filosofie is doorgetrokken in de inrichting van het nieuwe kantoor.

98

‘Het belangrijkste is de switch van managen op aanwezigheid naar managen op output’ ‘86% van de eigen werknemers geeft aan productiever te zijn geworden sinds de invoering van HNW’

Nord laat door middel van indrukwekkende bespaarcijfers zien dat HNW Vodafone geen windeieren heeft gelegd. Zo is op kantoorruimte 45% bespaard en op facilitaire kosten 50%. Toch valt hier wel een kanttekening bij te maken. Er is namelijk flink geïnvesteerd in goede Video Conferencing-functionaliteiten. Op veel plaatsen in het gebouw zijn videoschermen met vergaderfunctie te vinden.

Leefritme Kenniscentrum Om te weten wat er achter de veranderingen in het werken en leven van mensen schuilt, heeft Vodafone het Leefritme Kenniscentrum mogelijk gemaakt. Het Leefritme Kenniscentrum is een plek waar kennis wordt verzameld en gedeeld. Ook al is het een virtueel kenniscentrum, het maakt de mensen die eraan meewerken niet minder echt. Het Leefritme Kenniscentrum werkt samen met vele specialisten van specifieke vakgebieden.

99

Wat doet het?

Geen mens is hetzelfde en geen dag is hetzelfde. Iedereen heeft zijn eigen leefritme: soms gehaast en chaotisch, dan weer rustig en bedachtzaam. De vraag is: ‘Welke omgevingsfactoren zijn bepalend voor je ritme en in hoeverre heb je daar zelf controle over?’ Ofwel: ‘Leef je het ritme dat je wilt leven?’, ‘Kun je werk en privé goed combineren?’ en ‘Heb je controle over je tijd?’ Het Leefritme Kenniscentrum wil inzicht bieden in het leefritme van de ‘individuele Nederlander’ en van het Nederlandse bedrijfsleven. Hiervoor werkt Vodafone samen met gerenommeerde onderzoeksbureaus en experts, die de resultaten op de website http://www.leefritme.nl publiceren. Vervolgens wil Vodafone deze resultaten vertalen in praktische middelen, waarmee geïnteresseerden meer grip op hun eigen leefritme kunnen krijgen. Kortom, het Leefritme Kenniscentrum wil niet alleen kennis verzamelen en verspreiden, maar ook instrumenten en programma’s ontwikkelen en aanbieden waarmee mensen kunnen werken aan een prettiger leefritme.

Rondleiding Na zijn presentatie laat Nord ons het gebouw zien, zodat we zelf HNW, of beter gezegd het mobiele werken, met eigen ogen kunnen aanschouwen. Op de eerste afdeling is een aantal kamers ingericht met grote schermen die Video Conferencing mogelijk maken. Deze kamers kunnen door middel van een webapplicatie gereserveerd worden. Op andere afdelingen zijn de werkplekken gecreëerd. Er zijn geen kamertjes waar iedereen voor zichzelf zit te werken, maar open ruimten waar mensen hun kennis met elkaar kunnen delen. Bij projecten is het ideaal om samen aan één tafel te zitten zodat kennis optimaal wordt gedeeld. Transparantie, in de zin van veel glas, is door bijna het hele gebouw terug te vinden en dit benadrukt het vertrouwen. Daarnaast laat het zien dat men niets te verbergen heeft. Alleen de War-room is een geheel afgesloten ruimte. In de War-room worden de belangrijke beslissingen genomen of wordt er overlegd in geval van crisis, bijvoorbeeld bij een netwerkstoring. De kleur van de ruimte kan aangepast worden naargelang de sfeer die er op dat moment het beste bij past.

100

De directie zit bij het huidige gebouw nog enigszins afgesloten van de overige medewerkers. Bij het nieuwe hoofdkantoor willen ze dit veranderen en gaat de directie ‘tussen’ de mede­werkers in zitten. Zo zijn ze nog beter op de hoogte en wordt de hiërarchie die nu nog in kleine mate aanwezig is, verder verkleind. Vodafone werkt daarnaast met een aantal kleuren als decoratie. Dit zijn opvallende kleuren zoals: rood, geel, blauw, groen en wit. Vodafone heeft voor deze kleuren gekozen omdat deze over­eenkomen met de interne merkwaarden. En daarnaast komen ook een aantal teksten (als courage, passion, integrity) op muren terug die deze merkwaarden onderstrepen. Om de medewerkers te laten relaxen zijn er zogenaamde ‘chill lounges’ ingericht en daarnaast is er een stilteruimte (in de vorm van een bibliotheek) waar (als enige plek in het kantoor) niet gebeld kan worden en medewerkers in alle rust kunnen werken als ze dat willen. Vodafone heeft bij de inrichting van dit gebouw goed gekeken naar de wensen van de medewerkers en dit maakt het voor hen een plezier om naar het werk te gaan.

101

Quotes Generatie Y

Hoe zie je de toekomst van Het Nieuwe Werken over bijvoorbeeld tien jaar? Over tien jaar zie ik HNW als een standaard voor bedrijven, tenzij er veel misbruik wordt gemaakt van de vrijheid en het vertrouwen die de medewerkers krijgen. Dit zou bedrijven kunnen afschrikken en zo kunnen doen besluiten om terug te gaan naar de traditionele manier van werken oftewel werken 1.0. Giovanni Kromosemito De term zelf zal ongetwijfeld zijn overgenomen door ‘slimmer werken’ of ‘werken’, één van de twee. In het geval van de eerste term zal het nog niet helemaal doorgedrongen zijn tot de meeste bedrijven. Ik denk dat het onvermijdelijk is dat social media meer en meer worden gebruikt gezien het feit dat de mening van de crowd niet meer kan worden genegeerd. Bedrijven zullen hierop blijven inspelen. Als je in deze tijd en met name over tien jaar geen gebruikmaakt van interactie met je klant, weet in te spelen op en weet om te gaan met negatieve reclame, ben je als bedrijf ten dode opgeschreven. Sofia Skoblikov Bedrijven zullen in de toekomst steeds meer met elkaar gaan samenwerken, omdat ze inzien dat kennis het beste met elkaar gedeeld kan worden. Gerben Jacobs HNW is echt geen hype, het is een golvende beweging die zich (langzaam) over de hele wereld uitspreidt. Ik noem hier de wereld omdat ook globalisering een groot onderdeel van HNW is. Werken en netwerken beperken zich niet meer tot de grenzen van het bedrijf, stad of land maar gaan tegenwoordig globaal. Eline Corée

102

Het kan twee kanten op gaan. Of het begrip HNW is over tien jaar gemeengoed geworden en men is tevreden over de manier van werken. Of over tien jaar is het huidige HNW al weer oud en is men weer op zoek naar een nieuwe manier van werken: HNW 2.0 of wellicht al HNW 10.0. Ronald Katoen

Igluu vs Seats2Meet Igluu is het project van Bert Franse, Michiel Morks en Jeroen Riedstra en is voortgekomen uit hun persoonlijke missies: ‘Het creëren van schoonheid, het smeden van eenheid en het leggen van de verbinding’. Bij Igluu kunnen professionals elkaar ontmoeten, samenwerken, of juist op een rustige plek alleen werken en dit allemaal in het hart van enkele steden. In maart 2009 is de eerste Igluu geopend in Utrecht. De locatie in Utrecht bestaat uit drie verdiepingen die een goede werksfeer uitademen. Sinds februari 2010 is er ook een locatie in Den Haag geopend, die bestaat uit twee verdiepingen. Seats2Meet is een formule die de klant de mogelijkheid biedt om een vergaderruimte te boeken. De prijs is hierbij afhankelijk van de vraag en het aanbod. Reserveringen kunnen tot 24 uur van tevoren geannuleerd worden. Daarnaast biedt Seats2Meet voor Zelfstandige Professionals (ZP’ers) en individuen een grote lounge om elkaar te kunnen ontmoeten en samen te werken. Aan deze werk- en ontmoetingsplekken zijn geen kosten verbonden. Op dit moment heeft Seats2Meet zeven locaties: in Maarsen, Utrecht, Eindhoven, Amsterdam, Scheveningen, Lelystad en Oosterhout. Bronnen: www.igluu.nl, www.seats2meet.com

Begin december 2010 zijn we te gast geweest bij Igluu Den Haag. Een week later hebben we de collegezaal ingeruild voor een vergaderruimte bij Seats2Meet te Utrecht. De reden dat dergelijke organisaties zijn ontstaan, komt niet voort uit het feit dat ZZP’ers of andere professionals thuis of elders niet over een goede werkplek beschikken. Het gaat de bedrijven meer om de mogelijkheid om mensen met elkaar in verbinding te brengen. Igluu en Seats2Meet hebben hier op hun eigen unieke manier invulling aan gegeven.

103

Igluu Bij aankomst bij Igluu zijn we ontvangen op een lege verdieping waar duidelijk nog het een en ander moest gebeuren. Danny Roossen, vestigingsmanager van locatie Den Haag, vertelde over het ontstaan van Igluu en gaf ons een rondleiding over de verdiepingen van Igluu. Professionals die bij Igluu willen werken moeten eerst lid worden, zo vertelde Danny. Ze kunnen kiezen uit verschillende abonnementen, voor één maand, zes maanden of een jaar. Hiervoor is gekozen zodat mensen de gelegenheid hebben eerst kennis te maken met Igluu voordat zij een jaar vastzitten aan abonnementskosten. Igluu is elke werkdag geopend van 7 uur ’s ochtends tot 22 uur ’s avonds. Binnen die uren zijn de leden van Igluu welkom om te komen werken, waar en wanneer ze willen. Igluu beschikt over verschillende ruimtes, zoals: flexwerkplekken, een loungeruimte, spreekkamers, telefooncabines, vergaderruimtes en ruimtes voor videoconferencing. Deze ruimtes zijn niet alleen beschikbaar voor de leden. Niet-leden hebben namelijk de mogelijkheid om hier een ruimte te huren om te kunnen vergaderen of een training te geven. Leden hebben op tijden dat de ruimtes niet verhuurd zijn, de vrijheid om zelf vergaderingen te plannen en/of klanten te ontvangen. Rondleiding

Tijdens de rondleiding bleek dat op de bovenverdieping de vergaderruimtes praktisch ingedeeld zijn met een verschuifbare scheidingswand om deze gemakkelijk groter te maken. Eén ruimte is ingericht als woonkamer, inclusief gemakkelijke stoelen. Danny gaf hierbij de uitleg dat de ruimte zo meer inspiratie geeft voor de leden wanneer ze een (kort) overleg hebben. Er zijn ook enkele afgesloten ruimtes waarbij er alleen en in rust gewerkt kan worden. Terwijl we doorliepen naar de grote ruimte, waren er nog kluisjes te zien en een groot ‘ouderwets’ prikbord. Op het prikbord hingen verschillende berichten zoals cv’s, bedrijfskaartjes en oproepen. Een goede manier om in contact te komen met mensen die op andere tijden komen dan jijzelf via de ‘oude’ manier.

104 Geen idee of ik ooit bij Seats to Meet kom te zitten, mij te onrustig... #S2M #kb33 15-Dec-10 17:31 | @vincentsmit85 en wat hangt er weer een lekkere #hnw sfeer in #s2m. Zo zien studenten van #kb33 hoe het echt werkt 15-Dec-10 09:01 | @pgbeckerhhsnl

De grote ruimte bevat een koffiebar waar drankjes en dergelijke beschikbaar zijn voor de leden. In deze ruimte staan ook verschillende tafels en stoelen waar bezoekers de mogelijkheid hebben om (samen) te werken. De leden van Igluu zijn niet verplicht om samen te werken, maar kunnen bij elkaar aanschuiven aan tafel om te overleggen of om gewoon aan dezelfde tafel te werken. In de hele ruimte waren tijdens ons bezoek maximaal tien mensen tegelijk aan het werk.

achter in de ruimte stonden verplaatsbare schotten, waarachter ook nog werkplekken zijn. Deze geven juist wat meer afzondering. Tevens is er toegang tot het dakterras. met een mooi uitzicht op de oude binnenstad van Den Haag.

105

Ontzettend leuke dag vandaag bij #kb33 Het concept achter @Igluu heeft mij de ogen geopend. Werken 2.0 op z’n handigst! 08-Dec-10 16:37 | @jedeksvault

SEaTS2mEET Bij binnenkomst bij Seats2meet viel het gelijk op hoe levendig het was. Er waren veel volle tafels waar mensen aan zaten te werken en/of druk aan het overleggen waren. De ruimte die wij tot onze beschikking hadden, was geen vergaderruimte met standaard tafels en stoelen, maar een grote ruimte waar staantafels, banken, werktafels en stoelen stonden. Voor de sprekers van die dag was er een klein podium. aangezien de dag een normale collegedag was, maar dan op een andere locatie, waren er presentaties van verschillende mensen. Voordat daaraan begonnen kon worden, mochten we vrij gebruikmaken van de koffie- en theefaciliteiten bij Seats2meet. Na de eerste presentaties te hebben gehad was het tijd om te lunchen. Hiervoor konden we zo aanschuiven bij de lunchfaciliteiten van Seats2meat. al snel werd het duidelijk dat iedereen die er was, zowel uit een van de vergaderzalen of uit de lounge, in de rij ging staan om de lunch te pakken en tijdens het eten verder ging met netwerken. Er was aan alles gedacht. Broden konden zelf gesneden en belegd worden en drinken kon vrij gepakt worden. Dit was wel heel uniek voor ons.

106 Ben benieuwd of de interactie ‘boven’ echt is, of iedereen lekker rustig bezig is #igluu #kb33 08-Dec-10 10:09 | @TamarvdR

Jeroen van der Schenk, werkzaam bij de holding waar Seats2Meet onderdeel van is, vertelde in een presentatie meer over Seats2Meet. Zo kwamen we erachter dat Seats2Meet de diverse vergader-, trainings- en congresruimtes waarover zij beschikt per stoel beschikbaar stelt voor groepen. Jeroen gaf hierbij aan dat de prijzen mogelijk wel hoger liggen in vergelijking met andere vergaderruimtes, maar door de sfeer en het hele pakket van Seats2Meet kiezen de gebruikers er toch voor. Op deze manier kan Seats2Meet de faciliteiten, zoals de gratis lunch, blijven aanbieden. Door ludieke acties zoals een ‘feest’ ter afsluiting van het jaar, waarbij iedereen welkom is om een doekje te pakken en schoon te maken in de ruimtes, worden mensen enthousiast. Ze laten de organisatie groeien door positieve reacties achter te laten bij Twitter, Facebook of bij hun dagelijkse contacten. Puur en alleen door mond-tot-mondreclame krijgt Seats2Meet een steeds grotere naamsbekendheid. Jeroen gaf tijdens zijn presentatie toe dat een dergelijk concept niet voor iedereen geschikt is. ‘Je zit hier voor maanden of je rent na een paar weken gillend weg.’ Zoals we zelf ook hebben gemerkt, is er ’s ochtends om 10 uur al leven bij Seats2Meet en dit gaat de hele dag door. De openingstijden zijn bijna gelijk aan de standaard werktijden, namelijk voor de lounge van 08.30 tot 17.30 uur. De vergaderruimtes zijn tot ’s avonds 21 uur beschikbaar, waardoor er ook meer mogelijkheden zijn om geld te verdienen door Seats2Meet.

Igluu vs Seats2Meet Er zijn duidelijk verschillen aan te geven tussen de organisaties Igluu en Seats2Meet. Elke organisatie heeft zo zijn voor- en nadelen; de beperktere openingstijden van Seats2Meet en het betaalde lidmaatschap van Igluu kunnen als nadelen gezien worden. Een voordeel van Seats2Meet is dat iedereen naar binnen kan lopen wanneer hij/zij dit wenst en tegelijkertijd contact kan leggen met de andere aanwezigen. Het voordeel van zowel Igluu als Seats2Meet is dat men weet welke kennis er op een bepaalde dag aanwezig is. Bij Igluu doordat bekend is welke leden er over welke kennis beschikken en op welke dag die er meestal zijn. Bij Seats2Meet

107

Net binnen bij seats 2 meet voor een presentatie over communities. Wat een prachtige plek, lekker eten en heel veel Apple producten. #kb33 03-Dec-10 12:10 | @deWringer

door de incheck-app, waarbij bekeken kan worden welke kennis er op dat moment aanwezig is. Tussen beide partijen is daarnaast een samenwerkingsverband aanwezig. Igluu maakt gebruik van de reserveringssoftware van Seats2Meet. De komende jaren zullen er ook Seats2Meets gaan verschijnen op de grotere stations van Nederland; zij zijn namelijk een samenwerkingsverband aangegaan met Servex/NS.

Oordeel studenten De studenten zijn in hun reacties het meest positief geweest over het bezoek aan Seats2Meet. Het voordeel ligt, volgens de studenten, in het verschil tussen wel en niet moeten betalen voor de kennis die aanwezig is in het pand en het hebben van een werkplek. Bij Seats2Meet zijn beide onderdelen gratis en dit biedt de studenten de meeste voordelen; niet alleen voor dit moment maar ook voor de toekomst. De wil om te werken in een dergelijke omgeving is verschillend per persoon, ook bij Generatie Y. Maar het contact maken met verschillende mensen en netwerken op deze manier is absoluut een must voor de toekomst.

108

Quotes Generatie Y

Zou de methode van Het Nieuwe Werken een vereiste voor je zijn bij het uitkiezen van een werkgever? De methode van werken binnen een bedrijf is zeker een vereiste voor mij bij het kiezen van een baan. Ik vind het heel belangrijk dat het bedrijf of de organisatie waar ik ga werken aansluit bij mijn ideeën over HNW. Want als dat niet zo is, kan ik ook nooit gelukkig zijn met het werk dat ik doe. Mocht een bedrijf juist bezig zijn met het invoeren van HNW, dan zou ik het fantastisch vinden om daar te mogen werken en ambassadeur van werken2.0 binnen het bedrijf te worden. Eline Corée De methode van HNW zou voor mij een vereiste zijn bij het uitkiezen van een werkgever. Op het moment dat de werkgever niet in HNW gelooft of uitvoert, dan is het meestal een vrij traditionele omgeving waar ze ook traditioneel denken. Dit past niet in de denkwijze van mijn generatie en ook niet in mijn denkwijze. Quinten Teunissen Ik heb tot nu toe een aantal verschillende banen gehad en op basis daarvan kan ik zeggen dat niet alles voor HNW in te richten is. Tenminste, het geeft geen pluspunten om het te doen. Zo heeft het bij mijn verschillende banen bij de gemeente Den Haag en Delft geen zin gehad, maar heb ik toch prima werk kunnen doen en het ook leuk werk gevonden. Het ‘aanwezig zijn’ van mogelijkheden tot anders werken is voor mij dan ook niet direct een vereiste. Peter Beekhuis Voor mij spelen bij het uitzoeken van een werkgever andere factoren dan HNW een grotere rol. Zoals plezier in mijn werk en de professionaliteit en sfeer op de werkvloer. Het lijkt me wel handig om in elk geval iets mee te kunnen pakken van de methode, zoals de communicatie via social media, zowel binnen het bedrijf als naar de klant. Voor mij is dit echter een luxe en nog geen vereiste. Thijs Kempke

109 Zolang ik de mogelijkheid krijg om tijd- en plaatsonafhankelijk te werken en de faciliteiten (laptop, smartphone, toegang tot het netwerk buiten werktijden, dongel) hiervoor beschikbaar worden gesteld door mijn werkgever ben ik heel tevreden. Marieke Drees

Datavisualisatie Weergave van jouw omgeving Gyurka Jansen Gyurka Jansen heeft Informatica gestudeerd en aansluitend een Master in Sociologie gevolgd aan de Erasmus Universiteit te Rotterdam. Gyurka werkte ten tijde van zijn presentatie als User Experience Specialist voor Survey Sampling International (SSI). SSI is een internationale leverancier van samplingoplossingen voor marktonderzoek. Schrijven en praten over social media, Online Communities en internet zijn de belangrijkste bezigheden van Guyrka. Hij is actief op weblogs als ‘’Bijgespijkerd’’ en ‘’DeJaap’’. Daarnaast is Gyurka wekelijks op de radio te horen bij PowNed, waar hij een column heeft over het internet bij de radioshow ‘’Echte Jannen’’. Bron: www.Gyurka.nl

Tijdens ons bezoek aan Seats2Meet Utrecht mochten wij verschillende gastsprekers ontvangen. Eén daarvan was Gyurka Jansen. Hij gaf ons een interessante presentatie over datavisualisatie.

Journalistiek Allereerst liet Gyurka ons een aantal voorbeelden zien van nieuwe mogelijkheden op het gebied van datavisualisatie. Een van die voorbeelden is journalistiek. Journalistiek is bedoeld om ons te informeren, maar journalisten kunnen dit niet uitsluitend doen door informatie te verzamelen en door te geven. Het is belangrijk om de informatie op een juiste manier te brengen, zodat het voor ons aantrekkelijk wordt om een bericht te lezen. Gyurka maakte ons duidelijk dat elk vakgebied door de ontwikkeling van internet voor veranderingen komt te staan. Het is daarom belangrijk om hier altijd oog voor te hebben. Het gebruik van internetbronnen stelt journalisten voor de volgende vragen: – Wat is journalistiek? – Mogen we deze bronnen gebruiken? – Hoe ziet ons ‘’eindproduct’’ eruit?

110

Voor een journalist is het belangrijk om nieuwe bronnen te gebruiken en het internet in te durven duiken. Het is bijvoorbeeld duidelijk te zien dat weblogs, fora en social media een steeds belangrijkere bron van informatie vormen. Dit zijn platformen waar mensen samenwerken aan het creëren van nieuwe informatie. Het probleem is echter dat er te veel informatie is om alles te kunnen volgen. Daarom is het belangrijk om het juiste nieuws eruit te halen en pagina’s met nieuwsalerts in de gaten te houden.

Visualisaties Nieuwsberichtgeving zal moeten concurreren met andere tijdsbestedingen, zeker online. Het is daarom van essentieel belang om nieuws op een aantrekkelijke manier weer te geven. Visualisatie van informatie maakt het werk voor journalisten en andere informatiewerkers makkelijker en geeft een goed overzicht voor de lezer. Een beeld zegt immers meer dan duizend woorden. Nieuwe visualisatietechnieken maken het mogelijk om geaggregeerde data op een eenvoudige manier te onderzoeken. Dit gebeurt aan de hand van online data, bezoeken en real time data uit communities. Enkele bekende voorbeelden van datavisualisatie zijn: – Google Analytics. Gratis dienst van Google om statistieken van een website te verzamelen en deze op een gedetailleerde manier weer te geven. – Weeplaces. Een applicatie die je aan je Foursquare account kunt koppelen, om zo al je incheckplaatsen gevisualiseerd en chronologisch terug te vinden op een topografische kaart. – Facebook Social Graph. Visualisatie van geografische verbindingen van je vrienden op Facebook. – A World of Tweets. Website waarbij je op een visualiserende manier kan zien waar er op dat moment actief getwitterd wordt.

111

Gyurka sloot de presentatie af met een blik in de toekomst. We leven in een tijd waarin computertoepassingen worden gebruikt voor verschillende media. Dit wordt ook wel multimedia genoemd. Multimedia zullen worden vervangen door Cyberspace. Met Cyberspace wordt bedoeld: ‘De virtuele wereld van computers’. Alle computernetwerken vormen dus samen een ruimte waarin mensen elkaar kunnen ontmoeten. Voor deze ruimtes zullen nieuwe Graphical User Interfaces (GUI) ontwikkeld moeten worden. Vroegere computers kregen al een Graphical User Interface, die pas later erkenning kreeg. Voor multimedia zal in de toekomst eenzelfde revolutie gelden: Hoe maken we het inzichtelijk?

