GUBERNA › instituut voor bestuurders › jaarverslag 2007
Beste GUBERNA-leden, Vooruitgang gaat gepaard met verandering! Dit geldt zowel voor de bedrijfswereld als voor alle andere activiteiten: de permanente ontwikkeling van onze samenleving vraagt om voortdurende aanpassingen en veranderingen. Het is dan ook een hele uitdaging voor ondernemers en bestuurders om in deze context een goede balans te vinden. Het jaar 2007 was een rijk jaar in dit opzicht, zowel voor het Belgian Governance Institute als voor l'Association belge des Administrateurs, gezien de twee entiteiten beslist hebben om hun organisaties te laten samensmelten in een nieuw project. Dit project is gestart onder de naam GUBERNA, een naam afkomstig uit het Latijn, die het woord “bestuur” voor de geest haalt. ‘Governance’ is de kunst om een onderneming (of elke andere organisatie) te besturen, in het bijzonder de relatie tussen raad van bestuur, aandeelhouders (de leden, enz.) en management. Een relatie die discipline, evenwicht, transparantie en respect van de wetgeving en de corporate governance-bepalingen vereist. ‘Governance’ is de essentie van GUBERNA’s missie. De uitbreiding van ons ledennetwerk en de grote vraag naar onze opleidingen, evenals de intensieve deelname van onze leden aan onze activiteiten toont aan hoe belangrijk de marktvraag naar een referentie inzake ‘governance’ is; een markt die zowel grote beursgenoteerde bedrijven als KMO’s, profit en non-profit sector, privé- en de publieke sector beslaat. Via haar stevige onderzoekspijler brengt GUBERNA de governancepraktijk in kaart en werkt zij actief mee aan de ontwikkeling van nieuwe inzichten op het gebied van governance. Mede door de ervaringsuitwisseling van zowel academici als mensen uit de praktijk is GUBERNA in staat haar leden een uitgebreid inhoudelijk aanbod voor te leggen. Onze missie is duidelijk: alle (economische) partijen aanzetten om de principes van deugdelijk bestuur toe te passen teneinde een goede werking van hun organisatie en dus ook van onze economie te bevorderen. Om deze doelstellingen te realiseren, is het van belang dat er een juiste ingesteldheid heerst t.o.v. principes en dat er vooral ook een juiste houding is, een echte ‘governance attitude’.
Ons project, dat beantwoordt aan de behoefte van de verschillende marktpartijen, heeft als ambitie om van GUBERNA een institutioneel referentiepunt inzake governance te maken zowel binnen de economische als de politieke wereld. De huidige dimensie van onze organisatie laat ons toe om een significante rol te spelen, niet alleen op nationaal vlak, maar ook op internationaal en in het bijzonder op Europees vlak. Maar GUBERNA zal vooral ook aan haar leden een uitgebreide waaier aan gevarieerde diensten kunnen aanbieden. Overtuigd van de rijkdom van diversiteit en culturen zal GUBERNA hierbij waken over de valorisatie van de socio-economische kenmerken van de verschillende regio’s. In haar samenstelling weerspiegelt de Raad van Bestuur van GUBERNA de diversiteit van de regio’s en de gemeenschappen. Ook de Board of Trustees zet zich in om GUBERNA in de realisatie van haar missie te begeleiden en dit in het belang van haar leden. Maar, evenzeer door de inspanningen van haar medewerkers kan GUBERNA verder vooruitgang boeken. GUBERNA heeft alles in zich om de fusie tot een succes te maken, dankzij de samenstelling van haar divers team en door het aanwenden van een gevarieerd en interessant programma van relevante activiteiten. Het informeren, het aanbieden aan onze leden van opleidingen en governance-toolkits behoren tot onze nagestreefde objectieven. Daarnaast willen wij onze leden eveneens de kans geven om personen te ontmoeten met gelijklopende interesses en ambities, om een netwerk te creëren dat nuttig is en vertrouwen wekt. In dit nieuwe jaarverslag, vindt u alle details over de activiteiten van 2007, zowel van het Belgian Governance Institute als van l'Association belge des Administrateurs, evenals de ambities die GUBERNA voor ogen heeft voor het jaar 2008. Wij wensen u veel leesgenot!
Maurice Lippens Voorzitter Raad van Bestuur
1
www.guberna.be
1 Missie en waarden van GUBERNA
De prioritaire roeping van GUBERNA is de promotie van deugdelijk bestuur in al zijn dimensies en voor ieder type van organisatie. De essentie van onze missie is het aanmoedigen en, desgevallend, het begeleiden, oriënteren en ondersteunen van bestuurders zodat deze hun rol zo professioneel en efficiënt mogelijk kunnen vervullen, in de steeds complexere en responsabiliserende wereld die wij vandaag kennen. GUBERNA realiseert deze missie volgens zeven assen H het informeren van de leden (en andere geïnteresseerde partijen) H hen opleidingen aanbieden H hen begeleiden en advies geven H hen de nodige instrumenten verschaffen H netwerking tussen leden en dit alles ondersteund door H onderzoek inzake deugdelijk bestuur H binnen een professionele organisatie GUBERNA is een kenniscentrum inzake deugdelijk bestuur dat ten dienste staat van haar ledennetwerk. Zij wil een platform zijn voor de uitwisseling van kennis, ervaringen en ‘best practices’. Zij richt zich op de eerste plaats tot de bestuurder en biedt hem de kans om kennis te nemen van deugdelijk bestuur en deze toe te passen in zijn functie als bestuurder. GUBERNA houdt zich eveneens bezig met de raad van bestuur in al zijn aspecten en reikt de raad de middelen aan om beter te functioneren als college van bestuurders. Als kenniscentrum is GUBERNA de referentiepartner
2
voor iedereen die geïnteresseerd is in de ‘best practices’ op het vlak van deugdelijk bestuur. Maar ook de aandeelhouders, het management en elke andere geïnteresseerde partij zijn welkom bij GUBERNA. Onze informatie –en ondersteunende diensten worden geapprecieerd door een steeds breder publiek zoals de overheid, de media, studenten, academici om maar enkele andere groepen te noemen die geïnteresseerd zijn door deugdelijk bestuur. De werkzaamheden van GUBERNA berusten op fundamentele waarden inzake deugdelijk bestuur: > GUBERNA is ervan overtuigd dat deugdelijk bestuur bijdraagt tot het langetermijnsucces van elke soort organisatie. > GUBERNA pleit voor flexibele en aangepaste governance structuren en processen, die afgestemd zijn op de specifieke noden van de organisatie. > GUBERNA beveelt en moedigt de professionalisering van bestuurders en raden van bestuur aan. > GUBERNA geeft prioriteit aan de inhoud boven de vorm. > GUBERNA promoot dat de raad van bestuur een juist evenwicht bewaakt tussen controle, strategie en ondernemerschap. > GUBERNA pleit ervoor dat ook rekening wordt gehouden met de rol van de onderneming als ‘corporate citizen’. > GUBERNA stelt het langetermijnbelang van de onderneming voorop.
