Gezondheidsenquête door middel van Interview België 2001

Gezondheidsenquête door middel van Interview België 2001 Deel 5 Medische Consumptie

IPH/EPI REPORTS nr 2002 - 22

Leuvenseweg 44 1000 Brussel Afdeling Epidemiologie Juliette Wytsmanstraat 14 1050 Brussel Tel : 02/642.57.94 e-mail : [email protected] http://www.iph.fgov.be/epidemio/epinl/ index4.htm

Onderzoeksteam : Jamila Buziarsist Stefaan Demarest Lydia Gisle Jean Tafforeau Johan Van der Heyden Herman Van Oyen Met de medewerking van : Pieter-Jan Miermans Francis Sartor Logistieke steun : Monique Schoonenburg Véronique Verhocht

Nationaal Instituut voor de Statistiek : IPH/EPI REPORTS Nr 2002 - 22 Depotnummer: D/2002/2505/40

Gezondheidsenquête, België, 2001

Inhoudstafel

DEEL 1 : Blz.

Introductie ............................................................................................................ 8 Doel en opzet van de Gezondheidsenquête 2001 I. Inhoud van de bevraging ............................................................................. 8 II. Samenstelling van de steekproef ................................................................ 11 III. Actoren ........................................................................................................ 18 IV. Veldwerkorganisatie ................................................................................... 19 V. Netwerk enquêteurs ................................................................................... 21 VI. Kwaliteitsbewaking .....................................................................................25 VII. Participatiegraad.........................................................................................29 VIII. Wegingsfactoren .........................................................................................34 IX. Tabellen.......................................................................................................35 X. Studiepopulatie ...........................................................................................40

DEEL 2 : 1. Gezondheidstoestand .....................................................................................45 1.1. Subjectieve gezondheid ................................................................................................ 47 1.2. Lichamelijke gezondheid ............................................................................................. 81 1.2.1. Chronische aandoeningen ................................................................................................ 81 1.2.2. Acute aandoeningen ....................................................................................................... 237

1.3. Mentale gezondheid ................................................................................................... 305 1.4. Beperkingen en Participatieproblemen ......................................................................419

DEEL 3 : 2. Leefstijl ......................................................................................................... 623 2.1. Lichamelijke activiteit ................................................................................................ 625 2.2. Voeding ...................................................................................................................... 697 2.2.1. Voedingsstatus ............................................................................................................... 697 2.2.2. Voedingsgewoonten ....................................................................................................... 765

2.3. Gebruik van alcohol ................................................................................................... 875 2.4. Tabaksgebruik ............................................................................................................ 949 2.5. Gebruik van illegale drugs ........................................................................................ 1035 2.6. Gezondheid en seksualiteit ....................................................................................... 1079


Inhoudstafel

Blz.

DEEL 4 : 3. Preventie ...................................................................................................... 1129 3.1. Vaccinatie bij volwassenen ........................................................................................ 1131 3.2. Cardiovasculaire preventie ........................................................................................ 1199 3.3. Vroegtijdige opsporing van diabetes ......................................................................... 1281 3.4. Vroegtijdige opsporing van borstkanker ................................................................... 1321 3.5. Vroegtijdige opsporing van baarmoederhalskanker ................................................. 1377

DEEL 5 : 4. Medische consumptie ................................................................................ 1403 4.1. Contacten met zorgverstrekkers ................................................................................ 1405 4.1.1. Contacten met de huisarts ............................................................................................. 1405 4.1.2. Contacten met de specialist .......................................................................................... 1529 4.1.3. Contacten met de spoedgevallendienst ........................................................................ 1623 4.1.4. Contatcten met de tandarts ........................................................................................... 1673 4.1.5. Contacten met paramedische zorgverstrekkers ............................................................ 1727

4.2. Opname in het ziekenhuis ........................................................................................ 1767 4.3. Gebruik van geneesmiddelen .................................................................................... 1853 4.4. Patiëntentevredenheid............................................................................................... 1987 4.5. Niet-conventionele geneeswijzen ............................................................................ 2083

DEEL 6 : 5. Gezondheid en samenleving ...................................................................... 2149 5.1. Toegankelijkheid van gezondheidszorgen ................................................................ 2151 5.2. Socio-economische verschillen in gezondheid ......................................................... 2197 5.3. Gezondheid en omgeving ........................................................................................ 2203 5.4. Ongevallen, verkeersveiligheid en geweld ............................................................... 2243 5.5. Sociale gezondheid................................................................................................... 2349 5.6. Sociale en preventieve diensten ................................................................................ 2419


4.1. Contacten met Zorgverstrekkers


4.1.4. Contacten met de Tandarts


Dit onderzoek wordt uitgevoerd op initiatief van : M. AELVOET Minister van Consumentenzaken, Volksgezondheid en Leefmilieu J. CHABERT Minister van Openbare Werken, Vervoer, Brandbestrijding en Dringende Medische Hulp van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest T. DETIENNE Minister van Sociale Aangelegenheden en Gezondheid van het Waals Gewest D. GOSUIN Minister van Leefmilieu en Waterbeleid, Natuurbehoud, Openbare Netheid en Buitenlandse Handel van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest N. MARECHAL Minister van Jeugdhulp en Gezondheid van de Franse Gemeenschap H. NIESSEN Minister van Jeugd en Gezin, Monumenten en Landschappen, Gezondheid en Sociale Zaken van de Duitstalige Gemeenschap F. VANDENBROUCKE Minister van Sociale Zaken en Pensioenen M. VOGELS Minister van Welzijn, Gezondheid en Gelijke Kansen van de Vlaamse Gemeenschap.


Medische Consumptie : Contacten met Zorgverstrekkers - De Tandarts

4.1.4. Contacten met de tandarts

Gezondheidstoestand

De Huisarts

Contacten met Zorgverstrekkers Leefstijl

De Specialist

Opname in het Ziekenhuis De Spoedgevallendienst

Preventie Gebruik van Geneesmiddelen De Tandarts

Medische Consumptie Gezondheid en Samenleving

Patiëntentevredenheid

Paramedische Zorgverstrekkers

Niet-Conventionele Geneeswijzen

I. Samenvatting De tandheelkundige verzorging neemt een eigen plaats in de gezondheidszorg. Het gaat om een technische zorg die niet kan vervangen worden door geneesmiddelen of zelfzorg. De rol van de tandarts in een moderne gezondheidszorg is dus essentieel. Gegevens over contacten met de tandarts zijn belangrijk voor beleidsmakers omdat ze het mogelijk maken uitspraken te doen over de nodige middelen voor de tandzorg in België. Daarbij dient enerzijds uitgegaan te worden van kennis van de behoeften aan zorg en anderzijds van kennis van het gebruik van zorg. Net zoals dit het geval is voor andere aspecten van de medische consumptie bestaat de belangrijkste meerwaarde van een gezondheidsenquête er ook hier uit dat indicatoren i.v.m. het gebruik van tandheelkundige zorg kunnen geanalyseerd worden in functie van een groot aantal andere socio-economische en demografische kenmerken. Behalve over het gebruik van tandheelkundige verzorging wordt in deze module ook informatie verzameld over de aanwezigheid van een eigen gebit. Daaruit blijkt dat 83% van de bevolking over een eigen gebit beschikt. Dit percentage daalt in functie van de leeftijd tot 45% bij 75-plussers. Hoe lager het opleidingsniveau, hoe groter het percentage personen zonder eigen gebit. Het percentage personen met een eigen gebit is in 2001 gedaald t.o.v. 1997. Ongeveer de helft van de bevolking rapporteert een contact met de tandarts in het afgelopen jaar. Toch is 8% nog nooit naar de tandarts geweest. Bij lagere schoolkinderen (6-12 jaar) gaat het zelfs om 15%. In het Vlaams Gewest is dit laatste percentage toegenomen t.o.v. 1997. Gemiddeld gaat een inwoner van België 2,1 keer per jaar naar de tandarts. In 45% van de contacten wordt een conserverende behandeling uitgevoerd en in 7% een extractie.

1673



De kans dat iemand het afgelopen jaar een contact had met de tandarts neemt sterk toe naarmate het opleidingsniveau stijgt. Het gemiddeld aantal contacten met de tandarts per jaar varieert echter niet in functie van de opleiding. In het Vlaams Gewest geven iets meer mensen aan in het afgelopen jaar naar de tandarts te zijn geweest dan in het Brussels en Waals Gewest. Er zijn geen belangrijke verschillen in het gebruik van tandheelkundige verzorging tussen 1997 en 2001.

II. Inleiding Het gebit is belangrijk en dit niet alleen omwille van de essentiële functie bij het eten en spreken. Er is ook een belangrijk esthetisch aspect. De meest voorkomende ziekte van het gebit is cariës. Om tandbederf te voorkomen zijn er twee dingen belangrijk: een goede mondhygiëne en een regelmatig bezoek aan de tandarts. De tandheelkundige verzorging neemt een eigen plaats in de gezondheidszorg. Het gaat om een technische zorg die niet kan vervangen worden door geneesmiddelen of zelfzorg. De rol van de tandarts in een moderne gezondheidszorg is dus essentieel. Bovendien is het gebruiksprofiel aan tandzorg volgens de leeftijdsverdeling bijna omgekeerd aan dit van de rest van de medische zorg doordat de consumptie van tandzorg zich vooral bij kinderen, adolescenten en jonge volwassenen en veel minder bij de middelste en oudste leeftijdsgroepen (U-vormige curve) situeert(1). Vaak bestaat er trouwens een direct verband tussen het gebruik van tandheelkundige zorgen enerzijds en de algemene gezondheidstoestand en het verzorgingsniveau van de bevolking anderzijds. Op te merken is dat het persoonlijk aandeel van de patiënt in de tandheelkundige zorg in vergelijking met andere vormen van zorgverlening aanzienlijk is. Naast de klassieke remgelden worden vele vormen van tandzorg weinig (orthodontie, beeldvorming, partiële prothesen) of niet (vaste prothesen, implantaten, tandvleesbehandelingen) door de ziekteverzekering terugbetaald. Tandheelkundige zorg betreft verschillende domeinen. In de eerste plaats gaat het om preventieve handelingen: mondonderzoek, verzegeling van groeven en putjes op premolaren en kiezen en verwijderen van tandsteen (de verkalkte tandplak die zelf niet kan weggehaald worden). Een belangrijk aandeel van de prestaties door tandartsen wordt ingenomen door de conserverende therapie. Meestal gaat het om het aanbrengen van tandvullingen. Indien de tand niet meer kan gered worden dient overgegaan te worden tot extractie. In sommige gevallen is het nodig de tand heelkundig te verwijderen. Ontbrekende tanden kunnen vervangen worden door een tandprothese, hetzij een vaste tandprothese, hetzij een uitneembare tandprothese. De afgelopen jaren wordt ook het belang van de vorm van het gebit meer en meer erkend. De specialisatie van de tandheelkunde die zich daar mee bezig houdt is de orthodontie. Zij is gericht op het corrigeren van fouten in de ontwikkeling van de tanden. Orthodontie is niet alleen een kwestie van esthetiek. Een verkeerde stand van de tanden kan immers problemen veroorzaken op het vlak van de uitspraak (spraakgebrek), de spijsvertering en zelfs de ademhaling. Tandheelkundige zorg wordt in België – althans voor een deel – terugbetaald. Hoewel de overheidsuitgaven voor tandverzorging minder dan 5% bedragen van de totale uitgaven voor gezondheidszorg, gaat het in absolute termen nog steeds om heel wat miljarden (in 1999 16 miljard BF). De terugbetalingsmodaliteiten voor tandheelkundige zorgen worden op regelmatige tijdstippen (in regel jaarlijks) vastgelegd in overleg tussen de overheid, de tandartsen en de verzekeringsorganismen en hebben ongetwijfeld een invloed op de consumptie. De filosofie die gehanteerd wordt bij het bepalen van de terugbetalingsmodaliteiten is er op gericht om iedereen zo lang mogelijk zijn eigen gebit te laten behouden. Zo wordt één keer per semester en dit tot de leeftijd van 24 jaar voorzien in een terugbetaling van een preventief mondonderzoek. Vanaf de leeftijd van 18 jaar wordt het verwijderen van tandsteen éénmaal per jaar terugbetaald. Voor conserverende tandbehandeling zoals het vullen van tanden, het wegnemen van tandzenuw en het vullen van wortelkanalen is ook een behoorlijke terugbetaling voorzien. De extractie van tanden wordt sinds 1993 niet meer terugbetaald, behalve dan als het om een heelkundige extractie gaat.

