Interview ion met fash uk no icoon Ay Tan
Goed Goed nieuws Column van Lisette Kreischer (Veggie in Pumps)
Het grote geef issue GR ATI S!
het blad van de Schone Kleren Campagne gaat voor goed goed / nummer 14, winter 2010
Ge schone ef kler deze f eestda en ge (en ma ak kan n s op mo oie prijzen )
s: Voor nik n kerst- e es, aartj schoenk deauca poster, labels!
Inhoud
4 Geef schone kleren deze feestdagen (en WIN!)
16 “Het gaat niet alleen over dat leuke jurkje in het rek, het gaat over mensenlevens.”
6 Clean & Unique: eerlijke merken samen sterker
20 Grote kledingmerken erkennen belang leefbaar loon
04 06 08 10 11
11 “Hoe kunnen we het nuttige met het aangename verenigen om bij te dragen aan een betere wereld?”
12 13 16 19 20 22
Geef schone kleren deze feestdagen (en WIN!) Clean & Unique: eerlijke merken samen sterker Kort: onderzoek naar banken en een nieuwe alliantie Doneer jezelf Column uit het netwerk: Lisette Kreischer van Veggie in Pumps Urgent Appeals GRATIS: kerstkaart, schoenkaartje en donateursbon Interview fashion icoon Aynouk Tan Kort: SKC het land in en Marieke in de Viva400 Afsluiting Kleren Schoon? Leefbaar Loon!-campagne Gevangen tussen fabriek en bruidsschat
Foto voorpagina en rechts: Joline Gelok en Robin van den Akker tijdens de opnames van het filmpje ‘Geef schone kleren deze feestdagen’. Foto’s: Ton de Heij.
Redactioneel
Geven rijmt op leven Weet je het al? Wat je nu weer moet bedenken om met Sint te schenken? Misschien wel een paar sokken, handschoenen of een sjaal? Weet je al welke kleren je aan gaat trekken om te schitteren bij het kerstdiner? Wellicht heb je een mooi lingeriesetje in gedachten om aan de kerstman te vragen, of zelf cadeau te doen? Het is weer tijd om te geven – uit te geven en weg te geven. We sjezen massaal naar de winkel om feestkleding en presentjes te kopen… En op zich is dat helemaal niet zo erg: als wij niet zouden (uit)geven, hadden de mensen die onze glitter-outfits maken nog minder om van te leven.
Toch vind ik het vaak lastig als ik me bedenk dat deze luxe voor hen meestal allemaal niet is weggelegd. Terwijl ze zo ontzettend veel geven. Twaalf, veertien uur op een dag werken, en niet een beetje achter een beeldscherm zitten terwijl je soms je mail kan checken, met je vriend kan bellen en naar het toilet kan gaan. Nee, echt monotoon bikkelen. En als je dan eindelijk klaar bent moet je nog van alles. Van bijna niks
eten maken, voor je kinderen zorgen, wassen.. Een eigen leven heb je niet. En dat allemaal voor ons. En als ze er dan enorm veel voor terug kregen… Maar ik hoef jullie niet te vertellen dat ze over het algemeen veel te weinig verdienen, en geen vakantiegeld, opleiding, eindejaarsbonus krijgen. Laat staan een beetje waardering. Een scheldkanonnade misschien, en een gebutste banaan in de pauze als ze mazzel hebben. De prijs van onze kleding is de afgelopen jaren gestaag gedaald, dus wij geven er ook al steeds minder voor. Toch ben ik optimistisch. Ik snap het als dat je wellicht verbaast, want dit leek even een negatief stukje te worden. Maar nee. Het mooie is namelijk, dat steeds meer mensen iets willen geven om dit onrecht te stoppen. Er zijn er die bijdragen omdat ze bij de Schone Kleren Campagne werken (ik zet ze graag even in het zonnetje). Maar er zijn ook mensen die op een andere manier iets aan ons schenken - hun kennis, hun tijd, hun netwerk. Dat nemen wij maar al te graag (zie ook pagina 10). En er zijn mensen die graag geld of schone kleren zouden willen geven. Ben jij daar één van? Geweldig! Want wij geven je deze feestdagen de mogelijkheid om schone kleren cadeau te doen. Door een waardebon te schenken die de ontvanger donateur maakt van de Schone Kleren Campagne, breng je een eerlijke kledingindustrie dichterbij. Wat is er nu mooier in deze donkere dagen? Wij kunnen op onze beurt iedereen die ons zoveel geeft hartelijk bedanken, want als je een bon bestelt maak je kans op mooie prijzen. Je leest er alles over als je deze pagina omslaat. Was dus jouw antwoord op de beginvraag of je al weet wat je gaat schenken ‘nee’? Nu niet meer. Marieke Eyskoot Coördinator Campagnes en Communicatie
Pagina 3
Geef schone kleren deze feestdagen Concept, script en regie: Marieke Eyskoot Camera, montage en geluid: Kim Schonewille Acteurs: Robin van den Akker, Joline Gelok Styling: Marieke Eyskoot Licht en hand- en spandiensten: Ton de Heij Met veel dank aan: Rachel Brouwer, Daphne Bruno, Edmé Koorstra
In your face.