Datavisualisatie en HNW Na de presentatie is het duidelijk geworden dat datavisualisatie een steeds belangrijker onderdeel gaat vormen voor de nieuwsberichtgeving. Het is opgevallen dat Gyurka tijdens de presentatie weinig aandacht besteedde aan HNW. Zelf denken wij dat datavisualisatie een belangrijke rol kan gaan spelen bij HNW. Werknemers kunnen zo op een eenvoudige, inzichtelijke en natuurlijk ook een leuke manier informatie met elkaar delen. Datavisualisatie is dus een nieuwe vorm van informatie verspreiden die aanhangers van HNW zeker in de gaten moeten houden.

112

Tijd is het nieuwe geld Roos Wouters Een grote groep mensen over één kam scheren is niet bepaald een van mijn favoriete bezigheden. Ik herken me namelijk nooit in het vakje waarin ik thuishoor. Toch zie ik wel dat er een verschuiving plaatsvindt in het belang dat mensen, jong en oud, aan werk en vrije tijd hechten. Vroeger was aanzien van enorm belang. Wat je ook voor werk deed, de buren, familieleden en de kerk hielden je scherp in de gaten. Je was als het ware een wandelend cv. Een misstap en je bracht jezelf en je familieleden tot schande. Inmiddels wordt ons aanzien in steeds mindere mate door onze religieuze of politieke voorkeur bepaald en ook onze plek op de hiërarchische ladder verliest aan status. De wereld is groter en anoniemer geworden en onze ‘rijkdom’ zorgt ervoor dat juist (vrije) tijd aan waarde wint. Leuk, zo’n functie waarbij een groot aantal mensen aan je rapporteren met een bijpassende grote dure auto van de zaak, maar waar laat je die auto waarmee je altijd in de file staat? En wat moet je met die status en dat geld als je geen tijd hebt om het te besteden met de mensen waar je om geeft? De inhoud van werk, doen wat je leuk vindt en waar je goed in bent, wint aan waarde, terwijl de waarde van een ‘titel’, welke plek je in de pikorde inneemt, juist afneemt. Mensen, oud en jong, met en zonder kinderen, willen vaker primair een leuk leven leiden, waar werken ‘toevallig’ een substantieel onderdeel van uitmaakt. Daardoor is de nadruk ook steeds meer komen te liggen op een goede werk-privébalans. De behoefte aan flexibiliteit is gegroeid en vooral de jongere generaties zijn goed op de hoogte van de technologische middelen en mogelijkheden die daaraan bijdragen. Zij zullen daarom als eerste op zoek gaan naar werkgevers die hier aandacht aan besteden. Maar ik vermoed dat ook de andere generaties, als de krapte op de arbeidsmarkt eenmaal goed voelbaar wordt, hun vleugels uitslaan en op zoek gaan naar werk­ gevers die de inhoud van het werk boven de titel, de tijd en de plaats waarderen.

113

Kennisdeling van GuruScan GuruScan is in 2009 een zelfstandig bedrijf geworden nadat de oprichters Dion Slijp en Bart Verheijen hun baan hebben opgezegd bij Océ Research & Development (R&D). De eerste versie van GuruScan is in 2003 uitgetest bij Océ R&D en succesvol als pilot ingezet. Een verbeterde versie kwam in 2006 binnen bij het Europese Kennismanagement onderzoekstraject Metis, uitgevoerd door het Telematica Instituut. Bart Verheijen is vooral werkzaam aan de businesskant en Dion Slijp aan de technische kant. Door de mogelijkheid om snel ideeën te realiseren met behulp van de programmeerkennis van Dion, blijft GuruScan een innovatief bedrijf. In 2009 heeft GuruScan uit 350 inzendingen nummer 25 van de top 100 in de Syntens MKB Innovatie Award behaald. Bron: www.guruscan.nl

Bart Verheijen is begin 2010 te gast bij de studenten van minor Werken 2.0. Tijdens zijn presentatie heeft hij voorbeelden gegeven van de manier waarop GuruScan geïmplementeerd is bij klanten. Hiernaast heeft Bart uitleg gegeven over de werking van GuruScan en heeft hij een live demonstratie van GuruScan aan de studenten gegeven.

GuruScan in actie Klanten van GuruScan zijn bijvoorbeeld: TMC Technology en NOC*NSF. TMC is een bedrijf dat werknemers detacheert bij technologische bedrijven. Oorspronkelijk is TMC ingericht in zogenaamde ‘cellen’, die overzichtelijk moeten blijven. Met de organisatiegroei naar 460 (zeer) hoog opgeleide werknemers groeide ook het aantal cellen. Om de kennis in de cellen zo optimaal mogelijk te gebruiken, zochten ze naar een oplossing. Deze oplossing vonden ze bij de software van GuruScan. Hiermee is het namelijk mogelijk om de verschillende kennis­ gebieden weer te geven over de grenzen van de cellen heen.

114

Wanneer een medewerker van TMC aan het werk is bij een bedrijf en hoort dat ze op zoek zijn naar een medewerker voor een bepaald kennisgebied, kan hij de juiste persoon aanwijzen met behulp van GuruScan. Dit is mogelijk door te zoeken op het kennisgebied binnen het programma; daardoor is de juiste persoon snel gevonden en de klant snel geholpen. Bij NOC*NSF wordt GuruScan gebruikt als kennisdeel-instrument tussen de verschillende sportbonden. Veel kennis bij sportbonden kunnen ze goed met elkaar delen. Denk hierbij aan topsportbegeleiding, organisatie van evenementen, competitieplanning enzovoort. Door de inzet van GuruScan kunnen de leden van de sportbonden nu gemakkelijk over de grenzen van hun eigen bond heen kijken om te zien wie wat weet bij andere sportbonden.

GuruScan: hoe het werkt Het delen van kennis geeft enkele obstakels, te weten: 1. Wie heeft welke kennis? Elk individu heeft een beperkt aantal kennissen, niemand kent ‘iedereen’. Stel dat iedereen 150 kennissen heeft. Er zal geen persoon zijn die weet wat het niveau en kennisgebied is van elke kennis. Maar de drempel om de kennis te vragen naar eventuele andere contacten en dergelijke ligt vaak heel hoog. Mensen willen elkaar er niet mee lastigvallen en/of de ander passeren, als die niet genoeg kennis heeft over het kennisgebied. 2. Veiligheid voor het delen van kennis. Werknemers zijn vaak huiverig voor het delen van kennis. Immers, deze kennis is door hen vergaard en zij krijgen er (waarschijnlijk) ook voor betaald door hun klanten of bedrijf. Wanneer deze kennis gedeeld zou worden, gaan misschien andere mensen, zelfs binnen het eigen bedrijf, hiermee aan de slag. 3. Wiel opnieuw uitvinden. Elk bedrijf wil voorkomen dat werknemers hetzelfde werk verrichten. Dit zou inhouden dat ze dubbel betalen voor hetzelfde eindresultaat. Daarnaast wil een bedrijf ook niet dat de werknemers uren bezig zijn met het zoeken naar informatie op internet als deze beschikbaar is in het eigen bedrijf. De software van GuruScan levert oplossingen voor alle bovenstaande obstakels.

115

Wie heeft welke kennis?

Kennisgebieden geven duidelijkheid wie welke kennis heeft en wat het niveau is van de kennis. Het opzetten van een dergelijk kennisgebied gebeurt in de GuruScan webdienst en de reacties worden gevraagd door middel van een e-mail. Wanneer een werknemer binnen een bedrijf meer kennis wil vergaren over een bepaald kennisgebied, verstuurt hij een e-mail (via GuruScan) naar een andere werknemer. Hierin wordt gevraagd wat het kennisniveau is over het specifieke kennisgebied. Hiernaast wordt er gevraagd naar verdere contacten binnen het kennisgebied. Zo ontstaat er een netwerk over een bepaald kennisgebied en is het overzichtelijk wie welke kennis heeft en op welk niveau. GuruScan heeft uit eigen ervaring gemerkt dat werknemers zelf weer nieuwe kennisgebieden starten. Dit is juist ook de bedoeling. De medewerkers moeten werken met het systeem en wanneer zij van mening zijn dat er onvoldoende kennisgebieden zijn, kunnen deze vrij aangemaakt worden. Het systeem groeit op deze manier mee met de inspanning van het personeel. GuruScan noemt hun concept ‘Expert Management’. Het idee is om de kenners van een bepaald vakgebied aan elkaar te knopen. De kennis moet beschikbaar worden als je die nodig hebt ‘Just in time’ omdat je de kennis wilt kunnen toepassen. Dit in tegenstelling tot mensen in het bedrijfsleven die overal hun kennis plaatsen waar niemand iets mee doet. Veiligheid van het delen van kennis

De software van GuruScan biedt een veilige manier om kennis te delen. Binnen GuruScan wordt gedeeld dat je ergens kennis van hebt, niet wat die kennis inhoudelijk betreft. De werknemers bepalen namelijk zelf wanneer en onder welke voorwaarden ze hun kennis delen. Zo blijven zij zelf in controle over hun kennis. Hiernaast heeft de software het mogelijk gemaakt om op een leuke manier kennis te delen. Er is geen saaie omgeving, waardoor de laatste updates niet ouder dan 24 uur oud zijn. Een icoon geeft de competenties weer die een werknemer zichzelf heeft toe­ gekend, bijvoorbeeld ‘Expert’ of ‘Veel kennis’. Ook is het mogelijk om informatie te plaatsen over de kennisgebieden die de werknemer heeft.

116

Tevens krijgt een werknemer meer sterren als hij meer referenties heeft verkregen van andere werknemers. Collega’s beoordelen de informatie die een werknemer plaatst en andere collega’s kunnen zo zien hoe ‘gewaardeerd’ de kennis van de werknemer is.

GuruScan Live! Na de informatie over de software van GuruScan mochten de studenten van de minor zelf aan de slag met het programma. Iedereen reageerde enthousiast op het programma. De overzichtelijkheid maakt het mogelijk dat iedereen snel doorhad wat de bedoeling was van het programma. Binnen enkele minuten waren er al topics aangemaakt en kregen mensen waarderingen door te refereren aan personen. Ook waren er al snel kennisnetwerken opgebouwd, waardoor het verschil met een vriendennetwerk zoals Hyves en Facebook snel te zien is. Bij de admininterface kon het totaalbeeld van alle aanwezige kennisgebieden bekeken worden. De meeste studenten beoordeelden dit onderdeel als minder overzichtelijk. De functionaliteiten van GuruScan waarmee de studenten aan de slag konden, waren: 1. Onderwerpen (kennisgebieden) doorzoeken 2. Onderwerpen aanmaken 3. Referenties toevoegen 4. Deelnemers (werknemers) doorzoeken Helaas waren er vaak ‘http 500’ errors, waardoor enkele studenten vastliepen met het programma. Na enige tijd met GuruScan gewerkt te hebben, konden de studenten met de volgende tips komen voor het programma: – Eenvoudiger aanpassen van je eigen profiel binnen het programma. – Try-out software van het programma gratis beschikbaar maken op de website. De verwachting van de studenten is dat hierdoor meer bedrijven in aanraking komen met het programma en het idee leren begrijpen. Bart gaf hierop aan dat er een bepaalde cohesie nodig is binnen het bedrijf voordat een

117

bedrijf het kan toepassen. Er moeten binnen het bedrijf groepen aanwezig zijn die het gaan gebruiken. – Een link leggen met LinkedIn Groups Dit heeft te maken met voorgaande tip. Wanneer LinkedIn Groups gebruikt worden, raken meer individuen en uiteindelijk bedrijven ook bekend met GuruScan. Bart kon zich hier ook in vinden. – Overlapping tussen diverse onderwerpen mogelijk maken. Bart gaf hierop als reactie: ‘In de volgende release zit een functionaliteit waarmee verschillende topics geplaatst kunnen worden. Daarnaast is het mogelijk om bepaalde tags toe te voegen aan onderwerpen. Ook is het mogelijk om onderwerpen aan elkaar te linken. Op deze manier wordt de context specifiek gemaakt’.

GuruScan en Generatie Y Na alle verhalen over HNW beschikten de studenten over voldoende informatie over dit onderwerp. In het verhaal van Bart over HNW kwam vaak naar boven dat het heel belangrijk is dat mensen buiten hun gebruikelijke teamgrenzen gaan werken. Iedereen moet elkaar eigenlijk kunnen vinden en de gelegenheid hebben om met elkaar samen te werken. Wat er alleen nog aan ontbrak, was de manier waarop dit gedaan moest worden. De software van GuruScan is hier het antwoord op. GuruScan heeft een tool gemaakt om de verschillende kennisgebieden weer te geven in een bedrijf. Het was niet alleen leuk om het theoretische verhaal te horen, maar de extra gelegenheid om de software daadwerkelijk te gebruiken was helemaal leuk. Alle studenten hebben de software ook echt gebruikt en waren daar heel positief over. Bovendien leek het ook echt te werken. Deze software zal in grote bedrijven goed kunnen worden toegepast. Het kan niet zo zijn dat in een bedrijf waar tienduizenden mensen werken, werk­nemers hetzelfde aan het doen zijn. Het zou mooi zijn als de kennis beter gedeeld wordt, zodat er meer tijd is voor andere werkzaamheden.

118 Bronnen: www.guruscan.nl www.tmc.nl www.umcn.nl

Quotes Generatie Y

Zou je bij je toekomstige werkgever volgens Het Nieuwe Werken willen werken? Waarom wel of niet? Ik houd van het werken volgens een vast stramien. Dit betekent dat ik het fijn vind om te weten waar ik aan toe ben en waar ik een bijdrage aan kan leveren. Ik zal moeten wennen aan deze nieuwe situatie. Binnen de minor heb ik natuurlijk ook gewerkt volgens HNW, maar dit betrof slechts een kleinschalig project zonder turbulente zaken. Ik ben heel benieuwd hoe dit in de praktijk bij een werkgever zal zijn. Thijs Kempke In HNW kan ik mijn eigen plan trekken, als het eindproduct daar maar niet onder lijdt. Ruud van der Kamp Ik heb een sterke voorkeur om zelf volgens de richtlijnen van HNW aan de slag te gaan. Ik zou zelf aan het werk willen blijven als consultant. Dit betekent dat je altijd ergens anders bent; bij de klant, op kantoor, onderweg, in het buitenland of thuis. Als je dan niet van je werkgever de faciliteiten krijgt om tijd- en plaatsonafhankelijk te werken ben je uiteindelijk veel meer tijd kwijt en ben je minder productief. Dit gaat ook ten koste van je motivatie, waardoor de werkgever niet optimaal gebruik kan maken van je kennis en kunde. Voor beide partijen is het binnen een adviesbureau aantrekkelijk om HNW in te voeren. Marieke Drees Persoonlijk hoef ik niet bij een bedrijf te werken dat HNW heeft ingevoerd. Ik zal net zo graag op kantoor werken. Marc Vivaldi Ik kan me, vooral, na het volgen van deze minor Werken 2.0 geen andere manier voorstellen hoe je te werk zou willen gaan. HNW (slimmer werken is ook een leuke term) is een heel leuke manier van het te werk gaan aan je project. Quiriën Maduro

119

Kassa Online, kassa? Ad van der Ree is eindredacteur van Kassa Online. Op de website van het welbekende tv-programma Kassa is een community waar duizenden consumenten elkaar helpen met consumentenproblemen. De community is opgedeeld in negen hoofdcategorieën. Uiteenlopend van vragen over het openbaar vervoer tot een discussie over een magnetronmaaltijd van de supermarkt. Bron: www.kassa.vara.nl

In het kader van de minor Werken 2.0 heeft Ad van der Ree begin 2010 een leerzaam gastcollege gegeven aan de Haagse Hogeschool. Deze keer niet alleen een college over HNW, maar over Ads ervaringen met betrekking tot de community van Kassa Online. Ad is namelijk de medebedenker en oprichter van deze bloeiende online community. Wat Kassa Online bijzonder maakt, is het grote aantal actieve leden. In het volgende verhaal is geen gedetailleerde weergave van de Kassa Online community te vinden. Er is echter wel een beknopte handleiding die extra inzicht verschaft in het managen en oprichten van communities. Dit is geschreven aan de hand van de kennis die Ad met ons gedeeld heeft.

Wat is Kassa? Het Kassa consumentenplatform gebruikt alle vormen van media die er zijn: tv, radio, internet, Teletekst, online community, nieuwsbrief, social media en een tijdschrift. Het tv-programma Kassa heeft pieken van rond de twee miljoen kijkers en de website van Kassa wordt ook goed bezocht. ‘Je wilt echt niet dat jouw bedrijfsnaam daar negatief bekend komt te staan, want dat gaat je klanten kosten’, aldus Ad. Kassa bestaat uit verschillende afdelingen, die allemaal op één werkvloer zitten. Deze verschillende afdelingen van Kassa zorgen elk voor hun eigen content. Om elkaar op de hoogte te houden van de activiteiten is er regelmatig overleg

120

met alle eindredacteuren. Op die manier weten de afdelingen van elkaar wat er gebeurt en kunnen ze daar eventueel op inspelen. Tijdens dit verhaal staat Kassa Online centraal. Zij vult een gat dat onbewust door de overheid is gecreëerd. Consumenten in Nederland worden niet of nauwelijks beschermd tegen kwaadwillende bedrijven. Met Kassa Online kan de Nederlandse burger eindelijk een vuist vormen tegen het onrecht dat hun soms wordt aangedaan. Bedrijven die klanten slecht behandelen of de boel bedriegen, komen er nu niet meer zo makkelijk vanaf.

Hoe begin je een community? Bij het starten van een community is het belangrijk dat er veel aandacht aan een aantal onderdelen wordt besteed. Allereerst is het heel belangrijk om inzicht te krijgen in de doelgroep. Wat voor mensen zijn het? Wat doen ze? En vooral: wat willen ze? Daarnaast is het belangrijk dat bij het opzetten van een community mensen uit verschillende disciplines bij elkaar komen. Zo ontstaat er een brede strekking van expertise op uiteenlopende terreinen. Er dient ook absoluut geen sprake van negativiteit en afwijzing te zijn. Positieve ideeën werken altijd beter. Verder is het heel belangrijk dat iedereen het grote plaatje, het doel van de community, snapt. Daardoor wijzen alle neuzen in dezelfde richting en is iedereen ook meer gemotiveerd. Ad noemt het: ‘getting the big idea’. Een van de belangrijkste factoren voor het wel of niet slagen van een community is het vinden van de gemeenschappelijke factor. Mensen hebben iets nodig waardoor ze bij elkaar komen. Iets waar ze tegenaan lopen of iets dat ze willen oplossen. Het is heel belangrijk om de betrokkenen te motiveren. Zij maken immers de community. Als eenmaal de community is gelanceerd, wordt het tijd om de wereld te vertellen van het bestaan. Een community is heel mooi, maar het publiek is nodig om het tot een succes te maken.

De kracht van de community In het begin van een community moet er goed gereguleerd worden. Het is belangrijk om veel ‘spelregels’ te maken, anders wordt het een ongelofelijke warboel, helemaal met een community die voor iedereen toegankelijk is. Als

121

de community eenmaal loopt, zijn de mensen aan de regels gewend en gaat de community zichzelf reguleren. Het is wel belangrijk dat er continu gemodereerd wordt; indien nodig moeten soms ook nieuwe ‘spelregels’ opgesteld worden. In het geval van Kassa geeft het de burger een platform, een punt waar de burger zich kan uiten. Eigenlijk is dat ook precies wat elke goede community doet: mensen bij elkaar brengen en de gelegenheid geven zich te uiten. In het geval van Kassa is het zelfs zo dat mensen elkaar helpen met het verduidelijken van een vraag. Een vage vraagomschrijving wordt verduidelijkt door andere mensen zodat derden daar misschien een antwoord op weten. Als extra ondersteuning van de community organiseert Kassa Online af en toe expertdagen, waar de deskundigen van de website fysiek bij elkaar kunnen komen.

De motor en het vliegwiel Een community moet aangedreven worden. Bij Kassa vormen de nieuwsbrief en social media de motor achter de community. Deze nieuwsbrief wordt gebruikt om de doelgroep te sturen, te benaderen en vervolgens te activeren. In elke nieuwsbrief staan bijvoorbeeld vijf vragen (met antwoorden) vanuit de community. Het zijn vragen die een breder deel van de community aanspreken. Zo blijft de doelgroep op de hoogte en ziet ze ook werkelijk het resultaat van haar input. Dit zorgt ervoor dat de leden betrokken blijven bij wat er gebeurt. Behalve een motor heeft een community een vliegwiel nodig. Een vliegwiel heeft een soort sneeuwbaleffect. Een groep echt enthousiaste bezoekers houdt scherp in de gaten wat er gebeurt en is er snel bij om antwoord te geven op nieuwe vragen. Deze enthousiastelingen werken hard voor de community en vinden het bovenal heel leuk om te doen. Zij zorgen er daarnaast voor dat de community bruist en leeft. Ze steken andere mensen aan met hun enthousiasme en ze zorgen dat de lopende onderwerpen actueel blijven. Het is heel belangrijk om deze mensen te belonen en te waarderen, zodat zij door blijven gaan met hun belangrijke bijdrage aan de community.

Het managen van een community Een community opzetten en groot maken is niet genoeg. Om een community in stand te houden moeten er communitymanagers zijn. Mensen die de community voorttrekken. Mensen die zorgen dat de boel niet ontaardt in wanorde en

122

chaos. Er zijn dus moderators nodig. Bij een grote en actieve community als die van Kassa is dit heel afwisselend werk. Het is verder belangrijk dat de content gefilterd wordt. Vragen die eerder al eens gesteld zijn, worden doorgestuurd en onderwerpen die in de verkeerde categorie terechtkomen moeten worden verplaatst. Verder zijn er natuurlijk altijd mensen die nutteloze berichten plaatsen, en ook daar moet op gereageerd worden. Zoals zojuist beschreven werd, is de nieuwsbrief de ‘motor van de community’. Bij Kassa wordt de nieuwsbrief gevuld met bijdragen uit de community zelf. Daardoor ziet de community dat de energie die ze erin steekt niet tevergeefs is. Verder moet er voor verleiding gezorgd worden. Mensen die op de community komen, moeten verleid worden om af te wijken van het doel dat ze voor ogen hadden toen ze zich op de website registreerden. De doelgroep en de kennis van deze doelgroep moeten regelmatig onderzocht worden. De community zelf is daar een uitstekende tool voor. Niet alleen tijdens de oprichting, maar ook als de community al een paar jaar draait, is het belangrijk om te blijven zoeken naar de gemeenschappelijke factor. Door jezelf te dwingen te zoeken naar de gemeenschappelijke factor blijven mensen betrokken. Dit houdt de community bij elkaar en actief. Ten slotte behoort bij het managen van een community ook de fysieke factor. Mensen willen elkaar nu eenmaal graag face-to-face zien. Ook dat houdt de leden betrokken bij een community.

Boter bij de vis Mensen willen elkaar graag helpen. Zolang het niet te veel moeite kost en als het op een gebied is waar ze zelf veel van af weten, zijn ze snel geneigd om anderen te helpen. Wat mensen wel belangrijk vinden, is waardering voor wat ze doen. Bij Kassa worden de actieve leden beloond met status. Ze komen in top-x lijsten te staan die weer zijn onderverdeeld in verschillende categorieën. Het is natuurlijk niet de bedoeling dat alleen de oude garde in de top-x lijsten staat. Daarom is het aan te raden ook categorieën als ‘deelnemer van de maand’ of ‘beste nieuwkomers’ te hanteren. Zo blijven ook nieuwe leden gemotiveerd om actief mee te doen. Hoe wordt dan betrouwbaarheid gegarandeerd? Hoe de betrouwbaarheid van informatie gegarandeerd kan worden verschilt per community. Bij Kassa is kwantiteit kwaliteit. Als veel mensen een bepaald

123

antwoord geven, kan ervan worden uitgegaan dat het goed is. Om kwaliteit te garanderen komt ook het belang van modereren weer naar voren. Daarnaast is het belangrijk om resultaten te tonen. Laat de mensen goed zien dat hun moeite niet tevergeefs is. Als de resultaten niet correct blijken, zal dat worden opgemerkt en kan er iets aan gedaan worden. Kassa heeft bij de verschillende categorieën een soort ‘wijkagenten’ ingesteld. Deze zogenaamde category­ managers zijn gewone bezoekers die graag willen helpen met het beheren van de community. Ze hebben geen moderatorrechten, maar kunnen wel aangeven waar bijvoorbeeld knelpunten zijn.