1674



Voor het plaatsen van sommige prothesen en een orthodontische behandeling is weliswaar een beperkte terugbetaling voorzien. Toch gaan deze therapeutische interventies doorgaans gepaard met hoge kosten voor de patiënt. Richtlijnen die op basis van wetenschappelijke evidentie aanduiden wat de ideale periodiciteit is om een mondonderzoek bij de tandarts te ondergaan zijn er eigenlijk niet.(2) Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat de kans op tandproblemen sterkt varieert van individu tot individu en dat het best de tandarts is die het interval van een preventief tandonderzoek kan bepalen. Tweemaal per jaar naar de tandarts gaan kan misschien best nuttig zijn om een gezond gedrag aan te moedigen, maar het is niet bewezen dat dit een positief effect heeft op de gezondheid van het gebit. Daarentegen werd het nut van een jaarlijks mondonderzoek wel aangetoond. Gegevens over contacten met de tandarts zijn belangrijk voor beleidsmakers omdat ze het mogelijk maken uitspraken te doen over de nodige middelen voor de tandzorg in België. Daarbij dient enerzijds uitgegaan te worden van kennis van de behoeften aan zorg en anderzijds van kennis van het gebruik van zorg. Een belangrijk aandachtspunt daarbij is de mate waarin tandzorg binnen de verplichte ziekverzekering toegankelijk is. Voor gezondheidsinformatie over contacten met de tandarts zijn we vooral aangewezen op de administratieve gegevens verzameld door het RIZIV en de mutualiteiten en specifieke onderzoeksprojecten (3) (4) Een gezondheidsenquête is echter een aanvullende informatiebron aan de reeds bestaande gegevens. Net zoals dit het geval is voor andere aspecten van de medische consumptie bestaat de belangrijkste meerwaarde van een gezondheidsenquête er ook hier uit dat indicatoren i.v.m. het gebruik van tandheelkundige zorg kunnen geanalyseerd worden in functie van een groot aantal andere socio-economische en demografische kenmerken. Een gezondheidsenquête is daarbij een goed instrument om inzicht te krijgen in de toegankelijkheid van de tandheelkundige zorg.

III. Vragen Valide informatie over caries of andere tandproblemen is via een gezondheidsenquête moeilijk te achterhalen. Wel is het mogelijk om na te gaan welk percentage van de bevolking niet meer over een gebit beschikt of drager is van een tandprothese. Voorafgaand aan de vragen i.v.m. contacten met de tandarts worden hieromtrent enkele vragen gesteld. • • • • •

DE01.Heeft u nog uw eigen gebit, geheel of gedeeltelijk? DE0201.Heeft u een volledig kunstgebit of een deelprothese (uitneembaar of niet uitneembaar) bovenaan? DE0202.Hoelang geleden heeft u uw huidig kunstgebit of deelprothese bovenaan gekregen? DE0301.Heeft u een volledig kunstgebit of een deelprothese (uitneembaar of niet uitneembaar) onderaan? DE0302.Hoelang geleden heeft u uw huidig kunstgebit of deelprothese onderaan gekregen?

De volgende vragen betreffen de contacten met de tandarts of orthodontist. De orthodontie is vooralsnog geen beschermd beroep. Een tandarts hoeft dus geen specifiek diploma te hebben om zich orthodontist te kunnen noemen. Omdat het onderscheid in een gezondheidsenquête niet kan gemaakt worden, hebben we het over “contacten met de tandarts of orthodontist”. • • • •

DE04.Is u in de afgelopen 2 maanden naar de tandarts of orthodontist geweest? DE05.Hoeveel keer is u in de afgelopen 2 maanden naar de tandarts of orthodontist geweest? DE06.Hoeveel contacten waren er in de afgelopen 2 weken? DE07.Wanneer had u voor het laatst contact met de tandarts of orthodontist? 1675



Bijkomende vragen werden gesteld voor elk contact met de tandarts dat plaatsvond in de 2 maanden voorafgaand aan het interview. • • •

DE08.Wanneer vond dit contact plaats? DE09.Wat was de belangrijkste reden van dit contact? DE10.Wat is er toen aan het gebit gedaan?

IV. Indicatoren In totaal worden 5 indicatoren besproken. Een eerste indicator betreft het aantal personen (in %) met een eigen gebit. Informatie hieromtrent kan belangrijk zijn om de volgende indicatoren correct te interpreteren. De waarde van deze indicator als schatter van de uitkomst van een slechte mondhygiëne is wellicht beperkt. De volgende 3 indicatoren betreffen het gebruik van tandheelkundige zorg op het niveau van de bevolking. De verdeling van de populatie (in %) naargelang het laatste contact met de tandarts laat toe in te schatten in welke mate de richtlijnen ter zake opgevolgd worden. Het gemiddeld aantal contacten met de tandarts per jaar is een kwantitatieve maat voor het verstrekken van tandheelkundige zorg. In de gezondheidsenquête kan deze parameter slechts bij benadering vastgesteld worden. Dit gebeurt op basis van een extrapolatie van de contacten van de afgelopen 2 weken. Het aantal personen (in %) dat in de afgelopen 2 maanden de tandarts raadpleegde voor een preventief mondonderzoek geeft specifieke informatie vanuit preventief oogpunt. Deze indicator wordt enkel berekend voor mensen die nog een gebit hebben. De korte referentieperiode sluit belangrijke herinneringseffecten uit. Niet zozeer de absolute frequentie van deze indicator is van belang, dan wel de verschillen in functie van socio-demografische kenmerken. Een laatste indicator situeert zich op het niveau van alle vermelde contacten. Het soort behandeling dat de patiënt onderging. De antwoorden worden ingedeeld in vijf groepen: 1.conserverende ingrepen, 2.controle of onderzoek, 3.orthodontische behandeling, 4.extractie, 5.behandeling i.v.m. prothese. Indien 2 verschillende soorten behandelingen plaatsvonden tijdens 1 contact, worden deze beide in rekening gebracht.

1676



V. Resultaten V.1. België V.1.1. Aantal personen met eigen gebit (DE01_1) 83% van de bevolking beschikt over een eigen gebit. Daarbij wordt het begrip “eigen gebit” weliswaar zeer ruim genomen: ook personen met 1 enkele eigen tand worden beschouwd als “beschikkend over een eigen gebit”. Dat dit percentage sterk samenhangt met de leeftijd (Figuur 4.1.4.1.1) zal wellicht niemand verwonderen. In de leeftijdsgroep 15-24 jaar heeft nagenoeg iedereen (99% van de bevolking) nog zijn/haar eigen gebit. Bij 75-plussers daalt dit percentage tot 45%. Opmerkelijk is dat mannen vaker een eigen gebit hebben dan vrouwen, ook na correctie voor leeftijd (odds ratio 1,2; 95% BI 1,0-1,4). Figuur 4.1.4.1.1 : Aantal personen (in %) met eigen gebit, Gezondheidsenquête, België, 2001.

Indicator de01_1 BE

%

%

100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0

100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 15-24

25-34

35-44

45-54

55-64

65-74

75 +

Mannen

15-24

25-34

35-44

45-54

55-64

65-74

75 +

Vrouwen

Voor deze indicator vinden we zeer grote verschillen in functie van het opleidingsniveau. Personen met enkel een opleiding lager onderwijs hebben slechts in 59% van de gevallen een eigen gebit. Dit percentage stijgt tot 93% bij personen met een opleiding hoger onderwijs. Ook na correctie voor leeftijd en geslacht is het verschil groot (odds ratio 3,3;95% BI 2,4-4,3). Het percentage personen met een gebit is het hoogst in het Brussels Gewest (86%), ligt iets lager in het Vlaams Gewest (84%) en is het laagst in het Waals Gewest (81%). De verschillen zijn significant na correctie voor leeftijd en geslacht. Er is geen verschil in het percentage personen met een gebit tussen het Brussels Gewest en de andere grote steden. Personen die wonen op het platteland rapporteren echter minder vaak (81%) dat ze nog een gebit hebben dan de stedelingen. Opmerkelijk is dat het aantal personen met een gebit tussen 1997 en 2001 gedaald is van 89% naar 83%, een verschil dat sterk significant blijft na correctie voor leeftijd en geslacht (p=0.0007). V.1.2. Laatste contact met de tandarts (DE_1) Iets minder dan de helft (49%) van de bevolking rapporteert een contact met de tandarts in het afgelopen jaar. Voor 43% van de bevolking is dit meer dan een jaar geleden en 8% is nog nooit naar de tandarts geweest. Opmerkelijk is dat 15% van de kinderen tussen 6 en 12 jaar nog nooit naar de tandarts geweest is. Vrouwen geven vaker (52%) aan dat ze het afgelopen jaar naar de tandarts geweest zijn dan mannen (46%). Leeftijdsverschillen worden geïllustreerd in Figuur 4.1.4.1.2. In de leeftijdsgroep 15-24 jaar wordt het vaakst (58%) een contact met de tandarts gerapporteerd in het afgelopen jaar. Dit daalt vervolgens tot 26% bij 75plussers. 1677



Slechts 31% van de personen met enkel een opleiding lager onderwijs rapporteert een contact met de tandarts in het afgelopen jaar. Bij personen met een diploma lager secundair onderwijs is dit 43%, bij personen met een diploma hoger secundair 51% en bij de hoogst opgeleiden 56%. Deze gradiënt blijft sterk significant na correctie voor leeftijd en geslacht. Er is geen verschil in functie van de urbanisatiegraad, maar na correctie voor leeftijd en geslacht ligt het percentage personen dat in het afgelopen jaar een contact had met de tandarts iets hoger in het Vlaams Gewest (51%) dan in het Brussels Gewest (47%) en het Waals Gewest (46%). De verschillen zijn significant. Er is geen verschil voor deze indicator tussen 1997 en 2001. Figuur 4.1.4.1.2 : Aantal personen (in %) met contact met tandarts in afgelopen jaar, Gezondheidsenquête, België, 2001.

Indicator de_1 BE

%

%

70

70

60

60

50

50

40

40

30

30

20

20

10

10

0

0 0-14 15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75 +

0-14

Mannen

15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75 +

Vrouwen

V.1.3. Gemiddeld aantal contacten met de tandarts (DE06_1) Het gemiddeld aantal contacten met de tandarts bedraagt op basis van schattingen van de gezondheidsenquête 2,1 per persoon. Dit cijfer ligt significant hoger bij vrouwen (2,4) dan bij mannen (1,8). Verschillen in functie van de leeftijd of het opleidingsniveau worden niet aangetoond. Het gemiddeld aantal contacten met de tandarts ligt fors hoger in Brussel (2,7) dan in het Vlaams Gewest (2,1) en het Waals Gewest (1,8) en ook hoger dan in de andere grote steden (1,8). Na correctie voor leeftijd en geslacht blijkt enkel het verschil tussen het Brussels Gewest en het Waals Gewest significant. Het gemiddeld aantal contacten met de tandarts is in 2001 niet veranderd t.o.v. 1997. V.1.4.Preventief mondonderzoek in afgelopen 2 maanden (DE09_1) 8% van de bevolking (die nog een gebit heeft) rapporteert een contact met de tandarts voor een preventief mondonderzoek in de afgelopen 2 maanden. Dit cijfer is op zichzelf niet zo belangrijk. Wel is het interessant om na te gaan in welke mate er verschillen optreden in functie van enkele socio-demografische kenmerken. Vrouwen raadplegen de tandarts vaker voor een preventief mondonderzoek dan mannen (odds ratio na correctie voor leeftijd 1,3; 95% BI 1,1-1,6). Leeftijd is een belangrijke determinant: het percentage personen met een preventief mondonderzoek in de afgelopen 2 maanden daalt van 11% in de 2 jongste leeftijdsgroepen tot 1% bij 75-plussers (Figuur 4.1.4.1.3).

