Grensoverschrijdend betaalgedrag door Nederlanders in 2008: Verdere elektronisering
Nicole Jonker en Anneke Kosse De Nederlandsche Bank
Oktober 2009
1.
SEPA van start,
INLEIDING
Na jarenlange voorbereiding is SEPA in 2008 officieel van start gegaan. Vanaf 28 januari 2008 kunnen alle rekeninghouders in Europa betalingen van elkaar ontvangen via de Europese overschrijving (SCT). Verschillende Nederlandse banken zijn de Europese overschrijving
met Europese overschrijving,
inmiddels ook actief gaan aanbieden in de internetbankieromgeving van hun klanten. Eind 2008 werd voor bijna 1% van alle overschrijvingen een Europese overschrijving gebruikt. En dan vooral voor zakelijke grensoverschrijdende betalingen. Verder zijn de Nederlandse banken in 2008 gestart met het uitgeven van betaalpassen die voorzien zijn van een EMV-chip. Omdat veel
en EMVpassen
betaalautomaten in Nederland nog niet zijn aangepast aan de EMV-technologie heeft deze uitrol het betalen in Nederland nog niet echt veranderd. De introductie van de EMV-chip is dan ook door veel consumenten onopgemerkt gebleven. Behalve door hen die in 2008 naar het buitenland zijn geweest. Zij zouden gemerkt kunnen hebben dat veel winkeliers in het buitenland al over zijn op EMV en dat de pinpas daarom niet langer door de betaalautomaat gehaald moet worden, maar in het apparaat gestoken moet worden. Ook zouden zij gemerkt kunnen hebben dat vaker om een pincode wordt gevraagd. Op den duur kan overal in Europa op dezelfde manier, met een pincode en door de pinpas in het apparaat te steken, betaald worden. Maar zolang niet alle apparaten vervangen zijn, kunnen consumenten tegen opstart- of interoperabiliteitsproblemen aanlopen.
Met als doel inzicht te krijgen in de mate waarin SEPA en andere ontwikkelingen in het betalingsverkeer het betaalgedrag en de betaalbeleving van consumenten beïnvloeden, doet de Jaarlijks onderzoek internationaal betaalgedrag
Nederlandsche Bank ieder jaar onderzoek naar het grensoverschrijdend betaalgedrag van Nederlandse consumenten. Dit onderzoek beoogt inzicht te verschaffen in het betaalgedrag, de beleving en de wensen van Nederlandse consumenten met betrekking tot betalingen naar en in andere eurolanden en in de ontwikkeling daarvan gedurende de tijd. Een vergelijking van de resultaten met die van voorgaande jaren geeft een indruk van of en hoe internationale betaalgewoonten van Nederlandse consumenten veranderen.
Deze nota bespreekt de belangrijkste bevindingen van de derde meting gehouden in het eerste kwartaal van 2009 en die betrekking had op het betaalgedrag in 2008. Ieder jaar wordt naast een Deze nota bevat belangrijkste bevindingen
set vaste vragen over betaalgedrag en tevredenheid op het vlak van acceptatie, veiligheid, kosten, gebruiksgemak en snelheid ook een specifieke set vragen gesteld. Dit jaar gingen deze vragen over de voor- en nadelen die SEPA zou kunnen bieden en over de beweegredenen om al dan niet een betaal- of spaarrekening bij een buitenlandse bank te openen. De resultaten geven een indruk van de motieven van Nederlanders om gebruik te maken van bankdiensten van buitenlandse aanbieders.
2
Voor dit derde onderzoek is in het weekend van 27 februari – 3 maart 2009 een enquête afgehouden onder 1439 leden van het CentERpanel1, waarvan 1016 leden de vragenlijst compleet hebben ingevuld. Een soortgelijke enquête is eerder afgenomen in 2007 en 2008 over betaalgedrag en –ervaringen in 2006 en 2007. De vragenlijst is opgenomen in de bijlage.
In deze nota komen achtereenvolgens de resultaten van de volgende drie onderwerpen aan de orde:
Het gedrag en de beleving van Nederlandse consumenten ten aanzien van betalingen in andere eurolanden.
Het gedrag en de beleving van Nederlandse consumenten met betrekking tot betalingen naar derden in andere eurolanden.
Het verwachte gedrag en de beleving van Nederlandse consumenten ten aanzien van SEPA en hun beweegredenen om gebruik te maken van diensten van buitenlandse aanbieders.
De nota sluit af met de belangrijkste conclusies en voorstellen voor nader onderzoek.
2.
SAMENVATTING BELANGRIJKSTE UITKOMSTEN
Betaalgedrag
Nederlandse consumenten betalen in andere eurolanden vaker met contant geld en met de creditcard dan in Nederland en minder vaak met de pinpas. Wel is tussen 2006 en 2008 het gebruik van contant geld in het buitenland in vrijwel alle betaalsituaties afgenomen en dat van de pinpas en de creditcard geleidelijk toegenomen.
Net als in 2007 heeft circa 20% van de respondenten in 2008 geld overgemaakt naar derden in een ander euroland.
De meest gebruikte manier om geld naar een ander euroland over te maken in 2008 was een elektronische overschrijving via het internetbankieren, op enige afstand gevolgd door de creditcard en PayPal. Het gebruik van al deze elektronische betaalvormen lijkt verder te zijn toegenomen ten opzichte van 2007.
58% van de respondenten weet niet waar zij hun IBAN en BIC kunnen vinden. In 2006 was dit nog 67%. Het liefst vinden zij deze op hun internetbankiersite en op hun bankafschrift.
1
De enquête is voorgelegd aan leden van het CentERpanel van 16 jaar en ouder die verantwoordelijk zijn voor de financiële beslissingen binnen het huishouden. Hierdoor wijkt de steekproef enigszins af van de Nederlandse bevolking. Een tweede afwijking van het panel ten opzichte van de Nederlandse bevolking betreft de relatief hoge toegang tot internet. Het CentERpanel is een internetpanel en bijna 95% van de panelleden heeft thuis internet. Een klein gedeelte vult de enquête op een andere wijze in. Het internetgebruik is dus iets hoger dan onder de Nederlandse bevolking (86%, volgens het CBS). Hierdoor kan het zijn dat de respondenten relatief vaak gebruik maken van internetbankieren en een relatief positieve houding hebben ten aanzien van dit betaalkanaal in vergelijking met de Nederlandse bevolking. Ondanks deze afwijkingen biedt dit onderzoek een goede indicatie van hoe de Nederlandse consument betaalt in en naar
3
Waardering
In het buitenland zijn Nederlanders het minst tevreden over de acceptatie van de pinpas, terwijl zij in Nederland vaker ontevreden zijn over de acceptatie van de creditcard. In 2008 is de ontevredenheid over de acceptatie van de pinpas en de creditcard in het buitenland toegenomen.
Voor betalingen in Nederland wordt de pinpas als meest veilig en gebruiksvriendelijk ervaren, terwijl betalen met contant geld in het buitenland het best gewaardeerd wordt qua acceptatie en gebruiksgemak. Verder zijn de onderlinge verschillen klein.
Voor gebruik ervan in het buitenland vindt men de pinpas en de creditcard even veilig als contant geld. Deze veiligheidsbeleving is over de jaren heen nagenoeg gelijk gebleven.
Respondenten zijn het meest tevreden over het gebruik van internetbankieren voor het betalen naar het buitenland. Toch ervaren zij de kosten hiervan nog vaak als te hoog. Tussen 2006 en 2008 is de ontevredenheid hierover wel fors afgenomen van 25% ontevredenen in 2006 naar 17% in 2008.
Ten opzichte van 2007 zijn meer respondenten ontevreden over de veiligheid van internetbankieren en de creditcard voor het betalen naar het buitenland.
Evenals in voorgaande jaren is er relatief veel ontevredenheid over de papieren overschrijving voor wat betreft gebruiksgemak, kosten en snelheid.
SEPA
Opvallend is dat minder mensen dan vorig jaar het afgelopen jaar van SEPA hadden gehoord; slechts 28% ten opzichte van 43% in 2007.
De meeste respondenten (58%) denken dat SEPA noch gunstig noch ongunstig voor hen zal uitpakken. Slechts 13% denkt dat SEPA ongunstig voor hen zal zijn en 28% ziet SEPA juist wel gunstig uitpakken. Ten opzichte van vorig jaar heeft men een minder positieve maar veel neutralere houding gekregen.
Net als vorig jaar zijn de twee meest genoemde voordelen van SEPA eenvoudiger geld kunnen overmaken naar het buitenland en een hogere acceptatie van de pinpas. 33% van de respondenten ziet geen enkel persoonlijk voordeel van SEPA.
De twee meest genoemde nadelen van SEPA zijn hogere betaalpakkettarieven en het ingewikkelder worden van het overmaken van geld binnen Nederland. 49% verwacht geen enkel nadeel te ondervinden van SEPA.
Het wonen nabij de grens, de mate waarin men naar het buitenland gaat en de manier waarop men eerder over SEPA heeft gehoord, beïnvloedt hoe men aankijkt tegen de persoonlijke voordelen die SEPA zal bieden.
andere eurolanden en wat hun wensen en belevingen zijn..
4
Buitenlandse betaal- en spaarrekeningen
Evenals in 2006 had circa 3% van de respondenten in 2008 een betaalrekening bij een buitenlandse bank. Daarnaast hield 6% een buitenlandse spaarrekening of -deposito aan.
73% van de respondenten wil geen betaal- of girorekening openen bij een buitenlandse bank, 26% misschien en 1% zeker niet. Dezelfde percentages gaan op voor de bereidheid om een buitenlandse spaarrekening of -deposito te openen.
Mensen die aan de grens wonen verschillen niet in hun belangstelling voor een buitenlandse betaal- of spaarrekening van hen die niet in een grensgemeente wonen.
De twee meest genoemde redenen voor het eventueel openen van een buitenlandse betaalrekening zijn een lager pastarief en het ontvangen van rente over de betaalrekening. Voor het eventueel openen van een buitenlandse spaarrekening kijkt men vooral naar de hoogte van de spaarrentes en naar de mogelijkheden om alle bankzaken via het internet te kunnen regelen.
De twee meest genoemde redenen om geen buitenlandse betaal- of spaarrekening te openen zijn de tevredenheid met de huidige bank en de wens om een bankfiliaal in de buurt te hebben.
3.
UITKOMSTEN TOONBANKBETALINGSVERKEER
Bezit betaalpassen De meeste respondenten beschikken over een pinpas van een Nederlandse bank die geschikt is 95% heeft pinpas, 56% een creditcard
voor gebruik in het buitenland (95%). Bijna 10% van de respondenten heeft een pinpas die alleen in Nederland kan worden gebruikt en 2% heeft een debetkaart die is uitgegeven door een bank met een hoofdkantoor in een ander euroland. Iets meer dan de helft van de respondenten (56%) heeft naast de pinpas ook een creditcard.