Kernzinnen en weetjes Hieronder volgen enkele weetjes en kernzinnen over Kassa Online: – De community van Kassa werkt echt. ‘Ze leveren een groot deel van de oplossingen van de consumentenproblemen in Nederland’ volgens Ad. – De community van Kassa zorgt voor content voor het gehele consumentenplatform Kassa (Radio, tv enzovoort). – De luisteraar bij Kassa Radio hoort dat de doelgroep alles zelf doet, zowel vragen stellen als antwoorden geven. De redactie komt er dus niet tussen. Dat schept vertrouwen. – Mensen zoeken een eigen omgeving om daar de boel op te pakken zoals ze zelf willen. Een mooi voorbeeld is het initiatief van mensen die zelf een Kassa-platform op Hyves zijn gestart. – Er vindt continu beantwoording plaats op de vragen die gesteld worden bij Kassa Online. Van de 600.000 bijdragen zijn slechts 70 vragen onbeantwoord. De meeste vragen zijn binnen een half uur beantwoord. – Mensen die veel antwoorden geven, kunnen punten krijgen en op die manier communityexperts worden. – Communityexperts krijgen echt een status en waarderen dat. – De community zelf kan gebruikt worden voor doelgroeponderzoeken en peilingen. – De grootte van een community heeft niets met het succes te maken. Het gaat om het aantal actieve leden. – Het is heel belangrijk om een goed werkende zoekfunctie te implementeren. Dat zorgt ervoor dat de bezoeker snel informatie vindt en zo minder snel dubbele berichten (vragen die eerder al gesteld zijn) zal plaatsen.

124

– De ervaring heeft geleerd dat jongeren vaak geen klachten plaatsen en ook minder snel helpen met het vinden van een antwoord. – Ad van der Ree gebruikt meetings zoals dit gastcollege mede om de jongere doelgroep meer bij Kassa te betrekken.

Generatie Y aan het woord Zoals uit dit verhaal blijkt, heeft Ad enorm veel kennis met ons gedeeld. Dit college ging niet over HNW op zich, maar toont wel hoe 2.0 facetten worden toegepast bij Kassa Online. Overigens is het managen van een community en het daaraan gekoppelde multimediaplatform met continues storytelling* wel degelijk een vorm van HNW. Het goed opzetten en/of managen van een community zal in de toekomst steeds belangrijker worden. Mensen willen namelijk gehoord worden en het internet is daar een goede oplossing voor. Communities bieden mensen de kans om te groeperen en lotgenoten te vinden. Mensen kunnen steeds meer zelf bepalen met wie ze omgaan en hoe ze dat doen. Verder willen mensen graag meedenken, want ze zijn slim. Een community is een manier om die slimme mensen bij elkaar te krijgen en hun gigantische denkkracht te gebruiken. Dit college heeft ons veel inzicht verschaft in de werking van een community en welke factoren doorslaggevend kunnen zijn voor het succesvol creëren van een community. Natuurlijk zijn er per community wezenlijke verschillen in wat wel werkt en wat niet, maar dat is vooral een kwestie van proberen, evalueren en volhouden.

125 * Continues storytelling is een methode waarbij alle content van een multimedia­ platform in een logische chronologie over een bepaalde periode wordt verdeeld om pieken te voorkomen en continuïteit in het bereik te waarborgen.

HNW: zowel hype als trend Jeffry van der Goot Tijdens de minor en ook erna heb ik het gevoel dat HNW een zeer paradoxale term is. Het wordt door veel bedrijven meer als mooie marketingterm gebruikt om kosten te besparen (minder personeel aannemen, minder grote kantoorruimtes huren/kopen en mensen thuis te laten werken) dan dat het als een cultuur wordt aangenomen. Ook zijn er mensen die heel snel hun slagje willen slaan en flink geld verdienen als ‘consultants’ die mensen wel even gaan vertellen hoe ze tegenwoordig moeten werken, met lekker veel buzzwords en 2.0’en erin natuurlijk. Daartegenover staat wel weer het feit dat er verandering is in de manier waarop we werken. Mensen realiseren zich dat er inderdaad niet veel logica in de 9-tot-5 mentaliteit zit. En eerlijk gezegd, ik zou niet anders meer kunnen werken. Ik wil niet vastzitten aan een bepaalde werkplek of bepaald tijdstip. Niet dat ik er zulke onorthodoxe werktijden op na houd, maar voor deze werktijden heb ik gekozen. En dat is waar de werkelijke kracht van HNW ligt. Niet dat er dingen van bovenaf worden opgelegd, maar dat mensen (niet personeel of werknemers) de vrijheid, verantwoordelijk en het vertrouwen krijgen om hun eigen keuzes te maken. Natuurlijk gebeurt dit niet in een vacuüm en moeten er afspraken en compromissen gemaakt worden. Maar, nogmaals, dit wordt niet opgelegd en gebeurt in overleg. Dat is de trend, en niet het glitzy uiterlijk van hippe kantoren, flexplekken en thuiswerken.

126

IBM anno 2011

De afgelopen jaren hebben studenten van de minor werken 2.0 IBM regelmatig bezocht, zo ook in januari 2011. International Business Machines Corporation (IBM) heeft vestigingen in meer dan 70 landen, waar in totaal meer dan 400.000 mensen werken voor klanten in zo’n 174 landen. IBM is een van de wereldleiders op het gebied van IT Services en Consultancy. IBM is begonnen met wat nu ‘Het Nieuwe Werken’ wordt genoemd om meer synergie tussen de verschillende business units te creëren. Medewerkers hebben zo de kans gekregen om te werken waar en wanneer ze dat willen. Zoals altijd gaat het niet om de kwantiteit van het werk maar om de kwaliteit van het werk binnen de organisatie. Bron: www.ibm.com

De presentaties werden dit keer verzorgd door Monique van Maare, Ronald Velten, Arno van den Broek en Reynout van Adrichem Boogaert.

Introductie Monique van Maare werkt als consultant bij IBM. Zij houdt zich bezig met organisatieontwikkeling. Haar doel is om het gedachtegoed van HNW verder te brengen door onder andere het geven van workshops. Monique stelde ons de volgende vraag: ‘Wat zijn onze associaties met IBM?’ Na een lange stilte passeerden enkele antwoorden de revue. De opvallendste antwoorden waren toch wel ‘prestige’ en ‘oude computers’. Bij het laatste antwoord was overigens wel enige spot te bespeuren. IBM is inderdaad de grondlegger van de generaties pc’s die wij nu gebruiken.

127

Monique vertelde dat IBM zich de laatste jaren heeft ontwikkeld van een ‘software- en hardwareleverancier’ naar een bedrijf dat zich richt op totaaloplossingen voor complexe vraagstellingen in organisaties. IBM is primair een organisatie geworden die grotere organisaties helpt met complexe problemen. Zij doet dit met een bepaalde visie. De wereld wordt met steeds meer sensoren aan elkaar verbonden, wat leidt tot intelligente systemen. Intelligentie wordt gebruikt om systemen te sturen en te veranderen. Hierbij belanden we ook bij HNW. IBM past HNW al uitgebreid toe, in hun ogen is het eigenlijk niet nieuw meer. Met name het hele flexibiliteitsaspect van HNW wordt al jarenlang toegepast binnen IBM. Thuiswerken was immers zestien jaar geleden al een mogelijkheid. Het begrip Het Slimme Werken is dan ook meer op IBM van toepassing dan het begrip Het Nieuwe Werken. Vervolgens noemde Monique een aantal aspecten van HNW die van belang zijn voor IBM. Hierbij maakte zij gebruik van een aantal bekende oneliners die stammen uit verschillende bedrijven. – ‘Werk is waar ik ben.’ Deze quote wordt gebruikt door de Rabobank. Hij doelt op het bekende flexibiliteitsaspect, oftewel, de organisatie moet ervoor zorgen dat de medewerker zijn werk overal kan uitvoeren op elk moment. Tijd- en plaatsonafhankelijk werken draagt bij aan lagere kosten, werk­ nemerstevredenheid en efficiency. – ‘E-mail is where knowledge goes to die.’ Deze quote stamt uit 2003. Blijkbaar had men destijds al een vooruitziende blik. E-mailboxen raken overvol. Veel e-mail wordt niet gelezen, kennis gaat op deze manier verloren. – ‘Innovation happens at a great amount of people’, oftewel, innovatie is een product van samenwerken en elkaar tegenkomen, het combineren van verschillende disciplines tot iets nieuws. Innovation en collaboration zijn voor IBM synoniemen. Dit zie je ook terug in de tagcloud van IBM. Als je op hun communicatieplatform ‘innovatie’ intikt, is collaboration een van de geassocieerde tags.

128

Waarom deze dagen griepverschijnselen als we morgen naar ibm gaan met #kb33 06-Jan-11 14:39 | @talkgirl141

Vervolgens liet Monique een ontwikkelmodel zien. Dit ontwikkelmodel is bestemd voor organisaties die met HNW aan de slag gaan. De aspecten in dit model kun je weer terugvoeren op de eerdergenoemde quotes. Aanpassing van de huisvesting is een belangrijk implementatieaspect uit het ontwikkelmodel. De omgeving moet worden aangepast aan de processen. Dit houdt in dat er bijvoorbeeld meer overlegruimtes komen. Ook op het gebied van mens, cultuur en organisatieverandering moet het een en ander gebeuren. Het is belangrijk om mensen met elkaar te verbinden. Als team werk je effectiever. Ten slotte is groei en automatisering een belangrijk aspect. Het verspreiden van processen moet op een slimmere en effectievere manier worden gefaciliteerd. Het is belangrijk om als netwerk te functioneren en zo veel mogelijk informatie te delen. Monique hamert erop dat veranderingen binnen een bedrijf allang niet meer top-down worden aangestuurd. Als Generatie Y nu gaat werken moet zij zelf de belangrijkste change-agent zijn!

Sociale media Ronald Velten werkt inmiddels twaalf jaar bij IBM en is nu marketingdirecteur. Het was aanvankelijk niet zijn bedoeling om zo lang bij hetzelfde bedrijf te werken, maar het innovatieve karakter van IBM heeft hem bij het bedrijf gehouden. IBM helpt bedrijven te innoveren en progressie te maken. De leukste innovatie vindt volgens Ronald juist op dit moment plaats. Hoe gaat IBM nu om met het inzetten van social media voor marketingdoeleinden? De belangrijkste doelstelling bij het inzetten van social media is volgens Ronald het opzoeken van interactie. Bedrijven maken de fout door alleen maar de nadruk te leggen op het zenden van reclame, terwijl de discussie met de consument, weten wat er speelt, van het grootste belang is. De grootste uitdaging is om middelen en tools in te zetten voor interactie en er samen beter van te worden. Consumenten krijgen tegenwoordig te veel informatieprikkels. Hier moet dus goed op ingespeeld worden. Intern zet IBM de zogenaamde Bluepages in als middel tot interactie tussen de medewerkers. Bluepages is een intern ‘smoelenboek’. Hier kunnen 400.000

129

Tot nu toe zijn de presentaties erg leuk bij IBM! #kb33 07-Jan-11 10:18 | @MarrkDJ

collega’s uit 174 verschillende landen elkaar vinden. Bluepages is gelinkt aan Lotus Sametime Instant Messaging. Dit communicatieplatform is onder andere geschikt voor het delen van bestanden en het voeren van VoiP-gesprekken. Zo draagt het bij aan de tijd- en plaatsonafhankelijkheid tijdens het werken.

De do’s en don’ts van social media We hebben veel te maken met terughoudendheid van bedrijven bij het inzetten van social media. Heel veel bedrijven zijn huiverig hiervoor en kijken de kat uit de boom. Uit onderzoek is gebleken dat 90% van de bedrijven wel het voordeel ervan inziet, maar slechts 20% haalt dit voordeel ook daadwerkelijk. Ronald gaf enkele voorbeelden van campagnes die een aantal bedrijven hebben ingezet. Wat gaat er goed en met wat voor risico’s krijg je te maken? Een voorbeeld van goed gebruik van social media is The Crème Brulée Man. Dit is een man die op verschillende plekken crème brulée verkoopt. Je kunt hem vinden op zijn Twitterpagina ‘@cremebruleecart’. Hij staat elke dag ergens anders en dat is nu juist de truc. Op zijn Twitterpagina vermeldt hij elke dag waar hij staat. Tienduizenden mensen volgen hem om te kijken waar hij zich nu weer bevindt. Nog een voorbeeld is een bekende hotelketen die haar volgers op Twitter een geweldig aanbod deed, namelijk één overnachting voor 79 dollar in plaats van 300 dollar. Dit bod was uitsluitend bedoeld voor haar volgers. Dit leidde tot duizenden nieuwe volgers zonder enige advertentiekosten. Een voorbeeld van een echte misser bij het gebruik van social media betreft die van een speler van Ajax die op weg was naar een bedrijf om een sponsorcontract te tekenen. Onderweg twitterde hij dat hij hier totaal geen zin in had. Op zijn zachtst gezegd niet zo handig. Dan is er de directeur van een pr-bureau. Hij ging naar Houston voor een discussie met het bedrijf FedEx. Hij twitterde: ‘Ik zou hier nog niet dood gevonden willen worden.’ De volgende dag moest hij een presentatie geven bij FedEx over social media-strategie.

130

Dan hebben we nog de Nestlé-case. Op de Facebook-pagina van het bedrijf ontstond een felle discussie over het gebruik van palmolie in de producten. Deze palmolie zou worden gehaald uit kwetsbare regenwouden en het leefgebied van de orang-oetan vernietigen. Het weghalen van negatieve reacties van hun ‘fans’ zorgde voor veel verontwaardiging onder de klanten. Dit heeft het bedrijf veel merkwaarde gekost. Dan zijn er ook nog een aantal voorbeelden van twitterende machines te noemen: Diverse twitterende ‘machines’ zijn: – @HackLabToilet: Een toilet dat zijn volgers laat weten wanneer het doorgespoeld wordt. – @PiMy3Wash: Een wasmachine die op de seconde nauwkeurig aangeeft wanneer de was klaar is. – @MyToaster: Een broodrooster die aangeeft wanneer hij aan het roosteren is en wanneer hij klaar is. – @MattsOffice: De volgers blijven op de hoogte van het uitzicht van het kantoor en of het licht aan of uit is. – @towerbridge: De beroemde Tower Bridge in Londen laat weten wanneer en voor wie hij open gaat of juist wanneer hij gesloten is. – @LovellTelescope: De Lovell-telescoop twittert driemaal per uur de coördinaten van zijn blikveld door. – @MarsPhoenix: De Phoenix Marslander twitterde ook zijn missie, hoewel dit wel handmatig door een mens werd bijgehouden. De oprichters van dergelijke Twitter-accounts hebben vaak verschillende beweegredenen. Hier zijn diverse oprichters aan het woord: – Hans Scharler van @MyToaster wilde het ‘meest onzinnige project ooit’ uitvoeren. – Matt Morey van @MattsOffice is ermee begonnen voor een universiteitsproject. Hij wilde de eerste zijn om het twitteren interactief te maken, zodat mensen een reactie kunnen krijgen van het aangesloten apparaat. – Seth Hardy van @HackLabToilet is ermee begonnen als een grote grap. ‘Iedereen zet zoveel saais op Twitter’, zei hij tegen het techniekblad Wired. ‘Dus ik dacht: waarom niet mijn toilet?’ En waarom ook niet?

131

@Arnovandenbroek ja was weer geslaagd! En geweldig dat jullie #kb33 wilde ontvangen, tot de volgende meeting! 08-Jan-11 11:36 | @Vivjan

Ondanks de voorgaande voorbeelden zijn er ook twitterende machines met een serieuze kant. Een voorbeeld hiervan is @Andy_House, die het stroomverbruik binnenshuis weergeeft. De individuele veroorzakers van het stroomverbruik worden ook duidelijk weergegeven. Weer andere mensen registreren hun water- en/of gasverbruik op het internet. Zoals @TweetATwatt die het precieze stroomgebruik bijhoudt van zijn gebruiker. Of juist het licht in- en uitschakelen via Twitter, geeft Matt Morey de gelegenheid om nooit te zoeken naar de lichtschakelaar bij binnenkomst. @KickBee is een ander voorbeeld van nuttige toepassing van Twitter. Corey Menscher, oprichter van @KickBee, maakte een stoffen band, die hij bij zijn zwangere vrouw om haar buik bond. Een sensor registreerde elke beweging van de baby en stuurde een berichtje naar Twitter via een speciale microcontroller. @pothos is een twitterende toepassing die in de plantenbak geplaatst wordt en de grondvochtigheid meet. Het gevolg hiervan is dat de plant online, eigenlijk nogal wanhopig smeekt om water, of juist laat weten wanneer deze te veel water heeft gehad. ‘Urgent! Water me!’ ‘You didn’t water me enough.‘ ‘Thank you for watering me!’

@Andy _House Vanaf elke plek op de wereld kan IBM ‘meester-uitvinder’ Andy Stanford-Clark kijken wat er gebeurt in zijn huis, gelokaliseerd op het Isle of Wight, voor de zuidkust van Engeland. Hij kan bijhouden of er ergens licht in het huis aangaat, een raam open is en of juist een muizenklem is dichtgeklapt. Andy heeft zo goed als alles in zijn huis aan een sensor aangesloten. Alles wat de sensoren registreren wordt via @Andy_House op Twitter getoond. Naar eigen zeggen is zijn huis het begin van ‘het internet van dingen’. Een wereld waarin ook de kleinste dingen verbonden zijn met het web. Draadloze technologie wordt steeds goedkoper. Hierdoor kunnen vrijwel alle dingen in bijvoorbeeld een winkel, in huis, maar ook in elk voertuig online zijn. Dit hoeft niet altijd via Twitter te gebeuren, maar in de toekomst zouden ook andere webdiensten hiervoor gebruikt kunnen worden.

132

Dienstverlening voor de veerdienst Om bij zijn werk te komen moest Andy op werkdagen dagelijks gebruikmaken van de veerdienst. Aangezien de veerboot vaak niet op de aangegeven tijd voer, is Andy op zoek gegaan naar een oplossing. Na enig onderzoek is hij erachter gekomen dat elke veerboot een bepaald signaal verstuurt. Door het signaal op te vangen kon hij de exacte aankomsttijd uitrekenen. Hij koppelde deze gegevens aan zijn Twitter-account, zodat hij altijd kon zien wanneer de veerboot vertrok en hij niet meer hoefde te wachten op de veerdienst. Na een paar weken merkte hij dat de veerdienst zijn informatie van Twitter overnam, om dit vervolgens op de eigen website te vertonen. Andy besloot om de locaties aan te passen waardoor de informatie totaal onduidelijk en onbruikbaar werd voor de veerdienst. De veerdienst meldde zich binnen korte tijd bij Andy met het verzoek om zijn Twitter-informatie te mogen overnemen. IBM en social media IBM zet social media in, zowel intern als extern. Zo heeft IBM op Twitter bijvoorbeeld een speciaal marketingaccount aangemaakt voor zakelijke partners. Ook Facebook wordt gebruikt voor het inzetten van marketingdoeleinden. Facebook accelereert momenteel heel snel. Alleen al in december 2010 zijn er 75 miljoen foto’s geüpload op Facebook. Dit jaar draaide Facebook 1,2 miljard omzet. De key is wel om een balans te vinden tussen zakelijk en privé. Vijftig procent van de volgers van de IBM Facebook-pagina werkt zelf niet bij IBM. Ook YouTube wordt ingezet voor marketingdoeleinden. YouTube is een grotere zoekmachine dan Google als het gaat om technische producten. IBM merkt dat haar partners veel uitleg bij producten van YouTube halen. Nog een voorbeeld om interactie op te zoeken is de Company Challenge campagne die IBM heeft gelanceerd. Klanten werden uitgedaagd om uit drie oplossingen te kiezen voor hun probleem. Dit gebeurde door middel van een speeddatesessie met adviseurs. De klanten maakten door deelname kans op 30.000 euro startkapitaal. Bij IBM komt het kort gezegd neer op vier punten waar zij heilig in geloven: listen, learn, contribute en share. Met andere woorden: Interact! Dit geldt voor

133

zowel campagnes als intern gebruik van social media. HNW gaat niet alleen over nieuw mediagebruik voor het versturen van informatie of thuis te werken om de file te ontlopen. Het gaat erom hoe je de samenwerking opzoekt en hoe je informatie blijft delen. Je moet medewerkers in staat stellen en motiveren om hieraan bij te dragen. Met behulp van marketing en social media verhoog je het bedrijfsresultaat.

Praktijkcase Arno is salesmanager bij IBM. Hij vertelde ons dat IBM het meest complexe salesplan ter wereld heeft. Terwijl de meeste salesplannen maar één A4’tje bedragen, bedraagt het salesplan van IBM maar liefst zeshonderd pagina’s. Arno kreeg de opdracht om een groep van twaalf specialisten die de hele IBMpopulatie vertegenwoordigen, bij elkaar te zetten. Vanwege de drukke agenda’s was dat lastig. Bovendien kost gezamenlijke standpuntbepaling veel tijd. Monique kwam met het idee om iedereen te voorzien van een laptop met een geïntegreerde camera en smartphone, met Lotus Live producten. Daarmee kan iedereen onafhankelijk van elkaar een presentatie doornemen. Vervolgens werden er Lotus Live meetings georganiseerd waarbij vooraf al stemmingen waren gehouden over de meeste onderwerpen. Op deze manier kon de agenda beperkt blijven; over veel punten was via de stemmingen al een besluit genomen. Uiteindelijk heeft Arno een community gevormd waarvan vijftig salesmedewerkers lid zijn. Een grote mate van kennisdeling en creativiteit is het gevolg.

