Vakanties van Nederlanders 2010

Vakanties van Nederlanders 2010

Verklaring van tekens

.

gegevens ontbreken

*

voorlopig cijfer

**

nader voorlopig cijfer

x

geheim

–

nihil

–

(indien voorkomend tussen twee getallen) tot en met

0 (0,0)

het getal is kleiner dan de helft van de gekozen eenheid

niets (blank)

een cijfer kan op logische gronden niet voorkomen

2010–2011

2010 tot en met 2011

2010/2011

het gemiddelde over de jaren 2010 tot en met 2011

2010/’11

oogstjaar, boekjaar, schooljaar enz., beginnend in 2010 en eindigend in 2011

2008/’09 –2010/’11

oogstjaar, boekjaar enz., 2008/’09 tot en met 2010/’11

In geval van afronding kan het voorkomen dat het weergegeven totaal niet overeenstemt met de som van de getallen.

Colofon Uitgever

Bestellingen

Centraal Bureau voor de Statistiek

E-mail: [email protected]

Henri Faasdreef 312

Fax (045) 570 62 68

2492 JP Den Haag Internet Prepress

www.cbs.nl

Centraal Bureau voor de Statistiek Grafimedia

Prijs: € 37,20 (exclusief verzendkosten)

Druk

ISBN: 978-90-357-2070-1

OBT bv, Den Haag

ISSN: 1382-5917 Oplage: 500

Omslag TelDesign, Rotterdam Inlichtingen

04986201101-G72

Tel. 088) 570 70 70

© Centraal Bureau voor de Statistiek,

Fax (070) 337 59 94

Den Haag/Heerlen, 2011.

Via contact formulier:

Verveelvoudiging is toegestaan,

www.cbs.nl/infoservice

mits het CBS als bron wordt vermeld

Samenvatting In het vakantiejaar 2010 is 81 procent van de Nederlandse bevolking op vakantie geweest, een percentage dat de laatste jaren vrij stabiel is. Absoluut gezien komt dit neer op 12,7 miljoen vakantiegangers. Samen waren zij goed voor 36,2 miljoen vakanties. Bij bijna de helft van deze vakanties bleef men in eigen land. In Nederland werden 8,5 miljoen lange vakanties doorgebracht. De gemiddelde duur daarvan was 9,7 dagen. Daarnaast trok men er in eigen land 9,2 miljoen keer op uit voor een korte vakantie. De korte vakanties duurden gemiddeld 3,2 dagen. Het totaal aantal overnachtingen voor binnenlandse vakanties bedroeg 94 miljoen. In het buitenland hebben Nederlanders 14,8 miljoen lange vakanties en 3,6 miljoen korte vakanties doorgebracht. De gemiddelde duur van deze vakanties was respectievelijk 12,9 en 3,3 dagen. Het totaal aantal overnachtingen voor lange en korte buitenlandse vakanties kwam uit op ruim 184 miljoen. Bij de lange binnenlandse vakanties trok in 2010 het toeristengebied ‘Noordzeebad plaatsen’ met 13 procent de meeste vakantiegangers. Vlak daarna volgden de toeristen gebieden ‘Groningse, Friese en Drentse zandgronden’, ‘Veluwe en Veluwerand’ en ‘OostBrabant, Noord- en Midden-Limburg en Rijk van Nijmegen’. Bij de korte vakanties prijkten de toeristengebieden ‘Noordzeebadplaatsen’, ‘Veluwe en Veluwerand’ en ‘West- en Midden-Brabant’ met elk 11 procent boven aan de ranglijst. Het toeristengebied ‘Oost-Brabant, Noord- en Midden-Limburg en Rijk van Nijmegen’ stond met 10 procent op de vierde plaats. Op provinciaal niveau was Gelderland veruit de populairste vakantiebestemming met in totaal bijna 3 miljoen lange en korte vakanties. Op ruime afstand volgden Limburg (2,2 miljoen vakanties) en Noord-Brabant (ruim 2,1 miljoen vakanties). Zij onderstreepten daarmee de populariteit van bosrijke omgevingen als bestemming voor binnenlandse vakanties. Bij de lange buitenlandse vakanties bleef Frankrijk ook in 2010 vakantieland nummer één. In dat jaar was dit land de bestemming voor ruim 2,3 miljoen lange vakanties. Op enige afstand volgen Duitsland en Spanje met respectievelijk 2,1 miljoen en 1,5 miljoen lange vakanties. De top vijf wordt afgesloten door Italië en Oostenrijk. Een groot deel van alle lange buitenlandse vakanties werd in het Middellandse Zeegebied doorgebracht. Spanje, Italië, Turkije en Griekenland waren in deze regio de belangrijkste zonbestemmingen. Buiten Europa trok de Verenigde Staten de meeste toeristen. Voor korte vakanties naar het buitenland waren de buurlanden België en Duitsland uiteraard de belangrijkste bestemming. Nederlanders brachten in elk van beide landen namelijk ruim 1,1 miljoen korte vakanties door.

Vakanties van Nederlanders 2010 3

Binnen Nederland gingen negen van de tien vakantiegangers met de auto op vakantie. Verder was in feite alleen de trein nog van enig belang als vervoermiddel om het vakantieadres te bereiken. Ook voor vakanties naar het buitenland maakte men veelal gebruik van de eigen auto. Met een aandeel van 53 procent voor lange vakanties en 68 procent voor korte vakanties had de auto een enorme voorsprong op de overige vervoermiddelen. In 2010 werd daarnaast 38 procent van de reizen voor lange buitenlandse vakanties per vliegtuig gemaakt. De laatste jaren is het percentage lange vliegvakanties vrij stabiel. Het gebruik van de trein en touringcar bleef met een aandeel van respectievelijk 2 procent en 4 procent van het totaal aantal lange buitenlandse vakanties van beperkte betekenis. Voor overnachtingen in Nederland zijn vooral de kampeer- en bungalowsector van belang. In 2010 werden 4 á 5 van de 10 lange binnenlandse vakanties in een zomerhuisje, vakantiebungalow of tweede woning doorgebracht. Het aandeel van de kampeervakanties lag iets lager op ongeveer 30 procent. Bij korte binnenlandse vakantie waren voornamelijk de hotels (30 procent) en gehuurde zomerhuisjes of vakantiebungalows (24 procent) in trek. Voor vakanties in het buitenland is het hotel veruit de belangrijkste logiesvorm. In 2010 bood deze overnachtingsgelegenheid onderdak tijdens ruim 7 miljoen korte en lange vakanties. Daarnaast werd er voor lange vakanties in het buitenland veel gebruik gemaakt van appartementen en gehuurde zomerhuisjes of vakantiebungalows. Een op de tien korte vakanties werd doorgebracht in een woning van familie, vrienden of kennissen. Buitenlandse vakanties zijn voor het merendeel georganiseerde reizen. In 2010 waren tweederde van alle lange vakanties en 63 procent van alle korte vakanties georganiseerde reizen. Bij het boeken namen de reisbureaus een centrale plaats in. Een veel kleiner deel boekte rechtstreeks bij een reisorganisatie of bij een andere bemiddelende instantie. Voor vakanties in eigen land regelen de meeste vakantiegangers het vervoer en logies zelf. Van alle binnenlandse vakanties kon in 2010 ongeveer 40 procent als een georganiseerde reis worden aangemerkt. Daarbij ging het dan vooral om vakanties die geboekt waren bij een boekingscentrale van hotelof bungalowketen. Voor lange vakanties zijn juli en augustus de belangrijkste maanden. Dit geldt zowel voor de vakanties in binnen- als buitenland. De twee drukste weken van 2010 vielen in de periode 17 juli t/m 30 juli. Buiten het hoog seizoen viel de keuze relatief vaak op de paas- en meivakantie. Voor mensen die er voor een korte vakantie op uit trokken, was het voorseizoen (mei en

juni) traditioneel het meest in trek. De dagen rond Hemelvaart en Pinksteren vormden daarbinnen de piekperiode. In 2010 hebben de Nederlanders naar schatting 15 miljard euro aan vakanties uitgegeven. Aan buitenlandse vakanties werd in totaal 12,2 miljard euro besteed. In eigen land bedroegen de uitgaven in dezelfde periode 2,8 miljard euro. Per lange buitenlandse vakantie gaf de Nederlandse vakantieganger ge middeld 768 euro uit en aan een lange binnenlandse vakantie 211 euro. Voor korte vakanties bedroegen de gemiddelden respectievelijk 231 euro en 108 euro. Deze publicatie is samengesteld door het Centraal Bureau voor de Statistiek. De hier gepresenteerde gegevens zijn afkomstig van het in 2002 vernieuwde ContinuVakantieOnderzoek (CVO) dat is uitgevoerd door NBTC-NIPO Research. Dit is een samenwerkingsverband van TNS NIPO en het Nederlands Bureau voor Toerisme & Congressen (NBTC). Het feit dat de steekproef vanaf 2002 bijna is verdubbeld, heeft de betrouwbaarheid van de uitkomsten gunstig beïnvloed. Vergelijking met de resultaten van vóór 2002 is in veel gevallen niet goed mogelijk door een zogeheten ‘methodebreuk’. Oorzaken hiervoor zijn dat, in vergelijking met voorgaande onderzoeken, in het onderzoek vanaf 2002 een iets ruimere vakantiedefinitie is gehanteerd. Bovendien is de begindatum van het vakantiejaar twee maanden naar voren gehaald en zijn enkele vraagstellingen en methode van waarneming gewijzigd. In deze publicatie zijn echter alleen cijfers van het in 2002 vernieuwde CVO opgenomen, waardoor methodebreuken in de hier gepresenteerde tijdreeksen dus geen rol spelen. Kerncijfers, 2010 Eenheid

Lange vakanties

Korte vakanties

Nederland

Buitenland

Nederland

Buitenland

Totaal aantal vakanties w.v. in de winterperiode in de zomerperiode

mln

8,5

14,8

9,2

3,6

mln mln

2,9 5,6

5,3 9,5

4,6 4,6

2,2 1,5

Gemiddelde verblijfsduur

dagen

9,7

12,9

3,2

3,3

Aantal overnachtingen

mln

74,0

175,7

20,0

8,4

Uitgaven

mld euro

1,8

11,4

1,0

0,8

Bron: ContinuVakantieOnderzoek.


Vooraf De behoefte aan statistische informatie over toerisme is groot. In het verleden brachten het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), het Nederlands Bureau voor Toerisme (NBT) en het Nederlands Research Instituut voor Recreatie en Toerisme (NRIT) ieder hun eigen publicaties op de markt. Om nog beter dan in het verleden op vragen van het publiek, de overheid en het bedrijfsleven in te kunnen spelen, hebben genoemde instellingen vanaf 1995 hun krachten gebundeld in de ‘Publicatiereeks toerisme en recreatie’. Deze reeks geeft elk jaar een actueel beeld van de ontwikkelingen op het gebied van de toeristischrecreatieve sector. Ook nadat het NBT is ondergebracht bij de koepelorganisatie Toerisme Recreatie Nederland (TRN), waarvan de naam met ingang van 2004 is gewijzigd in Nederlands Bureau voor Toerisme & Congressen (NBTC), is deze werkwijze voortgezet. Deze publicatie is onderdeel van de hiervoor genoemde reeks. Deze bestaat verder uit de publicaties ‘Toerisme in Nederland’: ‘het gebruik van logiesaccommodaties’ van het CBS en ‘Toerisme en Recreatie in Cijfers’ van het CBS en NBTC. Deze publicaties zijn met korting als pakket te bestellen. Ze zijn uiteraard ook los verkrijgbaar. Het ContinuVakantieOnderzoek (CVO) levert meer gegevens op dan in deze publicatie zijn vermeld. Zo zijn in het verleden onder meer artikelen uitgebracht over specifieke onderwerpen als wintersport, vakanties in het Middellandse Zeegebied en het vakantiepatroon van respectievelijk jongeren, ouderen en stedelingen. Daarnaast heeft het CBS een uitgebreide databank, StatLine genaamd, die via internet kan worden benaderd. In StatLine zijn veel cijfers over vakanties van Nederlanders te vinden. Naast de mogelijkheid om te zoeken op trefwoorden, kan met behulp van de Webselector een keuze worden gemaakt uit de gegevens van alle StatLine-publicaties. In aanhangsel IV is beschreven hoe u gegevens over vakanties van Nederlanders in StatLine kunt opzoeken. Voor nadere informatie over de publicaties, StatLine en onderzoeken op het gebied van toerisme en vrijetijdsbesteding kunt u telefonisch contact opnemen met de Infoservice van het CBS via het nummer 0900–0227 (0,50 euro per minuut). Ook is het mogelijk om informatie op te vragen via e-mail: [email protected].

6 Centraal Bureau voor de Statistiek

Inhoud

1. 2.

3.

4.

Samenvatting Vooraf

3 6

Doel en opzet van de publicatie 1.1 Doel van de publicatie 1.2 Opzet van de publicatie

12 12

Vakanties van Nederlanders 2.1 Vakantieparticipatie 2.2 Aantal vakanties naar duur en bestemming 2.3 Logies, vervoer en organisatievorm 2.4 Vakantiespreiding 2.5 Vakantie-uitgaven

18 19 29 40 42

Tabellen 3.1 Vakantieparticipatie 3.2 Aantal vakanties naar duur en bestemming 3.3 Logies, vervoer en organisatievorm 3.4 Vakantiespreiding 3.5 Vakantie-uitgaven

48 54 72 93 95

Toelichting 4.1 Doel en opzet van het ContinuVakantieOnderzoek 4.2 Cartogram Toeristengebieden in Nederland, 2010 4.3 Handleiding voor gebruikers van StatLine

110 114 119

Lijst van begrippen en afkortingen

120

Trefwoordenregister

124

Enkele aanverwante publicaties

126


Doel en opzet van de publicatie

1

Doel en opzet van de publicatie 1.1 1.2

Doel van de publicatie

Opzet van de publicatie


1.1 Doel van de publicatie Deze publicatie geeft een cijfermatig overzicht van de korte en lange vakanties van Nederlanders. Evenals in publicaties van voorgaande jaren is daarbij in het bijzonder aandacht besteed aan de mate waarin Nederlanders op vakantie gaan (participatie), de bestemmingen in binnen- en buitenland, de logiesvorm, het vervoermiddel, de organisatievorm (zelf geregeld of via een reisbureau geboekt), de vakantiespreiding en -uitgaven. De gegevens zijn afkomstig van het ContinuVakantieOnderzoek (CVO) dat is uitgevoerd door NBTC-NIPO Research. Dit is een samenwerkingsverband van TNS NIPO en het Nederlands Bureau voor Toerisme & Congressen (NBTC). Voor het CVO is een steekproef getrokken van personen die in Nederland woonachtig zijn en de Nederlandse nationaliteit hebben. Personen in institutionele huishoudens (bejaardenoorden, verpleeghuizen, gevangenissen en dergelijke) zijn buiten het onderzoek gehouden.

1.2 Opzet van de publicatie In hoofdstuk 2 wordt het vakantiepatroon van de Nederlanders beschreven. Daarbij wordt onderscheid gemaakt naar duur van het verblijf (korte versus lange vakanties) en bestemming (Nederland versus buitenland). De gegevens zijn afkomstig van het in 2002 vernieuwde Continu VakantieOnderzoek (CVO). In deze publicatie zijn alleen cijfers over de periode na 2002 opgenomen, zodat op betrouwbare wijze ontwikkelingen beschreven kunnen worden. De uitkomsten vanaf 2002 zijn, vanwege een methodebreuk, namelijk niet goed vergelijkbaar met eerder gepubliceerde gegevens van vóór 2002. De oorzaken van deze methodebreuk zijn een verruiming van de vakantiedefinitie, het vervroegen van de begindatum van het vakantiejaar en wijzigingen in de vraagstelling en de methode van waarneming in het onderzoek vanaf 2002 (zie Aanhangsel II). Hoofdstuk 3 bevat meer gedetailleerde informatie over 2010. Het accent ligt daarbij op de verdeling van de afzonderlijke bestemmingen, logiesvormen en vervoermiddelen naar enerzijds sociaaleconomisch kenmerken van de vakantiegangers en anderzijds naar kenmerken van de vakanties. Enkele andere uitsplitsingen in deze overzichten zijn: participatie aan vakanties, organisatievormen en uitgaven aan vakanties.


Hoofdstuk 4 bevat informatie over doel en opzet van het CVO. Tevens wordt daar uiteengezet waarom een vergelijking van de uitkomsten vanaf 2002 met die van eerdere jaren niet goed mogelijk is. Verder bevat hoofdstuk 4 een cartogram met de toeristengebieden in Nederland in 2010 en wordt een korte uitleg gegeven over de manier waarop de elektronische databank StatLine gebruikt kan worden om gegevens over vakanties van Nederlanders te verkrijgen. Na hoofdstuk 4 wordt een lijst met gehanteerde begrippen en afkortingen gepresenteerd. Het trefwoordenregister biedt de mogelijkheid om snel gegevens over een bepaald onderwerp te vinden. Een lijst met aanverwante publicaties besluit deze editie van ‘Vakanties van Nederlanders’.


Vakanties van Nederlanders Vakanties van Nederlanders 2010 15

2

Vakanties van Nederlanders 2.1 2.2

2.3 2.4 2.5

Vakantieparticipatie

Aantal vakanties naar duur en bestemming • Aantal vakanties • Gemiddelde vakantieduur • Overnachtingen • Binnenlandse bestemmingen • Buitenlandse bestemmingen

Logies, vervoer en organisatievorm • Logiesvorm • Vervoermiddel • Organisatievorm

Vakantiespreiding

Vakantie-uitgaven


2.1 Vakantieparticipatie In 2010 zijn 12,7 miljoen Nederlanders op vakantie geweest. Dat is 81 procent van de totale bevolking. Dit percentage is vanaf 2002 vrij constant. Driekwart van de bevolking heeft daarbij deelgenomen aan één of meer lange vakanties en ruim 40 procent (ook) aan korte vakanties. In vergelijking met voorgaande jaren lijkt er sprake van een lichte toename van de participatie aan korte vakanties. De deelname aan lange vakanties is juist stabiel gebleven. Het lijkt er dus op dat personen die eerder uitsluitend meerdere lange vakanties hielden er de laatste jaren voor hebben gekozen om ook eens voor een wat kortere periode op vakantie te gaan.

2.1.1 Vakantieparticipatie naar duur 2002

2005

2007

2008

2009

2010

%

2002

2005

2007

2008

2009

2010

x mln

Vakantieparticipatie w.v. uitsluitend lange vakanties uitsluitend korte vakanties zowel lange als korte vakanties

81

81

81

82

81

81

12,3

12,4

12,5

12,7

12,6

12,7

40 7 35

40 6 34

39 7 34

41 7 34

39 7 36

40 6 36

6,0 1,0 5,3

6,2 0,9 5,3

6,1 1,1 5,3

6,4 1,0 5,3

6,0 1,0 5,6

6,2 1,0 5,6

Participatie aan lange vakanties

74

75

74

75

75

75

11,3

11,5

11,4

11,6

11,6

11,7

Participatie aan korte vakanties

41

40

41

40

43

42

6,3

6,2

6,4

6,3

6,6

6,5


In 3.1 en 3.2 (zie hoofdstuk 3) zijn voor 2010 de participatiecijfers verder uitgesplitst naar enkele sociaaleconomische kenmerken van de bevolking. Naast participatiecijfers is in 3.1 en 3.2 ook vermeld hoe vaak de deelnemers gemiddeld op vakantie zijn geweest en hoe die vakanties waren verdeeld over binnen- en buitenland.


2.2 Aantal vakanties naar duur en bestemming Aantal vakanties Nederlanders zijn in 2010 in totaal 36,1 miljoen keer op vakantie geweest. Van al deze vakanties vond bijna de helft plaats in eigen land. Vooral voor korte vakanties (minder dan vier opeenvolgende overnachtingen) bleef men uiteraard vaak in Nederland, langere vakanties werden voornamelijk doorgebracht in het buitenland. Vanaf 2002 is het aantal lange vakanties gestegen van ruim 22 miljoen naar ruim 23 miljoen. Het aantal korte vakanties bleef in die periode vrij constant op een niveau van circa 13 miljoen. In 2010 werden er in Nederland nagenoeg evenveel lange als korte vakanties doorgebracht. Deze lange vakanties werden overwegend in de zomerperiode gehouden. De korte vakanties waren meer gelijkmatig over de winter- en zomerperiode verspreid. Tachtig procent van de buitenlandse vakanties duurde 5 dagen of langer. Ook bij de buitenlandse lange vakanties was de zomer de favoriete periode. Voor de korte vakanties was dat niet het geval. Daarvan vonden er 1,5 miljoen plaats in de zomer en 2,2 miljoen in de

2.2.1 Aantal vakanties naar bestemming en seizoen Lange vakanties 2002

Korte vakanties

2005

2007

2008

2009

2010

2002

2005

2007

2008

2009

2010

x mln

Nederland w.v. in de winterperiode in de zomerperiode

9,2

8,5

8,5

8,5

8,7

8,5

9,5

8,9

9,1

8,9

9,3

9,2

2,8 6,4

2,6 5,9

2,6 5,8

2,7 5,8

3,1 5,6

2,9 5,6

4,4 5,1

4,2 4,7

4,4 4,7

4,3 4,6

4,7 4,6

4,6 4,6

Buitenland w.v. in de winterperiode w.o. wintersport in de zomerperiode

13,2

13,8

13,9

15,1

14,6

14,8

3,6

3,3

3,7

3,4

3,8

3,6

4,6

5,0

4,9

5,1

5,6

5,3

2,1

1,9

2,0

1,9

2,4

2,2

1,1 8,6

1,2 8,8

1,0 9,0

1,0 10,0

1,1 8,9

1,0 9,5

0,1 1,5

0,1 1,4

0,0 1,6

0,0 1,4

0,1 1,4

0,0 1,5

Totaal

22,4

22,2

22,4

23,6

23,3

23,3

13,1

12,2

12,8

12,3

13,1

12,9



winter. Bij de interpretatie van deze resultaten moet er echter wel rekening mee worden gehouden dat in dit onderzoek de winterperiode (oktober 2009 – april 2010) twee maanden langer duurt dan de zomerperiode (mei 2010 – september 2010). Het aantal wintersportvakanties in de winterperiode 2009/’10 lag op 1,0 miljoen. In ver gelijking met aan het totaal aantal buitenlandse vakanties in de winterperiode, neemt de wintersport daarmee een minder belangrijke plaats in het vakantiepatroon van de Nederlander in. Aantal lange buitenlandse vakanties toegenomen

2002

2010

= 1 mln

Gemiddelde vakantieduur Een lange vakantie duurde in 2010 gemiddeld bijna twaalf dagen. Een lange vakantie in Nederland duurde gemiddeld ruim drie dagen korter dan een lange vakantie in het buitenland, waarvoor men bijna dertien dagen van huis was. Zowel bij binnenlandse als bij buitenlandse vakanties duurde een lange vakantie in de zomerperiode ongeveer 3 dagen langer dan in de winterperiode. Lange binnenlandse en buitenlandse vakanties in de zomerperiode duurden respectievelijk gemiddeld bijna 11 en bijna 14 dagen. De gemiddelde duur van een korte vakantie was 3,2 dagen. Daarbij was er nagenoeg geen verschil tussen de korte vakanties in Nederland en die in het buitenland. De afgelopen jaren was dit ook al het geval; de duur van zowel binnenlandse als buitenlandse korte vakanties laat een vrij stabiel patroon zien. Let wel, bij de berekening van de vakantieduur zijn de dag van vertrek en de dag van terugkeer als volledige dagen meegeteld. Korte vakanties worden echter meestal in het weekend doorgebracht en in veel gevallen is dat van vrijdag- tot zondagavond. De vakantieduur komt dan uit op drie dagen, maar feitelijk is men niet langer dan 48 uur van huis.


