Het beste van Jaarverslag Federatie Opvang 2010

Het beste van 2010 Jaarverslag Federatie Opvang 2010

Het beste van 2010 Jaarverslag Federatie Opvang 2010

JAARVERSLAG FEDERATIE OPVANG 2010 | 1

Colofon Uitgave: Federatie Opvang Bezoekadres: Regentesselaan 31, 3818 HB Amersfoort Postadres: Johan van Oldenbarneveltlaan 34 – 36, 3818 HB Amersfoort Telefoon: 033 – 461 50 29 Fax: 033 - 461 80 64 E-mail: [email protected] Website: www.opvang.nl Ontwerp: DAVstudio Fenna Westerdiep, Amsterdam Redactie: Groot Haar + Orth, communicatie en advies Eindredactie: Johan Gortworst, Tina Marie Schuurmans en Bernd Timmerman .


Inhoudsopgave:

Voorwoord

4

Opvang in het nieuws

6

Financiering en bedrijfsvoering

12

Wonen, welzijn en meedoen

16

Huiselijk geweld en veiligheid

20

Informatiemanagement

24

De leden van de Federatie Opvang

26

Het organigram van de Federatie Opvang

27

De 4 dossierteams

28

Lijst van medewerkers

28



Voorwoord ‘Why should it be easy?’ is een uitspraak van een artieste die ik in een interview opmerkte. Ze had een topprestatie verricht, op voorhand onmogelijke opgaven overwonnen met dansers, decor en belichting en met een klinkend resultaat. De toeschouwers zagen een soepel lopende voorstelling zonder wetenschap van wat er zich vooraf aan opofferingen had afgespeeld. Dit beeld vind ik van toepassing op onze vereniging en het werkapparaat voor het jaar 2010. Het was op alle fronten een top jaar. Cliënten mogen niet dupe van crisis zijn De politieke omgeving veranderde. De regering kondigde grote bezuinigingen aan. Gemeenteraadsverkiezingen en Tweede Kamerverkiezingen volgden elkaar op. Daarna kwam de formatie, een nieuw Kabinet en een regeerakkoord, waarin grote stelselwijzigingen werden aangekondigd. De Vereniging sloot zich niet op, maar liet duidelijk blijken proactief op deze ontwikkelingen te reageren en de sprong naar voren te wagen. Al in een vroeg stadium zochten we contact met politici en beleidsmakers bij departementen en andere stakeholders om afspraken te maken over de toekomst. We overlegden op bestuurlijk en topambtelijk niveau. Onze boodschap was duidelijk: we snappen dat de financieel-economische positie van het land ernstig is. We zijn bereid om ons aandeel te leveren. Onze opdracht hierin is om pal te staan voor de groep cliënten die we bedienen en die in deze tijden moeilijk van zich laat horen. Zij mogen niet de dupe worden van de crisis en door alle wijzigingen tussen wal en schip vallen. We hebben de afgelopen jaren goed werk gedaan met een persoonsgerichte begeleiding. Blik op toekomst Het onverwachte vertrek van Ineke Smidt, de directeurbestuurder van de Stichting Federatie Opvang, bracht de al lopende discussies over de koers en de vernieuwing van de Vereniging en de Stichting in een stroomversnelling. Het bestuur besteedde naast de ontwikkelingen in de politiek maatschappelijke omgeving, ook de nodige tijd om de bakens uit te zetten voor de komende jaren. Daarbij wetend dat het om een positiebepaling gaat met de kennis van nu. Het speelveld kan door alle aangekondigde stelselwijzigingen over een aantal jaren geheel anders zijn. In de visie van het bestuur vernieuwt de vereniging zich. De vereniging Federatie Opvang kiest voor de externe vertegenwoordiging een eigen bestuurlijk boegbeeld. De tweede lijn is dat de branche zichzelf versterkt en omvormt tot een volwaardige branche door ook de werkgeversfunctie voor de leden te vervullen. Vooruitblik Het is duidelijk dat de leden de impact van de bezuinigingen gaan merken. De regering is doordrongen van de noodzaak om de steeds stijgende zorgkosten af te remmen en liefst om te buigen. Het rijk trekt zich steeds meer terug tot kerntaken en verwacht dat de gemeenten efficiënter en effectiever maatschappelijke uitsluiting kunnen voorkomen en het meedoen bevorderen. Zonder individuele aanspraken. De stelselwijzigingen leiden tot een forse geldstroom naar de gemeenten. We doen ons best om een deel van dit geld door te geleiden naar de centrumgemeenten. Hoe dit ook afloopt, deze ontwikkeling zal er ook toe leiden dat er meer toetreders komen tot het gemeentelijke speelveld. Is dit alleen maar een bedreiging? Zeker niet. Gemeenten zijn gebaat bij lokale aanbieders van zorg die oplossingsgericht meedenken. Die nieuwe verbindingen aangaan met andere aanbieders en zodoende een aantrekkelijk en concurrerend aanbod kunnen doen. We zien nu al in sommige regio’s dat aanbieders van verschillende achtergronden bij elkaar komen en aftasten waar, door samenwerking, winst te halen is. Zij onderzoeken ook de mogelijkheden van de nieuwe media. Als vereniging zullen we dit proces ondersteunen. Het is van groot belang voor de lokale profilering en positionering, dat gemeenten weten dat achter een lid een sterke brancheorganisatie staat die de kwaliteitsontwikkeling van de leden ondersteunt. Die meehelpt om de effecten van de geleverde zorg en begeleiding zichtbaar te maken. Het kabinet heeft als uitgangspunt dat men in de zorg wil uitgaan van ‘high trust – high penalty’. Ook voor het gemeentelijk domein vinden we dit een goed uitgangspunt. Op basis van vertrouwen resultaatsafspraken maken, goed tussentijds toetsen en overbodige verantwoording schrappen. Voor de vereniging en het landelijk bureau in Amersfoort breken nieuwe tijden aan. De vereniging zal zelf meer de kaders voor de landelijke belangenbehartiging bepalen, daarbij geadviseerd door een deskundig bureau. De vernieuwing van de vereniging moet leiden tot een meer flexibel en krachtig werkapparaat, dat ook aantrekkelijk wil zijn voor maatschappelijke organisaties in de omgeving van de vereniging. Dienstbaar en eigentijds. Geen logge en complexe verbanden, maar actieve coalities en snel inspringend op de actualiteit. Een mooi plan. Niet gemakkelijk om waar te maken. Maar waarom zou het gemakkelijk moeten zijn? René Paas Voorzitter Vereniging Federatie Opvang



Januari 1 januari Soepbus Den Haag afgebrand Tijdens Oudejaarsnacht is de Soepbus van de Kessler-stichting uitgebrand, vermoedelijk door brandstichting. Deze bus rijdt al jaren elke nacht door de stad om dak-lozen te voorzien van soep, brood en wat te drinken. De bus is destijds - 2007 - dankzij giften gekocht en speciaal geschikt gemaakt. 9 januari Netwerk filmt gedwongen opname winteropvang Amsterdam Gezien de extreme weersverwachtingen besloot burgemeester Cohen van Amsterdam tot het instellen van een noodverordening. De gemeente ziet het als haar taak om burgers te beschermen tegen deze extreme weersituatie als zij hier zelf niet, of onvoldoende, toe in staat zijn. Door onvoldoende bescherming tegen de kou bestaat een gerede kans op onderkoeling, mogelijk zelfs met dodelijke afloop. Met de noodverordening kan de gemeente personen dwingen gebruik te maken van gemeentelijke hulpverlening tussen 23.00 uur en 07.00 uur. 27 januari Wmo-raad met cliënten GGz en maatschappelijk opvang In Leeuwarden is een Wmo-adviesraad geïnstalleerd van cliënten uit de daklozenopvang, verslavingszorg en geestelijke gezondheidszorg. Leeuwarden is daarmee koploper. De Wmo (Wet Maatschappelijke Ondersteuning) heeft naast de bestaande raad nu ook een raad die spreekbuis is voor de cliënten zelf en de gemeente adviseert. 30 januari Huiselijk geweld voornaamste oorzaak moord en doodslag Dit blijkt uit het onderzoek dat door Bureau Beke uit Arnhem in opdracht van het Landelijk Programma Huiselijk Geweld en de Politietaak is uitgevoerd. Voor dit onderzoek zijn alle moord en doodslagen uit 2006 geanalyseerd. Verder is aan de hand van representatief casusonderzoek een profielschets gegeven van tien dodelijke huiselijk geweldzaken. Het blijkt dat één op de drie moord of doodslagen in Nederland wordt veroorzaakt door huiselijk geweld. Daarmee is huiselijk geweld de voornaamste oorzaak van alle moord en doodslagen in Nederland.

Februari 2 februari Snelle signalering door Meldcode Huiselijk Geweld Staatssecretaris Bussemaker en minister Rouvoet presenteerden de Meldcode Huiselijk Geweld. De Meldcode moet leraren, zorgverleners en jeugdhulpverleners alert maken op signalen van mishandeling en stimuleren om melding te maken. ‘Als professionals een meldcode gebruiken, maken ze twee tot drie keer sneller melding van mishandeling, blijkt uit onderzoek”, zei Bussemaker. 8 februari Amsterdamse Skaeve Huse voortgezet en uitgebreid Na succesvolle evaluatie van het project Skaeve Huse in Amsterdam heeft de gemeente met de samenwerkende partijen, waaronder HVO Querido en woningcorporatie De Key, besloten tot een uitbreiding van de bijzondere woonvorm. Uit de evaluatie blijkt dat de woonvorm een goede kans biedt om ingewikkelde en soms lastige mensen op termijn terug te laten keren in de maatschappij. 16 februari Start 3-jarig Programma MeeDoen! Sport en Bewegen voor kwetsbare mensen De Federatie Opvang heeft het meerjarenprogramma MeeDoen! ontwikkeld. Met dit programma kunnen cliënten van de instellingen voor maatschappelijke opvang, vrouwenopvang en beschermd & begeleid wonen beter meedoen in de maatschappij. Er wordt gestart met een driejarig programma Sport en Bewegen.


Tijdens de overheidsreceptie op de Olympische Winterspelen in Vancouver heeft staatssecretaris Bussemaker van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) bekend gemaakt dit initiatief te steunen en hiervoor 1,5 miljoen euro beschikbaar te stellen. Het meerjarenprogramma MeeDoen! richt zich niet alleen op Sport en Bewegen, maar ook op Activering en Werk en Zingeving en Cultuur.

23 februari Val Kabinet niet in belang van cliënten opvang De Federatie Opvang betreurt de val van het Kabinet Balkenende IV. De komende maanden ontstaat er een beleidsvacuüm. De economische crisis gaat voor veel kwetsbare mensen dit jaar zichtbare effecten krijgen en juist op dat moment ontbreekt een daadkrachtig landelijk bestuur die ernstige negatieve effecten voor de kwetsbaarste groepen tegen kan houden.

