Hemelwater Studiedag KNVA, 28 februari Michel Cuypers
Hemelwater
Waterbronnen
• kwalitatief ok Hemelwater • investeren in waterbassin/silo/filter/ontsmetting /algenbestrijding • beschikbaarheid Grondwater • milieuvergunning • aanwezigheid van ijzer of bepaalde stoffen kan probleem zijn
Hemelwater
Waterbronnen Voedingswater Drainwater Recirculatie Spuistroom
• water gemengd met nutriënten als voedingsmateriaal voor de planten
• overtollig voedingswater • hergebruiken van drainwater • drainwater hetgeen niet meer hergebruikt wordt
Hemelwater
Mestwetgeving • • • •
afzet van spuistroom opvang van spuistroom rechtstreekse doorsijpeling milieuverantwoorde afzet
Milieuwetgeving • lozen van bedrijfsafvalwater (bv. mengeling van hemelwater met nutriënten)
Hemelwater
Stedenbouwkundige vergunning • • • • •
aanleg tunnelserre of multi-kappen aanleg tray- of containerveld aanleg waterbassin technische werken (bv. reliëfwijzigingen) vrijstelling voor constructies met een maximale hoogte van 3,5 meter, als ze dienen voor de teelt of bescherming van landbouwgewassen en na de oogst worden verwijderd (geldt niet in parkgebied of in ruimtelijk kwetsbare gebieden)
Omgevingvergunning • Integratie milieu- en stedenbouwkundige vergunning (2015-2016)
Hemelwater
Hemelwater
Hemelwater
Hemelwaterverordening • Hemelwaterverordening van toepassing indien je • overdekte constructies (her)bouwt, of uitbreidt en het nieuwe gedeelte groter is dan 40m² • een verharding (her)aanlegt of uitbreidt en het nieuwe gedeelte groter is dan 40 m² • een afwatering aanlegt voor de hierboven vermelde constructies of verhardingen waarvan het hemelwater ervoor op natuurlijke wijze in de bodem infiltreerde
Hemelwater
Hemelwaterverordening • Hemelwaterverordening • Basisfilosofie is infiltratie (buffering enkel toegestaan indien dit gemotiveerd kan worden) • Hemelwateropvang in grote volumes enkel toegestaan bij nuttig hergebruik • De meeste constructies zouden dus over een infiltratievoorziening moeten beschikken • Tenzij…
Hemelwater
Wetgeving • Hemelwaterverordening NIET van toepassing voor: • Alle nieuwe terreinverhardingen die gravitair afwateren naar de omliggende gronden op eigen terrein waar het water in de bodem kan infiltreren • Waterdoorlatende verharding (bv.: steenslag, grind,…) • Opmerking: geen wateroverlast veroorzaken (dus voor grote oppervlaktes betonverharding kunnen ook maatregelen gevraagd worden).
Hemelwater
Wetgeving • Hemelwaterverordening NIET van toepassing indien voor • verhardingen met mogelijks verontreinigd hemelwater • OPMERKING: milieuwetgeving van toepassing – lozingsvergunning!
Hemelwater
Hemelwaterverordening • Infiltratie is onmogelijk als: • extreem hoge grondwaterstand • of een onvoldoende doorlatende bodem. • gemotiveerde aanvraag indienen om te mogen bufferen i.p.v. infiltreren • Bufferen d.m.v. bijvoorbeeld een vijver of een bufferbekken • Vertraagde afvoer d.m.v.: • knijpleiding • wervelventiel • pomp
Hemelwaterverordening
Achtergronddocumenten hemelwaterverordening • Technisch achtergronddocument bij de gewestelijke stedenbouwkundige verordening hemelwater • http://www.integraalwaterbeleid.be/nl/over-ciw/werkingciw/publicaties/Technische%20toelichting%20GSV%202013-def.pdf
Gegevens infiltratiegevoeligheid/overstromingsgevoeligheid • http://ogc.beta.agiv.be/gdiviewer/ • http://www.geopunt.be/kaart
Gegevens waterbeheerder • Watertoets invullen
Info infiltratiegevoeligheid
Info watertoets
Hemelwater
Welke oppervlakte in rekening brengen voor de dimensionering van de infiltratievoorziening/buffering? (= afwaterende oppervlakte) • Indien standaard hergebruik: - 60 m² (in mindering te brengen) • Indien groter (dagelijks) hemelwaterverbruik: • via afwijkingsaanvraag motiveren => grotere opp. in mindering te brengen => kleinere infiltratiezone/buffering nodig • Bijna altijd resterend gedeelte: • Hiervoor in principe infiltratie te voorzien. • Buffering kan ook, maar wordt niet altijd toegestaan. • OPMERKING: geen 100% garantie dat afwijkingsaanvraag aanvaard wordt!
