YES Project! Studiedag
European Values Studies 28 februari 2011
Inhoud informatiemap • Routebeschrijving Universiteit van Tilburg
p. 3
• Programma
p. 5
• Lezingen
p. 6
• Workshops
p. 9
• Groepsindeling workshops
p. 11
• De wetenschappers
p. 12
• European Values Study
p. 14
• Universiteit van Tilburg
p. 16
• Opleiding Sociologie in Tilburg
p. 17
• Checklist vragen formuleren
p. 18
• Checklist antwoordmogelijkheden
p. 19
YES! Project Studiedag EVS
2
Routebeschrijving Routebeschrijving Universiteit van Tilburg (UvT) Aan de westkant van Tilburg ligt de compacte en parkachtige universiteitscampus van de Universiteit van Tilburg. Onderwijs, onderzoek en vrijwel alle faciliteiten zijn er geconcentreerd. De universiteit is met elk vervoermiddel optimaal bereikbaar. Trein Reizigers die met de stoptrein vanaf de richting Eindhoven, Breda of 's-Hertogenbosch naar de Universiteit van Tilburg komen, kunnen uitstappen op station Tilburg Universiteit. De universiteit ligt op loopafstand (5 minuten) van het station. Reizigers die met de sneltrein of intercity reizen, kunnen uitstappen op Tilburg Centraal Station. Vanaf daar kan men per stoptrein, bus (lijn 4) of taxi verder reizen naar de universiteit. Bus De Universiteit van Tilburg is ook per bus bereikbaar met lijn 2, 3 en 4. Je kunt uitstappen bij de bushalte 'Universiteit' lijn 4, lijn 131 (7 dagen per week), lijn 130 (maandag t/m vrijdag) of op de hoek Prof. Cobbenhagenlaan/Hogeschoollaan (lijn 2 en 3). Je kunt ook lijn 2 of 3 nemen naar Station Tilburg Universiteit en van daaruit te voet naar de universiteit (ca. 10 minuten lopen). Een van deze bussen vertrekt ongeveer elke 5 minuten vanaf het Station Centraal Station. Locatie YES! Project (UvT) Warande gebouw Warandelaan 2 5037 AB Tilburg Contactpersoon Dr. Inge Sieben Telefoonnummer: 013 - 466 3001 E-mail:
[email protected] Meer informatie www.tilburguniversity.edu/nl/contact
YES! Project Studiedag EVS
3
Plattegrond Campus
Locatie YES! Project De studiemiddag van het YES! Project European Values Study (EVS) vindt plaats in het Warande gebouw (zie W) op de campus van de Universiteit van Tilburg.
YES! Project Studiedag EVS
4
Programma Het programma Vanaf 10:45 ben je welkom op de Universiteit van Tilburg. In de foyer van het Warande gebouw staan koffie en thee voor je klaar.
10:45 – 11.10
Ontvangst in foyer Warande gebouw
11:10 – 12:30
Lezingen in zaal WZ101
12:30 – 13:30
Lunch in foyer Warande gebouw
13:30 – 15:45
Workshops in WZ103, PZ043 en WZ202
15:45 – 16:00
Gezamenlijke afsluiting
YES! Project Studiedag EVS
5
Lezingen Ochtendprogramma: lezingen in zaal WZ101 11:10 - 11:30
Welkom en inleiding door prof. dr. Paul. de Graaf
Een van de paradepaardjes van de Universiteit van Tilburg is de European Values Study. Dit unieke onderzoeksproject bestudeert ontwikkelingen in waarden en normen in heel Europa. Al dertig jaar onderzoeken Tilburgse sociologen de opvattingen van Europeanen over godsdienst, politiek, werk, zorg, gezin en nog veel meer (ook over milieu tegenwoordig). Een belangrijke conclusie is dat de waarden van WestEuropeanen stabieler zijn dan die van Oost- en Zuid-Europeanen. Dat komt omdat de West-Europese samenleving al lange tijd economisch en politiek behoorlijk stabiel is, terwijl de rest van Europa veel veranderingen heeft gekend. De resultaten van de European Values Study worden gebruikt door wetenschappers, journalisten en beleidsmakers, en worden ook gebruikt in het onderwijs.
