Groninger Orgelagenda

Groninger Orgelagenda

2016

jaargang 32 www.groningenorgelland.nl - 2016

1

Inhoudsopgave Voorwoord.................................. 3 Legaten.....................................................4 Stichting Groningen Orgelland..............5 Orgelconcerten 2016/2017 Anloo.................................................8 Appingedam.....................................9 Assen................................................10 Bellingwolde...................................10 Eenrum............................................12 Eenum.............................................13 Farmsum.........................................13 Garnwerd........................................14 Groningen.......................................15 Huizinge..........................................24 Kantens............................................25 Leens................................................26 Mensingeweer.................................28 Middelstum.....................................28 Midwolda........................................28 Noordbroek.....................................29 Noordwolde....................................31 Onstwedde......................................32 Pieterburen.....................................33 Roden..............................................34 Rolde................................................35

Voorwoord Uithuizen.........................................36 Uithuizermeeden............................37 Usquert............................................38 Veenhuizen.....................................39 Wildervank.....................................42 ‘t Zandt............................................43 Zandeweer.......................................44 Zeerijp.............................................45 Zuidbroek........................................46 Zuidhorn.........................................47 Zuidlaren.........................................48 Zuurdijk...........................................49 EDR overzichtskaart.............................50 Reger 2016.............................................52 Orgeldag Noord Nerderland.................53 Internationaal Orgelfestival 2016.........56 Eendaagse orgelexcursie........................58 Orgeltentoonstelling Uithuizen............60 Het eerste en laatste orgel van Hinsz....63 Improvisatie masterclass in Leens........64 Zuidelijke pracht en praal.....................65 29ste SGO-concours..............................68 De kogel is door de (Lutherse) kerk......70 Beiaardnieuws.......................................72 Overzicht orgelconcerten 2016/2017....74

Colofon Groninger Orgelagenda 2016, Jaargang 32 Jaarlijkse uitgave van de Stichting Groningen Orgelland Eindredactie: Bert Veening Correctors: Ard Lukassen en Adolph Rots Vormgeving: Walter van der Zwaan Druk: Drukkerij De Marne Delfzijl Oplage: 9.000 Foto omslag: Henk de Vries, orgel Dorpskerk te Meeden Ondanks de nauwkeurigheid waarmee de samenstelling van deze agenda is omgeven, kan de uitgever op geen enkele wijze aansprakelijk worden gesteld voor fouten of onjuist gebruik. De auteurs zijn verantwoordelijk voor de inhoud van hun artikel of rubriek. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd of gekopieerd, op welke wijze dan ook, zonder schriftelijke toestemming vooraf van de Stichting Groningen Orgelland. 2

www.groningenorgelland.nl

Een geheel vernieuwde orgelagenda ligt voor u. Een ander model, een andere inhoudsvorm dan de agenda’s in de voorgaande jaren. Het was onze bedoeling om al dit jaar samen met onze Oosterburen, met het Organeum in Weener (D), een geheel vernieuwde uitgave te laten verschijnen. Inzet daarbij was om met een gezamenlijke uitgave de aandacht voor elkaars activiteiten in het verwante Nederlands-Duitse orgellandschap te versterken en, gericht op de orgelliefhebbers en de bezoekers, een gids aan te bieden met informatie over de te bezoeken plaatsen, over de evenementen in en rond een kerkgebouw of rondom het orgel natuurlijk; maar ook andere (culturele) activiteiten aan beide zijden van onze landsgrens. De samenvoeging van alle data voor 2016 vergde echter zo veel voorbereidingstijd dat dreigde dat in het geheel geen orgelagenda-2016 zou verschijnen. Dat wilden we natuurlijk niet. Daarom geven wij, ieder voor zich, nu nog een agenda uit, maar in een model dat praktisch gelijk is aan het model dat u in de volgende editie-2017 kunt verwachten. Natuurlijk: steeds meer blijkt dat de informatie -digitaal- van “het net” wordt gehaald. De “zappende samenleving” zogezegd komt op ons af. Tegelijkertijd, zo horen wij, is er de behoefte aan een meer handzaam model- op papier-van de agenda. Eentje, dat men even in de binnenzak steekt; daarom deze agenda. Daarnaast, en natuurlijk, zullen wij veel informatie en achtergronden blijven verspreiden via onze website: www.groningenorgelland.nl. Binnen onze stichting zijn in het afgelopen jaar ontwikkelingen doorgezet die in de komende periode hun uitwerking zullen vinden. Met de orgelwerkgroep van de Stichting Oude Groninger Kerken (SOGK) zijn vanuit ons bestuur personele verbindingen gemaakt. Dat biedt op het gebied van samenwerking vele voordelen. De SOGK is, zoals bekend, eigenaar van vele kerken in onze provincie waarin zich ook geweldige instrumenten bevinden. Een goed contact tussen onze stichting en de genoemde werkgroep van de SOGK verstevigt de positie van het orgel binnen het cultuurlandschap. Passend binnen het voorgaande, hebben we ons in het afgelopen jaar eveneens georiënteerd op samenwerking binnen het cultureel erfgoeddomein en wel met name op samenwerking met Erfgoedpartners te Groningen. Daarin werken het Museumhuis en de Molenstichting samen. We hebben voor hen gekozen, omdat zij qua werkwijze het dichtst bij onze organisatiestructuur zitten. Erfgoedpartners onderhoudt overigens ook nauwe banden met de SOGK. In de loop van de komende tijd zal deze samenwerking kunnen betekenen dat wij een aantal zaken professioneel uitbesteden en onderbrengen bij genoemde Erfgoedpartners. Dit alles laat echter onverlet dat in de toekomst mogelijk ook andere samenwerkingsvormen zich verder kunnen ontwikkelen. Als wij kijken naar het huidig cultuurlandschap en naar de bezuiwww.groningenorgelland.nl

3

nigingen binnen de cultuursector dan ligt het ook in de lijn om steeds meer de samenwerking tussen de diverse organisaties te zoeken. Van de ontwikkelingen rond de vernieuwde orgelagenda en van de genoemde samenwerking met Erfgoedpartners houden we u via onze site verder op de hoogte. Zeker past hier ook nog een oprecht woord van dank aan alle vrijwilligers van onze stichting: zij zetten zich in voor het mooiste en één van de oudste instrumenten in onze wereld, het orgel. Tegelijkertijd is het één van onze modernste instrumenten als het gaat om duurzaamheid: het instrument gebruikt immers wind om aangedreven te worden. Misschien wordt de pomp van de windbalg nog eens aangedreven door zonne-energie. Wie weet……………. Met een hartelijke groet, veel orgelplezier en veel plezier met deze vernieuwde uitgave, Rikus Jager, voorzitter SGO

Legaten

Een donatie of gift aan de Stichting Groningen Orgelland is aftrekbaar van het inkomen. Onze stichting is een culturele ANBI. Dit houdt in dat de donatie of gift voor de belastingaftrek met 25% kan worden verhoogd tot maximaal € 1250. Aftrekbaar is maximaal 10% van het verzamelinkomen, niet aftrekbaar is € 60 of 1% van het verzamelinkomen voor giften en donaties aan ANBI instellingen. Dit geldt niet voor een periodieke gift, deze is volledig aftrekbaar op voorwaarde dat de minimale looptijd tenminste vijf jaren is. Met ingang van 2014 volstaat een onderhandse akte, te downloaden op www.belastingen.nl. Een schenking aan de stichting is vrijgesteld van schenkbelasting. De stichting kan worden opgenomen in een testament als begunstigde via een legaat en/of als (gedeeltelijke) erfgename, vrijgesteld van erfbelasting. Legaten en testamentaire beschikkingen moeten via een notaris worden geregeld.

Orgelmakerij Van der Gutten bv nieuwbouw | restauratie | onderhoud Voor werkplaats en post: Hauptstraße 24 D-26826 Weener-Stapelmoor Vestigingsadres: Burg. Venemastraat 4 | NL-9671 AB Winschoten

tel 06 - 22 90 94 79 www.orgelmakerij.nl | [email protected] 4


Stichting Groningen Orgelland is in 1969 opgericht ter gelegenheid van en als vervolg op de in dat jaar in Groningen gehouden internationale bijeenkomst rond de herdenking van de grote orgelmaker Arp Schnitger. De Schnitgerorgels zijn inmiddels bekend als de instrumenten waarvoor organisten, orgelbouwers en studenten van over de gehele wereld naar Noord-Nederland en het aangrenzende Duitse gebied komen. De Stichting Groningen Orgelland werkt samen met het (Duitse) Arp Schnitger Gesellschaft om de waarde van deze orgels in woord, beeld en geluid blijvend onder de aandacht te brengen. De Schnitgerorgels zijn een dankbaar speerpunt in de doelstelling van de stichting om de historische orgels in de provincie Groningen in stand te houden en daar meer bekendheid aan te geven. Activiteiten De SGO is de koepelorganisatie voor de orgelactiviteiten van de (plaatselijke) orgelcommissies in de provincie Groningen. Jaarlijks terugkerende activiteiten van de SGO zijn onder meer het orgelconcours voor amateurs op een van de orgels in de provincie Groningen, de organisatie van één- of meerdaagse orgelexcursies en het inrichten van een orgelinformatiestand bij festivals en orgeldemonstraties in de Martinikerk te Groningen. Daarnaast verzorgt de SGO de publicatie van boeken, brochures en cd’s, (waaronder de uitgave van de orgelencyclopedie waarin alle orgels in Groningen zijn beschreven). De SGO maakt zich sterk voor het gebruik van en het bekendheid geven aan het orgel voor educatieve doeleinden, stimuleert (met derden) de toeristische en educatieve ontwikkeling van het cultuur-historisch erfgoed in Groningen (meer specifiek van het orgelbestand), verstrekt adviezen over onderhoud en restauraties van orgels en draagt daar zo mogelijk financieel aan bij. De activiteiten zijn alle opgenomen in de jaarlijks in maart/april verschijnende Groninger Orgelagenda. Contact Internet: www.groningenorgelland.nl E-mail: [email protected] Voor inlichtingen: Tel. 0595 - 413518 Post: Postbus 1467 9701 BL Groningen


5

Donateurs Orgelkenners en -liefhebbers die de orgelcultuur in de provincie Groningen een warm hart toedragen kunnen met hun donateurschap de Stichting Groningen Orgelland ondersteunen. Donateurs krijgen de orgelagenda toegezonden en ontvangen korting op deelname aan de activiteiten en op de CD- en boekuitgaven van de stichting. De donateursbijdrage is minimaal € 15,00 per jaar. Onze stichting is gekwalificeerd als een culturele ANBI, de fiscale aftrek wordt hierdoor verhoogd met 25%. Orgelconcerten De orgelconcerten worden georganiseerd door de orgelcommissies en plaatselijke stichtingen. Informatie over de concerten en mogelijkheden voor het bespelen van orgels is bij hen te verkrijgen. Orgelconcours Orgelconcours voor amateurorganisten, jaarlijks op één van de orgels in de provincie Groningen. Coördinatie: Hilda Rodenboog-Kuipers, Strengstraat 6, 9965 PL Leens. Tel. 0595-571869. E-mail: [email protected] Verzendhuis (boeken, brochures, cd’s) A. H. Veening, Havenweg 48 9982 ED Uithuizermeeden Tel. 0595 - 413518 E-mail: [email protected]

Schoonheid van religie Egbert Modderman in de Martinikerk

1 juli t/m 27 augustus di-za 11-17 uur - zo 14-17 uur Toegang € 1,00 www.martinikerk.nl


voorzitter: H. Jager (beleid en bestuur) Statenlaan 23, 9901 HA Appingedam 2e voorzitter: E. Pol (beleid en organisatie) Mondriaanstraat 31, 9718 MJ Groningen secretaris: A.W.A. Lukassen (algemene zaken en projecten) Briljantstoep 125, 9403 SB Assen penningmeester: B. van der Ploeg (subsidies, belastingen en donateursadministratie) Tulpstraat 22, 9951 GW Winsum A. Rodenboog (publiciteitsadviseur) Strengstraat 6, 9965 PL Leens A. Rots (subsidies restauratie en onderhoud orgels) Rijksweg 87, 9918 PD Garrelsweer A.H. Veening (coördinator, orgelagenda, publicaties) Havenweg 48, 9982 ED Uithuizermeeden H. Beek (algemene zaken en projecten) Klipper 49, 9801 MT Zuidhorn

Modderman

6

Bestuur Stichting Groningen Orgelland

Webbeheer Anjo de Haan Freelance Fotografie, WWW Atelier, www.anjodehaan.nl Bankrelaties Nederland: IBAN: NL97 INGB 0001 8066 45 BIC: INGBNL2A IBAN: NL65 INGB 0669 9145 09 BIC: INGBNL2A Duitsland: Sparkasse Leer-Wittmund Konto Nr 2055747, BLZ 28550000 UST-ID: DE117262567 Kamer van Koophandel 41009505 ANBI- (RSIN) 80601327 www.groningenorgelland.nl

7

Anloo Magnuskerk Kerkbrink 1 Op de hunebedden na is de kerk van Anloo het oudste monument van Drenthe. De kerk gaat terug tot in de 11de-eeuw, wat nog te zien is aan het gebruik van tufsteen en de kleine romaanse vensters in het schip. Het koor is uit rode baksteen vervaardigd in romano-gotische stijl. In het interieur zijn de resten van muurschilderingen rond de triomfboog en de fraaie herenbanken het bezichtigen waard. Het (hoofd)orgel is in 1718 gemaakt door Rudolf Garrels en Johannes Radeker, geheel in de trant van Arp Schnitger. Het instrument werd opgeleverd met 17 sprekende stemmen, verdeeld over ‘Manuael’ en ‘Borstpositiff ’. Bij de restauratie in de jaren 90 door Henk van Eeken is aan het orgel (2 manualen/ pedaal/21 registers) een vrij pedaal toegevoegd. Het kabinetorgel is gebouwd in 1804 door Heinrich Hermann Freytag. Stichting Vrienden van de Magnuskerk Martin Panman t. 0598630424 e. [email protected] i. www.magnuskerk.nl zaterdag 9 juli 2016, 20.00 uur Hugo Bakker bespeelt de drie orgels in de 1000 jaar oude Magnuskerk te Anloo. zaterdag 23 juli 2016, 20.00 uur Ensemble ‘Inegal Consort’ (blokfluit en orgels) Het Inégal Consort bestaat uit Carles Valles i Castelló, blokfluit en Robert Koolstra, orgels 8


zaterdag 6 augustus 2016, 20.00 uur Jochem Schuurman bespeelt de drie orgels in de 1000 jaar oude Magnuskerk zaterdag 13 augustus 2016, 20.00 uur Misun Kim (Zuid-Korea) bespeelt de drie orgels in de 1000 jaar oude Magnuskerk zaterdag 27 augustus 2016, 20.00 uur Leonore Lub en Margreet Prinsen spelen Die Kunst der Fuge op het Freytag-kabinetorgel en Klavecimbel

Appingedam Nicolaïkerk Wijkstraat 32

De bouw van de kerk ving aan in de 13de-eeuw en werd in de volgende drie eeuwen uitgebouwd tot de huidige hallenkerk, de grootste kerk van de Ommelanden. In het interieur vallen de 14de- en 16de-eeuwse gewelfschilderingen op en de preekstoel uit 1665. In de toren bevindt zich een carillon van 51 klokken (Taylor 1911, Petit & Fritsen 1979/1991 /2000) waarvan er drie ook als luidklok fungeren. A.A. Hinsz gebruikte in 1744 veel materiaal van een ouder orgel bij de bouw van het huidige orgel (2 manualen/aangehangen pedaal/20 registers). Het snijwerk aan orgelkas en balustrade is van de hand van C. Struiwig. 19de-eeuwse veranderingen werden in 1967/70 ongedaan gemaakt door de fa. Van Vulpen. Tijdens groot onderhoud door de fa. Reil wordt het in 2016/17 voorzien van een zelfstandig pedaal van drie registers. Stichting Concerten Nicolaïkerk Vincent Hensen (cantor-organist) Bedumerweg 109 9716 AK Groningen t. 06 21406271 e. [email protected] www.groningenorgelland.nl

9

Assen Diverse kerken De Drentse hoofdstad kent een groot aantal waardevolle orgels;

alle met twee klavieren en vrij pedaal. Elk orgel heeft een totaal eigen karakter. De 7 meest in het oog springende zijn die van de Jozefkerk, de Kandelaar, de Adventskerk, de Bethelkerk, de Voorhof en de Ontmoetingskerk; alle vlak bij elkaar. De Orgelkring Assen verzorgt elk jaar bijzondere, niet-standaard orgelconcerten en orgelgerelateerde activiteiten. Regelmatig is er een excursie of een (jeugd)concours. Soms iets heel bijzonders met ongebruikelijke combinaties met orgel. Asser Orgelkring contactpersoon: Meino Nijhoff t. 06 13306304 e. [email protected] i. www.orgelkringassen.nl zaterdag 4 juni 2016, Jazz en Orgel, De Bron, Eindhovenstraat De zo geroemde jazzpianist en -organist Bert van den Brink bespeelt het veelkleurige Steendam-orgel. zaterdag 8 oktober 2016, 20.00 uur, Adventskerk, Lindelaan Sybolt en Euwe de Jong, Orgel en Kistorgel Het fijnzinnige Van Vulpen-orgel krijgt een tegenstem met het pas aangeschafte kistorgel.