2.2.2 Gemiddelde vakantieduur naar bestemming en seizoen Lange vakanties 2002

Korte vakanties

2005

2007

2008

2009

2010

2002

2005

2007

2008

2009

2010

dagen


10,5

10,0

9,9

9,5

9,5

9,7

3,2

3,2

3,2

3,2

3,2

3,2

7,9 11,7

7,9 11,0

7,7 11,0

7,5 10,4

7,7 10,4

7,7 10,8

3,2 3,1

3,2 3,1

3,2 3,1

3,2 3,2

3,2 3,2

3,1 3,2

Buitenland w.v. in de winterperiode in de zomerperiode

13,0

12,9

12,9

13,0

12,9

12,9

3,3

3,3

3,3

3,3

3,3

3,3

10,9 14,1

10,7 14,2

10,8 14,1

10,9 14,0

10,5 14,4

11,1 13,9

3,3 3,3

3,2 3,3

3,3 3,3

3,3 3,4

3,3 3,3

3,3 3,3

Totaal

12,0

11,8

11,8

11,7

11,6

11,7

3,2

3,2

3,2

3,2

3,2

3,2


Overnachtingen In 2010 werden er tijdens lange vakanties in totaal 250 miljoen overnachtingen ge registreerd. Dit aantal laat de laatste jaren een vrij constant beeld zien. Van al deze overnachtingen vonden er 176 miljoen plaats in het buitenland. In de zomerperiode was het

2.2.3 Aantal overnachtingen tijdens vakanties naar bestemming Lange vakanties 2002

Korte vakanties

2005

2007

2008

2009

2010

2002

2005

2007

2008

2009

2010

x mln


88

76

76

72

74

74

20

19

20

19

20

20

19 69

18 59

18 58

17 54

20 53

19 55

10 11

9 10

10 10

9 10

10 10

10 10

Buitenland w.v. in de winterperiode in de zomerperiode

159

164

166

181

174

176

8

7

8

8

9

8

46 113

49 116

48 118

50 130

54 120

53 123

5 4

4 3

4 5

3 4

6 3

5 3

Totaal

247

241

241

253

247

250

29

27

28

27

29

28



aantal overnachtingen uiteraard beduidend hoger dan in de winter. Dit geldt zowel voor lange vakanties in Nederland als voor lange vakanties in het buitenland. Bij de korte vakanties ligt het aantal overnachtingen per definitie op een veel lager niveau. In totaal werden er tijdens korte vakanties van Nederlanders 28 miljoen overnachtingen geregistreerd, waarvan 70 procent in eigen land. In Nederland waren deze overnachtingen gelijkmatig over de seizoenen verdeeld. De overnachtingen in het buitenland vonden voor het merendeel plaats in de winterperiode. Bij vakanties in het buitenland worden in veel gevallen niet alle overnachtingen doorgebracht in het vakantieland zelf. Afhankelijk van de afstand en de vervoerswijze kan ook ergens onderweg van of naar de bestemming overnacht worden. In 2.2.4 is voor de lange buitenlandse vakanties voor een negental landen een uitsplitsing gemaakt van het totaal aantal overnachtingen naar verblijfsfunctie (vakantieland of doorgangsland). Met bijna 32 miljoen kende Frankrijk de meeste overnachtingen, op ruime afstand gevolgd door Spanje met bijna 19 miljoen overnachtingen. Duitsland is met bijna 18 miljoen over nachtingen derde in de lijst, maar is tegelijkertijd wel het belangrijkste doorgangsland. Frankrijk staat als doorgangsland op de tweede plaats. 2.2.4 Aantal overnachtingen tijdens buitenlandse lange vakanties per land naar verblijfsfunctie, 2010 Vakantieland

Doorgangsland

Totaal

x mln

Aandeel in het totaal aantal overnachtingen

%

België Frankrijk Spanje Oostenrijk Groot-Brittannië

6,1 30,7 18,4 10,6 4,2

0,3 0,9 0,2 0,6 0,1

6,4 31,6 18,6 11,1 4,3

4 18 11 6 2

Duitsland Italië Griekenland Turkije Overige landen

15,9 11,2 7,0 8,7 55,2

2,0 0,3 0,1 0,0 3,6

17,9 11,5 7,1 8,7 58,8

10 7 4 5 33

Totaal

168,0

7,9

176,0

100


Binnenlandse bestemmingen Toeristengebieden Wat betreft lange vakanties waren de Noordzeebadplaatsen in 2010, net als in de meeste voorgaande jaren, met 13 procent het meest bezochte toeristengebied van Nederland.


Net iets minder vakanties (12 procent) werden doorgebracht in het toeristengebied ‘Groningse, Friese en Drentse zandgronden’. Het gebied ‘Veluwe en Veluwerand’ is in 2010 met 11 procent op de derde plaats geëindigd. Met 10 procent nam verder ook het gebied ‘Midden-Limburg en Rijk van Nijmegen’ een belangrijke plaats in. Hiermee wordt de populariteit van bosrijke omgevingen als bestemming voor lange binnenlandse vakanties onderstreept. De meeste watersportgebieden nemen, in vergelijking met de bosrijke gebieden, juist een meer bescheiden plaats in. Van alle lange binnenlandse vakanties werden dus de meeste doorgebracht in een bosrijke omgeving en in mindere mate aan de kust of in een gebied waar meren, plassen en rivieren het landschap bepalen. Voor de geografische indeling van de zeventien toeristengebieden wordt verwezen naar het cartogram in hoofdstuk 4. In dit hoofdstuk is ook een lijst opgenomen waarin vermeld staat welke gemeenten tot welk toeristengebied be horen.

2.2.5 Lange vakanties in Nederland naar toeristengebied 2002

2005

2007

2008

2009

2010

%

2002

2005

2007

2008

2009

2010

x 1 000

Waddeneilanden Noordzeebadplaatsen

7 13

7 13

8 13

7 11

7 12

7 13

620 1 180

620 1 110

650 1 070

600 970

610 1 080

630 1 060

IJsselmeerkust Deltagebied Meren in Groningen, Friesland en Noordwest-Overijssel

3 5

3 4

4 4

4 4

5 5

4 4

290 470

280 350

330 380

380 360

440 420

370 380

3

3

4

3

3

3

280

280

300

280

260

250

Hollands-Utrechtse meren Utrechtse Heuvelrug en ‘t Gooi Veluwe en Veluwerand Gelders rivierengebied Achterhoek Twente, Salland en Vechtstreek

1 3 11 1 3 8

1 2 11 1 4 9

0 2 10 1 4 8

0 2 12 1 4 8

1 1 11 1 4 8

1 2 11 1 4 8

90 320 1 000 80 310 740

10 10

11 8

11 9

11 9

12 8

12 8

930 880

960 710

930 760

950 770

1 070 700

1 010 680

9

11

10

10

11

10

860

890

870

880

960

840

Zuid-Limburg Amsterdam, Rotterdam, ‘s-Gravenhage en Utrecht Overig Nederland

5

5

6

5

5

5

470

390

470

450

420

390

1 6

1 5

1 6

1 5

1 5

2 6

120 560

60 440

80 490

90 460

110 400

130 520

Totaal

100

100

100

100

100

100

9 200

8 450

8 460

8 530

8 700

8 500

Groningse, Friese en Drentse zandgronden West- en Midden-Brabant Oost-Brabant, Noord- en Midden-Limburg en Rijk van Nijmegen

70 190 940 70 360 740

30 170 880 60 310 700

30 170 980 80 380 710

90 110 980 80 310 650

60 130 900 90 300 720



De drie belangrijkste toeristengebieden waar men voor een korte binnenlandse vakanties naar toe gaat zijn de ‘Noordzeebadplaatsen’, ‘Veluwe en Veluwerand’ en ‘West- en MiddenBrabant’. In elk van deze gebieden werd 11 procent (ofwel ruim 1 miljoen) van de korte binnenlandse vakanties doorgebracht. Het toeristengebied ‘Oost-Brabant, Noord- en Midden-Limburg en Rijk van Nijmegen’ prijkt in deze ranglijst met 10 procent op de vierde plaats. Uit deze resultaten blijkt dat er ook voor korte vakanties een sterke voorkeur bestaat voor bosrijke gebieden. De populariteit van deze gebieden wordt verder bevestigd door het groot aantal korte vakanties in andere bosrijke gebieden als ‘Groningse, Friese en Drentse zandgronden’ en ‘Twente, Salland en Vechtstreek’. In 2010 werden in totaal drie op de vijf korte vakanties in Nederland in een omgeving met bos en hei doorgebracht. 15 Procent van de vakanties vond plaats aan de kust en 14 procent in een van de watersportgebieden. Dit patroon voor korte binnenlandse vakanties is de laatste jaren vrij stabiel.

2.2.6 Korte vakanties in Nederland naar toeristengebied 2002

2005

2007

2008

2009

2010

%

2002

2005

2007

2008

2009

2010

x 1 000

Waddeneilanden Noordzeebadplaatsen IJsselmeerkust Deltagebied Meren in Groningen, Friesland en Noordwest-Overijssel

4 13 4 6

5 11 5 5

5 11 4 4

6 11 6 5

5 12 5 3

4 11 5 4

370 1 210 400 540

440 960 400 410

440 1 040 370 400

500 980 540 460

500 1 100 470 310

380 1 030 510 380

3

3

3

3

2

3

300

280

300

240

190

250

Hollands-Utrechtse meren Utrechtse Heuvelrug en ‘t Gooi Veluwe en Veluwerand Gelders rivierengebied Achterhoek Twente, Salland en Vechtstreek

2 3 11 1 3 7

1 3 12 1 3 8

1 2 13 1 4 7

0 2 10 1 4 7

1 2 11 1 3 8

1 3 11 1 3 6

180 280 1 020 60 250 670

50 290 1 060 60 290 670

50 220 1 150 120 360 660

40 200 930 60 330 610

70 210 1 000 70 310 700

80 240 1 030 100 300 580

8 11

10 10

9 10

10 10

9 11

9 11

800 1 020

860 900

810 930

900 880

850 990

860 1 010

9

8

10

9

11

10

820

730

880

830

990

880

Zuid-Limburg Amsterdam, Rotterdam, ‘s-Gravenhage en Utrecht Overig Nederland

6

5

6

6

6

6

570

470

530

550

520

580

2 8

3 8

3 6

3 7

2 8

4 7

220 810

300 710

280 590

270 630

220 750

340 690

Totaal

100

100

100

100

100

100

9 510

8 860

9 140

8 920

9 260

9 230

Groningse, Friese en Drentse zandgronden West- en Midden-Brabant Oost-Brabant, Noord- en Midden-Limburg en Rijk van Nijmegen



Provincies Naar provincie gezien steekt Gelderland wat betreft het aantal doorgebrachte lange vakanties al jarenlang ver boven de andere provincies uit. Ook in 2010 was dit met 17 procent weer het geval. De tweede plaats is met 12 procent, net als de voorgaande jaren, voor Limburg. Daarna volgt Drenthe met 11 procent. 2.2.7 Lange vakanties in Nederland naar bestemmingsprovincie 2002

2005

2007

2008

2009

2010

%

2002

2005

2007

2008

2009

2010

x 1 000

Groningen Friesland Drenthe Overijssel Flevoland Gelderland

2 9 9 9 1 17

2 9 10 10 2 17

2 8 10 10 2 16

3 7 10 9 2 18

2 8 11 8 2 17

2 8 11 10 2 17

150 790 850 810 120 1 540

150 740 860 800 140 1 470

150 700 840 820 170 1 350

220 630 860 790 170 1 560

170 710 960 720 180 1 470

210 710 910 820 130 1 430

Utrecht Noord-Holland Zuid-Holland Zeeland Noord-Brabant Limburg

4 9 7 11 12 12

3 10 6 9 10 13

2 12 6 8 11 13

3 11 5 9 11 13

2 11 6 9 10 13

2 10 6 9 10 12

370 850 620 970 1 070 1 080

230 830 530 740 880 1 080

200 980 500 700 910 1 130

220 900 430 740 910 1 110

180 920 550 800 890 1 140

190 890 530 790 850 1 020

Totaal

100

100

100

100

100

100

9 200

8 450

8 460

8 530

8 700

8 480

2005

2007

2008

2009

2010


2.2.8 Korte vakanties in Nederland naar bestemmingsprovincie 2002

2005

2007

2008

2009

2010

%

2002

x 1 000


2 7 7 8 1 15

2 7 9 9 3 17

2 6 8 8 3 19

3 6 9 8 4 16

3 7 8 8 3 17

2 6 8 7 3 17

230 650 710 760 130 1 450

190 630 760 760 230 1 520

200 580 740 730 230 1 740

220 510 820 690 320 1 460

240 610 730 760 270 1 550

200 580 770 650 290 1 550


4 11 10 7 13 12

4 11 9 6 13 11

3 11 8 7 13 12

3 12 9 7 12 12

3 12 9 6 13 13

4 11 8 7 14 13

420 1 080 1 000 710 1 210 1 170

350 1 000 780 560 1 150 940

290 990 740 620 1 170 1 110

260 1 070 750 630 1 100 1 090

260 1 100 810 540 1 240 1 160

330 1 030 750 600 1 300 1 180

Totaal

100

100

100

100

100

100

9 510

8 860

9 140

8 920

9 260

9 230



Onder de minst populaire provincies voor lange vakanties vallen de provincies Utrecht, Flevoland en Groningen, elk met 2 procent. Voor alle provincies geldt dat het aantal lange vakanties de laatste jaren op een vrij stabiel niveau verkeert. Ook voor een korte vakantie is de provincie Gelderland al sinds een aantal jaren de meest bezochte provincie. Met 17 procent brachten Nederlanders in 2010, evenals in voorgaande jaren, een groot gedeelte van het totaal aantal binnenlandse korte vakanties in deze bosrijke provincie door. In absolute aantallen komt dit neer op ongeveer 1,6 miljoen vakanties. Tijdens de topjaren 2006 en 2007 waren dat er nog 1,7 á 1,8 miljoen. Na Gelderland volgen Noord-Brabant en Limburg met respectievelijk 14 en 13 procent en NoordHolland met 11 procent. Dit patroon lijkt het vermoeden te bevestigen dat Nederlanders voor een korte vakantie in eigen land niet al te ver van huis gaan. In de vijf provincies waar het inwonertal het hoogst is, zijn in 2010 namelijk ook de meeste korte vakanties geregistreerd. De minst favoriete bestemmingen voor een korte binnenlandse vakantie blijken de provincies Utrecht en Flevoland te zijn. In elk van deze provincies werden in 2010 ongeveer 300 000 korte binnenlandse vakanties doorgebracht. Groningen sluit de rij met ongeveer 200 000 korte vakanties. In 3.2.1 t/m 3.2.6 is voor de belangrijkste Nederlandse bestemmingen (zowel voor de onderscheiden toeristengebieden als voor de verschillende provincies) meer gedetailleerde informatie opgenomen over de verdeling van de korte en lange vakanties naar sociaaleconomische kenmerken van de bevolking en diverse kenmerken van de vakanties.

Buitenlandse bestemmingen Van alle buitenlandse bestemmingen was Frankrijk in 2010 het meest favoriete land om een lange vakantie in door te brengen. Frankrijk bezit deze koppositie al sinds 2002. De nummer twee van de lijst, Duitsland, lijkt juist aan populariteit te winnen. Werd in 2002 nog 11 procent van alle lange buitenlandse vakanties in Duitsland doorgebracht, in 2010 was dat al 14 procent. Met 10 procent (1,5 miljoen vakanties) in 2010 staat Spanje op de derde plaats. Oostenrijk, Italië en België zijn met respectievelijk 8, 6 en 6 procent ook nog redelijk druk bezochte bestemmingen. Nederlanders blijven voor lange vakanties het liefst binnen Europa. Voor zonvakanties is het Middellandse Zeegebied populair, met als belangrijkste zonbestemmingen Spanje, Italië, Turkije en Griekenland. Buiten Europa trok de Verenigde Staten de meeste vakantiegangers. In 2.2.10 is voor de belangrijkste buitenlandse bestemmingen een verdeling weergegeven van het aantal lange vakanties naar seizoen. Met uitzondering van Oostenrijk vielen in alle getoonde landen de meeste lange vakanties in de zomerperiode. Vooral Italië, Griekenland en Frankrijk ontvingen in 2010 verhoudingsgewijs veel Nederlandse toeris-


2.2.9 Lange vakanties in het buitenland naar land van bestemming 2002

2005

2007

2008

2009

2010

%

2002

2005

2007

2008

2009

2010

x 1 000

België Luxemburg Frankrijk Spanje Portugal

7 2 20 12 2

7 1 16 11 2

7 1 15 11 2

6 1 16 12 2

6 1 16 10 2

6 1 16 10 2

970 240 2 650 1 640 240

980 190 2 170 1 570 260

920 130 2 090 1 510 250

970 90 2 370 1 730 300

890 130 2 290 1 460 330

830 150 2 320 1 500 300

Oostenrijk Zwitserland Groot-Brittannië Noorwegen, Zweden, Finland

8 2 3 2

1 030 390 460 220

1 000 350 390 300

1 130 360 360 330

1 070 340 370 320

1 180 320 430 360

1 130 280 480 300

Denemarken Duitsland Italië Griekenland

1 11 6 4

1 12 5 4

1 13 6 5

1 12 6 5

1 14 6 4

1 14 6 4

170 1 510 770 560

180 1 610 700 540

190 1 740 880 730

200 1 880 950 730

180 2 060 920 630

170 2 100 910 610

Hongarije Tsjechië Turkije Egypte

1 2 5 1

1 3 7 2

1 2 5 1

1 3 5 2

1 2 5 2

1 1 5 2

90 290 610 80

Verre Oosten Verenigde Staten Caribisch gebied Overige landen

1 2 1 6

2 2 1 9

2 2 1 9

2 3 1 10

2 3 2 8

3 3 1 9

140 230 70 840

240 290 180 1 190

Totaal

100

100

100

100

8 3 3 2

7 3 3 2

100

8 3 3 2

7 2 2 2

8 2 3 3

100

110 370 970 210

110 310 640 200

290 310 200 1 210

120 380 760 260

280 380 160 1 460

100 290 670 220

300 400 230 1 210

130 220 800 260

380 430 170 1 330

13 170 13 800 13 890 15 090 14 590 14 810


ten in de zomer. Het relatief grote aantal lange wintervakanties in Oostenrijk is waarschijnlijk te danken aan de populariteit van de wintersportgebieden in dit land. Vanaf 1994 worden in het CVO alle landen van de wereld afzonderlijk gecodeerd. Al veel langer onderscheidt het CVO toeristengebieden binnen de belangrijkste vakantielanden. Op basis van deze gegevens is ook een indeling van de lange vakanties naar bijvoorbeeld klimaatzones te maken. De uitkomsten over vakanties in enkele specifieke bestemmingen zijn opgenomen in de elektronische publicatie ‘Lange vakanties buitenland; bestemmingen naar vakantiekenmerken’ in StatLine. Zoals eerder vermeld, bevat deze statistische databank van het CBS een groot aantal aanvullende gegevens uit het CVO. Voor korte buitenlandse vakanties doen Nederlanders uiteraard voornamelijk de buurlanden aan. In 2009 was Duitsland duidelijk -voor even- de meest favoriete bestemming voor een korte vakantie, maar in 2010 is dit land weer terug naar het oude niveau van vóór 2009.


2.2.10

Aantal lange vakanties in het buitenland per land van bestemming, naar seizoen, 2010 België Frankrĳk Spanje

Oostenrĳk Groot-Brittannië Duitsland Italië Griekenland Turkĳe Overige landen 0

300

600

900

1200

1500

1800

2100

2400

2700 x 1 000

Winterperiode

Zomerperiode Bron: CBS.

Nederlanders brengen zowel in Duitsland als in België ongeveer één derde van alle korte buitenlandse vakanties door. Ongeveer 15 procent van alle korte vakanties wordt in Frankrijk doorgebracht en 8 procent in Groot-Brittanië. Frankrijk lijkt op dit terrein de laatste jaren enigzins aan populariteit in te boeten: in 2002 werd nog 19 procent van alle korte vakanties in dit land doorgebracht, in 2010 was dit gedaald naar 15 procent. In 3.2.7 t/m 3.2.9 is zowel voor lange als korte vakanties meer gedetailleerde informatie opgenomen over de belangrijkste bestemmingen in het buitenland. 2.2.11 Korte vakanties in het buitenland naar land van bestemming 2002

2005

2007

2008

2009

2010

%

2002

2005

2007

2008

2009

2010

x 1 000

België Luxemburg Frankrijk Groot-Brittannië Duitsland Overige landen

34 2 19 10 27 8

32 3 18 7 30 10

32 2 15 9 33 10

30 2 16 7 33 13

29 2 14 7 38 10

32 2 15 8 31 12

1 210 90 670 350 980 290

1 060 100 590 240 990 310

1 170 50 550 320 1 210 350

1 000 60 530 230 1 120 420

1 100 60 530 270 1 460 390

1 170 60 530 310 1 130 420

Totaal

100

100

100

100

100

100

3 590

3 290

3 660

3 360

3 820

3 620



2.3 Logies, vervoer en organisatievorm Logiesvorm In Nederland wordt sinds jaar en dag een belangrijk deel van de vakanties, zowel kort als lang, in seizoenrecreatieve logiesvormen doorgebracht. Dat wil zeggen in een onder komen dat eigendom is van de vakantieganger. Vooral het verblijf op de camping in een eigen vouwwagen of caravan is daarbij populair. Een kleiner gedeelte van de bevolking brengt de vakantie door in een eigen zomerhuisje, vakantiebungalow, tweede woning of boot. Het aantal lange binnenlandse vakanties waarbij gebruik wordt gemaakt van seizoens recreatieve logiesvormen lijkt de laatste jaren vrij stabiel: bij ruim twee op de tien vakanties wordt overnacht in een eigen onderkomen. Met 10 procent in 2010 blijft de eigen caravan of vouwwagen hierbij het populairst. De minst voorkomende seizoensrecreatieve logiesvorm voor lange vakanties is de boot op een vaste standof ligplaats. De uitkomsten over seizoenrecreatieve logiesvormen dienen echter met enige voor zichtigheid te worden geïnterpreteerd vanwege de kans op zogeheten clustereffecten (zie hoofdstuk 4). Sterke fluctuaties in de tijd zouden op toevalligheden in de steekproef kunnen berusten. De overige lange vakanties worden doorgebracht in toeristische logiesvormen, zoals een hotel, pension of appartement. In deze categorie wordt het meeste gebruik gemaakt van een gehuurd zomerhuisje of vakantiebungalow. Ondanks een kortstondige opleving in 2009 lijkt de populariteit van deze logiesvorm weer terug op het oude niveau van vóór 2009: bij ruim één op de drie lange binnenlandse vakanties wordt overnacht in een gehuurd zomerhuisje of vakantiebungalow. Met 17 procent, ofwel 1,4 miljoen vakanties, zijn ook de caravan, vouwwagen of camper redelijk belangrijke toeristische logiesvormen. Kamperen lijkt de laatste jaren iets minder in trek. Bij korte binnenlandse vakanties werd in 2010 in iets minder dan een kwart van de ge vallen gebruik gemaakt van seizoenrecreatieve logiesvormen. De populariteit van deze logiesvormen is sinds 2002 wel iets afgenomen, toen omvatten ze nog 32 procent van alle korte vakanties. Deze daling lijkt vooral veroorzaakt te zijn door de tamelijk sterke afname van het gebruik van een eigen caravan of vouwwagen van 20 procent in 2002 naar 13 procent in 2010. In 2010 werden ruim 7,1 miljoen korte binnenlandse vakanties doorgebracht in toeris tische logiesvormen. De voorkeur ging hierbij, net als in voorgaande jaren, uit naar een


verblijf in een hotel. Het aantal hotelvakanties blijft namelijk gestaag toenemen (van 22 procent in 2002 naar 30 procent in 2010) ten koste van het aantal vakanties dat wordt doorgebracht in een eigen caravan of vouwwagen. Ook het verblijf in de woning van een andere particulier, bijvoorbeeld bij een woningruil of een gratis verblijf in een woning van familie of vrienden die tijdens die periode afwezig zijn, lijkt de laatste jaren iets af te nemen. Na hotels zijn ook gehuurde zomerhuisjes of vakantiebungalows favoriet bij mensen die een korte binnenlandse vakantie houden.

2.3.1 Lange vakanties in Nederland naar logiesvorm 2002

2005

2007

2008

2009

2010

%

2002

2005

2007

2008

2009

2010

x 1 000

Seizoenrecreatieve logiesvormen w.v. zomerhuisje, vakantiebungalow, tweede woning caravan, vouwwagen boot overige logiesvormen

22

21

20

22

21

21

2 030

1 780

1 720

1 850

1 810

1 780

6 12 3 1

5 11 4 1

6 10 4 0

8 10 3 1

7 10 3 1

7 10 3 1

570 1 100 300 70

Toeristische logiesvormen w.v. woning van een particulier 1) hotel pension, bed & breakfast appartement zomerhuisje, vakantiebungalow tent, bungalowtent

78

79

80

78

79

79

7 170

6 680

6 740

6 690

6 880

6 690

8 7 1 2 34 6

7 7 1 2 37 6

6 7 1 2 39 6

7 6 1 3 38 5

7 6 1 2 40 5

8 6 1 3 37 4

720 640 60 230 3 130 560

600 600 60 180 3 080 480

520 590 60 190 3 320 470

610 550 70 210 3 250 460

610 530 60 190 3 460 420

680 500 100 240 3 160 320

16 1

16 1

16 1

15 1

16 1

17 0

1 480 70

1 380 40

1 320 60

1 280 70

1 380 50

1 450 40

2 1

2 1

1 1

1 1

1 1

1 1

160 120

140 120

120 90

120 80

110 70

110 90

100

100

100

100

100

100

9 200

8 450

8 460

8 530

8 700

8 480

caravan, vouwwagen, camper boot jeugdherberg of andere groepsaccommodatie overige logiesvormen

Totaal

460 960 300 50

520 870 300 30

680 850 270 50

610 870 290 50

580 840 270 100

Bron: ContinuVakantieOnderzoek. Excl. vakanties bij familie, vrienden of kennissen, tenzij deze de hele tijd of de meeste dagen afwezig waren.

