Gytha Vellema
Bruisende theatermaker met een groot hart
Marktontwikkelingen
Nieuwe rollen, nieuwe uitdagingen
In Zicht i personeelsmagazine landstede groep i jaargang
12
i nummer
2 i Juni 2013
INHOUD Thema: Marktontwikkelingen
6 Gastcolumn: Mensen zijn geen robots 7 Slagvaardig, doelmatig en klantgericht 8 Terugkijken op elf - bijna twaalf jaargangen In Zicht
10 ’Opschudden en anders rangschikken’ 11 Onbetaalbaar 14 ‘Marketing is een kwestie van cijfers én gezond verstand’
16 Zinvol onderwijs voor de toekomstige wereldburger en verder...
4 Profiel: Positivo met een missie 12 De Verbeelding 18 Column: Marktwerking 19 in het kort: actualiteiten en nieuws achter het nieuws
22 De Zeepkist: Marktsegmentatie 23 De Bespiegeling: “Ik ga gewoon door met genieten”
24 Het team: Infoshop Zwolle
Redactioneel mijn werkplek De zomer nadert: tijd om Landstede Buitengewoon Reizen in het zonnetje te zetten, de werkplek van Gerda van ’t Land. “In acht jaar hebben we ons stevig op de reismarkt genesteld,” vertelt Gerda. “We bieden een breed assortiment: van maatwerk voor reguliere klanten en de zakelijke markt tot educatieve schoolreizen en volledig verzorgde vakanties voor mensen met een beperking. Bovendien kunnen Landstede-studenten en -leerlingen hier terecht voor stage of beroepsoriëntatie.” De aankleding en uitstraling van de reiswinkel aan de Zwolse Diezerkade zijn voor Gerda erg inspirerend. “Een heerlijk gastvrije en zonnige werkplek. Vooral als de ramen gelapt zijn.” Over de concurrentie van internet maakt deze gedreven touroperator zich geen zorgen. “Al onze teamleden zijn ervaren reizigers. Klanten oriënteren zich eerst op het web. En komen daarna bij ons boeken.”
2
In Zicht I nummer
2 I Juni 2013
U heeft nu het laatste nummer van In Zicht in handen. Ons personeelsblad in de vertrouwde In Zicht-vorm houdt op te bestaan. Als ‘maatschappelijke onderneming’ spelen we continu in op de markt. Ontwikkelingen in de markt - tevens het thema van dit nummer - leiden onherroepelijk tot veranderingen en nieuwe rollen in de organisatie. Eén van die veranderingen is dat we doelgerichter willen communiceren. Daarbij worden digitale media steeds belangrijker. Samen met de afdeling Personeel & Ontwikkeling werkt de afdeling Communicatie, Marketing en Studiezaken aan een vernieuwde manier van personeelsinformatie. De redactie heeft met hart en ziel aan In Zicht gewerkt en kijkt met trots terug op elf jaargangen In Zicht.
colofon
Kinderopvang
(locaties in Gelderland, Overijssel en Flev0land)
Kinderdagverblijf Peuterspeelzaal Buitenschoolse opvang Gastouderbureau
In Zicht is een uitgave van Landstede Groep (Zwolle)
voor alle medewerkers en oud-medewerkers. Het magazine verschijnt zes keer per jaar
Hoofd- en eindredactie Dienst Communicatie, Marketing & Strategie
Voortgezet onderwijs gymnasium atheneum havo vmbo praktijkonderwijs International School Eerde
Redactiecommissie Edwin Blok, Ellen van Heun, Rogier de Jong, Arjan Meutgeert, Jaap van der Neut, Jan Nijhuis, Pierre Pinkse, Henri van Werven, Jenco van Zalk en Willem Zuethoff
(Zwolle) (Zwolle)
Redactiesecretariaat Jenco van Zalk
MBO
Bouw & Architectuur Gezond & Wel Groen & Dier Handel & Commercie ICT & Technologie Mooi & Mode Office & Management Onderwijs & Opvoeding Sport & Bewegen Techniek & Innovatie Transport en Logistiek Veilig & Beschermd Vormgeving & Entertainment Vrij & Gastvrij
(Zwolle) (Dronten)
(Wezep)
(Zwartsluis)
(Nieuwleusen)
(Zwolle)
Tekst Rogier de Jong Tekstproducties, Zwolle
(Kampen, IJsselmuiden)
In het kort Opmaak en tekst: Circade, Zwolle
Training, Opleiding & Advies
(Zwolle)
Cursussen, Trainingen & Workshops Educatieve trajecten Mbo-opleidingen Maatwerk & Advies Voortgezet Onderwijs
Fotografie Frans Paalman Margreet Vloon Wilko Dam Hein Knikker
(Dronten)
(Zwolle)
Welzijn
Kringloop
Vormgeving en opmaak Konform (BNO), Zwolle Druk Totdrukwerk, Apeldoorn
(Harderwijk, Zeewolde)
Ouderenwerk Jongerenwerk Kinderwerk Vrijwilligerswerk
(Zwolle)
(Zwolle)
Kringloopwinkels Wereldwinkels In Balans
In Zicht-redactie, informatie en adreswijzigingen: Landstede Groep Postbus 1 8000 AA Zwolle Tel. 088-8508089 (redactiesecretariaat) E-mail:
[email protected] © Landstede 2013 Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie of op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Landstede Groep aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid voor schade die voortvloeit uit eventuele onjuistheden en/of onvolledigheden in deze publicatie. Fouten in de adressering kunt u melden bij het redactiesecretariaat.
(Zwolle)
(Zwolle)
En ook:
Aan dit nummer werkten mee Hajo Bijleveld, Miluska Broekhuis, Michael Buijkx, Theo van Geffen, team Infoshop Zwolle, Annemarie de Jong, Rogier de Jong, Germien Kamphorst, Margrieta Kroese, Gerda van ’t Land, Marlies Mestrom, Kitty Peetoom, Pierre Pinkse, Wilko Schakelaar, Dirk en Gerarda van der Schrier, Floris Suijdendorp, Piet van der Vegt, Gytha Vellema, Jeromy Verdoorn, Els Vijfhuizen, Henri van Werven, Marc Westenberg, Ans Witjes en Paulien Zandbelt
Landstede Hairstyling Wijkboerderij Stadshagen (Ommen)
(Genemuiden, Hasselt, Vollenhove, Zwartsluis)
(Zwolle)
(Dalfsen, Ommen, Staphorst)
(Zwolle)
(Zwolle)
In Zicht I nummer
2 I Juni 2013
3
Profiel
gytha vellema, docent en theatermaker Soms is een omweg de beste weg. Gytha Vellema droomde er als klein meisje van om actrice te worden. Via een baan als manager in de zorg werd zij uiteindelijk dramadocente bij Landstede. In haar vrije tijd treedt zij veelvuldig op met cabaretgroep Puin en werkt zij aan een televisieprogramma over kinderen die een spreekbeurt gaan houden. ‘Ik ben ervan overtuigd dat het leven loopt zoals het moet lopen. Soms zie je dat pas later in’.
Positivo met een missie
Applaus Als Gytha binnenkomt, begint de omgeving te vibreren. Zij weet met haar creativiteit en enthousiasme het beste uit haar studenten naar boven te halen. Bij haar collega’s staat zij bekend als een bruisende persoonlijkheid en een chronische positivist. Deze roodharige theatermaker heeft een groot hart en is dol op zingen. “Er is hier op de opleiding zóveel mogelijk, als je maar blijft communiceren. Natuurlijk hebben ook wij wel last van de bezuinigingen en de werkdruk; er is altijd wel iets om over te klagen. Maar dat doe ik niet. Nu is het even heel hectisch hier, maar het komt altijd wel weer goed. Ik kijk met een glimlach naar het leven en ik denk nog weleens terug aan de zorg, waar het écht veel zwaarder was dan in het onderwijs.”
Kleinkunst
Gytha is geboren en getogen in Zwolle. Altijd al was zij bezig met presentatie en toneelspelen. Als jonge meid op het vhbo begon ze steeds vaker modeshows te lopen. “Ik verdiende heel veel geld. Daarvan trakteerde ik mijn vriendinnen en zussen dan op kleding. Gingen we een modewinkel in en dan zei ik: ‘Nou, kies maar uit’. Zó leuk! Dat kon gewoon!” Ze volgde haar droom, maar omdat ze niet kon aarden in de typische sfeer van de toneelschool in Maastricht en steeds meer naar huis verlangde, stopte ze voortijdig met die opleiding. Ze koos voor zekerheid: de gehandicaptenzorg. Maar alle jaren dat ze daar werkzaam was als manager, volgde zij naast haar werk theateropleidingen: vijf jaar kleinkunst en twee jaar musicalschool.
4
In Zicht I nummer
2 I Juni 2013
“Op een gegeven moment vroeg ik mij af: ben ik in de zorg wel op de goede weg? Mijn collega’s van toen tackelden al mijn beren op de weg en eindelijk koos ik ervoor de dramatische kant in mezelf meer te gaan benutten. Voor ik het wist, stond er een functie in de krant voor een docent Drama bij de opleiding Helpende niveau 2. Ik solliciteerde en werd nog aangenomen ook. Bizar toch? Hier op Landstede kan ik zowel mijn zorgachtergrond als mijn creatieve zelf kwijt!” De studenten van de opleiding Helpende niveau 2 hebben stuk voor stuk een speciale achtergrond, vertelt Gytha. “Veel zijn erg onzeker, hebben gedragsproblemen of een lastig verleden. Mijn dramalessen zijn heel confronterend. Eerst zeggen ze vaak: ‘Ik ga niet zo gek doen!’ Ik zeg dan: ‘Straks vind je deze lessen de leukste lessen van de hele opleiding’. En dat is ook zo. Ze staan te kicken als ze mee mogen spelen in de jaarlijkse grote voorstelling en geven mij uiteindelijk volmondig gelijk. Ook kom ik vaak oud-studenten tegen die zeggen: ‘Ik heb bij u geleerd dat ik mag zijn wie ik ben’. Dat is toch prachtig? Het is zó waardevol als je dat aan jongeren kunt meegeven!”
Scholing
Zelf groeide Gytha op in een eenoudergezin met twee zussen. “Mijn moeder heeft ons alleen opgevoed en erop gehamerd dat we een opleiding moesten afronden en onszelf moesten kunnen bedruipen. Zowel mijn zussen als ik hebben dat advies ter harte genomen en ik geef het míjn kinderen ook weer mee. Niet dat ze keihard moeten presteren, maar wel dat ze voor zichzelf moeten kunnen zorgen.” Gytha heeft er vier: drie jongens van 18, 14 en 10 en een meisje van 2 jaar oud. Die zijn wel wat gewend met haar, lacht ze. “Ik treed veel op met cabaretgroep Puin, ook buiten op straat, en ben dus best bekend. Mijn oudste zoon zegt dan: ‘Ach mam, ik ken je al zolang, ik schaam me niet voor je, hoor!’ Haha! Ook al is het soms wat hectisch, er gebeurt altijd wel wát bij ons thuis. Ik geef mijn kinderen zo een brede kijk mee op het leven. En dat vind ik goed en belangrijk.”
