Handleiding les Sociale media & Beroepshouding
Afspraken over leren en werken t.b.v. de kinderopvang tussen de aanbieders van kinderopvang en ROC’s in de regio Felvoland.
DEF Handleiding Social media & Beroepshouding SWALF januari 2013
Inleiding In de regio Flevoland hebben de convenantpartners, Samen Werken Aan Leren Flevoland, bestaande uit kinderopvangorganisaties en peuterspeelzalen en de 3 ROC’s, ROC Friese Poort, Landstede en ROC Flevoland, gezamenlijk afspraken gemaakt over het verbeteren van de pedagogische kwaliteit van de kinderopvang. Aandacht voor het ontwikkelen van een goede beroepshouding van toekomstig Pedagogisch Medewerkers is een belangrijk aandachtspunt voor de convenantsleden van SWALF. De leden van de SWALF projectgroep hebben met elkaar de handleiding voor een les over beroepshouding en sociale media ontwikkeld. De komst van sociale media heeft ervoor gezorgd dat iedereen gemakkelijk meningen, ideeën en kennis kan delen met diverse groepen mensen. Er is één groot verschil in relatie tot de ‘oude manier’ van communiceren de hele wereld kan meekijken met wat er wordt geschreven en teksten blijven tot in lengte van jaren via Google vindbaar. De doelstelling van deze handleiding is om bij studenten voorafgaand aan hun BPV bewustwording bij te brengen rondom het juist gebruik en inzet van ‘sociale media’ of wel goed kunnen omgaan met deze ‘nieuwe manier’ van communiceren. Het is een uitdagende opdracht voor onderwijs en werkveld om aan dit onderwerp aandacht te besteden. Waardoor iedere student goed voorbereid en met de juiste attitude aan zijn BPV beginnen. TIP: deze handleiding is uitstekend geschikt voor het werkveld om een gesprek over dit onderwerp in teamverband te voeren.
Vanaf schooljaar 2013-2014 zal er in de lessen voorafgaand aan de BPV op basis van deze handleiding aandacht worden besteed aan dit onderwerp.
Dit product is door de stuurgroep geaccordeerd op 4 februari 2013.
Namens de SWALF project groep Annemiek Tabak Dorien Spier Annet Klein Marga Oudshoorn
Schoor Peuter Speelzaal Werk SPN SKL Estro
Liesbeth Verkleij Janneke Wiegers Ellie Verduijn
DEF Handleiding Social media & Beroepshouding SWALF januari 2013
Landstede ROC Flevoland ROC Friese Poort
Sociale media & Beroepshouding Algemeen Naam module Cursuscode SBU (Studiebelastinguren)/ EC Studiejaar + periode Ingangseisen Toetsing
Beroepshouding en social media 4 uur 1 periode 1 voorafgaand aan BPV geen Door ROC zelf te bepalen
Plaats van de module in het onderwijsprogramma Pedagogisch Werk niveau 3 en 4 Kerntaak 2: Opvoeden en ontwikkelen van het kind/de jongere Kerntaak 3: Uitvoeren van organisatie- en professiegebonden taken. Werkproces 3.1 Werkt aan deskundigheidsbevordering en professionalisering van het beroep LLB 4.3 Stelt zich collegiaal op. Competenties: Samenwerken en overleggen. Ethisch en integer handelen. De leerling verwerft kennis en inzicht over onder andere: - ‘online communiceren’ De vaardigheden die aangeleerd moeten worden, zijn onder andere: -
do & don’ts van online communiceren onderscheid privé & zakelijk
De houdingen die aangeleerd moeten worden, zijn onder andere: • betrokkenheid en verantwoordelijkheidsgevoel;
Doelen en inhoud Burgerschap anno 2013 is onlosmakelijk verbonden met gebruik van sociale media. Aandacht besteden aan burgerschapsvorming impliceert dus dat we aandacht moeten besteden aan mediawijsheid. We leven in een informatiesamenleving waarin verschillende technologische en mobiele toepassingen elkaar snel opvolgen. De smartphone als ‘alleskunner’ is hier een goed voorbeeld van. De toegang tot informatie en social media is hiermee niet alleen makkelijk maar ook razendsnel. In het onderwijs moeten studenten leren hier op de juiste manier mee om te gaan, juist ook als toekomstig beroepsbeoefenaar. In deze les leren studenten hoe zij tijdens hun stage en in hun toekomstig beroep op een juiste manier met sociale media kunnen omgaan. Doelen Een mediawijze leerling kan op zelfbewuste wijze gebruikmaken van de positieve mogelijkheden die media bieden, zonder daarbij zichzelf of anderen te schaden. Studenten zijn na het volgen van deze module: - zich bewust van de mogelijke gevolgen van het gebruik van sociale media in verband met het ontwikkelen van een juiste beroepshouding tijdens de BPV en straks als beginnend beroepsbeoefenaar.
