Grensoverschrijdend betaalgedrag van Nederlanders in 2014 Uitkomsten DNB onderzoek naar hoe Nederlanders betalen in en naar het buitenland
1
Nederlanders gebruiken in het buitenland vaker contant geld en creditcard dan in Nederland Meeste consumenten gebruiken de pinpas, ook in het buitenland Grafiek 1 In het buitenland
37%
In Nederland
51%
19% 0%
10%
10%
80% 20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Contant geld NL betaalpas Niet-NL betaalpas Creditcard Opmerking: deze grafiek geeft aan welk percentage respondenten zegt tijdens hun laatste buitenlandbezoek het meest met betaalmiddel X te hebben betaald.
Nederlanders betalen in het buitenland veel vaker
gebruikte betaalmiddel blijft de pinpas, zowel in Nederland
met contant geld dan in Nederland. Ook de creditcard
als in het buitenland. Hoewel de pinpas in het buitenland
wordt in het buitenland vaker tevoorschijn gehaald dan
minder vaak gebruikt wordt dan in Nederland, wordt deze
in Nederland. Tien procent van de Nederlanders geeft
ook in het buitenland door een krappe meerderheid van de
aan in het buitenland het meest met de creditcard te
Nederlanders het meest gebruikt.
betalen. Ter vergelijking, in Nederland betaalt 1,3% van de Nederlanders het vaakst met de creditcard. Het meest
2
Gebruikte betaalmiddelen per betaalsituatie Gebruik van contant geld in het buitenland is in bijna alle sectoren gedaald Grafiek 2
In het buitenland
In Nederland 90%
Drank- en snackautomaten
9%
84%
Bar
81%
Taxi
77%
Andere eetgelegenheden
23%
Non-food lage aankopen
64%
32%
Spec. Voedingswinkel
63%
34%
Cultuur en recreatie
43%
Restaurants
40%
Supermarkt
39%
Benzinestations Hotel, camping etc.
11%
31%
20%
68% 43%
50% 57%
39% 9% 15%
55%
23%
15% 46%
42%
47%
61%
18%
79%
14%
5%
78%
20%
7%
80%
42%
62%
14%
83%
7%
44%
38%
Tol Non-food grote aankopen
28%
54%
22%
69%
13%
72%
20%
73%
Openbaar Vervoer Parkeerautomaten
87%
14% 9% 10% 7%
13%
65%
19%
50%
37%
5%
91%
5%
88% 72%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Contant geld
Creditcard
NL betaalpas
Mobiele telefoon
7% 26%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
Niet-NL betaalpas Opmerking: deze grafiek geeft aan welk percentage respondenten zegt tijdens hun laatste buitenlandbezoek in situatie X het meest met betaalmiddel Y te hebben betaald.
Nederlanders betalen zowel in het buitenland als
Nederlanders geeft aan bij parkeerautomaten in Nederland
in Nederland vooral met contant geld bij drank- en
het vaakst af te rekenen met de mobiele telefoon.
snackautomaten, in de bar en in de taxi. De pinpas wordt het vaakst gebruikt bij benzinestations, non-food grote
Hoewel Nederlanders in het buitenland nog steeds vaker
aankopen en in hotels/campings. Dit geldt voor aankopen
contant betalen dan in Nederland, is het gebruik van
in het buitenland en in Nederland. Opvallend is dat
contant geld in het buitenland in bijna alle sectoren gedaald
Nederlanders in Nederland vaak hun pinpas gebruiken om te
ten opzichte van vorig jaar. Alleen bij restaurants en bij
betalen voor het openbaar vervoer en bij parkeerautomaten,
benzinestations is het percentage mensen dat zegt vooral
terwijl in deze situaties in het buitenland juist het meest
contant af te rekenen licht gestegen.
met contant geld wordt afgerekend. Drie procent van de
3
Ontwikkelingen in betaalgedrag in geselecteerde sectoren Veranderende betaalpatronen Grafiek 3
Supermarkt
Restaurant
Bar
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Accommodatie
Tol
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
100%
80%
60%
40%
20%
0% 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Benzinestation 100%
80%
60%
40%
20%
0% 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Contant geld NL betaalpas Niet-NL betaalpas Creditcard
Sinds de eerste meting in 2006 zijn consumenten in het
foodwinkels voor grotere aankopen, is het gebruik van zowel
buitenland steeds meer gaan pinnen. De ontwikkelingen
cash als de creditcard gedaald. In deze twee sectoren was de
in betaalgedrag bij supermarkten illustreren hoe dit in veel
pinpas overigens in 2006 al de populairste betaalmethode.
sectoren ten koste is gegaan van de contante betalingen.