1678



De ruwe cijfers wijzen op een toename van het percentage personen dat een preventief mondonderzoek rapporteert in de afgelopen 2 maten naargelang het opleidingsniveau stijgt. Na correctie voor leeftijd en geslacht vinden we echter geen significante verschillen tussen de verschillende opleidingscategorieën. De gradiënt is echter wel significant (p=0.01). Er zijn geen verschillen in functie van de urbanisatiegraad. In het Vlaams Gewest vinden we na correctie voor leeftijd en geslacht een hoger percentage dan in het Brussels en Waals Gewest (odds ratio’s respectievelijk 1,4; 95% BI 1,1-1,9 en 1,3; 95%BI 1,0-1,7). Figuur 4.1.4.1.3 : Aantal personen (in %) dat in afgelopen 2 maanden tandarts raadpleegde voor preventief mondonderzoek, Gezondheidsenquête, België, 2001.

Indicator de09_1 BE

%

%

20

20

15

15

10

10

5

5

0

0-14 15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75 +

Mannen

0

0-14 15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75 +

Vrouwen

Het percentage personen dat aangeeft in de afgelopen 2 maanden een preventief mondonderzoek te hebben ondergaan is in 2001 licht toegenomen t.o.v. 1997 (odds ratio na correctie voor leeftijd en geslacht 1,2; 95% BI (1,0-1,5). V.1.5. Soort behandeling bij de tandarts (DE10_1) Tabel 4.1.4.1.1 geeft een overzicht van de contacten met de tandarts naargelang het soort behandeling dat werd uitgevoerd. Indien verschillende soorten behandelingen samen plaatsvonden worden deze elk apart meegerekend. Tabel 4.1.4.1.1 : Soort behandeling bij de tandarts, Gezondheidsenquête, België, 2001. Conserverende behandeling Controle of onderzoek Orthodontische behandeling Behandeling i.v.m. prothese Extractie

44,8% 32,3% 11,5% 9,7% 7,3%

Uit de cijfers blijkt dat in bijna 1 op de 2 contacten een conserverende behandeling gebeurt (vullen van tand of kies,verwijderen van tandsteen,.) en dat slechts in 7% van de contacten moet overgegaan worden tot een extractie. Het percentage extracties is echter niet significant kleiner bij de jongere leeftijdsgroepen dan bij ouderen en blijft in 2001 op hetzelfde niveau als in 1997.

1679



Tabel 4.1.4.1.2 : Aantal personen (in %) met eigen gebit, Gezondheidsenquête, België, 2001. de01_1 - België

Ruw %

Gecorrigeerd % (95% BI)

N

GESLACHT Man Vrouw

85,7 81,2

90,9 89,4

(89,4-92,3) (87,6-91,0)

4899 5173

LEEFTIJDSGROEP 15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75+

98,6 97,3 94,7 85,9 74,7 60,1 45,1

98,6 97,3 94,6 85,9 74,7 60,3 45,6

(97,5-99,3) (95,4-98,4) (93,1-95,8) (83,1-88,3) (71,4-77,7) (56,0-64,3) (40,1-51,2)

1283 1724 1924 1669 1359 1223 890

OPLEIDINGSNIVEAU Geen diploma Lager onderwijs Lager secundair Hoger secundair Hoger onderwijs

82,7 58,5 79,5 87,6 92,9

92,5 82,8 88,7 90,5 94,0

(85,4-96,3) (79,4-85,7) (86,3-90,7) (88,5-92,1) (92,2-95,4)

238 1445 1884 2874 3315

URBANISATIEGRAAD Brussel Stedelijk gebied Semi-stedelijk gebied Landelijk gebied

86,1 85,4 84,2 80,6

92,6 91,8 91,0 87,3

(91,0-93,9) (89,9-93,3) (89,1-92,6) (84,9-89,3)

2465 1660 3266 2681

VERBLIJFPLAATS Vlaams Gewest Brussels Gewest Waals Gewest

84,0 86,1 81,2

90,7 92,5 88,0

(89,2-92,0) (91,0-93,8) (85,5-90,1)

3481 2465 4126

JAAR 1997 2001

89,0 83,4

92,8 90,8

(91,8-93,7) (89,5-91,9)

8340 10072

1680



Tabel 4.1.4.1.3 : Aantal personen (in %) met contact met tandarts in afgelopen jaar, Gezondheidsenquête, België, 2001. de_1 - België

Ruw %


GESLACHT Man Vrouw

45,7 51,9

44,3 52,0

(42,2-46,4) (49,9-54,1)

5265 5531

LEEFTIJDSGROEP 0-14 15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75+

48,7 58,1 56,0 54,0 50,7 44,7 35,4 26,1

48,8 58,2 56,0 54,2 50,8 44,7 35,1 25,2

(44,9-52,7) (53,8-62,6) (52,1-59,9) (50,6-57,8) (47,2-54,4) (40,7-48,8) (30,5-40,0) (19,9-31,3)

1809 1141 1580 1739 1522 1220 1062 723


38,2 31,4 42,9 50,9 55,6

40,6 35,9 43,2 49,6 53,8

(26,6-56,4) (31,5-40,5) (39,4-47,2) (46,8-52,4) (50,9-56,8)

221 1302 1939 3197 3809


46,7 48,0 50,5 47,8

46,3 47,4 50,0 47,0

(43,8-48,8) (43,2-51,6) (47,1-52,8) (44,1-49,8)

2683 1723 3475 2915


50,5 46,7 45,8

49,9 46,3 45,0

(47,7-52,2) (43,8-48,8) (42,1-48,0)

3695 2683 4418

JAAR 1997 2001

49,1 48,9

46,7 48,2

(45,0-48,5) (46,6-49,9)

9487 10796

1681

N



Tabel 4.1.4.1.4 : Gemiddeld aantal contacten met tandarts per jaar, Gezondheidsenquête, België, 2001. de06_1 - België

Gemiddelde

Gecorrigeerd cijfer (95% BI)

N

GESLACHT Man Vrouw

1,8 2,4

1,7 2,3

( 1,4- 2,1) ( 2,0- 2,7)

4646 4748

LEEFTIJDSGROEP 0-14 15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75+

2,4 2,2 1,5 2,3 2,2 2,1 1,6 1,5

2,4 2,3 1,5 2,3 2,2 2,1 1,6 1,5

( 1,8- 3,0) ( 1,6- 2,9) ( 1,0- 2,0) ( 1,5- 3,2) ( 1,5- 2,9) ( 1,2- 2,9) ( 1,0- 2,2) ( 0,6- 2,3)

1809 1122 1530 1628 1330 949 686 340


1,1 2,0 2,2 2,3 1,9

1,1 2,1 2,2 2,3 1,9

( 0,3- 1,9) ( 1,3- 2,9) ( 1,5- 2,9) ( 1,8- 2,8) ( 1,5- 2,3)

180 861 1617 2876 3576


2,7 1,8 2,1 2,1

2,7 1,7 2,0 2,0

( 2,2- 3,2) ( 1,1- 2,4) ( 1,6- 2,5) ( 1,5- 2,5)

2374 1474 3031 2515


2,1 2,7 1,8

2,1 2,7 1,7

( 1,7- 2,4) ( 2,2- 3,2) ( 1,3- 2,2)

3247 2374 3773

JAAR 1997 2001

2,0 2,1

1,9 2,0

( 1,7- 2,2) ( 1,8- 2,3)

8527 9394

1682



Tabel 4.1.4.1.5 : Aantal personen (in %) dat in afgelopen 2 maanden tandarts raadpleegde voor preventief mondonderzoek, Gezondheidsenquête, België, 2001. de09_1 - België GESLACHT Man Vrouw

Ruw %


N

7,1 8,7

6,0 7,8

( 5,2- 7,0) ( 6,7- 9,0)

5265 5532

LEEFTIJDSGROEP 0-14 15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75+

10,9 10,8 7,8 9,2 7,0 5,9 4,3 1,1

10,9 10,8 7,8 9,2 7,0 5,9 4,2 1,1

( 8,6-13,6) ( 8,4-13,7) ( 6,1- 9,9) ( 7,4-11,5) ( 5,4- 8,9) ( 4,3- 8,1) ( 2,5- 7,2) ( 0,5- 2,2)

1809 1141 1580 1739 1522 1221 1062 723


4,5 4,5 6,1 7,6 10,1

4,7 5,6 5,7 6,4 8,3

( 2,1-10,3) ( 3,7- 8,4) ( 4,2- 7,6) ( 5,2- 8,0) ( 6,8-10,2)

221 1303 1939 3197 3809


6,1 6,1 9,0 7,9

5,3 5,4 7,8 6,8

( 4,4- 6,5) ( 3,9- 7,4) ( 6,6- 9,3) ( 5,4- 8,5)

2684 1723 3475 2915


8,7 6,1 6,8

7,6 5,3 5,8

( 6,5- 8,8) ( 4,4- 6,5) ( 4,7- 7,2)

3695 2684 4418

JAAR 1997 2001

6,7 7,9

5,8 7,0

( 5,1- 6,6) ( 6,2- 7,9)

9489 10797

1683



V.2. Vlaams Gewest V.2.1. Aantal personen met eigen gebit (DE01_1) 84% van de bevolking in het Vlaams Gewest beschikt nog over een eigen gebit. Daarbij wordt het begrip “eigen gebit” weliswaar zeer ruim genomen: ook personen met 1 enkele eigen tand worden beschouwd als “beschikkend over een eigen gebit”. Dat dit percentage sterk samenhangt met de leeftijd (Figuur 4.1.4.2.1) zal wellicht niemand verwonderen. In de leeftijdsgroep 15-24 jaar heeft nagenoeg iedereen (99% van de bevolking) nog zijn/haar eigen gebit. Bij 75-plussers daalt dit percentage tot 45%. Mannen hebben vaker (87%) een eigen gebit dan vrouwen (82%), maar het verschil is na correctie voor leeftijd niet significant. Figuur 4.1.4.2.1 : Aantal personen (in %) met eigen gebit, Vlaams Gewest, Gezondheidsenquête, België, 2001.

