Studiedag 28 januari 2016 – artevelde hogeschool Workshop Rollatordansen.
Kristien Bernard
Goede morgen , Welkom op de workshop “ Rollatordans “ Wij zijn Kristien en Karel . Wij hadden beiden als ( hoofd) beroep : leraar . Daarbij dansten wij ook graag , eerst als cursist daarna als wedstrijddanser. Na enkele jaren als amateurs zijn we overgestapt naar het professioneel gebeuren en zijn we les beginnen geven . Onze lesactiviteiten hebben zich uitgebreid naar het rolstoeldansen . En ook naar het wedstrijddansen zowel voor valide dansers als rolstoelgebruikers . En dan deed zich de gelegenheid voor om les te krijgen van een Nederlandse en Duitse dansspecialist in het rollatordansen. Nieuwsgierig als ik ben heb ik mij voor deze cursus ingeschreven en behaalde het getuigschrift in deze discipline. Daar ik reeds cursussen volgde ( kunstgeschiedenis, lijndans ) in het dienstencentrum De Vlaschaard , zag ik daar regelmatig dames met een rollator. Ze kwamen daar tegen de middag aan om te eten en dan namen ze plaats aan steeds hetzelfde tafeltje om de namiddag door te brengen met te praten , een spelletje Rummicub te spelen of een tijdsschrift te lezen. Dus een compleet “ bewegingsloze” namiddag !!!!! Ik heb dan het initiatief genomen en de leidinggevende van de Vlaschaard voorgesteld die dames wat beweging te bezorgen en heb het rollatordansen voorgesteld. De leidinggevende was meteen enthousiast en ik kon snel een groepje van 4 dames vormen ,inderdaad alleen vrouwen want de mannen laten het nog altijd afweten – is het de schrik om die eerste stap te zetten naar het rollatordansen , is het niet “mannelijk” genoeg , ik weet het niet , maar ondertussen is ons gezelschap uitgebreid tot een 8-tal dansers ( allemaal vrouwen ). Ik zeg inderdaad dansers , want dat zijn ze ook , ze bewegen op muziek , genieten van het dansplezier maar dan wel voorzien van dat noodzakelijk steuntje. Ingewikkelde passen en figuren staan in deze dansvorm niet bovenaan de verlanglijst. Maar de kunst van rollatordansen is om die danskriebels, de drang om te bewegen op muziek om te zetten in veilige en plezierige danspassen.
Individueel of in groep, met een danspartner of gewoon zittend op de rollator of zelfs op een stoel, het is allemaal mogelijk . De basis is heel simpel zodat iedereen kan instappen op gelijk welk tijdstip .
Wat gaan we nu allemaal doen ??? Jullie gaan straks als deelnemers ( dus dansers ) kennis maken met de mogelijkheden en beperkingen van de rollator bij het dansen . Er worden een aantal technieken aangereikt bedoeld om te motiveren en zelf creatief aan de slag te gaan. Mijn workshop is bedoeld voor ergotherapeuten, activiteitenbegeleiders, vrijwilligers en uiteraard voor de gebruikers van de rollator in zorgcentra en revalidatiecentra. Wie loopt met een rollator ??? Denk aan een rollator en het eerste beeld dat je ziet is dat van een oudere vrouw of man, voorovergebogen schuifelend bewegen achter een rollator. De rollator is een loophulpmiddel voor velen, ongeacht de leeftijd, waar stappen zonder steun moeilijk of niet meer gaat. Andere hulpmiddelen zijn : een wandelstok, één of 2 elleboogkrukken of een looprek . Het voordeel van de rollator t.o.v. krukken is dat de rollator bij loslaten niet omvalt wat wandelstokken en krukken altijd doen en vooral het steunvlak is veel groter en je kan er ook op zitten. Dus de rollator is uitstekend geschikt voor personen die steun nodig hebben vanwege onzekerheid bij het stappen of evenwichtsproblemen hebben en gewrichten willen ontlasten. Problemen die op elke leeftijd kunnen voorkomen. Over ziektebeelden ga ik het kort houden, daar weten jullie ongetwijfeld veel meer over dan ik, maar ik wil het wel even hebben over de problemen in mijn dansgroepje : Bvb : de meesten hebben reumatische problemen , neurologische aandoeningen ( Parkinson … , spasticiteiten, tumors…
Uit mijn ondervinding als dansleraar weet ik dat een aantal lichaamsfuncties sterk kunnen verminderen naargelang de leeftijd . Ik merk dit vooral in verband met uithouding ( danssessies mogen niet te lang duren ) en ook laat hun geheugen hen soms in de steek . Bij het geven van danslessen aan ouderen moeten we dus het programma rustig en voorzichtig opbouwen Het gebruik van de juiste muziek voor elke groep is bijvoorbeeld zeer belangrijk . Kinderen : bvb liedjes van K3 Volwassenen : hedendaagse muziek Senioren : muziek uit “hun” tijd Enkele zaken die BIJNA NIET of NIET kunnen : -
Snelle draaien Snelle richtingsveranderingen Achterwaartse bewegingen – achteruit dansen
Mijn programma’s worden dus aangepast met deze beperkingen in gedachten
Wat doe ik wel : Elke dans laten beginnen met dezelfde voet …. Geheugen !!!