DEF Handleiding Social media & Beroepshouding SWALF januari 2013
-
bekend met de inhoud van een aantal protocollen die in de beroepspraktijk gebruikt worden rond het gebruik van sociale media in staat een professionele beroepshouding en attitude verder te ontwikkelen met betrekking tot het gebruik van sociale media tijdens de beroepspraktijkvorming en als toekomstig medewerker van een kinderopvangorganisatie.
Inhoud van de les 1. Waardeontwikkeling: wat is een goede attitude bij het gebruik van sociale media 2. Bewustzijn professionele beroepshoudinghouding a. Als je werkt ga je een vertrouwensrelatie aan b. Je toont respect voor kind/ouder (klant),collega’s en anderen 3. Jij als ambassadeur van jouw ROC en BPV instelling a. je hebt verantwoordelijkheid voor i. wat je doet, doe je goed (t aak) ii. respectvol en klantgericht omgaan met kind en ouders iii. goed omgaan met de collega’s en de organisatie waar je werkt 4. Medialeren, online identiteit, participatie, productie a. Uitgangspunten online communicatie i. Do’s & don’ts bij het (zakelijk) gebruik van social media ii. Social media accounts iii. 'online imago-management' 1. Jij als medewerker op sociaal netwerk 2. Jij als privé persoon op sociaal netwerk Literatuur en leermiddelen -
Pedagogisch kader Kindercentra 4-13 jaar hoofdstuk 11 de pedagogisch medewerker: specifieke beroepscompetenties
-
Power Point Presentatie Sociale media & beroepshouding door Marga Oudshoorn-Elst (praktijkopleiders van Estro Educatie). Marga en Mariska zijn bereid om op aanvraag over dit onderwerp een gastles te geven. Contact kunt u opnemen door een mail te sturen aan:
[email protected]
-
CAO Kinderopvang Profiel pedagogisch medewerker kindercentra 0-4 jaar Startbekwaam en vakbekwaam - Een samenwerkingsrelatie met ouders realiseren - Samenwerking met collega’s en omgeving realiseren - Bewaken van en werken aan kwaliteit van het eigen werk en dienstverlening aan de organisatie http://www.fcb.nl/kinderopvang/cao%20kinderopvang/actuele%20cao.aspx
- Handboek mediawijsheid voor op school (gratis te downloaden) http://mijnkindonline.nl/publicaties/boeken/handboek-mediawijsheid -
Via you tube legt Marjolijn Bonthuis uit hoe jongeren hun online imago kunnen beïnvloeden. http://www.newkidsontheweb.nl/fee-youtube/
DEF Handleiding Social media & Beroepshouding SWALF januari 2013
Werkwijze en organisatie -
Bewustwording Reflectie
Het doel van deze lesmodule is het creëren van bewustwording bij studenten t.a.v. het omgaan met sociale media en het nadenken, reflecteren, op eigen social media gebruik en ‘online imago management’. Het is heel belangrijk dat studenten hun eigen online imago leren kennen en managen, omdat het steeds vaker zal voorkomen dat je beoordeeld wordt op de manier waarop je overkomt via internet. Het gaat om het eigenvoelen, denken en handelen en de eigen identiteit te kunnen beschouwen en analyseren. “Wat doen sociale media met mij? Wat doe ik ermee? Hoe reageer ik erop?” Een school die studenten leert reflecteren op het eigen mediagedrag, leert studenten nadenken over morele kwesties (goed en kwaad), maar ook over de gevolgen van het eigen gedrag voor anderen in het heden en in de toekomst. De onderstaande opdrachten zijn interactie, bijvoorbeeld door met elkaar in discussie te gaan aan de hand van een casus, om op deze wijze bij te dragen aan een stukje bewustwording.