Meer informatie: www.europeanvaluesstuy.eu
YES! Project Studiedag EVS
6
Lezingen Ochtendprogramma: lezingen in zaal WZ101 11:30 - 12:00
Lezing 1 “Waarom gedragen mensen zich soms milieuvriendelijk en waarom soms niet?” door dr. John Gelissen
Bijna iedereen vindt het milieu belangrijk, maar dat blijkt niet altijd uit het gedrag van mensen. Maar waarom gedragen mensen zich niet altijd milieuvriendelijk, terwijl ze wel zeggen dat ze het milieu belangrijk vinden? Met deze vraag als uitgangspunt behandel ik in mijn praatje twee onderwerpen: in de eerste plaats laat ik zien hoe met een sociaal-psychologische theorie verschillen in milieuvriendelijk gedrag tussen mensen worden verklaard. Daarnaast ga ik in op de vraag, hoe het komt dat gedragsintenties van mensen met betrekking tot milieuvriendelijk handelen niet altijd tot overeenkomstig milieuvriendelijk gedrag leiden.
YES! Project Studiedag EVS
7
Lezingen Ochtendprogramma: lezingen in zaal WZ101 12:00 - 12:30
Lezing 2 “Waar je aan moet denken bij het maken van een vragenlijst” door dr. Marcel van Assen
Meer dan de helft van al het onderzoek naar meningen van mensen en menselijk gedrag maakt gebruik van vragenlijsten om gegevens te verzamelen. Niet alleen in wetenschappelijk onderzoek worden deze vragenlijsten gebruikt. De media gebruiken vragenlijsten ook veelvuldig, denk bijvoorbeeld maar aan de onderzoeken die zij laten uitvoeren door Maurice de Hond (zie www.peil.nl). Omdat vragen in gesprekken tussen mensen en vragenlijsten zo veelvuldig voorkomen, zijn we geneigd te denken dat het maken van vragenlijsten piece of cake is. Echter, vandaag laten we je zien dat het maken van een goede vragenlijst juist heel moeilijk is. We gaan leren aan welke eisen een goede vragenlijst moet voldoen, en ook hoe we goede vragen kunnen maken.
YES! Project Studiedag EVS
8
Workshops Middagprogramma: workshops Je volgt drie workshops waarin je zelf aan de slag gaat. In welke volgorde je de workshops volgt, hangt af van de groep waarin je bent ingedeeld (zie groepsindeling workshops). 13:30 - 14:15 uur 14:15 - 15:00 uur 15:00 - 15:45 uur •
Workshop 1/2/3 Workshop 1/2/3 Workshop 1/2/3
Workshop 1 “ontwerp je eigen vragenlijst” door dr. Inge Sieben in WZ103 In deze workshop gaan we zelf aan de slag om (een deel van) een vragenlijst te maken die je zou kunnen gebruiken voor je onderzoek. Hiervoor vertalen we de basisideeën in je onderzoek (de concepten) in concrete vragen. Aan de hand van een checklist beoordelen we of de vragen goed zijn. Ook krijg je nog een aantal tips mee hoe je een vragenlijst in de praktijk kunt gebruiken en waar je dan op moet letten.
•
Workshop 2 “vertaal je onderzoeksresultaten” door drs. Josja Rokven in PZ043 (let op: in het Prisma gebouw P) In deze workshop leer je hoe je de antwoorden op vragen uit een vragenlijst kunt bewerken tot juiste en bruikbare tabellen en grafieken. Aan de hand van deze tabellen en grafieken kun je de resultaten van je onderzoek makkelijker interpreteren en later illustreren. We gaan werken met het programma Excel. Hiermee kun je simpele berekeningen uitvoeren en op een eenvoudige manier tabellen, grafieken, staaf- en cirkel diagrammen maken.