Van boven ziet het er nog beter uit.
Laat de Sint het maar niet horen.
Licht... actie!
Joline is er klaar voor, Robin vraagt het zich af en Marieke legt het nog één keer uit.
De geweldige crew.
Pagina 4
Geef schone kleren deze feestdagen (en WIN!) Zoek niet verder, want wij hebben hèt cadeau voor deze feestdagen voor je: schone kleren! Wie wil dat nou niet: jurkjes, jasjes en vlinderstrikjes die onder goede arbeidsomstandigheden zijn gemaakt? Deze Sint of Kerst kun jij dat mogelijk maken. In plaats van sokken in de surprise of lingerie onder de kerstboom kun je óns cadeau doen. Door donateurschap van de Schone Kleren Campagne weg te geven (vanaf 15 euro), breng je een wereld vol eerlijke kleding dichterbij. En maak je ons heel blij (zomaar een gedichtje erbij!). Door Marieke Eyskoot En niet alleen ons: als je een cadeaubon bestelt maak je zelf kans op een aantal prachtige prijzen. Want we danken je heel graag voor je steun. Zonder jou zouden de mensen die onze kleren maken het nog zwaarder hebben in deze donkere dagen. Je kunt kiezen uit deze prijzen: twee kaartjes voor de musical La Cage aux Folles in de kerstperiode plús een meet & greet met musicalster en SKC-ambassadeur Robin van den Akker, een heerlijk verwenpakket vol kerstproducten van Lush of een bon ter waarde van 60 euro om te gaan shoppen in fair fashion concept store Charlie+Mary (zie ook pagina 6 over Clean & Unique). Bestel je bon(nen) gauw: hoe meer je er bestelt, hoe meer kans je maakt op een cadeau! In het midden van deze Goed Goed nieuws vind je een bon die je naar ons kunt sturen.
Om te laten zien hoe gelukkig je iemand kunt maken met dit geschenk, hebben we een filmpje voor je gemaakt. De draaidag was geweldig en we laten je hierbij wat beelden achter de schermen zien. Het filmpje is erg leuk geworden, al zeggen we het zelf. Ga hem dus gauw bekijken op www.schonekleren.nl en stuur hem door naar iedereen die nog een goed cadeau-idee kan gebruiken. Dat hoeft natuurlijk niet alleen voor de feestdagen te zijn: je kan ons bij elke gelegenheid weggeven. Alvast veel dank! Donateurs zijn voor ons erg belangrijk. We kunnen het geld goed gebruiken om op te komen voor de mensen die onze kleren maken, en daarnaast is een groot aantal donateurs een sterke aanwijzing dat een organisatie gesteund wordt door de samenleving; dit is belangrijk voor geldschieters. Je helpt ons dus dubbel als je donateur wordt!
In deze Lush-box vind je alle verzorgings- en cosmeticaproducten die je je maar kunt wensen, en het is allemaal vers, niet op dieren getest, zoveel mogelijk biologisch en in zo weinig mogelijk verpakking.
