Gezondheidsenquête door middel van Interview België 2001 Deel 5 Medische Consumptie
IPH/EPI REPORTS nr 2002 - 22
Leuvenseweg 44 1000 Brussel Afdeling Epidemiologie Juliette Wytsmanstraat 14 1050 Brussel Tel : 02/642.57.94 e-mail :
[email protected] http://www.iph.fgov.be/epidemio/epinl/ index4.htm
Onderzoeksteam : Jamila Buziarsist Stefaan Demarest Lydia Gisle Jean Tafforeau Johan Van der Heyden Herman Van Oyen Met de medewerking van : Pieter-Jan Miermans Francis Sartor Logistieke steun : Monique Schoonenburg Véronique Verhocht
Nationaal Instituut voor de Statistiek : IPH/EPI REPORTS Nr 2002 - 22 Depotnummer: D/2002/2505/40
Gezondheidsenquête, België, 2001
Inhoudstafel
DEEL 1 : Blz.
Introductie ............................................................................................................ 8 Doel en opzet van de Gezondheidsenquête 2001 I. Inhoud van de bevraging ............................................................................. 8 II. Samenstelling van de steekproef ................................................................ 11 III. Actoren ........................................................................................................ 18 IV. Veldwerkorganisatie ................................................................................... 19 V. Netwerk enquêteurs ................................................................................... 21 VI. Kwaliteitsbewaking .....................................................................................25 VII. Participatiegraad.........................................................................................29 VIII. Wegingsfactoren .........................................................................................34 IX. Tabellen.......................................................................................................35 X. Studiepopulatie ...........................................................................................40
DEEL 2 : 1. Gezondheidstoestand .....................................................................................45 1.1. Subjectieve gezondheid ................................................................................................ 47 1.2. Lichamelijke gezondheid ............................................................................................. 81 1.2.1. Chronische aandoeningen ................................................................................................ 81 1.2.2. Acute aandoeningen ....................................................................................................... 237
1.3. Mentale gezondheid ................................................................................................... 305 1.4. Beperkingen en Participatieproblemen ......................................................................419
DEEL 3 : 2. Leefstijl ......................................................................................................... 623 2.1. Lichamelijke activiteit ................................................................................................ 625 2.2. Voeding ...................................................................................................................... 697 2.2.1. Voedingsstatus ............................................................................................................... 697 2.2.2. Voedingsgewoonten ....................................................................................................... 765
2.3. Gebruik van alcohol ................................................................................................... 875 2.4. Tabaksgebruik ............................................................................................................ 949 2.5. Gebruik van illegale drugs ........................................................................................ 1035 2.6. Gezondheid en seksualiteit ....................................................................................... 1079
Gezondheidsenquête, België, 2001
Inhoudstafel
Blz.
DEEL 4 : 3. Preventie ...................................................................................................... 1129 3.1. Vaccinatie bij volwassenen ........................................................................................ 1131 3.2. Cardiovasculaire preventie ........................................................................................ 1199 3.3. Vroegtijdige opsporing van diabetes ......................................................................... 1281 3.4. Vroegtijdige opsporing van borstkanker ................................................................... 1321 3.5. Vroegtijdige opsporing van baarmoederhalskanker ................................................. 1377
DEEL 5 : 4. Medische consumptie ................................................................................ 1403 4.1. Contacten met zorgverstrekkers ................................................................................ 1405 4.1.1. Contacten met de huisarts ............................................................................................. 1405 4.1.2. Contacten met de specialist .......................................................................................... 1529 4.1.3. Contacten met de spoedgevallendienst ........................................................................ 1623 4.1.4. Contatcten met de tandarts ........................................................................................... 1673 4.1.5. Contacten met paramedische zorgverstrekkers ............................................................ 1727
4.2. Opname in het ziekenhuis ........................................................................................ 1767 4.3. Gebruik van geneesmiddelen .................................................................................... 1853 4.4. Patiëntentevredenheid............................................................................................... 1987 4.5. Niet-conventionele geneeswijzen ............................................................................ 2083
DEEL 6 : 5. Gezondheid en samenleving ...................................................................... 2149 5.1. Toegankelijkheid van gezondheidszorgen ................................................................ 2151 5.2. Socio-economische verschillen in gezondheid ......................................................... 2197 5.3. Gezondheid en omgeving ........................................................................................ 2203 5.4. Ongevallen, verkeersveiligheid en geweld ............................................................... 2243 5.5. Sociale gezondheid................................................................................................... 2349 5.6. Sociale en preventieve diensten ................................................................................ 2419
Gezondheidsenquête, België, 2001
4.3. Gebruik van Geneesmiddelen
Gezondheidsenquête, België, 2001
Dit onderzoek wordt uitgevoerd op initiatief van : M. AELVOET Minister van Consumentenzaken, Volksgezondheid en Leefmilieu J. CHABERT Minister van Openbare Werken, Vervoer, Brandbestrijding en Dringende Medische Hulp van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest T. DETIENNE Minister van Sociale Aangelegenheden en Gezondheid van het Waals Gewest D. GOSUIN Minister van Leefmilieu en Waterbeleid, Natuurbehoud, Openbare Netheid en Buitenlandse Handel van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest N. MARECHAL Minister van Jeugdhulp en Gezondheid van de Franse Gemeenschap H. NIESSEN Minister van Jeugd en Gezin, Monumenten en Landschappen, Gezondheid en Sociale Zaken van de Duitstalige Gemeenschap F. VANDENBROUCKE Minister van Sociale Zaken en Pensioenen M. VOGELS Minister van Welzijn, Gezondheid en Gelijke Kansen van de Vlaamse Gemeenschap.
Gezondheidsenquête, België, 2001
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
4.3. Gebruik van geneesmiddelen
Gezondheidstoestand Contacten met Zorgverstrekkers Leefstijl Opname in het Ziekenhuis Preventie Gebruik van Geneesmiddelen Medische Consumptie Gezondheid en Samenleving
Patiëntentevredenheid
Niet Voorgeschreven Geneesmiddelen Voorgeschreven Geneesmiddelen
Niet-Conventionele Geneeswijzen
I. Samenvatting en conclusies Geneesmiddelen vormen een belangrijk instrument in de controle van ziekten en aandoeningen, maar overconsumptie leidt tot extra kosten en vermijdbare ongewenste effecten. Om een goede kwaliteit te verzekeren van het gebruik van geneesmiddelen is informatie nodig over de grootteorde van het gebruik van geneesmiddelen. Informatie over eventueel ondergebruik van bepaalde essentiële geneesmiddelen kan financiële drempels bij sommige kwetsbare groepen in de samenleving in het licht stellen. Het is ook belangrijk om groepen te identificeren waarbij een problematisch gebruik van geneesmiddelen voorkomt. Een gezondheidsenquête is een aanvullend instrument aan andere gegevensbronnen die informatie verstrekken over het gebruik van geneesmiddelen omdat zij informatie verschaft over het eigenlijk gebruik – niet het voorschrijven – van geneesmiddelen, ook gegevens bezorgt over niet voorgeschreven en niet terugbetaalbare geneesmiddelen en toelaat het gebruik van geneesmiddelen te bestuderen in functie van socio-demografische en gezondheidsgerelateerde factoren. Gebruik van voorgeschreven geneesmiddelen Ongeveer de helft van de bevolking geeft aan in de afgelopen 2 weken een voorgeschreven geneesmiddel te hebben gebruikt. Vrouwen gebruiken vaker een voorgeschreven geneesmiddelen dan mannen. Bij kinderen gaat het vooral om geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep en keelpijn en bij volwassen mannen (1564 jaar) om geneesmiddelen voor hart en bloedvaten of bloeddruk en pijnstillers. Bij volwassen vrouwen (1564 jaar) zijn anticonceptiva en hormonen tijdens de menopauze – naargelang de leeftijdsgroep – de belangrijkste voorgeschreven geneesmiddelen. Bij 65-plussers valt vooral bij vrouwen het hoog gebruik van geneesmiddelen tegen gewrichtspijnen en slaapmiddelen op.
1853
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Gezondheidsenquête, België, 2001
Het gebruik van slaapmiddelen, hormonen tijdens de menopauze en pijnstillers is in 2001 significant gestegen t.o.v. 1997. Het gebruik van antibiotica is tussen 1997 en 2001 stabiel gebleven en in het Waals Gewest zelfs significant gedaald. In het Vlaams en Brussels Gewest noteren we een stijging van het gebruik van voorgeschreven geneesmiddelen tegen astma en allergie bij kinderen (vooral jongens). Een hogere opleiding is geassocieerd met een lager gebruik van voorgeschreven geneesmiddelen, maar dit verschil kan grotendeels verklaard worden doordat de gezondheidstoestand van lager opgeleiden in regel slechter is dan bij hoger opgeleiden. Het gebruik van voorgeschreven geneesmiddelen ligt hoger in het Waals Gewest dan in het Vlaams Gewest. In het Vlaams Gewest is het globaal gebruik van voorgeschreven geneesmiddelen in 2001 echter gestegen t.o.v. 1997 terwijl dit in Brussel en Wallonië niet het geval is. Een specifieke studie bij 45 tot 64-jarigen brengt het geneesmiddelengebruik in deze groep meer gedetailleerd in kaart. Betablokkers zijn hier zowel bij mannen als bij vrouwen de meest gebruikte groep voorgeschreven geneesmiddelen. Opmerkelijk is het groot aantal personen (vooral mannen) dat op hypolipemiërende geneesmiddelen staat en het aanzienlijk gebruik van psycholeptica (vooral benzodiazepines), antiinflammatoire en anti-reumatische producten en psycho-analeptica (vooral anti-depressiva) bij vrouwen. De resultaten wijzen ook op een veelvuldig gebruik van verschillende voorgeschreven geneesmiddelen samen. Twee op de vijf 45 tot 64-jarigen rapporteert het gebruik van voorgeschreven geneesmiddelen in de afgelopen 24 uur. Van deze groep gebruikte 13% 5 of meer verschillende geneesmiddelen. Dit percentage loopt in het Waals Gewest zelfs op tot 20%. Gebruik van niet voorgeschreven geneesmiddelen Iets meer dan een kwart van de bevolking geeft aan in de afgelopen 2 weken een niet voorgeschreven geneesmiddel te hebben gebruikt. Vrouwen gebruiken vaker niet voorgeschreven geneesmiddelen dan mannen. Bij kinderen gaat het vooral om geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep en keelpijn. Bij volwassenen (vrouwen zowel als mannen, jongere zowel als oudere leeftijdsgroepen) vormen pijn- en koortswerende middelen de belangrijkste groep niet voorgeschreven geneesmiddelen. Een hogere opleiding is duidelijk geassocieerd met een hoger gebruik van niet voorgeschreven geneesmiddelen. Het gebruik van niet voorgeschreven geneesmiddelen ligt hoger in het Brussels en Waals Gewest dan in het Vlaams Gewest. T.o.v. 1997 stellen we in 2001 een daling van het gebruik van niet voorgeschreven geneesmiddelen vast. Het gaat vooral om een daling van het gebruik van niet voorgeschreven geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep en keelpijn. In het Waals Gewest wordt deze daling niet geobserveerd. Conclusies • Uit de resultaten van de specifieke vraagstelling voor 45 tot 64 jarigen weerhouden we een te hoog gebruik van benzodiazepines. Blijvende inspanningen zijn nodig om de gebruikers te wijzen op het belangrijk gewenningseffect dat deze geneesmiddelen veroorzaken. Wellicht zijn er ook andere factoren die het hoog gebruik van benzodiazepines verklaren, maar het is duidelijk dat het gebruik van deze geneesmiddelen nog steeds te veel gebanaliseerd wordt. • Het gebruik van anti-depressiva ligt hoger bij vrouwen dan bij mannen, maar is ook bij mannen van ouder dan 65 jaar sterk toegenomen. Het gebruik van dit soort geneesmiddelen is belangrijk om volgen, omdat dit een goede indicator is van het individueel welbevinden (stress, werkomstandigheden, sociaal leven, levenskwaliteit,…).
1854
Gezondheidsenquête, België, 2001
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
• De toename van het gebruik van geneesmiddelen tegen astma en allergie bij kinderen, die vastgesteld wordt in het Vlaams en Brussels Gewest, doet de vraag rijzen naar de rol van luchtpollutie, eetgewoonten, enz. Verschillen tussen gewesten, provincies, steden… moeten in de toekomst zeker verder gevolgd worden. • Het gebruik van antibiotica is tussen 1997 en 2001 relatief stabiel gebleven en in het Waals Gewest zelfs significant gedaald. Deze vaststelling kan de inspanningen die geleverd werden om de huisartsen en het grote publiek via voorlichtingsprogramma’s te sensibiliseren voor een correct gebruik van antibiotica enkel verder aanmoedigen. • Het hoog gebruik van hormonale therapie bij vrouwen is conform met de huidige richtlijnen ter zake. Zeer recente studies hebben echter gewezen op de belangrijke cardiovasculaire complicaties en de hogere kans op borstkanker die het gebruik van hormonen tijdens de menopauze met zich meebrengt, waardoor de richtlijnen in de nabije toekomst ongetwijfeld zullen worden herzien. • Meer dan een kwart van de bevolking geeft aan in de afgelopen 2 weken een geneesmiddel te hebben ingenomen zonder voorschrift. In België is het inderdaad mogelijk om vrij autonoom beslissen over het gebruik van heel wat geneesmiddelen en zo zelf zijn/haar “kleine kwalen” aan te pakken. Dat personen autonoom hun gezondheidsproblemen kunnen aanpakken is positief. Dit betekent echter ook dat het erg belangrijk is om het grote publiek grondig voor te lichten over een correct gebruik van geneesmiddelen. Deze voorlichting dient reeds te starten in de school. Ook de essentiële rol van de apotheker als eerstelijnsgezondheidswerker dient in dit verband nog eens benadrukt te worden. • De daling van het gebruik van niet voorgeschreven geneesmiddelen is mogelijk toe te schrijven aan de stijgende kost van de medicatie. Vergeten we niet dat er bijna geen prijzencontrole is voor deze niet voorgeschreven geneesmiddelen, waarvoor het RIZIV budget niet tussenkomt. De gemiddelde prijs van deze geneesmiddelen is over de jaren belangrijk gestegen. Vermits ze in principe tegen minder ernstige kwalen worden gebruikt, wordt er bij stijgende kosten en levensduurte minder naar gegrepen.
II. Inleiding Geneesmiddelen voorkomen en behandelen ziekten. Ze kunnen het welzijn van de patiënt bevorderen en de globale levenskwaliteit van de bevolking verbeteren. Toch zijn er ook negatieve aspecten aan het gebruik van geneesmiddelen. Daarbij dient vooral gewezen te worden op het optreden van ongewenste neveneffecten en de kosten die het gebruik van geneesmiddelen op het niveau van de maatschappij met zich meebrengt. Deze kosten zijn in de afgelopen jaren sterk toegenomen. Verschillende factoren spelen daarbij een rol: de veroudering van de bevolking, toenemende chronische gezondheidsproblemen zoals diabetes, hypertensie en astma, de wetenschappelijke vooruitgang, de verbetering van de levenskwaliteit (1). Ook informatie over eventueel ondergebruik van bepaalde essentiële geneesmiddelen is relevant. Daarbij gaat het in de eerste plaats om financiële drempels bij sommige kwetsbare groepen in de samenleving. Het is duidelijk dat onder die voorwaarden een rationeel gebruik van geneesmiddelen een essentiële doelstelling moet zijn voor het beleid. Om een goede kwaliteit te verzekeren van het gebruik van geneesmiddelen is informatie nodig over de grootte-orde van het gebruik van geneesmiddelen en de kosten die dit met zich meebrengt. Het is ook belangrijk om groepen te identificeren waarbij een problematisch gebruik van geneesmiddelen voorkomt. Het aantal gebruikers van een geneesmiddel is verder van belang om de veiligheid van een geneesmiddel te evalueren. Voor de studie van het gebruik van geneesmiddelen is het essentieel om over een gestandaardiseerd en gevalideerd classificatiesysteem te beschikken. Op basis van de “European Pharmaceutical market Research Association” (EPhMRA) classificatie werd in de jaren ’70 in Noorwegen een systeem ontwikkeld gekend als de Anatomical Therapeutical Chemical (ATC) classificatie (2). Deze classificatie werd in de jaren daarop verder uitgebreid tot het ATC/DDD systeem. DDD is de afkorting is van Defined Daily Dose: een technische meeteenheid voor onderzoek. 1855
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Gezondheidsenquête, België, 2001
In 1997 werd het ATC/DDD systeem door het WHO Regional Office for Europe aanbevolen voor internationale studies. In 1996 werd deze classificatie ook door de WHO Headquarters in Genève erkend als internationale standaard voor studies i.v.m. geneesmiddelengebruik. In het ATC-classificatiesysteem worden de geneesmiddelen onderverdeeld in groepen naargelang het orgaan of het systeem waarop ze werkzaam zijn en hun chemische, farmacologische en therapeutische eigenschappen. De geneesmiddelen worden onderverdeeld in 14 hoofdgroepen (1ste niveau), met 2 therapeutische/farmacologische subgroepen (2de en 3de niveau). Het 4de niveau is een therapeutische/farmacologische/chemische subgroep en het 5de niveau is een chemische substantie. In België heeft elk geregistreerde farmaceutische specialiteit een CNK-code (Code National/Nationale Kode). Deze code, die op de verpakking staat aangegeven, bestaat uit 7 cijfers en laat toe de specialiteitsnaam, de toedieningsvorm en de doseringseenheid te identificeren. De CNK-code is geen gestructureerde classificatie, maar het is mogelijk om op basis van de CNK-code naar de overeenkomstige ATC-code over te gaan. Informatie over het gebruik van geneesmiddelen is in België beschikbaar via enkele belangrijke bronnen. In de eerste plaats kunnen we hiervoor terugvallen op het RIZIV, dat gegevens heeft over de terugbetalingen van geneesmiddelen in het kader van de ziekte en invaliditeitsverzekering. Ook de verkoopscijfers van de farmaceutische industrie zijn een belangrijke bron van informatie. Deze zijn beschikbaar via het Ministerie van Economische Zaken en de geneesmiddelen industrie (AVGI, IMS). Uiteraard gaat het hier om algemene gegevens op populatieniveau. Met het oog op het kwalitatief evalueren van het voorschriftgedrag werd in België begin 1996 gestart met een gegevensverzameling over de terugbetaalde farmaceutische verstrekkingen welke via de officina’s worden afgeleverd: het project Farmanet (3). Farmanet is opgezet om de voorschrijvers gegevens aan te bieden waarmee ze het eigen voorschrijfgedrag kunnen volgen en evalueren. Anderzijds is het ook een nieuwe informatiebron over de geneesmiddelensector. Dank zij Farmanet beschikt de openbare sector over gegevens betreffende het volume van de voorgeschreven geneesmiddelen en het profiel van de voorschrijver. De beschikbare gegevens over het gebruik en vooral ook de kosten van geneesmiddelen worden onder meer door het Belgisch Instituut voor Gezondheidseconomie (BIGE) geanalyseerd. Het Instituut voor Farmacoepidemiologie van België (IFEB) analyseert vooral de volumes, volgens een epidemiologische methode. De resultaten hiervan worden in hun publicaties gerapporteerd. Het gebruik van geneesmiddelen komt ook aan bod in diverse onderzoeksprojecten zoals bijvoorbeeld de BIRNH (4) en het onderzoek over de getrouwheid van de patiënt aan de huisarts en het gebruik van de gezondheidszorg (5). Naast al deze gegevensbronnen is een gezondheidsenquête een belangrijk aanvullend instrument. In tegenstelling tot de verkoopscijfers en Farmanet, die zich beperken tot gegevens op het niveau van de totale populatie of gegevens per voorschrijver, verschaft een gezondheidsenquête informatie over het gebruik van geneesmiddelen op het niveau van het individu. Dit betekent dat de gegevens kunnen voorgesteld worden in functie van een groot aantal andere socio-demografische factoren. Dit is ook interessant vanuit medisch sociologisch standpunt. Het gebruik van geneesmiddelen is één van de componenten van de manier waarop mensen omgaan met gezondheidsproblemen en is een belangrijke indicator van de houding van mensen t.o.v. het gezondheidssysteem. Verder biedt een gezondheidsenquête de mogelijkheid om gebruikers en nietgebruikers met elkaar te vergelijken. Belangrijk punt ook in een gezondheidsenquête is dat het gaat om het eigenlijk gebruik van geneesmiddelen en niet over het voorschrijven van medicatie. Daarbij kan ook gepeild worden naar het gebruik van niet voorgeschreven en niet terugbetaalbare medicatie, magistraal voorgeschreven geneesmiddelen, homeopathische en kruidengeneesmiddelen, informatie die bijvoorbeeld niet aan bod komt in de Farmanetgegevens. Tot slot biedt een gezondheidsenquête de mogelijkheid om - in de mate dat in verschillende landen dezelfde vraagstelling gehanteerd wordt - internationale vergelijkingen te maken omtrent het gebruik van geneesmiddelen en informatie te ver.
1856
Gezondheidsenquête, België, 2001
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
III. Vragen In de vragenlijst van de gezondheidsenquête wordt gespecificeerd dat het gaat over het gebruik van “alle soorten geneesmiddelen, ook homeopathische producten, kruidengeneesmiddelen, magistrale bereidingen, vitaminen en mineralen, slaap- en kalmeermiddelen, de pil, zalven, inspuitingen, hoestsiropen, zuigtabletten voor de keel, enz.”. De eerste drie vragen in de gezondheidsenquête betreffen het gebruik van voorgeschreven geneesmiddelen. DR01. Heeft u in de voorbije 2 weken, die gisteren afliepen, geneesmiddelen gebruikt die voorgeschreven waren door een arts? DR02. Wanneer heeft u voor het laatst voorgeschreven geneesmiddelen gebruikt? DR03. Om welke geneesmiddelen ging het? Daarbij worden één voor één de volgende categorieën overlopen: • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •
Geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep, keelpijn, enz. Geneesmiddelen of zalven tegen reuma, gewrichtspijnen, enz. Andere pijn- en koortswerende middelen Versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen, tonica Geneesmiddelen voor hart en bloedvaten of bloeddruk Geneesmiddelen voor het verbeteren van de hersendoorbloeding Waterafdrijvende middelen Laxeermiddelen (voor de stoelgang) Geneesmiddelen tegen maag- en darmklachten Slaapmiddelen Geneesmiddelen tegen depressie Kalmeermiddelen en andere middelen voor de zenuwen Antibiotica Geneesmiddelen voor lokale behandeling van de huid (bij acné, eczeem, jeuk, schilfertjes, wonden) Geneesmiddelen tegen allergie Geneesmiddelen tegen astma Anticonceptiva (de pil, de prikpil) Hormonen tijdens de menopauze Tabletten tegen suikerziekte Injecties tegen suikerziekte Geneesmiddelen tegen epilepsie (stuipen) Geneesmiddelen tegen de ziekte van Parkinson Geneesmiddelen voor de ogen (zalf, druppels) Geneesmiddelen om te vermageren Homeopathische geneesmiddelen Kruidengeneesmiddelen Andere geneesmiddelen, verklaar nader Soort geneesmiddel onbekend
1857
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Gezondheidsenquête, België, 2001
Deze lijst is gebaseerd op de lijst die gehanteerd wordt in de Nederlandse CBS-gezondheidsenquête. Bij de analyse van de resultaten bleek dat 2 belangrijke categorieën geneesmiddelen niet in deze lijst opgenomen zijn: cholesterolverlagende geneesmiddelen en geneesmiddelen voor schildklierlijden. Deze categorieën werden gecreëerd op basis van de antwoorden in de categorie “Andere geneesmiddelen”. Wellicht moet hierbij rekening gehouden worden met een onderrapportering t.o.v. de andere categorieën. De volgende 3 vragen betreffen niet voorgeschreven geneesmiddelen. DR04. Heeft u in de voorbije 2 weken, die gisteren afliepen, geneesmiddelen gebruikt die niet door een arts voorgeschreven waren? DR05. Wanneer heeft u voor het laatst niet voorgeschreven geneesmiddelen gebruikt? DR06. Om welke geneesmiddelen ging het? Daarbij worden één voor één de volgende categorieën overlopen: • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •
Geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep, keelpijn, enz. Geneesmiddelen of zalven tegen reuma, gewrichtspijnen, enz. Andere pijn- en koortswerende middelen Versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen, tonica Geneesmiddelen voor hart en bloedvaten of bloeddruk Geneesmiddelen voor het verbeteren van de hersendoorbloeding Waterafdrijvende middelen Laxeermiddelen (voor de stoelgang) Geneesmiddelen tegen maag- en darmklachten Slaapmiddelen Kalmeermiddelen en andere middelen voor de zenuwen Geneesmiddelen voor lokale behandeling van de huid (bij acné, eczeem, jeuk, schilfertjes, wonden) Geneesmiddelen tegen allergie Geneesmiddelen tegen astma Geneesmiddelen voor de ogen (zalf, druppels) Geneesmiddelen om te vermageren Homeopathische geneesmiddelen Kruidengeneesmiddelen Andere geneesmiddelen, verklaar nader Soort geneesmiddel onbekend
Voor de personen tussen 45 en 64 jaar was in de gezondheidsenquête 2001 een bijkomende procedure voorzien. Het instrument daartoe werd ontwikkeld in samenwerking met het Instituut voor Farmacoepidemiologie van België (IFEB). De vragen zijn gebaseerd op vragen die gehanteerd worden in de Finse nationale gezondheidsenquête. Aan de ondervraagde persoon werd gevraagd om aan de enquêteur alle geneesmiddelen te tonen die in de afgelopen 24 uur gebruikt waren. Deze geneesmiddelen werden genoteerd (indien mogelijk met de CNK-code) en voor elk geneesmiddel werden 2 bijkomende vragen gesteld. DR0803. Werd het geneesmiddel voorgeschreven? DR0804. Gebruikt u het geneesmiddel regelmatig, tijdelijk of indien nodig?
1858
Gezondheidsenquête, België, 2001
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Deze manier van werken liet toe om belangrijke aanvullende informatie te bekomen over het gebruik van specifieke geneesmiddelen en geneesmiddelengroepen en het gelijktijdig gebruik van meerdere geneesmiddelen. Aangezien het in de eerste plaats de bedoeling was om de haalbaarheid van een nieuwe procedure voor het verzamelen van gegevens over het gebruik van geneesmiddelen op het niveau van de hele bevolking bij een volgende enquête uit te testen, werd deze bijkomende procedure enkel toegepast voor een subgroep van respondenten, i.c. personen tussen 45 en 64 jaar. In deze leeftijdsgroep worden voldoende geneesmiddelen ingenomen opdat de nieuwe procedure kon uitgetest worden. Anderzijds is het gebruik van geneesmiddelen er beduidend minder dan bij 65-plussers, waar het uittesten van deze procedure had kunnen leiden tot een belangrijke overlast tijdens de bevraging. Het gevolg van de selectie van deze leeftijdsgroep is uiteraard dat de overeenkomstige indicatoren enkel beschikbaar zijn voor deze leeftijdsgroep.