Frequentie buitenlandbezoek 73% bezocht een ander euroland
Van de 1016 respondenten heeft 73% in 2008 een bezoek gebracht aan een ander euroland. Net als in de voorgaande jaren worden de buurlanden Duitsland (35%) en België (25%) het meest genoemd als laatst bezocht land, gevolgd door Frankrijk (13%) en Spanje (7%).
Gebruik en waardering betaalinstrumenten Contant meest gebruikt in buitenland…
Er is aan de respondenten gevraagd met welk betaalinstrument ze in 2008 in het buitenland meestal betaalden. De betaalkeuze verschilt net als in 2006 en 2007 en in Nederland sterk per betaalsituatie (zie grafiek 1). Contant geld wordt in het buitenland vaker gebruikt dan in Nederland, hoewel in bepaalde situaties ook vaak betaald wordt met de pinpas en de creditcard. Creditcard en pinpas lijken in het eurogebied in ongeveer gelijke mate te worden gebruikt. Dit in tegenstelling tot in Nederland, waar de pinpas beduidend vaker wordt gebruikt dan de creditcard.
5
Grafiek 1: Gebruik betaalinstrumenten in verschillende betaalsituaties 2008 (in %) Supermarkt
62%
27%
Spec. voedingswinkel
86%
Non-food grote aankopen
40%
25%
Restaurant
24% 13%
35%
7%
41%
22%
Andere eetgelegenheden
3% 4%
31%
5%
31%
88%
Bar
8%
2%
94% 18%
25%
4%
48%
67%
Cultuur en recreatie
20%
Drank- en snackautomaten
3%
9%
96%
Parkeren
83%
Openbaar vervoer
9%
76%
5%
16% 93%
Taxi Tol
46%
contant
… maar gebruik pinpas en creditcard neemt toe
7%
80%
Benzine station
6%
10%
29%
Non-food kleine aankopen
Hotel, camping, etc.
5%
NL pinpas
8%
2%
niet NL pinpas
41%
creditcard
anders
Ten opzichte van 2006 en 2007 zijn de respondenten wel minder contant gaan betalen. In plaats daarvan gebruiken ze vaker de pinpas of de creditcard. Deze trend is zichtbaar bij vrijwel alle betaalsituaties. De afname van het gebruik van contant geld is het sterkst in het openbaar vervoer (9 procentpunt) en tolbetaling (8 procentpunt). Bij de meeste betaalsituaties bedraagt de afname tussen de 2 en 4 procentpunt.
Vooralsnog lijkt deze trend vooral toe te schrijven aan de algemene trend onder Nederlanders om vaker met een betaalpas te betalen, en niet zozeer aan een stijging van de acceptatie van de pinpas als gevolg van SEPA. De ontevredenheid over de acceptatie en het gebruiksgemak van de pinpas Tevredenheid acceptatie betaalkaart daalt
in het buitenland is tussen 2006 en 2008 namelijk niet afgenomen, maar juist licht toegenomen. Net als de ontevredenheid over de acceptatie van de creditcard in het buitenland (zie grafiek 2). Mogelijk zijn consumenten als gevolg van de EMV-uitrol in 2008 vaker dan voorheen geconfronteerd met problemen of ongemakken toen zij in het buitenland met hun pinpas wilden betaalden. Maar mogelijk is ook de wens om met een betaalpas te betalen sterker geworden, waardoor de irritatie over non-acceptatie is gegroeid.
Er zijn overigens relatief weinig respondenten ontevreden over de veiligheid, acceptatie en het Contant scoort beter in buitenland De pinpas scoort beter in Nederland
gebruiksgemak van contant geld, de pinpas en de creditcard bij gebruik in Nederland of elders in het eurogebied. Net als in voorgaande jaren waarderen zij de acceptatie van contant geld in andere eurolanden ongeveer gelijk als de acceptatie ervan in Nederland. Wat betreft gebruiksgemak en veiligheid scoort contant geld in het buitenland hoger dan in Nederland. Het gebruik van de pinpas scoort op alle drie factoren beter in Nederland dan elders in het eurogebied. De creditcard wordt
6
Grafiek 2: Ontevredenheid betaalmiddelen voor gebruik in binnen- en buitenland (in %) 16%
16%
12% 8%
15%
12%
6%
5%
4%
4%
4%
2%
1%
contant in NL
contant in andere eurolanden gebruiksgemak
4%
0%
7%
8% 3% 2% 2%
4%
0%
veiligheid
acceptatie
pinpas in NL veiligheid
acceptatie
pinpas in andere eurolanden gebruiksgemak
16% 11%
12% 8% 4%
4%
5%
4%
5%
3%
0% creditcard in NL veiligheid
creditcard in andere eurolanden acceptatie gebruiksgemak
qua veiligheid en gebruiksgemak in binnen- en buitenland even hoog gewaardeerd. Wel is men in Nederland vaker ontevreden over de acceptatie van de kaart. Ook hier spelen mogelijke ongemakken als gevolg van de EMV-uitrol een rol.
Pinpas het veiligst in Nederland
Uit vergelijking van de betaalinstrumenten onderling blijkt dat de gemiddelde waardering van de acceptatie van de pinpas in Nederland nu gelijk is aan dat van contant geld en dat voor betalingen in Nederland de pinpas wat betreft veiligheid en gebruiksgemak het meest wordt gewaardeerd. De
Pinpas, contant en creditcard even veilig in buitenland
gemiddelde waarderingen van contant geld en de creditcard verschillen niet significant van elkaar qua veiligheid en gebruiksgemak. In het buitenland scoort contant geld het hoogst qua acceptatie. De drie betaalinstrumenten verschillen niet van elkaar wat betreft de veiligheid. Daarnaast blijkt dat in vergelijking met voorgaande jaren de veiligheidsbeleving nagenoeg gelijk is gebleven.
4.
UITKOMSTEN BETALINGSVERKEER OP AFSTAND
IBAN / BIC Voor het verrichten van grensoverschrijdende overschrijvingen hebben banken de IBAN en de BIC code van de ontvangende partij en bank nodig. Deze codes zijn ook nodig wanneer geld wordt overgemaakt met de Europese overschrijving, zowel voor grensoverschrijdende als binnenlandse betalingen. Halverwege 2009 is de IBAN BIC Service gelanceerd waarmee consumenten eenvoudig van Nederlandse rekeningnummers de bijbehorende IBAN en BIC kunnen opvragen. Verder zal iedere bank op hun eigen manier hun klanten ondersteunen bij de overgang naar IBAN en BIC.
7
De meerderheid (58%) van de respondenten weet vooralsnog niet waar zij hun eigen IBAN en BIC Meerderheid weet IBAN en BIC niet te vinden
kunnen vinden. Hier zit echter vooruitgang in; twee jaar geleden wist 67% van de respondenten dit niet. De respondenten die weten waar zij hun IBAN en BIC kunnen vinden, geven aan ze te zoeken op hun bankafschrift (48%), hun internetbankiersite (37%) of op de website van hun bank (4%). 5% heeft ze ergens opgeschreven. Een groot gedeelte (38%) zou ze overigens liever ergens anders vandaan willen halen dan dat zij nu doet. De eigen internetbankiersite wordt het vaakst genoemd als betere plek (53%), gevolgd door de pinpas (28%), het bankafschrift (10%) of telefonisch (3%).
IBAN en BIC op bankiersite, afschrift en pinpas
Respondenten die niet weten waar zij hun IBAN en BIC kunnen vinden, geven aan ze het liefst te vinden op hun internetbankiersite (35%), hun bankafschrift (18%), hun pinpas (18%) of op de algemene website van hun bank (8%). Een vijfde zou de bank hiervoor opbellen (20%).
Frequentie en redenen grensoverschrijdende betalingen 20% maakte in 2008 geld over naar andere eurolanden…
Een vijfde van de respondenten heeft in 2008 geld overgemaakt naar derden in een ander euroland. Dit is net zo veel als in 2007 en 6 procentpunt lager dan in 2006. Een mogelijke verklaring voor de afname is de sterke groei van het aantal Nederlandse webwinkels (bron: Thuiswinkel Markt Monitor 2008), zodat minder vaak bij buitenlandse webwinkels gekocht hoeft te worden.
…vooral voor internetaankopen
Voor 43% van de respondenten waren internetaankopen (met uitzondering van vakanties) de voornaamste reden voor hun grensoverschrijdende betalingen. Het boeken van een vakantie was voor 31% de belangrijkste reden; een toename van 5 procentpunt ten opzichte van 2006. Op de derde plaats staat de betaling van een aankoop gedaan in het buitenland (15%) gevolgd door stortingen aan familie of vrienden (10%).
Gebruik betaalinstrumenten Elektronisch betalen neemt toe
De aanleiding van de betaling blijkt van invloed te zijn op het gebruikte betaalmiddel. Ten opzichte van 2006 zijn relatief grote veranderingen opgetreden, met een verschuiving richting de elektronische betaalmiddelen. Deels komt dit doordat relatief weinig respondenten deze vragen heeft beantwoord. Kleine verschuivingen in absolute aantallen zijn dan relatief fors. Maar mogelijk is er ook sprake van een echte verschuiving in de betaalvoorkeuren of –mogelijkheden richting elektronisch betalen. Omdat de Europese overschrijving in 2008 vooral nog door bedrijven werd gebruikt, is het niet aannemelijk dat de start van SEPA een rol heeft gespeeld bij deze verschuiving.
8
Grafiek 3: Gebruik betaalinstrumenten naar betaalreden 2008 (in %) Familie/vrienden
90%
Boeken vakantie
5% 5%
63%
E-shopping
30%
55%
Aankoop goederen
1% 1%
23%
73%
0%
10%
20%
30%
20% 5% 3%
60%
Aankoop diensten
7% 5% 40%
50%
60%
2% 6%
16%
7% 5%
27% 70%
80%
7% 90%
NL rekening: Internetbankieren
NL rekening: papieren overschrijving
Niet-NL rekening: Internetbankieren
Niet-NL rekening: papieren overschrijving
Creditcard
Paypal
100%
Anders
Internetbankieren favoriet…
Grafiek 3 laat zien dat meer dan de helft van alle grensoverschrijdende betalingen via internetbankieren vanaf de Nederlandse rekening werden gedaan. Vooral voor betalingen naar familie of vrienden is het internetbankieren een populair betaalinstrument; 95% van deze betalingen werd via het internet gedaan. Dat is een stijging van 20 procentpunt ten opzichte van 2006, die ten koste is gegaan van vrijwel alle andere betaalmogelijkheden. Ook vakanties en vliegreizen worden meestal via het internetbankieren betaald. Hier is wel een daling zichtbaar van
…daarna creditcard en PayPal
7 procentpunt ten opzichte van 2006, die vooral wordt opgevangen door de creditcard. Ook voor de betaling van grensoverschrijdende internetaankopen en de aankoop van goederen en diensten in het buitenland is de creditcard het op één na meest gebruikte betaalinstrument. PayPal is net als vorig jaar vaak gebruikt (20%) voor webaankopen en voor producten gekocht in het buitenland (7%). Ook wordt nog geregeld gebruik gemaakt van een buitenlandse rekening, vooral voor overboekingen naar familie en vrienden en voor de betaling van in het buitenland verrichtte diensten.