Tol zijn Nederlanders juist iets vaker met de creditcard gaan
Waar in 2006 de meeste aankopen in de supermarkt nog
betalen, waardoor dit in die situatie nu de meest gebruikte
contant werden afgerekend, is nu de pinpas het populairste
betaalmethode is.
betaalmiddel. Ditzelfde is ook bij cultuur en recreatie gebeurd.
Tot slot valt op dat in veel betaalsituaties het gebruik van de pinpas weliswaar groeit, maar cash verreweg het
Ook bij restaurants heeft de pinpas de eerste plaats
populairst blijft, zoals de ontwikkeling bij bars illustreert.
overgenomen van cash, maar hier is de groei van de
De ontwikkelingen in betaalgedrag zijn vergelijkbaar bij
pinbetalingen ook gepaard gegaan met een daling van de
andere situaties waar de bedragen meestal klein zijn, zoals
creditcardbetalingen. Dit is ook te zien bij accommodatie,
speciale voedingswinkels, drank- en snackautomaten en het
waar de creditcard in 2006 nog het meest gebruikte
openbaar vervoer.
betaalmiddel was. Ook bij benzinestations en non-
4
Top-3 redenen om voor een bepaald betaalmiddel te kiezen in het buitenland Consument gaat voor snelheid aan de kassa Grafiek 4 Contant geld
NL betaalpas
80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%
Snelst
Niet veel contanten bij zich
Overzicht uitgaven
Altijd gepast
Rekening delen
Later afgeschreven
Creditcard
De consument wil in het buitenland zo snel mogelijk betalen
Bij transacties aan de kassa in Nederland gebruiken
aan de kassa. De meningen lopen echter uiteen over wat
Nederlanders die vaak contant betalen, deze methode vooral
dan het snelste betaalmiddel is. Zowel bij contant geld,
omdat men hiermee overzicht houdt over de uitgaven.
als bij de pinpas en de creditcard noemen Nederlanders
De belangrijkste reden om de creditcard in Nederland
de snelheid van de betaalmethode als belangrijkste reden
te gebruiken is het feit dat de aankoop dan verzekerd is.
om voor dat betaalmiddel te kiezen. Als gevraagd wordt
Opvallend is dat dit bij buitenlandse aankopen minder lijkt
naar de waardering van de verschillende betaalmiddelen
mee te spelen.
in het buitenland scoort dan ook bij zowel cash-, pinals creditcardgebruikers het door hen meest gebruikte betaalmiddel het hoogst op gebied van snelheid.
5
Tevredenheid over het gebruik van contant geld en de pinpas Grafiek 5 100% 98% 96% 94% 92%
Pinpas in Nederland
Contant in Nederland
Pinpas in andere eurolanden
Contant in andere eurolanden
Snelheid
Kosten
Gebruiksgemak
Acceptatie
Veiligheid
Snelheid
Kosten
Gebruiksgemak
Acceptatie
Veiligheid
90%
Over het algemeen is de consument zeer tevreden over het
Ook in het buitenland wordt de pinpas beter gewaardeerd
betalen met contant geld en de pinpas; zowel in Nederland
dan contant geld, behalve waar het de acceptatie betreft:
als in het buitenland. Consumenten zijn vaker tevreden
daar scoort contant geld beter. Nederlanders zijn in het
over het gebruik van contant geld in het buitenland, dan
buitenland ook tevredener over de pinpas dan over de
in Nederland. Daar staat tegenover dat Nederlanders
creditcard. Mensen die voornamelijk contant betalen
tevredener zijn over het betalen met de pinpas in Nederland
waarderen echter contant geld op alle aspecten meer dan
dan in het buitenland.
de pinpas en ook meer dan de creditcard. Bij mensen die in het buitenland voornamelijk pinnen valt op dat zij in
Nederlanders zijn in eigen land tevredener over het gebruik
tegenstelling tot cashgebruikers de acceptatie van de pinpas
van de pinpas dan over het gebruik van contant geld,
net zo hoog waarderen als die van cash (op andere gebieden
behalve waar het de kosten betreft. Dit geldt echter niet
waarderen zij de pinpas hoger). Frequente gebruikers van
voor mensen die voornamelijk contant betalen in Nederland:
de creditcard vinden deze veiliger en sneller dan cash, beter
zij vinden contant betalen niet alleen goedkoper maar ook
geaccepteerd dan de pinpas en gebruiksvriendelijker dan
veiliger dan pinnen, en waarderen beide betaalmiddelen
beide alternatieven.
gelijk op de overige punten.
