H.341878.0415
Spataderbehandeling door middel van inspuiten vloeistof
Inleiding U heeft samen met uw arts besloten om uw spataderen te laten behandelen. Dit is de spataderbehandeling door middel van inspuiten vloeistof/foam, ook wel scleroseren genoemd. Voor u persoonlijk kan de situatie anders zijn dan in deze folder beschreven staat. Wat zijn spataderen Spataderen zijn uitgezette en vaak ook kronkelige, onder de huid gelegen aderen. Spataderproblemen doen zich voornamelijk in de benen voor, in de oppervlakkige aderen, die dicht onder de huid lopen. De functie van de aderen Aderen zijn bloedvaten die zorgen voor de terugstroom van het bloed naar het hart. Bij het aanspannen van de spieren, bijvoorbeeld tijdens het lopen, wordt het bloed in de diepe aders, die in de spieren liggen, omhoog gestuwd in de richting van het hart. We noemen dit de spierpomp. De spierpomp in het been vormt het belangrijkste mechanisme om het bloed vanuit de voet (tegen de zwaartekracht in) via de aderen weer terug naar het hart te voeren. De kuitspierpomp is de belangrijkste spierpomp. Deze kan ook functioneren terwijl men zit door het op en neer bewegen van de voeten. U voelt de kuitspier zich aanspannen en ontspannen en dit bevordert dat het bloed in de richting van het hart stroomt. In de aderen zitten kleppen die voorkomen dat het bloed terugstroomt. Hoe ontstaan spataderen Aderen kunnen verwijd raken waardoor de kleppen die zich in de aderen bevinden niet meer goed sluiten. Als de kleppen niet meer goed sluiten, ontstaat er een terugstroom van bloed, met als gevolg een verhoogde druk in de ader. Deze verhoogde druk veroorzaakt weer het verder uitzetten van de ader. Door deze uitzetting gaan de kleppen verderop niet goed meer dicht, waardoor het proces verder voortschrijdt. Ook kunnen de kleppen kapot gaan door bijvoorbeeld een trombose (bloedprop in het vat).
2
Wie krijgt spataderen Iedereen kan spataderen krijgen; een verhoogde kans hierop hebben: mensen bij wie het in de familie voorkomt zwangere vrouwen mensen die veel en lang moeten (stil) staan tijdens hun werk of bezigheden mensen die in het verleden trombose in een been hebben gehad. Door de trombose kunnen de kleppen beschadigd zijn, waardoor ze kunnen gaan lekken. Wat zijn de klachten en verschijnselen Vaak zijn er geen klachten, maar wordt de aanwezigheid van spataderen als storend of lelijk ervaren. Sommige mensen met spataderen hebben jeuk, pijn of een onrustig moe/zwaar gevoel in het onderbeen. Anderen hebben (nachtelijke) krampen of gezwollen enkels in de loop van de dag. Soms kan er huiduitslag ontstaan of verkleuring (bruine vlekken), of kan er zich een aderontsteking of een spataderbloeding voordoen. In het ergste geval ontstaat er een ‘open been’, dit is een huidzweer die niet wil genezen. Het onderzoek U wordt eerst in een ontspannen, staande houding onderzocht. Er wordt gekeken naar de zichtbare verschijnselen van het niet goed functioneren van het adersysteem en naar huidafwijkingen. Daarnaast is er vaak aanvullend onderzoek nodig om vast te stellen hoe de diepe aderen functioneren en of de spataderen behandeld kunnen of moeten worden en waar deze behandeling dan uit moet bestaan. Dit onderzoek heet een duplex-onderzoek, een combinatie van echo en geluidsgolven (doppler). Met ultra-geluidsgolven wordt een indruk verkregen over de doorgankelijkheid van de bloedvaten, de stroomrichting van het bloed en de functie van de kleppen. Het onderzoek is volstrekt pijnloos, onschadelijk (geen stralen) en wordt poliklinisch uitgevoerd. Een duplex is vaak nodig om te komen tot een op maat gesneden behandeling van spataderen.
3
Behandelingsmogelijkheden Spataderen kunnen op verschillende manieren worden behandeld. Afhankelijk van de uitgebreidheid van de aandoening en de eventuele bevindingen bij het onderzoek, wordt er een behandelplan opgesteld. De volgende behandelingen zijn mogelijk: Inspuiten (scleroseren): hierbij worden kleinere spataderen door middel van injecties dicht gespoten. Strippen van een spatader: hierbij wordt de hoofdader (of meerdere hoofdaders) van het oppervlakkig systeem operatief verwijderd. EVLT (Endo Veneuze Laser Therapie): hierbij wordt de hoofdader (of meerdere hoofdaders van het oppervlakkige systeem van binnenuit dicht gebrand. Spataderbehandeling volgens de Müller techniek: hierbij worden onder plaatselijke verdoving de spataders via kleine steekgaatjes verwijderd. Voorbereiding thuis De volgende punten zijn van belang vóór de behandeling: Het is verstandig vóór de behandeling thuis te oefenen met het aantrekken van de voorgeschreven kous die u heeft gekregen. Draag op de dag van de behandeling gemakkelijke (lage) schoenen en ruime kleding. Door de eventuele watten/pleisters onder de kous(en), zal een strakke broek of schoen mogelijk niet passen. Het is verstandig iemand mee te nemen die u naar huis kan brengen. Wat neemt u mee U neemt de voorgeschreven kous mee. U neemt uw patiëntenkaart mee. Waar meldt u zich U neemt plaats in wachtkamer E, bij de liften. U wordt opgehaald. Duur van de behandeling De duur is afhankelijk van de grootte van de behandeling, rekent u op een half uur.
