Da Vinci College Kagerstraat HANDLEIDING PROFIELWERKSTUK (PWS) VWO
2016-2017
INHOUDSOPGAVE 1. OPMERKINGEN VOORAF 2. 5 VWO / VOORLOPIG PLAN VAN AANPAK 3. ONDERWERP KIEZEN / ORIENTATIEFASE a. HULP BIJ HET KIEZEN VAN EEN ONDERWERP b. DEFINITIEF PLAN VAN AANPAK 4. ONDERZOEKSFASE 5. SCHRIJF / ONTWERP FASE 6. PRESENTEREN 7. FEEDBACK EN BEOORDELINGSMOMENTEN OVERZICHT 8. RUBRICS 9. EXAMENREGLEMENT / EISEN 10. WEDSTRIJDEN EN PRIJZEN
BIJLAGE 1 PLAN VAN AANPAK BIJLAGE 2 LOGBOEK VOORBEELD BIJLAGE 3 AUTHENTICITEITSVERKLARING
1 OPMERKINGEN VOORAF Het profielwerkstuk is een bijzonder onderdeel van je examen. Samen met een medeleerling voer je een uitvoerig onderzoek uit voor een examenvak en na enkele maanden presenteren jullie je conclusies. Dit hele proces doe je zo zelfstandig mogelijk. Op deze manier kun je laten zien dat je in staat bent zelfstandig een onderzoek te verrichten, bronnen te raadplegen, experimenten te doen, informatie te verwerken en op genuanceerde wijze je conclusies te presenteren. Daarnaast moet je je organisatorische vaardigheden inzetten, samenwerken en tegenslagen kunnen overwinnen. Het zijn belangrijke vaardigheden die je nodig hebt bij je vervolgstudie. Hier kun je dus laten zien, dat je klaar bent voor een volgende stap in je lerende leven. Het profielwerkstuk moet in conceptvorm klaar zijn voor de kerstvakantie. In deze handleiding vind je alle informatie die je nodig hebt: Waar moet een onderzoek aan voldoen? Welke onderzoeksfases zijn er en wanneer moet wat af zijn? Ook staan er in de handleiding tips over het zoeken van een onderwerp, bijhouden van een logboek, en nog veel meer. Het cijfer voor je PWS is opgedeeld uit drie delen. Er valt 1 punt te verdienen met je definitieve plan van aanpak, 7 punten met je werkstuk (zie rubrics) en tenslotte nog 2 punten voor je presentatie in februari. Het is een individueel cijfer dus je partner en jij hebben niet per definitie hetzelfde cijfer. 2. START IN 5 VWO / VOORLOPIG PLAN VAN AANPAK In 5VWO al (donderdag 26 mei) moet je het keuzeformulier met de naam van je partner, voorkeur voor vakken en begeleidende docenten invullen. Wanneer je een vak en docent hebt toegewezen gekregen maak je zo snel mogelijk een afspraak met de docent. In dit gesprek spreek je wederzijdse verwachtingen uit, gaat het over mogelijke onderwerpen en afbakening daarvan. Nog voor de toetsweek, in week 24, lever je bij de begeleidende docent een voorlopig plan van aanpak in. Deze moet goedgekeurd worden en lever je dan nog voor de zomer bij de PWS coördinator in. Waar moet dit document aan voldoen? -
Afgebakende hoofdvraag Relevante deelvragen Lijst van te raadplegen literatuur / websites / artikelen Korte uiteenzetting van belang van en of keuze voor het onderwerp Presentatie vorm (werkstuk / muziekstuk / film e.d.) Globale taakverdeling