Verwerkingsopdrachten Maak zelf een keuze uit onderstaande opdrachten om een les naar eigen inzicht te kunnen geven. Opdracht 1 Opdracht ter voorbereiding op de BPV
1. Wat zijn de social media accounts van de BPV instelling waar je stage loopt of waar je stage gaat lopen? Denk hierbij o.a.aan: - Website
-
Nieuwsbrief Twitteracoount Hyves Facebook LinkedIn Youtube Groeps-app
Opdracht 2 Opdracht ter voorbereiding op de BPV; het sociale media protocol in de BPV instelling Wat is de officiële gedragscode t.a.v. gebruik sociale media waaronder computer- en (mobiele) telefoongebruik van de BPV instelling waar je stage loopt of waar je stage gaat lopen? Zorg dat je deze kent en naar handelt. Is deze gedragscode er niet maak dan je eigen protocol (zie bijlage 1). Neem in het protocol op wat de regels zijn met betrekking tot gebruik van je mobiele telefoon. Bespreek dit protocol met je stagebegeleider. In je reflectieverslag verwijs je naar de code of naar dit gesprek en beschrijf je de richtlijnen die er zijn binnen jouw BPV instelling.
DEF Handleiding Social media & Beroepshouding SWALF januari 2013
Opdracht 3 Opdracht reflecteren eigen gebruik Smartphone De smart-phone /mobiele telefoon is een medium dat grote aandacht in het onderwijs nodig heeft. Telefoneren is een bijverschijnsel is geworden. Studenten internetten, betalen, korte tekstberichten sturen (via sms, maar ook via internet, het zgn. what’s appen of ‘pingen’), foto’s en films maken en versturen, Hyven, MSN’en, boeken lezen, spelletjes spelen, tv kijken, radio luisteren, eigen muziek luisteren en opnemen enz. -
Laat studenten in gesprek gaan over hoe zij omgaan met hun smart-phone en/of mobieltje?
-
Laat de leerlingen de do’s en don’ts van het gebruik van hun smart-phone tijdens hun stage op post-it-briefjes schrijven. Ze plakken de briefjes op het bord, waarna een student de door de student genoemde do’s en don’ts opleest, en andersom. Zo ontstaat er een discussie tussen studenten over het gebruik van smart-phone
Opdracht 4 Reflecteren op het versturen van tweets Een foute tweet is zo verstuurd.
Laat studenten via tweetdeck (www.tweetdeck.com) tweets/berichten over kinderopvang verzamelen. Bijvoorbeeld iedere student 3 tweets. Wat zijn goede tweets? Waarom zijn deze goed? Voor welke doelgroep bestemd? Wat is de nieuwswaarde? Wie heeft de tweet gestuurd?
Opdracht 5 Weblog BPV een moderne jasje voor het schrijven van een ouderwets opstel Laat de studenten zelf een weblog starten over hun ervaringen in de Kinderopvang en gezamenlijk brainstormen over de keuze van onderwerpen. Welke criteria hanteer je en waarom? Wie zijn je lezers? Wat wil je met het weblog bereiken? Als gekozen is voor een duidelijke richting of onderwerp, laat ze dan een onderzoek doen wat daar op internet al over te vinden is.
