Handboek Examinering Beroepsopleidingen ROC Mondriaan Schooljaar

Handboek Examinering Beroepsopleidingen ROC Mondriaan Schooljaar 2013-2014

Uitgangspunten, actoren, organisatie, procedures, borging en verantwoording van de examinering bij de beroepsopleidingen.

Handboek Examinering Beroepsopleidingen ROC Mondriaan Schooljaar 2013-2014

Uitgangspunten, actoren, organisatie, procedures, borging en verantwoording van de examinering bij de beroepsopleidingen.

Samenstelling Mondriaan Examen Centrum (MEC)

Vastgesteld door College van Bestuur ROC Mondriaan 2 juli 2013

Vaststelling geldig tot 1 augustus 2014

Handboek Examinering Beroepsopleidingen ROC Mondriaan 2013-2014

Pagina 2 van 120

Inhoudsopgave INHOUDSOPGAVE....................................................................................................................................................... 3 VOORWOORD ............................................................................................................................................................ 5 INLEIDING ................................................................................................................................................................... 6 HOOFDSTUK 1: UITGANGSPUNTEN EXAMINERING ....................................................................................................................... 7 1.1 Inleiding........................................................................................................................................................... 8 1.2 Examens en het examenplan ........................................................................................................................ 10 1.3 Aantonen en bevorderen van deskundigheid ................................................................................................ 10 1.4 Kwaliteitscontrole beoordelingen ................................................................................................................. 11 1.5 Rolscheiding .................................................................................................................................................. 11 1.6 Het aanvullend bewijs ................................................................................................................................... 11 1.7 Het examendossier ........................................................................................................................................ 11 1.8 De examencommissie.................................................................................................................................... 12 1.9 Kwaliteit van de exameninstrumenten ......................................................................................................... 12 1.10 Betrokkenheid van het beroepenveld ........................................................................................................... 12 1.11 Examens Nederlands, rekenen en Engels ...................................................................................................... 13 HOOFDSTUK 2: EXAMENORGANISATIE .................................................................................................................................... 15 2.1 Organigram examenorganisatie ................................................................................................................... 16 2.2 Beschrijving examenorganisatie ................................................................................................................... 17 HOOFDSTUK 3: ACTOREN .................................................................................................................................................... 23 3.1 De assessor.................................................................................................................................................... 24 3.2 Betrokkenen met speciale rol bij Taalexamens (instellingsexamens) ........................................................... 25 3.3 De constructeur ............................................................................................................................................. 26 3.4 De vaststeller................................................................................................................................................. 27 3.5 Medewerkers van het Mondriaan Examen Centrum (MEC).......................................................................... 28 3.6 Examencommissielid ..................................................................................................................................... 29 3.7 Examenleider Centraal Ontwikkelde examens (COE) .................................................................................... 31 3.8 Medewerker examenbureau ......................................................................................................................... 32 3.9 Lid commissie van beroep voor de examens ................................................................................................. 33 3.10 Medewerker Bestuursbureau ........................................................................................................................ 34 3.11 Overige actoren ............................................................................................................................................. 35 HOOFDSTUK 4: PROCEDURES EXAMINERING MET CENTRALE VERANTWOORDELIJKHEID ..................................................................... 37 4.1 Het ontwikkelen van het format OER, de handleiding en het examenreglement ......................................... 38 4.2 Het publiceren van de OER-en....................................................................................................................... 40 4.3 Het ontwikkelen van het Handboek Examinering Beroepsopleidingen ......................................................... 44 4.4 Beroep aantekenen ....................................................................................................................................... 46 4.5 Vaststellen Examenplan ................................................................................................................................ 48 HOOFDSTUK 5: PROCEDURES EXAMINERING IN DE SCHOLEN (ALGEMEEN) ...................................................................................... 51 5.1 Examens construeren .................................................................................................................................... 52 5.2 Het vaststellen van examens......................................................................................................................... 56 5.3 Het beoordelen van examens ........................................................................................................................ 59


Pagina 3 van 120

HOOFDSTUK 6: PROCEDURES EXAMINERING IN DE SCHOLEN (IN SCHEMA)...................................................................................... 63 6.1 Inkoop examenproducten ............................................................................................................................. 64 6.2 Het construeren van examens ....................................................................................................................... 65 6.3 Het vaststellen van examens......................................................................................................................... 66 6.4.1 Afname mondelinge - en schriftelijke examens ............................................................................................ 69 6.4.2 Afname praktijkexamens .............................................................................................................................. 71 6.4.3 Afname digitale examens.............................................................................................................................. 73 6.5 Aangepaste examencondities bij examens ................................................................................................... 74 6.6 Het beoordelen van examens ........................................................................................................................ 78 6.7 Recht op bespreking en motivering van de beoordeling ............................................................................... 80 6.8 Steeksproefgewijze tweede beoordeling examens ....................................................................................... 81 6.9 Herkansen van examens ............................................................................................................................... 82 6.10 Het leveren van aanvullend bewijs bij een examenopdracht ........................................................................ 84 6.11 De Diplomavergadering ................................................................................................................................ 85 6.12 Het vaststellen en bekend maken van de einduitslag ................................................................................... 87 6.13 Het diplomeren ............................................................................................................................................. 88 6.14 Het beheren en bewaren van uitslagen en gegevens ................................................................................... 89 6.15 Borging uitgifte waardepapier ...................................................................................................................... 90 6.16 Inschrijven extraneus / examendeelnemer ................................................................................................... 92 6.17 Verlenen vrijstelling voor examinering .......................................................................................................... 93 6.18 Opstellen / bijstellen Plan van Toezicht ........................................................................................................ 95 HOOFDSTUK 7: BORGING EN VERANTWOORDING ..................................................................................................................... 97 7.1 Systematiek borging en verantwoording ...................................................................................................... 98 7.2 Procedures examinering ROC Mondriaan ..................................................................................................... 99 7.3 Procedures examinering in de scholen .......................................................................................................... 99 7.4 Hoe organiseren de examencommissies de borging en verantwoording ................................................... 100 HOOFDSTUK 8: ADDENDA.................................................................................................................................................. 101 8.1 Inleiding....................................................................................................................................................... 102 8.2 Aanpassingen t.b.v. de Examencommissie voor de School voor ………… ..................................................... 103 HOOFDSTUK 9: BIJLAGEN................................................................................................................................................... 105 BIJLAGE 1 Toezichtkader BVE 2012 gebied “Examinering en diplomering” ...................................................................106 BIJLAGE 2 Centraal Examenreglement Beroepsopleidingen ROC Mondriaan ...............................................................108 BIJLAGE 3 Toetsen en Examens .....................................................................................................................................113 BIJLAGE 4 Overzicht wijzigingen t.o.v. 2012-2013 .........................................................................................................115 BIJLAGE 5 Richtlijnen naamgeving OER-en online .........................................................................................................116 BIJLAGE 6 Begrippenkader examinering ........................................................................................................................117


Pagina 4 van 120

Voorwoord Voor u ligt het Handboek Examinering Beroepsopleidingen ROC Mondriaan voor het schooljaar 2013-2014. De belangrijkste wijziging ten opzichte van het handboek 2012-2013 is het gegeven dat de drie aparte 1 examenhandboeken voor de domeinen MD, ZD en TE/ICT in opdracht van het CvB opgegaan zijn in één examenhandboek voor het gehele ROC. Daarnaast is nieuwe weten regelgeving verwerkt. Dit heeft ten opzichte van het examenhandboek 2012-2013 geleid tot wijzigingen, de wijzigingen zijn te vinden in bijlage 4. Doelgroep en gebruik Handboek Examinering Beroepsopleidingen ROC Mondriaan Dit handboek examinering beschrijft de visie op examinering; de processen en de procedures van de examinering; de taken, de verantwoordelijkheden en de bevoegdheden van alle betrokkenen bij examinering. Het handboek examinering is toegankelijk voor de betrokkenen bij examinering. De inhoud van het handboek is afgeleid van de wettelijke kaders, het examenbeleid en het examenreglement. Het beschrijft de daadwerkelijke gang van zaken van de examinering. Het handboek is voor aanvang van het schooljaar 2013-2014 vastgesteld door het College van Bestuur van ROC Mondriaan. De procedures die erin beschreven worden, zijn bindend voor de uitvoering van de examinering in het beroepsonderwijs. De vaststelling is geldig tot 1 augustus 2014. Mochten zich in de praktijk knelpunten voordoen in de procedures, dan beslist de betreffende examencommissie in de afhandeling. De problemen worden meegenomen bij de jaarlijkse evaluatie en bijstelling van het handboek. Naast de informatieve functie dient het handboek als verantwoording voor de toezichthouder. Door middel van dit handboek geeft ROC Mondriaan inzicht in de examinering bij zijn beroepsopleidingen. Dit handboek is niet bedoeld voor de studenten: zij worden over de examinering geïnformeerd in bijvoorbeeld de Onderwijs- en examenregeling, het examenreglement en de studiegids. Opzet procedurebeschrijving De procedures zijn beschreven in zogeheten ‘stappenplannen’. Daarin wordt – inderdaad – stap voor stap beschreven wie wat doet en wordt – waar nodig – het tijdspad of de deadline genoemd. Als dat relevant is, wordt er verwezen naar weten regelgeving, het examenbeleid van ROC Mondriaan of documenten die anderszins kaderstellend zijn. Daarnaast zijn enkele procedures beschreven in stroomschema’s. Geconstateerde knelpunten en gekozen oplossingen door de examencommissies worden beschreven en in de pdca-cyclus meegenomen voor het handboek 2014-2015. Chris van Leeuwen Directeur Strategisch Beleidscentrum

1

Zie CvB-besluit van 21 juni 2011 om in het vervolg met één examenhandboek binnen ROC Mondriaan te werken.


Pagina 5 van 120

Inleiding De Procesarchitectuur Examinering (Zie afbeelding hieronder) is als hulpmiddel gebruikt bij het opstellen van het Handboek Examinering Beroepsopleidingen. In de stappenplannen is de kleurstelling uit onderstaand schema aangehouden, waardoor er een duidelijke koppeling met de Procesarchitectuur Examinering is waar te nemen in dit Handboek. Procesarchitectuur Examinering (Bron: www.examineringmbo.nl)

Construeren en vaststellen Inkopen examens Ontwikkelen examinering

Besluiten inkopen / construeren

Centraal ontwikkelde examens

Vaststellen examens Construeren examens

Opstellen examenreglement Opstellen examenvisie

Kaders stellen Examen aanbod

Examineren Vaststellen kaders

Opstellen examenplan

Vaststellen examenplan

Laten uitvoeren

Opstellen examen handboek

Diplomeren Laten beoordelen Vaststellen resultaat

Match

Uitvoeren

Inschrijven student

Examen aanmelding

Leren Bespreken examenplan


Verzamelen leerresultaten

Beslissen over examen aanvraag

Pagina 6 van 120

Beoordelen

Besluiten om te diplomeren

Diplomeren

Hoofdstuk 1:

Uitgangspunten examinering Dit hoofdstuk behandeld o.a. het onderdeel kaders stellen van de Procesarchitectuur Examinering


Kaders stellen

Vaststellen kaders





Pagina 7 van 120

1.1

Inleiding

In het procesgebied: “Kaders stellen” worden de kaders gesteld voor het inrichten van het examineringsproces. De Wet educatie en beroepsonderwijs (WEB), het kwalificatiedossier en het sectorale examenprofiel zijn uitgangspunt voor het opstellen van een aantal documenten binnen een onderwijsinstelling. Daarbij gaat het om een examenvisie (met als onderdeel een examenmodel) en examenbeleid en wanneer deze zijn vastgesteld, vervolgens het handboek examinering en het examenreglement van ROC Mondriaan. De vastgestelde versies van deze documenten zijn bepalend voor het opstellen van een examenplan per (uitstroom)kwalificatie. Uiteraard wordt dit document pas opgesteld nadat binnen ROC Mondriaan besloten is dat er met de opleiding gestart wordt. Dit examenplan wordt in de overige processen gebruikt als leidraad waarbinnen de examinering plaats moet vinden. De visie op examinering is afgeleid van de algemene visie van ROC Mondriaan op de kwaliteit van het onderwijs. De examenvisie past bij de cultuur en de mogelijkheden van de organisatie. De examenvisie geeft richting aan het examenbeleid: inhoudelijke, procesmatige en organisatorische keuzes. Het examenreglement is het centraal juridisch kader dat voor elke kandidaat de transparantie en de betrouwbaarheid van het examenproces waarborgt. Het examenreglement moet bekend zijn bij de kandidaten en wordt gepubliceerd op de website van ROC Mondriaan (zie bijlage 2). In het examenreglement staan de formele regels en afspraken waar iedereen die betrokken is bij examinering en diplomering zich aan houdt. Er zijn regels en afspraken opgenomen over bijvoorbeeld fraude, herkansingen, bewaartermijnen, beroep, etcetera. Het gaat om formele juridische afspraken en kaders. Eventuele aanvullende bepalingen op het examenreglement kunnen in het Onderwijs Examenreglement (OER) worden opgenomen. Het examenplan geeft per kwalificatie een overzicht van de examenonderdelen en examens die ROC Mondriaan inzet voor de examinering (kwalificerende beoordeling). Het examenplan geeft inzicht in de examenmix van de betreffende opleiding. In het examenplan staat binnen welke omgeving (onderwijsinstelling of beroepspraktijkvorming) het examen plaatsvindt. Hierbij houdt de onderwijsinstelling rekening met de praktische haalbaarheid van de examinering binnen de praktijksituatie en de afspraken in het sectoraal examenprofiel. Nadat de visie en het beleid op examinering en het examenregelement zijn vastgesteld door het College van Bestuur, wordt een aanvang gemaakt met het open bijstellen van het Handboek Examinering Beroepsopleidingen. In het examenbeleid van ROC Mondriaan staan de volgende uitgangspunten centraal: 1.

2.

3.

4.

Er is een strikte scheiding tussen onderwijs en examinering. Deze scheiding komt tot stand door een functionele afstand te bewaren tussen begeleiden en beoordelen. Deze afstand komt tot uiting in de rollenscheiding tussen opleiden en beoordelen en de gehanteerde toetsvormen. Door de afstand tussen onderwijs en examinering wordt de betrouwbaarheid van de examens bevorderd. Bedoelde afstand geeft de examens van ROC Mondriaan civiel effect, zodat alle betrokkenen bij de examinering, de afgestudeerden en hun ouders, vervolgopleidingen, werkgevers en de overheid vertrouwen hebben in de kwalificaties die door de afgestudeerden zijn verworven. Er is een helder onderscheid tussen examinering en toetsing. Examinering betreft het vaststellen van de kennis en/of kunde/vaardigheden danwel competenties van kandidaten op een bepaald niveau en moment die van te voren zijn vastgesteld. Hierbij worden vooraf gestelde normen gehanteerd die leiden tot kwalificerende beslissingen. Met toetsen wordt informatie verzameld over de leerresultaten, over sterke en zwakke punten die in de begeleiding gebruikt kunnen worden als feedback voor de kandidaten. Toetsen zijn onderdeel van de onderwijsbegeleiding en dienen inzicht te verschaffen over de vooruitgang van kandidaat, knelpunten in het leerproces, de kans op succesvolle voortzetting van het onderwijsproces en over de mate van eventuele extra begeleiding die nodig is om succesvol te worden of te blijven in het leerproces. Examens tellen mee voor de diplomering, toetsen niet. Er zijn heldere afspraken over de inhoud en afname van examens. Deze afspraken zijn conform de eisen van de Examenstandaarden van het Toezichtkader BVE en het Examenbesluit beroepsopleidingen WEB. Vrijstelling voor examinering wordt verleend door de examencommissie. Er kan vrijstelling voor examinering worden gegeven op basis van een ervaringscertificaat en/of eerder behaalde diploma’s en certificaten. Bij de beoordeling van de verzoeken voor vrijstelling van examinering hanteert de examencommissie een vrijstellingsprocedure ten behoeve van een volledige en zorgvuldige toets van de deugdelijkheid en volledigheid van de aangeleverde bewijsstukken (zie procedure 6.17). De examencommissie legt een Register Verleende Vrijstellingen aan.

Het kwalificeringsproces bij ROC Mondriaan dient te voldoen aan de bovengenoemde uitgangspunten. Het principe “comply or explain” is van toepassing bij afwijkingen. Dat wil zeggen: pas toe of leg van te voren uit, waarom wordt afgeweken van geldende afspraken. Handboek Examinering Beroepsopleidingen ROC Mondriaan 2013-2014

Pagina 8 van 120

Aangezien er voor is gekozen om voor ROC Mondriaan (26 scholen) één Handboek Examinering te maken, bieden wij elke examencommissie de mogelijkheid om in hoofdstuk 8, genaamd Addenda de afwijkende procedures (uitsluitend voor de procedures uit Hoofdstuk 6 – “Procedures examinering in de scholen”) aan te geven. Het Strategisch Beleidscentrum in samenwerking met het Bestuursbureau voert een controle uit op deze afwijkende procedures. In de volgende paragrafen worden de diverse onderdelen van het examineringsproces uitgewerkt.


Pagina 9 van 120

1.2

Examens en het examenplan

Voor het behalen van het diploma zijn (afhankelijk van de zak-/slaagbeslissing) voldoende beoordeelde examens vereist voor alle onderdelen, zoals beschreven in de Onderwijs- en examenregeling behorende bij de opleiding. Het betreft: Het examenplan Beroeps specifiek De kerntaken volgens het kwalificatiedossier van het betreffende crebonummer van de opleiding; (beroeps specifieke eisen NE/RE/MVT indien van toepassing ) Het examenplan Generiek Nederlands; Moderne Vreemde Taal (indien van toepassing); Rekenen; De beroepspraktijkvorming (BPV). L&B (Inspanningsverplichtingen zijn voldoende aangetoond - vanaf 2012). Certificeerbare eenheden worden – voor zover die in het kwalificatiedossier zijn benoemd - vastgesteld door de examencommissie onder de verantwoordelijkheid van de onderwijsmanager van de school (of onderwijsmanagers van de scholen, als meerdere scholen dezelfde crebonummers hebben). 2 Een examen(onderdeel) is door een vaststellingscommissie goedgekeurd en vastgesteld. Aan een examen(onderdeel) worden de volgende eisen gesteld: Telt mee voor diplomering. Er worden vooraf gestelde normen gehanteerd die leiden tot een beoordeling. De begeleiding bij een (praktijk)examen mag nooit meer zijn dan de begeleiding die een beginnend beroepsbeoefenaar tijdens de uitvoering van zijn werkzaamheden zal krijgen. Beoordeling van een examen(onderdeel) is altijd een individuele beoordeling. Een voldoende beoordeeld examen(onderdeel) levert een bewijsstuk op. Ieder bewijsstuk bestaat ten minste uit: Een verwijzing naar het examen(onderdeel) Een beoordelingsverslag en / of beoordelingsformulier ingevuld en ondertekend door minimaal één aantoonbaar deskundige assessor. Een resultatenoverzicht op basis van het geheel van bewijsstukken met betrekking tot de kerntaken uit het kwalificatiedossier, L&B (voor 2011 LLB), BPV, Nederlands, rekenen en MVT (indien van toepassing) zit in het examendossier van de kandidaat (zie 1.7). De examencommissie zorgt voor verificatie van het resultatenoverzicht, waarna tot diplomering kan worden overgegaan.

1.3

Aantonen en bevorderen van deskundigheid

De direct betrokkenen bij het examineringsproces zijn: de constructeurs, de vaststellers, de assessoren en de leden van het examenbureau. Ten aanzien van de eerste drie groepen functionarissen moet de examencommissie voor elke functionaris kunnen aantonen dat deze deskundig is. Dit kan op verschillende manieren. Certificering is het meest betrouwbare bewijs van deskundigheid. Andere manieren om deskundigheid aan te tonen zijn: gevolgd hebben van relevante scholing (bewijs van deelname), relevante werkervaring, beoordeling door andere deskundigen, het bijhouden van een portfolio waarin bewijzen worden verzameld van beoordelingen en reflectie daarop. Verantwoording vindt plaats in het jaarverslag examinering. De examencommissie dient zich ervan te vergewissen, dat de deskundigheid van de betrokkenen op peil blijft en geborgd is.

2

Een vaststellingscommissie bestaat uit ten minste één persoon.


Pagina 10 van 120

1.4

Kwaliteitscontrole beoordelingen

De examencommissie is verantwoordelijk voor de kwaliteit van de beoordelingen. De kwaliteit wordt regelmatig – maar ten minste eenmaal per jaar – steekproefsgewijs gecontroleerd.

1.5

Rolscheiding

Actoren die gedurende het leerproces de studenten begeleiden kunnen niet betrokken zijn bij de examinering van kandidaten. Bij kleine opleidingen waar sprake is van een te kleine personeelsbezetting om rollen te kunnen scheiden, kan hierop een uitzondering worden gemaakt. In dat geval worden extra waarborgen ingezet om kwaliteit in de beoordeling te garanderen. Hierbij valt te denken aan het inzetten van een tweede assessor van een andere (verwante) opleiding, van een andere onderwijsinstelling of van het beroepenveld. De vaststeller kan niet de examens vaststellen die hij als constructeur heeft ontwikkeld.

1.6

Het aanvullend bewijs

Het kan voorkomen dat in de praktijk een examenopdracht op een deel van de uitvoering niet te beoordelen is geweest. Bijvoorbeeld omdat een noodzakelijke situatie zich tijdens de uitvoering niet voordeed. Het kan ook zijn dat één, of een paar onderdelen, onvoldoende is beoordeeld, maar dat dat een te klein deel is om een complete herkansing te rechtvaardigen (zie Hoofdstuk 6.10). In deze gevallen kan een aanvullende examenopdracht worden gegeven. De examencommissie beslist hierover in alle voorkomende gevallen. Het komt ook voor dat de procedure over het aanvullend bewijs in de Proeve van Bekwaamheid zelf is opgenomen.

1.7

Het examendossier

Op basis van het voorgaande geven we een overzicht van de “bewijzen” die zich in het examendossier moeten bevinden:

1.7.1. Examenplan Beroepspecifiek (het betreft hier de onderdelen vermeld in het examenplan van de betreffende opleiding) Kerntaken (Bv. Proeven vaan Bekwaamheid etc.) Rekenen beroepspecifiek (indien van toepassing) Nederlands beroepspecifiek (indien van toepassing) MVT beroepspecifiek (indien van toepassing) 1.7.2. Examenplan Generiek (vermeld hier de onderdelen vermeld in dit examenplan) Nederlands Rekenen MVT (Engels) L&B (vanaf 2012) (Inspanningsverplichtingen zijn voldoende aangetoond. Bv. een beoordelingsformulier conform Servicedocument L&B) 1.7.3. BPV Minimaal met een voldoende afgesloten Het opleidingsteam moet aan kunnen geven welke criteria zijn gehanteerd om tot een beoordeling te komen, dus bijvoorbeeld een ondertekend eindbeoordelingsformulier (incl. deze criteria) toevoegen aan het examendossier. Voorbeelden van criteria zijn: Meer dan 20% van de opleiding is BPV, hetgeen men dient aan te tonen middels het BPVO overzicht. Ondertekende beoordelingen in de BPV werk/stage map of ondertekende beoordelingen van BPV projecten


Pagina 11 van 120

1.8

De examencommissie

Het bevoegd gezag (College van Bestuur) stelt één of meerdere examencommissies in ten behoeve van de organisatie en het afnemen van de examens voor elke door de instelling verzorgde opleiding of voor groepen van opleidingen. Een examencommissie stelt, met inachtneming van de onderwijs- en examenregeling en de procedures in het examenhandboek, regels vast met betrekking tot de goede gang van zaken tijdens het afnemen van het examen of de examenonderdelen. Deze eisen houden in dat betrokkenen bij de examinering werken binnen de kaders die door de examencommissie gesteld worden. De examencommissie heeft een kaderstellende, organisatorische en toezichthoudende taak. De leden moeten voldoende op de hoogte zijn van de opzet en achtergronden van het examineringsproces bij ROC Mondriaan.

1.9

Kwaliteit van de exameninstrumenten

Om te garanderen dat gediplomeerde beginnende beroepsbeoefenaren daadwerkelijk de bekwaamheden verworven hebben die in de kwalificatiestructuur zijn vastgelegd, moet de beoordeling die tot kwalificering leidt, voldoen aan ten minste de volgende kwaliteitsstandaarden: 1.9.1. Validiteit, dat wil zeggen: betrekking hebben op de vereiste kerntaken, werkprocessen, Nederlands, rekenen en MVT; 1.9.2. Betrouwbaarheid, dat wil zeggen onafhankelijk zijn van toevalsfactoren en persoonsgebonden interpretaties van assessoren; 1.9.3. Transparantie, bijvoorbeeld: de exameneisen moeten vooraf bij de kandidaten bekend zijn. Deze drie kwaliteitsstandaarden zijn geoperationaliseerd in de checklijst van de vaststellingscommissie. De exameninstrumenten dienen te voldoen aan examenstandaard 2 uit het Toezichtkader BVE 2012 (bijlage 1). De vaststellingscommissie rapporteert aan de examencommissie met betrekking tot de kwaliteit van de examens die zij controleert. De examencommissie is eindverantwoordelijk voor de naleving van de examenstandaarden en dus ook voor de kwaliteit van de exameninstrumenten.

1.10

Betrokkenheid van het beroepenveld

Opleidingen verschillen sterk in de wijze waarop zij het beroepenveld betrekken bij de examinering – afhankelijk van welke vorm van samenwerking het best ‘past’. Daarom beperken wij ons tot het noemen van een aantal mogelijke vormen van samenwerking op het gebied van de examinering (de opsomming is niet uitputtend). Verder dienen de keuzes die gemaakt worden ten aanzien van de samenwerking, verantwoord te worden in het jaarverslag examinering. Een functionaris uit het beroepenveld kan een van de volgende rollen vervullen: -

constructeur; assessor; vaststeller; lid van een auditteam; lid van een geschillencommissie; lid van een examencommissie; lid van een raad van advies; medevormgever van nieuwe regionaal gekleurde opleidingen; lid van een landelijke ontwikkelgroep.