Bellingwolde Magnuskerk Hoofdweg 227

schermd dorpsgezicht in het loofboomrijke Bellingwolde. In het interieur is de rijkelijk versierde preekstoel één van de pronkstukken. Deze is in 1660 vervaardigd door kistenmaker Christopher. De toren dateert uit het jaar 1720. Het gelui bestaat uit drie klokken (e1, bes1, e2). De twee grootste klokken (J. en M. Fremy, 1697) vormen het enige compleet bewaard gebleven gelui uit de 17de-eeuw in de provincie Groningen. Het orgel (2 manualen/aangehangen pedaal/17 registers) is vervaardigd door F.C. Schnitger en H.H. Freytag in 1797. A. de Graaf restaureerde het orgel in 1992. Het wordt in binnen- en buitenland geprezen om de authenticiteit en klankschoonheid die nog in de traditie staat van A.A. Hinsz. Concertcommissie Magnuskerk Bellingwolde H. Trenning (secretaris) Hoofdweg 243 9695 AH Bellingwolde t. 0597 532745 e. [email protected] zondag 12 juni 2016, 16.00 uur Dennis Wubs (orgel)en Mannenkoor Prins Alexander uit Hoogezand geven gezamenlijk een concert. zondag 28 augustus 2016, 16.00 uur Wilfried Dahlke (Organeum) of één van zijn studenten of samen geven een orgelconcert. zondag 18 september 2016, 16.00 uur Sietze de Vries is een begaafd organist met een groot improvisatievermogen. zondag 13 november 2016, 16.00 uur Wilfried Dahlke (Organeum) of één van zijn studenten of samen geven een orgelconcert.

De Magnuskerk te Bellingwolde dateert uit de eerste helft van de 16deeeuw en maakt deel uit van het be10



11

Eenrum Protestantse kerk Kerkpad 1 De kerk kwam tot stand in de 13deeeuw, gedeeltelijk met tufstenen van het vorige gebouw. Het gehele kerkinterieur werd in 1811-1812 vernieuwd, met houtsnijwerk van de familie Walles. De lavastenen doopvont stamt uit de 11de eeuw en is hiermee de oudste vont van Noord-Nederland en Ostfriesland. Sinds 2008 is de kerk eigendom van de Stichting Oude Groninger Kerken. In 1652 werd de 50 m. hoge markante toren voltooid. De grote klok (f1, anoniem) is uit 1390, de kleine klok (cis3) van J. Borchhardt uit 1752. Het orgel (2 manualen/pedaal/28 registers) werd in 1817 voltooid door Nicolaus Anthonie Lohman, met ook hier houtsnijwerk van Walles. In 1865 (N.A.G. Lohman) en vooral in 1874 (fa. P. van Oeckelen) werd het orgel ingrijpend gewijzigd. In 1964 werd het gerestaureerd naar 1817 door Gebr. van Vulpen, waarbij de klaviatuur en de magazijnbalg uit 1874 werden gehandhaafd. Na 1980 zijn diverse correcties uitgevoerd op het werk van 1964. Orgelcommissie Eenrum Dirk Molenaar (organist) Kerkstraat 2 9967 RK Eenrum t. 0595 491872 e. [email protected] donderdag 5 mei 2016, 10.00 - 17.00 uur Dirk Molenaar en leerlingen Kerk (en tentoonstelling) vrije toegang tijdens grote jaarmarkt; torenbeklimming € 1,12


zaterdag 25 juni 2016, 12.30 uur Dirk Molenaar Kerk in het Dorp-Eenrum. Inloopconcert, vrije toegang. woensdag 13 juli 2016, 19.30 uur Orgeldemonstratie (gratis) Vanaf 19.00 uur kan de toren worden beklommen. woensdag 27 juli 2016, 19.30 uur Orgeldemonstratie (gratis) Vanaf 19.00 uur kan de toren worden beklommen. woensdag 10 augustus 2016, 19.30 uur Orgeldemonstratie (gratis) Vanaf 19.00 uur kan de toren worden beklommen. zaterdag 13 augustus 2016, 12.30 uur Dirk Molenaar Kerk in het Dorp-Eenrum. Inloopconcert, vrije toegang.

Eenum Dorpskerk Kerkpad 7 zondag 11 september 2016, 16.00 uur Robert Koolstra Het traditionele jaarlijkse orgelen clavecimbelconcert Info: www.jacobuskerkzeerijp.nl

Farmsum Protestantse kerk Op de Wierde 1 De in 1869 gebouwde kerk verving een romano-gotische kerk uit de 13de eeuw. Uniek voor een protestantse kerk zijn drie beelden in een nis in de westmuur, voorstellende de kerkhervormers Luther, Zwingli en Calvijn “onze 3 jongens”. Verder bevat het interieur een 17de-eeuws doopvont (oorspronkelijk een in de pastoriegracht gevonden zandstenen tuinvaas) en een preekstoel uit 1869. Tijdens de laatste restauratie is een aantal belangrijke zerken uit de vorige kerk gevonden o.a. van de fam. Ripperda. De toren, waarin 3 klokken (f1/1527, d2/1555, dis2/ 14de e.) stamt uit 1857. www.groningenorgelland.nl

13

Het orgel (2 manualen/pedaal/ 28 registers) is gebouwd door Nicolaus Anthonie Lohman in 1829. Bij de overplaatsing naar de huidige kerk heeft Van Oeckelen een pedaalwerk toegevoegd van 8 stemmen. Een volledige restauratie is uitgevoerd door de firma Mense Ruiter in 2015/2016. In de kerk staat ook het orgel uit de voormalige hervormde kerk van Weiwerd. Het werd in 1878 gebouwd door Roelf Meijer met een windlade en pijpwerk uit een kabinetorgel. Stichting Lohmanorgel Farmsum L.H. Veentjer Zigzagoven 36 9934 NC Delfzijl t. 0596 - 614615 e. [email protected] i. http://www.lohmanorgelfarmsum.nl zaterdag 17 september 2016, 20.00 uur Pieter Pilon Ingebruikname orgel na restauratie zaterdag 15 oktober 2016, 9.00 uur - 18.00 uur Orgelconcours Stichting Groningen Orgelland zaterdag 19 november 2016, 20.00 uur Jaap Zwart Orgelconcert in het kader van het Reger-jaar 2016. Programma: Reger en tijdgenoten maandag 26 december 2016, 14.30 uur Kees Steketee Traditioneel Kerstconcert

Garnwerd Liudgerkerk Burg. Brouwersstraat 3 De éénbeukige kerk dateert uit de 13de-eeuw. Het interieur is grotendeels 19de-eeuws, maar er zijn ook oudere onderdelen: de 17de-eeuwse avondmaalstafel met bijzondere vogelkoppige poten in Lodewijk XIV-stijl, de herenbanken en de kansel (beiden 14


18de-eeuws). De forse toren en de westgevel werden in 1751 herbouwd, nadat de oorspronkelijke toren in 1738 was ingestort. In de toren staat een grote zerk uit 1538, een 12de- of 13de-eeuwse sarcofaagdeksel van Bremer zandsteen en hangt een luidklok (a1, Van Bergen, Heiligerlee, 1949). Het orgel werd gebouwd in 1809 door Lambertus van Dam en in 1834 door zijn zoons uitgebreid met een bovenwerk. In 1867 voerde Petrus van Oeckelen een grondige opknapbeurt uit (o.a. nieuwe frontpijpen). Ook werden toen de drie bas-reliëfs op het orgel aangebracht, voorstellende Geloof, Hoop en Liefde. In 1986 is het orgel (2 manualen/aangehangen pedaal/18 registers), dat toen grotendeels onbespeelbaar was, onder regie van Klaas Bolt hersteld door orgelbouwer Mense Ruiter. Contact: Hein Zeevalking t. 0594-621716 e. [email protected] Orgelbespelingen kerk Garnwerd 2016 - tijd 16.00 – 17.00 uur Datum

Organist

21 mei Hans Nomen 28 mei Ties Wildeboer 4 juni Albert Viersen

Datum

Organist

11 juni Rolf Wassens 18 juni Hans Beek 25 juni Lammert Jager

Groningen Columnakerk, Paulus Potterstraat 2 zaterdag 1 oktober 2016, 20.00 uur Peter van der Zwaag m.m.v. Alina Rozenboom, sopraan, Thema: “Singstimme und Orgel”, in het kader van het Max Regerjaar 2016. www.groningenorgelland.nl

15

Groningen Der Aa-kerk Akerkhof 2 De middeleeuwse, aan Maria en Nicolaas gewijde, kapel kreeg door verbouwingen in de 15de-eeuwse de bakstenen kruiskerkvorm en in de 16de-eeuw haar huidige gedaante. In het interieur vallen de prachtige kansel (1672), het imposante raadsgestoelte en de fraaie gewelfschilderingen op. De 76 m hoge toren dateert uit 1718 en biedt plaats aan een origineel driegelui (bes0, d1, f1; 1714) van klokkengieter J. Crans. De kerk is eigendom van de Stichting Der Aa-kerk Groningen. Het orgel uit 1702 werd gebouwd door Arp Schnitger voor de Academiekerk en in 1815 in de Der Aa-kerk geplaatst. Het onderging belangrijke wijzigingen door Timpe (1830) en Van Oeckelen (1857). In 2011, na 14 jaar stilzwijgen, voltooide Orgelmakerij Gebr. Reil een conserverende restauratie van het orgel (3 manualen/pedaal/40 registers). Contactgegevens Peter Westerbrink (organist) t. 0598-450202 e. [email protected] i. www.blgroningen.nl www.peterwesterbrink.nl maandag 27 juni 2016, 20.00 uur Peter Westerbrink Orgelcultuur van de Hanze: Matthias Weckman (1616-1674) en tijdgenoten. maandag 4 juli 2016, 20.00 uur Pieter van Dijk zomeravondconcert door de stadsorganist van Alkmaar. maandag 11 juli 2016, 20.00 uur Jan Hage zomeravondconcert door de organist van de Dom in Utrecht. info: www.blgroningen.nl 16


maandag 18 juli 2016, 20.00 uur Jan Vermeire (B) de bekende Vlaamse organist is voor het eerst in Groningen te horen. maandag 25 juli 2016, 20.00 uur Toon Hagen speelt het beroemde Canto Ostinato van Simeon ten Holt. maandag 1 augustus 2016, 20.00 uur Peter Westerbrink Max Reger in de Der Aa-kerk: een verrassende combinatie. vrijdag 14 oktober 2016, 20.00 uur div.organisten, Orgelnacht Schnitgerfestvial 2016, Arjen Leistra, Adriaan Hoek, Henk de Vries, Bert van den Brink, Peter Westerbrink, Cor Ardesch zaterdag 15 oktober 2016, 20.00 uur Eduardo Belotti Wandelconcert, Schnitgerfestival Groningen, www.schnitgerfestival.nl zondag 16 oktober 2016, 10.00 uur Peter Westerbrink, Cantorij o.l.v. Jelte Hulzebos Stedelijke Cantatedienst, Schnitgerfestival Groningen, www.schnitgerfestival.nl zondag 18 december 2016, 15.00 uur Robert Koolstra Hohe Messe - J.S. Bach ikv dubbellustrum 10 jaar Luthers Bach Ensemble vrijdag 23 december 2016, 20.15 uur Euwe en Sybolt de Jong Ensemble dejongdejongplus, twee kamerkoren (leden van Nederlands kamerkoor en The Gents)

Groningen Lutherse kerk Haddingestraat 23 De Lutherse kerk van Groningen is in 1696 ingewijd. Het is de enige kerk in de stad Groningen die haar karakter van schuilkerk heeft behouden. Het kerkgebouw is een zaalkerk met aan drie zijden tribunes. Vier toscaanse kolommen dragen www.groningenorgelland.nl

17

het houten tongewelf. De preekstoel is ontworpen door de schrijnwerker en stadsbouwmeester Allert Meijer. Het snijwerk is van Jan de Rijk. Het oorspronkelijke Arp Schnitger-orgel (1699/1717) werd in 1896 vervangen door een instrument vervaardigd door de firma Van Oeckelen & Zonen. Dit orgel (2 manualen/pedaal/22 registers) vertegenwoordigt in dispositie en stijl op overtuigende wijze de laat 19de-eeuwse periode van de Groningse orgelbouw. Begin 2013 is de Stichting Reconstructie Schnitger-orgel Lutherse Kerk Groningen opgericht met als doel de herbouw van het verloren gegane Schnitger-orgel, op de oostgalerij. De oplevering is gepland voor 31 oktober 2017, precies 500 jaar nadat Martin Luther zijn 95 stellingen publiceerde. Stichting Vrienden Lutherse kerk Groningen Haddingestraat 23 9711 KB GRONINGEN e. [email protected] Tymen Jan Bronda (cantor-organist) t. 06 27035682 zondag 10 april 2016, 15.00 uur Tymen Jan Bronda 6 Brandenburgse Concerten van J.S. Bach door het Luthers Bach Ensemble, ook met kistorgel zaterdag 15 oktober 2016, 10.00 uur Kleintje Schnitger i.s.m. De Jonge Onderzoekers Schnitgerfestival Groningen, www.schnitgerfestival.nl

Groningen Martinikerk Martinikerkhof 3 Genoemd naar de patroonheilige Martinus van Tours werd al omstreeks 1000 de eerste tufstenen Martinikerk gebouwd; later enkele malen sterk uitgebreid, onder meer na de instorting van de toren in 1468, tot de huidige hoog-gotische 18


hallenkerk met het beroemde hoge, hemelsblauwe koor. In de toren bevindt zich een gelui van 13 klokken en een carillon van 52 klokken (Hemony/Eijsbouts, 1664/1984). Het aanzien van het orgel (3 manualen/pedaal/ 53registers) wordt in hoge mate bepaald door de verbouwing van Arp Schnitger in 1691/92 waarbij hij -in Noord-Duitse trant- grote pedaaltorens toevoegde aan het bestaande orgel. Dat orgel was het resultaat van een ombouw in 1542 in renaissancestijl van het gotische orgel uit 1482. Frans Caspar Schnitger en Albertus Anthoni Hinsz vervingen in de jaren 1728-30 het rugpositief. Na wijzigingen in de 19de-eeuw aan het registerbestand door Lohman en Van Oeckelen raakte het orgel in de eerste helft van de 20ste-eeuw ernstig in verval. Een restauratie in 1984 door Jürgen Ahrend (advies: Cor Edskes) bracht het instrument terug in haar oude luister. Het bevat thans een uniek bestand aan pijpwerk uit zes verschillende eeuwen. Het koororgel (manuaal/pedaal/12 registers; Le Picard, 1742) werd in 2001 gerestaureerd door de fa. Verschueren. Stichting Avondtmusyck Martinikerk Groningen secr. Tim Knigge Heresingel 13 9711 ER Groningen e. [email protected] i. www.avondmuziek.nl Stichting Martinikerk Groningen Martinikerkhof 3 9712 JG Groningen t. 050 3111277 e. [email protected] zaterdag 30 april 2016, 20.00 uur Erwin Wiersinga Orgelconcert: Bach Integrale. Thema ‘Ostinato’ met o.a. de Passacaglia in c. Entree € 10,www.groningenorgelland.nl