1)

Tijdens buitenlandse vakanties wordt, ongeacht de duur van de vakanties, bijna uitsluitend overnacht in toeristische logiesvormen. Het aantal Nederlanders dat bijvoorbeeld een vakantiehuisje of stacaravan in het buitenland bezit, is nog altijd zeer bescheiden. Bij lange buitenlandse vakanties hebben hotels aan het begin van de eeuw een sterke opmars doorgemaakt als logiesvorm. In 2002 werd in iets meer dan een kwart van de ge-


2.3.2 Korte vakanties in Nederland naar logiesvorm 2002

2005

2007

2008

2009

2010

%

2002

2005

2007

2008

2009

2010

x 1 000

Seizoenrecreatieve logiesvormen w.v. zomerhuisje, vakantiebungalow, tweede woning caravan, vouwwagen boot overige logiesvormen

32

28

24

24

25

23

3 070

2 460

2 200

2 170

2 320

2 110

6 20 5 1

6 17 5 1

7 15 2 0

6 13 5 1

7 15 3 1

6 13 3 1

560 1 920 460 140

500 1 520 400 50

660 1 350 190 10

550 1 150 430 40

610 1 400 260 50

560 1 240 230 80

Toeristische logiesvormen w.v. woning van een particulier 1) hotel pension, bed & breakfast appartement zomerhuisje, vakantiebungalow tent, bungalowtent

68

72

76

76

75

77

6 440

6 410

6 930

6 750

6 940

7 120

5 22 1 1 21 5

7 24 1 1 22 5

6 27 2 1 24 4

6 27 2 1 23 4

5 28 2 1 23 4

5 30 3 1 24 4

470 2 060 120 110 2 020 430

570 2 090 120 120 1 910 420

540 2 480 150 110 2 160 390

540 2 430 210 100 2 080 360

490 2 570 190 80 2 160 410

460 2 780 230 130 2 170 370

6 1

6 1

6 1

6 0

6 1

6 1

560 90

560 50

550 60

550 20

520 60

510 50

5 1

5 2

4 1

4 2

4 1

4 1

460 130

420 150

400 100

330 130

320 130

330 100

100

100

100

100

100

100

9 510

8 860

9 140

8 920

9 260

9 230


Totaal

Bron: ContinuVakantieOnderzoek. Excl. vakanties bij familie, vrienden of kennissen, tenzij deze de hele tijd of de meeste dagen afwezig waren.

1)

vallen overnacht in hotels. De laatste tijd lijkt dit aantal zich enigszins te stabiliseren rond de 35 procent; in 2010 kwam dit neer op bijna 5,2 miljoen vakanties. De toename van het aantal hotelvakanties lijkt overwegend ten koste te zijn gegaan van het aantal kampeervakanties in tenten en het verblijf in appartementen, zomerhuisjes en vakantiesbungalows. In 2002 werd bijvoorbeeld nog bij één op de tien lange buitenlandse vakanties in een tent gekampeerd. In 2010 is dit cijfer gedaald naar 6 procent. Het aantal lange vakanties dat in een boot of in een jeugdherberg of andere groepsaccommodatie wordt door gebracht is vrijwel verwaarloosbaar. Ook bij de korte buitenlandse vakanties is een toename van het gebruik van hotelaccommodaties te zien. In 2002 werd bij ongeveer de helft van alle korte vakanties in een hotel verbleven, in 2010 was dit opgelopen tot 56 procent. In 2010 koos men in totaal ruim 2,0 miljoen maal voor een hotel als verblijfsaccommodatie tijdens een korte buitenlandse vakantie.


De woning van familie, vrienden of kennissen staat met 360 duizend doorgebrachte vakanties (10 procent) op de tweede plaats, gevolgd door een zomerhuisje of vakantiebungalow waar naar schatting 350 duizend korte buitenlandse vakanties in werden doorgebracht.

2.3.3 Lange vakanties in het buitenland naar logiesvorm 2002

2005

2007

2008

2009

2010

%

2002

2005

2007

2008

2009

2010

x 1 000

Seizoenrecreatieve logiesvormen w.v. zomerhuisje, vakantiebungalow, tweede woning caravan, vouwwagen overige logiesvormen

5

3

4

5

6

5

600 450 600 700 830 790

3 1 0

2 1 0

3 1 0

4 1 0

4 1 0

4 1 0

430 300 470 530 620 610 160 140 110 140 160 120 10 20 30 30 40 50

Toeristische logiesvormen w.v. woning van familie, vrienden of kennissen woning van een andere particulier hotel pension, bed & breakfast appartement zomerhuisje, vakantiebungalow tent, bungalowtent

95

97

96

95

94

95

12 570 13 340 13 290 14 400 13 770 14 020

10 4 27 3 15 13 10

9 5 35 3 14 12 6

8 5 35 2 13 12 7

8 5 36 2 13 12 6

8 5 34 3 14 12 6

8 5 35 3 13 11 6

1 280 550 3 590 430 1 940 1 730 1 270

12 1

12 1

11 1

11 1

12 1

12 1

1 520 1 600 1 540 1 710 1 750 1 710 100 120 90 160 150 160

1 1

1 1

1 1

1 1

1 0

1 0

90 100 150 130 130 150 90 110 150 120 50 70

100

100

100

100

100

100

13 170 13 800 13 890 15 090 14 590 14 810


Totaal

1 220 630 4 840 340 1 890 1 610 890

1 160 640 4 850 340 1 810 1 640 930

1 270 740 5 390 340 1 940 1 740 850

1 110 720 4 910 420 2 010 1 690 820

1 230 770 5 190 420 1 890 1 570 870


Als aanvulling op de informatie in 2.3.1 t/m 2.3.4 worden in 2.3.5 per bestemming de belangrijkste marktsegmenten getoond. In deze figuur zijn de vakanties in appartementen, zomerhuisjes en vakantiebungalows samengevoegd, hetzelfde geldt voor alle vakanties waarvoor kampeermiddelen zijn gebruikt. Bij deze accommodatievormen moet men altijd zelf de maaltijden verzorgen, in tegenstelling tot bijvoorbeeld vakanties in hotels, pensions of gelegenheden met bed & breakfast.


2.3.4 Korte vakanties in het buitenland naar logiesvorm 2002

2005

2007

2008

2009

2010

%

2002

2005

2007

2008

2009

2010

x 1 000

Seizoenrecreatieve logiesvormen w.v. zomerhuisje, vakantiebungalow, tweede woning caravan, vouwwagen overige logiesvormen

5

5

7

7

7

7

190 160 240 250 280 250

2 3 0

1 4 0

4 2 0

5 3 0

5 2 0

3 3 0

60 40 160 160 200 130 120 120 80 90 80 110 10 0 0 0 0 10

Toeristische logiesvormen w.v. woning van familie, vrienden of kennissen woning van een andere particulier

95

95

94

93

93

93

3 390 3 130 3 420 3 120 3 530 3 380

12 2

11 3

10 2

11 3

9 3

10 2

440 370 370 350 330 360 70 90 80 100 100 90

hotel pension, bed & breakfast appartement zomerhuisje, vakantiebungalow tent, bungalowtent

51 3 2 10 4

55 4 2 10 3

56 4 2 8 2

56 4 2 8 2

58 3 3 8 2

56 3 3 10 3

1 840 110 60 370 150

1 800 130 70 340 80

2 060 150 90 290 70

1 880 130 60 280 70

2 230 120 100 290 80

2 020 120 120 350 100


Totaal

3 3 2 1

100

3 1 2 1

100

4 1 3 1

100

3 1 2 1

100

4 1 2 1

100

3 0 2 1

100

120 90 80 50

110 30 70 50

140 50 110 30

110 40 70 30

150 40 80 20

120 10 60 20

3 590 3 290 3 660 3 360 3 820 3 620


2.3.5

Aantal vakanties naar bestemming, duur en logiesvorm, 2010 Nederland

Lange vakanties

Korte vakanties Buitenland Lange vakanties

Korte vakanties

Seizoenrecreatieve logiesvormen Totaal

0

2,5

5

7,5

10

12,5

15 x mln

Toeristische logiesvormen Hotel, pension, bed & breakfast

Appartement, zomerhuisje, vakantiebungalow, bungalow

Tent, caravan, vouwwagen, camper

Overige logiesvormen



Vervoermiddel Voor vakanties in Nederland blijft de auto het vervoermiddel bij uitstek. De auto is in negen van de tien gevallen (zowel bij korte als bij lange vakanties) het voornaamste vervoermiddel om het vakantieadres mee te bereiken. Dit aandeel is de laatste jaren tamelijk constant gebleven. De Nederlanders die in het binnenland niet met de auto op vakantie gaan, maken vooral gebruik van de trein. De trein had in 2010 een aandeel van 3 procent bij de lange vakanties en een aandeel van 6 procent bij de korte vakanties. Daarnaast maakt ook nog een beperkte groep gebruik van de fiets om in Nederland mee op vakantie te gaan. In 2010 werden de bestemmingen van ongeveer 150 duizend lange vakanties en 130 duizend korte vakanties met dit vervoermiddel bereikt.

2.3.6 Lange vakanties in Nederland naar vervoermiddel 2002

2005

2007

2008

2009

2010

%

2002

2005

2007

2008

2009

2010

x 1 000

Fiets Auto Trein Touringcar Boot Overige vervoermiddelen

2 89 4 1 1 4

2 92 4 1 0 2

2 91 4 1 1 2

2 91 4 1 1 2

2 92 4 1 1 1

2 92 3 1 1 2

180 8 160 390 80 60 320

140 7 760 310 70 40 140

160 7 700 320 50 90 140

150 7 730 370 80 70 140

130 7 990 330 50 70 120

150 7 760 280 50 80 160

Totaal

100

100

100

100

100

100

9 200

8 450

8 460

8 530

8 700

8 480

2010

2002

2005

2007

2008

2009

2010


2.3.7 Korte vakanties in Nederland naar vervoermiddel 2002

2005

2007

2008

2009

%

x 1 000

Fiets Auto Trein Touringcar Boot Overige vervoermiddelen

2 89 5 1 0 3

3 88 6 1 0 2

2 89 6 1 0 2

2 90 6 1 0 2

2 91 5 1 0 2

1 90 6 1 1 2

150 8 490 470 70 50 280

220 7 810 530 70 40 190

170 8 090 570 80 40 190

170 8 000 510 50 40 150

150 8 440 440 60 20 160

130 8 330 530 50 50 140

Totaal

100

100

100

100

100

100

9 510

8 860

9 140

8 920

9 260

9 230



Ook voor het bereiken van buitenlandse vakantiebestemmingen wordt veelal gebruik gemaakt van de auto. In 2010 trokken de Nederlanders er ongeveer 10,3 miljoen keer op uit om hun buitenlandse vakantiebestemming te bereiken; 7,8 miljoen keer betrof het een lange vakantie en 2,5 miljoen keer een korte vakantie. Sinds 2002 (58 procent) is het gebruik van de auto voor lange vakanties enigszins afgenomen en lijkt zich de laatste jaren te stabiliseren rond de 53 procent. Het vliegtuig is juist een grotere rol gaan spelen: 38 procent in 2010 ten opzichte van 30 procent in 2002. Bij korte vakanties is de rol van het vliegtuig eveneens toegenomen, maar hier is dat niet ten koste gegaan van het autogebruik. Behalve de auto en het vliegtuig zijn voor vakanties binnen Europa ook de trein (korte vakanties) en de touringcar (zowel lange als korte vakanties) van enig belang. Van vervoermiddelen als veerboten en ferries wordt door slechts een gering gedeelte van de vakantiegangers gebruik gemaakt. Dit soort vaartuigen is vooral van belang voor de oversteek naar Groot-Brittannië en Scandinavië.

Populariteit buitenlandse vliegvakanties gegroeid

2002

2010

25,6%

34,0%

Organisatievorm Er is sprake van een georganiseerde reis als logies en/of vervoer voor een vakantie zijn geboekt bij een reisbureau, ANWB-kantoor, bank, warenhuis, postkantoor, VVV-kantoor, vakantieboekingscentrale van de VVV of een boekingscentrale van een hotelof bungalowketen dan wel rechtstreeks bij een reisorganisatie (vervoersmaatschappij, accommodatieverschaffer of andere bemiddelende instantie). Een niet-georganiseerde reis is een vakantie waarbij het logies rechtstreeks bij de eigenaar of beheerder werd geboekt, men zonder iets te reserveren op pad ging dan wel op een vaste seizoen- of jaarplaats of in een eigen recreatief onderkomen verbleef.


2.3.8 Lange vakanties in het buitenland naar vervoermiddel 2002

2005

2007

2008

2009

2010

%

2002

2006

2007

2008

2009

2010

x 1 000

Auto Trein Touringcar Vliegtuig Veerboot, ferry Overige vervoermiddelen

58 3 6 30 1 2

53 3 5 37 1 2

52 2 6 38 1 1

51 3 5 39 1 1

53 2 5 37 1 1

53 2 4 38 1 2

7 620 7 300 7 240 7 670 7 790 7 790 350 280 320 430 350 360 840 700 780 810 700 620 3 930 4 940 5 260 5 900 5 440 5 690 120 110 100 70 130 80 320 200 190 220 190 260

Totaal

100

100

100

100

100

100

13 170

13 520

13 890

15 090

14 590

14 810

2005

2007

2008

2009

2010


2.3.9 Korte vakanties in het buitenland naar vervoermiddel 2002

2005

2007

2008

2009

2010

%

2002

x 1 000

Auto Trein Touringcar Vliegtuig Veerboot, ferry Overige vervoermiddelen

69 8 5 10 3 5

69 8 8 11 1 3

67 9 6 14 1 3

69 9 4 14 1 2

68 9 5 14 1 3

68 8 4 16 1 2

2 480 280 190 360 100 180

2 270 270 260 370 40 90

2 460 340 200 500 50 110

2 340 310 150 460 40 70

2 600 340 200 550 30 100

2 470 300 150 580 30 90

Totaal

100

100

100

100

100

100

3 590

3 290

3 660

3 360

3 820

3 620


Nederlanders kiezen voor binnenlandse vakanties veelal voor niet-georganiseerde reizen. In 2010 gold dat voor 62 procent van de lange binnenlandse vakanties en voor 59 procent van de korte binnenlandse vakanties. Toch is het aantal reizen dat wel georganiseerd wordt sterk in opmars. Was in 2002 een kwart van alle lange binnenlandse vakanties georganiseerd, in 2010 was dat al opgelopen tot 38 procent. De meeste van deze georganiseerde reizen worden geboekt bij een boekingscentrale van een hotelof bungalowketen. De boekingen die lopen via een reisbureau laten een sterk toenemende tendens zien van 4 procent in 2002 naar 12 procent in 2010. De toename van het aantal lange georganiseerde reizen is uiteraard ten koste gegaan van het aantal niet-georganiseerde reizen, en dan met name van het aantal logies dat rechtstreeks bij de eigenaar of beheerder geboekt wordt.


De ontwikkelingen binnen de categorie korte binnenlandse vakanties vertonen in grote lijnen hetzelfde beeld als die van de lange vakanties. Ook hier is een sterke toename van de georganiseerde reizen te zien. Die toename zit hem vooral in de reizen geboekt bij een reisbureau en in iets mindere mate bij de reizen geboekt bij een boekingscentrale van een hotelof bungalowketen. De toename van het aantal georganiseerde korte vakanties is vooral ten koste gegaan van het aantal vakanties dat wordt doorgebracht op een vaste standplaats of in een eigen onderkomen.

2.3.10 Lange vakanties in Nederland naar organisatievorm 2002

2005

2007

2008

2009

2010

%

Georganiseerde reizen w.v. geboekt bij een reisbureau geboekt bij een bank, VVV e.d. geboekt bij een boekingscentrale van een hotelof bungalowketen rechtstreeks geboekt bij een reisorganisatie

2002

2005

2007

2008

2009

2010

x 1 000

24

34

36

36

38

38

2 210

2 890

3 060

3 070

3 300

3 220

4 4

11 5

13 3

12 4

14 5

12 5

390 410

900 430

1 090 220

1 020 330

1 200 390

1 040 400

15

18

20

19

19

20

1 340

1 540

1 700

1 660

1 660

1 710

1

0

1

1

1

1

70

20

40

60

50

70

76

66

64

64

62

62

6 990

5 560

5 400

5 460

5 400

5 260

Niet-georganiseerde reizen w.v. logies rechtstreeks gereserveerd bij eigenaar of beheerder logies niet gereserveerd: niet vooraf geboekt vaste standplaats, eigen onderkomen

.

30

28

27

27

26

.

2 520

2 370

2 300

2 320

2 210

. 22

15 21

16 20

15 22

15 21

15 21

. 2 030

1 260 1 780

1 310 1 720

1 310 1 840

1 260 1 810

1 270 1 780

Totaal

100

100

100

100

100

100

9 200

8 450

8 460

8 530

8 700

8 480


In tegenstelling tot het patroon bij de binnenlandse vakanties, kiezen Nederlanders bij vakantiereizen naar het buitenland toch liever voor een georganiseerde variant. Wat hierbij opvalt, is dat vooral bij het boeken van lange vakanties veel gebruik wordt gemaakt van de diensten van een reisbureau. In 2010 ging het daarbij om bijna de helft (6,6 miljoen) van alle lange buitenlandse vakanties. Het relatief gering aantal boekingen voor lange vakanties dat liep via banken, VVV’s en boekingscentrales van hotelof bungalowketens staat daarbij in schril contrast. Reisorganisaties lijken als organisatievorm steeds meer in opkomst. In 2010 werden bijna 1,6 miljoen lange buitenlandse vakanties rechtstreeks bij een reisorganisatie geboekt. Niet-georganiseerde reizen waarvan zelfs de overnachtingen van tevoren niet geregeld zijn, zijn de laatste jaren juist steeds minder populair.


2.3.11 Korte vakanties in Nederland naar organisatievorm 2002

2005

2007

2008

2009

2010

%


2002

2005

2007

2008

2009

2010

x 1 000

24

32

36

38

38

41

2 320

2 820

3 270

3 380

3 500

3 760

5 6

10 7

11 3

12 7

11 8

11 10

450 560

840 610

1 050 300

1 080 590

1 020 780

1 020 910

13

15

20

19

18

19

1 230

1 350

1 860

1 660

1 650

1 770

1

0

1

1

1

1

80

30

70

50

50

70

76

68

64

62

62

59

7 190

6 040

5 870

5 540

5 760

5 470


.

26

26

24

23

25

.

2 270

2 410

2 160

2 170

2 340

. 32

15 28

14 24

15 24

14 25

11 23

. 3 070

1 320 2 460

1 250 2 200

1 210 2 170

1 270 2 320

1 020 2 110

Totaal

100

100

100

100

100

100

9 510

8 860

9 140

8 920

9 260

9 230

2002

2005

2007

2008

2009

2010


2.3.12 Lange vakanties in het buitenland naar organisatievorm 2002

2005

2007

2008

2009

2010

%


x 1 000

58

67

69

68

67

67

7 600 9 230 9 550 10 240 9 800 9 940

40 6

50 5

52 3

49 4

47 6

45 7

5 320 6 880 7 150 7 420 6 820 6 610 770 640 460 650 880 1 020

5

4

5

6

5

5

640 620 690 820 680 740

7

8

9

9

10

11

870 1 090 1 260 1 350 1 410 1 570

42

33

31

32

33

33

5 570 4 570 4 350 4 850 4 790 4 860


.

16

15

16

17

16

. 2 200 2 090 2 410 2 410 2 430

. 5

14 3

12 4

12 5

11 6

11 5

. 1 910 1 660 1 750 1 570 1 640 600 450 600 690 820 790

Totaal

100

100

100

100

100

100

13 170 13 800 13 890 15 090 14 590 14 810



Korte buitenlandse vakanties waren in 2002 bijna even vaak wel als niet georganiseerd. De laatste jaren hebben de georganiseerde reizen echter ook bij dit soort vakanties aan populariteit gewonnen, met als gevolg dat in 2010 ruim drie van de vijf korte buitenlandse vakanties georganiseerd waren. Van deze 2,3 miljoen korte georganiseerde buitenlandse vakanties werden er bijna 900 duizend geboekt bij een reisbureau. Nederlanders lijken, net als voor lange vakanties, ook voor korte vakanties steeds minder vaak op de bonnefooi naar het buitenland te vertrekken.

2.3.13 Korte vakanties in het buitenland naar organisatievorm 2002

2005

2007

2008

2009

2010

%


2002

2005

2007

2008

2009

2010

x 1 000

51

58

57

59

60

63

1 830

1 920

2 090

1 990

2 290

2 270

27 6

31 8

32 3

31 7

27 11

24 12

970 210

1 010 250

1 150 110

1 060 230

1 040 430

880 430

6

11

12

12

10

14

220

350

420

400

390

510

12

10

11

9

11

13

420

310

410

300

430

460

49

42

43

41

40

37

1 760

1 370

1 570

1 380

1 530

1 350


.

19

21

19

19

18

.

620

770

640

740

650

. 5

18 5

16 7

15 7

13 7

13 7

. 190

592 160

570 240

490 250

500 280

450 250

Totaal

100

100

100

100

100

100

3 590

3 290

3 660

3 360

3 820

3 620


Voor Nederlanders met een eigen recreatief onderkomen in het buitenland is boeking uiteraard niet aan de orde. Zij kunnen naar hun stacaravan, vakantiehuisje en dergelijke gaan wanneer zij willen. Zoals eerder vermeld, is de omvang van deze groep echter nog zeer bescheiden. De tabellen 3.3.1 t/m 3.3.13 bevatten voor zowel de lange als de korte vakanties meer ge detailleerde informatie over de belangrijkste logiesvormen, vervoermiddelen en wijze van reserveren.


2.4 Vakantiespreiding In 2.4.1 is weergegeven hoe de lange vakanties in Nederland en buitenland over het jaar 2010 verdeeld waren. Per week is te zien hoeveel vakantiedagen Nederlanders die week in totaal hebben doorgebracht. Aan de hand van deze grafiek kan worden bepaald in welke perioden van het jaar Nederlanders het meest op vakantie gaan. De maanden juli en augustus – het hoogseizoen – zijn traditioneel gezien de maanden waarin het meeste vakantieverkeer plaatsvindt, zo ook in 2010. Dit gegeven geldt voor zowel de binnenlandse als de buitenlandse lange vakanties. De twee drukste weken van 2010 vielen in de periode 3 t/m 17 juli. Buiten het hoogseizoen gaan relatief veel mensen op vakantie in de meivakantie, de maand juni en, zij het in mindere mate, in de herfstvakantie. Daarnaast zijn voor de buitenlandse vakanties ook de kerst- en krokusvakantie en de maand september van enig belang. Voor velen is dan een wintersport- of zonvakantie het belangrijkste doel van de reis. Dat vakanties vaak in specifieke perioden geconcentreerd zijn, wordt voor een belangrijk deel verklaard doordat een groot gedeelte van de Nederlanders, zij het zelf of via leden van het reisgezelschap, gebonden zijn aan bijvoorbeeld schoolvakanties en/of collectieve bedrijfssluitingen. Dit thema is nader uitgewerkt in tabel 3.4.1. 2.4.1 Vakantiedagen tĳdens lange vakanties per bestemming, 2010

16 000

x 1 000 Herfstperiode

Kerstperiode Kerstmis: 25–26 december

14 000

Krokusperiode

Paasperiode

VoorHoogNaseizoen seizoen seizoen Hemelvaart: Zomervakantie 13 mei Pinksteren: 23–24 mei

Pasen: 4–5 april

12 000 10 000

Meivakantie

8 000 6 000

Kerstvakantie

Herfstvakantie

4 000 2 000 0

Okt.

Nov.

Dec.

Buitenland

Jan. Nederland



Febr.

Maart

April

Mei

Juni

Juli

Aug.

Sept.

Een overzicht van de spreiding van de korte vakanties over het vakantiejaar 2010 is te vinden in 2.4.2. Voor korte vakanties in eigen land springen de weken rondom Hemelvaart en Pinksteren er duidelijk uit. Doorgaans komt de korte verblijfsrecreatie in Nederland pas goed op gang als in april de meeste campings weer open zijn. Pasen en de meivakantie zijn dan de eerste gelegenheden waarop men er voor een paar dagen op uittrekt. Hemelvaart en Pinksteren zijn gewoonlijk de topdagen. Tijdens het hoogseizoen worden er minder korte vakanties doorgebracht, omdat dan veel mensen er voor een wat langere periode op uittrekken. Eenmaal weer terug van een lange vakantie gaat menigeen daarna in het naseizoen nog een paar dagen weg. Dit patroon is ook terug te zien in de vakantiespreiding van 2010. Korte vakanties in het buitenland zijn gelijkmatiger over het jaar verspreid dan de vakanties in eigen land. Toch nodigen ook hier de schoolvakanties in de winterperiode en de vrije dagen rond Hemelvaart en Pinksteren het meest uit om voor een wat kortere periode op vakantie te gaan. 2.4.2 Vakantiedagen tĳdens korte vakanties per bestemming, 2010

1 600

x 1 000 Herfstperiode

Kerstperiode

Krokusperiode

Paasperiode

Voorseizoen Hemelvaart

Hoogseizoen

Naseizoen

1 400 1 200 1 000

Pinksteren

Pasen

800 Kerstmis

600 400 200 0

Okt.

