www.JoopLengkeek.nl
Hoofdstuk 11
Eigen vermogen bij een bv en een nv Het eigen vermogen is permanent dat wil zeggen voor onbepaalde tijd (blijvend)aanwezig in de onderneming. Het bestaat uit aandelenkapitaal en opgebouwde reserves. De reserves ontstaan door winst te maken.
1
Hoofdstuk 11 Aandelenvermogen Het aandelenvermogen is een deel van het eigen vermogen. Het is blijvend in de onderneming aanwezig (permanent). Schulden zijn geleend geld en moet worden terugbetaald, het is dus tijdelijk aanwezig in de onderneming. Geld lenen kost geld. We betalen rente (interest) en soms ook een afsluitprovisie.
2
Opgave 1
In les
Hoofdstuk 11
Waarom staat op een aandeel de nominale waarde? De nominale waarde van aandelen is verschillend. Het dividend is een percentage van de nominale waarde. Als het dividend 10% is en de nominale waarde €10, dan is het dividend €1 per aandeel. Noem een reden waarom een NV eigen vermogen nodig heeft. Een bedrijf heeft vermogen (geld) nodig om investeringen te doen. Bovendien als een bedrijf geen eigen vermogen heeft wil de bank ook geen geld (vreemd vermogen) lenen. Ook is het wettelijk verplicht (minimum €45.000) om eventuele schuldeisers te kunnen betalen. Waarom geven ondernemingen managers aandelen als gratificatie (beloning)? Om te stimuleren dat de managers goed presteren. (ze hebben belang bij een hogere waarde van de aandelen. 3
Opgave 2 + 3
In les
Hoofdstuk 11
Noem een economische reden om toch aandelen KPN te kopen in plaats van het op een spaarrekening te zetten. De koers (waarde van het aandeel) kan stijgen, zodat je er meer aan verdient dan de spaarrente. Bereken voor welk percentage onderneming Happer eigenaar is geworden na het kopen van 300.000 aandelen. Er zijn 5.000.000 aandelen. Als je 300.000 aandelen hebt gekochte is dat: 300.000 / 5.000.000 * 100% = 6%
4
Opgave 4
huiswerk
Hoofdstuk 11
Bereken voor welk percentage Doll bv eigenaar is geworden van Raggie bv. De totale nominale waarde is: 200.000 * €10 + 50.000 * €100 + 5.000 * €1.000 = €12.000.000 Doll bv koopt 480 aandelen met een nominale waarde van €1.000 dus voor €480.000 Dit is €480.000 / €12.000.000 * 100% = 4%
5
Opgave 5
huiswerk
Hoofdstuk 11
Welk bedrag moet betaald worden? De aandelen worden op de beurs gekocht en kosten dus: 500 * €16 = €8.000 Waarom is de emissiekoers (de koers waarop nieuwe aandelen verkocht gaan worden, nooit hoger dan de beurskoers? Anders kan je beter op de beurs kopen.
6
Opgave 6
huiswerk
Hoofdstuk 11
Bereken hoeveel aandelen van Kiota er in omloop zijn. Het maatschappelijk aandelen vermogen is €2.000.000 met een nominale waarde van €10. Er zijn dus €2.000.000 / €10 = 200.000 aandelen. Als er nog 50.000 in bezit zijn , zijn er dus 200.000 – 50.000 = 150.000 in omloop. Bereken het maximale bedrag aan aandelen. Er kan nog 350.000 * €25 = €8.750.000 uitgegeven worden. Er is al €16.250.000 uitgegeven, dus het maximale bedrag is: €16.250.000 + €8.750.000 = €25.000.000 Hoe wordt dit bedrag genoemd? Het maatschappelijk aandelen vermogen. Hoeveel aandelen zijn er nog niet geplaatst? Er is nog €8.000.000 - €6.000.000 = €2.000.000 niet geplaatst. Dit zijn €2.000.000 / €2,50 = 800.000 aandelen. 7
Hoofdstuk 11 Preferente aandelen Preferente aandelen hebben voorrang op andere aandelen
• De winstuitkering. • De zeggenschap (prioriteitsaandelen). • Uitkering bij opheffing.
