Groninger Molenhuis

ERFGOEDLOPER NIEUWSBRIEF  MUSEUMHUIS GRONINGEN / GRONINGER MOLENHUIS 

nummer 13, 21 oktober 2011 

-------------------------------------------------------------------In deze ERFGOEDLOPER  • Column Roeli Broekhuis  • Molenvriendendag  • Educatietraject Eemsmond  • Oktobermaand Kindermaand   • Ledenvergadering  • Cursusnieuws 

-------------------------------------------------------------------C CO OLLU UM MN N RRROOOEEELLLIIIBBBRRROOOEEEKKKHHHUUUIIISSS Niet tellen maar wegen ….  Deze week had onze staatssecretaris Halbe Zijlstra een debat met de  Kamercommissie over de BRIM, het Besluit Rijkssubsidiëring Instandhouding  Monumenten. Deze regeling is zes jaar geleden ingevoerd om onderhoud te  subsidiëren, zodat grootschalige restauraties niet meer nodig zijn. Zes jaar  geleden konden de molens en buitenplaatsen als eerste van de regeling gebruik  maken, daarna kwam er ieder jaar een andere monumentencategorie bij. Door  het verhogen van de maximale subsidie en door de grote stroom aanvragen  werd in 2011 een groot deel van de aanvragen afgewezen omdat het Rijk geen  geld meer had. De notaris kwam eraan te pas om te loten.  “Dit nooit weer”, moet de staatssecretaris gedacht hebben. Afgelopen week  vergaderde hij met de vaste Kamercommissie over de manier waarop het geld  van de BRIM verdeeld diende te worden. Zijlstra wil zoveel mogelijk eigenaren  bedienen. Dat kan door de aanvragen voor het laagste bedrag als eerste toe te  kennen. “Is dit wel reëel”, vroegen Kamerleden zich af. “Gaat het herstel van  een kapotte regenpijp voor het vervangen van een dakgoot? Moet je niet kijken  naar technische noodzaak?” Zijlstra begrijpt het probleem, maar vraagt zich  terecht af hoe je dit voor al onze monumenten goed kunt uitwerken. Het tellen  is dan toch efficiënter en objectiever dan het wegen. Het probleem waar Zijlstra  voor staat is representatief voor de vragen waar ook andere bestuurders voor  staan. Wat is een gerechtvaardigd bedrag voor het onderhoud van een  monument? Wat bepaalt de hoogte van een subsidie voor een museum? Is dat  voor het onderhoud van de collectie of het maken van mooie tentoonstellingen  waar veel mensen naar komen kijken? Moet je kijken naar een goede verdeling  over de provincie? Welk argument telt het zwaarste? Hoe wordt dit vervolgens  verantwoord? Overheden werken steeds meer met prestatieafspraken. Ook  onze organisatie heeft een uitgebreid prestatiecontract met de provincie  waarin nauwkeurig staat wat voor de ontvangen subsidie moet worden  geleverd. De rekenkamer kan het controleren en de bestuurders houden via de  ambtenaren een vinger aan de pols. Het lijkt mooi, maar de steeds weer  terugkerende worsteling van het rijk, de provincies en gemeenten om een  heldere verdeling van subsidies te realiseren, geeft aan dat het ook op deze  manier niet zo gemakkelijk gaat. Op 8 november organiseert de  Boekmanstichting een debat met als titel “Niet tellen maar wegen: over de zin  en onzin van prestatieafspraken in de culturele sector”. Bij dit debat verschijnt  ook een publicatie. In het voorwoord staat het prachtige citaat van Albert  

Roeli Broekhuis is directeur van  het Museumhuis Groningen/  Groninger Molenhuis    Einstein: ‘De waarde van  prestaties ligt in het nastreven  ervan.’. Een waar woord, maar  hoe gaan we dit objectiveren? 

 