Pagina 5
Clean & Unique: eerlijke merken samen sterker Voor kleine merken die schone kleren willen maken, maar nog niet goed weten hoe, kan het Clean & Uniquenetwerk een uitkomst zijn. Als lid kun je gebruikmaken van de expertise van andere leden, samen leren hoe je arbeidsomstandigheden kunt verbeteren en delen in de kosten die daar bij komen kijken. De eerste successen zijn al geboekt.
Maar lid zijn van Clean & Unique betekent meer dan alleen lidmaatschapsgeld betalen, benadrukt Van Waes: “De belangrijkste voorwaarde is dat je actief deelneemt aan het proces van het verbeteren van de arbeidsomstandigheden. Dat vraagt om een actieve houding. Je kunt gebruikmaken van de kennis en ervaring van andere leden, maar we reiken geen kant-en-klare oplossingen aan.”
Door Edmé Koorstra
Er is bij Clean & Unique ruimte voor nieuwe labels die zich aan willen sluiten. Van Waes: “Het is moeilijk om als klein ethisch label te beginnen. Maar via Clean & Unique kunnen we van dezelfde faciliteiten gebruik maken als de grote bedrijven. Je kunt samen makkelijker stoffen inkopen of toegang krijgen tot een fabriek die je wilt delen. Het maakt niet uit wat of waar je produceert, de obstakels zijn voor iedere startende onderneming hetzelfde. Dus waarom zou je het wiel opnieuw uitvinden als je ook kunt profiteren van de kennis van anderen?”
Clean & Unique is het platform voor kleine modelabels die schoon en duurzaam willen produceren. De leden zijn gezamenlijk aange-sloten bij de Fair Wear Foundation, de stichting die kledingbedrijven helpt bij het verbeteren van arbeidsomstandigheden in de fabrieken. “We willen graag het beste voor de fabrieksarbeiders die onze kleding maken,” zegt Charlotte van Waes, medeeigenaar van kledingmerk Charlie+Mary. Sinds 2009 runt ze samen met vriendin Marieke Vinck een kledingwinkel in de Amsterdamse Gerard Doustraat. “Daarom wilden we lid worden van de Fair Wear Foundation. Maar dat is duur voor een klein label. Door Clean & Unique zijn we nu collectief lid en betalen we maar 500 euro per jaar.”
Meer informatie of aanmelden? Ga naar www.cleanunique.org.
Studio Jux Studio Jux is zo’n label dat met de hulp van het platform is uitgegroeid tot een modesucces. Jux staat nu aan de vooravond van een stormachtig internationaal avontuur. Het Amsterdamse tweemansbedrijf was betrokken bij de oprichting van Clean & Unique in 2008, en is in korte tijd gegroeid tot een internationale onderneming met een eigen fabriek in Nepal. Eind september sleepte het een contract met de grootste Franse post-ordercatalogus, La Redoute, in de wacht. Door die deal is Studio Jux’ kleding vanaf volgend jaar winter te koop in 21 landen. Uit de collectie van Studio Jux.
Charlie+Mary: Amsterdamse fair fashion kledingwinkel.
De kleding van Studio Jux wordt in Nepal gemaakt.
“In 2009 is Studio Jux begonnen met een vrouwencollectie,” zegt manager en mede-oprichter Carlien Helmink. “Zo duurzaam mogelijk en onder goede omstandigheden gemaakt in Nepal, een van de armste landen ter wereld. Er werken nu vijftien mensen voor ons. Inmiddels hebben we uitgebreid met een mannenlijn en accessoires. Die komen van een women empowerment-project, waar we vrouwen zonder opleiding helpen aan training en werk.’’ Haar partner, ontwerpster Jitske Lundgren, woont in de hoofdstad Kathmandu, dicht bij waar de kleding wordt gemaakt. “Daardoor weten we zeker dat de arbeidsomstandigheden in orde zijn.”
van duurzame materialen en een mooie afwerking, vergelijkbaar met bijvoorbeeld Filippa K. En Jux is niet gecreëerd: we besteden geen duizenden euro’s aan campagnes of billboards. Onze klanten waarderen dat enorm.”