Naam: Functie: Locatie: Geboren: achtergrond:
Zielsverwanten
In Puin heeft Gytha vier gelijkgestemden gevonden. “De andere groepsleden zijn echt mijn creatieve zielsverwanten. Wij maken samen veel maatwerk, onder meer voor de gemeente Harderwijk. Daar komt veel creativiteit bij kijken.” Over zielsverwanten gesproken, ze heeft er nog één, wat het totaal op vijf brengt, en daarmee rekent Gytha zich zeer rijk. “Dennis is een oud-klasgenoot van vroeger. Hij en ik zijn samen een supercreatief team. Als ik een avond met hem heb gebrainstormd, kom ik stuiterend en met grote verhalen weer thuis bij mijn man. Samen werken we momenteel voor SBS aan een televisieprogramma waarin
‘We moeten het niveau 2-diploma zo mooi mogelijk maken’ we leerlingen volgen en coachen in het maken en houden van een spreekbeurt. Dit programma wordt in het najaar uitgezonden. Onze missie: hen bewust maken van de maatschappij om hen heen en hun rol erin. Dit zou ook goed passen bij onze studenten. De meeste jongeren vinden het heel spannend om zo voor een groep te staan.”
Gytha Vellema dramadocent en taakhouder organisatie Harderwijk (Landschap Gezond & Wel) 14 maart 1968 lerarenopleiding, hbo hoger management, kleinkunstacademie en musicalopleiding
Gytha en haar zielsverwanten van Puin
Beretrots
Gytha’s sleutel tot haar leerlingengroep is eenvoudig. “Ik klaag niet over wat ze niet kunnen. Ik kijk naar waar ze wél goed in zijn, naar hun mooie kanten. Via creativiteit kun je de kwaliteiten van mensen aandacht geven. Want datgene waaraan je aandacht geeft, dat wordt groter. Het niveau 2-diploma is vaak het enige diploma dat onze leerlingen behalen, dus dat moeten we zo mooi mogelijk invullen. Zodanig dat ze er beretrots op kunnen zijn!”
In Zicht I nummer
2 I Juni 2013
5
te gast
marktontwikkelingen Met de samenwerking van Landstede, SCO en het Agnieten College zijn ook de ondersteunende diensten van de drie organisaties samengevoegd. Om zo efficiënt en slagvaardig mogelijk te kunnen werken, is er één serviceorganisatie gekomen met drie hoofdopdrachten: 1. Verhogen van de klanttevredenheid; 2. Betere afstemming van de dienstverlening en 3. Transitie naar meer efficiency. Om dat mogelijk te maken, zijn drie nieuwe afdelingen - voorheen diensten - gevormd: Communicatie, Marketing & Studiezaken (CMS), Financiën en Facilitair (F&F) en Personeel & Ontwikkeling (P&O). Daarnaast herbergt de Serviceorganisatie nog de Bestuursdienst en de afdeling Kwaliteitsborging. De voormalige dienst ICT & Informatiemanagement is opgegaan in BISON, een ICT-organisatie die Landstede als klant heeft.
Mensen zijn geen robots Als bijna twaalfjarige begon ik mijn schoolcarrière op het Carolus Clusius College in Zwolle. Ik had de CITO-toets met het vereiste resultaat afgesloten, dus toelating was verzekerd. Mijn ouders beloonden me met een leren schooltas; niets stond de start van mijn leerloopbaan in de weg. Iedere morgen om kwart over zeven stond ik bij de bushalte in mijn woonplaats Elburg. Dolblij dat ik me kon onderdompelen in de anonimiteit van de ‘grote stad’. Mijn moeder zorgde er iedere dag voor dat ik uit mijn bed kwam en ontbeet, de deur uitging en huiswerk maakte (ook al dacht ze dat soms alleen maar). Mijn vader was er voor de donderpreek wanneer het paasrapport weer eens onvoldoendes toonde... Voor de rector van ‘het Carolus’ had ik heilig ontzag. Toen ik een keer het ‘genoegen’ mocht smaken om me te moeten melden, was ik door het lange wachten op het houten ‘strafbankje’ zo zenuwachtig, dat ik nu niet meer weet wat hij zei. Wel wist ik zeker dat ik daar nóóit weer wilde zitten! Natuurlijk is het met mij allemaal goed gekomen, mede dankzij bovengenoemde personen! Ik haalde volgens schema mijn diploma. Daarmee gingen de deuren van het hbo voor mij open. Vervolgens werd ik zelf ‘juf’ en heb ik als directeur óók weleens een dreigende uitvaller twintig minuten op de gang laten wachten. Maar wel met de bedoeling hem zover te krijgen dat hij zijn opleiding afmaakte! Wat ik hiermee nu wil zeggen? Mensen zijn geen robots en een instaptoets garandeert geen succes. De goede vriendjes, een gezellige thuissituatie, goed in je vel zitten, leren om te leren, de juiste stof op ’t juiste moment en de juiste manier - ’t speelt allemaal mee in de weg naar succes. We kennen ze allemaal: de leerlingen die nét niet genoeg punten hebben, maar dankzij hun doorzettingsvermogen op een geweldige wijze toch hun diploma veroveren. En sommige jongelui zijn gewoon ‘laatbloeiers’. De uitdaging is nog steeds om onze studenten op een zo goed mogelijke manier naar dat felbegeerde diploma te leiden. Dat kunnen studenten zijn die op de juiste voorwaarden binnenkomen, maar evengoed studenten die om welke reden dan ook via een andere route aanvliegen. Wat het echter lastig maakt, is dat we zo worden afgerekend op degenen die de eindstreep niet halen en eerder afhaken. Dat zet ons beleid om ieder zijn talenten te laten ontwikkelen erg onder spanning, minister! Margrieta Kroese is directeur Kwaliteit en Internationaal Projectcoördinator bij Landstede
6
In Zicht I nummer
2 I Juni 2013
Tijden veranderen. Wat gisteren nog up-to-date was, is vandaag alweer achterhaald. Ook serviceverlening gaat met haar tijd mee. Daarom wordt het Servicebureau van Landstede ingrijpend veranderd en is het omgedoopt tot Serviceorganisatie. De nieuwe Serviceorganisatie is tijdens de ‘verbouwing’ geopend, zodat onze afnemers doorlopend terechtkunnen bij drie slagvaardige afdelingen en een intermediërende Bestuursdienst. In Zicht nodigde de nieuwe (duo)directies uit voor een ouderwets robbertje sparren.
Aan de herinrichting van de Serviceorganisatie gingen een KPMG-onderzoek en heel wat debatten vooraf. Resultaat: een reeks uitgangspunten. Staan de nieuwe directies daar na een jaar nog steeds achter? CMS-directeur Els Vijfhuizen wil ze graag als richtsnoer aanhouden. Haar codirecteur Henri van Werven onderschrijft dat: “Ze vormen een gemeenschappelijke onderlegger, waarop de verschillende afdelingen hun ontwikkelplannen baseren.” Bestuursdienstmedewerker Hajo Bijleveld noemt de uitgangspunten daarom ‘bewegende doelen’.
Prioriteiten en uitdagingen
Hebben de directeuren eigen prioriteiten bij het ontwikkelen? Wat vinden ze het belangrijkste in het proces? Floris Suijdendorp (Concerncontroler bij Financiën & Facilitair) vindt bewustwording om dingen anders te doen ‘heel wezenlijk in dit proces’. Els noemt
Feedback organiseren
Boven vlnr: Henri van Werven, Piet van der Vegt, Theo van Geffen, Els Vijfhuizen, onder vlnr: Floris Suijdendorp, Hajo Bijleveld, Ans Witjes
landstede stroomlijnt serviceorganisatie
Slagvaardig, doelmatig en klantgericht de verbinding tussen de nieuwe afdelingen een essentieel punt. “Je kunt je eigen ontwikkelingen dan in een breder perspectief plaatsen.” Ans Witjes (P&O) signaleert een uitdaging: “Hoe blijf je bij alle geagendeerde wijzigingen aandacht houden voor goed werkgeverschap?”
Doelen en doelgroepen
Waarop richten de afdelingen zich bij het ontwikkelen van hun plannen? “Je kunt aan de tekentafel wel van alles ontwerpen, maar het gaat natuurlijk om onze collega’s met hun vragen,” aldus Theo van Geffen (P&O). Henri licht toe dat zijn afdeling zich laat voeden door alle spelers, “intern en extern.” Els vult aan dat óók maatschappelijke ontwikkelingen moeten worden meegenomen. “En bij P&O”, aldus Ans, “hebben we met medezeggenschap en de samenvoeging van vo en mbo te maken.” Hajo wil de rode draad daarbij niet uit het oog verliezen: “Ondanks alle individuele accenten moet het advies - de expertise - op eenduidige wijze naar de eenheden toegebracht worden.”
Comfort bij de klant
Waarmee we op de toegevoegde waarde
van de reorganisatie voor de afnemer komen. Henri: “We onderscheiden basiskwaliteiten die de interne doelgroep van ons verlangt en die corresponderen met de Landstede-waarden. Die kwaliteiten - sterke adviesrol, efficiency, vraaggerichtheid, alerte en integrale dienstverlening gelden voor de hele serviceorganisatie en moeten tot een gevoel van comfort leiden bij de doelgroep. Die meer mag verwachten dan ‘u vraagt en wij draaien’.”
Afstemmen
Waarbij de vinger natuurlijk aan de pols van diezelfde klant gehouden moet worden. Piet van der Vegt (Financiën & Facilitair) licht toe waarom dat niet alleen voor ‘klanten’, maar ook voor de serviceafdelingen onderling geldt: “F&F en P&O spelen op hetzelfde veld en hebben elkaar letterlijk nodig. We moeten onderling afstemmen vanuit een goede relatie.” Voor die afstemming bestaan verschillende vormen: van relatiebeheer tot helpdesks en geformaliseerd overleg. En natuurlijk de Landstede-beleidscyclus. Henri: “Dat klinkt heel technisch, maar dáár creëer je een gezamenlijke agenda. Dáár kun je ook de kwaliteit evalueren en borgen.”