4
De behandeling (inspuiten) Er bestaan twee vormen van inspuiten (scleroseren): 1. Door middel van het inspuiten van alleen vloeistof. 2. Door middel van het inspuiten van foam (vloeistof gemengd met lucht). De behandeling met gebruik van alleen vloeistof is zeer geschikt voor de kleine en middelgrote spataderen. Bij het dichtspuiten wordt een vloeistof in de spatader ingespoten, waardoor de binnenwanden van de spatader aan elkaar gaan kleven. Hierdoor zal de spatader zich sluiten en verdwijnen. De behandeling met gebruik van foam (vloeistof gemengd met lucht) is met name geschikt voor de iets grotere spataderen. De lucht zorgt ervoor dat de vloeistof een soort schuim wordt, waardoor het langer op de plaats in de spatader blijft zitten waar het is ingespoten. Hierdoor kan het foam beter op de vaatwand inwerken. Er worden op de plaats van de spataderen meerdere injecties geplaatst. Dit wordt niet verdoofd aangezien het alleen om injecties gaat. Dit vindt plaats op de poliklinische operatiekamer (POK). Aangezien de grotere spataderen vaak iets dieper in het been gelegen zijn en niet altijd zichtbaar, wordt er gebruik gemaakt van echografie om het vat in beeld te brengen en kan het verloop van de behandeling gecontroleerd worden. U hoeft hiervoor niet te worden opgenomen in het ziekenhuis. U neemt plaats op de behandeltafel en vervolgens worden de injecties geplaatst. Over het behandelde gebied kunnen dikke watten aangelegd worden om de ingespoten vloeistof op zijn plek te houden in het vat. Hierover heen trekt u de meegebrachte kous. Afhankelijk van uw situatie wordt er met u overlegd hoe lang u de kous draagt. Na de behandeling Als u wilt douchen, adviseren wij u om een vuilniszak om het been te doen en deze af te plakken. Het is verstandig om de eerste weken na de behandeling niet te zwemmen of een warm bad te nemen. Ook de sauna moet gedurende deze periode worden vermeden.
5
Bijwerkingen en mogelijke complicaties Bloeduitstorting (blauwe plek). Donkere verkleuring (pigmentatie) van de huid boven de behandelde spatader. Deze verkleuring verdwijnt meestal na verloop van tijd. Mensen met een donker huidtype hebben een grotere kans op blijvende pigmentatie. Mogelijke allergische reactie op het middel dat wordt ingespoten. Mogelijkheid dat de behandelde ader op den duur weer open gaat staan. Er kan een aderontsteking ontstaan. De huid wordt dan rood en voelt hard en/of warm aan. Dit kan pijnlijk zijn. Zolang u zich goed voelt en geen koorts heeft hoeft u geen contact op te nemen. Als u zich niet goed voelt en koorts ontwikkelt, dan neemt u contact op met de poli chirurgie. Bewegen Bewegen is goed, maar met mate. Vermijd de eerste week na de ingreep intensieve sporten, zoals: wielrennen, hardlopen of springsporten. Hierna mag u weer uw normale activiteiten hervatten. Pijn Het is mogelijk dat u pijn na de ingreep ervaart. U mag zo nodig vier keer daags 500 mg Paracetamol innemen. In geval van aanhoudende pijn in het been, ondanks gebruik van Paracetamol, of bij roodheid en/of zwelling van het behandelde been, neemt u contact op met de poli waar u bent geweest. Nazorg Een controle afspraak wordt meestal na zes weken gemaakt. Vragen Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen, stel ze dan gerust. Uw behandelaar wil ze graag beantwoorden. Polikliniek chirurgie Hardenberg, van maandag tot en met vrijdag van 9.00 tot 12.00 uur en van 14.00- 16.00 uur. (0523) 276310 In het weekend kunt U contact opnemen met de spoedeisende hulp in Hardenberg via de receptie van het ziekenhuis, 0523-276000. Belangrijk Bepaalde ingrepen aan spataderen worden niet vergoed door zorgverzekeraars. U kunt dit navragen bij uw eigen zorgverzekeraar.
6
7
8