IV. Indicatoren Indicatoren worden opgesplitst in indicatoren met betrekking tot het gebruik van voorgeschreven geneesmiddelen en indicatoren i.v.m. niet voorgeschreven geneesmiddelen. De beleidsrelevantie van dit onderscheid is duidelijk: ingeval van voorgeschreven geneesmiddelen dienen beleidsinitiatieven zich zowel te richten naar zorgverstrekkers als naar patiënten (zie b.v. de campagnes voor een beter rationeel antibioticagebruik), bij niet voorgeschreven geneesmiddelen volstaat het de algemene populatie te bereiken. Het onderscheid tussen voorgeschreven en voorgeschreven geneesmiddelen is anderzijds niet steeds eenduidig. Niet alles wat voorgeschreven wordt is daarom voorschriftplichtig en ook niet potentieel actiever. Heel wat artsen schrijven voorschriftvrije geneesmiddelen voor. Ook moet opgemerkt worden dat voorgeschreven niet gelijk staat met terugbetaling en impact op het RIZIV budget. Voorgeschreven geneesmiddelen Voor de algemene populatie worden 2 indicatoren voorgesteld. - Percentage personen dat in de afgelopen 2 weken een voorgeschreven geneesmiddel gebruikte. - Percentage personen dat in de afgelopen 2 weken een voorgeschreven geneesmiddelen gebruikte, per categorie geneesmiddelen (zie hierboven vermelde lijst). Voor de leeftijdsgroep 45-64 jaar worden 5 bijkomende indicatoren voorgesteld. - Percentage personen dat in de afgelopen 24 uur een voorgeschreven geneesmiddel gebruikte. - Gemiddeld aantal gebruikte voorgeschreven geneesmiddelen in de afgelopen 24 uur (t.o.v. personen die minstens 1 geneesmiddel gebruikten). - Percentage personen die in afgelopen 24 uur 5 of meer voorgeschreven geneesmiddelen gebruikten (t.o.v. personen die minstens 1 geneesmiddel gebruikten). - Percentage personen dat in de afgelopen 24 uur een voorgeschreven geneesmiddelen gebruikte, per ATC hoofdgroep. - Percentage personen dat in de afgelopen 24 uur een voorgeschreven geneesmiddelen gebruikte, per ATC subgroep.
1859
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Gezondheidsenquête, België, 2001
Niet voorgeschreven geneesmiddelen In de resultaten die hier worden voorgesteld beperken we ons tot 2 indicatoren voor de algemene populatie. - Percentage personen dat in de afgelopen 2 weken een niet voorgeschreven geneesmiddel gebruikte. - Percentage personen dat in de afgelopen 2 weken een niet voorgeschreven geneesmiddelen gebruikte, per categorie geneesmiddelen (zie hierboven vermelde lijst).
1860
Gezondheidsenquête, België, 2001
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
V. Resultaten V.1. België Voorgeschreven geneesmiddelen V.1.1. Gebruikers van voorgeschreven geneesmiddelen in afgelopen 2 weken (dr01_1) Iets minder dan de helft (47%) van de bevolking geeft aan in de afgelopen 2 weken een voorgeschreven geneesmiddel te hebben gebruikt. Bij vrouwen ligt dat percentage significant hoger (55%) dan bij mannen (39%). Dit verschil kan gedeeltelijk verklaard worden door het gebruik van anticonceptiva en/of geneesmiddelen voor de behandeling van de menopauze. Het percentage personen dat in de afgelopen 2 weken een voorgeschreven geneesmiddel gebruikte, neemt sterk toe met de leeftijd (Figuur 4.3.1.1), van 22% in de leeftijdsgroep 0-14 jaar tot 89% bij 75-plussers. Bij mannen stijgt het vooral vanaf de leeftijd 45 jaar. Bij vrouwen zien we een eerste sterke stijging vanaf de leeftijdsgroep van 15 jaar. Deze stijging heeft ongetwijfeld te maken met het gebruik van anticonceptiva dat doorgaans in deze leeftijdsperiode een aanvang neemt. Een tweede stijging van het gebruik van voorgeschreven geneesmiddelen bij vrouwen zien we vanaf de leeftijd van 45 jaar. Figuur 4.3.1.1 :
Percentage (%) van de bevolking dat in het afgelopen 2 weken een voorgeschreven geneesmiddel gebruikte, volgens leeftijd en geslacht, Gezondheidsenquête, België, 2001.
Indicator dr01_1 BE
%
%
100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0
100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 0-14 15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75 +
Mannen
0-14
15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75 +
Vrouwen
Een hogere opleiding is geassocieerd met een lagere proportie gebruikers van voorgeschreven geneesmiddelen. Personen met enkel een opleiding lager onderwijs rapporteren in 70% van de gevallen het gebruik van een geneesmiddel in de afgelopen 2 weken, bij de hoogst opgeleiden bedraagt dit percentage 39%. Dit verschil blijft significant na correctie voor leeftijd en geslacht, maar verdwijnt als we ook rekening houden met de gezondheidstoestand. Dit betekent dus dat het hoger aantal gebruikers van voorgeschreven geneesmiddelen bij lager opgeleiden kan verklaard worden doordat de gezondheidstoestand van lager opgeleiden in regel slechter is dan bij de hoger opgeleiden. Er worden voor deze indicator geen significante verschillen vastgesteld in functie van de urbanisatiegraad. Na correctie voor leeftijd en geslacht ligt het aantal gebruikers van geneesmiddelen iets hoger in het Waals Gewest dan in het Vlaams Gewest (odds ratio 1.2; 95% BI 1.0-1.3).
1861
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Gezondheidsenquête, België, 2001
De vergelijking tussen 2001 en 1997 kan niet onmiddellijk gemaakt worden omdat in 1997 het gebruik van anticonceptiva niet in rekening gebracht werd. Als we echter in de gegevens van 2001 vrouwen die enkel het gebruik van anticonceptiva rapporteren samen beschouwen met de personen die geen geneesmiddelen gebruikten, blijkt het percentage gebruikers van voorgeschreven geneesmiddelen in 2001 toch nog hoger (45%) te liggen dan in 1997 (41%). Na correctie voor leeftijd en geslacht is het verschil echter niet significant. Toch noteren we hier een belangrijk verschil tussen de regio’s. In het Vlaams Gewest is er wel degelijk een lichte, maar significante stijging van het percentage gebruikers van voorgeschreven geneesmiddelen (odds ratio 1,2; 95% BI 1,0-1,4), terwijl dit in de andere 2 gewesten niet het geval is. V.1.2. Gebruikers van voorgeschreven geneesmiddelen in afgelopen 2 weken, per categorie (dr03_1) We bespreken kort hier kort de belangrijkste resultaten. Een volledig overzicht in tabelvorm is te vinden in de basistabellen op het eind van deze module. In de leeftijdsgroep tussen 0 en 14 jaar gebruikten 9% van de jongens en 10% van de meisjes in de afgelopen 2 weken een voorgeschreven geneesmiddel tegen hoest, verkoudheid, griep of keelpijn. Vermeldenswaardig is ook dat 5% van de jongens in de afgelopen 2 weken een voorgeschreven geneesmiddel innam tegen allergie en dat 4% van alle ondervraagden in de categorie 0-14 jaar (zowel jongens als meisjes) een antibioticum gebruikte. Van de volwassen mannelijke bevolking tussen 15 en 64 jaar geeft 11% aan in de afgelopen 2 weken een geneesmiddel voor hart en bloedvaten of bloeddruk te hebben gebruikt. 6% vermeldt het gebruik van pijn- en koortswerende middelen, 5% het gebruik van geneesmiddelen of zalven tegen reuma en gewrichtspijnen, en 5% het gebruik van geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep en keelpijn. Bij vrouwen tussen de 15 en 64 jaar rapporteert 15% het gebruik van orale anticonceptiva. 10% vermeldt het gebruik van pijn- en koortswerende middelen, 7% het gebruik van geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep en keelpijn en 6% het gebruik van geneesmiddelen of zalven tegen reuma en gewrichtspijnen. Ook het gebruik van hormonen tijdens de menopauze is aanzienlijk. In de leeftijdsgroepen 45-54 jaar en 55-64 jaar rapporteren respectievelijk 18% en 23% van de vrouwen dat ze in de afgelopen 2 weken zo’n geneesmiddelen hebben ingenomen. Bij mannen van 65 jaar en ouder heeft 56% in de afgelopen 2 weken geneesmiddelen gebruikt voor hart en bloedvaten of bloeddruk. Bij vrouwen in deze leeftijdscategorie is dit zelfs 58%. Ook geneesmiddelen of zalven tegen reuma en gewrichtspijnen (15% bij mannen, 28% bij vrouwen) en slaapmiddelen (15% bij mannen, 27% bij vrouwen) scoren hoog.
1862
Gezondheidsenquête, België, 2001
Tabel 4.3.1.1 :
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Vergelijking tussen het gebruik van voorgeschreven geneesmiddelen, per categorie, tussen 2001 en 1997 na correctie voor leeftijd en geslacht, Gezondheidsenquête, België, 2001.
Significant hoger gebruik in 2001 t.o.v. 1997 Andere pijn- en koortswerende middelen dan deze vermeld hieronder (*) Versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen, tonica Waterafdrijvende middelen Geneesmiddelen tegen maag- en darmklachten Slaapmiddelen Hormonen tijdens de menopauze Geen significant verschil tussen 2001 en 1997 Geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep, keelpijn, enz. (*) Geneesmiddelen of zalven tegen reuma, gewrichtspijnen, enz. (*) Geneesmiddelen voor hart en bloedvaten of bloeddruk Geneesmiddelen voor het verbeteren van de hersendoorbloeding Laxeermiddelen (voor de stoelgang) Kalmeermiddelen en andere middelen voor de zenuwen Geneesmiddelen tegen depressie Antibiotica Geneesmiddelen voor lokale behandeling van de huid Geneesmiddelen tegen allergie Geneesmiddelen tegen astma Geneesmiddelen bij suikerziekte Geneesmiddelen tegen epilepsie (stuipen) Geneesmiddelen tegen de ziekte van Parkinson Geneesmiddelen voor de ogen (zalf, druppels) Geneesmiddelen om te vermageren Homeopathische geneesmiddelen Geen informatie Anticonceptiva Cholesterolverlagende geneesmiddelen Geneesmiddelen bij schildklierlijden Kruidengeneesmiddelen
Tabel 4.3.1.1 geeft verschillen aan in het gebruik van voorgeschreven geneesmiddelen per categorie tussen 2001 en 1997, gecorrigeerd voor leeftijd en geslacht. Voor geen enkel groep geneesmiddelen was het gebruik in 2001 significant lager dan in 1997. Voor 7 categorieën geneesmiddelen lag het hoger. Bijkomende indicatoren voor de leeftijdsgroep 45-64 jaar V.1.3. Gebruikers van voorgeschreven geneesmiddelen in afgelopen 24 uur (dr08_1) 44% van de personen in deze leeftijdsgroep rapporteert het gebruik van een voorgeschreven geneesmiddel in de afgelopen 24 uur. Wanneer we deze indicator analyseren in functie van de achtergrondkenmerken van de respondenten, zien we dezelfde verschillen als bij het aantal gebruikers van een voorgeschreven geneesmiddel in de afgelopen 2 weken: een hoger percentage bij vrouwen, bij ouderen, bij lager opgeleiden en in het Waals Gewest.
1863
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Gezondheidsenquête, België, 2001
V.1.4. Aantal voorgeschreven geneesmiddelen gebruikt in de afgelopen 24 uur (dr08_2) Het aantal geneesmiddelen dat personen tussen 45 en 64 jaar gemiddeld innemen is 2,5. Het gaat hier om een gemiddelde t.o.v. alle personen die minstens 1 geneesmiddel gebruikten. Dit gemiddelde is gelijk voor mannen en vrouwen en voor de vermelde leeftijdsgroep kan ook geen verschil in functie van de leeftijd worden aangetoond. Opleiding en urbanisatiegraad zijn geen significante determinanten. Daarentegen wordt wel een belangrijk verschil genoteerd tussen enerzijds het Waals Gewest (2,9) en anderzijds het Vlaams (2,3) en Brussels Gewest (2,5). Na correctie voor leeftijd en geslacht blijft het verschil tussen het Waals Gewest en het Vlaams en Brussels Gewest significant. V.1.5. Gebruikers van 5 of meer voorgeschreven geneesmiddelen in de afgelopen 24 uur (dr08_3) Van de personen tussen 45 en 64 jaar die de afgelopen 24 uur een geneesmiddel innamen, heeft 13% minstens 5 verschillende voorgeschreven geneesmiddelen gebruikt. Dit percentage is gelijk voor mannen en vrouwen en voor de vermelde leeftijdsgroep kan ook geen verschil in functie van de leeftijd worden aangetoond. Net zoals voor de vorige indicator zijn opleiding en urbanisatiegraad geen significante determinanten. Ook hier zien we echter een markant verschil tussen enerzijds het Waals Gewest (21%) en anderzijds het Vlaams Gewest (10%) en het Brussels Gewest (11%), een verschil dat sterk significant blijft na correctie voor leeftijd en geslacht met odds ratio’s van respectievelijk 2,4 (95% BI 1,5-3,8) en 2,0 (95% BI 1,2-2,4). V.1.6. Gebruik van voorgeschreven geneesmiddelen in afgelopen 24 uur (per ATC-hoofdgroep) (dr08_4) We bespreken kort hier kort de belangrijkste resultaten. Een volledig overzicht in tabelvorm is te vinden in de basistabellen op het eind van deze module. Bijna een kwart (23%) van de mannen tussen 45 en 64 jaar rapporteert het gebruik van een voorgeschreven cardiovasculair geneesmiddel (ATC-groep C) in de afgelopen 24 uur. Eén op de 10 personen heeft een geneesmiddel ingenomen i.v.m. het zenuwstelsel (ATC-groep N). Verder volgen in dalende frequentie: geneesmiddelen i.v.m. het spijsverteringsstelsel en metabolisme (ATC-groep A; 8%), geneesmiddelen i.v.m. bloed en bloedvormende organen (ATC-groep B; 7%), geneesmiddelen i.v.m. het locomotorisch systeem (ATC-groep M; 7%) en geneesmiddelen i.v.m. het ademhalingsstelsel (ATC-groep R; 5%). Ook bij vrouwen staan cardiovasculaire geneesmiddelen bovenaan de lijst (21%). In dalende frequentie volgen hierop geneesmiddelen i.v.m. het zenuwstelsel (ATC-groep N; 15%); urogenitale geneesmiddelen (ATC-groep G, 14%), geneesmiddelen i.v.m. het spijsverteringsstelsel en metabolisme (ATC-groep A; 10%), geneesmiddelen i.v.m. het locomotorisch systeem (ATC-groep M; 8%) en systemische hormoonpreparaten, uitgezonderd geslachtshormonen (ATC-groep H; 5%). V.1.7. Gebruik van voorgeschreven geneesmiddelen in afgelopen 24 uur (per ATC-subgroep) (dr08_5) De analyse in functie van de ATC-subgroep laat toe om meer inzicht te verwerven in de specifieke producten die worden gebruikt. We bespreken kort hier kort de belangrijkste resultaten. Een volledig overzicht in tabelvorm is te vinden in de basistabellen op het eind van deze module.
1864
Gezondheidsenquête, België, 2001
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Bij mannen tussen de 45 en 64 jaar is de ATC subgroep die de lijst aanvoert deze van de betablokkers (C07). Een op 10 mannen tussen de 45 en 64 jaar heeft in de afgelopen 24 uur een betablokker gebruikt. In dalende frequentie vinden we vervolgens de hypolipemiërende geneesmiddelen (C10; 9%), de anti-aggregantia, anticoagulantia en trombolytica (B01; 7%), de psycholeptica (N05; 6%), geneesmiddelen inwerkend op het renine-angiotensine systeem (C09; 5%) en de psychoanaleptica (N06; 5%). 13% van de vrouwen tussen 45 en 64 jaar heeft de afgelopen 24 uur een geslachtshormoon of ander geneesmiddel i.v.m. het reproductief systeem gebruikt (ATC subgroep G03). Verder in de lijst vinden we betablokkers (C07; 12%), psycholeptica (N05; 9%), psychoanaleptica (N06; 6%), anti-inflammatoire en antireumatische producten (M01; 6%) en geneesmiddelen voor de schildklier (C10; 5%). De overgrote meerderheid van de psycholeptica die geregistreerd worden zijn benzodiazepines. Bij de psychoanaleptica gaat het vooral om antidepressiva. Niet voorgeschreven geneesmiddelen V.1.8. Gebruikers van niet voorgeschreven geneesmiddelen in afgelopen 2 weken (dr04_1) 28% van de bevolking geeft aan in de afgelopen 2 weken een niet voorgeschreven geneesmiddel te hebben gebruikt. Bij vrouwen ligt dat percentage significant hoger (33%) dan bij mannen (24%). Het percentage personen dat in de afgelopen 2 weken een niet voorgeschreven geneesmiddel gebruikte, is het laagst in de jongste en oudste leeftijdscategorieën met een piek in de leeftijdsgroep 25-34 jaar, en dit zowel bij mannen (32%) als bij vrouwen (47%). Figuur 4.3.1.2 :
Percentage (%) van de bevolking dat in de afgelopen 2 weken een niet voorgeschreven geneesmiddel gebruikte, volgens leeftijd en geslacht, Gezondheidsenquête, België, 2001.
Indicator dr04_1 BE
%
%
60
60
50
50
40
40
30
30
20
20
10
10
0
0 0-14 15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75 +
Mannen
0-14
15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75 +
Vrouwen
Hoe hoger opgeleid, hoe groter het gebruik van niet voorgeschreven geneesmiddelen. Het percentage personen dat in de afgelopen 2 weken een niet voorgeschreven geneesmiddel innam stijgt van 17% bij personen zonder diploma tot 33% bij de hoogst opgeleiden. Ook na correctie voor leeftijd en geslacht zijn de verschillen sterk significant. Er zijn geen significante verschillen naargelang de urbanisatiegraad. Wel blijkt na correctie voor leeftijd en geslacht dat het gebruik van niet voorgeschreven geneesmiddelen hoger is in het Brussels en Waals Gewest dan in het Vlaams Gewest (p=0.0003). Uit de resultaten blijkt dat het percentage personen dat in de afgelopen 2 weken een niet voorgeschreven geneesmiddel gebruikte afnam van 33% in 1997 naar 28% in 2001. Het verschil is sterk significant (p<0.0001). Wanneer we de gegevens iets verder analyseren blijkt dat deze daling zich enkel voordoet in het Vlaams en Brussels Gewest, maar niet in het Waals Gewest. Uit Figuur 4.3.1.3 blijkt bovendien dat de daling meest uitgesproken (en significant) is bij mannen in de leeftijdsgroep 75-plussers en vrouwen in de leeftijdsgroep 0-14 jaar. 1865
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Figuur 4.3.1.3 :
Gezondheidsenquête, België, 2001
Absoluut verschil van het percentage personen dat in de afgelopen 2 weken een niet voorgeschreven geneesmiddel gebruikte tussen 2001 en 1997, volgens leeftijd en geslacht, Gezondheidsenquête, België, 2001.
%
%
Indicator dr04_1 BE
10
10
5
5
0
0
-5
-5
-10
-10
-15
-15
-20
-20
-25
-25 0-14 15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75 +
Mannen
0-14
15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75 +
Vrouwen
V.1.9. Gebruikers van niet voorgeschreven geneesmiddelen in afgelopen 2 weken, per categorie (dr06_1) We bespreken kort hier kort de belangrijkste resultaten. Een volledig overzicht in tabelvorm is te vinden in de basistabellen op het eind van deze module. In de leeftijdsgroep tussen 0 en 14 jaar gebruikten 8 % van de jongens en 10% van de meisjes in de afgelopen 14 dagen niet voorgeschreven geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep of keelpijn. Ook andere pijnen koortswerende middelen (7% bij jongens, 6% bij meisjes) en versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen en tonica (4% zowel bij jongens als meisjes) worden relatief vaak vernoemd. Andere niet voorgeschreven geneesmiddelen worden in deze leeftijdsgroep zelden gebruikt. Van de volwassen mannelijke bevolking tussen 15 en 64 jaar geeft 12% aan in de afgelopen 2 weken een pijnen koortswerend geneesmiddel te hebben gebruikt. 7% vermeldt het gebruik van geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep of keelpijn en 4% het gebruik van andere versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen en tonica. Bij vrouwen tussen de 15 en 64 jaar vinden we een zeer hoog gebruik van niet voorgeschreven pijn- en koortswerende middelen. Bijna 1 op 4 vrouwen (23%) heeft in de afgelopen 2 weken minstens één keer zo’n geneesmiddel gebruikt. Verder rapporteert 9% van de vrouwen in deze leeftijdsgroep het gebruik van geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep of keelpijn en 6% versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen en tonica. Bij mannen van 65 jaar en ouder heeft 5% in de afgelopen 2 weken geneesmiddelen een niet voorgeschreven geneesmiddel gebruikt tegen hoest, verkoudheid, griep of keelpijn en rapporteert een zelfde percentage het gebruik van andere pijn- en koortswerende middelen. Vrouwen van 65 jaar en ouder rapporteren in 11% van de gevallen het gebruik van pijn- en koortswerende middelen in de afgelopen 2 weken. 6 % van hen geeft aan geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep of keelpijn te hebben gebruikt. Tabel 4.3.1.2 geeft verschillen aan in het gebruik van niet voorgeschreven geneesmiddelen in de afgelopen 2 weken per categorie tussen 2001 en 1997, gecorrigeerd voor leeftijd en geslacht. Voor geen enkele groep geneesmiddelen was het gebruik in 2001 significant hoger dan in 1997. Voor 2 groepen geneesmiddel noteren we een significante daling van het gebruik.
1866
Gezondheidsenquête, België, 2001
Tabel 4.3.1.2 :
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Vergelijking tussen het gebruik van niet voorgeschreven geneesmiddelen, per categorie, tussen 2001 en 1997 na correctie voor leeftijd en geslacht, Gezondheidsenquête, België, 2001.
Significant lager gebruik in 2001 t.o.v. 1997 Geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep, keelpijn, enz (*) Geneesmiddelen voor hart en bloedvaten of bloeddruk Geen significant verschil tussen 2001 en 1997 Geneesmiddelen of zalven tegen reuma, gewrichtspijnen, enz. (*) Andere pijn- en koortswerende middelen dan deze vermeld hierboven (*) Versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen, tonica Geneesmiddelen voor het verbeteren van de hersendoorbloeding Waterafdrijvende middelen Laxeermiddelen (voor de stoelgang) Geneesmiddelen tegen maag- en darmklachten Slaapmiddelen Kalmeermiddelen en andere middelen voor de zenuwen Geneesmiddelen voor lokale behandeling van de huid Geneesmiddelen tegen allergie Geneesmiddelen tegen astma Geneesmiddelen voor de ogen (zalf, druppels) Geneesmiddelen om te vermageren Homeopathische geneesmiddelen Geen informatie Kruidengeneesmiddelen
1867
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Tabel 4.3.1.3 :
Gezondheidsenquête, België, 2001
Percentage (%) van de bevolking dat in het afgelopen 2 weken een voorgeschreven geneesmiddel gebruikte, volgens leeftijd en geslacht, Gezondheidsenquête, België, 2001.
dr01_1 - België
Ruw %
Gecorrigeerd % (95% BI)
N
GESLACHT Man Vrouw
39,4 54,9
40,6 56,6
(38,5-42,8) (54,5-58,6)
5902 6160
LEEFTIJDSGROEP 0-14 15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75+
21,5 32,1 34,1 38,8 53,7 69,6 82,8 88,8
21,3 32,0 34,0 38,8 54,1 70,2 83,0 88,4
(18,5-24,3) (28,5-35,8) (30,8-37,3) (35,8-41,9) (50,4-57,6) (66,5-73,6) (79,5-86,0) (84,5-91,3)
1947 1288 1731 1928 1676 1362 1231 899
OPLEIDINGSNIVEAU Geen diploma Lager onderwijs Lager secundair Hoger secundair Hoger onderwijs
52,7 69,5 55,8 43,1 38,8
46,2 52,1 53,8 47,9 46,2
(34,7-58,1) (47,5-56,7) (49,8-57,7) (45,1-50,8) (43,6-48,9)
271 1557 2195 3522 4134
URBANISATIEGRAAD Brussel Stedelijk gebied Semi-stedelijk gebied Landelijk gebied
48,4 50,4 48,2 44,2
49,5 51,1 49,7 46,0
(46,8-52,2) (47,6-54,6) (47,0-52,4) (43,1-48,8)
2990 1927 3891 3254
VERBLIJFPLAATS Vlaams Gewest Brussels Gewest Waals Gewest
46,4 48,4 49,0
47,4 49,5 51,4
(45,1-49,7) (46,8-52,2) (48,9-54,0)
4088 2990 4984
JAAR 1997* 2001
40,8 47,3
44,3 48,8
(42,6-46,0) (47,3-50,4)
10156 12062
*Gebruik van anticonceptiva niet meegerekend
1868
Gezondheidsenquête, België, 2001
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Tabel 4.3.1.4 : Percentage (%) van de bevolking dat in het afgelopen 2 weken een niet voorgeschreven geneesmiddel gebruikte, volgens leeftijd en geslacht, Gezondheidsenquête, België, 2001. dr04_1 - België
Ruw %
Gecorrigeerd % (95% BI)
N
GESLACHT Man Vrouw
23,7 32,5
22,7 32,2
(21,1-24,4) (30,4-34,1)
5847 6114
LEEFTIJDSGROEP 0-14 15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75+
19,4 29,4 39,4 32,8 33,0 23,9 24,0 18,3
19,2 29,3 39,5 32,8 32,9 23,7 23,5 17,2
(16,5-22,3) (25,9-33,1) (36,0-43,1) (29,7-36,0) (29,7-36,3) (20,6-27,0) (19,8-27,6) (13,7-21,3)
1919 1274 1715 1922 1669 1355 1221 886
OPLEIDINGSNIVEAU Geen diploma Lager onderwijs Lager secundair Hoger secundair Hoger onderwijs
16,5 22,6 23,5 28,0 33,4
16,5 23,7 23,2 26,7 32,1
(10,7-24,6) (20,3-27,5) (20,3-26,3) (24,5-29,0) (29,6-34,8)
266 1549 2176 3494 4100
URBANISATIEGRAAD Brussel Stedelijk gebied Semi-stedelijk gebied Landelijk gebied
29,7 30,5 28,4 26,3
29,0 29,2 27,6 25,5
(26,9-31,3) (26,2-32,3) (25,4-30,0) (23,2-28,0)
2967 1905 3858 3231
VERBLIJFPLAATS Vlaams Gewest Brussels Gewest Waals Gewest
26,3 29,7 32,0
25,3 29,0 31,3
(23,6-27,1) (26,9-31,2) (28,7-33,9)
4045 2967 4949
JAAR 1997 2001
33,2 28,2
31,8 27,6
(30,3-33,3) (26,3-28,9)
10145 11961
1869
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Gezondheidsenquête, België, 2001
V.2. Vlaams Gewest Voorgeschreven geneesmiddelen V.2.1. Gebruik van voorgeschreven geneesmiddelen in afgelopen 2 weken (dr01_1) Iets minder dan de helft (46%) van de bevolking in het Vlaams Gewest geeft aan in de afgelopen 2 weken een voorgeschreven geneesmiddel te hebben gebruikt. Bij vrouwen ligt dat percentage een stuk hoger (54%) dan bij mannen (39%). Dit verschil kan gedeeltelijk verklaard worden door het gebruik van anticonceptiva en/of geneesmiddelen voor de behandeling van de menopauze. Het percentage personen dat in de afgelopen 2 weken een voorgeschreven geneesmiddel gebruikte, neemt sterk toe met de leeftijd (Figuur 4.3.2.1), van 22% in de leeftijdsgroep 0-14 jaar tot 88% bij 75-plussers. Bij mannen stijgt het vooral vanaf de leeftijd van 45 jaar. Bij vrouwen zien we een eerste sterke stijging vanaf de leeftijd van 15 jaar. Deze stijging heeft ongetwijfeld te maken met het gebruik van anticonceptiva dat doorgaans in deze leeftijdsperiode een aanvang neemt. Een tweede stijging wordt geobserveerd vanaf de leeftijd van 45 jaar. Figuur 4.3.2.1 :
Percentage (%) van de bevolking dat in het afgelopen 2 weken een voorgeschreven geneesmiddel gebruikte, Vlaams Gewest, volgens leeftijd en geslacht, Gezondheidsenquête, België, 2001.