Hemelwater
Hemelwaterverordening • Formulier “aanstiplijst verordening hemelwater” toe te voegen bij aanvraag • Hemelwateropslag :50 l/m² met max. van 10m³ tenzij water nuttig kan aangewend worden • Infiltratievoorziening: Inhoud = 25 l/m² en oppervlakte = 4 m²/100 m² • Buffer met vertraagde afvoer (minimaal 25 liter/m² en ledigingsdebiet: max. 20 l/s per aangesloten ha)
Hemelwater
• Voorbeeld van 4.000m² glas of plastiek serre: • - 4.000m² - 60m² = 3.940m² • 3.940m² x 25l/m² = 98,50m³ inhoud infiltratievoorziening • 3.940m² / 25 = 157,60m² oppervlakte infiltratievoorziening (zonder diepte)
• - Infiltratievoorziening van 30cm diepte:
• 157,60m² x 0,30m = 47,28m³ • 98,50m³/47,28m³ = 2,0833 • 157,60 x 2,0833 = 328,30m² oppervlakte infiltratievoorziening
Praktisch Infiltratieoppervlakte!
Hemelwater
Welke oppervlakte in rekening brengen voor de dimensionering van de infiltratievoorziening/buffering? (= afwaterende oppervlakte) • Nieuwe dakoppervlakte • Bestaande dakoppervlakte (indien aanbouw/uitbreiding)* • *‘een deel van of in voorkomend geval de volledige horizontale dakoppervlakte van de bestaande constructie waar tegenaan gebouwd wordt mee geteld worden voor zover deze nog NIET is aangesloten op een hemelwaterput, infiltratievoorziening of buffervoorziening’ • Equivalent deel bestaande oppervlakte dient meegeteld te worden met als maximum de uit te breiden oppervlakte
HEMELWATER
• Voorbeeld: • 1. Bestaande serre 1000m² en nieuwbouw 400m². Omdat de bestaande serre > de nieuwe: 2 x de nieuwbouw opvangen = 800m². • 2. Bestaande serre 400m² en nieuwbouw 1000m². Nieuwbouw is > de bestaande en dus steeds de volledige oppervlakte = 1400m²
HEMELWATER
• Voorbeeld van opvang 1400m² volgens normen VMM: • - 10% leegstand: 4m³/100m² dakoppervlakte = 56 m³ • - 5% leegstand: 6,5m³/100m² dakoppervlakte = 91m³ • - 2% leegstand: 9m³/100m² dakoppervlakte = 126m³
• - 1% leegstand: 11,5m³/100m² dakoppervlakte = 161m³ • Wij gebruiken standaard 5m³/100m² dakoppervlakte = 70m³
Praktisch Infiltreren of bufferen? • Wanneer is buffering een interessante optie voor dossiers? –
Bestaande waterpoel / open vijver
–
Grote nieuwe regenwateropvang – groot regenwaterverbruik
–
PROBLEMEN: • In de hemelwaterverordening wordt de voorkeur gegeven aan infiltratie • We geven vaak enerzijds aan dat verharding infiltreert ter plaatse (valt niet onder de verordening), dit maakt het niet gemakkelijk om te stellen dat voor de dakopervlakte buffering toegepast wordt. • Praktisch: op vlak terrein is het niet evident om de vertraagde afvoer via een knijpleiding te realiseren. • …
Hemelwater
• (hemel)waterbehoefte aardbeien (bron PCH) –
Waterbehoefte van aardbeiteelt op substraat in productiefase is ongeveer 250 à 300 l/m².
–
Bij 3 teelten wordt op jaarbasis ongeveer 800 l/m² gedruppeld
–
ook watergebruik voor dakberegening en broezen
–
Bij opkweek van plantmateriaal loopt dit op tot 500 l/m2, maar sterk afhankelijk van de weersomstandigheden
Hemelwater
• (hemel)waterbehoefte (bron PCH)
Hemelwater
• Waterbehoefte (voorbeelden uit brochure proefstation) – – –
Serre onder plastic: 8000 m² netto teeltoppervlakte Verbruik is 200 l/m² per teelt (er worden 2 teelten uitgevoerd). Over de volledige netto teeltoppervlakte betekent dit 400 l/m² x 8000 m² = 3200 m³ waterverbruik in de serre – 20% (herbruik drain) = 2560 m³
– – –
Serre onder glas: 10000 m² netto teeltoppervlakte Verbruik voor 3 teelten: 600 l/m² 6000 m³ waterverbruik in de serre – 20% (herbruik drain) = 4800 m³
– –
Trayveld: Aantal planten nodig: Totaal: 46000 planten (doorteelt) en 92000 planten (2 verse plantingen), plantdichtheid trayveld 40 pl/m² (zonder spuitpaden) , 37 pl/m² (met spuitpad) Trayveld moet dan zeker een 3800 m² zijn Verbruik: - 3800 m² x 400 l/m² = 1520 m³ waterverbruik
– –
Hemelwater
• BEDANKT EN VOOR BIJKOMENDE INFO: • TECHNOLOGISCHE BOUWADVISEURS SBB • Hendrik Cnockaert:
• Lochristie • 09/356 05 20 •
[email protected] • • • •
Peter Op’ t Roodt Geel 014/56 29 80
[email protected]