6
Consumenten steeds tevredener over betalen met de pinpas in het buitenland Grafiek 6 100% 95% 90% 85% 80%
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
Veiligheid Acceptatie Gebruiksgemak
Sinds het begin van de metingen is de tevredenheid over
positiever geworden, met name op gebied van acceptatie.
contant geld in binnen- en buitenland stabiel gebleven,
De tevredenheid over het gebruik van de pinpas in het
evenals de tevredenheid over pinnen in Nederland.
buitenland loopt nog wel achter bij de tevredenheid over het
Over pinnen in het buitenland zijn consumenten steeds
binnenlandse gebruik van de pinpas.
7
Betalen naar het buitenland gaat vooral via internetbankieren Grafiek 7
Aankoop diensten (30 obs.)
87%
Familie/ vrienden (46 obs.)
3% 7%
83%
Boeken vakantie (161 obs.)
4%
74%
Geld op buitenlandse rekening zetten (44 obs.)
3%
16%
60%
Online marktplaats (21 obs.)
27%
52%
Online webwinkel (149 obs.) 29% 0%
10%
13% 5%
23% 4% 4%
20%
5%
43%
48%
Aankoop producten (24 obs.)
7%
22%
70%
Vaste lasten (15 obs.)
30%
27%
46% 40%
50%
60%
3%
17% 70%
80%
Internetbankieren van NL rekening
PayPal
Contant via de post
Papieren overschrijving van NL rekening
Creditcard
Anders
Via bankloket van NL rekening
Incasso vanaf niet-NL rekening
Incasso vanaf NL rekening
Internetbankieren van niet-NL rekening
90%
100%
Net als in 2013 heeft ruim 20% van de Nederlanders in het
het buitenland. Deze methode gebruikt men vooral voor de
afgelopen jaar wel eens geld overgemaakt naar een ander
aankoop van diensten, betalingen aan familie en vrienden,
euroland. De invoering van SEPA lijkt dus vooralsnog op dit
het boeken van de vakantie en voor het zetten van geld op
gebied geen verschil te hebben gemaakt: al sinds 2006 is
een buitenlandse rekening. Ook de creditcard wordt relatief
dit percentage stabiel. Internetbankieren is nog steeds de
vaak gebruikt om betalingen te doen naar het buitenland,
meest gebruikte manier om overboekingen te doen naar
vooral voor de aankoop van producten.
8
Nederlanders tevreden over betaalmiddelen voor betalen binnen en over de grens Grafiek 8 100% 95% 90% 85% 80% 75%
Internetbankieren binnen Nederland
Creditcard binnen Nederland
PayPal binnen Nederland
Internetbankieren naar andere eurolanden
Creditcard naar andere eurolanden
PayPal naar andere eurolanden
Snelheid
Kosten
Gebruiksgemak
Veiligheid
Snelheid
Kosten
Gebruiksgemak
Veiligheid
Snelheid
Kosten
Gebruiksgemak
Veiligheid
70%
Nederlanders zijn over het algemeen erg tevreden over
Bij alle drie de betaalmethoden verschillen de ervaringen
de diverse betaalmogelijkheden voor het betalen binnen
tussen binnenlandse betalingen en grensoverschrijdende
Nederland en naar het buitenland. Internetbankieren
betalingen. Bij internetbankieren en PayPal worden
wordt gezien als de meest veilige manier om geld over te
grensoverschrijdende betalingen als minder veilig, minder
maken binnen Nederland en naar het buitenland. Alle drie
makkelijk, duurder en trager gezien dan binnenlandse
betaalmethoden scoren relatief hoog op veiligheid,
betalingen. Buitenlandse creditcardbetalingen worden juist
gebruikersgemak en snelheid. Men is minder tevreden over
als gemakkelijker ervaren.
de kosten, vooral bij creditcardbetalingen.