Het is de taak van de examencommissie om per opleidingsteam de betrokkenheid van het beroepenveld te verantwoorden en de kwaliteit van de ingezette functionarissen te borgen.


Pagina 12 van 120

1.11

Examens Nederlands, rekenen en Engels

Met de invoering per 01/08/2010 van de Referentieniveaus Nederlandse taal en rekenen doen alle kandidaten vanaf het cohort 2010 examen in Nederlands en rekenen. MBO-4 kandidaten doen examen op niveau 3F en MBO- 1, 2, 3 kandidaten op niveau 2F. Het examen bestaat voor ieder onderdeel van de beroepsopleiding uit een instellingsexamen of een centraal examen dan wel beide. Voor MBO-4 kandidaten gelden per 01/08/2012 tevens generieke uitstroomeisen Engels Luisteren en Lezen (Niveau B1), Gesprekken voeren, spreken en schrijven (Niveau A2). Middels het Examenbesluit beroepsopleidingen WEB wordt bepaald voor welk gedeelte van de beroepsopleiding centrale examinering plaatsvindt en voor welk gedeelte het instellingsexamen van toepassing is. Het Protocol Centraal Ontwikkelde Examens taal en rekenen MBO van het College voor Examens dient te worden gehanteerd bij de centrale examinering. Voor de slaag / zak regeling wordt verwezen naar de cohortenschema’s van het Steunpunt taal en rekenen MBO. Voor de Centraal Ontwikkelde Examens (COE) gelden de regelingen in het Examenbesluit beroepsopleidingen WEB en het Protocol Centraal Ontwikkelde Examens taal en rekenen MBO van het College voor Examens.


Pagina 13 van 120


Pagina 14 van 120

Hoofdstuk 2:

Examenorganisatie In dit hoofdstuk wordt de examenorganisatie van ROC Mondriaan beschreven evenals de verantwoordelijkheden en taken van de actoren.


Kaders stellen

Vaststellen kaders





Pagina 15 van 120

2.1

Organigram examenorganisatie CvB Vaststellen examenbeleid, examenreglement, Format-OER en Examenhandboek commissie van beroep voor de examens Examenraad ROC Mondriaan Mondriaan Examen Centrum (MEC)

Opstellen examenbeleid, examenreglement, Format-OER en Examenhandboek

Examencommissie(s) - Bouw en Infra - ICT - Autotechniek & Mobiliteit - Metaal-, Electro- en Installatietechniek

- Handel - Mode - Verzorgende / Verpleegkundige -Zorghulp Helpende

- Assistenten Gezondheid - VAVO - Economie - Veiligheid

- Welzijn - Lifestyle, Sport en Bewegen - Toerisme - Uiterlijke Verzorging

Examenbureau(s)

Uitgangspunten: 1. Elke school heeft een examencommissie (samengaan van examencommissies mag alleen op onderwijs-inhoudelijke gronden). 2. Een OM is voorzitter of lid van de examencommissie. 3. Een examencommissie draagt zorg voor de procesgebieden: construeren en vaststellen, examineren en diplomeren. 4. De examenraad draagt zorg voor het procesgebied kaders stellen en wordt ondersteund door het MEC (SBC) 5. In de Examenraad hebben zitting de directeuren van groepen van scholen en de directeur SBC.


Pagina 16 van 120

- Int. Hotel en Management School - Horeca en Facilitaire Dienstverlening

2.2

Beschrijving examenorganisatie

De hieronder beschreven taken van Examenraad, Examencommissie en Scholen zijn gebaseerd op de Beschrijving Examen Taken (BET) “Management en Toezicht”

Examenraad (Beleidsniveau) 1.

Plan 1.1. Visie op examinering formuleren. 1.1.1. Actuele weten regelgeving en examenstandaarden vertalen naar centrale afspraken voor examinering binnen ROC Mondriaan (examenbeleid volgens de pdca-cyclus). 1.2. Beleidskaders voor examinering vaststellen. 1.2.1. Centrale afspraken formuleren om de naleving van landelijke of regionale afspraken binnen ROC Mondriaan te borgen. 1.2.2. Kaders stellen voor de betrokkenheid van het werkveld bij de examinering. 1.3. Kwaliteitsdoelen voor examinering bepalen. 1.3.1. Evaluatiegegevens en verbetervoorstellen uit een eerdere examenronde meenemen in de bijstelling van het examenbeleid of de -uitvoering. 1.3.2. Doelen/eisen formuleren voor de deskundigheid van examenfunctionarissen. 1.3.3. Doelen formuleren voor de kwaliteit van de examinering.

2.

Do 2.1. Een effectieve examenorganisatie inrichten. 2.1.1. Onafhankelijk toezicht en advies organiseren op het proces van examineren. 2.1.2. Borgen dat toezicht, advies en evaluaties een traceerbaar effect hebben op de organisatie en uitvoering van de examinering. 2.1.3. Regels vaststellen voor de examineringsprocessen. 2.1.4. Regels vaststellen voor het documenteren van het effect van toezicht, advies en evaluaties op de organisatie en uitvoering van de examinering.

3.

Check 3.1. Onderzoek (laten) uitvoeren naar de kwaliteit van de uitvoering van de examenprocessen. 3.1.1. Eisen en formats formuleren en vaststellen voor de verantwoording van de examinering (evaluatie en documentatie). 3.1.2. De inventarisatie organiseren van de deskundigheid(sbevordering) van examenpersoneel. 3.1.3. De controle organiseren op de naleving van het examenbeleid. 3.2. Onderzoek (laten) uitvoeren naar de effecten van het examenbeleid. 3.2.1. Externe feedback op de examenresultaten organiseren (werkveld/ collega-instituten, externe deskundigen en afgestudeerden). 3.2.2. Interne feedback organiseren op de examenresultaten en examenprocessen

4.

Act 4.1. Het examenbeleid naar aanleiding van rapportages, evaluatie en onderzoek bijstellen. 4.1.1. Rapportages, evaluatie- en onderzoeksgegevens vertalen naar centrale afspraken voor de examinering binnen ROC Mondriaan. 4.1.2. Verbeterstappen formuleren voor het behalen van kwaliteitsdoelen. 4.1.3. Een openbare verantwoording over examinering opstellen. 4.1.4. Borgen dat verbeterstappen in de organisatie worden geïmplementeerd


Pagina 17 van 120

Examencommissie (Operationeel niveau) 1.

Plan 1.1. Operationele uitgangspunten voor de examinering van de opleiding naar concrete acties en producten in de examinering vertalen. 1.1.1. Het examenplan uitwerken (of het uit laten werken). 1.1.2. De externe ontwikkelingen in kaart brengen die de eigen kwalificatiedossiers betreffen. 1.1.3. De evaluatiegegevens en verbetervoorstellen uit een eerdere examenronde meenemen in de bijstelling van de examenuitvoering. 1.1.4. Tijd, plaats, middelen en mankracht bepalen voor de examineringsprocessen. 1.1.5. Een draaiboek opstellen voor de uitvoering van de examineringsprocessen. 1.1.6. Een heldere en werkbare verdeling maken van taken, rollen en verantwoordelijkheden onder personen binnen de opleidingen (op basis van deskundigheid van medewerkers).

2.

Do 2.1. De examenorganisatie aansturen. 2.1.1. De examencyclus vormgeven voor de eigen opleidingen volgens het handboek examinering (binnen algemene kaders). 2.1.2. Formats, checklists, en dergelijke gebruiken voor examineringsprocessen en rapportages. 2.1.3. Het proces van constructie van examens of inkoop van examens aansturen. 2.1.4. Structurele contacten met het beroepenveld organiseren en documenteren. 2.1.5. Op individueel en teamniveau afspraken maken over deskundigheidsbevordering gekoppeld aan inzet in de examenorganisatie. 2.1.6. Scholingsbijeenkomsten organiseren voor examenpersoneel (intern en extern). 2.1.7. De administratieve ondersteuning van de examenprocessen organiseren. 2.1.8. De archivering van examenproducten en examenresultaten organiseren. 2.2. In de examenorganisatie participeren. 2.2.1. De examens vaststellen of besluiten tot aanpassing (naar aanleiding van een vaststellingsadvies). 2.2.2. Opdracht geven tot aanpassing van examens (naar aanleiding van een vaststellingsadvies). 2.2.3. Over aanvragen tot examinering voor uitzonderingsgevallen besluiten. 2.2.4. Over aanvragen van individuele studietrajecten besluiten. 2.2.5. De vastgestelde uitslagregeling correct hanteren. 2.3. Verantwoording afleggen over de examinering en de resultaten. 2.3.1. Over de examenresultaten rapporteren aan de Examenraad . 2.3.2. Over de kwaliteit van de examens en examenprocessen rapporteren aan de Examenraad .


Pagina 18 van 120

3.

Check (zie Hoofdstuk 6.18) 3.1. Op de toepassing van de voor de opleiding geldende kwalificatiedossiers in de examinering toezien. 3.1.1. Gebruik van de voor het cohort en crebonummer geldende kwalificatiedossiers bij alle stappen in de examencyclus controleren. 3.1.2. Controleren van de mate waarin het examenplan de kwalificatiedossiers dekt. 3.1.3. Borging in het examenplan van de examinering van de essentie van het beroep controleren. 3.2. Op verantwoord ontwerp, ontwikkeling, inzet en gebruik van een beoordelingsinstrumentarium toezien. 3.2.1. De kwaliteit van de examens controleren. 3.2.2. De kwaliteit van de afname (setting en beoordeling) controleren. 3.2.3. Transparantie en correctheid van de procedure beoordelen om te komen tot een cesuur. 3.2.4. Bij een kandidaat controleren of deze voldoet aan de voorwaarden voor het verkrijgen van een diploma. 3.3. De kwaliteit van de examenprocessen, resultaten en deskundigheid van het examenpersoneel evalueren. 3.3.1. Nakoming van de afspraken voor in- en externe examenprocessen nagaan. 3.3.2. Verbetersuggesties voor procedures inventariseren bij de betrokkenen. 3.3.3. De mening van betrokkenen uit het beroepenveld en de eigen organisatie over de kwaliteit van de resultaten documenteren. 3.3.4. De deskundigheid van het eigen examenpersoneel onderzoeken (of dit laten doen). 3.4. De resultaten en bevindingen aan de examenraad rapporteren. 3.4.1. De examenresultaten analyseren en verantwoording afleggen over deze resultaten. 3.4.2. De (resultaten van) deskundigheid(sbevordering) van examenpersoneel evalueren. 3.4.3. Klachten en meningen over de examinering (in- en extern) inventariseren. 3.4.4. Bevindingen documenteren en rapporteren aan de examenraad.

4.

Act 4.1. Over de verbetering van de uitvoering adviseren. 4.1.1. De examenraad adviseren over de operationele uitgangspunten van de examinering. 4.1.2. Verbetervoorstellen formuleren voor de aansturing van de eigen examenorganisatie. 4.1.3. Voorstellen formuleren voor de noodzakelijke deskundigheidsbevordering van het eigen personeel. 4.2. De eigen uitvoering bijstellen naar aanleiding van feedback/klachten, rapportages, evaluatie en onderzoek. 4.2.1. Verbeteringen formuleren voor het eigen functioneren. 4.2.2. Stappen ondernemen voor deskundigheidsbevordering en deze verantwoorden aan de leidinggevende.


Pagina 19 van 120

Scholen (Implementatieniveau) Indien meerdere Onderwijsmanagers hetzelfde crebo in hun school hebben, spreken zij dit af in gezamelijkheid.

1.

Plan 1.1. Examenvisie vertalen naar operationele uitgangspunten voor examinering in de opleidingen. 1.1.1. De organisatie adviseren bij het vormen van een eigen examenvisie. 1.1.2. Een examenplan (laten) opstellen. 1.2. Beleidskaders naar concrete stappen en acties in de eigen opleidingen vertalen 1.2.1. Structurele contacten met het werkveld concretiseren in afspraken en opdrachten aan het examenpersoneel. 1.2.2. De interne afspraken concretiseren in opdrachten aan de eigen examenorganisatie. 1.2.3. Bijstelling van afspraken naar aanleiding van evaluaties en verbetervoorstellen uit een eerdere examenronde documenteren. 1.3. Kwaliteitsdoelen concretiseren voor de eigen opleidingen. 1.3.1. Een scholingsplan opstellen voor het examenpersoneel (korte termijn en lange termijn). 1.3.2. De deskundigheid van het examenpersoneel (intern en extern) inventariseren. 1.3.3. Over de scholing van het examenpersoneel adviseren aan de Examenraad of het bevoegd gezag.

2.

Do 2.1. De examenorganisatie aansturen. 2.1.1. Taken en verantwoordelijkheden in de examenorganisatie toekennen aan examenpersoneel. 2.1.2. Formats, checklists, en dergelijke laten ontwikkelen of aanpassen voor examineringsprocessen en rapportages. 2.1.3. Procedures (handboek, protocol, evaluatieformulier, enzovoorts) faciliteren met de nodige ondersteuning. 2.2. In de examenorganisatie participeren. 2.2.1. Opdracht geven tot het ontwikkelen (of inkopen) van examens. 2.2.2. Aangepaste examinering regelen voor kandidaten met een vorm van handicap. 2.2.3. Structurele contacten met het werkveld onderhouden voor examinering (of er op toezien dat ze worden onderhouden). 2.2.4. Opdracht geven tot en faciliteren van de afname van examens intern en extern. 2.2.5. Op adequate, logistieke en administratieve ondersteuning van de examineringsprocessen toezien. 2.2.6. De bekendmaking verzorgen van de examenuitslagen en de uitreiking van diploma’s. 2.3. Verantwoording afleggen over de examinering en resultaten. 2.3.1. De structurele contacten met het werkveld documenteren. 2.3.2. Over de examenresultaten, bevindingen en consequenties voor beleid en uitvoering van die bevindingen rapporteren voor de openbare verantwoording. 2.3.3. Over uitzonderingen en de aard, het aantal klachten en de afhandeling hiervan rapporteren aan de Examenraad of het bevoegd gezag. 2.3.4. Over de kwaliteit van de examens en examenprocessen rapporteren voor de openbare verantwoording.


Pagina 20 van 120

3.

Check 3.1. Toezicht houden op de naleving van wettelijke vereisten voor de examinering en de standaarden van de Inspectie van het Onderwijs. 3.1.1. De naleving van het sectoraal examenprofiel checken. 3.1.2. Problemen signaleren met het functioneren van de examenorganisatie. 3.1.3. Problemen signaleren met de informatievoorziening aan kandidaten over examinering. 3.1.4. Problemen signaleren met de documentatie en archivering van examenprocessen en – resultaten en studentgegevens. 3.2. Risico’s signaleren die de kwaliteit van de examinering in gevaar brengen. 3.2.1. Problemen signaleren met de kwaliteit van examenproducten. 3.2.2. Problemen signaleren met de vergelijkbaarheid van de kwaliteit van de examencondities bij examinering op de werkplek. 3.2.3. Problemen signaleren met de beschikbaarheid en deskundigheid van examenpersoneel. 3.2.4. Problemen signaleren met de transparantie en controleerbaarheid van examineringsprocessen. 3.2.5. Terechte toekenning van een diploma controleren. 3.3. Het functioneren van de examenorganisatie evalueren. 3.3.1. Het functioneren van de examenorganisatie als geheel evalueren (processen, producten en deskundigheid van het examenpersoneel). 3.3.2. Het eigen functioneren evalueren (processen en deskundigheid). 3.3.3. Bevindingen documenteren voor de rapportage.

4.

Act 4.1. Over verbetering van het examenbeleid adviseren. 4.1.1. Het College van Bestuur adviseren over de punten waarop het examenbeleid bijstelling nodig heeft naar aanleiding van regelgeving, ontwikkelingen, resultaten en evaluaties. 4.2. De eigen uitvoering bijstellen naar aanleiding van feedbackrapportages, evaluatie en onderzoek. 4.2.1. Verbeteringen formuleren voor de aansturing en facilitering van de examenorganisatie. 4.2.2. Verbeteringen formuleren voor de uitvoering door examenfunctionarissen. 4.2.3. Verbeteringen formuleren voor het eigen functioneren. 4.2.4. Stappen ondernemen voor deskundigheidsbevordering en dit documenteren.


Pagina 21 van 120

Mondriaan Examen Centrum (MEC) (Operationeel niveau) De taken van het Mondriaan Examen Centrum (MEC) staan beschreven in Hoofdstuk 3.5


Pagina 22 van 120

Hoofdstuk 3:

Actoren In dit hoofdstuk worden de verantwoordelijkheden en taken van de verschillende actoren in de examinering besproken. Bij een aantal actoren, zoals de examencommissie, zijn daarnaast aanvullende eisen geformuleerd en verwachte vaardigheden aangegeven. De functieprofielen assessor, examencommissie(lid), (medewerker) examenbureau, constructeur en vaststeller zijn opgesteld op basis van de functieprofielen van de Nederlandse vereniging voor Examens.


Pagina 23 van 120

3.1

De assessor

Assessor (Assessor / Beoordelaar / Examinator) Doel van de functie Een assessor is een functionaris die verantwoordelijk is voor het beoordelen (selecteren, classificeren, plaatsen, certificeren/diplomeren) van kandidaten. Plaats van de functie in de organisatie De assessor voert zijn werkzaamheden uit bij of voor organisaties die kandidaten beoordelen (selecteren, classificeren, plaatsen, certificeren/diplomeren). De assessor voert zijn werkzaamheden zelfstandig uit of als lid/ leidinggevende van een team van assessoren. Kennis, vaardigheden en eigenschappen Kennis De assessor heeft kennis van:  de weten regelgeving geldende voor de (onderwijs)organisatie, het bedrijf of de branche waarvoor beoordelingen uitgevoerd worden  de onderwijsvisie, de inhoud, de didactische werkvormen en het niveau van het onderwijs of de opleiding(en) waarvoor beoordelingen uitgevoerd worden  de kwalificatiedossiers van het onderwijs of de opleiding(en) waarvoor beoordelingen uitgevoerd worden  de beoordelingsinstrumenten (bijv. proeven van bekwaamheid, portfolio's) die gebruikt worden door het onderwijs of de opleiding(en) waarvoor beoordelingen uitgevoerd worden  de belangrijkste eisen (validiteit, betrouwbaarheid, transparantie) die voor beoordelingen gelden  de beoordelingsfouten die bij beoordelingen gemaakt worden;  interviewtechnieken (bijv. STARR)  beoordelingsmethoden Beroepsvaardigheden  Kan beoordelen of de beoordelingsinstrumenten wat betreft inhoud en complexiteit representatief zijn voor de kwalificatiedossiers  Kan de afname van beoordelingsinstrumenten plannen en voorbereiden  Kan de prestaties van kandidaten op beoordelingsinstrumenten observeren, registreren en beoordelen  Kan te beoordelen kandidaten duidelijk maken wat van hen verwacht wordt;  Kan (criteriumgerichte) interviews afnemen en beoordelen  Kan de beoordelingsresultaten verantwoorden en van die verantwoording mondeling en schriftelijk verslag doen aan betrokkenen Communicatieve vaardigheden  Kan op een correcte wijze mondeling en schriftelijk communiceren in het Nederlands en mogelijk in een andere taal indien de werkzaamheden dat vereisen Sociale vaardigheden  Kan te beoordelen kandidaten op hun gemak stellen  Kan functioneren in een team met collega-assessoren  Kan opdrachtgevers adviseren Persoonlijke eigenschappen  Kan zijn werkzaamheden aanpassen n.a.v. zelfreflectie, feedback en scholing  Kan zijn werkzaamheden aanpassen n.a.v. veranderende onderwijsvisies


Pagina 24 van 120

3.2

Betrokkenen met speciale rol bij Taalexamens (instellingsexamens)

Gesprekspartner (examen: Gesprekken voeren) Verantwoordelijkheden en bevoegdheden De gesprekspartner is op aanwijzing van de examencommissie betrokken bij het taalexamen gesprekken voeren met als taak om taal op het vereiste niveau uit te lokken bij de kandidaat. Doel is de kandidaat de kans te geven om aan te tonen dat hij over gespreksvaardigheden op het vereiste niveau beschikt. De gesprekspartner maakt gebruik van een gespreksleiddraad om het gesprek te standaardiseren (en daarmee onderling vergelijkbaar te maken). Taken De gesprekspartner voert de volgende taken uit: Het volgens instructie vorm geven aan de gewenste rol in het gesprek Het volgens instructie uitlokken van taal bij de kandidaat Gedragscodes voor geheimhouding en zorgvuldigheid De gesprekspartner tekent een verklaring voor geheimhouding. De gesprekspartner geeft voorafgaand of tijdens het examen geen informatie aan de kandidaat anders dan staat voorgeschreven. De gesprekspartner geeft achteraf geen informatie aan de kandidaat of aan derden over de taalprestaties van de kandidaat anders dan staat voorgeschreven. Bij voorkeur is de gesprekspartner niet betrokken geweest bij de begeleiding van de kandidaat. Competenties van gesprekspartner Is in staat om taal op het vereiste niveau uit te lokken conform de instructie Zorgt voor duidelijk taalgebruik met vermijding van onnodig moeilijke woorden en zinsconstructies Houdt het eigen aandeel conform de instructies functioneel en beperkt. Stelt open vragen en maak daarbij gebruik van de vraagwoorden: wat, waar, waarom, welk en hoe. Is deskundige in het referentiekader Taal. Is bekend met de opzet en de inhoud van het exameninstrument, de beoordelingscriteria, het scoringsformulier, de weging en de cesuur. Is geïnformeerd over de totale opzet van het examen.

Toehoorder (examen: Spreken) Verantwoordelijkheden en bevoegdheden De toehoorder is op aanwijzing van de examencommissie betrokken bij het taalexamen spreken met als taak om het taalniveau van de kandidaat te beoordelen. De toehoorder kan ook een kleine rol als gesprekspartner toegekend krijgen, bijvoorbeeld bij het stellen van vragen naar aanleiding van een presentatie. Taken De toehoorder voert de volgende taken uit: Het volgens instructie vormgeven aan de gewenste rol in de spreeksituatie Het volgens instructie uitlokken van taal bij de kandidaat Gedragscodes voor geheimhouding en zorgvuldigheid De toehoorder tekent een verklaring voor geheimhouding. De toehoorder geeft voorafgaand of tijdens het examen geen informatie aan de kandidaat anders dan staat voorgeschreven. De toehoorder geeft achteraf geen informatie aan de kandidaat of aan derden over de taalprestaties van de kandidaat anders dan staat voorgeschreven. Bij voorkeur is de toehoorder niet betrokken geweest bij de begeleiding van de kandidaat. Competenties van de toehoorder Deskundig in het referentiekader Taal. Bekend zijn met de opzet en de inhoud van het exameninstrument, de beoordelingscriteria, het scoringsformulier, de weging en de cesuur. Geïnformeerd zijn over de totale opzet van het examen.