‘De klant mag meer verwachten dan u vraagt en wij draaien’
Sta je als directeur alleen in je ontwikkelproces, of doe je het samen met je medewerkers? En hoe inspireer je elkaar? Theo stelt dat Landstede ontwikkelingsgericht werkt. “In het onderwijs én in de organisatie. Je hebt het daar dus veel met elkaar over. En legt beleidsvragen neer waar ze horen. Ik matig mij niet het oordeel aan dat we dat supergoed doen. Maar het is wel ons streven.” Ans: “Wil je mensen meekrijgen en blijven informeren, dan moet je ze op gezette tijden bij elkaar zetten. Feedback moet je zelf organiseren.”
Op koers
Henri vindt dat beleid bij een juiste koers van tijd tot tijd geformaliseerd moet worden. Alleen: ligt de implementatie op koers? De directeuren benadrukken het ‘groeikarakter’ van het proces, dat na 1 september niet muurvast afgerond is. P&O begon met een vliegende start, maar zag het tempo gaandeweg afnemen door opdoemende consequenties en zijpaden die afgerond moesten worden. De achterban snapt die complexiteit niet. Theo: “Blijkbaar moeten we meer verwachtingen gaan managen.” De ontwikkeling van de Bestuursdienst - die de agenda en de besluitenlijst van het College van Bestuur beheert - is later gestart en loopt daardoor volgens Hajo iets achter bij het indienen van haar ontwikkelingsplan. “Wij onderzoeken de schakelrol die wij gaan vervullen tussen het CvB en de directies. Dat kost tijd.”
Erfenis of ergernis?
Hoe bevalt het de zes directeuren om koppels te vormen? Hoe voorkomen ze dat hun erfenis een ergernis wordt? Ans is van mening dat je met je eigen expertise elkaar prima aanvult. Els vindt dat ook: “Perscontacten worden nooit mijn ding. Je hebt je sterke en zwakke kanten. Maar ook een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Daarom is het goed dat je met zijn tweeën werkt. Je kunt elkaar aanvullen en de verbinding maken.” Theo probeert te combineren: hij ziet onderwijs- en organisatieontwikkeling als twee kanten van één medaille. Henri vindt de kracht van het concept “dat je zowel generalist bent, als je eigen aandachtsgebied kunt inbrengen.” Floris vertelt dat hij als nieuwkomer ervaringen van andere organisaties kan inbrengen in dit proces. Piet vult aan: “En er was natuurlijk al een nauwe samenwerking tussen Planning & Control en Financiën.”
In Zicht I nummer
2 I Juni 2013
7
marktontwikkelingen
ons personeelsblad krijgt een andere vorm
Terugkijken op elf - bijna twaalf Ruim elf jaargangen van een personeelsblad creëren betekent de organisatie van nabij meemaken. Elke jaargang is daarbij als een jaarring die een momentopname geeft van de organisatie. Landstede is inmiddels uitgegroeid tot een fiks woud. We nodigen de Landstede-albatros uit om in een boomtop te gaan zitten en met zijn scherpe blik terug te kijken.
Na de invoering van de Wet educatie en beroepsonderwijs (WEB) in 2000 werd Landstede een Regionaal Opleidingen Centrum (ROC). We zochten samenwerking met scholen voor beroeps- en voortgezet onderwijs en met instellingen voor kinderopvang, welzijn en kringloop. Dat zorgde voor een mooie alliantie van partners. Om al deze individuen zich thuis te laten voelen in de Landstede-familie, werd gezocht naar een bindmiddel: een personeelsblad. ‘In Zicht’ werd het genoemd, naar de begripsvorming waar een lerende organisatie naar streeft, en - poëtisch gezien - naar wat een albatros in vogeltaal uitroept als hij na een zeevlucht een strook land ontwaart aan de einder.
Boeien en binden
Binnen de prille dienst Communicatie & Marketing maakte een commissie een bladformule voor het gloednieuwe personeelsblad. Het doel was ‘boeien en binden’: het blad moest de verschillende eilandjes binnen de organisatie een archipelgevoel geven. Ook kwam er een redactiecommissie, bestaande uit vertegenwoordigers van elke werksoort, die de thema’s en onderwerpen bedacht. Journalisten en fotografen vlogen uit om de verhalen te schrijven en de beelden te schieten. Tachtig keer - we hebben even geteld is het blad op onze mat gevallen. We lazen interviews met collega’s over onderwijszaken en over persoonlijke, soms waardengedreven keuzes en passies. De teneur van de verhalen was persoonlijk en altijd positief: vol enthousiasme en trots werd gesproken over
8
In Zicht I nummer
2 I Juni 2013
werk en ontwikkelingen. Zo leerden we elkaar en de ‘Landstede-club’ kennen.
Ambities
De ambities waren in die beginjaren meteen al hoog. Communicatiedirecteur Coby Zandbergen, zelf afkomstig uit de bedrijfsjournalistiek, was een bron van ideeën binnen de redactiecommissie. Willem Zuethoff ontpopte zich als een stipte corrector en Jenco van Zalk bewaakte streng maar rechtvaardig de journalistieke spelregels. Jaap van der Neut zorgde ervoor dat het personeelsblad ook echt een personeelsblad blééf en Pierre Pinkse verraste steeds weer met geestige en goedgeschreven columns. De redactie was een echte ‘peergroup’ die op dezelfde golflengte zat. De discussies waren niet van de lucht en er werd ook heel veel gelachen. We kregen veel positieve reacties van binnen én buiten de organisatie; dongen zelfs mee naar de Grand Prix van bedrijfsbladen. Wijlen CvB-lid Hendrik van Hoogmoed hing een interview met hem op de gang aan de Dr. Van Deenweg. In Zicht was het interne én externe gezicht van Landstede.
Ontwikkelingen…
Landstede ontwikkelde zich in een rap tempo. Talentvol Ontwikkelen werd ingevoerd. We kregen Landschappen. Partners in de sport- en bedrijfswereld. Shops. Er werd verhuisd, gebouwd en verbouwd: Rechterland, Westeinde, Fuchsiastraat, Zwolseweg, Dokterspad, Sportcentrum, Nooterhof… en ICT kreeg (onderwijs)vleugels. Van al deze ontwikkelingen deed In Zicht trouw verslag. Volgens de één te veel, volgens de ander
te weinig inhoudelijk. Maar ja, In Zicht was nu eenmaal een personeelsmagazine en geen onderwijsblad.
…en veranderingen
De redactie besefte dat ze het persoonlijke element in de lijn van de tijdgeest moest versterken: we maakten een overstap naar human interest: “Hoe ervaart u deze ontwikkeling, hoe gaat u met de nieuwe uitdaging om?” Ook de opmaak veranderde: een nieuwe vormgever gaf het blad een frisser en vrolijker jasje, met lachende gezichten op de cover. De drukker gebruikte steviger papier, waar een glansje op zat. En er verschenen nieuwe rubrieken: de Zeepkist, de Bespiegeling, de Verbeelding. Er kwam - heel modern - zelfs een intranetteaser met poll. Met het aantreden van de
jaargangen In Zicht
Om al deze individuen zich thuis te laten voelen in de landstede-familie, werd een bindmiddel gezocht: een personeelsblad
nieuwe CMS-directeur Henri van Werven werd plaats ingeruimd voor een vrijwilligersrubriek: Onbetaalbaar. Zo bewogen we binnen de grenzen van de bladformule steeds mee met de tijdgeest.
Legitimatie
Een andere belangrijke ontwikkeling, al eerder ingezet in de organisatie, was de resultaatverantwoordelijkheid van
de teams. Daarmee werden ze in feite zelfsturend en ontwikkelden ze zich tot aparte doelgroepen. Hoe hard In Zicht ook knokte om al die doelgroepen te blijven binden en boeien, ze werd van lieverlee een luchtballon die mooi maar eenzaam boven de Landstede-archipel zweefde. De razendsnelle ICT-revolutie versterkte het verlies aan legitimatie van ons gedrukte personeelsblad nog verder. Nieuwe tijden, andere prioriteiten.
Tijd om verder te gaan
De afdeling Communicatie, Marketing en Studiezaken zit anno 2013 midden in een proces van positioneren en herinrichten. Daarbij past een herbezinning op de doel(groep)gerichtheid van de corporate middelen. Deze middelen moeten passen bij de 21e eeuw en de stijl van het huis. Met ‘In Zicht’ hebben we prachtige tijden beleefd, waarin we de organisatie grondig leerden kennen en als redactieleden veel van elkaar hebben geleerd. Zoals het trouwens ook hoort in een lerende organisatie. De albatros slaat zijn vleugels uit. Tijd om verder te vliegen.
In Zicht I nummer
2 I Juni 2013
9
marktontwikkelingen
directeur vo ichthus kampen over nieuwe leerroutes, waaronder vhbo
‘Opschudden en anders rangschikken’ De onderwijsstructuur van het Ichthus College Kampen gaat in het nieuwe schooljaar op de kop. Er worden vier leerroutes in het voortgezet onderwijs ingericht. ‘Een logische stap in het proces waarin leerlingen hun talenten ontdekken, kiezen en voorbereiden op een beroep of opleiding,’ aldus directeur Germien Kamphorst. ‘Daarmee zijn we al een tijd goed op weg. Toen kwam echter het moment dat de inhoud en de manier waarop we het onderwijs hebben georganiseerd niet meer bij elkaar pasten. Tijd voor opschudden en anders rangschikken.’
Aanleiding is dat Ichthus een beroepsgerichte opleiding vanaf leerjaar 1 tot de startkwalificatie wil aanbieden in een doorgaande leerlijn. Daarvoor verhuizen leerlingen van leerjaar 1 en 2 naar het *Voortgezet onderwijs Ichthus Kampen
10
In Zicht I nummer
2 I Juni 2013
VIA-gebouw*. De vmbo-theoretische leerweg klas 3 en 4 maakt hiervoor plaats en verhuist naar de havo-locaties. Germien: “Die op handen zijnde verhuizingen vormden aanleiding om alle richtingen en teams onder de loep te nemen. We besloten door te pakken en vier leerroutes in te richten, zodat
alles onderwijs wordt ‘dat bij je past’. Met de leerroutes sluiten we aan bij de veranderende vraag van maatschappij, bedrijfsleven en vervolgonderwijs. Voor de inrichting van leerroutes moeten teams opnieuw worden geformeerd en zal er een soort volksverhuizing plaatsvinden om de leerroutes te concentreren in de juiste gebouwen.”