Realisatie Reynout gaat in op de manier waarop IBM de interactie in praktijk brengt door middel van de homepage, de profielen en de community. Activiteit staat hierbij centraal. Het idee achter Lotus Connections (het ‘smoelenboek’) is dat je één profiel hebt waar je alle informatiecomponenten kunt benaderen. Heb je een persoon gevonden, dan zie je vervolgens alle componenten van deze persoon, van blog tot wiki. Overal waar je een naam ziet staan heb je de mogelijkheid om een visitekaartje te openen. Een belangrijk onderdeel van het systeem is de mogelijkheid om zelf informatie van tags te voorzien. Niet alleen kun je tags plaatsen

134

bij je eigen content, je kunt ook anderen een label geven. Op deze manier wordt er een tagcloud gegenereerd. Op de homepage is een interne Twitter-applicatie aanwezig, zodat je altijd kunt weten waar je collega’s mee bezig zijn. Daarnaast is er een mogelijkheid om te zien wat er is aangemaakt of gewijzigd in de content zoals een blog, of aan­ gemaakte bookmarks. Verder kan de gebruiker verschillende zaken volgen met een zogenaamde watchlist. Wie een tag invult ziet alle informatie in het hele systeem waar de tag nog meer aan gekoppeld is. Ook is er een overzicht van mensen met wie de gebruiker verbonden is. Daarbij worden er suggesties gegeven van nieuwe personen. Deze suggesties zijn mede gebaseerd op gezamenlijke activiteiten, in tegenstelling tot bijvoorbeeld bij Hyves, die alleen naar gezamenlijke vrienden kijkt. Ook de blogomgeving kent een soortgelijke suggestiefunctie. Lotus Connections biedt de mogelijkheid om bestanden te delen. Je ziet meteen een overzicht van je samenwerkingspartners en wie de laatste versie heeft geüpload. Je kunt een folder aanmaken waar je je documenten virtueel in plaatst. Je hebt op deze manier slechts op één plek het origineel staan. Als je het document toevoegt kun je aangeven of je het wilt delen met een community. Bij ‘activiteiten’ kun je gemeenschappelijk samenwerken en activiteiten regelen, denk aan vergaderingen. Je kunt ook allerlei informatie kwijt, zoals bookmarks en documenten. Als een activiteit afgelopen is kun je het opslaan als een template. Je kunt zo makkelijk de template erbij pakken als je de activiteit wilt oppakken. Om nog even terug te komen op de bookmarks: indien je op zoek bent naar een bookmark kun je je zoekresultaten verfijnen. Als je de bookmark heb gevonden zie je ook de ‘related people’, namelijk de mensen die de bookmark hebben aangemaakt. Op deze manier kan deze persoon je aan nog meer interessante informatie helpen. In principe bestaan alle bovengenoemde tools al. Het verschil zit in het feit dat alles intern is, maar toch kun je alle informatie die je wilt naar bijvoorbeeld Twitter integreren. Je vindt de persoon op zijn expertise en daarbij alle expertise-elementen in één keer. Je krijgt op deze manier in één keer een beeld van

135

een persoon. Dit maakt een krachtig platform om kennis uit te wisselen en tot innovatie te komen.

Generatie Y versus Generatie X Na de presentaties lag de bal bij de studenten van minor Werken 2.0. Er werd een discussie gestart over hoe Generatie Y aankijkt tegen HNW. De discussie ging in op negen verschillende stellingen. Stelling 1: Generatie Y wil meer!

Hier waren de studenten van de minor het al snel over eens. Generatie Y wil niet zozeer meer, maar wel wil zij werken op haar manier. Zij vindt belangrijk dat waar, wanneer, hoe, waarmee en met wie ze werkt in hun toekomstige baan aansluit bij hoe zij dat wil. Met andere woorden, Generatie Y wil zelf bepalen hoe zij werkt. Stelling 2: Er is sprake van Informatieoverload

De studenten van de minor zagen dit niet als een probleem. Door het aanbrengen van een goede structuur in de informatiestroom waarmee zij dagelijks te maken krijgen en door goed te filteren (door bijvoorbeeld technologische hulpmiddelen) hoeft dit geen probleem te zijn. Stelling 3: Online reclame werkt storend

Michael Fisser zei: ‘Generatie X zegt zich hier vaak aan te storen. De reclames in bijvoorbeeld YouTube of Gmail worden er natuurlijk steeds meer.’ Generatie Y lijkt hier minder problemen mee te hebben, aldus de studenten. Vaak staan deze reclames op een vaste plaats of zijn ze eenvoudig weg te klikken. Je kunt eigenlijk zeggen dat Generatie Y ‘een blinde vlek’ ontwikkeld heeft voor de online reclames. Een oorzaak die naar voren kwam gedurende de discussie is dat Generatie X juist is opgegroeid met de opkomst van tv-reclame. Generatie Y weet niet anders dan dat deze tv-reclames er zijn, dus stoort zij zich er ook minder aan. Stelling 4: Generatie Y is beter in multitasking

Hier werden veel vergelijkingen gemaakt tussen fysiek en online multitasking. Een belangrijk onderscheid dat opviel, is dat Generatie X de informatie grondiger verwerkt, in tegenstelling tot Generatie Y, die de informatie vluchtig doorneemt.

136

Stelling 5: Generatie Y werkt meer vanuit Passie

Generatie X heeft altijd zijn/haar studie en werk meer gericht op wat er in de markt lag. Wanneer er vraag was naar een bepaald beroep of professie, dan was de keuze voor de opleiding al gemaakt. Generatie Y vindt het belangrijker om een studie te kiezen waar hun interesse ligt. Dit geldt ook voor hun werk, wat resulteert in het zogenaamde ‘jobhoppen’, omdat zij willen doen wat ze leuk vinden of waar zij het meeste voldoening van krijgen. Stelling 6: Werken 2.0 is een belangrijke arbeidsvoorwaarde

De studenten van de minor zijn het hier volledig mee eens. Na het volgen van de minor Werken 2.0 willen de meeste studenten zelfs niets anders meer! Stelling 7: Fysieke aanwezigheid op kantoor is voor sociale contacten

De studenten vinden een kantoor meer een ontmoetingsplaats voor hun sociale en professionele contacten dan een plek om te werken. Stelling 8: Generatie Y is online actiever dan fysiek

Er zijn nogal wat drempels om bijvoorbeeld fysiek feedback te geven. Vooral het direct terugkrijgen van (negatieve) feedback kan lastig zijn. Een reactie plaatsen op het internet is toch gemakkelijker voor veel studenten. Het voordeel hiervan is dat je anoniem blijft. De studenten geven dan ook makkelijker feedback aan iemand die ze niet kennen dan aan iemand die ze wel persoonlijk kennen. Zij vinden dat het misschien hun vriendschap in gevaar kan brengen. Door de mogelijkheden van het internet is het makkelijker om mensen met een overeenkomstige passie samen te brengen. Het internet zorgt ervoor dat waar iemand een passie voor heeft, virtueel gevolgd kan worden door anderen. Op deze manier kan men gemakkelijker informatie verspreiden, in discussie gaan of het eens worden. Stelling 9: Scheidslijn tussen werk en privé neemt af

Generatie Y doet of gaat doen wat zij leuk vindt op werkgebied. Hierdoor wordt het moeilijker om de grens te trekken tussen werken en privé. De studenten zagen dit echter niet als een groot probleem. Als zij maar een richtlijn maken om voor zichzelf de balans te houden. Het vooruitzicht op een burn-out is een goede motivatie om deze balans te bewaken.

137

Davied van Berlo en Ambtenaar 2.0 Davied van Berlo is al sinds 1995 actief op het internet. Zijn fascinatie gaat uit naar de maatschappelijke veranderingen die plaatsvinden onder invloed van internet. Als programmamanager van Ambtenaar 2.0 houdt hij zich bezig met de gevolgen van web 2.0 voor de relatie tussen overheid en burger en voor de manier van werken van de overheid. Tevens is hij initiatiefnemer van het netwerk Ambtenaar 2.0, schrijver van de boeken Ambtenaar 2.0 en Ambtenaar 2.0 beta, bestaande uit een weblog, netwerk en boeken. In één zin: 1. Ambtenaar 2.0 is een netwerk en een platform van mensen, zowel ambtenaren als burgers, 2. die de gevolgen van web 2.0 voor de overheid willen onderzoeken en onder de aandacht brengen, 3. daarover het gesprek aangaan om ideeën, kennis en praktijkervaringen uit te wisselen 4. en bijdragen aan opleiding, ondersteuning en praktische tips om als een ambtenaar 2.0 te kunnen werken. Bron: www.ambtenaar20.nl

Ambtenaar 2.0 is begonnen als een blog. In deze blog werden innovaties aan de kaak gesteld en hoe ze iets konden betekenen voor de overheid. Na verloop van tijd zijn er meer ambtenaren geïnteresseerd geraakt in dit fenomeen en werd er een netwerksite aangehangen. Het werd een community waarin ambtenaren dezelfde visie deelden. Men was niet meer afhankelijk van bestaande machten. Men kon nu zelf handelen. De media-geniekheid van Generatie Y bevestigt, voor Van Berlo, dat de overheid inderdaad het gebruik van web 2.0 moet inzetten om de toekomende stroom van jonge ambtenaren te vergroten en te behouden. De generatie die is opgegroeid met computers en makkelijk daarmee overweg kan, heeft minder belemmeringen om gebruik te maken van digitale middelen om iets te bewerk-

138

Zometeen gastcollege van @davied over #Ambtenaar 2.0 #kb33 26-Jan-11 08:51 | @TamarvdR

stelligen binnen de organisaties. Maar het gaat niet alleen om computers en digitalisering (web 1.0). De generatie die nu opgroeit met sociale netwerksites (web 2.0) denkt meer vanuit netwerken en verbindingen en de openheid en het vertrouwen die daarvoor nodig zijn. Het is juist die houding die aansluit bij de netwerkende werkwijze van beleidsambtenaren. Tijdens de presentatie van Davied was het aan hem om ons een kijkje te geven in de wereld van ambtenaren en wat web 2.0 kan betekenen voor de overheid. Davied legde uit waarom het zo belangrijk is voor ons om inzicht te krijgen in hoe de organisatiestructuur van de overheid eruitziet. Hij legt de nadruk op hoe de situatie nu is en hoe hij denkt dat die zal kunnen verbeteren door het gebruik van web 2.0 tools. Hijzelf werkt voor het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en vraagt zich regelmatig af of het niet veel sneller, effectiever kan. Binnen de organisatie van de overheid zijn er vele takken en subafdelingen. Veel van deze takken hebben met elkaar te maken. Door de jaren heen zijn er vele onderwerpen komen opzetten die met elke afdeling gelinkt kunnen worden, maar de takken zijn niet goed met elkaar verbonden. Uiteraard wordt er wel samengewerkt. Maar er is door de vele takken een harde structuur ontstaan, waardoor een snel antwoord op een vraag niet mogelijk is. Niet iedereen weet welke tak welke verantwoordelijkheden draagt. Men wordt door de ingewikkelde organisatiestructuur al snel doorverwezen naar derden. Binnen overheidsorganisaties ligt vaak de nadruk op structuren, hiërarchie, procedures, functieomschrijvingen, nota’s enzovoort. Maar uiteindelijk is dat niet hoe iets wordt georganiseerd binnen de overheid. Als je iets wilt bereiken, dan ga je eerst met mensen praten en gebruik je je netwerk om kennis en ideeën te verzamelen, af te stemmen en afspraken te maken. Pas als dat allemaal is geregeld, stuur je je nota de procedure in. Veel nieuwe en jonge medewerkers staren zich echter blind op die procedurele wereld, terwijl dat niet de manier is om iets te bereiken. Tot voor kort was alleen die wereld van documenten en procedures gedigitaliseerd, waardoor nog meer de indruk werd gewekt alsof dat de manier is hoe organisaties werken. Maar langzamerhand wordt ook die andere wereld steeds

139 Was leuk! Veel succes allemaal verder! RT @TamarvdR Zometeen gastcollege van @davied over #Ambtenaar 2.0 #kb33  26-Jan-11 11:20 | @davied

digitaler. Via online netwerken wordt beter zichtbaar wie waar mee bezig is en kunnen makkelijker verbindingen worden gelegd en kennis verzameld. Door blogs te schrijven bouw je draagvlak op voor ideeën, en virtuele teams kunnen via online discussies en wiki’s concepten uitwerken. Het proces van netwerken en organiseren wordt daardoor transparanter. Dit biedt twee kansen voor nieuwe en jonge medewerkers binnen overheidsorganisaties: 1. In de eerste plaats is het makkelijker om de voorsprong in te halen van medewerkers die al langer bij die organisatie werkzaam zijn en die weten hoe de hazen lopen. Als nieuwe medewerker verzamel je sneller kennis, maar kun je ook makkelijker in beeld krijgen bij wie je terechtkunt. 2. Ten tweede is het mogelijk om sneller kennis te organiseren en tot oplossingen te komen via online netwerken. Door deze nieuwe mogelijkheden slim in te zetten, kun je een voorsprong krijgen op collega’s die dat niet doen. Erik Gerritsen zei laatst in het tijdschrift Binnenlands Bestuur dat de meest succesvolle ambtenaar in de toekomst diegene is die dingen kan bereiken zonder dat hij er zelf specifiek over gaat. Deze ambtenaar gebruikt dus niet zijn functie­ omschrijving en de procedures, maar weet via zijn netwerk de juiste kennis en mensen bij elkaar te brengen en zo tot oplossingen te komen. Dat is de werkwijze van de ambtenaar 2.0. De omgangsvormen van de huidige jongeren zijn daarvoor een prima opleiding.

140

Quotes Generatie Y

Hoe zie je de toekomst van Het nieuwe Werken over bijvoorbeeld tien jaar? Ik zie de komende jaren HNW steeds verder uitbreiden in het werkveld. Niet alleen omdat medewerkers het willen, maar omdat klanten het verlangen en gewoon niet meer bij je komen omdat ze je simpelweg niet ‘online’ kunnen vinden. Peter Beekhuis Er kunnen in mijn optiek twee gebeurtenissen plaatsvinden. HNW is over tien jaar bijna overal ingevoerd, maar dreigt weer te verdwijnen. Als werknemer ben je verplicht om op resultaatbasis te werken. Ondanks de groter lijkende vrijheid kunnen steeds meer mensen niet wennen aan het resultaatgericht werken. De stress van dit resultaatgericht werken neemt de overhand waardoor er, in tegenstelling tot wat nu beweerd wordt, een groter ziekteverzuim zal zijn. Ook zullen het welbevinden van de werknemer en het vertrouwen in de werkgever afnemen. Grote bedrijven zullen werknemers weer bij elkaar moeten brengen en afdelingen in ere moeten herstellen. HNW is over tien jaar bijna overal ingevoerd en is een groot succes. Werknemers zijn inmiddels gewend aan de vrijheid en het op resultaatbasis werken en verdienen. Ze weten wanneer ze moeten stoppen met werken en hebben door op welk moment er juist slim gewerkt kan worden. Verder is de relatie werk/privé niet dusdanig vertroebeld dat dit irritaties opwekt binnen de privé- en/of zakelijke sfeer. Thijs Kempke De nieuwe generatie gaat in de komende tien jaar aan het werk; deze generatie is opgegroeid met snel ontwikkelde informatietechnologie en flexibiliteit en zal dit ook verlangen van de toekomstige werkgever. Ook groeit het percentage ZZP’ers dat over gerichte kennis beschikt en voor een bepaalde tijd is verbonden aan een organisatie. Zo kan een organisatie eenvoudiger worden ingericht; minder investeringen voor apparatuur en de noodzaak voor vaste kantoren neemt nog verder af met het inzetten van ZZP’ers. HNW is ook een duurzame ontwikkeling; het heeft raakvlakken met alle kanten van duurzaamheid (people, planet en profit). De people-kant van duurzaamheid is bij HNW vooral gericht op het betrekken van de medewerkers, het motiveren en uitdagen. Men vindt het plezierig om grotere verantwoordelijkheid te krijgen en zelf te kunnen bepalen wanneer en waar men het werkt uitvoert. Op de planet-kant worden door de vermindering van het woon-werkverkeer en het inzetten van Skype, videoconferencing en Google Docs minder kilometers gemaakt in de auto. Dit zorgt voor een verlaging van de CO2-uitstoot en voor minder verspilling van productieve uren. Daarnaast kan HNW een besparing betekenen voor de organisatie, wat het bedrijfsresultaat ten goede komt. Marieke Drees

141

Cisco Quad, een eigentijdse manier van communicatie Cisco is in 1984 opgericht door twee computerwetenschappers van Stanford University, en is momenteel wereldwijd marktleider op het gebied van netwerkoplossingen. Vanaf de start hadden de ingenieurs van Cisco een belangrijke rol in de ontwikkeling van het Internet Protocol (IP), de basistaal van internetcommunicatie. Cisco streeft bij alle productontwikkeling naar open standaarden voor een optimale communicatie. Was internet in de jaren 80 en 90 nog vooral een technologie die organisaties met elkaar liet communiceren, nu is het meer dan ooit een netwerk van mensen. Dit is ook de reden waarom Cisco in 2006 zijn positionering heeft aangescherpt, de term ‘Systems’ uit zijn naam heeft gehaald en zijn logo heeft vernieuwd. Cisco richt zich nu behalve op bedrijven ook op consumenten. Werden technologische innovaties in het verleden vooral gedreven door grote ondernemingen, nu zijn het vooral de eindgebruikers die met hun vraag de vernieuwing sturen. Cisco speelt graag in op deze vraag. Cisco heeft ruim 70.000 medewerkers wereldwijd. Cisco’s hoofdkantoor staat in San José, Californië. In Nederland is Cisco gevestigd in Amsterdam. Bron: www.cisco.nl

Andre Brugman werkt sinds 1999 als consultant bij Cisco. Andre hield in Amsterdam een presentatie in het kader van de minor Werken 2.0 met als doel om de innovatieve producten van Cisco te tonen die bijdragen aan HNW. Een van de meest uitspringende producten betrof de TelePresence-ruimte, waar men door middel van een groot videoscherm kan communiceren met collega’s vanuit de hele wereld. In de TelePresence-ruimte mochten we zelfs even een kijkje nemen. Dit was voor ons een unieke ervaring.

142

Cisco houdt zich vandaag de dag veel bezig met de ontwikkeling van nieuw talent. Er worden presentaties gehouden op scholen waarin de nieuwe generatie wordt bijgebracht hoe Cisco in de praktijk werkt met innovatieve tools. Cisco koestert de huidige generatie talenten enorm. Generatie Y denkt volgens Andre minder lineair na. De oude generatie zal bij wijze van spreken altijd een internetpagina van links naar rechts lezen, terwijl de nieuwe generatie in één oogopslag ziet waar de belangrijkste elementen van een pagina zich bevinden. Ook zit het fenomeen multitasking veel meer ingebakken in de huidige generatie. Multitasking is een heel belangrijke ‘opstap’ naar HNW, aldus Andre. Cisco is een sterke merknaam, maar nog niet zo sterk als bijvoorbeeld Microsoft of Apple. Er zijn ontzettend veel bedrijven die Cisco goed kennen, maar veel consumenten weten nog niet goed waar Cisco voor staat. Cisco heeft er de laatste jaren dan ook hard aan gewerkt om het merk Cisco aan de ‘voorkant’ zichtbaarder te maken, door bijvoorbeeld zijn logo op zijn apparatuur te zetten, al is dit in verband met de rechten van de providers niet altijd even gemakkelijk. Cisco is een voorstander van HNW. Er zit een groot gat tussen Cisco en een aantal van hun grote klanten als het gaat om het inzetten van communicatietools. Sommige bedrijven hebben nog geen internet en zelfs mobiel bereikbaar zijn op het werk was twee jaar geleden bij één van hun klanten nog geen gewoonte.

Cisco Quad Cisco biedt Cisco Quad, een platform voor enterprise collaboration, dat spraak, video en social networking integreert. Werknemers hebben hiermee toegang tot alle content binnen hun organisatie en kunnen tevens sneller de juiste mensen en expertise vinden. Voor Apple iPad en iPhone heeft Cisco speciale mobiele Quad applicaties ontwikkeld, zodat flexwerkers overal met hun collega’s in contact blijven. Cisco Quad integreert eenvoudig contentmanagementsystemen zoals Microsoft SharePoint met spraak- en video-oplossingen, waaronder Cisco Unified Communications en Cisco Show and Share.

143

Met Cisco Quad hoef je niet meer te surfen om gebruik te maken van diensten; de diensten worden naar jóú gestuurd. Aan de hand van je eigen voorkeuren worden er apps naar de portal gestuurd. Alle interne informatie binnen Cisco Quad wordt beveiligd met een inscriptie. Er wordt een logging bijgehouden; deze logging wordt aan de hand van de wet per land bijgesteld. Interne informatie die toch naar buiten komt, wordt voorzien van een watermerk. Als er bijvoorbeeld een intern filmpje wordt gepubliceerd op YouTube over de nieuwe diensten van Cisco, kan Cisco aan het watermerk zien wie het filmpje heeft laten uitlekken.

Unified Communications Cisco heeft in 2006 het Unified Communications Systeem geïntroduceerd, een suite van spraak-, data- en videoproducten die bedrijven helpt om efficiënter te communiceren. Cisco’s Unified Communications stelt alle vormen van communicatie via één interface beschikbaar aan de gebruiker, waaronder telefoon, fax, e-mail, instant messaging en videoconferencing. Gebruikers zijn vrij in de keuze van het device en kunnen met collega’s communiceren op basis van hun voorkeuren en aanwezigheid, gebruikmakend van een vast of mobiel netwerk. Het e-mailsysteem van Cisco bestond vroeger uit 32.000 nieuwsgroepen waar je lid van kon worden. Je stelde een vraag aan een nieuwsgroep van een product en als je geluk had kreeg je een reactie terug. Al deze nieuwsgroepen zijn nu gemigreerd naar communities met verschillende interessegebieden die ondersteund zijn door bijvoorbeeld een wiki en instant messaging. Als je een vraag hebt, kun je terwijl je intern aan het chatten bent vlekkeloos overschakelen naar videoconferencing. Als er een voicemail van Andre binnenkomt, wordt hij hier ook op geattendeerd in zijn Outlookaccount. Die voicemail kan hij daar vervolgens afluisteren. Ook kan hij ervoor kiezen om zijn voicemail te laten omzetten in een instant messaging-bericht. Unified Communications bundelt dus meerdere communicatiemiddelen. Alles is gelijktijdig online en alle applicaties lopen in elkaar over. Dit is wat Cisco probeert te promoten als Het Nieuwe Werken.

144 Eerste presentatie by cisco was gaaf vette features! En een interessante kijk op hnw #kb33 26-Jan-11 12:55 | @Jorg1990

In het netwerk heeft Cisco nog meer intelligentie gestopt, bijvoorbeeld voor het verzenden van video’s. Cisco levert producten die kunnen vaststellen of de eindgebruiker een iPhone of een plasmascherm heeft. Met behulp van hun producten wordt een verzonden filmpje automatisch omgezet in de juiste bandbreedte. Unified Communications begint heel langzaam interesse te wekken bij de grote klanten, al zit er nog steeds een enorm gat. Andre gaf aan dat hij vaak het gevoel heeft dat bedrijven tijdens een presentatie over hun innoverende producten niet weten waar hij het over heeft. Het is echter noodzakelijk voor bedrijven om over te schakelen, want als een bedrijf aan Generatie Y de nieuwste tools niet kan bieden, is de kans groot dat ze overstappen naar een ander bedrijf.

TelePresence: vergaderen op afstand Cisco heeft in oktober 2006 Cisco TelePresence geïntroduceerd. Dit is een nieuwe generatie videoconferencing-oplossing die de ervaring van een live gesprek of vergadering creëert. De gespreksdeelnemers bevinden zich op ver-

145

Mooie presentatie gehad bij #Cisco. De ‘indrukwekkendste’ van dit blok #kb33 26-Jan-11 15:42 | @rkatoen

schillende locaties, maar kunnen via een IP-netwerk met elkaar communiceren. Cisco TelePresence verandert de ervaring van videovergaderen doordat de communicatie zo levensecht is dat de deelnemers al snel vergeten dat hun gesprekspartners niet in dezelfde ruimte zitten. De vergaderkamer is als het ware in tweeën geknipt. Door middel van de schermen lijkt het net alsof je in een grote vergaderkamer zit. Op deze manier kun je met collega’s over de hele wereld communiceren. In de productengroep van Cisco zijn zogenaamde vertaalmodules gebouwd. Op die manier wordt een videoconversatie meteen vertaald en kun je makkelijk een TelePresence-meeting aangaan met een collega uit China. De woorden van de zender verschijnen direct vertaald op het scherm van de ontvanger. Veel medewerkers hebben thuis ook al de beschikking over zo’n scherm; van hieruit communiceren ze met hun collega’s. De beeldschermen die ze gebruiken zijn in Nederland gecertificeerd voor ziekenhuizen, omdat de beeldschermen behoorlijk kleurecht zijn. Op een locatie in China zijn de hele dag dokters beschikbaar die via het scherm redelijk kunnen beoordelen hoe je eraan toe bent.