Nov. Buitenland

Dec.

Jan.

Febr.

Maart

April

Mei

Juni

Juli

Aug.

Sept.

Nederland



2.5 Vakantie-uitgaven Vakantie-uitgaven zijn de kosten die specifiek voor de vakantie zelf worden gemaakt. Hieronder vallen reiskosten, verblijfkosten, uitgaven aan voeding en alle overige kosten die rechtstreeks verband houden met de vakantie zoals verzekeringen, entrees, souvenirs en foto- en filmmateriaal. Uitgaven voor duurzame recreatiegoederen zoals een caravan, tent, boot, kampeeruitrusting en dergelijke blijven buiten beschouwing. De reden hiervoor is dat deze niet aan één specifieke vakantie kunnen worden toegerekend. Hetzelfde geldt voor de huur van een vaste standof ligplaats, die eveneens voor een onbekend aantal vakanties kan worden benut.

2.5.1 Uitgaven voor vakanties naar bestemming en seizoen Lange vakanties 2002

Korte vakanties

2005

2007

2008

2009

2010

2002

2005

2007

2008

2009

2010

mld euro

Nederland Buitenland

1,9 8,9

1,7 9,6

1,8 10,3

1,8 11,8

1,8 11,4

1,8 11,4

1,0 0,9

0,8 0,7

1,0 0,8

1,0 0,8

1,0 0,9

1,0 0,8

Winter Zomer

4,1 6,7

3,9 7,3

4,2 7,9

4,5 9,1

4,8 8,4

4,6 8,6

1,0 0,8

0,8 0,7

0,9 0,8

0,9 0,8

1,1 0,8

1,0 0,8

Totaal

10,8

11,2

12,1

13,5

13,2

13,2

1,8

1,5

1,7

1,7

1,9

1,8


In 2010 werd door de Nederlanders in totaal 15,0 miljard euro uitgegeven aan vakanties. Van dit totale budget had 88 procent, ofwel 13,2 miljard euro, betrekking op lange vakanties. Voor lange vakanties naar het buitenland werd in totaal 11,4 miljard euro neergeteld, bij lange vakanties in eigen land lag dit bedrag op 1,8 miljard euro. De cijfers voor de binnenlandse vakanties zijn de laatste jaren vrij constant gebleven, terwijl de uitgaven aan buitenlandse vakanties zijn gestegen (in 2002 bedroegen deze 8,9 miljard euro). Bij de korte vakanties waren de kosten nagenoeg evenredig over binnen- en buitenlandse vakanties verdeeld. Aan beide werd in 2010 ongeveer 1 miljard euro uitgegeven. Deze kosten zijn de laatste jaren tamelijk stabiel. Figuur 2.5.2 toont de verdeling van het aantal lange vakanties en de daaraan gerelateerde vakantie-uitgaven naar land van bestemming. In 2010 werd 36 procent van alle lange


v akanties in Nederland doorgebracht, terwijl slechts 14 procent van de uitgaven daarop betrekking had. Dit komt waarschijnlijk doordat vervoerskosten een belangrijke deel van de totale uitgaven vormen. Voor reizen naar verre bestemmingen (die hier onder het kopje ‘overige landen’ vallen) zijn de uitgaven aan vervoer uiteraard hoger dan voor reizen in Nederland. In de top vijf van buitenlandse bestemmingen hadden veruit de meeste uit gaven betrekking op de vakantielanden Frankrijk en Spanje. Gerelateerd aan het aantal vakanties in deze top vijf, blijkt dat door de Nederlanders vooral aan Spanje een belangrijk deel van het totale vakantiebudget werd uitgegeven. Bij de interpretatie van deze gegevens moet men er echter wel rekening mee houden dat niet alle uitgaven aan een bepaalde vakantie in het vakantieland zelf worden gerealiseerd. Zo profiteren bijvoorbeeld ook de horecabedrijven en benzinestations in doorgangs landen van de vakantiegangers die op doorreis zijn en komt een deel van de reissom die men aan een reisbureau betaalt ten goede aan de toeristische sector in ons eigen land. 2.5.2 Aantal lange vakanties en vakantie-uitgaven naar land van bestemming, 2010 Vakantie-uitgaven

Lange vakanties

14% 30%

1%

36%

9%

Nederland 56%

9%

België Frankrĳk

9%

5%

4% 5%

6%

10%

6%

Spanje Oostenrĳk Duitsland Overige landen


Aan lange vakanties in eigen land gaven Nederlanders in 2010 gemiddeld 211 euro per persoon uit. Bij korte binnenlandse vakanties lag dat bedrag op 108 euro. Voor reizen waarbij gebruik gemaakt werd van eigen vervoer, was men – ongeacht de duur van de vakantie – gemiddeld genomen voordeliger uit dan voor vakanties waarbij andere vervoerswijzen gebruikt werden om op de plaats van bestemming te komen. De verschillen in uitgaven tussen de zomer- en wintervakanties zijn vooral terug te voeren op verschillen in de gemiddelde duur van de vakanties en de vorm van logies. Zo duurden de lange wintervakanties gemid-


2.5.3 Gemiddelde uitgaven per vakantieganger per vakantie in Nederland naar seizoen en 2.5.3 vervoerswijze, 2010 Lange vakanties winter

Korte vakanties zomer

totaal

winter

zomer

totaal

euro

Met eigen vervoer Met overig vervoer

172 1)

225 276

207 268

111 138

99 1)

105 145

Totaal

176

229

211

113

102

108

Bron: ContinuVakantieOnderzoek. Door een te gering aantal waarnemingen in het onderzoek is de uitkomst niet vermeld.

1)

2.5.4 Gemiddelde uitgaven per vakantieganger per vakantie in het buitenland naar seizoen en 2.5.4 vervoerswijze, 2010 Lange vakanties winter

Korte vakanties zomer

totaal

winter

zomer

totaal

euro

Met eigen vervoer Met overig vervoer

408 1 061

526 1 082

491 1 074

171 381

162 351

167 371

Totaal

772

766

768

244

212

231


deld 3 dagen korter dan de lange zomervakanties (zie 2.2.2), waardoor de gemiddelde kosten in de winterperiode lager uitvielen. Tegelijkertijd drukken de ‘goedkopere’ kampeervakanties de kosten van de zomervakanties en laten de ‘duurdere’ overnachtingen in hotels en appartementen de gemiddelde uitgaven aan een wintervakantie stijgen. Hetzelfde patroon geldt voor de buitenlandse vakanties. Aan lange vakanties werd in 2010 per persoon gemiddeld 768 euro uitgegeven en aan korte vakanties 231 euro. Vakanties waarbij gereisd werd met eigen vervoer waren gemiddeld ruim de helft goedkoper dan vakanties met overige vervoerswijzen. Ondanks het feit dat de lange zomervakanties gemiddeld 3 dagen langer duurden dan de lange wintervakanties, ontliepen de totale gemiddelde kosten per vakantieganger voor beide soorten vakanties elkaar nauwelijks. In de tabellen 3.5.1 t/m 3.5.6 is zowel voor de lange als korte vakanties meer gedetailleerde informatie opgenomen over de gemiddelde uitgaven per vakantie en vakantiedag.


Tabellen Vakanties van Nederlanders 2010 45

3

Tabellen 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5

Vakantieparticipatie

Aantal vakanties naar duur en bestemming

Logies, vervoer en organisatievorm

Vakantiespreiding

Vakantie-uitgaven


3.1 Vakantieparticipatie 3.1.1 Participatie aan lange vakanties en aantal lange vakanties naar bestemming van enkele 3.1.1 categorieën van de bevolking, 2010 Omvang van de populatie


x 1 000

%

0– 5 jaar 6–12 jaar 13–17 jaar 18–24 jaar 25–34 jaar

1 010 1 380 960 1 350 1 760

79 84 81 71 75

35–44 jaar 45–54 jaar 55–64 jaar 65–74 jaar 75 jaar en ouder

2 320 2 350 2 090 1 380 1 050

Totaal

Gemiddeld Totaal aantal lange aantal lange vakanties per vakanties participant

W.v. in Nederland

in het buitenland

x 1 000

%

1,73 1,75 1,80 1,81 1,80

1 370 2 030 1 400 1 720 2 380

50 43 33 28 31

50 57 67 72 69

77 76 79 72 51

1,85 2,04 2,41 2,29 2,23

3 300 3 650 3 970 2 270 1 190

32 28 37 44 55

68 72 63 56 45

15 640

75

1,98

23 280

36

64

Alleenstaanden

1 880

62

1,95

2 280

25

75

Huishouden met als jongste een kind van 0– 5 jaar 6–12 jaar 13–17 jaar Huishouden met uitsluitend meerderjarigen

2 660 2 370 1 460 7 260

80 83 80 73

1,74 1,84 1,70 2,20

3 710 3 620 1 990 11 680

46 40 27 36

54 60 73 64

Totaal

15 640

75

1,98

23 280

36

64

tot 17 500 euro 17 500 tot 23 000 euro 23 000 tot 28 500 euro 28 500 tot 34 000 euro

1 853 1 438 1 685 1 983

56 61 65 77

1,77 1,96 1,95 1,83

1 410 1 320 1 650 2 140

44 46 47 42

56 54 53 58

34 000 tot 45 000 euro 45 000 tot 56 000 euro 56 000 euro en meer

2 734 2 475 3 473

78 83 91

1,90 2,04 2,24

3 120 3 250 5 480

41 35 24

59 65 76

Totaal

15 640

75

1,98

23 280

36

64

Leeftijd

Samenstelling huishouden

Bruto huishoudinkomen


3.1.1 Participatie aan lange vakanties en aantal lange vakanties naar bestemming van enkele 3.1.1 categorieën van de bevolking, 2010 (vervolg) Omvang van de populatie


x 1 000

%

2 970

82


W.v. in Nederland

in het buitenland

x 1 000

%

1,76

4 290

44

56

Sociale groep Personen van 0–15 jaar Personen met betaald beroep Zelfstandigen Werknemers hogere employé’s middelbare employé’s lagere employé’s

847

82

2,31

1 570

30

70

878 2 787 2 859

90 80 75

2,11 1,98 1,80

1 630 4 340 3 800

21 29 31

79 71 69

Personen zonder beroep Arbeidsongeschikt, bijstand Gepensioneerd, rentenierend Huisvrouw Anders

715 2 848 776 960

51 66 68 69

2,11 2,37 1,87 1,87

760 4 400 970 1 220

45 46 48 30

55 54 52 70

Totaal

15 640

75

1,98

23 280

36

64

Personen van 0–15 jaar

2 970

82

1,76

4 290

44

56

Basis/lager onderwijs Uitgebreid lager onderwijs algemeen beroeps Middelbaar onderwijs algemeen beroeps

1 193

54

1,89

1 160

45

55

1 932 1 827

72 64

2,13 1,94

2 790 2 130

41 45

59 55

1 183 3 136

77 74

1,95 1,90

1 690 4 190

31 38

69 62

Semi-hoger onderwijs Hoger onderwijs

2 333 1 077

85 88

2,13 2,31

4 000 2 070

27 21

73 79

Totaal

15 640

75

1,98

23 280

36

64

Opleiding

Bezit recreatief onderkomen Recreatief onderkomen met vaste standof ligplaats Uitsluitend recreatief onderkomen zonder vaste standof ligplaats Geen recreatief onderkomen

1 500

85

2,92

3 740

53

47

3 590 10 550

88 69

2,07 1,78

6 590 12 950

36 32

64 68

Totaal

15 640

75

1,98

23 280

36

64


3.1.1 Participatie aan lange vakanties en aantal lange vakanties naar bestemming van enkele 3.1.1 categorieën van de bevolking, 2010 (slot) Omvang van de populatie


x 1 000

%


550 630 480 1 090 370 1 920

68 66 69 78 76 77


1 160 2 470 3 250 360 2 320 1 050

Totaal


W.v. in Nederland

in het buitenland

x 1 000

%

1,85 1,93 1,87 1,87 1,92 1,89

700 800 610 1 580 540 2 780

52 49 46 37 36 34

48 51 54 63 64 66

81 77 78 73 74 65

2,20 2,02 2,05 1,73 2,02 1,87

2 060 3 820 5 160 450 3 490 1 290

31 34 39 47 35 29

69 66 61 53 65 71

15 640

75

1,98

23 280

36

64

Regio Noord Regio Midden Regio Zuid

5 580 5 680 4 380

74 78 72

1,95 2,05 1,93

8 070 9 100 6 120

39 37 33

61 63 67

Totaal

15 640

75

1,98

23 280

36

64

Zeer sterk stedelijk Sterk stedelijk Matig stedelijk Weinig stedelijk Niet stedelijk

2 880 4 350 3 090 3 480 1 850

75 76 75 74 75

2,06 2,02 1,96 1,96 1,86

4 440 6 630 4 560 5 060 2 580

33 35 36 38 43

67 65 64 62 57

Totaal

15 640

75

1,98

23 280

36

64

Woonprovincie

Regionale indeling vakantiespreiding

Stedelijkheid gemeenten



3.1.2 Participatie aan korte vakanties en aantal korte vakanties naar bestemming van enkele 3.1.2 categorieën van de bevolking, 2010 Omvang van de populatie


x 1 000

%


1 010 1 380 960 1 350 1 760

48 46 39 41 51


2 320 2 350 2 090 1 380 1 050

Totaal


W.v. in Nederland

in het buitenland

x 1 000

%

1,75 1,75 1,65 1,71 1,88

850 1 100 610 930 1 690

77 78 76 66 64

23 22 24 34 36

47 43 42 33 18

1,84 2,24 2,34 1,96 2,45

1 980 2 280 2 060 890 460

67 71 74 79 83

33 29 26 21 17

15 640

42

1,96

12 860

72

28

Alleenstaanden

1 880

36

1,82

1 240

63

37


2 660 2 370 1 460 7 260

50 44 38 40

1,76 1,79 1,62 2,22

2 340 1 880 900 6 500

76 73 71 72

24 27 29 28

Totaal

15 640

42

1,96

12 860

72

28


1 853 1 438 1 685 1 983

30 30 33 39

1,84 1,92 1,83 1,79

800 650 790 1 080

71 74 77 73

29 26 23 27


2 734 2 475 3 473

45 50 55

2,00 1,86 2,25

1 890 1 770 3 290

76 70 66

24 30 34

Totaal

15 640

42

1,96

12 860

72

28

Leeftijd




3.1.2 Participatie aan korte vakanties en aantal korte vakanties naar bestemming van enkele 3.1.2 categorieën van de bevolking, 2010 (vervolg) Omvang van de populatie


x 1 000

%

2 970

46


W.v. in Nederland

in het buitenland

x 1 000

%

1,77

2400

78

22


847

50

2,04

850

59

41

878 2 787 2 859

59 49 43

2,41 1,89 1,92

1220 2560 2290

62 70 68

38 30 32


715 2 848 776 960

27 29 43 35

1,85 2,18 2,17 1,76

350 1780 720 570

82 80 79 65

18 20 21 35

Totaal

15 640

42

1,96

12860

72

28


2 970

46

1,77

2400

78

22


1 193

27

2,11

640

81

19

1 932 1 827

37 28

2,05 2,15

1390 1050

77 78

23 22

1 183 3 136

44 41

1,82 1,91

900 2330

61 73

39 27


2 333 1 077

52 56

2,03 2,25

2330 1290

68 60

32 40

Totaal

15 640

42

1,96

12860

72

28

Opleiding

Bezit recreatief onderkomen Recreatief onderkomen met vaste standof ligplaats Uitsluitend recreatief onderkomen zonder vaste standof ligplaats Geen recreatief onderkomen

1 500

52

3,82

2950

82

18

3 590 10 550

52 37

1,83 1,66

3390 6520

69 69

31 31

Totaal

15 640

42

1,96

12860

72

28


3.1.2 Participatie aan korte vakanties en aantal korte vakanties naar bestemming van enkele 3.1.2 categorieën van de bevolking, 2010 (slot) Omvang van de populatie



x 1 000

%


550 630 480 1 090 370 1 920

35 38 36 40 45 43


1 160 2 470 3 250 360 2 320 1 050

48 43 43 1) 43 37

Totaal

15 640


Totaal

W.v. in Nederland

in het buitenland

x 1 000

%

2,00 2,22 1,97 1,73 2,26 1,93

390 530 340 760 370 1 610

75 78 75 72 75 77

25 22 25 28 25 23

1,88 2,04 1,93 2,04 1,94

1 050 2 150 2 680 1) 2 030 760

71 72 70 1) 72 56

29 28 30 1) 28 44

42

1,96

12 860

72

28

2 880 4 350 3 090 3 480 1 850

43 43 41 43 39

2 600 3 560 2 490 2 950 1 270

63 72 77 73 77

37 28 23 27 23

15 640

42

1,96

12 860

72

28

Woonprovincie

1)

Stedelijkheid gemeenten 2,11 1,91 1,98 1,99 1,77

Bron: ContinuVakantieOnderzoek. Op grond van een te gering aantal waarnemingen in het onderzoek is de uitkomst niet vermeld.

1)


3.2 Aantal vakanties naar duur en bestemming 3.2.1 Lange vakanties in Nederland per toeristengebied naar enkele kenmerken van de 3.2.1 vakantiegangers, 2010 WadNoorddenzeeeilanden badplaatsen

Watersportgebieden

Veluwe en Veluwerand

Twente, Salland en Vechtstreek

GroWest- en ningse, MiddenFriese Brabant en Drentse zandgronden

OostZuidOverig Brabant, Limburg NederNoordland en MiddenLimburg en Rijk van Nijmegen

Totaal

% Leeftijd 0– 5 jaar 6–12 jaar 13–17 jaar 18–24 jaar 25–34 jaar

4 11 8 12 6

5 10 6 9 9

7 7 6 3 8

8 12 4 5 7

12 15 4 3 8

9 8 5 6 10

12 12 4 3 8

13 16 5 6 13

8 5 1 4 11

5 8 9 6 9

8 10 6 6 9


13 17 16 10 4

14 12 16 15 5

10 11 22 14 11

17 15 15 8 10

13 11 15 12 7

13 12 19 11 6

12 10 12 6 20

11 13 13 8 2

15 12 26 11 7

11 10 19 16 7

13 12 17 12 8

9

5

6

8

5

4

5

5

12

10

7

15 17 6

23 20 6

26 21 7

23 15 4

27 16 6

33 17 6

19 4 3

16 17 9

20 17 6

56

43

41

54

47

39

62

49

50

Samenstelling huishouden Alleenstaanden

Huishouden met als jongste een kind van 0– 5 jaar 12 13 6–12 jaar 18 21 13–17 jaar 7 6 Huishouden met uitsluitend meerderjarigen 54 54 Bruto huishoudinkomen tot 17 500 euro 17 500 tot 23 000 euro 23 000 tot 28 500 euro 28 500 tot 34 000 euro

9 9 12 9

9 11 13 13

13 8 8 14

11 6 10 12

10 7 13 14

5 16 14 14

12 6 11 18

5 8 14 19

8 7 7 12

10 11 13 11

9 9 12 14


18 10 32

17 15 23

21 16 20

24 21 17

18 19 19

19 18 14

17 21 15

23 17 14

13 17 37

20 17 19

19 17 20


3.2.1 Lange vakanties in Nederland per toeristengebied naar enkele kenmerken van de 3.2.1 vakantiegangers, 2010 (slot) Waddeneilanden

Noordzeebadplaatsen

Watersportgebieden



Groningse, Friese en Drentse zandgronden

Westen MiddenBrabant

OostZuidBraLimbant, burg Noorden MiddenLimburg en Rijk van Nij megen

Overig Nederland

Totaal

15

28

34

19

22

20

33

11

9

29

23

33 53

27 45

24 42

24 57

30 48

27 53

28 39

33 56

26 65

30 41

28 49


7 11 6 10 2 14

2 2 2 9 1 11

3 4 3 8 2 11

4 6 0 5 3 8

5 4 6 10 3 12

10 9 4 5 2 11

1 0 0 4 1 7

4 3 2 5 2 11

4 3 2 6 4 9

2 4 6 8 3 14

4 5 3 7 2 11


9 15 14 0 9 2

10 10 22 3 21 6

9 17 24 1 13 4

8 17 33 6 8 3

4 22 18 2 10 4

7 14 21 2 9 5

5 14 28 3 33 3

5 11 24 5 20 9

8 23 25 3 11 2

8 15 25 1 9 4

7 15 24 3 14 4

8 35 21 21 15

15 32 19 26 8

Bezit recreatief onderkomen Recreatief onderkomen met vaste standof ligplaats Uitsluitend recreatief onderkomen zonder vaste standof ligplaats Geen recreatief onderkomen

%

Woonprovincie

Stedelijkheid gemeenten Zeer sterk stedelijk Sterk stedelijk Matig stedelijk Weinig stedelijk Niet stedelijk

15 26 18 23 18

20 24 21 23 12

13 27 19 21 21

14 27 19 25 16

32 24 12 20 12

14 28 25 24 10

24 28 19 18 11

21 28 18 22 10

17 28 19 23 13

x 1 000

Totaal (absoluut=100%)

630

1 060

1 050

900

720

1 010

680

840

390

1 170

8 480



3.2.2 Lange vakanties in Nederland per toeristengebied naar enkele vakantiekenmerken, 2010 Waddeneilanden

Noordzeebadplaatsen

Watersportgebieden





OostZuidBraLimbant, burg Noorden MiddenLimburg en Rijk van Nijmegen

Overig Nederland

Totaal

% Logiesvorm Seizoenrecreatieve logiesvormen w.v. zomerhuisje, vakantiebungalow caravan, vouwwagen boot overige logiesvormen

16

28

32

18

15

15

29

10

4

28

21

7 6 2 1

14 10 3 1

2 12 17 1

5 12 – 1

4 11 – 0

5 10 – –

13 15 – 1

2 2 – –

10 9 4 5

7 10 3 1

Toeristische logiesvormen w.v. woning van een particulier hotel

84

72

68

82

85

85

71

90

96

72

79

12 4

7 6

9 6

5 4

6 7

5 4

1 6

5 2

6 25

18 5

8 6

pension, bed & breakfast appartement zomerhuisje, vakantiebungalow

0 14 33

1 3 31

2 1 26

– 0 49

– 1 37

1 1 53

0 1 38

1 1 60

5 11 33

2 2 18

1 3 37

4 11 1 0

5 16 2 0

4 14 4 2

3 17 1 0

6 24 2 –

2 16 1 –

3 16 2 –

4 15 0 0

4 10 0 –

3 15 2 0

4 16 2 0

3 1

1 0

– 1

2 0

2 –

1 1

3 0

1 0

1 0

1 5

1 1

2 79 8 2 6

1 93 2 0 1

2 91 3 – 5

1 95 3 0 2

1 94 2 2 3

2 95 2 0 0

3 93 2 1 1

1 96 1 1 0

– 92 7 1 2

4 86 5 – 3

2 92 3 1 2

tent, bungalowtent caravan, vouwwagen, camper boot jeugdherberg of andere groepsaccommodatie overige logiesvormen

3 7 – 0

Vervoermiddel Fiets Auto Trein Touringcar Overige vervoermiddelen


3.2.2 Lange vakanties in Nederland per toeristengebied naar enkele vakantiekenmerken, 2010 (slot) Wad deneilanden

Noordzeebadplaatsen

Watersportgebieden





OostZuidBraLimbant, burg Noorden MiddenLimburg en Rijk van Nijmegen

Overig Nederland

Totaal

39

34

26

46

39

49

41

54

43

20

38

24

15

15

15

21

21

22

15

21

12

17

10

18

11

29

18

29

19

39

21

8

20

5

1

0

1

1

–

–

0

1

0

1

Niet-georganiseerde reizen 61 w.v. logies rechtstreeks gereserveerd of niet vooraf geboekt 45 vaste standplaats, eigen onderkomen 16

66

74

54

61

51

59

46

57

80

62

38 28

43 31

36 18

45 15

36 15

30 29

36 10

53 4

52 28

41 21

9 4 7 7

16 5 9 10

13 5 7 9

12 6 8 9

16 8 7 9

14 8 8 6

14 10 9 9

% Organisatievorm Georganiseerde reizen w.v. geboekt bij een reisbureau of andere instantie geboekt bij een boekingscentrale van een hotelof bungalowketen rechtstreeks geboekt bij een reisorganisatie