Pagina 25 van 120

3.3

De constructeur

Constructeur (Constructeur / Ontwikkelaar Meet- en Beoordelingsinstrumenten) Doel van de functie Een constructeur is verantwoordelijk voor het ontwikkelen van examens die gebruikt worden om kandidaten te beoordelen (selecteren, classificeren, plaatsen, certificeren). Plaats van de functie in de organisatie De constructeur voert zijn werkzaamheden zelfstandig uit of als lid/leidinggevende van een constructieteam bestaande uit personen die deskundig zijn met betrekking tot de inhoud en de vorm van betreffende examens. Daarnaast betrekt de constructeur bij bepaalde werkzaamheden ook andere deskundigheden. Kennis, vaardigheden en eigenschappen Kennis Een constructeur heeft kennis van:  de weten regelgeving geldende voor de (onderwijs)organisatie of het bedrijf waarvoor examens geconstrueerd worden  de inhoud van het onderwijs of de opleiding(en) waarvoor examens geconstrueerd worden;  de kwalificatiedossiers van het onderwijs of de opleiding(en) waarvoor examens geconstrueerd worden  de verschillende werkzaamheden die bij het construeren van examens onderscheiden worden;  de examen beoordelingssystemen die door beroepsgroepen en/of overheden onderschreven worden  de begrippen (bijv. validiteit en betrouwbaarheid) en procedures (bijv. standaardbepaling) die door hiervoor bedoelde examen beoordelingssystemen gehanteerd worden  de item- en examen vormen die toegepast (kunnen) worden in het onderwijs of de opleiding(en) waarvoor examens geconstrueerd worden  de voor- en nadelen van de hiervoor bedoelde item- en examen vormen  de factoren die de kwaliteit van examens beïnvloeden Examen technische vaardigheden  Kan examens construeren die wat betreft inhoud en/of gewenst gedrag representatief zijn voor kwalificatiedossiers  Kan een verscheidenheid aan examens, variërend van schriftelijke examens met gesloten of open vragen tot meer authentieke praktijkexamens, construeren  Kan correctievoorschriften, bestaande uit een antwoordmodel, scoringsvoorschrift en beoordelaarsinstructie, opstellen  Kan draaiboeken voor examen afnames opstellen  Kan procedures voor het bepalen van de standaard/cesuur opstellen en uitvoeren;  Kan normen cijfertabellen opstellen  Kan examen - en itemanalyses interpreteren  Kan de inhoud en de vorm van examens verbeteren  Kan beoordelen of examens voldoen aan de kwaliteitsstandaarden die door examen beoordelingssystemen gehanteerd worden  Kan opdrachtgevers adviseren Communicatieve vaardigheden  Kan op een correcte wijze schriftelijk en mondeling communiceren in het Nederlands en mogelijk een andere taal indien de werkzaamheden dat vereisen  Kan zijn werkzaamheden verantwoorden Sociale vaardigheden  Kan functioneren in een team van personen met verschillende deskundigheden  Kan leiding geven aan een constructieteam Persoonlijke eigenschappen  Kan zijn werkzaamheden aanpassen n.a.v. reflectie, feedback en scholing  Kan zijn werkzaamheden aanpassen n.a.v. onderwijsvisies


Pagina 26 van 120

3.4

De vaststeller

Vaststeller (Vaststeller meet- en beoordelingsinstrumenten) Doel van de functie Een examen vaststeller is een functionaris die verantwoordelijk is voor het vaststellen van de kwaliteit van examens die gebruikt worden om kandidaten te beoordelen (selecteren, classificeren, plaatsen, certificeren/diplomeren). Plaats van de functie in de organisatie De examen vaststeller voert zijn werkzaamheden uit als lid van een examencommissie of vaststellingscommissie. Kennis, vaardigheden en eigenschappen Kennis De Examen vaststeller heeft kennis van:  de weten regelgeving geldende voor de (onderwijs)organisatie, het bedrijf of de branche waarvoor de kwaliteit van examens vastgesteld wordt  de onderwijsvisie, de inhoud, de didactische werkvormen en het niveau van het onderwijs of de opleiding(en) waarvoor de kwaliteit van examens vastgesteld wordt  de kwalificatiedossiers van het onderwijs of de opleiding(en) waarvoor de kwaliteit van examens vastgesteld wordt  de verschillende werkzaamheden die bij het construeren van examens onderscheiden kunnen worden  de examen beoordelingssystemen die door beroepsgroepen en/of overheden (bijv. Inspectie van het Onderwijs) onderschreven worden en van andere examen beoordelingssystemen  de begrippen (bijv. validiteit en betrouwbaarheid) en procedures (bijv. standaardbepaling) die door de hiervoor bedoelde examen beoordelingssystemen gehanteerd worden  de item- en examen vormen die toegepast (kunnen) worden in het onderwijs of de opleiding(en) waarvoor de kwaliteit van examens vastgesteld wordt  de voor- en nadelen van de hiervoor bedoelde item- en examen vormen  de factoren die de kwaliteit van examens beïnvloeden  het gebruik en beheer van item- en examenbanken Beroepsvaardigheden  Kan de geschiktheid van bestaande examen beoordelingssystemen bepalen voor het onderwijs of de opleiding(en) waarvoor de kwaliteit van de examens vastgesteld wordt  Kan de kwaliteitsstandaarden van bestaande examen beoordelingssystemen aanpassen indien de kwaliteit van examens niet vastgesteld kan worden met een van de bestaande examen beoordelingssystemen  Kan vaststellen of examens voldoen aan de kwaliteitsstandaarden die door examen beoordelingssystemen gehanteerd worden  Kan de kwaliteit van een verscheidenheid aan examens, variërend van schriftelijke examens met gesloten of open vragen tot proeven van bekwaamheid of portfolio's, vaststellen  Kan de vaststelling van de kwaliteit van examens verantwoorden en van die verantwoording mondeling en schriftelijk verslag doen aan betrokkenen  Kan constructeurs adviseren over het verbeteren van de kwaliteit van examens  Kan de opdrachtgevers adviseren Communicatieve vaardigheden  Kan op een correcte wijze mondeling en schriftelijk communiceren in het Nederlands en mogelijk in een andere taal indien de werkzaamheden dat vereisen Sociale vaardigheden  Kan functioneren in een vaststellingscommissie of examencommissie Persoonlijke eigenschappen  Kan zijn werkzaamheden aanpassen n.a.v. zelfreflectie, feedback en scholing  Kan zijn werkzaamheden n.a.v. veranderende onderwijsvisies aanpassen


Pagina 27 van 120

3.5

Medewerkers van het Mondriaan Examen Centrum (MEC)

Medewerkers van het Mondriaan Examen Centrum (MEC) Medewerkers van het Mondriaan Examen Centrum (MEC) hebben als primaire taak het ondersteunen van de examenraad en de examencommissies. Verantwoordelijkheden Medewerkers van het Mondriaan Examen Centrum (MEC) geven gevraagd en ongevraagd advies over het onderhouden van het kwaliteitssysteem van de examenorganisatie. Zij assisteren bij de ontwikkeling van kwaliteitszorg-instrumenten en verantwoordingsdocumenten. Medewerkers van het Mondriaan Examen Centrum (MEC) voeren indien nodig wijzigingen door in het Handboek Examinering Beroepsopleidingen ROC Mondriaan (voor de vaststellingsprocedure van het handboek zie Hoofdstuk 4.3). Medewerkers van het Mondriaan Examen Centrum (MEC) verzorgen voorlichting over en wijzen op procedures uit het Handboek Examinering Beroepsopleidingen ROC Mondriaan. Taken Medewerkers van het Mondriaan Examen Centrum (MEC) dragen zorg voor:  het ontwikkelen van het format OER, de handleiding en het examenreglement;  het onderhouden van het Handboek Examinering Beroepsopleidingen ROC Mondriaan;  het adviseren, coördineren en ondersteunen op het gebied van kwaliteitszorg en verantwoording;  het geven van voorlichting en advies over processen en procedures beschreven in het Handboek Examinering Beroepsopleidingen ROC Mondriaan;  het (laten) uitvoeren van interne kwaliteitsonderzoeken zoals kwaliteitsenquêtes, interne procesaudits, interne productaudits;  het voorbereiden en coördineren van Inspectiebezoeken examinering;  het informeren en zo nodig adviseren van het management aangaande de kwaliteit van de examenorganisatie. Eisen Medewerkers van het Mondriaan Examen Centrum (MEC) dienen:  op de hoogte te zijn van de weten regelgeving met betrekking tot examinering;  goed bekend te zijn met de stand van zaken m.b.t. examinering en kwaliteitszorg binnen ROC Mondriaan;  op de hoogte te zijn van (kwaliteits)eisen met betrekking tot examinering en kwaliteitszorg.


Pagina 28 van 120

3.6

Examencommissielid

Examencommissielid Doel van de functie Het Examencommissielid is, samen met zijn medecommissieleden, verantwoordelijk voor de borging van de kwaliteit van de examinering en het examenproces. De examencommissie geeft aan deze verantwoordelijkheid inhoud door:  het signaleren van risico’s die de kwaliteit van de examinering bedreigen  het doen van voorstellen aan het College van Bestuur om die risico’s te beperken  het volgen van ontwikkelingen binnen en buiten de organisatie die de kwaliteit van de examinering kunnen beïnvloeden  het vaststellen of een kandidaat voldoet aan de voorwaarden voor het verkrijgen van een diploma  het toezicht houden op de deugdelijkheid van de examineringsprocessen en de naleving van de wettelijke vereisten betreffende examinering Plaats van de functie in de organisatie De Examencommissie is een adviesorgaan van het College van Bestuur, die gerechtigd is examens af te nemen en diploma’s te verstrekken. Het College van Bestuur stelt de beleidskaders vast waarbinnen het examencommissielid zijn werkzaamheden uitvoert. De samenstelling en werkwijze van de examencommissie staan borg voor de onafhankelijkheid van het examencommissielid. De examencommissie legt over diens bevindingen ten aanzien van de kwaliteit van de examinering verantwoording af aan het bevoegd gezag en desgevraagd aan andere belanghebbenden. De examencommissie houdt toezicht op de kwaliteit van de examens waarbij het vaststellen van de technische en inhoudelijke kwaliteit van het examen gedelegeerd is aan een vaststellingscommissie. De examencommissie evalueert de deskundigheid van de bij de examinering betrokkenen en de kwaliteit van hun werkzaamheden. Kennis, vaardigheden en eigenschappen Kennis Een examencommissielid heeft kennis van:  de weten regelgeving geldende voor de (onderwijs)organisatie, het bedrijf of de branche waarvoor het examencommissielid zijn werkzaamheden uitvoert  de onderwijsvisie, de didactische werkvormen, de inhoud en het niveau van het onderwijs of de opleiding(en) waarvoor het examencommissielid zijn werkzaamheden uitvoert  de kwalificatiedossiers van het onderwijs of de opleiding(en) waarvoor het examencommissielid zijn werkzaamheden uitvoert  beoordelingssystemen voor de kwaliteit van examens, zoals de systemen de Inspectie van het Onderwijs, die door een beroepsgroep en/of overheden onderschreven worden de meest gebruikte vraag- en examenvormen  de stappen van het examineringsproces: de constructie van examens het vaststellen van examens het plannen en afnemen van examens het corrigeren/beoordelen van examens het beheer van persoonlijke gegevens en examenresultaten van kandidaten de door de organisatie gehanteerde regels en procedures met betrekking tot diplomering de statistische analyses van examens de behandeling van klachten  de functieprofielen van de bij examinering betrokkenen  fraudepreventie  een specifiek vakgebied zoals bijvoorbeeld: onderwijskunde, recht, organisatiekunde Beroepsvaardigheden  Kan bepalen of het examen (of het totaal aan examens) wat betreft inhoud en complexiteit representatief is voor de kwalificatiedossiers  Kan beoordelen of het examen voldoet aan de criteria van het gehanteerde beoordelingssysteem voor de kwaliteit van examens  Kan verantwoorden dat de beslissing tot diplomeren op terechte gronden is/wordt genomen  Kan gemandateerde beslissingen nemen bij fraude, klachten, overmacht situaties, verzoeken tot vrijstelling of alternatieve examinering en onvoorziene situaties rondom de examinering  Kan regels en procedures met betrekking tot examinering opstellen, implementeren, evalueren en verbetervoorstellen doen  Kan adviseren bij het maken van afwegingen betreffende diplomawaarde en kostenbeheersing (bijvoorbeeld examens inkopen versus zelf ontwikkelen, korte versus lange examens) Handboek Examinering Beroepsopleidingen ROC Mondriaan 2013-2014

Pagina 29 van 120

 

Kan de deskundigheid en werkwijze van de bij de examinering betrokkenen evalueren en kan naar aanleiding van deze evaluatie verbeteracties voorstellen en feedback geven aan de betrokkenen Kan de werkzaamheden van de examencommissie prioriteren, plannen, uitvoeren, evalueren en verbetervoorstellen doen

Communicatieve vaardigheden  Kan eenduidig en genuanceerd communiceren en overleg voeren met belanghebbenden en betrokkenen  Kan op een correcte wijze mondeling en schriftelijk communiceren in het Nederlands en mogelijk in een andere taal indien de werkzaamheden dat vereisen  Kan effectief vergaderen  Kan een standpunt beargumenteren en verdedigen Sociale vaardigheden  Kan functioneren in teamverband in een examencommissie Persoonlijke eigenschappen  Kan de werkzaamheden aanpassen n.a.v. zelfreflectie, feedback en scholing  Kan de werkzaamheden aanpassen n.a.v. veranderende onderwijsvisies  Kan integer en vertrouwelijk omgaan met persoonlijke gegevens van kandidaten en zaken met betrekking tot de examinering


Pagina 30 van 120

3.7

Examenleider Centraal Ontwikkelde examens (COE)

Examenleider COE Doel van de functie De examenleider COE is de medewerker, die namens de examencommissies van de scholen op een campus zorgt voor de organisatie van de landelijke examens Nederlands en Rekenen. De examenleider treedt op als portalaccount-beheerder en examenleider voor alle opleidingen op een campus. Portal-accountbeheerder         

Is aanspreekpunt voor Cito; Stemt waar nodig af met ICT/systeembeheer; Ontvangt software, examenbestanden, wachtwoorden, documenten en rapportages; Is verantwoordelijk voor downloaden en installeren van de afnamepackages; Ontvangt terugkoppeling FT3 aantallen na systeemcheck; Ontvangt enquêtes (Cito-links) en zet deze verder uit; Ontvangt resultatenrapportages van Cito (cijfers volgens omzettingstabel) en stuurt die door naar de examencommissies Stelt een totaaloverzicht op van de resultaten per campus. Evalueert de afnames per periode met betrokkenen en rapporteert aan de contactpersoon COE van ROC Mondriaan.

Taken als examen leider           

3

Organiseert de COE op ‘zijn’ campus en is aanspreekpunt voor de opleidingen; Is verantwoordelijk voor gegevensbeheer in Testmanager, waaronder invoer kandidaten en examenplanningen; Neemt initiatief tot een examenafname, stemt af met de scholen die de kandidaten uitnodigen; Organiseert de system check/final check, Wijst examenvarianten toe aan kandidaten; Beheert de samenvoegbestanden waarmee afnamefaciliteiten beschikbaar worden gemaakt; Checkt op de aanwezigheid van woordenboeken, koptelefoons, rekenmachines, pen en papier e.d.; Zorgt ervoor dat examens tijdig klaar zijn gezet voor afnames; Neemt in voorkomende gevallen contact op met helpdesk Cito; Organiseert en instrueert de benodigde surveillanten; Draagt zorg voor de ‘dataretour’ richting Cito.

Functionele test


Pagina 31 van 120

3.8

Medewerker examenbureau

Medewerker examenbureau Doel van de functie De medewerker examenbureau is samen met zijn collega’s verantwoordelijk voor de ondersteunende en administratieve werkzaamheden bij de examens. Plaats van de functie in de organisatie De medewerker examenbureau verricht zijn werkzaamheden bij of voor organisaties die examens afnemen en diploma’s afgeven. Het examenbureau is een uitvoeringsorgaan van het bevoegd gezag van de exameninstelling. Het examenbureau verricht zijn werkzaamheden onder verantwoording van de onderwijsmanager(s). De medewerker examenbureau verricht zijn werkzaamheden in teamverband. Kennis, vaardigheden en eigenschappen Kennis Een medewerker examenbureau heeft kennis van:  de weten regelgeving geldende voor het examenbureau  de globale inhoud van examenprogramma’s, kwalificatiedossiers  examen vormen en terminologie op het gebied examinering  het handboek examinering, het examenreglement en/of andere documenten waarin de regels en procedures van ROC Mondriaan rondom examinering zijn weergegeven  planningsinstrumenten (bijvoorbeeld roosterprogramma’s)  systemen voor databeheer en archivering  de door ROC Mondriaan gehanteerde maatregelen voor fraudepreventie  de door ROC Mondriaan gehanteerde regels voor bescherming van persoonsgegevens Beroepsvaardigheden  Kan administratieve werkzaamheden verrichten: dossiers van kandidaten beheren examenwerk van kandidaten archiveren onvolledige of niet accurate gegevens signaleren een register van deelnemers aan examens en hun examenresultaten bijhouden en actualiseren examenmateriaal beheren een opgavenbank beheren overzichten van resultaten en managementinformatie genereren diploma’s gereedmaken  Kan de afname van examens organiseren: examens plannen klachten administreren en conform de klachtenprocedure verwerken de exameninrichting en examenmaterialen voorbereiden en controleren rapporteren over de voortgang van de uitvoering Communicatieve vaardigheden  Kan op een correcte wijze mondeling en schriftelijk communiceren in het Nederlands Sociale vaardigheden  Kan functioneren in een teamverband  Kan omgaan met emoties van derden, stress en werkdruk Persoonlijke eigenschappen  Kan accuraat en precies werken  Kan integer en vertrouwelijk omgaan met persoonlijke gegevens van kandidaten en zaken met betrekking tot de examinering  Kan zijn werkzaamheden aanpassen naar aanleiding van feedback en scholing


Pagina 32 van 120

3.9

Lid commissie van beroep voor de examens

Lid commissie van beroep voor de examens Doel van de functie Het Lid commissie van beroep voor de examens maakt deel uit van de commissie van beroep voor de examens die onafhankelijk van het College van Bestuur functioneert. De werkzaamheden van de commissie van beroep voor de examens bestaan uit het geven van adviezen en het nemen van besluiten bij de behandeling van beroepsprocedures van belanghebbenden. Plaats van de functie in de organisatie Het Lid commissie van beroep voor de examens maakt deel uit van de commissie van beroep voor de examens. Uitgangspunt voor de benoeming van leden van de commissie van beroep voor de examens is de vorming van een multidisciplinair team. Iedere exameninstelling is wettelijk verplicht een commissie van beroep voor de examens in te stellen. Verschillende exameninstellingen kunnen dezelfde commissie van beroep voor de examens instellen. De commissie van beroep voor de examens voor de examens wordt benoemd door het College van Bestuur en bestaat uit de volgende leden met onderscheiden taken:  Voorzitter o leiden van de vergaderingen van de commissie van beroep voor de examens; o toezicht houden op een correcte aanlevering en verwerking van de stukken en besluiten; o toezicht houden op de naleving van de reglementen; o onderhouden van de contacten met het College van Bestuur.  Plaatsvervangend voorzitter o vervangen van de voorzitter bij diens afwezigheid.  Secretaris o opstellen van de agenda van de vergaderingen van de commissie van beroep voor de examens; o aanleveren, distribueren en archiveren van vergaderstukken; o verslagleggen van vergaderingen.  Leden o bijwonen van de vergaderingen van de commissie van beroep voor de examens; o bijdragen aan de adviezen en besluiten van de commissie van beroep voor de examens; In voorkomende gevallen door het aanleveren van vergaderstukken. Kennis, vaardigheden en eigenschappen Kennis Een lid van de commissie van beroep heeft kennis van:  de weten regelgeving geldende voor de exameninstelling waarvoor het commissielid werkzaam is;  de verschillen in taken en rollen van de commissie van beroep voor de examens en het College van Bestuur.  de procedures betreffende de examinering bij de exameninstelling waarvoor het commissielid werkzaam is;  de juridische aspecten van examinering;  het construeren en vaststellen van examens Beroepsvaardigheden  Kan zijn bestuurlijke ervaring inzetten bij advisering en besluitvorming bij beroepsprocedures over examens  Kan het evenwicht bepalen tussen betrokkenheid en bestuurlijke afstand  Kan adviserende en besluitvormende werkzaamheden in teamverband uitoefenen  Kan zich onafhankelijk opstellen Communicatieve vaardigheden  Kan eenduidig en genuanceerd communiceren  Kan effectief vergaderen Sociale vaardigheden  Kan functioneren in teamverband  Kan snel tot een gefundeerd oordeel komen Persoonlijke eigenschappen  Kan de werkzaamheden n.a.v. zelfreflectie, feedback en scholing aanpassen  Kan integer en vertrouwelijk omgaan met persoonlijke gegevens van kandidaten en zaken met betrekking tot de examinering


Pagina 33 van 120

3.10

Medewerker Bestuursbureau

Medewerker Bestuursbureau Verantwoordelijkheden De medewerker van het Bestuursbureau is belast met het schrijven en het periodiek bijstellen van reglementen en statuten die betrekking hebben op de examinering. Procedureverantwoordelijk voor: procedure 4.2 van dit Handboek. Taken De medewerker van het Bestuursbureau ziet erop toe dat:  de OER-en voldoen aan de weten regelgeving (met name de WEB);  de OER-en voldoen aan de interne richtlijnen; De medewerker van het Bestuursbureau draagt zorg voor het schrijven en actualiseren van:  het Centraal Examenreglement Competentiegericht Beroepsonderwijs;  het Studentenstatuut;  het Reglement van de Commissie van beroep voor de examens;  het Reglement van de Klachtencommissie. De medewerker van het Bestuursbureau levert als procedureverantwoordelijke een bijdrage aan het jaarverslag examinering.

Bevoegdheid De medewerker van het Bestuursbureau is bevoegd bindende aanwijzingen te geven ten aanzien van de inhoud en publicatie van de OER-en.


Pagina 34 van 120

3.11

Overige actoren

Overige actoren College van Bestuur Het College van Bestuur treedt op als het bevoegd gezag van ROC Mondriaan. Het College van Bestuur is opdrachtgever van de volgende procedures: 4.1, 4.2, 4.3, 4.4, 4.5 van dit Handboek.

Strategisch Beleidscentrum (SBC) Het SBC is de stafdienst voor strategie en beleid van ROC Mondriaan. De directeur van het SBC ressorteert onder het College van Bestuur. Het SBC adviseert – gevraagd en ongevraagd – het College van Bestuur, de directeuren, de onderwijsmanagers en andere betrokkenen ten aanzien van (onder andere) de examinering. De functionaris kwaliteitszorg examinering (SBC) is het aanspreekpunt voor de toezichthouder. Hij coördineert en begeleidt – samen met het Mondriaan Examen Centrum (MEC) – Inspectieonderzoeken naar de kwaliteit van de examinering. Verder volgt hij landelijke ontwikkelingen op het gebied van de examinering en het toezicht erop.


Pagina 35 van 120


Pagina 36 van 120

Hoofdstuk 4: Procedures examinering met centrale verantwoordelijkheid In dit hoofdstuk zijn de procedures examinering opgenomen met de procedure-verantwoordelijkheid op centraal niveau. Bovenaan elke procedurebeschrijvingen wordt een aantal items vermeld, te weten: Titel De titel geeft kort het doel aan van de procedure. Procedurecode 4.1 t/m 4.5 Kader Specifieke artikelen of bepalingen uit relevante kaders die van toepassing zijn op de procedure in kwestie, bijvoorbeeld: WEB 7.4.8, beleidsuitgangspunten examinering ROC Mondriaan. Procedureverantwoordelijke Onder procedureverantwoordelijke wordt verstaan: de functionaris (de groep) die verantwoordelijk is voor het verloop van de procedure (en niet voor het resultaat van de procedure).

Meer informatie over de systematiek van borging en verantwoording is te lezen in hoofdstuk 6.


Kaders stellen

Vaststellen kaders





Pagina 37 van 120

4.1

Het ontwikkelen van het format OER, de handleiding en het examenreglement

Stap 1

College van Bestuur

Het geven van opdracht voor het bijstellen van het format OER, de handleiding en het examenreglement.

Stap 2

MEC / Bestuurbureau

· · · ·

Wet- en regelgeving OER. Evaluatie en feedback op meest recente format OER en examenreglement. Examenbesluit beroepsopleidingen WEB

· · · · ·

Evalueren van huidige format. Onderzoeken of de relevante weten regelgeving is gewijzigd. Schrijven format OER, handleiding en examenreglement. Stimuleren draagvlak in domein. Aanbieden aan de werkgroep examinering.

Conceptformat OER, handleiding en examenreglement

Stap 3

Examenprofielen

Examenraad Het adviseren van het College van Bestuur over format OER, handleiding en examenreglement.

Stap 4

College van Bestuur Het vaststellen van het format OER en handleiding. Deadline: 15 februari


Conceptformat OER, handleiding en examenreglement

Pagina 38 van 120

Doel Procedurecode Kader Procedureverantwoordelijke

Het ontwikkelen van het format OER, de handleiding en het examenreglement 4.1 WEB Examenraad

Stap

1.

2.

Beschrijving activiteit



Het College van Bestuur geeft het MEC de opdracht tot het bijstellen van het format OER, de handleiding en het examenreglement voor het volgende schooljaar.



Het MEC (SBC) en het Bestuursbureau evalueren het huidige format en het examenreglement en onderzoeken of relevante weten regelgeving is gewijzigd. Het MEC (SBC) stimuleert het verkrijgen van draagvlak binnen de scholen voor het aangepaste format. Bijv. door het betrekken van klankbordgroepen. Het MEC (SBC) schrijft het format en de handleiding, het Bestuursbureau schrijft het examenreglement. Deze stukken worden geïntegreerd aangeboden aan de Examenraad.

Het geven van opdracht voor het bijstellen van het format OER, de handleiding en het examenreglement.

Het evalueren van het huidige format en bijstellen van het format OER, de handleiding en het examenreglement.





3.

4.

Het adviseren van het CvB over format OER, handleiding en het examenreglement.

Het vaststellen van het format OER, handleiding en examenreglement.



De Examenraad adviseert het College van Bestuur over het format OER, de handleiding en het examenreglement.



Het College van Bestuur stelt het examenreglement vast. Deadline: 31 januari Het College van Bestuur stelt het format OER* en handleiding vast. Deadline: 15 februari (voorafgaand aan het schooljaar waarvoor de OER en examenreglement bestemd zijn)

 

Hulpmiddelen



Evaluaties van en feedback op het meest recente format en het examenreglement.

* De studentenraad heeft instemmingsrecht voor het Format OER


Pagina 39 van 120

4.2

Het publiceren van de OER-en

College van Bestuur

·

·

Evaluatie vorig schooljaar

Stap 1

Opdracht voor het schrijven van de OERen voor het komende jaar. Opdracht aan het SBC om een planning te maken.

·

Planning

Stap 2 OM / OER-Schrijver

· ·

Format OER

·

Handleiding bij format

Deskundige in het cluster schrijft de OER voor de opleidingen. De onderwijsmanager controleert en accordeert de OERen.

·

Contactpersonen OER van groep van scholen ·

Onderwijs Examen Regeling (OER)

Stap 3

Plaatsen de goedgekeurde en geaccordeerde OER-en op de website.

Nee

Bestuursbureau en SBC ·

Stap 4 Rapport van bevindingen per OER

Steekproefsgewijze kwaliteitscheck van de geaccordeerde OERen.

Kwaliteit?

Ja

Contactpersonen OER van groep van scholen ·

·

Gepubliceerde OERen

Publiceren OERen op website. Deadline: 1 augustus

Bestuurbureau en OM ·

Stap 5

Stap 6

OM: Controleren op compleetheid Tijdstip: 15 september Bestuursbureau: Evalueren en rapporteren Deadline: 1 oktober


Pagina 40 van 120


Het publiceren van OER-en 4.2a WEB Bestuursbureau

Stap


 Stap 1. Opdracht voor het schrijven van OER-en voor het komende jaar.Opdracht aan het Bestuursbureau om een planning te maken.



 Stap 2. Schrijven van OER-en voor opleidingen waar men het komende jaar kandidaten verwacht.



Stap 3. Verzamelen concept OER-en per school. Plaatsen van OER-en op de website





Stap 4. Check OER-en 

Het College van Bestuur geeft opdracht voor het schrijven van de OER-en voor het komende jaar. Daarbij zijn het format en de handleiding bindend (zie procedure 4.1). Het SBC maakt de planning (mede op basis van de evaluatie vorig jaar) voor het inleveren van de OER-en.