19

maandag 9 mei 2016, 10.00 uur Leo van Doeselaar Orgelworkshop voor gevorderde organisten. Max. 8 pers. Opgave/info: www.binnenstadskerken.nl/agenda vrijdag 27 mei 2016, 20.00 uur Leo van Doeselaar, Erwin Wiersinga en het Northern Consort Cd presentatie koororgel en ensemble met o.a. J.S.én C.P. Bach, Handel, Mozart woensdag 15 juni 2016, 20.00 uur Ton Koopman. BENEFIETSERIE SCHNITGER 2017, entree € 15,-. Opbrengst voor het nieuwe barokke orgel Luth. kerk vrijdag 17 juni 2016, 12.45 uur Matthew Schembri Lunchpauzeconcert, gratis toegang zaterdag 18 juni 2016, 20.15 uur Leo van Doeselaar en Robert van Reyne Een spetterend concert in het kader van Blazersfestival On Wings! Info: www.binnenstadskerken.nl woensdag 22 juni 2016, 20.00 uur Leonore Lub, Orgelconcert vrijdag 24 juni 2016, 12.45 uur Alvaro Carnicero, Lunchpauzeconcert, gratis toegang woensdag 29 juni 2016, 20.00 uur Jacco van Leeuwen, Orgelconcert vrijdag 1 juli 2016, 12.45 uur Harm Woltjer, Lunchpauzeconcert, gratis toegang zaterdag 2 juli 2016, 14.45 uur Erwin Wiersinga, Orgeldemonstratie (onder voorbehoud) woensdag 6 juli 2016, 20.00 uur Leo van Doeselaar, Orgelconcert vrijdag 8 juli 2016, 12.45 uur Bob van der Linde, Lunchpauzeconcert, gratis toegang zaterdag 9 juli 2016, 14.30 uur Henk de Vries, Orgeldemonstratie (onder voorbehoud) woensdag 13 juli 2016, 20.00 uur Erwin Wiersinga, Orgelconcert vrijdag 15 juli 2016, 12.45 uur Deelnemers zomeracademie PC Conservatorium Lunchpauzeconcert, gratis toegang zaterdag 16 juli 2016, 14.30 uur Leo van Doeselaar, Orgeldemonstratie (onder voorbehoud) woensdag 20 juli 2016, 20.00 uur Bart Jacobs, Orgelconcert vrijdag 22 juli 2016, 12.45 uur Diederik Blankesteijn, Lunchpauzeconcert, gratis toegang zaterdag 23 juli 2016, 14.30 uur Tymen Jan Bronda, Orgeldemonstratie (onder voorbehoud) 20


woensdag 27 juli 2016, 20.00 uur Aart Bergwerff, Orgelconcert vrijdag 29 juli 2016, 12.45 uur Erwin Wiersinga m.m.v. Joseph Lia, bariton (i.k.v. Peter de Grote Festival), gratis toegang zaterdag 30 juli 2016, 14.30 uur Jelte Hulzebos, Orgeldemonstratie (onder voorbehoud) woensdag 3 augustus 2016, 20.00 uur Pieter Jelle de Boer & Anne-Gaelle Chanon Orgelconcert i.k.v. Peter de Grote Festival vrijdag 5 augustus 2016, 12.45 uur Jos Maters, Lunchpauzeconcert, gratis toegang zaterdag 6 augustus 2016, 14.30 uur Vincent van Laar, Orgeldemonstratie (onder voorbehoud) woensdag 10 augustus 2016, 20.00 uur Euwe en Sybolt de Jong, Orgelconcert vrijdag 12 augustus 2016, 12.45 uur Misun Kim (Zuid-Korea), Lunchpauzeconcert, gratis toegang zaterdag 13 augustus 2016, 14.30 uur Eeuwe Zijlstra, Orgeldemonstratie (onder voorbehoud) woensdag 17 augustus 2016, 20.00 uur Matthias Neumann, Orgelconcert vrijdag 19 augustus 2016, 12.45 uur Ana Lucia Buzon Rios, Lunchpauzeconcert, gratis toegang zaterdag 20 augustus 2016, 14.30 uur Pieter Pilon, Orgeldemonstratie (onder voorbehoud) zaterdag 27 augustus 2016, 14.30 uur Sietze de Vries, Orgeldemonstratie (onder voorbehoud) zaterdag 24 september 2016, zie www.luthersbachensemble.nl Robert Koolstra Weltliche Kantaten J.S. Bach dubbellustrum projectkoor Luthers Bach Ensemble o.l.v. Tymen Jan Bronda zaterdag 1 oktober 2016, 10.00 uur Erwin Wiersinga, Orgelworkshop voor gevorderde organisten Max. 8 pers. Opgave/info www.binnenstadskerken.nl/agenda zaterdag 1 oktober 2016, 20.00 uur Leo van Doeselaar, Orgelconcert: Bach Integrale. Thema ‘Bach Dansant’. Entree € 10,donderdag 13 oktober 2016, 20.00 uur Wolfgang Zerer, Ensemble Alerĭon, Zwitserland werken, cantates Matthias Weckmann, Schnitgerfestival Groningen, www.schnitgerfestival.nl zaterdag 15 oktober 2016, 09.00 -13.00 uur Wolfgang Zerer, Eduardo Belotti. Masterclass, Schnitgerfestival Groningen, www.schnitgerfestival.nl www.groningenorgelland.nl

21

zaterdag 15 oktober 2016, 21.00 uur Eduardo Belotti, Wandelconcert, Schnitgerfestival Groningen, www.schnitgerfestival.nl zondag 16 oktober 2016, 15.00 uur Wolfgang Zerer, Vocaal Ensemble Stile Antico, Engeland Slotconcert i.s.m. De Oosterpoort & Stadsschouwburg Schnitgerfestival Groningen zaterdag 29 oktober 2016, 19.30 uur Robert Koolstra, Maria Vespers Monteverdi Luthers Bach Ensemble o.l.v. Jos van Veldhoven zondag 18 december 2016, 15.00 uur Leo van Doeselaar en Erwin Wiersinga, Kerstconcert Voor meer informatie zie: www.binnenstadskerken.nl/agenda

Groningen Pelstergasthuiskerk Pelsterstraat 39 De kapel van het Heiligen Geest Gasthuis (Pelstergasthuis) te Groningen dateert uit het midden van de 13de-eeuw. In het oostelijke deel is het fundament van de oorspronkelijke oostgevel bewaard. In de 15deeeuw en in 1773 werd de kerk vergroot. Het interieur werd in 1860 vernieuwd. De preekstoel dateert uit de eerste helft van de 17de-eeuw. De klok (c2) in de dakruiter is in 1459 door Gert Klinghe gegoten. Het orgel dateert oorspronkelijk van 1627. Arp Schnitger bouwde in 1693 een nieuw rugpositief, in 1712 gevolgd door een nieuw hoofdwerk. Albert Anthoni Hinsz verbouwde in 1773/1774 het instrument grondig en plaatste het op een galerij tegen de westelijke muur. In 1852/1853 werd het orgel vernieuwd door P. van Oeckelen (o.m. frontpijpen). In 1989-1991 voerde de Fa. Bakker & Timmenga te Leeuwarden een restauratie uit, waarbij de situatie van 1774 (2 manualenaangehangen pedaal/24 registers) als uitgangspunt heeft gediend. 22


Orgelcommissie Pelstergasthuiskerk E. van der Werff (beheerder) Pelsterstraat 43 9711 KJ Groningen t. 050 - 3120703 e. [email protected] zaterdag 9 juli 2016, 13.30 uur Henk de Vries toelichting om 13.20 uur zaterdag 23 juli 2016, 13.30 uur Pieter Pilon toelichting om 13.20 uur zaterdag 6 augustus 2016, 13.30 uur Jochem Schuurman toelichting om 13.20 uur zaterdag 20 augustus 2016, 13.30 uur Janny Knol - de Vries toelichting om 13.20 uur zaterdag 15 oktober 2016, 16.00 uur Wolfgang Zerer, Jan Glas, Groninger dichter werken van Froberger en eigen werk i.s.m. Huis van de Groninger Cultuur, Schnitgerfestival Groningen zondag 16 oktober 2016, 12.00 uur Bob van Asperen klavecimbel, orgel, werken van Froberger, Schnitgerfestival Groningen, www.schnitgerfestival.nl

Groningen Sint Jozefkathedraal Radesingel 4 De in neogotische stijl, door P.J.H. Cuypers ontworpen kerk verrees in de jaren 1886-1887. Het werd een driebeukige basiliek zonder transept. Het aanvankelijk sobere interieur kreeg in de loop van de tijd een rijkere aankleding met meubilering, (glas)schilderkunst en polychromering. De zeskantige, 76 m hoge toren heeft een spits van gietijzer en geeft plaats aan vier luidklokken (f1, gis1, ais1 en c2, 1948 Van Bergen, Heiligerlee). www.groningenorgelland.nl

23

In 1906 werd een nieuw orgel, gemaakt door Maarschalkerweerd uit Utrecht, in gebruik genomen. Het onderging in de loop van de 20ste-eeuw enige wijzigingen in dispositie en opstelling. Nadat het in de jaren 1990 vrijwel onbespeelbaar was geworden werd het bij de restauratie in 2005 door de firma Adema’s kerkorgelbouw in originele staat teruggebracht. De tractuur van het orgel (2 manualen/pedaal/25 registers) is rein pneumatisch. Contactpersoon: Sjoerd Ruisch t. 06-46062409 e. [email protected] zaterdag 2 juli 2016, 13.30 uur Wietse Meinardi Inloopconcert. Toegang vrij, deurcollecte bij de uitgang. zaterdag 16 juli 2016, 13.30 uur Johan Beeftink Inloopconcert. Toegang vrij, deurcollecte bij de uitgang. zaterdag 30 juli 2016, 13.30 uur Sjoerd Ruisch Inloopconcert. Toegang vrij, deurcollecte bij de uitgang. zaterdag 13 augustus 2016, 13.30 uur Jelle de Jong Inloopconcert. Toegang vrij, deurcollecte bij de uitgang. zaterdag 15 oktober 2016, 14.00 uur Leonore Lub, Vocaal Ensemble Dualis o.l.v. Geert-Jan van Beieren, werken van Max Reger, Schnitgerfestival Groningen, www.schnitgerfestival.nl

Huizinge Johannes de Doperkerk zondag 4 september 2016, 19.30 uur Peter Westerbrink Orgelconcert 24


Kantens Antonius- of Dorpskerk Kerkhofsweg 2 De Antoniuskerk te Kantens dateert uit de 12deeeuw. Rond 1400 werd de kerk vergroot en de toren verhoogd. Tegen de verzakkende toren werd een forse steunbeer met doorgang gebouwd. De familie Lewe van de Klinkenborg liet in 1664 een speciale ingang in de oostgevel van de kerk vervaardigen. Iets eerder, in 1660, werd een luidklok hergoten met hun naam erop en bij de grote klok uit 1437 gehangen. Het fraaie houtsnijwerk aan kansel (1741) en orgelgaanderij is gemaakt door Caspar Struiwich. In de koorruimte bevindt zich de adellijke grafkelder. Het orgel werd in 1660/68 in opdracht van de familie Lewe vervaardigd door Hendrick en Johannes Huys uit Groningen. Restauratie van het in verval geraakte hoofdwerk werd in 1986 door Jürgen Ahrend uitgevoerd en reconstructie van het rugwerk in 2008 door Hendrik Ahrend. Steeds was Cor Edskes hierbij de adviseur. Het orgel (2 manualen/aangehangen pedaal/15 registers) staat in middentoonstemming en heeft een verkort groot octaaf. Orgelcommissie Kantens Martin Sprenger t. 0595-557002 e. [email protected] zaterdag 14 mei 2016, 20.00 uur Harald Vogel, Orgelconcert zaterdag 9 juli 2016, 13.30 uur Leni Otte, Duo Concert en orgeldemonstratie samen met Uithuizen (aanvang 15.15 uur). Vrij entree. www.groningenorgelland.nl

25

Leens Petruskerk Zuster A. Westerhofstraat 8 Het kerkgebouw, opgemetseld in tufsteen, kwam ca. 1100 tot stand. Omstreeks 1200 was er een aanzienlijke uitbreiding –in baksteen– tot kruiskerk met ronde koorafsluiting. In het schip werden ca. 1650

grotere vensters gemaakt. In de dwarspanden staan herenbanken, behorende bij de borg Verhildersum. De huidige toren is uit 1863 en herbergt twee klokken (e1, N. Sickmans, 1632 en f2, Van Bergen,1863)

Het orgel (2 manualen/ pedaal/27 registers) werd in 1733 gemaakt door Albertus Anthoni Hinsz. Het houtsnijwerk werd verzorgd door C. Struiwigh en Th. van der Haven. In 1844 voltooide G.P. Dik een omvangrijke grootonderhoudsbeurt en in 1867 en latere jaren waren er diverse wijzigingen door de fa. Van Oeckelen. In 1922 verving J. Doornbos o.m. de vijf spaanbalgen door een magazijnbalg en vernieuwde het front. In 1968 restaureerde Gebr. van Vulpen het orgel, met behoud van het front uit 1922. Sinds oktober 2010 staat het orgel in de Neidhardt II-stemming. Stichting Hinszorgel Leens Postbus 13 9965 ZG LEENS t. 0595-571677, b.g.g. 0595-571869 e. [email protected] i. www.hinszorgelleens.nl zaterdag 14 mei 2016, 17.00 uur Slotconcert van Orgeldag Noord Nederland door Jochem Schuurman, organist te Drachten zaterdag 21 mei 2016, 20.00 uur Wilbert Berendsen, cantor-organist Martinikerk te Doesburg 26


zaterdag 28 mei 2016, 20.00 uur Pieter van Dijk, stadsorganist van Alkmaar zaterdag 4 juni 2016, 20.00 uur Hayo Boerema, organist Laurenskerk te Rotterdam zaterdag 11 juni 2016, 20.00 uur Duo Beek & Veen, Timo Beek, organist en Ester van der Veen, blokfluit zaterdag 18 juni 2016, 20.00 uur Sietze de Vries, artistiek leider Orgel Educatiecentrum Groningen, gevestigd te Leens zaterdag 25 juni 2016, 20.00 uur Erik-Jan van der Hel, organist Immanuelkerk te Ermelo zaterdag 2 juli 2016, 20.00 uur Léon Berben, organist en clavecinist te Keulen woensdag 6 juli 2016, 19.30 uur Orgeldemonstratie (gratis) zaterdag 9 juli 2016, 20.00 uur Erwin Wiersinga, organist Martinikerk te Groningen zaterdag 16 juli 2016, 20.00 uur Jan Harryvan, organist Dorpskerk te Haren woensdag 20 juli 2016, 19.30 uur Orgeldemonstratie (gratis) zaterdag 23 juli 2016, 20.00 uur Winfried Dahlke, artistiek leider van het Organeum te Weener zaterdag 30 juli 2016, 20.00 uur Andreas Fischer, cantor-organist St. Katharinenkirche te Hamburg woensdag 3 augustus 2016, 19.30 uur Orgeldemonstratie (gratis) zaterdag 6 augustus 2016, 20.00 uur Wolfgang Zerer, organist te Hamburg zaterdag 13 augustus 2016, 20.00 uur Jos van der Kooy, stadsorganist van Haarlem zaterdag 20 augustus 2016, 20.00 uur Gerrie Meijers, organist Remonstrantse Kerk te Haarlem zaterdag 27 augustus 2016, 20.00 uur Gerben Mourik, organist Grote- of St. Michaelskerk te Oudewater zaterdag 3 september 2016, 20.00 uur Manuel Tomadin, organist Lutherse Kerk te Triest (It.) (cd-presentatie opnamen in Leens) zaterdag 10 september 2016, 20.00 uur Tymen Jan Bronda, organist Lutherse Kerk te Groningen


27

Het instrument is in 1972 door de Fa. Flentrop gerestaureerd. In de jaren 90 van de 20ste-eeuw verrichtte orgelmakerij Van der Putten werkzaamheden. Momenteel wordt het Midwolder Hinsz-orgel als één van de meest belangrijke Nederlandse orgels uit de 18de-eeuw beschouwd.

Mensingeweer Michaëlkerk vrijdag 12 augustus 2016, 19.30 uur Demonstratie van het Schnitger-orgel (gratis)

Stichting Hintsorgel Midwolda Ludolf Heikens Tarweveld 2 9681 GH Midwolda t. 0597 551051 e. [email protected] i. www.hintsorgelmidwolda.nl

Middelstum Hippolytuskerk zondag 19 juni 2016, 19.30 uur Henk Veldman & Marjon Strijk Popsongs in een klassiek jasje

zaterdag 28 mei 2016, 20.00 uur Cantorij Wagenborgen o.l.v. Eddy Ufkes Koor en Orgelconcert o.a. Pinksteroratorium Marijke de Bruijne Organiste: Bertha van ‘t Hof zaterdag 2 juli 2016, 20.00 uur Stef Tuinstra, Orgelconcert zaterdag 6 augustus 2016, 20.00 uur Jelte Hulzebos, Orgelconcert zaterdag 3 september 2016, 20.00 uur Jaap Zwart, Orgelconcert zaterdag 15 oktober 2016, 19.00 uur!!! Cantorij en Orkest Essen-Rellinghausen Koor Orkest en Orgel Werken van Marcello, Bach, Schubert e.a.