Indicator dr01_1 VL
%
%
100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0
100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 0-14 15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75 +
Mannen
0-14
15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75 +
Vrouwen
Een hogere opleiding is geassocieerd met een lagere proportie gebruikers van voorgeschreven geneesmiddelen. Personen met enkel een opleiding lager onderwijs rapporteren in 73% van de gevallen het gebruik van een geneesmiddel in de afgelopen 2 weken, bij de hoogst opgeleiden bedraagt dit percentage 36%. Dit verschil blijft significant na correctie voor leeftijd, geslacht en gezondheidstoestand. Er wordt voor deze indicator een significante verschil vastgesteld tussen de grote steden en het platteland, waar respectievelijk 50% en 42% van de ondervraagde personen het gebruik van een voorgeschreven geneesmiddel in de afgelopen 2 weken rapporteerden (odds ratio na correctie voor leeftijd en geslacht. 1,3; 95% BI 1,0-1,6). De vergelijking tussen 2001 en 1997 kan niet onmiddellijk gemaakt worden omdat in 1997 het gebruik van anticonceptiva niet in rekening gebracht werd. Als we echter in de gegevens van 2001 vrouwen die enkel het gebruik van anticonceptiva rapporteren samen beschouwen met de personen die geen geneesmiddelen gebruikten, blijkt het percentage gebruikers van voorgeschreven geneesmiddelen in 2001 toch nog hoger (44%) te liggen dan in 1997 (41%). Na correctie voor leeftijd en geslacht blijft het verschil significant (Odds ratio = 1,2; IC 95% = 1,0-1,4). Figuur 4.3.2.2 geeft aan dat de toename zich vooral situeert bij mannen tussen 45 en 54 jaar. 1870
Gezondheidsenquête, België, 2001
Figuur 4.3.2.2 :
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Absoluut verschil van het percentage personen dat in de afgelopen 2 weken een voorgeschreven geneesmiddel gebruikten tussen 2001 en 1997, volgens leeftijd en geslacht, Vlaams Gewest, Gezondheidsenquête, België, 2001.
Indicator dr01_1 VL
%
%
25
25
20
20
15
15
10
10
5
5
0
0
-5
-5
-10
-10
-15
-15 0-14 15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75 +
Mannen
0-14
15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75 +
Vrouwen
V.2.2. Gebruikers van voorgeschreven geneesmiddelen in afgelopen 2 weken, per categorie (dr03_1) We bespreken kort hier kort de belangrijkste resultaten. Een volledig overzicht in tabelvorm is te vinden in de basistabellen op het eind van deze module. In de leeftijdsgroep tussen 0 en 14 jaar gebruikten 8% van de jongens en 10% van de meisjes in de afgelopen 2 weken een geneesmiddel tegen hoest, verkoudheid, griep of keelpijn. Vermeldenswaardig is ook dat 6% van de jongens in de afgelopen 2 weken een voorgeschreven geneesmiddel innam tegen allergie en dat 4% van alle ondervraagden in de categorie 0-14 jaar (zowel jongens als meisjes) een antibioticum gebruikte. Van de volwassen mannelijke bevolking tussen 15 en 64 jaar geeft 10% aan in de afgelopen 2 weken een geneesmiddel voor hart en bloedvaten of bloeddruk te hebben gebruikt. 5% vermeldt het gebruik van geneesmiddelen of zalven tegen reuma, gewrichtspijnen, 5% het gebruik van geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep of keelpijn en eveneens 5% het gebruik van andere pijn- en koortswerende middelen. Bij vrouwen tussen de 15 en 64 rapporteert 14% het gebruik van orale anticonceptiva en 11% het gebruik van voorgeschreven geneesmiddelen voor hart en bloedvaten of bloeddruk. 9% rapporteert het gebruik van pijnen koortswerende middelen, 7% het gebruik van geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep of keelpijn en 6% het gebruik van geneesmiddelen of zalven tegen reuma en gewrichtspijnen. Ook het gebruik van hormonen tijdens de menopauze is aanzienlijk. In de leeftijdsgroepen 45-54 jaar en 55-64 jaar rapporteren respectievelijk 15% en 19% van de vrouwen dat ze in de afgelopen 2 weken zo’n geneesmiddelen hebben ingenomen. Bij mannen van 65 jaar en ouder heeft 55% in de afgelopen 2 weken geneesmiddelen gebruikt voor hart en bloedvaten of bloeddruk. Bij vrouwen in deze leeftijdscategorie is dit 57%. Ook geneesmiddelen of zalven tegen reuma, gewrichtspijnen, enz. (14% bij mannen, 29% bij vrouwen) en slaapmiddelen (15% bij mannen, 26% bij vrouwen) scoren hoog. Tabel 4.3.2.1 geeft verschillen aan in het gebruik van voorgeschreven geneesmiddelen per categorie tussen 2001 en 1997, gecorrigeerd voor leeftijd en geslacht. Voor geen enkel groep geneesmiddelen was het gebruik in 2001 significant lager dan in 1997.
1871
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Tabel 4.3.2.1 :
Gezondheidsenquête, België, 2001
Vergelijking tussen het gebruik van voorgeschreven geneesmiddelen, per categorie, tussen 2001 en 1997 na correctie voor leeftijd en geslacht, Vlaams Gewest, Gezondheidsenquête, België, 2001.
Significant hoger gebruik in 2001 t.o.v. 1997 Andere pijn- en koortswerende middelen dan deze vermeld hieronder (*) Versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen, tonica Slaapmiddelen Hormonen tijdens de menopauze Geen significant verschil tussen 2001 en 1997 Geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep, keelpijn, enz (*) Geneesmiddelen of zalven tegen reuma, gewrichtspijnen, enz. (*) Geneesmiddelen voor hart en bloedvaten of bloeddruk Geneesmiddelen voor het verbeteren van de hersendoorbloeding Waterafdrijvende middelen Laxeermiddelen (voor de stoelgang) Geneesmiddelen tegen maag- en darmklachten Kalmeermiddelen en andere middelen voor de zenuwen Geneesmiddelen tegen depressie Antibiotica Geneesmiddelen voor lokale behandeling van de huid Geneesmiddelen tegen allergie Geneesmiddelen tegen astma Anticonceptiva (de pil, de prikpil) Geneesmiddelen bij suikerziekte Geneesmiddelen tegen epilepsie (stuipen) Geneesmiddelen tegen de ziekte van Parkinson Geneesmiddelen voor de ogen (zalf, druppels) Geneesmiddelen om te vermageren Homeopathische geneesmiddelen Geen informatie Anticonceptiva Cholesterolverlagende geneesmiddelen Geneesmiddelen bij schildklierlijden Kruidengeneesmiddelen
Bijkomende indicatoren voor de leeftijdsgroep 45-64 jaar V.2.3. Gebruikers van voorgeschreven geneesmiddel in afgelopen 24 uur (dr08_1) 43% van de personen in deze leeftijdsgroep rapporteert het gebruik van een voorgeschreven geneesmiddel in de afgelopen 24 uur. Wanneer we deze indicator analyseren in functie van de achtergrondkenmerken van de respondenten, zien we dezelfde verschillen als bij het aantal gebruikers van een voorgeschreven geneesmiddel in de afgelopen 2 weken: een hoger percentage bij vrouwen, bij ouderen en bij lager opgeleiden.
1872
Gezondheidsenquête, België, 2001
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
V.2.4. Aantal voorgeschreven geneesmiddelen gebruikt in de afgelopen 24 uur (dr08_2) Het aantal geneesmiddelen dat personen tussen 45 en 64 jaar gemiddeld innemen is 2,3. Het gaat hier om een gemiddelde t.o.v. alle personen die minstens 1 geneesmiddel gebruikten. Dit gemiddelde is hoger voor vrouwen (2,4) dan voor mannen (2,2), maar het verschil is na correctie voor leeftijd niet significant. Ook kon voor de vermelde leeftijdsgroep geen verschil in functie van de leeftijd worden aangetoond, noch een verschil volgens opleiding en urbanisatiegraad. V.2.5. Gebruikers van 5 of meer voorgeschreven geneesmiddelen in de afgelopen 24 uur (dr08_3) Van de personen tussen 45 en 64 jaar die de afgelopen 24 uur een geneesmiddel innamen, heeft 10% minstens 5 verschillende voorgeschreven geneesmiddelen gebruikt. Dit percentage is hoger voor vrouwen (11%) dan voor mannen (8%), maar het verschil is na correctie voor leeftijd niet significant. Voor de vermelde leeftijdsgroep kan ook geen verschil in functie van de leeftijd worden aangetoond, noch een verschil volgens opleiding en urbanisatiegraad. V.2.6. Gebruik van voorgeschreven geneesmiddelen in afgelopen 24 uur (per ATC-hoofdgroep) (dr08_4) We bespreken kort hier kort de belangrijkste resultaten. Een volledig overzicht in tabelvorm is te vinden in de basistabellen op het eind van deze module. Eén op 5 mannen tussen 45 en 64 jaar rapporteert het gebruik van een voorgeschreven cardiovasculair geneesmiddel (ATC-groep C) in de afgelopen 24 uur. 8% heeft een geneesmiddel ingenomen i.v.m. het zenuwstelsel (ATC-groep N). Verder volgen in dalende frequentie: geneesmiddelen i.v.m. het ademhalingsstelsel (ATC-groep R; 6%), geneesmiddelen i.v.m. het locomotorisch systeem (ATC-groep M; 6%), geneesmiddelen i.v.m. het spijsverteringsstelsel en metabolisme (ATC-groep A; 6%) en geneesmiddelen i.v.m. bloed en bloedvormende organen (ATC-groep B; 5%). Ook bij vrouwen staan cardiovasculaire geneesmiddelen bovenaan de lijst (22%). In dalende frequentie volgen hierop geneesmiddelen i.v.m. het zenuwstelsel (ATC-groep N; 13%); urogenitale geneesmiddelen (ATC-groep G, 11%), geneesmiddelen i.v.m. het spijsverteringsstelsel en metabolisme (ATC-groep A; 9%), geneesmiddelen i.v.m. het locomotorisch systeem (ATC-groep M; 7%) en geneesmiddelen i.v.m. het ademhalingsstelsel (ATC-groep R; 5%). V.2.7. Gebruik van voorgeschreven geneesmiddelen in afgelopen 24 uur (per ATC-subgroep) (dr08_5) We bespreken kort hier kort de belangrijkste resultaten. Een volledig overzicht in tabelvorm is te vinden in de basistabellen op het eind van deze module. De analyse in functie van de ATC-subgroep laat toe om meer inzicht te verwerven in de specifieke producten die worden gebruikt. Bij mannen tussen de 45 en 64 jaar is de ATC subgroep die de lijst aanvoert deze van de betablokkers (C07). 9% van de mannen tussen de 45 en 64 jaar heeft in de afgelopen 24 uur een betablokker gebruikt. In dalende frequentie vinden we vervolgens de hypolipemiërende geneesmiddelen (C10; 9%), de anti-aggregantia, anticoagulantia en trombolytica (B01; 5%) en de psycholeptica (N05; 5%).
1873
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Gezondheidsenquête, België, 2001
11% van de vrouwen tussen 45 en 64 jaar heeft de afgelopen 24 uur een betablokkers (C07) gebruikt en eenzelfde percentage een geslachtshormoon of ander geneesmiddel i.v.m. het reproductief systeem gebruikt (G03). Verder in de lijst vinden we psycholeptica (N05; 7%), anti-inflammatoire en anti-reumatische producten (M01; 6%), hypolipemiërende geneesmiddelen (C10; 6%). Diuretica (C03; 5%) en psychoanaleptical (N06; 5%). De overgrote meerderheid van de psycholeptica die geregistreerd worden zijn benzodiazepines. Bij de psychoanaleptica gaat het vooral om antidepressiva. Niet voorgeschreven geneesmiddelen V.2.8. Gebruikers van niet voorgeschreven geneesmiddel in afgelopen 2 weken (dr04_1) 26% van de bevolking geeft aan in de afgelopen 2 weken een niet voorgeschreven geneesmiddel te hebben gebruikt. Bij vrouwen ligt dat percentage significant hoger (31%) dan bij mannen (21%). Het percentage personen dat in de afgelopen 2 weken een niet voorgeschreven geneesmiddel gebruikte, is het laagst in de jongste en oudste leeftijdscategorieën met een piek in de leeftijdsgroep 25-34 jaar, en dit zowel bij mannen (30%) als bij vrouwen (50%). Figuur 4.3.2.3 :
Percentage (%) van de bevolking dat in de afgelopen 2 weken een niet voorgeschreven geneesmiddel gebruikte, volgens leeftijd en geslacht, Vlaams Gewest, Gezondheidsenquête, België, 2001.
Indicator dr04_1 VL
%
%
60
60
50
50
40
40
30
30
20
20
10
10
0
0 0-14 15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75 +
Mannen
0-14
15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75 +
Vrouwen
Hoe hoger opgeleid, hoe groter het gebruik van niet voorgeschreven geneesmiddelen. Het percentage personen dat in de afgelopen 2 weken een niet voorgeschreven geneesmiddel innam, stijgt van 12% bij personen zonder diploma tot 32% bij de hoogst opgeleiden. Ook na correctie voor leeftijd en geslacht zijn de verschillen sterk significant. Er zijn geen significante verschillen naargelang de urbanisatiegraad. Het percentage personen dat in de afgelopen 2 weken een niet voorgeschreven geneesmiddel gebruikte nam af van 33% in 1997 naar 26% in 2001. Het verschil is sterk significant (p=0.0001). Uit Figuur 4.3.2.4 blijkt bovendien dat de daling meest uitgesproken (en significant) is in de leeftijdsgroep 0-14 jaar (vooral bij meisjes). Bij vrouwen tussen de 25 en 34 jaar zien we echter een significante stijging van het gebruik van niet voorgeschreven geneesmiddelen t.o.v. 1997.
1874
Gezondheidsenquête, België, 2001
Figuur 4.3.2.4 :
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Absoluut verschil van het percentage personen die in de afgelopen 2 weken een niet voorgeschreven geneesmiddel gebruikten tussen 2001 en 1997,volgens leeftijd en geslacht, Vlaams Gewest, Gezondheidsenquête, België, 2001.
Indicator dr04_1 VL
%
%
20 15 10 5 0 -5 -10 -15 -20 -25 -30
20 15 10 5 0 -5 -10 -15 -20 -25 -30 0-14 15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75 +
Mannen
0-14
15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75 +
Vrouwen
V.2.9. Gebruikers van niet voorgeschreven geneesmiddel in afgelopen 2 weken, per categorie (dr06_1) We bespreken kort hier kort de belangrijkste resultaten. Een volledig overzicht in tabelvorm is te vinden in de basistabellen op het eind van deze module. In de leeftijdsgroep tussen 0 en 14 jaar gebruikten 8 % van de jongens en 9% van de meisjes in de afgelopen 14 dagen geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep of keelpijn. Ook andere pijn- en koortswerende middelen (6% bij jongens, 4% bij meisjes) en versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen en tonica (3% bij jongens, 4% bij meisjes) worden relatief vaak vernoemd. Andere niet voorgeschreven geneesmiddelen worden in deze leeftijdsgroep zelden gebruikt. Van de volwassen mannelijke bevolking tussen 15 en 64 jaar geeft 10% aan in de afgelopen 2 weken een pijnen koortswerend geneesmiddel te hebben gebruikt. 6% vermeldt het gebruik van geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep, keelpijn, enz. en 4% het gebruik van andere versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen en tonica. Bij vrouwen tussen de 15 en 64 jaar vinden we een zeer hoog gebruik van niet voorgeschreven pijn- en koortswerende middelen. Eén vrouw op 5 (21%) heeft in de afgelopen 2 weken minstens één keer zo’n geneesmiddel gebruikt. Verder rapporteert 9% van de vrouwen in deze leeftijdsgroep het gebruik van geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep, keelpijn enz. en 6% versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen en tonica. Bij mannen van 65 jaar en ouder heeft 4% in de afgelopen 2 weken geneesmiddelen een niet voorgeschreven versterkend middel zoals vitaminen, mineralen of tonica gebruikt. Het gebruik van geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep en keelpijn en van andere pijn- en koortswerende middelen wordt ook in 4% van de gevallen gerapporteerd. Vrouwen van 65 jaar en ouder rapporteren in 9% van de gevallen het gebruik van pijn- en koortswerende middelen in de afgelopen 2 weken. 6 % van hen gebruikte geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep en keelpijn en 4% versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen en tonica. Tabel 4.3.2.2 geeft verschillen aan in het gebruik van niet voorgeschreven geneesmiddelen in de afgelopen 2 weken per categorie tussen 2001 en 1997, gecorrigeerd voor leeftijd en geslacht. Voor geen enkel groep geneesmiddelen was het gebruik in 2001 significant hoger dan in 1997. Voor 3 groepen geneesmiddel noteren we een significante daling van het gebruik.
1875
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Tabel 4.3.2.2 :
Gezondheidsenquête, België, 2001
Vergelijking tussen het gebruik van niet voorgeschreven geneesmiddelen, per categorie, tussen 2001 en 1997 na correctie voor leeftijd en geslacht, Vlaams Gewest, Gezondheidsenquête, België, 2001.
Significant lager gebruik in 2001 t.o.v. 1997 Geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep, keelpijn, enz (*) Andere pijn- en koortswerende middelen dan deze vermeld in (*) Homeopathische geneesmiddelen Geen significant verschil tussen 2001 en 1997 Geneesmiddelen of zalven tegen reuma, gewrichtspijnen, enz. (*) Versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen, tonica Geneesmiddelen voor hart en bloedvaten of bloeddruk Geneesmiddelen voor het verbeteren van de hersendoorbloeding Waterafdrijvende middelen Laxeermiddelen (voor de stoelgang) Geneesmiddelen tegen maag- en darmklachten Slaapmiddelen Kalmeermiddelen en andere middelen voor de zenuwen Geneesmiddelen voor lokale behandeling van de huid Geneesmiddelen tegen allergie Geneesmiddelen tegen astma Geneesmiddelen voor de ogen (zalf, druppels) Geneesmiddelen om te vermageren Geen informatie Kruidengeneesmiddelen
1876
Gezondheidsenquête, België, 2001
Tabel 4.3.2.3 :
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Percentage (%) van de bevolking dat in het afgelopen 2 weken een voorgeschreven geneesmiddel gebruikte, volgens leeftijd en geslacht, Vlaams Gewest, Gezondheidsenquête, België, 2001.
dr01_1 - Vlaams Gewest
Ruw %
Gecorrigeerd % (95% BI)
N
GESLACHT Man Vrouw
38,9 53,6
39,9 54,9
(37,0-42,9) (52,0-57,8)
2054 2034
LEEFTIJDSGROEP 0-14 15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75+
21,5 32,9 33,5 36,6 52,0 64,8 84,3 87,5
21,3 32,9 33,3 36,6 52,3 65,2 84,5 87,0
(17,4-25,8) (28,1-38,1) (29,0-37,9) (32,4-41,0) (47,3-57,2) (60,0-70,2) (79,8-88,2) (81,1-91,2)
601 456 574 652 593 524 421 267
OPLEIDINGSNIVEAU Geen diploma Lager onderwijs Lager secundair Hoger secundair Hoger onderwijs
50,3 73,4 56,8 41,7 35,5
41,4 54,1 55,2 46,4 43,0
(28,1-56,2) (47,1-60,9) (49,7-60,6) (42,6-50,2) (39,5-46,7)
79 491 753 1342 1365
URBANISATIEGRAAD Stedelijk gebied Semi-stedelijk gebied Landelijk gebied
49,7 47,3 42,3
50,3 48,2 44,3
(46,3-54,3) (44,9-51,5) (40,2-48,5)
943 2047 1098
JAAR 1997* 2001
37,2 46,4
40,1 47,5
(37,6-42,7) (45,3-49,8)
3524 4088
*Gebruik van anticonceptiva niet meegerekend
1877
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Tabel 4.3.2.4 :
Gezondheidsenquête, België, 2001
Percentage (%) van de bevolking dat in het afgelopen 2 weken een niet voorgeschreven geneesmiddel gebruikte, volgens leeftijd en geslacht, Vlaams Gewest, Gezondheidsenquête, België, 2001.
dr04_1 - Vlaams Gewest
Ruw %
Gecorrigeerd % (95% BI)
N
GESLACHT Man Vrouw
20,9 31,4
19,9 31,0
(17,8-22,2) (28,6-33,5)
2029 2016
LEEFTIJDSGROEP 0-14 15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75+
18,4 26,1 39,9 30,7 28,4 21,2 21,3 18,5
18,1 25,9 39,8 30,6 28,2 20,9 20,6 17,0
(14,5-22,5) (21,6-30,8) (34,9-44,9) (26,5-35,0) (24,4-32,4) (17,0-25,3) (15,9-26,1) (12,3-23,1)
588 446 568 649 588 521 419 266
OPLEIDINGSNIVEAU Geen diploma Lager onderwijs Lager secundair Hoger secundair Hoger onderwijs
12,4 20,7 21,6 26,0 31,8
12,4 22,1 21,3 24,5 30,0
( 6,7-21,8) (17,3-27,6) (17,4-25,8) (21,7-27,6) (26,7-33,4)
76 489 744 1326 1353
URBANISATIEGRAAD Stedelijk gebied Semi-stedelijk gebied Landelijk gebied
30,5 24,6 25,7
29,1 23,7 24,8
(25,7-32,7) (21,3-26,2) (21,3-28,6)
936 2025 1084
JAAR 1997 2001
32,7 26,3
31,1 25,5
(29,0-33,4) (23,8-27,3)
3520 4045
1878
Gezondheidsenquête, België, 2001
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
V.3. Brussels Gewest Voorgeschreven geneesmiddelen V3.1. Gebruik van voorgeschreven geneesmiddelen in afgelopen 2 weken (dr01_1) Iets minder dan de helft (48%) van de bevolking in het Brussels Gewest geeft aan in de afgelopen 2 weken een voorgeschreven geneesmiddel te hebben gebruikt. Bij vrouwen ligt dat percentage een stuk hoger (57%) dan bij mannen (40%). Dit verschil kan gedeeltelijk verklaard worden door het gebruik van anticonceptiva en/of geneesmiddelen voor de behandeling van de menopauze. Het percentage personen dat in de afgelopen 2 weken een voorgeschreven geneesmiddel gebruikte, neemt sterk toe met de leeftijd (Figuur 4.3.3.1), van 23% in de leeftijdsgroep 0-14 jaar tot 89% bij 75-plussers. Bij mannen stijgt het vooral vanaf de leeftijd van 45 jaar. Bij vrouwen zien we een eerste sterke stijging vanaf de leeftijd van 15 jaar. Deze stijging heeft ongetwijfeld te maken met het gebruik van anticonceptiva dat doorgaans in deze leeftijdsperiode een aanvang neemt. Een tweede stijging wordt geobserveerd vanaf de leeftijd van 45 jaar. Figuur 4.3.3.1 :
Percentage (%) van de bevolking dat in het afgelopen 2 weken een voorgeschreven geneesmiddel gebruikte, Brussels Gewest, volgens leeftijd en geslacht, Brussels Gewest, Gezondheidsenquête, België, 2001.
Indicator dr01_1 BR
%
%
100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0
100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 0-14 15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75 +
Mannen
0-14
15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75 +
Vrouwen
In het Brussels gewest noteren we geen associatie tussen het gebruik van voorgeschreven geneesmiddelen en het opleidingsniveau. Niet Belgen van buiten de EU rapporteren slechts in 34% het gebruik van voorgeschreven geneesmiddelen terwijl dit voor Belgen 50% bedraagt en voor andere EU-burgers 49%. Het verschil tussen de eerste twee groepen blijft significant na correctie voor leeftijd en geslacht (odds ratio 1,5; 95% BI 1,1-2,1). De vergelijking tussen 2001 en 1997 kan niet onmiddellijk gemaakt worden omdat in 1997 het gebruik van anticonceptiva niet in rekening gebracht werd. Als we echter in de gegevens van 2001 vrouwen die enkel het gebruik van anticonceptiva rapporteren samen beschouwen met de personen die geen geneesmiddelen gebruikten, blijkt het aantal gebruikers van voorgeschreven geneesmiddelen in 2001 toch nog hoger (45%) te liggen dan in 1997 (42%). Na correctie voor leeftijd en geslacht blijft het verschil significant (odds ratio 1,3; 95% BI 1,1-1,5). Figuur 4.3.3.2 geeft aan dat de toename zich vooral situeert bij mannen van 65 jaar en ouder.
1879
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Figuur 4.3.3.2 :
Gezondheidsenquête, België, 2001
Absoluut verschil van het percentage personen dat in de afgelopen 2 weken een voorgeschreven geneesmiddel gebruikte tussen 2001 en 1997, volgens leeftijd en geslacht, Brussels Gewest, Gezondheidsenquête, België, 2001.