GUBERNA › instituut voor bestuurders › jaarverslag 2007
2 Wie zijn de krachten achter GUBERNA?
GUBERNA is het product van de fusie tussen het vroegere ASSOCIATION BELGE DES ADMINISTRATEURS en het BELGIAN GOVERNANCE INSTITUTE. Zowel de ratio van deze fusie als de huidige organisatie zijn gebaseerd op het streefdoel om de ‘best of both worlds’ te realiseren. Daar waar de verslaggeving over 2007 zal stilstaan bij de bijdrage van elk van deze rechtsvoorgangers, noodzaakt de toelichting over GUBERNA dat we de blik naar de toekomst richten en beschrijven hoe onze organisatie er in 2008 uitziet. Zoals elke onderneming en elke vereniging kan beschreven worden aan de hand van haar governance en organisatiestructuren geldt dit per definitie voor GUBERNA, die governance tot haar kernopdracht rekent. Uiteraard dient daar de ‘raison d’être’ aan toegevoegd te worden, zijnde onze maatschappelijke bijdrage en ons ledennetwerk. Onderstaande figuur vat de belangrijkste componenten hiervan samen. Elk van deze componenten zal in dit verslag de revue passeren.
Het team achter GUBERNA Nagenoeg iedere ondernemer zal het eens zijn met de visie dat een organisatie, zeker in de dienstensector, staat of valt met haar menselijk kapitaal. Dit is des te meer het geval voor GUBERNA, die als relatief kleine organisatie een zeer ambitieuze strategie wil waarmaken en dit in een sterk expanderende markt. Vandaar dat veel aandacht besteed wordt aan het bouwen van een team van loyale, ervaren en professionele medewerkers. Momenteel bestaat het team van GUBERNA uit 13 personen verspreid over twee zetels, Gent en Brussel. Wij zijn dringend op zoek naar een verdere uitbreiding van onze equipe. Op onze website, vindt u meer gedetailleerde informatie over de verantwoordelijkheden van de GUBERNA-medewerkers. Toch willen we van deze publicatie gebruik maken om de mensen die de organisatie vorm geven bondig aan u voor te stellen.
Organisatiestructuur van GUBERNA
Institutionele raad Conseil Institutionnel Réseau de membres Ledennetwerk Organisatie
ALV
Board of Trustees
Conseil d’Administration
Raad van Bestuur
Membres Leden Contenu Inhoud Organisation
AGM Réseau universitaire Academisch netwerk Academische raad Conseil Académique
Marie-Elisabeth Bellefroid (Research Associate) is licentiate in de rechten (UIA) en heeft eveneens een Masters in Internationaal Publiek Recht. Vooraleer het Instituut voor Bestuurders te vervoegen in november 2005, was ze actief als advocaatstagiair aan de Balie van Brussel. Marie-Elisabeth is tweetalig nederlands-frans en houdt zich binnen het instituut in de eerste plaats bezig met het onderzoek inzake deugdelijk bestuur voor de publieke sector en de activiteiten van het Centrum voor Public Governance. Daarnaast heeft ze een ondersteunende rol naar het netwerk van Institutionele leden toe. Haar vrije tijd brengt ze het liefst door met haar partner, naaste familie en vrienden. Haar passies zijn lezen (literaire romans en filosofische werken), reizen, kunst en koken. Ineke Claus (Member Activities & Marketing) is licentiate in de Politieke en Sociale Wetenschappen, specialisatie Communicatie Wetenschappen. Sinds
www.guberna.be
3
2004 is zij werkzaam bij het voormalige BGI. Enerzijds coördineert zij ledenactiviteiten en opleidingen. Anderzijds staat zij in voor de marketing binnen de organisatie; zo neemt zij de newsletter, flash, website en brochures onder haar vleugels. Haar vrije tijd spendeert zij het liefst met familie en vrienden. Reizen, de Spaanse cultuur en sporten zijn haar passies.
lid van de CG commissie voor niet-beursgenoteerde ondernemingen (Commissie Buysse). Op persoonlijk vlak geniet zij ten volle van de kindertijd van haar twee jonge kinderen en is ze erg gehecht aan familie en vriendschap. Daarnaast houdt zij van fietstochten of wandelingen in de natuur, mooie tentoonstellingen en een spannend partijtje tennis.
Els De Clercq (Executive Secretary & Accounting) kwam in april 2003 in dienst bij het toenmalige Instituut voor Bestuurders. Zij staat in voor de administratieve ondersteuning van het ledennetwerk en de activiteiten en coördineert tevens de taakverdeling van het support team. Daarnaast staat zij in voor de boekhouding en de rapportering van de resultaten, alsook voor de HRadministratie. Als ze niet aan het werk is, geniet ze met volle teugen van haar gezin en steekt ze graag de handen uit de mouwen bij de verbouwing van haar huis.
Sibylle du Bus (Development Manager, Member of the Management Committee) is licentiate in de toegepaste economische wetenschappen van de AIG (UCL). Sinds 2001, doet GUBERNA beroep op haar diensten. Naast het organiseren van opleidingen en seminaries over m.b.t. deugdelijk bestuur, behoren familiale ondernemingen en het begeleiden van ondernemingen bij de evaluatie van hun raad van bestuur tot haar domein. Van 1992 tot 2001 was ze als lid van de afdeling financiën van de Nationale Raad voor Ziekenhuisvoorzieningen belast met, voor de verzorgingssector en de sector van de private zorg in Brussel, de financiering en alle andere zaken die betrekking hebben op de dagprijs van ziekenhuizen. Van 1985 tot 1992 had ze verschillende taken en verantwoordelijkheden binnen de Paribas Bank België. Op persoonlijk vlak, houdt ze zich met veel liefde bezig met haar drie kinderen en haar echtgenoot en is ze zeer geëngageerd in de verenigingswereld. Ze is eveneens gepassioneerd door sporten, fotografie, muziek en theater.
Stéphanie de Radiguès (Coordinator) is licentiate en geaggregeerd in de Germaanse filologie. Vandaag coördineert ze voor GUBERNA een aantal opleidingen en ledenactiviteiten. Door haar nauwe verbondenheid met de directie van de voormalige AB vormt ze de link tussen de AB en GUBERNA: ze waakt erover dat de transfer van informatie, van de toegevoegde waarde en van de know how gebeurt in de beste omstandigheden. Wanneer ze het kantoor verlaat, verheugt ze zich erop om zich te wijden aan haar familie, aan het lezen van een goed boek, aan koken en aan reizen.
4
Liesbeth De Ridder (Secretary general, Member of the Management Committee), is licentiate in de rechtsgeleerdheid (FNDP Namur, KUL) en behaalde een master in personeelswetenschappen. Na een eerste werkervaring bij Vlerick Leuven Gent Management School, vervoegde zij het Instituut voor Bestuurders in 1996. Inmiddels is zij secretaris van de raad van bestuur van GUBERNA en verantwoordelijk voor de human resources van de organisatie. Daarnaast staat zij in voor het netwerk van Institutionele Partners en Leden en vervult zij lesopdrachten. Zij is
Patricia Gillan (Secretary) heeft een diploma Public Relations. In augustus 2007 heeft ze het team van GUBERNA vervoegd. Haar functie bestaat uit de administratieve ondersteuning van de zetel in Brussel. Daarnaast ondersteunt ze eveneens de organisatie van nationale en regionale activiteiten, werkgroepen en de Franstalige opleidingen. In haar vrije tijd, zorgt ze voor haar dochter, beoefent ze het ‘aerofunk’ dansen en gaat ze skiën in Frankrijk. Reizen, film en Italië maken eveneens deel uit van haar passies.