Midwolda Dorpskerk Hoofdweg 168

foto: Marcel Lameijer

De in 1738 gebouwde kerk vervangt een zeer imposante romaanse kerk met vier torens. Als herinnering hieraan staan er nu vier pinakels op het brede zadeldak. Het gehele interieur van de kerk stamt uit de 18de-eeuw en vormt een stilistische eenheid. In de toren hangt een gelui van twee klokken (e1, A.H. van Bergen, 1807 en cis2, J. van Bergen, 1948).

28


Protestantse kerk Noordersingel 3

foto: Marcel Lameijer

Het orgel (2 manualen/ pedaal/ 33 registers) is het grootste historische dorpsorgel van Noord-Nederland. Het is in 1772 gebouwd door Albertus Anthoni Hinsz. De bekende organoloog Joachim Hess vermeldde kort na de bouw: “De fraaiste Orgelen dan in deeze Groninger Dorps-Kerken, vind men in de eerste plaats te Midwolda”.

Noordbroek

De kruiskerk kwam als één geheel tot stand in de 14de-eeuw en is een mooi voorbeeld van de late romano-gotiek. Beroemd zijn de middeleeuwse gewelfschilderingen die in de 20ste-eeuw onder de witkalk vandaan kwamen. De preekstoel met dooptuin dateren uit 1757. In de lage, vrijstaande toren bevindt zich een luidklok (dis1, Gebr. van Bergen, 1950). www.groningenorgelland.nl

29

Het orgel (2 manualen/pedaal/24 registers) werd in 1696 gebouwd door Arp Schnitger. Het werd in 1768 uitgebreid door Hinsz en in 1809 door Freytag. Veranderingen, in 1855 aangebracht door P. van Oeckelen, werden in 1958 ongedaan gemaakt door S. Graafhuis en C.H. Edskes. In 2001 vond balgrestauratie plaats en in 2015 restauratie van de windladen. Orgelcommissie Noordbroek Peter Westerbrink t. 0598- 450202 e. [email protected] i. www.schnitgerorgel.nl www.peterwesterbrink.nl zaterdag 23 april 2016, 20.00 uur Peter Westerbrink Orgelcultuur van de Hanze: Matthias Weckman (ca.1616-1674) zaterdag 21 mei 2016, 20.00 uur Willeke Smits, concert op het Arp Schnitgerorgel donderdag 2 juni 2016, 20.00 uur Leonore Lub, Henk de Vries, Peter Westerbrink Orgelmuziek uit de Hanzecultuur Openingsconcert Orgelfestival Schnitger/Freytag 2016 vrijdag 3 juni 2016, 19.00 uur Orgelconcours Int. Orgelfestival: zie www.orgelcultuur-noordnederland.nl zaterdag 23 juli 2016, 20.00 uur Manuel Tomadin (Italië) zomeravondconcert op het Arp Schnitgerorgel zaterdag 27 augustus 2016, 20.00 uur Hugo Bakker zomeravondconcert op het Arp Schnitgerorgel zaterdag 24 september 2016, 20.00 uur Peter Westerbrink J.S.Bach Clavierübung III (de ‘orgelmis’) zaterdag 26 november 2016, 20.00 uur Leonore Lub Adventsconcert zondag 1 januari 2017, 15.30 uur Peter Westerbrink Nieuwjaarsconcert (Bach) 30


Noordwolde Dorpskerk Noordwolderweg 29 Kerk en toren stammen uit de eerste helft van de 13de-eeuw, gebouwd met kloostermoppen uit plaatselijk gewonnen klei. Het gebouw is in de loop der eeuwen verscheidene keren veranderd. Rond 1640 werden kerk en toren verbonden, het stenen gewelf verving men door een houten tongewelf, de toren werd verhoogd en kreeg een “siepel” spits. De kerk heeft een rijk interieur: orgel, preekstoel, dooptuin, koorhekken en herenbank. In de oostgevel bevinden zich gebrandschilderde ramen met wapens van verschillende adellijke families. In ± 1658 werd het orgel, met gebruikmaking van ouder materiaal, gemaakt door H. Huisz. Na vele wijzigingen (1695 A. Schnitger, 1802 H.H. Freytag, 1833 N.A. Lohman, 1907 M. Eertman) bereikte het instrument de 20ste-eeuw met een groot deel van het oude pijpwerk, de orgelkassen en de –inmiddels rechtgetrokken- balustrade. In 2004/06 voerde Mense Ruiter Orgelmakers een conserverende restauratie van het orgel (2 manualen/pedaal/20 registers) uit waarbij alleen de wijziging uit 1907 ongedaan werd gemaakt. Paul en An Moerman Stichting P. Kruize t. 050-3013634 J. Veldkamp t. 050-8513449 zaterdag 18 juni 2016, 10.00 uur -16.00 uur Leerlingen van Wietse Meinardi Leerlingendag www.groningenorgelland.nl

31

zaterdag 9 juli 2016, 20.00 uur Leonore Lub en Margreet Prinsen Uitvoering van ‘Die Kunst der Fuge’ van J.S.Bach op orgel en klavecimbel. zaterdag 1 oktober 2016, 20.00 uur Euwe en Sybolt de Jong, quatre-mains orgelconcert

Onstwedde Nicolaaskerk Kerklaan 9 De gotische kerk werd omstreeks 1500 tegen de al anderhalve eeuw oudere toren gebouwd. Het doopvont van Bentheimer zandsteen, vermoedelijk uit 1524, moest na de kerkhervorming wijken maar maakt sinds 1991 weer deel uit van het vrij sobere interieur. In de toren – een zogeheten juffertoren met gemetselde, ietwat getordeerde spits – bevindt zich een luidklok (e1, J. van Bergen, 1947). Het orgel (2 manualen/ aangehangen pedaal/18 registers) werd in 1984 gebouwd door S.F. Blank in 18de-eeuwse stijl. Het is gestemd volgens Neidhardt I. De orgelkassen zijn van blank Frans eiken. Orgelcommissie Hervormde Gemeente Onstwedde Anja Wesseling t. 0599-795222 e. [email protected] Facebook: orgelcommissieonstwedde vrijdag 27 mei 2016, 19.00 uur Hank Matray en André Bovenschen, Orgelconcert 32


Pieterburen Petruskerk Hoofdstraat 74 De kerk kwam omstreeks 1450 tot stand; de noordelijke uitbouw omstreeks 1600. Toen na 1700 de familie Alberda eigenaar werd van de borg Dijksterhuis verkreeg de kerk enkele fraaie interieurstukken. Daaronder bevindt zich een herenbank, ontworpen door Allert Meijer met houtsnijwerk door Jan de Rijk. Sinds 1981 is de kerk eigendom van de Stichting Oude Groninger Kerken. In de toren uit 1805, in bezit van de gemeente De Marne, hangt een klok uit 1553 (cis1, A. van Utrecht). Het orgel (2 manualen/ aangehangen pedaal/14 registers) werd in 1901 door de firma Friedrich Leichel uit Lochem gemaakt ter vervanging van een Schnitger-orgel uit 1698. Het heeft pneumatische tractuur. Het instrument werd enkele malen gerestaureerd: in 1946 door Mense Ruiter en in twee fasen (1996 en 1999) door Mense Ruiter Orgelmakers bv. Plaatselijke Commissie Pieterburen Poul de Haan (voorzitter) Frederiksoordweg 21 9968 AK Pieterburen t. 0595 528567 e. [email protected] Elke zondag vanaf begin mei tot begin november wordt het orgel van 15.00 – 16.00 uur bespeeld door een organist, die als vrijwilliger verbonden is aan de kerk. In juni wordt door een aantal van hen een inloopconcert gegeven, eveneens van 15.00 – 16.00 uur. zondag 5 juni 2016, 15.00 uur Jeljer Vlieg, inloopconcert www.groningenorgelland.nl

33

zondag 12 juni 2016, 15.00 uur Dirk Molenaar, inloopconcert zondag 26 juni 2016, 15.00 uur Hans Fidom, inloopconcert

vrijdag 29 juli 2016, 20.00 uur Gerrie Meijers Orgelconcert, entree vrij, collecte na afloop vrijdag 12 augustus 2016, 20.00 uur Matthias Havinga Orgelconcert, entree vrij, collecte na afloop

Roden Catharinakerk Brink 8

Rolde Jacobuskerk Kerkbrink 5

In een oorkonde wordt de kerk al in 1139 genoemd. Het oudste deel is het middenschip. Het koor dateert uit de 14deeeuw. Het gemetselde tongewelf uit ca. 1660 is uniek in Nederland. Uit die tijd dateren ook de zijbeuken. Bijzonder is de doopvont van Bentheimer zandsteen uit ca. 1250. Ook de piscina en de sacramentsnis in het koor zijn nog van vóór de reformatie. De kansel dateert uit 1717. In de toren, die rond 1500 is gebouwd, hangt een 955 kg zware luidklok (J. Borghhardt, 1746).

De huidige, gotische kerk werd rond 1400 gebouwd en verving een romaanse voorganger. Wijzigingen uit de 19deeeuw werden bij de restauratie van 1960/64 ongedaan gemaakt. Tussen 1964 en 1968 werden de acht gebrandschilderde ramen van de Limburgse glazenier Joep Nicolas aangebracht. In de toren, baken en richtpunt voor de landverkaveling, hangt een klok die in 1619 werd gegoten door Henricus Wegewaert.

Het pronkstuk van de kerk is het orgel, in 1780 gebouwd door Albertus Anthoni Hinsz. Aanmerkelijke wijzigingen uit de 20ste-eeuw aan de dispositie en de windvoorziening van het instrument (2 manualen/aangehangen pedaal/17 registers) werden tijdens de restauratie in 2006 door de firma Bakker & Timmenga hersteld.

Rond 1800 is het orgel gebouwd in een traditionele Westfaalse stijl en in 1847 in Rolde geplaatst door P. van Oeckelen. In de loop van de jaren is het orgel diverse malen gewijzigd. Begin 2013 is de laatste grote restauratie afgerond en heeft het orgel (2 manualen/pedaal/23 registers) grotendeels zijn oorspronkelijke karakter teruggekregen.

Stichting tot Behoud van het Hinsz-orgel te Roden e. [email protected] i. www.hinszorgel-roden.nl Erwin Wiersinga (organist): [email protected] vrijdag 1 juli 2016, 20.00 uur Hayo Boerema Orgelconcert, entree vrij, collecte na afloop vrijdag 15 juli 2016, 20.00 uur Erwin Wiersinga Orgelconcert, entree vrij, collecte na afloop 34


Stichting Rolder Concerten (SRC) mw. A. Agricola Esweg 1 9454 PJ Ekehaar t. 0592 389380 e. [email protected] i. www.rolderconcerten.nl Zondag 22 mei 2016, 20.00 uur Sander van Marion Jubileum concert 60 jaar organist www.groningenorgelland.nl

35

Zaterdag 25 juni 2016, 20.00 uur Minne Veldman, Orgelconcert Zondag 28 augustus 2016, 20.00 uur Harm Timmer en Jacques Bolhuis Meezingconcert: liederen uit Ned. Volkslied en Kun je nog zingen, zing dan mee

Uithuizen Jacobikerk Hoofdstraat Oost De 13de-eeuwse, oorspronkelijk aan Dionysius gewijde, romaanse kerk kreeg later een gotisch uiterlijk door de grote ingebroken ramen. Het houtsnijwerk van preekstoel, herengestoelte en orgel is ontworpen door Allert Meijer en werd uitgevoerd door Jan de Rijk. De toren (33,5 m incl. meermin) bevat nog tufsteen. De huidige luidklokken zijn gegoten door Van Bergen, Midwolda in 1947 (cis1, 1955 kg) en 1948 (cis2, 255 kg). Het orgel (2 manualen/pedaal/28 registers) werd in 1700 geheel nieuw gemaakt door Arp Schnitger. Het originele bestek is bewaard. In 1785 bracht A.A. Hinsz nieuwe klavieren aan. Van Oeckelen wijzigde in 1856 orgelkast, windladen en een aantal stemmen. Vanaf 1985-1987 en 2000-2001 vond restauratie plaats door Bernhard Edskes naar de situatie van 1785. 21 van de 28 registers zijn nog origineel. Het is één van de best bewaarde Schnitgerorgels. Stichting Arp Schnitger Uithuizen Taekemalaan 3 9981 PB Uithuizen t. 0595-433933 e. [email protected] i. www.arpschnitgerorgeluithuizen.nl

36


zaterdag 2 juli 2016, 17.00 uur Sietze de Vries, Oscar Verhaar (countertenor), Eran Wajsenblum (blokfluit). Kerk en Borg concert en buffet. Zie voor programma en reservering www.arpschnitgerorgeluithuizen.nl zaterdag 9 juli 2016, 15.15 uur Jan Smid. Duo Concert en orgeldemonstratie samen met Kantens. Vrij entree. zaterdag 16 juli 2016, 15.15 uur Ab Gramsbergen. Duo Concert en orgeldemonstratie samen met Zandeweer. Vrij entree. zaterdag 23 juli 2016, 15.15 uur Jan Smid. Duo Concert en orgeldemonstratie samen met Uithuizermeeden. Vrij entree. zaterdag 30 juli 2016, 15.15 uur Ab Gramsbergen. Duo Concert en orgeldemonstratie samen met Usquert. Vrij entree.

Uithuizermeeden Mariakerk Torenstraat 26 De Mariakerk in Uithuizermeeden dateert uit de tweede helft van de 13de-eeuw. In later tijd is de kerk enige keren uitgebreid. De bepleistering is uit de 19de-eeuwse. De herenbanken, het doophek en de preekstoel in de kerk, werden ontworpen door de Groningse bouwmeester Allert Meijer; het fraaie houtsnijwerk werd uitgevoerd door Jan de Rijk. De toren (48 m) met hoge open lantaren werd naar 18de-eeuwse vorm herbouwd in 1897. De luidklok (cis1, Petit & Fritsen) werd in 1897 gegoten en weegt ruim 2 ton. Het orgel (2 manualen/pedaal/28 registers) werd in 1781/85 geheel nieuw gemaakt door Albertus Antoni Hinsz. Wijzigingen uit de 19de- en begin 20ste-eeuw werden tijdens een restauratie in 1966/70 (Gebr. Van Vulpen) goeddeels hersteld. Verdere www.groningenorgelland.nl

37

verfijning vond plaats tijdens een recente aanvullende restauratie (2014/15) door Orgelmakerij Reil B.V. Stichting Avondmuziek Uithuizermeeden Koos Dijkhuizen Burg Janssenstraat 14 9902 NX Appingedam t. 0596 623453 maandag 28 maart 2016, 20.00 uur Sietze de Vries, Orgelconcert donderdag 5 mei 2016, 20.00 uur Stef Tuinstra, Orgelconcert zaterdag 23 juli 2016, 13.30 uur Ties Molenhuis, Duo Concert en orgeldemonstratie samen met Uithuizen (aanvang 15.15 uur). Vrij entree. zondag 28 augustus 2016, 16.00 uur Peter Westerbrink, Concert (tweede deel) i.s.m. Zandeweer 14.00 uur (eerste deel) entree per concert € 5,zaterdag 8 oktober 2016, 20.00 uur Jaap Zwart, Orgelconcert

Usquert Petrus en Pauluskerk Kerkstraat 9

tamelijk ongeschonden bewaard en behield daardoor zijn ‘vrolijke’ klankkarakter. Na 1990 raakte het onbespeelbaar. De Fa. Mense Ruiter herstelde in 2007 de oorspronkelijke vormgeving. De windvoorziening kan nog getreden worden. Orgelcommissie Usquert Joh. Wiersma Wadwerderweg 11 9988 ST Usquert t. 0595-426248 [email protected] vrijdag 27 mei 2016, 20.00 uur Kees van Eersel, Orgelconcert zaterdag 30 juli 2016, 13.30 uur Roelof Kuik, Duo Concert en orgeldemonstratie samen met Uithuizen (aanvang 15.15 uur). Vrij entree.