Maart 10 maart Tweede Kamer stelt 40 vragen over zwerfjongeren Naar aanleiding van het zevende rapport van de Algemene Rekenkamer over de gebrekkige opvang van dak- en thuisloze jongeren in Nederland, heeft de Tweede Kamer een lijst van maar liefst veertig vragen ingediend. De Tweede Kamer is zichtbaar ongerust over en ontevreden met het gebrek aan voortgang dat door de opeenvolgende kabinetten Balkenende is geboekt. In de vragen dringt de Kamer aan op duidelijkheid over de voortgang en de stappen die concreet ondernomen worden om een einde te maken aan dakloosheid van jongeren. 13 maart Speerpunten van klanten MO voor verkiezingen 2010 In een korte publicatie hebben de cliëntvertegenwoordigers vanuit de maatschappelijke en vrouwenopvang twaalf speerpunten geformuleerd voor de aanstaande Kamerverkiezingen. De Werkplaats Maatschappelijke Opvang van het LOC en de COMOG4 (overleg van cliëntenraden uit de G4) vragen de opstellers van de verkiezingsprogramma’s van alle politieke partijen om plannen op te nemen die moeten leiden tot verdere afname van dakloosheid in Nederland. Daarbij zijn aandacht voor mensenrechten, armoedebestrijding en werk en activering belangrijke speerpunten. 18 maart Doorpakken bij aanpak mensenhandel, huiselijk geweld en dakloosheid De Federatie Opvang en CoMensha, het Coördinatiecentrum Mensenhandel, hebben tien speerpunten benoemd van een “sociaal programma”. Tal van vraagstukken spelen de komende vier jaar een hoofdrol. Visie, oplossingen, durf en samenwerking zijn nodig om er voor te zorgen dat grote groepen mensen kunnen (blijven) meedoen, zich veilig voelen en een toekomst hebben die perspectief biedt. De verkiezingen van 9 juni zijn dan ook van belang voor kwetsbare mensen die slachtoffer zijn van mensenhandel, van huiselijk geweld en van mensen, jong en oud, die geen (t)huis hebben. 31 maart Netwerk maakt reportage zwerfjongeren Netwerk vestigde in de uitzending van 31 maart de aandacht op het grote gebrek aan opvang voor zwerfjongeren. Nederland telt zesduizend zwerfjongeren. Tot hun achttiende hebben de meesten van hun nog opvang. Jeugdzorg is voor ze verantwoordelijk tot die leeftijd. Maar na die tijd worden ze vaak aan hun lot overgelaten en moeten ze zien hoe ze tussen de oudere daklozen overleven op straat. Netwerk volgde Jordy (18) en Joey (18), twee thuisloze jongeren in Nederland. Ineke Smidt van de Federatie Opvang werd geinterviewd over de gebrekkige aansluiting tussen jeugdzorg en de wereld van de volwassenen. Zij pleit voor een Plan van Aanpak voor zwerfjongeren.


April 14 april Onderzoek Advies- en Steunpunten Huiselijk Geweld In het kader van het ondersteuningsprogramma ‘Kwaliteitsverbetering ASHG’s’ is door Bureau Dijkstra en het NJI een peiling gedaan naar het functioneren van de Advies- en Steunpunten Huiselijk Geweld (ASHG’s). Deze blijken zeer in de behoefte voorzien. Maar er ontbreekt nog capaciteit, landelijke aansturing en visie op de taken en landelijk eenduidige registratie. Ook de positie van ASHG’s in de lokale aanpak huiselijk geweld moet helder zijn, de samenwerking met partners moet effectiever en de kerndoelen moeten gewaarborgd worden. Deze richtinggevende resultaten zullen meegenomen worden in het landelijk project Kwaliteitsimpuls ASHG’s in het kader van het programma Beschermd en Weerbaar van VWS en betrokken organisaties. 15 april Campagne "Een einde aan dakloosheid" van start in EU Ter gelegenheid van de lancering van Feantsa’s Europese campagne om dakloosheid te beëindigen, sprak EU Commissaris Laszlo Andor over dakloosheid in Europa. “We are working hard on the problem of homelessness and housing exclusion. We understand the problem better, we will soon have much better data, and we have developed a shared determination to tackle homelessness and housing exclusion.” 15 april Loesje brengt ode aan Fier Loesje, het ‘meisje’ van de treffende posterspreuken, brengt een ode aan een hulpverlener van Fier Fryslân. Dit als onderdeel van de Loesje Zorgtour die dwars door Nederland gaat. De zorg slaat toe. De werkdruk in de zorg is hoog. Privatisering zorgt voor bezuinigingen en daardoor is er vaak minder personeel en minder aandacht voor de patiënt. Mensen die in de zorgsector werken, rennen de longen uit hun lijf. Patiënten en cliënten krijgen vaak niet de zorg die ze nodig hebben. Loesje bewondert de kracht van mensen die in de zorg werken en wil hen daarom een ode brengen. Loesje doet dit op papier door middel van een nieuw boekje ‘ZORGEN MOET JE DOEN, NIET MAKEN’.

22 april Koningin Beatrix bezoekt project BinnenPlaats voor dak- en thuislozen Op dinsdagmiddag 20 april 2010 bezocht Hare Majesteit Koningin Beatrix het project BinnenPlaats in Utrecht. Zij werd vergezeld door burgemeester Wolfsen van de gemeente Utrecht. De Koningin liet zich bij de GG&GD informeren over de zogenaamde ‘ketensystematiek’ van het project BinnenPlaats. Naar aanleiding van de lokale problematiek rond (verslaafde) dak- en thuislozen die zich sinds de jaren ‘90 bij Hoog Catharijne voordeed, is de keten van opvang- en woonvoorzieningen nu verspreid over de stad. Aansluitend bezocht de Koningin twee locaties en sprak met bezoekers en bewoners.

Mei 7 mei Nieuwe definitie van zwerfjongeren vastgesteld “Zwerfjongeren zijn feitelijk of residentieel daklozen onder de 23 jaar met meervoudige problemen”, zo luidt de nieuwe definitie van dakloze jongeren in Nederland. Dit blijkt uit antwoorden van de ministers Klink en Rouvoet op vragen van de Tweede Kamer. De Tweede Kamer stelde naar aanleiding van het zevende rapport van de Algemene Rekenkamer veertig vragen over de voortgang in het vinden van oplossingen voor dakloze jongeren. De ambitie van het kabinet en van betrokken partijen als gemeenten, provincies en opvanginstellingen is dat in 2014 alle zwerfjongeren van straat zijn gehaald. Daartoe zal een persoonsgerichte aanpak en sluitende samenwerking worden ingevoerd.

10 mei Sporters steunen campagne MeeDoen voor dak- en thuislozen Rick Hoogendorp (ADO Den Haag) en Jean-Paul de Jong (oud speler FC Utrecht) steunen de campagne MeeDoen van de Federatie Opvang. Zij geven hiermee aan supporter te zijn van cliënten van de maatschappelijke opvang uit Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht die op 10 mei met elkaar gaan sporten op het strand in Scheveningen. Het meerjarenprogramma MeeDoen maakt het voor kwetsbare mensen mogelijk, om elkaar via onder andere sport te ontmoeten, zich beter te voelen en actief mee te doen aan maatschappelijke activiteiten. Onder de term MeeDoen valt een groot aantal verschillende activiteiten. De Federatie Opvang richt zich op op drie pijlers in MeeDoen: Sport & Bewegen, Activering & Werk en Zingeving en Cultuur.

19 mei Federatie Opvang neemt afscheid van gewaardeerd directeur Ineke Smidt Ineke Smidt, directeur van de Federatie Opvang, is door de PvdAfractie voorgedragen als wethouder in de gemeente Almere. De Federatie Opvang feliciteert haar met deze benoeming. Ineke Smidt heeft zich de afgelopen tien jaar met hart en ziel ingezet voor de maatschappelijke opvang, vrouwenopvang en beschermde woonvormen. De Federatie Opvang is haar daarvoor zeer dankbaar. Grote verdiensten voor de opvang Er zijn uiteraard gemengde gevoelens bij het bestuur, de leden en de medewerkers. “We verliezen in Ineke een enthousiaste en geweldige directeur die enorme verdiensten heeft voor de opvang.”, zegt bestuursvoorzitter René Paas. “Voor ons is dat een verlies, maar we gunnen haar alle succes in Almere”.

27 mei Verkiezingskrant: Sociaal, veilig en perspectief voor mens en buurt De Federatie Opvang en CoMensha hebben een Verkiezingskrant gemaakt. De verkiezingen van 9 juni zijn namelijk ook van groot belang voor kwetsbare mensen die slachtoffer zijn van mensenhandel, van huiselijk geweld en mensen, jong en oud, die geen (t)huis hebben. Tal van vraagstukken spelen de komende vier jaar een hoofdrol. Visie, oplossingen, durf en samenwerking zijn nodig om er voor te zorgen dat grote groepen mensen kunnen (blijven) meedoen, zich veilig voelen en een toekomst hebben die perspectief biedt. De Federatie Opvang en CoMensha hebben tien belangrijke speerpunten van een ‘sociaal programma’ gelanceerd.

Juni 3 juni Tweede Kamer vraagt Klink om uitleg eigen bijdragen De Tweede Kamer heeft minister Klink gevraagd voor 9 juni een reactie te geven op de brief die de Federatie Opvang zond over de situatie rond de eigen bijdragen voor clienten van de maatschappelijke en vrouwenopvang. Al in 2009 vroeg de Federatie aandacht voor de risico’s van traceerbaarheid voor vrouwen in de vrouwenopvang. Daarnaast speelt al sinds 2003 dat eigen bijdragen uit de AWBZ cumuleren met eigen bijdragen voor verblijf in de opvang. Ondanks alle brieven en Kamervragen hierover, heeft de Federatie Opvang hier van de minister geen antwoord op gekregen. Ook de instellingen voor maatschappelijke opvang en RIBW’en in de G4 zonden minister Klink een brief waarin zij hun zorgen over de problemen met de eigen bijdragen uitspreken.


Opvang in het nieuws 8 juni Geen gezinnen van asielzoekers meer op straat Minister Hirsch Ballin van Justitie heeft het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers opdracht gegeven geplande ontruimingen voor gezinnen met kinderen tijdelijk aan te houden, tenminste als er sprake is van een rechtmatig verblijf. De Kamer ging onlangs akkoord met een motie van de SP waarin de regering werd verzocht onmiddellijk te stoppen met het op straat zetten van gezinnen met kinderen die rechtmatig in Nederland verblijven en voor overige gezinnen met kinderen ruimhartig om te gaan met het bieden van opvang. Als einddatum van de tijdelijke maatregel heeft Hirsch Ballin gekozen voor 1 juli 2010, de datum van inwerkingtreding van de nieuwe asielprocedure.

12 juni Campagne ‘Zet huiselijk geweld buitenspel’ Op zaterdag 12 juni is de Federatie Opvang de campagne ‘Zet huiselijk geweld buitenspel’ gestart. Ambassadeur van de vrouwenopvang Adelheid Roosen en presentator en hoofdredacteur Helden Frits Barend steunen de campagne. In de periode van 12 juni tot 31 juli staan gigaboards langs de hoofdsnelwegen in Nederland om aandacht te vragen voor huiselijk geweld: ‘Als Oranje verliest, slaat papa ons. Gezellig zo’n WK … Zet huiselijk geweld buitenspel”. 11 juni Cliënten vrouwenopvang gevrijwaard van eigen bijdragen AWBZ Op 11 juni 2010 heeft minister Klink de Federatie Opvang en de Tweede Kamer geantwoord op de vragen over de eigen bijdrage regelingen voor opvangcliënten. In de brieven geeft de minister aan dat hij, met het oog op de veiligheid van cliënten in de vrouwenopvang, heeft besloten om geen gegevensstroom op gang te brengen. Deze cliënten zijn daarmee uitgezonderd van het betalen van een eigen bijdrage voor AWBZ begeleiding. De minister gaat geen uitstel verlenen aan maatschappelijke opvanginstellingen voor het aanleveren van gegevens. 18 juni Trimbos rapporteert steeds minder daklozen in G4 In de vier grote steden zijn er nauwelijks nog mensen die dag en nacht op straat verblijven en geen vaste slaapplaats hebben. Dat blijkt uit twee nieuwe rapporten over de aanpak van dakloosheid. Sinds 2006 wordt in de vier grote steden het Plan van Aanpak Maatschappelijke Opvang uitgevoerd. Begin juni is de vierde rapportage gepubliceerd, de Monitor Plan van aanpak maatschappelijke opvang, waarin de laatste resultaten zijn beschreven. 30 juni Federatie Opvang twittert Ook de Federatie Opvang gaat gebruik maken van de nieuwe media. Wie het actuele nieuws wil volgen over de maatschappelijke opvang, vrouwenopvang en beschermde woonvormen kan dat volgen op www.twitter.com/federatieopvang.

