Het belang van leren programmeren Han van der Maas HL Psychologie UvA CSO Oefenweb.nl
opzet • • • •
Pleidooi voor programmeeronderwijs Ontwikkelingspsychologisch perspectief Non-formeel leren (examen)
Program or be programmed! • De leerlingen van nu zijn vooral vaardige consumenten van de nieuwe digitale mogelijkheden. Maar wat we nodig hebben zijn jongeren die nieuwe mogelijkheden kunnen scheppen: ‘program or be programmed’.
Computational thinking • Denken in de context van en met behulp van computertechnieken • Nodig zijn – Denken! – Computertechnieken (tools) • Basis ict-vaardigheden • Programmeren
• Noodzakelijk voor iedere HO
student
Vijf redenen • Werkgelegenheid: grote behoefte aan hoog opgeleide programmeurs en andere informatici. • Concurrentiepositie: investeren in research & development om op lange termijn concurrerend te blijven. • Wetenschap: De tools van de informatica zijn doorgedrongen in elk wetenschapsgebied. De moderne wetenschap kan niet meer zonder informatica. • Onderwijs: Leren en studeren profiteren van digitale vaardigheden. • Algemene ontwikkeling: Informatica is onderdeel van onze cultuur. Digital leaders encourage computer literacy
Psychologie (voorbeeld) • Netlogo simulatie van – ontstaan depressie – Opinieformatie – Verkeerfiles
• Experimenten – Reactietijdexperimenten – Online
• Statistiek – Simuleren helpt het leren
Maar het gaat niet goed met het informatica onderwijs! • • • • •
Volgens de KNAW (2012) bereiden de huidige vakken Informatiekunde en Informatica in het voortgezet onderwijs de leerlingen niet op de maatschappij voor. De kwaliteit van de leraren is in het geding. De instroom van gekwalificeerde docenten is door de marginale status van het vak laag. Slechts vijf procent van de havo- en vwo-leerlingen volgt het vak en het percentage daalt. Er is geen centraal landelijk examen; voor de schoolexamens is er vrijwel geen kwaliteitstoetsing. De inspectie blijft passief.
Op universiteiten behoort programmeren niet tot het standaard curriculum van bijvoorbeeld een brede bachelor Op basisscholen wordt ondanks 50(!) jaar experimenteren nauwelijks iets aan programmeren gedaan 5 jaar later is het niet echt (echt niet) verbeterd Durf doelen te stellen
Wat moeten de doelen zijn… • Alle leerlingen op de basisschool moeten kennismaken met informatica en programmeren. • Op de middelbare school moet informatica, naast Nederlands, Engels en Wiskunde, een kernvak zijn. • Voor alle onderwijsniveaus in het VO moet een programma worden opgesteld leidend tot een centraal schriftelijk eindexamen. • Dit informatica vak moet, net als wiskunde, verplicht gesteld worden voor vele vervolgstudies in het HO. • Honderd procent van de studenten die het HO verlaten zou moeten beschikken over digitale creatieve vaardigheden.
Primair onderwijs: de (zeer) korte geschiedenis • Turtle logo • Constructivistische traditie – Zelfontdekkend leren – Doel was niet programmeren zelf maar transfer naar wiskunde en natuurkunde
• Transfer matig, in iedere geval niet automatisch • Nu is programmeren zelf een doel • Zie Scratch project • En vele vele andere projecten
Te hoog gegrepen voor de
kinderen uit het PO/VO? • Hebben jonge kinderen wel de cognitieve vermogens om te leren programmeren? – Abstracties als eeuwige loops, variabelen, maar ook debuggen etc.
• Wetenschappelijk onduidelijk (formeel denken) • Het antwoord uit de praktijk is positief, in ieder geval voor een groot deel van de kinderen
Scratch!
Kodable (Ipad, groep 3,4) • Wie kan een TV programma opnemen? • Wie kan de magnetron bedienen? • Wie kan de afwasmachine aanzetten? • Wie heeft een speurtocht uitgezet? • Wie heeft iemand wel eens de weg
gewezen? • Jullie kunnen al programmeren!
Te hoog gegrepen voor de docenten uit het PO, VO en HO? • Dit is wel een pijnpuntje • Kan de gemiddelde PO leerkracht
onderwijs geven met Scratch? • Kunnen we hier voor het PO en
VO extra docenten aanstellen? • Scholingsprogramma’s haalbaar? • Wat willen we nu echt? Wat is onze ambitie met het programmeeronderwijs
Rol bibliotheken, science centra, etc. • Enthousiastmeren • Rubriceren en aanbieden tools • Technieklokalen • Online onderwijs • Non-formeel en informeel leren
Centraal Eindexamen Informatica •
Is Centraal Eindexamen Informatica wenselijk? – – –
•
Wat is het curriculum? –
•
Als informatica een kernvak wordt dan heeft Nederland op termijn duizenden nieuwe leerkrachten Informatica nodig. Lerarenopleidingen zijn in staat deze docenten op te leiden. De overheid moet dit beroep voldoende aantrekkelijk maken en de mogelijkheden voor zij-instromers in het informatica onderwijs verruimen
Kan informatica niet opgenomen worden in andere schoolvakken? –
•
Echte kernvakken zijn verplicht, zeker in de onderbouw van het VO. Voor de bovenbouw kunnen we denken aan een informatica A en B zoals we ook voor Wiskunde kennen.
Lerarentekort –
•
Op basis van door de wetenschap en bedrijfsleven opgestelde leerdoelen kan het SLO een leerplan op stellen. Educatieve uitgevers en docenten zijn uitstekend in staat om op basis van zo’n leerplan een curriculum op stellen.
Wordt informatica een verplicht vak? –
•
Nederland heeft Centrale examens voor tientallen vakken (bijvoorbeeld voor Filosofie, Dans en Fries), maar vreemd genoeg niet voor informatica. Zonder Centraal examen zal informatica niet serieus genomen worden. Ondanks de snelle veranderingen in de informatica is het voor CITO niet ingewikkeld om op basis van een examenprogramma examens op te stellen. Programmeeropdrachten kunnen zo opgesteld worden dat ze in verschillende programmeertalen op te lossen zijn. Het schoolexamen kan gebruikt worden om aanvullende projecten te toetsen
Informatica is een zelfstandige wetenschap en discipline. Overlap tussen disciplines is geen reden een vak niet te geven. Dit geldt ook voor vakken als Nederlands en Wiskunde.
Enthousiaste leerlingen leren toch wel programmeren buiten schooltijd? –
Voor een zeer kleine groep is dit waar. Er is veel goed online materiaal beschikbaar. Maar willen we onze doelen bereiken, en ook voldoende meisjes opleiden in de informatica, dan is een goed schoolvak noodzakelijk.