Waardering Wanneer we kijken naar de verschillen in waardering van het gebruik van internetbankieren, Tevredenheid internetbankieren en creditcard groot…
creditcards en papieren overschrijvingen, dan zien we dat het gebruik van internetbankieren voor betalingen binnen Nederland op alle aspecten significant beter wordt beoordeeld. Voor grensoverschrijdende betalingen scoort het gebruik van internetbankieren alleen het hoogst qua veiligheid. Qua snelheid, gebruiksgemak en kosten deelt internetbankieren hier de eerste plaats met de creditcard. Over de papieren overschrijving heerst de grootste ontevredenheid, zowel voor binnenlandse als grensoverschrijdende betalingen.
9
Grafiek 4: Ontevredenheid binnenlands en grensoverschrijdend gebruik remote betaalinstrumenten (in %) Creditcard
Internetbankieren 60%
60%
45%
45%
30% 15%
2% 2%
7%
17% 10% 7% 7%
2%
22%
30% 15%
0%
23% 9%
6%
6% 3%
4%
7%
0%
NL veiligheid
andere eurolanden
gebruiksgemak
kosten
snelheid
NL veiligheid
andere eurolanden
gebruiksgemak
kosten
snelheid
Papieren overschrijving 60% 36%
45%
25% 21%
30% 15%
7%
42% 41% 46% 15%
0% NL
…maar onveiligheid toegenomen
andere eurolanden
veiligheid
gebruiksgemak
kosten
snelheid
Ook blijkt dat bij alle drie betaalinstrumenten de ontevredenheid groter is bij grensoverschrijdend gebruik dan bij binnenlands gebruik (zie grafiek 4). Met uitzondering van de creditcard. Deze wordt voor binnenlands en grensoverschrijdend gebruik niet significant anders gewaardeerd. Wel is opvallend dat Nederlanders ongeruster geworden zijn over de veiligheid van de creditcard ten opzichte van voorgaande jaren. Ook het internetbankieren naar het buitenland is in de ogen van de respondenten onveiliger geworden; de ontevredenheid groeide in één jaar van 3% naar 7%. De ontevredenheid over de kosten van grensoverschrijdend elektronisch overschrijven is echter
Consument: kosten internetbankieren gedaald
flink gedaald, van 25% in 2006, en 22% in 2007 naar 17% begin 2008. Een mogelijke verklaring is dat steeds meer respondenten op de hoogte zijn van de ‘kosten delen’-optie, waarmee euro betalingen gratis overgeboekt kunnen worden naar rekeninghouders elders in de EU. De invoering van de Europese overschrijving speelt hier ook een rol. Consumenten kunnen, wanneer hun bank deze aanbiedt, gratis gebruik maken van de Europese overschrijving, en van het delen van kosten met de ontvanger is niet langer sprake.
5.
HOUDING TEN AANZIEN VAN SEPA
Informatiebronnen 28% heeft eerder van SEPA gehoord
Aan de respondenten is gevraagd of zij afgezien van de DNB-enquêtes eerder over SEPA hadden gehoord of gelezen. Bij 28% was dit het geval. De krant werd door 18% van de respondenten
10
genoemd als bron, gevolgd door radio/tv en de bank (beiden 5%), internet (4%), werk (2%) of een tijdschrift (1%). In het jaar ervoor hadden meer respondenten iets over SEPA vernomen; 43%. Ook toen vooral via de krant (31%) en de radio/tv (15%). Mogelijke reden voor de hogere bekendheid toen is de lancering van de Europese overschrijving op januari 2008, een maand voor de afname van de enquête. Het aandeel respondenten dat via hun eigen bank over SEPA is geïnformeerd is gelijk gebleven.
Op basis van statistische analyses is onderzocht welke persoonskenmerken van invloed zijn op de het al dan niet eerder geïnformeerd zijn over SEPA. Hieruit blijkt dat mannen veel vaker over …vooral mannen, hoge inkomens en frequente ‘buitenland betalers’
SEPA hadden gehoord dan vrouwen. Andere kenmerken van hen die eerder van SEPA hadden vernomen zijn: hoog inkomen en minimaal één keer een ander euroland bezocht of naar buitenland betaald in 2008. Respondenten die dicht bij de grens wonen, blijken niet vaker eerder iets over SEPA te hebben gelezen of gehoord dan de andere respondenten. De bevinding dat respondenten die het voorafgaande jaar in of naar een ander euroland hebben betaald relatief vaker iets over SEPA hadden gelezen of gehoord, kan er op duiden dat mensen met ‘grensoverschrijdende betaalervaringen’ sneller informatie oppikken over SEPA dan mensen die uitsluitend binnenlandse betalingen doen.
Houding ten aanzien van SEPA Consument gematigd positief over SEPA…
De respondenten is na een korte uitleg over SEPA gevraagd om op een 7-punts schaal aan te geven in welke mate zij zelf verwachten dat SEPA voor hen gunstig dan wel ongunstig zal uitpakken. Grafiek 5 vat de uitkomsten samen. De meerderheid (59%) van de respondenten heeft een vrij neutrale verwachting van SEPA; 13% denkt dat SEPA voor hen nadelig zal zijn en 29% ziet per saldo vooral voordelen. Het aandeel respondenten dat geen persoonlijke voordelen verwacht is niet significant veranderd ten opzichte van vorig jaar. Wel heeft men een minder positieve maar veel neutralere houding gekregen.
…vooral jongeren, hoger opgeleiden, ‘buitenland bezoekers’ en ‘SEPAkenners’
Met statistische modellen is onderzocht of er een verband bestaat tussen persoonskenmerken en de mate waarin respondenten SEPA waarderen. Hieruit blijkt dat mensen met een hogere leeftijd en personen met een VMBO-opleiding de voordelen van SEPA lager inschatten dan jongeren en personen met een middelbaar opleidingsniveau. Ook zij die in 2008 geen ander euroland hebben bezocht zien relatief minder persoonlijke baten. Respondenten die vlakbij België of Duitsland wonen daarentegen zijn relatief positiever over SEPA, evenals respondenten die eerder over SEPA hadden gelezen op het internet, in een tijdschrift of op het werk.
11
Grafiek 5: Verwachtingen ten aanzien van SEPA (in %)
3% 5% 5%
0%
10%
59%
20%
30%
40%
Zeer ongunstig
17%
50%
60%
neutraal
70%
80%
9% 3%
90%
100%
Zeer gunstig
Voor- en nadelen van SEPA 67% ziet concrete voordelen van SEPA…
De respondenten is tevens gevraagd de voor hen verwachte SEPA voor- en nadelen te noemen. Zij konden kiezen uit een breed scala aan mogelijkheden. Tabel 1 vat de 5 meest genoemde voor- en nadelen samen. 67% van de respondenten denkt op de een of andere manier baat te hebben bij SEPA. Vooral het eenvoudiger (34%), sneller (18%) en goedkoper (18%) geld kunnen overmaken naar het buitenland is vaak genoemd, evenals het vaker (24%) en veiliger (15%) kunnen betalen met de pinpas in het buitenland.
… maar 25% vreest hogere banktarieven
Bijna de helft ziet geen enkel persoonlijk nadeel van SEPA. Toch denkt 25% dat de betaalpakkettarieven van banken omhoog zullen gaan en 11% verwacht dat het ingewikkelder zal worden om geld binnen Nederland over te boeken. Daarnaast maakt 9% zich zorgen over de veiligheid. Zij zijn bang dat buitenlandse rekeninghouders makkelijker ongevraagd geld van hun rekening kunnen gaan halen. Daarnaast ziet 7% als nadeel dat zij mogelijk meer betaalpassen nodig zullen hebben. Slechts 3% is bang voor hogere winkeltarieven.
Tabel 1: Top 5 meest genoemde voor- en nadelen van SEPA (in % respondenten) Persoonlijke voordelen Eenvoudiger geld overmaken naar het
Persoonlijke nadelen 34%
Hogere betaalpakkettarieven
25%
24%
Geld overmaken binnen Nederland wordt
11%
buitenland Hogere acceptatie pinpas
ingewikkelder Sneller geld overmaken naar het buitenland
18%
Buitenlandse rekeninghouders kunnen
9%
makkelijker ongevraagd geld afboeken Goedkoper geld overmaken naar het
18%
Meer betaalpassen op zak
7%
15%
Geld overmaken binnen Nederland gaat
4%
buitenland Veiliger betalen met de pinpas in het buitenland Op geen enkele wijze
meer tijd kosten 33%
Op geen enkele wijze
49%
12
SEPA communicatie beïnvloedt SEPA beeldvorming
Uit statistische analyses blijkt dat respondenten met minimaal een Hbo-opleiding, die vlakbij de grens wonen of die vorig jaar minimaal één keer naar een ander euroland zijn geweest, relatief vaak concrete voordelen zien van SEPA. Dit geldt ook voor de mensen die eerder van SEPA hadden gehoord via de krant, radio of tv, hun bank of internet. Onder de respondenten die één of meerdere nadelen verwachten van SEPA zijn relatief veel mensen met een laag huishoudinkomen. Maar ook hier lijken degenen die eerder over SEPA hadden vernomen via de krant, radio of televisie relatief meer gevolgen te noemen. Berichtgeving over SEPA lijkt consumenten dus meer bewust te maken van de gevolgen van SEPA, zowel positief als negatief.
6.
AFNAME BANCAIRE DIENSTEN VAN NIET-NEDERLANDSE AANBIEDERS
Met de eenwording van de Europese betaalmarkt kunnen consumenten en bedrijven eenvoudiger betalen naar andere eurolanden vanaf slechts één betaalrekening. Tevens kunnen Europese banken ervoor kiezen betaaldiensten aan te gaan bieden in andere eurolanden. De interne markt beslaat dan immers het gehele eurogebied en stopt niet meer bij de landsgrens. Om een eerste indruk te krijgen van de interesse onder Nederlanders om betaal- of andere diensten af te nemen van buitenlandse banken is de respondenten dit jaar gevraagd of en waarom zij in 2008 een (geen) betaal- of spaarrekening hadden bij een bank met het hoofdkantoor in een ander euroland (hierna genoemd als buitenlandse bank / buitenlandse rekening). Daarnaast is gevraagd wat voor hen een reden zou zijn er eventueel één te openen.
3% - 6% heeft buitenlandse rekening
Net als in 2006, had 3% van de respondenten in 2008 een betaalrekening bij een buitenlandse bank. Daarnaast had 6% een buitenlandse spaarrekening of -deposito; 3,5% bij een buitenlandse bank binnen het eurogebied en 2,5% bij een bank erbuiten.