GUBERNA › instituut voor bestuurders › jaarverslag 2007
Michel Jadot (Member of the Management Committee) is een handelsingenieur (UCL). Zijn parcours heeft zich voornamelijk afgespeeld in de bankwereld: hij heeft voor drie internationale banken gewerkt tussen 1982 en 2001, na drie jaar gewerkt te hebben in de bouw in Saoedi-Arabië. Hij heeft voor de Kamer van Koophandel en Industrie van Brussel gewerkt van 2001 tot 2005 en had de leiding over l'Association belge des Administrateurs in 2006 en 2007. Bij GUBERNA is hij verantwoordelijk voor de ontwikkeling van het ledennetwerk. “De aanhechting van personen aan een project verloopt via de empathie, het engagement en de betrokkenheid van diegenen die er de leiding over hebben.” (MJ)
Astrid Rubens (Research Associate) is licentiate in de Rechtsgeleerdheid (UGent) en behaalde een Master in Internationale Betrekkingen (Bologna). Zij vervoegde recent ons instituut in september 2007. Haar professionele loopbaan startte zij als stagiaire bij de Europese Instellingen en aan de Brusselse Balie. Verder was zij drie jaar werkzaam bij ING Belgium als juriste (Risk Management). Bij GUBERNA is zij betrokken bij allerlei onderzoeksprojecten. Astrid werkt eveneens voor de Commissie Corporate Governance, waar zij de werkzaamheden en de opvolging van de Code Lippens nauwgezet opvolgt. In haar vrije tijd geniet zij het meest van zeilen en skiën. Daarnaast is zij ook gefascineerd door avontuurlijke reizen en mode-ontwerp.
Jonathan Lesceux (Researcher) werkt voor GUBERNA sinds augustus 2007 als wettenschappelijke medewerker. Jonathan is licentiaat in de Politieke en Sociale Wetenschappen. Hij ondersteunt verschillende onderzoeksprojecten; zo is hij verantwoordelijk voor de ronde tafel ‘red flags’. De thema’s ‘de monitoring rol van de raad van bestuur’ en ‘goverance in de social profit sector’ volgt hij nauw op. Hij besteedt zijn vrije tijd aan zijn vrienden, familie, sport en vele andere dingen.
Prof. dr. Lutgart Van den Berghe (Executive Director en Chairman of the Management Committee). Samen met de stichter, Prof. Louis Verbeke, stond zij aan de wieg van het Instituut voor Bestuurders. Als buitengewoon hoogleraar corporate governance is zij vanuit de Universiteit Gent gedetacheerd naar de Vlerick Leuven Gent Management School. Binnen GUBERNA, neemt zij de leiding over de organisatie en staat zij in voor het uittekenen van de grote strategische lijnen, in nauw overleg en samenwerking met het management comité. Daarnaast is zij actief betrokken bij het uitstippelen van het onderzoeksbeleid en de opleidingen van GUBERNA. Haar academische kennis wordt aangevuld met de nodige praktijkervaring via een aantal buitenlandse en Belgische bestuursmandaten. Haar vrije tijd gaat grotendeels op aan sporten met familie en vrienden; haar passie is paardrijden (over berg en dal, over heg en gracht). Maar ook met spinning en joggen doet zij haar wekelijkse dosis energie op. Jaarlijks kijkt zij verlangend uit naar een weekje skiën; maar als haar kleinzoon langskomt, ja dan krijgt die prioriteit boven alles!
Abigail Levrau (Doctor Assistant, Member of the Management Committee) is doctor in de Toegepaste Economische Wetenschappen (Universiteit Gent). Bij GUBERNA is zij voornamelijk verantwoordelijk voor de onderzoeksprojecten inzake deugdelijk bestuur zowel in de private als de publieke sector. Zij is ook projectleider van de Best Board Awards en actief betrokken bij evaluaties van de raad van bestuur. Daarnaast treedt zij op als docent in de opleidingsprogramma's van GUBERNA en is zij auteur van diverse publicaties. Voor haar indiensttreding bij het Instituut voor Bestuurders in 1997, werkte zij gedurende twee jaar bij de Generale Bank (nu Fortis). Haar vrije tijd wordt voor een belangrijk deel ingevuld door het actief beoefenen van diverse sporten, zoals badminton, squash, taekwondo en skiën. Maar ook een avontuurlijke reis, een spannend boek of een tenniswedstrijd van Justine Henin kunnen haar bekoren.
Annick Vervaet (Secretary) werkt als parttime secretaresse reeds sedert de opstart voor het voormalig Instituut voor Bestuurders. Zij doet hoofdzakelijk het secretariaat van Prof. dr. Lutgart Van den Berghe, alsook van de Raad van Bestuur van GUBERNA. Zij geniet in haar vrije tijd van wandelingen met het gezin, koken en lezen.
www.guberna.be
5
dank aan:
Governance structuur
An Michiels De afgelopen 10 jaar heeft An zich als trouwe medewerkster ingezet voor het reilen en zeilen van de organisatie. Met veel toewijding en precisie volbracht zij allerlei secretariële taken. Zij beheerde de ledendatabase met uiterste zorg. Wij wensen haar veel succes toe in haar verdere carrière alsook in haar privé leven.
raad van bestuur
Tristan Dutry Tristan heeft als jurist en researcher voor GUBERNA steeds zeer professioneel en enthousiast zijn taken volbracht. Thema’s die hij behartigde waren ‘multiple voting rights’, ‘transparantie van het aandeelhouderschap’, ‘internal governance’ en ‘monitoring van de Code Lippens’. Ook hem wensen we het allerbeste in de toekomst! Charles Hittelet De jarenlange inzet van Charles Hittelet bij het voormalige AB was bijzonder constructief! Wij wensen hem dan ook expliciet te danken voor deze nimmer aflatende steun! Intussen heeft hij IFAPME vervoegd waaraan hij eerder parttime zijn medewerking verleende.
De Raad van Bestuur van GUBERNA heeft een nationaal karakter en wordt voorgezeten door Graaf Maurice Lippens. Bij de samenstelling van de raad werd rekening gehouden met verschillende relevante diversiteitaspecten. De mandaten hebben een duurtijd van twee jaar (hernieuwde mandaten hebben een duurtijd van vier jaar). De raad heeft vier vergaderingen per jaar waarin men zich sequentieel buigt over de vier strategische pijlers van GUBERNA (kennisontwikkeling, kennisverspreiding, ledennetwerk en professionele organisatie).
dank u! We hechten er aan Prof. dr. Roland Van Dierdonck, voormalig decaan, Vlerick Leuven Gent Management School, te bedanken voor zijn jarenlange inzet als bestuurder bij het BGI. We wensen hem veel succes in zijn verdere aciviteiten!
welkom! Onder voorbehoud van goedkeuring door de Algemene Ledenvergadering zal, de heer Patrick De Greve, managing director, Vlerick Leuven Gent Management School, opgenomen worden in de Raad van Bestuur.
board of trustees, institutionele raad en academische raad De Raad van Bestuur wordt in zijn werkzaamheden bijgestaan door drie adviesorganen: de Board of Trustees, de Institutionele Raad en de Academische Raad. De Board of Trustees van GUBERNA telt een honderdtal personen die allen prominante actoren zijn in het socioeconomisch landschap al dan niet in combinatie met een positie als bestuur-
6 Baron Buysse
GUBERNA › instituut voor bestuurders › jaarverslag 2007
der in belangrijke vennootschappen. De Board of Trustees vervult de rol van denktank en klankbord inzake governance ontwikkelingen. In 2007 speelde de Board of Trustees een belangrijke rol bij de vormgeving van de thema’s van de European Governance & Directors’ Days. In 2008 zal de Board of Trustees betrokken worden bij een reflectie over de strategische rol van de raad van bestuur naast zijn rol als monitoring orgaan. Baron Buysse neemt het voorzitterschap van de Board of Trustees waar en zit daarnaast ook verschillende nationale ledenfora voor.