De uitwerking
Hoe gaan de vier leerroutes in Kampen er uitzien? Germien schetst: “De route voor praktijk-onderwijs is bedoeld voor leerlingen die graag met hun handen werken. Hun ontwikkelingsmogelijkheden staan centraal. We bieden ze persoonlijke begeleiding en duidelijkheid. Door praktische opdrachten in bijvoorbeeld de werkplaats, de keuken of de kas, leren en beleven leerlingen wat een beroep inhoudt. In de vakroute voor vmbo basisberoepsgericht en kaderberoepsgericht onderwijs leert de vakman of vakvrouw in spe de praktijkvakken én de theorie op een afwisselende manier. Bedoeling is door te kunnen stromen, bij voorkeur naar de twee mbo-opleidingen bij het Ichthus College in Kampen. Leerlingen van vmbo-theoretisch en havo gaan in de vhbo-route projectmatig aan de slag. Ze leren door te doen. Elk leerjaar maken ze keuzes waardoor ze aan het eind tot een passend pakket van zes of zeven vakken komen, een mix van theoretische en beroepsgerichte vakken. Met het mbo en hbo zijn we in overleg over de aansluiting en de doorgaande leerlijn. In de academische route gaan leergierige, onderzoekende leerlingen zich voorbereiden op wetenschappelijk vervolgonderwijs door in projecten te focussen op zelfstandig aanpakken van leerstof, onderzoeksvaardigheden, presenteren in het Engels en grote bronnen kunnen raadplegen. Kortom, leren studeren op een hoger abstractieniveau. Leerlingen die meer in hun mars hebben, kunnen bovendien kiezen voor plusmodules. Voor de vhbo- en academische route staan 21ste competenties en vaardigheden centraal zoals samenwerken, informatie- en ICT vaardigheden, communiceren en presenteren.”
De verandering
Wat verandert er? “Leerlingen zullen door de leerroutes gaandeweg ervaren dat zij steeds beter weten welke beroeps-
Naam: Functie: Locatie: Geboren: achtergrond:
Germien Kamphorst directeur Ichthus College in Kampen/IJsselmuiden 7 oktober 1965 eerstegraads Nederlands, managementopleidingen
Nominatie Talentclasses voor Onderwijsprijs Overijssel Voor alle onderwijs bij het Ichthus College vormen de vier talentrichtingen maatschappelijk, cultureel, sport en techniek de kapstok. Daar worden de activiteiten in ondergebracht. Het Ichthus onderscheidt zich bovendien door leerlingen hun talenten niet alleen in de vakken en projecten te laten ontdekken, maar ook in ‘Talentclasses’. Voor leerjaar 1 en 2 zijn tweeëntwintig Talentclasses beschikbaar. Elke leerling volgt per jaar een Talentclass naar keuze, bijvoorbeeld robotica, theater of ‘Young business’. In een class komen alle niveaus samen en leert elke leerling op zijn eigen niveau. Deze ‘Talentclasses’ maken deel uit van alle leerroutes. Met de Talentclasses werd het Ichthus College genomineerd voor de tweejaarlijkse Onderwijsprijs Overijssel 2012-2013. De prijs werd gewonnen door praktijkonderwijsschool 't Genseler uit Hengelo, met de opleiding Woonhulp voor ouderen. Het Ichthus College werd tweede, boven het Bonhoeffer College uit Enschede.
richting bij hen past. Voor docenten is het individueel begeleiden en coachen een grote verandering. Als mentor breng je samen met de leerling periodiek in kaart wat hij of zij wil en dat men kan leren op basis van de ontdekkingstocht tijdens projecten en ‘Talentclasses’. Daarnaast moet de mentor bewust naar de leerling kijken en coachen op wat belangrijk is voor het vervolg. Voor de projectweken geldt dat we alert moeten zijn op een duidelijke differentiatie in wat er te beleven en te leren valt, zowel voor academische leerlingen als voor de praktijkgerichte mensen. Dat vraagt dus een andere manier van kijken en samenstellen. Op al die veranderingen bereiden we ons nu intensief voor; in augustus gaan we van start.”
Onbetaa
lbaar!
Nooterhovelingen van het eerste uur Dirk en Gerarda van der Schrier stonden als pleitbezorgers ooit aan de wieg van het Zwolse Doepark Nooterhof, ze zijn pioniers. Sinds 1995 -‘het referendum’ - doen ze er bovendien vrijwilligerswerk. ‘Zaaien, oogsten, met compost rijden. We zijn dol op dat park’. De liefde van Dirk en Gerarda voor het Doepark zit heel diep; ze is ontstaan op de barricaden. “Als voorzitter van de Milieuraad heb ik samen met gelijkgestemden een referendum georganiseerd”, vertelt Dirk, “om voorgenomen bouwplannen te verijdelen en De Nooterhof zoals die was te behouden. Mede dankzij Landstede en alle andere partners heeft De Nooterhof vervolgens een nieuwe dynamiek gekregen. Fantastisch natuurlijk.”
Ongelofelijk
Na de redding werden Dirk en Gerarda actief als vrijwilligers. Zeventien jaar alweer zijn ze - als het weer het toelaat - twee keer per week in de tuinen van het Doepark te vinden. Waar ze zich met hart en ziel over de aarde en haar voortbrengselen buigen - “Ook toen het Earthship er nog niet was” - en de wonderen van het composteren van nabij aanschouwen: “Tuinafval erin, schone, zwarte korrels er weer uit. Ongelofelijk,” zo vat Dirk dit biologische mirakel kernachtig samen.
Groene vingers
Dirk en Gerarda hebben hun inmiddels groene vingers niet aan een vroeger beroepsleven of een tuinhobby overgehouden. Dirk was hoofd Waterhuishouding bij de provincie Overijssel en Gerarda had naar eigen zeggen een dubbele baan als maatschappelijk werker en moeder. De vreugde van het zaaien, composteren en oogsten kreeg hen echter gaandeweg in haar greep. “Samenwerken met andere vrijwilligers: reuze gezellig én voor de goede zaak,” aldus Gerarda.
Oase
Anno 2013 is de aanlegfase voorbij. De Nooterhof groeit en bloeit en er verrezen gebouwen zoals De Ateliers en De Zebra. Onder auspiciën van de energieke Willem Evertse - “Een harde werker en een geweldige kartrekker” - werd het terrein herschapen in een oase voor rustzoekers, gezinnen en kantoormensen die in een lommerrijke omgeving hun boterhammetje nuttigen. “On-Nederlands idyllisch,” overpeinst Dirk.
Middelpunt
Fotograaf over de vloer, journalist aan de koffie… op een winterse woensdagmorgen staat huize Van der Schrier zomaar op zijn kop en bevindt het echtpaar zich in het middelpunt van de belangstelling. “Goed dat Landstede zich om vrijwilligers bekommert en bekendheid geeft aan dit werk,” vindt Gerarda. “Dat beeld wordt hiermee versterkt.”
In Zicht I nummer
2 I Juni 2013
11
DE VERBEELDING
12
In Zicht I nummer
2 I Juni 2013
Een overzicht van In Zicht...
... 72 c0vers van de in totaal 80 nummers van ons personeelsblad. De eerste In Zicht verscheen in mei 2002.
In Zicht I nummer
2 I juni 2013
13
marktontwikkelingen
marktonderzoeker wilko speurt, vergelijkt, signaleert en conc
‘Marketing is kwestie van cijfers én gezond verstand’ ‘Cijfers alleen zeggen niets. Ze gaan pas iets betekenen als je de uitkomsten van relevante onderzoeken vergelijkt, verbanden legt, trends signaleert en conclusies trekt. Adviezen vanuit marktonderzoek helpen Landstede om op tijd in te spelen op marktontwikkelingen.’ Aldus schetst Wilko Schakelaar, medewerker marketing en communicatie, inhoud en doel van zijn werk in een notendop.
Belangrijke marktontwikkelingen zijn voor Landstede bijvoorbeeld groei of krimp van leerlingen- en studentenaantallen of bewegingen op de arbeidsmarkt. Ook profileringsvraagstukken en positionering ten opzichte van concurrentie vragen om onderzoek en analyse. Om te komen tot een advies inzake een marketing- of communicatievraag van directie of teams, gebruikt Wilko drie belangrijke pijlers: onderzoek opzetten en uitzetten, marktgegevens verzamelen en trends signaleren. Veel verschillende digitale bronnen leveren regionale en landelijke marktgegevens. De kunst is de juiste te raadplegen. Wilko is inmiddels een jaar of vijf bezig met marktonderzoek voor Landstede en kent de weg.
14
In Zicht I nummer
2 I Juni 2013
Onderzoek
“Marketing wordt bij Landstede ingezet bij alle werksoorten. Bijvoorbeeld voor de werving van leerlingen en studenten, ontwikkeling van nieuwe opleidingen of imagobepaling van scholen. Ook doen we periodiek tevredenheidsonderzoek bijvoorbeeld voor de kinderopvang. Onderzoeksresultaten met de daaraan verbonden conclusies en adviezen worden gebruikt als sturingsinstrument door het management,” licht Wilko toe. Hij heeft tal van voorbeelden: “We wilden het keuzeproces van leerlingen voor een beroepsopleiding zo exact mogelijk kennen. Dit om communicatiemedia effectief in te zetten en zo de werving te optimaliseren. Aan de hand van
ludeert
Naam: Functie:
Locatie:
‘Je kunt met elkaar wel het idee hebben op de goede weg te zitten, maar als cijfers en onderzoeksresultaten dit hard maken, dan geeft dat energie!’
vragen als: ‘Op welke momenten in het jaar maken vmbo’ers hun keuze?’ ‘Welke bronnen raadplegen zij?’ ‘Wie beïnvloedt hen?’ ga ik op zoek naar bestaande cijfers daarover. Of we schrijven zelf een onderzoek uit, zoals in dit geval onder vmbo’ers van onze eigen scholen. Uitkomst is dat open dagen nog steeds de belangrijkste factor vormen bij de beslissing, dus die moeten aansluiten bij wat de potentiële student nodig heeft om de juiste keuze te maken. En ze moeten goed onder de aandacht worden gebracht.”
Marktgegevens
Secure onderzoekresultaten op studentenmarketinggebied zijn belangrijk voor een organisatie als Landstede. Krimpt of
groeit de markt op een bepaalde plaats, is er perspectief op de arbeidsmarkt voor afgestudeerden in een bepaald beroep, of juist niet? Allemaal factoren die van invloed zijn op het nemen van besluiten over opleidingen, de bijbehorende personele planning en gebouwen. Deskresearch, zoals het verzamelen van demografische gegevens in een geografisch gebied, levert veel inzicht op. Wilko: “Vanuit het principe ‘optimaal decentraal’ is een opdracht voor marktonderzoek vaak heel concreet. De vraag betreft dan één werksoort of school of heeft betrekking op één plaats of regio. Voor een campagne om te groeien in een grensgebied waarin ook andere ROC’s actief zijn, moet je weten wat ons marktaandeel is en de bevolkingsopbouw en de prognoses kennen. Ik raadpleeg niet alleen ons eigen datasysteem Noise en verzamel input op gemeenteniveau, maar ga ook te rade bij het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO). Laten we Salland nemen. Een conclusie is dat in de gemeente Raalte tot 2025 het aantal tien- tot vijftienjarigen met 30% zal krimpen. Het absolute aantal studenten daalt. Als we het aantal leerlingen dat Landstede bezoekt gelijk willen houden, zullen we ons marktaandeel moeten vergroten en daarop actie inzetten. Landstede kan ook kiezen voor minder studenten. In elk geval is er bewuste anticipatie mogelijk. Daarnaast zien we in Raalte dat meer dan de helft van de instroom van studenten van twee toeleverende scholen afkomstig is. Dat maakt je kwetsbaar. De relatie goedhouden met deze scholen is dan een belangrijk aandachtspunt.”