Indicator dr01_1 BR
%
%
40
40
30
30
20
20
10
10
0
0
-10
-10
-20
-20 0-14 15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75 +
Mannen
0-14
15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75 +
Vrouwen
V.3.2. Gebruikers van voorgeschreven geneesmiddelen in afgelopen 2 weken, per categorie (dr03_1) We bespreken kort hier kort de belangrijkste resultaten. Een volledig overzicht in tabelvorm is te vinden in de basistabellen op het eind van deze module. In de leeftijdsgroep tussen 0 en 14 jaar gebruikten 10% van de jongens en 10% van de meisjes in de afgelopen 2 weken een voorgeschreven geneesmiddel tegen hoest, verkoudheid, griep of keelpijn. Vermeldenswaardig is ook dat bij jongens 8 % en bij meisjes 5% van de respondenten aangaf in de afgelopen 2 weken een antibioticum te hebben gebruikt en respectievelijk 6% en 5% een pijn- en koortswerend middel. Bij jongens worden geneesmiddelen tegen allergie in 6% en geneesmiddelen tegen astma in 5% van de gevallen vermeld. Bij meisjes is dit veel minder het geval (respectievelijk 2% en minder dan 1%). Van de volwassen mannelijke bevolking tussen 15 en 64 jaar geeft 8% aan in de afgelopen 2 weken een geneesmiddel voor hart en bloedvaten of bloeddruk te hebben gebruikt. 7% vermeldt het gebruik van pijn- en koortswerende middelen, 6% geneesmiddelen tegen maag- en darmklachten en 5% geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep of keelpijn. Van de vrouwen tussen de 15 en 64 jaar rapporteert 18% het gebruik van orale anticonceptiva in de afgelopen 2 weken. Dit percentage bedraagt 14% voor het gebruik van pijn- en koortswerende middelen en 12% voor geneesmiddelen voor hart en bloedvaten of bloeddruk. Ook het gebruik van hormonen tijdens de menopauze is aanzienlijk. In de leeftijdsgroepen 45-54 jaar en 55-64 jaar rapporteren respectievelijk 24% en 34% van de vrouwen dat ze in de afgelopen 2 weken zo’n geneesmiddelen hebben ingenomen. Bij mannen van 65 jaar en ouder heeft 58% in de afgelopen 2 weken geneesmiddelen gebruikt voor hart en bloedvaten of bloeddruk. Bij vrouwen in deze leeftijdscategorie is dit 50%. Ook geneesmiddelen of zalven tegen reuma, gewrichtspijnen, enz. (19% bij mannen, 24% bij vrouwen) en slaapmiddelen (17% bij mannen, 28% bij vrouwen) scoren hoog. Tabel 4.3.3.1 geeft verschillen aan in het gebruik van voorgeschreven geneesmiddelen per categorie tussen 2001 en 1997, gecorrigeerd voor leeftijd en geslacht. Voor geen enkel groep geneesmiddelen was het gebruik in 2001 significant lager dan in 1997.
1880
Gezondheidsenquête, België, 2001
Tabel 4.3.3.1 :
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Vergelijking tussen het gebruik van voorgeschreven geneesmiddelen, per categorie, tussen 2001 en 1997 na correctie voor leeftijd en geslacht, Brussels Gewest, Gezondheidsenquête, België, 2001.
Significant hoger gebruik in 2001 t.o.v. 1997 Andere pijn- en koortswerende middelen dan deze vermeld hieronder (*) Hormonen tijdens de menopauze Geen significant verschil tussen 2001 en 1997 Geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep, keelpijn, enz (*) Geneesmiddelen of zalven tegen reuma, gewrichtspijnen, enz. (*) Versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen, tonica Geneesmiddelen voor hart en bloedvaten of bloeddruk Geneesmiddelen voor het verbeteren van de hersendoorbloeding Waterafdrijvende middelen Laxeermiddelen (voor de stoelgang) Geneesmiddelen tegen maag- en darmklachten Slaapmiddelen Kalmeermiddelen en andere middelen voor de zenuwen Geneesmiddelen tegen depressie Antibiotica Geneesmiddelen voor lokale behandeling van de huid Geneesmiddelen tegen allergie Geneesmiddelen tegen astma Anticonceptiva (de pil, de prikpil) Geneesmiddelen bij suikerziekte Geneesmiddelen tegen epilepsie (stuipen) Geneesmiddelen tegen de ziekte van Parkinson Geneesmiddelen voor de ogen (zalf, druppels) Geneesmiddelen om te vermageren Homeopathische geneesmiddelen Geen informatie Anticonceptiva Cholesterolverlagende geneesmiddelen Geneesmiddelen bij schildklierlijden Kruidengeneesmiddelen
1881
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Gezondheidsenquête, België, 2001
Bijkomende indicatoren voor de leeftijdsgroep 45-64 jaar V.3.3. Gebruikers van voorgeschreven geneesmiddel in afgelopen 24 uur (dr08_1) 40% van de personen in deze leeftijdsgroep rapporteert het gebruik van een voorgeschreven geneesmiddel in de afgelopen 24 uur. Wanneer we deze indicator analyseren in functie van de achtergrondkenmerken van de respondenten, zien we dezelfde verschillen als bij het aantal gebruikers van een voorgeschreven geneesmiddel in de afgelopen 2 weken: een hoger percentage bij vrouwen en bij ouderen. Ook voor deze indicator zijn er geen verschillen in functie van het opleidingsniveau. V3.4. Aantal voorgeschreven geneesmiddelen gebruikt in de afgelopen 24 uur (dr08_2) Het aantal geneesmiddelen dat personen tussen 45 en 64 jaar gemiddeld innemen is 2,5. Het gaat hier om een gemiddelde t.o.v. alle personen die minstens 1 geneesmiddel gebruikten. Dit gemiddelde is hoger voor vrouwen (2,6) dan voor mannen (2,3), maar het verschil is na correctie voor leeftijd niet significant. Leeftijd is wel een significante determinant: het gemiddeld aantal voorgeschreven geneesmiddelen stijgt met de leeftijd. Er zijn na correctie voor leeftijd of geslacht geen significante verschillen in functie van het opleidingsniveau. V.3.5. Gebruik van 5 of meer voorgeschreven geneesmiddelen in de afgelopen 24 uur (dr08_3) Van de personen tussen 45 en 64 jaar die de afgelopen 24 uur een geneesmiddel innamen, heeft 11% minstens 5 verschillende voorgeschreven geneesmiddelen gebruikt. Dit percentage is hoger voor vrouwen (12%) dan voor mannen (10%), maar het verschil is na correctie voor leeftijd niet significant. Voor de vermelde leeftijdsgroep kan ook geen verschil in functie van de leeftijd worden aangetoond. De ruwe cijfers suggereren dat het percentage personen dat 5 of meer geneesmiddelen gebruikte in de afgelopen 24 uur stijgt naarmate het opleidingsniveau daalt. In een analyse waarbij gecorrigeerd wordt voor leeftijd en geslacht zijn er nochtans geen significante verschillen tussen de verscheidene opleidingscategorieën. Ook de nationaliteit van de respondent is geen significante determinant. V.3.6. Gebruik van voorgeschreven geneesmiddelen in afgelopen 24 uur (per ATC-hoofdgroep) (dr08_4) We bespreken kort hier kort de belangrijkste resultaten. Een volledig overzicht in tabelvorm is te vinden in de basistabellen op het eind van deze module. In het Brussels Gewest rapporteert 15% van de mannen tussen 45 en 64 jaar het gebruik van een voorgeschreven cardiovasculair geneesmiddel (ATC-groep C) in de afgelopen 24 uur. 13% heeft een geneesmiddel ingenomen i.v.m. het zenuwstelsel (ATC-groep N). Verder volgen in dalende frequentie: geneesmiddelen i.v.m. het spijsverteringsstelsel en metabolisme (ATC-groep A; 7%), geneesmiddelen i.v.m. het locomotorisch systeem (ATC-groep M; 7%), geneesmiddelen i.v.m. het ademhalingsstelsel (ATC-groep R; 6%), en geneesmiddelen i.v.m. bloed en bloedvormende organen (ATC-groep B; 4%). Bij vrouwen in deze leeftijdsgroepn voeren urogenitale geneesmiddelen (ATC-groep G) de lijst aan (17% van de respondenten). In dalende frequentie volgen hierop: geneesmiddelen i.v.m. het zenuwstelsel (ATC-groep N; 15%); cardio-vasculaire geneesmiddelen (ATC-groep C, 14%), geneesmiddelen i.v.m. het spijsverteringsstelsel en metabolisme (ATC-groep A; 12%), geneesmiddelen i.v.m. het locomotorisch systeem (ATC-groep M; 8%), geneesmiddelen i.v.m. het ademhalingsstelsel (ATC-groep R; 7%) en systemische hormoonpreparaten, uitgezonderd geslachtshormonen (ATC-groep H; 6%).
1882
Gezondheidsenquête, België, 2001
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
V.3.7. Gebruik van voorgeschreven geneesmiddelen in afgelopen 24 uur (per ATC-subgroep) (dr08_5) De analyse in functie van de ATC-subgroep laat toe om meer inzicht te verwerven in de specifieke producten die worden gebruikt. We bespreken kort hier kort de belangrijkste resultaten. Een volledig overzicht in tabelvorm is te vinden in de basistabellen op het eind van deze module. Bij mannen tussen de 45 en 64 jaar is de ATC subgroep die de lijst aanvoert deze van de betablokkers (C07). 6% van de mannen tussen de 45 en 64 jaar heeft in de afgelopen 24 uur een betablokker gebruikt. In dalende frequentie vinden we vervolgens de psycholeptica (N05; 5%), de analgetica (N02), de anti-inflammatoire en anti-reumatische producten (M01), de hypolipemiërende geneesmiddelen (C10), de antacida, geneesmiddelen voor de behandeling van maagzweer en flatulentie (A02) de geneesmiddelen inwerkend op het renineangiotensine systeem (C09) en de psychoanaleptica ((N06) (elk 4%). 17% van de vrouwen in het Brussels Gewest tussen 45 en 64 jaar heeft in de afgelopen 24 uur een geslachtshormoon of ander geneesmiddel i.v.m. het reproductief systeem gebruikt (G03), 10% een psycholepticum (N05) en 9% een betablokkers (C07). Verder rapporteert 7% het gebruik van een psychoanalepticum (N06), 7% het gebruik van een anti-inflammatoir en anti-reumatisch product (M01), 5% een geneesmiddel voor de schildklier (H03), 5% een analgeticum (N02) en 4% een antacidum of geneesmiddel voor de behandeling van maagzweer en flatulentie (A02). De overgrote meerderheid van de psycholeptica die geregistreerd worden zijn benzodiazepines. Bij de psychoanaleptica gaat het vooral om antidepressiva. Niet voorgeschreven geneesmiddelen V.3.8. Gebruikers van niet voorgeschreven geneesmiddel in afgelopen 2 weken (dr04_1) 30% van de bevolking geeft aan in de afgelopen 2 weken een niet voorgeschreven geneesmiddel te hebben gebruikt. Bij vrouwen ligt dat percentage significant hoger (32%) dan bij mannen (27%). Het percentage personen dat in de afgelopen 2 weken een niet voorgeschreven geneesmiddel gebruikte, is bij mannen het hoogst in de leeftijdscategorieën tussen 15 en 54 jaar en bij vrouwen tussen 25 en 45 jaar (Figuur 4.3.3.3).
1883
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Figuur 4.3.3.3 :
Gezondheidsenquête, België, 2001
Percentage (%) van de bevolking dat in de afgelopen 2 weken een niet voorgeschreven geneesmiddel gebruikte, volgens leeftijd en geslacht, Brussels Gewest, Gezondheidsenquête, België, 2001
Indicator dr04_1 BR
%
%
50
50
40
40
30
30
20
20
10
10
0
0 0-14 15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75 +
0-14
Mannen
15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75 +
Vrouwen
Hoe hoger opgeleid, hoe groter het gebruik van niet voorgeschreven geneesmiddelen. Het percentage personen dat in de afgelopen 2 weken een niet voorgeschreven geneesmiddel innam stijgt van 19% bij personen zonder diploma tot 35% bij de hoogst opgeleiden. Ook na correctie voor leeftijd en geslacht zijn de verschillen sterk significant. We observeren geen verschillen voor deze indicator in functie van de nationaliteit. Het percentage personen dat in de afgelopen 2 weken een niet voorgeschreven geneesmiddel gebruikte nam af van 39% in 1997 naar 30% in 2001. Het verschil is sterk significant (p<0.0001). Uit Figuur 4.3.3.4 blijkt dat de daling t.o.v. 1997 significant is bij vrouwen van 0 tot 14 jaar en ouder dan 75 jaar en bij mannen tussen de 15 en 24 jaar en tussen de 55 en 64 jaar. Figuur 4.3.3.4 :
Absoluut verschil van het percentage personen die in de afgelopen 2 weken een niet voorgeschreven geneesmiddel gebruikten tussen 2001 en 1997, volgens leeftijd en geslacht, Brussels Gewest, Gezondheidsenquête, België, 2001.
Indicator dr04_1 BR
%
%
20
20
10
10
0
0
-10
-10
-20
-20
-30
-30
-40
-40 0-14 15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75 +
Mannen
0-14
15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75 +
Vrouwen
1884
Gezondheidsenquête, België, 2001
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
V.3.9. Gebruikers van niet voorgeschreven geneesmiddel in afgelopen 2 weken, per categorie (dr06_1) We bespreken kort hier kort de belangrijkste resultaten. Een volledig overzicht in tabelvorm is te vinden in de basistabellen op het eind van deze module. In de leeftijdsgroep tussen 0 en 14 jaar gebruikten 7 % van de jongens en 5% van de meisjes in de afgelopen 2 weken niet voorgeschreven geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep of keelpijn. Ook andere pijnen koortswerende middelen (5%, zowel bij jongens als meisjes) en versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen en tonica (6% bij jongens, 5% bij meisjes) worden relatief vaak vernoemd. Andere niet voorgeschreven geneesmiddelen worden in deze leeftijdsgroep zelden gebruikt. Van de volwassen mannelijke bevolking tussen 15 en 64 jaar geeft 17% aan in de afgelopen 2 weken een pijn- en koortswerend geneesmiddel te hebben gebruikt. 9% vermeldt het gebruik van geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep of keelpijn en 7% het gebruik van andere versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen en tonica. Bij vrouwen tussen de 15 en 64 jaar vinden we een zeer hoog gebruik van niet voorgeschreven pijn- en koortswerende middelen. Eén vrouw op 4 heeft in de afgelopen 2 weken minstens één keer zo’n geneesmiddel gebruikt. Verder rapporteert 9% van de vrouwen in deze leeftijdsgroep het gebruik van geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep, keelpijn enz. en 8% versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen en tonica. Bij mannen van 65 jaar en ouder heeft 11% in de afgelopen 2 weken pijn- en koortswerende middelen en 6% geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep of keelpijn gebruikt. Vrouwen van 65 jaar en ouder rapporteren in 13% van de gevallen het gebruik van pijn- en koortswerende middelen in de afgelopen 2 weken. 7 % van hen geeft aan geneesmiddelen te hebben gebruikt tegen hoest, verkoudheid, griep, keelpijn, enz. en 4% versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen en tonica. Tabel 4.3.3.2 geeft verschillen aan in het gebruik van niet voorgeschreven geneesmiddelen in de afgelopen 2 weken per categorie tussen 2001 en 1997, gecorrigeerd voor leeftijd en geslacht.
1885
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Tabel 4.3.3.2 :
Gezondheidsenquête, België, 2001
Vergelijking tussen het gebruik van niet voorgeschreven geneesmiddelen, per categorie, tussen 2001 en 1997 na correctie voor leeftijd en geslacht, Brussels Gewest, Gezondheidsenquête, België, 2001.
Significant hoger gebruik in 2001 t.o.v. 1997 Geneesmiddelen voor lokale behandeling van de huid Laxeermiddelen (voor de stoelgang) Significant lager gebruik in 2001 t.o.v. 1997 Geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep, keelpijn, enz (*) Geneesmiddelen voor het verbeteren van de hersendoorbloeding Versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen, tonica Slaapmiddelen Geen significant verschil tussen 2001 en 1997 Geneesmiddelen of zalven tegen reuma, gewrichtspijnen, enz. (*) Andere pijn- en koortswerende middelen dan deze vermeld hierboven (*) Geneesmiddelen voor hart en bloedvaten of bloeddruk Waterafdrijvende middelen Geneesmiddelen tegen maag- en darmklachten Kalmeermiddelen en andere middelen voor de zenuwen Geneesmiddelen tegen allergie Geneesmiddelen tegen astma Geneesmiddelen voor de ogen (zalf, druppels) Geneesmiddelen om te vermageren Homeopathische geneesmiddelen Geen informatie Kruidengeneesmiddelen
1886
Gezondheidsenquête, België, 2001
Tabel 4.3.3.3 :
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Percentage (%) van de bevolking dat in het afgelopen 2 weken een voorgeschreven geneesmiddel gebruikte, volgens leeftijd en geslacht, Brussels Gewest, Gezondheidsenquête, België, 2001.
dr01_1 - Brussels Gewest
Ruw %
Gecorrigeerd % (95% BI)
N
GESLACHT Man Vrouw
39,5 56,9
40,5 58,0
(37,2-44,0) (54,6-61,3)
1416 1574
LEEFTIJDSGROEP 0-14 15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75+
22,5 32,7 32,5 41,3 56,6 66,6 84,0 89,1
22,2 32,7 32,4 41,2 57,0 66,9 84,2 88,5
(17,7-27,4) (26,1-40,0) (28,1-37,0) (36,6-46,1) (51,1-62,8) (59,8-73,4) (79,0-88,3) (83,6-92,0)
507 267 483 516 369 300 279 269
OPLEIDINGSNIVEAU Geen diploma Lager onderwijs Lager secundair Hoger secundair Hoger onderwijs
40,5 53,1 51,8 50,5 45,4
41,0 48,3 50,0 51,8 49,6
(29,2-53,9) (40,4-56,3) (42,8-57,2) (46,2-57,3) (45,6-53,5)
133 404 408 690 1225
JAAR 1997* 2001
42,0 48,4
43,4 49,3
(40,1-46,8) (46,7-51,9)
3012 2990
*Gebruik van anticonceptiva niet meegerekend
1887
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Tabel 4.3.3.4 :
Gezondheidsenquête, België, 2001
Percentage (%) van de bevolking dat in het afgelopen 2 weken een niet voorgeschreven geneesmiddel gebruikte, volgens leeftijd en geslacht, Brussels Gewest, Gezondheidsenquête, België, 2001.
dr04_1 - Brussels Gewest
Ruw %
Gecorrigeerd % (95% BI)
N
GESLACHT Man Vrouw
27,3 32,1
26,5 31,8
(23,8-29,4) (28,9-34,8)
1404 1563
LEEFTIJDSGROEP 0-14 15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75+
17,7 31,7 36,9 36,5 36,8 26,7 27,2 22,4
17,7 31,8 36,9 36,5 36,9 26,5 26,9 21,7
(13,8-22,5) (25,2-39,3) (32,3-41,8) (32,0-41,3) (31,1-43,0) (21,0-33,0) (21,8-32,7) (16,7-27,6)
503 266 479 515 368 297 276 263
OPLEIDINGSNIVEAU Geen diploma Lager onderwijs Lager secundair Hoger secundair Hoger onderwijs
18,6 24,7 25,1 28,0 34,6
18,8 25,0 25,3 27,5 33,3
(11,4-29,6) (19,1-32,1) (20,9-30,3) (23,1-32,4) (30,0-36,9)
132 399 408 688 1211
JAAR 1997 2001
39,4 29,7
38,3 29,3
(35,4-41,3) (27,2-31,5)
3020 2967
1888
Gezondheidsenquête, België, 2001
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
V.4. Waals Gewest Voorgeschreven geneesmiddelen V.4.1. Gebruik van voorgeschreven geneesmiddel in afgelopen 2 weken (dr01_1) Iets minder dan de helft (49%) van de bevolking in het Waals Gewest geeft aan in de afgelopen 2 weken een voorgeschreven geneesmiddel te hebben gebruikt. Bij vrouwen ligt dat percentage een stuk hoger (57%) dan bij mannen (40%). Dit verschil kan gedeeltelijk verklaard worden door het gebruik van anticonceptiva en/of geneesmiddelen voor de behandeling van de menopauze. Het percentage personen dat in de afgelopen 2 weken een voorgeschreven geneesmiddel gebruikte, neemt sterk toe met de leeftijd (Figuur 4.3.4.1), van 21% in de leeftijdsgroep 0-14 jaar tot 92% bij 75-plussers. Bij mannen stijgt het vooral vanaf de leeftijd van 45 jaar. Bij vrouwen zien we een eerste sterke stijging vanaf de leeftijd van 15 jaar. Deze stijging heeft ongetwijfeld te maken met het gebruik van anticonceptiva dat doorgaans in deze leeftijdsperiode een aanvang neemt. Een tweede stijging wordt geobserveerd vanaf de leeftijd van 45 jaar. Figuur 4.3.4.1 :
Percentage (%) van de bevolking dat in het afgelopen 2 weken een voorgeschreven geneesmiddel gebruikte, Waals Gewest, volgens leeftijd en geslacht, Gezondheidsenquête, België, 2001
Indicator dr01_1 WA
%
%
100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0
100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 0-14 15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75 +
Mannen
0-14
15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75 +
Vrouwen
Een hogere opleiding lijkt op het eerste zicht geassocieerd met een lagere proportie gebruikers van voorgeschreven geneesmiddelen. Personen met enkel een opleiding lager onderwijs rapporteren in 83% van de gevallen het gebruik van een geneesmiddel in de afgelopen 2 weken, bij de hoogst opgeleiden bedraagt dit percentage 43%. Dit verschil is echter niet significant na correctie voor leeftijd en geslacht. Er wordt voor deze indicator een significant verschil vastgesteld tussen de grote steden en het platteland waar respectievelijk 54% en 47% van de ondervraagde personen het gebruik van een voorgeschreven geneesmiddel in de afgelopen 2 weken rapporteerden (odds ratio na correctie voor leeftijd en geslacht. 1,4; 95% BI 1,1-1,9). De vergelijking tussen 2001 en 1997 kan niet onmiddellijk gemaakt worden omdat in 1997 het gebruik van anticonceptiva niet in rekening gebracht werd. Als we echter in de gegevens van 2001 vrouwen die enkel het gebruik van anticonceptiva rapporteren samen beschouwen met de personen die geen geneesmiddelen gebruikten, blijkt het aantal gebruikers van voorgeschreven geneesmiddelen in 2001 gelijk te liggen als in 1997 (46%). Toch blijkt uit Figuur 4.3.4.2 dat er wel degelijk verschillen zijn indien we de analyses uitvoeren in functie van leeftijd en geslacht. Zo noteren we in 2001 bij mannelijke respondenten tussen 0 en 14 jaar een significant lager percentage dan in 1997, terwijl dit in de leeftijdsgroep 55-64 jaar net andersom is.
1889
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Figuur 4.3.4.2 :
Gezondheidsenquête, België, 2001
Absoluut verschil van het percentage personen dat in de afgelopen 2 weken een voorgeschreven geneesmiddel gebruikten tussen 2001 en 1997, volgens leeftijd en geslacht, Waals Gewest, Gezondheidsenquête, België, 2001.
Indicator dr01_1 WA
%
%
30 25 20 15 10 5 0 -5 -10 -15 -20
30 25 20 15 10 5 0 -5 -10 -15 -20 0-14 15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75 +
Mannen
0-14
15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75 +
Vrouwen
V.4.2. Gebruikers van voorgeschreven geneesmiddel in afgelopen 2 weken, per categorie (dr03_1) We bespreken kort hier kort de belangrijkste resultaten. Een volledig overzicht in tabelvorm is te vinden in de basistabellen op het eind van deze module. In de leeftijdsgroep tussen 0 en 14 jaar gebruikte 9% van de respondenten (jongens evenveel als meisjes) in de afgelopen 2 weken voorgeschreven geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep, keelpijn. Ook pijnen koortswerende middelen (5% bij jongens, 4% bij meisjes) en versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen en tonica (4% bij jongens en meisjes) worden relatief frequent vernoemd. Van de volwassen mannelijke bevolking tussen 15 en 64 jaar geeft 15% aan in de afgelopen 2 weken een geneesmiddel voor hart en bloedvaten of bloeddruk te hebben gebruikt. 7% vermeldt het gebruik van geneesmiddelen tegen maag- en darmklachten, 6% het gebruik van pijn- en koortswerende middelen, 6% het gebruik van geneesmiddelen.of zalven tegen reuma en gewrichtspijnen en 6% het gebruik van kalmeermiddelen en andere middelen voor de zenuwen. 18% van de vrouwen tussen de 15 en 64 jaar rapporteert het gebruik van orale anticonceptiva. Geneesmiddelen voor hart en bloedvaten of bloeddruk worden genomen door 12% en pijn- en koortswerende middelen door 10% van de vrouwen in deze leeftijdsgroep. Ook het gebruik van hormonen tijdens de menopauze is aanzienlijk. In de leeftijdsgroepen 45-54 jaar en 55-64 jaar rapporteren respectievelijk 15% en 38% van de vrouwen dat ze in de afgelopen 2 weken zo’n geneesmiddelen hebben ingenomen. Bij mannen van 65 jaar en ouder heeft 56% in de afgelopen 2 weken geneesmiddelen gebruikt voor hart en bloedvaten of bloeddruk. Bij vrouwen in deze leeftijdscategorie is dit 65%. Ook geneesmiddelen of zalven tegen reuma en gewrichtspijnen (16% bij mannen, 28% bij vrouwen) en slaapmiddelen (14% bij mannen, 28% bij vrouwen) scoren hoog. Tabel 4.3.4.1 geeft verschillen aan in het gebruik van voorgeschreven geneesmiddelen per categorie tussen 2001 en 1997, gecorrigeerd voor leeftijd en geslacht. Voor geen enkel groep geneesmiddelen was het gebruik in 2001 significant lager dan in 1997.
1890
Gezondheidsenquête, België, 2001
Tabel 4.3.4.1 :
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Vergelijking tussen het gebruik van voorgeschreven geneesmiddelen, per categorie, tussen 2001 en 1997 na correctie voor leeftijd en geslacht, Waals Gewest, Gezondheidsenquête, België, 2001.