Hulpmiddelen

   

Format OER Format e-learning OER Handleiding Format OER Handleiding e-learning OER

Deskundige in de school schrijft de OER-en voor de opleidingen. De onderwijsmanager(s) controleert/controleren of de OER inhoudelijk voldoet en is opgesteld volgens de richtlijnen en accordeert de OER-en.

 

Format OER Planning

De contactpersoon OER van de groep van scholen verzamelt de geaccordeerde OER-en en plaatst ze op de website.



Planning

 

Planning Checklist t.b.v. de kwaliteitscontrole

Het Bestuursbureau checkt in overleg met het SBC of de OER-en voldoen aan de formele eisen en aan de interne richtlijnen (format). Indien een OER niet voldoet, maakt het MEC (SBC) samen met het Bestuursbureau daarvan een Rapport van bevindingen op en geeft dit door aan de contactpersoon OER en de onderwijsmanagers. De contactpersoon OER haalt de OER van de website zorgt ervoor dat de OER volgens de aanwijzingen van het Bestuursbureau en het MEC (SBC) wordt aangepast.


Pagina 41 van 120

Stap 5. Publiceren OER-en op website van ROC Mondriaan

Stap 6. Controleren en evalueren



De contactpersoon OER publiceert de gecorrigeerde OER-en op de website van ROC Mondriaan. Deadline: 1 augustus



De onderwijsmanager(s) controleert/controleren of er voor alle opleidingen met eerstejaars studenten, gepubliceerde OER-en op de website staan.



Het Bestuursbureau evalueert samen met het MEC (SBC) de procedure (op ten minste de hierboven genoemde doelstellingen) en doet daarvan schriftelijk verslag aan het College van Bestuur en de andere betrokkenen in deze procedure. Deadline: 1 oktober

 

Planning Richtlijn naamgeving OER-en online (bijlage 5)

 

Planning Lijsten eerstejaars studenten

4.2b Publiceren wijzigingen op de OER-en (addenda): Conform artikel 7.4.8 lid 2 uit de WEB heeft het bevoegd gezag de plicht om ervoor zorg te dragen dat kandidaten volledig en tijdig worden geinformeerd over het onderwijsprogramma en de examens. Als zich belangrijke wijzigingen voordoen m.b.t. de OER dienen: 1. Studenten daar schriftelijk van op de hoogte worden gesteld; 2. De wijzigingen te worden opgenomen in de online versie van de OER. Voordat de bovengenoemde stappen van toepassing zijn, dienen de voorgestelde wijzigingen en/of aanvullingen op de OER door de onderwijsmanager(s) te zijn goedgekeurd en te zijn voorgelegd aan het Bestuursbureau voor een juridische toets.


Pagina 42 van 120


Pagina 43 van 120

4.3

Het ontwikkelen van het Handboek Examinering Beroepsopleidingen

Examenraad (Namens College van Bestuur) ·

Stap 1

Het geven van opdracht voor het bijstellen van het Handboek Examinering Beroepsopleidingen.

Stap 2A

Stap 2B

Mondriaan Examen Centrum (MEC) ·

· · ·

Het evalueren en bijstellen van het handboek.

Examencommissie School Beleidsuitgangs-punten examinering

·

Toezichtkader BVE

Het evalueren en bijstellen van van het handboek.

Wet en regelgeving

Stap 3A

Stap 3B

Mondriaan Examen Centrum (MEC) ·

Het beoordelen van de bijgestelde delen van het handboek.

SBC (evt. Extern deskundige) · Nee

Nee

Het beoordelen van de door de scholen bijgestelde delen van het handboek.

Stap 4

OK?

OK?

Mondriaan Examen Centrum (MEC)

Ja

·

Ja

Check op interne consistentie.

Stap 5 Examenraad Het adviseren van het College van Bestuur

Stap 6 College van Bestuur Vaststellen examenhandboek ROC Mondriaan. Deadline: 1 juli


Vastgesteld Examenhandboek

Pagina 44 van 120

Doel

Het ontwikkelen van het Handboek Examinering Beroepsopleidingen ROC Mondriaan

Procedurecode

4.3

Kader

Beleidsuitgangspunten examinering ROC Mondriaan Toezichtkader BVE Wet- en regelgeving

Procedureverantwoordelijke

Examenraad

Stap Stap 1. Het geven van de opdracht tot het bijstellen van het Handboek Examinering Beroepsopleidingen.

Beschrijving activiteit 

Het College van Bestuur geeft het MEC (SBC) de opdracht tot het bijstellen van het Handboek Examinering Beroepsopleidingen.



Het MEC (SBC) evalueert en stelt het handboek bij. Het handboek moet ten minste overeenstemmen met de beleidsuitgangspunten examinering van ROC Mondriaan, aan het toezichtkader BVE en de relevante weten regelgeving.

Stap 2. Het evalueren en bijstellen van het handboek



Stap 3. Het beoordelen van het bijgestelde handboek.



  


Het handboek wordt indien nodig beoordeeld door een externe deskundige. De volgende beoordelingscriteria worden gehanteerd: interne consistentie consistentie met beleidsuitgangspunten toetsing aan weten regelgeving en Toezichtkader BVE

Stap 4. Check op interne consistentie



Het MEC (SBC) voert de check op interne consistentie uit.

Stap 5. Het adviseren van het College van Bestuur



De examenraad adviseert het College van Bestuur



Het College van Bestuur stelt het Handboek Examinering Beroepsopleidingen vast. Het Handboek Examinering Beroepsopleidingen wordt vastgesteld voor de duur van een schooljaar. Deadline: 1 juli

Stap 6. Het vaststellen van het Handboek Examinering Beroepsopleidingen.

Hulpmiddelen


  


Pagina 45 van 120

4.4

Beroep aantekenen

Stap 1

Kandidaat · ·

·

Reglement van Orde van de commissie van Beroep voor de Examens en de geschillencommissie op grond van het deelnemersstatuut

Stuurt beroepschrift naar Commissie van Beroep Deadline: binnen twee weken na beslissing.

Stap 2

Commissie van Beroep ·

Wordt het beroepschrift in behandeling genomen?

OK?

Nee

Brief van afwijzing aan kandidaat

Stap 3 Ja

Commissie van Beroep · · · · ·

Behandelen beroepschrift Uitspraak doen Informeren examencommissie Bekend maken beslissing aan kandidaat Deadline: binnen vier weken na indiening beroep

Stap 4

Examencommissie ·

Indien de beslissing leidt tot wijziging van de uitslag, dan voert de Examencommissie de wijziging door en stelt de kandidaat op de hoogte.


Brief aan kandidaat over gewijzigde uitslag.

Pagina 46 van 120

Doel Procedurecode

Kader


Beroep aantekenen 4.4 WEB Centraal Examenreglement Beroepsopleidingen ROC Mondriaan Studentenstatuut Reglement van orde van de Commissie van beroep voor de examens en de Geschillencommissie commissie van beroep voor de examens

Stap

Beschrijving activiteit -

Hulpmiddelen

Een kandidaat kan in beroep gaan tegen beslissingen van beoordelaars, examencommissie en assessoren. Hij dient daartoe een beroepschrift te zenden naar commissie van beroep voor de examens. Het adres van de Commissie staat vermeld in de OER. Deadline: binnen twee weken na de beslissing

 Onderwijs- en examenregeling

Stap 2. In behandeling nemen?

De commissie van beroep voor de examens besluit op basis van het Reglement van Orde of zij het beroepschrift in behandeling neemt. Indien dat niet het geval is ontvangt de kandidaat een brief van afwijzing.

 Reglement van Orde van de commissie van Beroep voor de Examens en de geschillencommissie op grond van het studentenstatuut

Stap 3. Uitspraak Beroepscommissie.

De commissie van beroep voor de examens: Neemt het beroepschrift in behandeling; Doet uitspraak; Informeert de examencommissie over het ingestelde beroep; Maakt de beslissing bekend aan de kandidaat en de examencommissie. Deadline: binnen vier weken na indiening beroep

 Reglement van Orde van de commissie van Beroep voor de Examens en de geschillencommissie op grond van het studentenstatuut

Stap 1. Beroep aantekenen

-



    



Stap 4. Wijzigen uitslag (indien van toepassing)

Indien de commissie van beroep voor de examens besluit tot het wijzigen van de uitslag van een examen, zorgt de examencommissie ervoor dat deze wijziging wordt verwerkt in het examendossier. De examencommissie brengt de kandidaat schriftelijk op de hoogte van de gewijzigde uitslag.


Pagina 47 van 120

4.5

Vaststellen Examenplan

Stap 1

Onderwijsmanager ·

Geeft opdracht tot het maken van een examenplan voor de opleiding.

Stap 2

Onderwijsmanager ·

Verzoekt de examencommissie een vaststeller toe te wijzen voor het vaststellen van het examenplan.

Stap 3

Examencommissie ·

Kwalificatiedossier Examenprofielen

Formulier 5.0 Vaststellen examenplan

Wijst een vaststeller aan die het examenplan vaststelt.

Nee

Examenplan vastgesteld door vaststeller?

Nee

Stap 4 Ja

Examencommissie

·

Stelt het examenplan vast

Examenplan vastgesteld door examencommissie?

Ja


Pagina 48 van 120

Doel Procedurecode

Vaststellen Examenplan 4.5

Kader



Examencommissie

Stap


Stap 1. Opdracht tot maken van het examenplan

-

-

De verantwoordelijke onderwijsmanager(s) verzoekt/verzoeken de examencommissie het examenplan vast te stellen (of een vaststeller examenplan toe te wijzen, die onder verantwoording van de examencommissie, het examenplan vaststelt).

-

De examencommissie stelt zelf vast of wijst een vaststeller aan die het examenplan vaststelt.

Stap 2. Verzoek tot vaststellen examenplan

Stap 3. Vaststellen examenplan

-

Stap 4. Vaststellen examenplan door examencommissie

De eindverantwoordelijke onderwijsmanager(s) voor een opleiding geeft/geven opdracht tot het maken van een examenplan voor de opleiding. de examenplannen worden volgens format door de scholen ingevuld.

-

Bij een aangewezen vaststeller: De aangewezen vaststeller beoordeelt het examenplan en voorziet het van een advies (vaststellen of niet) richting examencommissie.

Hulpmiddelen

-

Format-OER

-

Format 4.5 Vaststellen examenplan

-


De examencommissie stelt het examenplan vast. Bij afkeuring gaat het examenplan terug naar de verantwoordelijke onderwijsmanager(s) voor bijstelling waarna opnieuw stap 2 t/m 4 worden gevolgd.


Pagina 49 van 120


Pagina 50 van 120

Hoofdstuk 5: Procedures examinering in de scholen (algemeen)





Examen aanbod

Examineren Vaststellen examenplan

Laten uitvoeren


Match

Uitvoeren

Inschrijven student


Beoordelen

Examen aanmelding





Pagina 51 van 120

Diplomeren

5.1

pdca

Examens construeren

Doel

Examens construeren


Onderwijsmanager(s)

Stap


 Stap 1.1: Relevante weten regelgeving vertalen naar de eigen planning en werkvoorbereiding voor de constructie.





 

Plan

 Stap 1.2: De beleidskaders van ROC Mondriaan en kwaliteitseisen voor het constructieproces naar de eigen planning en werkvoorbereiding vertalen.

   

Hulpmiddelen

Nieuwe ontwikkelingen bijhouden die van invloed zijn op het maken van examens. De standaarden Exameninstrumentarium en Afname en Beoordeling uit het toezichtkader BVE vertalen naar processtappen en werkmateriaal voor het construeren van examens. Eventueel conflicterende rollen (vaststeller – constructeur of constructeur examencommissielid) identificeren en zo nodig rapporteren bij de examencommissie.

-

Toezichtskader 2012 Wet en regelgeving Beleidskaders Kwalificatiedossier

Betrekken van examenvisie en beleidskaders in de keuze voor een exameninstrument Interne procedures en afspraken over examenconstructie (inclusief werkveldraadpleging) identificeren. Zich door relevante bronnen en documenten (kwalificatiedossiers, sectorale examenprofielen) informeren over de opleidingen waarvoor examens moeten worden geconstrueerd. Vooraf relevante betrokkenen raadplegen (werkveld, inhoudsdeskundigen en toetsdeskundigen). Vooraf afspraken maken met collega’s over collegiale consultatie of co-constructie. Evaluatiegegevens en verbetervoorstellen uit een eerdere examenronde opvragen en gebruiken in de eigen werkvoorbereiding. De constructieprocedure voorbereiden door de kwaliteitseisen te vertalen naar een effectieve werkwijze en hulpmaterialen.

-

Visie op examineren Beleidskaders Kwalificatiedossier Evaluaties Kwaliteitszorg


Pagina 52 van 120

  Stap 2.1: Examens construeren volgens relevante weten regelgeving en beleidskaders van ROC Mondriaan.

  

  Do

Stap 2.2: Examenopdrachten construeren en/of ingekochte examens invullen of aanpassen die voldoen aan de standaarden voor examenkwaliteit.

    

 Stap 2.3: Examens construeren die uitvoerbaar zijn.

 

Examens construeren: volgens het vastgestelde examenplan (en eventueel vastgesteld format). in overeenstemming met het kwalificatiedossier (complexiteit van kerntaken, werkprocessen en onderlinge samenhang). in overeenstemming met gestelde referentieniveaus (Nederlands, moderne vreemde talen en rekenen). die qua zelfstandigheid, complexiteit en transfer passen bij het niveau van de opleiding (MBO-niveau 1, 2, 3 of 4). die, passend bij het examen doel, zo valide en betrouwbaar mogelijk zijn.

De dekkingsgraad van het kwalificatiedossier verantwoorden. De validiteit van de examens verantwoorden in een examenmatrijs. Instructies maken voor de examenkandidaat passend bij het niveau van de opleiding (taalniveau, lay-out en tekststructuur). Heldere en volledige instructies maken Betrouwbare en valide beoordelingsmodellen maken. Een beslismodel met een (voorstel voor een) cesuur maken. Het constructieproces doorlopen volgens het afgesproken tijdpad, zodat de coconstructeur, vaststeller en examencommissie hun werk op tijd kunnen doen en het examen op tijd is goedgekeurd.

 Kwalificatiedossier  Examenplan van de opleiding  Vaststellingscriteria  Sectoraal examenprofiel  BPV-protocol

Afnamecondities bepalen (valide, betrouwbaar en reproduceerbaar). Met de (on)mogelijkheden van de examenorganisatie rekening houden. Met de (on)mogelijkheden van de examensetting rekening houden.


Pagina 53 van 120



Stap 3.1: Stappen ondernemen om de betrouwbaarheid en validiteit van de examens te (laten) controleren.

  





Check

Stap 3.2: Feedback of examen analysegegevens voor kwaliteitsverbetering verzamelen.

 



Stap 3.3: De eigen werkwijze, resultaten en deskundigheid controleren en evalueren.

  

De onafhankelijkheid bewaken van de constructie, inkoop en vaststelling van het examen. Vooraf betrokkenen bij de uitvoering raadplegen over de uitvoerbaarheid van het examen. Vooraf het werkveld raadplegen over de inhoud, authenticiteit en het niveau van het examen. Met collega-constructeurs (co-constructie) samenwerken (faciliteren). Het gemaakte examen voorleggen aan een inhoudelijk deskundige collega voor feedback.

Feedback in kaart brengen van vaststellers of relevante anderen (beroepenveld, kandidaten, assessoren, collega’s, et cetera) en eigen observatie. Kwaliteitsgegevens van gemaakte examens verzamelen, genereren of opvragen. De kwaliteit van examens achteraf aan de hand van evaluaties beoordelen op basis van overeengekomen kwaliteitscriteria. De examen - en itemkwaliteit van theorieexamens beoordelen op basis van examen en itemanalyses

Checklists hanteren om het eigen werk te controleren. De eigen werkwijze in het constructieproces evalueren. De eigen deskundigheid en scholingsbehoefte in kaart brengen.


Pagina 54 van 120

 Stap 4.1: Examens op basis van advies en aan de hand van kwalitatieve gegevens verbeteren.

Act

Stap 4.2: Examens aan de hand van kwantitatieve gegevens verbeteren.

 

 



Stap 4.3: Vanuit de eigen rol actief bijdragen aan de verbetering van het examineringsproces.





Constructief op een inhoudelijk verbeteradvies van geconsulteerde deskundigen reageren. Verbetervoorstellen doorvoeren in opdracht van de examencommissie (op advies van de vaststeller). Feedback van het beroepenveld, kandidaten, assessoren, collega’s, et cetera en eigen observatie naar concrete verbetervoorstellen voor de examencommissie vertalen.

Verbetervoorstellen aan de examencommissie formuleren op basis van examen- en itemanalyses. Verbetervoorstellen doorvoeren in opdracht van de examencommissie op basis van examen- en itemanalyses.

Het eigen handelen bij de constructie verbeteren naar aanleiding van evaluatie, zelfreflectie en feedback (werkwijze, materiaal en communicatie). Verbetervoorstellen voor het optimaliseren van het constructieproces (werkwijze, checklist en eigen deskundigheidsbevordering) formuleren. Stappen voor deskundigheidsbevordering ondernemen en deze verantwoorden aan de leidinggevende.


Pagina 55 van 120

5.2

Het vaststellen van examens Doel Procedureverantwoordelijke

pdca

Stap







Plan

 Stap 1.2: De beleidskaders van ROC Mondriaan en kwaliteitseisen voor het vaststellingsproces vertalen naar de eigen planning en werkvoorbereiding.

Examencommissie(s)


Stap 1.1: Relevante weten regelgeving vertalen naar de eigen planning en werkvoorbereiding voor de vaststelling.

Het vaststellen van examens

  

Actuele ontwikkelingen of veranderingen in de weten regelgeving over het vaststellen van examens bijhouden. De standaarden Exameninstrumentarium en Afname en Beoordeling uit het toezichtkader BVE vertalen naar processtappen en werkmateriaal voor het vaststellen van examens. Eventueel conflicterende rollen (vaststeller – constructeur) identificeren en zo nodig de procedures, taken en verantwoordelijkheden aan de situatie aanpassen.

De consequenties van de examenvisie van ROC Mondriaan en de beleidskaders voor examinering voor de vaststelling van examens formuleren. Zich door relevante bronnen en documenten (kwalificatiedossiers, sectorale examenprofielen) informeren op de opleidingen of sectoren waarvoor examens moeten worden vastgesteld. Evaluatiegegevens en verbetervoorstellen uit een eerdere examenronde opvragen en gebruiken in de eigen werkvoorbereiding. (Samen met collega’s) kwaliteitseisen voor de examens definiëren op basis van relevante kennisbronnen. De vaststellingsprocedure voorbereiden door de kwaliteitseisen te vertalen naar een effectieve werkwijze en hulpmaterialen.


Hulpmiddelen

-

Toezichtkader 2012 Wet en regelgeving Beleidskaders Kwalificatiedossier

-

Visie op leren en examineren Beleidskaders Kwalificatiedossier Evaluaties Kwaliteitszorg

-

Pagina 56 van 120

  

Stap 2.1: De examens beoordelen of ze voldoen aan de voor de opleiding geldende weten regelgeving en het examenbeleid van ROC Mondriaan en de examencommissie hierover adviseren.



 



De correcte toepassing controleren van het voor de opleiding geldende kwalificatiedossier in de voorgestelde examens. De examens controleren of ze voldoen aan de afspraken in het sectoraal examenprofiel. Voor verschillende examenvormen binnen een examenplan vaststellen of een kwalificatiedossier hiermee valide en betrouwbaar geëxamineerd kan worden (doel en vorm van de examens). Van de examens vaststellen of ze qua zelfstandigheid, verantwoordelijkheid, complexiteit en taalniveau passen bij het opleidingsniveau (MBO-niveau 1, 2, 3 of 4). De overeenkomst van het niveau van de opdrachten met de in de examenmatrijs aangegeven taxonomie controleren. Een beargumenteerd oordeel formuleren of een voorgesteld examenplan voldoet aan de wettelijke eisen, beleidskaders van ROC Mondriaan en het sectoraal examenprofiel. Een beargumenteerd oordeel formuleren over de mate waarin examens of examens qua vorm, zelfstandigheid, complexiteit en transfer passen bij het niveau en de inhoud van de opleiding (MBO-niveau 1, 2, 3 of 4) en de gegeven referentiekaders (Nederlands, moderne vreemde talen en rekenen).

Do



 Stap 2.2: De examens beoordelen of ze voldoen aan de toetstechnische eisen en de examencommissie hierover adviseren.

  

 Kwalificatiedossier  Examenplan van de opleiding  Vaststellingscriteria  Sectoraal examenprofiel  BPV-protocol

Onafhankelijk, methodisch en systematisch te werk gaan bij de controle van examens op toets technische kwaliteit en bij het formuleren van het (verbeter)advies. De validiteit en betrouwbaarheid van het beoordelingsinstrumentarium controleren en controleren of dit op verantwoorde wijze kan worden ingezet. De algemene kwaliteit van de ter vaststelling aangeboden examens evalueren en hierover rapporteren aan de examencommissie. Een beargumenteerde mening formuleren over de correctheid en transparantie van de voorgestelde cesuur. Een beargumenteerd oordeel formuleren over de toetstechnische kwaliteit van examens (product en beoogde afnamecondities) voor de examencommissie.


Pagina 57 van 120



Een begrijpelijk en beargumenteerd advies formuleren voor de constructeur over de verbetering van de toetstechnische kwaliteit van examens (product, beoogde afnamecondities en benodigde deskundigheid bij beoordelaars).



De onafhankelijkheid van de constructie, inkoop en vaststelling van examens bewaken, voor zover het de eigen rol en betrokkenheid betreft. De eigen werkwijze evalueren en verbetervoorstellen voor het vaststellingsproces formuleren. De eigen deskundigheid en scholingsbehoefte in kaart brengen.

Stap 2.3: De constructeur adviseren over het verbeteren van examens.

Check

Stap 3.1: De eigen werkwijze, resultaten en deskundigheid controleren en evalueren.







Act

Stap 4.1: Vanuit de eigen rol actief bijdragen aan de verbetering van het examineringsproces.

  

Het eigen handelen binnen de vaststelling verbeteren naar aanleiding van evaluatie, zelfreflectie en feedback (werkwijze, materiaal en communicatie). De examencommissie adviseren over wenselijke deskundigheidsbevordering van de constructeurs en vaststellers. De examencommissie adviseren over aanpassing van procedures, formats of checklists. Stappen voor deskundigheidsbevordering ondernemen en deze verantwoorden aan de leidinggevende.


Pagina 58 van 120

5.3

Het beoordelen van examens

Doel Procedureverantwoordelijke

pdca

Stap

Examencommissie(s)


  Stap 1.1: Relevante weten regelgeving vertalen naar de eigen voorbereiding en planning van de afname en beoordeling van examens.


  

Actuele ontwikkelingen in weten regelgeving bijhouden voor de beoordeling van examens. Vooraf overleggen met andere beoordelaars/assessoren om eenduidigheid te bereiken over de afname, beoordeling en verwachtingen voor de kandidaat. Risico’s van de beoogde beoordeling (setting en beoordelingsmateriaal) in kaart brengen en hierop anticiperen. De examencommissie informeren over gesignaleerde risico’s (setting en beoordelingsmateriaal). Evaluatiegegevens en verbetervoorstellen uit een eerdere examenronde opvragen en gebruiken in de eigen werkvoorbereiding.

Hulpmiddelen

-

Toezichtkader 2012 Wet en regelgeving Beleidskaders Kwalificatiedossier

-

Visie op leren en examineren Beleidskaders Kwalificatiedossier Evaluaties Kwaliteitszorg

Plan

 Stap 1.2: De beleidskaders van ROC Mondriaan en kwaliteitseisen voor het proces van beoordeling vertalen naar de eigen planning en werkvoorbereiding.

   

Consequenties formuleren van de examenvisie van ROC Mondriaan en de beleidskaders voor de eigen rol bij examinering (de afname en beoordeling). Het examenmateriaal, de procedures en afspraken lezen. (Samen met anderen) de kwaliteitseisen voor afnameprocessen definiëren op basis van gegeven beoordelingsmateriaal. De examensetting organiseren en controleren. Praktische, organisatorische taken rondom de afname uitvoeren: plannen, voorbereiden en organiseren.


-

Pagina 59 van 120

 

 Stap 2.1: De rol van assessor uitvoeren volgens relevante weten regelgeving en de beleidskaders van de opleiding.

     

De kandidaat beoordelen op basis van vakinhoudelijke deskundigheid, ervaring vanuit de opleiding en/of de beroepspraktijk. Zich bij de beoordeling houden aan de voor de opleiding geldende kwalificatiedossiers en referentiekaders (Nederlands, moderne vreemde talen, rekenen). Het examen behandelen als de formele afsluiting van de opleiding (geen mix van opleiding en examen). Een veilige examensetting (zowel fysiek als relationeel) verzorgen. Het examen afnemen volgens voorgeschreven afnamecondities. De afnamecondities bewaken. De instructies voor de assessor opvolgen. Relevante of voorgeschreven gesprekstechnieken toepassen. De rol van beoordelaar/assessor uitvoeren passend bij de vorm en inhoud van het examen(onderdeel): gespreksleider, beoordelaar van product, beoordelaar van proces of beoordelaar van gedrag.

Do

 

Stap 2.2: Het beoordelingsinstrumentarium op verantwoorde wijze gebruiken.

   

(Eventueel aanvullende) instructie en beoordeling formuleren op een taalniveau dat aansluit bij het taalniveau van de opleiding. Met de eigen rolinvulling bijdragen aan de validiteit (de authentieke afname) van de beoordeling (bijvoorbeeld simuleren van een klant rol). Het examen beoordelen volgens de voorgeschreven beoordelingscriteria, het antwoorden scoringsmodel. Zich bewust zijn van de beoordelaarsvalkuilen en een methode/systematiek gebruiken om deze te vermijden tijdens het beoordelen. De beoordeling helder en controleerbaar verantwoorden. Passende beoordelings- en rapportagemethoden hanteren.