Trends
Trends signaleren maakt ook deel uit van marketing. Voor teams zoekt Wilko uit wat het perspectief op langere termijn is voor bepaalde beroepen, maar ook
Geboren: achtergrond:
Wilko Schakelaar marketingcommunicatiemedewerker (Landstedebreed) Afdeling CMS, Rechterland Zwolle 9 januari 1980 HBO bedrijfsmanagement, Nima A en B
demografische trends spelen een grote rol. “Zo liggen er voor de werksoorten Welzijn en voor Training, Opleiding & Advies kansen, uitgaande van de demografische ontwikkelingen. Als je bijvoorbeeld kijkt naar de prognose van het aantal zestigplussers, dan zie je dit aantal tot 2040 explosief groeien. In sommige gemeenten 300 tot 400%. Hoewel Welzijn en de educatieve trajecten het door allerlei wet- en regelgeving momenteel erg moeilijk hebben, is dat een ontwikkeling waar je tijdig op moet anticiperen. Het idee te starten met een nieuwe opleiding of een bestaande opleiding in een nieuwe plaats, vraagt diepgaander onderzoek. Zo kwam de vraag of het relevant was een kappersopleiding te starten in Harderwijk, vanwege het feit dat nu veel studenten vanuit Harderwijk naar Zwolle komen. Onderzoek wijst uit dat door de economische teruggang mensen minder vaak naar de kapper gaan en er dus minder kappers nodig zijn. Trend is dat niet méér jongeren voor de kappersopleiding zullen kiezen. Het huidige aantal studenten zou dan over twee volledig geoutilleerde locaties verdeeld worden, dus de kosten zouden stijgen. Gebruik van gezond verstand zegt al wat de conclusie is.”
Stijging
Ook het jaarlijks bijhouden en vergelijken van gegevens levert relevante informatie op. Wilko: “Zo blijkt het marktaandeel in Raalte van 42% in 2006 gegroeid naar 47% in 2011 en is in Zwolle het marktaandeel zelfs met 10% gestegen. Uit de landelijke jobmonitor onder mbo-studenten blijkt bovendien dat de leerlingtevredenheid is gestegen. Landstede wordt gezien als een persoonlijke school met een veilige en prettige sfeer om te werken aan je toekomst. Je kunt met elkaar wel het idee hebben op de goede weg te zitten, maar als cijfers en onderzoeksresultaten dit hard maken, dan geeft dat energie!”
In Zicht I nummer
2 I Juni 2013
15
marktontwikkelingen
internationaal gymnasium orfeo legt de lat lekker hoog
Zinvol onderwijs voor de toekomstige wereldburger Gymnasia doen het goed. Geen wonder dat Landstede VO haar concurrentiepositie op gymnasiaal gebied wil versterken. Het Carolus Clusius College heeft de handschoen opgepakt met een nieuw concept: Orfeo. Een internationaal gymnasium in een modern jasje. In Zicht polste Annemarie de Jong en Michael Buijkx over het hoe en waarom van deze keuze.
Met diverse gymnasia in de Landstede Groep is onze organisatie zeker niet onderbedeeld. Maar omdat om het instituut ‘gymnasium’ een stoffig spinnenweb hangt van traditie, moet ook deze onderwijsvorm met haar tijd mee. Reden voor het College van Bestuur om het Carolus Clusius College op te dragen zijn ‘gym’ in een nieuw jasje te steken dat ook de (slimme) wereldburger van straks lekker zit. Anno 2012 begon de eerste Orfeo-klas met 33 leerlingen.
Talenten
Annemarie: “Zeven jaar geleden al zijn wij ons gymnasium gaan herprofileren als een school die meer doet dan alleen Grieks en Latijn geven. Bovendien zagen wij bij onze leerlingen heel veel talenten. Door projecten aan te bieden, merkten we waar de uitdagingen van deze leerlingen lagen. Velen van hen bleken moeite te hebben met samenwerken. Op de basisschool lag de lat vaak te laag; de leerkrachten daar dachten: die redden zich wel. Daarom besteden we aan gezamenlijk onderzoeken, organiseren en presenteren veel aandacht.”
Meer dan klassieke talen
Een tweede ontwikkeling was dat vwoeersteklassers van het Carolus Clusius
16
In Zicht I nummer
2 I Juni 2013
College samen één atheneum-gymnasiumklas vormden. Aan het eind van dat eerste jaar leverde dat altijd getouwtrek op: wie ging waarheen? Michael: “Voor een aantal eersteklassers was de rekensom snel gemaakt: gymnasium minus Latijn en Grieks was atheneum. Dus óp naar het atheneum.” Volgens hem wordt dat denkbeeld - “In feite een negatief verkoopargument” - in omgekeerde vorm óók gehuldigd door collega-classici op andere scholen: “Die zien Latijn en Grieks als eilandjes, reddingsboeien in leerfabrieken. Maar gymnasiaal onderwijs is veel méér dan klassieke talen: het is een specifieke opleiding, in de diepte en de breedte, met een heel eigen leerlingengroep.”
Wereldprofiel
Nadat de ‘AG-‘klas van het Carolus Clusius College was opgedeeld, werd een begin gemaakt met het creëren van een gymnasium dat zich specifiek richtte op leerlingen met ‘gymnasiale leerbehoeften’. Annemarie en Michael bezochten studiedagen en namen onderzoeksresultaten over wat gymnasiasten nodig hebben mee terug naar school. Vervolgens stuitten ze op een derde marktontwikkeling: de herprofilering van de vo-scholen van Landstede.
“We onderzochten hoe we als gymnasium misschien bij het Wereldschoolprofiel van het Carolus Clusius College konden aansluiten,” vertelt Michael. “We kwamen uit bij een internationaal gymnasium met tweetalig onderwijs: een reguliere Nederlandstalige - stroom en een Engelstalige stroom. Een keuze die bovendien mooi inspeelde op een gat in de stedelijke onderwijsmarkt. In Zwolle is er een officiële school voor tweetalig onderwijs (TTO), maar die biedt geen tweetalig gymnasium aan. In onze regio is een tweetalig en internationaal regulier gymnasium om die reden uniek. Hoewel Orfeo geen officiële TTO-school is, leveren steeds meer basisscholen uit Zwolle en
Naam: Functie:
rode draad door het programma heen loopt. “De leerlingen werken aan internationale projecten en leggen daarvoor wereldwijd contacten via internet. Daarvoor is Engels nodig als communicatietaal. Die projecten presenteren ze vervolgens in het Engels. En wij halen boeken, gastsprekers en lesstof uit de hele wereld.” Annemarie vult aan dat het Carolus Clusius College als Wereldschool Cambridge Engels aanbiedt, maar dat leerlingen op Orfeo ook IB-certificaten kunnen halen, zoals ‘IB History’ of ‘IB Theory of Knowledge’. “Dat zijn delen van het ‘International Baccalaureate’, de internationaal erkende opleiding die je op ‘international schools’ kunt volgen. We zijn aan het onderzoeken of we zo’n ‘IB Diploma Programme’ ook hier op Orfeo kunnen aanbieden.”
Hoogbegaafden
Tweetaligheid is aantrekkelijk voor bepaalde leerlingen. Annemarie vertelt dat veel kinderen de gewone lesstof te gemakkelijk vonden. “Hoe konden we het programma voor hen verrijken? Zo zijn we naast de reguliere gymnasiumvakken - de ‘Cambridge Latin Course’, Grieks, ‘religious education’, ‘history’, ‘biology’, ‘geography’, Engels, Frans en ‘mathematics’ - Spaans en Chinees, ‘philosophy’, ‘science’ en drama gaan aanbieden. Maar dat was niet meer dan een uitbreiding. Met tweetaligheid leg je de lat structureel hoger. Zodat slimmeriken geprikkeld blijven. Want hun hersens zijn al aardig ingedut op de basisschool. Die moeten weer wakker geschud worden.”
‘Met tweetaligheid leg je de lat structureel hoger’
ver daarbuiten op grond van onze tweetaligheid leerlingen aan.”
Wat maakt Orfeo internationaal? Het internationale karakter van Orfeo blijkt niet alleen uit tweetaligheid, en ook niet uit incidentele studiereizen en uitwisselingsprojecten - Michael: “Die biedt elke school aan” - maar vooral uit het feit dat het mondiale aspect als een
Sociale ontwikkeling en zingeving
Michael ziet hoogbegaafden niet als de enige doelgroep van Orfeo. Alle gymnasiasten zijn volgens hem meervoudig begaafd. “Ze hebben een breed scala aan talenten. Wij denken dat al die talenten in de breedte moeten worden uitgedaagd en ontwikkeld, ook de dingen waar gymnasiasten niet goed in zijn. Daarbij proberen we ook aandacht te besteden aan de sociale ontwikkeling van deze kinderen. Als christelijke school, met een open oog voor de wereld, willen we deze toekomstige dokters, advocaten en journalisten iets van waarde, iets van zingeving meegeven: we hopen dat zij later hun talenten gaan inzetten voor de wereld: ‘be the change you wish to see in the world’.
Locatie: Geboren: achtergrond:
Naam: Functie: Locatie: Geboren: achtergrond:
Michael Buijkx vakdocent (klassieke talen en godsdienst) en lid projectteam Orfeo Carolus Clusius College 28 maart 1965 universitaire lerarenopleiding klassieke talen en theologie
Annemarie de Jong docent Engels en lid projectteam Orfeo Carolus Clusius College 24 mei 1974 tweedegraadsdocent Engels
CLIL
Inmiddels draait Orfeo al bijna een jaar. De ervaringen zijn gemengd: de collega’s ervaren het lesgeven als leuk, maar soms ook als lastig, zeker waar het gaat om het vertalen van vaktechnische stof in het Engels. Annemarie vindt dat daarbij moet worden voorkomen dat collega’s een halfuur in het Engels instructie geven. “Dat gaat al vrij rap over de hoofden van de leerlingen heen.” Michael beaamt dat hij om dezelfde reden aanvankelijk sceptisch stond tegenover onderwijs in het Engels. ‘Content language integrated learning’ (CLIL) trok hem echter over de streep: “Een activerende, gemengde didactiek met elementen als rollenspellen, onderstrepen, kleurtjes, kaartjes, diagrammen, van alles. CLIL-didactiek maakt de les zelfs nog prikkelender dan instructie in het Nederlands.”