4 juli Formatiewensen van de Federatie Opvang De Federatie Opvang schreef begin juli een brief aan de informateurs en fractievoorzitters met de speerpunten voor de bestrijding van dakloosheid en de aanpak van huiselijk geweld. In de brief stelt de Federatie Opvang drie punten centraal. Ten eerste vraagt de FO dat het nieuwe Kabinet gaat investeren in preventie, vroegsignalering en begeleiding om dak- en thuisloosheid te voorkomen. Ten tweede vraagt de FO dat de nieuwe regering prioriteit geeft aan veiligheid in huis. De aanpak van huiselijk geweld dient vanuit een Ministerie voor Gezin en Veiligheid te worden gecoordineerd. Ten derde pleit de FO voor het doorgaan met de bestrijding van menshandel en het bevorderen van doorstroom van slachtoffers mensenhandel. 9 juli Geen extra opvangplaatsen tienermoeders In antwoord op Kamervragen van oud-Tweede Kamerlid van der Vlies over de opvang van tienermoeders zegt minister Rouvoet dat er geen extra opvangplaatsen zullen komen: "Er is geen zicht op voornemens voor financiering van toekomstige extra opvangplaatsen." Indien de 35 centrumgemeenten voor vrouwenopvang tienermoederplaatsen financieren, dan moet dan gebeuren uit de Doeluitkering voor de Vrouwenopvang. In 2010 bedraagt deze uitkering 89 miljoen euro. De minister gaat ook in op de vraag hoe het zit indien zowel de minderjarige moeder als de baby in een pleeggezin worden opgenomen.De minister geeft aan dat in zo’n geval onduidelijk is wie verantwoordelijk is voor de baby. Een oplossing voor dit probleem noemt hij niet. 28 juli Sterke stijging uitgaven AWBZ over laatste tien jaar Het Centraal Bureau voor de Statistiek meldt dat de afgelopen tien jaar de uitgaven aan de AWBZ met bijna drie kwart zijn toegenomen. Dat is onder meer toe te schrijven aan de vergrijzing, een ruimer indicatiebeleid en de persoonsgebonden budgetten. In 2009 kostte de zorg voor langdurig zieken, ouderen en gehandicapten 23 miljard euro. Dit komt neer op ongeveer 1400 euro per hoofd van de bevolking. Helft naar verpleging en verzorging De kosten van de AWBZ-zorg bedroegen in 2009 ruim 23 miljard euro. De helft van dit geld werd besteed aan verpleging en verzorging. Ruim een kwart ging naar de gehandicaptenzorg. Het resterende bedrag was voor de geestelijke gezondheidszorg en overige zorg. 31 Juli Den Haag wint Dutch Homeless Cup Zaterdag 31 juli vond de ontknoping plaats van de Dutch Homeless Cup voetbalcompetitie. Het gehele jaar trainden in totaal 21 teams in 13 steden voor de bekerfinale. Deelnemende teams kwamen uit Arnhem, Haarlem, Dordrecht, Maastricht, Leeuwarden, Utrecht, Leiden, Rotterdam, Eindhoven, Den Haag, Den Bosch, Harderwijk en Amsterdam. Voor het eerst nam ook een damesteam (Utrecht) deel aan de wedstrijden. De winnaar van de Nederlandse competitie gaat van 19-26 september deelnemen aan de World Homeless Cup in Rio de Janeiro, Brazilië.

Juli 1 juli Tweede Kamer stelt kritische vragen eigen bijdragen MO en VO Bij gelegenheid van het schriftelijk overleg van 1 juli 2010 heeft de Tweede Kamer een grote hoeveelheid kritische vragen gesteld aan minister Klink. Het schriftelijk overleg was door de Kamer geagendeerd naar aanleiding van de brief van minister Klink aan de Federatie Opvang over de eigen bijdrage regelingen in de AWBZ en WMO voor zowel maatschappelijke als vrouwenopvang. De beantwoording van de vragen zal enige weken op zich laten wachten. Kamerleden maken zich vooral zorgen over de toenemende bureaucratie voor clienten, instellingen en gemeenten. Daarnaast hebben ze ook zorg over de clienten die door de ingewikkelde regeling toch twee rekeningen voor eigen bijdragen zullen ontvangen. JAARVERSLAG FEDERATIE OPVANG 2010 | 8

Augustus 2 augustus Social Inclusion Games Nederland van start Op maandag 2 augustus zijn met een spectaculaire binnenkomst van de 1000 deelnemers de Social Inclusion Games Nederland (SIGN) van start gegaan. Trinko Keen (zesvoudig nationaal enkelkampioen Tafeltennis en ambassadeur tegen de armoede) opende samen met directeur Kees van der Burg van het Ministerie van VWS de spelen. Goed weer, opzwepende muziek, prachtige cheerleaders en fraaie toespraken vormden de ingrediënten van de opening. Gedurende de hele week vinden er sportwedstrijden plaats op de campus van de Universiteit Twente. De Social

Opvang in het nieuws Inclusion Games worden georganiseerd voor kwetsbare groepen uit de maatschappelijke opvang, beschermd & begeleid wonen en de vrouwenopvang in Europa.

6 augustus Slotceremonie SIGN Op vrijdag 6 augustus zijn de Social Inclusion Games Nederland met een feestelijke slotceremonie afgesloten. Oud topschaatser Jochem Uytdehaage (tweevoudig Olympisch kampioen) was een van de gastsprekers. Muziek, cheerleaders, de mascotte Tika en de hoofdrolspelers, de deelnemers, maakten ook de sluiting tot een groot feest. De media besteedde veel aandacht aan deze spelen voor kwetsbare mensen. 1000 mensen lieten zien waar zij sterk in zijn en wat sport betekent voor de doelgroepen van de opvang. Er wordt op diverse manieren een vervolg gegeven aan de SIGN. Het programma MeeDoen! van de Federatie Opvang is in volle gang. 13 augustus Klink ziet bezuinigingen als risico voor opvang In de Voortgangsrapportage Maatschappelijke Opvang meldt demissionair minister Klink de voortgang ten aanzien van maar liefst achttien onderwerpen waar de maatschappelijke opvang mee te maken heeft. Hij ziet de komende gemeentelijke bezuinigingen als grootste risico voor de resultaten die de laatste jaren zijn behaald. Hij vindt het noodzakelijk dat ingezet wordt op effectief preventiebeleid. Ook moet een verbinding gemaakt worden met andere beleidsterreinen (justitie, jeugdzorg, sociale zaken) om successen te borgen en mensen echt weer te laten deelnemen aan de samenleving. 18 augustus Methodiek voor kinderen in MO en VO bij scheiding ouders Het is alom bekend dat de gevolgen voor kinderen groot zijn wanneer hun ouders gaan scheiden. Met die gevolgen zijn de pedagogisch medewerksters van Blijf van m’n lijf Zuid Holland Zuid geconfronteerd. In de fase dat ouders net uit elkaar zijn kunnen kinderen zich behoorlijk onveilig voelen. Voordat kinderen kunnen komen tot het verwerken van de echtscheiding is het dan ook van essentieel belang dat ze het gevoel van basisveiligheid terug krijgen. Om dat te realiseren is het fijn om handvatten te hebben. Het prentenboek: “Het huisje van Milan” is een methode die Blijf van mijn Lijf ZHZ ontwikkeld heeft om kinderen daarmee te helpen 19 augustus Marathon voor medewerkers zorginstellingen Meer dan 100 teams uit zorginstellingen uit geheel Nederland hebben zich al ingeschreven voor deelname aan de derde landelijke SDB Zorgmarathon. Met nog anderhalve maand te gaan tot het evenement, is de door SDB Groep georganiseerde Zorgmarathon al een succes. Want het hoofddoel, om ‘medewerkers in de zorg in beweging te brengen’ is hiermee al behaald.

September 6 september Slachtoffers pooierboys niet in gesloten jeugdzorg In een brief aan de Tweede Kamer beschrijft minister Rouvoet de stand van zaken bij de uitvoering van de motie Langkamp. In deze motie is de regering verzocht een plan te ontwikkelen voor het stimuleren van meer preventieve zorg, begeleiding en opvangplekken voor slachtoffers van pooierboys. In de brief geeft Rouvoet aan om welke doelgroep het gaat, welk aanbod er nu al bestaat en welke acties al in gang zijn gezet om instroom van deze groep in de gesloten jeugdzorg te voorkomen. Met de motie wilde Kamerlid Langkamp (SP) zoveel mogelijk voorkomen dat slachtoffers van pooierboys in de gesloten jeugdzorg terecht komen. De minister oordeelt dat nadere inventarisatie van de doelgroep nodig is. 7 september Invoering eigen bijdrage GGZ Behandeling in 2011 De Tweede Kamer heeft er bij minister Klink van VWS op aangedrongen om af te zien van de introductie van eigen

bijdragen bij paramedische zorg en tweedelijns geestelijke gezondheidszorg. De kamer stelde een alternatieve dekking voor: herberekening van het geneesmiddelenvergoedingen systeem. De minister neemt dit voorstel niet over vanwege de lage opbrengst die daarmee gemoeid is. Wel heeft de minister zorgverzekeraars bereid gevonden om extra inspanningen te doen op de inkoop van geneesmiddelen en de uitgaven aan geneesmiddelen zo verder te verlagen. De opbrengst daarvan, € 30 miljoen, is echter niet voldoende om volledig af te zien van de eigen bijdragen paramedische zorg en de tweedelijns GGZ-zorg.

24 september Zorgmijders en eigen bijdragen in Nieuwsuur Nieuwsuur zendt een uitzending uit over de invoering van eigen bijdragen voor GGZ behandeling. De Federatie Opvang werkte mee aan de voorbereiding van de uitzending. Ze willen geen hulp maar krijgen het toch: zogenaamde ‘zorgmijders’ die een gevaar zijn voor zichzelf en de samenleving. En vanaf volgend jaar moeten ze er zelfs voor gaan betalen.

Eigen bijdrage Want iedereen die vanaf 1 januari een psychiater bezoekt, moet dan een eigen bijdrage betalen, ook zorgmijders. Hun verzet zal daarom groeien, vrezen hulpverleners. Met als gevolg: meer overlast op straat en uiteindelijk hogere kosten. 25 september Reactie Federatie Opvang op de Rijksbegroting 2011 Het is duidelijk dat de Rijksbegroting 2011 pas het begin is van grootschalige bezuinigingen die nog gaan volgen. Het demissionaire kabinet Balkenende maakt met de Rijksbegroting 2011 een begin met het dichten van de gaten. Op zorg wordt zwaar gekort. Gemeenten gaan de pijn voelen en zullen de bezuinigingen links of rechtsom doorvoeren. De versoberingen in de AWBZ en andere kortingen in de zorg gaan waarschijnlijk zorgen voor een groter beroep op de bijzondere bijstand en op voorzieningen. De rijksoverheid kort ook fors op het WMO budget en op het WWB budget. Dit zijn kortingen waar cliënten van de MO en VO instellingen last van kunnen krijgen.

