Sonnet 130 My mistress’ eyes are nothing like the sun; Coral is far more red then her lips’ red: If snow be white, why then her breasts are dun; If hairs be wires, black wires grow on her head. I have seen roses damask’d, red and white, But no such roses see I in her cheeks; And in some perfumes is there more delight Than in the breath that from my mistress reeks. I love to hear her speak, – yet well I know That music hath a far more pleasing sound; I grant I never saw a goddess go, – My mistress when she walks, treads on the ground; And yet, by heaven, I think my love as rare As any she belied with false compare.
Vertaald door:
Hendrik Jan Bosman Jan Jonk Gerard Messelaar Lucas Numan
Gerard Messelaar Haar ogen zal ik niet als zonnen roemen érg zuinig De ogen van mijn geliefde hebben weinig met de zon gemeen, En roder dan haar lippen is koraal, koraal is veel roder dan het rood van haar lippen. Haar zwarte haren zijn niet goud te noemen dat stáát er niet! Als sneeuw wit zou zijn, waarom zijn dan haar borsten vaal; En is sneeuw wit, dan is haar boezem vaal. (mist erotisch aspect van het meervoud) als haren draden zouden zijn, zwárt zijn de draden die op haar hoofd groeien. Ik zag wel rozen, rood met wit gekleurd Ik heb geweven rozen gezien, rood en wit, Doch op haar wang zag ik die rozen niet; maar niet één zo’n roos zie ik op haar wangen;
zie
Er is ook reukwerk, dat veel zoeter geurt, en in sommige parfums schuilt meer genoegen
zoete adem? (het figuurlijke “zoet” als
Dan d’ademtocht die aan haar mond ontvliedt. dan in de ademtocht die uit mijn geliefde riekt.
pejoratieve felheid ontbreekt!
[pasmuntje hier zeker af te raden)
Haar stem bemin ik zeer hoewel ik weet, Ik mag haar graag horen spreken, al weet ik best Dat mij muziek veel meer genieten doet; dat muziek een veel aangenamere klank heeft.
misinterpretatie! / zie aantekening 1
Nooit zag ik haar als een godin die schreed, Ik geef toe dat ik nooit een godin zag gaan – Maar zij beroert de aarde met haar voet. zie aantekening 2 mijn geliefde, wanneer zij wandelt met haar voetzolen op de grond. Toch zal mijn lief altijd de schoonste zijn En toch, lieve hemel, ik vind mijn geliefde even voortreffelijk Van allen opgetooid met valse schijn. als iedere vrouw die men vals beoordeelt.
misinterpretatie!
Aantekening 1: De liefde maakt dat de ik-figuur zijn geliefde graag hoort spreken, maar zijn verstand zegt hem dat muziek in feite aangenamer klinkt. Daarmee is dus niet gezegd dat muziek hem veel meer doet genieten… De dichter zinspeelt eerder op “liefde maakt blind”! Aantekening 2: De geliefde heeft voor de ik-figuur weinig van een godin, omdat zij niet “op de wijze van godinnen” voortgaat, maar doodgewoon met haar voeten over de grond loopt, in plaats van gracieus “door de ruimte” te zweven. De vertaler mist deze tegenstelling door het begrip schrijden in te voeren! Hij stelt: zij heeft weinig van een godin, want ze “schrijdt” niet, maar “beroert” de aarde met haar voet”. Behalve dat hiermee het pregnante verschil tussen zweven en lopen verloren is gegaan, is er van een tegenstelling überhaupt geen sprake: met schrijden en de aarde met de voet beroeren duidt men op minstens even plechtige wijze iemands voortbewegen aan.
Jan Jonk Mijn liefste straalt veel minder dan de zon; De ogen van mijn geliefde hebben weinig met de zon gemeen, háár¹) lippenrood²) haalt het niet bij koraal; koraal is veel roder dan het rood van haar lippen.
¹) overbodige accenten doen háár eerder naar [de zon verwijzen!) ²)
lipstick! (haha!)
zwart draad groeit op haar hoofd, geen goudgalon; galon: lint- of koordvormig weefsel Als sneeuw wit zij, waarom dan zijn haar borsten vaal; als sneeuw wit is, dan zijn haar borsten vaal. als haren draden zijn, zwárt zijn de draden die groeien op haar hoofd. Ik ken wel rozen met zacht roze kleur; Ik heb geweven rozen gezien, rood en wit, die is* niet te vinden op haar wangen rond; maar niet één zo’n roos zie ik op haar wangen;
blijkbaar “de zacht roze kleur”!
parfums zijn vaak veel zoeter* toch van geur en in sommige parfums schuilt meer genoegen
zoete adem? / het figuurlijke “zoet” (pas-
dan wat er stromen komt vanuit haar mond. dan in de ademtocht die uit mijn geliefde riekt.
mist sarcasme!