De naam Orfeo
We besluiten het gesprek met een gedachtewisseling over de naam van de school. De naam Orfeo komt van Orpheus, de mythologische Griekse zanger die met zijn lier de natuur kon betoveren, maar er niet in slaagde zijn geliefde Eurydice uit het dodenrijk te bevrijden. Annemarie: “Bij de feestelijke opening van Orfeo op 18 oktober 2012 hebben leerlingen een stuk over Orpheus gemaakt, gespeeld en gezongen.” Michael merkt schertsend op dat het nogal gewaagd leek voor een christelijke school om zijn naam te ontlenen aan een held die de wederopstanding verprutst. “Maar in het stuk van de leerlingen komt - net als in de opera van Gluck - alles toch nog goed, door de kracht van de God van de Liefde.”
In Zicht I nummer
2 I Juni 2013
17
Pierre pinkse
in het kort kinderopvang
Naar de bakker, slager en kapper ‘Hoe wordt mijn brood gebakken? Waar komt het vlees vandaan dat ’s avonds op mijn bord ligt? En wat doet een kapper, een boer of een vrachtwagenchauffeur voor werk?’ Kinderdagverblijf ’t Hummelhof in Nieuwleusen stond een maand lang in het teken van beroepen.
Marktwerking Markten hebben altijd een grote aantrekkingskracht op me uitgeoefend. Als kind scharrelde ik al over de plaatselijke warenmarkt. Stiekem een zakje koekkruimels kopen bij de stroopwafelkraam. Ook al luidde de moraal dat zakgeld ‘daar niet voor was’. Toen ik in Amsterdam ging wonen, trof ik een ‘eldorado’ van markten aan: Albert Cuyp, Ten Cate, Dapper en ga maar door. In Vollenhove, waar ik later neerstreek, viel de warenmarkt op een doordeweekse dag, wanneer ik moest werken. In Zwolle werd het weer beter, want daar was ook een zaterdagmarkt. Echt beroerd werd het toen wij naar onze huidige woonplaats verhuisden. Geen enkele winkel in het dorp, laat staan een markt. Vroeger was er van alles, een supermarktje, een bakker, een postkantoor, maar nu is alles verdwenen. Een beetje horeca is over. Voor al onze boodschappen en natuurlijk de markten zijn wij op Apeldoorn aangewezen. Op een dag in het voorjaar kreeg ik een idee. Mijn buurman had me gevraagd of ik nog wat slaplantjes over had en ik had wat koolplantjes nodig. We wisselden de plantjes uit en opeens wist ik het: we zouden een lokale boerenmarkt moeten opzetten. In het begin van het seizoen plantjes verkopen en verderop in het seizoen de groenten die we toch te veel hadden aan de man brengen. Ik legde het idee voor aan Marjolijn. “Wie kennen wij allemaal met een moestuin?” vroeg ik haar. We kwamen al snel op een hele lijst. Enthousiast mailden we alle gegadigden; de reacties waren heel goed. Het grasveldje bij de kapel zou ons marktplein worden. Iemand had nog wel wat schragentafels. Nadat de planning gemaakt was, gingen we van start. De eerste dag regende het en de meesten van mijn marktkooplui haakten af. Als initiatiefnemer stond ik daar met mijn tafeltje, met mijn plantjes en mijn paraplu. Gelukkig was het weer de volgende keer beter. Toch waren er maar weer een paar buren komen opdagen met hun koopwaar. Ik kocht een kropje sla voor een euro van de buurman, die op zijn beurt een bosje wortels van mij afnam, ook voor een euro, Wat ik over had, aten we zelf op. “Er is duidelijk geen markt voor een markt hier in het dorp,” zei ik teleurgesteld tegen Marjolijn. “We stoppen ermee.” Ik ging weer naar de markt in Apeldoorn. Misschien was dat toch leuker dan er zelf een te hebben.
18
In Zicht I nummer
2 I Juni 2013
De slager van Slagerij Kouwen legde de kinderen uit hoe vlees gemaakt wordt en ze mochten er hun eigen hamburger maken. Daarnaast werd Bakkerij Timmer bezocht. Hier gingen de kinderen als volleerde bakkers zelf koekjes bakken en versieren, om ze vervolgens op te eten. Bij Haarstudio Geke werd er geëxperimenteerd met krullers, droogkap en de haren van een pop. Na afloop kregen alle kinderen een eigen tasje met gel en wat lekkers mee naar huis. Vrachtwagen en tractor Verder kwam er een grote vrachtwagen naar ’t Hummelhof. Een moeder van één van de kinderen is vrachtwagenchauffeur en zij liet de kinderen zien wat voor werk zij doet. De kinderen keken hun ogen uit en mochten om de beurt in de vrachtwagen zitten. Ook kwam er een vader met een grote tractor met grijper naar het kinderdagverblijf.
landstede
Bijzondere prestaties van Landstede Volleybal en Landstede Basketbal Zowel Landstede Volleybal als Landstede Basketbal hebben dit seizoen bijzonder goed gepresteerd. Zo speelde Landstede Volleybal op 30 maart de laatste wedstrijd om het landskampioenschap. Landstede Volleybal won de play-offfinale (die bestond uit vijf duels) van Abiant Lycurgus uit Groningen en werd daarmee kampioen. Landstede Basketbal had zich geplaatst voor de bekerfinale in Almere. De beslissende wedstrijd, tegen EiffelTowers/ZZ Leiden, werd op 24 maart gespeeld en helaas door Landstede Basketbal verloren.
landstede
Akoestival Lentestemmen in Doepark Nooterhof
Als de lente dan eindelijk is aangebroken, de zon zich steeds vaker laat zien, de avonden alweer wat langer worden en de natuur tot bloei komt, vindt in Doepark Nooterhof in Zwolle het Akoestival Lentestemmen plaats. Op 26 april (19.00-23.00 uur) k0n iedereen - in een huiselijke en intieme sfeer - genieten van akoestische muziek, prachtige verhalen en sfeervolle gedichten. Zes bekende en minder bekende singer-songwriters zongen hun eigen liedjes en drie verhalenvertellers en dichters lazen voor uit eigen werk. Deze aflevering van Akoestival Lentestemmen werd georganiseerd door Landstede-studenten die in Productiepark Nooterhof werken. Meer informatie: kijk op de Facebookpagina van Akoestival Lentestemmen.
mbo
Schooluitval NoordwestVeluwe beneden gemiddeld Het aantal voortijdig schoolverlaters is in het schooljaar 2011/2012 opnieuw gedaald (6%). De uitval bij mbo-scholen daalde voor het eerst tot onder de 7%, voor het voortgezet onderwijs (vo) is het uitvalpercentage 0,9%. Voor de regio Noordwest-Veluwe bleef het percentage uitvallers gelijk aan dat van het schooljaar 2010/2011, namelijk 2,8%. Een laag percentage ten opzichte van het landelijk gemiddelde. Het gaat in totaal om 472 leerlingen in het voortgezet onderwijs en het mbo. Om het aantal Voortijdige Schoolverlaters (VSV’ers) in de regio Noordwest-Veluwe verder te beperken en studenten en leerlingen een startkwalificatie te laten behalen, werken de vo- en mbo-onderwijsinstellingen, de gemeenten, Leerlingzaken Noord-Veluwe en het ministerie van OC&W intensief samen. Deze gezamenlijke aanpak heeft tot een aantal mooie projecten geleid. Verschillende projecten Eén van de projecten is Doorbraak, een project waarbij de ‘Doorbraakmedewerker’ een intensief programma doorloopt met de leerling die dreigt uit te vallen. Daarbij ligt de nadruk op persoonlijke coaching van leerlingen die nog wel staan ingeschreven, maar eigenlijk willen stoppen. Een ander project is LoopbaanOriëntatie en Begeleiding (LOB). Leerlingen maken al tijdens het voortgezet onderwijs kennis met een loopbaanoriëntatietraject zodat ze makkelijker een vervolgopleiding kunnen kiezen. Voor mbo-studenten (niveau 3 en 4) is er ToekomstTraject. Een team van deskundigen zet zich met de ouders in om de student te motiveren de opleiding te vervolgen of wanneer dat niet lukt, een andere opleiding of voor een BBL-traject - waarbij het accent vooral op werken ligt - te kiezen.
mbo / welzijn
Projecten aangemeld voor titel ‘Kroonappel’ ‘Maatje op Maat’ in Zwolle, ‘Sterk door Vrijwilligerswerk’, ‘SportEve’ en ‘KindActief’ in Raalte en ‘Meedoen naar Vermogen’ in Raalte en Zwolle. Ziehier enkele sociale initiatieven die door Landstede-medewerkers zijn aangemeld bij het Oranje Fonds om in aanmerking te komen voor de titel ‘Kroonappel’. Inwoners van de gemeente Raalte kozen uit al deze projecten Meedoen naar Vermogen (categorie Jeugd, zie pag. 20) als gemeentelijk winnaar. Het project was daarmee een ronde verder. In de volgende ronde kozen alle gemeentelijke winnaars uit één van de drie categorieën hun favoriete project (per categorie twintig projecten). Op 28 maart ging de winnaar van elke categorie - Meedoen naar Vermogen zat er niet bij - door naar de laatste ronde. Op 18 april zijn de drie winnaars bekendgemaakt. De initiatiefnemers kregen een Appeltje van Oranje en € 50.000 om het goede werk voort te zetten. Kroonappels Het Oranje Fonds is ter gelegenheid van de troonswisseling op zoek gegaan naar de mooiste sociale initiatieven in het Koninkrijk. Duizenden organisaties die iets betekenen voor de samenleving, hebben hun activiteiten voorgedragen. Op moment van schrijven was de definitieve winnaar nog niet bekend. Meer informatie: kroonappels.nl.
voortgezet onderwijs
Ichthus College tweede bij Onderwijsprijs Overijssel Het Ichthus College in Kampen is met zijn Talentclasses onlangs tweede geworden bij de Onderwijsprijs Overijssel. De leerlingen van het Ichthus College kiezen in de onderbouw - voor een heel schooljaar - een Talentclass. Er zijn er meer dan twintig, zoals de young businessclass, de sportclass en een designclass. De jury was onder de indruk van dit project en prees het feit dat er in de Talentclasses leerlingen van alle schooltypen bij elkaar zitten. Ook vond de jury dat de school zich op een bijzondere manier richt op de ontdekking en ontwikkeling van talenten. Nationale Onderwijsprijs De Nationale Onderwijsprijs is bedoeld om bijzondere onderwijsprojecten in de schijnwerpers te zetten en daarmee te laten zien hoe veelzijdig het Nederlandse onderwijs is en met hoeveel inzet en enthousiasme er wordt gewerkt.