Tot de adviesorganen van GUBERNA behoort eveneens een Academische Raad die een twintigtal personen telt. Het gaat om governance experten en professoren van verschillende Belgische universiteiten. Dit orgaan fungeert als klankbord voor academische ontwikkelingen inzake governance. De Academische Raad heeft een covoorzitterschap dat wordt waargenomen door Prof. dr. Eddy Wymeersch (Universiteit Gent) en Prof. dr. Yves De Cordt (Université Catholique de Louvain).
De Institutionele Raad bestaat uit alle sleutelvergetenwoordigers van de Institutionele Partners en Leden. Onder voorzitterschap van Graaf Maurice Lippens fungeert dit orgaan als klankbord voor de strategie en de productportfolio van GUBERNA alsook de verdere uitbouw van de organisatie.
Prof. dr. Eddy Wymeersch
Prof. dr. Yves De Cordt
samenstelling raad van bestuur GUBERNA in 2007
Mr. Bruno Colmant Euronext Administrateur délégué
Mrs. Françine Delville IFA PME Administrateur délégué
Mr. Pierre Klees Vinçotte President
Baron Baudouin Michiels Unibra President
Mr. Pierre-Olivier Beckers Delhaize Group Chairman Executive Committee Managing Director
Mrs. Ingrid Lieten De Lijn Managing Director
ex AB
Mr. Luc De Bruyckere Ter Beke Chairman Board of Directors & Management Committee
Mr. Bert De Graeve Bekaert Chief Executive Officer
Mr. Aloïs Michielsen Solvay Chairman Board of Directors
Count Maurice Lippens (Chairman GUBERNA) Fortis Chairman
Prof. dr. Xavier Dieux Willkie Farr & Gallagher Partner, Lawyer
Mr. Dominique Moorkens Alcopa Chief Executive Officer
Mr. Yves Noël NMC Chairman Board of Directors
ex BGI
7
Mrs. Martine Durez De Post Chairman Board of Directors
Mr. Philippe Vlerick UCO Chairman Managing Director
Baron Luc Bertrand Ackermans & van Haaren Chairman Executive Committee Director – General Director
Prof.dr. Xavier Desclée de Maredsous Xanthion Chief Executive Officer
Prof.dr. Lutgart Van den Berghe (Executive Director GUBERNA) Vlerick Leuven Gent Management School Partner & Director
Baron Luc Vansteenkiste Recticel Managing Director
www.guberna.be
3 Wie zijn de leden van GUBERNA?
Uitbouw en structuur van het ledennetwerk
Naast de betalende lidmaatschappen wordt aan een aantal personen een gratis lidmaatschap aangeboden, omdat zij voor ons een belangrijke ‘content partner’ zijn, zoals academici en governance experten.
Eind 2007 telde GUBERNA 1509 leden. Zowel ondernemingen als individuele bestuurders kunnen zich bij GUBERNA als lid aansluiten. Momenteel heeft GUBERNA volgende soorten lidmaatschappen: > Ondernemingen die aansluiten als corporate of research partner > Ondernemingen die toetreden als institutioneel lid > Ondernemingen die een collectief lidmaatschap afsluiten > Bestuurders die zich persoonlijk als individueel lid aansluiten. Onderstaande figuur geeft het historisch verloop aan van het aantal bestuurders, die via één van bovenstaande formules lid werden. Dank zij de fusie met het Association belge des Adminstrateurs heeft het ledenaantal een hoge vlucht genomen. Historisch verloop ledennetwerk GUBERNA
1500 1400 1300
Belgian Governance Institute Association belge des Adminstrateurs GUBERNA
1200 1100
Structuur van het lidmaatschap 7
Individuele leden
59 816
31
Vertegenwoordigers rechtspersonen Vertegenwoordigers geassocieerde verenigingen Corresponderende leden
596
Board of Trustees (indien geen lid via één of ander lidmaatschap)
uitbouw netwerk van ondernemingsleden Binnen het institutioneel partnership zijn er twee verschillende formules: ‘research partnership’ en ‘corporate partnership’. Sommige ondernemingen hebben een ‘corporate partnership’ waarbij de uitbouw van deugdelijk bestuur binnen die onderneming op een speciale ondersteuning vanuit GUBERNA kan rekenen. Een institutioneel partner van dit type kan immers in functie van zijn eigen noden een beroep doen op de expertise van GUBERNA om een evaluatieoefening van de raad van bestuur te maken of een benchmark-onderzoek op te starten ten opzichte van een relevante groep van ‘peers’. Andere ondernemingen doen beroep op een exclusief ‘research partnership’.
1000
Onderstaande figuur geeft een overzicht van de diverse bedrijfslidmaatschapsformules van het BGI per eind 2007. Daaruit valt op te merken dat het gros ervan een ‘institutioneel lidmaatschap’ betreft. Gezien we pas in 2006 gestart zijn met de promotie van de institutionele partnerships, is er toch sprake van een groot succes. Ook de AB kende formules van bedrijfslidmaatschap, gekoppeld aan specifieke sponsoring- en samenwerkingsformules.
900 800 700 600 500 400 300 200 100 0
8
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
GUBERNA › instituut voor bestuurders › jaarverslag 2007
Aantal bedrijfslidmaatschappen bij het BGI in 2007 16 Institutioneel Partner 61
8
Institutioneel Lid Collectief Lid
Alle ondernemingslidmaatschappen lopen over een periode van minimaal 5 jaar. Zeer veel ondernemingen hebben al de stap gezet naar een hernieuwing van hun 5-jarig lidmaatschapscontract, sommigen hebben zich zelfs al voor een derde termijn van 5 jaar geëngageerd. Deze continue steun is trouwens een conditio sine qua non voor het verder bestaan van GUBERNA. Wij danken hen bijzonder voor hun hernieuwd vertrouwen!
uitbouw netwerk van bestuurders Naast bedrijfsleden, zijn individuele bestuurders uitermate belangrijk voor de uitbouw van het netwerk. Dankzij de fusie met l’Association belge des Administrateurs is het aantal individuele leden fors gegroeid. Dankzij de schaalvoordelen van de fusie, werd het lidgeld voor individuele leden verlaagd naar 330¤/jaar .