Buitenlandse betaalrekening Behoefte buitenlandse betaalrekening klein
26% van de respondenten geeft aan misschien een betaalrekening te willen openen bij een bank uit een ander euroland, 1% geeft aan dit zeker te willen, maar de overgrote meerderheid (72%) heeft hier geen behoefte aan.
Beweegredenen Voor de respondenten die (misschien) wel een betaalrekening bij een buitenlandse bank zouden Kosten en betaalgemak
willen openen, spelen vooral financiële voordelen een rol, zoals de vergoeding van rente over het rekeningssaldo (46%) of lagere banktarieven (38%) (zie tabel 2). Daarnaast zou toenemend gemak, zoals alle bankzaken via internetbankieren kunnen regelen (20%) of een hogere acceptatie van de pinpas (14%), voor veel Nederlanders een reden zijn een dergelijke rekening te openen.
13
Tabel 2: Top 5 meest genoemde redenen om wel of geen buitenlandse betaalrekening te openen Wel openen
Niet openen
Rente over saldo betaalrekening
46%
Tevreden met dienstverlening huidige bank
78%
Lagere betaalpakkettarieven
38%
Bankfiliaal in de buurt
21%
Alle bankzaken via internetbankieren
20%
Ik maak alleen geld over naar
15%
rekeninghouders in Nederland Hogere acceptatie pinpas
14%
Ik kom (bijna) nooit in andere eurolanden
14%
Nederlands sprekende bankmedewerkers
12%
Ik wil in het Nederlands worden geholpen
12%
De meest genoemde reden om juist geen buitenlandse betaalrekening te willen openen is de tevredenheid met de huidige bank (78%), gevolgd door het graag in de buurt willen hebben van de Grote tevredenheid met huidige bank
bank (21%). Daarnaast zeggen veel respondenten hier geen behoefte aan te hebben, omdat ze nooit geld overmaken naar het buitenland (15%) of (bijna) nooit andere eurolanden bezoeken (14%). Gebrek aan vertrouwen in buitenlandse banken, hoop werk om een buitenlandse betaalrekening te openen of moeilijkheden bij het terugkrijgen van geld in geval van faillissement komen niet in de top 5 voor.
Invloed persoonskenmerken Geslacht, leeftijd, religie en opleiding van invloed
Aan de hand van statistische analyses is onderzocht welke personen vooral geïnteresseerd zijn in het openen van een buitenlandse betaalrekening. Dat blijken vooral mannen te zijn en mensen van 34 jaar of jonger. Tevens blijken zij die protestants-christelijk zijn hier significant minder interesse voor te hebben dan mensen die niet gelovig zijn. Dit effect is zeer sterk, sterker zelfs dan het effect van geslacht. Tot slot is er sprake van een bescheiden opleidingseffect.
Buitenlandse spaarrekening of –deposito Behoefte aan sparen in buitenland klein
26% van de respondenten geeft aan misschien een spaarrekening of -deposito te willen openen bij een bank uit een ander euroland, 1% geeft aan dit zeker te willen, maar de overgrote meerderheid (73%) heeft hier, net als bij een buitenlandse betaalrekening, geen behoefte aan.
Beweegredenen Meer nog dan bij het openen van een buitenlandse betaalrekening, speelt de hoogte van de rente een rol bij de beslissing om wel of niet spaargeld bij een buitenlandse bank weg te zetten. Een hogere rente is voor 87% van de respondenten die (misschien) wel zouden willen sparen in het Rentes belangrijkste reden
buitenland een reden om dit te gaan doen (zie tabel 3). Daarnaast speelt wederom gemak een rol. Alle bankzaken via internetbankieren kunnen regelen (31%) en de opening van een filiaal in de buurt (11%) zijn ook voor velen een reden om spaargeld bij een buitenlandse bank onder te brengen. De mogelijkheid een gedeelte van het spaargeld bij een buitenlandse bank weg te zetten (12%) weerspiegelt waarschijnlijk de behoefte om spaargeld te willen spreiden omwille van de
14
Tabel 3: Top 5 meest genoemde redenen om wel/ geen buitenlandse spaarrekening/deposito te openen Wel openen
Niet openen
Hogere rente
87%
Tevreden met dienstverlening huidige bank
77%
Alle bankzaken via internetbankieren
31%
Bankfiliaal in de buurt
19%
Gedeelte van mijn spaargeld op een
12%
Moeilijk om je geld terug te krijgen bij
14%
buitenlandse spaarrekening/deposito te zetten
faillissement buitenlandse bank
Bankfiliaal in de buurt
11%
Ik wil in het Nederlands worden geholpen
13%
Lang verblijf in het buitenland
9%
Ik heb geen/weinig spaargeld
13%
veiligheid. Opvallend is dat een lang verblijf in het buitenland (9%) ook in de Top 5 voorkomt. Dit komt overeen met de wens een filiaal nabij te hebben en geeft aan dat mensen nog altijd graag hun geld in de buurt willen hebben.
Hoge tevredenheid met huidige spaarrekening
De redenen om juist geen buitenlandse spaarrekening te willen openen komen sterk overeen met de redenen om geen betaalrekening bij een buitenlandse bank te willen openen: de tevredenheid met de diensterverlening van de huidige bank (78%) en de wens om een bankfiliaal in de buurt te hebben (19%). Verder heerst er een bepaalde angst om het spaargeld te verliezen; 14% geeft aan niet te willen sparen bij een buitenlandse bank vanwege de complexiteit het geld terug te krijgen in geval van faillissement. Dit is vooral een drempel voor degenen die nu nog twijfelen over het wel of niet willen sparen in het buitenland. Verder is de taalbarrière en het hebben van weinig spaargeld voor 13% een reden om geen buitenlandse spaarrekening te openen.
Persoonskenmerken Net als bij het openen van een buitenlandse betaalrekening verschilt de belangstelling voor een niet-Nederlandse spaarrekening naar geslacht, leeftijd, geloofsovertuiging en opleiding. Een Inkomen en risico-aversie van invloed
verschil is wel dat nu ook het inkomen een sterke rol speelt: mensen met een netto maandelijks huishoudinkomen van maximaal 1150 euro hebben minder interesse in een buitenlandse spaarrekening dan degenen met een hoger inkomen. Verder zijn er aanwijzingen dat risico-averse mensen minder geneigd zijn om hun spaargeld bij een buitenlandse bank te zetten dan risiconeutrale of preferente mensen. Dit geeft aan dat men de risico’s van een buitenlandse spaarrekening groter acht dan van een betaalrekening in het buitenland.
7.
TOT SLOT
Belangrijkste bevindingen DNB heeft in het kader van SEPA de afgelopen drie jaar onderzoek gedaan onder Nederlandse consumenten naar hun grensoverschrijdend betaalgedrag binnen het eurogebied. Net als bij betalingen in Nederland maken Nederlanders voor betalingen in en naar het buitenland steeds
15
Verdere elektronisering
vaker gebruik van elektronische betaalmiddelen. Wel betalen zij in het buitenland nog altijd erg vaak met contant geld en minder vaak met hun betaalpas dan in Nederland. Opvallend is dat ten opzichte van voorgaande jaren de tevredenheid over de acceptatie van de pinpas en de creditcard
aan de kassa..
in het buitenland is afgenomen. Dat de acceptatie daadwerkelijk achteruit is gegaan lijkt echter onwaarschijnlijk. Mogelijk zijn consumenten als gevolg van de EMV-uitrol vaker dan voorheen geconfronteerd met problemen of ongemakken met hun betaalpas in het buitenland.
Net als in 2007, heeft 20% van de respondenten in 2008 geld overgemaakt naar een ander …en op afstand.
euroland. Meer nog dan in 2007, werden de meeste betalingen elektronisch gedaan via het internetbankieren, de creditcard of PayPal. De waardering van de veiligheid van de creditcard en internetbankieren is echter wel afgenomen. Verder vinden nog altijd veel respondenten de kosten van elektronische overschrijvingen voor betalingen over de grens te hoog. Wel is deze ontevredenheid, mogelijk als gevolg van de introductie van de Europese overschrijving, in 2008 gedaald.
Consument gematigd positief over SEPA
Een meerderheid van de respondenten staat neutraal of positief ten opzichte van de mogelijkheden die SEPA hen kan bieden. Hoewel men diverse voordelen verwacht, zoals goedkoper, sneller en eenvoudiger geld kunnen overmaken naar het buitenland en betere kaartacceptatie, ziet men ook zeker nadelen. De meeste zorgen hebben betrekking tot de gevolgen voor het betalingsverkeer binnen Nederland. Berichtgeving in de media speelt een belangrijke rol bij hoe de respondenten aankijken tegen SEPA.
Beleidsaanbevelingen en voorstellen voor vervolgonderzoek Vergroten bekendheid IBAN en BIC
Hoewel de bekendheid hierover toeneemt, weet nog altijd meer dan de helft van de consumenten niet waar zij hun IBAN en BIC kunnen vinden. Omdat deze nummers nodig zijn voor het betalen van een Europese overschrijving of Europese incasso, ligt hier een belangrijke rol voor banken. Zij zouden hun cliënten hier meer expliciet over kunnen gaan informeren om grootschalige migratie te stimuleren. Verder wensen veel consumenten hun IBAN graag te vinden op hun bankpas en de internetbankiersite. Dit onderstreept het belang van het streven van de banken om eind 2013 een brede beschikbaarheid van de IBAN op de betaalpas gerealiseerd te hebben en om de internetbankieromgeving van klanten aan te passen.
Betaalbeleving mogelijk veranderd door SEPA
Hoewel het gebruik van de Europese overschrijving nog zeer beperkt is en de EMV-uitrol in Nederland nog niet tot grote veranderingen heeft geleid, duiden de onderzoeksresultaten al wel op een mogelijke impact van SEPA op de betaalbeleving van consumenten. Het is daarom goed om in de volgende enquête hier dieper op in te gaan. Bovendien is het wenselijk om met behulp van de al
16
beschikbare informatie en het aanstaande onderzoek over 2009 de volgende issues nader te onderzoeken:
de mate waarin men gebruik maakt van Europese overschrijvingen en de beleving hiervan,
de achterliggende redenen van de ontevredenheid over de acceptatie van de pinpas in het buitenland,
de achterliggende redenen van de ontevredenheid over de kosten en veiligheid van grensoverschrijdende elektronische overschrijvingen,
de achterliggende redenen waarom men een minder positieve maar juist neutralere houding heeft gekregen ten aanzien van SEPA,
de veranderingen in de behoefte aan bancaire diensten van niet-Nederlandse aanbieders,
de invloed van psychologische kenmerken (zoals religie of risico-aversie) op het betaalgedrag en de betaalbeleving van consumenten,
welke personen zijn het meest geneigd hun betaalgedrag aan te passen en over te stappen op elektronische betaalmiddelen.
LITERATUUR
Bishoen, S. (2008), Grensoverschrijdend betaalgedrag van de Nederlandse consument aan de vooravond van SEPA, DNB/EUR stagerapport.