In Zicht I nummer
2 I Juni 2013
19
in het kort mbo
Uitstekende prestaties op de politietest Studenten van de niveau 3-opleidingen Handhaver, Toezicht & Veiligheid/Politie en de niveau 4-opleiding Sociaal Cultureel Werk/HTV/Politie in Zwolle hebben de sporttest voor de politie onlangs goed doorlopen. Vrijwel iedereen bleef binnen de tijdsnorm: 3.08 minuten voor mannen en 3.45 minuten voor vrouwen. Bij deze test leggen de deelnemers een parcours af waarbij de kracht in hun benen, armen en rug wordt getest. De hindernissen zijn zeer divers: van springen over kasten, het duwen van karren tot het plaatsen van ballen en het sprinten naar de hoeken van de zaal. En dat binnen een vaststaande tijd. Voorwaarden voor een goed resultaat zijn een goede concentratie en een uitstekende conditie. Kijk voor het parcours van de sporttest voor de politie op youtube.com (zoek op: v=K6NjKuCTCrM).
welzijn
50-plussers zetten kennis en kunde in voor jongeren
Vlnr: Katja, Paulien Zandbelt, projectcoördinator Landstede Welzijn en Gaby. Wie als jongere in de gemeenten Raalte, Zwolle en Steenwijkerland wel wat hulp kan gebruiken bij het vinden van werk en/of opleiding, kan zich aanmelden voor het project Meedoen naar Vermogen van Landstede Welzijn. Binnen dit project wordt elke jongere door een oudere, vrijwillige personal coach begeleid. Inmiddels zijn er al 25 jongeren gekoppeld. Coach Gaby Gaby is één van de vrijwillige personal coaches. Ze begeleidt Katja Zollo (26), alleenstaande moeder van twee dochters (2,5 en 5): “Elke persoon is uniek, Katja ook. Dat gevoel wil ik overbrengen. Daarbij stel ik me kwetsbaar op. Ik vertel over m’n eigen onzekerheden en ervaringen en hoe ik daarmee ben omgegaan. Zo krijg je een gelijkwaardige verhouding. Ik bepaal niet wat ze wel of niet moet doen. We doen het samen.” Katja Zollo Katja had in eerste instantie niet veel vertrouwen in het project. “Het voelde alsof ik gecontroleerd werd. Maar ik had meteen een klik met Gaby. Ze geeft me zelfvertrouwen en net dat broodnodige steuntje in de rug. We hebben een plan opgesteld en doelen bepaald. Ik zie het weer helemaal zitten. Ik wil weer fulltime aan de slag: het liefst in een kapsalon.”
20
In Zicht I nummer
2 I Juni 2013
landstede
Landstede inspirerend voor
Belgisch onderwijsministerie Een delegatie van het ministerie van Onderwijs uit België was onlangs drie dagen te gast bij Landstede. Reden van het bezoek was het opdoen van inspiratie voor het implementeren van werkplekleren in het Belgische onderwijssysteem. Met presentaties en rondleidingen bij Landstede en partners van Landstede, kregen de Belgen een goede indruk van hoe leren in, aan en van de praktijk succesvol kan zijn.
training, opleiding & advies
Creatieve oplossingen voor educatieve trajecten in Gelderland De afgelopen jaren is bezuinigd op de Wet educatie en beroepsonderwijs (Web) en is er op inburgering gekort. Landstede speelt in op deze nieuwe ontwikkelingen en verandert mee. De inburgeringscursussen worden momenteel afgebouwd. Wel blijft Landstede cursussen voor anderstaligen aanbieden, wat past bij de insteek van de Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning) die beoogt dat mensen zichzelf economisch en maatschappelijk kunnen redden. Taal is daar een noodzakelijk instrument voor. ‘Mensen leren leren, een leven lang’, blijft het doel van Landstede in de gemeenten waar ze educatie aanbiedt. Lokaal verankerd Om zo dicht mogelijk bij de doelgroep te kunnen blijven, zijn in de regio Veluwe creatieve ‘locatieoplossingen’ bedacht. Wel is de eigen ruimte in Elburg is per 1 januari jl. gesloten, sluit de locatie Wezep per 31 juli a.s. en gaat Putten ook dicht. In Nijkerk blijft een lokaal aan de Sparrenlaan open. De vestiging in Veluvine in Nunspeet en Westeinde 33 in Harderwijk blijven bestaan en gaan door als ‘Educatie Nieuwe Stijl’. In de gemeenten waar Landstede geen eigen locatie meer heeft, kunnen inwoners van die gemeente wel gebruikmaken van het aanbod. Zijn er voldoende deelnemers, dan wordt de activiteit in de betreffende gemeente uitgevoerd.
mbo
Leskisten voor Ivoor Raalte De samenwerking van Landstede met Ivoor Raalte, een multifunctionele zorg-, woon- en leerboerderij, biedt studenten van verschillende Landschappen de mogelijkheid praktijkervaring op te doen. Het Landstede-leslokaal op de boerderij is dan ook regelmatig gevuld met enthousiaste studenten. Onlangs overhandigden studenten van de opleiding Onderwijsassistent nieuwe leskisten aan Ivoor-medewerkers.
mbo
Studenten maken filmdecors in Hollywoodstijl
landstede
Studenten bedenken aankleding voor fanshop PEC Zwolle
Studenten van uiteenlopende opleidingen van Landstede MBO werken samen met de afdeling Commerciële en Publiekszaken van PEC Zwolle en krijgen zo een goed beeld van de beroepspraktijk.
Cas Hartmann (18) zit helemaal onder de verf. Maar erg vindt de Landstede-student Vormgeving & Entertainment (richting AV-Productie) dat niet. Integendeel: het is juist ‘hartstikke leuk’. Samen met zo’n veertig medestudenten heeft hij filmdecors gebouwd voor Stuntcamp, een bedrijf in Raalte van de Amerikaanse stuntman Chuck Borden dat 6 april geopend is. De studenten hebben gewerkt aan vijf uitdagende filmsets in Hollywoodstijl, waaronder een saloon voor wildwestgevechten en een New York City-achtig decor voor autocrashes. Cas was met een aantal medestudenten onder meer verantwoordelijk voor de in horrorsfeer gebouwde snackbar. Bedrijfsfilm Tijdens de werkzaamheden is er - als onderdeel van de opleiding - doorlopend gefilmd voor een ‘making of’. Nadat de decors klaar waren, stond er alweer en nieuwe opdracht op het programma: het maken van een vrije audiovisuele productie, waarin de studenten zelf de stunts doen. Ook gingen de studenten aan de slag met het maken van een bedrijfsfilm voor Stuntcamp. Landstede MBO en Stuntcamp blijven samenwerken.
mbo
Studenten krijgen leuke opdrachten van PEC Zwolle: zo mochten ze bijvoorbeeld verzinnen op welke manier de voetbalclub de nog 200 vrije stoelen op de zakelijke tribune kon verkopen. Andere studenten kregen de opdracht om een nieuwe aankleding voor de buitenkant van de fanshop te bedenken. Ook is hun gevraagd met een actie te komen om meer fanshopklanten te werven.
voortgezet onderwijs
TAK en JenaXL in Concert Ook dit jaar was er weer een TAK/JenaXL Concert. Begin maart gaven ruim dertig talentvolle leerlingen acte de présence in theater Odeon in Zwolle. De leerlingen brachten een zeer gevarieerd repertoire ten gehore: van klassiek tot pop, zowel vocaal als instrumentaal. De leerlingen zijn tijdens verschillende auditierondes op school geselecteerd voor dit spektakel. Ook werd de avond gebruikt om te bepalen wie het Thomas a Kempis College mag vertegenwoordigen tijdens Latent Talent: de jaarlijkse Zwolse talentenjacht voor middelbare scholen die wordt georganiseerd door de Zwolse Rotaryclub. Dit jaar vindt de wedstrijd plaats op 25 april.
Mbo-studenten zetten zich in voor NK Tafeltennis Begin maart was de volledige Nederlandse tafeltenniswereld aanwezig in het Landstede Sportcentrum in Zwolle voor het NK Tafeltennis. Net als bij andere evenementen in het Landstede Sportcentrum waren er veel Landstede-studenten betrokken bij dit toernooi. Bijvoorbeeld In de horeca of als gastvrouw en beveiliger. Studenten van de opleiding Sport & Bewegen boden ondersteuning bij de side-events. In het Theater van de Sport vond het A-toernooi plaats. Daarbij was de complete Nederlandse top aanwezig. Naast het A-toernooi waren er diverse side-events en activiteiten. Zo was er voor bestuurders en vrijwilligers een verenigingscongres met als thema ‘Durf te kiezen’. In de ABC Hallen werd het jeugdklassentoernooi gespeeld en werd er gestreden voor het NK iPong: een nieuwe vorm van tafeltennis op een mini-tafeltennistafel. Ook de landelijke finale van de basisschoolkampioenschappen tafeltennis, de ‘Table Stars the Battle’, vonden plaats in het Landstede Sportcentrum. Vanuit het hele land waren deelnemers met bussen naar Zwolle gekomen.
mbo
Toekomstige secretaresses zetten carrière in beweging Vanwege Secretaressedag (op 18 april), organiseerden tweedejaarsstudenten van de opleiding Secretarieel op dinsdagavond 23 april een eigen Secretaressedag voor (toekomstige) secretaresses. Thema van de avond was ‘Zet je carrière in beweging’. Deelnemers konden onder meer workshops Social Media en Uiterlijke verzorging volgen. Verder waren er gastsprekers en maakten verschillende bedrijven hun opwachting. De deelnemers konden genieten van heerlijke gezonde snacks en er was tijd om te netwerken.
In Zicht I nummer
2 I Juni 2013
21
mbo
Studenten geven zwemles Tot aan de zomervakantie geven achttien studenten van de opleiding Sport & Bewegen zwemlessen aan basisschoolkinderen in zwembad De Sypel in Harderwijk. De kinderen vinden het leuk om les te krijgen van al die enthousiaste studenten met hun vlotte manier van lesgeven en speelse lesvormen. Voor de mbo’ers is het een mooie manier om praktijkervaring op te doen. Bij een schoolsportdag in sporthal De Sypel, die in 2010 plaatsvond als afsluiting van het schooljaar, werden ook al Landstede-studenten ingezet.