Show en Share Een ander product van Cisco is Show en Share. Show en Share is een soort YouTube voor bedrijven. Opnames van vergaderingen kunnen in de TelePresenceruimte met één druk op de knop makkelijk beschikbaar worden gesteld aan een groep mensen die de vergadering niet hebben kunnen bijwonen. Het doorzoeken van een lange video is normaal gesproken lastig. Met Show en Share kunnen video’s worden voorzien van een label. Items in een video worden apart getagd. Als men een video zoekt over Coca-Cola kan men door middel van een zoekfunctie de video’s vinden waarin dit onderwerp wordt behandeld. Door het taggen van video’s maak je de videocommunicatie toegankelijker.

146 Bron: www.cisco.nl

Na de minor Werken 2.0… een jaar later… Maaike Giezen Daar zit je dan als duale student (nét geen Generatie Y meer) in de schoolbanken te wachten op je ‘docenten’ Jan en Max komen binnen en ineens is alles anders, we gaan alles anders doen! Geen standaard lessen, maar eigen verantwoordelijkheid voor het programma van de komende tien weken, geweldig! We gaan meteen connecten via Twitter, Facebook, LinkedIn en Google Wave en maken een agenda en documenten aan via Google Apps. Alles is anders. En het werkt. Online samenwerken en kennis delen, slim(mer) werken, out of the box denken, ik ben overtuigd. De bedrijfsbezoeken en verhalen van gastsprekers tijdens de minor Werken 2.0 zijn leuk en heel leerzaam. Maar daar zit je dan na die tien weken weer op je eigen werkplek met een afgeschermde omgeving, in een hiërarchische, bureaucratische organisatie, denkend: wat doe ik hier eigenlijk ik wil meer. De keuze: weggaan of iets doen! Kiezend voor het laatste ben ik op zoek gegaan naar andere mensen binnen de organisatie die ook slimmer willen werken en de vele tools die bestaan om dit te doen te gebruiken. Gelukkig: ik ben niet alleen, zelfs babyboomers zijn enthousiast ;-). Nu, een jaar later, werken we met flexplekken, proberen we wat minder in de file te staan en gebruiken we Yammer om intern kennis te delen en te communiceren. Op Yammer zijn al leuke inhoudelijke discussies ontstaan en hebben mensen elkaar gevonden die via normale wegen niet met elkaar in contact zouden komen. In 2012 gaat een deel van de organisatie verhuizen naar een nieuw pand dat volledig wordt ingericht volgens het principe van HNW en begin 2011 is een start gemaakt met het gebruik van social media. In beide projecten mag ik een grote rol spelen. Mijn werk is leuk en steeds meer mensen worden enthousiast en zien de mogelijkheden van HNW en web 2.0 tools voor de hele organisatie. Het is een succes! Er is zoveel mogelijk: dit boek is daar een super voorbeeld van!

147

JongeHonden JongeHonden is een platte organisatie die net-afgestudeerde wo’ers de kans geeft om zich verder te ontwikkelen. Een JongeHond werkt voor freelancers, projectleiders en senior adviseurs uit verschillende branches. JongeHonden is sinds de oprichting in 2000 constant in ontwikkeling. Waar het bedrijf begon met twee mensen, is het nu uitgegroeid tot een club van 32 mensen. JongeHonden werkt inmiddels op drie verschillende locaties en waagt zich steeds meer aan verschillende vakgebieden. Bron: www.jongehonden.nl

In 2010 gaven Victor Wollaert en Lara Herpers ons een interessant gastcollege over JongeHonden. Vanuit het perspectief van Werken 2.0 wilden wij graag horen hoe JongeHonden over HNW denkt. Kortom, wat is volgens hen HNW en werken zij 2.0?

Wat is een JongeHond? Een JongeHond is een net-afgestudeerde wo’er met weinig tot geen werkervaring, maar met veel ambitie, een ondernemend karakter, niet bang ‘om in het diepe te springen’ en die zich graag wil ontwikkelen. JongeHonden is een platte organisatie waarin het ondernemerschap van iedereen wordt gestimuleerd en iedereen de vrijheid heeft om zijn agenda zelf in te delen. Gezamenlijk runnen de JongeHonden de organisatie. In feite is bij JongeHonden dan ook niemand ‘de baas’, wel is er een bepaalde structuur. Wat doet een JongeHond precies? Een JongeHond biedt junior ondersteuning aan senior adviseurs in verschillende vakgebieden zoals ruimtelijke ordening, communicatie, gebiedsontwikkeling, duurzaamheid, zorg enzovoort. Een JongeHond werkt idealiter 80% van de tijd aan externe projecten en 20% voor JongeHonden zelf. Alle interne bedrijfsprocessen, van werving en acquisitie tot administratie, worden door iedereen opgepakt. Gezamenlijk runnen ze het bedrijf. Op de vrijdag probeert iedereen

148

dan ook te werken op het ‘hok’, het kantoor van JongeHonden in Utrecht. Een JongeHond maakt verder veel gebruik van social media om te communiceren en werkt vaak op ‘virtuele werkplekken’. Bedrijven nemen vooral JongeHonden aan omdat deze met een frisse blik tegen een project aan kunnen kijken, kritisch zijn en met veel energie aan de slag gaan; dit gebeurt op een gemotiveerde en initiatiefrijke manier. Het opdoen van ervaring en kennis is het belangrijkste doel van JongeHonden. Een JongeHond kan maximaal drie jaar in loondienst blijven, aangezien je dan met een hoop ervaring en kennis de deur uit kan gaan. JongeHonden ziet dit als onderdeel van het concept: het wordt ook wel een jasje genoemd die ‘te krap gaat zitten’. Hun doel is om nieuwelingen op de arbeidsmarkt een kans te geven om ervaring op te doen. Om te kunnen leren moet je fouten durven maken. JongeHonden is misschien niet de meest efficiënte organisatie, aangezien het wiel vaker wordt uitgevonden, maar wel is de leercurve van de JongeHonden heel steil. Het is een dynamische omgeving die zich eenvoudig aanpast. En betrokkenheid is een belangrijk onderdeel dat ervoor zorgt dat de organisatie JongeHonden functioneert. JongeHonden bestaat uit verschillende cv’s (commanditaire vennootschappen), waaronder een JongeHond in loondienst valt. Naast drie jaar in loondienst te zijn, kun je binnen of na die drie jaar ook ondernemer worden binnen JongeHonden. Dit betekent dat je een eigen cv opricht, of er een overneemt. Als ondernemer maak je gebruik van de naam, het netwerk en concept van JongeHonden, waarvoor je elk jaar een winstafdracht doet aan de bv. Niet alle JongeHonden maken evenveel gebruik van social media, maar ze gebruiken die wel steeds meer. Het gebruiken van social media, ofwel het web 2.0, wil niet zeggen dat je ook bezig bent met ‘Werken 2.0’. Bij JongeHonden wordt ook steeds meer gebruikgemaakt van deze middelen. Dit is een goede ontwikkeling, want social media kunnen een goed hulpmiddel en een goede stimulans zijn om meer informatie met elkaar te delen. Openheid en delen van informatie is een belangrijk onderdeel van HNW. Bij een organisatie als JongeHonden, waarbij iedereen invloed heeft en zichzelf moet sturen, is dit van groot belang.

149

JongeHond als voorbeeld van een Nieuwe Werker? Net als bij HNW gaat het er bij JongeHonden om dat de mens centraal staat in de organisatie en dat hij de mogelijkheid heeft om zich optimaal te ontwikkelen. Verder biedt JongeHonden veel mogelijkheden om informatie en kennis met elkaar te delen. Een JongeHond heeft geen vaste werkplek en heeft de vrijheid om zijn of haar agenda zelf in te delen. Dit zijn typische kenmerken van HNW. Zelf zit JongeHonden ook nog met een aantal vragen, bijvoorbeeld hoe ze moeten omgaan met groei. Heeft die invloed op de organisatie wat betreft regels en afspraken? Hoe geef je iedereen daarbij ook nog evenveel invloed? Hoe houd je de balans tussen individueel ondernemerschap en het collectief en hoe kunnen ze zich het beste naar buiten toe presenteren? Allemaal vragen die een grote rol spelen bij HNW en waar nog geen definitieve antwoorden op zijn. Misschien is het constant blijven afvragen van deze dingen wel een essentieel onderdeel van HNW.

150

Quotes Generatie Y

Zou de methode van Het Nieuwe Werken een vereiste voor je zijn bij het uitkiezen van een werkgever? Ik weet zeker dat ik niet bij een werkgever aan de slag ga wanneer deze HNW, of een aantal onderdelen daarvan, nog niet heeft doorgevoerd. Ruud van der Kamp Elk werk heeft voor- en nadelen en HNW is iets waar ik me niet op wil blind staren. Een paar kleine dingen uit HNW zijn al voldoende. Jorg Hoppenreijs HNW zal voor mij geen vereiste zijn bij het kiezen van een werkgever, maar het zal wel een grote rol spelen. Een bedrijf dat al bezig is met HNW is al bezig met de toekomst van het bedrijf en dat vind ik wel belangrijk. Mitchel Holman Ik denk dat ik bij het zoeken naar een baan (mits dat natuurlijk een beetje makkelijk gaat) dit zeker als een vereiste mee zou nemen. Er zijn echter nog veel meer zaken en bij een voor de rest fantastische baan zal ik deze vereiste misschien wel even vergeten. Coen de Wringer Ik denk dat het ‘probleem’ van HNW is dat, wanneer je eenmaal kennisgemaakt hebt met het principe, dit je zoveel meer vrijheid, kennis en verantwoordelijkheid geeft dat je eigenlijk niet meer terug wilt. Diederik Marsman HNW zal geen vereiste zijn voor mijn baan als ik ben afgestudeerd. Ik heb het vooral niet als vereiste omdat ik als young professional vooral blij mag zijn als ik ergens een leuke baan kan vinden. In deze tijd zal voor iedereen de standaard voor het zoeken naar een baan wat naar beneden gehaald zijn. Thomas Tournier

151

Innvire = innovatie! Innvire is een ontwerpbureau op het gebied van werkplekinnovatie. Ze begeleiden bedrijven in de herindeling van de werkplek bij hun overgang naar HNW. Innvire benadert dit vanuit het ontwerpdenken. Deze manier van denken zet de mens centraal. Op de website van Innvire wordt aangegeven dat ze geen vaste strategie hanteren, omdat alle bedrijven verschillend zijn. Innvire komt voort uit een ontwerpbureau en verkoopt en ontwikkelt nog steeds meubels. De Tollensfabriek in Rotterdam, waar Innvire gevestigd is, was een ideale plek voor onze groep studenten om een seminar over HNW te houden. De Tollensfabriek wordt door Innvire verhuurd voor vergaderingen en workshops. Alles is ingericht om het creatieve proces zo goed mogelijk te laten verlopen. Onze begeleider bij Innvire was Eelco Voogd. Hij is mede-eigenaar en -oprichter. Bronnen: www.innvire.com www.tollensfabriek.nl

152

Een workshop: Meet Menno Om de kennis over HNW te toetsen en uit te breiden kreeg de groep studenten van Innvire een workshop. De workshop bestond uit een gezamenlijke opdracht in de vorm van een casus over Menno Machielse. Menno (55) is Teamleider Quality Engineering bij de Hoogovens in IJmuiden. Een van Menno’s collega’s werd door de invoering van HNW gehinderd. Hij verloor onder andere zijn eigen werkplek op kantoor. Zijn baas zat ook nog eens in Londen. Hoe moest hij nu ‘in the picture’ blijven bij zijn baas? De groep werd in tien kleine groepjes verdeeld. Elk groepje boog zich over een van de onderstaande onderwerpen die betrekking hadden op zijn situatie. De oplossingen werden op papier gezet en gepresenteerd aan de hele groep. Opdrachtformulering 1. Bedenk richtlijnen voor ‘waar te werken’. Bedenk een manier waarop Menno en zijn collega’s van tevoren goed op de hoogte zijn waar ze kunnen zitten in deze nieuwe werkomgeving. Geef ze richtlijnen mee die het voor hen makkelijker maken om een keuze te doen waar te werken, afhankelijk van de activiteit. 2. Uit het zicht maar niet uit het hart, hoe dan? Het ontbreken van de vaste werkplek betekent ook dat het moeilijker is om bepaalde collega’s op te zoeken in het pand. Om het menselijke contact te stimuleren en mensen met elkaar te verbinden in dit grote kantoor met flexplekken, moet er een aantal ideeën komen hoe medewerkers elkaar kunnen vinden. Denk vrij! Bedenk minstens twee concepten. 3. Geen bureau, maar wel fysieke hulpmiddelen, help! Menno komt straks in een kantoor te werken waar alles digitaal is. Hij geeft de voorkeur aan een ‘paperless desk’. Toch wil hij nog steeds nieten, printen, plakband gebruiken enzovoort. Hoe kan hij straks beschikken over deze diensten? En heeft hij ze echt wel nodig? Help Menno aan de hand van zijn activiteiten bepalen welke diensten hij nodig heeft en waar hij deze zou moeten vinden in het nieuwe pand. 4. Social media of sociale contacten? Hoe houden we het menselijk? Menno is van de oude stempel. Hij ging van tijd tot tijd met zijn baas lunchen of hij liep even bij hem binnen. In de nieuwe situatie krijgt hij ook een baas die vanuit het Research Centrum in Hamburg opereert. Geef Menno handvatten of inzichten hoe hij met zijn baas en andere collega’s beter in

153

contact blijft en hoe ze elkaar op de hoogte houden, niet alleen van werk, maar ook van sociale gebeurtenissen. 5. Van alles wat minder, maar niet minder leuk. Hoe bereik je dat? Menno is trots op de ‘auto van de zaak’ die hij sinds acht jaar in bezit heeft. Rondom het nieuwe pand zijn maar weinig parkeerplaatsen omdat men uitgaat van een bezettingsgraad van 55%. Dit blijkt totaal niet te werken. Nu vertrekt iedereen eerder van huis om nog een plekje in de garage te kunnen bemachtigen. Bedenk een plan of communicatiemiddel om deze frustratie minder frustrerend te maken, zonder meer parkeerruimte te realiseren.

Oplossingen Hieronder volgen per bovenstaand punt enkele oplossingen die aangedragen zijn door de studenten: 1. Activiteitgebaseerde werkplekken; – Een open agenda; – Reserveren van ruimtes. 2. Gebruik van een digitale plattegrond met Bluetooth tracking; – Bijhouden van presence. 3. Printeiland; – Wiki met handleiding diensten; – Follow-me-printer. 4. Twitterfeed op koffieautomaat; – Videoconferencing; – Twitter. 5. Fietsplan; – OV-aanbiedingen; – Thuis werken; – Betaald parkeren; – Agenda delen. ‘’Ik vind dat Innvire met een frisse, creatieve blik naar HNW kijkt. Terwijl andere bedrijven vaak volgens een vast stappenplan werken, bepaalt Innvire zijn strategie aan de hand van de klant. Dit was ook te zien aan de workshop en de locatie. De locatie Tollensfabriek straalt iets uit, waardoor je je er thuis voelt. Eelco Voogd heeft goed zijn best gedaan om ons van nieuwe kennis te voorzien.’’

Niels Graveland

154

T-Mobile webcare

T-Mobile is een aanbieder van mobiele communicatie voor zowel consumenten als zakelijke gebruikers. Ongeveer 4,5 miljoen consumenten en zakelijke gebruikers in Nederland maken gebruik van de mobiele oplossingen van T-Mobile. T-Mobile is de mobiele telefonietak en daarmee een van de drie divisies van het Duitse Deutsche Telekom-concern. De hoofdkantoren van T-Mobile bevinden zich in Bonn in Duitsland en in Nederland in Den Haag. De mobiele telefoonactiviteiten van Deutsche Telekom werden gestart in 1992; in 1999 werden alle draadloze activiteiten van Deutsche Telekom samengevoegd in T-Mobile International. Op dit moment werken er meer dan 3500 medewerkers bij T- Mobile. Bron: www.t-mobile.nl

Dit verslag is een samenvatting van de presentatie over T-Mobile webcare. Eind 2010 gaf Tessel Jarigsma ons een presentatie over de opstart en inzet van webcare via social media. Tessel is oud-student van de Haagse Hogeschool. Tegenwoordig is zij als directeur Internet & New Media verantwoordelijk voor alle Internet en New Media activiteiten binnen T-Mobile.

Klantenservice In het begin van de presentatie heeft Tessel verteld over de producten en diensten van T-Mobile. Hier konden we snel doorheen gaan, aangezien het bedrijf en zijn producten bij iedereen bekend zijn. Tessel ontkwam er niet aan om in te gaan op de actualiteit. T-Mobile is de laatste maanden vooral in het nieuws gekomen door de kritiek op de klantenservice. Vooral de aanval van Youp van ‘t Hek op de klantenservice van T-Mobile heeft het bedrijf veel imagoschade opgeleverd.

155

Al deze kritiek heeft ertoe geleid dat T-Mobile veel aandacht heeft besteed aan de klantenservice en ook een aantal verbeteringen heeft doorgevoerd. Zo worden er extra medewerkers ingezet bij de telefonische klantenservice en worden de klanten bij eventuele reparatie van hun toestel per sms en e-mail op de hoogte gehouden. De laatste tijd zet T-Mobile ook steeds meer social media in voor klantcontacten.

T-Mobile webcare Sinds een aantal jaren heeft T-Mobile een webcare-team dat reageert op opmerkingen van klanten die geplaatst worden op het internet. Daarbij gaat het zowel om positieve als om negatieve reacties. Volgens Tessel kan T-Mobile dankzij de inzet van social media: – De breedst mogelijke keuze van communicatie bieden; – Extra service en gebruiksgemak bieden; – Het gebruik van mobiel internet vereenvoudigen; – De dialoog met klanten intensiveren; – De klantbeleving verbeteren; – Service bieden, daar waar de klanten zijn. Met andere woorden: webcare is meer dan alleen reageren. Webcare biedt de mogelijkheid om een gesprek met de klanten aan te gaan en vooraf informatie te verstrekken, in plaats van achteraf. De klanten leren van elkaar, maar T-Mobile leert ook van de klanten. Het T-Mobile webcare-team houdt zich tegenwoordig bezig met verschillende social media. Tessel besprak een aantal communicatiemiddelen die voor T-Mobile belangrijk zijn:

Klantenforum Dit is een discussieplatform op de website van T-Mobile. Het klantenforum is in 2009 opgericht en is in korte tijd heel succesvol geworden. Op dit forum kunnen klanten elkaar helpen met vragen of problemen die ze hebben met bepaalde producten van T-Mobile. Daarnaast zijn er vier medewerkers actief op het forum die de vragen zo goed en snel mogelijk proberen te beantwoorden. Het forum telt inmiddels ruim 64.000 leden.

156

Vandaag houdt @tmobile_webcare een presentatie tijdens het college van #kb33. Reacties? 17-Dec-10 09:05 | @thijskempke

Twitter Het webcare-team van T-Mobile heeft een eigen Twitter-account, namelijk @tmobile_webcare. Hier kun je met je eigen Twitter-account algemene korte vragen stellen over de producten en diensten. De vier medewerkers die actief zijn op Twitter proberen zo snel mogelijk te reageren op de vragen. Inmiddels heeft T-Mobile webcare al meer dan 15.000 volgers. T-Mobile gebruikt Twitter niet alleen om vragen van klanten te beantwoorden, maar ook om vooraf informatie te verspreiden. De klantenservice van T-Mobile is dus van reactief overgegaan naar proactief. Dit is een belangrijke ontwikkeling die in de toekomst verder ontwikkeld zal worden.

Facebook Sinds kort is T-Mobile ook te vinden op Facebook. Door een eigen Facebookpagina aan te maken denkt T-Mobile de klanten nog meer tegemoet te komen. Op Facebook ontstaat nog meer interactie tussen medewerkers van T-Mobile en de klanten. Inmiddels heeft de Facebook-pagina 14.000 fans. YouTube Naast Twitter en Facebook heeft T-Mobile een YouTube-kanaal waar filmpjes te zien zijn over hun producten en diensten. Alleen maar voordelen? Het inzetten van social media kan dus voor een groot bedrijf als T-Mobile veel voordelen bieden. Toch is het belangrijk om goed in de gaten te houden hoe met deze social media moet worden omgegaan. Berucht is het voorbeeld van een klant die via Twitter vroeg om zijn accountgegevens. Het antwoord van het webcare-team dat de accountgegevens bevatte, werd per ongeluk als openbare tweet gestuurd. De fout werd snel ontdekt, maar het was al te laat. Het bericht werd vele malen geretweet en velen konden inloggen op het account van de klant. Binnen de kortste keren was iedereen op de hoogte van de fout die T-Mobile had gemaakt. Uit dit voorbeeld blijkt dat de kracht van social media, het snel en openbaar verspreiden van informatie, ook een gevaar kan zijn.

157

Quotes Generatie Y

Zou je bij je toekomstige werkgever volgens Het Nieuwe Werken willen werken? Waarom wel of niet? Ik ben voorstander van flexibele werkplekken, zodat ik op de ene dag met mensen van afdeling X kan werken en op de andere dag met mensen van afdeling Y. Deze manier van werken heeft ook een positief effect op het netwerken binnen een bedrijf. Thimo van Emstede De open cultuur binnen bedrijven vind ik een leuk streven. Door de open cultuur is het makkelijk om leuke/nieuwe/innovatieve ideeën aan het licht te brengen. Jorg Hoppenreijs Ik hoop zelf een bijdrage te kunnen leveren aan het toepassen van HNW in de sport. Hoe kan bijvoorbeeld een zeilinstructeur HNW toepassen terwijl hij/zij te maken heeft met ingeroosterde lestijden? Of wat kunnen social media betekenen voor een recreatiecentrum waar dagelijks honderden mensen langskomen? Jelle te Loo Het ligt in mijn natuur om ‘s ochtends volledig onproductief te zijn en vervolgens tot in diep in de nacht door te werken. Nu zit ik ook al vaak in de tram of trein te mailen en ander werk te doen en dat zou ik gewoon net zo hard doorzetten. Het werk dat ik doe, doe ik het liefst in zo min mogelijk tijd en in een zo groot mogelijk comfort, en HNW geeft daar naar mijn idee meer handvatten aan dan klassieke werkwijzen. Coen de Wringer Ik kan mij door HNW beter profileren dan op de traditionele wijze. Buiten dat ik denk dat het sowieso bij steeds meer werknemers een standaard manier van werken gaat worden in de toekomst, vind ik het hele principe ook beter bij mij passen dan het standaard principe dat je nu bij veel werkgevers ziet. Diederik Marsman

158

Yvonne Nieuwenhuijzen Ik heb de minor Werken 2.0 met veel plezier gevolgd. In het begin moest ik wennen aan de manier van lesgeven. Ik vroeg me in het begin af waar het heen ging tijdens de minor. En snapte al helemaal niet waarom ik moest gaan twitteren en op andere sociale netwerken actief moest worden. Dit sloeg na een week of twee compleet om. Terugkijkend hierop ben ik razend enthousiast als het gaat om HNW en de kracht van sociale netwerken. Ik heb dan ook een groot aantal mensen toegevoegd op bijvoorbeeld mijn LinkedIn- en Twitter-account die ik heb ontmoet tijdens het blok. Deze ingangen komen waarschijnlijk van pas op het moment dat ik ga afstuderen of een baan ga zoeken. Of wanneer ik zelf een bedrijf begin, zodat ze mij kunnen bereiken. Het leuke aan sociale netwerken vind ik dat je soms dingen dichterbij kan vinden dan je denkt. Als je het maar vraagt aan je netwerk. Maar je kunt mensen soms ook makkelijk helpen door je netwerk in te zetten. Zo heb ik voor een collega bemiddeld in een studentenkamer waar een vriendin van mij uit ging. En vond mijn moeder spontaan een beeldje waar ze al jaren naar op zoek was via een collega. De bedrijfsbezoeken hebben mij het meest wakker geschud. Ik wist niet eens dat er een andere manier van werken bestond voordat ik de minor begon. Er ging een wereld voor me open en deze bedrijven hebben mij zeker geïnspireerd. Ik heb een duidelijk beeld gekregen van wat voor soort manier van werken het best bij mij past. Ik werd me ervan bewust dat ik inderdaad ‘s morgens om half 9 allesbehalve productief ben en liever om een uur of 11 begin. Daarnaast heb ik zelf de apparatuur die ik nodig heb om mijn werk te kunnen doen. En ik kan dit dus doen waar en wanneer ik wil. Na de minor Werken 2.0 ging het oude schoolleven helaas weer door. Gelukkig was het het laatste project van mijn opleiding. Dit moet geheel zelfstandig uitgevoerd worden. Ik werd getroost met een opdracht die in het verlengde lag van minor Werken 2.0. Ik moest een social media-strategie schrijven voor een

159 @Vivjan straks een twitter addon op mijn nieuwe mediacenter.Das pas nieuwe werken!Film of uitzending gemist kijken en tegelijk #kb33 volgen 14-Dec-10 18:59 | @talkgirl141

klein bedrijf in Scheveningen. Ik had al veel theorie over social media gehad bij de minor Werken 2.0 die ik toe kon passen. Nu heb ik mij verdiept in de marketing en implementatie ervan. Nadat ik voor het laatste project van de opleiding Communicatie en Multimedia Design met vlag en wimpel ben geslaagd, houdt de minor Werken 2.0 mij nog steeds bezig. Ik zou er nog steeds wel meer van willen. Ik ben ondertussen op zoek naar een afstudeerplek waarin ik iets kwijt kan van social media en HNW. Dit is goed te combineren met andere onderwerpen uit mijn studie. Ik zou iedereen op de opleiding aanraden om de minor Werken 2.0 te volgen, want het kan veel deuren openen en zorgen voor een nieuwe kijk op het gebied van werken. Ik zal er in ieder geval nog vaak over praten en waarschijnlijk vaak bezig zijn met de kennis die ik heb opgedaan. Het heeft mijn manier van werken misschien wel voorgoed veranderd.