Oktober 2 oktober Geen overheidsvisie op hulp en zorg aan kwetsbare mensen De nieuwe regering houdt weinig rekening met kwetsbare mensen. De Federatie Opvang ziet een koerswijziging. Cliënten van de maatschappelijke opvang en ondersteuning krijgen zware klappen te verduren. Er blijkt geen ambitie te zijn om de aanpak van huiselijk geweld prioriteit te blijven geven. Dit terwijl één op de drie moorden in Nederland te wijten is aan huiselijk geweld. Preventie en vroegsignalering van huiselijk geweld zouden juist bij een kabinet dat zich richt op veiligheid de grootste aandacht moeten hebben. Lichtpunt is dat de aanpak van mensenhandel wel prioriteit krijgt. 11 oktober Publiekscampagne huiselijk geweld van start De landelijke publiekscampagne tegen huiselijk geweld is op 11 oktober 2010 van start gegaan. De campagne richt zich net als in voorgaande jaren op slachtoffers, omstanders en plegers van huiselijk geweld en roept op om hulp in te schakelen bij huiselijk geweld. Op de lijst van dodelijke slachtoffers als gevolg van een onnatuurlijke oorzaak staat huiselijk geweld, na verkeersongevallen, op de tweede plaats. Jaarlijks komen bij de politie circa 64.000 meldingen van huiselijk geweld binnen. Met de campagne wil de overheid de boodschap uitdragen dat huiselijk geweld onacceptabel is en met geen enkel excuus kan worden gerechtvaardigd. De campagne van dit jaar loopt van 11 oktober tot JAARVERSLAG FEDERATIE OPVANG 2010 | 9

Opvang in het nieuws 7 november.

18 oktober Do oefent marathon New York in Amsterdam Zangeres Do nam vrijdag, aan het slot van week 1 van de publiekscampagne tegen huiselijk geweld ‘Nu is het genoeg’, deel aan de Nike Run in Amsterdam. Daarmee sloot zij tevens haar trainingsschema af voor de marathon in New York, waaraan Do op 7 november deelneemt, ook om huiselijk geweld onder de aandacht te brengen. ‘Mijn loop-conditie is na zeven maanden trainen precies op peil. Tot aan New York is het nu nog een kwestie van bijhouden. Al moet ik kruipend over de finish ik ga ‘m uitlopen’. In New York loopt Do de ruim 42 kilometer in een speciaal runnershirt, waarop de logo‘s van de Federatie Opvang en de Mutsaersstichting in Venlo, waarvan Do de ambassa-drice is, te zien zijn.

22 Oktober Medezeggenschap van cliënten in de Maatschappelijke Opvang onderzocht Hoe staat het ervoor met de medezeggenschap in de maatschappelijke opvang en vrouwenopvang? Heeft elke organisatie een cliëntenraad? En zo ja, hoe functioneert die? Dat zijn enkele vragen waarop LOC Zeggenschap in Zorg samen met de Federatie Opvang (FO) een antwoord probeert te krijgen. Er is een digitale vragenlijst uitgestuurd naar alle organisaties die bij de Federatie zijn aangesloten. En als de organisatie een cliëntenraad heeft, ontvangt die ook een vragenlijst, per e-mail of per post. LOC en FO hopen met dit onderzoek een impuls te geven aan de medezeggenschap in de sector. Ook wil men weten welke andere manieren van participatie worden gebruikt naast of in plaats van de cliëntenraad?

November 2 november 18.000 mensen slapen nog steeds op straat In de publicatie ‘‘De Nederlandse Samenleving 2010” van het CBS staat dat er nog steeds achttienduizend mensen dakloos zijn en op straat slapen. De publicatie biedt aan de hand van negen dimensies van de kwaliteit van leven een totaalbeeld van de welvaart en het welzijn van Nederlandse burgers. Voor de verschillende aspecten van de kwaliteit van leven is aangegeven hoe het er momenteel voor staat in ons land. De Federatie Opvang ziet dat de inspanningen - die vanaf 2006 plaatsvinden - om dakloosheid aan te pakken in de vier grote steden en andere centrumgemeenten goede verbeteringen hebben gebracht, maar dat ook duidelijk is dat de problemen van dak- en thuisloosheid nog lang niet verholpen zijn.

3 november Federatie Opvang vraagt Rutte om te blijven investeren Voorafgaande aan het debat over de regeringsverklaring zond de Federatie Opvang een brief aan minister president Rutte. Daarin benadrukte de FO het belang van de voortzetting van het beleid inzake bestrijding van dakloosheid en huiselijk geweld. Ook vroeg de FO aandacht voor het effect dat generieke maatregelen kunnen hebben op de meest kwetsbare groepen in de samenleving. Juist bij mensen die met meerdere problemen tegelijk te maken hebben, kunnen maatregelen op allerlei terreinen van inkomen, zorg, werk en onderwijs een negatieve stapeling van bezuinigingen betekenen. 5 november Federatie Opvang vraagt VWS om impuls tegen dakloosheid en huiselijk geweld De Federatie Opvang zond de nieuwe minister en staatssecretaris van VWS een brief voor de begrotingsbehandeling die volgende week plaats vindt. De FO vraagt mevrouw Schippers en Veldhuizen van Zanten om het beleid in de Stedelijke Kompassen en de JAARVERSLAG FEDERATIE OPVANG 2010 | 10

beleidsnota Beschermd en Weerbaar te versterken. De FO vraagt ook aandacht voor de effecten die alle maatregelen kunnen hebben op mensen met meervoudige problemen. Het verhogen van het eigen risico en de zorgpremies, het verminderen van recht op zorg en de bezuinigingen in gemeenten worden door al deze mensen gevoeld. De FO signaleert dat een toenemend aantal mensen afziet van zorg vanwege de eigen bijdrage. Dat zet de toegankelijkheid van de zorg onder druk.

15 november Fier Fryslân wint Gazelle Award 2010 Fier Fryslân heeft de Gazelle Award 2010 gewonnen in de categorie Noord-Nederland, middelgroot. De award is een initiatief van Het Financieele Dagblad en wordt uitgereikt aan de snelst groeiende bedrijven in Nederland. Fier behoort tot de 254 grootste groeiers van Nederland. Fier-directeuren Anke van Dijke en Linda Terpstra zijn ontzettend blij met de award. Groei is geen doel op zich, maar we doen heel erg hard ons best om zo veel mogelijk te doen. 16 november Ook (buurt)bewoners in actie op congres ‘Wonen in de backyard’ Op 16 november a.s. organiseren de ministeries voor VWS en VROM met de Federatie Opvang en het Leger des Heils een congres over ‘Wonen in de backyard’. In een elftal themasessies krijgen deelnemers ervaringen en kennis mee over het vestigen van bijzondere woonvormen in wijken. Ervaringen met hostels in Utrecht, Skaeve Huse die uit Denemarken zijn geïmporteerd en lessen over NIMBY uit de Verenigde Staten geven een waaier aan mogelijkheden weer. Bijzonder is de themasessie door buurtbewoners en bewoners van een woonzorglokatie in Rotterdam. Zij vertellen hoe je aan elkaar kunt wennen en met elkaar leren omgaan. 17 november Laatste Zilveren Woonladder is voor ‘t Groene Sticht Tijdens de conferentie ‘Wonen in de Backyard’ is de Zilveren Woonladder 2010 uitgereikt aan het project het Groene Sticht te Utrecht. Bijzonder aan de prijsuitreiking was dat deze gezamenlijke prijs van de ministeries van BZK en VWS voor de laatste keer werd uitgereikt door de oorspronkelijke initiatiefneemster van de prijsvraag, voormalig minister van VROM, mevrouw Sybilla Dekker. Het Groene Sticht is een woon- en werkbuurt in de Utrechtse uitbreidingswijk Leidsche Rijn, waarin de verbinding tussen buurtbewoners en de opvang en ondersteuning van kwetsbare groepen centraal staat. Tot de primaire doelgroep behoren dak- en thuislozen en mensen in een kwetsbare positie.

30 november Nieuwe aanpak eergerelateerd geweld Het Steunpunt Huiselijk Geweld Midden-Brabant en Kompaan en De Bocht hebben samen een nieuwe, zorgvuldige aanpak eergerelateerd geweld ontwikkeld. Om ernstige drama’s te voorkomen, vergt eergerelateerd geweld een snelle aanpak waarin rekening wordt gehouden met dreiging. Het Steunpunt is al meldpunt van eergerelateerd geweld. Nieuw is de komst van het Kernteam Eergerelateerd Geweld (KEG). Dit kernteam wordt bij elkaar geroepen om een gevaarinschatting te maken en de verdere aanpak te bepalen en te begeleiden.

December 2 december Uniek : Filmpremière in Amersfoort Op 2 december is de premiere van de film ‘Moving forward together’‘gevierd’. Een prachtig portret van enkele bewoners uit de opvang die door sporten en bewegen hun leven steeds beter op de rails krijgen. Naast de film werd de jaarlijkse TIKA trofee uitgereikt en vond een paneldiscussie plaats. 3 december

Opvang in het nieuws Inspectie waarschuwt voor uitval naar dakloosheid en criminaliteit van LVG groepen De Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) heeft onderzoek gedaan naar de zorg voor mensen met een licht verstandelijke beperking. De IGZ geeft aan dat deze doelgroep zich alleen in de maatschappij staande kan houden als sprake is van een goed functionerend netwerk van zorg en ondersteuning. Uit onderzoek blijkt echter dat deze doelgroep buiten de gehandicaptensector oververtegenwoordigd is in de marge van de samenleving. De IGZ adviseert daarom de minister van VWS om samen met haar collega's van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en Justitie beleid te ontwikkelen om deze onaanvaardbare situatie voor volwassenen met een licht verstandelijke beperking te verbeteren.

21 december Staatssecretaris Veldhuijzen van Zanten viert kerst met dak- en thuislozen Op 20 december heeft staatssecretaris van VWS mevrouw Marlies Veldhuijzen van Zanten-Hyllner de dagopvang voor dak- en thuislozen van het Leger des Heils in Den Haag bezocht. Daar heeft zij samen met de bewoners en de medewerkers van de opvang het kerstfeest gevierd én het bereiken van de eerste mijlpaal van de succesvolle aanpak van dakloosheid in Nederland. Deze mijlpaal betreft de afronding van de eerste fase van het ‘Plan van Aanpak Maatschappelijke Opvang’. Vier jaar geleden werd dit plan op dezelfde plek bij het Leger des Heils in den Haag gelanceerd door de toenmalige staatssecretaris de heer Clemence Ross-van Dorp. Hij deed dit samen met Gerrit Zalm en de wethouders van de G4.


Financiering en bedrijfsvoering

Hoofddoel Voldoende budget creëren voor zorg en begeleiding van de cliënten van de maatschappelijke- en vrouwenopvang. Kostendekkend, effectief én efficiënt. Werkterreinen -

Visieontwikkeling Effecten van bezuinigingen en systeemwijzigingen Verbetering van toegang tot zorg Vergroting toegang van jeugdzorg Terugdringen administratieve lasten Gezinsfinanciering Aansluiting zorg en ondersteuning Samenwerking MEE Nederland en Federatie Opvang

Visieontwikkeling Doel: Het ontwikkelen van een langetermijnvisie voor de financiering van de branche Een langetermijnvisie voor de financiering van de branche, dát was de opdracht die de Verenigingscommissie meekreeg. Resultaat: het Koersdocument 2020. Dit document geeft richting bij de vernieuwing van de sector en de veranderende eisen van de maatschappij. De sector geeft aan waar zij voor staat en welke ambities zij heeft als het gaat om het terugdringen van dakloosheid en huiselijk geweld. Mooi: In 2011 geeft de Verenigingscommissie een aanzet voor een plan van aanpak om de ambities waar te maken.