3. KIEZEN VAN EEN ONDERWERP / oriëntatiefase Het kiezen van een onderwerp maakt het PWS heel leuk, eindelijk mag je eens helemaal iets gaan onderzoeken wat je zelf wilt, maar het is ook één van de moeilijkste aspecten van het PWS want er valt zoveel te kiezen. Een bekende valkuil is een te ‘groot’ onderwerp, het afbakenen is erg belangrijk. Een PWS over de ‘geschiedenis van Rusland’ zou een standaardwerk van duizenden bladzijden kunnen worden, een onderzoek naar ‘De rol van social media (Twitter en Facebook) bij de nieuwsgaring tijdens de burgeroorlog in Syrië’ is dan veel beter afgebakend en haalbaar. 3A. HULP BIJ HET KIEZEN VAN EEN ONDERWERP Je kan op verschillende plekken hulp vinden voor het kiezen van een onderwerp. Alle secties hebben op de website van school onder het kopje onderwerpen, mogelijke onderzoeken aangedragen. Je vindt dan een stukje achtergrondinformatie en een mogelijke probleemstelling. Je kan in overleg met je begeleider deze nog aanpassen en/of zelf deelvragen bij formuleren. Zeker de moeite waard om eens te bekijken. Ook bieden universiteiten veel hulp bij het kiezen van een onderwerp – en overigens bij het hele proces van het PWS. Dit varieert van het kunnen stellen van vragen aan studenten, tot een collegereeks volgen, of een proef doen op de universiteit. -
-
-
-
-
-
Universiteit Leiden: Biedt hulp bij het formuleren van een vraag , kan helpen met het zoeken naar informatie, stel je vraag aan de studenten van universiteit Leiden http://www.pws-exact.leidenuniv.nl/ VU Amsterdam: Biedt hulp voor het maken van een goede plan van aanpak, draagt thema’s aan met mogelijke probleemstellingen binnen C&M en E&M profielen denk aan corruptie en fraude, of onderwijs in conflictgebieden: http://www.vu.nl/nl/opleidingen/voor-het-vwo/scholieren/hetprofielwerkstuk/index.aspx VU en UVA middels Its Academy: biedt havo en vwo scholieren intensieve begeleiding bij profielwerkstukken op het gebied van bèta-onderwijs. De begeleiding bestaat uit 2½ tot 4 dagen op de universiteit met colleges, practica en een posterpresentatie. Daarnaast ga je zelf aan de slag met het bedenken van een onderwerp en onderzoeksvraag en het schrijven van het profielwerkstuk. Zie voor meer info http://www.itsacademy.nl/ UVA: geeft tips bij het zoeken naar informatie en op de website vind je voor een aantal onderwerpen een startdocument. In deze documenten vind je niet alleen beschrijvingen van onderwerpen, maar ook tips voor hoe je je onderzoek en werkstuk kunt aanpakken. De onderwerpen hebben te maken met gedrag en maatschappij en zijn simpel te downloaden: hier Voor bèta-onderwerpen is er in het najaar intensieve begeleiding. Kijk voor meer informatie bij Its Academy Het ScholierenLab van TUDelft: Ook hier kan je vragen stellen aan studenten en zelfs een proef doen op de universiteit. Tevens hulp bij het maken van een stappenplan http://profielwerkstuk.tudelft.nl/ Kijk ook eens op websites van andere universiteiten en hogescholen.