9
Stijgende lijn tevredenheid kosten internetbankieren zet zich voort Grafiek 9 100% 95% 90% 85% 80% 75% 70%
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
Internetbankieren Creditcard PayPal
De tevredenheid over internetbankieren en de creditcard is
betalingen via internetbankieren gestegen is, een stijging die
gestegen ten opzichte van vorig jaar. Nederlanders ervaren
zich ook dit jaar voortzet. Dergelijke betalingen zijn al een
deze betaalmethoden nu als veiliger, gebruiksvriendelijker,
aantal jaren standaard gratis voor consumenten, maar dat
goedkoper en sneller. De tevredenheid over PayPal is
betekent uiteraard niet dat alle consumenten hiervan ook
ongeveer gelijk gebleven. Als we wat langer terugkijken,
direct op de hoogte waren.
zien we dat met name de tevredenheid over de kosten van
10
Bekendheid met IBAN Bijna alle consumenten weten hun eigen IBAN te vinden Grafiek 10 Weet u uw eigen IBAN te vinden?
Weet u de IBAN van een ander te vinden?
100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
Altijd Soms
Bijna alle consumenten (98%) die verantwoordelijk zijn voor
te vinden, en 40% soms. Consumenten zouden de IBAN
de financiën van hun huishouden weten hun eigen IBAN te
van een ander het liefst van een factuur halen, het is dus
vinden. De IBAN van een ander blijkt nog niet altijd makkelijk
belangrijk dat bedrijven hun IBAN op de factuur vermelden.
te vinden te zijn: 51% van de consumenten weet deze altijd
11
Houding ten opzichte van SEPA Grafiek 11 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
Gunstig tot zeer gunstig Neutraal
Het percentage Nederlanders dat een gunstige tot zeer
dan ooit. Ook de gemiddelde waardering van SEPA is in het
gunstige houding heeft ten opzichte van de Europese
afgelopen jaar gestegen (4,6 op een schaal van 1 tot 7).
betaalmarkt stijgt. Momenteel denkt 44% (zeer) positief over
Mannen, universitair opgeleiden en mensen die in het
SEPA (Single Euro Payments Area). 47% van de Nederlanders
afgelopen jaar een betaling naar een ander euroland verricht
heeft een neutrale houding. Daarmee is het percentage
hebben waarderen de Europese betaalmarkt meer.
mensen dat neutraal tot zeer positief denkt over SEPA hoger
12
Tevredenheid over SEPA-overschrijvingen binnen Nederland Van de respondenten heeft 96,1% ervaring met Europese
Grafiek 12
overschrijvingen (overschrijvingen waarvoor zij een IBAN
100%
moesten invullen). Vanaf dit jaar zijn alle overschrijvingen binnen Nederland Europese overschrijvingen. De veiligheid
95%
van een elektronische overschrijving binnen Nederland wordt net iets hoger gewaardeerd dan de veiligheid van een
90%
elektronische overschrijving naar een ander euroland. 85%
Het gebruiksgemak en de snelheid van de Europese overschrijving binnen Nederland worden lager gewaardeerd
80%
dan het gebruikersgemak en de snelheid van de vroegere elektronische overschrijving binnen Nederland. Wel is de
75% 70%
tevredenheid over deze aspecten gestegen ten opzichte van vorig jaar. Veiligheid
Gebruiksgemak
Snelheid
Elektronische overschrijving binnen Nederland Elektronische overschrijving naar een ander euroland Europese overschrijving binnen Nederland
Kenmerken van het onderzoek Onderzoeksvragen:
Onderzoeksmethode:
▪ Welke betaalmiddelen gebruikten Nederlanders in 2014
▪ Jaarlijks onderzoek sinds 2007.
voor hun aankopen in het buitenland? ▪ Hoe heeft het gebruik van contant geld en de pinpas over de grens zich ontwikkeld sinds 2006? ▪ Welke betaalmiddelen gebruikten Nederlanders in 2014 voor hun betalingen naar het buitenland? ▪ Waarom kiezen Nederlanders voor een bepaald betaalmiddel? ▪ Wat vinden Nederlanders van het betalen in en naar het buitenland? ▪ In hoeverre zijn Nederlandse consumenten bekend met IBAN? ▪ Hoe kijken Nederlandse consumenten aan tegen de Europese betaalmarkt (SEPA)?
Afbakening: ▪ Het betaalgedrag van Nederlandse consumenten in het jaar 2014. ▪ Betalingen in en naar andere eurolanden. Betalingen buiten de eurozone vallen buiten het onderzoek.
▪ Online vragenlijst uitgezet in het CentERpanel van CentERdata. ▪ Vragenlijst is voorgelegd aan personen vanaf 16 jaar die verantwoordelijk waren voor de financiën van hun huishouden. ▪ Vragenlijst is afgenomen in de weekenden van week 11 en 12 van 2015. ▪ Netto steekproef van 1.600 respondenten.