MOLENVRIENDENDAG    Op 29 oktober vindt in Thesinge de Molenvriendendag plaats. Molenliefhebbers kunnen de onlangs  gerestaureerde molen Germania bekijken maar ook de kerk bezichtigen waar aan het begin van de  middag een lezing wordt gegeven door dr. Egge Knol over de geschiedenis van het voormalige  Vrouwenklooster. Ook de Museumsmederij is geopend.     De Molenvriendendag wordt al enige jaren georganiseerd door het Groninger Molenhuis en kent  diverse trouwe bezoekers. Aan drie molenaars is gevraagd waarom ze komen.    Dick Wijchgel, molenaar van koren‐ en pelmolen De Hoop in Garsthuizen en tevens instructeur  ‘Voor mij is het een soort reünie, je ziet elkaar weer, kunt even bijpraten over molenzaken: hoe staat  het met de restauratie, het aantal leerlingen of geslaagde molenaars, dat soort dingen. Je bent een  beetje familie van elkaar.   Het Molenhuis heeft een mooi programma  voor 29 oktober. Ik kijk bijvoorbeeld uit naar de lezing  van Egge Knol. Want ik ben namelijk geïnteresseerd in historie en niet alleen in die van de molens’.     Gerard Murris, molenaar van koren‐ en pelmolen Berg in Winschoten  ‘Ik ga voornamelijk om collega‐molenaars te ontmoeten en dan vooral molenaars uit andere delen  van de provincie. De molenaars uit Oost‐Groningen zien en spreken elkaar namelijk regelmatig. Deze  bijeenkomst interesseert me met name vanwege de spreker Egge Knol’.     Drewe Schouten, molenaar van koren‐ en pelmolen Fortuna in Noordhorn  ‘Voor mij zijn Molenvriendendagen de gelegenheid om andere molenaars te spreken. En verder kom  ik om de gastmolen aan een grondige inspectie te onderwerpen. Elke molen is namelijk een individu.  Ik ben benieuwd hoe anderen het aanpakken, bijvoorbeeld ten aanzien van publiciteit’.                                         De Molenvriendendag: een dag van ontmoeting. In 2009 stonden de molens van Noordbroek  centraal. 

     

 

EDUCATIETRAJECT EEMSMOND    Erfgoedtraject Eemsmond is een samenwerkingsproject van het Museumhuis Groningen en Kunststation  C. Het  laat de leerlingen van de dertien deelnemende basisscholen in de gemeente Eemsmond,  gedurende hun schoolloopbaan, kennis maken met het lokale culturele erfgoed. Zie voor meer  informatie www.museumhuisgroningen.nl/ projecten/educatie.     Het afgelopen jaar is het product getest door scholen en erfgoedinstellingen. Eén van de  deelnemende instellingen is de Menkemaborg in Uithuizen. De redactie sprak met  educatief medewerker Marjo Brandse over haar ervaringen en haar verwachtingen. 

  Hoe ziet jullie lesmateriaal eruit?  De Menkemaborg heeft een CD‐rom gemaakt, die in de klas gebruikt kan worden, zowel  centraal, via het digibord, als door het individuele kind. De CD‐rom bevat een  voorbereidende les over de borgen in Groningen, niet alleen over de nog bestaande maar  ook over verdwenen borgen, zoals de borg Dijksterhuis. Het materiaal is bedoeld voor de  kinderen van de groepen 5 en 6 en bevat veel interactief beeldmateriaal.    Kun je schetsen hoe de uitvoering met de school verloopt?  Zodra een school zich bij ons heeft gemeld, bezoek ik de school zodat ik de betreffende leerkracht  kan uitleggen hoe het materiaal gebruikt kan worden. De docentenhandleiding is overigens te  downloaden via de site van het Museumhuis. Na de voorbereidende les op school komen de  kinderen op de borg en met behulp van onze audio‐tour leren ze de hoofdpersonen beter kennen.  Gerhard Alberda (11) en zijn zusje Suzanna (7), en de keukenhulp Fieke (14) hebben echt bestaan en  leefden rond 1775 op de borg. Het lesmateriaal gaat in op het dagelijks leven op de borg en de  verschillende kansen voor kinderen in die tijd. Na het bezoek aan de borg volgt de verwerking in de  klas. Ik heb er voor gekozen hierop de nadruk te leggen. Ik vind het belangrijk kinderen eerst te laten  ontdekken, aan de hand van Gerhard, Suzanna en Fieke, dan heb je meteen het enthousiasme te  pakken.     Hoe zijn de voorbereidingen op dit project gegaan?  We hebben er veel tijd ingestoken, meer dan aanvankelijk begroot. Wat ik fijn vond aan de pilotfase  is, dat je uiteindelijk maatwerk kunt leveren, want het kost nogal wat inspanningen om uit het  beschikbare materiaal de vertaalslag voor kinderen te maken. Dat wordt vaak onderschat. De  ervaringen die we hebben opgedaan tijdens de pilot zijn geëvalueerd en worden meegenomen in de  uitvoering.     Wat hoop of verwacht je van het project?  Ik ben zeer benieuwd hoe het eerste jaar gaat verlopen. Wat ik hoop is dat kinderen verbanden gaan  ontdekken, bijvoorbeeld ten aanzien van plekken en tijd. Geschiedenis is meer dan jaartallen.  Waar ik ook zeer over te spreken ben is de vormgeving van de map. Ik heb voorgesteld Monique  Beijen te vragen voor de  illustraties. Ik kende haar nog van het educatieve product De Kerstvloed  van 1717 waar ik bij betrokken was. Monique heeft destijds het figuurtje Martje getekend. De  organisatie heeft dat voorstel tot mijn tevredenheid overgenomen.     Wat is de meerwaarde van het project?  Wat ik waardevol vind zijn de contacten met collega‐instellingen. Ik vind het prettig te horen hoe  anderen het aanpakken. De voorbereiding van dit project heb ik als leerzaam ervaren, niet alleen  vanwege het testen van het lesmateriaal maar ook door de contacten met collega’s. Zeer  stimulerend. Dat smaakt zeker naar meer. 