Seizoen Herfstperiode Kerstperiode Krokusperiode Paasperiode

11 6 8 8

13 4 9 9

9 8 5 7

12 6 8 8

Voorseizoen Hoogseizoen Naseizoen

28 30 10

22 38 5

20 46 7

21 33 7

24 35 7

21 37 7

24 34 3

19 39 6

19 29 9

24 42 5

22 37 6

66 10 16 6 2 1

59 15 13 7 1 4

69 9 11 6 1 3

64 9 17 6 2 2

72 9 11 5 2 2

71 9 7 6 2 5

78 6 8 5 1 1

73 9 13 3 1 –

1 050

900

720

1 010

680

840

390

1 170

Vakantieduur 5– 8 dagen 9–11 dagen 12–15 dagen 16–22 dagen 23–29 dagen 30 dagen of langer

67 10 9 6 2 5

59 12 14 6 4 4

67 10 12 6 2 3

x 1 000 Totaal (absoluut=100%)

630

1 060

8 480



3.2.3 Korte vakanties in Nederland per toeristengebied naar enkele kenmerken van de 3.2.3 vakantiegangers, 2010 NoordWaterzeesportbadgebieden plaatsen



GroWest- en ningse, MiddenFriese en Brabant Drentse zandgronden


Totaal


5 9 5 8 10

5 12 5 10 9

5 9 3 5 11

9 13 3 4 12

11 10 3 3 17

12 9 3 7 13

11 8 3 9 16

5 5 5 9 16

5 8 9 5 8

7 9 5 7 12


12 19 16 14 2

13 17 18 6 4

15 19 20 8 5

16 17 13 8 5

21 13 12 6 3

10 21 13 6 8

16 15 12 5 4

19 15 16 8 2

13 19 20 8 4

14 18 16 8 4

Alleenstaanden

9

7

6

11

7

7

7

15

10

8


15 13 7

15 17 7

19 14 4

20 20 7

29 15 5

23 12 6

27 16 6

13 10 7

16 16 10

19 15 7

56

54

57

42

45

52

45

54

48

51


8 6 10 13

9 5 9 9

12 3 8 13

6 7 9 9

8 3 10 15

6 11 6 10

8 10 8 11

8 7 9 10

8 7 8 11


16 18 29

19 14 39

17 24 27

23 14 27

18 18 34

17 15 32

24 20 23

14 15 34

24 17 26

20 17 30




6 7 6 9

3.2.3 Korte vakanties in Nederland per toeristengebied naar enkele kenmerken van de 3.2.3 vakantiegangers, 2010 (slot) NoordWaterzeesportbadgebieden plaatsen

Bezit recreatief onderkomen





Totaal

33

33

15

25

33

21

8

28

26

27 40

25 42

25 60

26 49

20 47

29 51

28 64

24 48

25 49

%

Recreatief onderkomen met vaste standof ligplaats 24 Uitsluitend recreatief onderkomen zonder vaste standof ligplaats 26 Geen recreatief onderkomen 50

Woonprovincie Groningen Friesland Drenthe Overijssel Flevoland Gelderland

1 7 1 5 2 17

2 4 2 6 4 10

2 5 1 5 5 15

6 4 4 12 4 8

13 9 4 8 3 9

1 1 1 3 2 7

1 2 2 5 3 13

2 4 2 5 1 11

3 5 5 7 3 20

3 4 3 6 3 13


8 11 15 4 23 6

13 17 23 1 14 5

8 17 28 3 9 2

9 17 22 1 10 4

7 17 18 1 8 3

5 22 26 2 27 3

7 14 16 0 28 8

11 18 21 2 17 6

7 18 17 1 10 5

8 17 20 2 16 5

15 32 20 26 7

32 26 14 17 11

12 30 28 25 6

1 010

880

580


14 33 17 27 10

18 24 24 24 10

13 36 18 19 14

15 21 25 21 18

20 30 19 21 10

19 25 21 24 11

18 28 21 23 11

x 1 000


1 030

1 220

1 030

580

860

2 040

9 230



3.2.4 Korte vakanties in Nederland per toeristengebied naar enkele vakantiekenmerken, 2010 NoordWaterzeesportbadgebieden plaatsen

Logiesvorm Seizoenrecreatieve logiesvormen w.v. zomerhuisje, vakantiebungalow caravan, vouwwagen boot overige logiesvormen Toeristische logiesvormen w.v. woning van een particulier hotel pension, bed & breakfast appartement zomerhuisje, vakantiebungalow






Totaal

%

18

36

32

10

24

32

18

–

20

23

10 7 0 0

5 18 12 1

8 23 – 1

2 8 – 1

8 16 – 1

12 18 1 0

4 13 0 –

– – – –

3 11 3 2

6 13 3 1

82

64

68

90

76

68

82

100

80

77

3 36

5 18

2 28

4 39

7 18

2 20

4 18

6 61

8 39

5 30

2 2

3 2

1 0

2 1

4 1

1 1

1 0

7 4

3 2

3 1

27

16

27

31

33

28

44

17

9

24

4 3 1 0

6 5 2 3

2 5 0 –

4 4 1 –

1 6 1 0

4 4 1 –

3 5 1 –

2 1 0 –

6 4 2 0

4 4 1 1

3 0

3 1

3 1

3 1

4 1

7 1

4 1

2 –

3 2

4 1

1 93 5 0 1

2 90 5 1 3

0 96 3 0 0

3 90 5 1 2

0 95 3 0 1

1 93 4 1 1

0 91 6 0 2

– 84 14 1 1

3 84 8 1 5

1 90 6 1 2



3.2.4 Korte vakanties in Nederland per toeristengebied naar enkele vakantiekenmerken, 2010 (slot) NoordWaterzeesportbadgebieden plaatsen





Totaal


48

31

37

45

39

43

51

52

36

41

23

20

20

22

19

17

22

33

19

21

25

10

16

22

20

24

29

18

15

19

0

0

0

1

0

2

0

1

1

1


69

63

55

61

57

49

48

64

59

33

31

45

36

26

31

48

44

36

36

32

10

24

32

18

–

20

23

16 7 17 14

20 8 12 13

17 11 14 15

22 10 9 14

33 22 7

26 13 8

24 15 8

22 15 8

24 18 6

22 13 8

22 13 9

26 19 9

25 16 8

1 220

1 030

580

860

1 010

880

580

2 040

9 230


18 8 15 11


23 14 10

11 6 10 11

20 10 15 10

15 9 13 15

15 8 10 12

16 9 13 13

x 1 000


1 030



3.2.5 Lange vakanties in Nederland per bestemmingsprovincie naar enkele vakantiekenmerken, 2010 Friesland

Drenthe

Overijssel

Gelder- Noord- ZuidZeeland Holland Holland land

Noord- LimBrabant burg

Overige Totaal provincies

% Logiesvorm Seizoenrecreatieve logiesvormen w.v. zomerhuisje, vakantiebungalow caravan, vouwwagen boot overige logiesvormen

26

14

19

21

23

31

24

29

7

27

21

9 6 10 1

5 9 – –

3 10 5 0

6 13 0 1

4 8 9 2

8 14 5 3

13 9 1 1

11 17 – 1

3 4 – –

8 10 5 4

7 10 3 1

Toeristische logiesvormen w.v. woning van een particulier hotel pension, bed & breakfast appartement zomerhuisje, vakantiebungalow tent, bungalowtent caravan, vouwwagen, camper boot jeugdherberg of andere groepsaccommodatie overige logiesvormen

74

86

81

79

77

69

76

71

93

73

79

11 3 1 9 23 3 11 2 3

5 5 1 1 54 2 15 1 –

5 9 – 1 33 6 22 2 0

7 4 1 2 39 3 20 1 0

15 6 2 6 32 2 9 2 0

18 9 1 2 21 4 11 2 0

7 4 2 1 30 6 21 3 1

3 5 0 1 37 3 18 2 –

4 10 3 5 57 4 10 0 0

12 5 1 1 28 6 13 3 –

8 6 1 3 37 4 16 2 0

3 3

1 1

2 –

1 1

0 2

0 1

1 1

3 0

0 0

2 3

1 1

4 81 4 1 10

2 96 1 0 1

1 95 2 2 1

1 94 3 1 1

1 83 9 0 7

4 86 2 – 8

1 94 3 0 2

3 94 2 1 2

1 96 3 0 0

2 92 4 – 1

2 92 3 1 3



3.2.5 Lange vakanties in Nederland per bestemmingsprovincie naar enkele vakantiekenmerken, 3.2.5 2010 (slot) Friesland

Drenthe

Overijssel





31

50

37

36

32

29

29

40

54

32

38

20

19

20

14

17

11

17

21

16

19

17

6

31

17

21

14

15

12

18

37

14

20

5

–

1

1

0

2

–

–

0

–

1

Niet-georganiseerde reizen w.v. logies rechtstreeks gereserveerd of niet vooraf geboekt vaste standplaats, eigen onderkomen

69

50

63

64

68

71

71

60

46

68

62

42

36

43

43

45

41

47

32

40

41

41

26

14

19

21

23

31

24

29

7

27

21

Herfstperiode Kerstperiode Krokusperiode Paasperiode

7 5 7 4

12 6 8 9

13 6 7 10

13 5 7 9

13 5 8 7

11 6 10 9

10 3 7 10

14 7 6 9

15 10 9 7

12 10 5 8


25 43 8

22 35 7

23 36 7

23 38 6

26 35 6

22 38 5

19 44 8

24 36 4

19 33 7

18 41 5

22 37 6

59 10 22 8 0 2

73 8 10 6 2 2

62 12 16 6 2 2

65 11 12 7 2 3

63 14 12 5 3 4

64 11 10 7 3 5

65 11 11 6 2 4

70 8 7 8 2 4

79 7 11 3 0 0

69 12 8 5 2 3

910

820

1 430

890

530

790

850

1 020

530

8 480

Seizoen 12 6 8 8


67 10 12 6 2 3

x 1 000


710



3.2.6 Korte vakanties in Nederland per bestemmingsprovincie naar enkele vakantiekenmerken, 2010 Friesland

Drenthe

Overijssel




24

25

13

31

17

19

24

36

7

25

23

5 13 5 0

9 16 – 1

2 7 3 1

7 20 3 0

6 6 3 3

1 15 2 1

15 9 0 0

10 23 3 1

3 4 – –

3 14 7 1

6 13 3 1

Toeristische logiesvormen w.v. woning van een particulier hotel pension, bed & breakfast appartement zomerhuisje, vakantiebungalow

76

75

87

69

83

81

76

64

93

75

77

6 27 3 3 12

8 16 4 1 36

4 38 2 1 29

3 29 1 0 21

7 43 3 3 16

8 48 2 1 12

5 21 2 3 30

2 18 1 1 25

4 37 4 2 37

7 24 4 1 15

5 30 3 1 24

5 5 1 4

2 6 1

3 3 1 –

13 5 4 0

10 1

2 1

4 1

3 1

3 1

2 3

2 0

7 0

2 1

1 2

4 1

2 88 3 1 6

0 96 3 0 1

3 90 5 1 2

0 93 4 0 2

1 89 9 0 1

2 86 7 1 4

1 94 4 – 1

1 91 5 1 2

0 89 9 1 2

4 85 9 1 1

1 90 6 1 2

Logiesvorm Seizoenrecreatieve logiesvormen w.v. zomerhuisje, vakantiebungalow caravan, vouwwagen boot overige logiesvormen


%

3 4 1 0

3 6 1 0

2 2 2 2

4 1 0 0

4 6 2 1

4 4 1 –

4 4 1 1



3.2.6 Korte vakanties in Nederland per bestemmingsprovincie naar enkele vakantiekenmerken, 2010 3.2.6 (slot) Friesland

Drenthe

Overijssel




32

38

44

36

44

41

42

38

55

35

41

20

17

23

19

25

19

19

16

28

22

21

9

21

21

16

18

22

22

21

26

13

19

3

0

1

1

1

0

0

1

1

–

1


62

56

64

56

59

58

62

45

65

59

37 25

43 13

34 31

39 17

41 19

34 24

25 36

39 7

40 25

36 23

11 10 12 10

20 6 14 13

21 11 13 14

14 7 11 13



13 6 7 11

20 10 16 10

19 8 12 13

16 7 15 13

17 11 12 12

13 8 11 15

16 9 13 13


33 20 10

20 16 8

26 14 7

28 13 8

23 16 10

24 24 9

26 12 8

27 19 6

20 13 8

29 19 7

25 16 8

770

650

1 550

1 030

750

600

1 300

1 180

820

9 230

x 1 000


580



3.2.7 Lange vakanties in het buitenland per land van bestemming naar enkele kenmerken van de 3.2.7 vakantiegangers, 2010 België

Frankrijk

Spanje

Oosten- Grootrijk Brittannië

Duitsland

Italië

Grieken- Turkije land

Overige Totaal landen


10 9 8 7 10

7 10 7 6 11

3 5 6 12 10

6 10 7 7 13

1 4 9 10 12

4 10 5 3 7

5 11 8 10 11

3 6 2 9 11

3 8 5 12 7

3 6 6 10 14

5 8 6 8 11


17 13 13 8 5

16 18 15 8 3

15 16 18 11 4

14 20 16 7 1

12 22 18 10 3

14 15 22 11 7

15 17 14 6 3

15 25 22 6 1

20 17 17 6 4

15 18 16 9 3

15 18 17 9 4

9

8

12

11

15

9

9

10

9

16

12

29 14 8

20 21 9

10 11 13

14 18 11

9 9 12

15 13 7

12 19 13

4 15 6

11 14 13

10 12 9

13 15 10

40

41

54

45

56

55

46

66

53

53

50


7 11 9 13

6 5 6 9

9 8 7 10

3 5 10 13

4 5 9 10

8 8 9 10

6 4 5 10

8 6 7 9

8 5 7 11

7 5 8 11

7 6 8 11


17 16 27

15 20 38

17 13 37

15 14 40

14 24 35

17 17 31

15 23 37

20 18 33

20 20 30

14 18 37

16 18 35

Samenstelling huishouden Alleenstaanden Huishouden met als jongste een kind van 0– 5 jaar 6–12 jaar 13–17 jaar Huishouden met uitsluitend meerderjarigen



3.2.7 Lange vakanties in het buitenland per land van bestemming naar enkele kenmerken van de 3.2.7 vakantiegangers, 2010 (slot) België

Frankrijk

Spanje


Duitsland

Italië

Griekenland

Turkije


% Bezit recreatief onderkomen Recreatief onderkomen met vaste standof ligplaats Uitsluitend recreatief onderkomen zonder vaste standof ligplaats Geen recreatief onderkomen

14,3

15,0 11,0 10,3 7,3

16,8 6,7

9,4

13,2

10,1 12,0

27,6 58,1

42,0 19,8 29,4 29,3 43,0 69,2 60,3 63,4

25,8 34,5 57,4 58,8

15,4 75,1

22,5 64,3

26,9 28,5 63,0 59,5


1,8 3,4 1,6 5,0 1,7 11,7

2,2 2,2 2,4 6,3 1,6 10,9

2,0 2,3 0,8 7,5 2,9 10,6

1,4 2,3 1,9 9,0 1,9 14,1

1,5 3,0 1,8 9,5 2,7 14,7

3,9 4,4 2,5 7,3 2,3 14,0

1,4 2,4 2,9 6,6 1,7 13,3

3,4 5,1 2,5 5,0 1,1 8,8

2,0 1,2 0,9 7,2 2,6 14,4

2,1 2,4 2,8 5,9 3,0 12,5

2,3 2,8 2,2 6,7 2,3 12,4


8,5 15,1 19,6 2,1 18,2 11,2

12,1 18,2 23,0 1,2 15,1 4,7

8,4 20,8 19,4 1,8 17,1 6,4

7,4 14,5 21,1 2,1 15,1 9,3

6,6 19,0 21,3 1,5 16,7 1,8

11,0 13,4 19,3 1,2 14,0 6,6

8,4 17,1 18,0 1,8 18,5 8,0

9,2 18,0 23,0 1,6 17,0 5,3

7,9 15,0 20,6 3,9 19,8 4,5

9,9 18,1 23,3 1,3 13,3 5,4

9,6 17,1 21,4 1,6 15,4 6,2

20,0 26,1 24,1 21,6 8,2

22,3 29,6 22,5 16,5 9,0

18,1 25,9 20,1 27,9 7,8

15,9 34,6 19,0 21,5 9,1

17,0 32,2 19,1 22,8 8,9

20,1 29,0 19,8 21,2 9,9

480

2 100

800

4 120

Woonprovincie


18,0 26,5 22,2 23,4 10,0

13,1 30,7 18,5 26,5 11,2

23,0 28,5 15,2 20,1 13,1

20,4 29,6 23,8 12,6 13,6

24,1 27,2 17,3 20,9 10,5

x 1 000


830

2 320

1 500

1 130

910

610

14 810



3.2.8 Lange vakanties in het buitenland per land van bestemming naar enkele vakantiekenmerken, 3.2.8 2010 België

Frankrijk

Spanje


Duitsland

Italië

Griekenland

Turkije


% Logiesvorm Seizoenrecreatieve logiesvormen

10

7

4

5

1

10

1

3

6

3

5

Toeristische logiesvormen w.v. woning van familie, vrienden of kennissen woning van een andere particulier hotel pension, bed & breakfast appartement zomerhuisje, vakantiebungalow

90

93

96

95

99

90

99

97

94

97

95

4 9 10 2 4 42

8 7 12 2 7 11

8 4 40 1 27 6

3 10 29 10 31 3

23 4 35 11 2 6

6 7 30 2 8 22

4 2 33 2 9 9

2 0 43 1 45 2

3 0 78 1 10 0

13 4 46 3 8 7

8 5 35 3 13 11

5 11 1 0

15 29 2 0

3 8 2 1

15 21 2 2

5 5 2 2

6 10 1 1

2 1

1 0

– 0

0 0

2 0

1 0

– 0

– –

0 –

2 1

1 0

93 4 1 – 1

88 3 4 3 1

17 1 8 74 1

85 3 7 3 1

33 10 11 29 17

87 5 5 1 3

60 1 4 32 2

2 0 – 97 2

2 – – 98 1

29 1 3 64 3

53 2 4 38 2


3 5 0 1

2 6 – 0

5 6 1 2

1 0 1 2

– – – 1

Vervoermiddel Auto Trein Touringcar Vliegtuig Overige vervoermiddelen


3.2.8 Lange vakanties in het buitenland per land van bestemming naar enkele vakantiekenmerken, 3.2.8 2010 (slot) België

Frankrijk

Spanje

Oosten- Groot- Duitsrijk Brittan- land nië

Italië

Griekenland

Turkije


48

43

87

47

77

49

72

96

93

81

67

27

38

66

37

39

30

57

87

89

61

52

19

1

2

4

3

14

3

2

0

3

5

1

3

19

6

34

4

11

7

4

17

11


57

13

53

23

51

28

4

7

19

33

50 7

9 4

49 5

23 1

41 10

28 1

1 3

1 6

16 3

28 5

4 16 34 3

13 16 4 10

6 1 5 7

9 1 2

16 2 2 10



14 8 8 9

6 4 7 8

15 7 9 9

12 8 8 5

13 9 11 9

11 7 10 8


24 34 3

22 49 4

21 31 9

10 30 3

22 27 8

22 36 9

25 48 7

38 37 12

32 26 11

20 32 6

22 36 7

72 11 10 4 1 2

39 32 15 11 2 1

57 17 10 13 1 1

63 11 17 7 2 1

24 19 22 28 5 2

34 14 36 13 1 2

37 23 27 10 0 2

1 130

480

2 100

910

610

800

4 120


28 16 17 26 9 4

34 20 19 18 5 4

25 17 17 24 11 6

37 18 18 18 6 3

x 1 000


830

2 320

1 500

14 810



3.2.9 Korte vakanties in het buitenland per land van bestemming naar enkele vakantiekenmerken, 2010 België

Frankrijk

Duitsland

Overige landen Totaal

% Logiesvorm Seizoenrecreatieve logiesvormen

7

6

11

0

7


93

94

89

100

93

12 5 43 3 3 15

3 1 72 – 2 7

9 2 56 3 2 11

13 1 62 6 6 1

10 2 56 3 3 10


2 3 2 –

4 5 – –

2 1 1 –

4 0 1 2

3 2 1 0

3 1

– 0

1 0

2 1

2 1

85 12 2 – 2

70 15 9 6 1

83 6 4 4 3

22 2 5 63 7

68 8 4 16 3



3.2.9 Korte vakanties in het buitenland per land van bestemming naar enkele vakantiekenmerken, 3.2.9 2010 (slot) België

Frankrijk

Duitsland

Overige landen Totaal

54

71

52

86

63

33

53

31

37

36

18 3

9 9

17 4

9 40

14 13

46

29

48

14

37

39 7

23 6

37 11

14 0

30 7


19 15 11 11

17 17 19 5


25 13 6

24 11 7

20 13 6

22 11 4

23 12 6

530

1 130

790

3 620

% Organisatievorm Georganiseerde reizen w.v. geboekt bij een reisbureau of andere instantie geboekt bij een boekingscentrale van een hotel of bungalowketen rechtstreeks geboekt bij een reisorganisatie Niet-georganiseerde reizen w.v. logies rechtstreeks gereserveerd of niet vooraf geboekt vaste standplaats, eigen onderkomen

Seizoen

23 17 12 10

22 13 17 11

21 15 14 10

x 1 000


1 170



3.3 Logies, vervoer en organisatievorm 3.3.1 Lange vakanties in Nederland per logiesvorm naar enkele kenmerken van de vakantiegangers, 2010 Seizoenrecreatieve logiesvormen Toeristische logiesvormen totaal

w.o.

totaal

zomerhuisje, vakantiebungalow, tweede woning

caravan, vouwwagen

Totaal generaal

w.o. woning van particulier1)

hotel

zomerhuisje, vakantiebungalow

tent, bungalowtent

caravan, vouwwagen, camper

2 2 1 7 6

12 11 5 5 10

9 14 14 11 17

7 14 3 1 7

8 10 6 6 9


6 6 7 8 7

4 5 7 18 2

9 8 7 3 11

9 11 5 5 9

4 9 5 6 9


8 13 19 16 10

7 11 5 26 15

7 11 23 12 8

14 12 17 11 7

12 11 16 16 12

8 10 23 16 23

16 13 14 8 5

20 12 3 – –

13 11 23 13 7

13 12 17 12 8

Alleenstaanden

3

2

4

8

11

15

6

10

3

7


13 15 5

11 14 2

18 14 5

22 18 7

12 16 8

5 9 2

29 17 6

26 27 17

23 19 5

20 17 6

63

72

59

46

53

69

42

19

50

50


8 10 13 15

3 4 11 21

10 16 15 11

10 9 11 13

16 9 15 11

8 9 10 18

7 9 10 15

17 5 10 9

9 10 13 12

9 9 12 14


19 16 20

15 16 29

20 18 9

20 17 20

18 11 19

14 14 27

20 19 20

15 24 20

22 18 16

19 17 20




3.3.1 Lange vakanties in Nederland per logiesvorm naar enkele kenmerken van de vakantiegangers, 3.3.1 2010 (slot) Seizoenrecreatieve logiesvormen Toeristische logiesvormen totaal

w.o.

totaal


caravan, vouwwagen

4 1 1 1 5 3

6 5 1 5 2 11

Totaal generaal


hotel


tent, bungalowtent


4 5 4 8 2 12

2 4 4 15 2 12

2 6 1 5 0 12

4 4 2 7 2 10

11 4 1 5 1 19

5 5 8 8 3 16

4 5 3 7 2 11

% Woonprovincie Groningen Friesland Drenthe Overijssel Flevoland Gelderland

5 4 1 3 3 7


7 20 27 2 18 2

7 19 27 3 27 2

5 21 22 1 18 4

8 14 23 3 13 5

10 10 22 2 10 6

7 22 21 2 16 4

8 14 27 4 14 5

6 17 20 1 15 2

5 13 15 3 13 6

7 15 24 3 14 4

24 33 15 19 9

27 40 13 15 5

7 20 24 33 15

580

840


21 28 17 24 10

16 26 20 24 14

17 31 20 19 14

19 19 23 19 20

17 30 18 22 13

20 28 19 20 14

17 28 19 23 13

x 1 000


1 780

6 690

680

500

3 160

320

1 450

8 480

Exclusief verblijf bij familie, vrienden of kennissen, tenzij deze de hele tijd of de meeste dagen afwezig waren.