Effecten van bezuinigingen en systeemwijzigingen Doelen: - Inzicht krijgen in de effecten van de bezuinigingen bij de leden - het signaleren en bespreken van de effecten bij financiers op landelijk niveau Federatie Opvang nam deel aan de Monitor Werkgroep van het Ministerie van VWS, die de effecten van de pakketmaatregel AWBZ op de contracteerruimte in kaart brengt. In deze werkgroep zijn de problemen van zorgaanbieders op de agenda gezet: door een gebrek aan productieafspraken dreigen deze zorgaanbieders in de problemen te komen. Voor de meeste instellingen was het tot ver in 2010 niet duidelijk hoe de bezuinigingen in 2011 zouden uitpakken. Reden om tijdens verschillende bijeenkomsten de verwachte effecten van de bezuinigingen te bespreken. Waren er bezwaarprocedures, dan is er - op verzoek van de instellingen ondersteuning geboden. In een aantal gevallen hebben gemeenten en instellingen samen gekeken naar de mogelijkheden om het budget aan te passen. Meevaller: Voor het begrotingsjaar 2011 lijken de bezuinigingen geen grote gevolgen te hebben.


Verbetering van toegang tot zorg Doelen: - Optimale informatieverstrekking aan leden over ontwikkelingen in zorginkoop - In overleg met CIZ e.a. streven naar een versoepeling en versnelling van de procedures van indicatiestelling - Plan ontwerpen voor veiligheid en veilig gebruik van cliëntgegevens Federatie Opvang sprak met Zorgverzekeraars Nederland (ZN). Onderwerp: de aandachtspunten bij het opstellen van het zorginkoopbeleid voor 2011. De Federatie Opvang vroeg een regeling voor het ontbreken van prestatieindicatoren voor de sector en bracht de CQ-Index onder de aandacht. De leden zijn voortdurend op de hoogte

gehouden van de eisen die gelden bij zorginkoop. Bij specifieke problemen in bepaalde regio’s heeft de Federatie Opvang bemiddeld om zorgkantoren de juiste context van de maatschappelijke en vrouwenopvang te schetsen. Resultaat: ZN heeft vanwege het ontbreken van de prestatie-indicatoren een uitzondering voor de sector MO/VO opgenomen in het aanbestedingsdocument AWBZ 2011. Uitvoering AWBZ door zorgverzekeraars - Federatie Opvang maakte een position paper over de uitvoering van de AWBZ door zorgverzekeraars (UAZ), en oefende zo invloed uit op de inrichting en besluitvorming voor de

UAZ. Het nieuwe kabinet heeft besloten dat de UAZ de komende jaren wordt doorgevoerd. Daarnaast heeft het kabinet besloten dat de (extramurale) begeleiding, de dagactiviteiten en de jeugdzorg wordt overgeheveld naar de Wmo. Forensische zorg – Federatie Opvang heeft met het ministerie van Justitie, directie Forensische Zorg, overlegd over de prioriteiten bij zorginkoop. Insteek: de sterke kanten van de sector onder de aandacht brengen. Resultaat: de opvanginstellingen hoeven vanaf 2011 niet te declareren in DB(B)C’s, maar in termen van de uit de AWBZ bekende ZZP’s en uren begeleiding. Kortom: geen administratieve lastenverzwaring.

Mooi: Ook in 2011 overlegt Federatie Opvang met het ministerie van Justitie over allerhande onderwerpen die te maken hebben met de invoering van de nieuwe Wet Forensische Zorg. Overleg met CIZ - Federatie Opvang heeft frequent met het CIZ overlegd over knelpunten bij de indicatiestelling, en meegewerkt aan een expertmeeting om het indicatieproces te verbeteren. Individuele klachten van instellingen zijn steeds rechtstreeks met het hoofdkantoor van het CIZ besproken; problemen konden daardoor snel worden aangepakt. Minpunt: aan het einde van het jaar bleek dat een aantal knelpunten niet is opgelost, wat directe gevolgen heeft voor de toegankelijkheid van de zorg van bepaalde groepen cliënten.


Op verzoek van het CIZ heeft Federatie Opvang samen met GGZ Nederland bijgedragen aan de voorbereiding van een reeks informatiebijeenkomsten over de vernieuwing van de indicatiestelling. Deze bijeenkomsten worden begin 2011 in drie regio’s gehouden. Eigen bijdrage AWBZ - Federatie Opvang heeft zeer intensief overleg gevoerd met VWS over de invoering van de eigen bijdrage regeling AWBZ Begeleiding. Ondanks toezeggingen van Staatssecretaris Bussemaker voor een veilige en deugdelijke regeling, was daar in het eerste kwartaal nog geen sprake van. Federatie Opvang stuurde een brief aan minister Klink, waarin uitstel gevraagd werd voor de invoering in 2010, totdat er een goede wettelijke regeling is. De Federatie Opvang adviseerde de leden om tot dat moment geen cliëntgegevens aan het CAK aan te leveren. In juni 2010 kwam het antwoord van minister Klink: een bevestiging van de uitzondering voor de vrouwenopvang en een procedure voor de gegevensaanlevering door de MO. Dit leidt tot meer administratieve lasten. De Federatie Opvang heeft gewezen op minder belastende maatregelen. Eigen bijdragen MO/VO in de Wmo - Contacten met de Tweede Kamer hebben opgeleverd dat de Kamer, een dag voor het Kamerreces, nog een schriftelijk overleg organiseerde over de eigen bijdragen in de Maatschappelijke opvang. De wettelijke regeling voor de eigen bijdragen in de Wmo voor opvangcliënten moet op 1 januari 2011 ingaan. Deze regeling moet nog door de Tweede Kamer worden goedgekeurd. Winstpunt van deze regeling: de gemeenten worden verantwoordelijk gemaakt voor vaststelling, heffing en inning. Nieuwe eigen bijdrage GGZ-behandeling - Op Prinsjesdag kondigde de minister van Volksgezondheid aan een nieuwe eigen bijdrage voor GGZ-cliënten te willen invoeren. Het zou gaan om een nieuwe eigen bijdrage voor kosten van behandeling in de Zorgverzekeringswet. De GGZ-instellingen zouden deze eigen bijdrage direct bij de cliënt moeten innen. Federatie Opvang heeft zeer actief bij de Tweede Kamer gelobbyd om de negatieve gevolgen van dit plan aan te geven. Daarbij is deelgenomen aan een grote manifestatie op het Plein in Den Haag. Resultaat: de invoering van deze eigen bijdrage is uitgesteld. Veiligheid cliënten vrouwenopvang - Een zeer intensieve lobby betreffende de veiligheid van gegevens van VOcliënten heeft opgeleverd dat VO-instellingen geen gegevens hoeven aan te leveren, in het kader van de invoering van een eigen bijdrage regeling voor AWBZ Begeleiding. Zowel vragen van Tweede Kamerleden als uitzendingen in de media hebben aan dit resultaat bijgedragen. Daarnaast is frequent overleg geweest over de traceerbaarheid van VO-cliënten. Eind 2010 heeft Federatie Opvang bij diverse instanties aandacht gevraagd voor de vrouwenopvang en het declareren op individueel cliëntniveau vanaf 2011. Het ziet ernaar uit dat in verband met de traceerbaarheid een uitzonde-


ringsbepaling zal worden opgenomen in de beleidsregels van de NZa.

Vergroting toegang van jeugdzorg Doelen: - Instellen van klankbordgroep van leden - Opstellen van actieplan met tijdpad i.s.m. leden - Ambities van actieplan zijn bekend bij VWS, Jeugd & Gezin, IPO en VNG Het verkrijgen van samenhangende zorg voor jongeren en kinderen die in opvangvoorzieningen verblijven verloopt moeizaam. Federatie Opvang, MOGroep, IPO, de ministeries van VWS en Jeugd en Gezin onderzochten daarom welke knelpunten er zijn en verkenden de oplossingsroutes. Dit, samen met de input van leden van FO, vormde de basis voor de knelpuntennotitie die Federatie Opvang opstelde. Deze notitie is samen met een standpuntenbrief naar de werkgroep Toekomstverkenning Jeugdzorg gestuurd. Inzet: het belang van een heldere regierol met een bestuurlijke verantwoordelijkheid, die over de grenzen van de diverse domeinen heen gaat. En: een vereenvoudigde integrale indicatiestelling met sterk vereenvoudigde financiering. Ook de minister van Jeugd en Gezin en relevante ambtenaren, de VNG, de MOGroep Jeugd en het IPO ontvingen de brief.

Andere hoogtepunten: - Federatie Opvang maakte haar visie kenbaar op de toekomst van de jeugdzorg aan de minister van Jeugd en Gezin. - In reactie hierop heeft de minister laten weten dat deze standpunten aansluiten bij zijn voor genomen plannen om de jeugdzorg naar de gemeenten te decentraliseren. - De knelpunten die Federatie Opvang signaleert kunnen in een nieuwe bestuurlijke structuur naar verwachting beter worden opgelost. - Federatie Opvang heeft meegewerkt aan een studiebijeenkomst van JSO, expertisecentrum voor jeugd, samenleving en opvoeding, en Siriz over de complexiteit van de financiering van zorg van (minderjarige) tienermoeders en hun kinderen. - Daarnaast is een bijeenkomst van medewerkers georganiseerd over de zorgverlening aan kinderen die met een ouder in de MO of VO verblijven. - Federatie Opvang werkte mee aan de opzet van een nieuw telonderzoek door Bureau HHM in opdracht van het ministerie van VWS. - Het ministerie wil bezien hoe groot het aantal dak- en thuisloze jongeren was in 2010. Ook wil het ministerie weten hoeveel opvangplaatsen er voor deze jongeren zijn in Nederland.

Terugdringing administratieve lasten Doel: De administratieve lasten terugdringen

Federatie Opvang heeft ook op dit terrein niet stilgezeten. In 2010 werd er gewerkt aan vele initiatieven, projecten en overlegvormen. Hierbij de top 3: 1. De Federatie Opvang participeert in de Werkgroep Maatschappelijke Verantwoording van VWS. Hier werden twee belangrijke resultaten behaald: - voor de MO/VO is een uitzonderingsbepaling opgenomen over het aanleveren van kwaliteits gegevens ten behoeve van het jaardocument. - de concerntypering MO/VO kan vanaf het jaardocument 2010 worden aangekruist. 2. Het project jaardocument Zorg en Wmo beoogt het samenvoegen van de jaardocumenten Zorg en Wmo, zodat daarmee de administratieve lasten worden teruggedrongen. Inmiddels zijn er interviews gehouden (9 instellingen en 9 gemeenten) en is een start gemaakt met de analyse van de activiteiten en resultaten. Een eerste rapportage over de stand van zaken is naar de VNG en VWS gegaan. De conceptconclusies en aanbevelingen zijn gepresenteerd aan de ambtenaren van de centrumgemeenten. Leden konden hierop reageren. De eindrapportage gaat voor 1 maart 2011 naar VWS. 3. Vanaf het eerste kwartaal van 2010 participeerde Federatie Opvang in het overleg over e-care, de declaratiesystematiek AWBZ en de Algemene Zorg Registratie AWBZ (AZR). De leden worden hierover regelmatig geïnformeerd via de ledennieuwsbrief.

Gezinsfinanciering Doel: Zorgen voor gezinsgerichte financiering, zodat integrale aanpak mogelijk wordt De vrouwenopvang wordt gefinancierd uit verschillende bronnen. Dat betekent: complexiteit en veel administratieve lasten. Onder andere dit knelpunt is aan de orde gesteld tijdens het Stelselonderzoek Vrouwenopvang. Hoewel veel van de besproken knelpunten wel een aanpassing kunnen gebruiken, heeft de Commissie Stelselonderzoek voor twee knelpunten zogenaamde quick wins geformuleerd: 1. jeugdzorg voor kinderen in de vrouwenopvang 2. verlichten van administratieve lasten in de uitvoering Deze quick wins worden momenteel uitgewerkt.