CBS (2008), Mediaproducten steeds meer via internet, Persbericht CBS PB08-071, oktober 2008.
Hartog, C. en M. van Kempen (2007), Betalen in het eurogebied: gedrag en beleving van de Nederlandse consument. DNB/EUR stagerapport.
Jonker, N. en A. Kosse (2008), Towards a European payments market: survey results on crossborder payment behaviour of Dutch consumers, DNB Occasional Studies, vol. 6(1).
Thuiswinkel Markt Monitor (2008), Blauw Research en Thuiswinkel.org.
17
BIJLAGE: VRAGENLIJST GRENSOVERSCHRIJDEND BETAALGEDRAG DOOR NEDERLANDERS IN 2008
Deze appendix bevat de vragenlijst zoals deze in het CentERpanel is afgenomen. De variabelennamen worden vet weergegeven en corresponderen met de namen in de dataset. De routing van de vragenlijst wordt bij de desbetreffende variabele cursief weergegeven. •
Variabelennamen: De variabelen namen worden vet weergegeven en corresponderen met de namen in de
dataset. •
Routing: De routing van de vragenlijst wordt bij de desbetreffende variabele cursief weergegeven.
•
Open: open antwoordvak (geen limiet aan lengte van het antwoord)
•
String: antwoordvakje waarin je een bepaald aantal (maximaal 255) karakters kunt typen
•
Numerieke variabelen: Als ranges gebruikt zijn, worden deze cursief weergegeven in het codeboek als de
respondent deze niet op het scherm zag. Als de respondent de ranges wel zag, staan ze normaal weergegeven. Als er geen begrenzing op een vraag zit dan wordt er geen range aangegeven.
nohhold nummer van het huishouden versleuteld nomem lidnummer in het huishouden Introductie De Nederlandsche Bank (DNB) wil graag meer inzicht krijgen in de manier waarop consumenten betalen in en naar andere eurolanden en hoe zich dat ontwikkelt over de jaren heen. De vragenlijst bestaat uit drie delen. Het eerste deel gaat over de wijze waarop u uw betalingen verricht in andere eurolanden en het tweede deel gaat over het overmaken van geld naar andere eurolanden. In deel drie worden vragen gesteld die gaan over de veranderingen in het betalingsverkeer n.a.v. de naderende éénwording van de Europese betaalmarkt. Ter verduidelijking, met de andere eurolanden worden bedoeld: België, Cyprus, Duitsland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Ierland, Italië, Luxemburg, Malta, Oostenrijk, Portugal, Slovenië en Spanje. v011 to v014 Over welke van de onderstaande betaalpassen beschikt u? Er zijn meer antwoorden mogelijk. v011 Nederlandse pinpas die alleen in Nederland kan worden gebruikt (op deze pas is alleen het PIN logo aanwezig) v012 Nederlandse pinpas die ook in het buitenland kan worden gebruikt (te herkennen aan de aanwezigheid van zowel het PIN logo als het Maestro logo) v013 buitenlandse pinpas van een lokale bank uit een ander euroland v014 creditcard 0 nee 1 ja,
18
v021 to v025 Had u in 2008 v021 een betaalrekening bij een buitenlandse bank met het hoofdkantoor in een ander euroland (al dan niet met filialen in Nederland) v022 een betaalrekening bij een buitenlandse bank met het hoofdkantoor in een land buiten het eurogebied (al dan niet met filialen in Nederland) v023 een spaarrekening of deposito bij een buitenlandse bank met het hoofdkantoor in een ander euroland (al dan niet met filialen in Nederland) v024 een spaarrekening of deposito bij een buitenlandse bank met het hoofdkantoor in een land buiten het eurogebied (al dan niet met filialen in Nederland) v025 geen van deze 0 nee 1 ja v03 Hoe vaak hebt u in het jaar 2008 één van de eurolanden bezocht? De andere eurolanden zijn: België, Cyprus, Duitsland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Ierland, Italië, Luxemburg, Malta, Oostenrijk, Portugal, Slovenië en Spanje. 1 nooit 2 1 tot 5 maal 3 6 tot 10 maal 4 11 tot 15 maal 5 meer dan 15 maal if (v03 > 1) v041 t/m v049 Wat was of waren de voornaamste reden(en) voor uw bezoek(en) aan deze eurolanden? Meerdere antwoorden mogelijk. v041 vakantie / weekendje weg v042 werk v043 sport v044 studie / stage v045 familiebezoek / bezoek vrienden v046 boodschappen / winkelen v047 doorreizen v048 dagje uit v049 anders 0 nee 1 ja if (v049 = 1) v04and Welke andere reden bedoelt u? string
19
if (v03 > 1) v05 Welk euroland hebt u in 2008 als laatste bezocht? 1 België 2 Cyprus 3 Duitsland 4 Finland 5 Frankrijk 6 Griekenland 7 Ierland 8 Italië 9 Luxemburg 10 Malta 11 Oostenrijk 12 Portugal 13 Slovenië 14 Spanje if (v03 > 1) v061 to v069 Wat was (of waren) de voornaamste reden(en) van uw bezoek aan dit land? U kunt hier maximaal 2 antwoorden invullen; het gaat om de belangrijkste reden(en). v061 vakantie / weekendje weg v062 werk v063 sport v064 studie / stage v065 familiebezoek / bezoek vrienden v066 boodschappen / winkelen v067 doorreizen v068 dagje uit v069 anders 0 nee 1 ja if (v069 = 1) v06and Welke andere reden bedoelt u? string if (v03 > 1) v07t1 t/m v07t7 De nu volgende vraag gaat over het betaalmiddel dat u doorgaans hebt gebruikt tijdens uw laatste bezoek aan dit land. Dit gebruik kan verschillen per gelegenheid. Kunt u aangeven welk betaalmiddel u tijdens dit laatste bezoek het meest hebt gebruikt bij onderstaande gelegenheden? U kunt kiezen uit: A = contant geld B = Nederlandse pinpas C = buitenlandse pinpas D = creditcard E = anders F = nvt (niet van toepassing: wanneer u geen betaling hebt verricht in de genoemde situatie) G = weet niet meer
20
Meest gebruikte betaalmiddel… v07t1 in de supermarkt v07t2 in gespecialiseerde voedingswinkels (slager, bakker, etc.) v07t3 in non-voedingswinkels met gemiddeld hoge aankoopbedragen (zoals kleding, muziek, luxegoederen, etc.) v07t4 in non-voedingswinkels met gemiddeld lage aankoopbedragen (zoals souvenirwinkels, bloemist, tabakswinkels, etc.) v07t5 bij tankstations v07t6 in restaurants (voor uitgebreide maaltijden) v07t7 in kleinere eetgelegenheden voor lunch, snacks, etc. 1 contant geld 2 Nederlandse pinpas 3 buitenlandse pinpas 4 creditcard 5 anders 6 nvt (niet van toepassing: wanneer u geen betaling hebt verricht in de genoemde situatie) 7 weet niet meer if (v03 > 1) v08t1 t/m v08t8 En welk betaalmiddel hebt u tijdens dit laatste bezoek het meest gebruikt bij de volgende gelegenheden? U kunt wederom kiezen uit: A = contant geld B = Nederlandse pinpas C = buitenlandse pinpas D = creditcard E = anders F = nvt (niet van toepassing) G = weet niet meer Meest gebruikte betaalmiddel... v08t1 in het café v08t2 bij overnachtingsaccommodaties zoals hotel, appartement, etc. v08t3 bij cultuur- en amusementsgelegenheden (theater, museum, bioscoop, pretpark, discotheek, etc.) v08t4 bij snoep- en drankautomaten v08t5 bij parkeerautomaten v08t6 bij kaartverkoop voor openbaar vervoer v08t7 in de taxi v08t8 voor tolbetaling 1 contant geld 2 Nederlandse pinpas 3 buitenlandse pinpas 4 creditcard 5 anders 6 nvt (niet van toepassing) 7 weet niet meer
21
if (v03 > 1) v09 Hoeveel contant geld hebt u uit Nederland meegenomen bij uw laatste bezoek aan dit land? 1 Minder dan 50 euro 2 50 tot 100 euro 3 100 tot 200 euro 4 200 tot 400 euro 5 400 tot 600 euro 6 Meer dan 600 euro 7 Weet ik niet meer v10t1 to v10t3 Hoe ervaart u de veiligheid, de acceptatiegraad en het gebruiksgemak van contant geld wanneer u iets betaalt in Nederland? U kunt op een schaal van 1 tot 7 aangeven hoe u de volgende aspecten van het gebruik beoordeelt. Het cijfer 4 staat daarbij voor voldoende/acceptabel. Indien u geen ervaring of mening hebt over een bepaald aspect van dit betaalproduct, dan kunt u '?' (weet niet) kiezen. v10t1 Veiligheid (1=zeer onveilig; 7=zeer veilig) v10t2 Acceptatiegraad (1=zeer slecht geaccepteerd; 7=zeer goed geaccepteerd) v10t3 Gebruiksgemak (1=zeer gebruiksonvriendelijk; 7=zeer gebruiksvriendelijk) 1..7 8 = weet niet if (v03 > 1) v11t1 to v11t3 Hoe hebt u de veiligheid, de acceptatiegraad en het gebruiksgemak van contant geld ervaren bij betalingen in uw laatst bezochte euroland in 2008? U kunt op een schaal van 1 tot 7 aangeven hoe u de volgende aspecten van het gebruik beoordeelt; het cijfer 4 staat voor voldoende/acceptabel. Indien u geen ervaring of mening hebt over een bepaald aspect van dit betaalproduct, dan kunt u '?' (weet niet) kiezen. v11t1 Veiligheid (1=zeer onveilig; 7=zeer veilig) v11t2 Acceptatiegraad (1=zeer slecht geaccepteerd; 7=zeer goed geaccepteerd) v11t3 Gebruiksgemak (1=zeer gebruiksonvriendelijk; 7=zeer gebruiksvriendelijk) 1..7 8 = weet niet if (v011=1) or (v012=1) v12t1 t/m v12t3 Hoe ervaart u de veiligheid, de acceptatiegraad en het gebruiksgemak van pinpasbetalingen in winkels en horecagelegenheden e.d. in Nederland? U kunt op een schaal van 1 tot 7 aangeven hoe u de volgende aspecten van het gebruik beoordeelt; het cijfer 4 staat voor voldoende/acceptabel. Indien u geen ervaring of mening hebt over een bepaald aspect van dit betaalproduct, dan kunt u '?' (weet niet) kiezen. v12t1 Veiligheid (1=zeer onveilig; 7=zeer veilig) v12t2 Acceptatiegraad (1=zeer slecht geaccepteerd; 7=zeer goed geaccepteerd) v12t3 Gebruiksgemak (1=zeer gebruiksonvriendelijk; 7=zeer gebruiksvriendelijk) 1..7 8 = weet niet if (v03 > 1) and (v012=1) 22
v13t1 t/m v13t3 Hoe hebt u de veiligheid, de acceptatiegraad en het gebruiksgemak van de Nederlandse pinpas in winkels en horecagelegenheden e.d. ervaren bij betalingen in uw laatst bezochte euroland in 2008? U kunt op een schaal van 1 tot 7 aangeven hoe u de volgende aspecten van het gebruik beoordeelt; het cijfer 4 staat voor voldoende/acceptabel. Indien u geen ervaring of mening hebt over een bepaald aspect van dit betaalproduct, dan kunt u '?' (weet niet) kiezen. v13t1 Veiligheid (1=zeer onveilig; 7=zeer veilig) v13t2 Acceptatiegraad (1=zeer slecht geaccepteerd; 7=zeer goed geaccepteerd) v13t3 Gebruiksgemak (1=zeer gebruiksonvriendelijk; 7=zeer gebruiksvriendelijk) 1..7 8 = weet niet if (v014=1) v14t1 to v14t3 Hoe ervaart u de veiligheid, de acceptatiegraad en het gebruiksgemak van creditcardbetalingen in winkels en horecagelegenheden e.d. in Nederland? U kunt op een schaal van 1 tot 7 aangeven hoe u de volgende aspecten van het gebruik beoordeelt; het cijfer 4 staat voor voldoende/acceptabel. Indien u geen ervaring of mening hebt over een bepaald aspect van dit betaalproduct, dan kunt u '?' (weet niet) kiezen. v14t1 Veiligheid (1=zeer onveilig; 7=zeer veilig) v14t2 Acceptatiegraad (1=zeer slecht geaccepteerd; 7=zeer goed geaccepteerd) v14t3 Gebruiksgemak (1=zeer gebruiksonvriendelijk; 7=zeer gebruiksvriendelijk) 1..7 8 = weet niet if (v03 > 1) and (v014=1) v15t1 to v15t3 Hoe hebt u de veiligheid, de acceptatiegraad en het gebruiksgemak van de creditcard ervaren bij betalingen in winkels en horecagelegenheden e.d. in uw laatst bezochte euroland in 2008? U kunt op een schaal van 1 tot 7 aangeven hoe u de volgende aspecten van het gebruik beoordeelt; het cijfer 4 staat voor voldoende/acceptabel. Indien u geen ervaring of mening hebt over een bepaald aspect van dit betaalproduct, dan kunt u '?' (weet niet) kiezen. v15t1 Veiligheid (1=zeer onveilig; 7=zeer veilig) v15t2 Acceptatiegraad (1=zeer slecht geaccepteerd; 7=zeer goed geaccepteerd) v15t3 Gebruiksgemak (1=zeer gebruiksonvriendelijk; 7=zeer gebruiksvriendelijk) 1..7 8 = weet niet Introductie 2 De nu volgende vragen hebben betrekking op betalingen vanuit Nederland naar andere landen in het eurogebied. Ter verduidelijking: het gaat hierbij om al uw betalingen vanuit Nederland naar België, Cyprus, Duitsland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Ierland, Italië, Luxemburg, Malta, Oostenrijk, Portugal, Slovenië en Spanje.