Veenhuizen Koepelkerk Hoofdweg 112 De waterstaatskerk werd in 1825/1826 gebouwd naar voorbeeld van de Koepelkerk in Smilde en was bestemd voor de hervormde bewoners van de kolonie van de Maatschappij van Weldadigheid in Veenhuizen.

De middeleeuwse Petrus en Pauluskerk heeft dankzij de restauratie van 1863 een neo-gotisch uiterlijk. De toren, in dezelfde stijl, dateert uit 1869 en herbergt twee klokken (dis1/ Harmannus/1405 en a1/anoniem/ 1690) . Binnen zijn de oude gewelven vervangen door houten, gestucte tongewelven. Op de oostwand zijn restanten van muurschilderingen uit de late middeleeuwen zichtbaar. Maria en Petrus zijn te herkennen in een fragment uit het Laatste Oordeel. Een modern kunstwerk aan de noordkant van de kerk vertelt het verhaal van missionaris Liudger en de blinde bard die hij bekeerde tot het christendom.

De achtkantige koepel kreeg haar klok pas in 1946. In 1960/1961 en in 2004 werd de kerk -eigendom van de Rijksgebouwendienst- gerestaureerd.

Het orgel werd in 1852 geleverd door Petrus van Oeckelen. Het instrument (2 manualen/aangehangen pedaal/16 registers) bleef

Het orgel werd in 1821 werd als eenklaviers instrument gemaakt

38



39

Van 13 t/m 16 oktober staan de drie beroemde Schnitgerorgels in de stad Groningen in het middelpunt van de belangstelling. Als enige stad ter wereld bezit Groningen drie van deze prachtige instrumenten, gebouwd door één van de beste orgelbouwers aller tijden, Arp Schnitger. Bezoekers kunnen genieten van de bijzondere klanken van deze magnifieke instrumenten. Daarnaast worden combinaties aangegaan met barokensemble, koor, poëzie en jazz. De overeenkomsten tussen deze twee werelden worden zo een verrassende luister-ervaring voor elke muziekliefhebber. Drie organist-componisten staan dit jaar centraal. Matthias Weckmann, geboren 1616, Johann Jacob Froberger, gedoopt 1616, en Max Reger, gestorven 1916, hebben alle drie een klein maar boeiend oeuvre achter gelaten. Een bloemlezing zal te horen zijn tijdens het festival, waarbij we uitstapjes maken naar het romantische orgel in de Jozefkathedraal en naar klavecimbelmuziek. Wereldberoemde musici uit binnen- en buitenland komen voor het Schnitgerfestival naar Groningen, waaronder het Zwitsers vocaal ensemble Alerĭon, meester klavecinist Bob van Asperen, jazz speler Bert van den Brink, orgel professor Wolfgang Zerer en de rijzende ster in Engelse koormuziek, vocaal ensemble Stile Antico. Groningen is rijk vertegenwoordigd met concerten door Vocaal ensemble Dualis, organisten Peter Westerbrink, Leonore Lub en het Cantate Consort van Jelte Hulzebos. Daarnaast ook door dichter Jan Glas. Behalve concerten worden er ook diverse andere activiteiten georganiseerd, zoals een Masterclass, een ontdekkingstocht voor kinderen naar de techniek van een orgel, lezingen en een stadswandeling. Het Schnitgerfestival werkt samen met diverse cultuur- en educatieve organisaties zoals het Prins Claus Conservatorium, De Jonge Onderzoekers, Huis van de Groninger Cultuur, en De Oosterpoort & Stadsschouwburg.

Zie voor het totale programma en alle informatie:

www.schnitgerfestival.nl

Donderdag 13 oktober

20.00 Martinikerk. Groningen Ensemble Alerĭon , Zwitserland Wolfgang Zerer orgel, cantates & motetten van Matthias Weckmann

Vrijdag 14 oktober

20.00 Der Aa-kerk, Groningen. Orgelnacht. Arjen Leistra (Franse Romantiek) Adriaan Hoek (Bach), Henk de Vries (modern) Bert van den Brink (jazz-improvisatie) Peter Westerbrink (muziek van voor J.S. Bach) Cor Ardesch (Duitse Romantiek)

Zaterdag 15 oktober

9.00 – 13.00 Martinikerk, Groningen Masterclass door Eduardo Belotti en Wolfgang Zerer 10.00 Lutherse Kerk, Groningen Kleintje Schnitger i.s.m. De Jonge Onderzoekers 14.00 Jozefkathedraal, Groningen Vocaal Ensemble Dualis olv. Geert-Jan van Beieren, Leonore Lub, orgel werken van en rondom Max Reger 16.00 Pelstergasthuiskerk, Groningen Wolfgang Zerer, orgel Jan Glas, Groninger dichter met werken van Froberger en voordracht uit eigen werk concert i.s.m. Huis van de Groninger Cultuur 20.00 Der Aa-kerk / Martinikerk Wandelconcert. Eduardo Belotti, orgel Zondag 16 oktober 10.00 Der Aa-Kerk, Groningen Stedelijke Cantatedienst Cantate Consort olv. Jelte Hulzebos, Peter Westerbrink, orgel 12.00 Pelstergasthuiskerk Bob van Asperen, klavecimbel en orgel, werken van Froberger 15.00. Martinikerk, Groningen Slotconcert i.s.m. De Oosterpoort & Stadsschouwburg Vocaal Ensemble Stile Antico, Engeland, Wolfgang Zerer, orgel

[email protected]

41

Schnitgerfestival Groningen

door J.A. Hillebrand voor de Hervormde kerk van Akkrum. In 1856 werd het overgeplaatst naar de Koepelkerk. Het orgel (2 manualen/ pedaal/15 registers) werd in 2005 gerestaureerd en uitgebreid door Bernhardt Edskes. Het pedaal kreeg een eigen register en het tot dan toe loze rugpositief werd bezet met vijf registers. Curieus is dat de frontpijpen van het rugpositief al waren geïntoneerd en gestemd. Contactpersoon: Sietze de Vries e. [email protected] maandag 11 juli 2016, 20.00 uur Gerben Budding, Orgelconcert maandag 25 juli 2016, 20.00 uur Sietze de Vries, Orgelconcert maandag 8 augustus 2016, 20.00 uur Vincent van Laar, Orgelconcert maandag 22 augustus 2016, 20.00 uur Peter van der Zwaag & Eran Wajsenblum, Orgel + blokfluit

Wildervank Grote kerk Raadhuisstraat 8 De Grote Kerk in Wildervank is gebouwd in 1911 naar een ontwerp van architect Tjeerd Kuipers. De grondvorm is een Grieks kruis. Kenmerkend zijn de vele stijlen: Neo-Romaans, Byzantijns, Jugendstil en Berlage-invloeden, typerend voor de protestantse kerkbouw van begin vorige eeuw. Een imposant gebouw met allure, een schoon geheel vormend. De toren is 44 meter hoog, uitkomend in een bekroond koepeltje (uitkijkpunt). Het orgel (2 manualen/pedaal/28 registers) is een Duits-romantisch instrument, gebouwd door de orgelbouwfirma E.F. Walcker uit Ludwigsburg in Duitsland in 1913. In 2001 is het instrument 42


door de firma S. de Wit volledig gerestaureerd en in 2013 zijn nog twee registers toegevoegd. Naast de romantische klank van het orgel valt het bewerkte front met Jugendstil kenmerken op. Monument- en Concertcommissie Grote Kerk Wildervank B.A. Leffers Bareveldkade 5 9648 GW Wildervank t. 0598-615268 e. [email protected] i. www.walckerwildervank.nl zaterdag 2 april 2016, 20.00 uur Jochem Schuurman, Orgelconcert zondag 24 april 2016, 19.00 uur Dirk Swama m.m. v. koor Zang- en Muziek op Zondag. Toegang gratis/ Uitgangscollecte. zaterdag 7 mei 2016, 16.00-18.30 uur, Donateursmiddag SGO (zie elders in deze agenda) zaterdag 7 mei 2016, 20.00 uur (Toelichting op het programma om 19.00 uur) Start Max Regerjaar (SGO-project). Lezing door Jos van der Kooy, waarna orgelconcert. zaterdag 25 juni 2016, 20.00 uur Conservatoriumstudenten orgelconcert. Max Regerjaar (SGO project). Vooraf 14.00-17.00 uur Openbare orgellessen conservatoriumstudenten. zaterdag 10 september 2016, 20.00 uur Wietse Meinardi, Jan Boschconcert zondag 18 december 2016, 19.00 uur Dirk Swama (organist) Kerstzang met trompet en solist. Gratis toegang / Uitgangscollecte.

‘t Zandt Mariakerk zondag 19 juni 2016, 16.00 uur Jochem Schuurman Orgelconcert in het kader van de Maarlander Kerkconcerten. Voor info zie www.jacobuskerkzeerijp.nl www.groningenorgelland.nl

43

Zandeweer

Zeerijp

Protestantse kerk Hoofdstraat 7

Jacobuskerk Borgweg 6

De kerk dateert uit de 13de-eeuw en werd in de 16de-eeuw naar het westen verlengd. In het gaaf bewaarde harmonieuze en deftige interieur is fraai 17de- en 18deeeuws snijwerk aanwezig. Een zerk in de kerkvloer, waarop 24 ruiten met familiewapens, markeert de toegang naar een grafkelder. In de toren (15de-eeuw) hangen twee klokken (fis1 en gis1, Kokenbacker, 1467). Ze vormen het oudste tweegelui in de provincie.

De in romano-gotische stijl gebouwde bakstenen kruiskerk is gebouwd in de 14de-eeuw. Tijdens de restauratie in de jaren 1962-1966 werd het gebouw geheel in zijn middeleeuwse glorie hersteld. In het interieur valt de steenrode kleur op van de muren met een wit voegpatroon. De preekstoel werd in 1646 gemaakt door Johan Elderkamp. In het koor hangen 11 rouwborden van adellijke borgbewoners. In de vrijstaande toren hangen twee luidklokken (1502, G. van Wou; 1955, Jac. van Bergen) en in de spits een klein klokje (1973, W.J. Koek).

Het orgel (2 manualen/aangehangen pedaal/16 registers) werd in 1731 gebouwd door Albertus Anthoni Hinsz en was zijn eerste zelfstandige werkstuk. Caspar Struiwig verzorgde het verfijnde snijwerk. 20ste-eeuwse wijzigingen door J. en K. Doornbos werden tijdens de restauratie in 20062008 door Reil Orgelmakers B.V. ongedaan gemaakt. De toestand van 1731 werd gereconstrueerd. Orgelcommissie Zandeweer Peter Westerbrink t. 0598-450202 e. [email protected] i. www.peterwesterbrink.nl zondag 29 mei 2016, 15.30 uur Vincent van Laar, Orgelconcert zondag 26 juni 2016, 15.30 uur Peter van der Zwaag, Orgelconcert zaterdag 16 juli 2016, 13.30 uur Dirk Molenaar, Duo Concert en orgeldemonstratie samen met Uithuizen (aanvang 15.15 uur). Vrij entree. zondag 28 augustus 2016, 14.00 uur Peter Westerbrink, Orgelconcert. Vervolg om 16.00 uur in Uithuizermeeden. 44


Het orgel van 1645-51 geheel nieuw gebouwd door Theodorus Faber uit Groningen met houtsnijwerk van Johan Ellerkamp. Na vele kleine wijzigingen in de 17de- tot 19de-eeuw volgde een drastische verbouwing in 1933. In 1978-79 kon het orgel (2 manualen/pedaal/19registers) grotendeels worden gereconstrueerd naar de oude toestand (in middentoonstemming) door Bernhardt Edskes en Sebastiaan Blank. De dispostie is hersteld naar de toestand van 1653/1788. Stichting Kerkconcerten Jacobuskerk Zeerijp T.G. Trox Kwekersweg 15 9914 PK Zeerijp t. 0596 622955 i. www.jacobuskerkzeerijp.nl zondag 22 mei 2016, 16.00 uur Erwin Wiersinga Orgelconcert in de serie Maarlander Kerkconcerten. Voor nadere info zie www.jacobuskerkzeerijp.nl www.groningenorgelland.nl

45

zondag 17 juli 2016, 16.00 uur Henk de Vries Orgelconcert in de serie Maarlander Kerkconcerten. Zie voor meer info: www.jacobuskerkzeerijp.nl zondag 21 augustus 2016, 16.00 uur Stef Tuinstra Orgelconcert in het kader van de Maarlander Kerkconcerten. Zie voor info: www.jacobuskerkzeerijp.nl

Zuidbroek Petruskerk Kerkstraat 95 De kerk is een uniek en vroeg voorbeeld van de romanogotische bouwstijl in Groningen en is rond het jaar 1280 in gebruik genomen. Opvallend in het interieur zijn de achtribbige koepelgewelven in het schip en het koor van de kerk. Het fraaie, houten meubilair (preekstoel, doophek en koorafsluiting) is in de 17de- en 18de-eeuw vervaardigd. De lage, vrijstaande klokkentoren met zadeldak is in dezelfde periode als de kerk gebouwd en bevat twee luidklokken (dis1, H. Kellerman, 1603 en a1, Van Bergen, Midwolda, 1950). Het orgel werd gebouwd in 1793/95 door F.C. Schnitger & H.H. Freytag. Zij kozen voor de actualiteit van een classicistisch ontwerp in Louis XVI-stijl. Het instrument (2 manualen/pedaal/ 28 registers) kan gezien worden als de laatste grote vertegenwoordiger van de roemruchte traditie van de Groningse orgelbouw van de 18de-eeuw. Het orgel is tussen 2006-2007 gerestaureerd door Bakker & Timmenga BV. 46


Contactadres Henk de Vries (cantor-organist) Heiligelaan 59 9636 CL Zuidbroek t. 06 18375469 e. [email protected] i. www.henkdevries.info zaterdag 4 juni 2016, 20.00 uur Thiemo Janssen & The Gents - ‘Music from Heaven’ Orgelfestival Schnitger/Freytag 2016 www.orgelcultuur-noordnederland.nl zondag 5 juni 2016, 15.00 uur Orgelconcours, Int. Orgelfestival: zie www.orgelcultuur-noordnederland.nl donderdag 28 juli 2016, 22.00 uur Henk de Vries Bach bij Kaarslicht. Tevens is er deze dag een Bach-hap te verkrijgen bij Van Der Valk Zuidbroek! zaterdag 6 augustus 2016, 20.00 uur Kees van Eersel Zuidbroekster Orgelzomer zaterdag 3 september 2016, 20.00 uur Cor Ardesch Stadsorganist Dordrecht. Slotconcert Zuidbroekster Orgelzomer

Zuidhorn Dorpskerk Kerkstraat 18 De kerk dateert uit de 12deeeuw, getuige de aanzienlijke hoeveelheden tufsteen die in de muren nog zichtbaar zijn. De kerk is diverse malen verbouwd. Het interieur dateert grotendeels uit de 17de- en 18de-eeuw. De preekstoel is gemaakt in ca. 1650. Verscheidene herenbanken tonen de invloed van de familie Clant, bewoners van de voormalige borg Hanckema. De torenklok (Van Bergen-Heiligerlee, 1948) vervangt de door de Duitse bezetter weggehaalde klok uit 1616. Het orgel (manuaal/aangehangen pedaal/13 registers) is gewww.groningenorgelland.nl

47

bouwd in 1793 door de compagnons Heinrich Hermann Freytag en Frans Caspar Snitger. Tijdens de restauratie/reconstructie in 2012 door Mense Ruiter Orgelmakers, in nauwe samenwerking met Van der Putten Orgelbouw, werden 19de-eeuwse wijzigingen en een 20ste-eeuwse verbouwing hersteld, mede aan de hand van Freytagvoorbeelden. Orgelcommissie Kees Kugel Verlengde Oosterweg 45 9804 RD Noordhorn t. 0594 505683 e. [email protected] zondag 17 juli 2016, 15.30 uur Berto Steendam, orgelbespeling zondag 24 juli 2016, 15.30 uur Hans Beek, orgelbespeling zondag 7 augustus 2016, 15.30 uur Jan de Vries, orgelbespeling zondag 14 augustus 2016, 15.30 uur Kees Kugel, orgelbespeling

Zuidlaren Ontmoetingskerk Lentis, E6 De kerk, vroeger ‘Stichtingskerk’ geheten staat op het vrij toegankelijke terrein van de psychiatrische inrichting Lentis (vroeger Dennenoord). Het gebouw dateert uit 1895. In 1927 bouwde J.J. de Koff het orgel met pneumatische kegelladen. Het instrument (2 manualen/pedaal/32 registers) werd gerestaureerd en geëlektrificeerd in 1975 door Fonteyn-orgelbouw en uitgebreid door Pels en Van Leeuwen. 48