Goed om te weten: Dit is een extern gefinancierde activiteit

Aansluiting zorg en ondersteuning Doel: Zorgen dat zorg en begeleiding van cliënten geregeld blijft In het kader van dit project heeft de Federatie Opvang bij de MO instellingen geïnventariseerd welke voorzieningen tot de zogenaamde grensstrook behoren. De Federatie Opvang maakte deel uit van de Taskforce Grensstrook. We hebben in dit traject zowel VWS, de VNG als ook individuele gemeenten en instellingen geadviseerd over het leegvegen van de grensstrook. Daarbij is aandacht gevraagd voor specifieke knelpunten voortkomend uit bouweisen en indicatiestelling. De Federatie Opvang heeft vanuit dit project actief bijgedragen aan de totstandkoming van een wettelijke regeling voor een eigen bijdrage regeling in de WMO, voor cliënten van MO en VO cliënten. De Federatie Opvang heeft VWS, gemeenten en instellingen op dit onderwerp van advies gediend. Vanwege de samenloop met de invoering van de eigen bijdrage regeling voor AWBZ Begeleiding en Dagbesteding in 2010, heeft dit onderwerp veel meer tijd gekost dan tevoren was gepland. Het bleek noodzakelijk te zijn om in drie wettelijke regelingen tot aanpassingen te komen. Het ging om het Bijdragebesluit Zorg, het Besluit Maatschappelijke Ondersteuning en de Wet Maatschappelijke Ondersteuning. Het ministerie van VWS heeft bureau HHM opdracht gegeven om gemeenten te ondersteunen bij de invoering van de wettelijke regeling. De Federatie Opvang heeft in dat kader ook een ledenbijeenkomst georganiseerd om knelpunten op te sporen. In een aantal gevallen is direct advies gegeven aan instellingen en gemeenten. In opdracht van VWS ontwikkelt bureau Cebeon een methodiek om de opbrengsten van investeringen in maatschappelijke opvang in kaart te brengen. De Federatie Opvang maakt deel uit van de bijbehorende begeleidingscommissie ‘Business case Maatschappelijke Opvang’. In dit kader heeft de Federatie Opvang actieve inbreng geleverd aan de totstandkoming van de business case. De rapportage van dit onderzoek wordt begin 2011 verwacht.

Goed om te weten: Dit is een extern gefinancierde activiteit Beoogd subsidieverlener: VWS

Samenwerking MEE Nederland en Federatie Opvang Doel: Stimuleren van samenwerking tussen leden en MEE voor betere diagnostiek en hulpverlening t.a.v. LVGproblematiek Het projectvoorstel is opgesteld en getoetst bij zowel leden van de Federatie Opvang, als van MEE Nederland. Het projectvoorstel is bij subsidiegevers ingediend; naar verwachting zal het project in het eerste half jaar van 2011 van start gaan.

Wonen,


Wonen, welzijn en meedoen

Hoofddoelen - Het actief verbeteren van het imago van de cliënt en de branche. Dit ter bevordering van acceptatie en draagvlak in de samenleving. - Het steviger positioneren van de branche als een krachtige landelijke, regionale en lokale aanbieder van diensten. - Het aangaan van landelijke strategische allianties en het stimuleren van het lokale strategische allianties. Doel: het (verder) ontwikkelen van een passend aanbod voor verschillende doelgroepen van integrale hulpverlening, op de terreinen wonen, welzijn en meedoen. - Het bevorderen van integraliteit en continuïteit in weten regelgeving met betrekking tot wonen, welzijn en meedoen. Werkterreinen -

Profilering en positionering branche Versterking branche door alliantievorming Onderwijs Zwerfjongeren Bevorderen initiatieven op wonen – werken – leren Bevordering participatie -versterking imago cliënt

Profilering en positionering branche Doelen: - beleidsbeïnvloeding organiseren rond de gemeenteraads- en Tweede Kamer verkiezingen ten gunste van de branche - het afstemmen van de beleidsontwikkeling in de G4 tussen maatschappelijke opvang en RIBW Gemeenteraadsverkiezingen – De leden kregen speerpunten voor de gemeenteraadsverkiezingen van 3 maart 2010 toegezonden. Het verzoek: deze onder de aandacht te brengen van partijen die meedoen aan de gemeenteraadsverkiezingen. Deze actie is geslaagd. Tweede Kamer verkiezingen - Federatie Opvang heeft een tienpuntenprogramma naar buiten gebracht voor de verkiezingen van de Tweede Kamer in juni. Er is een verkiezingsstrategie vastgesteld, die in het tweede kwartaal is uitgevoerd. In samenwerking met CoMensha maakte Federatie Opvang een verkiezingskrant gemaakt, die breed is verspreid. Onderdeel van deze krant waren de speerpunten van Federatie Opvang en CoMensha en interviews met stakeholders. Een succes? Ja! Brieven, mails en gesprekken hebben drie speerpunten van Federatie Opvang onder de aandacht gebracht van informateurs, bewindslieden en woordvoeders. Een goede lobby was lastig, vanwege de complexe formatiebesprekingen, maar Federatie Opvang heeft doorgezet. Nieuwe en oude Kamerleden zijn benaderd voor werkbezoeken aan instellingen. Mooi is dat de Kamerleden hier graag op ingaan. De werkbezoeken gaan door tot in 2011.


Overleg leden G-4 en Plan van Aanpak G 4 - Vier bijeenkomsten voor de G4 leden en een themadag voor de G4 MO & RIBW… Dit alles in het kader van de Tweede Fase van het Plan van Aanpak Maatschappelijke Opvang en het programma MeeDoen! In Scheveningen is voor de G4 MO & RIBW’en in mei een inhoudelijk ochtendprogramma en een sportief middagprogramma georganiseerd. In juni hebben het Rijk en de vier gemeenten de plannen voor de tweede fase gepresenteerd.

Mooi: Federatie Opvang is eind 2010 geen onbekende meer in de ‘sporten beweegwereld!’ Bevorderen van preventief werken – Denk hierbij aan bijvoorbeeld het voorkomen van huisuitzettingen. Dit onderdeel is vooral projectmatig ingevuld door samen te werken met landelijke partijen, zoals Aedes, Divosa, SEV, etc. Met deze organisaties voerden we in 2010 regelmatig overleg en stemden we acties af.

Onderwijs Versterking branche door alliantievorming Doel: Versterken van de positie van de branche door de samenwerking met landelijke partijen te bevorderen MeeDoen! - In het kader van het project MeeDoen! Sport en Bewegen is vanuit Federatie Opvang een nieuw netwerk aangeboord met nieuwe partners. Dit betekent:

nieuwe mogelijkheden voor instellingen en cliënten. De financiering van breedtesport en sportactiviteiten voor kwetsbare groepen staat op de agenda. Met het programma MeeDoen! Sport en Bewegen wordt aangehaakt op deze ontwikkeling en wordt bijgedragen aan de invulling van dit beleid ten behoeve van onze cliënten. Er wordt aangesloten bij initiatieven van deze partners en nieuwe best practices worden daarmee beschikbaar voor onze sector. Een voorbeeld: de opdracht van VWS aan Movisie, Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen (NISB) en Vereniging Sport en Gemeenten (VSG) om gemeenten handvatten te bieden hoe de Wmo/budgetten beter in te zetten zijn voor dit doel.

Doelen: - Onderwijsprogramma’s MBO en HBO beïnvloeden ten gunste van de branche - bevorderen van ontwikkeling modulen in de curricula voor (potentiële) werkers in MO en VO

In het driejarig programma MeeDoen! Sport en Bewegen is deskundigheidsbevordering opgenomen. Hierin wordt ook voorzien in het leveren van inhoudelijke input aan het curriculum voor HBO en MBO. Eind 2010 zijn de eerste gesprekken gevoerd met enkele Hogescholen. Hieruit volgen mogelijk pilots om het curriculum beter te laten aansluiten op ‘meedoen’ in het werkveld. Enkele leden waren betrokken bij een expertmeeting van Calibris, gericht op praktijkbegeleiders in de instellingen. Calibris stelt, onder andere voor het MBO, de beroepsprofielen op voor de opleiding tot maatschappelijk dienstverlener.


Zwerfjongeren

Wie is er allemaal betrokken bij dit project?

Doel: Elke centrumgemeente voert een actief beleid voor preventie en opvang van zwerfjongeren

Het landelijk netwerk van relevante partners, onder andere: - NOC*NSF - Nationaal Instituut Sport en Bewegen - Vereniging van Nederlandse Gemeenten - Verenging Sport en Gemeenten - Instellingen

De ministeries van VWS en Jeugd en Gezin werkten samen met IPO, VNG, Federatie Opvang, MOGroep en de Stichting Zwerfjongeren Nederland (SZN) aan een actieplan. Dit plan moet ervoor zorgen dat er geen zwerfjongeren meer op straat hoeven te verblijven. De centrumgemeenten hebben hierin de regie. Er zijn meerdere gesprekken geweest om de landelijke doelstellingen scherp te stellen. VWS en Jeugd en Gezin werkten daarna een actieplan uit, gericht op het versterken van de rol van de gemeente en verdieping in de problematiek van de zwerfjongeren (landelijk onderzoek). Aandachtspunt: de vraag of het zwerfjongerenbeleid door dreigende bezuinigingen op de achtergrond raakt. De Tweede kamer heeft, mede naar aanleiding van public affairsactiviteiten van Federatie Opvang, 40 vragen gesteld over de aanpak van zwerfjongerenproblematiek. Goed om te weten: zwerfjongeren zijn ook een aparte aandachtgroep binnen het programma Sport en Bewegen. Voor hen is sporten en bewegen van groot belang. Er wordt aangesloten bij lokale- én landelijke initiatieven die sporten en bewegen voor zwerfjongeren mogelijk maken. Eind 2010 is er een opzet gemaakt voor een pilot in Leiden. Deze gaat in 2011 draaien in samenwerking met de Binnenvest en gemeente Leiden.

Bevorderen initiatieven op Wonen – werken - leren Doel: woonruimte in combinatie met een leerbaan voor zwerfjongeren Er worden voor zwerfjongeren nieuwe, projectmatige activiteiten ontplooid in het verlengde van het project Take Off. Take Off is een samenwerkingsverband tussen Aedes, Federatie Opvang en Stichting Zwerfjongeren Nederland, ondersteund door het ministerie van VWS. Samen maken zij zich sterk om in meer gemeenten Take Off plekken voor jongeren van de grond te krijgen. In het najaar van 2010 is het projectplan Take Off 2011 – 2012 door het ministerie van VWS goedgekeurd. Eind 2010 is een start gemaakt met de uitvoering van het project. Mooi: op 10 plaatsen is Take Off al opgezet!

Bevordering participatie – versterking imago cliënt Doel: Het betrekken van cliënten bij de samenleving en het imago van cliënten verbeteren MeeDoen! - De visie op Meedoen die in 2009 door onze sector werd ontwikkeld, is vertaald naar een strategisch programma MeeDoen! Dit programma heeft drie pijlers: sport en bewegen, activering en werk en zingeving en cultuur. Sport en Bewegen is als eerste pijler van dit programma in 2010 van start gegaan, gefinancierd vanuit het ministerie van VWS. In juni voerde Federatie Opvang een nulmeting uit onder alle lidinstellingen. De activiteiten en resultaten daarvan zijn in het najaar opgeleverd. Deze nulmeting dient als basis voor de inzet van activiteiten gedurende de rest van het project. De nulmeting wordt gevolgd door een tussenmeting (2011) en eindmeting (2012). Op 17 februari vond, met medewerking van VWS, een landelijke Kick-off plaats.