Ik hoor haar *) graag , en toch weet ik heel goed Ik mag haar graag horen spreken, al weet ik best
stem (of: “graag spreken”) / ritme?
dat de muziek mij groter vreugd bereidt*. dat muziek een veel aangenamere klank heeft.
misinterpretatie! / zie aantekening
Al heb ik nimmer *) een godin ontmoet: Ik geef toe dat ik nooit een godin zag bewegen –
in haar
[muntje) hier zéker af te raden
zij is heel gewoon, en mist verhevenheid. William, where are you? mijn geliefde, wanneer zij wandelt met haar voetzolen op de grond. Het is geen vergelijk: mijn liefste is te hoog naïeve formulering En toch, lieve hemel, ik vind mijn geliefde even voortreffelijk
voor wie zij ook door bijslapen bedroog. !!! wie biedt… als iedere vrouw die men vals beoordeelt. Aantekening: De dichter vergoelijkt ironisch het minder aangename stemgeluid van de vrouw, doch de vertaler verschuift het accent aanzienlijk: alsof de dichter zich bij voorkeur en met méér vreugde met muziek zou bezighouden”!
Hendrik Jan Bosman
(omarmend rijm i.p.v. gekruist)
Haar ogen zijn¹) geen greintje als²) de zee³); ¹) hebben De ogen van mijn geliefde hebben weinig met de zon gemeen,
²)
van
³)
??
Een roos is heel wat roder dan haar mond; koraal is veel roder dan het rood van haar lippen. [
Noemt men room blank, haar borst¹) is grauw als grond²); ¹) meervoud erotischer ²) zie Als sneeuw wit zij, waarom dan zijn haar borsten vaal; [aantekening Is blond haar goud, het hare is doublé. WONDERLIJKE REGEL! als haren draden zijn, zwárt zijn de draden die groeien op haar hoofd. Ik zie vaak appels*, blozend rood gekleurd, Ik heb geweven rozen gezien, rood en wit,
ingegeven door “appelwangen”?
Maar op haar wangen nooit, of op haar vel; maar niet één zo’n roos zie ik op haar wangen;
¹)
En bloemen ruiken zoeter*, weet ik wel, en in sommige parfums schuilt meer genoegen
zoete adem? / het figuurlijke “zoet” (pas-
Dan hoe haar adem in de morgen geurt. dan in de ademtocht die uit mijn geliefde riekt.
pregnanter:
ridicuul:
huid!
[muntje) hier zéker af te raden
dan haar adem in de morgen
Al hoor ik haar graag praten, ook is waar* naïeve kreet Ik mag haar graag horen spreken, al weet ik best Dat ik muziek veel rijker vind van klank; dat muziek een veel aangenamere klank heeft.
óf:
aangenamer van klank vind óf: [rijker aan klank vind
Ik zie in haar geen engel, licht en rank: Ik geef toe dat ik nooit een godin zag gaan – haar voeten staan op aarde, breed en zwaar. mijn geliefde, wanneer zij wandelt met haar voetzolen op de grond. Toch boeit ze meer¹) – het is maar hoe je kijkt²) – ¹) slag in de lucht! En toch, lieve hemel, ik vind mijn geliefde even voortreffelijk
Dan alles waar ze goddank niet op lijkt.
²)
het bekijkt!
ha ha ha!
als iedere vrouw die men vals beoordeelt.
Werkelijk álles is anders…. Aantekening:
De baard van Sinterklaas is doorgaans ook niet zo wit als je zou verwachten…
Lucas Numan Mijn liefstes oog kan aan de zon niet tippen; De ogen van mijn geliefde hebben weinig met de zon gemeen, toont sneeuw hoe aan haar borsten wit ontbreekt, Numan i.p.v. Shakespeare koraal is veel roder dan het rood van haar lippen. koraal bewijst de fletsheid van haar lippen; idem Als sneeuw wit zij, waarom dan zijn haar borsten vaal; ’t is zwarte draad die uit haar schedel steekt. als haren draden zijn, zwárt zijn de draden die groeien op haar hoofd. ‘k Zag fraai geweven rozen, rood en wit, Ik heb geweven rozen gezien, rood en wit, doch op haar wangen zulk een roos nooit komen; maar niet één zo’n roos zie ik op haar wangen; parfum – zo weet ik – méér aroom bezit en in sommige parfums schuilt meer genoegen
Numan i.p.v. Shakespeare
dan de aêm die komt uit liefstes keelgat stromen. dan in de ademtocht die uit mijn geliefde riekt.
idem
‘k Hoor graag mijn lief aan ’t woord, maar weet stilaan: Ik mag haar graag horen spreken, al weet ik best muziek verbreidt een aangenamer klank; dat muziek een veel aangenamere klank heeft. ‘k geef toe, ‘k zag nimmer een godinne gaan – Ik geef toe dat ik nooit een godin zag gaan – mijn lief, in grondgebonden wandelgank. idem mijn geliefde, wanneer zij wandelt met haar voetzolen op de grond. Edoch, mijn dame toont niet méér defecten idem En toch, lieve hemel, ik vind mijn geliefde even voortreffelijk Dan bol van holle beeldspraak een perfecte. als iedere vrouw die men vals beoordeelt.
idem / ingevoerd sarcasme!