160 Mailen met @bddiender over een idee van mij. Inspirerende presentatie! tnx #kb33 23-Nov-10 17:17 | @talkgirl141

Heeft er iemand een onderzoeksopdracht voor mij van 7 weken mbt social media of het nieuwe werken? #kb33 #durftevragen #hnw 01-Feb-11 21:00 | @talkgirl141

argentum, aan de slag met VernIeuwIngen In werken! ‘wat doen wij Met processen en wat doen deze processen Met ons?’

aRGENTUm lEVERT ONafHaNKElIJK facIlITaIR aDVIES EN PROJEcTmaNaGEmENT. Ze richt zich op strategisch partnerschap en handelt hierbij kostenbewust en houdt rekening met de bedrijfscultuur van de opdrachtgever. Hiernaast besteedt argentum aandacht aan duurzaamheid, milieu, maatschappij en specifieke aandacht voor het individu. argentum is in 2001 door Wessel van Soest opgericht en telt achttien vaste medewerkers. Bron: www.argentum.nl

Begin2010heeftWilgardvanlee,sinds2009directeurvandeBusinessunit socialeinnovatieenProcesmanagementbijargentum,eengastcollegegegevenoverzijnervaringenmetHnW. Bryandiender,studentvanminorWerken2.0,heeftsamenmetWilgardvan lee een interactief college samengesteld om de studenten zo veel mogelijk informatie te geven over HnW. Wilgard had de uitstraling van een ‘echte directeur met klasse’. tijdens het gesprek bleek Wilgard een enthousiaste manvolenergieennieuweideeën.

161

Wilgard van Lee Argentum heeft diverse opdrachtgevers, zoals Politie Nederland, Rabobank Nederland, Hexion, De Lage Landen, Universiteit van Utrecht en Bouman GGZ in Rotterdam. Binnen deze organisaties heeft Wilgard een adviserende rol bij het veranderen van bedrijfsprocessen en het opnieuw inrichten van efficiënter werken. Hiernaast houdt hij zich bezig met facility services, werkplekken en veranderingsmanagement. Dit zijn belangrijke aspecten van HNW. Bij de diverse bedrijven heeft Wilgard te maken met veel verschillende bedrijfsculturen. Hij merkt hierbij dat mensen sterk gericht zijn op: ‘Dit is mijn kamer, mijn tafel en niemand komt eraan!’ Volgens Wilgard behoren deze kreten nog tot de oude cultuur en hij wil zijn opdrachtgevers er bewust van maken dat het in de 21ste eeuw gaat om een productievere, effectievere en creatievere houding ten aanzien van kennis, houding en gedrag in het werk.

‘Kennis en ervaring’ Uit de manier waarop Wilgard zijn verhaal vertelt, is op te maken dat hij veel ervaring heeft opgedaan. Om een voorbeeld te geven noemt Wilgard Essent, een van zijn opdrachtgevers. Bij deze opdrachtgever heeft hij zijn handen vol aan de implementatie van HNW op basis van een zestal aspecten, die bij iedere nieuwe klant weer terugkeren. De klant vindt het blijkbaar lastig om met deze aspecten om te gaan. Het gaat om: – Infrastructuur: bijvoorbeeld de ICT-middelen die beschikbaar zijn binnen het kantoor. Deze zijn vaak van huis uit, door de beveiligingsprotocollen, lastig bereikbaar. – Werkplek: een bureau, bureaustoel en computer staan op enkele vierkante meters die ‘eigendom’ zijn van de medewerker. – Voorwaarden: bijvoorbeeld de vernieuwde veiligheidsvoorwaarden voor de medewerker, arboaspecten en HR-voorwaarden. – Zichtbaarheid en bereikbaarheid: hoe ben ik bereikbaar en zichtbaar ook al ben ik niet op kantoor? – Samenwerken: hoe gaan wij samenwerken ook al zit ik niet naast mijn collega en hoe deel ik mijn kennis of stel ik mijn vragen wanneer wij op afstand zitten?

162

– Motivatie en waardering: hoe zorg ik dat ik collega’s motiveer en hoe laat ik zien dat het werk dat gedaan is, goed is? Hoe weet ik dat de mensen aan het werk zijn (controle)? Bovenstaande zes aspecten zijn van dermate belang voor HNW dat het, volgens Wilgard, een vereiste is om hier goede afspraken over te maken. Wanneer deze onvoldoende worden aangepast kan dit gevolgen hebben voor de relatie tussen de werkgever en werknemers. De basis van het succes zijn de drie V’s: Vrijheid, Verantwoordelijkheid en Vertrouwen, die gezamenlijk de vierde V oproepen, namelijk Verbondenheid. Door samen te werken binnen een bedrijf, van directie en management tot de medewerker op de werkvloer, kan HNW een succes worden. Elk bedrijf dat aan Het Nieuwe Werken wil beginnen zal de koppen bij elkaar moeten steken en afspraken moeten maken, anders heeft het slagen van de implementatie onvoldoende kans. Voordat er begonnen kan worden met het doorvoeren van HNW is het een voorwaarde om na te denken over verschillende processen binnen het bedrijf, te weten: – Zichtbaarheid en bereikbaarheid van medewerkers: op welke manier zorgt een medewerker ervoor dat collega’s weten wanneer hij/zij bereikbaar is en hoe laat je dat aan je collega en manager zien. – Samenwerking tussen werknemers: zij moeten elkaar kunnen opzoeken op kantoor of via andere wegen mogelijkheden hebben om kennis te delen. – Waardering naar elkaar uitspreken en sturen op output. – Beleving: hoe beleven medewerkers hun werkdag en hun werkplek wanneer zij naar kantoor komen? Wanneer zij een oude grijze blokkendoos binnen­ lopen, zal dit niet stimuleren tot nieuwe ideeën. – Gevoel: wanneer een medewerker het gevoel heeft dat hij/zij zelf vrijheid heeft om een meer persoonlijke interpretatie aan zijn werk te geven komen nieuwe ideeën beter naar voren. – Zachte kant facility management: op een andere manier met de voorzieningen zoals groenvoorziening en catering omgaan. Een lekker kopje koffie geeft een andere indruk aan potentiële klanten dan het standaard bekertje uit de koffieautomaat.

163

Wilgard 2.0 De studenten van nu behoren tot de Generatie Y en zij zijn opgegroeid met het internet. Ontkomen aan de nieuwste trends op dit gebied is geen optie. Na de ontmoeting met Wilgard was de vraag in hoeverre hij op de hoogte was van de nieuwste trends. Het antwoord kwam al snel: ‘@Wilgard is now following you on Twitter’. Het contact is niet alleen via de e-mail: door op Twitter updates te plaatsen kon Wilgard meelezen wat er gebeurde binnen de minor. Zelf is Wilgard nog niet heel actief met het ‘twitteren’, maar het leek hem goed om anderen te stimuleren om Twitter meer te gebruiken. Wilgard is locatie- en tijdonafhankelijk; door zijn drukke schema en tijdsplanning werkt hij minder uren op kantoor. Zijn laptop en mobiele telefoon geven hem de mogelijkheid om, wanneer hij onderweg is in de auto, een geschikte locatie langs de weg te vinden en met behulp van videoconference met zijn collega’s of klanten te communiceren. Deze ontwikkelingen geven hem de kans om thuis zijn dag te beginnen en gelijk door te gaan naar klanten. Vaak nog wel met de auto van de zaak, maar zo nu en dan ook met de trein.

Argentum 2.0 Argentum richt zich onder andere op het herindelen van werkplekken, waarvan Google Zürich een goed voorbeeld is. Bij Google maken ze gebruik van opgeknapte tweedehands stoelen, waarmee ze duurzaamheid centraal zetten. De beleving van het kantoor is veranderd door gebruik te maken van geuren, kleu-

164

ren, licht, geluid en planten. Alles om het voor de medewerker zo aangenaam mogelijk te maken. Google stimuleert op deze manier de medewerkers om productiever en creatiever te werken in een omgeving waar ze zich prettig voelen. Door deze ontwikkelingen is Argentum ook op zoek gegaan naar een kantoor met een unieke uitstraling. Het idee voor het kantoor, dat afkomstig is van onze Engelse buren, is om een paar vrachtcontainers op elkaar te stapelen en die met elkaar te verbinden zodat er verschillende ruimtes ontstaan. Naast het feit dat dit een duurzaam initiatief is, levert het de medewerkers ook een andere manier van werken op. Zo heeft het kantoor maximaal plek voor twintig medewerkers tegelijkertijd. Het doel hiervan is om naar de medewerkers aan te geven dat zij niet verplicht zijn om te komen werken op kantoor, maar juist vrij zijn om te komen en te gaan wanneer zij dit functioneel vinden. Vrachtcontainers zijn duurzaam, maar een mooi gezicht is het niet. Daarom heeft Argentum besloten om voor de aankleding van hun bedrijfsruimte contact te zoeken met een creatieve hogeschool voor kunstenaars. Argentum wil hun de gelegenheid geven om de werkplekken tot kunstwerken te maken. Een en ander is in ontwikkeling en wordt nader onderzocht op haalbaarheid en mogelijkheid tot realisatie. Door belangeloos en vrijwillig mee te werken aan de minor geeft Argentum het signaal dat zij willen investeren in Generatie Y. Ze bieden studenten afstudeerstages waarbij de opdrachten tot stand komen in samenwerking met de hogescholen. Argentum zelf speelt een begeleidende en ondersteunende rol gedurende de hele afstudeerstage. Wanneer een student de opdracht met een ruime voldoende afrondt, heeft deze de mogelijkheid om te blijven werken bij Argentum.

HNW Wilgard is van mening dat HNW een stimulans is voor sociale innovatie en dat het de toekomst van het werken is. Zelfstandige ondernemers zullen elkaar opzoeken en elkaar helpen om samen meer te bereiken. Samen staan zij immers sterker en kunnen zij meer innovatieve producten ontwikkelen. Wilgard toonde een kort filmpje waarin een gastheer de kijker een rondleiding geeft door een gebouw waar verschillende mensen werken in een ruimte die

165

veel overeenkomsten heeft met een huiskamer. Het geeft de indruk alsof het gaat om een community van zelfstandig ondernemers, die zelf geen werkplek of personeel hebben. Het filmpje versterkt de woorden die Wilgard gesproken heeft: ondernemers komen samen om nieuwe kennis te ontwikkelen. De sociale innovatie is in aantocht!

Essent 2.0 Om terug te komen bij het voorbeeldbedrijf Essent. Er is een pilot uitgevoerd door de hele bedrijfskolom. Dit betekent dat leden van de Raad van Bestuur tot aan de callcentermedewerkers deelnemer zijn geweest in de pilot. De pilot is succesvol afgerond en de Raad van Bestuur heeft groen licht gegeven. HNW, door Essent ‘@nders werken’ genoemd, wordt geïmplementeerd. De uitrol is gestart in augustus 2010 en zal ongeveer twee jaar in beslag nemen.
 Het allerbelangrijkste voor de toekomst van HNW is om er bewust van te zijn dat zonder vertrouwen te hebben in elkaar, het belangrijkste onderdeel van sociale innovatie, HNW niet gaat werken.

Toekomst Vanuit zijn eigen ervaring denkt Wilgard dat in het jaar 2020 oudere managers zich kunnen inleven in de verandering van werken volgens HNW en hun fysieke werkplek los kunnen laten. Jongere managers willen zich nog graag bewijzen en hebben het gevoel dat zij controle gaan verliezen; hierdoor hebben zij zeker nog een uitdaging. Wilgard heeft in zijn leven ondertussen veel voorbij zien komen, zoals multimedia, massamedia, internet, vernieuwingen in werken en vernieuwingen in de manier van leven. Gebouwen worden steeds hoger, maar waar ligt hier de grens? Nieuwe gebouwen zien er ook niet meer uit als vierkante of rechthoekige blokkendozen, maar worden steeds meer echte kunstwerken. Alle kennis en ervaring opgedaan bij minor Werken 2.0, zal meegenomen worden door alle studenten van de minor en bewust of onbewust gebruikt worden door de studenten in de toekomst.

166

Generaties veranderen en dus verandert het werk Henny van Egmond HNW bestaat niet. Het is een containerbegrip waarmee zoveel zaken worden omschreven dat het eigenlijk een loos begrip is geworden. Wij Nederlanders plakken graag op zaken allerlei etiketten, omdat we in hokjes denken. En zo ontstond ook in één klap het denken in generatie. De Babyboomers, de Generatie Einstein, de Generatie Y, ze bestaan niet echt. Het zijn verzinsels van marketeers en auteurs die graag groepen in hokjes duwen. De Generatie Y wordt getypeerd met woorden als zelfbewust, zelfredzaam en ondernemend, en direct na de geboorte al voorzien van een eigen Hyvespagina. Maar die typering klopt maar ten dele. Vier op de tien jongeren voldoen aan dit beeld, maar een even grote groep volstrekt niet. Deze groep voelt zich buitengesloten in de complexe wereld, ze zien de wereld als ‘een draaikolk zonder enig houvast’, aldus de onderzoekers van Motivaction en Manpower. De vraag was of de Generatie Y nog wel op de oude manier kan werken, in organisaties die we vandaag kennen? Maar die vraag is dus fout. Ten eerste omdat er dus geen Generatie Y bestaat. Er zijn natuurlijk wel mensen die zelfbewust, zelfredzaam en ondernemend zijn. Die zijn er al decennia. Er misschien zijn er nu wat meer dan vroeger. En inderdaad, deze mensen beginnen eerder een eigen onderneming, of worden zelfstandige zonder personeel. Maar de vraag is ook fout omdat organisaties ook veranderen. Vijftig jaar geleden werkten mensen nog in kantoorruimten die het meest weg hadden van een ouderwets klaslokaal. De manager heette toen nog chef en zat op een verhoging zodat hij kon zien of iedereen wel doorwerkte. Zo’n kantoorinrichting

167

was twintig jaar geleden al vrijwel verdwenen in Nederland en toen ontstond het eerste innovatieve kantoor van Interpolis. Het werk verandert continu en dus veranderen organisaties. Henny van Egmond Partner Yolk bv www.yolk.nl

168 Twitter: @hennyvanegmond E-mail: [email protected]

Gaat goed met ‘t boek! Zojuist ook een mailtje van @HennyvanEgmond ontvangen dat hij een stukje wil schrijven voor #HNW volgens Gen. Y #kb33 17-Jan-11 08:18 | @rkatoen

Tim Scheffer Mijn leven na de minor Werken 2.0 is eigenlijk verder gegaan waar ik al was gebleven. Dit bedoel ik niet negatief maar juist positief. Ik was al geïnspireerd in HNW en social media zoals Twitter, Facebook, Hyves enzovoort. voordat ik begon aan de minor Werken 2.0. Wat ik ermee bedoel is dat mijn leven eigenlijk gewoon verder gegaan is na de minor, en dat ik alle dingen die ik voor de minor al deed op basis van HNW of social media, eigenlijk nog steeds doet. Maar ik moet wel toegeven dat ik het veel meer ben gaan doen en ook de kracht erin zie. Dat is voor mij ook de reden geweest om na mijn afstuderen te gaan werken bij een bedrijf dat affiniteit had met social media. Zo werk ik nu hartje Amsterdam bij een klein bedrijfje dat zich op social media-gebied wel thuis kan noemen. Ook doen zij mee aan HNW op basis van flexwerkplekken of thuiswerken. Qua inrichting is het bedrijf daarin nog niet helemaal bij, maar dat komt ook mede omdat het bedrijf is gevestigd op een boot.

169

Quotes Generatie Y

Hoe zie je de toekomst van Het Nieuwe  Werken over bijvoorbeeld tien jaar? Mocht het zo zijn dat de overstap naar HNW niet door directies van bedrijven wordt doorgevoerd, dan zal er vanaf de werkvloer door de werknemers de nodige druk worden uitgeoefend om dit in te voeren. Er zal meer bottum-up communicatie ontstaan binnen bedrijven, doordat het bedrijfsproces transparanter is geworden. Thimo van Emstede Voor een aantal organisaties zal het thuiswerken niet mogelijk zijn. Binnen deze bedrijven kan wel de open cultuur worden ingevoerd, bijvoorbeeld dat niet iedereen een vast plek heeft. Jorg Hoppenreijs Ik heb nog wel enkele twijfels over Generatie Y en HNW. In andere blokken ben ik ook langs bedrijven geweest om deze te bezoeken. Sommige bedrijven hadden niet compleet HNW geïmplementeerd maar probeerden het al leuker voor hun werknemers te maken door ze wat meer vrijheid te geven. Ook zag je bijvoorbeeld een Wii in de kantine en zaten de werknemers niet constant achter een bureau met pc. Dan hoorde ik van sommige van mijn medeklasgenoten opmerkingen als ‘ik vind dit niks’, ‘dit is toch geen werken meer’, ‘ze zijn maar wat aan het spelen’, terwijl ik zelf dacht van ‘Hey wat leuk, eens wat anders’. Shantosh Beni

170

Over tien jaar zie ik dat alle bedrijven die ook maar enigszins geschikt zijn om HNW toe te passen hier ook op zijn overgestapt. Dit zal niet alleen komen doordat bedrijven dit zelf willen maar ook puur vanwege de druk van de starters op de arbeidsmarkt. Generatie Y is al zo verwend met de tools en mogelijkheden die nu al beschikbaar zijn dat ze het echt niet meer zullen accepteren om van 9 tot 5 op een vaste pc in een hokje met een bureau, plant, archiefkast, foto van man/vrouw/kinderen (en de hond) en een raam met uitzicht op een bedrijventerrein te moeten zitten. Coen de Wringer Werkplekken zullen helemaal verdwijnen en kantoorpanden worden steeds kleiner, want er zullen meer ZZP’ers komen. Ook zullen veel meer mensen thuis gaan werken. Rafik Ouercheffani

Roy van Wensen Mijn naam is Roy van Wensen en ben blogger van beroep. Ik ben samen met een paar klasgenoten begonnen aan de minor Werken 2.0 omdat het onderwerp HNW ons aanspraak.

Voor de minor Ik maakte weinig gebruik van social media omdat het me niet bezighield. En dat terwijl ik blogger was. Wel werkte ik waar en wanneer ik wilde. Tijdens de minor In de eerste week werd ons verteld dat we moesten stilstaan bij wat we wilden bereiken, nu en later. Ik wilde zelfstandig ondernemer worden. Dat wilde ik al een hele tijd. De vraag aan mezelf was toen gelijk: ‘Waarom ben ik dat dan nog niet?’ Daar kon ik eigenlijk geen zinvol antwoord op bedenken. Dus heb ik er in de tweede week van de minor verandering in gebracht en heb me inschreven bij de KvK. Tijdens de minor hebben we kennisgemaakt met sociale media, waaronder Twitter en Skype. Uiteraard wist ik van het bestaan af maar ik maakte er geen gebruik van. Ik zag er het nut nog niet van in. Tijdens de minor werden we ‘verplicht’ om social media in te zetten. Het gebruik ervan is me tijdens de minor bevallen en ik vond het vooral leuk om te doen. Ook leerde ik Seats2Meet kennen, iets dat ik een uitkomst vind voor iedere ZZP’er. Houd je van goed eten, vind je contact leggen met andere ZZP’ers leuk en wil je dit het liefst nog gratis ook? Ga dan naar Seats2Meet.

Na de minor Ik maak nog maar zelden gebruik van Seats2Meet, iets dat ik jammer vind aangezien ik dit het leukste van de minor vond. Maar momenteel zijn er weinig Seats2Meets in de buurt. In de zomers is er één open in Den Haag en dan ben ik daarop zeker te vinden.

171

Van Twitter maak ik nog steeds gebruik voor de lol. En van Skype gewoon omdat het super handig is. Is mijn leven enorm veranderd? Ik deed de dingen al volgens HNW, alleen nu nog een beetje meer.