Indicator de01_1 VL

%

%

100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0

100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 15-24

25-34

35-44

45-54

55-64

65-74

75 +

Mannen

15-24

25-34

35-44

45-54

55-64

65-74

75 +

Vrouwen

Voor deze indicator vinden we zeer grote verschillen in functie van het opleidingsniveau. Personen met enkel een opleiding lager onderwijs hebben slechts in 57% van de gevallen een eigen gebit. Dit percentage stijgt tot 95% bij personen met een opleiding hoger onderwijs. Ook na correctie voor leeftijd en geslacht zijn de verschillen sterk significant (p<0.0001). Personen die wonen op het platteland rapporteren significant minder vaak (81%) dat ze nog een gebit hebben dan de inwoners van de grote steden (87%). Opmerkelijk is dat het aantal personen met een gebit tussen 1997 en 2001 gedaald is van 89% naar 84%. Dit verschil is na correctie voor leeftijd en geslacht echter niet significant. V.2.2. Laatste contact met de tandarts (DE_1) Iets meer dan de helft (51%) van de bevolking rapporteert een contact met de tandarts in het afgelopen jaar. Voor 39% van de bevolking is dit meer dan een jaar geleden en 6% is nog nooit naar de tandarts geweest. Opmerkelijk is dat 15% van de kinderen tussen 6 en 12 jaar nog nooit naar de tandarts geweest is. Vrouwen geven vaker (55%) aan dat ze het afgelopen jaar naar de tandarts geweest zijn dan mannen (46%). Leeftijdsverschillen worden geïllustreerd in Figuur 4.1.4.2.2. In de leeftijdsgroep 15-24 jaar wordt het vaakst (62%) een contact met de tandarts gerapporteerd in het afgelopen jaar. Dit daalt vervolgens tot 24% bij 75plussers. Slechts 30% van de personen met enkel een opleiding lager onderwijs rapporteert een contact met de tandarts in het afgelopen jaar. Bij personen met een diploma lager secundair onderwijs is dit 44%, bij personen met een diploma hoger secundair 54% en bij de hoogst opgeleiden 57%. Deze gradiënt blijft sterk significant na correctie voor leeftijd en geslacht. 1684



Er is geen verschil in functie van de urbanisatiegraad en we observeren ook geen verschil voor deze indicator tussen 1997 en 2001. Wel noteren we dat in het Vlaams Gewest het percentage kinderen tussen de 6 en de 12 jaar dat nog nooit naar de tandarts geweest is stijgt van 5% in 1997 tot 15% in 2001 (p=0.003). Deze stijging wordt niet geobserveerd in het Brussels en Waals gewest. Figuur 4.1.4.2.2 : Aantal personen (in %) met contact met tandarts in afgelopen jaar, Vlaams Gewest, Gezondheidsenquête, België, 2001.

Indicator de_1 VL

%

%

80

80

70

70

60

60

50

50

40

40

30

30

20

20

10

10

0

0 0-14 15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75 +

0-14

15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75 +

Mannen

Vrouwen

V.2.3. Gemiddeld aantal contacten met de tandarts (DE06_1) Het gemiddeld aantal contacten met de tandarts bedraagt op basis van schattingen van de gezondheidsenquête 2,1 per persoon. Dit cijfer ligt hoger bij vrouwen (2,4) dan bij mannen (1,9), maar het verschil is niet significant. Verschillen in functie van leeftijd, opleidingsniveau of urbanisatiegraad worden niet aangetoond. Het gemiddeld aantal contacten met de tandarts is in 2001 niet veranderd t.o.v. 1997. V.2.4. Preventief mondonderzoek in afgelopen 2 maanden (DE09_1) 9% van de bevolking (die nog een gebit heeft) rapporteert een contact met de tandarts voor een preventief mondonderzoek in de afgelopen 2 maanden. Dit cijfer is op zichzelf niet zo belangrijk. Wel is het interessant om na te gaan in welke mate er verschillen optreden in functie van enkele socio-demografische kenmerken. Vrouwen raadplegen de tandarts vaker voor een preventief mondonderzoek dan mannen (odds ratio na correctie voor leeftijd 1,4; 95% BI 1,1-1,8). Leeftijd is een belangrijke determinant: het percentage personen met een preventief mondonderzoek in de afgelopen 2 maanden is duidelijk kleiner in de oudste leeftijdsgroepen (Figuur 4.1.4.2.3). De ruwe cijfers wijzen op een toename van het percentage personen dat een preventief mondonderzoek rapporteert in de afgelopen 2 maten naargelang het opleidingsniveau stijgt. Na correctie voor leeftijd en geslacht verdwijnen de verschillen echter. Er zijn geen verschillen in functie van de urbanisatiegraad en we vinden ook geen verschil tussen 1997 en 2001.

1685



Figuur 4.1.4.2.3 : Aantal personen (in %) dat in afgelopen 2 maanden tandarts raadpleegde voor preventief mondonderzoek, Vlaams Gewest, Gezondheidsenquête, België, 2001. % 16

14

14

Indicator de09_1 VL

Indicator de09_1 VL

% 16

12 10 8 6 4 2 0

12 10 8 6 4 2

0-14 15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75 +

Mannen

0

0-14 15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75 +

Vrouwen

V.2.5. Soort behandeling bij de tandarts (DE10_1) Tabel 4.1.4.2.1 geeft een overzicht van de contacten met de tandarts naargelang het soort behandeling dat werd uitgevoerd. Indien verschillende soorten behandelingen samen plaatsvonden worden deze elk apart meegerekend. Tabel 4.1.4.2.1 : Soort behandeling bij de tandarts, Gezondheidsenquête, België, 2001. Conserverende behandeling Controle of onderzoek Orthodontische behandeling Behandeling i.v.m. prothese Extractie

40,8% 37,9% 10,4% 10,1% 5,8%

Uit de cijfers blijkt dat in 41% van de contacten een conserverende behandeling gebeurt (vullen van tand of kies,verwijderen van tandsteen,.) en dat slechts in 6% van de contacten moet overgegaan worden tot een extractie. Het percentage extracties is het hoogst in de leeftijdsgroep 55-74 jaar en daalde tussen 1997 en 2001 licht van 8% naar 6%.

1686



Tabel 4.1.4.2.2 : Aantal personen (in %) met eigen gebit, Vlaams Gewest, Gezondheidsenquête, België, 2001. de01_1 - Vlaams Gewest

Ruw %


N

GESLACHT Man Vrouw

86,5 81,6

93,2 91,6

(91,0-94,8) (88,7-93,8)

1739 1742

LEEFTIJDSGROEP 15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75+

98,8 98,9 97,0 86,3 75,0 58,2 44,9

98,8 98,9 97,0 86,3 75,0 58,4 45,6

(96,7-99,6) (96,1-99,7) (95,3-98,1) (82,4-89,5) (70,6-78,9) (52,7-64,0) (37,7-53,6)

455 574 654 590 522 422 264


88,0 56,7 78,9 88,5 95,2

97,0 88,3 91,1 93,0 96,6

(91,9-98,9) (84,1-91,4) (87,8-93,6) (90,4-94,9) (95,0-97,7)

74 480 668 1112 1099

URBANISATIEGRAAD Stedelijk gebied Semi-stedelijk gebied Landelijk gebied

87,0 84,5 80,6

94,4 93,2 89,1

(92,2-95,9) (90,7-95,1) (85,5-92,0)

832 1747 902

JAAR 1997 2001

89,4 84,0

94,0 92,8

(92,4-95,2) (91,1-94,3)

2889 3481

1687



Tabel 4.1.4.2.3 : Aantal personen (in %) met contact met tandarts in afgelopen jaar, Vlaams Gewest, Gezondheidsenquête, België, 2001. de_1 - Vlaams Gewest

Ruw %


N

GESLACHT Man Vrouw

46,3 54,5

44,7 54,7

(41,9-47,6) (51,7-57,6)

1845 1850

LEEFTIJDSGROEP 0-14 15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75+

49,3 62,4 57,7 58,3 53,3 44,1 34,7 24,3

49,5 62,7 57,7 58,6 53,4 44,0 34,3 23,1

(44,0-55,0) (56,8-68,3) (52,4-62,9) (53,5-63,6) (48,2-58,6) (38,5-49,7) (28,1-41,1) (15,9-32,3)

567 408 537 599 546 466 368 204


36,2 30,3 44,4 54,0 57,3

39,9 37,1 44,7 52,2 55,1

(19,1-65,2) (30,4-44,3) (39,3-50,3) (48,3-56,0) (51,0-59,0)

57 396 685 1244 1265


49,7 51,7 49,3

49,0 51,1 48,3

(44,0-54,0) (47,8-54,4) (44,0-52,6)

836 1854 1005

JAAR 1997 2001

51,3 50,5

48,3 49,9

(45,6-51,0) (47,5-52,2)

3270 3695

1688



Tabel 4.1.4.2.4 : Gemiddeld aantal contacten met tandarts per jaar, Vlaams Gewest, Gezondheidsenquête, België, 2001. de06_1 - Vlaams Gewest

Gemiddelde


N

GESLACHT Man Vrouw

1,9 2,4

1,8 2,3

( 1,3- 2,3) ( 1,8- 2,8)

1642 1605

LEEFTIJDSGROEP 0-14 15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75+

2,2 2,4 1,4 2,6 2,5 2,0 1,7 1,0

2,2 2,4 1,4 2,6 2,5 2,0 1,7 1,0

( 1,5- 3,0) ( 1,4- 3,4) ( 0,7- 2,0) ( 1,4- 3,9) ( 1,5- 3,5) ( 1,0- 3,1) ( 0,8- 2,6) ( 0,0- 1,9)

567 404 533 581 478 361 232 91


0,2 1,8 2,0 2,6 1,9

0,2 1,8 1,9 2,5 1,9

(-0,3- 0,7) ( 0,6- 3,1) ( 1,1- 2,8) ( 1,8- 3,2) ( 1,3- 2,5)

49 243 558 1136 1217


1,9 2,2 2,2

1,8 2,2 2,1

( 1,1- 2,5) ( 1,7- 2,7) ( 1,3- 2,9)

739 1651 857

JAAR 1997 2001

2,0 2,1

1,8 2,0

( 1,5- 2,2) ( 1,7- 2,4)

2927 3247

1689



Tabel 4.1.4.2.5 : Aantal personen (in %) dat in afgelopen 2 maanden tandarts raadpleegde voor preventief mondonderzoek, Vlaams Gewest, Gezondheidsenquête, België, 2001. de09_1 - Vlaams Gewest GESLACHT Man Vrouw

Ruw %


N

7,5 9,8

5,6 7,8

( 4,4- 7,2) ( 6,3- 9,7)

1845 1850

LEEFTIJDSGROEP 0-14 15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75+

11,0 13,1 8,5 11,1 8,2 5,2 5,1 0,2

10,9 13,1 8,4 11,1 8,1 5,2 5,0 0,2

( 8,0-14,8) ( 9,6-17,5) ( 6,1-11,4) ( 8,3-14,5) ( 6,0-10,8) ( 3,2- 8,3) ( 2,5-10,0) ( 0,0- 1,6)

567 408 537 599 546 466 368 204


6,0 4,7 6,0 8,8 11,3

6,3 6,0 4,9 6,4 8,2

( 2,4-15,5) ( 3,2-11,0) ( 3,2- 7,6) ( 4,7- 8,7) ( 6,1-11,0)

57 396 685 1244 1265


6,4 9,6 8,7

4,9 7,5 6,5

( 3,3- 7,3) ( 6,0- 9,4) ( 4,6- 9,2)

836 1854 1005

JAAR 1997 2001

7,8 8,7

6,4 7,5

( 5,3- 7,7) ( 6,4- 8,7)

3270 3695

1690



V.3. Brussels Gewest V.3.1. Aantal personen met eigen gebit (DE01_1) 86% van de bevolking in het Brussels Gewest beschikt nog over een eigen gebit. Daarbij wordt het begrip “eigen gebit” weliswaar zeer ruim genomen: ook personen met 1 enkele eigen tand worden beschouwd als “beschikkend over een eigen gebit”. Dat dit percentage sterk samenhangt met de leeftijd (Figuur 4.1.4.3.1) zal wellicht niemand verwonderen. In de leeftijdsgroep 15-24 jaar heeft nagenoeg iedereen (98% van de bevolking) nog zijn/haar eigen gebit. Bij 75-plussers daalt dit percentage tot 52%. Er is geen verschil tussen mannen en vrouwen. Figuur 4.1.4.3.1 :Aantal personen (in %) met eigen gebit, Brussels Gewest, Gezondheidsenquête, België, 2001.