YES! Project Studiedag EVS
9
Workshops Middagprogramma: workshops •
Workshop 3 “Van vaag naar vraag en van vraag naar plan” door Erik Vos van de Worldschool in WZ202 Tijdens elk van de komende studiedagen lassen we een korte workshop in voor coaching van je onderzoek. We bespreken de voortgang van je eigen onderzoek en helpen waar nodig. Ter voorbereiding van deze workshops maken de Wageningse coaches een kort verslag van wat zij voor en met jullie hebben gedaan en de tips die zij graag door willen geven. Ook die worden besproken. In Tilburg gaat de workshop over de kwaliteit van de probleemstelling voor je eigen onderzoek en over het onderzoeksplan dat je in de komende periode gaat maken. In hoog tempo nemen we aandachtspunten door waarmee je je eigen probleemstelling (hoe pril in sommige gevallen die ook is) kunt toetsen. En we bespreken de verschillende mogelijkheden om tot een plan voor je eigen onderzoek te komen. Uiteraard gaan we uit van de discussies tussen jullie en de Wageningse coaches in het YES! forum; we kijken wat er nu al aan probleemstellingen beschikbaar is en welke er naar aanleiding van de studiedag in Tilburg nog bij komen, zodat je ook zicht op het geheel van onze onderzoekingen krijgt.
YES! Project Studiedag EVS
10
Groepsindeling workshops Groep A: Workshop 1-2-3
Nils – Jonathan Fenne – Manon Joey - Renate - Maarten Pablo – Mustapha - Robert
Simon – David Mart – Frank Robin – Robin Jehudith –Judith – Merel Philip – Geert Jan Pieter – Gideon Hilde – Sandrine Danny – Gijbert Chanique – Wendy Oanh – Louise Annick – Robbin
Groep B: Workshop 2-3-1
Maijne – Emma Richard – Jorick Sophie – Dylan Maarten – Bart Leo – Jasper Roos – Jade Fione – Anne Merel – Wietske Nils – Ashwin – Jordi Mareen – Sophie Marlissa – Sandra Guy – Mark Alex Tess – Anna Marieke Martin – Anthe Machiel – Maarten Tetske – Jasmeen
Groep C: Workshop 3-1-2
Lieke – Pien Maire – Liam Manou – Franka Sharon – Alissa Alexandra – Joanna - Fenne
Veerle – Anna Sophie Maaike – Naomi – Lies Bart – Thomas Lucille – Marthe Stefanie – Anke Wouter – Jasper Fleur – Elise Sylvia – Michael Falco – Jan Andrea – Kathie – Ralph
YES! Project Studiedag EVS
11
De wetenschappers •
Prof. dr. Paul de Graaf is hoogleraar sociologie aan de Universiteit van Tilburg en geeft leiding aan de European Values Study. Hij groeide op in Breda en na de middelbare school ging hij sociologie studeren in Utrecht, waar hij na 7 jaar (!) afstudeerde. Daarna werkte hij in achtereenvolgens Utrecht, Berlijn, opnieuw Utrecht, Los Angeles, San Francisco, Tilburg, Nijmegen en opnieuw Tilburg. Hij geeft onderwijs over sociale ongelijkheid en over waarden en normen en publiceert over deze onderwerpen in wetenschappelijke tijdschriften. Zijn interesse gaat vooral uit naar veranderingsprocessen en naar internationale vergelijkingen.
•
Dr. John Gelissen is Universitair Docent bij het Departement Methoden en Technieken van de Universiteit van Tilburg. Hij doceert kwalitatieve en kwantitatieve onderzoeksmethoden. Zijn onderzoek richt zich voornamelijk op methodologische vraagstukken bij de ontwikkeling van (cross-culturele) vragenlijsten. Daarnaast verricht hij ook sociologisch onderzoek naar de publieke opinie van mensen op het gebied van het milieu en de sociale zekerheid. Tenslotte ondersteunt hij onderzoekers en mensen van buiten de Universiteit bij het verrichten van onderzoek.