172

ik wil @MaxJanssen en @Vivjan even bedanken voor het opzetten van het #kb33 blok. Er hebben voor mij een hoop eye openers in gezeten, tnx! 17-Jan-11 17:17 | @RoyvanWensen

Het Nieuwe Leren Nu zijn we deze minor bezig geweest met HNW in het bedrijfsleven, maar het onderwijs dan? Als groep hebben wij de hele periode van de minor met Google Apps gewerkt. Google biedt onder andere e-mail-, agenda- en documentmogelijkheden aan om binnen een eigen domein te gebruiken. Google Apps is een zogenoemde ‘cloud’-dienst. Dit houdt in dat de software niet op je eigen computer of server staat, maar in een extern datacentrum. Je kunt bij die software komen via een browser. Dit is ideaal, want zolang je maar een internetverbinding hebt, kun je bij je e-mail, agenda, documenten en andere apps. In deze software van Google Apps kun je makkelijk delen en samenwerken en dat past helemaal in de stijl van HNW. Wij hebben tijdens deze minor gezien dat je de principes van HNW kunt toepassen op het onderwijs: Het Nieuwe Leren. Ons is opgevallen dat studenten veel vrijheid en verantwoordelijkheid kunnen krijgen en toch goed contact kunnen houden met de docenten. Tijdens de minor traden wij op als ICT-team. Richard van Delft heeft ons een training gegeven in het implementeren van Google Apps. We hebben een eigen domein gemaakt en daar ons Google Apps-account aan gekoppeld. Het viel ons op hoe gemakkelijk dit ging; handig als je bijvoorbeeld een klein bedrijfje hebt. Voor kleine ondernemingen en scholen biedt Google de applicaties gratis aan. We hebben gekeken naar de beheerderskant van Google Apps, onder andere hoe je gebruikers kunt toevoegen en hoe je groepen kunt maken. We hebben even gespeeld met de applicaties Mail, Agenda, Documenten en Sites. Deze kenden we al doordat we zelf allemaal al een Gmail-account hebben. Google heeft ook nog een ‘Marketplace’, waar nog meer applicaties te vinden zijn; hier hebben we er ook nog een paar van bekeken. Al met al een handige en makkelijke oplossing voor e-mail, agenda, documenten en nog veel meer. Het lijkt ons wel wat als de hele Haagse Hogeschool dit

173

zou gebruiken. Studenten kunnen dan op school al gaan werken volgens de manier van HNW en zich zo voorbereiden op het bedrijfsleven! Nu komt dat goed uit, want de Haagse Hogeschool is op zoek naar een nieuwe e-learning oplossing ter vervanging van de huidige versie van Blackboard en e-mail. Aan ons, als ICT-groep van deze minor, is gevraagd of wij een advies­ rapport wilden schrijven over mogelijke oplossingen. De nadruk ligt op het juridische vraagstuk; de school heeft namelijk te maken met de privacywetgeving van Nederland en de EU. Dit betekent dat een aanbieder moet garanderen dat de data goed beschermd zijn en in Europa blijven. In ons rapport hebben wij in eerste instantie de cloud-diensten van Google Apps Education en Microsoft Live@Edu vergeleken met daarnaast de laatste versie van Blackboard. Tijdens de minor zijn we bij IBM langs geweest. Deze ICT-dienstverlener liet ons zijn cloud-oplossing zien: LotusLive. Zij wisten ons te vertellen dat ze met de SURF-Federatie in onderhandeling zijn. SURF is de ICT-dienstverlener van het hoger onderwijs en universiteiten in Nederland. Google en Microsoft hebben al een contract met SURF. Dit betekent dat LotusLive in de toekomst wellicht ook een interessante optie kan zijn voor de Haagse Hogeschool. Wij hebben besloten deze ook op te nemen in ons rapport. Van alle oplossingen hebben we de functionaliteiten vergeleken en uitgezocht hoe zij omgaan met juridische aspecten waar scholen zich aan moeten houden. Onze conclusie is dat elke oplossing op zich wel prima is; het is altijd beter dan wat we nu hebben. Echter, Blackboard blijft beperkt en is duur. Over Google zijn we zelf heel enthousiast, maar er bestaan toch te veel twijfels over. Juridisch gezien is het niet handig dat ze niet kunnen aangeven waar de data van de school staan. Live@Edu en LotusLive hebben dat probleem niet en zijn allebei mooie oplossingen. Live@Edu is ook gratis, maar er zijn nog wel wat kosten aan verbonden door het feit dat er extra software nodig is. Zolang LotusLive nog niet bij SURF is aangesloten zal hier ook nog een kostenplaatje aan hangen.

174

OPROEP aan oud #KB33 ‘ers!!! De ICT groep heeft de definitieve documenten ‘Google Apps in het onderwijs’ nodig. Stuur mij een DM. 25-Nov-10 12:10 | @anoukdekeijzer

We zijn heel enthousiast geworden van de mogelijkheden van LotusLive. Ze bieden een mooi pakket met uitgebreide functionaliteiten. Heel goed te gebruiken voor educatieve doeleinden als die van de Haagse Hogeschool. De keuze is echter toch gevallen op Live@Edu van Microsoft. Zij bieden mooie functionaliteiten, het werkt goed met de Office-pakketten en juridisch gezien hebben ze de voorkeur. We hebben het rapport overhandigd en gepresenteerd aan de ICT-goeroes van de Haagse Hogeschool en zij zijn heel enthousiast. Binnenkort wellicht De Haagse Hogeschool in de cloud! Het ICT-team: Peter Beekhuis Eline Corée Jan Hengefeld Jorg Hoppenreijs Anouk de Keijzer Diederik Marsman

175

Beste #KB33 Vragen aan het ICT team kun je ook stellen via #KB33ICT 26-Nov-10 09:22 | @anoukdekeijzer

Jeroen de Klerk Ik heb in de maanden van november 2010 tot en met februari 2011 de minor Werken 2.0 gevolgd. Tijdens dit blok kregen we ontzettend veel informatie over Werken 2.0 en social media, en werd de awareness van beide aspecten erg vergroot. Mede dankzij gastsprekers en uitjes naar bedrijven is mijn perspectief op social media en Werken 2.0 ontzettend verruimd, en ik ben dan ook heel blij dat ik dit blok heb gevolgd. De introductie aan Twitter was vooral één van de dingen die mij tot nu toe zijn bijgebleven. Ik merk dat ik, na het blok, wel veel minder gebruik ben gaan maken van social media in zijn geheel. Daarmee bedoel ik dat ik meer meelees en passief meedoe aan conversaties/discussies dan dat ik actief bezig ben om mijn sociale netwerk te verruimen of om te socializen met mensen via Twitter of Facebook. Ik denk dat dit vooral komt door de omgeving waar ik me nu in bevind. Tijdens de colleges zat ik in volle zalen met allemaal andere mensen die heel enthousiast bezig waren met Twitter, Facebook en andere tools. Het is ontzettend moeilijk om dit te negeren en het is nog moeilijker om niet aangestoken te worden door dit enthousiasme. Ik merkte vooral dat, omdat anderen er zo enthousiast over zijn, ik het dan automatisch ook leuker ging vinden. Na de minor Werken 2.0 ging ik weer verder met mijn normale gang van zaken. Het informaticablok I-3 deed ik samen met de ‘normale’ groep studenten waar ik altijd mee samenwerk. Ik had in het begin echt geprobeerd om de andere leden (Thijs, Quiriën en Roy zaten ook bij Werken 2.0, en andere vier niet) enthousiast te maken over Twitter en het ook echt te gebruiken. Zo hadden we bijvoorbeeld de hashtag #i3g4 gebruikt voor ons twitterverkeer, maar na de eerste drie weken was er eigenlijk weinig over van het proberen te motiveren. Twitter sloeg niet aan en mijn enthousiasme voor het medium ging dan ook een beetje achteruit. Sindsdien post ik echt niet meer zo vaak en lees ik meer tweets dan dat ik er zelf verstuur.

176 Skype gesprekken zijn echt gaaf... Donderdag combineren met Google docs. Dat gaat leuk worden! #kb33 13-Dec-10 11:55 | @jedeksvault

Dit gaat misschien anders worden zodra ik in het echte werkleven ga zitten. Ik heb op dit moment niet echt een reden om mijn sociale contacten/netwerken uit te breiden, en daarom gebruik ik het ook niet ontzettend vaak meer. Ik vind het wel leuk om mensen te laten weten wat voor projecten ik aan het doen ben, op school of privé, maar ik merk zelf dat ik nu een beetje van de hele ‘social media’-hype af ben. Qua HNW of Werken 2.0 ben ik nog wel steeds heel enthousiast. Dat komt vooral omdat ik al slim werkte zoals Werken 2.0 het adviseert, maar ik was me er nooit bewust van dat dit de nieuwe manier van werken was die best wel veel bedrijven nog niet echt toepassen. Ik denk wel dat dit steeds dieper zal doordringen in de bedrijvenwereld, mede omdat er tegenwoordig ontzettend toffe technologie naar buiten wordt gebracht waar je je werk zo goed mee kunt ondersteunen. Social media in zijn geheel zullen ook veel beter toegepast gaan worden. Ik ben heel positief over beide aspecten, en dankzij de awareness van de minor Werken 2.0 zal dit veel meer een rol spelen in mijn dagelijks leven dan wanneer ik dit blok niet zou hebben gevolgd.

177

Ontzettend leuke dag vandaag bij #kb33 Het concept achter @Igluu heeft mij de ogen geopend. Werken 2.0 op z’n handigst! 08-Dec-10 16:37 | @jedeksvault

Ahold goes Google Eline Corée Ahold is een groot bedrijf waar men al jarenlang met de collaboration software Lotus Notes van IBM werkt. Een tijd terug heeft men besloten de overstap naar Google Apps te maken. Dat is geen beslissing die je, als internationaal bedrijf met enorm veel klanten en contacten, zomaar neemt. Het is dan ook een weloverwogen keuze geweest. Men wil wereldwijd, binnen alle vestigingen, hetzelfde programma gaan gebruiken waarbij ook internationaal de contacten tussen collega’s gemakkelijker worden. Men heeft voor Google Apps gekozen omdat dit systeem niet enkel e-mail en agendafuncties levert, maar ook de mogelijkheid geeft tot bijvoorbeeld videoconferencing en chatten. Daarnaast levert Google Apps for Business een hoop nieuwe applicaties die voornamelijk de samenwerking enorm ten goede zullen komen. Applicaties als Google Docs, Groups en Sites zullen zorgen voor een verhoogde mate van samenwerking en teambuilding.

4 februari 2011 – Go-Live dag Ahold HQ Nederland Misschien wel de meest bijzondere Valentijnsdag die ik tot nu toe heb mee­ gemaakt. Om 8 uur ’s ochtends moesten wij, de minorklas Werken 2.0, aanwezig zijn bij Ahold in Zaandam. Best een ervaring waar we allemaal naar uitkeken, en best spannend. Zomaar binnenkijken bij zo’n groot bedrijf. Maar we kwamen er niet zomaar om te kijken, we mochten er zelfs komen helpen. Of eigenlijk was het gewoon werk te noemen. Maar wel heel léúk werk! We waren gevraagd door Ahold en Atos om te komen helpen op de Go-Live dag van Ahold. Deze Go-Live dag was het moment waarop het hele hoofdkantoor (of HQ, voor het gemak) van Ahold Nederland in één keer, van de ene op de andere dag, zou overstappen naar Google Apps. Een enorme stap, zeker als je nagaat dat de ongeveer 2020 medewerkers al jarenlang gewend en vertrouwd waren met het oude programma Lotus Notes van IBM.

178

Voorafgaand aan de Go-Live dag hebben we een college gehad waarin we alle nodige informatie kregen. Ook werd ons hier verteld dat er naast de Google Students (wij) ook Google Guides waren. Deze Google Guides zijn medewerkers van Ahold die al een aantal weken met de nieuwe Google Apps functies werkten en zo, vanuit het perspectief van de medewerker, hulp konden bieden aan collega’s. ’s Ochtends vroeg bij Ahold hebben we nog een kleine update gehad en namen we ons ‘kenmerk’ in ontvangst: iedere Google-student kreeg een Google-pet. In het begin was hier nog enige verwarring vanwege de uitspraak van het woord ‘pet’; onder andere ik dacht dat Google dan toch eindelijk met de nieuwe tegenhanger van de iPad kwam... Met groene en beige petjes gewapend gingen we aan de slag. In groepen van twee kregen we twee à drie verdiepingen toegewezen. En dan maar rondlopen langs de afdelingen. Bijna alle kantoren waren vrij toegankelijk en afgezien van

179

een paar verbaasde blikken leek men maar al te blij met onze aanwezigheid. De opstart ging wat moeilijk; wij bleken vroeger aanwezig te zijn dan een deel van de medewerkers op ‘onze’ verdiepingen. Niettemin kwamen de vragen al gauw. Waar de dag begon met simpele vragen als... – ‘Waar zit de knop ‘verzenden’?’ – ‘Hoe krijg ik nou al mijn contacten geïmporteerd vanuit Lotus Notes?’ – ‘Hoe kom ik bij mijn Agenda?’ ... werd het in de loop van de middag en zeker na de lunch wat ingewikkelder. Toen kwamen echt de dieptevragen waarbij ook wij soms met onze mond vol tanden stonden. Gelukkig waren er over de dag verdeeld een aantal minibijeenkomsten met de rest van de Google Students waarop we elkaars vragen konden beantwoorden en brainstormen over goede oplossingen. Hier speelde ook de communicatie via bijvoorbeeld Yammer en WhatsApp een grote rol. Niets heen en weer bellen, gewoon een berichtje het netwerk opsturen en bijna direct had je zo’n drie antwoorden op je vraag. Perfect. Al met al een dag waarop niet alleen de medewerkers van Ahold maar ook wij als studenten heel veel hebben geleerd. Niet alleen over het gebruik van Google Apps maar ook hoe je uitleg geeft en hoe je omgaat met verschillende soorten medewerkers. Heel leerzaam! Wat mij ook erg opviel, was het verschil in benadering van Google Mail en Google Calendar. Je ziet dat medewerkers van een bedrijf heel andere eisen stellen aan de verschillende applicaties dan dat jij dat als particuliere gebruiker van hetzelfde programma doet. Op die manier heb ik bijvoorbeeld wel een paar nieuwe onderdelen van Google Labs ontdekt die ook voor mij heel handig zijn.

En hoe heeft het nu bijgedragen? Los van het feit dat het natuurlijk enorm leuk was om mensen te helpen bij de overstap, is het ook interessant om te weten of je daadwerkelijk van nut bent geweest en medewerkers tevreden zijn over het nieuwe systeem. Uit een enquête die het Ahold Google Team gehouden heeft onder alle medewerkers blijkt dat men best wel tevreden is. Naast veel antwoorden ‘neutraal’ is bij elke vraag toch gekozen voor het antwoord ‘useful’ of ‘extremely useful’.

180

Deze antwoorden slaan op vragen als: ‘Hoe behulpzaam was de door Ahold ingestelde Google Helpdesk?’ en ‘Hoe behulpzaam waren de Google Students?’. Een overzicht van de uitkomsten van de enquête laat, volgens mij, zien dat Ahold een goede keuze heeft gemaakt met de overstap naar Google Apps. Het is te zien dat medewerkers al best snel overwegend positief zijn en hieruit spreekt ook dat de ondersteuning heel goed is geweest. Ik, en ik denk veel van mijn minor-genoten met mij, ben er dan ook trots op bijgedragen te hebben aan dit fantastische project.

181

Vrijheid en verantwoordelijkheid Ben Kuiken Je kon het misschien afdoen als de oudere generatie die klaagt over de ‘jeugd van tegenwoordig’, maar daarvoor was het verhaal van deze medewerker van het Braziliaanse bedrijf Semco te betrokken. Ze, een Braziliaanse schone op wie de tekenen van veroudering geen vat leken te hebben, maakte zich oprecht bezorgd over het gebrek aan verantwoordelijkheidszin bij de jongere generatie. Natuurlijk, bij Semco mocht je zelf bepalen wanneer je op kantoor kwam, hoe je je werk deed en wanneer je weer naar huis ging. Maar je had natuurlijk ook je verantwoordelijkheden, vond zij. Ten opzichte van je werk, van je collega’s en van het bedrijf. Als er iets af moest, dan kon je het niet maken om zomaar weg te lopen en je collega’s met het probleem te laten zitten. En ze wilde niet zeggen dat de jongere generatie dat besef helemaal niet had, maar het was niet iets wat ze van huis uit hadden meegekregen. Als je erover nadenkt, heeft ze daar denk ik wel een punt. Natuurlijk is het altijd gevaarlijk om in algemeenheden zoals generaties te praten, maar de manier waarop mensen zijn opgevoed, op school zijn behandeld of op de arbeidsmarkt komen, vormt ze toch. En het is een feit dat de meeste jonge mensen (ik probeer de algemeenheden hier te vermijden) op een andere manier zijn opgevoed, op school zijn behandeld en op de arbeidsmarkt komen dan ik. En ik weer heel anders dan mijn vader. Niet beter, niet slechter, maar anders. Daardoor sta je anders in het leven, anders ten opzichte van werk en gezin en anders tegenover de maatschappij. Ik geloof dat HNW een weerspiegeling vormt van deze veranderde omstandigheden. De werknemer is de baas op de arbeidsmarkt en kan dus eisen stellen. Over werktijden, inhoud van het werk, goede koffie... En als het ze niet bevalt, dan zoeken ze toch gewoon iets anders? Of beginnen voor zichzelf.

182

Dat is prachtig; eindelijk power to the people. Maar het zou jammer zijn als het doorslaat naar vrijheid, blijheid, naar ik doe wat ik wil en heb met niemand iets te maken. Bij vrijheid hoort de verantwoordelijkheid om daar goed mee om te gaan. Anders wordt het betekenisloos en zinloos. Ik heb er vertrouwen in dat de jongere generatie ook dit snel zal oppikken; net zoals ze de meeste dingen snel oppikt.

183 Ben Kuiken is schrijver en journalist en initiatiefnemer van het platform www.nieuworganiseren.nu.

Arjan Droger In mijn laatste studiejaar aan de Haagse Hogeschool volgde ik de minor over HNW. De minor leerde mij dat HNW niet zozeer gaat over het gebruiken van allerlei tools, maar veel meer over een omslag in de organisatie van werk. Het voelde als thuiskomen na een lange reis toen ik merkte dat ik niet de enige was die zich afvroeg of dat niet anders kon. Ik had in de afgelopen jaren gemerkt dat mijn productieve uren niet parallel lopen met de gebruikelijke kantooruren van 9 tot 5. Ook vroeg ik mij soms af waarom ik zoveel tijd besteedde aan het reizen naar een werkplek om daar iets te doen wat ook gemakkelijk thuis kon. Voor mijn gevoel kon ik door een betere indeling van mijn werktijden veel meer doen, betere resultaten behalen en ook voldoende energie overhouden voor activiteiten naast het werk. Het feit dat ik er niet alleen zo over dacht, gaf me ook een steuntje in de rug bij het voornemen om HNW zo veel mogelijk toe te passen na mijn afstuderen. Het was natuurlijk nog maar de vraag wat er in de praktijk van terecht zou komen, want als toetreder tot de arbeidsmarkt heb je vaak niet zoveel te willen en moet je jezelf voegen naar de gewoontes en gebruiken van het al werkende deel van onze bevolking. De organisatie waarvoor ik na mijn afstuderen aan de slag ging, was gelukkig berekend op HNW. Voorzien van een laptop kon iedereen werken waar en wanneer hij of zij wilde. De directeur had zelfs geen eigen werkplek op ons kantoor en werkte op afstand. We hadden overal toegang tot onze e-mail en de server met gezamenlijke documenten. Later maakten we ook gebruik van Google Docs om documenten te delen en er gezamenlijk aan te werken. Ik was regelmatig op kantoor te vinden om daar te werken of te overleggen. Wanneer ik liever thuis werkte om geconcentreerd te kunnen werken, dan kon dat ook. Overleggen deden we dan via de telefoon of Skype. Ik ben blij dat ik de mogelijkheid kreeg om HNW in de praktijk te brengen. De werkzaamheden leenden zich er ook voor. Ik besef dat ik daarin bevoorrecht was omdat niet iedereen dit kon. Veel mensen hebben geen keus omdat hun werkzaamheden of werkgevers het niet toestaan. Ik zie bij veel mensen een

184

omschakeling in hun opvattingen over de organisatie van werk. Ook neemt de laatste tijd de aandacht voor HNW enorm toe. Ik ben ervan overtuigd dat veel mensen beter af zijn met de mogelijkheden die het biedt en dat het een betere balans tussen werk en privé kan geven. Werkzaamheden afstemmen op wie je bent en hoe je in elkaar zit, verhoogt op termijn je productiviteit en plezier in het werk.

185

(af)studeren2.0 Jelle te Loo Opgroeiend onder het dak van een watersportonderneming was ik meer dan gewend aan flexibele werktijden. Niet alleen het aantal uren maar ook doordat de watersport door de seizoenafhankelijkheid heel drukke en heel rustige tijden kent. Een logische stap na de Sportklas op de middelbare school was de opleiding sportmanagement op de Haagse Hogeschool. De sportacademie kenmerkt zich, vind ik, door nadruk op de persoonlijke invloed die je als sport­managers kan hebben in het dagelijks werkveld. De vrijheid die de verhalen over minor Werken 2.0 uitademde en de zoektocht naar de juiste manier in gebruik van social media leidden ertoe dat ik de uitdaging aanging, ook al heb ik geen ICTachtergrond. De verhalen en ervaringen van minor Werken 2.0 zelf worden in dit boek groots uitgemeten. Daarom ben ik heel enthousiast om mijn ervaring met (af)studeren 2.0 in de maanden na minor Werken 2.0 te delen. Alles wat we hebben meegemaakt en geleerd tijdens de minor vormt voor mij de leidraad voor de manier waarop ik mijn afstudeertraject heb ingevuld. Het begon met het zoeken naar een stageplek. Met het minor Werken 2.0 stageplekken-google-sheet kwam het initiatief om van elkaars netwerk gebruik te maken. Zelf nam ik na een lange brainstorm de stap om ook Twitter eens in te zetten. Maar ik was zelf nog geen actieve twitteraar. Dus vroeg ik @Vivjan of hij iets wist binnen zijn netwerk. Na een uitgebreide motivatie e-mail volgde een aantal mogelijkheden. Binnen een week had ik een afspraak bij @Jorisc17 die met Coppes Personal Branding is gespecialiseerd in de begeleiding van topsporters en (sport)organisaties in relatie tot de inzet van social media. Het toevallige feit wil dat Joris Coppes ook nog eens werkzaam is bij Microsoft. Dit betekent dus geen vaste werkplek, communiceren en delen via cloud services en informatie inwinnen via de digitale snelweg. Naast een aantal hard copy boeken heb ik ook veel digitale boeken geraadpleegd. Het leek mij een goed idee om hiervoor de Office live dienst te gebruiken, nadat we bij de minor met Google werkten. Via diensten als Dropbox kwam ik niet

186 ik hoop dat ik nog weet hoe ik een pen moet gebruiken straks #tentamen #kb33 17-Jan-11 10:12 | @jteLoo

verder dan 4 GB opslag. Daarnaast is de Office-dienst ook met de desktopversie (voor Mac) te gebruiken. Met de 50 GB opslagruimte kon ik al mijn documenten up to date houden en waren altijd de juiste versies gedeeld met Joris en mijn docent. Op- en/of aanmerkingen konden op die manier ook makkelijk door beiden worden geplaatst. Met mijn onderzoek probeer ik een antwoord te geven op de vraag hoe topsporters aan de hand van social media hun sponsors een dienst kunnen bewijzen. Een soort sponsorcontract 2.0 waarbij social media-tools als Twitter en Facebook de kans bieden om als fan in direct contact te staan met je favoriet, je idool. En daarnaast biedt het een mogelijkheid voor de sporter om zijn/haar inkomen voor nu (en later) veilig te stellen. Grote NBA-spelers in Amerika zijn groots vertegenwoordigd in de lijst van meest invloedrijke atleten in social media. Maar velen van hen weten niet hoe dat komt, afgezien van het feit dat ze veel fans hebben. Kijk hier voor het volledige overzicht. http://www.cnbc. com/id/42749405 Om als topsporter in Nederland op te vallen dien je een duidelijk verhaal te hebben dat de moeite is voor fans om te volgen. Alleen het behalen van overwinningen is niet genoeg om interessant te zijn. Achter die prestaties en overwinningen zit een persoon met een verhaal. Tot slot wil ik mijn visie geven op de berichten dat Generatie Y het niet zo ziet zitten met HNW. Naar mijn mening komt dit omdat HNW niet alleen vereist dat werkplekken erop zijn ingericht en men technologische hulpmiddelen onder de knie moet hebben, maar vooral de mentaliteitsverandering dient plaats te vinden. De werkondernemende student, zoals @Vivjan dat noemde tijdens de colleges. Ook denk ik dat de heersende zesjes-cultuur een drempel vormt voor HNW door studenten. Een ondernemende student met een goed kapmes tegen opgroeide bureaucratie heeft nu meer dan ooit de mogelijkheden om van grote betekenis te zijn op zijn/haar persoonlijke vakgebied en/of interesses.