23
v16 Hoe vaak hebt u in het jaar 2008 een betaling verricht vanuit Nederland naar één van de andere eurolanden? (Met de eurolanden bedoelen wij hier: België, Cyprus, Duitsland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Ierland, Italië, Luxemburg, Oostenrijk, Portugal, Slovenië en Spanje.) 1 nooit 2 1 tot 5 maal 3 6 tot 10 maal 4 meer dan 10 maal if (v16 > 1) v171 t/m v178 Wat was of waren de voornaamste reden(en) voor uw betaling naar één of meer van deze eurolanden? Er zijn meer antwoorden mogelijk. v171 vaste lasten (huur/ hypotheek/ gas/ water/ licht) tweede huis in een ander euroland v172 aankopen via internet (uitgezonderd vakanties) v173 boeken van vakantie v174 betaling van diensten gebruikt in het buitenland (tuinman, schoonmaakster, ziekenhuis, arts, lidmaatschap, verkeersovertredingen, etc.) v175 betalingen van producten gekocht in het buitenland (uitgezonderd internetaankopen) v176 familie/vrienden v177 om geld op mijn buitenlandse bankrekening te zetten v178 anders 0 nee 1 ja if (v178 = 1) v17and Welke andere reden bedoelt u? string if (v171 = 1) v18 Welk betaalmiddel hebt u in 2008 het meest gebruikt voor de betaling van de vaste lasten van uw tweede huis? 1 betaling vanaf uw Nederlandse rekening, via internetbankieren 2 betaling vanaf uw Nederlandse rekening, via papieren opdracht 3 betaling vanaf uw Nederlandse rekening, aan het bankloket 4 betaling vanaf uw Nederlandse rekening, via incasso/machtiging 5 betaling vanaf uw Nederlandse rekening, via de telefoon 6 PAYPAL 7 creditcard 8 betaling vanaf uw buitenlandse rekening, via incasso/machtiging 9 betaling vanaf uw buitenlandse rekening, via internetbankieren 10 betaling vanaf uw buitenlandse rekening, via papieren opdracht 11 contant geld via de post 12 Geldtransactiekantoor (Western Union/MoneyGram) 13 anders 14 ik weet het niet meer
24
if (v18=13) v18and Welke ander betaalmiddel bedoelt u? string if (v172=1) v19 Welk betaalmiddel hebt u in 2008 het meest gebruikt voor aankopen via internet (uitgezonderd vakanties)? 1 betaling vanaf uw Nederlandse rekening, via internetbankieren (geen IDEAL) 2 betaling vanaf uw Nederlandse rekening, via IDEAL 3 betaling vanaf uw Nederlandse rekening, via papieren opdracht 4 betaling vanaf uw Nederlandse rekening, aan het bankloket 5 betaling vanaf uw Nederlandse rekening, via incasso/machtiging 6 betaling vanaf uw Nederlandse rekening, via de telefoon 7 PAYPAL 8 creditcard 9 betaling vanaf uw buitenlandse rekening, via incasso/machtiging 10 betaling vanaf uw buitenlandse rekening, via internetbankieren 11 betaling vanaf uw buitenlandse rekening, via papieren opdracht 12 contant geld via de post 13 Geldtransactiekantoor (Western Union/MoneyGram) 14 anders 15 ik weet het niet meer if (v19=14) v19and Welke ander betaalmiddel bedoelt u? string if (v173=1) v20 Welk betaalmiddel hebt u in 2008 het meest gebruikt voor het boeken van vakantie? 1 betaling vanaf uw Nederlandse rekening, via internetbankieren (geen IDEAL) 2 betaling vanaf uw Nederlandse rekening, via IDEAL 3 betaling vanaf uw Nederlandse rekening, via papieren opdracht 4 betaling vanaf uw Nederlandse rekening, aan het bankloket 5 betaling vanaf uw Nederlandse rekening, via incasso/machtiging 6 betaling vanaf uw Nederlandse rekening, via de telefoon 7 PAYPAL 8 creditcard 9 betaling vanaf uw buitenlandse rekening, via incasso/machtiging 10 betaling vanaf uw buitenlandse rekening, via internetbankieren 11 betaling vanaf uw buitenlandse rekening, via papieren opdracht 12 contant geld via de post 13 Geldtransactiekantoor (Western Union/MoneyGram) 14 anders 15 ik weet het niet meer if (v20=14) v20and Welke ander betaalmiddel bedoelt u? string
25
if (v174=1) v21 Welk betaalmiddel hebt u in 2008 het meest gebruikt voor de betaling van diensten gebruikt in het buitenland (tuinman, schoonmaakster, ziekenhuis, arts, lidmaatschap, verkeersovertredingen, etc.)? 1 betaling vanaf uw Nederlandse rekening, via internetbankieren 2 betaling vanaf uw Nederlandse rekening, via papieren opdracht 3 betaling vanaf uw Nederlandse rekening, aan het bankloket 4 betaling vanaf uw Nederlandse rekening, via incasso/machtiging 5 betaling vanaf uw Nederlandse rekening, via de telefoon 6 PAYPAL 7 creditcard 8 betaling vanaf uw buitenlandse rekening, via incasso/machtiging 9 betaling vanaf uw buitenlandse rekening, via internetbankieren 10 betaling vanaf uw buitenlandse rekening, via papieren opdracht 11 contant geld via de post 12 Geldtransactiekantoor (Western Union/MoneyGram) 13 anders 14 ik weet het niet meer if (v21=13) v21and Welke ander betaalmiddel bedoelt u? string if (v175=1) v22 Welk betaalmiddel hebt u in 2008 het meest gebruikt voor de betaling van producten gekocht in het buitenland (uitgezonderd internetaankopen)? 1 betaling vanaf uw Nederlandse rekening, via internetbankieren 2 betaling vanaf uw Nederlandse rekening, via papieren opdracht 3 betaling vanaf uw Nederlandse rekening, aan het bankloket 4 betaling vanaf uw Nederlandse rekening, via incasso/machtiging 5 betaling vanaf uw Nederlandse rekening, via de telefoon 6 PAYPAL 7 creditcard 8 betaling vanaf uw buitenlandse rekening, via incasso/machtiging 9 betaling vanaf uw buitenlandse rekening, via internetbankieren 10 betaling vanaf uw buitenlandse rekening, via papieren opdracht 11 contant geld via de post 12 Geldtransactiekantoor (Western Union/MoneyGram) 13 anders 14 ik weet het niet meer if (v22=13) v22and Welke ander betaalmiddel bedoelt u? string
26
if (v176=1) v23 Welk betaalmiddel hebt u in 2008 het meest gebruikt voor betalingen aan familie of vrienden in het buitenland (vanuit Nederland)? 1 betaling vanaf uw Nederlandse rekening, via internetbankieren 2 betaling vanaf uw Nederlandse rekening, via papieren opdracht 3 betaling vanaf uw Nederlandse rekening, aan het bankloket 4 betaling vanaf uw Nederlandse rekening, via de telefoon 5 betaling vanaf uw buitenlandse rekening, via internetbankieren 6 betaling vanaf uw buitenlandse rekening, via papieren opdracht 7 contant geld via de post 8 Geldtransactiekantoor (Western Union/MoneyGram) 9 anders 10 ik weet het niet meer if (v23=9) v23and Welke ander betaalmiddel bedoelt u? string if (v177=1) v24 Welk betaalmiddel hebt u in 2008 het meest gebruikt om geld op uw buitenlandse rekening te zetten? 1 betaling vanaf uw Nederlandse rekening, via internetbankieren 2 betaling vanaf uw Nederlandse rekening, via papieren opdracht 3 betaling vanaf uw Nederlandse rekening, aan het bankloket 4 betaling vanaf uw Nederlandse rekening, via de telefoon 5 betaling vanaf uw buitenlandse rekening, via internetbankieren 6 betaling vanaf uw buitenlandse rekening, via papieren opdracht 7 contant geld via de post 8 Geldtransactiekantoor (Western Union/MoneyGram) 9 anders 10 ik weet het niet meer if (v24=9) v24and Welke ander betaalmiddel bedoelt u? string if (v178=1) v25 U hebt aangegeven als één van de voornaamste redenen voor de betaling naar één van de eurolanden: [v17and]. Welk betaalmiddel hebt u in 2008 het meest gebruikt voor de betaling hiervan? 1 betaling vanaf uw Nederlandse rekening, via internetbankieren (geen IDEAL) 2 betaling vanaf uw Nederlandse rekening, via IDEAL 3 betaling vanaf uw Nederlandse rekening, via papieren opdracht 4 betaling vanaf uw Nederlandse rekening, aan het bankloket 5 betaling vanaf uw Nederlandse rekening, via incasso/machtiging 6 betaling vanaf uw Nederlandse rekening, via de telefoon 7 PAYPAL 8 creditcard 9 betaling vanaf uw buitenlandse rekening, via incasso/machtiging 10 betaling vanaf uw buitenlandse rekening, via internetbankieren 11 betaling vanaf uw buitenlandse rekening, via papieren opdracht 12 contant geld via de post 27
13 Geldtransactiekantoor (Western Union/MoneyGram) 14 anders 15 ik weet het niet meer if (v25=14) v25and Welke ander betaalmiddel bedoelt u? string v29t1 t/m v29t4 De nu volgende vragen hebben betrekking op betalingen vanuit Nederland naar andere eurolanden in het algemeen. Ook willen we iets vragen over betalingen binnen Nederland, om vergelijkingen te kunnen maken.