Ethical Fashion Award
Er zit ook een keerzijde aan dat succes: als je bedrijfsomzet een bepaalde hoogte overstijgt, kun je niet meer bij Clean & Unique blijven. “Tegen die tijd moet je in staat zijn om zelfstandig lid te worden van de Fair Wear Foundation,” zegt Helmink. Ze houdt er dan ook rekening mee dat Studio Jux Clean & Unique gaat verlaten. “Dit kan wel eens het moment zijn dat we helemaal zelfstandig moeten worden. Maar mocht dat gebeuren, dan blijven we als oud-Clean & Unique-lid als adviseur bij het platform betrokken.”
Tijdens de laatste Ethical Fashion Show in Parijs prees de jury Studio Jux om de combinatie van design en duurzaamheid, en gunde het merk de hoofdprijs: de Ethical Fashion Award 2010. Het geheim zit hem, volgens Helmink, in de ‘echtheid’ van Jux. “Wij zijn tamelijk uniek, in het feit dat we echte mode maken en echt duurzaam zijn. Die combinatie zie je weinig. Onze focus ligt op designkleding
Behalve in Nederland verkoopt Studio Jux in landen als Denemarken, Duitsland, Oostenrijk en België. Nu is de oplage nog een paar duizend stuks, maar met de opdracht voor La Redoute op zak worden dat er “tienduizenden”. Met de hulp van het Clean & Unique-netwerk komt het uiteindelijke doel van Studio Jux in zicht: een volwaardig alternatief bieden voor het bestaande nietduurzame aanbod, en uitgroeien tot een lifestylemerk.
“Mijn advies aan startende labels? Bedenk eerst goed wat je wilt, stel een doel en laat je niet afleiden. Er zijn te veel mensen die iets van je willen. Wij hadden bijvoorbeeld contact met een bepaalde agent, het leek een fantástische kans om voet aan de grond te krijgen in Japan, maar die agent bleek later ook bontmerken te verkopen! Dat willen we dus niet. Clean & Unique helpt je je eigen koers te blijven varen, en dat op een schone, eerlijke manier.”
Pagina 7
Luxemerken: niet alles goud wat er blinkt
Acht van de elf grootste Nederlandse banken scoren matig tot slecht als het gaat om de controle op de naleving van arbeidsnormen in de kledingsector. Dit blijkt uit onderzoek van de Eerlijke Bankwijzer, dat het beleid en de uitvoering ervan door banken op het gebied van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen vergelijkt. De ASN Bank en Triodos Bank scoorden goed en de ING Bank een voldoende.
Goudzoekers is een TV-programma van de VPRO waarbij drie journalisten in verschillende sectoren in de wereldwijde economie meelopen, om er zo achter te komen wie de winnaars en verliezers achter grote trends en hypes zijn. In de aflevering 'Echt of nep' van 29 september onderzochten de goudzoekers hoe de tassen van luxemerken als Prada worden gemaakt. Is de kwaliteit van deze producten echt zo veel beter? En onder welke omstandigheden worden de tassen gemaakt? Hierbij werd ook aandacht besteed aan een conflict in de Turkse DESA-fabriek, een van de fabrieken waar Prada haar lederwaren laat maken. In deze fabriek worden de arbeiders die lid zijn van een vakbond door het management geïntimideerd en zijn er een aantal van hen onterecht ontslagen. Voor meer informatie over deze zaak en het terugkijken van de aflevering kun je kijken op www.schonekleren.nl/activiteiten/andere-acties
Kort
Banken: doe meer voor schone kleren
Om te onderzoeken hoe banken hun verantwoordelijkheid nemen op het gebied van arbeidsrechten is er gekeken naar de manier waarop zij investeren in de kledingindustrie. De Eerlijke Bankwijzer vindt dat banken harde afspraken moeten maken met de kledingbedrijven waarin zij investeren, over de naleving van arbeidsnormen in de productieketen. Vervolgens moeten banken deze afspraken goed controleren, om zo te voorkomen dat ze ongewenste praktijken financieren. FNV-voorzitter Agnes Jongerius: “Of een werknemer nu in China, India of Laos spijkerbroeken maakt, iedereen heeft recht op fatsoenlijk werk tegen fatsoenlijke voorwaarden. Banken zouden echt beter hun best moeten doen om misstanden in de kledingsector te helpen oplossen en tegen te gaan. Echt goede controle op arbeidsomstandigheden en sociale kwaliteit in de bedrijven waar ze geld in stoppen is er nog onvoldoende bij.”