187

Ik zoek een afstudeeropdracht mbt Sport & HNW pls RT #sport #hnw #werken2.0 #s2m #kb33 #denieuwesportschool 04-Feb-11 15:12 | @jteLoo

Een jaar later na de minor Werken 2.0 Bryan Diender HNW is een hype en zal straks heel gewoon zijn. Wat vandaag nieuw is, is morgen al weer oud. Wat ik heb geleerd van HNW is dat we vernieuwing niet uit de weg kunnen gaan. Tijdens de minor Werken 2.0 gingen we aan de slag met cloud computing. Daarbij hebben we innovatie op de werkvloer van Google, Microsoft, Vodafone, Innvire in volle gang mogen ervaren. Ik kan je zeggen dat ik heel enthousiast ben over deze ontwikkelingen in werken, studeren en organiseren. Na de minor ben ik samen met Zjaedsely Agata gestart met het bedenken van sociale innovatie en crowd sourcing projecten onder de naam Wthout. Dit is een beweging die mensen laat zien dat je initiatieven ook zonder budget voor elkaar kunt krijgen. Tijdens onze projecten hebben we kennis kunnen maken met succesvolle organisaties en entrepreneurs. Werken 2.0 heeft mijn leefwijze, leerwijze en denkwijze totaal veranderd. Tijden locatieonafhankelijk werken met behulp van social media en nieuwe marketing is hoe ik mij op dit moment voortbeweeg. Door deze technologische vooruitgang ontdek ik steeds weer nieuwe mogelijkheden die mijn dagelijks leven kunnen ondersteunen. Maar het is ook oppassen, want ik zie dat internetten een soort verslaving is gaan worden doordat er op internet altijd wel wat te beleven, ontdekken of leren is. Internet heeft geen sluitingstijd. Zo zie ik de grenzen van online en offline maar ook die van persoonlijk en zakelijk vervagen; hierdoor zullen er nieuwe problemen ontstaan, maar daar zullen straks ook oplossingen voor komen.

188 inspiratievolle verhalen van @bddiender :D zie ook @wthout en @shareyournext #kb33 23-Nov-10 10:08 | @anoukdekeijzer @Annek90 idd, ik heb een presentatie gegeven voor de klas #kb33 :D over o.a. @shareyournext @wthout  23-Nov-10 12:45 | @bddiender

Wanneer Het Nieuwe Werken oud is Kim Castenmiller Herinneren we ons in 2025 nog de term HNW? Of is het dan allang niet meer nieuw? Een blik in de toekomst. In 2025 is Generatie Y allang niet meer jong en startend. Het aantal ZZP’ers is vele malen groter dan nu. Organisaties zijn niet meer de logge, ingewikkeld gestructureerde instituten van rond de eeuwwisseling. Afdelingen kennen we niet meer. Wel passiegebieden, ofwel verantwoordelijkheidgebieden. We kennen geen medewerkers of werknemers meer. Wel meewerkers. Er is geen onderscheid meer tussen vaste en flexibele medewerkers. Iedereen heeft een individueel contract op maat waarin is vastgelegd voor welk verantwoordelijkheidgebied je werkt, welke rol je daar vervult, welke talenten je inzet, welke resultaten of toegevoegde waarde jouw inzet zal hebben, hoelang je verwacht mee te werken en welke tarifering daar tegenover staat. Niks over het aantal uren, niks over je opleidingenbudget, niks over je vaste thuiswerkdag. Je wordt ook niet meer gefaciliteerd in ondersteunende middelen. ‘Bring Your Own Device’ is de norm geworden. Er werken slechts een paar slimme techneuten in het ICT-domein die je helpen om je eigen middelen aangesloten te krijgen op het netwerk. Van software in de cloud wordt volop gebruikgemaakt. Aan leaseauto’s wordt niet meer gedaan. De leasemaatschappijen kennen een andere insteek. Jouw bedrijf kan toegang kopen tot het wagenpark, als meewerker beslis je van dag tot dag of je via een app een auto boekt. De gebouwen van organisaties kennen fysiek ook de domeinindeling van de verantwoordelijkheidsgebieden. Veel organisaties stellen een deel van hun gebouw open voor meewerkers van andere organisaties of van klanten. Gebouwen zijn creatieve ontmoetingsplekken geworden van mensen met dezelfde passie en activitei-

189

ten. In 2025 is er overal internetverbinding. Met de app ‘plekje vrij’ boek je een werkplek voor een uur of langer in het gebouw van jouw klant. ’s Morgens check je in op het technologische domein van jouw verantwoordelijkheidsgebied, waar je ook bent. Je ziet real time wat de status is van de activiteiten van andere meewerkers in jouw gebied. Je weet direct wat jij wil gaan oppakken en wat er nodig is. Een functiebeschrijving of manager heb je hier niet meer voor nodig. Managers zijn er nog wel, maar ze hebben een heel andere rol. Ze kijken naar het grotere geheel, bewaken de samenhang, monitoren de uitkomsten van het werk en komen in beeld wanneer problemen in de samenwerking tussen een aantal meewerkers zich niet vanzelf oplossen. De managers, veruit in de minderheid, kennen geen rang meer en zijn vaak zelf naast hun managersverantwoordelijkheid ook uitvoerend aan de slag. Dit nieuwe model zorgt voor een flink hogere productiviteit, wat hard nodig is na de hausse aan uittredende babyboomers van de afgelopen decennia. Vaste collega’s zijn er niet meer. Meestal is er wel een aantal mensen dat langer in een verantwoordelijkheidsgebied werkt. Er zijn geen vaste overleggen ingepland. Alles gebeurt op basis van de behoefte en op aangeven van de meewerkers zelf. Als iemand denkt dat het zinvol is een overleg te plannen, dan wordt dat op het online domein voorgesteld. De betreffende meewerkers krijgen een melding op hun telefoon en kunnen direct aangeven of ze het wel of niet zinvol vinden. Degene die het initiatief neemt, is ook de leider van het gesprek. Dit geldt eigenlijk voor alles in de nieuwe organisatie: iedereen is een leider in zijn eigen werk en van zijn eigen initiatieven. Als meewerker ben je dus het ene moment leider en het andere moment volger. Zolang jij de toegevoegde waarde levert en je rol pakt zoals afgesproken in het contract, gaat het goed. De manager van het verantwoordelijkheidsgebied loopt alleen bij je langs wanneer dat niet het geval is. Maar zover komt het niet snel, want het zelfregulerend vermogen van mensen die werkzaam zijn in hetzelfde verantwoordelijkheidsgebied, is zo groot, dat je continu van feedback wordt voorzien. Feedback heeft zijn zware lading verloren doordat er geen functioneringsgesprekken en beoordelingsgesprekken meer bestaan. Online kunnen klanten, meewerkers uit jouw eigen domein en andere domeinen aangeven wat ze van je toegevoegde waarde vinden en dienovereenkomstig word je betaald.

190

@rkatoen: Leuk! Ook @kimcastenmiller van het boek “Gen Y aan het werk” wil haar steentje bijdragen aan ons boek #HNW volgens Gen Y #kb33

Terug naar de dag van nu. De manieren van werken en organiseren in veel grote organisaties stammen nog uit het Industriële Tijdperk. De tijd van de fabrieken en het gedachtegoed van Taylor. Alles is gebaseerd op de gedachte dat mensen liever lui dan moe zijn, en dat werk het beste georganiseerd kan worden door het op te knippen in delen (lees: taken en functies), om de uitvoering ervan vervolgens strak te gaan managen. Met HNW zijn we de eerste structuren die belemmerend werken, stammend uit het Industriële Tijdperk, van ons aan het afschudden. Dit proces van afschudden, ons losmaken van oude niet werkzame structuren, gaat nog wel een tijdje duren. Niks is moeilijker dan dat. Het oude vertrouwde loslaten vraagt moed. Want pas als het oude is losgelaten ontstaat er ruimte, voor het ontdekken van nieuwe structuren. En dan heb je dus een periode waarin je het niet weet. Managers in organisaties die gericht zijn op beheersen, vinden dit een lastige zaak. Generatie Y dwingt ons echter wel die weg van vernieuwing op te gaan. Ze verwachten van organisaties dat de mens centraal staat, dat technologie en structuren ondersteunend zijn aan wat de organisaties en de mensen daarbinnen willen, in plaats van andersom. In mijn visie is HNW het inluiden van het 21ste-eeuwse tijdperk waarin we andere manieren van werken en organiseren ontdekken. Een tijdperk waarin de mens weer centraal staat en het bestaansrecht en doel van de organisatie weer leidend worden. HNW is pas het begin. En zolang we nog organisaties kennen waar de prikklok bij de deur hangt, hebben we nog een lange weg te gaan voordat we kunnen zeggen ‘O ja, toen hadden we het nog over HNW’.

Over Kim Castenmiller en KIMverandert Kim is organisatiepsycholoog en veranderkundige. In 2007 richtte zij KIMverandert op. KIMverandert houdt zich bezig met de menselijke kant van organisaties en veranderingen. KIMverandert is een organisatie die de nieuwe economie goed verstaat, momenteel bestaande uit twee vaste medewerkers, een flexibele schil van ZZP’ers en een zestal strategische partnerships waarin meerdere zpp’ers en organisaties zijn verenigd. Kim werkt op strategisch niveau met managers en HR-afdelingen om bezieling in organisaties terug te brengen. In 2009 publiceerde Kim haar eerste boek ‘Generatie Y: aan het werk’ over de invloed van Generatie Y op organisaties en HRM-beleid.

191

Nawoord Allereerst Kudo’s voor de auteurs van dit boek, want Ronald, Tamar, Sofia en Gerben hebben van iets dat begon als idee, werkelijkheid gemaakt. Een boek geschreven door Generatie Y over hun beleving van HNW tijdens de minor Werken 2.0 aan de Haagse Hogeschool. Zonder de medewerking van alle betrokken bedrijven en gastsprekers zou het niet mogelijk zijn geweest om de minor zo aantrekkelijk te maken voor studenten. Veel dank hiervoor! Waardering voor onze aandeelhouders voor het geloof in het boek en een woord van dank aan de Haagse Hogeschool, met name Gert de Ruiter, directeur van de Academie van ICT & Media, voor het vertrouwen en het mogelijk maken van deze vernieuwende minor.

De minor Werken 2.0 Het begon in 2007 toen ik door de Haagse Hogeschool werd benaderd om deel te nemen aan een rondetafelgesprek met het managementteam van de Academie van ICT & Media, samen met een aantal grote ICT-dienstverleningsbedrijven. Het onderwerp van gesprek: Hoe kunnen we met elkaar zorgen voor een betere aansluiting tussen onderwijs en bedrijfsleven? Ik had toen nooit kunnen bedenken dat mijn opmerking tijdens die sessie (betrek het bedrijfsleven meer bij het onderwijs, maak ons er onderdeel van en samen zorgen we voor de aansluiting) zou leiden tot een docentschap en een publicatie van een boek. Na de bijeenkomst werd mij gevraagd om mijn opmerking in de praktijk te brengen. Zo kwam ik in contact met Peter Becker en ik wist dat er iets moois ging gebeuren. Het basisconcept van de minor Werken 2.0 ontstond snel. Laat studenten kennis vergaren over nieuwe manieren van communiceren en samenwerken (web 2.0 en enterprise 2.0), maar ook met organisaties die zich met het fenomeen HNW

193

Minor Werken 2.0 aka #kb33 was een erg gaaf blok!! Bedankt bedrijven, gastsprekers, @vivjan en iedereen! Nu nog even n boek schrijven.. ;) 04-Feb-11 16:36 | @TamarvdR

bezighouden. Dus een open en ondernemende minor met veel bedrijfsbezoeken en gastsprekers, ter inspiratie, maar ook voor het aangaan van contacten, zodat de student een stageplaats of een eerste baan voor zichzelf kan regelen. En met als hoger gelegen doel dat het voor de student mogelijk wordt een meer bewuste keuze te maken voor de eerste stappen in zijn of haar professionele carrière. In het eerste jaar ondersteunde IBM de minor met het ter beschikking stellen van Lotus Connections en SameTime voor het Enterprise 2.0 gedeelte, en Atlassian leverde de samenwerkingsmodule met haar enterprise wiki Confluence. Het geheel werd gehost door PINS en geïntegreerd door Atos. Kortom, een Werken 2.0 ICT-infrastructuur was geregeld. Maar geen minor zonder bedrijfsopdrachten en gastsprekers. LinkedIn bood uitkomst; na het plaatsen van een oproep in verschillende relevante groepen hebben we meer dan honderd reacties ontvangen van bedrijven die wilden meewerken; social media werken! Op basis van vervulde opdrachten binnen de overheid als consultant en participant in Ambtenaar 2.0 heb ik contact gezocht met Davied van Berlo en Marloes Pomp. Davied was en is het gezicht van Ambtenaar 2.0 en Marloes vervulde de functie van projectleider van Ambtenaar voor de toekomst. Beiden waren bereid mee te werken en zo ontstonden de opdrachten voor de studenten, namelijk het uitvoeren van een Factor 4 Index-onderzoek bij verschillende ministeries en het opleveren van adviesrapporten. De factor 4 Index is een ist-soll-analyse, ondersteund door Microsoft en ontwikkeld door Boer en Croon, om te bepalen waar een organisatie staat met betrekking tot HNW en waar de organisatie in de toekomst naartoe wil. Tijdens de tweede minor zijn we overgestapt naar Google Apps als samenwerkingsplatform, aangezien het technisch een fluitje van een cent is om te deployen en de tools van Google eenvoudig en intuïtief werken. Wederom werd gekozen voor dezelfde formule, maar nu werden de studenten zelf verantwoordelijk voor de keuze van gastsprekers, bedrijfsbezoeken en de organisatie daaromtrent. Tijdens deze minor werd de basis gelegd van het boek dat u nu gelezen

194

#kb33 was een top blok, zou het zo weer doen! wil iedereen ook bedanken voor de gezelligheid met name vodafonegroep 04-Feb-11 22:29 | @MHolman6

hebt. De studenten van deze minor hebben verslagen gemaakt van bedrijfs­ bezoeken en verhalen opgetekend van gastsprekers en ondertussen waren ze op een satellietlocatie ook nog eens getuige van de eerste Ted X Amsterdam. Het verhaal van de minor Werken 2.0 heeft zich verspreid over de Haagse Hogeschool, hetgeen leidde tot een overintekening. Uiteindelijk zijn zestig studenten toegelaten tot de minor 2010-2011. Voor deze minor hebben we besloten een netwerkorganisatie op te tuigen, bestaande uit teams voor ICT, Events, Fondsenwerving, Boek schrijven, KLM, Ahold, Buitenhuis, KPN/Getronics, Vodafone en Atos. De ICT-groep was verantwoordelijk voor de Google Apps-omgeving en heeft een advies uitgebracht aan de Haagse Hogeschool m.b.t. cloud computingoplossingen in het hoger onderwijs. De Events-groep was verantwoordelijk voor het inregelen van bedrijfsbezoeken en gastsprekers. De Fondsen-groep had als opdracht meegekregen om te zorgen dat er genoeg social media-kabaal gemaakt zou worden om alle aandelen voor het boek te verkopen. De Boekgroep, de groep met de langste adem, zou het boek compileren, aanvullen en redigeren. De KLM-groep had als opdracht een nieuwe mobile app te bedenken, die gebruikmaakt van location based services en social media. De Ahold-groep mocht de KB33 gebruikersondersteuning inregelen tijdens de go live date van Google Apps op het hoofdkantoor van Albert Heijn. Voor Atos is een vergelijkend onderzoek uitgevoerd naar de cloud based services van Google en Microsoft. Naast ICT kreeg ook huisvesting aandacht; zo mocht de Buitenhuis-groep een volledig pand denkbeeldig inrichten volgens de principes van HNW. Generatie Y als werknemer stond centraal bij de opdrachten van Vodafone en KPN/ Getronics. Een zeer geslaagde minor was het resultaat met de gecombineerde inzet van bedrijven, studenten en docenten. Er wacht ons een nieuwe uitdaging voor de komende minor; we denken die te hebben gevonden in het tijdelijk operationaliseren van de Innovatiefabriek in Zoeter­meer, de launch van seats-to-learn. Jan Krans

195

V.l.n.r. Ronald Katoen, Jan Krans, Gerben Jacobs, Sofia Skoblikov, Peter Becker en Tamar van der Riet.

De aandeelhouders

eburon, Aart Bontekoning, geen gezeyk iedereen rijk, meedenken door meedoen, FrankGod, Schrooten, Advantive, Architoop, Dicabrio, EAMooij, Edwin Cornet, Faziel, gerdygeersing, InaW, kbmaat, moetd, MonsterCrab, PGuliker, postma.paul, R&T, rolandhuizer, samvanbuuren, Share, sljtwigge, tondk, wesselim, wieskustner, Marlin, rkatoen, RuudElsinghorst, Walter de Jongh, [email protected], Maaikyz, jhengefeld, adanoukaron, Boijmans, Carolus, etmjansen, Franck Pieters, FvB, gonnyvink, HanvanderZee, igorterhalle, IPO, Jac-san, Kees van der Riet, kpmajoor, luckyrex, m.de.man, martinabezemer, MVDB, PiAir, Ralphkooi, rpdjo, rvasterman, Vivjan, Fjx01, MASouverein, rntvndrlst, Th.Penning, kraay182, loes tromp, margreethibma, msimons, nancydobbe, Rbuckens, Thompsen1313, @Marcel_Wouters, anjani, anouk_88, Careerwise.nl, CFEenink, Cleef, dbreuning, dm.6891, eleni48, feikevanderwerf, frankmeeuwsen, gerbenjacobs, GioKromo, Groene Knolamoniet, Harmjean, JeroenArts, jgriffioen, JHeinen, Jos van Dijk, Kees Hoogakker, kevincornelissen, Logfather, MaxJanssen, michielverbeek, mniq, moniqueroosen, Paulo, Poekepoek, pterlouw, r.e.kofman, radegroot, raidho, rdegroot, remkovanderhoning, robberthomburg, sdemeijere, Secm, sjoekh, Sofia, tomverhoeff, Troje Training en Theater, tvangeffen, vincentvv, xkupers, @AvanderBij, Andrew Teunissen, inekes, janhuisers, Jedek, kittyber, marco­kelly, Marlon Visch, MarrkDJ, martijnbaten, NicoleHofland, niels77, sheryllimburg, Super Driesen, TvdRiet, BernadetteDeitmers, E.C Nell, Grant38, harrold.scheper, JandB, jteloo, jupp, jvdgoot, kjmollema, mhsmit, moniquevanmaare, mstolk, peterbeekhuis, Sigrid, talkgirl141, ToinXXL, unen0011, wessel sikma, wieleman, wjvdkwaak, Afeijen, Andreasprins, AnnaFloortje, annejan, Arnoud, arthurnederlof, bartzuid, basdenuijl, bertk, biancaatje91, brendazandsteeg, BSijbrandij, cketelaar, coevanw, Ddonkers, deWringer, djasp, Dmesritz, Doorloper, Effener, egidvanhoutem, EnnoSoeren, ermo, estter1d, Falentijn Loopbaancoaching, froeling, gdudink, gielkamp, GJB, gngoudriaan, hanriette, hprins, IJoosten, ingejansen, IngridKerr, Janvet, jcsmaal, Joostveenema, Joseph Kessels, josvanhelvoort, karim, KB33, kiksgreggel, Klazine, lucita, Markant, Marlies, martijnengler, MartinJasper, mavgroen, mcwvalstar, mennovb, mgloudem, mirjamnh, Monique Drent, mrevet, Muldimedia, Nelis, NielsGouman, Nynkedolle, patrickschoen, PDonath, pergrijn, Quintenajax, Rdebruin, reinierpeeters, reneevandijk, RheBes Management Support, rikketik21, Rots, rvw, schoterbos, Sweetmarien, Teddy, tobiasebbers, tpotma, weszel, widska, willemvermeer, yertur, ylekfifi, Yosje, 07085907, Aaltje, Attapit, Bianca27, biancagalesloot, CKJudith, davidfortuin, eicoree, erikinfo, godfried, Harriekeusters, ihoogeveen, jacobbos, jafra31, janjv, joswielink, jpwarris, juddel50, jwkooi, Kers01, lhoskens, lvankoppen, Mariken, marjok, MarkvdMeijden, MDA, Patrickvh87, Raoul, richardlalleman, rpvdkamp, Safira, sietseharkema, sjoerdhuisman79, svanlangevelde, Thimo83, tijmensen, Vasarlo, victorwollaert.

Ook verschenen bij Eburon Business:

Twitter jezelf naar een baan (ebook) Auteur:

Natasja Oosterloo



(@NatasjaO)

ISBN:

9789059725485

Reeks:

Eburon Elements

Jaar:

2011

Uitvoering:

Digitaal boek (ePub)

‘Nieuw jaar, nieuwe kansen. Werk (in Randstad) gezocht! Combi crea/organiserend. Branche bv. Internet, media, reclame, uitgeverij,’ twittert Natasja Oosterloo op 4 januari 2010. Een dag later krijgt ze een reply van een oplettende werkgever en mailt haar CV. Na een succesvol sollicitatiegesprek kan ze op 15 januari al aan de slag. Twitter kan je enorm helpen bij je zoektocht naar een baan. Aan de hand van haar eigen ervaringen vertelt @NatasjaO kort en bondig hoe zij dit aangepakt heeft en geeft je handige tips voor als je zelf op banenjacht wilt gaan in 140 tekens. In het ebook behandelt Natasja onder andere de volgende onderwerpen: › optimaal inrichten van je twitterprofiel; › interessante contacten vinden; › een netwerk opbouwen: volgen en gevolgd worden; › werken aan je gunfactor; › inschakelen van je bestaande netwerk; › gericht zoeken naar vacatures; › twitter combineren met andere sociale netwerken. http://www.eburon.nl/twitter_ jezelf_naar_een_baan

Ook verschenen bij Eburon Business:

Brandexpedition Een reis langs Europa’s meest inspirerende merken auteur:

martijn arets

ISBN:

9789059724358

Reeks:

Eburon Business

Jaar:

2011

Uitvoering :

Hardcover, geïllustreerd

Waar we ook gaan en staan, we worden altijd omringd door merken. Toch vragen we ons zelden af hoe ze zijn ontstaan. Welke filosofie hield de oprichter van een merk er op na? Welke factoren droegen bij aan het succes? Wat ging er goed? Wat niet? En hoe zorgt een merk ervoor dat het ook in de toekomst succesvol blijft? marketingprofessional martijn arets ging op zoek naar antwoorden op deze vragen en bezocht twintig Europese merken tijdens een unieke reis: de Brand Expedition. Hij zegde zijn baan op, verzamelde sponsors en mediapartners om zich heen en trok in een authentiek Volkswagen T2 busje vijf maanden Europa in. Zijn avonturen en ervaringen waren tijdens de reis te volgen via brand-expedition.eu en zijn wekelijkse artikelen in dagblad De Pers. In dit boek vertelt hij de verhalen van twintig aansprekende Europese merken als lEGO, mini, freitag en adidas, afgewisseld met foto’s, citaten en zijn belevenissen onderweg. Het boek is niet alleen interessant voor mensen die zich professioneel bezighouden met marketing en merkontwikkeling, maar ook voor iedereen die zich interesseert voor de oorsprong van Europa’s bekendste merken en de avontuurlijke verhalen, inspirerende visies en leuke anekdotes die bij hun ontwikkeling horen. “Brand Expedition is een boek met prachtige verhalen over ondernemers die hun droom tot merk uitbouwden. Onmisbaar voor degenen die authentieke merken willen bouwen!” – Rik Riezebos (EURIB/ European Institute for Brand management) “Ik vind het leuk om te zien hoe Martijn Arets de inspirerende verhalen achter merken onder een groot publiek verspreidt. Niet alleen middels dit boek, maar ook via sociale media.” – carl Elsener (cEO Victorinox) http://www.eburon.nl/brand_expedition