8
Opgave 7
huiswerk
Hoofdstuk 11
9
Opgave 7
huiswerk
Hoofdstuk 11
10
Hoofdstuk 11 Emissie van aandelen Een emissie van aandelen is het uitgeven (verkopen, plaatsen, emitteren) van nieuwe aandelen door een bedrijf. Dit wordt aangekondigd in een prospectus. De emissiekoers. De nominale waarde staat op het aandeel. Dit noemen we ook wel a pari. Bijna altijd wordt een aandeel uitgegeven boven de nominale waarde. Het verschil tussen de emissiekoers en de nominale waarde noemen we de agio. Deze agio wordt een onderdeel van het eigen vermogen en noemen we op de balans de agioreserve. 11
Opgave 8 + 9
huiswerk
Hoofdstuk 11
8
9
12
Opgave 10
huiswerk
Hoofdstuk 11
10
11
13
NRC, 21 december 2013
Hoofdstuk 11
14
Hoofdstuk 11 Reserves De reserves zijn:
• Winstreserve (opgebouwde winst uit de afgelopen jaren) • Agioreserve (ontvangen bij nieuwe aandelen boven de nominale waarde) • herwaarderingsreserve (bezittingen zijn meer, of minder waard geworden)
15
Hoofdstuk 11 Reserves Waarom zijn reserves nodig?
• Het bedrijf gaat minder snel failliet. • Schulden kunnen worden afgelost en daardoor wordt er minder rente betaald. • Voor uitbreiding van de onderneming is geld nodig. • Om ook als het in de toekomst minder gaat de aandeelhouders dividend te kunnen geven.
16
Opgave 12
In les
Hoofdstuk 11
17
Opgave 12
In les
Hoofdstuk 11
18
Opgave 13
huiswerk
Hoofdstuk 11
A B
19
Opgave 14
huiswerk
Hoofdstuk 11
A B
20
Opgave 15
huiswerk
Hoofdstuk 11
A B
21
Hoofdstuk 11 Intrinsieke waarde De intrinsieke waarde van een onderneming is de waarde van de onderneming volgens de balansgegevens. De intrinsiek waarde is gelijk aan: Het eigenvermogen Of wat op hetzelfde neer komt
De bezittingen min het vreemd vermogen (de schulden)
22
Hoofdstuk 11 Intrinsieke waarde De intrinsieke waarde per aandeel berekenen we als volgt:
Intrinsieke waarde per aandeel = eigen vermogen aantal geplaatste aandelen De waarde van het aandeel op de beurs is echter veel belangrijker. Dit wordt bepaald door de vraag (en aanbod) naar de aandelen. Dit wordt bepaald door wat de beleggers vinden van de toekomstverwachtingen van het bedrijf. 23
Opgave 16
In les
Hoofdstuk 11
A B
24
Opgave 17
In les
Hoofdstuk 11
a) De ondernemingsvorm is een nv of een bv (er is aandelenkapitaal). b) Na de winstverdeling. (Er staat op de balans geen winst) c) Er is €440.000 aandelenvermogen. Er zijn dus €440.000 / €20 = 22.000 aandelen. Het eigen vermogen is : €440.000 + €240.000 + €110.000 + €90.000 = €880.000 De intrinsieke waarde is dus €880.000 / 22.000 = €40 d) Agio per aandeel: €16.000 / 4.000 = €4 Nominale waarde: €100 Uitgifte koers (emissiekoers) : €104 e) Toename eigen vermogen: 4.000 * €104 = €416.000 Of: 4.000 * €100 = €400.000 agio: €16.000 totaal : €416.000 f) De eigenaren van de preferente aandelen krijgen 8% dividend op de aandelen die ze hebben.
25
Opgave 18
In les
Hoofdstuk 11
a) Er zijn €15.000.000 / €2,50 = 6.000.000 aandelen. De intrinsieke waarde is dus 6.000.000 * €3,25 = €19.500.000 b) De reserves zijn de intrinsiek waarde min het aandelenkapitaal dus: €19.500 - €15.000 = €4.500.000
26
Opgave 19
huiswerk
Hoofdstuk 11
27
Opgave 19
huiswerk
Hoofdstuk 11
28
Hoofdstuk 11 Dividend Een bedrijf heeft winst gemaakt. Daarover wordt aan de belastingdienst vennootschapsbelasting betaald. Wat overblijft is de netto winst.