Pagina 60 van 120

   Stap 3.1: De eigen werkwijze, resultaten en deskundigheid controleren en evalueren.







De onafhankelijkheid bewaken van de afname en beoordeling. Het proces van afname en beoordeling evalueren (werkwijze, materiaal, communicatie, locatie, condities en context). Op het afgenomen examen als totaal reflecteren (niveau, relevantie en actualiteit in het beroepenveld). Onregelmatigheden (examencondities niet in orde, spullen niet aanwezig, et cetera) en fraude constateren en melden aan de examencommissie. Voorvallen tijdens de afname en beoordeling rapporteren aan de examencommissie. Bevindingen over het examenproduct en – proces rapporteren aan de examencommissie voor de evaluatie.

Check

 Stap 3.2: De eigen werkwijze, resultaten en deskundigheid controleren en evalueren.

  



Act

Stap 4.1: Vanuit de eigen rol actief bijdragen aan de verbetering van de afname en het beoordelingsproces.





De eigen werkwijze evalueren in het proces van afname en beoordeling. Medebeoordelaars/assessoren achteraf raadplegen voor wederzijdse feedback over de uitvoering van de afname en beoordeling. Betrokkenen bij de examinering achteraf raadplegen voor feedback over de uitvoering van de afname en beoordeling. De eigen deskundigheid en scholingsbehoefte in kaart brengen.

Het eigen handelen binnen de afname en beoordeling verbeteren naar aanleiding van de evaluatie, zelfreflectie en feedback (werkwijze, materiaal en communicatie). Verbetervoorstellen formuleren voor het examenproduct en het beoordelingsproces naar aanleiding van een examenafname en deze rapporteren aan de examencommissie. Stappen voor deskundigheidsbevordering ondernemen en deze verantwoorden aan de leidinggevende.


Pagina 61 van 120


Pagina 62 van 120

Hoofdstuk 6: Procedures examinering in de scholen (in schema)





Examen aanbod

Examineren Vaststellen examenplan

Laten uitvoeren


Match

Uitvoeren

Inschrijven student


Beoordelen

Examen aanmelding





Pagina 63 van 120

Diplomeren

6.1

Inkoop examenproducten Doel Procedurecode

Kader


Inkoop examenproducten 6.1 Een examen omvat ten minste één werkproces Beoordeling altijd individueel (ook bij groepsopdracht) Examinering in (beroeps)realistische context Sectoraal examenprofiel Examenplan Onderwijsmanager(s)

Bij inkoop blijft de instelling te allen tijde verantwoordelijk voor de examinering. In geval van inkoop nemen instellingen exameninstrumenten en/of examendiensten (afname en beoordeling) af van een andere instelling of een examenleverancier. Bij inkoop berust de verantwoordelijkheid voor het gebruik van die examens bij de instelling. De instelling is aanspreekbaar op de kwaliteit. Bij inkoop voert de inspectie toezicht uit bij de instelling die inkoopt en hanteert daarbij de examenstandaarden in het vigerende toezichtkader.

Stap


 Stap 1: Bepalen: zelf ontwikkelen of inkopen examenproducten

Indien inkoop dan: Stap 2: Hanteren checklist bij Inkoop



De onderwijsmanager(s) neemt/nemen besluit aangaande inkoop (evt. na adviesvraag aan de examencommissie of centrale dienst, om uit te zoeken wat de beste optie is voor zijn opleidingen: zelf ontwikkelen of inkopen van examenproducten).

Bij de inkoop wordt de Checklist bij Inkoop gehanteerd.


Hulpmiddelen

 



Format 6.1A Checklist bij inkoop examenproducten Format 6.1B Controlelijst bij inkoop examenproducten

Format 6.1A Checklist bij inkoop examenproducten

Pagina 64 van 120

6.2

Het construeren van examens

Doel

Procedurecode

Kader



6.2 Een examen omvat ten minste één werkproces Beoordeling altijd individueel (ook bij groepsopdracht) Examinering in (beroeps)realistische context Sectoraal examenprofiel Examenplan Onderwijsmanager(s)

Stap

Stap 1: Opdracht voor het ontwikkelen of bijstellen van examens.




De onderwijsmanager(s) geeft/geven de constructeur(s) de opdracht om een examen te ontwikkelen of bij te stellen.



De constructeur ontwikkelt een examenmatrijs en het examen met de bijbehorende bescheiden.  Instructie kandidaat  Instructie examinator  Correctiemodel met cesuur en normering  Condities voor afname

Stap 2: Het ontwikkelen van examenmatrijs en examen 

 Stap 3: Het aanleveren van ontwikkelde examenproducten

In geval van bijstelling: de constructeur stelt de examenmatrijs en het examen bij.

Hulpmiddelen

    

Kwalificatiedossier Afspraken met de branche Beleidskaders Uitkomsten diverse evaluaties Examenplan van de opleiding



Format 6.2.2A Formulier Ontwikkelingsopdracht

    

Kwalificatiedossier Examenplan van de opleiding Vaststellingscriteria Sectoraal examenprofiel BPV-protocol



Format 6.2.2B Screenings-instrument Taalbeleid

De constructeur levert het ontwikkelde (of bijgestelde) examenproduct aan bij de examencommissie of direct aan de aangewezen vaststeller.


Pagina 65 van 120

6.3


Doel Procedurecode

Kader

Procedureverantwoordelijke Stap

Het vaststellen van examens 6.3 Een examen omvat ten minste één werkproces Beoordeling altijd individueel (ook bij groepsopdracht) Sectoraal examenprofiel Examencommissie Beschrijving activiteit

 Stap 1: Aanbieden van examens die moeten worden vastgesteld



Stap 2: Het controleren en vaststellen van kwalificerende opdrachten/examens door de vaststeller

Hulpmiddelen

De onderwijsmanager(s) van een school verzoekt/verzoeken de voorzitter van de examencommissie een vaststeller toe te wijzen bij een nieuw ontwikkelde of bijgesteld examen.



Een vaststeller krijgt het examen van de examencommissie om de kwaliteit van het ontwikkelde examen met bijbehorende documenten te beoordelen. Bij goedkeuring wordt het examen vastgesteld en aangeleverd bij de examencommissie. De examencommissie geeft opdracht aan de beheerder examenbank om het examen te plaatsen. De voorzitter levert een overzicht van de vastgestelde examens aan het examenbureau. Indien het oordeel negatief is, worden deze documenten door de vaststeller opnieuw voorgelegd aan de constructeur. Bij twijfel wordt het examen ter consultatie voorgelegd aan de examencommissie.




Format 6.3.1 Toewijzen vaststeller

Format 6.3.2 Vaststellingsformulier voor examen

Pagina 66 van 120



  Stap 3: Het steekproefsgewijze controleren en vaststellen van examens door de vaststellingscommissie



 Stap 4: Het documenteren van examens.

 Stap 5: Het informeren van betrokkenen over examen

De vaststellers vanuit een groep van scholen hebben (minimaal) viermaal per jaar een vaststellingscommissiebijeenkomst. In deze bijeenkomst vindt een steekproefsgewijze tweede beoordeling plaats van de vastgestelde examens en wordt intercollegiale consultatie gevoerd. Indien het oordeel negatief is, wordt het examen voorgelegd aan de examencommissie. De examencommissie beslist of de bevindingen van de tweede vaststeller worden overgenomen en stelt hiervan de voorzitter van de vaststellingscommissie op de hoogte. Als de voorzitter van de examencommissie besluit de aanbevelingen over te nemen, dan wordt het examen na bijstelling opnieuw voorgelegd aan de vaststellingscommissie. De voorzitter examencommissie kan beslissen een andere vaststeller de opdracht te geven. Het overzicht met al dan niet vastgestelde examens wordt door de voorzitter van de vaststellingsbijeenkomst naar de voorzitters examencommissie gestuurd.

De vastgestelde examens worden door het examenbureau van de examencommissie gecodeerd met een unieke code en digitaal gearchiveerd.

Het onderwijsmanager(s) draagt/dragen, in samenwerking met het opleidingsteam, ervoor zorg om alle actoren uit zowel het onderwijs als de beroepspraktijk, betrokken bij de nieuwe examens, te informeren.




Digitale archivering

 

Overzicht betrokkenen Vastgesteld examen met documenten

Pagina 67 van 120



De onderwijsmanager(s) draagt/dragen, in samenwerking met het opleidingsteam, zorg voor de implementatie van het examen



Om de kwaliteitszorg te borgen en de PDCA-cyclus te volgen, worden de examens geëvalueerd. De opdracht tot evaluatie wordt gegeven door de examencommissie.



In het jaarlijkse verslag van de vaststellingscommissie wordt een overzicht gegeven van de dat jaar vastgestelde examens. Verbeteracties worden vastgelegd.

Stap 6: Implementatie

Stap 7: Uitkomsten evaluatie

Stap 8: Verslaglegging 


Pagina 68 van 120

6.4.1

Afname mondelinge - en schriftelijke examens Doel Procedurecode Kader Procedureverantwoordelijke

Afname schriftelijke examens 6.4.1 Examenplan Examencommissie

Stap  Stap 1: Jaarplanning examinering    

Stap 2: Gereedmaken van examens

 Stap 3: Afhalen examens

  

 Stap 4: Afnemen van examens 



Beschrijving activiteit De onderwijsmanager(s) geeft/geven opdracht tot het opstellen van een jaarplanning examinering voor de opleiding(en). De onderwijsmanager(s) geeft/geven opdracht tot het maken van een examenrooster. Het examenbureau draagt zorg voor het gereedmaken van examens voor afname. Bij mondelinge examens wordt gezorgd voor een opname van het examen of een tweede assessor. Bij schriftelijke examens betekent dat, dat het examenbureau:  Examens in juiste aantallen vermenigvuldigt of laat vermenigvuldigen;  De benodigde hoeveelheid examens in enveloppen doet met daarbij een procesverbaal, (evaluatieformulieren) en instructies voor surveillanten  De enveloppen voorziet van een voorblad en deze dichtplakt  De examens opslaat in een afgesloten kluis / kluiskast. De surveillant haalt ten minste 30 minuten voor aanvang van het examen het betreffende examen op bij het examenbureau en tekent voor ontvangst op het Volgformulier Examen. De surveillant draagt zorg voor een ordentelijk verloop van het examen. Hij/zij legt aan de kandidaten uit aan welke gedragsregels zij tijdens de afname moeten voldoen. Hij/zij voert een id-controle uit en vult het proces-verbaal in en zorgt voor ondertekening daarvan door de kandidaten. De surveillant reikt het examen met bijbehorend uitwerkpapier en de evaluatieformulieren uit aan de kandidaten. Aan het einde van het examen neemt de surveillant de examenopdracht, het gemaakte werk, eventuele bijlagen en het ingevulde evaluatieformulier in. Bij onregelmatigheden tijdens de afname hanteert de surveillant het fraudeprotocol. De surveillant meldt eventuele bijzonderheden in het procesverbaal


Hulpmiddelen

 

    



  

Jaarplanning Examenplan van de opleiding in OER

Proces-verbaal Examenrooster Instructie kandidaat / surveillant Evaluatieformulier Format Voorblad examenenveloppe

Format 6.4.1.2 Volgformulier Examen

Proces-verbaal Instructie voor de surveillant Format 6.4.1.3 Fraudeprotocol

Pagina 69 van 120



De surveillant levert direct na afloop van het examen de examens, het gemaakte werk, eventuele bijlagen, evaluatieformulieren en het procesverbaal in bij het examenbureau.



De functionaris van het examenbureau tekent voor ontvangst op het Volgformulier Examen en bergt de examens en examenbescheiden op in afwachting van de beoordeling.

Stap 5: Inleveren van examens

Stap 6: Innemen van examens


Format 6.4.1.2

-

Volgformulier Examen

Pagina 70 van 120

6.4.2

Afname praktijkexamens Doel Procedurecode Kader Procedureverantwoordelijke

Afname praktijkexamens / praktijksimulatie 6.4.2 Examenplan Examencommissie

Stap


 Stap 1: Jaarplanning examinering Examenrooster



 Stap 2: Het examenplan



Stap 3: Aanvraag praktijkexamen





 Stap 4: Planning datum examen 

 Stap 5: Afhalen examen

De onderwijsmanager(s) geeft/geven opdracht tot het opstellen van een jaarplanning examinering voor de opleiding(en). De onderwijsmanager(s) geeft/geven opdracht tot het maken van een examenrooster.

Er is een examenplan in welk opleidingsjaar of – periode het praktijkexamen wordt afgenomen voor alle opleidingen en locaties die onder de examencommissie vallen. Per opleiding wordt een coördinator aangewezen die verantwoordelijk is voor de planning per kandidaat.

De kandidaat kan een aanvraag indienen bij zijn SLB of BPV begeleider voor het afleggen van zijn praktijkexamen. De SLB of BPV begeleider tekent voor akkoord op de aanvraag en levert dit formulier in bij het examenbureau en bij de coördinator praktijkexamens. Een kopie van de aanvraag gaat in het studentendossier.

De coördinator benadert de praktijkinstelling voor het plannen van een concrete datum/afnameperiode. De instelling ontvangt een schriftelijke bevestiging van de datum afname praktijkexamen. Een kopie van deze bevestiging gaat naar het examenbureau en in het studentendossier. De instelling ontvangt tevens het stappenplan met informatie over de gang van zaken bij de aanvraag en afname van het praktijkexamen en het eventuele eindgesprek.

Hulpmiddelen

 

Jaarplanning Examenplan van de opleiding in OER



Examenplan



Format 6.4.2.1 Aanvraag praktijkexamen

   

Format 6.4C Brief instelling met datum examen en eventueel eindgesprek Format 6.4D Brief kandidaat met datum examen en eventueel eindgesprek Format 6.4E Stappenplan aanvraag praktijkexamen instelling Format 6.4F Stappenplan aanvraag kandidaat

De assessor, SLB en/of BPV begeleider haalt het examen/de proeve op bij het examenbureau en tekent voor ontvangst.


Pagina 71 van 120



Stap 6: Afname examen (Proeve)



Stap 7: Inleveren van examens 

 Stap 8: Innemen van examens

De assessor, SLB of BPV begeleider legt aan de kandidaat(en) uit aan welke gedragsregels hij tijdens de afname moet voldoen. Hij voert een idcontrole uit en vult het procesverbaal / de presentielijst in. Kandidaten die te laat komen wordt de toegang tot het examen geweigerd. De kandidaat verspeelt daarmee zijn eerste kans. Aan het einde van het examen neemt de assessor de examenopdracht, het gemaakte werk, eventuele bijlagen en het ingevulde evaluatieformulier in. De assessor meldt eventuele bijzonderheden in het procesverbaal. Bij fraude volgt hij het fraudeprotocol.



Format 6.4.1.3 Fraudeprotocol



Proces-verbaal

De assessor levert zijn beoordeling, het examen, het gemaakte werk, eventuele bijlagen, evaluatieformulieren, presentielijst, ID-controle en het proces-verbaal in bij het examenbureau indien de assessor afkomstig is van ROC Mondriaan. Indien er geen assessor van ROC Mondriaan betrokken is bij de beoordeling, dan spreekt de coördinator met de assessor af hoe de stukken binnen 10 werkdagen bij het examenbureau komen.

De functionaris van het examenbureau tekent voor ontvangst op het examenvolgformulier en bergt de examens en examenbescheiden op in afwachting van beoordeling.


Pagina 72 van 120

6.4.3

Afname digitale examens Doel Procedurecode Kader Procedureverantwoordelijke

Afname digitale examens 6.4.3 Examenplan Examencommissie

Stap


Stap 1: Afnameplanning

Stap 2: Organisatie van de afname.



     

 Stap 3: Afname digitaal examen

 Stap 4: Inleveren van examenbescheiden

De onderwijsmanager(s) geeft/geven opdracht tot het opstellen van een jaarplanning examinering voor de opleiding(en). De onderwijsmanager(s) stelt/stellen de afnameplanning vast op basis van de OER (het examenplan).

De examenbeheerder (key-user)/ examensecretaris* per school is verantwoordelijk voor: De invoer van de kandidaten Het klaarzetten van de examens De uitnodiging van de kandidaten De instructie van de kandidaten en de surveillanten De beschikbaarheid van het computerlokaal.

De examenbeheerder/ examensecretaris* en de surveillanten zorgen ervoor dat het digitale examen onder de juiste examencondities plaatsvindt.

De surveillant (of examenleider) levert evaluatieformulieren, procesverbaal / presentielijst en IDcontrole in bij het examenbureau.

Hulpmiddelen



OER

  

Examenbrief (indien van toepassing) Instructie kandidaten Instructie surveillanten

 

Proces-verbaal/presentielijst Instructie surveillanten



Proces-verbaal/presentielijst

* Afhankelijk van de taakverdeling binnen de school


Pagina 73 van 120

6.5

Aangepaste examencondities bij examens Doel Procedurecode Kader


Aangepaste examencondities bij examens 6.5 Centraal Examenreglement Beroepsopleidingen ROC Mondriaan Examencommissie In de procedure wordt onderscheid gemaakt tussen:  kandidaten die bij de intake al over een medische of wettelijke verklaring beschikken  kandidaten die pas na aanvang studie een verzoek indienen voor afwijkende examinering.  Daarnaast kan het verzoek worden ingediend als de kandidaat korter dan 6 jaar in Nederland woont.

Student beschikt bij de intake over wettelijke of medische verklaring. Stap


Stap 1. Verzoek tot aanpassing condities.

a) 



 Stap 2. Beoordelen verklaring. b) 



Student overlegt bij de intake een medische of wettelijke verklaring waaruit blijkt dat sprake is van beperking van één of meer functies. Een kopie van deze verklaring gaat in het studentendossier.

Hulpmiddelen



Format 6.6.1: Verzoek aangepaste condities examens

Uit de verklaring blijkt waarmee rekening moet worden gehouden: De SLB-er geeft aan de examencommissie door of aangepaste examinering wenselijk is en zo ja, welke voorziening nodig is. De examencommissie neemt een besluit en stuurt een brief over afwijzing of toewijzing aan de kandidaat (een kopie hiervan gaat in het studentendossier). Indien van toepassing: de SLB-er geeft aan het examenbureau door op welke voorzieningen de kandidaat recht heeft. Uit de verklaring blijkt niet/onvoldoende waarmee rekening moet worden gehouden: De examencommissie beslist in dit geval welke voorzieningen worden toegekend, al dan niet na verwijzing van de kandidaat naar de zorgspecialist. De SLB-er geeft aan het examenbureau door op welke voorzieningen de kandidaat recht heeft.


Pagina 74 van 120

Student heeft geen wettelijke of medische verklaring Stap




Stap 1. Verzoek tot aanpassing condities.





Stap 2. Beoordelen verklaring.

 



Stap 3. Organiseren aangepaste condities.

De kandidaat dient een schriftelijk verzoek in bij de SLB-er om zijn examens onder aangepaste condities te mogen uitvoeren, op grond van een handicap of beperking. De SLB-er verwijst de kandidaat naar de interne zorgspecialist die zorg draagt voor een verwijzing naar het Studie en Loopbaancentrum (SLC).

Het Studie en Loopbaancentrum (SLC) geeft dispensatieverklaring of (niet bindend) advies af waarin vermeld wat de kandidaat nodig heeft en op welke voorzieningen hij recht heeft. Student bespreekt dit met zorgspecialist in relatie tot de eisen die worden gesteld aan het beroep waarvoor hij wordt opgeleid. De zorgspecialist geeft aan de SLB door op welke voorzieningen de kandidaat recht heeft. De SLB-er legt het voorstel voor aan de examencommissie. De examencommissie neemt besluit en stuurt brief over afwijzing of toewijzing aan kandidaat (een kopie hiervan gaat in het studentendossier). De SLB-er geeft aan het examenbureau door op welke voorzieningen de kandidaat recht heeft.

Hulpmiddelen



 


Format 6.5.2: Brief van toewijzing Format 6.5.3: Brief van afwijzing

Het examenbureau:  zorgt ervoor dat de toegewezen aanpassing daadwerkelijk wordt uitgevoerd.  stelt alle betrokken functionarissen op de hoogte.


Pagina 75 van 120

Student woont korter dan 6 jaar in Nederland Stap




 Stap 1. Verzoek tot aanpassing condities.





Stap 2. Beoordelen verklaring.

 



Stap 3. Organiseren aangepaste condities.

De kandidaat dient een schriftelijk verzoek in bij de SLB-er om zijn examens onder aangepaste condities te mogen uitvoeren, op grond van het feit dat hij korter dan 6 jaar in Nederland woont. De SLB-er verwijst de kandidaat die korter dan 6 jaar in Nederland is, waarvan Nederlands niet de moedertaal is en die onvoldoende Nederlands spreekt, leest en of schrijft naar de intern zorgspecialist. De zorgspecialist zorgt voor een verwijzing naar het Mondriaan Servicecentrum.

Mondriaan Servicecentrum geeft dispensatieverklaring of (niet bindend) advies af waarin vermeld wat de kandidaat nodig heeft en op welke voorzieningen hij recht heeft. Student bespreekt dit met zorgspecialist. De zorgspecialist geeft aan de SLB-er door op welke voorzieningen de kandidaat recht heeft. De SLB-er legt het voorstel voor aan de examencommissie De examencommissie neemt besluit en stuurt brief over afwijzing of toewijzing aan kandidaat. De SLB-er geeft aan het examenbureau van de exameneenheid door op welke voorzieningen de kandidaat recht heeft.

Hulpmiddelen




Format 6.5.2: 

Brief van toewijzing Format 6.5.3:



Brief van afwijzing

Het examenbureau:  zorgt ervoor dat de toegewezen aanpassing daadwerkelijk wordt uitgevoerd.  stelt alle betrokken functionarissen op de hoogte.


Pagina 76 van 120

Richtlijnen aangepaste examinering Als gevolg van beperking van één of meerdere functies, kan de examentijd als volgt worden aangepast:       

Slechthorend Dyslexie Dyscalculie Doofheid Slechtziend Blind Beperking in arm- en/of handfunctie

1.25 keer de examentijd 1.25 keer de examentijd 1.25 keer de examentijd 1.50 keer de examentijd 1.50 keer de examentijd 2 keer de examentijd 2 keer de examentijd

Andere aanpassingen die nodig kunnen zijn voor de kandidaat: aangepast lettertype, examen op groter formaat, werken met een laptop, gebruik van een readerpen, mondelinge in plaats van schriftelijke examens en eventueel het niet meewegen van spelfouten bij het nakijken van het examen, leesloupe, braille, aanpassing examenlocatie of individuele examenafname. Voorzieningen die kunnen worden toegekend als de kandidaat korter dan 6 jaar in Nederland woont:  Maximaal 25% verlenging van de examentijd als de Nederlandse taal belangrijk is om het examen goed te kunnen maken.  Gebruik van een vertaalwoordenboek bij het examen. NB.:

Voor de Centraal Ontwikkelde Examens (COE) gelden met betrekking tot de aangepaste examinering de regelingen in het Examenbesluit beroepsopleidingen WEB en het Protocol Centraal Ontwikkelde Examens taal en rekenen MBO van het College voor Examens.


Pagina 77 van 120

6.6

Het beoordelen van examens Doel Procedurecode Kader Procedureverantwoordelijke

Het beoordelen van examens 6.6 Beoordeling altijd individueel (ook bij groepsopdracht) Aantonen deskundigheid van elke examenfunctionaris Steekproefsgewijze herbeoordeling Examencommissie

Stap


Hulpmiddelen

Inleiding: Examenopdrachten kunnen zowel op het ROC als in de praktijk plaatsvinden. Stap 1 t/m 6 beschrijft het beoordelingsproces van een op school gemaakte/uitgevoerde examenopdracht. Stap 7 t/m 12 beschrijft het beoordelingsproces van een in de praktijk uitgevoerde examenopdracht. Beoordelen op school Stap 1: Ophalen examen

-

De assessor beoordeelt de examenopdracht aan de hand van de beoordelingscriteria / het correctiemodel, stelt op basis van de richtlijnen voor scoring en normering het voorlopige resultaat vast en noteert dit op de resultatenlijst.

-

De assessor levert binnen tien schooldagen na afname van het examen het beoordeelde werk en de resultatenlijst in bij het examenbureau.

-

De cijferverantwoordelijke voert resultaten in in het systeem van resultaatbeheer.

-

Alleen de cijferverantwoordelijke mag in opdracht van de examencommissie wijzigingen aanbrengen in het (digitale) resultatenoverzicht.

-

De examencommissie ziet er op toe dat de uitslag binnen 10 schooldagen bekend wordt gemaakt aan de kandidaat.

Stap 2: Beoordeling van de examenopdracht op school

Stap 3: Inleveren gemaakte en beoordeelde examen

Stap 4: Invoeren resultaten

Stap 5: Wijzigen resultaten (indien van toepassing)

Stap 6: Bekendmaken van de uitslag en inzagerecht

De assessor haalt de enveloppe met examendocumenten op bij het examenbureau en tekent het examen volgformulier.


-

Format 6.6A: Proces-verbaal

-

Format 6.4.1.2 Volgformulier Examen

Pagina 78 van 120

Beoordelen in de praktijk

Stap 7: Voorafgaand aan de beoordeling van examens in de praktijk.

Stap 8: Beoordeling van examens in de praktijk en evaluatie

-

De assessor verifieert de identiteit van de kandidaat.

-

De assessor beoordeelt de examens aan de hand van de beoordelingscriteria en het beoordelingsmodel.

-

Indien van toepassing vult de assessor een evaluatieformulier in met zijn bevindingen tijdens het beoordelen.

-

Na afname van een examen in de praktijk levert de assessor de uitslag van de beoordeling van het examen binnen 10 schooldagen in bij het examenbureau en indien van toepassing het ingevulde evaluatieformulier.