•
Dr. Marcel A.L.M. van Assen is Universitair Docent bij het Departement Methoden en Technieken van de Universiteit van Tilburg. Hij doceert onder andere experimentele onderzoeksmethoden en constructie en analyse van vragenlijsten. Zijn onderzoek richt zich voornamelijk op toepassingen van rationele keuzetheorie en afgeleiden daarvan. Ook ondersteunt hij onderzoekers bij het verrichten van onderzoek en statistisch analyseren van hun data.
YES! Project Studiedag EVS
12
De wetenschappers •
Dr. Inge Sieben is onderzoeker bij het Departement Sociologie van de Universiteit van Tilburg. Ze doet onderzoek naar waarden in Europa, onder andere op het gebied van tolerantie en van kinderen opvoeden. Haar onderzoeksbelangstelling ligt op het terrein van waardenonderzoek, sociale ongelijkheid en stratificatie, en landenvergelijkend onderzoek. Ze promoveerde in 2001 op het proefschrift ‘Sibling Similarities and Social Stratification: The Impact of Family Background across Countries and Cohorts’ (Katholieke Universiteit Nijmegen), waarvoor ze de NVMC-prijs kreeg voor de beste dissertatie op het gebied van de sociologie, politicologie en culturele antropologie in 2000-2003.
•
Drs. Josja Rokven is onderzoeker bij het Departement Sociologie van de Universiteit van Tilburg. Ze houdt zich voornamelijk bezig met de data van de European Values Study, een studie naar waarden in Europa. Ze studeerde in 2009 af voor haar master sociologie aan de Universiteit van Tilburg met een scriptie getiteld: “The effect of divorce on adult well-being: what about conflict?”.
YES! Project Studiedag EVS
13
European Values Study
Hoe denken Europeanen over familie, werk, religie, sex, politiek en maatschappij? De European Values Study (ook wel als EVS afgekort) is een grootschalig, internationaal en longitudinaal onderzoek naar de basis waarden van mensen. De resultaten geven inzicht in de ideeën, voorkeuren, houdingen, waarden en opinies van burgers in heel Europa. Het eerste onderzoek van de European Values Study vond plaats in 1981, toen 1000 inwoners van elke toenmalige lidstaat (van de voorloper) van de EU werden ondervraagd. Sindsdien wordt het onderzoek iedere negen jaar herhaald, met een steeds grotere groep landen die meedoen. In de laatste onderzoeksronde van 2008 doen niet minder dan 47 landen mee: van IJsland tot Azerbeidjaan en van Portugal tot Noorwegen. In totaal zijn meer dan 70.000 Europeanen geïnterviewd.
YES! Project Studiedag EVS
14
European Values Study
De gegevens laten zien waar grote verschillen in waarden tussen landen bestaan, maar ook waar grote overeenkomsten te vinden zijn. Bovendien kan er een vergelijking in de tijd gemaakt worden, want de gegevens beslaan nu bijna 30 jaar. Hieruit wordt duidelijk dat waarden in Europa veranderen, en dat ieder land hierbij zijn eigen tempo aanhoudt, afhankelijk van de sociaal-economische ontwikkeling in dat land en van specifieke historische omstandigheden. Bij het doen van landenvergelijkend onderzoek komt heel wat kijken. Om de uitkomsten tussen alle landen te kunnen vergelijken, moeten alle onderdelen van het onderzoek (de vragenlijst maken, de interviews houden, en het bewerken van de gegevens) zoveel mogelijk op dezelfde manier gebeuren. Geen wonder dat er jaren aan voorbereiding aan de European Values Study vooraf gaan en dat de kosten heel hoog zijn: alleen al het veldwerk (de interviews) kostten in 2008 meer dan 6 miljoen Euro! Meer informatie: www.europeanvaluesstudy.eu
YES! Project Studiedag EVS
15