DEF Handleiding Social media & Beroepshouding SWALF januari 2013
Opdracht 6 Beroepshouding in de kinderopvang …3 Casussen Ambassadeur Als je stage loopt in de kinderopvang ben je een ambassadeur van de organisatie waar je werkt. Dit betekent dat je iets of iemand in positieve zin vertegenwoordigd, je bent een aanspreekpunt,visitekaartje, gastvrouw en contactpersoon. Hoe ga je in de praktijk om met het begrip ambassadeur zijn. Natuurlijk kom je als stagiaire in allerlei situaties waarbij gepraat wordt over jouw stageplek… Men verwacht dat je iets kunt vertellen over je werk.. De vraag is wat kun je delen met anderen en wat niet.. bedenk in je groep 3 stellingen over wat je kunt vertellen aan anderen. ruil onderling de stellingen en maak een A3 tje met wat je wel en niet kunt delen. (do’s en don’ts) Geheimhoudingsplicht Als stagiaire en medewerker heb je een geheimhoudingsplicht. Onze klanten en collega’s moeten er vanuit kunnen gaan dat je zorgvuldig omgaat met hun vertrouwelijke gegevens. Ook heeft het te maken met financiën en wat vertel je buiten de organisatie over bepaalde onderwerpen? Reageer in je groepje op de volgende stellingen, mag dit of niet, motiveer je antwoord. Je vriendin vraagt het privénummer van je collega. Je biedt aan deze collega te bellen en te vragen of zij de vraagsteller terug wil bellen. Je zit in de sollicitatiecommissie en vertelt je collega op je werk dat jouw vriendin Ans ook heeft gesolliciteerd. Je nieuwe collega heeft nog geen inlogcode voor de computer, je laat haar op jouw computer inloggen en in jouw bestanden werken Social media Voorbeelden van social media zijn Facebook, Twitter, Hyves, Linkedin. We maken er veel gebruik van. Ook de organisatie waar jij werkt zal zeker een website hebben en zo kan de organisatie zichzelf laten zien aan klanten en samenwerkingspartners. De social media bieden kansen om te laten zien dat je trots bent op je werk. Maar hoe ga je om het de social media? Inventariseer in je groepje wat je wel en niet op je facebookaccount kunt zetten over je stageplek. Discussieer daarna over de volgende stellingen en schrijf de meningen op. Je plaatst informatie over een open dag van je stageplek op je pagina en nodigt belangstellenden uit om te komen. Je bent op zoek naar een andere stageplek en geeft dit aan in je profiel. Je geeft je mening over je werk/stageplek op een discussiepagina.
DEF Handleiding Social media & Beroepshouding SWALF januari 2013
Toetsing en evaluatie Zelf in te vullen door ROC’s Een goede manier om te toetsen wat een student geleerd heeft van de module ‘beroepshouding & sociale media’ is het werken met reflectiedossiers en reflectie-opdrachten. Deze reflectieopdrachten kunnen aan het eind van deze module gegeven worden en ook opgenomen worden in de proeve terugblikken en vooruitkijken en onderdeel zijn van het stageverslag. Bruikbare reflectievragen zijn: - Is het doel van de opdracht bereikt? - Wat heb je geleerd bij het maken van deze opdracht? - Hoe was de samenwerking met je groepje? - Wat zou je anders doen als je de opdracht nog een keer zou moeten maken? De docent kan op basis van deze reflectievragen het werk van de leerlingen beoordelen.