Indicator de01_1 BR

%

%

90 80 70 60 50 40 30 20 10 0

90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 15-24

25-34

35-44

45-54

55-64

65-74

75 +

Mannen

15-24

25-34

35-44

45-54

55-64

65-74

75 +

Vrouwen

Personen met enkel een opleiding lager onderwijs hebben in 73% van de gevallen een eigen gebit. Dit percentage stijgt tot 93% bij personen met een opleiding hoger onderwijs. Hoewel de verschillen kleiner zijn dan in de andere 2 gewesten zijn ze na correctie voor leeftijd en geslacht sterk significant (p<0.0001). Het aantal personen met een gebit is tussen 1997 en 2001 gedaald van 90% naar 84%. In het Brussels Gewest is dit verschil – in tegenstelling tot wat we observeren in de andere 2 gewesten - na correctie voor leeftijd en geslacht niet significant. V.3.2. Laatste contact met de tandarts (DE_1) Iets minder dan de helft (47%) van de bevolking rapporteert een contact met de tandarts in het afgelopen jaar. Voor 41% van de bevolking is dit meer dan een jaar geleden en 11% is nog nooit naar de tandarts geweest. Opmerkelijk is dat 16% van de kinderen tussen 6 en 12 jaar nog nooit naar de tandarts geweest is. Vrouwen geven vaker (48%) aan dat ze het afgelopen jaar naar de tandarts geweest zijn dan mannen (45%) maar het verschil is niet significant. Leeftijdsverschillen worden geïllustreerd in Figuur 4.1.4.3.2. Ouderen rapporteren minder vaak een contact met de tandarts dan jongeren, maar de verschillen zijn relatief beperkt. Slechts 35% van de personen met enkel een opleiding lager onderwijs rapporteert een contact met de tandarts in het afgelopen jaar. Bij personen met een diploma lager secundair onderwijs is dit 43%, bij personen met een diploma hoger secundair 45% en bij de hoogst opgeleiden 54%. Deze gradiënt blijft sterk significant na correctie voor leeftijd en geslacht, maar is in het Brussels Gewest minder uitgesproken dan in de andere 2 regio’s.

1691



Niet-Belgen van buiten de EU rapporteren minder vaak (40%) een contact met de tandarts in het afgelopen jaar dan Belgen (47%) en niet-Belgen van de EU, maar de verschillen zijn na correctie voor leeftijd en geslacht niet significant. We observeren voor deze indicator geen verschil tussen 1997 en 2001. Figuur 4.1.4.3.2 : Aantal personen (in %) met contact met tandarts in afgelopen jaar, Brussels Gewest, Gezondheidsenquête, België, 2001.

Indicator de_1 BR

%

%

70

70

60

60

50

50

40

40

30

30

20

20

10

10

0

0 0-14 15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75 +

0-14

15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75 +

Mannen

Vrouwen

V.3.3. Gemiddeld aantal contacten met de tandarts (DE06_1) Het gemiddeld aantal contacten met de tandarts bedraagt op basis van schattingen van de gezondheidsenquête 2,7 per persoon. Verschillen in functie van leeftijd, geslacht, opleidingsniveau of nationaliteit worden niet aangetoond. Het gemiddeld aantal contacten met de tandarts is in 2001 niet veranderd t.o.v. 1997. V.3.4. Preventief mondonderzoek in afgelopen 2 maanden (DE09_1) 6% van de bevolking (die nog een gebit heeft) rapporteert een contact met de tandarts voor een preventief mondonderzoek in de afgelopen 2 maanden. Dit cijfer is op zichzelf niet zo belangrijk. Wel is het interessant om na te gaan in welke mate er verschillen optreden in functie van enkele socio-demografische kenmerken. In het Brussels Gewest vinden we echter geen verschillen in functie van de onderzochte parameters: leeftijd, geslacht, opleidingsniveau en nationaliteit. Er is ook geen verschil tussen 1997 en 2001.

1692



Figuur 4.1.4.3.3 : Aantal personen (in %) dat in afgelopen 2 maanden tandarts raadpleegde voor preventief mondonderzoek, Gezondheidsenquête, België, 2001.

Indicator de09_1 BR

%

%

20

20

15

15

10

10

5

5

0

0-14 15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75 +

0

0-14 15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75 +

Mannen

Vrouwen

V.3.5. Soort behandeling bij de tandarts (DE10_1) Tabel 4.1.4.3.1 geeft een overzicht van de contacten met de tandarts naargelang het soort behandeling dat werd uitgevoerd. Indien verschillende soorten behandelingen samen plaatsvonden worden deze elk apart meegerekend. Tabel 4.1.4.3.1 : Soort behandeling bij de tandarts, Gezondheidsenquête, België, 2001. Conserverende behandeling Controle of onderzoek Orthodontische behandeling Behandeling i.v.m. prothese Extractie

52,7% 25,6% 12,6% 10,0% 9,4%

Uit de cijfers blijkt dat in 53% van de contacten een conserverende behandeling gebeurt (vullen van tand of kies,verwijderen van tandsteen,.) en dat slechts in 9% van de contacten overgegaan wordt tot een extractie. Het percentage extracties daalde tussen 1997 en 2001 van 14% naar 9%.

1693



Tabel 4.1.4.3.2 : Aantal personen (in %) met eigen gebit, Brussels Gewest, Gezondheidsenquête, België, 2001. de01_1 - Brussels Gewest

Ruw %


N

GESLACHT Man Vrouw

86,7 85,6

89,5 90,8

(87,2-91,5) (88,8-92,5)

1156 1309

LEEFTIJDSGROEP 15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75+

98,2 95,2 92,2 89,3 83,4 74,5 51,8

98,2 95,2 92,2 89,3 83,4 74,4 51,3

(96,1-99,1) (92,4-97,0) (89,0-94,5) (85,1-92,4) (77,8-87,8) (68,5-79,5) (44,5-58,0)

266 481 512 368 300 274 264


77,9 72,6 86,5 83,7 93,1

82,6 81,9 91,9 88,2 94,6

(73,2-89,2) (76,0-86,6) (88,3-94,5) (84,2-91,4) (92,9-95,9)

108 336 341 566 1004

JAAR 1997 2001

89,6 86,1

92,4 90,6

(90,3-94,1) (88,8-92,2)

2487 2465

1694



Tabel 4.1.4.3.3 : Aantal personen (in %) met contact met tandarts in afgelopen jaar, Brussels Gewest, Gezondheidsenquête, België, 2001. de_1 - Brussels Gewest

Ruw %


N

GESLACHT Man Vrouw

45,0 48,4

44,6 48,6

(41,4-47,8) (45,4-51,8)

1261 1422

LEEFTIJDSGROEP 0-14 15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75+

43,2 48,4 49,8 49,2 52,8 47,5 42,3 35,1

43,3 48,5 49,8 49,2 52,8 47,4 42,1 34,5

(37,3-49,4) (41,0-55,9) (44,2-55,5) (44,0-54,4) (46,6-58,9) (40,7-54,2) (35,3-49,3) (28,3-41,4)

460 243 438 465 330 272 247 228


35,6 34,7 43,1 44,7 53,8

36,0 35,3 43,4 44,8 53,3

(26,8-46,4) (29,4-41,6) (37,7-49,2) (39,9-49,8) (49,3-57,1)

119 344 367 611 1123

JAAR 1997 2001

48,9 46,7

48,0 46,6

(45,2-50,8) (44,2-49,0)

2842 2683

1695



Tabel 4.1.4.3.4 : Gemiddeld aantal contacten met tandarts per jaar, Brussels Gewest, Gezondheidsenquête, België, 2001. de06_1 - Brussels Gewest

Gemiddelde


N

GESLACHT Man Vrouw

2,8 2,7

2,8 2,7

( 2,0- 3,5) ( 2,0- 3,4)

1123 1251

LEEFTIJDSGROEP 0-14 15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75+

2,9 3,5 2,3 3,5 2,2 2,0 1,7 4,0

2,9 3,5 2,3 3,5 2,2 2,0 1,7 4,0

( 1,8- 3,9) ( 1,4- 5,6) ( 1,2- 3,3) ( 2,1- 4,8) ( 1,2- 3,2) ( 0,9- 3,1) ( 0,5- 2,8) ( 0,6- 7,5)

460 236 422 431 295 226 181 123


3,2 3,1 4,0 2,8 2,1

3,1 3,0 4,1 2,8 2,1

( 0,8- 5,4) ( 1,6- 4,5) ( 1,7- 6,4) ( 1,7- 3,9) ( 1,6- 2,7)

99 256 316 539 1058

JAAR 1997 2001

2,3 2,7

2,3 2,7

( 1,8- 2,8) ( 2,2- 3,3)

2621 2374

1696



Tabel 4.1.4.3.5 : Aantal personen (in %) dat in afgelopen 2 maanden tandarts raadpleegde voor preventief mondonderzoek, Brussels Gewest, Gezondheidsenquête, België, 2001. de09_1 - Brussels Gewest

Ruw %


N

GESLACHT Man Vrouw

5,6 6,6

5,1 6,3

( 3,9- 6,5) ( 5,0- 8,0)

1261 1423

LEEFTIJDSGROEP 0-14 15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75+

8,0 6,9 6,7 7,1 6,2 5,7 2,4 2,5

8,0 6,9 6,7 7,1 6,2 5,6 2,3 2,4

( 5,1-12,2) ( 4,0-11,5) ( 4,5- 9,8) ( 4,9-10,2) ( 3,9- 9,6) ( 3,4- 9,2) ( 1,1- 5,0) ( 1,1- 5,2)

460 243 438 465 330 273 247 228


1,9 6,0 6,1 6,7 6,1

1,8 6,0 5,9 6,3 5,3

( 0,4- 6,7) ( 3,7- 9,6) ( 3,3-10,2) ( 4,3- 9,1) ( 3,9- 7,2)

119 345 367 611 1123

JAAR 1997 2001

6,1 6,1

5,6 5,6

( 4,6- 6,9) ( 4,6- 6,8)

2844 2684

1697



V.4. Waals Gewest V.4.1. Aantal personen met eigen gebit (DE01_1) 81% van de bevolking in het Waals Gewest beschikt nog over een eigen gebit. Daarbij wordt het begrip “eigen gebit” weliswaar zeer ruim genomen: ook personen met 1 enkele eigen tand worden beschouwd als “beschikkend over een eigen gebit”. Dat dit percentage sterk samenhangt met de leeftijd (Figuur 4.1.4.4.1) zal wellicht niemand verwonderen. In de leeftijdsgroep 15-24 jaar heeft nagenoeg iedereen (98% van de bevolking) nog zijn/haar eigen gebit. Bij 75-plussers daalt dit percentage tot 43%. Mannen hebben vaker (84%) een eigen gebit dan vrouwen (79%), maar het verschil is na correctie voor leeftijd niet significant. Figuur 4.1.4.4.1 :Aantal personen (in %) met eigen gebit, Waals Gewest, Gezondheidsenquête, België, 2001.

Indicator de01_1 WA

%

%

100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0

100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 15-24

25-34

35-44

45-54

55-64

65-74

75 +

15-24

Mannen

25-34

35-44

45-54

55-64

65-74

75 +

Vrouwen

Voor deze indicator vinden we zeer grote verschillen in functie van het opleidingsniveau. Personen met enkel een opleiding lager onderwijs hebben slechts in 58% van de gevallen een eigen gebit. Dit percentage stijgt tot 88% bij personen met een opleiding hoger onderwijs. Ook na correctie voor leeftijd en geslacht zijn de verschillen sterk significant (p<0.0001). Verschillen in functie van de urbanisatiegraad worden niet genoteerd. Opmerkelijk is dat het aantal personen met een gebit tussen 1997 en 2001 gedaald is van 88% naar 81%. Dit verschil is na correctie voor leeftijd en geslacht zeer significant (p=0.0007). V.4.2. Laatste contact met de tandarts (DE_1) Iets minder dan de helft (46%) van de bevolking rapporteert een contact met de tandarts in het afgelopen jaar. Voor 47% van de bevolking is dit meer dan een jaar geleden en 7% is nog nooit naar de tandarts geweest. Opmerkelijk is dat 15% van de kinderen tussen 6 en 12 jaar nog nooit naar de tandarts geweest is. Verschillen tussen mannen en vrouwen worden niet geobserveerd. Leeftijdsverschillen worden geïllustreerd in Figuur 4.1.4.4.2. Vooral bij ouderen ligt het percentage personen met een contact met de tandarts in het afgelopen jaar gevoelig lager. Slechts 32% van de personen met enkel een opleiding lager onderwijs rapporteert een contact met de tandarts in het afgelopen jaar. Bij personen met een diploma lager secundair onderwijs is dit 39%, bij personen met een diploma hoger secundair 45% en bij de hoogst opgeleiden 53%. Deze gradiënt blijft sterk significant na correctie voor leeftijd en geslacht.