Universiteit van Tilburg Universiteit van Tilburg Met ruim 11.000 studenten is de Universiteit van Tilburg een overzichtelijke universiteit. Alle opleidingen zijn geconcentreerd op een mooie groene campus met alle gebouwen op loopafstand. Omdat alle faculteiten op de campus vertegenwoordigd zijn, kom je dagelijks studenten van alle studierichtingen tegen. Op de campus is bovendien van alles te vinden zoals een bibliotheek, een boekhandel, een Grand Café, een talencentrum en een copyshop. Daarnaast biedt de universiteit zeer goede ICT-faciliteiten aan. Verspreid over de campus zijn er 1000 studentwerkplekken met pc en ongeveer 300 werkplekken met plugin-mogelijkheden voor je laptop. Bovendien is het op de hele campus mogelijk om in te loggen op het draadloze netwerk. Naast alle studiegerelateerde zaken heeft de Universiteit van Tilburg toekomstige studenten heel wat te bieden. Er zijn veel manieren voor studenten om zich naast hun studie te ontwikkelen en te ontspannen. Zo organiseert Studium Generale lezingen, culturele cursussen (zoals fotografie en dans), workshops, theater, congressen en exposities. In het Sportcentrum van Tilburg University kun je na aanschaf van een sportkaart iedere dag onbeperkt sporten. En in de Mensa kun je naast broodjes en diverse snacks ook complete maaltijden (tegen studentvriendelijke prijzen) krijgen.
YES! Project Studiedag EVS
16
De opleiding Sociologie in Tilburg De opleiding Sociologie Sociologie in Tilburg heeft nu 102 studenten. Volgend jaar met jou erbij nog meer! De opleiding duurt drie jaar. Sociologie leert je hoe het leven van mensen wordt bepaald door de samenleving. Thema’s die aan bod komen zijn minderheden en discriminatie, sociaal en asociaal gedrag, integratie en maatschappelijke betrokkenheid, en ongelijke kansen in onderwijs en werk. Daarnaast verwerf je inzichten in de politieke, economische, sociale en culturele wortels van de hedendaagse samenleving van Nederland en Europa. In alle cursussen wordt veel aandacht besteed aan maatschappelijke veranderingen. Door het kleinschalige karakter van de opleiding heb je veel en makkelijk contact met je medestudenten en je docenten. Je zult hen dan ook snel leren kennen. De colleges worden zowel in kleine werkgroepen gegeven als in grotere hoorcolleges. Geïnteresseerd? Neem eens een kijkje op www.uvt.nl/sociologie
YES! Project Studiedag EVS
17
Checklist vragen formuleren 1. Gebruik eenvoudige woorden 2. Zorg voor eenduidige interpretatie (vermijd meerdere uitlegmogelijkheden) 3. Wees concreet (verwijzingen naar plaats, tijd en aantallen) 4. Vermijd vage woorden (vaag wat betreft betekenis) 5. Vermijd dubbele vragen 6. Vermijd (dubbele) ontkenningen 7. Stel korte vragen 8. Vermijd suggestieve vragen 9. Veronderstel geen voorkennis 10. Gebruik geen afkortingen 11. Gebruik zowel vragen die naar het concept verwijzen als vragen die naar het tegenovergestelde verwijzen
YES! Project Studiedag EVS
18
Checklist antwoordmogelijkheden 1. Zorg dat er geen antwoordmogelijkheid ontbreekt 2. Maak antwoordmogelijkheden die elkaar uitsluiten 3. Stel niet teveel open vragen 4. Geef een open antwoordmogelijkheid (anders, namelijk…) 5. Vraag naar exacte aantallen, tijdstippen, plaatsen 6. Zet antwoordmogelijkheden in een logische volgorde 7. Maak antwoordmogelijkheden symmetrisch (eens/oneens) 8. Gebruik als het kan een neutrale antwoordmogelijkheid (niet mee eens, niet mee oneens) 9. Liever geen “weet niet” 10. Gebruik dezelfde antwoordmogelijkheden bij verschillende vragen
YES! Project Studiedag EVS
19