-

Cijferverantwoordelijke voert resultaten in in het systeem van resultaatbeheer.

-

Alleen de cijferverantwoordelijke mag in opdracht van de examencommissie wijzigingen aanbrengen in het (digitale) resultatenoverzicht.

-

De examencommissie ziet er op toe dat de uitslag binnen 10 schooldagen bekend wordt gemaakt aan de kandidaat.

Stap 9: Beoordeelde examens en evaluatie inleveren bij het examenbureau.

Stap 10: Invoeren resultaten

Stap 11: Vaststellen, analyseren en beheer van resultaten van praktijkexamens.

Stap 12: Bekendmaken van de uitslag


Pagina 79 van 120

6.7

Recht op bespreking en motivering van de beoordeling Recht op bespreking en motivering van de beoordeling Doel Procedurecode Kader Procedureverantwoordelijke

(NB.: Deze procedure geldt niet als het om Centraal Ontwikkelde Examens (COE) gaat. Dat zijn geheime examens, die vallen onder het College van Examens.)

6.7 Centraal Examenreglement Beroepsopleidingen ROC Mondriaan Examenbureau

Stap




Stap 1. Verzoek tot inzage, bespreking en motivering beoordeling.

Stap 2. Afspraak maken voor inzage, bespreking en motivering beoordeling.





Het examenbureau maakt een afspraak met de kandidaat en de assessor/beoordelaar examens.



Op het moment dat de kandidaat zijn gemaakte examen inziet, is een assessor te allen tijde aanwezig. Tevens is het lid van het examenbureau aanwezig. De assessor draagt er zorg voor dat de kandidaat het gemaakte werk niet mee naar huis neemt of – op wat voor wijze dan ook – kopieert.



Het examenbureau registreert de inzage in het logboek

Stap 3. Inzage, bespreking en motivering beoordeling.

Stap 4. Registreert dat inzage heeft plaatsgevonden en eventuele bijzonderheden ten behoeve van de evaluatie.

De kandidaat heeft tot uiterlijk zes weken na de bekendmaking van de uitslag recht op: inzage, bespreking en motivering van de beoordeling van de gemaakte examenopdracht. Om gebruik te kunnen maken van een of meer van deze rechten moet de kandidaat een verzoek indienen bij het examenbureau.


Hulpmiddelen

Format 6.7.1: Verzoek tot inzage, bespreking, motivering beoordeling



-

Logboek Inzage

Pagina 80 van 120

6.8

Steeksproefgewijze tweede beoordeling examens Doel Procedurecode Kader Procedureverantwoordelijke

Steeksproefgewijze tweede beoordeling examens 6.8 Handboek Examinering Beroepsopleidingen ROC Mondriaan Examencommissie

Stap


Stap 1: Opdracht steekproeftrekking en planning

 Stap 2 en 3: Maken, vaststellen en communiceren planning.

 

Het examenbureau overhandigt de benodigde documenten conform planning aan de desbetreffende assessoren.



Het examenbureau vergelijkt de beoordelingen van de assessoren. Indien de beoordelingen overeenkomen, worden de resultaten administratief verwerkt. Indien het beoordelingsresultaat verschilt, brengt het examenbureau de assessoren hiervan op de hoogte met het verzoek tot overeenstemming te komen.

 

 Stap 8 en 9 (indien van toepassing): Overleg tweede beoordeling



 Stap 10 (indien van toepassing): Beslissing examencommissie

Het examenbureau maakt een planning tweede beoordelingen van examens. De examencommissie stelt de planning vast. De examencommissie maakt de planning bekend.

 Stap 4: Uitdelen benodigde documenten.

Stap 5, 6 en 7: Vergelijken beoordelingen.

De examencommissie geeft de opdracht aan het examenbureau om op basis van de geplande examens een steekproef te trekken en een planning te maken van tweede beoordelingen.



De assessoren bespreken hun beoordeling en proberen tot overeenstemming te komen. Indien zij tot overeenstemming komen, verwerkt het examenbureau het beoordelingsresultaat.

Hulpmiddelen



  

Format 6.8.1: Protocol tweede beoordeling

Format 6.8.2: Opdrachtbrief tweede beoordeling Een overzicht van de geplande examens van de opleidingen. Een overzicht van de assessoren.

Verslag overleg tweede beoordeling

Indien de assessoren niet tot overeenstemming komen, neemt de examencommissie een beslissing. Periodiek levert de examencommissie een overzicht van de tweede beoordelingen en het resultaat.


Pagina 81 van 120

6.9

Herkansen van examens Doel Procedurecode Kader Procedureverantwoordelijke

Herkansen van examens (geldend voor alle vormen behalve COE) 6.9 Examenregeling OER Examencommissie

Herkansen examen Stap


Hulpmiddelen

Eerste herkansing  

Stap 1: Inschrijven kandidaten eerste herkansing



Voor een herkansing moet een kandidaat zich vooraf inschrijven. Voor de eerste herkansingen schrijft de kandidaat zich in, in overleg met de SLB, op het daarvoor bestemde inschrijfformulier. Dit formulier moet door de kandidaat worden ingeleverd bij het examenbureau, voorzien van handtekening kandidaat en SLB. De kandidaat dient zelf een kopie van het formulier te bewaren en er dient een kopie in het studentendossier te worden opgeslagen.

-

Format 6.9A: Inschrijfformulier herkansing examen

-

Format 6.9B: Aanvraagformulier extra herkansing

NB: De kandidaat is verplicht deel te nemen aan herkansingen waarvoor hij zich heeft ingeschreven.

Extra herkansing -

Stap 2: Extra herkansing

Een extra herkansing is alleen mogelijk onder bijzondere omstandigheden.

Hieronder wordt verstaan: een positief studieadvies. In dat geval wordt de extra herkansing altijd toegekend; overige bijzondere omstandigheden zijn ter beoordeling van de examencommissie. De kandidaat kan (bij de examencommissie) een aanvraag indienen voor een extra herkansing Voorwaarde voor toekenning is dat hij/zij met gegronde reden afwezig is geweest bij de herkansing. Er vindt overleg en besluitvorming plaats over de aanvraag en de eventuele voorwaarden voor de extra herkansing. De examencommissie beslist.


Pagina 82 van 120

-

Stap 3: SLB verwerkt het besluit

De SLB noteert het besluit en de daarbij onderliggende argumenten op het formulier en maakt daarvan twee kopieën. Vervolgens wordt het formulier naar de kandidaat gestuurd, met een kopie naar het examenbureau van de examencommissie en wordt een kopie in het studentendossier gedaan. (Afhankelijk van de opleiding wordt er ook een kopie naar de instelling (BPV) verstuurd).


Pagina 83 van 120

6.10

Het leveren van aanvullend bewijs bij een examenopdracht Doel Procedurecode Kader


Het leveren van aanvullend bewijs bij een examen 6.10 Aanvullend bewijs Examencommissie

Het kan voorkomen dat een examenopdracht op een deel van de uitvoering niet te beoordelen is geweest. Bijvoorbeeld: Als een bepaald Werkproces niet in de BPV uit te voeren en te beoordelen is, dan moet de school organiseren dat het op een ander stage-adres kan, of in simulatie op school . Hierbij dient altijd aandacht te zijn voor gelijke kansen voor studenten! Het kan ook zijn dat de examenopdracht op één, of een paar onderdelen, onvoldoende is beoordeeld, maar dat dat een te klein deel is om een complete herkansing te rechtvaardigen. In deze gevallen kan een aanvullende opdracht worden opgegeven. De examencommissie beslist hierover in alle voorkomende gevallen.


Pagina 84 van 120

6.11

De Diplomavergadering Doel Procedurecode Kader Procedureverantwoordelijke

Bepalen van de einduitslag 6.11 Het examineringsproces Toezichtkader BVE WEB Examenbesluit beroepsopleidingen WEB Examencommissie

Stap


-

Stap 1: De jaarplanning

-

-

-

Voorafgaand aan de diplomauitreiking vindt de diploma vaststellingsvergadering plaats. Er is een jaarplanning waarin de data van de diploma vaststellingsvergaderingen en de diploma-uitreikingen zijn opgenomen. Deze jaarplanning wordt (ter goedkeuring aan de examencommissie aangeboden) en aan het begin van het schooljaar aangeleverd bij het examenbureau. Voorafgaand aan de diplomavergadering zijn de door de kandidaat behaalde resultaten door de cijferverantwoordelijke op het diplomavaststellingsformulier ingevoerd.

Hulpmiddelen

-

Jaarplanning Format 6.11A:

-

Diplomavaststellingsformulier

Bevinden alle in het examenplan genoemde resultaten zich in het examendossier Wordt voldaan aan de eisen om te diplomeren.

Diploma-eisen omvatten: -

Stap 2: De diplomavergadering

het voldoen aan de beroepspraktijkvorming (bpv) die specifiek gericht is op de betreffende kwalificatie; het voldoen aan de eisen voor Loopbaan en burgerschap (Vóór 2011 nog LLB).

-

Format 6.11B: Diplomavergaderingsformulier

Exameneisen omvatten: het voldoen aan de slaag/zakregelingen voor de generieke eisen Nederlandse taal, Engels (indien van toepassing), rekenen; het voldoen aan de specifieke (beroepsgerichte) onderdelen (de kerntaken van betreffende kwalificatie).


Pagina 85 van 120

-

Stap 3: Route diplomavaststellingsformulier

Stap 4: Start Procedure vaststelling uitslag examendossier.

-

-

Na vaststelling wordt het diplomavergaderingsformulier ondertekend door een lid van de examencommissie. Het formulier wordt ter ondertekening verzonden naar de voorzitter van de examencommissie.

De voorzitter van de examencommissie start de procedure vaststelling uitslag examendossier.


Pagina 86 van 120

6.12

Het vaststellen en bekend maken van de einduitslag Doel Procedurecode Kader Procedureverantwoordelijke

Vaststellen en bekendmaken van einduitslag 6.12 Het examineringsproces Toezichtkader BVE WEB, artikel Examenbesluit beroepsopleidingen WEB Examencommissie

Stap


-

Op basis van behaalde examenresultaten, volgens het examenplan (inclusief eventuele vrijstellingen), stelt de examencommissie van de instelling vast of de kandidaat aan alle diploma- en exameneisen (de slaag-/zakbeslissingen) voor het behalen van het diploma heeft voldaan.

-

Zodra het formulier vaststelling uitslag is ondertekend, wordt de kandidaat ingelicht over het eindresultaat.

-

Examencommissie geeft opdracht om het diploma aan te maken.

-

Student in Kern Registratie Deelnemers op “geslaagd” (complete)

Stap 1: Vaststellen uitslag examendossier

Stap 2: Bekendmaking einduitslag

Stap 3: Diploma aanmaken

Stap 4: Administratieve verwerking


Hulpmiddelen

Pagina 87 van 120

6.13

Het diplomeren Doel Procedurecode Kader Procedureverantwoordelijke

Het diplomeren 6.13 Diplomanotitie MBO Raad Interne richlijnen Bestuursbureau Toezichtkader BVE Examencommissie

Stap


Hulpmiddelen

Het examenbureau bereidt de feitelijke diplomering voor. Hierbij worden de volgende handelingen en acties in acht genomen: Stap 1: Voorbereiden diplomering.

-

-

-

Het examenbureau nodigt de kandidaat uit om zijn diploma en cijferlijst persoonlijk in ontvangst te nemen.

-

De kandidaat legitimeert zich en tekent voor ontvangst.

-

Het examenbureau bewaart het diploma vaststellingsformulier, een kopie van het diploma/cijferlijst en kopie tekenlijst met inachtneming van wettelijke en instituutsbepalingen.

Stap 2: Uitnodigen

Stap 3: Uitreiking diploma

Stap 4: Archiveren

Het verzamelen van gegevens t.b.v. het opstellen van diploma's Het controleren van de officiële naam van de kandidaat Het maken van diploma's, inclusief cijferlijsten (volgens het voorgeschreven diplomamodel en resultatenlijst) Uitnodigen kandidaten


-

Diploma’s en bijlagen

-

Diplomanotitie

-

Tekenlijst

Pagina 88 van 120

6.14

Het beheren en bewaren van uitslagen en gegevens

Doel


Procedurecode

6.14

Kader

Bewaartermijn: zes maanden na diplomering (Centraal Examenreglement Beroepsopleidingen ROC Mondriaan)


Examencommissie

Stap


 Stap 1: Bewaren van examendocumenten

 Stap 2: Vernietigen van examendocumenten

Examendocumenten worden door het examenbureau gearchiveerd gedurende de vereiste bewaartermijnen

Hulpmiddelen

Zie tabel hieronder

Na afloop van de bewaartermijn draagt de examencommissie zorg voor vernietiging van de examendocumenten tenzij een verzoek is ingediend door een kandidaat om over het gemaakte werk te mogen beschikken.

Nr.

Gegevensdrager/Examendocument

Minimale bewaartermijn

1

Kopie certificaat als bewijs van afsluiten deelkwalificatie

30 jaar

2

Kopie van het ondertekende diploma ROC Mondriaan (of rechtsvoorganger)

30 jaar

3

Resultatenlijst behorend bij certificaat of diploma

30 jaar

4

Examenopdrachten, examenplannen, examenmatrijzen

12 maanden na diplomering

5

Gemaakte examens, onderdeel van het examendossier


6

Examenresultaten


7

Uitspraken/verslagen examencommissie


NB.:

Er is geen wettelijke bewaartermijn voor het examendossier. Het verdient echter de voorkeur om het examendossier tot 1 jaar na diplomering te bewaren. Dit i.v.m. mogelijke onderzoeken door inspectie van het Onderwijs.


Pagina 89 van 120

6.15

Borging uitgifte waardepapier Doel Procedurecode Kader Procedureverantwoordelijke

Borging uitgifte waardepapier 6.15 Regeling diplomamodel mbo 2012 Examencommissie

Stap

Stap 1: Inkoop en het op voorraad houden door MFB van waardepapier dat voldoet aan wettelijke vereisten.

Beschrijving activiteit -

Het MFB draagt zorg voor de inkoop van het waardepapier voor de diploma- c.q cijferlijsten en zorgt voor voldoende voorraad en beveiligde opslag (de centrale voorraad).

-

NB. MFB houdt een administratie bij van de uitgegeven nummers uit de centrale voorraad en controleert periodiek of de fysieke centrale voorraad sluit met de centrale voorraadadministratie.

Hulpmiddelen

Het examenbureau bestelt 1 x per kwartaal (ten minste 3 werkdagen voor gewenste levering) bij de servicedesk blanco waardepapier o.v.v.: Aantal Afleverlocatie Leverdatum Functionaris die tekent voor ontvangst Kostenplaats -

Stap 2: Bestelling waardepapier door het examenbureau in opdracht van de examencommissie.

-

Stap 3: Levering door MFB

NB. De examencommissie maakt aan het begin van het schooljaar een prognose van het aantal benodigde diploma’s /cijferlijsten. Eén keer per kwartaal plaatst het examenbureau een bestelling bij het MFB. Hierdoor is er op de scholen een voldoende (maar geen grote) decentrale voorraad. De examencommissie geeft twee namen door aan het MFB die gemachtigd zijn om te tekenen voor ontvangst.

-

In geval van calamiteiten dient het examenbureau een gemotiveerd verzoek in bij het MFB voor een spoedbestelling.

-

Op een afleverbon diplomapapier worden naast de aantallen ook de nummerreeks(en) genoteerd. (genummerd waardepapier) Voor het ongenummerd waardepapier worden de aantallen genoteerd.


-

Tekenlijst

Pagina 90 van 120

-

-

1.

2.

-

-

Stap 4: Afgifte waardepapier en boekhouding decentrale voorraad.

-

-

-

Stap 5: Verwerken vervallen diploma’s en cijferlijsten

-

Aflevering geschiedt aan de school via de bodedienst. Deze draagt het waardepapier over aan “de functionaris die tekent voor ontvangst”. Na ondertekening van de aflever bon wordt deze gekopieerd; origineel komt terug naar MFB op het LWP, kopie blijft op de locatie. NB. De uitgeleverde voorraad is vanaf dat moment de decentrale voorraad. De examencommissie ziet toe op een sluitende administratie van de decentrale voorraad en voor een beveiligde opslag en beheer ervan. Het waardepapier wordt door het examenbureau gebruikt voor de diploma’s (=genummerd) en cijferlijsten.(=ongenummerd) Het examenbureau houdt een administratie bij van ingaand en uitgaand diplomapapier a.d.h.v. de nummering. Foutieve diploma’s (verkeerde afdrukken) moeten worden bestempeld als “vervallen” en daarvan moet in de administratie melding van worden gemaakt. De “vervallen” exemplaren gaan 1x per half jaar na accordering door de voorzitter van de examencommissie naar het SBC. Het SBC ontvangt van het examenbureau 1 x per half jaar een overzicht van de vervallen diploma’s (kopie Registratieformulier Waardepapier) en de vervallen documenten.

-

Module voor tekst diploma en cijferlijsten.

-

Registratieformulier Waardepapier

-

Registratieformulier vernietiging waardepapier

Het SBC verwerkt de ontvangen vervallen diploma’s in een administratie en zorgt voor vernietiging van de verkeerde afdrukken.


Pagina 91 van 120

6.16

Inschrijven extraneus / examendeelnemer Doel Procedurecode Kader Procedureverantwoordelijke

Inschrijven extraneus (examendeelnemer) 6.16 WEB Examencommissie

Stap






Stap 1. Inschrijving als extraneus.





Hulpmiddelen

De extraneus maakt bij de opleiding waar hij gediplomeerd wil worden, een afspraak om zich te laten inschrijven als extraneus. De extraneus maakt met de betreffende functionaris afspraken over de te beoordelen examenonderdelen. De afspraken worden schriftelijk vastgelegd in een examenovereenkomst (inclusief de eventuele kosten). Afhankelijk van de omvang van de examinering kunnen er kosten in rekening worden gebracht. Deze kosten worden bepaald door de onderwijsmanager van de school waaronder de opleiding ressorteert. Eventuele voorwaarden aan de inschrijving zijn per opleiding bepaald door de examencommissie.


Pagina 92 van 120

6.17

Verlenen vrijstelling voor examinering Doel Procedurecode Kader Procedureverantwoordelijke

Verlenen vrijstelling voor examinering 6.17 Centraal Examenreglement Beroepsopleidingen ROC Mondriaan Examencommissie

Stap


Stap 1: Aanvraag vrijstelling

 Stap 2: Bericht van ontvangst

De kandidaat dient bij de examencommissie schriftelijk een verzoek in voor het verkrijgen van een vrijstelling en levert daarbij de nodige bewijsstukken.

De examencommissie stuurt de kandidaat een bericht van ontvangst (een kopie hiervan gaat in het studentendossier).

De examencommissie onderzoekt het bewijsmateriaal op basis van de volgende stappen. 

Stap 0: Indien het vrijstellingsverzoek wordt gedaan op grond van een EVC-certificaat:

a)

De examencommissie onderzoekt eerst of het EVC-certificaat is afgegeven door een erkend EVCaanbieder. De erkende instellingen zijn te vinden in het EVC-register op de internetsite van het Kenniscentrum EVC: www.KenniscentrumEVC.nl

b)

De examencommissie verifieert ook of de opleiding op het EVCcertificaat voorkomt in het EVCregister van de EVC-aanbieder.

Stap 3: Beoordeling vrijstellingsaanvraag







Hulpmiddelen

-

Format 6.17A: Aanvraagformulier Voor Vrijstelling

-

Ontvangstbevestiging

-

Examenplan

-

Format 6.17B: Formulier Verificatie Ervaringscertificaat

Stap 1: Het benoemen per opleidingsonderdeel van de afzonderlijke werkprocessen en kerntaken die in de examens voorkomen zoals opgenomen in het Examenplan van de opleiding. Stap 2: Het onderzoeken van het bewijsmateriaal aan de hand van de afzonderlijke exameneenheden om na te gaan of vrijstelling mogelijk is. Stap 3: Het nagaan aan de hand van het examenplan voor welke examens er vrijstellingen kunnen worden verleend. NB. De examencommissie kan besluiten de kandidaat op te roepen voor een gesprek waarin een toelichting wordt gevraagd op het vrijstellingsverzoek of vragen om aanvullend bewijsmateriaal.


Pagina 93 van 120



Stap 4: Het nagaan van de mogelijke gevolgen van de vrijstellingen voor examens. NB. Bij stap 4 dient de examencommissie in overweging te nemen of de instelling in staat is de vrijstelling voor examens organisatorisch te faciliteren en eventueel maatwerk te kunnen leveren voor het volgen van delen van de opleiding als mogelijk gevolg van de vrijstelling. Stap 5: Het nemen van een definitief besluit over de toewijzing van vrijstellingen. Stap 6: Het opmaken van een rapport waarin wordt toegelicht voor welke examens en/of examenonderdelen vrijstellingen worden verleend. Het besluit van de examencommissie wordt schriftelijk meegedeeld aan de kandidaat (een kopie hiervan gaat in het studentendossier). De examencommissie legt een Register Verleende Vrijstellingen aan. In dit register wordt het origineel van het door de examencommissie ingevulde aanvraagformulier en de rapportage besluitvorming gearchiveerd.

 

 Stap 4: Mededelen besluit examencommissie 

Rapportage van de besluitvorming.

Zie voor: - aanvraag vrijstelling obv diploma’s/certificaten blz 2 van het Formulier Aanvraag voor vrijstelling; - aanvraag vrijstelling obv Ervaringscertificaat blz 2 van het Formulier Verificatie Ervaringscertificaat. Brief afwijzing vrijstelling Brief bevestiging vrijstelling Register Verleende Vrijstellingen.

Het Register Verleende Vrijstellingen moet informatie bevatten over: Stap 5: Registreren en archiveren

-

Namen aanvragers Opleidingen waarvoor aanvragen zijn ingediend Vrijstellingsgronden Examenonderdelen waarvoor vrijstelling is verleend. Bij EVC-rapportages: de EVCaanbieder en het Formulier Verificatie Ervaringscertificaat.

Bij vrijstellingsverzoeken van kandidaten zijn de volgende stappen ook van toepassing: -

-

Kopieën van het aanvraagformulier en de brief van afwijzing of bevestiging vrijstelling worden gearchiveerd in het (examen)dossier van de kandidaat. In het kandidatenvolgsysteem wordt de vrijstelling verwerkt. De onderwijsmanager(s) van de opleiding wordt door de examencommissie op de hoogte gebracht van de vrijstelling.


Pagina 94 van 120

6.18

Opstellen / bijstellen Plan van Toezicht


Opstellen / bijstellen Plan van Toezicht 6.18 Toezichtkader BVE 2012 Examencommissie

Stap


Stap 1. Opdracht tot maken van een Plan van Toezicht

-

De examencommissie stelt in overleg met de verantwoordelijke onderwijsmanager(s) het Plan van Toezicht vast.

-

Do Gedurende het schooljaar worden de onderdelen van het Plan van Toezicht uitgevoerd door of onder verantwoording van de examencommissie.

-

Check De examencommissie evalueert het Plan van Toezicht en doet waar nodig verbetervoorstellen voor het volgend schooljaar.

Stap 2. Vaststellen Plan van Toezicht

Stap 3. Uitvoeren Plan van Toezicht

Stap 4. Evalueren Plan van Toezicht

Stap 5. Indien gewenst verbeteringen aanbrengen

Plan De eindverantwoordelijke onderwijsmanager(s) voor een opleiding geeft/geven (jaarlijks) opdracht tot het maken / bijstellen van een Plan van Toezicht.

Hulpmiddelen

-

Format 6.18 Servicedocument Plan van Toezicht Toezichtkader BVE 2012

-

Rapporten van bevindingen

-

Act Indien het Plan van Toezicht bijstelling behoeft, deze doorvoeren in het Plan van Toezicht voor volgend schooljaar


Pagina 95 van 120


Pagina 96 van 120

Hoofdstuk 7:

Borging en verantwoording


Pagina 97 van 120

7.1

Systematiek borging en verantwoording

De procedures die in de vorige hoofdstukken zijn beschreven, moeten worden geborgd en verantwoord. Vrij vertaald: doen we wat we hebben afgesproken en kunnen we rekenschap afleggen over wat we hebben gedaan? In dit hoofdstuk wordt eerst de systematiek beschreven en vervolgens de punten van borging en verantwoording op een 4 rij gezet, met de daarbij behorende procedureverantwoordelijke . Borging Het uitgangspunt is dat de borging primair ligt bij de procedureverantwoordelijke. Elke procedure-verantwoordelijke controleert en evalueert de procedure waarvoor hij verantwoordelijk is, formuleert waar nodig punten ter verbetering en doet van dit alles verslag. Wie procedureverantwoordelijk is, staat aangegeven in de kop van elke afzonderlijke procedurebeschrijving (H4 en H6). Bij de meeste procedures kan de borging op eenvoudige wijze worden vormgegeven: regelmatig evalueren, verbeterpunten formuleren en verslagleggen. Bij een aantal procedures is de borging complexer, bijvoorbeeld wanneer er een enquête wordt ingezet als evaluatie-instrument. De procedure-verantwoordelijke kan voor de inrichting van de borging ondersteuning vragen aan het Mondriaan Examen Centrum (MEC). Verantwoording Het uitgangspunt is dat elke procedureverantwoordelijke de eigen procedure verantwoordt. Het verslag van de evaluatie (zie hierboven Borging) kan dienen als vertrekpunt voor de verantwoording. De verantwoording van de verschillende procedures wordt gebundeld in en gepubliceerd als het jaarverslag examinering. Ten behoeve van dit jaarverslag levert het Mondriaan Examencentrum (MEC) een format. Hierin zijn er per examenstandaard een of meer richtvragen opgenomen om de verantwoording te concretiseren en te standaardiseren. Elke examencommissie publiceert in oktober een apart jaarverslag op de website (www.rocmondriaan.nl), dat betrekking heeft op het afgelopen schooljaar. In dit jaarverslag moeten alle procedures die in dit handboek beschreven zijn aan bod zijn geweest. De uiteindelijke samenstelling en publicatie van het jaarverslag ligt bij het Mondriaan Examencentrum (MEC). De procedureverantwoordelijken leveren hun input aan het Mondriaan Examen Centrum (MEC).