Significant hoger gebruik in 2001 t.o.v. 1997 Waterafdrijvende middelen Significant lager gebruik in 2001 t.o.v. 1997 Antibiotica Geen significant verschil tussen 2001 en 1997 Geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep, keelpijn, enz (*) Geneesmiddelen of zalven tegen reuma, gewrichtspijnen, enz. (*) Andere pijn- en koortswerende middelen dan deze vermeld hierboven (*) Versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen, tonica Geneesmiddelen voor hart en bloedvaten of bloeddruk Geneesmiddelen voor het verbeteren van de hersendoorbloeding Laxeermiddelen (voor de stoelgang) Geneesmiddelen tegen maag- en darmklachten Slaapmiddelen Kalmeermiddelen en andere middelen voor de zenuwen Geneesmiddelen tegen depressie Hormonen tijdens de menopauze Geneesmiddelen voor lokale behandeling van de huid Geneesmiddelen tegen allergie Geneesmiddelen tegen astma Anticonceptiva (de pil, de prikpil) Geneesmiddelen bij suikerziekte Geneesmiddelen tegen epilepsie (stuipen) Geneesmiddelen tegen de ziekte van Parkinson Geneesmiddelen voor de ogen (zalf, druppels) Geneesmiddelen om te vermageren Homeopathische geneesmiddelen Geen informatie Anticonceptiva Cholesterolverlagende geneesmiddelen Geneesmiddelen bij schildklierlijden Kruidengeneesmiddelen
1891
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Gezondheidsenquête, België, 2001
Bijkomende indicatoren voor de leeftijdsgroep 45-64 jaar V.4.3. Gebruikers van voorgeschreven geneesmiddel in afgelopen 24 uur (dr08_1) 48% van de personen in deze leeftijdsgroep rapporteert het gebruik van een voorgeschreven geneesmiddel in de afgelopen 24 uur. Wanneer we deze indicator analyseren in functie van de achtergrondkenmerken van de respondenten, zien we ook een toename van het aantal gebruikers in functie van de leeftijd. Vrouwen scoren voor deze indicator echter niet hoger dan mannen. Er zijn geen verschillen in functie van opleiding of urbanisatiegraad. V.4.4. Aantal voorgeschreven geneesmiddelen gebruikt in de afgelopen 24 uur (dr08_2) Het aantal geneesmiddelen dat personen tussen 45 en 64 jaar gemiddeld innemen is 2,9. Het gaat hier om een gemiddelde t.o.v. alle personen die minstens 1 geneesmiddel gebruikten. Dit gemiddelde is hoger voor vrouwen (2,4) dan voor mannen (2,2), maar het verschil is na correctie voor leeftijd niet significant . Ook wordt voor de vermelde leeftijdsgroep geen verschil in functie van de leeftijd aangetoond, noch een verschil volgens opleiding of urbanisatiegraad. V.4.5.Gebruikers van 5 of meer voorgeschreven geneesmiddelen in de afgelopen 24 uur (dr08_3) Van de personen tussen 45 en 64 jaar die de afgelopen 24 uur een geneesmiddel innamen, heeft 21% minstens 5 verschillende voorgeschreven geneesmiddelen gebruikt. Dit percentage is hoger voor vrouwen (23%) dan voor mannen (18%), maar het verschil is na correctie voor leeftijd niet significant. Voor de vermelde leeftijdsgroep kan ook geen verschil in functie van de leeftijd worden aangetoond, noch een verschil volgens opleiding en urbanisatiegraad. V.4.6. Gebruik van voorgeschreven geneesmiddelen in afgelopen 24 uur (per ATC-hoofdgroep) (dr08_4) We bespreken kort hier kort de belangrijkste resultaten. Een volledig overzicht in tabelvorm is te vinden in de basistabellen op het eind van deze module. 31% van de mannen tussen 45 en 64 jaar rapporteert het gebruik van een voorgeschreven cardiovasculaire geneesmiddel (ATC-groep C) in de afgelopen 24 uur. 15% heeft een geneesmiddel ingenomen i.v.m. het zenuwstelsel (ATC-groep N). Verder volgen in dalende frequentie: geneesmiddelen i.v.m. het spijsverteringsstelsel en metabolisme (ATC-groep A; 14%), geneesmiddelen i.v.m. bloed en bloedvormende organen (ATC-groep B; 11%) geneesmiddelen i.v.m. het locomotorisch systeem (ATC-groep M; 8%). Ook bij vrouwen staan cardiovasculaire geneesmiddelen bovenaan de lijst (22%), nochtans onmiddellijk gevolgd door geneesmiddelen i.v.m. het zenuwstelsel (ATC-groep N; 21,5%). In dalende frequentie volgen hierop: urogenitale geneesmiddelen (ATC-groep G, 18%), geneesmiddelen i.v.m. het spijsverteringsstelsel en metabolisme (ATC-groep A; 11%), systemische hormoonpreparaten, uitgezonderd geslachtshormonen (ATC-groep H; 8%), geneesmiddelen i.v.m. het locomotorisch systeem (ATC-groep M; 7%) en geneesmiddelen i.v.m. het bloed en bloedvormende organen (ATC-groep R; 6%). V.4.7. Gebruik van voorgeschreven geneesmiddelen in afgelopen 24 uur (per ATC-subgroep) (dr08_5) De analyse in functie van de ATC-subgroep laat toe om meer inzicht te verwerven in de specifieke producten die worden gebruikt. We bespreken kort hier kort de belangrijkste resultaten. Een volledig overzicht in tabelvorm is te vinden in de basistabellen op het eind van deze module.
1892
Gezondheidsenquête, België, 2001
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Bij mannen tussen de 45 en 64 jaar is de ATC subgroep die de lijst aanvoert deze van de betablokkers (C07). 15% van de mannen tussen de 45 en 64 jaar heeft in de afgelopen 24 uur een betablokker gebruikt. In dalende frequentie vinden we vervolgens de anti-aggregantia, anticoagulantia en trombolytica (B01; 11%) de hypolipemiërende geneesmiddelen (C10; 10%), de psycholeptica (N05; 10%), geneesmiddelen inwerkend op het renine-angiotensine systeem (C09; 9%) en psychoanaleptica (N06, 8%). 18% van de vrouwen tussen 45 en 64 jaar heeft de afgelopen 24 uur een een geslachtshormoon of ander geneesmiddel i.v.m. het reproductief systeem gebruikt (G03). Ander frequent gebruikte voorgeschreven geneesmiddelen zijn psycholeptica (N05; 14%), betablokkers (C07; 13%), psychoanaleptica(N06; 9%), geneesmiddelen voor de schildklier (H03; 8%) en anti-inflammatoire en anti-reumatische producten (M01; 6%). De overgrote meerderheid van de psycholeptica die geregistreerd worden zijn benzodiazepines. Bij de psychoanaleptica gaat het vooral om antidepressiva. Niet voorgeschreven geneesmiddelen V.4.8. Gebruikers van niet voorgeschreven geneesmiddel in afgelopen 2 weken (dr04_1) 32% van de bevolking geeft aan in de afgelopen 2 weken een niet voorgeschreven geneesmiddel te hebben gebruikt. Bij vrouwen ligt dat percentage significant hoger (35%) dan bij mannen (29%). Het percentage personen dat in de afgelopen 2 weken een niet voorgeschreven geneesmiddel gebruikte, is het laagst in de jongste en oudste leeftijdscategorieën het hoogst bij vrouwen tussen 15 en 54 jaar (Figuur 4.3.4.3). Figuur 4.3.4.3 :
Percentage (%) van de bevolking dat in de afgelopen 2 weken een niet voorgeschreven geneesmiddel gebruikte, volgens leeftijd en geslacht, Waals Gewest, Gezondheidsenquête, België, 2001.
Indicator dr04_1 WA
%
%
60
60
50
50
40
40
30
30
20
20
10
10
0
0 0-14 15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75 +
Mannen
0-14
15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75 +
Vrouwen
1893
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Gezondheidsenquête, België, 2001
Het percentage personen dat in de afgelopen 2 weken een niet voorgeschreven geneesmiddel innam stijgt van 26% bij personen met enkele een diploma lager onderwijs tot 36% bij de hoogst opgeleiden. Na correctie voor leeftijd en geslacht zijn de verschillen echter niet significant. Er is wel een significante verschil in het percentage personen die niet voorgeschreven geneesmiddelen gebruikten tussen de semi-stedelijke gebieden (39%) enerzijds, en personen uit stedelijke gebieden (30%) en het platteland (27%). Hoewel het verschil blijft na correctie voor leeftijd en geslacht, is dit verschil wellicht weinig betekenisvol. Het percentage personen dat in de afgelopen 2 weken een niet voorgeschreven geneesmiddel is in 2001 gelijk aan het resultaat van 1997. V.4.9. Gebruikers van niet voorgeschreven geneesmiddel in afgelopen 2 weken, per categorie (dr06_1) We bespreken kort hier kort de belangrijkste resultaten. Een volledig overzicht in tabelvorm is te vinden in de basistabellen op het eind van deze module. In de leeftijdsgroep tussen 0 en 14 jaar gebruikten 9% van de jongens en 9% van de meisjes in de afgelopen 2 weken niet voorgeschreven geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep of keelpijn. Ook andere pijn- en koortswerende middelen (8% bij jongens, 9% bij meisjes) en versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen en tonica (6% bij jongens, 4% bij meisjes) worden relatief vaak vernoemd. Andere niet voorgeschreven geneesmiddelen worden in deze leeftijdsgroep zelden gebruikt. Van de volwassen mannelijke bevolking tussen 15 en 64 jaar geeft 17% aan in de afgelopen 2 weken een pijnen koortswerend geneesmiddel te hebben gebruikt. 8% vermeldt het gebruik van geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep of keelpijn en 5% het gebruik van andere versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen en tonica. Bij vrouwen tussen de 15 en 64 jaar vinden we een zeer hoog gebruik van niet voorgeschreven pijn- en koortswerende middelen. 26% van de vrouwen heeft in de afgelopen 2 weken minstens één keer zo’n geneesmiddel gebruikt. Verder rapporteert 10% van de vrouwen in deze leeftijdsgroep het gebruik van geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep of keelpijn enz. en 7% versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen en tonica. Bij mannen van 65 jaar en ouder heeft 7% in de afgelopen 2 weken geneesmiddelen een niet voorgeschreven pijn- en koortswerende middel gebruikt, 7% een geneesmiddel tegen allergie, 6% een geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep of keelpijn en 6% een versterkend middel zoals vitaminen, mineralen of tonica. Vrouwen van 65 jaar en ouder rapporteren in 16% van de gevallen het gebruik van pijn- en koortswerende middelen in de afgelopen 2 weken. 4 % van hen geeft aan geneesmiddelen tegen reuma en 3% geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep of keelpijn gebruikt te hebben. Wanneer we het gebruik van niet voorgeschreven geneesmiddelen vergelijken tussen 2001 en 1997 blijkt na correctie voor leeftijd en geslacht geen enkele categorie geneesmiddelen in 2001 significant meer of significant minder gebruikt te worden dan in 1997.
1894
Gezondheidsenquête, België, 2001
Tabel 4.3.4.2 :
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Percentage (%) van de bevolking dat in het afgelopen 2 weken een voorgeschreven geneesmiddel gebruikte, volgens leeftijd en geslacht, Waals Gewest, Gezondheidsenquête, België, 2001.
dr01_1 - Waals Gewest
Ruw %
Gecorrigeerd % (95% BI)
N
GESLACHT Man Vrouw
40,5 57,2
42,6 60,3
(38,9-46,3) (56,8-63,8)
2432 2552
LEEFTIJDSGROEP 0-14 15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75+
21,2 30,3 36,2 42,6 56,7 81,5 79,1 92,2
20,9 29,8 36,3 42,8 57,0 82,3 79,2 91,9
(16,9-25,5) (24,1-36,3) (31,1-41,8) (38,2-47,5) (50,6-63,1) (76,9-86,6) (71,6-85,2) (87,8-94,7)
839 565 674 760 714 538 531 363
OPLEIDINGSNIVEAU Geen diploma Lager onderwijs Lager secundair Hoger secundair Hoger onderwijs
83,0 67,5 54,5 44,7 42,9
79,6 50,2 51,8 51,1 52,1
(51,8-93,4) (42,8-57,7) (46,5-57,0) (46,5-55,6) (47,0-57,1)
59 662 1034 1490 1544
URBANISATIEGRAAD Stedelijk gebied Semi-stedelijk gebied Landelijk gebied
54,2 50,7 46,7
56,8 54,9 48,2
(51,1-62,4) (50,6-59,1) (44,5-52,0)
984 1844 2156
JAAR 1997* 2001
46,8 49,0
52,7 52,0
(50,0-55,3) (49,4-54,7)
3620 4984
*Gebruik van anticonceptiva niet meegerekend
1895
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Tabel 4.3.4.3 :
Gezondheidsenquête, België, 2001
Percentage (%) van de bevolking dat in het afgelopen 2 weken een voorgeschreven geneesmiddel gebruikte, volgens leeftijd en geslacht, Waals Gewest, Gezondheidsenquête, België, 2001.
dr04_1 - Waals Gewest
Ruw %
Gecorrigeerd % (95% BI)
N
GESLACHT Man Vrouw
28,7 35,2
27,5 34,8
(24,5-30,7) (31,5-38,3)
2414 2535
LEEFTIJDSGROEP 0-14 15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75+
22,0 35,7 39,3 36,0 41,6 28,9 29,2 16,2
21,9 35,6 39,5 36,1 41,6 28,8 28,8 15,4
(17,2-27,6) (29,0-42,9) (33,9-45,4) (30,5-42,2) (35,0-48,5) (23,0-35,4) (21,7-37,0) (10,5-22,1)
828 562 668 758 713 537 526 357
OPLEIDINGSNIVEAU Geen diploma Lager onderwijs Lager secundair Hoger secundair Hoger onderwijs
32,2 25,7 27,4 32,8 36,3
29,5 26,4 26,9 31,4 35,5
(12,7-54,4) (20,6-33,1) (22,5-31,9) (27,6-35,5) (30,4-40,9)
58 661 1024 1480 1536
URBANISATIEGRAAD Stedelijk gebied Semi-stedelijk gebied Landelijk gebied
30,0 39,1 26,9
28,5 38,8 25,8
(23,6-33,9) (34,0-43,8) (23,0-28,8)
969 1833 2147
JAAR 1997 2001
32,1 32,0
30,7 31,3
(28,4-33,2) (28,8-33,9)
3605 4949
1896
Gezondheidsenquête, België, 2001
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
VI. Bibliografie (1) BIGE. Demografische impact op de Riziv-uitgaven (publieke financiering) voor farmaceutische specialiteiten afgeleverd in de ambulante sector. 1997. (2) WHO Collaborating Centre for Drug Statistics Methodology. Guidelines for ATC classification and DDD assignment. Oslo: 2000. (3) Farmaceutische kengetallen, farmaceutische verstrekkingen ambulante praktijk 1998. 1999. Brussel, Comité voor de evaluatie van de medische praktijk inzake geneesmiddelen. (4) BIRNH - The Belgian Interuniversity Research on Nutrition and Health Study group. BIRNH - The Belgian Interuniversity Research on Nutrition and Health Study group. Acta Cardiologica 1989; 64:89194. (5) De Maeseneer J, De Prins L, Heyerick JP, Dhooghe E, Reginster Haneuse G, Gosset C et al. Fidelité du patient au médecin généraliste et consommation de soins de santé: une approche multivariée. Brussels: INAMI - RIZIV, 1997.
VII. Nalezers • Dr Bruno Seys, Project Manager, Instituut voor Farmaco-epidemiologie van België • Dr Jean-Marc Feron, Centre Universitaire de Médecine Générale, Université Catholique de Louvain • Mr O. Ethgen, Département de Santé Publique, Université de Liège • Mr Frans Gosselinckx, kabinet Ministerie van Volksgezondheid
1897
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Gezondheidsenquête, België, 2001
BELGIË AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 2 WEKEN EEN VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 %
N
Man
39,4
5902
Vrouw
54,9
6160
47,3
12062
0-14
21,5
1947
15-24
32,1
1288
25-34
34,1
1731
35-44
38,8
1928
45-54
53,7
1676
55-64
69,6
1362
65-74
82,8
1231
75+
88,8
899
47,3
12062
Geen diploma
52,7
271
Lager onderwijs
69,5
1557
Lager secundair
55,8
2195
Hoger secundair
43,1
3522
Hoger onderwijs
38,8
4134
Totaal
47,4
11679
URBANISATIEGRAAD Brussel
48,4
2990
Stedelijk gebied
50,4
1927
Semi-stedelijk gebied
48,2
3891
Landelijk gebied
44,2
3254
47,3
12062
Vlaams Gewest
46,4
4088
Brussels Gewest
48,4
2990
Waals Gewest
49,0
4984
47,3
12062
1997*
40,8
10156
2001
47,3
12062
44,3
22218
GESLACHT
Totaal LEEFTIJDSGROEP
Totaal OPLEIDINGSNIVEAU
Totaal VERBLIJFPLAATS
België JAAR
Totaal 1997 en 2001 Indicator dr01_1 * gebruik van anticonceptiva niet meegerekend
1898
Gezondheidsenquête, België, 2001
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
BELGIË AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 2 WEKEN EEN VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (PER CATEGORIE) - JONGENS, 0-14 JAAR Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 2001
1997
%
%
Geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep, keelpijn, enz.(*)
8,7
13,4
Geneesmiddelen tegen allergie
5,2
4,1
Antibiotica
4,2
6,9
Pijn- en koorstwerende middelen, niet vemeld in (*)
3,9
4,1
Geneesmiddelen tegen astma
2,9
2,1
Geneesmiddelen voor lokale behandeling van de huid
2,3
2,1
Versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen, tonica
2,1
4,2
Geneesmiddelen voor diabetes
2,0
2,0
Geneesmiddelen tegen maag- en darmklachten
1,3
,8
Indicator dr03_1
1899
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Gezondheidsenquête, België, 2001
BELGIË AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 2 WEKEN EEN VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (PER CATEGORIE) - MEISJES, 0-14 JAAR Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 2001
1997
%
%
Geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep, keelpijn, enz.(*)
9,8
12,2
Antibiotica
4,4
4,4
Pijn- en koorstwerende middelen, niet vemeld in (*)
4,1
2,5
Versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen, tonica
3,8
2,0
Geneesmiddelen tegen allergie
3,2
2,3
Geneesmiddelen voor lokale behandeling van de huid
2,2
1,9
Geneesmiddelen tegen maag- en darmklachten
2,1
2,1
Geneesmiddelen voor diabetes
2,0
2,0
Geneesmiddelen tegen astma
2,0
2,0
Indicator dr03_1
1900
Gezondheidsenquête, België, 2001
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
BELGIË AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 2 WEKEN EEN VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (PER CATEGORIE) - MANNEN, 15-64 JAAR Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 2001
1997
%
%
10,9
8,5
Pijn- en koorstwerende middelen, niet vemeld in (*)
5,6
5,0
Geneesmiddelen of zalven tegen reuma, gewrichtspijnen, enz.(*)
5,2
5,2
Geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep, keelpijn, enz.(*)
4,9
5,8
Geneesmiddelen tegen maag- en darmklachten
4,4
4,1
Antibiotica
3,3
4,0
Kalmeermiddelen en andere middelen voor de zenuwen
3,3
2,8
Geneesmiddelen tegen depressie
3,3
2,4
Slaapmiddelen
2,9
2,2
Geneesmiddelen voor lokale behandeling van de huid
2,8
2,5
Versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen, tonica
2,5
1,8
Geneesmiddelen tegen allergie
2,4
2,1
Geneesmiddelen voor diabetes
2,0
2,0
Geneesmiddelen tegen astma
1,9
1,6
Geneesmiddelen tegen cholesterol
1,5
,
Geneesmiddelen voor de ogen
1,1
1,3
Geneesmiddelen voor hart en bloedvaten of bloeddruk
Indicator dr03_1
1901
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Gezondheidsenquête, België, 2001
BELGIË AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 2 WEKEN EEN VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (PER CATEGORIE) - VROUWEN, 15-64 JAAR Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 2001
1997
%
%
Anticonceptiva
15,2
,
Geneesmiddelen voor hart en bloedvaten of bloeddruk
11,1
10,3
Pijn- en koorstwerende middelen, niet vemeld in (*)
9,6
5,6
Hormonen tijdens de menopauze
7,9
4,9
Geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep, keelpijn, enz.(*)
7,2
7,4
Geneesmiddelen of zalven tegen reuma, gewrichtspijnen, enz.(*)
6,5
6,4
Versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen, tonica
6,3
5,0
Slaapmiddelen
5,6
3,8
Geneesmiddelen tegen depressie
5,5
4,4
Geneesmiddelen tegen maag- en darmklachten
5,5
4,8
Kalmeermiddelen en andere middelen voor de zenuwen
4,6
3,4
Antibiotica
4,5
4,3
Geneesmiddelen tegen allergie
3,8
3,4
Geneesmiddelen voor lokale behandeling van de huid
3,0
2,5
Geneesmiddelen tegen astma
2,5
2,1
Geneesmiddelent tegen schildklierlijden
2,3
,
Geneesmiddelen voor diabetes
2,0
2,0
Geneesmiddelen voor de ogen
1,7
1,5
Waterafdrijvende middelen
1,2
1,1
Geneesmiddelen tegen cholesterol
1,0
,
Indicator dr03_1
1902
Gezondheidsenquête, België, 2001
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
BELGIË AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 2 WEKEN EEN VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (PER CATEGORIE) - MANNEN, 65 JAAR EN OUDER Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 2001
1997
%
%
Geneesmiddelen voor hart en bloedvaten of bloeddruk
55,7
49,6
Geneesmiddelen of zalven tegen reuma, gewrichtspijnen, enz.(*)
14,9
13,3
Slaapmiddelen
14,8
12,8
Geneesmiddelen tegen maag- en darmklachten
10,4
7,9
Geneesmiddelen voor het verbeteren van de hersendoorbloeding
9,9
7,7
Pijn- en koorstwerende middelen, niet vemeld in (*)
8,8
7,1
Kalmeermiddelen en andere middelen voor de zenuwen
7,9
5,3
Geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep, keelpijn, enz.(*)
7,3
9,1
Geneesmiddelen voor de ogen
7,1
5,5
Geneesmiddelen tegen astma
6,6
7,2
Waterafdrijvende middelen
6,6
5,8
Versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen, tonica
6,4
5,6
Geneesmiddelen tegen depressie
6,2
3,1
Antibiotica
4,8
4,6
Geneesmiddelen voor lokale behandeling van de huid
3,6
3,3
Laxeermiddelen
3,3
1,9
Geneesmiddelen tegen cholesterol
2,3
,
Geneesmiddelen voor diabetes
1,9
1,9
Geneesmiddelen tegen allergie
1,9
2,0
Geneesmiddelen tegen de ziekte van Parkinson
1,4
1,3
Indicator dr03_1
1903
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Gezondheidsenquête, België, 2001
BELGIË AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 2 WEKEN EEN VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (PER CATEGORIE) - VROUWEN, 65 JAAR EN OUDER Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 2001
1997
%
%
Geneesmiddelen voor hart en bloedvaten of bloeddruk
58,1
52,0
Geneesmiddelen of zalven tegen reuma, gewrichtspijnen, enz.(*)
28,4
23,0
Slaapmiddelen
26,7
21,9
Geneesmiddelen tegen maag- en darmklachten
17,2
10,8
Versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen, tonica
15,8
10,8
Pijn- en koorstwerende middelen, niet vemeld in (*)
14,1
9,8
Kalmeermiddelen en andere middelen voor de zenuwen
14,0
13,2
Geneesmiddelen voor het verbeteren van de hersendoorbloeding
12,0
12,4
Waterafdrijvende middelen
11,8
5,1
Geneesmiddelen voor de ogen
10,3
8,9
Geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep, keelpijn, enz.(*)
9,1
7,1
Geneesmiddelen tegen depressie
8,0
9,3
Laxeermiddelen
6,7
5,8
Antibiotica
5,8
5,4
Hormonen tijdens de menopauze
5,3
3,9
Geneesmiddelen voor lokale behandeling van de huid
4,9
2,6
Geneesmiddelen tegen astma
4,7
3,9
Geneesmiddelen tegen cholesterol
4,0
,
Geneesmiddelent tegen schildklierlijden
3,1
,
Geneesmiddelen tegen allergie
3,0
2,3
Geneesmiddelen voor diabetes
1,9
1,9
Indicator dr03_1
1904
Gezondheidsenquête, België, 2001
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
BELGIË AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 24 UUR EEN VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (LEEFTIJDSGROEP 45-64 JAAR) Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 %
N
Man
41,0
1490
Vrouw
47,0
1548
44,0
3038
45-49
33,0
856
50-54
42,2
820
55-59
50,5
699
60-64
55,5
663
44,0
3038
Geen diploma
40,4
55
Lager onderwijs
54,7
435
Lager secundair
50,7
669
Hoger secundair
41,4
846
Hoger onderwijs
37,7
970
Totaal
44,1
2975
URBANISATIEGRAAD Brussel
39,6
669
Stedelijk gebied
49,0
489
Semi-stedelijk gebied
41,7
1052
Landelijk gebied
46,0
828
44,0
3038
Vlaams Gewest
42,9
1117
Brussels Gewest
39,6
669
Waals Gewest
48,1
1252
44,0
3038
GESLACHT
Totaal LEEFTIJDSGROEP
Totaal OPLEIDINGSNIVEAU
Totaal VERBLIJFPLAATS
België Indicator dr08_1
1905
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Gezondheidsenquête, België, 2001
BELGIË GEMIDDELD AANTAL VOORGESCHREVEN GENEESMIDDELEN GEBRUIKT IN AFGELOPEN 24 UUR (LEEFTIJDSGROEP 45-64 JAAR) * Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 Gemiddelde
N
Man
2,5
609
Vrouw
2,5
760
2,5
1369
45-49
2,4
298
50-54
2,5
340
55-59
2,6
348
60-64
2,6
383
2,5
1369
Geen diploma
4,8
20
Lager onderwijs
2,5
231
Lager secundair
2,6
345
Hoger secundair
2,5
375
Hoger onderwijs
2,3
373
Totaal
2,5
1344
URBANISATIEGRAAD Brussel
2,5
276
Stedelijk gebied
2,5
244
Semi-stedelijk gebied
2,4
457
Landelijk gebied
2,7
392
2,5
1369
Vlaams Gewest
2,3
475
Brussels Gewest
2,5
276
Waals Gewest
2,9
618
2,5
1369
GESLACHT
Totaal LEEFTIJDSGROEP
Totaal OPLEIDINGSNIVEAU
Totaal VERBLIJFPLAATS
België
Indicator dr08_2 * T.o.v. personen die in de afgelopen 24 uur minstens 1 geneesmiddel gebruikten
1906
Gezondheidsenquête, België, 2001
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
BELGIË AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 24 UUR 5 OF MEER VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (LEEFTIJDSGROEP 45-64 JAAR) Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 %
N
Man
13,3
609
Vrouw
13,3
760
13,3
1369
45-49
11,9
298
50-54
10,1
340
55-59
15,7
348
60-64
15,5
383
13,3
1369
Geen diploma
42,9
20
Lager onderwijs
12,6
231
Lager secundair
13,2
345
Hoger secundair
14,5
375
Hoger onderwijs
10,9
373
Totaal
13,3
1344
URBANISATIEGRAAD Brussel
11,2
276
Stedelijk gebied
14,0
244
Semi-stedelijk gebied
12,1
457
Landelijk gebied
15,0
392
13,3
1369
Vlaams Gewest
10,0
475
Brussels Gewest
11,2
276
Waals Gewest
20,6
618
13,3
1369
GESLACHT
Totaal LEEFTIJDSGROEP
Totaal OPLEIDINGSNIVEAU
Totaal VERBLIJFPLAATS
België
Indicator dr08_3 * T.o.v. personen die in de afgelopen 24 uur minstens 1 geneesmiddel gebruikten
1907
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Gezondheidsenquête, België, 2001