Hoe ervaart u de veiligheid, het gebruiksgemak, de kosten en de snelheid van een incasso/machtiging bij het verrichten van betalingen binnen Nederland? U kunt op een schaal van 1 tot 7 aangeven hoe u de volgende aspecten van het gebruik beoordeelt; het cijfer 4 staat voor voldoende/acceptabel. Indien u geen ervaring of mening hebt over een bepaald aspect van dit betaalproduct, dan kunt u '?' (weet niet) kiezen. v29t1 Veiligheid (1=zeer onveilig; 7=zeer veilig) v29t2 Gebruiksgemak (1=zeer gebruiksonvriendelijk; 7=zeer gebruiksvriendelijk) v29t3 Kosten (1=zeer duur; 7=zeer goedkoop) v29t4 Snelheid (1=zeer traag; 7=zeer snel) 1..7 8 = weet niet v30t1 t/m v30t4 Hoe ervaart u de veiligheid, het gebruiksgemak, de kosten en de snelheid van een incasso/machtiging bij het verrichten van betalingen naar een ander euroland? U kunt op een schaal van 1 tot 7 aangeven hoe u de volgende aspecten van het gebruik beoordeelt; het cijfer 4 staat voor voldoende/acceptabel. Indien u geen ervaring of mening hebt over een bepaald aspect van dit betaalproduct, dan kunt u '?' (weet niet) kiezen. v30t1 Veiligheid (1=zeer onveilig; 7=zeer veilig) v30t2 Gebruiksgemak (1=zeer gebruiksonvriendelijk; 7=zeer gebruiksvriendelijk) v30t3 Kosten (1=zeer duur; 7=zeer goedkoop) v30t4 Snelheid (1=zeer traag; 7=zeer snel) 1..7 8 = weet niet v31t1 t/m v31t4 Hoe ervaart u de veiligheid, het gebruiksgemak, de kosten en de snelheid van een overboeking via internetbankieren bij het verrichten van betalingen binnen Nederland? U kunt op een schaal van 1 tot 7 aangeven hoe u de volgende aspecten van het gebruik beoordeelt; het cijfer 4 staat voor voldoende/acceptabel. Indien u geen ervaring of mening hebt over een bepaald aspect van dit betaalproduct, dan kunt u '?' (weet niet) kiezen. v31t1 Veiligheid (1=zeer onveilig; 7=zeer veilig) v31t2 Gebruiksgemak (1=zeer gebruiksonvriendelijk; 7=zeer gebruiksvriendelijk) v31t3 Kosten (1=zeer duur; 7=zeer goedkoop) v31t4 Snelheid (1=zeer traag; 7=zeer snel) 1..7 28
8 = weet niet v32t1 t/m v32t4 Hoe ervaart u de veiligheid, het gebruiksgemak, de kosten en de snelheid van een overboeking via internetbankieren bij het verrichten van betalingen vanuit Nederland naar andere eurolanden? U kunt op een schaal van 1 tot 7 aangeven hoe u de volgende aspecten van het gebruik beoordeelt; het cijfer 4 staat voor voldoende/acceptabel. Indien u geen ervaring of mening hebt over een bepaald aspect van dit betaalproduct, dan kunt u '?' (weet niet) kiezen. v32t1 Veiligheid (1=zeer onveilig; 7=zeer veilig) v32t2 Gebruiksgemak (1=zeer gebruiksonvriendelijk; 7=zeer gebruiksvriendelijk) v32t3 Kosten (1=zeer duur; 7=zeer goedkoop) v32t4 Snelheid (1=zeer traag; 7=zeer snel) 1..7 8 = weet niet v33t1 t/m v33t4 Hoe ervaart u de veiligheid, de snelheid, het gebruiksgemak en de kosten van een overboeking via een papieren opdracht bij het verrichten van betalingen binnen Nederland? U kunt op een schaal van 1 tot 7 aangeven hoe u de volgende aspecten van het gebruik beoordeelt; het cijfer 4 staat voor voldoende/acceptabel. Indien u geen ervaring of mening hebt over een bepaald aspect van dit betaalproduct, dan kunt u '?' (weet niet) kiezen. v33t1 Veiligheid (1=zeer onveilig; 7=zeer veilig) v33t2 Gebruiksgemak (1=zeer gebruiksonvriendelijk; 7=zeer gebruiksvriendelijk) v33t3 Kosten (1=zeer duur; 7=zeer goedkoop) v33t4 Snelheid (1=zeer traag; 7=zeer snel) 1..7 8 = weet niet v34t1 t/m v34t4 Hoe ervaart u de veiligheid, de snelheid, het gebruiksgemak en de kosten van een overboeking via een papieren opdracht bij het verrichten van betalingen vanaf uw Nederlandse rekening naar andere eurolanden? U kunt op een schaal van 1 tot 7 aangeven hoe u de volgende aspecten van het gebruik beoordeelt; het cijfer 4 staat voor voldoende/acceptabel. Indien u geen ervaring of mening hebt over een bepaald aspect van dit betaalproduct, dan kunt u '?' (weet niet) kiezen. v34t1 Veiligheid (1=zeer onveilig; 7=zeer veilig) v34t2 Gebruiksgemak (1=zeer gebruiksonvriendelijk; 7=zeer gebruiksvriendelijk) v34t3 Kosten (1=zeer duur; 7=zeer goedkoop) v34t4 Snelheid (1=zeer traag; 7=zeer snel) 1..7 8 = weet niet
29
v35t1 t/m v35t4 Hoe ervaart u de veiligheid, de snelheid, het gebruiksgemak en de kosten van een overboeking via een creditcard bij het verrichten van betalingen binnen Nederland? U kunt op een schaal van 1 tot 7 aangeven hoe u de volgende aspecten van het gebruik beoordeelt; het cijfer 4 staat voor voldoende/acceptabel. Indien u geen ervaring of mening hebt over een bepaald aspect van dit betaalproduct, dan kunt u '?' (weet niet) kiezen. v35t1 Veiligheid (1=zeer onveilig; 7=zeer veilig) v35t2 Gebruiksgemak (1=zeer gebruiksonvriendelijk; 7=zeer gebruiksvriendelijk) v35t3 Kosten (1=zeer duur; 7=zeer goedkoop) v35t4 Snelheid (1=zeer traag; 7=zeer snel) 1..7 8 = weet niet v36t1 t/m v36t4 Hoe ervaart u de veiligheid, de snelheid, het gebruiksgemak en de kosten van een overboeking via een creditcard bij het verrichten van betalingen vanaf uw Nederlandse rekening naar andere eurolanden? U kunt op een schaal van 1 tot 7 aangeven hoe u de volgende aspecten van het gebruik beoordeelt; het cijfer 4 staat voor voldoende/acceptabel. Indien u geen ervaring of mening hebt over een bepaald aspect van dit betaalproduct, dan kunt u '?' (weet niet) kiezen. v36t1 Veiligheid (1=zeer onveilig; 7=zeer veilig) v36t2 Gebruiksgemak (1=zeer gebruiksonvriendelijk; 7=zeer gebruiksvriendelijk) v36t3 Kosten (1=zeer duur; 7=zeer goedkoop) v36t4 Snelheid (1=zeer traag; 7=zeer snel) 1..7 8 = weet niet Introductie 3 Vanaf 2008 wordt het door de samensmelting van de Europese betaalmarkten (SEPA, Single Euro Payments Area) voor Europese burgers geleidelijk mogelijk om binnen het gehele eurogebied betalingen te verrichten vanaf één betaalrekening, met één set van betaalmiddelen. U zult uw binnenlandse en buitenlandse betalingen in het eurogebied op dezelfde wijze en vanaf één rekening kunnen verrichten. De banken zullen namelijk nieuwe Europese betaalproducten gaan aanbieden voor de incasso, de overschrijving en de pinpas. Deze betaalmiddelen kunnen binnen het hele eurogebied worden gebruikt op één en dezelfde manier en tegen dezelfde tarieven. Nu is het bijvoorbeeld nog zo dat een overboeking naar Duitsland langer onderweg is dan een overboeking naar Texel. Ook kan de Nederlandse pinpas nog niet in heel Europa gebruikt worden. En wanneer dit wel kan gaat het soms nog op basis van een handtekening in plaats van een pincode. Al deze verschillen zullen geleidelijk gaan verdwijnen. Hierdoor hoeft u voor het ontvangen en verrichten van betalingen op termijn geen rekening meer te hebben bij een Nederlandse bank, maar zou u in plaats daarvan een rekening kunnen openen bij een bank in een ander euroland. v3701 t/m v3710 Hebt u uit andere bronnen (dan via het CentERpanel) iets van SEPA vernomen? v3701 Uit de krant v3702 Via mijn bank v3703 Via tijdschriften v3704 Via internet v3705 Op televisie/radio v3706 Op mijn werk v3707 Op school/universiteit v3708 Van familie/vrienden v3709 Anders 30
v3710 Nee, ik heb niet via andere bronnen iets vernomen over SEPA 0 nee 1 ja if (v3709=1) v37and Welke andere bron bedoelt u? string v38 Door de eenwording van de Europese betaalmarkt kunnen Nederlandse consumenten binnen enkele jaren eenvoudiger dan nu een giro- of betaalrekening openen bij een buitenlandse bank met het hoofdkantoor in een ander euroland (al dan niet met filialen in Nederland). Zou u een giro- of betaalrekening willen openen bij een dergelijke bank uit een ander euroland? 1 nee 2 misschien 3 ja if (v38=2) or (v38=3) v3901 to v3912 U hebt aangegeven dat u [if v38=2: misschien] een giro- of betaalrekening zou willen openen bij een bank met het hoofdkantoor in een ander euroland (al dan niet met filialen in Nederland)? Wat zouden voor u de redenen zijn om dat [if v38=2: wel] te doen? U kunt hier maximaal 2 antwoorden invullen; het gaat om de belangrijkste reden(en). v3901 lagere periodieke banktarieven voor betaalrekening en betaalpassen v3902 rente over mijn saldo op mijn betaalrekening v3903 lagere kredietrente voor 'rood' staan v3904 iedere week een bankafschrift ontvangen v3905 wanneer de klantenservice van de bank 7 dagen per week, 24 uur per dag bereikbaar is v3906 Nederlandssprekende medewerkers bij de klantenservice v3907 Als die buitenlandse bank een bankfiliaal bij mij in de buurt heeft of zou openen v3908 een lang verblijf in het buitenland (bijv. werk, studie, zomerhuisje) v3909 grotere acceptatie van de pinpas van deze niet-Nederlandse bank in het buitenland t.o.v. Nederlandse pinpas v3910 Makkelijker geld kunnen overmaken naar het buitenland v3911 Al mijn bankzaken via internetbankieren kunnen regelen v3912 anders 0 nee 1 ja (if v3912=1) v39and Welke andere reden bedoelt u? string