LAATSTE TIPS Een probleemstelling formuleren Je kan met een partner starten met het maken van een mindmap – wat vinden jullie leuk? Schrijf een begrip in het midden en schrijf woorden en vragen die in je opkomen daaromheen. Dit kan een goede startmethode zijn. Een handige manier om vast te stellen of iets geschikt is als onderwerp voor een profielwerkstuk is om te bekijken of er spontaan veel vragen bij je opkomen als je over het onderwerp nadenkt. Hieronder staat een lijstje met vragen die je zou kunnen stellen. Ongetwijfeld kun je zelf bij een goed onderwerp nog veel meer vragen verzinnen. Vragenlijst: 1. Hebben veel mensen met jouw onderwerp te maken, heeft het onderwerp invloed op hun dagelijks leven? 2. Is er al veel onderzoek naar gedaan of is je onderwerp juist helemaal nieuw?Een helemaal nieuw onderwerp is natuurlijk wel interessant. maar tegelijk ook het moeilijkste. 3. Hoe is het onderwerp ontstaan? Hoe ziet het heden, verleden en de toekomst van het onderwerp eruit? 4. Lokt het onderwerp discussie uit: is er veel verschil van mening over of is men het in het algemeen met elkaar eens, als je onderwerp ter sprake komt? 5. Denk je dat je bij je onderzoek op verrassende uitkomsten zult stuiten? 6. Zouden de uitkomsten van je onderzoek misschien op andere terreinen iets kunnen betekenen? Kun je er in de praktijk iets mee doen? 7. Laat het onderwerp je niet los? Ben je zo nieuwsgierig dat je het eigenlijk perse wilt onderzoeken? 8. Waarom is jouw onderwerp van belang? Verschillende soorten vragen / onderzoeken
beschrijvende: je probeert een situatie te beschrijven. onderzoekende: je probeert door middel van proeven e.d. te ontdekken hoe iets werkt. vergelijkende: je probeert overeenkomsten of verschillen te ontdekken. verklarende: je gaat antwoord geven op de vraag: "Hoe komt het dat.....?" voorspellende: je gaat uitzoeken hoe het in de toekomst zal zijn. probleemoplossende: je wilt voorstellen doen om een probleem (deels) op te lossen.
3B. (VOORLOPIG EN) DEFINITIEF PLAN VAN AANPAK Zoals eerder vermeld lever je in week 24 een voorlopig plan van aanpak in. Deze moet worden goedgekeurd en wordt daarna door de leerlingen aan de PWS coördinator gestuurd. Het definitieve plan van aanpak, met mogelijke wijzigingen na het doen van oriënterend onderzoek lever je uiterlijk vrijdag 16 september in. Dit is een GO-NO GO moment en ook je eerste beoordelingsmoment. Voor dit document valt een punt te verdienen voor je
uiteindelijke cijfer. Is je Plan van Aanpak niet compleet dan krijg je ook dat punt / of een deel van dat punt, niet. Waar moet dit definitieve Plan van Aanpak aan voldoen? -
onderzoeksplan: hoofd- en deelvragen hypothesen/verwachtingen werkwijze informatiebronnen/hulpmiddelen tijdplan benodigde tijdsinvestering taakverdeling controlemomenten staan erin vermeld presentatie vorm (werkstuk / film / muziekstuk e.d.)
Voor een voorbeeld van een plan van aanpak zie de bijlage achterin deze handleiding. Ook bieden de eerder genoemde universiteiten veel steun bij het concreet en duidelijk maken van een stappenplan.
SAMENVATTEND: -
VOORLOPIG PLAN VAN AANPAK DEADLINE WEEK 24, NA GOEDKEURING NAAR PWS COÖRDINATOR. o Afgebakende hoofdvraag o Relevante deelvragen o Lijst van te raadplegen literatuur / websites / artikelen o Korte uiteenzetting van belang van en of keuze voor het onderwerp o Presentatie vorm (werkstuk / muziekstuk / film e.d.) o Globale taakverdeling
-
DEFINITIEVE PLAN VAN AANPAK -WAAR BEOORDELING OP VOLGT- DEADLINE VRIJDAG 16 SEPTEMBER o onderzoeksplan: hoofd- en deelvragen op niveau o hypothesen/verwachtingen o werkwijze o informatiebronnen/hulpmiddelen (lijst literatuur etc) o tijdplan benodigde tijdsinvestering o taakverdeling o controlemomenten / afspraken staan erin vermeld o presentatie vorm (werkstuk / film / muziekstuk e.d.)
Voor het PWS staan 80 studielasturen. Houd daar rekening mee met het maken van het plan van aanpak, en bij het bijhouden van je Logboek. Na vrijdag 16 september eindigt de oriëntatie fase en start de onderzoeksfase van je PWS.