BELGIË AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 24 UUR EEN VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (PER ATC-HOOFDGROEP) - MANNEN, 45-64 JAAR Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 % Cardiovasculaire geneesmiddelen (C)
22,6
Geneesmiddelen i.v.m. zenuwstelsel (N)
10,7
Geneesmiddelen i.v.m. spijsverteringsstelsel en metabolisme (A)
8,3
Geneesmiddelen i.v.m. bloed en bloedvormende organen (B)
6,6
Geneesmiddelen i.v.m. locomotorisch systeem (M)
6,5
Geneesmiddelen i.v.m. ademhalingsstelsel (R)
5,1
Anti-infectieuze geneesmiddelen voor systemisch gebruik (J)
2,4
Systemische hormoonpreparaten, uitgezonderd geslachtshormonen (H)
2,4
Geneesmiddelen i.v.m. zintuigen (S)
1,5
Urogenitale geneesmiddelen (G)
,9
Antitumorale geneesmiddelen en geneesmiddelen i.v.m. immuunsysteem (L)
,8
Dermatologische geneesmiddelen (D)
,5
Antiparasitaire producten, insecticiden en repellents (P)
,2
Andere geneesmiddelen (V)
,0
Indicator dr08_4
1908
Gezondheidsenquête, België, 2001
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
BELGIË AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 24 UUR EEN VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (PER ATC-HOOFDGROEP) - VROUWEN, 45-64 JAAR Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 % Cardiovasculaire geneesmiddelen (C)
21,2
Geneesmiddelen i.v.m. zenuwstelsel (N)
15,4
Urogenitale geneesmiddelen (G)
13,5
Geneesmiddelen i.v.m. spijsverteringsstelsel en metabolisme (A)
10,2
Geneesmiddelen i.v.m. locomotorisch systeem (M)
7,5
Systemische hormoonpreparaten, uitgezonderd geslachtshormonen (H)
5,3
Geneesmiddelen i.v.m. ademhalingsstelsel (R)
4,8
Geneesmiddelen i.v.m. bloed en bloedvormende organen (B)
3,6
Antitumorale geneesmiddelen en geneesmiddelen i.v.m. immuunsysteem (L)
1,9
Anti-infectieuze geneesmiddelen voor systemisch gebruik (J)
1,9
Geneesmiddelen i.v.m. zintuigen (S)
,8
Antiparasitaire producten, insecticiden en repellents (P)
,4
Dermatologische geneesmiddelen (D)
,0
Andere geneesmiddelen (V)
,0
Indicator dr08_4
1909
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Gezondheidsenquête, België, 2001
BELGIË AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 24 UUR EEN VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (PER ATC-SUBGROEP) - MANNEN, 45-64 JAAR Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 % 10,5
Betablokkers (C07) Hypolipemiërende geneesmiddelen (C10)
8,7
Anti-aggregantia, anticoagulantia en trombolytica (B01)
6,5
Psycholeptica (N05)
6,3
Geneesmiddelen inwerkend op het renine-angiotensine systeem (C09)
5,2
Psychoanaleptica (N06)
4,9
Calciumantagonisten (C08)
4,3
Antacida, geneesmiddelen voor de behandeling van maagzweer en flatulentie (A02)
4,0
Anti-inflammatoire en anti-reumatische producten (M01)
3,3
Geneesmiddelen bij hartfalen (C01)
2,8
Analgetica (N02)
2,7
Anti-jichtproducten (M04)
2,6
Geneesmiddelen bij astma (R03)
2,6
Geneesmiddelen gebruikt bij diabetes (A10)
2,3
Antibacteriële geneesmiddelen voor systemisch gebruik (J01)
2,1
Diuretica (C03)
2,0
Geneesmiddelen voor oftalmologisch gebruik (S01)
1,5
Geneesmiddelen voor de schildklier (H03)
1,4
Geneesmiddelen bij hoest en verkoudheid (R05)
1,4
Corticosteroïden voor systemisch gebruik (H02)
1,2
Indicator dr08_5
1910
Gezondheidsenquête, België, 2001
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
BELGIË AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 24 UUR EEN VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (PER ATC-SUBGROEP) - VROUWEN, 45-64 JAAR Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 % Geslachtshormonen en andere geneesmiddelen i.v.m. reproductief systeem (G03)
13,3
Betablokkers (C07)
11,5
Psycholeptica (N05)
9,3
Psychoanaleptica (N06)
6,2
Anti-inflammatoire en anti-reumatische producten (M01)
6,1
Geneesmiddelen voor de schildklier (H03)
4,7
Diuretica (C03)
4,4
Hypolipemiërende geneesmiddelen (C10)
4,3
Geneesmiddelen inwerkend op het renine-angiotensine systeem (C09)
4,1
Analgetica (N02)
3,6
Antacida, geneesmiddelen voor de behandeling van maagzweer en flatulentie (A02)
3,5
Anti-aggregantia, anticoagulantia en trombolytica (B01)
2,8
Geneesmiddelen bij astma (R03)
2,6
Calciumantagonisten (C08)
2,4
Minerale supplementen (A12)
2,1
Geneesmiddelen gebruikt bij diabetes (A10)
1,9
Vitaminen (A11)
1,8
Antihistaminica voor systemisch gebruik (R06)
1,7
Geneesmiddelen bij hoest en verkoudheid (R05)
1,7
Spasmolytica, anticholinergische stoffen en propulsiva (A03)
1,6
Antibacteriële geneesmiddelen voor systemisch gebruik (J01)
1,6
Vasoprotective geneesmiddelen (C05)
1,6
Endocriene geneesmiddelen (L02)
1,3
Indicator dr08_5
1911
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Gezondheidsenquête, België, 2001
BELGIË AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 2 WEKEN EEN NIET VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 %
N
Man
23,7
5847
Vrouw
32,5
6114
28,2
11961
0-14
19,4
1919
15-24
29,4
1274
25-34
39,4
1715
35-44
32,8
1922
45-54
33,0
1669
55-64
23,9
1355
65-74
24,0
1221
75+
18,3
886
28,2
11961
Geen diploma
16,5
266
Lager onderwijs
22,6
1549
Lager secundair
23,5
2176
Hoger secundair
28,0
3494
Hoger onderwijs
33,4
4100
Totaal
28,2
11585
URBANISATIEGRAAD Brussel
29,7
2967
Stedelijk gebied
30,5
1905
Semi-stedelijk gebied
28,4
3858
Landelijk gebied
26,3
3231
28,2
11961
Vlaams Gewest
26,3
4045
Brussels Gewest
29,7
2967
Waals Gewest
32,0
4949
28,2
11961
1997
33,2
10145
2001
28,2
11961
30,5
22106
GESLACHT
Totaal LEEFTIJDSGROEP
Totaal OPLEIDINGSNIVEAU
Totaal VERBLIJFPLAATS
België JAAR
Totaal 1997 en 2001 Indicator dr04_1
1912
Gezondheidsenquête, België, 2001
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
BELGIË AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 2 WEKEN EEN NIET VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (PER CATEGORIE) - JONGENS, 0-14 JAAR Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 2001
1997
%
%
Geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep, keelpijn, enz.(*)
8,2
10,4
Pijn- en koorstwerende middelen, niet vemeld in (*)
6,6
6,1
Versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen, tonica
4,2
6,8
Indicator dr06_1 Categorie niet vermeld indien percentage < 1%
1913
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Gezondheidsenquête, België, 2001
BELGIË AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 2 WEKEN EEN NIET VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (PER CATEGORIE) - MEISJES, 0-14 JAAR Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 2001
1997
%
%
Geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep, keelpijn, enz.(*)
8,7
14,4
Pijn- en koorstwerende middelen, niet vemeld in (*)
5,6
12,5
Versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen, tonica
4,1
6,2
Indicator dr06_1 Categorie niet vermeld indien percentage < 1%
1914
Gezondheidsenquête, België, 2001
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
BELGIË AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 2 WEKEN EEN NIET VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (PER CATEGORIE) - MANNEN, 15-64 JAAR Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 2001
1997
%
%
12,3
14,8
Geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep, keelpijn, enz.(*)
6,8
9,8
Versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen, tonica
4,4
3,3
Geneesmiddelen tegen maag- en darmklachten
3,1
2,3
Geneesmiddelen of zalven tegen reuma, gewrichtspijnen, enz.(*)
2,2
1,6
Kalmeermiddelen en andere middelen voor de zenuwen
1,4
1,1
Pijn- en koorstwerende middelen, niet vemeld in (*)
Indicator dr06_1 Categorie niet vermeld indien percentage < 1%
1915
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Gezondheidsenquête, België, 2001
BELGIË AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 2 WEKEN EEN NIET VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (PER CATEGORIE) - VROUWEN, 15-64 JAAR Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 2001
1997
%
%
23,0
22,1
Geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep, keelpijn, enz.(*)
9,4
13,1
Versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen, tonica
6,4
6,3
Geneesmiddelen tegen maag- en darmklachten
2,4
3,1
Geneesmiddelen of zalven tegen reuma, gewrichtspijnen, enz.(*)
2,0
2,6
Kalmeermiddelen en andere middelen voor de zenuwen
1,1
1,2
Pijn- en koorstwerende middelen, niet vemeld in (*)
Indicator dr06_1 Categorie niet vermeld indien percentage < 1%
1916
Gezondheidsenquête, België, 2001
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
BELGIË AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 2 WEKEN EEN NIET VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (PER CATEGORIE) - MANNEN, 65 JAAR EN OUDER Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 2001
1997
%
%
Pijn- en koorstwerende middelen, niet vemeld in (*)
5,2
8,2
Geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep, keelpijn, enz.(*)
4,5
11,8
Versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen, tonica
4,4
2,3
Geneesmiddelen of zalven tegen reuma, gewrichtspijnen, enz.(*)
2,1
1,6
Geneesmiddelen voor hart en bloedvaten of bloeddruk
1,8
3,4
Geneesmiddelen voor lokale behandeling van de huid
1,8
,2
Geneesmiddelen tegen maag- en darmklachten
1,6
2,7
Indicator dr06_1 Categorie niet vermeld indien percentage < 1%
1917
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Gezondheidsenquête, België, 2001
BELGIË AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 2 WEKEN EEN NIET VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (PER CATEGORIE) - VROUWEN, 65 JAAR EN OUDER Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 2001
1997
%
%
11,3
10,8
Geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep, keelpijn, enz.(*)
5,6
6,7
Versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen, tonica
3,4
4,2
Geneesmiddelen of zalven tegen reuma, gewrichtspijnen, enz.(*)
2,8
4,3
Laxeermiddelen
1,4
1,1
Geneesmiddelen voor hart en bloedvaten of bloeddruk
,7
1,5
Geneesmiddelen tegen maag- en darmklachten
,5
2,8
Pijn- en koorstwerende middelen, niet vemeld in (*)
Indicator dr06_1 Categorie niet vermeld indien percentage < 1%
1918
Gezondheidsenquête, België, 2001
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
BELGIË AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 24 UUR EEN NIET VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (LEEFTIJDSGROEP 45-64 JAAR) Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 %
N
Man
4,2
1490
Vrouw
6,9
1548
5,6
3038
45-49
7,2
856
50-54
6,0
820
55-59
4,4
699
60-64
4,0
663
5,6
3038
Geen diploma
5,4
55
Lager onderwijs
3,8
435
Lager secundair
4,0
669
Hoger secundair
6,0
846
Hoger onderwijs
6,9
970
Totaal
5,5
2975
URBANISATIEGRAAD Brussel
7,3
669
Stedelijk gebied
7,4
489
Semi-stedelijk gebied
5,0
1052
Landelijk gebied
4,8
828
5,6
3038
Vlaams Gewest
4,0
1117
Brussels Gewest
7,3
669
Waals Gewest
8,5
1252
5,6
3038
GESLACHT
Totaal LEEFTIJDSGROEP
Totaal OPLEIDINGSNIVEAU
Totaal VERBLIJFPLAATS
België Indicator dr08_6
1919
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Gezondheidsenquête, België, 2001
VLAAMS GEWEST AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 2 WEKEN EEN VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 %
N
Man
38,9
2054
Vrouw
53,6
2034
46,4
4088
0-14
21,5
601
15-24
32,9
456
25-34
33,5
574
35-44
36,6
652
45-54
52,0
593
55-64
64,8
524
65-74
84,3
421
75+
87,5
267
46,4
4088
Geen diploma
50,3
79
Lager onderwijs
73,4
491
Lager secundair
56,8
753
Hoger secundair
41,7
1342
Hoger onderwijs
35,5
1365
Totaal
46,5
4030
URBANISATIEGRAAD Stedelijk gebied
49,7
943
Semi-stedelijk gebied
47,3
2047
Landelijk gebied
42,3
1098
46,4
4088
1997*
37,2
3524
2001
46,4
4088
42,3
7612
GESLACHT
Totaal LEEFTIJDSGROEP
Totaal OPLEIDINGSNIVEAU
Totaal JAAR
Totaal 1997 en 2001 Indicator dr01_1 * gebruik van anticonceptiva niet meegerekend
1920
Gezondheidsenquête, België, 2001
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
VLAAMS GEWEST AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 2 WEKEN EEN VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (PER CATEGORIE) - JONGENS, 0-14 JAAR Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 2001
1997
%
%
Geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep, keelpijn, enz.(*)
8,4
12,3
Geneesmiddelen tegen allergie
5,8
3,4
Antibiotica
4,4
4,4
Pijn- en koorstwerende middelen, niet vemeld in (*)
2,9
3,2
Geneesmiddelen tegen astma
2,8
1,3
Geneesmiddelen voor lokale behandeling van de huid
2,0
,9
Geneesmiddelen voor diabetes
2,0
2,0
Versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen, tonica
1,0
3,6
Indicator dr03_1
1921
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Gezondheidsenquête, België, 2001
VLAAMS GEWEST AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 2 WEKEN EEN VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (PER CATEGORIE) - MEISJES, 0-14 JAAR Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 2001
1997
%
%
10,3
12,1
Antibiotica
4,4
3,7
Pijn- en koorstwerende middelen, niet vemeld in (*)
4,2
1,5
Versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen, tonica
3,5
,0
Geneesmiddelen tegen allergie
3,2
2,2
Geneesmiddelen voor lokale behandeling van de huid
2,3
1,0
Geneesmiddelen voor diabetes
2,0
2,0
Geneesmiddelen tegen astma
1,9
2,4
Geneesmiddelen tegen maag- en darmklachten
1,3
1,8
Geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep, keelpijn, enz.(*)
Indicator dr03_1
1922
Gezondheidsenquête, België, 2001
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
VLAAMS GEWEST AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 2 WEKEN EEN VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (PER CATEGORIE) - MANNEN, 15-64 JAAR Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 2001
1997
%
%
Geneesmiddelen voor hart en bloedvaten of bloeddruk
9,7
8,2
Pijn- en koorstwerende middelen, niet vemeld in (*)
5,2
3,5
Geneesmiddelen of zalven tegen reuma, gewrichtspijnen, enz.(*)
5,1
5,9
Geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep, keelpijn, enz.(*)
5,1
5,5
Geneesmiddelen tegen maag- en darmklachten
3,2
3,1
Antibiotica
2,8
2,3
Geneesmiddelen voor lokale behandeling van de huid
2,7
2,3
Geneesmiddelen tegen depressie
2,4
1,8
Geneesmiddelen tegen allergie
2,3
2,0
Slaapmiddelen
2,2
,9
Kalmeermiddelen en andere middelen voor de zenuwen
2,1
1,4
Versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen, tonica
2,0
1,1
Geneesmiddelen voor diabetes
2,0
2,0
Geneesmiddelen tegen astma
1,8
1,6
Geneesmiddelen tegen cholesterol
1,6
,
Geneesmiddelen voor de ogen
1,2
,9
Indicator dr03_1
1923
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Gezondheidsenquête, België, 2001
VLAAMS GEWEST AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 2 WEKEN EEN VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (PER CATEGORIE) - VROUWEN, 15-64 JAAR Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 2001
1997
%
%
Anticonceptiva
13,8
,
Geneesmiddelen voor hart en bloedvaten of bloeddruk
10,6
8,8
Pijn- en koorstwerende middelen, niet vemeld in (*)
8,9
3,9
Geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep, keelpijn, enz.(*)
7,3
7,7
Hormonen tijdens de menopauze
6,5
3,1
Geneesmiddelen of zalven tegen reuma, gewrichtspijnen, enz.(*)
6,3
6,1
Slaapmiddelen
5,2
2,9
Versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen, tonica
5,0
4,2
Geneesmiddelen tegen depressie
4,4
3,1
Geneesmiddelen tegen maag- en darmklachten
4,3
3,5
Antibiotica
3,8
3,3
Geneesmiddelen tegen allergie
3,1
3,4
Kalmeermiddelen en andere middelen voor de zenuwen
2,7
2,0
Geneesmiddelen tegen astma
2,4
2,1
Geneesmiddelen voor lokale behandeling van de huid
2,3
1,7
Geneesmiddelen voor diabetes
2,0
2,0
Geneesmiddelent tegen schildklierlijden
1,5
,
Geneesmiddelen tegen cholesterol
1,3
,
Indicator dr03_1
1924
Gezondheidsenquête, België, 2001
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
VLAAMS GEWEST AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 2 WEKEN EEN VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (PER CATEGORIE) - MANNEN, 65 JAAR EN OUDER Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 2001
1997
%
%
Geneesmiddelen voor hart en bloedvaten of bloeddruk
55,4
47,4
Slaapmiddelen
15,0
9,4
Geneesmiddelen of zalven tegen reuma, gewrichtspijnen, enz.(*)
13,6
14,9
Geneesmiddelen voor het verbeteren van de hersendoorbloeding
9,6
3,9
Geneesmiddelen tegen maag- en darmklachten
9,3
6,1
Geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep, keelpijn, enz.(*)
7,9
9,2
Pijn- en koorstwerende middelen, niet vemeld in (*)
7,1
5,1
Geneesmiddelen tegen astma
6,8
8,9
Kalmeermiddelen en andere middelen voor de zenuwen
6,4
3,2
Geneesmiddelen voor de ogen
6,0
4,5
Geneesmiddelen tegen depressie
5,7
1,6
Waterafdrijvende middelen
5,2
3,3
Versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen, tonica
4,2
3,7
Antibiotica
4,0
3,5
Laxeermiddelen
4,0
,5
Geneesmiddelen voor lokale behandeling van de huid
3,4
2,2
Geneesmiddelen tegen allergie
2,2
1,2
Geneesmiddelen voor diabetes
1,9
1,9
Geneesmiddelen tegen cholesterol
1,3
,
Geneesmiddelen tegen de ziekte van Parkinson
1,2
1,8
Indicator dr03_1
1925
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Gezondheidsenquête, België, 2001
VLAAMS GEWEST AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 2 WEKEN EEN VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (PER CATEGORIE) - VROUWEN, 65 JAAR EN OUDER Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 2001
1997
%
%
Geneesmiddelen voor hart en bloedvaten of bloeddruk
56,6
47,7
Geneesmiddelen of zalven tegen reuma, gewrichtspijnen, enz.(*)
29,4
16,0
Slaapmiddelen
26,0
18,0
Geneesmiddelen tegen maag- en darmklachten
15,3
7,8
Versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen, tonica
15,0
7,4
Pijn- en koorstwerende middelen, niet vemeld in (*)
12,1
7,3
Kalmeermiddelen en andere middelen voor de zenuwen
12,0
13,0
Waterafdrijvende middelen
11,2
5,2
Geneesmiddelen voor de ogen
11,1
6,1
Geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep, keelpijn, enz.(*)
9,3
7,4
Geneesmiddelen voor het verbeteren van de hersendoorbloeding
9,2
9,4
Geneesmiddelen tegen depressie
6,6
7,4
Laxeermiddelen
5,7
4,3
Antibiotica
5,3
4,7
Geneesmiddelen voor lokale behandeling van de huid
5,1
2,4
Geneesmiddelen tegen cholesterol
3,5
,
Geneesmiddelent tegen schildklierlijden
3,3
,
Geneesmiddelen tegen astma
3,2
1,5
Hormonen tijdens de menopauze
2,6
1,8
Geneesmiddelen voor diabetes
1,9
2,0
Geneesmiddelen tegen allergie
1,7
1,6
Indicator dr03_1
1926
Gezondheidsenquête, België, 2001
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
VLAAMS GEWEST AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 24 UUR EEN VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (LEEFTIJDSGROEP 45-64 JAAR) Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 %
N
Man
39,6
563
Vrouw
46,2
554
42,9
1117
45-49
31,0
298
50-54
42,9
295
55-59
49,2
260
60-64
53,1
264
42,9
1117
Geen diploma
27,0
17
Lager onderwijs
55,4
155
Lager secundair
48,8
268
Hoger secundair
40,3
347
Hoger onderwijs
36,1
317
Totaal
43,0
1104
URBANISATIEGRAAD Stedelijk gebied
47,1
253
Semi-stedelijk gebied
39,6
587
Landelijk gebied
46,3
277
42,9
1117
GESLACHT
Totaal LEEFTIJDSGROEP
Totaal OPLEIDINGSNIVEAU
Totaal Indicator dr08_1
1927
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Gezondheidsenquête, België, 2001
VLAAMS GEWEST GEMIDDELD AANTAL VOORGESCHREVEN GENEESMIDDELEN GEBRUIKT IN AFGELOPEN 24 UUR (LEEFTIJDSGROEP 45-64 JAAR) * Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 Gemiddelde
N
Man
2,2
223
Vrouw
2,4
252
2,3
475
45-49
2,2
93
50-54
2,3
117
55-59
2,4
122
60-64
2,3
143
2,3
475
Geen diploma
1,7
5
Lager onderwijs
2,3
83
Lager secundair
2,3
128
Hoger secundair
2,2
143
Hoger onderwijs
2,4
110
Totaal
2,3
469
URBANISATIEGRAAD Stedelijk gebied
2,5
119
Semi-stedelijk gebied
2,2
231
Landelijk gebied
2,3
125
2,3
475
GESLACHT
Totaal LEEFTIJDSGROEP
Totaal OPLEIDINGSNIVEAU
Totaal
Indicator dr08_2 * T.o.v. personen die in de afgelopen 24 uur minstens 1 geneesmiddel gebruikten
1928
Gezondheidsenquête, België, 2001
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
VLAAMS GEWEST AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 24 UUR 5 OF MEER VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (LEEFTIJDSGROEP 45-64 JAAR) Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 %
N
8,4
223
11,3
252
10,0
475
45-49
11,5
93
50-54
7,7
117
55-59
10,3
122
60-64
10,8
143
10,0
475
,0
5
Lager onderwijs
8,2
83
Lager secundair
11,6
128
Hoger secundair
8,8
143
Hoger onderwijs
11,6
110
Totaal
10,1
469
URBANISATIEGRAAD Stedelijk gebied
14,3
119
6,6
231
12,2
125
10,0
475
GESLACHT
Man Vrouw
Totaal LEEFTIJDSGROEP
Totaal OPLEIDINGSNIVEAU
Geen diploma
Semi-stedelijk gebied Landelijk gebied Totaal
Indicator dr08_3 * T.o.v. personen die in de afgelopen 24 uur minstens 1 geneesmiddel gebruikten
1929
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Gezondheidsenquête, België, 2001
VLAAMS GEWEST AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 24 UUR EEN VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (PER ATC-HOOFDGROEP) - MANNEN, 45-64 JAAR Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 % 20,0
Cardiovasculaire geneesmiddelen (C) Geneesmiddelen i.v.m. zenuwstelsel (N)
8,4
Geneesmiddelen i.v.m. ademhalingsstelsel (R)
6,0
Geneesmiddelen i.v.m. locomotorisch systeem (M)
5,9
Geneesmiddelen i.v.m. spijsverteringsstelsel en metabolisme (A)
5,9
Geneesmiddelen i.v.m. bloed en bloedvormende organen (B)
5,2
Anti-infectieuze geneesmiddelen voor systemisch gebruik (J)
2,9
Geneesmiddelen i.v.m. zintuigen (S)
2,1
Systemische hormoonpreparaten, uitgezonderd geslachtshormonen (H)
2,1
Urogenitale geneesmiddelen (G)
1,1
Antitumorale geneesmiddelen en geneesmiddelen i.v.m. immuunsysteem (L)
,6
Dermatologische geneesmiddelen (D)
,5
Andere geneesmiddelen (V)
,0
Antiparasitaire producten, insecticiden en repellents (P)
,0
Indicator dr08_4
1930
Gezondheidsenquête, België, 2001
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
VLAAMS GEWEST AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 24 UUR EEN VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (PER ATC-HOOFDGROEP) - VROUWEN, 45-64 JAAR Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 % Cardiovasculaire geneesmiddelen (C)
22,0
Geneesmiddelen i.v.m. zenuwstelsel (N)
12,6
Urogenitale geneesmiddelen (G)
11,1
Geneesmiddelen i.v.m. spijsverteringsstelsel en metabolisme (A)
9,4
Geneesmiddelen i.v.m. locomotorisch systeem (M)
7,2
Systemische hormoonpreparaten, uitgezonderd geslachtshormonen (H)
3,7
Geneesmiddelen i.v.m. ademhalingsstelsel (R)
4,9
Geneesmiddelen i.v.m. bloed en bloedvormende organen (B)
2,8
Antitumorale geneesmiddelen en geneesmiddelen i.v.m. immuunsysteem (L)
2,3
Anti-infectieuze geneesmiddelen voor systemisch gebruik (J)
2,3
Geneesmiddelen i.v.m. zintuigen (S)
,5
Antiparasitaire producten, insecticiden en repellents (P)
,4
Dermatologische geneesmiddelen (D)
,0
Andere geneesmiddelen (V)
,0
Indicator dr08_4
1931
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Gezondheidsenquête, België, 2001
VLAAMS GEWEST AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 24 UUR EEN VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (PER ATC-SUBGROEP) - MANNEN, 45-64 JAAR Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 % Betablokkers (C07)
9,3
Hypolipemiërende geneesmiddelen (C10)
8,8
Anti-aggregantia, anticoagulantia en trombolytica (B01)
5,2
Psycholeptica (N05)
5,1
Geneesmiddelen inwerkend op het renine-angiotensine systeem (C09)
3,7
Psychoanaleptica (N06)
3,5
Calciumantagonisten (C08)
3,5
Geneesmiddelen bij astma (R03)
3,4
Anti-inflammatoire en anti-reumatische producten (M01)
3,0
Antacida, geneesmiddelen voor de behandeling van maagzweer en flatulentie (A02)
2,6
Antibacteriële geneesmiddelen voor systemisch gebruik (J01)
2,4
Anti-jichtproducten (M04)
2,2
Geneesmiddelen bij hartfalen (C01)
2,1
Geneesmiddelen voor oftalmologisch gebruik (S01)
2,0
Analgetica (N02)
1,9
Geneesmiddelen bij hoest en verkoudheid (R05)
1,7
Geneesmiddelen gebruikt bij diabetes (A10)
1,5
Geneesmiddelen voor de schildklier (H03)
1,4
Diuretica (C03)
1,1
Antihistaminica voor systemisch gebruik (R06)
1,0
Indicator dr08_5
1932
Gezondheidsenquête, België, 2001
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
VLAAMS GEWEST AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 24 UUR EEN VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (PER ATC-SUBGROEP) - VROUWEN, 45-64 JAAR Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 % Betablokkers (C07)