‘leraar 2.0’ Het sociale web (ook wel web 2.0 genoemd) wordt al intensief gebr uikt door studenten maar Ironisch genoeg is juist het web een blinde vlek voor veel docenten. Toch biedt het oneindig veel mogelijkheden tot creatieve en inspirerende medialessen. Het verwerven van kennis over en ervaring met deze nieuwe sociale-mediatoepassingen is een van de belangrijkste uitdagingen binnen het mediawijsheid onderwijs. Het gaat immers om een vorm van communicatie die weliswaar nieuw is, maar geen overwaaiende hype. Hieronder geven wij een aantal tips voor wie zich als leraar wil bijscholen in sociale media. Tip 1: experimenteer zelf eens met sociale media Tip 2: vind en categoriseer online lesmateriaal met behulp van web 2.0-toepassingen Tip 3: volg de bronnen Verdiep je in een aantal weblogs over media en onderwijs
DEF Handleiding Social media & Beroepshouding SWALF januari 2013
BIJLAGE 1 Protocol gebruik sociale media Dit protocol heeft als doel de dialoog over het gebruik ervan op gang te brengen en een handreiking te bieden voor meer duidelijkheid in het grijze gebied van mediagebruik voor medewerkers in de Kinderopvang en stagiaires. Doel is dat medewerkers en stagiaires zelf weten hoe zij verstandig met het gebruik van sociale media omgaan. Het digitale gedrag op social media wijkt niet af van het real life gedrag binnen de onderwijsinstelling of bij de BPV instelling. Onder social media verstaat CNV Onderwijs Twitter, Hyves, Facebook, LinkedIn en Youtube en als ook de wat minder bekende varianten daarop.
Richtlijnen gebruik social media (Waar nu ‘organisatie’ staat kan de naam van de eigen organisatie ingevuld worden) 1. Medewerkers en stagiaires van ‘naam kinderopvangorganisatie’ delen kennis en andere waardevolle informatie. 2. Medewerkers en stagiaires van ‘naam kinderopvangorganisatie’ zijn op de hoogte van de regels die gelden voor het gebruik van mobiele telefoons en handelen daar naar. 3. Bij kinderopvang gerelateerde onderwerpen maken medewerkers en stagiaires duidelijk of zij op persoonlijke titel of namens ‘naam kinderopvangorganisatie’ publiceren. Eventueel m.b.v. gebruik van een de volgende disclaimer: “© 2013. (Je Naam) De standpunten en meningen op deze website zijn de persoonlijke mening van (Je Naam) en staan los van eventuele officiële standpunten van ‘naam kinderopvangorganisatie’. (Je Naam) is niet verantwoordelijk voor de inhoud van uitlatingen en reacties van derden op de hier gepubliceerde teksten.”
4. Medewerkers en stagiaires van ‘naam kinderopvangorganisatie’ publiceren geen vertrouwelijke informatie op social media. 5. Ga als medewerker en stagiaire niet in discussie met een* mede student, collega of ouder op social media. 6. Bestuurders, docenten, leidinggevenden en stagiaires zijn altijd ambassadeur van ‘de ‘naam
onderwijsinstelling/kinderopvangorganisatie’ – ook als zij een privé-mening verkondigen. Bij twijfel niet publiceren. 7. Medewerkers en stagiaires van ‘naam onderwijsinstelling/kinderopvangorganisatie’ zijn persoonlijk verantwoordelijk voor wat zij publiceren. 8. Medewerkers en stagiaires van ‘naam onderwijsinstelling/kinderopvangorganisatie’ weten dat publicaties op social media altijd vindbaar zijn. 9. Bij twijfel over een publicatie of over de raakvlakken met naam kinderopvangorganisatie’ zoeken medewerkers en stagiaires contact hun leidinggevende. 10. ‘naam kinderopvangorganisatie’ zorgt ook digitaal voor een veilig klimaat en communiceert met medewerkers, studenten en ouders hoe zij dit doet.
11. naam kinderopvangorganisatie’ legt vast welke maatregelen zij neemt bij digitale overtredingen van medewerkers en ouders en communiceert dit met deze doelgroepen. DEF Handleiding Social media & Beroepshouding SWALF januari 2013