4. ONDERZOEKSFASE Na de oriëntatie fase start de onderzoeksfase. Hoe deze periode eruit ziet kan erg verschillen per vak. Voor talenvakken, geschiedenis of filosofie ben je misschien vooral aan het lezen, aantekeningen aan het maken en bronnen aan het sorteren. Maar misschien ben je films of toneelstukken aan het kijken en of aan het vergelijken of misschien ben je bij een ander profiel op basis van literatuur proeven aan het doen of bezig met interviews. Je bent in principe dus nog niet aan het schrijven / verwerken / ontwerpen. Leg in deze fase naast je logboek ook een zgn. bronnen- en of materialen bestand aan. Dat is een hulpmiddel bij het systematisch verzamelen en ordenen van gegevens. Dit kan digitaal, maar bewaar ook al je aantekeningen en kladblaadjes. Maak een overzicht van geraadpleegde boeken, sites, enz. Neem dus zoveel mogelijk gegevens op over je bronnen, want kleine details kunnen in een later stadium essentiële informatie blijken te zijn, en moeten uiteindelijk worden opgenomen in je bronnenlijst. Nogmaals, in je onderzoekfase kan het lijken alsof je niet veel doet (hoe ziet een begeleider dat jij tig websites hebt bezocht en of boeken en artikelen hebt gelezen), houd dus ook in deze fase goed een logboek bij van je activiteiten en tijd die je in het PWS investeert. Zie voor een voorbeeld van een logboek de bijlage achterin. Plan voor de herfstvakantie (uiterlijk vrijdag 14 oktober maar houd rekening met je SE’s) een moment om de tussenstand te bespreken met je begeleider. Jullie kunnen dan met de feedback van de docent het onderzoekstraject verbeteren. Neem je logboek mee om aan te tonen wat jullie zoal verricht hebben. Ook op het proces volgt een beoordeling bij het uiteindelijke PWS. De onderzoeksfase loopt uiterlijk maandag 31 oktober af. Jullie kunnen dan vertellen wat er per deelvraag is onderzocht en kunnen overbrengen wat er nu geschreven gaat worden.
5. SCHRIJFFASE / ONTWERP FASE Vanaf 1 november tot de deadline voor de conceptversie in week 50 voor de kerstvakantie ben je aan het schrijven / ontwerpen van je PWS. In deze periode krijgen jullie nog gelegenheid van school om meters te maken middels een PWS-middag of PWS- dag. Datum volgt. Je kan eventueel in overleg met je PWS begeleider afspreken tussentijds deelvragen in te leveren. Voor de kerst leveren jullie de conceptversie in. Dit is in principe je gehele werkstuk, met uitzondering van logboek en in overleg met docent uiteindelijke inleiding en conclusie. Het is niet de bedoeling dat dit een bijeengeraapt zooitje informatie is. Ook deze versie weegt mee in de beoordeling van jullie proces aangaande het PWS. (zie rubrics) Op uiterlijk maandag 16 januari voorziet de begeleidende docent jullie van feedback op de conceptversie. Jullie hebben dan nog 1,5 week om de feedback te verwerken en de laatste puntjes op de i te zetten. Op vrijdag 27 januari leveren jullie de definitieve versie van het PWS in.
6. PRESENTEREN Op donderdag 16 februari volgt de presentatie avond van het PWS voor publiek. Hier zijn broertjes, zusjes, ouders en grootouders welkom. Bovendien worden de voor-examenjaren uitgenodigd om bekend te worden met het PWS en inspiratie op te doen. Ook in de periode hier voorafgaand wordt er een PWS-middag georganiseerd waarin een workshop wordt verzorgd over presenteren en waarna jullie zelf actief met de presentaties aan de slag kunnen. Precieze datum volgt. Na afloop van de presentatieavond volgt de beoordeling van de begeleidende docent. Deze hanteert daarvoor de rubrics die verderop in de handleiding staan. Het cijfer wordt bepaald door -
definitieve plan van aanpak (max 1 punt) het werkstuk (max 7 punten) de presentatie (max 2 punten)
Het cijfer voor je PWS vormt samen met ANW en Maatschappijleer je combinatiecijfer. Een cijfer lager dan een 4 is niet toegestaan.