De Eerlijke Bankwijzer is een initiatief van een aantal leden van het platform van de Schone Kleren Campagne: Oxfam Novib, Amnesty International, Milieudefensie en vakbond FNV. Daarnaast werkt ook de Dierenbescherming mee. Het onderzoek is uitgevoerd door onderzoeksbureau Profundo, in samenwerking met de Schone Kleren Campagne. Kijk voor de resultaten van dit onderzoek op www.eer lijkebankwijzer.nl – op deze site kun je ook zien hoe jouw bank scoort op het gebied van transparantie, mensenrechten en duurzaamheid.
Fair, Green & Global Alliantie van start De Fair, Green & Global Alliantie – bestaande uit de organisaties Both ENDS, Milieudefensie, Niza, SOMO, TNI en Schone Kleren Campagne/Clean Clothes Campaign – gaat van start. Het programma wordt mogelijk gemaakt door financiering van het ministerie van Buitenlandse Zaken in het kader van het MFSIIstelsel. Dit nieuwe samenwerkingsverband versterkt de zelfredzaamheid van mensen in ontwikkelingslanden door in te zetten op de kracht van lokale maatschappelijke organisaties, die werken op het gebied van duurzaamheid en mensenrechten. Omdat de positie van de allerarmsten op aarde vaak verslechtert door investeringen van bedrijven en oneerlijk handelsbeleid van Westerse landen, richt de alliantie zich hier ook op. Een hervorming van het huidige economische systeem naar een systeem dat oog heeft voor mens en natuur is noodzakelijk. De Fair, Green & Global Alliantie zet zich de komende jaren in voor deze ommezwaai. Helaas moeten we dat doen met minder geld dan we hadden aangevraagd: donateurs zijn daarom hard nodig. Op pagina 4 is meer te lezen over onze donateurswerfactie. Bij voorbaat dank!
Pagina 8
De Schone Kleren Campagne vraagt voor elke editie van Goed Goed nieuws kunstenaars, fotografen of vormgevers om beelden te maken bij ons werk. Deze keer: Roel Dalhuisen.
Doneer jezelf Geld is altijd goed, maar er zijn ook andere manieren om aan ons te geven. Door je tijd en kennis te doneren bijvoorbeeld. De virtuele Schone Kleren Campagne, onze online aanwezigheid, is heel belangrijk, en dus zijn we met een project bezig om ‘m te verbeteren. Een van de onderdelen is de mogelijkheid om jezelf aan ons te schenken, nou ja – dat wat je kan dan. Door Marieke Eyskoot Augustus vorig jaar heeft onze website een ingrijpende verandering ondergaan. De nieuwe huisstijl zorgde voor een andere look; daarnaast werd de website anders ingedeeld en kwamen er functies bij. Zo kregen we een winkel, informatie over de kledingindustrie en een speciaal media-deel. Sommige aanpassingen werkten direct goed, andere minder. Wie op ons (nieuwe) blog heeft gekeken zal merken dat dat nog niet erg loopt. Dat komt doordat we tegelijkertijd met de social media Facebook, Hyves en Twitter begonnen. Veel van wat we dachten op het blog te gaan zetten, kunnen we nu daar kwijt. En met succes: inmiddels hebben we tegen de 2000 vrienden op de sociale netwerken.
Wat bij ons altijd hoog op de agenda staat is het vergroten van de mogelijkheden om mee te doen. Steeds meer mensen willen datgene geven waar ze veel van hebben: kennis en kunde. Graag natuurlijk – voor een goed doel is dat zeer waardevol. Daarom ontwikkelen we nu online een plek waar wij kunnen laten weten waar we behoefte aan hebben, zodat geïnteresseerden zich kunnen aanmelden. Ook kunnen we op deze manier aansluiting vinden bij andere initiatieven in ons werkveld, zoals bijvoorbeeld Nabuur.org en de 1%Club. Dan kan het gaan over expertise op het gebied van vorm-geving, (merk)marketing en online media, maar het kan ook te maken hebben met juridische zaken, lobby of politiek. We hebben al zeer goede ervaringen met experts die hun vaardigheden voor ons inzetten. Zo heeft een groep vormgevers 'een leuke avond over schone kleren’ gemaakt – de inmiddels zeer populaire Grote Klere Quiz staat hier op de foto en pagina 19. Kijk binnenkort op www.schonekleren.nl als je iets te geven hebt. Alvast veel dank!