31
if (v38=1) or (v38=2) v4001 to v4011 U hebt aangegeven [if v38=1: geen / if v38=2: misschien een] giro- of betaalrekening te willen openen bij een buitenlandse bank met het hoofdkantoor in een ander euroland (al dan niet met filialen in Nederland). Wat [if v38=1: zijn voor u de redenen daarvoor / if v38=2: zouden voor u de redenen zijn om dat niet te doen] om dat niet te doen? U kunt hier maximaal 2 antwoorden invullen; het gaat om de belangrijkste reden(en). v4001 ik ben tevreden met de dienstverlening van mijn Nederlandse bank v4002 het is een hoop werk om bij een buitenlandse bank een rekening te openen v4003 het is moeilijk om je geld terug te krijgen mocht een buitenlandse bank failliet gaan v4004 ik vertrouw buitenlandse banken niet v4005 ik wil graag een bankfiliaal bij mij in de buurt hebben v4006 de periodieke banktarieven van Nederlandse banken zijn lager dan die van buitenlandse banken v4007 de rentepercentages voor rood staan bij buitenlandse banken zijn niet lager dan de rentepercentages van Nederlandse banken v4008 ik wil graag in het Nederlands geholpen worden v4009 ik maak alleen geld over naar rekeninghouders in Nederland v4010 ik kom (bijna) nooit in andere eurolanden v4011 anders 0 nee 1 ja if (v4011=1) v40and Welke andere reden bedoelt u? string v41 Door de eenwording van de Europese betaalmarkt kunnen Nederlandse consumenten binnen enkele jaren eenvoudiger dan nu een spaarrekening of spaardeposito openen bij een bank met de hoofdvestiging een ander euroland. Zou u een spaarrekening of -deposito willen openen bij een dergelijke bank uit een ander euroland? 1 nee 2 misschien 3 ja if (v41=2) or (v41=3) v421 to v427 U hebt aangegeven dat u [if v41=2: misschien] een spaarrekening of -deposito zou willen openen bij een buitenlandse bank met het hoofdkantoor in een ander euroland (al dan niet met filialen in Nederland). Wat zouden voor u de redenen zijn om dat [if v41=2: wel] te doen? U kunt hier maximaal 2 antwoorden invullen; het gaat om de belangrijkste reden(en). v421 hogere rente op mijn spaarrekening of -deposito v422 om een gedeelte van mijn spaargeld op een spaarrekening/deposito te zetten v423 Nederlandssprekende medewerkers bij de klantenservice v424 als die buitenlandse bank een bankfiliaal bij mij in de buurt heeft of zou openen v425 een lang verblijf in het buitenland (bijv. werk, studie, zomerhuisje) v426 al mijn bankzaken via internetbankieren kunnen regelen v427 anders 0 nee 1 ja if (v427=1) v42and 32
welke andere reden bedoelt u? string if (v41=1) or (v41=2) v431 to v439 U hebt aangegeven [if v41=1: geen / if v41=2: misschien een] spaarrekening of -deposito te willen openen bij een buitenlandse bank met het hoofdkantoor in een ander euroland (al dan niet met filialen in Nederland). Wat [if v41=1: zijn voor u de redenen daarvoor / if v41=2: zouden voor u de redenen zijn om dat niet te doen]? U kunt hier maximaal 2 antwoorden invullen; het gaat om de belangrijkste reden(en). v431 ik ben tevreden met de dienstverlening van mijn Nederlandse bank v432 het is een hoop werk om bij een buitenlandse bank een spaarrekening of -deposito te openen v433 het is moeilijk om je geld terug te krijgen mocht een buitenlandse bank failliet gaan v434 ik vertrouw buitenlandse banken niet v435 ik wil graag een bankfiliaal bij mij in de buurt hebben v436 De rentepercentages voor spaargeld van buitenlandse banken zijn niet hoger dan wat Nederlandse banken bieden v437 ik heb weinig spaargeld v438 ik wil graag in het Nederlands geholpen worden v439 anders 0 nee 1 ja if (v439=1) v43and Welke andere reden bedoelt u? string v44 Per 1 januari 2007 is bij wet geregeld dat de IBAN en BIC vermeld moeten worden van zowel de betalende als ontvangende partij wanneer geld wordt overgemaakt naar een rekeninghouder in een ander euroland. Als gevolg van SEPA zult u over enkele jaren ook de IBAN en BIC moeten gebruiken voor overschrijvingen binnen Nederland. De IBAN is de afkorting van International Bank Account Number en is het internationale rekeningnummer dat onder andere bestaat uit het nationale rekeningnummer. De IBAN bestaat uit 18 cijfers. BIC is de afkorting voor Bank Identifier Code en wordt gebruikt om de bank van de betaler en ontvanger te identificeren. Stel u zou uw IBAN en BIC moeten opgeven, weet u dan waar u deze kunt vinden? 1 ja 2 nee if (v44=1) v45 Stel u zou uw IBAN en BIC moeten opgeven, waar zou u deze vandaan halen? 1 via mijn internetbankiersite 2 via de algemene website van mijn bank 3 via een andere internetsite 4 van een bankafschrift 5 van mijn pinpas 6 ik neem telefonisch contact op met mijn bank 7 deze heb ik in mijn agenda of elders genoteerd 8 anders
if (v45=8) v45and Welke andere locatie waar u uw IBAN en BIC vandaan zou halen bedoelt u? 33
string v46 Stel u zou uw IBAN en BIC moeten opgeven, waar zou u deze dan logischerwijs willen vinden? 1 via mijn internetbankiersite 2 via de algemene website van mijn bank 3 via een andere internetsite 4 op een bankafschrift 5 op mijn pinpas 6 bij mijn bank, die ik hiervoor telefonisch zou kunnen benaderen 7 anders if (v46=7) v46and Welke andere locatie waar u uw IBAN en BIC vandaan zou kunnen halen bedoelt u? string de antwoordschaal is horizontaal op het scherm getoond. v47 U als consument krijgt de komende jaren te maken met veranderingen door SEPA. U kunt op een schaal van 1 tot 7 aangeven in welke mate u denkt dat SEPA voor u gunstig danwel ongunstig zal zijn. Indien u geen mening hebt over SEPA dan kunt u '?' (weet niet) aanklikken. 1 heel ongunstig 2 3 4 neutraal 5 6 7 heel gunstig 8? v4801 to v4818 Op welke wijze denkt u, op basis van wat u tot nu toe gehoord hebt over SEPA, te zullen profiteren van SEPA? (max. 3 antwoorden mogelijk) v4801 Eenvoudiger geld overmaken naar het buitenland v4802 Goedkoper geld overmaken naar het buitenland v4803 Sneller geld overmaken naar het buitenland v4804 Veiliger geld overmaken naar het buitenland v4805 Vaker kunnen betalen met de pinpas in het buitenland v4806 Veiliger kunnen betalen met de pinpas in het buitenland v4807 Minder betaalpassen op zak v4808 Minder rekeningen aan te houden in verschillende landen v4809 Lagere jaarlijkse pasbijdrage v4810 Hogere rentes op saldo betaal/spaarrekeningen v4811 Lagere rentes op leningen en hypotheken v4812 Ik kan bij meer banken spaartegoeden aanhouden v4813 Ik kan bij meer banken leningen/hypotheken afsluiten v4814 Ik kan bij meer banken andere deinsten dan sparen en lenen gaan afnemen v4815 Lagere prijzen in winkels v4816 Ik denk dat door SEPA de kans op een nieuwe bankcrisis afneemt v4817 Op een andere wijze v4818 Op geen enkele wijze 0 nee 1 ja 34
if (v4817=1) v48and Welke andere wijze bedoelt u? string v4901 to v4919 Op welke wijze denkt u, op basis van wat u tot nu toe gehoord heeft over SEPA, nadeel te zullen ondervinden van SEPA? (max. 3 antwoorden mogelijk) v4901 Geld overmaken naar het buitenland wordt ingewikkelder v4902 Geld overmaken binnen Nederland wordt ingewikkelder v4903 Geld overmaken naar het buitenland wordt duurder v4904 Geld overmaken binnen Nederland wordt duurder v4905 Geld overmaken naar het buitenland gaat meer tijd kosten v4906 Geld overmaken binnen Nederland gaat meer tijd kosten v4907 Geld overmaken naar het buitenland wordt onveiliger v4908 Geld overmaken binnen Nederland wordt onveiliger v4909 Buitenlandse rekeninghouders kunnen makkelijker ongevraagd geld van mijn rekening halen v4910 Minder vaak kunnen betalen met de pinpas in het buitenland v4911 Minder veilig kunnen betalen met de pinpas in het buitenland v4912 Meer betaalpassen op zak v4913 Hogere jaarlijkse pasbijdrage v4914 Lagere rentes op saldo betaal/spaarrekeningen v4915 Hogere rentes op leningen en hypotheken v4916 Hogere prijzen in winkels v4917 Ik ben bang dat door SEPA de kans op een nieuwe bankcrisis toeneemt v4918 Op een andere wijze v4919 Op geen enkele wijze 0 nee 1 ja if (v4918=1) v49and Op welke andere manier bedoelt u? string v50 Stel er is een loterij met 10 loten en 1 prijs van 1000 euro. Als u een lot koopt hebt u een kans van 10% om de 1000 euro te winnen. Hoeveel zou u willen betalen voor een lot in deze loterij? Maximaal 1..1000 euro 99999 Ik weet het niet
35