Invulling van de netwerkfunctie het bereik van GUBERNA in 2007 2007 was zowel voor de AB als het BGI een druk jaar zowel wat opleidingen als activiteiten, in eigen beheer dan wel met welgekozen partners, betreft. Rekening houdende met het aantal activiteiten en het aantal deelnemers kwam het BGI in het totaal op 2047 contactmomenten met leden en prospects (versus 2662* in 2006, 1718 in 2005 en 1522 in 2004). Bij het AB waren er 528 contactmomenten in 2007. Ook voor 2008 voorzien we een forse groei van het aantal activiteiten.
alumniwerking Reeds in 2000 werd binnen het BGI een alumniwerking opgestart. Het AB organiseerde eveneens een alumniwerking vanaf 2006. Alumnimeetings worden vooral onder de vorm van bedrijfsbezoeken uitgebouwd. Op deze manier kan langzaam maar zeker een hechte groep van bestuurders ontstaan, wat op zich een garantie is voor de zogenaamde vertrouwelijke ‘second opinion’ die in bestuurskwesties zo bijzonder waardevol kan zijn. De alumnigroep vervult tevens een ambassadeursrol voor GUBERNA terwijl zij ook als klankbord fungeren bij het vormgeven van de verdere activiteiten en opleidingen.
passieve brugfunctie tussen vraag en aanbod bestuursmandaten Via de actieve deelname aan ledenactiviteiten vormt GUBERNA het unieke platform voor het ontmoeten van bedrijfsleiders, bestuurders en bestuurders in spe, waardoor een (h)echte netwerking kan ontstaan. Daarnaast wordt GUBERNA regelmatig gecontacteerd in verband met vragen inzake bestuursmandaten, zowel langs de vraag- als langs de aanbodzijde. Opvallend daarbij is dat het recentelijk meer en meer om vragen van niet-beursgenoteerde ondernemingen gaat. Deze doorgaans kleinere ondernemingen zijn op zoek naar hulp in hun zoektocht naar externe bestuurders. Alhoewel het geenszins de roeping van GUBERNA is om een actieve rol te spelen in bemiddeling, willen wij toch een speciale inspanning leveren teneinde de drempel voor de invoering van deugdelijk bestuur zo laag mogelijk te maken. Vandaar dat op verzoek van onze leden ruchtbaarheid gegeven wordt aan de vacatures voor bestuurders die ons aangeleverd worden en dit via onze GUBERNA-Flash. Dit initiatief kan op veel bijval rekenen en verschillende bedrijven vonden via deze weg een nieuwe bestuurder.
“GUBERNA faciliteert de zoektocht naar externe bestuurders.” 9
* uitzonderlijk hoog aantal omwille van 3-jaarlijkse Best Board Award
www.guberna.be
De ledenservices van GUBERNA Op expliciete vraag van de leden biedt GUBERNA vanaf 2007 twee nieuwe ledenservices aan: > governance benchmarks • ‘compliance benchmark’, gebaseerd op publiek beschikbare informatie (voor beursgenoteerde ondernemingen) • ‘compliance benchmark’, gebaseerd op een self-assessment tool (voor beursgenoteerde ondernemingen) • corporate governance ‘scorecard’ (voor beursgenoteerde en niet-beursgenoteerde ondernemingen) > evaluatie van de raad van bestuur • op basis van een standaard checklist • op basis van een op maat gemaakte vragenlijst • op basis van individuele interviews met bestuurders • op basis van een 360° evaluatie van de raad van bestuur. Deze services worden (enkel) aan leden aangeboden, bovenop de reguliere services inzake ‘gatekeeping’ waarbij GUBERNA (corporate) governance vragen van de leden beantwoordt en helpt zoeken naar mogelijk relevante documenten of ‘tools’. Met deze ledenservices wil GUBERNA tegemoet komen aan een bestaande behoefte bij leden vanuit de ervaring en kennis die zij in de loop der jaren uitgebouwd heeft. Zij wil zich daarbij beperken tot diagnose en analyse zonder op het vlak van de begeleiding bij implementatie op te treden, domein waarop ook verschillende institutionele leden en partners actief zijn. GUBERNA zal daar waar mogelijk samenwerking met institutionele partners en leden bewerkstellingen, die op dit domein actief zijn als dienstverleners.
10
GUBERNA › instituut voor bestuurders › jaarverslag 2007
4 GUBERNA als kennisontwikkelaar en kennisverspreider inzake governance
GUBERNA als kennisontwikkelaar researchprojecten in 2007 en plannen voor 2008 In juni 2007 verdedigde Abigail Levrau met succes haar doctoraatsthesis ‘Corporate Governance and the board of directors: a qualitative-oriented inquiry into the determinants of board effectiveness’. Het doctoraat is een resultante van jarenlang wetenschappelijk en empirisch onderzoek waarbij onze institutionele partner Ernst & Young en het ledennetwerk van GUBERNA een prominente rol hebben gespeeld. De bevindingen en inzichten zullen de komende jaren gevaloriseerd worden via het verfijnen van de eigen onderzoekmethodieken (o.a. Best Board project, Board Evaluation Services, Benchmark studies etc.), het publiceren van artikels en de inhoudelijke uitwerking van de opleidingsprogramma’s. In het kader van het ‘monitoring’ onderzoek naar de naleving van de Code Lippens werd intensief samengewerkt met het VBO. GUBERNA analyseerde de websites en jaarverslagen van beursgenoteerde ondernemingen, om na te gaan in welke mate zij aan de aanbevelingen van de Code reeds gehoor gaven. Zowel de publicatievoorschriften (o.a. de publicatie van een Corporate Governance Charter) als de belangrijkste inhoudelijke bepalingen (waarop het ‘pas toe of leg uit’ principe van toepassing is) werden daarbij geanalyseerd. In 2007 werd vooral aandacht besteed aan het onderzoek van de ‘comply or explain’ benadering. Bovendien speelde GUBERNA een rol in de voorbereiding van de publieke raadpleging over de Code Lippens die in het najaar door de Commissie Corporate Governance werd gelanceerd. Met de steun van twee van haar institutionele leden, Dexia en Deloitte, geeft GUBERNA invulling aan het Centrum voor Public Governance. Met dit Centrum wenst GUBERNA een pioniersrol te spelen in de ontwikkeling van deugdelijk bestuur voor organisaties werkzaam binnen een overheidscontext. In 2007 werd een onderzoek gelanceerd met het oog op het verwerven van een diepgaander inzicht in de bestaande governance praktijk bij organisaties actief in de Belgische publieke sector. In een eerste fase werd het onderzoek beperkt
tot overheidsorganisaties met een raad van bestuur, de vergelijkingbasis met de private sector is hierbij het grootst. Daarnaast kwamen de expert- en werkgroepen op regelmatige basis samen om te reflecteren over de specifieke kenmerken van de governance triptiek binnen overheidsorganisaties. 2007 stond op onderzoeksvlak ook in het teken van de European Governance & Directors’ Days. Doorheen het jaar werden relevante thema’s in kaart gebracht, opgevolgd en inhoudelijk uitgewerkt om alzo een aantrekkelijk programma te ontwikkelen en de bijdragen van de internationale sprekers deskundig voor te bereiden. Rond het thema ‘Executive & Board Remuneration’ werd de samenwerking met het Centrum Executive Remuneration van de Vlerick Leuven Gent Management School verder gezet. In 2007 werden de resultaten voorgesteld van een studie naar de naleving van de publicatievoorschriften op vlak van ‘executive remuneration’ in de jaarverslagen van 2006. De bevindingen vormen ook de input voor de ontwikkeling van een modelraamwerk voor het publiek rapporteren van informatie over de vergoedingen van bestuurders en management. GUBERNA trad ook op als objectief klankbord bij het ontwikkelen van Corporate Governance Charters. Ook in 2008 staan een aantal boeiende projecten op til. 2008 betekent onder meer de start van het grootschalig onderzoek naar de bestuurspraktijken bij beursgenoteerde ondernemingen. Via een schriftelijke bevraging en diepte-interviews met bestuurders zal een grondige doorlichting gemaakt worden van de werking van de raden van bestuur en hun interactie met het management. Het hoogtepunt van dit onderzoek is de uitreiking van de Best Board Award die zal plaatsvinden in het voorjaar van 2009. Ook binnen het Centrum voor Public Governance wordt met veel enthousiasme verder gewerkt aan diverse onderzoeksprojecten met als doel te komen tot een set van aanbevelingen die relevant zijn voor organisaties actief in de publieke sector. Het accent in 2008 ligt op de consolidatie van de enquêteresultaten en de confrontatie met de conclu-
www.guberna.be
11
GUBERNA zal in 2008 ook nauw betrokken zijn bij een initiatief dat door de Koning Boudewijn Stichting ontwikkeld wordt op vlak van deugdelijk bestuur in de sociale sector. GUBERNA wordt ook meer en meer door de overheid erkend als referentiecentrum inzake deugdelijk bestuur. Zo staat zij, samen met VOKA-Antwerpen Waasland en Limburg, in voor de uitvoering van het project ‘M/V-united in bestuursorganen’, een project dat haar werd toegekend door de Vlaamse Regering. Daarnaast werd aan GUBERNA een grootschalig governance project bestaande uit 4 peilers toegewezen door het Waalse Gewest. Tenslotte zal ook het Centrum voor Internal Governance gelanceerd worden. Het Centrum beoogt de thematiek van internal governance in de kijker te plaatsen en verder uit te diepen. In nauw overleg met de betrokken institutionele partners Fortis en Deloitte zullen de prioritaire onderzoeksdomeinen worden vastgelegd en uitgewerkt. In toenemende mate bouwt GUBERNA ook inhoudelijke partnerships op het vlak van onderzoek uit met academische centra. De Academische Raad speelt hierbij een faciliterende rol. In 2008 zullen een aantal strategische allianties verder ontwikkeld worden.