11,3
Geslachtshormonen en andere geneesmiddelen i.v.m. reproductief systeem (G03)
10,9
Psycholeptica (N05)
6,9
Anti-inflammatoire en anti-reumatische producten (M01)
5,8
Hypolipemiërende geneesmiddelen (C10)
5,6
Diuretica (C03)
4,8
Psychoanaleptica (N06)
4,6
Geneesmiddelen inwerkend op het renine-angiotensine systeem (C09)
3,8
Geneesmiddelen bij astma (R03)
3,6
Analgetica (N02)
3,5
Geneesmiddelen voor de schildklier (H03)
3,2
Antacida, geneesmiddelen voor de behandeling van maagzweer en flatulentie (A02)
2,8
Anti-aggregantia, anticoagulantia en trombolytica (B01)
2,5
Calciumantagonisten (C08)
2,4
Minerale supplementen (A12)
2,1
Geneesmiddelen gebruikt bij diabetes (A10)
1,9
Antihistaminica voor systemisch gebruik (R06)
1,9
Antibacteriële geneesmiddelen voor systemisch gebruik (J01)
1,8
Vitaminen (A11)
1,8
Spasmolytica, anticholinergische stoffen en propulsiva (A03)
1,7
Endocriene geneesmiddelen (L02)
1,5
Geneesmiddelen bij hoest en verkoudheid (R05)
1,3
Geneesmiddelen bij de ziekte van Parkinson (N04)
1,1
Indicator dr08_5
1933
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Gezondheidsenquête, België, 2001
VLAAMS GEWEST AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 2 WEKEN EEN NIET VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 %
N
Man
20,9
2029
Vrouw
31,4
2016
26,3
4045
0-14
18,4
588
15-24
26,1
446
25-34
39,9
568
35-44
30,7
649
45-54
28,4
588
55-64
21,2
521
65-74
21,3
419
75+
18,5
266
26,3
4045
Geen diploma
12,4
76
Lager onderwijs
20,7
489
Lager secundair
21,6
744
Hoger secundair
26,0
1326
Hoger onderwijs
31,8
1353
Totaal
26,2
3988
URBANISATIEGRAAD Stedelijk gebied
30,5
936
Semi-stedelijk gebied
24,6
2025
Landelijk gebied
25,7
1084
26,3
4045
1997
32,7
3520
2001
26,3
4045
29,1
7565
GESLACHT
Totaal LEEFTIJDSGROEP
Totaal OPLEIDINGSNIVEAU
Totaal JAAR
Totaal 1997 en 2001 Indicator dr04_1
1934
Gezondheidsenquête, België, 2001
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
VLAAMS GEWEST AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 2 WEKEN EEN NIET VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (PER CATEGORIE) - JONGENS, 0-14 JAAR Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 2001
1997
%
%
Geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep, keelpijn, enz.(*)
8,0
12,4
Pijn- en koorstwerende middelen, niet vemeld in (*)
6,3
6,2
Versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen, tonica
3,2
6,1
Indicator dr06_1 Categorie niet vermeld indien percentage < 1%
1935
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Gezondheidsenquête, België, 2001
VLAAMS GEWEST AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 2 WEKEN EEN NIET VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (PER CATEGORIE) - MEISJES, 0-14 JAAR Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 2001
1997
%
%
Geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep, keelpijn, enz.(*)
9,2
18,7
Versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen, tonica
4,2
4,9
Pijn- en koorstwerende middelen, niet vemeld in (*)
4,0
15,6
Geneesmiddelen voor lokale behandeling van de huid
1,5
,5
Geneesmiddelen tegen maag- en darmklachten
1,0
1,1
Indicator dr06_1 Categorie niet vermeld indien percentage < 1%
1936
Gezondheidsenquête, België, 2001
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
VLAAMS GEWEST AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 2 WEKEN EEN NIET VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (PER CATEGORIE) - MANNEN, 15-64 JAAR Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 2001
1997
%
%
Pijn- en koorstwerende middelen, niet vemeld in (*)
9,7
13,5
Geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep, keelpijn, enz.(*)
5,9
9,5
Versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen, tonica
4,0
2,7
Geneesmiddelen tegen maag- en darmklachten
3,2
2,1
Geneesmiddelen of zalven tegen reuma, gewrichtspijnen, enz.(*)
1,7
,9
Kalmeermiddelen en andere middelen voor de zenuwen
1,2
,8
Indicator dr06_1 Categorie niet vermeld indien percentage < 1%
1937
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Gezondheidsenquête, België, 2001
VLAAMS GEWEST AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 2 WEKEN EEN NIET VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (PER CATEGORIE) - VROUWEN, 15-64 JAAR Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 2001
1997
%
%
21,3
21,2
Geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep, keelpijn, enz.(*)
9,1
14,2
Versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen, tonica
6,0
5,5
Geneesmiddelen tegen maag- en darmklachten
1,9
2,1
Geneesmiddelen of zalven tegen reuma, gewrichtspijnen, enz.(*)
1,4
2,1
Pijn- en koorstwerende middelen, niet vemeld in (*)
Indicator dr06_1 Categorie niet vermeld indien percentage < 1%
1938
Gezondheidsenquête, België, 2001
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
VLAAMS GEWEST AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 2 WEKEN EEN NIET VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (PER CATEGORIE) - MANNEN, 65 JAAR EN OUDER Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 2001
1997
%
%
Versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen, tonica
4,1
2,0
Geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep, keelpijn, enz.(*)
3,7
9,1
Pijn- en koorstwerende middelen, niet vemeld in (*)
3,5
5,9
Geneesmiddelen voor hart en bloedvaten of bloeddruk
2,0
1,6
Geneesmiddelen of zalven tegen reuma, gewrichtspijnen, enz.(*)
1,7
,2
Geneesmiddelen tegen maag- en darmklachten
1,2
1,7
Indicator dr06_1 Categorie niet vermeld indien percentage < 1%
1939
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Gezondheidsenquête, België, 2001
VLAAMS GEWEST AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 2 WEKEN EEN NIET VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (PER CATEGORIE) - VROUWEN, 65 JAAR EN OUDER Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 2001
1997
%
%
Pijn- en koorstwerende middelen, niet vemeld in (*)
8,9
11,3
Geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep, keelpijn, enz.(*)
6,3
7,5
Versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen, tonica
4,2
3,8
Geneesmiddelen of zalven tegen reuma, gewrichtspijnen, enz.(*)
2,6
3,8
Laxeermiddelen
1,3
1,2
,0
3,4
Geneesmiddelen tegen maag- en darmklachten Indicator dr06_1 Categorie niet vermeld indien percentage < 1%
1940
Gezondheidsenquête, België, 2001
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
VLAAMS GEWEST AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 24 UUR EEN NIET VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (LEEFTIJDSGROEP 45-64 JAAR) Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 %
N
Man
3,2
563
Vrouw
4,7
554
4,0
1117
45-49
5,7
298
50-54
4,4
295
55-59
1,9
260
60-64
3,1
264
4,0
1117
,0
17
Lager onderwijs
3,6
155
Lager secundair
1,6
268
Hoger secundair
4,8
347
Hoger onderwijs
5,4
317
Totaal
3,9
1104
URBANISATIEGRAAD Stedelijk gebied
6,5
253
Semi-stedelijk gebied
3,0
587
Landelijk gebied
4,0
277
4,0
1117
GESLACHT
Totaal LEEFTIJDSGROEP
Totaal OPLEIDINGSNIVEAU
Geen diploma
Totaal Indicator dr08_6
1941
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Gezondheidsenquête, België, 2001
BRUSSELS GEWEST AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 2 WEKEN EEN VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 %
N
Man
39,5
1416
Vrouw
56,9
1574
48,4
2990
0-14
22,5
507
15-24
32,7
267
25-34
32,5
483
35-44
41,3
516
45-54
56,6
369
55-64
66,6
300
65-74
84,0
279
75+
89,1
269
Totaal
48,4
2990
OPLEIDINGSNIVEAU Geen diploma
40,5
133
Lager onderwijs
53,1
404
Lager secundair
51,8
408
Hoger secundair
50,5
690
Hoger onderwijs
45,4
1225
48,4
2860
1997*
42,0
3012
2001
48,4
2990
45,4
6002
GESLACHT
Totaal LEEFTIJDSGROEP
Totaal JAAR
Totaal 1997 en 2001 Indicator dr01_1 * gebruik van anticonceptiva niet meegerekend
1942
Gezondheidsenquête, België, 2001
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
BRUSSELS GEWEST AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 2 WEKEN EEN VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (PER CATEGORIE) - JONGENS, 0-14 JAAR Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 2001
1997
%
%
10,3
12,4
Antibiotica
7,9
11,5
Pijn- en koorstwerende middelen, niet vemeld in (*)
6,4
3,5
Geneesmiddelen tegen allergie
6,2
3,9
Geneesmiddelen tegen astma
5,1
1,7
Versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen, tonica
3,9
10,4
Geneesmiddelen voor lokale behandeling van de huid
2,1
1,8
Geneesmiddelen voor diabetes
2,0
2,0
Geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep, keelpijn, enz.(*)
Indicator dr03_1
1943
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Gezondheidsenquête, België, 2001
BRUSSELS GEWEST AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 2 WEKEN EEN VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (PER CATEGORIE) - MEISJES, 0-14 JAAR Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 2001
1997
%
%
Geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep, keelpijn, enz.(*)
9,6
13,0
Antibiotica
5,3
3,5
Pijn- en koorstwerende middelen, niet vemeld in (*)
4,9
5,0
Versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen, tonica
4,4
5,2
Geneesmiddelen voor lokale behandeling van de huid
3,2
6,7
Geneesmiddelen tegen maag- en darmklachten
2,4
3,4
Geneesmiddelen tegen allergie
2,2
2,1
Geneesmiddelen voor diabetes
2,0
2,0
Indicator dr03_1
1944
Gezondheidsenquête, België, 2001
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
BRUSSELS GEWEST AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 2 WEKEN EEN VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (PER CATEGORIE) - MANNEN, 15-64 JAAR Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 2001
1997
%
%
Geneesmiddelen voor hart en bloedvaten of bloeddruk
8,2
8,0
Pijn- en koorstwerende middelen, niet vemeld in (*)
7,1
7,7
Geneesmiddelen tegen maag- en darmklachten
5,6
4,8
Geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep, keelpijn, enz.(*)
4,8
6,5
Geneesmiddelen of zalven tegen reuma, gewrichtspijnen, enz.(*)
4,4
3,7
Kalmeermiddelen en andere middelen voor de zenuwen
4,1
3,9
Antibiotica
3,5
4,7
Geneesmiddelen tegen depressie
3,5
2,8
Versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen, tonica
3,5
2,9
Geneesmiddelen voor lokale behandeling van de huid
3,3
2,3
Geneesmiddelen tegen allergie
3,1
3,2
Geneesmiddelen tegen astma
3,1
2,4
Slaapmiddelen
2,9
3,2
Geneesmiddelen voor diabetes
2,0
2,0
Geneesmiddelen voor de ogen
1,2
2,0
Indicator dr03_1
1945
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Gezondheidsenquête, België, 2001
BRUSSELS GEWEST AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 2 WEKEN EEN VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (PER CATEGORIE) - VROUWEN, 15-64 JAAR Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 2001
1997
%
%
Anticonceptiva
17,5
,
Pijn- en koorstwerende middelen, niet vemeld in (*)
13,5
8,9
Geneesmiddelen voor hart en bloedvaten of bloeddruk
11,5
9,0
Hormonen tijdens de menopauze
11,2
6,4
Versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen, tonica
8,8
6,2
Geneesmiddelen tegen maag- en darmklachten
7,2
6,3
Kalmeermiddelen en andere middelen voor de zenuwen
6,8
4,9
Geneesmiddelen tegen depressie
6,5
5,8
Geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep, keelpijn, enz.(*)
6,2
6,0
Geneesmiddelen of zalven tegen reuma, gewrichtspijnen, enz.(*)
5,9
6,3
Antibiotica
5,8
5,4
Slaapmiddelen
5,7
5,1
Geneesmiddelen tegen allergie
4,3
3,2
Geneesmiddelen voor lokale behandeling van de huid
3,2
3,5
Geneesmiddelen voor de ogen
2,5
,8
Geneesmiddelen tegen astma
2,0
2,6
Geneesmiddelen voor diabetes
2,0
2,0
Geneesmiddelent tegen schildklierlijden
1,9
,
Waterafdrijvende middelen
1,1
1,4
,2
,
Geneesmiddelen tegen cholesterol Indicator dr03_1
1946
Gezondheidsenquête, België, 2001
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
BRUSSELS GEWEST AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 2 WEKEN EEN VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (PER CATEGORIE) - MANNEN, 65 JAAR EN OUDER Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 2001
1997
%
%
Geneesmiddelen voor hart en bloedvaten of bloeddruk
57,5
40,1
Geneesmiddelen of zalven tegen reuma, gewrichtspijnen, enz.(*)
18,7
11,5
Slaapmiddelen
17,4
13,9
Pijn- en koorstwerende middelen, niet vemeld in (*)
15,4
6,5
Geneesmiddelen tegen maag- en darmklachten
14,7
10,2
Geneesmiddelen voor het verbeteren van de hersendoorbloeding
13,7
14,7
Versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen, tonica
12,9
15,6
Waterafdrijvende middelen
12,4
14,9
Kalmeermiddelen en andere middelen voor de zenuwen
10,7
7,6
Geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep, keelpijn, enz.(*)
10,7
4,5
Geneesmiddelen voor de ogen
10,4
10,1
Geneesmiddelen tegen depressie
8,5
4,8
Antibiotica
7,4
4,1
Geneesmiddelen voor lokale behandeling van de huid
5,2
3,2
Geneesmiddelen tegen astma
4,3
5,0
Laxeermiddelen
3,7
3,1
Geneesmiddelen tegen cholesterol
3,1
,
Geneesmiddelen tegen allergie
2,7
1,3
Geneesmiddelen voor diabetes
1,9
1,9
Geneesmiddelen tegen de ziekte van Parkinson
1,6
,8
Indicator dr03_1
1947
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Gezondheidsenquête, België, 2001
BRUSSELS GEWEST AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 2 WEKEN EEN VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (PER CATEGORIE) - VROUWEN, 65 JAAR EN OUDER Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 2001
1997
%
%
Geneesmiddelen voor hart en bloedvaten of bloeddruk
50,4
49,0
Slaapmiddelen
28,2
24,7
Geneesmiddelen of zalven tegen reuma, gewrichtspijnen, enz.(*)
24,0
24,9
Geneesmiddelen tegen maag- en darmklachten
19,2
10,8
Pijn- en koorstwerende middelen, niet vemeld in (*)
18,3
11,3
Kalmeermiddelen en andere middelen voor de zenuwen
17,7
11,4
Versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen, tonica
16,1
13,6
Hormonen tijdens de menopauze
13,2
8,4
Geneesmiddelen tegen depressie
12,8
11,1
Geneesmiddelen voor het verbeteren van de hersendoorbloeding
11,9
17,5
Geneesmiddelen voor de ogen
11,6
21,3
Waterafdrijvende middelen
10,2
9,7
Laxeermiddelen
11,5
7,5
Geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep, keelpijn, enz.(*)
8,3
11,5
Antibiotica
7,2
8,0
Geneesmiddelen voor lokale behandeling van de huid
5,9
2,7
Geneesmiddelen tegen astma
5,2
3,3
Geneesmiddelen tegen cholesterol
4,3
,
Geneesmiddelen tegen allergie
4,1
2,2
Geneesmiddelent tegen schildklierlijden
2,2
,
Geneesmiddelen voor diabetes
1,9
1,9
Indicator dr03_1
1948
Gezondheidsenquête, België, 2001
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
BRUSSELS GEWEST AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 24 UUR EEN VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (LEEFTIJDSGROEP 45-64 JAAR) Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 %
N
Man
32,4
313
Vrouw
46,5
356
39,6
669
45-49
34,9
173
50-54
36,5
196
55-59
42,7
163
60-64
47,9
137
Totaal
39,6
669
OPLEIDINGSNIVEAU Geen diploma
42,2
28
Lager onderwijs
31,7
88
Lager secundair
47,0
99
Hoger secundair
41,3
150
Hoger onderwijs
38,6
279
39,8
644
GESLACHT
Totaal LEEFTIJDSGROEP
Totaal Indicator dr08_1
1949
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Gezondheidsenquête, België, 2001
BRUSSELS GEWEST GEMIDDELD AANTAL VOORGESCHREVEN GENEESMIDDELEN GEBRUIKT IN AFGELOPEN 24 UUR (LEEFTIJDSGROEP 45-64 JAAR) * Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 Gemiddelde
N
Man
2,3
105
Vrouw
2,6
171
2,5
276
45-49
2,1
60
50-54
2,3
72
55-59
2,6
76
60-64
2,9
68
Totaal
2,5
276
OPLEIDINGSNIVEAU Geen diploma
2,9
12
Lager onderwijs
3,1
32
Lager secundair
2,5
48
Hoger secundair
2,5
67
Hoger onderwijs
2,2
109
2,4
268
GESLACHT
Totaal LEEFTIJDSGROEP
Totaal
Indicator dr08_2 * T.o.v. personen die in de afgelopen 24 uur minstens 1 geneesmiddel gebruikten
1950
Gezondheidsenquête, België, 2001
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
BRUSSELS GEWEST AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 24 UUR 5 OF MEER VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (LEEFTIJDSGROEP 45-64 JAAR) Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 %
N
9,9
105
12,0
171
11,2
276
45-49
6,4
60
50-54
7,2
72
55-59
15,9
76
60-64
16,3
68
Totaal
11,2
276
OPLEIDINGSNIVEAU Geen diploma
19,9
12
Lager onderwijs
18,1
32
Lager secundair
11,1
48
Hoger secundair
11,8
67
Hoger onderwijs
6,9
109
10,6
268
GESLACHT
Man Vrouw
Totaal LEEFTIJDSGROEP
Totaal
Indicator dr08_3 * T.o.v. personen die in de afgelopen 24 uur minstens 1 geneesmiddel gebruikten
1951
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Gezondheidsenquête, België, 2001
BRUSSELS GEWEST AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 24 UUR EEN VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (PER ATC-HOOFDGROEP) - MANNEN, 45-64 JAAR Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 % Cardiovasculaire geneesmiddelen (C)
15,5
Geneesmiddelen i.v.m. zenuwstelsel (N)
12,7
Geneesmiddelen i.v.m. spijsverteringsstelsel en metabolisme (A)
6,9
Geneesmiddelen i.v.m. locomotorisch systeem (M)
6,6
Geneesmiddelen i.v.m. ademhalingsstelsel (R)
5,7
Geneesmiddelen i.v.m. bloed en bloedvormende organen (B)
3,6
Systemische hormoonpreparaten, uitgezonderd geslachtshormonen (H)
1,6
Dermatologische geneesmiddelen (D)
1,1
Antitumorale geneesmiddelen en geneesmiddelen i.v.m. immuunsysteem (L)
1,0
Anti-infectieuze geneesmiddelen voor systemisch gebruik (J)
,8
Urogenitale geneesmiddelen (G)
,5
Andere geneesmiddelen (V)
,3
Geneesmiddelen i.v.m. zintuigen (S)
,0
Antiparasitaire producten, insecticiden en repellents (P)
,0
Indicator dr08_4
1952
Gezondheidsenquête, België, 2001
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
BRUSSELS GEWEST AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 24 UUR EEN VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (PER ATC-HOOFDGROEP) - VROUWEN, 45-64 JAAR Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 % Urogenitale geneesmiddelen (G)
17,0
Geneesmiddelen i.v.m. zenuwstelsel (N)
15,4
Cardiovasculaire geneesmiddelen (C)
14,4
Geneesmiddelen i.v.m. spijsverteringsstelsel en metabolisme (A)
12,0
Geneesmiddelen i.v.m. locomotorisch systeem (M)
8,2
Geneesmiddelen i.v.m. ademhalingsstelsel (R)
6,6
Systemische hormoonpreparaten, uitgezonderd geslachtshormonen (H)
5,6
Anti-infectieuze geneesmiddelen voor systemisch gebruik (J)
3,5
Geneesmiddelen i.v.m. bloed en bloedvormende organen (B)
2,1
Geneesmiddelen i.v.m. zintuigen (S)
1,4
Antiparasitaire producten, insecticiden en repellents (P)
,6
Antitumorale geneesmiddelen en geneesmiddelen i.v.m. immuunsysteem (L)
,5
Dermatologische geneesmiddelen (D)
,3
Andere geneesmiddelen (V)
,0
Indicator dr08_4
1953
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Gezondheidsenquête, België, 2001
BRUSSELS GEWEST AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 24 UUR EEN VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (PER ATC-SUBGROEP) - MANNEN, 45-64 JAAR Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 % Betablokkers (C07)
5,9
Psycholeptica (N05)
4,8
Analgetica (N02)
4,5
Anti-inflammatoire en anti-reumatische producten (M01)
4,2
Hypolipemiërende geneesmiddelen (C10)
4,0
Antacida, geneesmiddelen voor de behandeling van maagzweer en flatulentie (A02)
3,9
Geneesmiddelen inwerkend op het renine-angiotensine systeem (C09)
3,9
Psychoanaleptica (N06)
3,7
Anti-aggregantia, anticoagulantia en trombolytica (B01)
3,3
Calciumantagonisten (C08)
2,9
Anti-jichtproducten (M04)
2,7
Antihistaminica voor systemisch gebruik (R06)
2,1
Geneesmiddelen bij astma (R03)
1,7
Geneesmiddelen bij hartfalen (C01)
1,6
Neuspreparaten (R01)
1,5
Geneesmiddelen gebruikt bij diabetes (A10)
1,4
Minerale supplementen (A12)
1,3
Diuretica (C03)
1,2
Vasoprotective geneesmiddelen (C05)
1,1
Anti-epileptica (N03)
1,0
Indicator dr08_5
1954
Gezondheidsenquête, België, 2001
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
BRUSSELS GEWEST AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 24 UUR EEN VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (PER ATC-SUBGROEP) - VROUWEN, 45-64 JAAR Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 % Geslachtshormonen en andere geneesmiddelen i.v.m. reproductief systeem (G03)
16,5
Psycholeptica (N05)
9,6
Betablokkers (C07)
8,7
Psychoanaleptica (N06)
7,0
Anti-inflammatoire en anti-reumatische producten (M01)
6,6
Geneesmiddelen voor de schildklier (H03)
5,0
Analgetica (N02)
4,6
Geneesmiddelen inwerkend op het renine-angiotensine systeem (C09)
4,1
Antacida, geneesmiddelen voor de behandeling van maagzweer en flatulentie (A02)
3,2
Vitaminen (A11)
3,1
Antibacteriële geneesmiddelen voor systemisch gebruik (J01)
2,9
Minerale supplementen (A12)
2,7
Geneesmiddelen bij hoest en verkoudheid (R05)
2,7
Calciumantagonisten (C08)
2,3
Geneesmiddelen bij astma (R03)
2,0
Anti-aggregantia, anticoagulantia en trombolytica (B01)
1,9
Spasmolytica, anticholinergische stoffen en propulsiva (A03)
1,5
Andere voedingssupplementen (A16)
1,4
Geneesmiddelen bij hartfalen (C01)
1,4
Diuretica (C03)
1,4
Hypolipemiërende geneesmiddelen (C10)
1,3
Geneesmiddelen voor de behandeling van botaandoeningen (M05)
1,2
Geneesmiddelen gebruikt bij diabetes (A10)
1,2
Geneesmiddelen voor oftalmologisch gebruik (S01)
1,2
Antihistaminica voor systemisch gebruik (R06)
1,2
Anti-epileptica (N03)
1,1
Vasoprotective geneesmiddelen (C05)
1,1
Corticosteroïden voor systemisch gebruik (H02)
1,1
Indicator dr08_5
1955
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Gezondheidsenquête, België, 2001
BRUSSELS GEWEST AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 2 WEKEN EEN NIET VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 %
N
Man
27,3
1404
Vrouw
32,1
1563
29,7
2967
0-14
17,7
503
15-24
31,7
266
25-34
36,9
479
35-44
36,5
515
45-54
36,8
368
55-64
26,7
297
65-74
27,2
276
75+
22,4
263
Totaal
29,7
2967
OPLEIDINGSNIVEAU Geen diploma
18,6
132
Lager onderwijs
24,7
399
Lager secundair
25,1
408
Hoger secundair
28,0
688
Hoger onderwijs
34,6
1211
29,4
2838
1997
39,4
3020
2001
29,7
2967
34,4
5987
GESLACHT
Totaal LEEFTIJDSGROEP
Totaal JAAR
Totaal 1997 en 2001 Indicator dr04_1
1956
Gezondheidsenquête, België, 2001
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
BRUSSELS GEWEST AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 2 WEKEN EEN NIET VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (PER CATEGORIE) - JONGENS, 0-14 JAAR Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 2001
1997
%
%
Versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen, tonica
6,6
18,2
Geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep, keelpijn, enz.(*)
6,5
13,3
Pijn- en koorstwerende middelen, niet vemeld in (*)
5,0
6,7
Indicator dr06_1 Categorie niet vermeld indien percentage < 1%
1957
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Gezondheidsenquête, België, 2001
BRUSSELS GEWEST AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 2 WEKEN EEN NIET VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (PER CATEGORIE) - MEISJES, 0-14 JAAR Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 2001
1997
%
%
Pijn- en koorstwerende middelen, niet vemeld in (*)
5,3
9,3
Versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen, tonica
5,3
5,6
Geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep, keelpijn, enz.(*)
5,2
6,9
Indicator dr06_1 Categorie niet vermeld indien percentage < 1%
1958
Gezondheidsenquête, België, 2001
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
BRUSSELS GEWEST AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 2 WEKEN EEN NIET VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (PER CATEGORIE) - MANNEN, 15-64 JAAR Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 2001
1997
%
%
16,5
18,8
Geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep, keelpijn, enz.(*)
9,4
12,1
Versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen, tonica
6,5
8,8
Geneesmiddelen tegen maag- en darmklachten
2,7
4,1
Geneesmiddelen of zalven tegen reuma, gewrichtspijnen, enz.(*)
2,5
2,1
Kalmeermiddelen en andere middelen voor de zenuwen
1,6
1,0
Pijn- en koorstwerende middelen, niet vemeld in (*)
Indicator dr06_1 Categorie niet vermeld indien percentage < 1%
1959
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Gezondheidsenquête, België, 2001
BRUSSELS GEWEST AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 2 WEKEN EEN NIET VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (PER CATEGORIE) - VROUWEN, 15-64 JAAR Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 2001