1)



3.3.2 Lange vakanties in Nederland per logiesvorm naar enkele vakantiekenmerken, 2010 Seizoenrecreatieve logiesvormen Toeristische logiesvormen totaal

w.o.

totaal


caravan, vouwwagen

Totaal generaal

w.o. woning hotel van particulier1)


tent, bungalowtent


% Toeristengebied Waddeneilanden Noordzeebadplaatsen IJsselmeerkust Deltagebied Meren in Groningen, Friesland en Noordwest-Overijssel

6 16 6 5

8 26 1 3

4 13 6 8

8 11 4 4

11 11 4 8

5 13 2 4

7 10 5 3

9 16 4 5

5 13 3 7

7 13 4 4

5

–

1

2

2

6

1

3

3

3

Hollands-Utrechtse meren Utrechtse Heuvelrug en ‘t Gooi Veluwe en Veluwerand Gelders rivierengebied Achterhoek

– 3 8 1 7

0 2 13 3 5

0 1 11 1 3

– 0 8 – 1

0 0 14 0 3

1 5 9 1 2

0 2 11 2 6

1 2 11 1 4

Twente, Salland en Vechtstreek Groningse, Friese en Drentse zandgronden West- en Midden-Brabant

6

5

10

9

6

11

8

13

13

8

8 11

9 16

12 12

13 7

8 1

9 8

17 8

7 7

12 8

12 8

5 1

4 1

7 1

11 6

6 4

3 20

16 4

10 5

9 3

10 5

2 8

1 8

– 4

1 6

10 15

3 9

0 3

– 4

0 4

2 6


2 10 7 9 2 17

4 11 8 5 0 16

0 5 10 10 4 22

3 8 12 10 1 17

4 12 7 7 – 14

3 5 8 15 1 12

2 5 16 9 2 18

2 7 7 14 3 14

2 6 10 14 1 21

2 8 11 10 2 17


3 11 9 11 14 4

3 7 8 18 16 5

2 8 9 9 17 5

2 10 5 9 9 14

6 20 14 8 3 6

0 10 9 7 8 20

0 9 3 7 10 18

5 7 6 14 8 13

3 7 5 13 11 7

2 10 6 9 10 12

Oost-Brabant, Noord- en MiddenLimburg en Rijk van Nijmegen Zuid-Limburg Amsterdam, Rotterdam, ‘s-Gravenhage en Utrecht Overig Nederland

2 2 9 2 4

0 4 7 0 2

Bestemmingsprovincie


3.3.2 Lange vakanties in Nederland per logiesvorm naar enkele vakantiekenmerken, 2010 (slot) Seizoenrecreatieve logiesvormen Toeristische logiesvormen totaal

w.o.

totaal


caravan, vouwwagen

2 90 1 – 7

2 92 1 – 5

1 97 1 – 1

Totaal generaal


hotel


tent, bungalowtent


2 92 4 1 2

2 92 1 – 5

1 97 1 – 1

1 96 2 0 1

8 77 9 1 4

1 98 1 1 1

2 92 3 1 3

% Vervoermiddel Fiets Auto Trein Touringcar Overige vervoermiddelen

Grootte van het reisgezelschap 1 persoon 2 personen 3 personen 4 personen

4 58 14 17

1 62 18 14

3 56 12 19

6 33 11 22

13 47 9 14

8 64 7 12

3 24 13 27

9 19 13 16

8 38 8 24

6 38 12 21

5 personen 6 personen 7 personen 8 of meer personen

7 0 – 1

11 5 2 9

1 1 0 6

13 8 3 9

14 5 4 22

10 4 2 6


12 5 6 11

21 12 12 10

9 1 2 15

12 6 8 7

15 6 8 6

12 12 11 7

18 8 12 8

12 6 8 8


26 36 4

18 25 2

29 40 4

21 38 7

16 42 7

18 34 7

19 27 8

20 74 2

29 50 7

22 37 6

580

840

6 690

680

500

3 160

320

1 450

8 480

5 1 0 1

2 1 0 1

9 2 1 6

9 5 2 7

Seizoen

1 – – 4

3 1 1 9

x 1 000


1 780


1)



3.3.3 Korte vakanties in Nederland per logiesvorm naar enkele kenmerken van de vakantiegangers, 3.3.3 2010 Seizoenrecreatieve logiesvormen

Toeristische logiesvormen

totaal

totaal

w.o. caravan, vouwwagen

Totaal generaal


hotel


tent, bungalowtent


jeugdherberg of andere groepsaccommodatie


6 9 5 5 7

8 12 6 4 7

7 9 5 7 13

12 10 13 10 8

2 4 1 7 12

12 11 4 5 20

8 21 18 10 9

8 11 10 2 9

8 29 6 22 5

7 9 5 7 12


8 21 20 11 7

5 14 27 9 9

16 16 15 7 3

11 14 16 5 1

14 22 21 10 6

19 12 11 5 1

19 11 2 0 2

18 17 15 7 2

11 10 8 1 2

14 18 16 8 4

Alleenstaanden

2

1

10

9

12

7

15

4

14

8


12 16 5

14 19 6

21 15 7

21 15 12

10 8 7

34 16 6

27 31 9

31 15 10

17 38 10

19 15 7

65

61

46

43

63

36

18

39

21

51


4 8 8 12

6 11 9 15

9 6 8 11

10 7 10 12

10 7 9 11

7 7 7 12

10 3 12 5

9 4 11 9

14 5 7 9

8 7 8 11


22 13 34

21 19 19

19 18 29

23 13 26

15 16 33

21 20 26

31 17 21

26 23 18

20 17 27

20 17 30




3.3.3 Korte vakanties in Nederland per logiesvorm naar enkele kenmerken van de vakantiegangers, 3.3.3 2010 (slot) Seizoenrecreatieve logiesvormen


totaal

totaal


Totaal generaal


hotel


tent, bungalowtent




4 5 3 3 4 11

3 3 4 2 4 10

3 4 3 7 3 14

2 8 5 6 1 14

2 4 2 6 3 13

4 5 3 8 4 15

4 5 2 8 2 18

4 3 5 5 4 23

3 5 3 9 1 9

3 4 3 6 3 13


7 25 19 1 18 2

5 24 21 1 20 1

8 14 21 2 15 6

10 8 23 1 14 7

8 17 20 2 16 6

7 14 23 2 13 4

15 15 16 1 11 2

7 7 14 2 19 6

6 14 23 2 20 5

8 17 20 2 16 5

23 24 21 24 8

24 24 23 21 7

16 29 21 21 13

24 35 21 14 6

2 170

370

510


16 29 21 23 11

15 24 16 30 15

17 28 21 23 10

11 27 22 29 11

17 30 19 18 16

18 28 21 23 11

x 1 000


2 110

1 230

7 120

460

2 780

330

9 230


1)



3.3.4 Korte vakanties in Nederland per logiesvorm naar enkele vakantiekenmerken, 2010 Seizoenrecreatieve logiesvormen


totaal

totaal


Totaal generaal


hotel


tent, bungalowtent



% Toeristengebied Waddeneilanden Noordzeebadplaatsen IJsselmeerkust Deltagebied Meren in Groningen, Friesland en Noordwest-Overijssel

2 6 6 8

5 12 5 3

6 6 3 9

5 13 3 2

3 13 6 3

5 11 12 4

5 9 5 6

9 10 1 2

4 11 5 4

4

1

3

2

2

1

2

4

8

3

Hollands-Utrechtse meren Utrechtse Heuvelrug en ‘t Gooi Veluwe en Veluwerand Gelders rivierengebied Achterhoek

2 3 16 3 4

3 4 20 1 5

0 2 10 1 3

1 1 4 1 1

1 2 10 0 3

– 1 13 0 1

1 12 5 4 4

1 5 10 1 9

– 2 8 1 6

1 3 11 1 3


3

4

7

6

8

8

6

5

6

6

10 15

11 15

9 10

13 4

5 7

13 13

3 10

12 10

9 22

9 11

7 –

9 –

10 8

7 8

6 13

18 5

8 4

11 1

10 3

10 6

2 6

– 6

4 8

11 16

7 12

0 2

2 8

1 5

1 3

4 7


1 7 9 4 6 23

– 6 10 4 5 25

3 6 8 8 2 15

5 8 13 6 2 9

3 6 4 9 0 16

1 3 13 9 3 15

1 7 3 6 9 13

3 7 11 6 5 21

1 18 5 8 – 15

2 6 8 7 3 17


3 8 7 7 22 4

5 5 9 4 24 4

4 12 9 6 12 15

5 17 13 7 6 11

4 16 13 5 8 16

1 8 4 8 15 20

18 6 8 6 13 9

7 8 2 9 14 8

2 8 5 4 28 7

4 11 8 7 14 13

Oost-Brabant, Noord- en Midden-Limburg en Rijk van Nijmegen Zuid-Limburg Amsterdam, Rotterdam, ‘s-Gravenhage en Utrecht Overig Nederland

2 9 8 8



3.3.4 Korte vakanties in Nederland per logiesvorm naar enkele vakantiekenmerken, 2010 (slot) Seizoenrecreatieve logiesvormen


totaal

totaal


Totaal generaal


hotel


tent, bungalowtent



% Vervoermiddel Fiets Auto Trein Touringcar Overige vervoermiddelen

1 94 1 – 3

0 98 2 – 0

1 89 7 1 2

2 73 20 – 5

0 90 9 1 1

0 96 3 1 0

11 73 6 – 10

1 95 1 – 2

4 80 6 9 1

1 90 6 1 2

1 persoon 2 personen 3 personen 4 personen

5 62 9 15

2 62 11 18

4 37 8 16

16 40 12 13

4 64 8 13

2 9 7 20

6 16 8 16

3 30 10 15

4 6 1 2

4 42 8 15


5 2 0 2

6 1 0 1

6 6 4 20

3 3 1 11

2 2 1 6

11 13 8 29

8 7 4 35

14 7 1 21

1 1 2 83

6 5 3 16


11 4 8 16

7 2 5 19

15 12 16 12

3 1 3 9

10 1 2 11

17 4 9 12

16 9 13 13


34 21 7

Grootte van het reisgezelschap

Seizoen 18 10 14 12

19 17 11 11

26 10 19 12

35 24 8

23 15 8

16 21 6

19 17 9

18 7 8

46 29 10

45 23 8

42 8 8

25 16 8

1 230

7 120

460

2 780

2 170

370

510

330

9 230

x 1 000


2 110


1)



3.3.5 Lange vakanties in het buitenland per logiesvorm naar enkele kenmerken van de 3.3.5 vakantiegangers, 2010 Seizoen- Toeristische logiesvormen recreatotaal w.o. tieve logieswoning woning vormen van van familie, andere vrienden partiof kenculier nissen

Totaal generaal

hotel

apparte- zomerment huisje, vakantiebungalow

tent, bungalowtent



4 5 10 5 5

5 8 6 9 11

4 9 4 10 10

6 8 5 6 11

2 4 5 9 12

4 9 4 12 11

8 13 7 4 12

8 11 12 11 14

9 16 8 3 6

5 8 6 8 11


11 13 34 8 5

15 18 16 9 4

16 17 16 10 5

19 18 17 7 3

14 19 19 11 5

15 18 17 8 3

18 18 10 6 3

16 22 6 0 0

15 17 15 10 2

15 18 17 9 4

Alleenstaanden

1

12

15

10

16

12

7

8

3

12


12 9 12

14 15 10

16 10 7

19 15 10

6 10 9

11 14 11

27 22 9

21 24 14

22 26 11

13 15 10

66

50

52

46

59

52

35

33

38

50


4 2 3 2

7 6 8 11

10 9 8 12

5 7 6 10

7 8 8 12

8 4 6 10

6 5 7 13

7 3 7 7

4 4 9 10

7 6 8 11


8 15 65

16 18 34

14 16 31

16 19 38

14 17 34

19 18 35

18 20 32

17 22 37

18 22 32

16 18 35




3.3.5 Lange vakanties in het buitenland per logiesvorm naar enkele kenmerken van de 3.3.5 vakantiegangers, 2010 (slot) Seizoenrecreatieve logiesvormen

Toeristische logiesvormen totaal

Totaal generaal

w.o. woning van familie, vrienden of kennissen

woning van andere particulier

hotel

appartement


tent, bungalowtent



1 6 3 1 4 5

2 3 2 7 2 13

1 3 2 5 3 9

4 3 3 7 2 10

2 2 2 8 2 11

3 3 2 8 3 14

3 3 3 7 2 14

3 4 3 7 3 14

2 2 3 6 2 17

2 3 2 7 2 12


34 13 12 2 14 5

8 17 22 2 15 6

8 24 27 1 11 5

7 15 25 3 13 8

8 18 22 1 17 7

9 17 20 2 14 5

7 16 21 2 17 6

10 17 19 1 15 4

7 15 19 2 18 7

10 17 21 2 15 6

31 25 18 17 9

22 30 19 20 9


11 38 20 18 13

21 28 20 21 10

20 27 22 21 11

21 27 19 23 10

17 30 22 21 11

21 29 21 20 10

12 28 20 28 12

20 29 20 21 10

x 1 000


790

14 020

1 230

770

5 190

1 890

1 570

870

1 710

14 810



3.3.6 Lange vakanties in het buitenland per logiesvorm naar enkele vakantiekenmerken, 2010 Seizoenrecreatieve logiesvormen

Toeristische logiesvormen totaal

Totaal generaal

w.o. woning van familie, vrienden of kennissen

woning van andere particulieren

hotel

appartement


tent, bungalowtent


% Land van bestemming België Luxemburg Frankrijk Spanje Portugal

11 1 20 7 1

5 1 15 10 2

3 0 14 10 2

9 0 20 8 1

2 0 5 12 2

2 – 8 22 6

22 1 16 6 1

4 4 39 5 –

6 4 43 5 0

6 1 16 10 2


7 3 0

8 2 3

2 4 9

15 6 3

6 1 3

18 3 1

3 0 2

3 2 3

4 1 2

8 2 3

4

2

5

2

1

0

3

2

1

2


0 28 1 2

1 13 6 4

2 10 3 1

1 19 2 0

0 12 6 5

– 8 5 15

5 29 5 1

1 8 15 0

1 12 13 0

1 14 6 4


4 0 6 –

1 2 5 2

1 1 2 1

1 4 0 1

1 2 12 4

0 1 4 0

0 3 0 0

2 1 – –

1 1 – –

1 1 5 2


1 – 0 3

3 3 1 9

3 7 3 17

0 3 1 3

5 5 2 13

1 1 1 4

0 1 2 2

0 1 – 8

– 1 – 6

3 3 1 9

81 1 – 17

51 3 4 40

38 5 1 53

78 1 1 18

25 3 9 61

42 2 3 53

86 0 0 12

86 2 2 6

95 1 – 4

53 2 4 38

1

2

2

2

2

0

1

4

1

2



3.3.6 Lange vakanties in het buitenland per logiesvorm naar enkele vakantiekenmerken, 2010 (slot) Seizoen- Toeristische logiesvormen recreatie totaal w.o. logiesvormen woning woning van van familie, andere vrienden partiof kenculieren nissen

Totaal generaal

hotel

apparte- zomerment huisje, vakantiebungalow

tent, bungalowtent


5 26 9 21

8 51 9 17

3 40 12 21

2 20 11 31

7 29 10 32

5 30 9 32

7 40 10 22

4 3 1 3

11 6 5 18

3 3 1 8

7 6 3 8

13 8 4 10

10 4 1 5

11 5 2 6

16 14 11 11

9 8 14 7

14 8 11 8

7 11 17 6

12 6 9 6

11 7 10 8

22 36 7

19 24 5

21 35 5

24 26 9

20 33 7

25 37 5

19 75 3

23 63 4

22 36 7

14 020

1 230

770

5 190

1 890

1 570

870

1 710

14 810

% Grootte van het reisgezelschap 1 persoon 2 personen 3 personen 4 personen

8 55 7 20

7 39 10 22

21 38 15 16


6 3 1 0

7 4 2 8

12 10 12 13

11 7 10 7

7 4 2 8



19 30 4

1 1 – 2

2 0 0 7

x 1 000


790



3.3.7 Lange vakanties in Nederland en buitenland per vervoermiddel naar enkele kenmerken van de 3.3.7 vakantiegangers, 2010 Nederland auto

Buitenland trein

overige totaal vervoermiddelen

auto

trein

touringcar

vliegtuig overige totaal vervoermiddelen


9 10 5 5 9

1 8 14 15 9

5 16 11 8 9

8 10 6 6 9

7 11 7 5 10

– 12 9 16 9

– 3 16 10 5

2 4 4 12 14

1 1 4 16 9

5 8 6 8 11


13 12 17 12 8

10 11 18 7 7

9 11 18 4 10

13 12 17 12 8

15 18 16 8 4

9 14 16 9 6

5 10 21 22 9

17 19 17 9 3

9 22 23 8 8

15 18 17 9 4

Alleenstaanden

6

17

7

7

7

20

21

16

18

12


21 17 6

2 23 16

15 21 12

20 17 6

19 19 10

12 18 7

2 7 13

8 10 10

4 5 4

13 15 10

50

41

45

50

45

43

58

57

69

50


8 9 12 14

22 12 7 13

17 10 10 14

9 9 12 14

5 5 7 10

14 16 8 11

14 20 14 15

7 5 7 11

9 6 7 11

7 6 8 11


20 17 20

12 19 14

11 11 27

19 17 20

16 19 37

15 12 24

14 12 11

16 17 36

10 21 35

16 18 35




3.3.7 Lange vakanties in Nederland en buitenland per vervoermiddel naar enkele kenmerken van de 3.3.7 vakantiegangers, 2010 (slot) Nederland auto

Buitenland trein


auto

trein

touringcar

vliegtuig



4 5 3 7 2 11

5 2 4 3 1 19

4 9 2 6 2 9

4 5 3 7 2 11

2 3 3 7 2 13

3 2 2 6 1 9

4 3 2 9 3 14

2 2 2 6 3 12

1 3 2 10 3 16

2 3 2 7 2 12


7 15 24 3 15 4

5 12 33 2 9 6

15 22 18 1 9 3

7 15 24 3 14 4

11 15 19 2 16 7

13 18 36 1 8 1

5 13 17 1 20 11

9 21 23 1 15 5

6 12 31 0 12 3

10 17 21 2 15 6

28 33 23 12 5

15 30 21 23 11

37 24 12 20 6

18 30 19 25 7

26 28 19 18 8

280

440

7 790

360

620

5 690


17 27 19 23 13

23 30 15 17 15

17 28 19 23 13

26 19 21 24 10

20 29 20 21 10

x 1 000


7 760

8 480

350

14 810



3.3.8 Lange vakanties in het buitenland per vervoermiddel naar enkele vakantiekenmerken, 2010 Auto

Trein

Touringcar

Vliegtuig

Overige vervoermiddelen

Totaal

6 1 16 10 2

% Land van bestemming België Luxemburg Frankrijk Spanje Portugal

10 2 26 3 0

10 – 22 2 –

1 – 16 19 –

– – 1 19 5

4 1 5 5 2


12 3 2 2

10 3 13 2

13 2 9 1

1 1 2 2

4 – 23 5


2 23 7 0

– 28 3 1

1 16 6 –

0 0 5 10

1 16 6 3

1 14 6 4


1 2 0 0

3 1 – –

4 4 – –

1 0 14 5

0 2 1 1

1 1 5 2


0 0 0 3

– – – 2

– – – 9

7 7 3 17

2 1 1 17

3 3 1 9

8 2 3 2

Logiesvorm Seizoenrecreatieve logiesvormen

8

2

0

2

3

5


92

98

100

98

97

95

6 8 16 3 10 17

18 2 48 5 10 2

2 1 76 2 11 0

11 2 56 2 18 3

9 4 30 4 1 6

8 5 35 3 13 11

10 19 2 0 0 0

10 3 1 21 6 3

6 10 1 1 1 0

tent, bungalowtent caravan, vouwwagen camper boot jeugdherberg of andere groepsaccommodatie overige logiesvormen


5 3 – 0 4 –

3 – – 1 3 1

1 0 1 1 1 0

3.3.8 Lange vakanties in het buitenland per vervoermiddel naar enkele vakantiekenmerken, 2010 (slot) Auto

Trein

Touringcar

Vliegtuig

Overige vervoer- Totaal middelen

% Seizoen Herfstperiode Kerstperiode Krokusperiode Paasperiode

7 6 10 6

16 14 9 6

8 7 12 11

15 9 9 9

6 5 9 10

11 7 10 8


21 44 5

19 31 6

25 30 7

23 26 9

31 29 10

22 36 7

360

620

5 690

350

14 810

x 1 000


7 790



3.3.9 Organisatievorm voor lange vakanties in Nederland van enkele categorieën vakantiegangers, 2010 Georganiseerde reizen geboekt bij een reisbureau, bank, VVV e.d.

geboekt bij een boekingscentrale van een hotelof bungalowketen

Niet-georganiseerde reizen rechtstreeks geboekt bij een reisorganisatie

logies rechtstreeks gereserveerd of niet vooraf geboekt

vaste standplaats, eigen onderkomen

%

Totaal (absoluut= 100%)

x 1 000

Leeftijd 0– 5 jaar 6–12 jaar 13–17 jaar 18–24 jaar 25–34 jaar

23 19 13 16 21

27 23 17 22 23

– 2 1 2 0

34 43 44 30 38

15 13 25 30 17

690 870 470 480 750


21 16 12 15 17

23 23 17 12 16

0 1 1 – 2

43 38 47 43 39

14 22 23 29 27

1 070 1 040 1 460 990 660

Totaal

17

20

1

41

21

8 480

Groningen Friesland Drenthe Overijssel Gelderland Utrecht

16 15 15 11 17 18

16 20 22 21 17 21

1 1 1 1 1 –

41 44 54 58 52 41

25 20 8 8 14 20

Noord-Holland Zuid-Holland Noord-Brabant Limburg Overige provincies

18 18 21 17 13

17 25 17 20 24

1 1 0 1 1

36 33 36 50 40

28 24 26 12 23

1 290 2 000 1 210 370 410

Totaal

17

20

1

41

21

8 480


16 18 17 14 22

21 20 20 18 22

1 1 0 1 0

34 35 47 49 41

29 25 17 17 15

1 460 2 350 1 630 1 930 1 110

Totaal

17

20

1

41

21

8 480

Woonprovincie 360 400 280 590 940 630




3.3.10 Organisatievorm voor lange vakanties in Nederland naar enkele vakantiekenmerken, 2010 Georganiseerde reizen

Niet-georganiseerde reizen

geboekt bij een geboekt bij een rechtstreeks reisbureau, boekingscengeboekt bij een bank, VVV e.d. trale van een reisorganisatie hotelof bungalowketen




Logiesvorm

%

Seizoenrecreatieve logiesvormen

–

–

–

0

100

1 780

Toeristische logiesvormen w.o. woning van particulier 1) hotel zomerhuisje, vakantiebungalow tent, bungalowtent caravan, vouwwagen, camper

22

25

1

52

–

6 690

10 32 23 33 19

3 22 43 4 3

1 1 0 1 2

86 44 33 62 75

– – – – –

680 500 3 160 320 1 450

Totaal

17

20

1

41

21

8 480

Auto Trein Overige vervoermiddelen

17 25 17

21 16 4

0 2 12

41 51 31

21 5 35

7 760 280 440

Totaal

17

20

1

41

21

8 480


19 19 19 13

30 34 34 19

0 1 – 1

30 29 31 37

21 18 16 30

1 040 520 640 690


15 18 22

16 13 22

1 1 2

44 48 41

24 20 12

1 880 3 170 530

Totaal

17

20

1

41

21

8 480

x 1 000

Vervoermiddel

Seizoen


1)



3.3.11 Organisatievorm voor korte vakanties in Nederland naar enkele vakantiekenmerken, 2010 Georganiseerde reizen


geboekt bij een geboekt bij een rechtstreeks reisbureau, boekingscengeboekt bij een bank, VVV e.d. trale van een reisorganisatie hotelof bungalowketen




Logiesvorm

%


–

–

–

–

Toeristische logiesvormen w.o. woning van particulier 1) hotel zomerhuisje, vakantiebungalow tent, bungalowtent caravan, vouwwagen, camper jeugdherberg of andere groepsaccommodatie

27

25

1

47

10 31 26 24 39

2 22 44 4 3

– 1 0 2 1

89 47 30 70 57

– – – – –

460 2 780 2 170 370 510

49

3

10

38

–

330

Totaal

21

19

1

36

23

9 230


21 24 19

20 12 5

0 4 11

35 54 40

24 6 25

8 330 530 370

Totaal

21

19

1

36

23

9 230


22 23 24 20

27 27 26 14

0 – 0 1

36 39 34 36

15 11 15 28

1 500 790 1 180 1 170


22 18 18

12 14 21

0 1 3

35 38 39

31 29 19

2 340 1 510 750

Totaal

21

19

1

36

23

9 230

x 1 000

100

2 110 7 120

Vervoermiddel

Seizoen


1)



3.3.12 Organisatievorm voor lange vakanties in het buitenland van enkele categorieën 3.3.12 vakantiegangers, 2010 Georganiseerde reizen geboekt bij een reisbureau

geboekt bij een VVV e.d.

geboekt bij een rechtstreeks boekingscengeboekt bij een trale van een reisorganisatie hotelof bungalowketen

NietTotaal georganiseerde (absoluut= reizen 100%)