GUBERNA als kennisverspreider
12
Hierna wordt dieper ingegaan op de manier waarop GUBERNA deze kennisontwikkeling verder valoriseert onder de vorm van kennisoverdracht, ervaringsuitwisseling, forumfunctie en gatekeeping.
GUBERNA ontwikkelt een rijke waaier aan producten en diensten, zoals opleidingen, werkgroepen, expertengroepen, ronde tafels, seminaries, ledenactiviteiten, ontbijtvergaderingen en allerhande publicaties. De totale portfolio bevat een rijk geschakeerde combinatie van ‘concepten’, ‘ervaringsuitwisseling’ en ‘netwerking’.
More active
Menbers’ forum network function
sies van de diverse bijeenkomsten van de expert- en werkgroepen. Daarnaast werd GUBERNA door Infrabel verkozen als bevoorrechte partner voor de uitvoering van een governance audit. Voorrang zal worden gegeven aan het ontwikkelen van een politiek van internal governance (zijnde de (bestuurlijke) verhoudingen tussen het management en de onderliggende lagen (directies, diensten, afdelingen, enz.)) met bijzondere aandacht voor het aspect people governance.
Alumni-meetings Working groups Round Tables BGI-Flash
Education Breakfast meetings
Website
Newsletter
Less active
Seminaries
Research & Publications
content function
Sensibilisering en stimulering tot deugdelijk bestuur komen het best tot hun recht via opleidingen en seminaries. In 2008 wordt een volledig vernieuwd opleidingsaanbod aangeboden (zie verder). GUBERNA wil een sleutelrol spelen in het stimuleren en bewaken van de naleving van de nationale Corporate Governance Codes en wil de ondernemingen daartoe de nodige ‘tools’ aanreiken. Ondernemingen hebben duidelijk behoefte aan begeleiding bij de implementatie van één en ander.
GUBERNA › instituut voor bestuurders › jaarverslag 2007
Om tegemoet te komen aan de behoefte van inspirerende kwaliteitsnormen en praktische tips voor de toepassing van de aanbevelingen in praktijk, wil GUBERNA een platform voor ervaringsuitwisseling zijn voor haar groeiend ledennetwerk. De verschillende activiteiten werden opgesplitst naargelang deze door de AB of het BGI werden georganiseerd.
kennisoverdracht via opleidingen, seminars, publicaties & tools
GUBERNA-opleidingen met een modulaire aanpak
NIEUW
!!
Deze analyses en reflecties stelden GUBERNA in staat om op vandaag een globaal opleidingsaanbod aan te bieden dat integraal herdacht en herconcipieerd werd.
MODULE I
MODULE II
MODULE III
Director Effectiveness
Board Effectiveness
Business Effectiveness
“Welke zijn de echte uitdagingen voor een bestuurder in een steeds evoluerende omgeving? En welk opleidingsaanbod is het meeste relevant in dit opzicht?” Deze twee sleutelvragen en de ambitie om een kwalitatief hoogstaand aanbod te verstrekken, hebben GUBERNA aangezet zich te buigen over een opleidingsaanbod dat zo goed mogelijk afgestemd is op de noden van de bestuurders. Internationale ‘best practices’ golden daarbij als richtsnoer. Internationaal onderzoek heeft GUBERNA bevestigd in haar visie om een opleidingsaanbod voor bestuurders aan te bieden, dat niet alleen toegespitst is op de kennis en de competenties die een bestuurder nodig heeft om zijn mandaat in de raad van bestuur te vervullen, maar ook op alle aspecten met betrekking tot de ‘governance’ van de onderneming, een efficiënte werking van de raad van bestuur, alsook de positie en rol van de raad van bestuur binnen de ‘triptiek’ aandeelhouders, bestuurders en management.
GUBERNA heeft verschillende opleidingsluiken voor bestuurders opgezet, de ene gefocust op de bestuurder ‘in personam’ (module I ‘Director Effectiveness’), de andere gefocust op de bestuurder als lid van de raad van bestuur (module II ‘Board Effectiveness’), en een derde gefocust op specifieke types van ondernemingen (module III ‘Business Effectiveness’). Dit impliceert dat de geïnteresseerde deelnemer uit een gevarieerder aanbod kan kiezen, wetende dat elke module recht geeft op een specifiek certificaat. Naast deze modulaire opleidingen, richt GUBERNA tevens ‘In company trainingen’ in, die op maat van de onderneming worden gemaakt en dus rekening houden met de specifieke situatie en noden. Wij wensen dit aanbod dan ook, in een geest van ‘continuous improvement’, af te stemmen op de immer complexer wordende omgeving, en bijgevolg de bestuurder in staat te stellen om des te doeltreffender en professioneler op te treden.
“Welke zijn de echte uitdagingen voor een bestuurder in een steeds evoluerende omgeving? En welk opleidingsaanbod is het meeste relevant in dit opzicht?” www.guberna.be
13
AB In 2007 heeft de AB een 2de en 3de Franstalige sessie van de opleiding ‘agréation d’administrateur’ ingericht. In totaal namen 90 bestuurders of bestuurders in spe deel aan in totaal 3 edities (verspreid over 2006 en 2007). Zij volgden 11 modules, verdeeld over 9 zaterdagen en hebben met succes een examen afgelegd voor een jury van academici en bedrijfsleiders: zij dragen nu de titel van ‘erkend bestuurder’. Vooral professoren uit Franstalige universiteiten in België hebben allerlei topics behandeld. Zij hebben deze vanuit het perspectief van de bestuurder benaderd, gezien dit het opzet van de opleiding was. Verder heeft de AB ook vier opleidingen op maat voor de raad van bestuur verzorgd. Hierbij was ervaringsuitwisseling op hoog niveau mogelijk en konden zeer specifieke thema’s belicht worden. Deze flexibele formule laat een hogere interactiegraad tussen een kleine groep bestuurders en de spreker toe. De AB heeft, in samenwerking met Deloitte, tevens een opleiding rond de IFRS-normen georganiseerd. Ten slotte verzorgde de AB, samen met de Orde van Boekhoudkundige Experts, een informatiesesie voor boekhoudkundige experten.