1698



Er is geen verschil in functie van de urbanisatiegraad en we observeren ook geen verschil voor deze indicator tussen 1997 en 2001. Figuur 4.1.4.4.2 : Aantal personen (in %) met contact met tandarts in afgelopen jaar, Vlaams Gewest, Gezondheidsenquête, België, 2001.

Indicator de_1 WA

%

%

70

70

60

60

50

50

40

40

30

30

20

20

10

10

0

0 0-14 15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75 +

0-14

15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75 +

Mannen

Vrouwen

V.4.3. Gemiddeld aantal contacten met de tandarts (DE06_1) Het gemiddeld aantal contacten met de tandarts bedraagt op basis van schattingen van de gezondheidsenquête 1,8 per persoon. Dit cijfer ligt significant hoger bij vrouwen (2,3) dan bij mannen (1,8). Verschillen in functie van leeftijd, opleidingsniveau of urbanisatiegraad worden niet aangetoond. Het gemiddeld aantal contacten met de tandarts is in 2001 niet veranderd t.o.v. 1997. V.4.4. Preventief mondonderzoek in afgelopen 2 maanden (DE09_1) 7% van de bevolking (die nog een gebit heeft) rapporteert een contact met de tandarts voor een preventief mondonderzoek in de afgelopen 2 maanden. Dit cijfer is op zichzelf niet zo belangrijk. Wel is het interessant om na te gaan in welke mate er verschillen optreden in functie van enkele socio-demografische kenmerken. Vrouwen raadplegen de tandarts niet vaker voor een preventief mondonderzoek dan mannen. Leeftijd is een wel een significante determinant: het percentage personen met een preventief mondonderzoek in de afgelopen 2 maanden is duidelijk kleiner in de oudste leeftijdsgroepen (Figuur 4.1.4.4.3). De ruwe cijfers wijzen op een toename van het percentage personen dat een preventief mondonderzoek rapporteert in de afgelopen 2 maten naargelang het opleidingsniveau stijgt. Na correctie voor leeftijd en geslacht zijn de verschillen niet significant. Er zijn geen verschillen in functie van de urbanisatiegraad en we vinden ook geen significant verschil tussen 1997 en 2001.

1699



Figuur 4.1.4.4.3 : Aantal personen (in %) dat in afgelopen 2 maanden tandarts raadpleegde voor preventief mondonderzoek, Waals Gewest, Gezondheidsenquête, België, 2001.

Indicator de09_1 WA

%

%

20

20

15

15

10

10

5

5

0

0-14 15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75 +

Mannen

0

0-14 15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75 +

Vrouwen

V.4.5. Soort behandeling bij de tandarts (DE10_1) Tabel 4.1.4.4.1 geeft een overzicht van de contacten met de tandarts naargelang het soort behandeling dat werd uitgevoerd. Indien verschillende soorten behandelingen samen plaatsvonden worden deze elk apart meegerekend. Tabel 4.1.4.4.1 : Soort behandeling bij de tandarts, Gezondheidsenquête, België, 2001. Conserverende behandeling Controle of onderzoek Orthodontische behandeling Extractie Behandeling i.v.m. prothese

52,0% 20,6% 13,8% 10,3% 8,6%

Uit de cijfers blijkt dat in 52% van de contacten een conserverende behandeling gebeurt (vullen van tand of kies,verwijderen van tandsteen,.), maar dat toch nog in 10% van de contacten moet overgegaan worden tot een extractie.

1700



Tabel 4.1.4.4.2 : Aantal personen (in %) met eigen gebit, Waals Gewest, Gezondheidsenquête, België, 2001. de01_1 - Waals Gewest

Ruw %


N

GESLACHT Man Vrouw

83,6 78,8

87,8 85,7

(84,5-90,4) (82,4-88,4)

2004 2122

LEEFTIJDSGROEP 15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75+

98,4 94,0 90,5 83,7 71,0 59,1 42,9

98,4 94,0 90,5 83,7 71,0 59,2 43,4

(96,5-99,3) (88,3-97,0) (86,4-93,5) (78,6-87,8) (64,6-76,6) (51,7-66,4) (35,6-51,6)

562 669 758 711 537 527 362


64,3 57,6 79,1 86,5 88,0

77,8 76,6 87,1 88,3 89,1

(53,6-91,4) (69,8-82,3) (83,3-90,1) (84,2-91,4) (84,2-92,6)

56 629 875 1196 1212


77,5 83,1 80,5

83,4 88,3 86,2

(78,3-87,4) (84,3-91,4) (82,7-89,0)

828 1519 1779

JAAR 1997 2001

88,2 81,2

91,4 87,5

(89,7-92,9) (84,9-89,7)

2964 4126

1701



Tabel 4.1.4.4.3 : Aantal personen (in %) met contact met tandarts in afgelopen jaar, Waals Gewest Gezondheidsenquête, België, 2001. de_1 - Waals Gewest

Ruw %


N

GESLACHT Man Vrouw

44,4 47,1

43,2 47,0

(39,4-47,2) (43,6-50,5)

2159 2259

LEEFTIJDSGROEP 0-14 15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75+

49,0 52,0 53,8 46,1 44,2 45,1 34,4 26,6

49,1 52,0 53,9 46,2 44,3 45,2 34,2 26,2

(42,7-55,6) (43,5-60,4) (47,0-60,7) (40,6-52,0) (38,8-49,9) (38,6-52,1) (26,4-42,9) (18,4-35,9)

782 490 605 675 646 482 447 291


51,5 32,4 38,9 45,0 52,8

54,3 34,9 39,3 43,9 51,6

(33,4-73,7) (28,1-42,4) (34,1-44,7) (39,4-48,5) (45,8-57,3)

45 562 887 1342 1421


39,9 47,2 45,8

39,4 46,5 45,3

(33,4-45,9) (41,1-52,0) (41,7-48,8)

887 1621 1910

JAAR 1997 2001

45,5 45,8

43,6 45,1

(40,8-46,4) (42,2-48,0)

3375 4418

1702



Tabel 4.1.4.4.4 : Gemiddeld aantal contacten met tandarts per jaar, Waals Gewest Gezondheidsenquête, België, 2001. de06_1 - Waals Gewest

Gemiddelde


N

GESLACHT Man Vrouw

1,3 2,3

1,2 2,3

( 0,8- 1,6) ( 1,7- 2,9)

1881 1892

LEEFTIJDSGROEP 0-14 15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75+

2,7 1,4 1,7 1,3 1,5 2,1 1,4 1,6

2,7 1,4 1,8 1,3 1,5 2,2 1,4 1,5

( 1,5- 4,0) ( 0,7- 2,2) ( 0,9- 2,6) ( 0,8- 1,8) ( 0,6- 2,5) ( 0,4- 3,9) ( 0,2- 2,5) (-0,1- 3,0)

782 482 575 616 557 362 273 126


2,0 1,9 2,1 1,6 1,8

2,0 2,0 2,1 1,6 1,7

(-0,5- 4,5) ( 0,7- 3,2) ( 0,9- 3,3) ( 1,0- 2,1) ( 1,1- 2,4)

32 362 743 1201 1301


1,3 1,7 1,9

1,3 1,7 1,9

( 0,7- 1,8) ( 1,0- 2,4) ( 1,3- 2,5)

735 1380 1658

JAAR 1997 2001

2,0 1,8

1,9 1,8

( 1,4- 2,5) ( 1,3- 2,2)

2979 3773

1703



Tabel 4.1.4.4.5 : Aantal personen (in %) dat in afgelopen 2 maanden tandarts raadpleegde voor preventief mondonderzoek, Waals Gewest Gezondheidsenquête, België, 2001. de09_1 - Waals Gewest GESLACHT Man Vrouw

Ruw %


N

6,6 6,9

5,8 6,3

( 4,4- 7,7) ( 4,9- 7,9)

2159 2259

11,6 7,2 6,5 5,8 4,6 7,5 3,2 2,6

11,6 7,2 6,5 5,8 4,6 7,5 3,1 2,6

( 7,8-16,9) ( 4,7-10,9) ( 4,0-10,3) ( 3,9- 8,6) ( 2,5- 8,6) ( 4,6-12,2) ( 1,6- 6,1) ( 0,9- 7,3)

782 490 605 675 646 482 447 291


2,4 3,7 6,2 5,0 9,1

2,9 3,9 5,9 4,5 7,9

( 0,3-21,3) ( 2,1- 7,4) ( 3,7- 9,1) ( 3,1- 6,6) ( 5,6-11,0)

45 562 887 1342 1421


4,8 7,1 6,9

4,4 6,2 6,2

( 2,8- 6,9) ( 4,2- 9,0) ( 4,8- 8,1)

887 1621 1910

JAAR 1997 2001

5,0 6,8

4,4 5,9

( 3,5- 5,5) ( 4,8- 7,3)

3375 4418

LEEFTIJDSGROEP 0-14 15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75+

1704



VI. Bibliografie (1) Van Den Oever R, Mousset J-P, Diels J, Gillet P, De Paepe R, Bronckaerts JP. Tandheelkundige zorgverlening in het raam van de Belgische verplichte ziekteverzekering. Een epidemiologische onderzoek naar het gebruik van tandheelkundige verzorging in 1994 bij de aangesloten leden van de Christelijke, Socialistische, Onafhankelijke en Liberale Ziekenfondsen. 1996. (2) Kay EJ. How often should we go to the dentist? About once a year - but rates of disease progression vary greatly. BMJ 1999; 319:204-205. (3) Carvalho JC, Van Nieuwenhuysen JP, D'Hoore W. The decline in dental caries among Belgian children between 1983 and 1998. Community Dent Oral Epidemiol 2001; 29(1):55-61. (4) Stevens A-M, Maes L, Peeters R. L'hygiène dentaire chez les jeunes de 10 à 18 ans en Flandre. Rev Belge Méd Dent 1992; 47:51-56.