4

Onder procedureverantwoordelijke wordt verstaan: de functionaris (de groep) die verantwoordelijk is voor het verloop van de procedure (en niet voor het resultaat van de procedure). Handboek Examinering Beroepsopleidingen ROC Mondriaan 2013-2014

Pagina 98 van 120

7.2

Procedures examinering ROC Mondriaan Procedure


4.1

Het ontwikkelen van het format OER, de handleiding en examenreglement

Examenraad

4.2

Het publiceren van OER-en.

Bestuursbureau

4.3

Het ontwikkelen van het Handboek Examinering Beroepsopleidingen ROC Mondriaan

Examenraad

4.4

Beroep aantekenen.

commissie van beroep voor de examens

4.5

Vaststellen Examenplan

Examencommissie

7.3

Procedures examinering in de scholen Procedure


6.1

Inkoop examenproducten

Onderwijsmanager

6.2


Onderwijsmanager

6.3


Examencommissie

6.4.1

De afname van mondelinge en schriftelijke examens

Examencommissie

6.4.2

De afname van praktijkexamens

Examencommissie

6.4.3

De afname van digitale examens

Examencommissie

6.4.4

Afname TOA examens voor kandidaten met een dyslexie verklaring

Examencommissie

6.5

Aangepaste examencondities bij examens

Examencommissie

6.6


Examencommissie

6.7

Recht op bespreking en motivering van de beoordeling.

Examencommissie

6.8

Steeksproefgewijze tweede beoordeling examens

Examencommissie

6.9

Het herkansen van examens

Examencommissie

6.10

Het leveren van aanvullend bewijs

Examencommissie

6.11

Het bepalen van de einduitslag

Examencommissie

6.12

Het vaststellen en bekendmaken van de einduitslag

Examencommissie

6.13

Het diplomeren

Examencommissie

6.14


Examencommissie

6.15

Borging uitgifte waardepapier

Examencommissie

6.16

Inschrijven extraneus (examendeelnemer)

Examencommissie

6.17

Verlenen vrijstelling voor examinering

Examencommissie

6.18

Opstellen / Bijstellen Plan van Toezicht

Examencommissie


Pagina 99 van 120

7.4

Hoe organiseren de examencommissies de borging en verantwoording

Kwaliteitsborging is de schil om het hele examineringsproces heen. Het gaat om het borgen van de kwaliteit van: -

de procesgebieden van de examinering; de processen (met de (tussen)producten die deze opleveren); de deskundigen die bij alle examineringsprocessen betrokken zijn.

Plan van Toezicht Hoe de evaluaties er precies uit komen te zien komt te staan in het Plan van Toezicht (Hoofdstuk 6.18), dat iedere examencommissie opstelt. Het Plan van Toezicht levert rapportages op waarin de resultaten worden beschreven, met waar nodig verbetervoorstellen.

1. Kwaliteit procesgebieden en processen Als het gaat om de kwaliteit van het procesgebied en de processen wordt er op twee niveaus ingestoken: -

Er vindt een evaluatie plaats per procesgebied. Deze evaluatie is periodiek. Daarbij wordt onder andere bekeken of de procesgang goed is verlopen, of de processen goed op elkaar aansluiten en of het eindresultaat van het procesgebied voldoet. Er vinden ook evaluaties plaats per proces. Deze evaluaties zijn niet per se periodiek, maar worden uitgevoerd zodra een proces is uitgevoerd of er anderszins aanleiding toe is. Uitgangspunt bij deze evaluaties is het resultaat van het proces. Voldoet dit aan de eisen die vooraf zijn gesteld? Met het oog op uitvoerbaarheid zou een dergelijke evaluatie steekproefsgewijs plaats kunnen vinden.

-

De evaluaties volgen tenminste de cyclus van plan-do-check-act. Wat was de bedoeling van het proces(gebied) en het gewenste resultaat? Wat is daarvan terecht gekomen in de uitvoering van het proces(gebied)? En wat kan/moet daaraan verbeterd worden?

Uitgangspunt bij beide evaluaties is dat deze worden uitgevoerd door iemand die niet zelf direct betrokken is geweest bij het proces. Als de uitvoerbaarheid dit niet toelaat, dient in ieder geval het principe van onafhankelijkheid in acht te worden genomen (‘een slager keurt dan in ieder geval niet alleen zijn eigen vlees’) Opdrachtgever is de examencommissie. De evaluatie kan worden uitgevoerd door een interne of een externe functionaris.

2. Kwaliteit betrokkenen bij examinering De deskundigheid van betrokkenen bij examinering bepaalt voor een belangrijk deel de kwaliteit van het examineringsproces en het examenproduct. Vooral bij de procesgebieden ‘construeren en vaststellen’ en ‘examineren’ zijn de kennis, vaardigheden en competenties van betrokkenen van groot belang. In dit Handboek staan beschrijvingen van examentaken. In deze examentaken leest u uit welke werkprocessen en deeltaken deze taak bestaat en welke deskundigheid hiervoor nodig is. De beschrijvingen zijn uitgewerkt vanuit het perspectief dat de uitvoerders van deze taken participeren in een proces (volgens de pdca-cyclus). De examencommissie adviseert de onderwijsmanager op het terrein van de professionalisering van de betrokkenen bij examinering (Hoofdstuk 1.3). Dit betreft ook personen uit het werkveld, die betrokkenen zijn bij examinering.

Zelfevaluatie examencommissies Jaarlijks aan het einde van het schooljaar vult de examencommissie de zelfevaluatie examencommissie in. Het doel van deze zelfevaluatie is om gezamenlijk in beeld te brengen hoe de examencommissie functioneert en daarmee de gewenste kwaliteit aan te brengen en/of te bewaken. Daarbij zal de huidige situatie versus de gewenste situatie in beeld worden gebracht. Afspraken hoe gestelde doelen te behalen, worden tijdens een evaluatie bijeenkomst of workshop gemaakt. Hierbij kan het Mondriaan Examen Centrum als onafhankelijk gremium de bijeenkomst bijwonen of voorzitten. De bevindingen naar aanleiding van de evaluaties en interne audits en de klachtenregistraties vormen voor de examencommissies input voor het opstellen van een jaarlijkse zelfevaluatie. Daarin worden alle tijdens voorgaande evaluaties en interne audits vastgestelde onvolkomenheden naar verbeterpunten vertaald.


Pagina 100 van 120

Hoofdstuk 8: Addenda


Pagina 101 van 120

8.1

Inleiding

Binnen ROC Mondriaan (26 scholen) is er voor gekozen om één Handboek Examinering Beroepsopleidingen te maken. Uitsluitend voor Hoofdstuk 6 - “Procedures examinering in de scholen” (Procedurecodes 6.1 t/m 6.18) en bij hoge uitzondering bieden wij examencommissies de mogelijkheid om aan te geven op welke punten zij aanpassingen voor de in het betreffende hoofdstuk genoemde procedures (6.1 t/m 6.18) hebben doorgevoerd. De betreffende examencommissies leveren de aanpassingen - in het in hoofdstuk 8.2 getoonde format - in bij het Mondriaan Examencentrum (MEC) van het SBC. Het Strategisch Beleidscentrum heeft in samenwerking met het Bestuursbureau deze aangepaste procedures geverifieerd en gecontroleerd. Alleen vastgestelde aanpassingen kunnen worden gebruikt (geimplementeerd).


Pagina 102 van 120

8.2

Aanpassingen t.b.v. de Examencommissie voor de School voor …………

NB.:

Onderstaand is een voorbeeld van een ingevuld format voor een aanvraag tot aanpassing van procedurecode 6.xx

H6.xx

Het verifieren van bewijsstukken diplomering

In Hoofdstuk 5 van dit Handboek Examinering Beroepsopleidingen ROC Mondriaan 2013-2014 staat:

Stap 2: Verificatie

De assessor beoordeelt of het examendossier volledig is; of alle bewijsstukken voor diplomering aanwezig zijn.

Examencommissie voor de School voor ……..

Stap 2: Verificatie

Het lid van de examencommissie vanuit de school beoordeelt of het examendossier volledig is; of alle bewijsstukken voor diplomering aanwezig zijn.


Pagina 103 van 120


Pagina 104 van 120

Hoofdstuk 9: Bijlagen

1. Toezichtkader BVE 2012 gebied “Examinering en diplomering”. 2. Centraal Examenreglement Beroepsopleidingen ROC Mondriaan. 3. Toetsen en Examens. 4. Overzicht wijzigingen t.o.v. 2012-2013. 5. Richtlijnen naamgeving OER-en online. 6. Begrippenkader examinering.


Pagina 105 van 120

BIJLAGE 1 Toezichtkader BVE 2012 gebied “Examinering en diplomering” Gebied 2: Examinering en diplomering Aspect 2.1: Exameninstrumentarium* Examenstandaard 1: Het exameninstrumentarium sluit aan op de uitstroomeisen en voldoet aan de toetstechnische eisen Criterium Portret 2.1.1 De instelling heeft een duidelijk onderscheid gemaakt tussen de opleiding - en daarin opgenomen Onderscheid ontwikkelgerichte toetsen - en de examinering. Deze overgang is gemarkeerd. De examencommissie tussen heeft geëxpliciteerd op grond van welk examen en overige eisen het diploma wordt verstrekt. De ontwikkelstudenten weten welke beoordeling meetelt voor het behalen van het diploma. gerichte toetsen en examinering 2.1.2 Bij de inrichting van kwalificerende examens is sprake van volledigheid en passende complexiteit, om Dekking van de beroepsuitoefening op het vereiste beheersingsniveau zoals omschreven in het kwalificatiedossier het kwalificatie- te examineren. Dit betekent dat: dossier Voor opleidingen gericht op de beroepsgerichte kwalificatiestructuur de kwalificatie-eisen zijn opgenomen in de examens, waarbij meer dan driekwart van de werkprocessen per kerntaak – de essentie van het beroep inbegrepen – wordt geëxamineerd. Hierbij zijn inhoud en toetsvorm zodanig afgestemd op de vereisten, dat kennis, vaardigheden en houding in een goede balans passend worden beoordeeld; Voor eindtermgerichte opleidingen de vereisten zijn opgenomen in de examens, waarbij meer dan driekwart van de eindtermen per deelkwalificatie kerntaak – de essentie van het beroep inbegrepen – wordt geëxamineerd. Hierbij zijn inhoud en toetsvorm zodanig afgestemd op de vereisten, dat deze passend worden beoordeeld; Wettelijke beroepsvereisten – indien van toepassing – volledig zijn geëxamineerd met examens die qua inhoud en toetsvorm passend zijn; De exameninstrumenten de generieke kwalificatievereisten voor talen en rekenen zodanig afdekken dat recht wordt gedaan aan het CEF-niveau dan wel het referentieniveau. 2.1.3 Er is een verantwoorde procedure gevolgd voor het bepalen van de cesuur, zowel voor de Cesuur examenonderdelen als voor het examen als geheel. De cesuur van het exameninstrumentarium ligt op het niveau waarop de student voldoet aan de vereisten. De cesuur is zodanig opgesteld dat de beoordeling (en daarmee de waardering van kennis, vaardigheden en houding van de student) in totaal niet lager uitpakt dan voor de vakbekwaamheid voor het beroep en voor de generieke eisen voor taal en rekenen noodzakelijk is. Er is sprake van een evenwichtige, niet oneigenlijke puntentoekenning die recht doet aan het belang van eindtermen, of kerntaken en werkprocessen. Er is sprake van een weging van de examenopdrachten/-toetsen onderling, die geen afbreuk doet aan de genoemde cesuur. 2.1.4 Het exameninstrumentarium is voorzien van een beoordelingsvoorschrift dat een zo objectief Beoordeling mogelijke beoordeking waarborgt. Dit betekent dat: Het beoordelingsvoorschrift is voorzien van richtlijnen die leiden tot een onafhankelijke beoordeling; De prestatie-indicatoren (of vergelijkbare beoordelingscriteria) herleidbaar in het beoordelingsvoorschrift zijn opgenomen en een correct antwoordmodel of beoordelingsschema beschikbaar is; De beoordelaar eruit kan opmaken welke (deel)waardering aan een prestatie van een student toegekend moet worden; De beoordelaar eruit kan opmaken welke eindwaardering gegeven moet worden; De beoordelaar de gegeven waarderingen conform het beoordelingsvoorschrift herleidbaar kan onderbouwen. Uit de beoordelingsvoorschriften blijkt dat de beoordeling plaatsvindt op het niveau van de eindtermen van de deelkwalificaties of kerntaken en werkprocessen. De beoordeling wordt gebaseerd op de prestatie-indicatoren (of vergelijkbare beoordelingscriteria) uit het kwalificatiedossier. Als een examen(onderdeel) niet behaald wordt, wordt op het niveau van de prestatie-indicatoren (of vergelijkbare beoordelingscriteria) verklaard wat de oorzaak daarvan is.


Pagina 106 van 120

2.1.5 Transparantie

Alle betrokkenen hebben een helder beeld hoe het examen er uit ziet en hoe het wordt uitgevoerd en beoordeeld. Studenten en beoordelaars zijn geïnformeerd over de beoordelingscriteria en de wijze waarop het examen plaats zal vinden en over de beoordeling. Het exameninstrumentarium is voorzien van afnamecondities en aanwijzingen voor de beoordelaars en de studenten voor de uitvoering van het examen.

Aspect 2.2: Afname en beoordeling* Examenstandaard 2: De examenprocessen van afname en beoordeling zijn deugdelijk. 2.2.1 Het examen bevat tenminste activiteiten die de student als beginnend beroepsbeoefenaar in het Authentiieke toekomstig beroep uitvoert, afgestemd op het kwalificatiedossier (of eindtermendocument). De afname werkomstandigheden en de sociale context tijdens de beoordeling van het examen komen zoveel mogelijk overeen met die in het toekomstig beroep; onderdelen van het exanen vinden in de reële beroepspraktijk plaats. Het beroepenveld is betrokken bij de examinering en beoordeelt de afname en beoordeling als realistisch. 2.2.2 De afname en beoordeling zijn deugdelijk en verlopen zoals beoogd. In gelijke gevallen wordt gelijk Betrouwbaargeoordeeld. De beoordeling is zo objectief mogelijk. Voorzieningen die zijn getroffen om dat te heid bereiken worden adequaat toegepast. Examenopdrachten, afnamecondities en beoordelingen zijn voor alle studenten zodanig opgezet en toegepast dat er geen afbreuk wordt gedaan aan de betrouwbaarheid van de uitkomsten van de examenopdracht of het examenprogramma als geheel, noch aan het niveau daarvan. Er is sprake van een deskundige beoordeling van studenten gericht op het vakinhoudelijk correct beoordelen van de vereiste kennis, houding en vaardigheden van de student. Aspect 2.3: Diplomering* Examenstandaard 3: De diplomering is deugdelijk en geborgd. 2.3.1 De examencommissie besluit op basis van de examenresultaten van de student, afgezet tegen het Besluitvorming kwalificatiedossier (of het eindtermendocument) en het Examenbesluit, tot het verlenen van diplomering vrijstellingen voor delen van het examen en tot het verstrekken van diploma’s en (indien van toepassing) van certificaten. De examencommissie neemt deugdelijke besluiten op grond van de oordelen op de examenonderdelen en legt op basis van registratie van de besluitvorming verantwoording af. 2.3.2 De examencommissie vergewist zich met gepaste grondigheid en frequentie van de kwaliteit van het Verantexameninstrumentarium, de afname, de beoordeling, de besluitvorming betreffende de diplomering en woordelijkheid van de deskundigheid van bij de examinering betrokken personen. examenOm vast te stellen of de beoordeling adequaat verloopt, wordt gebruik gemaakt van bijvoorbeeld commissie resultatenanalyses, studenttevredenheidevaluaties en gegevens uit (steekproefgewijze) dubbele beoordelingen. De examencommissie legt vast wanneer beoordelingsresultaten worden aangepast, en tot welke verbeteracties deze correcties leiden of hebben geleid. De examencommissie analyseert wat mogelijke oorzaken zijn als de beoordelingen niet naar wens verlopen.


Pagina 107 van 120

BIJLAGE 2 Centraal Examenreglement Beroepsopleidingen ROC Mondriaan Artikel 1 Regeling van de examens Artikel 2 Het examen Artikel 3 Herkansen van examens Artikel 4 Organisatie van examens Artikel 5 De uitslag Artikel 6 Onregelmatigheden Artikel 7 Beroepsrecht Artikel 8 Slotbepaling Artikel 9 Citeertitel

De bepalingen die in dit Centraal Examenreglement Beroepsopleidingen van ROC Mondriaan zijn vastgelegd, gelden voor de (CREBO gerelateerde) examens voor beroepsopleidingen. In alle gevallen geldt dat zowel het proces van examinering als de examenproducten voldoen aan de eisen van het Toezichtkader BVE. De regels uit dit examenreglement gelden voor alle examens, tenzij tussen de school en de Exameninstelling die in voorkomende gevallen de examens verzorgt, anders is bepaald. Ter uitwerking kunnen in de Onderwijs- en examenregeling van de opleiding specifieke regels zijn opgenomen. Het Centraal Examenreglement Beroepsopleidingen ROC Mondriaan is laatstelijk vastgesteld door het College van Bestuur op 19 februari 2013 en treedt in werking op 1 september 2013.


Pagina 108 van 120

ARTIKEL 1

Regeling van de examens

1.1 Begripsbepalingen In dit reglement wordt verstaan onder: · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·

Centraal Examen: de centrale afname binnen ROC Mondriaan van de centraal ontwikkelde examens Nederlands en rekenen van het College voor Examens. College voor Examens: is verantwoordelijk voor de afname van centraal ontwikkelde examens Nederlands en rekenen binnen het middelbaarberoeps onderwijs. College van Bestuur: het bevoegd gezag dat belast is met de leiding van ROC Mondriaan. Commissie van beroep voor de examens: een onafhankelijke commissie, ingesteld door het bevoegd gezag, die het beroep behandelt dat door een examenkandidaat is ingesteld tegen het besluit van de Examencommissie. Diploma: een krachtens de wet erkend document waarmee is aangetoond en vastgelegd dat de bezitter een omschreven kwalificatie behaald heeft. EVC-rapportage: Rapportage inzake verworven competenties, opgesteld door een EVC-erkende instelling. Examinator: wettelijke term waarmee iemand bedoeld wordt die examens afneemt en beoordeelt. Examen: door een daartoe bevoegde instantie ingesteld onderzoek naar kennis, houding en vaardigheden die de examenkandidaat zich op grond van de diploma-eisen moet hebben eigen gemaakt, en de beoordeling van de uitkomsten van dat onderzoek aan de hand van de beoordelingscriteria en beslisregels. Examen- en kwalificatiebesluit beroepsopleidingen WEB: de wet over examinering en kwalificering die voor de beroepsopleidingen geldt vanaf 1 augustus 2012. Examencommissie: organisatorische eenheid binnen de instelling, ingesteld door het bevoegd gezag, die verantwoordelijk is voor examinering en diplomering. Examenopdracht: een examen of onderdeel van een examen; kan bestaan uit kennis- en/of praktijkonderdelen. Generieke examenonderdelen: examens in de vakken Nederlands, rekenen en Engels. NB. De generieke vakken zijn Nederlands, rekenen, Engels en Loopbaan en Burgerschap. Herkansen: het opnieuw afleggen van een examen (onderdeel). Instelling: ROC Mondriaan. Kerntaken: samenhangende en kenmerkende beroepsactiviteiten (werkprocessen), die door beroepsbeoefenaren worden uitgevoerd. Onderwijs- en Examenregeling (OER): de regels en afspraken binnen ROC Mondriaan die gelden voor examinering en diplomering. Onderwijsmanager:leidinggevende van de school. Opleidingsduur: de normatieve duur van de opleiding vermeerderd met maximaal twee jaar. School: organisatieonderdeel van ROC Mondriaan waarbinnen opleidingen worden verzorgd. Specifieke examenonderdelen: examens in de beroepsspecifieke vakken. Student: een persoon die is ingeschreven voor een beroepsopleiding bij ROC Mondriaan en de onderwijsovereenkomst heeft getekend. Studieduur: door het bevoegd gezag vastgestelde duur van het aangeboden traject met inachtneming van de studielast. Toezicht, vroeger genaamd externe legitimering: het proces dat wordt uitgevoerd door de Onderwijsinspectie, om te waarborgen dat de exameninhoud en het examenproces voldoen aan de kwaliteitsnormen, en dat het niveau en de inhoud zijn afgestemd op de kwalificatiedossiers. Werkproces: een afgebakend geheel van beroepshandelingen binnen een kerntaak. Wet: de Wet Educatie en Beroepsonderwijs.

ARTIKEL 2

Het examen

2.1 Recht op deelname Studenten hebben toegang tot alle onderdelen van het examen waarvoor zij een onderwijsovereenkomst met ROC Mondriaan hebben gesloten voor zover die toegang niet is beperkt door bepalingen in de onderwijs- en examenregeling, bepalingen in het kader van veiligheid, dan wel door de bepalingen uit dit reglement.


Pagina 109 van 120

2.2 Vrijstellingen De examencommissie kan, op verzoek van de betrokkene, op basis van vooropleiding en/of kennis of ervaring vastgelegd in een EVC-rapportage, bepalen dat gehele of gedeeltelijke vrijstelling wordt verleend voor bepaalde examenonderdelen. Bij de beoordeling van vrijstellingsverzoeken is de examencommissie gehouden aan de richtlijnen en procedures in het Examenhandboek Beroepsonderwijs ROC Mondriaan en het Examen- en kwalificatiebesluit beroepsopleidingen WEB. ARTIKEL 3.

Herkansen van examens

3.1 Recht op herkansing De student heeft recht op één herkansing van elk examen binnen de voor hem geldende studieduur. Voor het herkansen van de centrale examens geldt het Examen- en kwalificatiebesluit beroepsopleidingen WEB. 3.2 Mogelijkheid tot meer herkansingen Indien er mogelijkheid wordt geboden tot meer herkansingen zijn de voorwaarden daartoe (bijvoorbeeld met betrekking tot het naleven van de presentieregels) opgenomen in de onderwijs- en examenregeling van de opleiding.

ARTIKEL 4

Organisatie van de examens

4.1 Bekendmaking organisatie van het examen Alle gegevens met betrekking tot de inhoud, vorm, organisatie en beoordeling van examens worden tijdig aan de studenten bekend gemaakt. Dit geldt eveneens voor de informatie over toegestane of verplichte hulpmiddelen. 4.2 Bekendmaking gang van zaken De gang van zaken voor, tijdens en na afloop van een examenopdracht of centraal examen wordt tijdig, dat wil zeggen, ten minste een week voor aanvang van het examen aan de student kenbaar gemaakt. De examencommissie bepaalt of, en zo ja op welke wijze, een student zich moet inschrijven voor een examenonderdeel. Studenten zijn verplicht deel te nemen aan de examenonderdelen waarvoor zij zich hebben ingeschreven. 4.3 Aangepaste examinering Ten aanzien van specifieke doelgroepen en gehandicapten kan de examencommissie aangepaste examinering toestaan. De student dient hiertoe een schriftelijk verzoek in bij de examencommissie. Bij centrale examinering dient het verzoek te voldoen aan de eisen conform het examenprotocol van het College voor Examens. De beslissing van de examencommissie wordt uiterlijk binnen tien schooldagen na indiening van het verzoek, schriftelijk meegedeeld aan de student. 4.4 Uitvoering De examencommissie is verantwoordelijk voor de goede gang van zaken tijdens de uitvoering van examens. De commissie is verantwoordelijk voor de inrichting van de locatie, het beschikbaar zijn van de benodigde materialen en draagt zo nodig zorg voor adequate surveillance. De uitvoering van centrale examens vindt plaats conform het examenprotocol van het College voor Examens. 4.5 Legitimatie Alle studenten die een examen afleggen moeten een geldig legitimatiebewijs kunnen tonen; wanneer zij daarvan in het bezit zijn: hun Mondriaanpas.


Pagina 110 van 120

ARTIKEL 5

De uitslag

5.1 Bekendmaking uitslag De uitslag van een examen wordt binnen tien schooldagen na het examen bekend gemaakt. Bij centrale examens gelden de landelijk afgesproken termijnen zoals die door het College voor Examens zijn doorgegeven. Resultaten worden in de regel schriftelijk aan de studenten bekendgemaakt. 5.2 Inzagerecht, bewaartermijn en recht op bespreking Examengegevens van studenten worden, indien de aard of omvang van de stukken dat toelaat, tezamen met de beoordelingsaspecten en indicatoren door de school bewaard. De bewaartermijn bedraagt zes maanden na afronding van de opleiding. Gedurende zes weken na de bekendmaking van de uitslag hebben belanghebbenden recht op inzage en heeft de student recht op bespreking van het materiaal en op motivering van de beoordeling, voor zover een eventuele geheimhoudingsplicht ten aanzien van de examenproducten zich daar niet tegen verzet. Voor zover mogelijk wordt een alternatief geboden. Bij centrale examens zijn de regels voor het recht op inzage van toepassing zoals die zijn opgenomen in het examenprotocol van het College voor Examens. 5.3 Diplomering De wettelijke eisen en voorwaarden voor diplomering zijn beschreven in de Onderwijs- en examenregeling van de opleiding. De student komt voor een diploma in aanmerking, als hij aan al deze eisen en voorwaarden aantoonbaar heeft voldaan. 5.4 5.4.1 5.4.2

Geldigheidsduur examen De geldigheidsduur van de uitslag van een specifiek examen(onderdeel) is tijdens de opleiding gelijk aan de opleidingsduur. De geldigheidsduur van de uitslag van examens van de generieke examenonderdelen Nederlandse taal en rekenen en Engels is maximaal twee jaar.