Altijd op dezelfde manier starten ( om richtingen te leren ) zeker in het begin Eerst aanleren op telling , pas dan met muziek DUS : AANPASSEN IS DE BOODSCHAP!!!!! Een voorbeeld : ongeveer 4 jaar terug was onze oudste dame 90 jaar , zij kon dan zonder problemen 25 à 30minuten aan één stuk door dansen en dan 10 min pauze nemen Er wordt dan iets gedronken ….belangrijk !! Nu 4 jaar later is dat maar +/- 15 min meer en heeft ze al een pauze nodig …. Ze weten ook dat het geen probleem is om zelf te beslissen als het nodig is om even te rusten , de rest van de groep doet verder .. Onze dames weten dat ze kunnen gaan zitten als ze moe worden of een mindere dag hebben. Begeleiding is altijd individueel , zelfs al dansen ze in groep, ik heb bvb een zeer slechtziende dame in de groep gehad en dit vraagt natuurlijk een persoonlijke begeleiding gedurende gans de les Nu hebben we een veel jongere dame ( 34 jaar ) die slachtoffer geworden is ( op 16 jarige leeftijd ) van een “hersenstaminfarct “ en zij moet dus gedurende gans de dans ondersteund en gestuurd worden Zie video op POWERPOINT …….
Straks in het praktijkgedeelte kom ik daarop terug
DE DANSLES ………………. Voorbereiding : Afstellen voor gebruik van de rollator : -
Eerst en vooral : remmen dicht Hoogte van de handvatten instellen op de gebruiker Als de persoon rechtop staat moeten de handvatten ongeveer op polshoogte komen
-
Handvatten stevig vastzetten Controleren vrijloop van de wielen Overbodige zaken zoals mandjes en tasjes verwijderen
HOE KAN EEN LES ERUIT ZIEN . 1ste les : kennismaking met de deelnemers De lesgever stelt zich voor De deelnemers stellen zich voor Geven eventueel info ivm hun mogelijkheden en beperkingen ( aan de ganse groep of alleen aan de lesgever )
Start eigenlijke dansles : Ik kies voor een ritmische dans : bvb CHA CHA ( als de mogelijkheden van de groep het toelaat ) Of : een eenvoudige stapdans : De Rollatordans De lesgever toont eerst de passen zonder muziek En laat deze ook eerst uitvoeren ( op telling ) Ondertussen worden ook tips and tricks gegeven om het gebruik van de rollator in de dansbewegingen te vergemakkelijken . Na enkele herhalingen wordt geprobeerd op muziek Op dezelfde manier wordt de ganse choreo aangeleerd De lesgever zorgt er best voor dat in het tijdsbestek van de les een afgewerkte choreo wordt gegeven .
aan mijn groep heb ik reeds een 6-tal dansen aangeleerd + een zitdans ( zitten kan op de rollator of gewoon op een stoel ) dankzij de lessen rollatordans op de Vlaschaard heeft deze dansvorm de interesse gekregen van begeleiders en therapeuten die op zoek zijn naar iets “nieuws” voor mijn groep heeft dit ook geleid tot het geven van demonstraties – op de Gentse Feesten – op de Seniorenbeurs in Flanders Expo en ook in het Jan Palfijnziekenhuis
NU GAAN WE SAMEN AAN DE SLAG …….
Als slot : Onderzoek heeft uitgewezen dat regelmatig dansen de kans op dementie met zo’n 75% kan verminderen. Dansen is 45% effectiever tegen aftakeling dan kruiswoordraadsels oplossen en 30% effectiever dan gelijk welke andere sportactiviteit . De combinatie van beweging en geestelijke stimulatie wordt in geen enkele andere activiteit teruggevonden. Deze resultaten komen uit een grootschalig onderzoek over een periode van 20 jaar .
HAPPY ROLLATORDANCING !!!!!