%

x 1 000


39 41 44 55 47

4 5 9 7 8

7 8 7 3 5

5 7 6 15 14

44 39 34 20 26

680 1 160 930 1 240 1 630


42 44 44 47 39

8 7 7 5 5

6 5 4 3 3

12 11 8 13 12

31 33 37 33 41

2 230 2 620 2 500 1 280 540

Totaal

45

7

5

11

33

14 810


39 39 44 46 47 40

13 4 5 7 6 5

4 9 5 6 6 4

11 7 5 6 9 10

34 42 40 35 33 40

340 410 330 990 1 840 1 430


45 46 49 39 42

7 8 7 6 9

4 4 5 5 5

16 13 8 9 10

28 30 31 42 35

2 530 3 160 2 280 920 590

Totaal

45

7

5

11

33

14 810


44 46 46 44 41

9 7 5 6 8

5 5 6 5 4

18 10 9 8 7

25 33 34 36 40

Totaal

45

7

5

11

33

14 810

Woonprovincie

Stedelijkheid gemeenten 2 980 4 290 2 930 3 130 1 470



3.3.13 Organisatievorm voor lange vakanties in het buitenland naar enkele vakantiekenmerken, 2010 Georganiseerde reizen geboekt bij een reisbureau

geboekt bij een bank, VVV e.d.

geboekt bij een boekingscentrale van een hotelof bungalowketen

rechtstreeks geboekt bij een reisorganisatie

NietTotaal georgani(absoluut= seerde reizen 100%)

Logiesvorm

%


–

–

–

–

100

790

Toeristische logiesvormen w.o. woning van familie, vrienden of kennissen woning van andere particulier hotel appartement

47

7

5

11

29

14 020

14 21 68 57

6 13 9 7

– 6 4 2

43 14 9 10

38 47 10 22

1 230 770 5 190 1 890

zomerhuisje, vakantiebungalow tent, bungalowtent caravan, vouwwagen, camper

35 29 31

5 4 2

26 1 1

3 3 2

30 63 64

1 570 870 1 710

Totaal

45

7

5

11

33

14 810

x 1 000


27 38 85 65

6 15 8 8

8 2 – 2

1 39 6 22

59 6 – 2

7 790 360 620 5 690

45

6

2

14

33

350

Totaal

45

7

5

11

33

14 810


49 39 42 40

8 8 6 10

6 6 6 3

15 20 12 13


47 44 51

7 5 9

6 4 6

9 7 11

31 40 24

3 250 5 310 980

Totaal

45

7

5

11

33

14 810

Seizoen



22 27 34 33

1 580 1 110 1 470 1 120

3.4 Vakantiespreiding 3.4.1 Spreiding van de dagen van lange vakanties in Nederland en buitenland van enkele 3.4.1 categorieën vakantiegangers, 2010 Herfstperiode

Kerstperiode

Krokus periode

Paasperiode

Voorseizoen

Hoogseizoen

Naseizoen

%


x mln


6 6 5 11 11

3 5 5 8 6

7 4 4 8 11

2 0 3 3 4

19 14 10 13 20

57 67 69 48 34

8 4 5 9 14

15,2 24,6 16,6 20,3 27,4


9 9 12 9 12

5 6 5 6 6

8 7 8 10 7

5 4 5 7 8

19 23 31 34 29

42 39 25 19 23

11 12 15 15 16

38,1 42,6 47,2 29,4 12,2

Totaal

9

5

8

4

22

40

11

273,6

Alleenstaanden

14

9

9

6

24

25

14

25,4


7 5 5

4 4 5

6 6 5

2 1 3

19 14 12

55 65 64

7 4 6

42,5 42,7 23,5

11

6

9

6

28

26

15

139,4

Totaal

9

5

8

4

22

40

11

273,6



3.4.1 Spreiding van de dagen van lange vakanties in Nederland en in het buitenland van enkele 3.4.1 categorieën vakantiegangers, 2010 (slot) Herfstperiode

Kerstperiode

Krokusperiode

Paasperiode

Voorseizoen

Hoogseizoen

Naseizoen Totaal (absoluut= 100%)

%

x mln

Sociale groep Personen van 0–15 jaar

5

4

5

1

15

64

5

51,1

14

8

9

6

18

35

10

18,2

10 10 9

7 5 6

10 8 7

5 4 3

20 22 23

36 37 39

12 14 12

19,0 50,3 45,4

Personen zonder beroep Arbeidsongeschikt, bijstand Gepensioneerd, rentenierend Huisvrouw Studerend, schoolgaand Anders

14 11 8 5 10

6 5 3 6 6

8 8 7 8 5

5 7 4 6 8

28 33 25 11 28

25 21 37 61 31

13 15 16 4 11

8,7 54,7 12,1 11,4 2,6

Totaal

9

5

8

4

23

40

11

273,6

Regio Noord regio Midden Regio Zuid

10 9 10

5 6 5

8 8 7

4 4 4

22 23 22

41 40 37

10 11 14

94,4 108,1 71,2

Totaal

9

5

8

4

23

40

11

273,6

Personen met betaald beroep Zelfstandigen Werknemers hogere employé’s middelbare employé’s lagere employé’s

Regionale indeling vakantiespreiding



3.5 Vakantie-uitgaven 3.5.1 Uitgaven per vakantieganger per lange vakantie naar enkele kenmerken van de 3.5.1 vakantiegangers, 2010 Nederland

Buitenland

totaal

gemiddelde vakantieduur

gemiddelde uitgaven per persoon per dag

euro

dagen

euro


166 193 191 224 212

8,9 10,1 10,2 9,5 9,8

19 19 19 23 22

357 421 457 515 445

1) 833 836 1 008 1 220

35–44 jaar 45–54 jaar 55–64 jaar 65 jaar en ouder

213 248 218 208

9,3 10,0 10,0 9,7

23 25 22 21

481 533 547 553

1 128 1 085 1 102 1 112

Totaal

211

9,7

22

491

Alleenstaanden

281

8,5

33


174 207 211 217

9,7 9,9 9,7 9,9

Totaal

211


vakantie met eigen vervoer

vakantie met overig vervoer

totaal



dagen

euro

450 528 619 862 863

13,4 13,6 12,7 12,7 12,2

34 39 49 68 71

788 792 814 846

12,6 12,3 13,0 14,0

62 64 63 61

1 074

768

12,9

60

568

1 208

1 003

12,0

84

18 21 22 22

357 445 525 547

789 968 928 1 115

469 612 723 848

13,0 13,0 12,7 13,0

36 47 57 65

9,7

22

491

1 074

768

12,9

60

210 193 194 211

9,9 10,6 9,8 10,3

21 18 20 20

474 426 414 485

959 960 1 151 1 020

765 718 777 758

11,9 12,6 12,7 12,8

64 57 61 59


199 213 254

9,3 9,6 9,2

21 22 28

457 496 545

1 017 1 149 1 183

722 779 829

13,0 13,4 12,7

55 58 65

Totaal

211

9,7

22

491

1 074

768

12,9

60

Leeftijd




3.5.1 Uitgaven per vakantieganger per lange vakantie naar enkele kenmerken van de 3.5.1 vakantiegangers, 2010 (vervolg) Nederland

Buitenland

totaal



euro

dagen

euro

181

9,7

19

411

844

262

8,9

29

570

237 225 247

8,1 9,2 9,8

29 24 25


221 203 185 187

10,5 10,0 11,1 9,5

Totaal

211


vakantie met eigen vervoer

vakantie totaal met overig vervoer


gemiddelde uitgeven per persoon per dag

dagen

euro

528

13,3

40

1 107

833

12,5

66

547 507 480

1 195 1 150 1 123

883 830 809

12,4 12,3 12,6

71 67 64

21 20 17 20

431 560 491 421

915 1 139 955 861

699 850 695 724

12,0 14,1 13,3 12,2

58 60 52 60

9,7

22

491

1 074

768

12,9

60

181

9,7

19

411

844

528

13,3

40


217

11,5

19

470

1 133

821

13,7

60

229 200

9,8 9,9

23 20

526 444

1 029 932

793 698

13,3 12,7

60 55

204 214

8,9 9,8

23 22

593 515

1 029 1 067

848 766

12,4 13,0

69 59


236 237

9,4 8,8

25 27

546 516

1 159 1 224

876 905

12,8 12,1

68 75

Totaal

211

9,7

22

491

1 074

768

12,9

60

155

11,5

13

423

894

603

12,7

48

204

10,5

20

485

1 033

674

14,1

48

241

8,5

28

514

1 110

846

12,3

69

211

9,7

22

491

1 074

768

12,9

60


Opleiding

Bezit recreatief onderkomen Recreatief onderkomen met vaste standof ligplaats Uitsluitend recreatief onderkomen zonder vaste standof ligplaats Recreatief onderkomen met vaste standof ligplaats Totaal


3.5.1 Uitgaven per vakantieganger per lange vakantie naar enkele kenmerken van de 3.5.1 vakantiegangers, 2010 (slot) Nederland

Buitenland

totaal


gemiddelde vakantie uitgaven met eigen per persoon vervoer per dag

euro

dagen

euro


191 227 202 195 219 247

10,8 9,4 9,9 9,2 10,1 10,3

18 24 20 21 22 24

1) 379 492 507 471 476

1) 1) 1) 980 1 067 1 107


219 216 192 201 175

9,9 9,5 9,2 9,5 9,9

22 23 21 21 18

509 502 511 476 498

Totaal

211

9,7

22


226 208 208 209 204

9,6 9,8 10,2 9,9 8,9

Totaal

211

9,7

vakantie met overig vervoer

totaal



dagen

euro

637 600 770 705 745 745

11,9 11,8 13,3 12,4 12,7 12,9

53 51 58 57 58 58

1 070 1 153 1 051 993 1 000

816 847 756 691 735

13,0 13,3 12,9 12,1 13,1

63 64 59 57 56

491

1 074

768

12,9

60

24 21 20 21 23

521 488 480 478 505

1 127 1 081 1 050 1 014 1 073

895 761 729 713 728

13,0 12,9 12,8 12,8 12,6

69 59 57 56 58

22

491

1 074

768

12,9

60

Woonprovincie


Op grond van een te gering aantal waarnemingen in het onderzoek is de uitkomst niet vermeld.

1)



3.5.2 Uitgaven per vakantieganger per lange vakantie in Nederland naar enkele vakantiekenmerken, 3.5.2 2010 Totaal

Gemiddelde vakantieduur

Gemiddelde uitgaven per persoon per dag

euro

dagen

euro

Waddeneilanden Noordzeebadplaatsen Watersportgebieden Veluwe en Veluwerand

296 213 194 173

9,5 10,3 10,2 9,6

31 21 19 18


211 198 210

9,9 9,2 9,7

21 22 22

Oost-Brabant, Noord- en Midden-Limburg en Rijk van Nijmegen Zuid-Limburg Overig Nederland

188 298 204

8,5 8,3 10,7

22 36 19

Totaal

211

9,7

22

Friesland Drenthe Overijssel Gelderland Noord-Holland

266 192 208 180 256

10,1 9,2 9,9 9,9 10,3

26 21 21 18 25

Zuid-Holland Zeeland Noord-Brabant Limburg Overige provincies

173 219 198 231 188

10,8 10,4 9,8 8,0 9,6

16 21 20 29 20

Totaal

211

9,7

22

135

12,2

11

129 121

10,0 13,4

13 9

Toeristische logiesvormen w.o. woning van particulier 1) hotel zomerhuisje, vakantiebungalow tent, bungalowtent caravan, vouwwagen, camper

231

9,1

25

192 340 230 173 205

10,2 6,8 7,8 11,0 12,0

19 50 30 16 17

Totaal

211

9,7

22

Toeristengebied


Logiesvorm Seizoenrecreatieve logiesvormen w.o. zomerhuisje, vakantiebungalow, tweede woning caravan, vouwwagen


3.5.2 Uitgaven per vakantieganger per lange vakantie in Nederland naar enkele vakantiekenmerken, 3.5.2 2010 (slot) Totaal



euro

dagen

euro


208 264 227

9,7 9,0 11,4

22 30 20

Totaal

211

9,7

22

237

8,0

30

235 248 2)

8,3 7,5 2)

28 33 2)

Vervoermiddel

Organisatievorm Georganiseerde reizen w.v. geboekt bij een reisbureau, bank, VVV e.d. geboekt bij een boekingscentrale van een hotelof bungalowketen rechtstreeks geboekt bij een reisorganisatie Niet-georganiseerde reizen w.v. logies rechtstreeks gereserveerd of niet vooraf geboekt vaste standplaats, eigen onderkomen

194

10,8

18

225 135

10,1 12,2

22 11

Totaal

211

9,7

22


163 213 184 158

7,3 7,2 7,2 9,3

22 30 26 17


215 237 232

9,8 11,6 8,6

22 20 27

Totaal

211

9,7

22

Seizoen

Exclusief verblijf bij familie, vrienden of kennissen, tenzij deze de hele tijd of de meeste dagen afwezig waren. Door een te gering aantal waarnemingen in het onderzoek is de uitkomst niet vermeld.

1) 2)



3.5.3 Uitgaven per vakantieganger per lange vakantie in het buitenland naar enkele 3.5.3 vakantiekenmerken, (2010) Vakantie met eigen vervoer

Vakantie met overig vervoer

Totaal

euro



dagen

Land van bestemming België Frankrijk Spanje Oostenrijk Groot-Brittannië

215 524 775 577 1)

1) 605 800 1) 557

228 534 796 602 588

9 15 13 11 10

26 37 60 56 59

Duitsland Italië Griekenland Turkije Overige landen

334 786 1) 1) 566

492 845 971 790 1 496

354 810 974 786 1 233

10 14 13 12 15

37 60 77 66 81

Totaal

491

1 074

768

13

60


325

1)

350

13

26

Toeristische logiesvormen w.o. woning van familie, vrienden of kennissen woning van andere particulier hotel appartement zomerhuisje, vakantiebungalow tent, bungalowtent caravan, vouwwagen, camper

506

1 086

792

13

62

300 433 647 555 384 490 557

750 1) 1 151 937 1 020 1) 1)

583 563 1 028 781 471 595 614

13 12 11 12 11 16 18

44 46 91 63 43 37 34

Totaal

491

1 074

768

13

60

Auto Trein Touringcar Vliegtuig Overige vervoermiddelen

486 . . . 1)

1) 564 694 1 150 1 057

496 564 694 1 150 970

13 9 10 13 12

38 60 72 86 78

Totaal

491

1 074

768

13

60

Logiesvorm

Vervoermiddel


3.5.3 Uitgaven per vakantieganger per lange vakantie in het buitenland naar enkele 3.5.3 vakantiekenmerken, 2010 (slot) Vakantie met eigen vervoer

Vakantie met overig vervoer

Totaal

euro



dagen

euro

Organisatievorm Georganiseerde reizen w.v. geboekt bij een reisbureau geboekt bij een bank, VVV e.d. geboekt bij een boekingscentrale van een hotelof bungalowketen rechtstreeks geboekt bij een reisorganisatie

508

1 090

909

12

73

567 463

1 162 998

985 783

13 11

78 68

360 1)

1) 994

493 993

10 14

52 73


479

1)

481

14

35

Totaal

491

1 074

768

13

60


311 426 481 388

994 1 147 1 131 1 006

748 834 782 730

10 12 10 12

71 72 75 60


497 544 495

999 1 166 1 041

747 767 825

12 15 12

61 51 70

Totaal

491

1 074

768

13

60

Seizoen

Op grond van een te gering aantal waarnemingen in het onderzoek is de uitkomst niet vermeld.

1)



3.5.4 Uitgaven per vakantieganger per korte vakantie in Nederland naar enkele kenmerken van de 3.5.4 vakantiegangers, 2010 Totaal



euro

dagen

euro


89 83 75 116 109

3,3 3,1 3,2 3,1 3,2

27 27 23 37 34

35–44 jaar 45–54 jaar 55–64 jaar 65 jaar en ouder

118 111 115 119

3,1 3,1 3,2 3,3

38 36 36 36

Totaal

108

3,2

34

Alleenstaanden

144

3,1

46


91 99 97 112

3,3 3,1 3,0 3,2

28 32 32 35

Totaal

108

3,2

34


138 109 117 101

3,1 3,3 3,2 3,2

44 33 37 32


94 105 116

3,2 3,2 3,1

30 33 38

Totaal

108

3,2

34

Leeftijd




3.5.4 Uitgaven per vakantieganger per korte vakantie in Nederland naar enkele kenmerken van de 3.5.4 vakantiegangers, 2010 (slot) Totaal



euro

dagen

euro

Bezit recreatief onderkomen Recreatief onderkomen met vaste standof ligplaats Uitsluitend recreatief onderkomen zonder vaste standof ligplaats Geen recreatief onderkomen

59

3,2

18

104 136

3,1 3,1

33 43

Totaal

108

3,2

34

Groningen Friesland Overijssel Gelderland Utrecht

93 100 109 101 108

3,2 3,2 3,2 3,1 3,1

29 32 34 32 35


103 118 107 124 103

3,2 3,2 3,1 3,2 3,2

32 37 34 39 32

Totaal

108

3,2

34


114 108 107 102 110

3,2 3,2 3,2 3,1 3,2

36 34 34 33 34

Totaal

108

3,2

34

Woonprovincie




3.5.5 Uitgaven per vakantieganger per korte vakantie in Nederland naar enkele vakantiekenmerken, 3.5.5 2010 Totaal



euro

dagen

euro

Noordzeebadplaatsen Watersportgebieden Veluwe en Veluwerand Twente, Salland en Vechtstreek Groningse, Friese en Drentse zandgronden

113 88 91 116 96

3,2 3,1 3,1 3,1 3,4

36 28 29 37 29

West- en Midden-Brabant Oost-Brabant, Noord- en Midden-Limburg en Rijk van Nijmegen Zuid-Limburg Overig Nederland

87 104 172 122

3,3 3,3 3,1 3,0

27 32 55 40

Totaal

108

3,2

34

Friesland Drenthe Overijssel Gelderland Noord-Holland

119 97 115 100 120

3,2 3,4 3,2 3,1 3,1

37 29 36 32 39

Zuid-Holland Zeeland Noord-Brabant Limburg Overige provincies

111 101 83 140 97

2,9 3,3 3,2 3,2 3,1

38 31 25 43 32

Totaal

108

3,2

34

Seizoenrecreatieve logiesvormen w.o. caravan, vouwwagen

38

3,2

12

34

3,3

11

Toeristische logiesvormen w.o. woning van particulier 1) hotel zomerhuisje, vakantiebungalow tent, bungalowtent caravan, vouwwagen, camper jeugdherberg of andere groepsaccommodatie

128

3,2

41

97 156 117 119 67 105

3,1 2,8 3,6 3,1 3,4 3,1

32 55 33 39 19 34

Totaal

108

3,2

34

Toeristengebied


Logiesvorm


3.5.5 Uitgaven per vakantieganger per korte vakantie in Nederland naar enkele vakantiekenmerken, 3.5.5 2010 (slot) Totaal



euro

dagen

euro


106 127 114

3,2 3,0 2,9

33 42 40

Totaal

108

3,2

34

136

3,2

42

138 140 2)

3,2 3,4 2)

43 42 2)

Vervoermiddel

Organisatievorm Georganiseerde reizen w.v. geboekt bij een reisbureau, bank, VVV e.d. geboekt bij een boekingscentrale van een hotelof bungalowketen rechtstreeks geboekt bij een reisorganisatie Niet-georganiseerde reizen w.v. logies rechtstreeks gereserveerd of niet vooraf geboekt vaste standplaats, eigen onderkomen

89

3,1

28

121 38

3,1 3,2

39 12

Totaal

108

3,2

34


111 114 126 102

3,2 3,0 3,2 3,1

35 38 40 32


91 105 132

3,2 3,2 3,1

29 32 43

Totaal

108

3,2

34

Seizoen


1)


3.5.6 Uitgaven per vakantieganger per korte vakantie in het buitenland naar enkele 3.5.6 vakantiekenmerken, 2010 Totaal



euro

dagen

euro

België Frankrijk Duitsland Overige landen

143 276 171 417

3,1 3,5 3,2 3,6

47 79 53 115

Totaal

231

3,3

70

Woning van familie, vrienden of kennissen Hotel Overige logiesvormen

136 286 169

3,2 3,2 3,4

42 88 49

Totaal

231

3,3

70

Auto Overige vervoermiddelen

169 363

3,2 3,5

52 105

Totaal

231

3,3

70

Georganiseerde reizen Niet-georganiseerde reizen

281 147

3,4 3,2

84 46

Totaal

231

3,3

70

Land van bestemming

Logiesvorm

Vervoermiddel

Organisatievorm



Toelichting Vakanties van Nederlanders 2010 107

4

Toelichting 4.1

4.2 4.3

Doel en opzet van het ContinuVakantieOnderzoek • Doel van het onderzoek • Waarneming • Steekproef • Weging • Vergelijkbaarheid • Betrouwbaarheid

Cartogram Toeristengebieden in Nederland, 2010 • Toeristengebieden in Nederland, gemeentelijke indeling op 1 januari 2009

Handleiding voor gebruikers van StatLine • Participatie • Lange vakantie • Korte vakantie • Vakantieduur • Seizoen • Vakantieganger • Bestemming • Vakantie- en doorgangslanden • Logiesvorm • Vervoermiddel • Organisatievorm • Vakantie-uitgaven • Regionale indeling vakantiespreiding • Trefwoorden • ContinuVakantieOnderzoek • Toerisme en recreatie algemeen • Logiesaccommodaties • Dagrecreatie


4.1 Doel en opzet van het ContinuVakantieOnderzoek Doel van het onderzoek Het ContinuVakantieOnderzoek (CVO), dat in 1992 van start is gegaan en in 2002 enkele kleine wijzigingen heeft gekend, heeft tot doel om informatie te verstrekken over de lange en korte vakanties van Nederlanders. Deze gegevens en de ontwikkelingen daarin kunnen door de overheid en het (toeristisch) bedrijfsleven onder meer worden gebruikt voor een cijfermatige onderbouwing van het te voeren beleid, dan wel planning op dit terrein.

Waarneming Voor het CVO werden personen geïnterviewd via Capi@Home van TNS NIPO. Via hun eigen pc vulden zij in de maanden januari, april, juli en oktober elektronische vragenlijsten in over vakanties in de drie voorafgaande maanden. Om te voorkomen dat zij op die momenten vakanties vergaten op te geven, is aan hen gevraagd om direct na afloop van iedere vakantie al een aantal kerngegevens in een speciaal daarvoor ontworpen schema te noteren. De kans op een onderschatting van het werkelijk aantal doorgebrachte vakanties is daardoor zeer klein.

Steekproef Het CVO is gehouden onder een personensteekproef uit de in Nederland woonachtige bevolking met de Nederlandse nationaliteit, met uitzondering van personen in insti tutionele huishoudens (bejaardenoorden, verpleeghuizen, gevangenissen en dergelijke). In 2010 hebben 6 718 personen uit verschillende huishoudens gerespondeerd. Bij de steekproeftrekking uit het steekproefkader Capi@Home van TNS NIPO is rekening gehouden met de verdeling naar een aantal demografische en sociaaleconomische kenmerken. Zodoende werd getracht om aan het eind van de waarnemingsperiode een voor de doelpopulatie zo representatief mogelijke steekproef te bereiken. Bij dit onderzoek trad echter in twee fasen non-respons op: eerst bij de aanvulling van de (bestaande) steekproef en daarna tijdens de periode van waarneming door tussentijdse uitval. De op-


bouw van de steekproef voor het CVO 2010 resulteerde in een bruto steekproefomvang van 9 323 personen. Aan het onderzoek werkten 6 718 personen aan alle kwartaalmetingen mee, zodat de tussentijdse non-respons bijna 28 procent bedroeg.

Weging Door een selectieve uitval week de steekproef aan het eind van het vakantiejaar in geringe mate af van de populatie. Om toch tot een meer representatieve steekproef te komen, zijn de uitkomsten in eerste instantie gewogen naar leeftijd, geslacht, woonregio, stedelijkheid van de woongemeente, opleiding en het bezit van duurzame recreatiegoederen. De basisgegevens voor deze procedure waren afkomstig uit de bevolkingsstatistieken van het CBS en de Consumentenmonitor van TNS NIPO. Als tweede stap van de wegingprocedure zijn de uitkomsten van het CVO gecorrigeerd voor pc-bezit. In het steekproefkader voor het CVO zijn namelijk uitsluitend personen opgenomen die via hun eigen pc meewerken aan velerlei vormen van onderzoek. Daardoor is de steekproef in dit opzicht mogelijk niet representatief voor de Nederlandse bevolking. Een ijkingonderzoek dat parallel aan het CVO 2002 en 2003 is gehouden bij de Consumentenmonitor van TNS NIPO heeft dit vermoeden bevestigd. Uit de analyse bleek dat van zowel de 65-plussers als de personen uit de lagere sociale klasse degenen mét pc vaker op vakantie gingen dan degenen zonder pc. Om een overschatting van de participatie aan vakanties en het aantal vakanties te vermijden, is daarom op basis van leeftijd en sociale klasse de wegingsfactor voor iedere respondent zodanig gecorrigeerd dat de uiteindelijke uitkomsten zo representatief mogelijk zijn voor de gehele populatie van het CVO.