1705



BELGIË AANTAL PERSONEN (IN %) MET EIGEN GEBIT Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 %

N

Man

85,7

4899

Vrouw

81,2

5173

83,4

10072

15-24

98,6

1283

25-34

97,3

1724

35-44

94,7

1924

45-54

85,9

1669

55-64

74,7

1359

65-74

60,1

1223

75+

45,1

890

83,4

10072

Geen diploma

82,7

238

Lager onderwijs

58,5

1445

Lager secundair

79,5

1884

Hoger secundair

87,6

2874

Hoger onderwijs

92,9

3315

Totaal

83,5

9756

URBANISATIEGRAAD Brussel

86,1

2465

Stedelijk gebied

85,4

1660

Semi-stedelijk gebied

84,2

3266

Landelijk gebied

80,6

2681

83,4

10072

Vlaams Gewest

84,0

3481

Brussels Gewest

86,1

2465

Waals Gewest

81,2

4126

83,4

10072

1997

89,0

8340

2001

83,4

10072

86,0

18412

GESLACHT

Totaal LEEFTIJDSGROEP

Totaal OPLEIDINGSNIVEAU

Totaal VERBLIJFPLAATS

België JAAR

Totaal 1997 en 2001 Indicator de01_1 Enkel voor personen van 15 jaar en ouder

1706



BELGIË LAATSTE CONTACT MET TANDARTS Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001

GESLACHT

Totaal 1997 en 2001

%

%

N 5265

Vrouw

51,9

41,2

6,9

5531

48,9

43,3

7,9

10796

0-14

48,7

15,8

35,5

1809

15-24

58,1

38,3

3,6

1141

25-34

56,0

42,0

2,0

1580

35-44

54,0

44,8

1,2

1739

45-54

50,7

47,5

1,8

1522

55-64

44,7

54,7

,7

1220

65-74

35,4

63,7

,9

1062

75+

26,1

73,1

,8

723

48,9

43,3

7,9

10796

Geen diploma

38,2

45,1

16,7

221

Lager onderwijs

31,4

64,2

4,4

1302

Lager secundair

42,9

51,5

5,6

1939

Hoger secundair

50,9

40,7

8,3

3197

Hoger onderwijs

55,6

35,1

9,4

3809

48,7

43,4

7,9

10468

Brussel

46,7

42,1

11,1

2683

Stedelijk gebied

48,0

43,9

8,1

1723


50,5

42,4

7,1

3475

Landelijk gebied

47,8

44,4

7,8

2915

48,9

43,3

7,9

10796

Vlaams Gewest

50,5

41,8

7,6

3695

Brussels Gewest

46,7

42,1

11,1

2683

Waals Gewest

45,8

46,9

7,3

4418

48,9

43,3

7,9

10796

1997

49,1

44,6

6,3

9487

2001

48,9

43,3

7,9

10796

49,0

43,9

7,1

20283

België JAAR

%

8,9


Totaal

45,4

Totaal URBANISATIEGRAAD

Nog nooit

45,7


> 1 jaar

Man


< 1 jaar

Indicator de_1

1707



BELGIË GEMIDDELD AANTAL CONTACTEN MET TANDARTS PER JAAR Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 Gemiddelde

N

Man

1,8

4646

Vrouw

2,4

4748

2,1

9394

0-14

2,4

1809

15-24

2,2

1122

25-34

1,5

1530

35-44

2,3

1628

45-54

2,2

1330

55-64

2,1

949

65-74

1,6

686

75+

1,5

340

2,1

9394

Geen diploma

1,1

180

Lager onderwijs

2,0

861

Lager secundair

2,2

1617

Hoger secundair

2,3

2876

Hoger onderwijs

1,9

3576

Totaal

2,1

9110


2,7

2374

Stedelijk gebied

1,8

1474


2,1

3031

Landelijk gebied

2,1

2515

2,1

9394

Vlaams Gewest

2,1

3247

Brussels Gewest

2,7

2374

Waals Gewest

1,8

3773

2,1

9394

1997

2,0

8527

2001

2,1

9394

2,0

17921

GESLACHT




België JAAR

Totaal 1997 en 2001 Indicator de_1

1708



BELGIË AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN AFGELOPEN 2 MAANDEN TANDARTS RAADPLEEGDE VOOR PREVENTIEF MONDONDERZOEK Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 %

N

Man

7,1

5265

Vrouw

8,7

5532

7,9

10797

0-14

10,9

1809

15-24

10,8

1141

25-34

7,8

1580

35-44

9,2

1739

45-54

7,0

1522

55-64

5,9

1221

65-74

4,3

1062

75+

1,1

723

7,9

10797

Geen diploma

4,5

221

Lager onderwijs

4,5

1303

Lager secundair

6,1

1939

Hoger secundair

7,6

3197

Hoger onderwijs

10,1

3809

Totaal

7,8

10469


6,1

2684

Stedelijk gebied

6,1

1723


9,0

3475

Landelijk gebied

7,9

2915

7,9

10797

Vlaams Gewest

8,7

3695

Brussels Gewest

6,1

2684

Waals Gewest

6,8

4418

7,9

10797

1997

6,7

9489

2001

7,9

10797

7,3

20286

GESLACHT




België JAAR

Totaal 1997 en 2001 Indicator de09_1 Enkel voor personen met een gebit

1709


Gezondheidsenquête, België, 2001 BELGIË

SOORT BEHANDELING BIJ DE TANDARTS Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 Conserverende ingreep

Controle of onderzoek

Orthodontische behandeling

Extractie

Behandeling i.v.m. prothese

Totaal

%

%

%

%

%

N (*)

Man

50,5

25,9

12,5

7,8

9,0

1047

Vrouw

40,6

37,1

10,8

6,9

10,2

1286

Totaal

44,8

32,3

11,5

7,3

9,7

2333

LEEFTIJDSGROEP

0-14

23,2

40,4

29,4

8,5

1,1

430

15-24

47,1

36,9

14,7

4,7

1,8

285

25-34

72,8

22,7

,7

6,9

2,6

359

35-44

64,7

26,2

2,1

4,8

7,6

429

45-54

33,6

46,8

6,6

6,4

12,7

332

55-64

47,3

20,1

6,4

9,7

23,2

242

65-74

34,5

19,3

9,8

14,2

25,3

170

75+

43,3

7,5

28,4

8,4

32,2

86

Totaal

44,8

32,3

11,5

7,3

9,7

2333

OPLEIDINGSNIVEAU Geen diploma

49,4

11,6

30,8

6,3

19,3

52

Lager onderwijs

48,6

25,1

8,6

11,0

14,2

201

Lager secundair

44,0

20,2

10,8

12,5

16,7

361

Hoger secundair

46,9

32,0

12,3

6,5

7,9

752

Hoger onderwijs

42,4

39,8

9,7

5,6

7,5

881

Totaal

44,8

32,4

11,3

7,3

9,8

2247

URBANISATIEGRAADBrussel

52,7

25,6

12,6

9,4

10,0

587

Stedelijk gebied

40,8

24,3

11,2

9,9

18,0

327


42,8

36,8

10,0

5,9

10,0

798

Landelijk gebied

47,2

31,6

13,6

7,3

5,1

621

44,8

32,3

11,5

7,3

9,7

2333

Vlaams Gewest

40,8

37,9

10,4

5,8

10,1

870

Brussels Gewest

52,7

25,6

12,6

9,4

10,0

587

Waals Gewest

52,0

20,6

13,8

10,3

8,6

876

44,8

32,3

11,5

7,3

9,7

2333

1997

50,6

26,7

12,6

8,6

10,8

2026

2001

44,8

32,3

11,5

7,3

9,7

2333

47,3

30,0

12,0

7,8

10,1

4359

GESLACHT


België JAAR

Totaal 1997 en 2001 Indicator de10_1 (*) N = contacten met tandarts in afgelopen 2 maanden

1710



VLAAMS GEWEST AANTAL PERSONEN (IN %) MET EIGEN GEBIT Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 %

N

Man

86,5

1739

Vrouw

81,6

1742

84,0

3481

15-24

98,8

455

25-34

98,9

574

35-44

97,0

654

45-54

86,3

590

55-64

75,0

522

65-74

58,2

422

75+

44,9

264

84,0

3481

Geen diploma

88,0

74

Lager onderwijs

56,7

480

Lager secundair

78,9

668

Hoger secundair

88,5

1112

Hoger onderwijs

95,2

1099

Totaal

84,1

3433

URBANISATIEGRAAD Stedelijk gebied

87,0

832


84,5

1747

Landelijk gebied

80,6

902

84,0

3481

1997

89,4

2889

2001

84,0

3481

86,4

6370

GESLACHT



Totaal JAAR


1711



VLAAMS GEWEST LAATSTE CONTACT MET TANDARTS Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 < 1 jaar

> 1 jaar

Nog nooit

Totaal

%

%

%

N

Man

46,3

44,7

8,9

1845

Vrouw

54,5

39,1

6,4

1850

50,5

41,8

7,6

3695

0-14

49,3

13,9

36,8

567

15-24

62,4

34,6

3,0

408

25-34

57,7

40,9

1,3

537

35-44

58,3

40,7

,9

599

45-54

53,3

45,3

1,5

546

55-64

44,1

55,8

,1

466

65-74

34,7

64,8

,5

368

75+

24,3

75,3

,4

204

50,5

41,8

7,6

3695

Geen diploma

36,2

48,4

15,4

57

Lager onderwijs

30,3

66,9

2,7

396

Lager secundair

44,4

51,1

4,4

685

Hoger secundair

54,0

37,9

8,1

1244

Hoger onderwijs

57,3

32,5

10,2

1265

Totaal

50,4

41,9

7,7

3647


49,7

42,0

8,3

836


51,7

41,5

6,9

1854

Landelijk gebied

49,3

42,3

8,4

1005

50,5

41,8

7,6

3695

1997

51,3

43,4

5,3

3270

2001

50,5

41,8

7,6

3695

50,9

42,5

6,6

6965

GESLACHT



Totaal JAAR


1712



VLAAMS GEWEST GEMIDDELD AANTAL CONTACTEN MET TANDARTS PER JAAR Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 Gemiddelde

N

Man

1,9

1642

Vrouw

2,4

1605

2,1

3247

0-14

2,2

567

15-24

2,4

404

25-34

1,4

533

35-44

2,6

581

45-54

2,5

478

55-64

2,0

361

65-74

1,7

232

75+

1,0

91

2,1

3247

,2

49

Lager onderwijs

1,8

243

Lager secundair

2,0

558

Hoger secundair

2,6

1136

Hoger onderwijs

1,9

1217

Totaal

2,1

3203


1,9

739


2,2

1651

Landelijk gebied

2,2

857

2,1

3247

1997

2,0

2927

2001

2,1

3247

2,0

6174

GESLACHT



Geen diploma

Totaal JAAR


1713



VLAAMS GEWEST AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN AFGELOPEN 2 MAANDEN TANDARTS RAADPLEEGDE VOOR PREVENTIEF MONDONDERZOEK Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 %

N

Man

7,5

1845

Vrouw

9,8

1850

8,7

3695

0-14

11,0

567

15-24

13,1

408

25-34

8,5

537

35-44

11,1

599

45-54

8,2

546

55-64

5,2

466

65-74

5,1

368

,2

204

8,7

3695

Geen diploma

6,0

57

Lager onderwijs

4,7

396

Lager secundair

6,0

685

Hoger secundair

8,8

1244

Hoger onderwijs

11,3

1265

Totaal

8,6

3647


6,4

836


9,6

1854

Landelijk gebied

8,7

1005

8,7

3695

1997

7,8

3270

2001

8,7

3695

8,3

6965

GESLACHT


75+ Totaal OPLEIDINGSNIVEAU

Totaal JAAR


1714



VLAAMS GEWEST SOORT BEHANDELING BIJ DE TANDARTS Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 Conserverende ingreep



Extractie


Totaal

%

%

%

%

%

N (*)