1997
%
%
24,6
28,1
Geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep, keelpijn, enz.(*)
8,7
15,4
Versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen, tonica
8,2
10,5
Geneesmiddelen tegen maag- en darmklachten
3,3
3,2
Geneesmiddelen of zalven tegen reuma, gewrichtspijnen, enz.(*)
2,8
4,2
Kalmeermiddelen en andere middelen voor de zenuwen
1,9
1,4
Laxeermiddelen
1,9
,5
Geneesmiddelen voor lokale behandeling van de huid
1,0
1,8
Geneesmiddelen tegen depressie
1,1
1,3
Pijn- en koorstwerende middelen, niet vemeld in (*)
Indicator dr06_1 Categorie niet vermeld indien percentage < 1%
1960
Gezondheidsenquête, België, 2001
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
BRUSSELS GEWEST AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 2 WEKEN EEN NIET VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (PER CATEGORIE) - MANNEN, 65 JAAR EN OUDER Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 2001
1997
%
%
10,5
12,7
Geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep, keelpijn, enz.(*)
6,2
8,3
Geneesmiddelen of zalven tegen reuma, gewrichtspijnen, enz.(*)
3,4
3,3
Versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen, tonica
2,5
4,6
Slaapmiddelen
2,3
,6
Geneesmiddelen tegen maag- en darmklachten
1,6
5,0
Geneesmiddelen voor lokale behandeling van de huid
1,2
,8
,3
3,6
Pijn- en koorstwerende middelen, niet vemeld in (*)
Geneesmiddelen voor de ogen Indicator dr06_1 Categorie niet vermeld indien percentage < 1%
1961
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Gezondheidsenquête, België, 2001
BRUSSELS GEWEST AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 2 WEKEN EEN NIET VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (PER CATEGORIE) - VROUWEN, 65 JAAR EN OUDER Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 2001
1997
%
%
12,6
8,1
Geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep, keelpijn, enz.(*)
6,8
3,2
Versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen, tonica
3,9
9,4
Geneesmiddelen tegen maag- en darmklachten
3,0
5,5
Kalmeermiddelen en andere middelen voor de zenuwen
2,8
,0
Geneesmiddelen of zalven tegen reuma, gewrichtspijnen, enz.(*)
2,2
4,6
Laxeermiddelen
2,2
1,4
Geneesmiddelen tegen depressie
2,0
1,1
Geneesmiddelen voor hart en bloedvaten of bloeddruk
1,7
2,7
Slaapmiddelen
1,3
1,9
Geneesmiddelen voor de ogen
,5
2,0
Geneesmiddelen voor het verbeteren van de hersendoorbloeding
,0
2,5
Pijn- en koorstwerende middelen, niet vemeld in (*)
Indicator dr06_1 Categorie niet vermeld indien percentage < 1%
1962
Gezondheidsenquête, België, 2001
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
BRUSSELS GEWEST AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 24 UUR EEN NIET VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (LEEFTIJDSGROEP 45-64 JAAR) Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001
GESLACHT
%
N
Man
6,3
313
Vrouw
8,4
356
7,3
669
45-49
8,9
173
50-54
8,2
196
55-59
4,2
163
60-64
7,6
137
7,3
669
,0
28
Lager onderwijs
5,9
88
Lager secundair
3,7
99
Hoger secundair
13,9
150
Hoger onderwijs
5,3
279
7,0
644
Totaal LEEFTIJDSGROEP
Totaal OPLEIDINGSNIVEAU Geen diploma
Totaal Indicator dr08_6
1963
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Gezondheidsenquête, België, 2001
WAALS GEWEST AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 2 WEKEN EEN VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 %
N
Man
40,5
2432
Vrouw
57,2
2552
49,0
4984
0-14
21,2
839
15-24
30,3
565
25-34
36,2
674
35-44
42,6
760
45-54
56,7
714
55-64
81,5
538
65-74
79,1
531
75+
92,2
363
49,0
4984
Geen diploma
83,0
59
Lager onderwijs
67,5
662
Lager secundair
54,5
1034
Hoger secundair
44,7
1490
Hoger onderwijs
42,9
1544
Totaal
49,1
4789
URBANISATIEGRAAD Stedelijk gebied
54,2
984
Semi-stedelijk gebied
50,7
1844
Landelijk gebied
46,7
2156
49,0
4984
1997*
46,8
3620
2001
49,0
4984
47,9
8604
GESLACHT
Totaal LEEFTIJDSGROEP
Totaal OPLEIDINGSNIVEAU
Totaal JAAR
Totaal 1997 en 2001 Indicator dr01_1 * gebruik van anticonceptiva niet meegerekend
1964
Gezondheidsenquête, België, 2001
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
WAALS GEWEST AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 2 WEKEN EEN VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (PER CATEGORIE) - JONGENS, 0-14 JAAR Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 2001
1997
%
%
Geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep, keelpijn, enz.(*)
8,8
15,5
Pijn- en koorstwerende middelen, niet vemeld in (*)
5,1
5,6
Versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen, tonica
3,9
3,7
Geneesmiddelen tegen allergie
3,8
5,3
Geneesmiddelen voor lokale behandeling van de huid
3,1
4,2
Antibiotica
2,7
9,5
Geneesmiddelen tegen astma
2,2
3,6
Geneesmiddelen voor diabetes
2,0
2,0
Indicator dr03_1
1965
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Gezondheidsenquête, België, 2001
WAALS GEWEST AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 2 WEKEN EEN VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (PER CATEGORIE) - MEISJES, 0-14 JAAR Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 2001
1997
%
%
Geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep, keelpijn, enz.(*)
8,9
12,0
Antibiotica
4,1
5,6
Versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen, tonica
4,1
4,4
Geneesmiddelen tegen maag- en darmklachten
3,8
2,1
Pijn- en koorstwerende middelen, niet vemeld in (*)
3,6
3,6
Geneesmiddelen tegen allergie
3,6
2,4
Geneesmiddelen tegen astma
2,4
1,8
Geneesmiddelen voor diabetes
2,0
2,0
Geneesmiddelen voor lokale behandeling van de huid
1,6
2,0
Indicator dr03_1
1966
Gezondheidsenquête, België, 2001
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
WAALS GEWEST AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 2 WEKEN EEN VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (PER CATEGORIE) - MANNEN, 15-64 JAAR Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 2001
1997
%
%
14,6
9,1
Geneesmiddelen tegen maag- en darmklachten
6,7
5,7
Pijn- en koorstwerende middelen, niet vemeld in (*)
6,0
6,9
Geneesmiddelen of zalven tegen reuma, gewrichtspijnen, enz.(*)
6,0
4,3
Kalmeermiddelen en andere middelen voor de zenuwen
5,7
5,1
Geneesmiddelen tegen depressie
5,1
3,5
Slaapmiddelen
4,5
4,2
Geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep, keelpijn, enz.(*)
4,5
6,3
Antibiotica
4,3
7,0
Versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen, tonica
3,3
2,7
Geneesmiddelen voor lokale behandeling van de huid
2,9
2,8
Geneesmiddelen tegen allergie
2,3
1,8
Geneesmiddelen voor diabetes
2,0
2,0
Geneesmiddelen tegen astma
1,9
1,2
Geneesmiddelen tegen cholesterol
1,4
,
Geneesmiddelen voor de ogen
1,0
1,7
Geneesmiddelen voor hart en bloedvaten of bloeddruk
Indicator dr03_1
1967
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Gezondheidsenquête, België, 2001
WAALS GEWEST AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 2 WEKEN EEN VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (PER CATEGORIE) - VROUWEN, 15-64 JAAR Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 2001
1997
%
%
Anticonceptiva
17,6
,
Geneesmiddelen voor hart en bloedvaten of bloeddruk
12,3
13,6
Pijn- en koorstwerende middelen, niet vemeld in (*)
10,0
7,7
Hormonen tijdens de menopauze
10,0
7,5
Versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen, tonica
8,4
6,2
Kalmeermiddelen en andere middelen voor de zenuwen
7,9
5,6
Geneesmiddelen tegen maag- en darmklachten
7,8
6,8
Geneesmiddelen tegen depressie
7,7
6,2
Geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep, keelpijn, enz.(*)
7,2
7,4
Geneesmiddelen of zalven tegen reuma, gewrichtspijnen, enz.(*)
7,2
6,9
Slaapmiddelen
6,7
5,1
Antibiotica
5,7
5,9
Geneesmiddelen tegen allergie
5,0
3,5
Geneesmiddelen voor lokale behandeling van de huid
4,4
3,7
Geneesmiddelent tegen schildklierlijden
4,3
,
Geneesmiddelen voor de ogen
3,0
2,6
Geneesmiddelen tegen astma
2,9
1,9
Waterafdrijvende middelen
2,3
1,4
Geneesmiddelen voor diabetes
2,0
2,0
Indicator dr03_1
1968
Gezondheidsenquête, België, 2001
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
WAALS GEWEST AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 2 WEKEN EEN VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (PER CATEGORIE) - MANNEN, 65 JAAR EN OUDER Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 2001
1997
%
%
Geneesmiddelen voor hart en bloedvaten of bloeddruk
55,7
56,7
Geneesmiddelen of zalven tegen reuma, gewrichtspijnen, enz.(*)
16,3
11,4
Slaapmiddelen
13,6
17,8
Geneesmiddelen tegen maag- en darmklachten
11,4
9,9
Kalmeermiddelen en andere middelen voor de zenuwen
10,5
7,6
Pijn- en koorstwerende middelen, niet vemeld in (*)
10,3
10,4
Versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen, tonica
9,4
4,7
Geneesmiddelen voor het verbeteren van de hersendoorbloeding
9,3
10,9
Geneesmiddelen voor de ogen
8,5
5,4
Waterafdrijvende middelen
7,6
6,3
Geneesmiddelen tegen astma
7,0
5,2
Geneesmiddelen tegen depressie
6,4
4,7
Antibiotica
6,0
6,4
Geneesmiddelen tegen cholesterol
4,5
,
Geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep, keelpijn, enz.(*)
4,5
10,7
Geneesmiddelen voor lokale behandeling van de huid
3,4
5,0
Geneesmiddelen voor diabetes
1,9
1,9
Geneesmiddelen tegen de ziekte van Parkinson
1,8
,8
Laxeermiddelen
1,2
3,5
Indicator dr03_1
1969
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Gezondheidsenquête, België, 2001
WAALS GEWEST AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 2 WEKEN EEN VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (PER CATEGORIE) - VROUWEN, 65 JAAR EN OUDER Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 2001
1997
%
%
Geneesmiddelen voor hart en bloedvaten of bloeddruk
64,7
59,6
Geneesmiddelen of zalven tegen reuma, gewrichtspijnen, enz.(*)
27,7
32,7
Slaapmiddelen
27,7
26,5
Geneesmiddelen tegen maag- en darmklachten
20,9
15,3
Geneesmiddelen voor het verbeteren van de hersendoorbloeding
18,6
14,7
Versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen, tonica
17,6
14,6
Kalmeermiddelen en andere middelen voor de zenuwen
17,1
14,2
Pijn- en koorstwerende middelen, niet vemeld in (*)
17,0
12,8
Waterafdrijvende middelen
13,8
3,0
Geneesmiddelen tegen depressie
9,4
11,4
Geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep, keelpijn, enz.(*)
9,0
4,8
Hormonen tijdens de menopauze
8,8
5,0
Geneesmiddelen tegen astma
7,9
7,5
Geneesmiddelen voor de ogen
7,8
7,8
Laxeermiddelen
7,1
7,4
Antibiotica
6,5
5,4
Geneesmiddelen tegen allergie
5,7
3,4
Geneesmiddelen tegen cholesterol
5,2
,
Geneesmiddelen voor lokale behandeling van de huid
4,0
2,9
Geneesmiddelent tegen schildklierlijden
2,8
,
Geneesmiddelen voor diabetes
1,9
1,9
Indicator dr03_1
1970
Gezondheidsenquête, België, 2001
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
WAALS GEWEST AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 24 UUR EEN VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (LEEFTIJDSGROEP 45-64 JAAR) Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 %
N
Man
47,2
614
Vrouw
48,9
638
48,1
1252
45-49
36,6
385
50-54
42,9
329
55-59
56,3
276
60-64
63,8
262
48,1
1252
Geen diploma
75,7
10
Lager onderwijs
60,2
192
Lager secundair
57,1
302
Hoger secundair
43,9
349
Hoger onderwijs
40,4
374
Totaal
48,1
1227
URBANISATIEGRAAD Stedelijk gebied
57,9
236
Semi-stedelijk gebied
48,9
465
Landelijk gebied
45,7
551
48,1
1252
GESLACHT
Totaal LEEFTIJDSGROEP
Totaal OPLEIDINGSNIVEAU
Totaal Indicator dr08_1
1971
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Gezondheidsenquête, België, 2001
WAALS GEWEST GEMIDDELD AANTAL VOORGESCHREVEN GENEESMIDDELEN GEBRUIKT IN AFGELOPEN 24 UUR (LEEFTIJDSGROEP 45-64 JAAR) * Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 Gemiddelde
N
Man
3,1
281
Vrouw
2,8
337
2,9
618
45-49
2,7
145
50-54
2,9
151
55-59
3,1
150
60-64
3,1
172
2,9
618
Geen diploma
8,8
3
Lager onderwijs
2,8
116
Lager secundair
3,1
169
Hoger secundair
3,1
165
Hoger onderwijs
2,3
154
Totaal
2,9
607
URBANISATIEGRAAD Stedelijk gebied
2,4
125
Semi-stedelijk gebied
3,0
226
Landelijk gebied
3,0
267
2,9
618
GESLACHT
Totaal LEEFTIJDSGROEP
Totaal OPLEIDINGSNIVEAU
Totaal
Indicator dr08_2 * T.o.v. personen die in de afgelopen 24 uur minstens 1 geneesmiddel gebruikten
1972
Gezondheidsenquête, België, 2001
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
WAALS GEWEST AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 24 UUR 5 OF MEER VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (LEEFTIJDSGROEP 45-64 JAAR) Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 %
N
Man
23,3
281
Vrouw
18,0
337
20,6
618
45-49
14,5
145
50-54
16,6
151
55-59
25,5
150
60-64
25,0
172
20,6
618
Geen diploma
97,8
3
Lager onderwijs
19,9
116
Lager secundair
17,4
169
Hoger secundair
27,3
165
Hoger onderwijs
11,4
154
Totaal
20,6
607
URBANISATIEGRAAD Stedelijk gebied
12,7
125
Semi-stedelijk gebied
26,9
226
Landelijk gebied
18,0
267
20,6
618
GESLACHT
Totaal LEEFTIJDSGROEP
Totaal OPLEIDINGSNIVEAU
Totaal
Indicator dr08_3 * T.o.v. personen die in de afgelopen 24 uur minstens 1 geneesmiddel gebruikten
1973
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Gezondheidsenquête, België, 2001
WAALS GEWEST AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 24 UUR EEN VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (PER ATC-HOOFDGROEP) - MANNEN, 45-64 JAAR Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 % Cardiovasculaire geneesmiddelen (C)
30,8
Geneesmiddelen i.v.m. zenuwstelsel (N)
15,0
Geneesmiddelen i.v.m. spijsverteringsstelsel en metabolisme (A)
14,3
Geneesmiddelen i.v.m. bloed en bloedvormende organen (B)
10,6
Geneesmiddelen i.v.m. locomotorisch systeem (M)
7,8
Systemische hormoonpreparaten, uitgezonderd geslachtshormonen (H)
3,4
Geneesmiddelen i.v.m. ademhalingsstelsel (R)
3,0
Anti-infectieuze geneesmiddelen voor systemisch gebruik (J)
1,9
Antitumorale geneesmiddelen en geneesmiddelen i.v.m. immuunsysteem (L)
1,0
Antiparasitaire producten, insecticiden en repellents (P)
,7
Geneesmiddelen i.v.m. zintuigen (S)
,7
Urogenitale geneesmiddelen (G)
,7
Dermatologische geneesmiddelen (D)
,5
Andere geneesmiddelen (V)
,0
Indicator dr08_4
1974
Gezondheidsenquête, België, 2001
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
WAALS GEWEST AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 24 UUR EEN VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (PER ATC-HOOFDGROEP) - VROUWEN, 45-64 JAAR Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 % Cardiovasculaire geneesmiddelen (C)
22,0
Geneesmiddelen i.v.m. zenuwstelsel (N)
21,5
Urogenitale geneesmiddelen (G)
17,5
Geneesmiddelen i.v.m. spijsverteringsstelsel en metabolisme (A)
11,3
Systemische hormoonpreparaten, uitgezonderd geslachtshormonen (H)
8,5
Geneesmiddelen i.v.m. locomotorisch systeem (M)
8,0
Geneesmiddelen i.v.m. bloed en bloedvormende organen (B)
5,9
Geneesmiddelen i.v.m. ademhalingsstelsel (R)
4,2
Antitumorale geneesmiddelen en geneesmiddelen i.v.m. immuunsysteem (L)
1,7
Geneesmiddelen i.v.m. zintuigen (S)
1,2
Anti-infectieuze geneesmiddelen voor systemisch gebruik (J)
,6
Antiparasitaire producten, insecticiden en repellents (P)
,2
Dermatologische geneesmiddelen (D)
,0
Andere geneesmiddelen (V)
,0
Indicator dr08_4
1975
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Gezondheidsenquête, België, 2001
WAALS GEWEST AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 24 UUR EEN VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (PER ATC-SUBGROEP) - MANNEN, 45-64 JAAR Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 % Betablokkers (C07)
14,8
Anti-aggregantia, anticoagulantia en trombolytica (B01)
10,4
Hypolipemiërende geneesmiddelen (C10)
10,3
Psycholeptica (N05)
9,5
Geneesmiddelen inwerkend op het renine-angiotensine systeem (C09)
9,1
Psychoanaleptica (N06)
8,5
Antacida, geneesmiddelen voor de behandeling van maagzweer en flatulentie (A02)
7,2
Calciumantagonisten (C08)
6,6
Geneesmiddelen bij hartfalen (C01)
5,0
Geneesmiddelen gebruikt bij diabetes (A10)
4,3
Diuretica (C03)
4,3
Anti-inflammatoire en anti-reumatische producten (M01)
3,8
Analgetica (N02)
3,7
Anti-jichtproducten (M04)
3,7
Antibacteriële geneesmiddelen voor systemisch gebruik (J01)
1,9
Corticosteroïden voor systemisch gebruik (H02)
1,7
Geneesmiddelen voor de schildklier (H03)
1,7
Anti-epileptica (N03)
1,5
Spasmolytica, anticholinergische stoffen en propulsiva (A03)
1,3
Geneesmiddelen bij de ziekte van Parkinson (N04)
1,2
Andere voedingssupplementen (A16)
1,2
Perifere vasodilatoren (C04)
1,2
Minerale supplementen (A12)
1,2
Vitaminen (A11)
1,0
Indicator dr08_5
1976
Gezondheidsenquête, België, 2001
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
WAALS GEWEST AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 24 UUR EEN VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (PER ATC-SUBGROEP) - VROUWEN, 45-64 JAAR Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 % Geslachtshormonen en andere geneesmiddelen i.v.m. reproductief systeem (G03)
17,5
Psycholeptica (N05)
14,4
Betablokkers (C07)
13,1
Psychoanaleptica (N06)
9,4
Geneesmiddelen voor de schildklier (H03)
7,9
Anti-inflammatoire en anti-reumatische producten (M01)
6,5
Antacida, geneesmiddelen voor de behandeling van maagzweer en flatulentie (A02)
5,1
Geneesmiddelen inwerkend op het renine-angiotensine systeem (C09)
5,0
Diuretica (C03)
4,7
Analgetica (N02)
3,6
Anti-aggregantia, anticoagulantia en trombolytica (B01)
3,6
Vasoprotective geneesmiddelen (C05)
3,4
Hypolipemiërende geneesmiddelen (C10)
2,6
Calciumantagonisten (C08)
2,6
Anti-anemische preparaten (B03)
2,3
Geneesmiddelen gebruikt bij diabetes (A10)
2,2
Geneesmiddelen bij hoest en verkoudheid (R05)
2,1
Geneesmiddelen bij hartfalen (C01)
1,9
Minerale supplementen (A12)
1,9
Anti-jichtproducten (M04)
1,9
Spasmolytica, anticholinergische stoffen en propulsiva (A03)
1,5
Vitaminen (A11)
1,5
Antihistaminica voor systemisch gebruik (R06)
1,5
Endocriene geneesmiddelen (L02)
1,3
Geneesmiddelen voor oftalmologisch gebruik (S01)
1,2
Anti-epileptica (N03)
1,1
Indicator dr08_5
1977
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Gezondheidsenquête, België, 2001
WAALS GEWEST AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 2 WEKEN EEN NIET VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 %
N
Man
28,7
2414
Vrouw
35,2
2535
32,0
4949
0-14
22,0
828
15-24
35,7
562
25-34
39,3
668
35-44
36,0
758
45-54
41,6
713
55-64
28,9
537
65-74
29,2
526
75+
16,2
357
32,0
4949
Geen diploma
32,2
58
Lager onderwijs
25,7
661
Lager secundair
27,4
1024
Hoger secundair
32,8
1480
Hoger onderwijs
36,3
1536
Totaal
32,3
4759
URBANISATIEGRAAD Stedelijk gebied
30,0
969
Semi-stedelijk gebied
39,1
1833
Landelijk gebied
26,9
2147
32,0
4949
1997
32,1
3605
2001
32,0
4949
32,0
8554
GESLACHT
Totaal LEEFTIJDSGROEP
Totaal OPLEIDINGSNIVEAU
Totaal JAAR
Totaal 1997 en 2001 Indicator dr04_1
1978
Gezondheidsenquête, België, 2001
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
WAALS GEWEST AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 2 WEKEN EEN NIET VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (PER CATEGORIE) - JONGENS, 0-14 JAAR Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 2001
1997
%
%
Geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep, keelpijn, enz.(*)
9,3
6,5
Pijn- en koorstwerende middelen, niet vemeld in (*)
7,6
5,7
Versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen, tonica
5,5
4,9
Indicator dr06_1 Categorie niet vermeld indien percentage < 1%
1979
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Gezondheidsenquête, België, 2001
WAALS GEWEST AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 2 WEKEN EEN NIET VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (PER CATEGORIE) - MEISJES, 0-14 JAAR Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 2001
1997
%
%
Pijn- en koorstwerende middelen, niet vemeld in (*)
9,3
8,4
Geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep, keelpijn, enz.(*)
8,7
9,5
Versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen, tonica
3,7
8,4
Geneesmiddelen tegen maag- en darmklachten
1,1
,6
,3
,0
Geneesmiddelen voor lokale behandeling van de huid Indicator dr06_1 Categorie niet vermeld indien percentage < 1%
1980
Gezondheidsenquête, België, 2001
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
WAALS GEWEST AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 2 WEKEN EEN NIET VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (PER CATEGORIE) - MANNEN, 15-64 JAAR Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 2001
1997
%
%
16,7
16,0
Geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep, keelpijn, enz.(*)
7,8
9,6
Versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen, tonica
4,7
2,7
Geneesmiddelen tegen maag- en darmklachten
3,2
2,1
Geneesmiddelen of zalven tegen reuma, gewrichtspijnen, enz.(*)
3,2
2,7
Kalmeermiddelen en andere middelen voor de zenuwen
1,6
1,6
Pijn- en koorstwerende middelen, niet vemeld in (*)
Indicator dr06_1 Categorie niet vermeld indien percentage < 1%
1981
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Gezondheidsenquête, België, 2001
WAALS GEWEST AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 2 WEKEN EEN NIET VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (PER CATEGORIE) - VROUWEN, 15-64 JAAR Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 2001
1997
%
%
Pijn- en koorstwerende middelen, niet vemeld in (*)
26,3
21,8
Geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep, keelpijn, enz.(*)
10,2
10,2
Versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen, tonica
6,7
6,4
Geneesmiddelen tegen maag- en darmklachten
3,2
4,8
Geneesmiddelen of zalven tegen reuma, gewrichtspijnen, enz.(*)
2,8
2,9
Kalmeermiddelen en andere middelen voor de zenuwen
1,5
1,5
Geneesmiddelen voor hart en bloedvaten of bloeddruk
1,2
1,4
Geneesmiddelen voor lokale behandeling van de huid
,7
1,5
Indicator dr06_1 Categorie niet vermeld indien percentage < 1%
1982
Gezondheidsenquête, België, 2001
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
WAALS GEWEST AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 2 WEKEN EEN NIET VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (PER CATEGORIE) - MANNEN, 65 JAAR EN OUDER Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 2001
1997
%
%
Pijn- en koorstwerende middelen, niet vemeld in (*)
7,1
10,0
Geneesmiddelen voor lokale behandeling van de huid
6,6
,2
Geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep, keelpijn, enz.(*)
5,8
17,2
Versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen, tonica
5,7
1,9
Kalmeermiddelen en andere middelen voor de zenuwen
3,3
,6
Geneesmiddelen tegen allergie
3,3
,2
Geneesmiddelen tegen maag- en darmklachten
2,7
3,2
Geneesmiddelen of zalven tegen reuma, gewrichtspijnen, enz.(*)
2,4
3,1
Slaapmiddelen
1,8
,0
Geneesmiddelen voor hart en bloedvaten of bloeddruk
1,8
7,0
Indicator dr06_1 Categorie niet vermeld indien percentage < 1%
1983
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
Gezondheidsenquête, België, 2001
WAALS GEWEST AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 2 WEKEN EEN NIET VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (PER CATEGORIE) - VROUWEN, 65 JAAR EN OUDER Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 2001
1997
%
%
16,6
11,2
Geneesmiddelen of zalven tegen reuma, gewrichtspijnen, enz.(*)
3,6
4,9
Geneesmiddelen tegen hoest, verkoudheid, griep, keelpijn, enz.(*)
3,3
6,9
Geneesmiddelen voor hart en bloedvaten of bloeddruk
2,0
1,2
Laxeermiddelen
1,4
,8
Versterkende middelen zoals vitaminen, mineralen, tonica
1,3
2,7
Pijn- en koorstwerende middelen, niet vemeld in (*)
Indicator dr06_1 Categorie niet vermeld indien percentage < 1%
1984
Gezondheidsenquête, België, 2001
Medische Consumptie : Gebruik van Geneesmiddelen
WAALS GEWEST AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN DE AFGELOPEN 24 UUR EEN NIET VOORGESCHREVEN GENEESMIDDEL GEBRUIKTE (LEEFTIJDSGROEP 45-64 JAAR) Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001
GESLACHT
%
N
5,8
614
11,2
638
8,5
1252
45-49
9,8
385
50-54
8,7
329
55-59
9,6
276
60-64
5,0
262
8,5
1252
25,4
10
Lager onderwijs
3,6
192
Lager secundair
10,7
302
Hoger secundair
6,5
349
Hoger onderwijs
10,3
374
8,4
1227
11,6
236
11,8
465
5,8
551
8,5
1252
Man Vrouw
Totaal LEEFTIJDSGROEP
Totaal OPLEIDINGSNIVEAU
Geen diploma
Totaal URBANISATIEGRAAD Stedelijk gebied Semi-stedelijk gebied Landelijk gebied Totaal Indicator dr08_6
1985