7. FEEDBACK– EN BEOORDELINGSMOMENTEN OVERZICHT Er zijn enkele formele terugkoppel- en tussentijdse beoordelingsmomenten: -
-
-
-
Oriëntatiefase 1. Eerste afspraak over mogelijke onderwerpen en verwachtingen 2. Inleveren en laten goedkeuren voorlopig plan van aanpak week 24 3. Kopie hiervan bij PWS coördinator 4. Definitief plan van aanpak, GO – NO GO 16 september Onderzoeksfase 1. Voor de herfstvakantie tussenstand bespreken met begeleider, feedback op onderzoekstraject. Neem logboek mee 2. Na de onderzoeksfase (eindigt 31 okt) kan je overbrengen wat er geschreven gaat worden Schrijffase 1. Eventueel tussentijds afspraken over deelvragen met begeleider 2. Conceptversie klaar in week 50 (voor SE’s) iig voor de kerstvakantie 3. Na de kerstvakantie feedback moment met docent op conceptverslag 4. Vrijdag 27 januari inleveren PWS Presenteren 1. PWSmiddag met tips voor presenteren en uren om presentatie voor te bereiden 2. Eventueel nog afspraak eigen begeleider over de presentatie 3. Presentatieavond
Uiteraard kan je met je begeleider meer afspraken maken, dit in overleg met de docent.
8.RUBRICS De rubrics ter beoordeling van je PWS komen in deze handleiding te staan (17-5-2016) maar staan voorlopig alleen nog op de website onder de pagina van het PWS. Zie de link: Rubrics Bekijk deze goed in de loop van je PWS traject en zie zelf waar je verbeteringen kan maken. Je wordt onder andere beoordeeld op je onderzoeksvaardigheden, samenwerking, vakspecifieke vaardigheden, het proces en planning, je verslag en je presentatie. 9. EXAMENREGLEMENT VOLGT 10. WEDSTRIJDEN EN PRIJZEN De school wil het maken van excellente profielwerkstukken bevorderen door werkstukken, die daarvoor in aanmerking komen, in te zenden naar wedstrijden. Er zijn veel mogelijkheden: -
-
-
-
De Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen, een organisatie met een geschiedenis van 200 jaar en waarvan alleen wetenschappers lid kunnen worden die al jaren aan de top staan in hun wetenschapsgebied steltelk jaar aan de twaalf beste profielwerkstukken een jaar lang gratis studeren ter beschikking. Opwww.knawonderwijsprijs.nl/ tref je meer informatie aan en kan je zien wat de vorige winnaars waren. De Rijksuniversiteit Groningen (RUG) heeft voor 5HAVO en 6VWO ook alfa, beta en gamma prijzen voor profielwerkstukken. Een vakjury bepaalt, maar er is ook een markt waarbij je het PWS presenteert (op uitnodiging) en daar is ook een publieksprijs te winnen van 200EURO http://www.rug.nl/education/scholierenacademie/studieondersteuning/profielw erkstuk/profielwerkstukprijzen Nieuw sinds 2016 is de Cordaid Profielwerkstuk prijs. Hieraan kunnen zowel HAVO als VWO leerlingen meedoen. Voorwaarde is dat je werktuk met een 7 of hoger is beoordeeld en dat het gaat over armoedebestrijding en of ontwikkelingshulp. Als winnaar en Cordaid-ambassadeur krijg je een projectbijdrage om je/ jullie project te realiseren en / of een reis naar een passend ontwikkelingssamenwerkingsproject te maken. https://www.cordaid.org/profielwerkstuk/meedoen/ Motiveert het extra om te strijden voor een prijs, zie hier een overzicht voor mogelijkheden: http://profielwerkstukxm.nl/tips-links-4/wedstrijden/ Zo kan je bij het Europees Parlement meedingen naar prijzen als je onderwerp over de EU gaat, maar kan je ook dichterbij huis in Leiden tot 400euro aan boekenbonnen winnen op het WetenschapsCongres. (En die bonnen kan je bij je vervolgstudie goed gebruiken) INDIEN JE MEE WIL DOEN AAN EEN PWS WESTRIJD BESPREEK DIT DAN TIJDIG MET JE BEGELEIDER. HIJ / ZIJ ZAL JE MISSCHIEN MOETEN AANMELDEN EN OF DE BEOORDELING MOETEN MEESTUREN.