Stichting Orgel Ontmoetingskerk Zuidlaren Geuko J. Tiggelaar Vennebroek 4 9472 RD Zuidlaren t. 050-4091976 e. [email protected] zaterdag 4 juni 2016, 20.00 uur Wim Opgelder Orgelconcert, toegang gratis, uitgangscollecte zaterdag 27 augustus 2016, 20.00 uur Lucas Jan Schoonbeek Orgelconcert, toegang gratis, uitgangscollecte

Zuurdijk Vm. Hervormde kerk Hoofdweg 43 De kerk is vermoedelijk uit de eerste helft van de 13de-eeuw. Bij de restauratie in 2001 zijn veel bouwsporen zichtbaar gebleven. Het 19de-eeuwse interieur is opmerkelijk sober. Zuurdijk was toen het rijkste dorp van Nederland. Er ligt een mooie zerkenvloer van telgen van bekende Zuurdijkster boerengeslachten. Op het kerkhof zijn veel rijke graven van Zuurdiekster boeren. In de toren uit 1789 hangt een klok uit 1482, (gis1, Herman) met randversieringen van Jezus, Maria en de apostelen en een afbeelding van St. Kunibert. Het orgel (manuaal/pedaal/9 registers) dateert uit 1923 en is gebouwd door de Gebr. Rohlfing uit Osnabrück. Het is in Groningen een zeldzaam voorbeeld van een romantisch dorpsorgel. Het is nog geheel origineel en verkeert na een restauratie in 2010 in uitstekende staat. Plaatselijke commissie SOGK Zuurdijk Annette Broekhuizen t. 0595 571913 e. [email protected]


49

www.edr.eu

50



51

Dit jaar 2016 herdenken we dat de Duitse componist Max Reger 100 jaar geleden is overleden. Bach ist Anfang und Ende aller Musik is een beroemde uitspraak van hem. Bach inspireerde hem dan ook in hoge mate evenals Beethoven en Brahms. Maar Reger heeft ook zelf belangrijke impulsen aan de muziekcultuur gegeven en voor een belangrijk deel geldt dat voor de orgelmuziek. Alle reden om hem ook in Groningen nader voor te stellen. Dat gebeurt door middel van een nauwe samenwerking tussen de Stichting Groningen Orgelland en de orgelcommissies van Wildervank en Farmsum en van de Columnakerk in Groningen. De volgende concerten en evenementen staan op stapel: Zaterdag 7 mei 2016 Wildervank, Grote Kerk, Raadhuisstraat 8 Start Max Regerjaar (SGO-project) met organist Jos van der Kooy uit Amsterdam 16.00-18.30 uur: donateursmiddag Stichting Groningen Orgelland (programma zie www.reger2016.nl) 19.00 uur: lezing door Jos van der Kooy 20.00 uur: orgelconcert door Jos van der Kooy Zaterdag 25 juni 2016 Wildervank, Grote kerk, Raadhuisstraat 8, Max Regerjaar (SGO-project) 14.00-17.00 uur: openbare orgellessen conservatoriumstudenten 20.00 uur: orgelconcert door conservatoriumstudenten Zaterdag 1 oktober 2016 Groningen, Columnakerk, Paulus Potterstraat 2 20.00 uur: concert op het Joshua Porrit-orgel (1890) organist: Peter van der Zwaag, sopraan: Alina Rozeboom Thema: Singstimme und Orgel Zaterdag 19 november 2016 Farmsum, Protestantse kerk, 20.00 uur: orgelconcert door Jaap Zwart, Thema: Reger en tijdgenoten De Stichting Groningen Orgelland en de orgelcommissies van Wildervank, Farmsum en de Columnakerk hopen dat met deze concerten het werk van Max Reger ook in Groningen een grote bekendheid mag krijgen. Meer informatie op www.reger2016.nl 52


Zaterdag 14 mei 2016 Orgeldag Noord Nederland! De tweede zaterdag in mei is in de orgelwereld onderhand een bekend fenomeen: “Orgeldag Noord Nederland”. In de provincies Groningen, Friesland en Drenthe zijn er deze dag meer dan honderd kerken geopend en zijn de – veelal historische – orgels te bespelen. Deze Orgeldag is begonnen in 1977 als “Open Orgeldag” in Leens. In de loop der jaren is dit evenement uitgegroeid tot de ORGELDAG NOORD-NEDERLAND. De organisatie berust bij de Stichting Hinszorgel Leens. Op deze dag kunnen de orgels worden bespeeld door geïnteresseerde orgelliefhebbers voor wie deze instrumenten om uiteenlopende redenen vaak moeilijk toegankelijk zijn. Uit voorgaande jaren is gebleken dat deze dag, waaraan veel (amateur) organisten deelnemen, in een behoefte voorziet en telkens een groot succes is! Met enige trots kunnen wij u melden dat het grootste en beroemdste orgel in Groningen, het Schnitger-orgel in de Martinikerk, dit jaar voor het eerst voor de Orgeldag NoordNederland beschikbaar is. Dank aan de beheerders van dit beroemde instrument voor deelname! Ook het in 2015 in de borg Verhildersum geplaatste secretaireorgel maakt deel uit van de te bespelen instrumenten. Dit orgel werd rond 1869 gebouwd door Caspar InderMaur of Hermanus ’t Hart. Wij merken hierbij op dat het orgel van wind wordt voorzien d.m.v. een balgtrede. Het bespelen van dit orgel, in een overigens prachtige, historisch ingerichte borgsalon, stelt dus extra eisen aan de bespeler!! De werkplaats van Mense Ruiter Orgelmakers bv te Zuidwolde is te bezichtigen. Voor een bezoek aan deze orgelmakerij hoeft u zich niet op te geven. www.groningenorgelland.nl

53

De lijst met deelnemende orgels treft u niet aan in deze brochure. Vanaf 1 april a.s. is de meest actuele lijst te raadplegen op de website van Stichting Hinszorgel Leens: www.hinszorgelleens.nl Voor opgave en deelname aan de Orgeldag Noord Nederland gelden de volgende “Sp(e)elregels”: - De speeltijd per deelnemer is een half uur per orgel. - Van 10.00 tot 16.00 uur zijn de kerken te bezichtigen en de orgels te bespelen. - In principe is het bespelen van de orgels voor iedereen mogelijk. Men dient zich echter te realiseren dat orgels instrumenten zijn waarmee voorzichtig moet worden omgegaan. Er wordt dan ook verzocht de wijze van bespelen op de orgels af te stemmen. Aanmelding voor de Orgeldag Noord-Nederland - Voor het bespelen van één of meerdere orgels gedurende 30 minuten is opgave uitsluitend telefonisch mogelijk. Aanmeldingen per e-mail worden niet in behandeling genomen. - Aanmelden kan op maandag 11 april en dinsdag 12 april alleen ‘s avonds tussen 19.00 en 21.30 uur bij de Stichting Hinszorgel Leens via telefoonnummer 06-57615209. - Na aanmelding ontvangt iedere speler een bevestiging van de afgesproken speeltijden. De disposities van de orgels zijn te vinden op de website van de Stichting Hinszorgel. - Per bespeler wordt een bijdrage gevraagd van € 17,50 ongeacht het aantal orgels dat men wil bespelen. Dit bedrag dient overgemaakt te worden op rekening: NL13 RABO 0335 2103 84. Op vertoon van het bewijs van deelname hebben de deelnemers aan de Orgeldag Noord-Nederland gratis toegang tot het middagconcert om 17.00 uur in Leens dat dit jaar wordt verzorgd door Jochem Schuurman, organist van de Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt te Drachten. 54



55

Johann Adam Reincken Nicolaus Bruhns

Internationaal Orgelfestival Schnitger/ Freytag 2016 met studentenconcours

Complete orgelwerken

Vincent Lübeck Ich ruf zu dir, Herr Jesu Christ

Vincent van Laar Martinikerk Groningen

56


Johann Adam Reincken Nicolaus Bruhns Complete orgelwerken Vincent Lübeck Ich ruf zu dir, Herr Jesu Christ

Van 2 t/m 5 juni vindt er in de provincie Groningen een nieuw orgelfestival plaats. Een festival met als hoogtepunt een orgelconcours voor orgelstudenten! Het internationaal getinte festival zal plaatsvinden in opdracht van StiBéONN, Stichting tot Behoud en Bevordering van Orgelcultuur in Noord-Nederland. Er is gekozen om de orgels van Meeden, Noordbroek en Zuidbroek centraal te stellen, historische instrumenten die al eeuwenlang als Groninger Pronkjuwelen worden gekenmerkt. Naast het orgelconcours zijn er andere evenementen bij te wonen, waaronder het openingsconcert op donderdag 2 juni in Noordbroek en het grootse avondconcert op zaterdag 4 juni met orgel i.c.m. een befaamd koor. Het internationale concours is openbaar toegankelijk en vindt plaats van vrijdag 3 t/m zondag 5 juni. Juryleden zijn Thiemo Janssen (Norden), Leonore Lub (Noordbroek) en Henk de Vries (Zuidbroek). Na de voorselectie worden maximaal zes kandidaten toegelaten, studenten die ten tijde van het concours als zodanig zijn ingeschreven bij een binnen- of buitenlands conservatorium. Iedere kandidaat speelt drie ronden. Naast een aantal verplichte werken geeft de organisatie de kandidaten de gelegenheid om zowel in Noordbroek (ronde 1) als Zuidbroek (finale ronde 3) een kwartier zelf gekozen repertoire ten gehore te brengen. De winnaar ontvangt de mogelijkheid om recitals te spelen in: Groningen - Martinikerk Leeuwarden - Grote- of Jacobijnerkerk Noordbroek - Hervormde Kerk Norden (D) - St. Ludgerikirche Er vindt een voorselectie plaats door middel van het inzenden van een geluidsopname. Alle informatie omtrent deze voorselectie is te vinden op onderstaande site. De deadline voor inzending is 1 april 2016. Meer informatie over zowel het concours als het festival is te vinden op www.orgelcultuur-noordnederland.nl.

Zojuist verschenen

Vincent van Laar Martinikerk Groningen

Prijs: € 10,- (Excl. Verzendkosten)

Bestellen: www.groningenorgelland.nl


57

Eendaagse excursie 18 juni naar drie Hinszorgels o.l.v. Sietze de Vries De Stichting Groningen Orgelland organiseert een excursie naar drie bijzondere orgels van Albertus Anthoni Hinsz (1704-1785). Sietze de Vries neemt ons mee naar Midwolda, Uithuizermeeden en Leens. De indrukwekkende fronten van deze instrumenten zijn bijna identiek, maar de klank is totaal verschillend. Dit komt omdat Hinsz over een zeer lange periode gewerkt heeft: meer dan een halve eeuw! Het werk van Hinsz is qua klank zeer kenmerkend te noemen. De excursie gaat naar drie orgels met hoofdwerk, rugwerk en pedaal. Sietze de Vries zal de orgels voor u demonstreren. We beginnen om 11.00 uur in Midwolda. Dit orgel is gebouwd in 1772 en heeft 33 registers. Daarna gaan we lunchen in het Schathoes van de Menkemaborg te Uithuizen. Ook is er tijd voor een demonstratie van het kabinetorgel van H.A. Groet en J.J. Vool (1777) in de Menkemaborg. Om 15.00 uur gaan we naar het in 2015 gerestaureerde Hinszorgel van Uithuizermeeden. Dit orgel is gebouwd in 1785 en heeft 28 registers. We sluiten de demonstraties om 17.00 uur af in Leens. Dit orgel is gebouwd in 1733 en heeft 27 registers. ‘s Avonds kunt u genieten van een concert in de Petruskerk te Leens gegeven door Sietze de Vries.

Uithuizermeeden

Wij bieden u deze ééndaagse excursie aan voor € 25,- per persoon. Dit is inclusief lunch en demonstraties. U kunt ook een combikaart krijgen voor € 30,-. Dit is dan inclusief het concert ‘s avonds in de Petruskerk. Het vervoer tijdens de excursie is op eigen gelegenheid. Men kan zich opgeven Midwolda via de kaart in de Orgelagenda, op de SGO website of via een e-mail naar: [email protected].

Leens 58



59

Orgeltentoonstelling in Uithuizen en orgelpresentaties — juli 2016 —

straties en bezichtigingen te organiseren in verschillende kerken in dit gebied. De Gemeente Eemsmond wordt op orgelgebied gekenmerkt door een bijzonder en uniek palet aan orgels. De orgelgeschiedenis is daar voor een belangrijk deel en in een klein en overzichtelijk gebied gerepresenteerd. De belangrijkste instrumenten in dit verband zijn het orgel in Kantens, gebouwd in 1662 door de gebroeders Huis, het Schnitger-orgel in Uithuizen (1700/1701), het eerste orgel van Hinsz in Zandeweer (1731) en het laatste van zijn hand in Uithuizermeeden (1785) en een orgel uit de eerst fase van de bouwactiviteiten van Van Oeckelen in Usquert (1852). Naast deze instrumenten dienen genoemd te worden het orgel in de vm. Hervormde kerk in Warffum (Freytag / Timpe, 1812) en in de vm. Gereformeerde kerk aldaar (Hempenius, 1783), de kabinetorgels in de Menkemaborg te Uithuizen (Groet en Vool, 1777) en in Oosternieland (Van Gruisen, 1805), het orgel in Breede (Van Oeckelen, 1840 / 1849) en aanzienlijke moderne orgels in Uithuizermeeden in de Gereformeerde kerk en de Vrijgemaakt Gereformeerde kerk, beide van Mense Ruiter. Om deze cultuurgeschiedenis ‘in een notendop’ te illustreren organiseren de samenwerkende orgelcommissies in Eemsmond tijdens de tentoonstelling op de zaterdagen korte orgelbespelingen, demonstraties en bezichtigingen, telkens in een tweetal kerken.

In de maand juli zal in Uithuizen in het koor van de Jacobikerk de tentoonstelling ‘Orgels aan de Noordzeecultuur van de Marschen’ te zien zijn. De kerk met het Schnitger-orgel zal daartoe op de woensdagen, donderdagen, vrijdagen en zaterdagen elke middag geopend zijn van 13.00 – 17.00 uur. Deze tentoonstelling zal omlijst worden door een aantal bijzondere manifestaties. De tentoonstelling is de aanleiding voor de samenwerkende orgelcommissies in Eemsmond om in de julimaand van 2016 in Uithuizen op de zaterdagen korte orgelbespelingen, demon60


Op zaterdag 2 juli wordt de tentoonstelling geopend. Om 17.00 uur opent Sietze de Vries met een kort concert in de Jacobikerk te Uithuizen. Vervolgens wordt er voor de orgelliefhebbers een hapjesbuffet à la Schnitger geserveerd in het Schathuis van de Menkemaborg (voor ieder toegankelijk!) en de avond wordt besloten met een concert door Sietze de Vries op het kabinetorgel in de Menkemaborg, samen met countertenor Oscar Verhaar en Eran Wajsenblum op blokfluit. Het aantal plaatsen hiervoor is bepekt, zie www.arpschnitgerorgeluithuizen.nl voor verdere informatie over beschikbaarheid en reserveren. Op zaterdag 9 juli wordt er vanaf 13.30 uur een kort concert gegeven op het orgel in de Antoniuskerk in Kantens door Lenie Otte. Daarna kunnen de bezoekers het orgelbalkon beklimmen en demonstreert Lenie Otte het orgel. Vanaf 14.30 uur worden de bezoekers uitgenodigd om naar Uithuizen te gaan waar ze ontvangen worden met een sapje en waar ze de tentoonstelling kunnen bekijken. Vanaf 15.15 uur geeft Jan Smid een kort conwww.groningenorgelland.nl

61

cert en daarna kunnen de bezoekers op het orgelbalkon de klaviatuur bezien en wordt het orgel gedemonstreerd. Op zaterdag 16 juli begint de middag van 13.30 – 14.30 uur in de middeleeuwse Mariakerk in Zandeweer met een kort concert en een demonstratie door Dirk Molenaar. Vanaf 15.00 uur worden de bezoekers ontvangen in Uithuizen met thee of koffie, een bezichtiging van de tentoonstelling, een concertje door Ab Gramsbergen en tot slot een demonstratie. Op zaterdag 23 juli is er vanaf 13.30 een kort concert en een demonstratie van het Hinsz-orgel in de Mariakerk in Uithuizermeeden door Ties Molenhuis en vanaf 15.00 uur worden de bezoekers ontvangen in Uithuizen waar Jan Smid het orgel zal demonstreren. Als afsluiting van dit project zal op zaterdag 30 juli Roelof Kuik het Van Oeckelen-orgel in de Petrus en Pauluskerk van Usquert voorspelen en demonstreren. Vanaf 15.00 uur ontvangt Ab Gramsbergen de belangstellenden in Uithuizen. Deze zaterdag is tevens de laatste dag van de tentoonstelling. De Orgelcommissies van Eemsmond, de Noordelijke orgeltuin van Nederland zullen in de toekomst vaker gezamenlijke activiteiten ontplooien (een Hinsz-project, een Van Oeckelen-project, een kabinetorgel-project) om de betreffende orgels te demonstreren en ook om deze cultuurhistorische rijkdom te presenteren aan de schooljeugd door middel van educatieve programma’s.