Marktsegmentatie Binnen de les Marketing behandelen we altijd het begrip
marktsegmentatie: ‘het opdelen van een markt in specifieke segmenten’. Voor de marketing is het erg handig als je de
grillige consumenten in groepjes kunt indelen, zodat je hen
voortgezet onderwijs
Eerdeleerling wint debatwedstrijd Tim Beijer (17), leerling van International School Eerde, werd eind maart winnaar van de debatwedstrijd op het wereldberoemde Harvard Model Congress Europe in Madrid. Van de ruim vierhonderd leerlingen van over de hele wereld was hij het meest overtuigend, concludeerde de jury. Het Harvard Model Congres Europa (HMCE) is een unieke kans voor vo-leerlingen om het Amerikaanse Congress te leren kennen door simulatie, rollenspelen en debat.
zo effectief mogelijk kunt benaderen. Leerlingen vinden dit altijd een leuk, maar lastig onderwerp.
Ook in ons onderwijs delen we de ‘leerlingenmarkt’ op: bijvoorbeeld in segmenten als capaciteiten, interesse,
leervoorkeur enz. Teams moeten - naast hun onderwijstaak vraag en aanbod op elkaar afstemmen. Ze richten zich zowel op hun ‘interne’ als op hun ‘externe’ omgeving.
Volgens een rapport van de Onderwijsraad zou de school
optimaal kunnen inspelen op de specifieke wensen van haar
omgeving door het afleggen van horizontale verantwoording, oftewel door een dialoog met de omgeving van de school aan te gaan. De resultaten van het onderwijs zouden daarmee
training, opleiding & advies
Verpleegkundigen op bijscholing voor BIG-register Verpleegkundigen moeten voor 1 januari 2014 op ‘herhaling’, anders vervalt hun zogenaamde BIG-registratie. Wie zich wil laten herregistreren, moet aan één van de twee voorwaarden voldoen: voldoende werkervaring óf scholing. De bijscholing is gericht op alle verpleegkundigen die niet aan de minimale uren werkervaring komen. Zowel in Harderwijk, Raalte als Zwolle biedt Landstede sinds kort de scholing voor BIGherregistratie. Verpleegkundigen die niet voldoen aan de werkervaringseis en toch geregistreerd willen blijven, kunnen een beroepsinhoudelijke Cito-kennistoets doen die alle verplichte deelkwalificaties meet. Is de deelnemer geslaagd, dan kan deze een periodiek registratiecertificaat (PRC) aanvragen. Wie niet voor alle toetsonderdelen is geslaagd kan scholing (een dag of avond per week) volgen voor de betreffende onderdelen en daarna een PRC aanvragen. Verpleegkundigen kunnen ook het hele scholingstraject - e-learning en lessen op locatie - volgen zonder eerst een Cito-toets af te leggen. In het BIG-register, bijgehouden door het ministerie van VWS, staan meer dan 400.000 zorgverleners en hun bevoegdheden geregistreerd. Iedereen kan het register raadplegen.
22
In Zicht I nummer
2 I Juni 2013
op een hoger niveau gebracht worden.
Maar waaruit bestaat die omgeving? Wie zijn dat?
De dialoog voeren met al je omgevingen is voor mij persoonlijk een lastige kwestie. Alleen al binnen Landstede voer je
de dialoog met je eigen team, met (taakhouders van) andere
teams, met andere locaties, de directie, met het bedrijfsleven, met landelijke organen, met het vmbo, de inspectie en ga zo maar door.
Segmentatie betekent voor mij: de markt opdelen naar de kracht van de regio. De consument mag dan grillig zijn, hij luistert wél goed naar zijn omgeving!
Vanuit de besturingsfilosofie van Landstede kunnen we
intern heel goed ons beleid daarop afstemmen en faciliteren. Niet alleen financieel, maar vooral door heldere keuzes te
maken en doelen te stellen waarvoor - net als in de commerciële marketing - iedereen de volle verantwoordelijkheid neemt. Wat zou dat een bevoorrecht marktsegment zijn om voor te werken!
Miluska Broekhuis is taakhouder personeel, trainer
taakhouders, projectleider internationale projecten en docent Groothandel/Marketing bij Landstede MBO in Harderwijk
De bespiegeling
marc westenberg (cvb) zet geen punt maar een komma achter zijn loopbaan
“Ik ga gewoon door met genieten” Marc Westenberg zet na veertig dienstjaren een punt achter zijn bestuurscarrière bij Landstede. Of eigenlijk een komma, want hij blijft gewoon genieten, zoals ook In Zicht verdergaat, alleen in een andere vorm. Wat Marc het meest heeft getroffen? ‘Als een leerling tegen je zegt: “O, is dat alles?” Daar doe je het voor’. Eigenlijk rolde hij bij toeval het onderwijsvak in. Hij wilde sparen voor een platenspeler - “Een Lenco” - en kon bij een huiswerkinstituut aan de slag. “Het leukste wat je kon meemaken, was als een leerling de oplossing van een vraagstuk veel simpeler vond dan hij gedacht had. Dat vond - en vind ik nog steeds - de ultieme motivatie voor een docent. Ik háát het rode potlood! Ik wil niet áfrekenen op wat je fout doet, ik wil verdergaan met wat je góed doet!.”
Trots
Een krachtige beginselverklaring van een gedreven bestuurder, die trots is als hij ziet hoe talenten bij anderen tot wasdom komen. Nog steeds staat hij vierkant achter de invoering van het leerconcept Talentvol ontwikkelen. Zoals hij ook de verwante ontwikkelingspsychologie van Reggio Emilia blijft propageren en de bij Joan Cele en op International School Eerde toegepaste Feuersteinmethodiek van harte onderschrijft. Positieve weerklank maakt hem ook trots. Vlak voor het interview bezocht hij een bijeenkomst van het door de recessie geplaagde Landstede Kinderopvang. Ruim twintig leidinggevenden daar gaven blijk van hun betrokkenheid bij Landstede.
Moeilijk
Hoewel Marc weinig last zegt te hebben van ‘de wens dat dingen anders uitgepakt hadden’, grepen de moeilijke financiële omstandigheden bij Landstede het afgelopen anderhalf jaar hem sterk aan. Vooral de machteloosheid vond hij moeilijk: “Je kunt er zo verrekte weinig aan doen.” Datzelfde gold na de fusie met het Randmeren College voor een meningsverschil binnen het College van Bestuur. “Een heel vervelende periode, waarin alle relaties onder druk kwamen te staan en de Raad van Toezicht uiteindelijk een knoop moest doorhakken.” Het verbaasde Marc hoe verlammend het geschil werkte op de organisatie. “Ik heb toen gemerkt dat niet alleen een conciërge onmisbaar is, een bestuur is dat ook.”
Achilleshiel
Het geeft maar aan hoe groot de verantwoordelijkheid van het bestuur is. Zeker ook gezien het groeiproces dat Landstede fysiek doormaakt. Na de bestuurlijke samenwerking met Stichting Scholengroep Christelijk Onderwijs in 2009 verdubbelde de organisatie in omvang. Marc deelt de vrees van inspectie en ministerie niet dat die schaalgrootte de achilleshiel is van de organisatie. “De complexiteit zit niet in structuren maar in mensen. We leggen formats en modellen neer om de organisatie
bestuurbaar te houden. Maar die komen van boven en moeten aan de basis opgepakt worden.” Blij kan hij worden als de ideeën en voorstellen van het College overgenomen worden en tot successen leiden. ‘Auteursrecht’ op die ideeën boeit hem daarbij niet: “Het gaat mij erom dat we vérder komen.”
De kracht van Landstede
Om verder te komen, moet je kracht hebben. En kracht hééft Landstede. Marc geeft een voorbeeld. “De economischer malaise zorgt voor werkloosheid in de bouw en voor een teruglopende vraag in de kinderopvang. Moeten we nu onze bouwopleidingen schrappen en kinderopvangvoorzieningen sluiten ? Lijkt mij niet. De economie kan er over een paar jaar weer heel anders voor staan. Wat we wel kunnen doen: de kwaliteit van onze kinderopvang uitdragen en jongeren breed opleiden. Afgestudeerde sportstudenten komen allemaal aan de bak, velen in managementfuncties. Waarom? Omdat het combineren van studie en sport discipline vereist én omdat ze evenementen leren organiseren..”
Toekomstdroom
Een doorkijkje naar de toekomst: waar moet en kan Landstede in groeien? Marc weet het niet – “Ontwikkelingen hangen van zoveel factoren af” – maar hij weet wel dat we nooit meer terug kunnen naar het onderwijs van de industriële samenleving. “De maakbare samenleving en de maakbare mens, daar geloven we anno 2013 niet meer in.” Heeft hij dan misschien een toekomstdróóm? Marc: “Een paar jaren geleden koos Landstede de slagzin: ‘Word wie je bent’. Mijn droom is dat we ons ook in het onderwijs veel meer gaan bezighouden met onze kerntaak: leren. Waarbij we de grenzen tussen weten en niet-weten en kunnen en niet-kunnen niet te eng moeten trekken, want dan komen onze leerlingen niet verder. Mijn droom is dat we mensen leren om zelf verder te komen. En dat ze ontdekken: ‘O, is dat alles?’”
Berkenboleet
En zijn eigen toekomst? Heeft hij ‘straks’ tijd om leuke dingen te doen? Marc antwoordt ernstig dat hij altijd leuke dingen gedaan heeft, ook tijdens zijn loopbaan. “Ik ga gewoon door met genieten.” Wat hij gaat doen? “Misschien wel mijn pianolessen weer oppakken. Of verder met paddenstoelen determineren.” Een mooie anekdote volgt: “Ooit lag ik op de Veluwe op m’n buik met een tandartsspiegeltje naar de onderkant van een boleet te kijken. Opeens zei de stem van mijn metgezel achter me: ‘Je moet niet naar beneden kijken, maar naar boven.’ Ik keek naar boven en zag een berk. Het was een berkenboleet.” En de Lenco-pick-up? “Die is er gekomen.” In Zicht I nummer 2 I Juni 2013 23
het TEAM
Hallo Landstede-collega’s! Wij zijn het zevenkoppige* team van de Infoshop in Zwolle. Als frontoffice voor alle Landstedelocaties en -onderdelen geven wij voorlichting, zowel in ons pand als tijdens Landstede Opens en op voorlichtingsbijeenkomsten en beurzen. Wist u dat wij naast informatie en voorlichting ook studieloopbaanbegeleiding verzorgen? En daarin samenwerken met Student, *Eén collega staat niet op de foto
24
In Zicht I nummer
2 I Juni 2013
Advies en Begeleiding (SAB)? Nog een paar nieuwe ontwikkelingen: we zijn decaantaken gaan verzorgen op het vmbo. En verwelkomen sinds kort studentenuitzendbureau DjopzZ, dat onze studentenambassadeurs detacheert en één dag per week kantoor bij ons houdt aan het Grote Kerkplein. Vandaar de biljetten met vacatures op onze ramen!