Bijlage 1
PLAN van AANPAK, TAAKVERDELING, TIJDPLAN (voorbeeld)
NAAM LEERLING PROBLEEMSTELLING (hoofd en deelvragen)
ACTIVITEITEN
WIE
WANNEER
BENODIGDE MATERIALEN/BENODIGDE INFORMATIE / TE RAADPLEGEN LITERATUUR
HOE
GESCHATTE TIJDSDUUR (UREN/MIN)
Verzorgd door
Kosten
MOET KLAAR ZIJN OP
Beschikbaar op
TIJDPLAN: FASE van het ONDERZOEK
Begint op
Klaar op
Geplande data voor werk aan PWS
Overleg met begeleider op
ORIENTATIE INFORMATIE ONDERZOEK ORDENEN SCHRIJVEN 1e VERSIE DEFINITIEF VERSLAG PRESENTATIE
Plan van aanpak is opgesteld op:
Wijzigingen:
Besproken en akkoord bevonden op:
Handtekening begeleider……………………………………………….
Bijlage 2 LOGBOEK (voorbeeld) Hieronder is een voorbeeld van een logboek opgenomen: Namen: Titel profielwerkstuk: Begeleider: Datum
Tijd
Plaats
Verrichtte werkzaamheden
Resultaat
school
Overleg met …
Afspraak gemaakt
Afspraak op … in …
bibliotheek Info gezocht over …
1 Ik kon niet bruikbaar veel info artikel vinden over.. gevonden,
We moeten wellicht deelvraag 4 aanpassen
ß-lab
IJklijn is gelukt
Wie 15 min
Moeilijkheden waarop we gestuit zijn
Nieuwe afspraken/opmerkingen
beide 40 min Pietje 150 min beide
Enzovoort…
Proef gedaan
Bepaling lukte 1. Overleggen met docent en TOA: hoe niet, kleur van komt het dat bij de oplossing is monsters die we heel anders gebruiken … 2. Op internet zoeken naar vraag bij 1. Uiterlijk … antwoord hebben
Bijlage 3
FRAUDE EN AUTHENTICITEITSVERKLARING
Uiteraard moet het profielwerkstuk bestaan uit eigen werk en een logboek dat naar waarheid is ingevuld. Alles moet authentiek zijn. Daarom moet je een authenticiteitverklaring ondertekenen. Hieronder zie je hoe die verklaring eruit ziet. In de verklaring geef je aan dat het werk géén passages bevat (al dan niet met bronvermelding) uit werkstukken van andere leerlingen van het Da Vinci College of leerlingen/studenten van andere onderwijsinstellingen, dat de bronnen juist en volledig zijn vermeld, dat, in geval van groepswerk, de opgave van de individuele bijdragen overeenkomt met het verloop van de werkzaamheden en dat het logboek regelmatig is bijgewerkt en het daadwerkelijk verloop van de werkzaamheden weergeeft.
AUTHENTICITEITVERKLARING behorend bij het profielwerkstuk van ……………………………………….. klas……………. Ondergetekende verklaart dat het werk - géén passages bevat (al dan niet met bronvermelding) uit werkstukken van andere leerlingen van het Da Vinci College of leerlingen/studenten van andere onderwijsinstellingen, - dat de bronnen juist en volledig zijn vermeld, - dat, in geval van groepswerk, de opgave van de individuele bijdragen overeenkomt met het verloop van de werkzaamheden, - dat het logboek regelmatig is bijgewerkt en het daadwerkelijk verloop van de werkzaamheden weergeeft.
(datum):
(Ondertekening):