Het eerste en laatste orgel van Albertus Anthoni Hinsz Het waren de meest toonaangevende orgelmakers die in de voorbije eeuwen ervoor hebben gezorgd dat de provincie Groningen later De orgeltuin van Europa kon gaan heten. Maar we moeten niet vergeten dat het de Groninger landadel was die de orgelmakers uitnodigde om eens op hun borg te komen, of ’s winters in hun ‘residentie’ binnen de muren van de Stad, om te praten over een nieuw orgel. Want zij hadden het tot 1795 voor het zeggen in kerk en dorp! Sommige borgheren waren potentaten, andere waren zeer verdienstelijk voor de plaatselijke kerk. Als men ’s zondags maar niet in hun overhuifde, of verhoogde bank ging zitten... Het was Onno Tamminga van Alberda te Zandeweer die opdracht gaf tot de bouw van een nieuw orgel aldaar. Albertus Anthoni Hinsz (1704-1785) heeft in naam van de weduwe van F.C. Schnitger in 1731 hiermee zijn eerste orgel (16 stemmen) opgeleverd. In Uithuizermeeden was het jonkheer Willem Alberda die Hinsz opdracht gaf tot het maken van een orgel van 28 stemmen. Echter zes maanden voordat het instrument gereed was, overleed Hinsz in maart 1785; zijn meesterknecht Mathijs Hardorff voltooide het orgel. Klanktechnisch zijn de beide instrumenten natuurlijk verschillend. Heeft Zandeweer nog de klankkarakteristiek van F.C. Schnitger, met de tintelende klankkronen Mixtuur 4-5-6- sterk en Scherp 4 st., later komen de lagere Mixturen met tertskoren.

Mense Ruiter Orgelmakers bv Oosterseweg 13,

9785 ad Zuidwolde (Gr.)

t 050 301 05 50

62



63

Wie zelf eens ter vergelijk het eerste en laatste Hinsz-orgel wil horen, wordt op zijn wenken bediend. Op zondag 28 augustus geeft Peter Westerbrink in Zandeweer om 14.00 uur een concert van ca. 35 minuten. Daarna worden er 54 jaren en (hemelsbreed) 5 kilometer overbrugd om naar Uithuizermeeden te gaan. Aldaar is er eerst een gezellig koffie/thee samenzijn vlak bij de kerk in het authentieke De Koppelpaarden aan de Torenstraat. Daarna geeft Westerbrink om 16.00 uur het tweede deel van zijn concert. De entree bij beide concerten is € 5,-.

Improvisatie masterclass in Leens Op zaterdag 10 september organiseert de Stichting Hinszorgel Leens een masterclass rond het onderwerp improviseren. De artistiek leider van de stichting, Sietze de Vries, zal u meenemen in de wondere wereld van het muziek maken zonder noten. De dag is toegankelijk voor zowel amateurs als professionele organisten en zal improvisatie in de brede zin des woords aan bod laten komen, bijvoorbeeld: • Hoe improviseer ik zettingen / voorspelen in de eredienst? • Hoe maak ik optimaal gebruik van het orgel als ik improviseer? • Hoe maak ik grotere vormen zoals fuga’s of een sonatevorm? Er worden geen specifieke eisen gesteld, maar uiteraard dient u wel de nodige ervaring met improviseren te hebben. De dag begint om 10.30 uur en er wordt u een lunch aangeboden op de borg Verhildersum, eveneens in Leens. De masterclass max. 10 personen worden toegelaten. De kosten zijn: € 35,- per persoon inclusief lunch. Opgave per mail: [email protected]

Zuidelijke pracht en praal Zesdaagse SGO-orgelreis 2016 Na de zeer succesvolle orgelreis van 2015, waarin we o.a. de mooiste orgels van Denemarken, Hamburg en Bremen bezochten, gaat de orgelreis in 2016 naar Zuid-Duitsland en Oostenrijk. De reis vindt plaats van 19 t/m 24 september 2016. Het concept van de SGO-orgelreizen is erop gericht om u te laten kennismaken met de diverse aspecten van de orgelcultuur. We doen dit door u een uitgebreid programmaboekje te bieden met veel informatie over de kerken en de orgels. Bovendien wordt u zowel in de bus als op de locaties uitgebreid geïnformeerd. De specifieke kenmerken van ieder orgel worden gedemonstreerd en de instrumenten komen daarna uitvoerig tot klinken d.m.v. literatuurspel en improvisaties. Organist en artistiek leider van deze excursie is Sietze de Vries. Hij zal daarbij geassisteerd worden door twee jonge orgeldeskundigen: Pim Schipper en Sander Booij. Beiden zijn organist, maar tevens werkzaam in de orgelbouw. In het programma van 2016 mogen de beroemde orgels van Ochsenhausen, Ottobeuren en Weingarten vanzelfsprekend niet ontbreken! Maar ook interessante, minder bekende orgels zullen bezocht worden. Nog een bijzonderheid: hoewel Bernhardt Edskes voor het eerst niet als reisleider betrokken is, zullen we twee instrumenten bezoeken die door hem gemaakt / gereconstrueerd zijn: orgels in Mittenwald en Melle.

64



65

IIIP/41) en Weingarten (Benedictijner abdij, J. Gabler, 1750 IVP/65). Vrijdag overnachten we weer in Fulda en zaterdag bezoeken we Büren (J.P. Müller, 1747 III/43) en Melle (Vater/Edskes 17241999 IIIP/37). Rond 19.00 uur hopen we weer terug in Groningen te zijn. De SGO biedt u deze reis aan voor € 795,- per persoon (donateurs € 750,-) op basis van een tweepersoonskamer. De toeslag voor een eenpersoonskamer is € 275,-. Bij de prijs inbegrepen: 5 hotelovernachtingen met ontbijt, 5 diners, entreeprijzen van de kerken, busreis, excursieboekje met informatie over en foto’s van de kerken en orgels, en last but not least: de orgelpresentaties en -bespelingen. De organisatie is in handen van Ard Lukassen en Hilda Rodenboog.

Het conceptprogramma ziet er als volgt uit : Maandag 19 september vertrekken we vanaf het Hoofdstation Groningen om 7.30 uur en om 8.00 uur vanaf het Postiljonhotel in Haren aan de A28. Deelnemers moeten voor deze dag de eigen lunch meenemen. We hopen het orgel in Lemgo in de Evangelisch-Lutherse kerk Sankt Marien (Slegel/Scherer/West 1587-1613-2010 IIP/20) en het orgel in Marienmünster, St. Jakobus & Christophorus (J.P. Möller, 1738 IIIP/41 ) te bezoeken. We overnachten in Fulda, in het Holiday Inn hotel.

Belangrijk is dat u zelf voor een annuleringsverzekering zorgt. Bij annulering na 15 juli 2016 is terugbetaling niet meer mogelijk. Voor informatie over de orgelreis kunt u contact opnemen met Hilda Rodenboog, telefoon 0595-571 869 of 06-139 555 40 of per e-mail: [email protected]. U kunt zich aanmelden voor de orgelreis door te gebruik te maken van de antwoordkaart in de agenda of opgave via de website: www.groningenorgelland.nl

Op dinsdag zijn gepland: Maihingen, Kloosterkerk (J.M. Baumeister, 1737 IIP/22), Mönchsdeggingen, Kloosterkerk Sankt Martin (hoofdorgel: 1622 IP/12 en koororgel: P. Prescher, 1693 IP/7), Neresheim, Benedictijner abdijkerk (J.N. Holzhey, 1791 IIIP/48). We overnachten dinsdag, woensdag en donderdag in Parkhotel Maximilian te Ottobeuren. We willen die dagen de volgende plaatsen en orgels bezoeken: Rot an der Rot (J.N. Holzhey, hoofdorgel: 1793 IIIP/36 en koororgel: 1786 IP/15), Ochsenhausen (hoofdorgel: J. Gabler, 1736 IVP/47 en koororgel J. Höss, 1780 IIP/22), Ottobeuren (K.J.Riep, Dreifaltigkeitsorgel: 1766 IVP/52 en Heilige Geist Orgel: 1766 IIP/27), Mittenwald (B. Edskes, 1999 IIP/29), Innsbruck (orgels in de Hofkirche), Weissenau (J.N. Holzey, 1785 66



67

29ste SGO-concours voor amateurorganisten Het 29ste SGO-concours voor amateurorganisten wordt in 2016 gehouden in Farmsum! Op één van de pronkjuwelen van de Groninger Orgeltuin, het Lohman-orgel in de monumentale kerk van Farmsum, kon jarenlang geen orgelconcours worden georganiseerd. Gelukkig is dat nu wel weer mogelijk. Op zaterdag 15 oktober 2016 zal het jaarlijkse concours daar worden gehouden. Het dorp Farmsum, onder de rook van Delfzijl, kent een rijke historie. In de 13deeeuw bezat het reeds een zeer fraaie Romano-Gotische kerk. In het dorp bevond zich ook de borg het “Huis te Farmsum”. In 1869 werd een nieuwe kerk gebouwd en daarin werd het door N.A. Lohman in 1828 nog voor de oude kerk gebouwde hoofdwerk/ rugwerk-orgel door de orgelmaker Van Oeckelen overgeplaatst en uitgebreid met een vrij pedaal. Van de jaren 50 van de vorige eeuw af tot zeer recent heeft de firma Mense Ruiter het orgel in onderhoud.

2. Men mag max. drie keer de eerste prijs van het SGO-concours winnen. 3. Leerlingen van juryleden zijn uitgesloten. 4. Het programma mag max. 10 minuten orgelliteratuur bevatten. 5. Max. 22 deelnemers worden aangenomen op binnenkomst van betaling. 6. Iedere deelnemer krijgt twee uur studietijd. 7. Voorronden starten om 9.00 uur. De finale is om ca. 15.30 uur. Ieder wordt ingeroosterd en moet een half uur voordat hij/zij moet spelen aanwezig zijn. Iedere deelnemer krijgt max. twee vrijkaarten voor registranten. Juryrapport: Na de prijsuitreiking ontvangt iedere deelnemer van de juryleden een uitgebreide rapportage. Er is voldoende tijd ingepland om met de juryleden van gedachten te wisselen over dit rapport. Doel is constructief tips mee te geven voor verdere ontwikkeling. Aanmelden: Met kan zich aanmelden vóór 1 juli 2016 op het e-mailadres: [email protected]. De kosten voor deelname bedragen voor deelnemers tot 25 jaar € 15,-; voor 25 jaar en ouder € 30,-. Dit bedrag moet worden overgemaakt op NL97 INGB 0001 8066 45 of NL65 INGB 0669 9145 09 t.n.v. S.G.O. Winsum, onder vermelding ‘concours Farmsum’.

De dispositie: Het orgel heeft 28 stemmen, verdeeld over Hoofdwerk, Rugwerk en Pedaal. De dispositie vindt u op: www.lohmanorgelfarmsum.nl De jury bestaat uit: • Gerrie Meijers, organist van de Remonstrantse kerk te Haarlem. • Stef Tuinstra, organist van de Nieuwe kerk te Groningen. • Pieter Pilon, organist van het Lohman-orgel in de kerk van Farmsum. De spelregels: 1. Deelname is alleen mogelijk voor organisten die niet vóór 1 september 2016 zijn gestart met een conservatoriumopleiding. 68



69

De kogel is door de (Lutherse) kerk De reconstructie van het Schnitger-orgel in de Lutherse kerk te Groningen gaat definitief door en de werkzaamheden zijn inmiddels begonnen! Op 28 oktober 2015 werd – op de 75ste verjaardag van Bernhardt Edskes – het contract tussen de partijen ondertekend in de prachtige kerk van Uithuizen onder de goedkeurende blik van het Arp Schnitger-orgel uit 1701.

V.l.n.r.: J. Hovy, J.W.A. van Willigen, B.H. Edskes, T.J. Bronda

Daarmee is het orgel nog niet volledig gerealiseerd! De orgelmakerij van Edskes kan de klus ongetwijfeld op tijd gereed hebben. Of echter alle geplande registers op 31 oktober 2017 al te horen zullen zijn is mede afhankelijk van uw goedgeefsheid. Op onze website www.schnitgerorgel2017.nl kunt u een pijp of zelfs een reeks pijpen adopteren.

Doel van deze reconstructie is onder meer de praktijk van de inzet een ‘groot’ orgel bij de uitvoering van cantates – zoals dat ook in de tijd van de barok gebruikelijk was – nieuw leven in te blazen. De Lutherse kerk heeft daar een prima akoestiek en een geschikte muziekgalerij voor. Dit past ook uitstekend bij de verdere ontwikkeling van het Luthers Bach Ensemble. Mogen wij een beroep doen op uw royale medewerking?

Ook is er tijdens de evenementen van het Luthers Bach Ensemble en de door ons georganiseerde benefietconcerten volop Schnitger-wijn te koop. Van iedere fles gaat de helft van de opbrengst direct naar het orgelfonds.

Namens de Stichting Reconstructie Schnitger-orgel Lutherse kerk Groningen, Albert Rodenboog

De contract-ondertekening

Orgeltekening Lutherse kerk Groningen

70



71

Beiaardnieuws provincie Groningen Open Toren Op zaterdag 11 juni tussen 13.00 en 16.00 uur kunnen de carillons in de torens te Appingedam, Groningen (Martini, vanaf 11.00 uur), Veendam en Winschoten weer worden bezichtigd. Deskundige beiaardiers zijn aanwezig om uitleg te geven over de instrumenten en het beiaardspel te demonstreren. Uiteraard kan men ook van de fraaie uitzichten genieten. Ook op Open Monumentendag (10 en 11 september) zijn sommige carillons te bezoeken. Excursie De jaarlijkse excursie van de Stichting Klokkenspel Groningen vindt plaats op zaterdag 1 oktober. De voor iedere belangstellende mee te maken tocht voert door Noord-Oost Groningen, waar enkele interessante luidklokken en carillons worden bezocht. Nadere informatie over deelneming is te verkrijgen bij het secretariaat van de S.K.G.: Parallelweg 4, 9986 ST Beerta, tel.: 0597-331835, of via [email protected]. Hier kan ook de opgave voor deze gratis excursie plaats vinden. CD Ter gelegenheid van het 20-jarig bestaan van de Stichting Klokkenspel Groningen is in 2013 een CD geproduceerd waarop alle zeven carillons in de provincie Groningen worden bespeeld. Deze CD is voor € 12,- + porto onder meer verkrijgbaar via [email protected] en via de website van de Stichting Martini Beiaard Groningen: www.martinicarillon.nl. Speeltrommel Middelstum De door P. van Oeckelen in 1857 geleverde speeltrommel voor het carillon in de Hippolytus-toren in Middelstum is gerestaureerd en in bedrijf gesteld. De ingebruikname zal plaats vinden op 15 april. Zie ook: www.carillonmiddelstum.nl

Beiaardbespelingen in 2016

Appingedam, Nicolaïtoren (www.damsterklokkenspel.nl) april t/m september wekelijks op zaterdag, 11.00 uur: Adolph Rots zomerconcerten: op zaterdagmiddag, 15.00 uur: 9 juli, 23 juli en 6 augustus - Adolph Rots Groningen, Martinitoren (www.martinicarillon.nl) wekelijks op dinsdag, 12.00 uur en zaterdag, 11.00 uur: Auke de Boer 72


zomeravondrecital op donderdag, 19.30 uur: 21 juli - Jan Geert Heuvelman (Rijssen) 28 juli - Jasper Stam (Kampen) 11 aug - David van der Vlies (Dordrecht) 18 aug - Rien Donkersloot (Rotterdam) overige bespelingen: 30 april 19.30 uur: Auke de Boer, als inleiding op Bach-concert door stadsorganist Erwin Wiersinga 25 aug - Auke de Boer, wensprogramma (biggest jukebox) 1 oktober 19.30 uur: Auke de Boer, als inleiding op Bach-concert door stadsorganist Leo van Doeselaar op 12 september (Open Monumentendag) 12.00-16.00 uur: beiaard- en luidklokkendemonstraties Groningen, Academietoren wekelijks op dinsdag, 10.00 uur: Auke de Boer 5 september, 15.15 uur: Auke de Boer, opening Academisch Jaar Heiligerlee, Klokkengieterijmuseum (www.museaheiligerlee.nl/klokkengieterijmuseum) incidentele bespeling Middelstum, Hippolytustoren (www.carillonmiddelstum.nl) op de eerste zaterdag van de maand, 16.00 uur: Henk Veldman concerten op zondagmiddag, 16.00 uur: 24 juli - Janno den Engelsman (Zierikzee) n.a.t.k. augustus - Paul Maassen (Breda): jazzconcert Veendam, toren Hervormde kerk (www.stichtingcarillonveendam.nl) wekelijks op donderdag, 13.30 uur: Adolph Rots Ter afsluiting van de Open Torendag (11 juni) is er een concert voor carillon en harmonieorkest. Winschoten, Olle Witte tweewekelijkse bespeling (even weken) op donderdag, 15.30 uur: Adolph Rots zomerconcerten op vrijdagmiddag, 15.00 uur: 1 juli – Adolph Rots 8 juli – Dick van Dijk (Utrecht) 22 juli – Brian Tang (USA) 5 augustus – Gijsbert Kok (Bodegraven) 12 augustus – Ulrich Seidel (Erfurt, D) 26 augustus – Klaas de Haan (Huizen)


73

Overzicht orgelconcerten 2016/17 Maart 2016 ma. 28 mrt. 20.00 u.