Man

47,7

29,3

11,7

6,7

10,1

395

Vrouw

36,4

43,5

9,6

5,1

10,0

475

40,8

37,9

10,4

5,8

10,1

870

9,9

48,1

39,5

2,4

1,9

141

15-24

46,0

38,2

16,6

3,5

,6

118

25-34

72,6

25,4

,3

6,9

1,0

117

35-44

65,2

29,6

1,2

4,0

5,7

164

45-54

27,8

56,7

,5

5,7

13,1

142

55-64

48,0

21,5

3,4

10,7

23,4

95

65-74

25,8

20,6

10,1

15,9

28,5

71

75+

48,4

5,4

15,5

3,6

55,6

22

Totaal

40,8

37,9

10,4

5,8

10,1

870

OPLEIDINGSNIVEAUGeen diploma

60,0

20,4

6,3

8,3

46,3

15

Lager onderwijs

39,2

28,8

6,6

9,6

23,9

61

Lager secundair

43,5

21,9

11,9

14,5

13,1

129

Hoger secundair

44,1

36,9

12,3

5,0

6,6

349

Hoger onderwijs

37,1

46,2

8,1

2,8

8,7

303

Totaal

41,1

37,9

10,1

5,7

10,1

857


39,9

24,9

11,0

10,0

19,0

183


41,2

41,6

9,8

4,3

8,8

445

Landelijk gebied

40,7

39,3

11,4

5,9

6,5

242

40,8

37,9

10,4

5,8

10,1

870

1997

50,6

26,9

10,9

7,9

10,7

740

2001

40,8

37,9

10,4

5,8

10,1

870

44,6

33,7

10,6

6,6

10,3

1610

GESLACHT

Totaal LEEFTIJDSGROEP 0-14

Totaal JAAR


1715



BRUSSELS GEWEST AANTAL PERSONEN (IN %) MET EIGEN GEBIT Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 %

N

Man

86,7

1156

Vrouw

85,6

1309

86,1

2465

15-24

98,2

266

25-34

95,2

481

35-44

92,2

512

45-54

89,3

368

55-64

83,4

300

65-74

74,5

274

75+

51,8

264

Totaal

86,1

2465


77,9

108

Lager onderwijs

72,6

336

Lager secundair

86,5

341

Hoger secundair

83,7

566

Hoger onderwijs

93,1

1004

86,1

2355

1997

89,6

2487

2001

86,1

2465

87,8

4952

GESLACHT


Totaal JAAR


1716



BRUSSELS GEWEST LAATSTE CONTACT MET TANDARTS Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001

GESLACHT

Totaal 1997 en 2001

Totaal

%

%

%

N

Man

12,0

1261

Vrouw

48,4

41,3

10,4

1422

46,7

42,1

11,1

2683

0-14

43,2

16,2

40,5

460

15-24

48,4

40,5

11,2

243

25-34

49,8

43,0

7,3

438

35-44

49,2

47,2

3,6

465

45-54

52,8

43,6

3,6

330

55-64

47,5

50,7

1,7

272

65-74

42,3

54,6

3,1

247

75+

35,1

64,2

,7

228

46,7

42,1

11,1

2683

Geen diploma

35,6

37,2

27,2

119

Lager onderwijs

34,7

50,2

15,0

344

Lager secundair

43,1

47,5

9,4

367

Hoger secundair

44,7

45,2

10,1

611

Hoger onderwijs

53,8

37,1

9,0

1123

46,5

42,4

11,1

2564

1997

48,9

43,3

7,7

2842

2001

46,7

42,1

11,1

2683

47,8

42,7

9,5

5525

Totaal JAAR

Nog nooit

43,0


> 1 jaar

45,0


< 1 jaar

Indicator de_1

1717



BRUSSELS GEWEST GEMIDDELD AANTAL CONTACTEN MET TANDARTS PER JAAR Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 Gemiddelde

N

Man

2,8

1123

Vrouw

2,7

1251

2,7

2374

0-14

2,9

460

15-24

3,5

236

25-34

2,3

422

35-44

3,5

431

45-54

2,2

295

55-64

2,0

226

65-74

1,7

181

75+

4,0

123

Totaal

2,7

2374


3,2

99

Lager onderwijs

3,1

256

Lager secundair

4,0

316

Hoger secundair

2,8

539

Hoger onderwijs

2,1

1058

2,7

2268

1997

2,3

2621

2001

2,7

2374

2,5

4995

GESLACHT


Totaal JAAR


1718



BRUSSELS GEWEST AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN AFGELOPEN 2 MAANDEN TANDARTS RAADPLEEGDE VOOR PREVENTIEF MONDONDERZOEK Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 %

N

Man

5,6

1261

Vrouw

6,6

1423

6,1

2684

0-14

8,0

460

15-24

6,9

243

25-34

6,7

438

35-44

7,1

465

45-54

6,2

330

55-64

5,7

273

65-74

2,4

247

75+

2,5

228

Totaal

6,1

2684


1,9

119

Lager onderwijs

6,0

345

Lager secundair

6,1

367

Hoger secundair

6,7

611

Hoger onderwijs

6,1

1123

6,0

2565

1997

6,1

2844

2001

6,1

2684

6,1

5528

GESLACHT


Totaal JAAR


1719



BRUSSELS GEWEST SOORT BEHANDELING BIJ DE TANDARTS Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 Conserverende ingreep



Extractie


Totaal

%

%

%

%

%

N (*)

Man

57,5

24,4

10,2

8,9

7,6

255

Vrouw

48,4

26,6

14,8

9,9

12,2

332

Totaal

52,7

25,6

12,6

9,4

10,0

587

LEEFTIJDSGROEP0-14

30,9

38,1

25,6

13,6

,4

112

15-24

37,3

48,2

3,3

11,7

8,1

60

25-34

83,2

18,1

,3

4,3

,0

95

35-44

63,5

22,0

6,4

11,9

6,9

116

45-54

60,5

19,0

9,5

5,8

21,4

77

55-64

59,6

22,6

7,4

8,3

15,4

63

65-74

37,2

19,6

17,2

11,0

31,3

38

75+

26,1

7,7

47,6

10,2

10,4

26

Totaal

52,7

25,6

12,6

9,4

10,0

587


73,7

12,1

8,8

6,9

2,6

22

Lager onderwijs

54,1

32,5

7,6

12,1

5,8

75

Lager secundair

53,0

14,2

10,2

11,9

20,4

85

Hoger secundair

45,5

27,4

20,6

7,4

6,0

143

Hoger onderwijs

52,6

31,0

11,5

9,1

11,0

224

52,4

26,2

13,0

9,4

10,0

549

1997

50,1

28,8

21,0

13,7

17,4

624

2001

52,7

25,6

12,6

9,4

10,0

587

51,5

27,0

16,4

11,3

13,3

1211

GESLACHT

Totaal JAAR

Totaal 1997 en 2001

Indicator de10_1 (*) N = contacten met tandarts in afgelopen 2 maanden

1720



WAALS GEWEST AANTAL PERSONEN (IN %) MET EIGEN GEBIT Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 %

N

Man

83,6

2004

Vrouw

78,8

2122

81,2

4126

15-24

98,4

562

25-34

94,0

669

35-44

90,5

758

45-54

83,7

711

55-64

71,0

537

65-74

59,1

527

75+

42,9

362

81,2

4126

Geen diploma

64,3

56

Lager onderwijs

57,6

629

Lager secundair

79,1

875

Hoger secundair

86,5

1196

Hoger onderwijs

88,0

1212

Totaal

81,1

3968


77,5

828


83,1

1519

Landelijk gebied

80,5

1779

81,2

4126

1997

88,2

2964

2001

81,2

4126

84,8

7090

GESLACHT



Totaal JAAR


1721



WAALS GEWEST LAATSTE CONTACT MET TANDARTS Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 < 1 jaar

> 1 jaar

Nog nooit

Totaal

%

%

%

N

Man

44,4

47,8

7,8

2159

Vrouw

47,1

46,1

6,8

2259

45,8

46,9

7,3

4418

0-14

49,0

19,8

31,1

782

15-24

52,0

45,8

2,2

490

25-34

53,8

44,4

1,8

605

35-44

46,1

53,1

,8

675

45-54

44,2

53,8

2,0

646

55-64

45,1

53,4

1,5

482

65-74

34,4

64,7

,9

447

75+

26,6

71,7

1,7

291

45,8

46,9

7,3

4418

Geen diploma

51,5

44,4

4,1

45

Lager onderwijs

32,4

64,2

3,4

562

Lager secundair

38,9

53,7

7,4

887

Hoger secundair

45,0

46,5

8,4

1342

Hoger onderwijs

52,8

39,5

7,8

1421

Totaal

45,6

47,1

7,4

4257


39,9

52,8

7,3

887


47,2

45,2

7,6

1621

Landelijk gebied

45,8

47,1

7,0

1910

45,8

46,9

7,3

4418

1997

45,5

47,1

7,4

3375

2001

45,8

46,9

7,3

4418

45,6

47,0

7,3

7793

GESLACHT



Totaal JAAR


1722



WAALS GEWEST GEMIDDELD AANTAL CONTACTEN MET TANDARTS PER JAAR Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 Gemiddelde

N

Man

1,3

1881

Vrouw

2,3

1892

1,8

3773

0-14

2,7

782

15-24

1,4

482

25-34

1,7

575

35-44

1,3

616

45-54

1,5

557

55-64

2,1

362

65-74

1,4

273

75+

1,6

126

1,8

3773

Geen diploma

2,0

32

Lager onderwijs

1,9

362

Lager secundair

2,1

743

Hoger secundair

1,6

1201

Hoger onderwijs

1,8

1301

Totaal

1,8

3639


1,3

735


1,7

1380

Landelijk gebied

1,9

1658

1,8

3773

1997

2,0

2979

2001

1,8

3773

1,9

6752

GESLACHT



Totaal JAAR


1723



WAALS GEWEST AANTAL PERSONEN (IN %) DAT IN AFGELOPEN 2 MAANDEN TANDARTS RAADPLEEGDE VOOR PREVENTIEF MONDONDERZOEK Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 %

N

Man

6,6

2159

Vrouw

6,9

2259

6,8

4418

0-14

11,6

782

15-24

7,2

490

25-34

6,5

605

35-44

5,8

675

45-54

4,6

646

55-64

7,5

482

65-74

3,2

447

75+

2,6

291

6,8

4418

Geen diploma

2,4

45

Lager onderwijs

3,7

562

Lager secundair

6,2

887

Hoger secundair

5,0

1342

Hoger onderwijs

9,1

1421

Totaal

6,6

4257


4,8

887


7,1

1621

Landelijk gebied

6,9

1910

6,8

4418

1997

5,0

3375

2001

6,8

4418

5,9

7793

GESLACHT



Totaal JAAR


1724


Medische Consumptie : Contacten met Zorgverstrekkers - De Tandarts WAALS GEWEST SOORT BEHANDELING BIJ DE TANDARTS Gezondheidsenquête door middel van interview, België, 2001 Conserverende ingreep



Extractie


Totaal

%

%

%

%

%

N (*)

Man

53,7

19,4

15,0

9,7

7,4

397

Vrouw

50,3

21,7

12,7

10,9

9,7

479

52,0

20,6

13,8

10,3

8,6

876

0-14

42,6

28,4

14,0

17,1

,1

177

15-24

55,9

27,0

12,9

5,8

3,3

107

25-34

68,5

19,1

1,6

8,0

7,4

147

35-44

63,7

18,0

3,0

4,2

13,6

149

45-54

46,8

15,6

31,9

9,6

7,2

113

55-64

40,2

16,4

12,1

8,3

26,5

84

65-74

61,5

14,9

4,9

10,3

11,8

61

75+

45,0

10,1

35,5

13,7

13,1

38

Totaal

52,0

20,6

13,8

10,3

8,6

876


24,1

1,9

69,8

3,9

,3

15

Lager onderwijs

62,6

13,3

13,0

12,9

1,9

65

Lager secundair

41,1

18,8

8,4

7,5

24,2

147

Hoger secundair

56,8

17,4

9,3

11,1

12,7

260

Hoger onderwijs

52,4

26,3

13,3

11,6

3,2

354

Totaal

51,6

20,3

14,0

10,6

8,9

841

URBANISATIEGRAADStedelijk gebied

46,1

21,2

12,7

9,1

12,7

144


48,1

20,2

10,6

11,6

14,3

353

Landelijk gebied

56,2

20,8

16,7

9,4

3,1

379

52,0

20,6

13,8

10,3

8,6

876

1997

50,8

25,5

12,5

7,9

8,6

662

2001

52,0

20,6

13,8

10,3

8,6

876

51,4

23,0

13,2

9,1

8,6

1538

GESLACHT


Totaal JAAR


1725

Gezondheidsenquête door middel van Interview België 2001

Recommend Documents