Belangrijk: met dit programma is een begin gemaakt met een strategische alliantie met – nieuwe – partners, die van vitaal belang zijn voor het meedoen van onze cliënten. Leuk: in enkele regio’s zijn voorbereidingen gestart voor pilots en in enkele steden, zoals Rotterdam en Harderwijk, zijn de pilots zelfs al verder gevorderd. Hier wordt al concreet gesport en bewogen! Social Inclusion Games Netherlands - In de eerste week van augustus vonden de Social Inclusion Games Netherlands (SIGN) plaats, een internationaal sportief evenement voor kwetsbare groepen. Meedoen is belangrijker dan winnen. Ieder stapt in op zijn/haar eigen niveau. Dit evenement is daarom ingebed in het programma MeeDoen!. Humanitas Onder Dak, de belangrijkste initiator, en Federatie Opvang vormden samen het bestuur van SIGN.

Feitjes: - De Spelen waren een groot succes. - Er waren 1000 deelnemers uit 9 Europese landen, die meer dan 25 sporten hebben beoefend. - De (pers)aandacht voor sport en bewegen voor onze groep cliënten is toegenomen. - Het communicatietraject dat de Federatie Opvang hierop heeft ingezet is zeer succesvol geweest. - De SIGN hebben veel positieve media aandacht gekregen: meer dan 30 websites, 8 krantenartikelen en 14 radio en TV interviews. Federatie Opvang gaat internationaal De volgende Social Inclusion Games vinden plaats in Zweden in 2012. Humanitas onder Dak en Federatie Opvang zijn actief betrokken in de totstandkoming van een internationale organisatie, waardoor de SIG als structureel evenement in Europa worden behouden. Er worden tevens initiatieven genomen om programma’s, zoals Sport en bewegen, in andere landen te ondersteunen.

Bedankt: de ministeries van VWS en SZW kenden een financiële bijdrage toe aan deze spelen. Ook de Founding Fathers – een aantal nationale, lokale en regionale partijen - ondersteunen de organisatie.


Huiselijk geweld en veiligheid

Hoofddoelen - Het versterken van de landelijke positie van de vrouwenopvang - De verdere professionaliseren van de vrouwenopvang en de aanpak van huiselijk geweld. Versterking landelijke positie vrouwenopvang Doelen: - versterken van de landelijke samenhang van de vrouwenopvang - erkenning van de landelijke functie van de vrouwenopvang in de landelijke stelsels Stelselonderzoek vrouwenopvang – Centraal in 2010: de bijdrage van de Federatie Opvang aan de ‘Commissie Stelselonderzoek opvang en hulp bij geweld in afhankelijkheidsrelaties’. De commissie inventariseerde de knelpunten bij de opvang van slachtoffers van geweld in afhankelijkheidsrelaties en deed aanbevelingen. Het eindrapport is op 10 december 2010 door de voorzitter de Jong aan de Directeur Generaal dhr. Van Gastel van het ministerie van VWS aangeboden. De heer van Gastel zegde toe dat er in het eerste kwartaal van 2011 een reactie zal komen op de aanbevelingen.

Federatie Opvang participeert in onderzoeken Naast het Stelselonderzoek Vrouwenopvang is door de Federatie Opvang bijgedragen aan verschillende andere onderzoeken, waaronder: - Stand van zaken landelijke aanpak huiselijk geweld. - Trendstudie naar opvang slachtoffers huiselijk geweld.

Profilering van de vrouwenopvang als een sterk merk Doelen: - zichtbaar maken van de successen en uitdagingen voor de sector vrouwenopvang en haar cliënten - landelijk agenderen van de problematiek van de aanpak van huiselijk geweld en nieuwe ontwikkelingen daarin In het eerste kwartaal van 2010 is het Strategisch Communicatieplan Vrouwenopvang voor de periode 2010-2013 ontwikkeld. Inhoud: identiteit, missie, visie, communicatiedoelstellingen en middelen voor de komende jaren. Daarnaast is het Communicatieplan Vrouwenopvang 2010 ontwikkeld, bestaande uit drie onderdelen: ambassadeurschap, profilering en positionering vrouwenopvang en ad hoc activiteiten. Mooi: Adelheid Roosen is ambassadeur


Snelwegcampgne ‘Zet huiselijk geweld buitenspel’ Van 12 juni tot en met 31 juli was de campagne ‘Zet huiselijk geweld buitenspel’ in heel Nederland te zien. Gigaboards langs de snelwegen met de tekst “Als Oranje verliest, slaat papa ons. Gezellig zo’n WK… Zet huiselijk geweld buitenspel”.

De campagne heeft veel media aandacht gegenereerd, onder andere op Radio 1, het NOS journaal, RTL Nieuws, BNR Newsradio, Radio Wereldomroep, het Algemeen Dagblad en Trouw. De campagne is bovendien gepubliceerd op meer dan 75 websites.

Per twee weken betekende dit gemiddeld circa 1 miljoen passanten, met uitschieters als de A2 met ruim 1,5 miljoen passanten per twee weken.

Super: Stichting Vrouwenopvang Nederland (VON) heeft deze campagne financieel mogelijk gemaakt.

Versterking van de landelijke strategische allianties

van de Wet Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling en in het verlengde van de wet, de samenwerking tussen AMK’s en ASHG’s organiseren.

Doelen: - Federatie Opvang wordt ervaren als een betrouwbare en prettige landelijke samenwerkingspartner - in kaart brengen van alle relevante landelijke samenwerkingspartners Federatie Opvang neemt deel aan de werkgroep Beschermd en Weerbaar onder leiding van het ministerie van VWS. In de werkgroep wordt onder meer gewerkt aan de landelijke trajecten ter versterking van de Advies- en Steunpunten Huiselijk Geweld en de regiefunctie van gemeenten. Denk aan: het definiëren van de landelijke functies voor de ASHG’s, het uitwerken

Federatie Opvang nam verder deel aan het Landelijk Netwerk Huiselijk Geweld, dat Justitie onder andere op advies van de Federatie Opvang organiseert. Op deze bijeenkomsten komen de meest belangrijke landelijke partijen bij elkaar, vindt informatie-uitwisseling plaats en wordt gezocht naar afstemming tussen ieders activiteiten. Federatie Opvang heeft in dit kader een bijdrage geleverd, met aandachtspunten voor de aanpak van geweld in afhankelijkheidsrelaties in de komende jaren, met het oog op de kabinetsformatie. Federatie Opvang heeft op het Ambtelijk overleg van de JAARVERSLAG FEDERATIE OPVANG 2010 | 21

VNG met de ambtenaren van de centrumgemeenten, een presentatie gegeven over de voortgang van het Verbeterplan Vrouwenopvang en andere ontwikkeling in de sector. Ook door middel van activiteiten als het Stelselonderzoek Vrouwenopvang, het congres ‘Met verstand van zaken’ over de aanpak van eergerelateerd geweld en de campagne ‘Zet huiselijk geweld buitenspel … ‘ zijn de samenwerkingsrelaties met onder andere relevante ministeries, de VNG en de politie verstevigd.

Veiligheid, waaronder traceerbaarheid gegevens cliënten vrouwenopvang Doelen: - sectorale bekendheid van de mogelijkheden van leden om de veiligheid van de cliënten te bevorderen - uitwisselen van nieuwe mogelijkheden - continu in kaart brengen, bespreken in de Werkgroep Veiligheid en landelijk agenderen van de risico’s op traceerbaarheid

In januari werd in de Tweede Kamer een wetswijziging behandeld. Gevolg: voor vreemdelingen die een periode illegaal in Nederland zijn geweest, wordt het moeilijker om in aanmerking te komen voor een verblijfsvergunning. Federatie Opvang heeft zich ervoor ingezet, dat deze wetswijziging geen extra drempel opwerpt voor slachtoffers van geweld zonder verblijfvergunning. Federatie Opvang heeft dit bepleit op ambtelijk niveau bij het ministerie van Justitie en middels een brief aan de staatssecretaris. Fijne ontwikkeling: In 2010 zijn veel vragen van lidinstellingen beantwoord door Federatie Opvang. In samenspraak met andere organisaties wordt bekeken of hiervoor een specifieke helpdesk opgericht kan worden, waar medewerkers altijd terechtkunnen en waar altijd actuele informatie verkregen kan worden.

Internationaal Doel: Bevorderen van internationale samenwerking

Een aantal prachtige zaken: Denktank huiselijk geweld Federatie Opvang is, samen met de Blijf Groep en Stichting Toevluchtsoord, lid van de Denktank Huiselijk Geweld. De denktank is opgezet door het Landelijk Programma Huiselijk Geweld en de Politietaak. Doel: in openheid praten over de rol van de politie in het thema huiselijk geweld en over de samenwerking met de politie vanuit ieders discipline.

Federatie Opvang participeert in de Werkgroep Veiligheid, met vertegenwoordiging van leden van de Federatie Opvang, het ministerie van VWS, VNG, politie en Landelijk Expertise Centrum Eergerelateerd Geweld (LEC). Centraal staat de ontwikkeling van een landelijke visie op veiligheid. Jammer: door een aantal omstandigheden heeft dit traject enige vertraging opgelopen. Dat heeft ertoe geleid dat een nieuwe landelijke visie eind 2010 niet voorhanden was. Deze wordt in het eerste half jaar van 2011 verwacht. Mooi: De problematiek van de traceerbaarheid van de cliëntgegevens vrouwenopvang zijn op verschillende niveaus binnen het departement besproken. Ten aanzien van het aanleveren van gegevens voor de eigen bijdrage heffing aan het CAK is voor de vrouwenopvang een uitzondering gemaakt (zie ook programma Financiering en bedrijfsvoering).

Verbetering positie vreemdelingen Doelen: - leden bekendmaken met de mogelijkheden van de huidige wetgeving om vreemdelingen tijdelijk opvang en hulp te verlenen - de deskundigheid van professionals op dit terrein bevorderen - knelpunten in de regelgeving landelijk agenderen


• Op verzoek van het WAVE netwerk is een artikel geschreven voor het blad Fempower; • Voorstel opgesteld voor de invulling van internationale activiteiten voor dit dossier • Deelname aan een bijeenkomst over de voortgangsrapportage CEDAW voor Nederland • Deelname aan de meeleesgroep voor het concept verdrag aanpak van geweld tegen vrouwen en huiselijk geweld van de Raad van Europa • Een interview aan een zusterorganisatie in oprichting in Canada. Zij willen van onze ervaringen gebruikmaken om een goed landelijk netwerk op te zetten • Een werkbezoek georganiseerd voor een Russische delegatie • Federatie Opvang is door de Nederlandse VN Vrouwenvertegenwoordiger, Caecilia J. van Peski, benaderd voor het schrijven van een gastcolumn op haar weblog, op de site van de Nederlandse Vrouwenraad • In 2010 is het besluit genomen om de volgende vergadering van het interim bestuur van het Wereldwijde netwerk Vrouwenopvang in Nederland te organiseren in 2011 en zijn de eerste voorbereidingen hiervoor getroffen • Eén van de directeuren van de Vrouwenopvang heeft namens Federatie Opvang deel genomen aan de WAVE conferentie in Polen. • Eén van de directeuren van de Vrouwenopvang heeft namens Federatie Opvang deel genomen aan de bijeenkomst van het interim bestuur van het wereldwijde netwerk Vrouwenopvang in de New York.

Goed om te weten: onderstaande projecten zijn extern gefinancierd

Federatie Opvang participeerde in 2010 in een aantal bijzondere projecten. Hiervan de top op een rijtje: Project diagnostiek en screening Voor de ontwikkeling van de instrumenten voor probleeminventarisatie heeft Onderzoekscentrum maarschappelijke zorg onderzoek gedaan naar de best passende instrumenten voor het screenen van psychische problematiek, opvoedvaardigheden en cognitieve & adaptieve vaardigheden.