14
BGI In samenwerking met UWE werd begin 2007 opnieuw een Franstalige basisopleiding aangeboden, ‘Approche pour
une gouvernance de qualité’ (26 deelnemers). Ook de Nederlandstalige basisopleiding ‘Instrumenten voor deugdelijk bestuur’ werd voor de tiende maal georganiseerd en kon rekenen op 35 deelnemers. In 2007 organiseerde het BGI een tweede editie van de voortgezette opleiding ‘De rol van de raad van bestuur: de impact van het bestuursmodel op het evenwicht tussen sturing en monitoring’ (26 deelnemers). In samenwerking met research partner Deloitte verleende het BGI haar medewerking aan een opleiding voor mandatarissen in intercommunales. In oktober 2007 organiseerde MOVI in samenwerking met GUBERNA de De Lijn een tweedaagse opleiding rond deugdelijk bestuur bij Vlaamse overheidsorganisaties.
“Vrij snel na de opleiding heb ik op basis van de overgedragen kennis en ervaring een praktische vertaalslag inzake corporate governance gemaakt voor de eigen organisatie; ik aarzel dan ook niet om bij bestuurdercollega’s de opleiding te promoten.” Raf De Rycke
GUBERNA › instituut voor bestuurders › jaarverslag 2007
Het totaal aantal alumni, dat deze BGI-opleidingen heeft gevolgd komt daarmee op 667 cursisten.
het thema ‘België in 2050’ en Serge Hubert heeft het concept ‘Gouvernance humaine’ uit de doeken gedaan.
Steeds frequenter deden leden een beroep op een in-company training voor hun bestuurders en of hun top management. Zo werd voor Senior Consutants Vlaanderen een crashcourse rond de Code Buysse ingericht en vond een project gerelateerde in-company opleiding plaats bij Beaulieu International Group, FANC en ING.
BGI Samen met de Vlerick Leuven Gent Management School stond het BGI mee aan het roer voor de organisatie van het event 'Challenges in Executive Remuneration: lessons learned form Corporate Disclosure’ op 7 december 2007.
“Het uitstekende cursusmateriaal en de professionele sfeer van de opleiding versterkten de open, vruchtbare discussies, en maakten aangename persoonlijke contacten mogelijk.” Luc M. Verbeke
Joint happenings en seminars De eigen kennisontwikkeling laat eveneens toe om sterk inhoudelijke seminaries of studiedagen te organiseren. Deze vormen van kennisverspreiding richten zich meestal tot een breder forum dan de eigen leden, alhoewel deze laatsten uiteraard vaak de primeur krijgen qua informatie. AB De AB heeft in 2007 twee conferenties georganiseerd met volgende topsprekers: Rudy Aernoudt is dieper ingegaan op
Op 6 maart 2007 werd een reflectieforum ingericht over de transparantie van het aandeelhouderschap bij beursgenoteerde ondernemingen. Verder was er de publieke doctoraatsverdediging van dr. Abigail Levrau waarbij alle leden uitgenodigd waren. Aan deze publieke verdediging ging een lunchdebat met Prof. dr. Andrew Pettigrew vooraf bij Ernst & Young waarbij ingegaan werd op het thema ‘Power & influence in and around the board room’. AB & BGI Ten slotte werd op 27-28 november 2007, in samenwerking tussen BGI en AB, voor de derde maal een Europese conferentie georganiseerd. De kick-off van deze conferentie was een exclusief topdiner met vertegenwoordigers van de Board of Trustees. Philip Yea, Chief Executive of 3i Group plc, stond stil bij de verschillen tussen private equity en hedge funds. De conferentie ‘Corporate power and corpora-
www.guberna.be
15
te monitoring in Europe’ werd opgeluisterd door een hoog aantal internationale topsprekers. Er werd duchtig gedebatteerd in de plenaire sessies en workshops. Het debat en de interactie met de deelnemers werden door een voting syteem geanimeerd. Ook in de toekomst wil GUBERNA haar ‘know how’ als ‘content provider’ ter beschikking te stellen van andere organisaties om op die manier gezamenlijke activiteiten te ontwikkelen.
Publicaties en ‘tools’
AB Naast de ‘kit van de bestuurder’ en de ‘remuneratie kit’, heeft de AB een ‘evaluatie kit’ ontwikkeld. Deze laatste kit werd intern ontwikkeld, in samenwerking met enkele externe experten. Vervolgens werd de kit onder de loep genomen door een aantal bestuurders uit verschillende ondernemingen waaronder Mercuri Urval, Bois Sauvage, Octa+, Newtree, Eurogentec, Infrabel en Euroclear. De kit zal tevens aan de leden van GUBERNA voorgelegd worden en in 2008 heruitgebracht worden. BGI Het BGI-research team zorgde voor verschillende publicaties op basis van het geleverde onderzoekswerk. Ook werd het BGI als kenniscentrum diverse malen benaderd als ‘referee’ voor gereputeerde tijdschriften en bij de evaluatie van doctorale proefschriften. Het BGI publiceerde in 2007 het ‘Vademecum van de Bestuurder’. Dit boek gaat in op alles wat een bestuurder moet weten vooraleer een mandaat te aanvaarden, tijdens de uitoefening van een mandaat of bij de beëindiging ervan. Ten slotte ontwikkelde het BGI over de jaren heen verschillende leidraden m.b.t. relevante governance topics.
16
GUBERNA In 2008 wordt voorzien in een ledenboek waarbij alle leden opgenomen zullen worden! Dit boek wordt ongetwijfeld een waardevol ‘networking’ instrument voor het ledennetwerk.
ervaringsuitwisseling
Expertengroepen, werkgroepen en ontbijtvergaderingen
AB De AB heeft zes ontbijtsessies georganiseerd rond topics die vandaag de dag relevant zijn voor bestuurders. De behandelde thema’s waren: > ‘Het pensioen van de onafhankelijke bestuurder’ (met Amonis) > ‘De samenwerking onder het statuut van zelfstandigen’, in samenwerking met het advocatenkantoor Claeys & Engels > ‘European grants and incentives; nice to have or necessity?’ Waarbij stilgestaan werd bij de mogelijke opportuniteiten van Europese subsidies als competitief voordeel (in samenwerking met Deloitte). > ‘Dematerialisering en elektronische archivering met bewijskracht’ (in samenwerking met STS Benelux). > ‘De bestuurdersverzekering’ (in samenwerking met AIG EUROPE). > ‘Het correcte gebruik van de Engelse taal in de raad van bestuur’ (in samenwerking met M. Carl Pichford). De aandacht werd gevestigd op een aantal valkuilen en waardevolle tips.
GUBERNA › instituut voor bestuurders › jaarverslag 2007
BGI De formule van ‘werkgroepen’ is gericht op een intensieve ervaringsuitwisseling. Finale doelstelling is om te komen tot de ontwikkeling van een aantal praktisch bruikbare ‘tools’ en leidraden. De leden en de voorzitter van de werkgroep worden gerekruteerd binnen het ledennetwerk. Het GUBERNA-team zorgt voor inhoudelijke input en heeft een faciliterende rol. In 2007 werden diverse sessies van zowel een expertengroep als een werkgroep ‘Public governance’ ingericht. Daar waar de expertengroep vooral als gespecialiseerd klankbord dient voor de afbakening van de verdere ontwikkelingen binnen het Centrum Public Governance, reflecteert de werkgroep over de concrete ontwikkeling van de geselecteerde aandachtsgebieden, dit alles me het oog op aanbevelingen inzake Public Governance’. De werkgroep ‘Secretarissen-Generaal’ wordt op ad hoc basis (virtueel) geconsulteerd met betrekking tot specifieke governance vraagstukken. In 2008 zal een nieuwe werkgroep rond aansprakelijkheid van bestuurders ingericht worden o.l.v. Jean-Louis Duplat.