Dividend is het deel van de winst dat aan de aandeelhouders (eigenaren) wordt uitgekeerd. Wat daarna overblijft wordt toegevoegd aan de reserves van de onderneming.
29
Hoofdstuk 11 Dividend Bruto dividend: dividend voor aftrek van de dividendbelasting. Netto dividend: dividend na aftrek van de dividendbelasting. Dividendbelasting: 25% van het dividend. De dividendbelasting wordt ingehouden door de onderneming en wordt betaald aan de belastingdienst. Stockdividend: dividend in de vorm van nieuwe aandelen. Cashdividend: dividend in de vorm van geld. (de dividendbelasting wordt hiervan afgehaald). 30
Opgave 20
huiswerk
Hoofdstuk 11
31
Opgave 21
huiswerk
Hoofdstuk 11
32
Opgave 22
huiswerk
Hoofdstuk 11
33
Opgave 23
huiswerk
Hoofdstuk 11
34
Opgave 24
huiswerk
Hoofdstuk 11
35
Opgave 24
huiswerk
Hoofdstuk 11
36
Proefwerktraining
huiswerk
Balans per 31/12/2006
(* €1.000)
Gebouwen Overige vaste activa Overige bezittingen
€10.000 €15.000 €47.000
Aandelenvermogen Reserves Vreemd vermogen
Hoofdstuk 11
€16.000 €24.000 €32.000
€72.000 €72.000 De aandelen zijn €20 nominaal. Nieuwe aandelen voor nominaal €4.000.000 tegen een koers van €40. De gebouwen moeten voor €500.000 worden opgewaardeerd. De overige vaste activa zijn 5% meer waard.
a) Bereken de intrinsieke waarde van een aandeel voor de emissie en herwaardering. Er zijn €16.000.000 / €20 = 800.000 aandelen (16.000.000 + €24.000.000 ) / 800.000 = €50 b) Geef de gevolgen van de emissie voor de balans. Maatschappelijk aandelenvermogen neemt €14.000.00 toe Geplaatst aandelen vermogen neemt met €4.000.000 toe. 37
Proefwerktraining
huiswerk
Balans per 31/12/2006
(* €1.000)
Gebouwen Overige vaste activa Overige bezittingen
€10.000 €15.000 €47.000
Aandelenvermogen Reserves Vreemd vermogen
Hoofdstuk 11
€16.000 €24.000 €32.000
€72.000 €72.000 De aandelen zijn €20 nominaal. Nieuwe aandelen voor nominaal €4.000.000 tegen een koers van €40. De gebouwen moeten voor €500.000 worden opgewaardeerd. De overige vaste activa zijn 5% meer waard.
b) Geef de gevolgen van de emissie voor de balans. Toename van het aandelenkapitaal: €4.000.000 Toename van de agioreserve. 100.000 (nieuwe aandelen) * (€40 - €20) = €2.000.000. c) Toename van de herwaarderingsreserve. €500.000 + 5% van €15.000.000 = €1.250.000 d) Bereken de intrinsieke waarde van een aandeel na de emissie en herwaardering. (€16.000.000 + €24.000.000 + €4.000.000 + €2.000.000 + €1.250.000) / ( 800.000 + 100.000) = €52,50
38
Proefwerktraining
huiswerk
Balans per 31/12/2006
(* €1.000)
Gebouwen Overige vaste activa Overige bezittingen
€10.000 €15.000 €47.000
Aandelenvermogen Reserves Vreemd vermogen
Hoofdstuk 11
€16.000 €24.000 €32.000
€72.000 €72.000 De aandelen zijn €20 nominaal. Nieuwe aandelen voor nominaal €4.000.000 tegen een koers van €40. De gebouwen moeten voor €500.000 worden opgewaardeerd. De overige vaste activa zijn 5% meer waard.
10% stockdividend en 5% cashdividend Bezit: 2.000 aandelen e) Hoeveel is het cashdividend? 5% * 2.000 * €20 = €2.000. f) Hoeveel aandelen worden ontvangen? 10% van 2.000 = 200 aandelen 39