Versterking ASHG’s Dit betreft een Landelijk ondersteuningsprogramma in samenwerking met GGD-Nederland en de MOGroep W&MD, ter versterking van de kwaliteit van de ASHG’s. Daartoe wordt specifiek ingezet op de ontwikkeling en implementatie van uniforme capaciteit - en kwaliteitsnormen voor alle ASHG’s. Ook wordt deelgenomen aan andere projecten van het Actieplan Beschermd en Weerbaar, zoals Partnerschap Seksueel Geweld.

Eergerelateerd geweld Project Integrale begeleidingsmethodiek Onderzoekscentrum maarschappelijke zorg heeft de methodiek Krachtwerk voor de vrouwenopvang ontwikkeld. Dit op basis van de strength based benadering, die in Amerika is ontwikkeld en onderzocht voor de geestelijke gezondheidszorg.

Project Hulpverlening aan kinderen in de opvang In samenwerking met bureau Van Montfoort is gestart met de ontwikkelingen van een hulpverleningsmethodiek (inclusief screeners) voor kinderen in de vrouwenopvang.

Project Huisvesting van de opvang In april 2010 is een landelijk programma van eisen voor de huisvesting van de vrouwenopvang opgesteld. Het doel van het landelijke programma is om landelijke eisen en wensen ten aanzien van de nieuwe huisvesting inzichtelijk, gestructureerd en onderbouwd vast te leggen, zodat deze overgedragen kunnen worden naar de andere bij het huisvestingsproces betrokken partijen.

Project Deskundigheidsbevordering Nadat de basismethodiek en de integrale begeleidingsmethodiek zijn ontwikkeld, wordt gestart met het ontwikkelen van een beroepsprofiel (op basis van al bestaande beroepsprofielen).

De projecten Professionalisering Eergerelateerd Geweld en Informatievoorziening Eergerelateerd Geweld werden met een half jaar verlengd. Op 17 juni vond het slotcongres plaats voor het project professionalisering, onder de titel ‘Met verstand van zaken.’ Mooi: op het congres is een website (www.eergerelateerdgeweld.info) gepresenteerd en een daarbij behorend handboek ter ondersteuning van de begeleiding.

Project DOVE In Turkije hebben medewerkers van SHCEK in werkgroepen voorstellen gemaakt voor een nieuw model van opvang en hulpverlening, voor de vrouwenopvang in de drie pilotsteden. De werkgroepen hebben daarbij gebruik gemaakt van het materiaal dat vanuit Nederland is aangeleverd. Eind mei zijn de voorstellen omgezet in een presentatie, in samenwerking met de Nederlandse delegatie. Dit materiaal is gepresenteerd aan de algemeen directeur van SHCEK. Hij heeft aan het eind van het jaar laten weten akkoord te gaan met de voorstellen en toezeggingen gedaan voor extra personeel, zodat implementatie van het model in 2011 van start kan gaan.

Project Beschrijving hulpverlening vrouwenopvang De verdere uitvoering van dit project zal in samenspraak met de uitvoering van de Opvangatlas Nederland ter hand genomen worden.

Project Sociale activering, toeleiding naar werk De activiteiten vanuit dit project zullen in samenspraak met de uitvoering van het project MeeDoen! verder ontwikkeld worden. Aandacht gevraagd voor: • Inburgering: het ministerie van VROM/WWI heeft contact gelegd met Federatie Opvang, om te onder zoeken of het wenselijk is om een landelijk project of pilot te starten, ter verbetering van de inburgering van de vrouwen in de opvang. • Huisvesting na de opvang: Federatie Opvang heeft zich sterk gemaakt om de doelgroep van de vrouwenopvang als specifieke doelgroep opgenomen te zien in de nieuwe huisvestingswet. De behandeling van de wet stond voor dit jaar gepland. Door de val van het kabinet is de behandeling van de wet echter uitgesteld.


Informatiemanagement

Hoofddoelen Federatie Opvang is in 2011 voor de samenleving de belangrijkste bron van kwantitatieve en inhoudelijke gegevens over opvanginstellingen. Leden hebben de beschikking over landelijke branchegegevens en kunnen deze met elkaar vergelijken. Meer kengetallen over de branche beschikbaar krijgen Doelen - per 1 januari 2011 is een nieuwe gegevensset gerealiseerd - meer samenhang bereiken in informatiemanagement binnen projecten en andere activiteiten van het bureau. Brancheinformatie - Op basis van de gegevens die door leden zijn verstrekt over het jaar 2008, is het Branchebeeld Opvang 2008 voorbereid. Dit is een eenvoudige weergave van een deel van de bij de Federatie beschikbare gegevens van de leden. Het rapport is in april onder de directeuren van de lidinstellingen verspreid en vormt de basis voor de toekomstige ‘volwassener’ branchebeelden over 2009 en verder. Nieuwe gegevensset - De nieuwe gegevensset is onderdeel van het project Ontwikkeling Branchebeeld Opvang 2010. In de 2e helft van 2010 is de Gegevensset FO 2011 gerealiseerd. Bij de totstandkoming zijn zeven lidorganisaties en de Verenigingscommissie Informatiemanagement betrokken. In 2011 kunnen de leden de Gegevensset implementeren in hun cliëntregistratiesysteem.

Monitor Maatschappelijke Opvang Federatie Opvang heeft gegevens geleverd voor de Monitor Maatschappelijke Opvang. Deze wordt jaarlijks door het Trimbos Instituut samengesteld voor het ministerie van VWS. De informatie wordt gebruikt ten behoeve van de voortgangsrapportage Maatschappelijke Opvang aan de Tweede Kamer.

Betere toegang tot informatie: de Opvang Atlas Doel: het verbeteren van de kwaliteit van de informatieverstrekking en dienstverlening aan (dreigend) daklozen en slachtoffers van huiselijk geweld. Eind 2011 is de Opvangatlas voor wat betreft de basisgegevens online. Daklozen en slachtoffers van huiselijk geweld worden ondersteund bij het vinden van de juiste, tijdige en volledige informatie, over het hulpaanbod en capaciteit bij opvangvoorzieningen in Nederland. Het verhoogt de kwaliteit van de verwijspraktijk. Burgers, cliënten, professionals, vrijwilligers en mantelzorgers zijn in staat om adequate opvangaccommodatie en hulpverlening te vinden.


Voordelen van dit project: • verbeterde publieksvriendelijke toegang en verwijzing naar adequate accommodatie, zorg en hulpverlening • vermindering van tijdsbesteding van medewerkers in opvangvoorzieningen in het beantwoorden van vragen over open plaatsen • openbaar en beter overzicht van bestaande voorzieningen en diensten, en planning van toekomstige voorzieningen: van lokale en fragmentarische naar centrale en eenduidige vastlegging en presentatie

Internationaal Federatie Opvang is tweemaal als lid aanwezig geweest de Feantsa-werkgroep Data-collectie. Ook waren we als deelnemer vertegenwoordigd bij de Europese Research Conferentie in Budapest. Bij deze conferentie was een grote Nederlands vertegenwoordiging van onder andere cliënten en onderzoekers aanwezig.


De leden van de Federatie Opvang

DE T U SSE N VOORZIENING

Blijf Groep


Raad van Commissarissen Stichting Federatie Opvang De heer mr. drs. F.J. Paas

Voorzitter

De heer mr. W.D. van Leeuwen

Vice-voorzitter (afgetreden per 1 juni 2010)

Mevrouw R.G. Pols

Commissaris

De heer D. Huisman

Commissaris (aangetreden per 1 mei 2010) Vice-voorzitter (per 1 juni 2010)

Bestuur Stichting Federatie Opvang De heer mr. W.D. van Leeuwen

Bestuurder a.i. (aangetreden per 1 juni 2010)

Directie Stichting Federatie Opvang De heer J.A. Gortworst

Wnd. directeur (aangetreden per 1 juni 2010) Tot 1 juni 2010 werd de functie van directeur-bestuurder van de Stichting Federatie Opvang uitgevoerd door mevrouw drs. I. Smidt

Organigram de Federatie Opvang Directeur

Bedrijfsbureau

Public Affairs & Public Relations

Secretariaat

Belangenbehartiging

Interne informatie voorziening

Website

Financiële Administratie

Communicatie

Beleid en Projecten

Informatie Management

Bestuur Vereniging Federatie Opvang De heer mr. drs. F.J. Paas

Voorzitter

De heer mr. W.D. van Leeuwen

Vice-voorzitter (afgetreden per 1 juni)

De heer D. Huisman

Bestuurslid (vice-voorzitter per 1 juni)

Mevrouw A. van den Brink

Bestuurslid

De heer B. Deliën

Bestuurslid

Mevrouw R.G. Pols

Bestuurslid (afgetreden per 23 juni 2010)

De heer. J. van Dam

Bestuurslid

De heer drs. R. van Gurp

Bestuurslid


Binnen de Federatie Opvang zijn 4 dossierteams

Management Team Federatie Opvang Wonen, welzijn en meedoen

Zorg en financiering

InformatieHuiselijk management geweld en veiligheid

Wonen, welzijn en meedoen • Bernd Timmerman • Bram Koppenaal • Karen van Brunschot • Edwin Peters (tot 1 mei 2010) Financiering en zorg • Johan Gortworst • Rina Beers • Tonny van Hensbergen Huiselijk geweld en veiligheid • Bram Koppenaal • Marloes van der Sande • Liesbeth van Bemmel • Jantien van der Meer Informatiemanagement • Ineke Smidt (tot 1 juni 2010) • Johan Gortworst (per 1 juni 2010) • Mark Clarijs • Rina Beers • Bram Koppenaal • Marloes van der Sande Ook zijn er drie algemene dossiers: Brancheaangelegenheden • Johan Gortworst PR & Communicatie • Bernd Timmerman • Tina-Marie Schuurmans • Anneke Heerma Internationale Contacten • Ineke Smidt (tot 1 juni 2010) • Rina Beers • Marloes van der Sande • Gerard van Dam Bram Koppenaal en Bernd Timmerman zijn agendalid van het dossier informatiemanagement. Tina-Marie Schuurmans is agendalid van alle dossiers.


Lijst met medewerkers per afdeling: Management Team: Ineke Smidt directeur (uit dienst per 1 juni) Johan Gortworst beleidssecretaris en plv. directeur (per 1 juni wnd. directeur) Bram Koppenaal hoofd beleid & projecten en hoofd bedrijfsbureau Bernd Timmerman hoofd public affairs en public relations Henriette Kamp managementassistente Bedrijfsbureau en Informatiemanagement Bram Koppenaal Mark Clarijs Ronald Cornet Gerard van Dam Mariska Sneep (28 september 2009 tot 26 februari 2010) Wendy van Vuure Secretariaat en Front Office Bernd Timmerman Henriette Kamp Sylvia Kas Jessica Louwerse Astrid Russchen Public Affairs & Public Relations Bernd Timmerman Johan Gortworst Tonny van Hensbergen Anneke Heerma Marloes van der Sande Tina-Marie Schuurmans Marcel van den Berg (1 december 2009 tot 1 december 2010) Beleid en Projecten Bram Koppenaal Rina Beers Liesbeth van Bemmel Karen van Brunschot Jantien van der Meer Edwin Peters (uit dienst per 1 mei 2010)

De Federatie Opvang gaat uit van de kracht van mensen. Meedoen staat centraal in ons werk. Leden die met kennis en lef samenwerken met gemeenten en ketenpartners. En cliënten die met doorzettingsvermogen actief mee willen doen aan de samenleving. De foto's in dit jaarverslag zijn genomen tijdens de Social Inclusion Games Netherlands. Zij typeren de kracht en lef van cliënten en medewerkers!

uitgave bezoekadres postadres telefoon fax e-mail website

Federatie Opvang Regentesselaan 31 Johan van Oldenbarneveltlaan 34-36 3818 HB Amersfoort 033 461 5029 033 461 8064 [email protected] www.opvang.nl

Het beste van Jaarverslag Federatie Opvang 2010

Recommend Documents