Ronde tafelbijeenkomsten (RT)
De ronde tafelbijeenkomsten beogen een ervaringsuitwisseling en open discussie tussen de leden, ondersteund door eigen inhoudelijke voorbereidingen en documenten en aangevuld met inleidingen van deskundigen. In 2007 werden twee nieuwe ronde tafels opgestart. Met de RT ‘Identifying red flags’ beogen we onze leden te informeren over de belangrijkste lessen die uit de bedrijfsschandalen getrokken kunnen worden. De sessies werden opgebouwd rond volgende cases: Enron, Ahold en Picanol (2008). Op basis daarvan werden potentiële knipperlichten geïdentificeerd welke bestuurders ertoe moeten aanzetten om extra alert te zijn. In de RT ‘Corporate Governance models of neighbouring countries’ werd het governance model in Nederland en Frankrijk (2008) belicht. In een volgende sessie van deze ronde tafel wordt dieper ingegaan op het UK-governance model. Begin 2008 wordt de RT rond het thema 'Board effectiveness: beyond formalism’ afgerond. Het thema van deze laatste sessie betreft ‘diversiteit in de board room’.
17
www.guberna.be
Ledenfora
AB De alumni van de AB waren in maart 2007 te gast bij Upignac. Na een bezoek aan de ateliers in Upigny werd duchtig onder alumni nagekaart. Op 18 september 2007 werd de evaluatie kit voorgesteld, ter gelegenheid van een bijzonder event in de Galerij Brenart te Brussel, in het bijzijn van Minister Benoît Cerexhe, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Economie, Werkgelegenheid en Wetenschappelijk onderzoek. BGI Ter ere van haar Nieuwjaarshappening 2007, was het BGI te gast in het Surf House, waar de heren Didier Bellens, voorzitter en CEO Belgacom en Ronald Everaert, voorzitter en CEO Telindus de rol van de bestuursorganen in de overnamestrijd Belgacom – Telindus toelichtten. Op de Algemene Ledenvergadering van 2007 was het thema ‘Le capitalisme nouveau, est-il arrivé? – Van nieuwe vormen van aandeelhoudersactivisme naar een nieuw soort kapitalisme?’ aan de orde. Volgende panelleden gingen met elkaar in debat: Bruno Colmant, Herman Daems, Georges Ugeux en Lutgart Van den Berghe. 18
Op het Nationaal Ledenforum in september bracht de heer Jean Stéphenne, Voorzitter en General Manager van GlaxoSmithKlein, een uitermate boeiende presentatie over de governance bij GSK. Verder was er een Regionaal Ledenforum bij Upignac. De alumni waren tenslotte te gast bij Duvel Moortgat. GUBERNA Op het ledenforum van de Algemene Ledenvergadering 2008 verwelkomen we de heer Philippe Haspeslagh (INSEAD) rond het thema ‘Deugdelijk bestuur, een ingesteldheid die het verschil kan maken voor groeibedrijven’. Verder is GUBERNA in 2008 te gast bij Compagnie Maritime Belge en CFE.
forumfunctie Meer en meer vinden mensen de weg naar GUBERNA als kenniscentrum. Naast de vraag naar voordrachten (vooral invulling gegeven door Prof. dr. Lutgart Van den Berghe), is er een significante toename aan verzoeken m.b.t. allerlei governance aspecten. In 2007 werd het BGI 219 maal geconsulteerd (versus 150 maal in 2005)! Ook aan de begeleiding van studentenprojecten verleenden de AB en het BGI hun medewerking.
GUBERNA › instituut voor bestuurders › jaarverslag 2007
gatekeepingfunctie GUBERNA moet voor iedereen die geïnteresseerd is in deugdelijk bestuur, maar in het bijzonder voor haar leden, een echte 'gatekeeper' zijn. Dit houdt in dat GUBERNA haar achterban attendeert op belangrijke nieuwe ontwikkelingen die het besturen van ondernemingen kunnen beïnvloeden. Naast de hiervoor vermelde formules zoals ronde tafelbijeenkomsten en seminars krijgt deze gatekeepingfunctie vooral invulling via de eigen boeken, de nieuwsbrief, de GUBERNA-flash, de website en de eigen bibliotheek. AB De AB heeft op regelmatige basis gecommuniceerd met haar leden en contacten door middel van de info flash. Hierbij werden zij ingelicht over de initiatieven en activiteiten van de AB. De website werd eveneens levendig gehouden. Alle relevante webinhoud werd begin 2008 geïncorporeerd in de GUBERNA-website Het AB had maandelijks een Tribune op Radio BFM. Volgende personen hebben hun steentje bijgedragen m.b.t. allerlei governance aspecten: B. Colmant, S. Hubert, O. Willocx, B. Michiels, G. Delvaux, minister Cerexhe en L. Lallemand.
BGI De meertalige newsletter ‘Corporate Governance’ bevat nieuws en verslagen van activiteiten, aankondigingen, artikels inzake nieuwe ontwikkelingen inzake corporate governance, opiniestukken, interviews en samenvattingen van publicaties, studiedagen e.d. Naast de bestaande newsletter is er ook een Flash met actuele thema’s. Bedoeling is om korter op de bal te spelen met meer frequente en actuele informatie voor onze leden. Via deze flash worden tevens vacatures voor bestuursmandaten bekend gemaakt aan het ledennetwerk. Ook hier zien we een toename van dergelijke verzoeken. Intussen is de flash uitgegroeid tot een vertrouwd communicatiemiddel. De bedoeling van de website is om onze leden en niet-leden een grote toegevoegde waarde te leveren en een klare kijk te bieden op onze activiteiten. Er werd in 2007 geëxperimenteerd met een extranet voor lezers van het Vademecum van de Bestuurder. GUBERNA GUBERNA wenst de newsletter, flash, website en BFMTribune te continueren en daarbij ‘the best of both worlds’ te combineren! Verder wenst GUBERNA het extranet in de toekomst voor leden uit te breiden. Ten slotte beschikt GUBERNA over een uitgebreide databank en bibliotheek van boeken, tijdschriftartikels, wetenschappelijke papers en rapporten.
www.guberna.be
19
Appendix 'GUBERNA: some figures for 2007'
accounts 2006
accounts 2007
delta 2006-2007
1.029.409
1.128.653
+ 10 %
TOTAL EXPENSES
947.691
931.963
-2%
NET RESULT
41.671
107.615
+ 158 %
Amounts in EURO
TOTAL INCOME
(after provisions)
Turnover - Total balance - Number of employees
Results - Equity 1996-2007 14
Turnover
Employees
Result 12
1.200.000
Total balance
1.600.000
Equity capital 10
1.000.000
1.200.000
8
800.000
1.000.000
6
600.000
4
400.000
2
200.000
0
0
1.400.000
800.000 600.000 400.000 200.000 0 19961997
20
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
19961997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007