ARTIKEL 6

Onregelmatigheden

6.1 Onregelmatigheden De examencommissie is bevoegd het examen ongeldig te verklaren bij onregelmatigheden. Als onregelmatigheid wordt in ieder geval aangemerkt: · (het mogelijk maken van) spieken, · het overnemen van teksten zonder bronvermelding, · het niet opvolgen van instructies van surveillanten, · het gebruiken van niet toegestane hulpmiddelen. · Het ongeoorloofd meenemen van papier of aantekeningen. Verder staat het ter beoordeling van de examencommissie om gedragingen, handelingen en dergelijke aan te merken als onregelmatig in de zin van dit artikel. 6.2 Horen student Alvorens de examencommissie een beslissing neemt inzake geschillen, hoort deze de student. 6.3 Onregelmatigheden van ernstige aard Indien er sprake is van onregelmatigheden van ernstige aard, kan de examencommissie de onderwijsmanager adviseren disciplinaire maatregelen te treffen, conform artikel 7 van het Studentenstatuut.

ARTIKEL 7

Beroepsrecht

Studenten kunnen beroep aantekenen tegen beslissingen van beoordelaars, de examencommissie en de examinatoren, die verband houden met het examen of een onderdeel daarvan. Dit kan bij de commissie van beroep voor de Examens, op basis van het ‘Studentenstatuut’ en conform het ‘Reglement commissie van Beroep voor de Examens Mondriaan”.


Pagina 111 van 120

ARTIKEL 8

Slotbepaling

8.1 Onvoorziene gevallen In gevallen waarin dit reglement en de betreffende onderwijs- en examenregeling niet voorziet, beslist de examencommissie. 8.2 Geheimhouding Een ieder die betrokken is bij de uitvoering van de examinering en daarbij de beschikking krijgt over gegevens waarvan hij het vertrouwelijke karakter kent of redelijkerwijs moet vermoeden, en voor wie niet reeds uit hoofde van ambt, beroep of wettelijk voorschrift ter zake van die gegevens een geheimhoudingsplicht geldt, is verplicht tot geheimhouding daarvan, behoudens voor zover enig wettelijk voorschrift hen tot bekendmaking verplicht of uit zijn taak bij de uitvoering van de examinering noodzaak tot bekendmaking voortvloeit. 8.3 Strijdigheid bepalingen Indien enige bepaling uit de onderwijs- en examenregeling strijdig is met de bepalingen uit dit reglement, hebben de bepalingen uit dit reglement voorrang.

ARTIKEL 9

Citeertitel

Dit reglement kan worden aangehaald als het Centraal Examenreglement Beroepsopleidingen ROC Mondriaan. Lijst van documenten waar naar verwezen wordt: Het Examen- en kwalificatiebesluit beroepsopleidingen WEB. De Onderwijs- en Examenregeling van de opleiding (OER) Het Examenprotocol van het College voor Examens conform het Examen- en kwalificatiebesluit beroepsopleidingen WEB.


Pagina 112 van 120

BIJLAGE 3 Toetsen en Examens In het format OER 2013/2014 wordt een nadrukkelijk onderscheid gemaakt tussen toetsen en examens. Aan toetsen en examens zijn rechten en plichten verbonden van zowel de student als van ROC Mondriaan. In onderstaande notitie worden de termen toetsen en examens nader toegelicht en wordt ingegaan op de wederzijdse rechten en plichten. TOETSEN: Toetsen (ook wel genoemd diagnostische toetsen, hierna niet meer te gebruiken) betreffen die onderdelen waarmee getest wordt of een student de gewenste ontwikkeling in zijn leerproces doormaakt. Toetsing is dan ook een doorlopend proces van informatie verzamelen over de leerresultaten, over sterke en zwakke punten die in de begeleiding gebruikt kunnen worden als feedback naar de studenten toe. Met behulp van toetsen wordt beoordeeld hoe de student zich ontwikkelt ten opzichte van een bepaalde uitgangspositie die bijvoorbeeld tijdens de intake en/of laatste voortgangsevaluatie naar voren is gekomen. Met toetsing wordt gestreefd naar beter leren. Toetsen zijn onderdeel van de onderwijsbegeleiding en dienen inzicht te verschaffen over de vooruitgang van student, knelpunten in het leerproces, de kans op succesvolle voortzetting van het onderwijsproces en over de mate van eventuele extra begeleiding die nodig is om succesvol te worden of te blijven in het leerproces. Toetsen maken geen onderdeel uit van het examen en mogen ook niet gebruikt worden om studenten toegang tot examens te ontzeggen of om de opleiding van de studenten zonder meer eenzijdig te beëindigen. De opleiding van de student kan in het geval van onvoldoende voortgang in de ontwikkeling alleen beëindigd worden d.m.v. van een bindend studievoorschrift door de onderwijsmanager of directeur van de scholengroep. Uit de toetsing moet dan zijn gebleken dat ondanks extra door de instelling te verrichten ondersteuning er geen reëler kans bestaat dat de student binnen afzienbare termijn de gewenste vooruitgang in het leerproces boekt. Tevens dient het bindend studievoorschrift een alternatief te bevatten voor het vervolg van een leertraject binnen de instelling. Studenten hebben dus recht op deelname aan examens, echter niet op het zonder meer volgen van onderwijsonderdelen. Aan het volgen van opeenvolgende onderwijsonderdelen kunnen door de instelling voorwaarden gesteld. Een student kan toegang tot verder onderwijs ontzegd worden in geval: dat de veiligheid daarmee gediend is; hierbij gaat het om de eigen veiligheid en/of die van anderen. van inhoudelijke-relevantie redenen: dus eerst moet onderdeel A voldoende afgerond zijn, voordat lessen in module B gevolgd mogen worden. De student kan dus onderwijs geweigerd worden als uit toetsing blijkt dat het voorafgaande onderwijs nog niet voldoende beheerst wordt. Dit moet wel helder in de OER zijn opgenomen en de instelling moet aan kunnen tonen wat vervolgens aan de student is aangeboden om wel de gewenste ontwikkeling in het betreffende onderwijsonderdeel te bereiken.

EXAMENS: Studenten hebben conform de WEB recht op examinering. Examinering (ook wel genoemd kwalificerende toetsing, hierna niet meer te gebruiken) betreft het vaststellen van de kennis en/of kunde/vaardigheden dan wel competenties van studenten op een bepaald niveau en moment, aan vooraf bepaalde normen. Hierbij worden vooraf gestelde normen gehanteerd die leiden tot kwalificerende beslissingen. Bijvoorbeeld “slagen of zakken”, het al dan niet toekennen van een deelcertificaat voor een deelkwalificatie of “toelaten of afwijzen”. Examens kunnen leiden tot diplomering; toetsen niet! Pas wanneer de student die examenonderdelen heeft behaald die beschreven zijn in de OER waaronder de BPV verplichtingen als voorwaarde om te kwalificeren ontvangt de student het betreffende diploma. De instelling kan bepalingen opnemen in de OER die voorwaarden verbinden aan de examinering. Zo kan de opleiding voorwaarden stellen ten aanzien van de volgorde van examenonderdelen, de tijdvakken en frequentie waarin examens afgelegd kunnen worden en de vorm van examens. Ook kunnen voorwaardelijke eisen gesteld worden aan deelname aan het examen in het kader van veiligheid van de student en/of anderen, bijvoorbeeld injecteren in de opleiding verpleegkunde of gebruik machines bij opleidingen techniek. Deze voorwaardelijke eisen mogen echter niet de student uitsluiten van het betreffende examenonderdeel en dus leiden tot beëindiging van de opleiding, wel tot uitstel van het examenonderdeel. Deelname aan en resultaten van toetsen en mate van aanwezigheid tijdens onderwijsactiviteiten mogen echter niet gebruikt worden als voorwaarden voor deelname aan examens. Op basis van onvoldoende voortgang in het leerproces, vastgesteld aan de hand van o.a. toetsing, kan de student wel ontraden worden om deel te nemen aan een examen, echter niet worden geweigerd. Verder heeft de instelling het recht om het aantal herkansingen tot het minimum van één te beperken of naar keuze uit te breiden en daar condities aan te verbinden. Een mogelijkheid hiertoe wordt geboden door de onderwijsovereenkomst (OWO) tussen de instelling en de student. Door het tekenen van de OWO heeft de instelling zich immers verplicht tot het bieden van onderwijs en de student zich verplicht tot het volgen van onderwijs. In de presentieregels in de OER is de verplichting van de student geoperationaliseerd. De instelling kan het goed nakomen van de presentieregels belonen met een uitbreiding van het aantal herkansingen. De hierbij geldende voorwaarden dienen helder en objectief te zijn en opgenomen in de OER van de opleiding. Ook de voortgang die de student in de toetsing heeft getoond kan aanleiding zijn om het aantal herkansingen bij examens uit te breiden.


Pagina 113 van 120

ABSENTIE: Absentie tijdens onderwijsactiviteiten kan niet gebruikt worden om kandidaten de toegang tot examens te weigeren. Echter door het ondertekenen van de onderwijsovereenkomst is de student akkoord gegaan met de verplichting alle onderwijsactiviteiten bij te wonen. Bij herhaaldelijk niet nakomen van deze verplichting kan de onderwijsovereenkomst eenzijdig door de instelling ontbonden worden waardoor de student van de opleiding verwijderd wordt.


Pagina 114 van 120

BIJLAGE 4 Overzicht wijzigingen t.o.v. 2012-2013 Overzicht wijzigingen t.o.v. examenhandboek 2012-2013 Bijlage 6

Het begrippenkader examinering MBO van de website www.examineringmbo.nl is nu gehanteerd en opgenomen in het examenhandboek.

Hoofdstuk 1

Geactualiseerd in het kader van de beroepsgerichte kwalificatiestructuur. Concreet betekent dit onder andere dat de verwijzigingen naar het CGO-onderwijs zijn verwijderd en/of vervangen door verwijzingen naar de beroepsgerichte kwalificatiestructuur.

Hoofdstuk 2

Opgenomen zijn de functieprofielen die de Nederlandse vereniging voor Examens heeft ontwikkeld en die zijn overgenomen door het landelijk project Examenprofielen.

Hoofdstuk 3

Bevat een beschrijving van de examenorganisaties van ROC Mondriaan. -

-

Bevat nu alleen de procedures examinering (5) met centrale procedureverantwoordelijkheid (Bestuursbureau, Strategisch Beleidscentrum en Examenraad). Deze procedures zijn geëvalueerd en waar nodig verbeterd.

-

Nieuw hoofdstuk: Een algemene omschrijving van de constructeur, vaststeller en assessor/beoordelaar

Hoofdstuk 4

Hoofdstuk 5

Hoofdstuk 6

Hoofdstuk 7

Bijlagen

Alle hoofdstukken

-

-

Bevat nu: In schema alle procedures examinering (17) die in de scholen worden uitgevoerd onder de verantwoordelijkheid van de onderwijsmanager of examencommissie. Deze procedures zijn in de Examenraad afgestemd en indien nodig ten behoeve van de uniformiteit herschreven volgens het principe “wat goed werkt, behouden; wat niet goed werkt, verbeteren. In het handboek 2013-2014 zijn deze procedures aangepast op basis van de ervaringgegevens. Toegevoegd is procedure 6.1 Inkoop examenproducten. Aangepast op basis van de input uit de Doorontwikkeling en de herordening van de procedures in hoofdstuk 4 en 6.

Gescreend op dubbelingen en de actualiteit hetgeen heeft geleid tot de volgende bijlagen: 1. Toezichtkader BVE 2012 gebied “Examinering en diplomering” 2. Centraal Examenreglement Beroepsopleidingen ROC Mondriaan 3. Toetsen en Examens 4. Overzicht wijzigingen t.o.v. 2012-2013 5. Richtlijnen naamgeving OER-en online 6. Begrippenkader examinering Er is rekening gehouden met de invoering van de centraal ontwikkelde examens Nederlandse taal en rekenen (COE) die in het studiejaar 2014-2015 voor het eerst verplicht moeten worden afgenomen. Waar nodig is bij de examenprocedures gerefereerd aan Het Protocol Centraal Ontwikkelde Examens taal en rekenen MBO van het College voor Examens. Er is rekening gehouden met de Procesarchitectuur Examinering van het landelijk project Examenprofielen. Toegevoegd (Sectorale) Examenprofielen als kader.


Pagina 115 van 120

BIJLAGE 5 Richtlijnen naamgeving OER-en online Om ervoor te zorgen dat de OER-en op een overzichtelijke manier op de website staan, is het van belang dat de naamgeving van de documenten uniform is. Hieronder staan de afspraken:

1 2

3

plus het uitgeschreven jaartal van start van het cohort (geen spatie ertussen) plus nummer (spatie tussen 1 en 2, spatie tussen versie en nummer, geheel tussen haakjes) 5 liggend streepje: _ (shift afbreekteken)

verplicht indien het een vervangende versie van de OER betreft verplicht

crebonummer liggend streepje: _ (shift afbreekteken)

4 5

6

6

naam opleiding zoals op cfi-site vermeld

vrij in te vullen tussen haakjes (spatie tussen 4 en 5, geheel tussen haakjes) liggend streepje: _ (shift afbreekteken) plus datum in cijfers (spatie ertussen)

Voorbeeld 1: Voorbeeld 2:

verplicht optioneel

indien addendum is toegevoegd

OER2008_10742_Doktersassistent OER2008 (versie 2)_10742_Doktersassistent (avond)_addendum 101108

5

Gebruik nooit een komma: de techniek van de website staat dit niet toe. Indien de naam op de cfi-site te lang is, gebruik dan de meest gangbare afkorting. Bij voorkeur conform de naam op de website van ROC Mondriaan. 6


Pagina 116 van 120

BIJLAGE 6 Begrippenkader examinering

Begrippenkader examinering MBO Afnameconditie

Beschreven voorwaarden en omstandigheden waaronder een exameneenheid wordt afgenomen.

Afnameprotocol

Beschreven voorwaarden, procedures en omstandigheden, waaronder een examen wordt afgenomen.

Assessor

Beoordelaar die een prestatie van een examenkandidaat beoordeelt op basis van een beoordelingsvoorschrift.

Authenticiteit (1)

Mate waarin kan worden vastgesteld of de prestatie bij een examen daadwerkelijk van de examenkandidaat afkomstig is.

Authenticiteit (2)

Criterium dat bepaalt of de prestatie van de examenkandidaat bij een exameneenheid geleverd is in een relevante beroepscontext.

Beoordelaar

Persoon die gerechtigd is de prestaties bij een examen te voorzien van een score en resultaten vast te leggen gebruikmakend van vastgestelde voorschriften.

Beoordelingscriterium

Criterium aan de hand waarvan de beoordeling plaats vindt.

Beoordelingsprotocol

Term uit de procesarchitectuur. Hiermee wordt beoordelingsvoorschrift bedoeld.

Beoordelingsvoorschrift

Document waarin is voorgeschreven op grond waarvan een prestatie van een examenkandidaat met een bepaalde score moet worden gewaardeerd.

Beroepspraktijkvorming (Bpv)

Beroepsprocedure

Dat deel van de beroepsopleiding dat in de praktijk van het beroep wordt uitgevoerd. De beroepspraktijkvorming (Bpv) is een verplicht onderdeel binnen elke beroepsopleiding. Een met goed gevolg afgesloten Bpv is een wettelijke voorwaarde voor diplomering. Wettelijk geregelde procedure langs welke de examenkandidaat bij een Commissie van beroep voor examens in beroep kan gaan tegen een uitspraak van de examencommissie. Aan een beroepsprocedure kan een bezwaarprocedure vooraf gaan.

Betrouwbaarheid

Mate waarin men erop kan vertrouwen dat het resultaat van een examen consistent, nauwkeurig en reproduceerbaar is.

Bezwaarprocedure

Procedure langs welke de examenkandidaat bij de examencommissie bezwaar kan aantekenen over de gang van zaken rondom examinering.

Certificaat

Voorstel wet BKS: waardepapier waarin is vermeld dat een deelnemer aan een onderdeel van een kwalificatie heeft voldaan. Bij algemene maatregel van bestuur kan worden bepaald dat een certificaat kan worden verbonden aan onderdelen van een kwalificatie. Welke onderdelen dit kunnen zijn is nog onderwerp van gesprek.

Certificeerbare eenheid

Deel van de werkzaamheden in een bepaald beroep dat binnen een kwalificatiedossier apart wordt onderscheiden wanneer dat deel arbeidsmarktrelevantie heeft.

Cesuur

Grens tussen de hoogste score waaraan een onvoldoende wordt toegekend en de laagste score waaraan een voldoende wordt toegekend.


Pagina 117 van 120

Begrippenkader examinering MBO Cohort

Groep examenkandidaten die op basis van hetzelfde kwalificatiedossier en hetzelfde examenplan examen aflegt.

Commissie van beroep voor examens

Onafhankelijke commissie, ingesteld door het bevoegd gezag, die het beroep behandelt dat door een examenkandidaat is ingesteld tegen een uitspraak van de Examencommissie. Zie beroepsprocedure.

Constructeur

Persoon die examens ontwikkelt of samenstelt.

Correctievoorschrift

Lijst met richtlijnen voor beoordelaars behorend bij een exameneenheid met open vragen bestaande uit een opsomming van goede en eventueel minder goede en foute antwoorden per vraag (antwoordmodel), een scoringsvoorschrift dat de maximaal haalbare score en de scorepunten per vraag vermeldt en algemene richtlijnen voor het beoordelen van de antwoorden van examenkandidaten.

Corrector

Beoordelaar die een prestatie van een examenkandidaat beoordeelt op basis van een correctievoorschrift.

Dekkingsgraad

Mate waarin de te behalen onderdelen van de kwalificatie opgenomen zijn in het examenplan.

Diploma

Krachtens de wet erkend document waarmee is aangetoond en vastgelegd dat de eigenaar een omschreven kwalificatie behaald heeft.

Diploma-eisen

Geheel aan vereisten gericht op beroep, vervolgonderwijs en maatschappij, waaraan deelnemers moeten voldoen om een diploma te behalen. Een diploma wordt verstrekt als de kandidaat alle exameneenheden, beschreven in het examenplan, conform de beslisregels heeft afgerond en aan de overige voorwaarden voor diplomering heeft voldaan.

Diplomering

Het proces van vaststellen of aan de diploma-eisen is voldaan tot en met het uitreiken van het diploma.

EVC

Afkorting van Erkenning van Verworven Competenties. Indien daartoe gevraagd, kan een examencommissie besluiten of een EVC-kandidaat aan de diploma-eisen voldoet of nog (delen van) het examen moet afleggen.

Examen

Door een daartoe bevoegde instantie ingesteld onderzoek naar kennis, houding en vaardigheden die de examenkandidaat zich op grond van de diploma-eisen moet hebben eigen gemaakt, en de beoordeling van de uitkomsten van dat onderzoek aan de hand van de beoordelingscriteria en beslisregels.

Examenbundel

Geheel van bij een kwalificatie horende examenplan en onderliggende exameninstrumenten.

Examenbureau

Organisatorische eenheid binnen de onderwijsinstelling die zich onder verantwoordelijkheid van een Examencommissie bezig houdt met het logistieke en administratieve proces van de examinering en diplomering.

Examencommissie

Organisatorische eenheid, ingesteld door het bevoegd gezag, die verantwoordelijk is voor examinering en diplomering binnen de instelling.

Examenconditie

Zie afnameconditie.

Examendeelnemer

Wettelijke term voor een persoon die is ingeschreven bij een instelling, (uitsluitend) voor deelname aan examenactiviteiten.

Examendossier

Totaal van examengerichte resultaten en onderliggende bewijsstukken op grond waarvan kan worden besloten over diplomering van een examenkandidaat


Pagina 118 van 120

Begrippenkader examinering MBO Exameneenheid

In het examenplan beschreven eenheid van het examen waarop een examenkandidaat beoordeeld wordt.

Examengericht beoordelen

Beoordeling gericht op het vaststellen of de examenkandidaat voldoet aan de exameneisen.

Exameninstelling

Instelling die wettelijk bevoegd is om examens, examenonderdelen en/of exameneenheden uit te voeren.

Exameninstrument

Concrete uitwerking van een exameneenheid die wordt gebruikt om de prestaties van de examenkandidaat te beoordelen. Deze bestaat in ieder geval uit een vastgestelde set van: opdracht(en) met bijbehorende afnamecondities, instructie voor de examenkandidaat, criteria en instructie voor de examinatoren en andere betrokkenen, beoordelingsmodel, beoordelingscriteria en de cesuur.

Examenkandidaat

Persoon die deelneemt aan een examen.

Examenleverancier

Instantie die examens (-onderdelen / -eenheden levert.

Examenonderdeel

Wettelijke term waarmee de diverse (beroeps)specifieke en generieke onderdelen bedoeld worden. Een examenonderdeel kan bestaan uit verschillende exameneenheden.

Examenplan

Overzicht van examenonderdelen en -eenheden die per kwalificatie per cohort ingezet worden voor een kwalificerende beoordeling. Dit betreft zowel informatie over de examenvormen en de planning als de beslisregels om te komen tot de uitslag.

Examenproduct

Term uit de procesarchitectuur, waarmee exameninstrument wordt bedoeld.

Examenproces-verbaal

Rapport over het procedurele verloop van de examinering opgesteld door de beoordelaar of (sub)examencommissie.

Examenprotocol

Zie afnameprotocol.

Examenregeling

Vastgestelde regeling waarin de informatie staat die de examenkandidaat nodig heeft om de examens te kunnen afleggen gebaseerd op het examenplan en examenreglement.

Examenreglement

Formele regels en afspraken die gelden bij examinering en diplomering (m.b.t. fraude, herkansing, bewaartermijnen, beroep e.d.).

Examenresultaat

Officieel vastgestelde uitkomst van een examen(onderdeel/eenheid) door de examencommissie

Examenvorm

Wijze waarop een exameneenheid wordt afgenomen, bijvoorbeeld proeve van bekwaamheid, kennisexamen, vaardigheidsexamen, interview.

Examinator

Wettelijke term waarmee iemand bedoeld wordt die examens afneemt en beoordeelt. Zie beoordelaar.

Extraneus

Zie examendeelnemer.


Pagina 119 van 120

Begrippenkader examinering MBO Formatief beoordelen

Zie ontwikkelgericht beoordelen.

Generieke examenonderdelen

Examenonderdelen die de examinering betreffen van de generieke kwalificatie-eisen.

Gesimuleerde examenomgeving

Omgeving waar een examen wordt afgenomen die lijkt op de beroepspraktijk, maar hiervan afwijkt doordat de examencondities zijn vastgesteld en worden beheerst. Bijv. door een opzettelijk gecreëerde storing of de inzet van acteurs.

Handboek examinering

Document waarin ten behoeve van de direct bij de examinering betrokkenen alle relevante processen, procedures en verantwoordelijkheden met betrekking tot de examinering zijn weergegeven.

Kwalificatie

Geheel van bekwaamheden, voorheen ook uitstroom (differentiatie) genoemd, die een afgestudeerde van een beroepsopleiding kwalificeren voor het functioneren in een beroep of een groep van samenhangende beroepen, in het vervolgonderwijs en als burger en dat is beschreven binnen een kwalificatiedossier.

Methodenmix

Samenhangend stelsel van verschillende examenvormen dat in zijn geheel een valide en betrouwbaar oordeel oplevert over de bekwaamheid van de te kwalificeren examenkandidaat. Ook wel examenmix genoemd.

Normenbundel

Document waarmee de inspectie nadere informatie verschaft over de wijze waarop zij de exameninstrumenten in het MBO beoordeelt.

Ontwikkelingsgericht beoordelen

Beoordelen van de voortgang. De bevindingen uit een ontwikkelingsgerichte beoordeling kunnen worden gebruikt om te kijken of een deelnemer zich op bepaalde gebieden nog moet ontwikkelen. Deze beoordeling is geen onderdeel van het examen.

Praktijkbeoordelaar

Beoordelaar die een prestatie van een examenkandidaat in de beroepspraktijk of in een gesimuleerde beroepsomgeving beoordeelt op basis van een beoordelingsvoorschrift.

Sectoraal Examenprofiel (SEP)

Document waarin per sector, door vertegenwoordigers uit het georganiseerd onderwijs en bedrijfsleven, afspraken vastgelegd worden over de organisatie en uitvoering van examinering.

Specifieke examenonderdelen

Examenonderdelen die de examinering betreffen van de specifieke kwalificatie-eisen die als kerntaken zijn opgenomen in het kwalificatiedossier van de beroepsopleiding waarin examen wordt gedaan.

Summatief beoordelen

Zie examengericht beoordelen.

Toets

Instrument voor het meten van kennis, vaardigheden en/of houding van iemand. Een toets wordt ontwikkelingsgericht ingezet.

Validiteit

Mate waarin een examen meet wat deze beoogt te meten. Voorwaarden hiervoor zijn dat het examen betrouwbaar en representatief is voor de inhoud en het niveau van de kwalificatie.

Vaststeller

Persoon die de bevoegdheid heeft de toetstechnische kwaliteit van examens vast te stellen.

Vaststellingscommissie

Commissie die, onder de verantwoordelijkheid van de examencommissie, de taak heeft om examen(onderdelen/eenheden) te borgen op hun toetstechnische kwaliteit o.a. op validiteit en betrouwbaarheid

Weging

Zwaarte van een examen(onderdeel/eenheid) in het examenprogramma of de zwaarte van een beoordelingscriterium in het examenonderdeel of –eenheid

Wettelijke beroepsvereisten

In weten/of regelgeving vastgelegde eisen waaraan de beginnend beroepsbeoefenaar uitvoering moet kunnen geven om het beroep te mogen uitvoeren.


Pagina 120 van 120

Handboek Examinering Beroepsopleidingen ROC Mondriaan Schooljaar

Recommend Documents