 

OKTOBERMAAND KINDERMAAND    Een foto‐impressie. 

Speltpannenkoeken bakken in molen  Hollands Welvaart in Mensingeweer   

 

Knutselen in het Tekenatelier Groningen 

                               

   

Middeleeuwse Boekenkunst anno 2011 in  Klooster Ter Apel 

Abel Tasman Kabinet Lutjegast    Oktobermaand Kindermaand in de Menkemaborg  En ineens klonk er muziek in de Menkemaborg. Organist Eeuwe Zijlstra  bespeelde op zondagmiddag 2 en woensdagmiddag 19 oktober het onlangs  gerestaureerde kabinetorgel in de Menkemaborg. Bovendien had hij een  demonstratieorgeltje bij zich. Klein van formaat, maar toch een volledig  orgel wat betreft registers en speciale klanken. Kinderen mochten op beide  dagen het orgeltje bespelen, maar ook volwassenen lieten deze kans niet  aan zich voorbij gaan. Kinderen konden bovendien de hele maand gratis de  junior audiotour gebruiken, waarbij ze als het ware werden rondgeleid  door kinderen die in de 18e eeuw op de borg woonden. En nu moesten  ouders een keer wachten tot hun kinderen klaar waren met het  museumbezoek!   

 

LEDENVERGADERING    Op maandag 31 oktober vindt in het Museumhuis een ledenvergadering plaats. Bij de opheffing van  de Federatie is afgesproken om jaarlijks een bijeenkomst te organiseren voor aangesloten  organisaties. Doel is om activiteiten en dienstverlening van het Museumhuis te bespreken. Hiervoor  wordt u van harte uitgenodigd.      De agenda is als volgt:  14:00 ‐ 14:30 uur   Inloop met koffie / thee  14:30 – 15:30 uur  Plenaire vergadering met als agendapunten  • cursusaanbod 2012  • vernieuwing museumregister en adviseringsrol  • educatie  • promotie / cultuurkalender Groningen  • veiligheidszorg / collectiewacht  15:30 – 15:45 uur  Koffie / thee  15:45 – 16:15 uur  Collectiewacht: toelichting door Roeli Broekhuis  16:15 – 17:00 uur  Afsluitende borrel     Aanmelden  Wilt u zich aanmelden: [email protected], graag met vermelding van het aantal  personen dat de vergadering wil bijwonen. U krijgt dan de inhoudelijke stukken toegezonden.          Onderhoud van de collectie vraagt de nodige zorg en  aandacht.            

 

CURSUSNIEUWS                            rondleiden voor 8 tot en met 12  jarigen: moeilijk of makkelijk?        Een stap verder met educatie in uw instelling!!  Datum    : woensdag 18 januari 2012  Tijd    : 10:00 – 15:00 uur  Locatie   : nog vast te stellen    Op 9 november 2010 vond in het Openluchtmuseum Het Hoogeland in Warffum een succesvol Kijkje  in de keuken rond het thema educatie plaats. Als vervolg daarop organiseert het Museumhuis  Groningen een speciale educatiedag waarbij diverse onderwerpen aan bod komen.    Onderwerpen zijn:  ‐ kleuters in mijn instelling. wat nu?  ‐ rondleiden voor 8 tot en met 12 jarigen: moeilijk of makkelijk?  ‐ een gezinsvriendelijk museum?  ‐ speciaal onderwijsleerlingen: over welke kennis, tips en trucs moeten we beschikken?    De kosten voor de dag bedragen € 55,‐ p.p.  In verband met de voorbereidingen en het vastleggen gastsprekers aanmelden voor 15 november!  [email protected] 

 

-------------------------------------------------------------------Erfgoedloper is een uitgave van  Museumhuis Groningen / Groninger Molenhuis Lopende Diep 8, 9712 NW Groningen,   t. (050) 313 00 52. Reacties en kopij: [email protected]