Vergelijkbaarheid Als gevolg van een nieuwe opzet van het CVO in 2002 zijn enkele uitkomsten vanaf het vakantiejaar 2002 niet goed vergelijkbaar met die van voorgaande jaren. Het verschil met voorgaande onderzoeken wordt onder meer veroorzaakt door een gewijzigde vraagstelling en een ruimere vakantiedefinitie. Zo worden vanaf 2002 ook vakanties bij familie, vrienden en kennissen in het buitenland meegeteld. Daarnaast is ten opzichte van de vorige opzet de begindatum van het vakantiejaar met twee maanden vervroegd. De verslagjaren beginnen daardoor op 1 oktober. Door wijzigingen in de vragenlijst is ook de indeling van enkele kenmerken van vakanties en vakantiegangers aangepast. Door een andere classificatie zijn met name bij de logiesvorm, organisatievorm, leeftijd, sociale groep en het huishoudinkomen enkele cate gorieën niet goed te vergelijken met die van voorgaande vakantie-onderzoeken. Een ander verschil is de methode van waarneming. Zoals eerder vermeld, wordt bij het vernieuwde CVO gebruik gemaakt van Capi@Home De vragenlijsten worden daarbij via


een eigen pc ingevuld en via een modem naar TNS NIPO verzonden. Vóór 2002 werden de gegevens via een schriftelijke enquête verzameld.

Betrouwbaarheid Het CVO wordt jaarlijks gehouden onder een steekproef van netto circa 6 500 á 7 000 personen. Bij de interpretatie van de uitkomsten moet men er rekening mee houden dat een steekproef geen exacte uitkomsten oplevert, maar dat de uitkomsten statistische marges kennen. De grootte van deze marges is mede afhankelijk van het aantal personen of vakanties in de onderscheiden categorieën waar de uitkomsten betrekking op hebben. Ook kunnen specifieke vakantiepatronen bij sommige respondenten hun stempel drukken op de betrouwbaarheid. Voor het onderwerp van deze publicatie is immers geen steekproef getrokken uit alle door Nederlanders doorgebrachte vakanties, maar een personensteekproef uit de database Capi@Home. Daarbij verstrekten aselect getrokken personen informatie over hun vakantiegedrag. Wanneer bijvoorbeeld een respondent in de weekenden zeer vaak naar zijn stacaravan gaat, kan dat het aantal korte vakanties in de categorieën waartoe deze respondent behoort aanzienlijk beïnvloeden. In een aantal gevallen doet dit ‘clustereffect’ eerder afbreuk aan de uitkomsten dan dat het bijdraagt aan een grotere betrouwbaarheid. Bij korte vakanties is de kans op clustereffecten groter dan bij lange vakanties. Om die reden zijn in hoofdstuk 3 bij de tabellen over korte vakanties minder gedetailleerde uitsplitsingen gemaakt dan bij die over lange vakanties. Met andere woorden: er zijn bij de korte vakanties hogere eisen aan het aantal waarnemingen gesteld dan bij de lange vakanties. In het algemeen geldt dat de betrouwbaarheid van de uitkomsten groter is naarmate deze op meer waarnemingen (van verschillende respondenten) berusten, hetgeen in de staten en tabellen tot uitdrukking komt in hogere absolute aantallen.


4.2 Cartogram Toeristengebieden in Nederland, 2010


1. Waddeneilanden 2. Noordzeebadplaatsen 3. IJsselmeerkust 4. Deltagebied 5. Meren in Groningen, Friesland en N.W. Overijssel 6. Hollands-Utrechtse meren 7. Utrechtse Heuvelrug en ’t Gooi 8. Veluwe en Veluwerand 9. Gelders rivierengebied 10. Achterhoek 11. Twente, Salland en Vechtstreek 12. Groningse, Friese en Drenthse zandgronden 13. West- en Midden-Brabant 14. Oost-Brabant, Noord- en MiddenLimburg en Rijk van Nijmegen 15. Zuid-Limburg 16. Amsterdam, Rotterdam (excl. Hoek van Holland), ’s-Gravenhage (excl. Scheveningen en Kijkduin) en Utrecht 17. Overig Nederland


Toeristengebieden in Nederland, gemeentelijke indeling op 1 januari 2010 1.

Waddeneilanden Ameland Schiermonnikoog Terschelling Texel Vlieland

2.

Noordzeebadplaatsen Bergen (NH) Beverwijk Bloemendaal Castricum Den Helder Goedereede Heemskerk Hoek van Holland Katwijk Kijkduin Noordwijk Noordwijkerhout Scheveningen Schouwen-Duiveland Sluis Veere Velsen Vlissingen Wassenaar Westland Westvoorne Zandvoort Zijpe

3.

IJsselmeerkust Almere Andijk Bunschoten Drechterland Dronten Edam-Volendam

4.

Eemnes Elburg Enkhuizen Harderwijk Hoorn Huizen Kampen Koggenland Lelystad Medemblik Muiden Nijefurd Noordoostpolder Stede Broec Urk Waterland Wervershoof Wieringen Wieringermeer Wûnseradiel Zeevang Zeewolde Zwartewaterland Deltagebied Albrandswaard Barendrecht Bernisse Binnenmaas Borsele Brielle Cromstrijen Dirksland Dordrecht Drimmelen Goes Hellevoetsluis Hulst Kapelle

5. 6.

Korendijk Middelburg Middelharnis Moerdijk Noord-Beveland Oostflakkee Oud-Beijerland Papendrecht Reimerswaal Sliedrecht Spijkenisse Steenbergen Strijen Terneuzen Tholen Werkendam Woudrichem Zwijndrecht Meren in Groningen, Friesland en NoordwestOverijssel Boarnsterhim Gaasterlân-Sleat Haren Hoogezand-Sappemeer Leek Lemsterland Skarsterlân Slochteren Smallingerland Sneek Steenwijkerland Tytsjerksteradiel Wymbritseradiel Hollands-Utrechtse meren Aalsmeer


7. 8.

Abcoude Alkemade Breukelen De Ronde Venen Jacobswoude Landsmeer Loenen Maarssen Nieuwkoop Oostzaan Reeuwijk Uitgeest Wijdemeren Wormerland Utrechtse Heuvelrug en ‘t Gooi Amersfoort Baarn Blaricum Bussum De Bilt Hilversum Laren Leusden Naarden Renswoude Rhenen Soest Utrechtse Heuvelrug Veenendaal Woudenberg Zeist Veluwe en Veluwerand Apeldoorn Arnhem Barneveld Brummen Ede Epe


Ermelo Hattem Heerde Nijkerk Nunspeet Oldebroek Putten Renkum Rheden Rozendaal Scherpenzeel Voorst Wageningen 9. Gelders rivierengebied Beuningen Buren Culemborg Druten Geldermalsen Lingewaal Lingewaard Maasdriel Neder-Betuwe Neerijnen Overbetuwe Tiel West Maas en Waal Wijchen Zaltbommel 10. Achterhoek Aalten Berkelland Bronckhorst Doesburg Doetinchem Duiven Lochem Montferland Oost Gelre

Oude IJsselstreek Rijnwaarden Westervoort Winterswijk Zevenaar Zutphen 11. Twente, Salland en Vechtstreek Almelo Borne Dalfsen Deventer Dinkelland Enschede Haaksbergen Hardenberg Hellendoorn Hengelo Hof van Twente Losser Oldenzaal Olst-Wijhe Ommen Raalte Rijssen-Holten Staphorst Tubbergen Twenterand Wierden Zwolle 12. Groningse, Friese en Drentse zandgronden Aa en Hunze Assen Bellingwedde Borger-Odoorn Coevorden De Wolden Emmen

Heerenveen Hoogeveen Meppel Midden-Drenthe Noordenveld Ooststellingwerf Opsterland Tynaarlo Vlagtwedde Westerveld Weststellingwerf 13. West- en Midden-Brabant Aalburg Alphen-Chaam Baarle-Nassau Bergeijk Bergen op Zoom Bernheze Best Bladel Boxtel Breda Dongen Eersel Eindhoven Etten-Leur Geertruidenberg Geldrop-Mierlo Gilze en Rijen Goirle Haaren Halderberge Heeze-Leende Heusden Hilvarenbeek Lith Loon op Zand Maasdonk Nuenen, Gerwen en

Nederwetten Oirschot Oisterwijk Oosterhout Reusel-De Mierden Roosendaal Rucphen Schijndel ‘s-Hertogenbosch Sint-Michielsgestel Sint-Oedenrode Son en Breugel Tilburg Valkenswaard Veghel Veldhoven Vught Waalre Waalwijk Woensdrecht Zundert 14. Oost-Brabant, Noord en Midden-Limburg en Rijk van Nijmegen Asten Beesel Bergen (L.) Boekel Boxmeer Cranendonk Cuijk Deurne Echt-Susteren Gemert-Bakel Gennep Grave Groesbeek Horst aan de Maas Helmond Heumen

Laarbeek Landerd Leudal Maasgouw Mill en Sint-Hubert Millingen aan de Rijn Mook en Middelaar Nederweert Nijmegen Oss Peel en Maas Roerdalen Roermond Sint Anthonis Someren Ubbergen Uden Venlo Venray Weert 15. Zuid-Limburg Beek Brunssum Eijsden Gulpen-Wittem Heerlen Kerkrade Landgraaf Maastricht Margraten Meerssen Nuth Onderbanken Schinnen Simpelveld Sittard-Geleen Stein Vaals Valkenburg aan de Geul Voerendaal


16. Amsterdam Rotterdam (excl. Hoek van Holland)

’s-Gravenhage (excl. Scheveningen en Kijkduin)

Utrecht


17. Overig Nederland (rest Nederlandse gemeenten)

4.3 Handleiding voor gebruikers van StatLine StatLine is de elektronische databank van het CBS, die u gratis via internet kunt raad plegen. Deze databank bevat statistische informatie over vele maatschappelijke en economische onderwerpen in de vorm van tabellen en grafieken. Achter in deze publicatie zijn de titels vermeld van de publicaties die over het CVO in StatLine zijn opgenomen. De meest efficiënte manier om cijfers over vakanties van Nederlanders in StatLine te vinden, is als volgt. Ga naar de internetsite http://statline.cbs.nl. Door ‘Thema’ te selec teren en vervolgens de mappen ‘vrije tijd en cultuur’, ‘toerisme’ en ‘vakanties’, komt u bij de publicaties met gegevens uit het CVO terecht. Als u de gewenste publicatie aanklikt, verschijnen enkele tabbladen met onderwerpen, jaartallen en andere selectiemogelijk heden waaruit u telkens één of meer keuzes kunt maken om uw eigen tabel samen te stellen. Vervolgens drukt u op de knop met een pijl ‘Toon gegevens’. U krijgt dan de ge kozen tabel op het scherm te zien. Een andere mogelijkheid om gegevens over vakanties van Nederlanders in StatLine te vinden, is het zoeken op trefwoorden. Een groot aantal trefwoorden verwijst naar één of meer publicaties met gegevens uit het CVO. Nadat u een trefwoord heeft ingevuld, drukt u op de knop ‘Zoek’. Bij de gevonden publicatie(s) kunt u vervolgens op de hierboven beschreven wijze zelf tabellen samenstellen. Voor een standaardtabel met enkele kern cijfers is het voldoende om de titel van desbetreffende publicatie aan te klikken. De Stat line-database wordt up-to-date gehouden. Voor nadere informatie en vragen over het gebruik van StatLine kunt u telefonisch contact opnemen met de Infoservice van het CBS via het nummer 0900–0227 (0,50 euro per minuut). Ook is het mogelijk om informatie op te vragen via e-mail: [email protected].


Lijst van begrippen en afkortingen Participatie Hiermee wordt uitgedrukt het deel van de bevolking (of een categorie daaruit) dat in de periode waarop de analyse betrekking heeft ten minste eenmaal een vakantie heeft doorgebracht.

Lange vakantie Een verblijf buiten de eigen woning voor ontspanning of plezier met ten minste vier opeenvolgende overnachtingen. Het gaat daarbij zowel om binnen- als buitenlandse vakanties. Ook het logeren bij familie, vrienden of kennissen in het buitenland valt onder het begrip vakantie. Een verblijf bij familie, vrienden of kennissen in Nederland telt echter niet mee, tenzij de bewoners de hele tijd of de meeste dagen afwezig waren.

Korte vakantie Verblijf buiten de eigen woning voor ontspanning of plezier met minstens één en ten hoogste drie opeenvolgende overnachtingen. Het gaat daarbij zowel om binnen- als buitenlandse vakanties. Ook het logeren bij familie, vrienden of kennissen in het buitenland valt onder het begrip vakantie. Een verblijf bij familie, vrienden of kennissen in Nederland telt echter niet mee, tenzij de bewoners de hele tijd of de meeste dagen af wezig waren.

Vakantieduur Deze omvat de totale duur in dagen van een vakantie, inclusief de dag van vertrek en terugkeer.

Seizoen De indeling in seizoenen is als volgt:


Winterperiode: herfstperiode: 1 oktober 2009 – 4 december 2009 kerstperiode: 5 december 2009 – 22 januari 2010 krokusperiode: 23 januari 2010 – 19 maart 2010 paasperiode: 20 maart 2010 – 30 april 2010 Zomerperiode: voorseizoen: 1 mei 2010 – 2 juli 2010 hoogseizoen: 3 juli 2010 – 27 augustus 2010 naseizoen: 28 augustus 2010 – 24 september 2010 De dag waarop een vakantie begint is bepalend voor de toedeling aan een bepaald seizoen.

Vakantieganger Een persoon die een lange of korte vakantie doorbrengt. Elke vakantie betekent één vakantieganger.

Bestemming Het land waar men het grootste aantal overnachtingen heeft doorgebracht, wordt aan gemerkt als het vakantieland. Bij de binnenlandse vakanties is de bestemming met behulp van gemeentecodes vast gelegd. Bij de buitenlandse vakanties zijn alle landen op de wereld afzonderlijk gecodeerd en is binnen een aantal landen onderscheid gemaakt naar toeristengebied. Bij een gelijk aantal overnachtingen op meerdere plaatsen is die locatie genoteerd, die het verst van de woonplaats van de respondent ligt.

Vakantie- en doorgangslanden Bij buitenlandse bestemmingen is voor vakanties bepaald hoeveel overnachtingen er in ieder land zijn doorgebracht tijdens de heen- en terugreis en gedurende het verblijf in het vakantieland zelf. Overnachtingen tijdens het reizen (bijvoorbeeld op de boot of in de trein) zijn toegerekend aan het land met de eerstvolgende verblijfplaats.

Logiesvorm Als er van meerdere logiesvormen gebruik is gemaakt, wordt die vorm genoteerd waarin de meeste nachten zijn doorgebracht. Tot de seizoenrecreatieve logiesvormen worden gerekend: zomerhuisje, vakantiebungalow, tweede woning, stacaravan, boot, kajuitboot of volkstuinhuisje in het bezit van het


huishouden en een eigen tent, bungalowtent, tourcaravan, vouwcaravan of vouwwagen op een vaste seizoen- of jaarplaats. Onder toeristische logiesvormen (niet in bezit van het huishouden) worden verstaan: – Woning van familie, vrienden of kennissen, – Woning van een andere particulier, – Hotel, – Pension, bed & breakfast, – Appartement, – Zomerhuisje, vakantiebungalow (gehuurd), – Tent, bungalowtent, – Caravan, vouwwagen, camper, – Boot (cruiseschip en gehuurde zeilboot of motorjacht), – Jeugdherberg of andere groepsaccommodatie, – Overige logiesvormen.

Vervoermiddel Er is uitsluitend gevraagd naar het vervoermiddel waarmee op de heenreis de langste afstand werd afgelegd. Bij de indeling naar vervoermiddelen zijn in de categorie ‘boot’ ondergebracht: zeilboten, motorjachten en schepen voor zee- of riviercruises. Veerboten en ferry’s zijn als een af zonderlijke categorie vermeld of bij ‘overige vervoermiddelen’ ondergebracht.

Organisatievorm Bij vakanties is sprake van een georganiseerde reis als logies en/of vervoer geboekt zijn bij een reisbureau, ANWB-kantoor, bank, warenhuis, postkantoor, VVV-kantoor, vakantieboekingscentrale van de VVV of een boekingscentrale van een hotelof bungalowketen dan wel rechtstreeks bij een reisorganisatie (vervoersmaatschappij, accommodatieverschaffer of andere bemiddelende instantie). Tot de niet-georganiseerde reizen behoren de vakanties waarbij het logies rechtstreeks bij de eigenaar of beheerder werd geboekt, men zonder iets te reserveren op pad ging dan wel op een vaste seizoen- of jaarplaats of in een eigen recreatief onderkomen verbleef.

Vakantie-uitgaven Dit zijn de specifieke kosten die gemaakt zijn voor de vakantie zelf, dat wil zeggen reis kosten, verblijfkosten, uitgaven aan voeding en overige kosten die rechtstreeks verband


houden met de vakantie, zoals verzekeringen, entrees, souvenirs, foto- en filmmateriaal. De uitgaven aan duurzame recreatiegoederen, zoals caravan, tent, boot, kampeeruitrusting en dergelijke zijn buiten beschouwing gelaten, omdat ze niet aan één vakantie kunnen worden toegerekend. Dit geldt ook voor de huur van een vaste standof ligplaats, die eveneens voor een onbekend aantal vakanties wordt benut. Als een respondent de vakantie-uitgaven niet meer wist, is gevraagd om dit aan de hand van een gedetailleerde klassenindeling zo goed mogelijk te schatten. Achteraf is bij deze vakanties voor de berekening van de gemiddelde uitgaven uitgegaan van het klassenmidden van de aangegeven categorie.

Regionale indeling vakantiespreiding Om een evenwichtige verdeling van de vakanties in de tijd te bewerkstelligen is een regeling voor de spreiding van de schoolvakanties vastgesteld. Vanaf het schooljaar 1999– 2000 is daarbij uitgegaan van de volgende regionale indeling: Regio Noord: de provincies Groningen, Friesland, Drenthe, Overijssel, Flevoland en Noord-Holland; Regio Midden: de provincie Gelderland met uitzondering van een deel van het Gelderse rivierengebied en de regio Arnhem – Nijmegen, en de provincies Utrecht en Zuid-Holland; Regio Zuid: een deel van het Gelders rivierengebied en de regio Arnhem – Nijmegen en de provincies Zeeland, Noord-Brabant en Limburg. Afwijkend van dit schema zijn de gemeenten Hattem en Eemnes bij regio Noord en Zeewolde, Werkendam en Woudrichem bij regio Midden ingedeeld.


Trefwoordenregister Trefwoorden

Figuren en tabellen

Bestemming Nederland – buitenland provincie toeristengebied land van bestemming

2.2.1-2.2.3, 2.3.5, 2.4.1, 2.4.2, 2.5.1, 2.5.2, 3.1.1, 3.1.2 2.2.7, 2.2.8, 3.2.5, 3.2.6, 3.3.2, 3.3.4, 3.5.2, 3.5.5 2.2.5, 2.2.6, 3.2.1-3.2.4, 3.3.2, 3.3.4, 3.5.2, 3.5.5 2.2.4, 2.2.9, 2.2.10, 2.2.11, 3.2.7-3.2.9, 3.3.6, 3.3.8, 3.5.3, 3.5.6

Doorgangsland

2.2.4

Korte vakantie in Nederland in het buitenland

2.2.1, 2.2.2, 2.2.6, 2.2.8, 2.3.2, 2.3.5, 2.3.7, 2.3.11, 3.1.2, 3.2.3, 3.2.4, 3.2.6, 3.3.3, 3.3.4, 3.3.11 2.2.1, 2.2.2, 2.2.11, 2.3.4, 2.3.5, 2.3.9, 2.3.13, 3.1.2, 3.2.9

Lange vakantie in Nederland in het buitenland

2.2.1, 2.2.2, 2.2.5, 2.2.7, 2.3.1, 2.3.5, 2.3.6, 2.3.10, 2.5.2, 3.1.1, 3.2.1, 3.2.2, 3.2.5, 3.3.1, 3.3.2, 3.3.7, 3.3.9, 3.3.10 2.2.1, 2.2.2, 2.2.9, 2.2.10, 2.3.3, 2.3.5, 2.3.8, 2.3.12, 2.5.2, 3.1.1, 3.2.7, 3.2.8, 3.3.5-3.3.8, 3.3.12, 3.3.13

Logiesvorm

2.3.1-2.3.5, 3.2.2, 3.2.4-3.2.6, 3.2.8-3.3.6, 3.3.8, 3.3.10, 3.3.11, 3.3.13, 3.5.2, 3.5.3, 3.5.5, 3.5.6

Organisatievorm Overnachtingen

2.3.10-2.3.13, 3.2.2, 3.2.4-3.2.6, 3.2.8, 3.2.9, 3.3.9-3.3.13, 3.5.2, 3.5.3, 3.5.5, 3.5.6 2.2.3, 2.2.4

Participatie aan korte vakanties lange vakantie

2.1.1, 3.1.2 2.1.1, 3.1.1

Reisgezelschap

3.3.2, 3.3.4, 3.3.6


Seizoen

2.2.1-2.2.32.2.10, 2.5.1, 3.2.2, 3.2.4-3.2.6, 3.2.8, 3.2.9, 3.3.2, 3.3.4, 3.3.6, 3.3.8, 3.3.10, 3.3.11, 3.3.13, 3.5.2, 3.5.3, 3.5.5

Sociaaleconomische kenmerken

3.1.1-3.2.1, 3.2.3, 3.2.7, 3.3.1, 3.3.3, 3.3.5, 3.3.7, 3.3.9, 3.3.12, 3.4.1, 3.5.4

Uitgaven

2.5.1-2.5.4, 3.5.1-3.5.6

Vakantieduur

2.2.2, 3.2.2, 3.2.5, 3.2.8, 3.5.1-3.5.6

Vakantiespreiding

2.4.1, 2.4.2, 3.4.1

Vervoermiddel

2.3.6-2.3.9, 3.2.2, 3.2.4-3.2.6, 3.2.8, 3.2.9, 3.3.2, 3.3.4, 3.3.6-3.3.8, 3.3.10, 3.3.11, 3.3.13, 3.5.2, 3.5.3, 3.5.5, 3.5.6

Wintersport

2.2.1


Enkele aanverwante publicaties ContinuVakantieOnderzoek Publicaties op StatLine Tijdreeks vanaf 1969: Historie lange vakanties Tijdreeksen vanaf 1990: Vakanties; kerncijfers Deelname aan vakanties Aantal vakanties naar vakantiekenmerken Wintersportvakanties naar achtergrond- en vakantiekenmerken Tijdreeksen vanaf 2000: Deelname vakanties; achtergrondkenmerken Nederland kort; achtergrondkenmerken Nederland lang; achtergrondkenmerken Buitenland kort; achtergrondkenmerken Buitenland lang; achtergrondkenmerken Vakantiespreiding; achtergrondkenmerken Spreiding vakantiedagen naar bestemming Tijdreeksen vanaf 2002 Nederland kort; duur en uitgaven naar vakantiekenmerken Nederland kort; bestemmingen naar vakantiekenmerken Nederland kort; logiesvormen naar vakantiekenmerken Nederland kort; vervoermiddel naar vakantiekenmerken Nederland lang; duur en uitgaven naar vakantiekenmerken Nederland lang; bestemmingen naar vakantiekenmerken Nederland lang; logiesvormen naar vakantiekenmerken Nederland lang; vervoermiddel naar vakantiekenmerken Buitenland kort; duur en uitgaven naar vakantiekenmerken Buitenland kort; bestemmingen naar vakantiekenmerken Buitenland kort; organisatie en vervoer naar vakantiekenmerken Buitenland lang; duur en uitgaven naar vakantiekenmerken


Buitenland lang; bestemmingen naar vakantiekenmerken Buitenland lang; logiesvormen naar vakantiekenmerken Buitenland lang; organisatie en vervoer naar vakantiekenmerken

Toerisme en recreatie algemeen Toerisme en recreatie in cijfers 2010

Logiesaccommodaties Toerisme in Nederland. Het gebruik van logiesaccommodaties 2009

Dagrecreatie Dagrecreatie in Nederland 2006/2007 (Deze publicatie is te bestellen bij het NRIT in Breda) De publicaties kunnen besteld worden bij de bestelservice van het CBS te Heerlen, Postbus 4481, 6401 CZ Heerlen, tel. (088) 570 70 70, fax (045) 570 62 68 of e-mail [email protected]. Alle publicaties zijn ter inzage of kunnen in bruikleen worden verkregen bij de bibliotheek van ons Bureau in beide vestigingen. Tevens kunnen daar publicaties tegen contante betaling worden gekocht.


Vakanties van Nederlanders 2010

Recommend Documents