Uithuizermeeden, Mariakerk

April 2016 za. 02 apr. zo. 10 apr. za. 23 apr. zo. 24 apr. za. 30 apr.

Wildervank, Grote kerk Groningen, Lutherse kerk Noordbroek, Protestantse kerk Wildervank, Grote kerk Groningen, Martinikerk

20.00 u. 15.00 u. 20.00 u. 19.00 u. 20.00 u.

Mei 2016 do. 05 mei 10.00-17.00 u. Eenrum, Protestantse kerk do. 05 mei 20.00 u. Uithuizermeeden, Mariakerk za. 07 mei 20.00 u. Wildervank, Grote Kerk (progr.toelichting 19.00 u.) ma. 09 mei 10.00 u. Groningen, Martinikerk za. 14 mei 20.00 u. Kantens, Antoniuskerk za. 14 mei 17.00 u. Leens, Petruskerk za. 21 mei 20.00 u. Leens, Petruskerk za. 21 mei 20.00 u. Noordbroek, Protestantse kerk zo. 22 mei 16.00 u. Zeerijp, Jacobuskerk zo. 22 mei 20.00 u. Rolde, Jacobuskerk vr. 27 mei 19.00 u. Onstwedde, Nicolaaskerk vr. 27 mei 20.00 u. Groningen, Martinikerk vr. 27 mei 20.00 u. Usquert, Petrus- en Pauluskerk za. 28 mei 20.00 u. Leens, Petruskerk za. 28 mei 20.00 u. Midwolda, Hervormde kerk zo. 29 mei 15.30 u. Zandeweer, Dorpskerk

Juni 2016 do. 02 jun. 20.00 u. Noordbroek, Protestantse kerk vr. 03 jun. 19.00 u. Noordbroek, Protestantse kerk za. 04 jun. Assen, De Bron, Eindhovenstaat za. 04 jun. 20.00 u. Leens, Petruskerk za. 04 jun. 20.00 u. Zuidbroek, Petruskerk za. 04 jun. 20.00 u. Zuidlaren, Ontmoetingskerk zo. 05 jun. 15.00 u. Pieterburen, Petruskerk zo. 05 jun. 15.00 u. Zuidbroek, Petruskerk za. 11 jun. 20.00 u. Leens, Petruskerk zo. 12 jun. 15.00 u. Pieterburen, Petruskerk zo. 12 jun. 16.00 u. Bellingwolde, Magnuskerk wo. 15 jun. 20.00 u. Groningen, Martinikerk vr. 17 jun. 12.45 u. Groningen, Martinikerk za. 18 jun. 10.00-16.00 u. Noordwolde, Dorpskerk za. 18 jun. 11.00 u. Midwolda, Orgelexcursie za. 18 jun. 20.00 u. Leens, Petruskerk za. 18 jun. 20.15 u. Groningen, Martinikerk zo. 19 jun. 19.30 u. Middelstum, Hippolytuskerk zo. 19 jun. 16.00 u. ‘t Zandt, Mariakerk wo. 22 jun. 20.00 u. Groningen, Martinikerk vr. 24 jun. 12.45 u. Groningen, Martinikerk za. 25 jun. 12.30 u. Eenrum, Protestantse kerk za. 25 jun. 20.00 u. Leens, Petruskerk za. 25 jun. 20.00 u. Rolde, Jacobuskerk za. 25 jun. 20.00 u. Wildervank, Grote kerk zo. 26 jun. 15.00 u. Pieterburen, Petruskerk zo. 26 jun. 15.30 u. Zandeweer, Dorpskerk ma. 27 jun. 20.00 u. Groningen, Der Aa-kerk wo. 29 jun. 20.00 u. Groningen, Martinikerk

NIEUW Dübendorf: Stadtkirche Maria Frieden

M.m.v. Roden GirlChoristers o.l.v. Sonja de Vries Bach, Mendelssohn, Improvisation

Hamburg: St. Katharinenkirche

Bach, Reincken, Praetorius, Improvisation

www.jsbrecords.nl • [email protected] 74



75

Juli 2016 vr. 01 jul. vr. 01 jul. za. 02 jul. za. 02 jul. za. 02 jul. za. 02 jul. za. 02 jul. ma. 04 jul. wo. 06 jul. wo. 06 jul. vr. 08 jul. za. 09 jul. za. 09 jul. za. 09 jul. za. 09 jul. za. 09 jul. za. 09 jul. za. 09 jul. ma. 11 jul. ma. 11 jul. wo. 13 jul. wo. 13 jul. vr. 15 jul. vr. 15 jul. za. 16 jul. za. 16 jul. za. 16 jul. za. 16 jul. za. 16 jul. zo. 17 jul. zo. 17 jul. ma. 18 jul. wo. 20 jul. wo. 20 jul. vr. 22 jul. za. 23 jul. za. 23 jul. za. 23 jul. za. 23 jul. za. 23 jul. za. 23 jul. za. 23 jul. zo. 24 jul. ma. 25 jul. ma. 25 jul. 76

12.45 u. 20.00 u. 13.30 u. 14.45 u. 17.00 u. 20.00 u. 20.00 u. 20.00 u. 19.30 u. 20.00 u. 12.45 u. 13.30 u. 13.30 u. 14.30 u. 15.15 u. 20.00 u. 20.00 u. 20.00 u. 20.00 u. 20.00 u. 19.30 u. 20.00 u. 12.45 u. 20.00 u. 13.30 u. 13.30 u. 14.30 u. 15.15 u. 20.00 u. 15.30 u. 16.00 u. 20.00 u. 19.30 u. 20.00 u. 12.45 u. 13.30 u. 13.30 u. 14.30 u. 15.15 u. 20.00 u. 20.00 u. 20.00 u. 15.30 u. 20.00 u. 20.00 u.

Groningen, Martinikerk Roden, Catharinakerk Groningen, St. Jozefkathedraal Groningen, Martinikerk Uithuizen, Jacobikerk & Menkemaborg Leens, Petruskerk Midwolda, Hervormde kerk Groningen, Der Aa-kerk Leens, Petruskerk Groningen, Martinikerk Groningen, Martinikerk Groningen, Pelstergasthuiskerk Kantens, Antoniuskerk Groningen, Martinikerk Uithuizen, Jacobikerk Anloo, Magnuskerk Leens, Petruskerk Noordwolde, Dorpskerk Groningen, Der Aa-kerk Veenhuizen, Koepelkerk Eenrum, Protestantse kerk Groningen, Martinikerk Groningen, Martinikerk Roden, Catharinakerk Groningen, St. Jozefkathedraal Zandeweer, Dorpskerk Groningen, Martinikerk Uithuizen, Jacobikerk Leens, Petruskerk Zuidhorn, Dorpskerk Zeerijp, Jacobuskerk Groningen, Der Aa-kerk Leens, Petruskerk Groningen, Martinikerk Groningen, Martinikerk Groningen, Pelstergasthuiskerk Uithuizermeeden, Mariakerk Groningen, Martinikerk Uithuizen, Jacobikerk Anloo, Magnuskerk Leens, Petruskerk Noordbroek, Protestantse kerk Zuidhorn, Dorpskerk Groningen, Der Aa-kerk Veenhuizen, Koepelkerk


wo. wo. do. vr. vr. za. za. za. za. za.

27 jul. 27 jul. 28 jul. 29 jul. 29 jul. 30 jul. 30 jul. 30 jul. 30 jul. 30 jul.

19.30 u. 20.00 u. 22.00 u. 12.45 u. 20.00 u. 13.30 u. 13.30 u. 14.30 u. 15.15 u. 20.00 u.

Augustus 2016 ma. 01 aug. 20.00 u. wo. 03 aug. 19.30 u. wo. 03 aug. 20.00 u. vr. 05 aug. 12.45 u. za. 06 aug. 13.30 u. za. 06 aug. 14.30 u. za. 06 aug. 20.00 u. za. 06 aug. 20.00 u. za. 06 aug. 20.00 u. za. 06 aug. 20.00 u. zo. 07 aug. 15.30 u. ma. 08 aug. 20.00 u. wo. 10 aug. 19.30 u. wo. 10 aug. 20.00 u. vr. 12 aug. 12.45 u. vr. 12 aug. 19.30 u. vr. 12 aug. 20.00 u. za. 13 aug. 12.30 u. za. 13 aug. 13.30 u. za. 13 aug. 14.30 u. za. 13 aug. 20.00 u. za. 13 aug. 20.00 u. zo. 14 aug. 15.30 u. wo. 17 aug. 20.00 u. vr. 19 aug. 12.45 u. za. 20 aug. 13.30 u. za. 20 aug. 14.30 u. za. 20 aug. 20.00 u. zo. 21 aug. 16.00 u. ma. 22 aug. 20.00 u. za. 27 aug. 14.30 u. za. 27 aug. 20.00 u. za. 27 aug. 20.00 u. za. 27 aug. 20.00 u.

Eenrum, Protestantse kerk Groningen, Martinikerk Zuidbroek, Petruskerk Groningen, Martinikerk Roden, Catharinakerk Groningen, St. Jozefkathedraal Usquert, Petrus en Pauluskerk Groningen, Martinikerk Uithuizen, Jacobikerk Leens, Petruskerk Groningen, Der Aa-kerk Leens, Petruskerk Groningen, Martinikerk Groningen, Martinikerk Groningen, Pelstergasthuiskerk Groningen, Martinikerk Anloo, Magnuskerk Leens, Petruskerk Midwolda, Hervormde kerk Zuidbroek, Petruskerk Zuidhorn, Dorpskerk Veenhuizen, Koepelkerk Eenrum, Protestantse kerk Groningen, Martinikerk Groningen, Martinikerk Mensingeweer, Michaelskerk Roden, Catharinakerk Eenrum, Protestantse kerk Groningen, St. Jozefkathedraal Groningen, Martinikerk Anloo, Magnuskerk Leens, Petruskerk Zuidhorn, Dorpskerk Groningen, Martinikerk Groningen, Martinikerk Groningen, Pelstergasthuiskerk Groningen, Martinikerk Leens, Petruskerk Zeerijp, Jacobuskerk Veenhuizen, Koepelkerk Groningen, Martinikerk Anloo, Magnuskerk Leens, Petruskerk Noordbroek, Protestantse kerk www.groningenorgelland.nl

77

za. zo. zo. zo. zo.

27 aug. 28 aug. 28 aug. 28 aug. 28 aug.

20.00 u. 14.00 u. 16.00 u. 16.00 u. 20.00 u.

September 2016 za. 03 sept. 20.00 u. za. 03 sept. 20.00 u. za. 03 sept. 20.00 u. zo. 04 sept. 19.30 u. za. 10 sept. 20.00 u. za. 10 sept. 20.00 u. zo. 11 sept. 16.00 u. za. 17 sept. 20.00 u. zo. 18 sept. 16.00 u. ma. 19 sept. 07.30 u. za. 24 sept. za. 24 sept. 20.00 u.

Zuidlaren, Ontmoetingskerk Zandeweer, Dorpskerk Bellingwolde, Magnuskerk Uithuizermeeden, Mariakerk Rolde, Jacobuskerk Leens, Petruskerk Midwolda, Hervormde kerk Zuidbroek, Petruskerk Huizinge, Joh. de Doperkerk Leens, Petruskerk Wildervank, Grote kerk Eenum, Dorpskerk Farmsum, Protestantse kerk Bellingwolde, Magnuskerk Groningen, zesdaagse orgelreis Groningen, Martinikerk (zie website LBE) Noordbroek, Protestantse kerk

Oktober 2016 za. 01 okt. 10.00 u. Groningen, Martinikerk za. 01 okt. 20.00 u. Groningen, Martinikerk za. 01 okt. 20.00 u. Groningen, Columnakerk, za. 01 okt. 20.00 u. Noordwolde, Dorpskerk za. 08 okt. 20.00 u. Assen, Adventskerk, Lindenlaan za. 08 okt. 20.00 u. Uithuizermeeden, Mariakerk do. 13 okt. 20.00 u. Groningen, Martinikerk vr. 14 okt. 20.00 u. Groningen, Der Aa-kerk za. 15 okt. 09.00 -18.00 u. Farmsum, Protestantse kerk za. 15 okt. 09.00 -13.00 u. Groningen, Martinikerk za. 15 okt. 10.00 u. Groningen, Lutherse kerk za. 15 okt. 14.00 u. Groningen, St. Jozefkathedraal za. 15 okt. 16.00 u. Groningen, Pelstergasthuiskerk za. 15 okt. 19.00 u. Midwolda, Hervormde Kerk za. 15 okt. 20.00 u. Groningen, Der Aa-kerk & Martinikerk zo. 16 okt. 10.00 u. Groningen, Der Aa-kerk zo. 16 okt. 12.00 u. Groningen, Pelstergasthuiskerk zo. 16 okt. 15.00 u. Groningen, Martinikerk za. 29 okt. 19.30 u. Groningen, Martinikerk November 2016 zo. 13 nov. 16.00 u. za. 19 nov. 20.00 u. za. 26 nov. 20.00 u. 78

Bellingwolde, Magnuskerk Farmsum, Protestantse kerk Noordbroek, Protestantse kerk


December 2016 za. 17 dec. 19.30 u. zo. 18 dec. 15.00 u. zo. 18 dec. 15.00 u. zo. 18 dec. 19.00 u. vr. 23 dec. 20.15 u. ma. 26 dec. 14.30 u.

Groningen, Der Aa-kerk Groningen, Der Aa-kerk Groningen, Martinikerk Wildervank, Grote kerk Groningen, Der Aa-kerk Farmsum, Protestantse Kerk

Januari 2017 zo. 01 jan. 15.30 u.

Noordbroek, Protestantse kerk

De Jong & De Jong De cd Bach Cantatas volume VII werd opgenomen op het schitterende 4-klaviers Schnitger-orgel in de Grote Kerk te Zwolle

De vertolkingen door Euwe en Sybolt de Jong van arrangementen van cantatedelen van J. S. Bach voor orgel vierhandig worden in binnen- en buitenland lovend ontvangen. Het toonaangevende muziektijdschrift Luister waardeerde in oktober 2015 hun gehele oeuvre met een 10. “The extraordinary musical skills of the de Jong brothers are completely subservient to the music. The same could be said about the organs too.” (Simon FitzGerald) “Ze kunnen alles, die twee (de) Jong(ens) en ik ben razend jaloers op hun soepele, heldere, meesterlijke speelstijl.” (Maarten 't Hart, schrijver)

Voor een compleet overzicht:

www.dejongdejong.nl


79

STIFTSKIRCHE NEUSTADT AN DER WEINSTRASSE, 2016 Hoofdwerk, Borstwerk, Pedaal, 20 registers


Groninger Orgelagenda

Recommend Documents