#durftevragen De Grote Klere Quiz is niet alleen meer op je computer te spelen: je kunt hem nu ook als leuke set kaartjes in mooi doosje bestellen. Van online naar offline succes, zie pagina 19 voor meer.
Foto: Eelke Dekker
Het blog is dus een van de onderdelen die we overwegen te veranderen. Maar na een dik jaar is het sowieso goed om kritisch naar onze hele online aanwezigheid te
kijken. Moeten we geen RSS-feed (ja, en inmiddels hebben we die) en maken we het makkelijk genoeg om mee te doen en te delen? Hoe doen we het op Facebook en Twitter, en kan dat beter? Deze issues, en veel meer, pakken we de komende maanden aan – hopelijk zien jullie de resultaten!
Pagina 10
De Schone Kleren Campagne is er trots op een netwerkorganisatie te zijn. Daarom laat Goed Goed nieuws elke editie een organisatie uit ons platform aan het woord, om meningen en observaties te delen. Deze keer: Lisette Kreischer van ecofabulous lifestyleplatform Veggie in Pumps.
Onlangs nam ik deel aan Salone del Gusto (een internationaal smaak- en eetfestijn) en Terra Madre (de internationale bijeenkomst van Slowfood) in Turijn. Als afgestudeerde aan de Youth Food Academy, de jongerentak van Slowfood, werd ik hiervoor uitgenodigd en hoefde ik alleen de reis zelf te betalen. Mijn slaapplaats, het vervoer ter plekke, lunch, ontbijt, hapjes en alle drankjes die je maar kunt bedenken: alles werd verzorgd. Als een prinses in ekoland heb ik mijn buikje rond gegeten aan allerlei mooie, eerlijke en veganistische producten, geleerd over goed en duurzaam eten en genoten van heerlijk gezelschap. Ik kon niet anders dan met open mond (letterlijk, het zag er erg grappig uit) dankbaar zijn over wat ik in mijn schoot geworpen kreeg, maar ik begon me ook schuldig te voelen over al dat moois. Zijn we nu echt rijk en voldaan aan het bakkeleien over hoe het anders moet, terwijl ons zitvlees en onze lovehandles met de dag in centimeters toenemen; was dat nou echt de bedoeling? ‘Kijk nou toch eens hoe goed we bezig zijn!’ hielden we onszelf voor, terwijl de flessen wijn, inktvissen en varkenspoten ons om de oren vlogen. Ik besloot een dag te spijbelen om tot mezelf te komen. Hoe kunnen we het nuttige met het aangename verenigen om bij te dragen aan een betere wereld? En wat is dat dan, een betere wereld? Wie bepaalt er wat goed is en wat slecht? Als ik stop met het kopen van kleding die onder die slechte omstandigheden gemaakt is, hebben die meiden die de kleding maken misschien geen baan meer; als ik het wel blijf kopen stimuleer ik die markt. Ik stond voor een keuze: ik kon in mijn eigen veilige rijke ei blijven zitten, of bij mezelf beginnen. De oplossing bleek het laatste: innerlijke klimaatverandering! Als iedereen eens bij zichzelf begint, ontstaat er ruimte om te ervaren wat zuiverheid betekent. We zullen ons dan vanzelfsprekend steeds meer gaan bekommeren om wat we eten en
Foto: Toeps
Column uit het netwerk
Caring is Sharing
Lisette Kreischer: “Hoe kunnen we het nuttige met het aangename verenigen om bij te dragen aan een betere wereld?”
wat we dragen; de kwaliteit van leven wordt dan steeds belangrijker. Ik besloot vanaf dat moment voor de volle honderd procent te genieten van wat mij gegeven werd, zodat ik dat eenmaal thuis door kon geven aan anderen. De les die ik geleerd heb is: altijd in verbinding blijven met het kleine en het grote, of het nu gaat om wat je koopt, wat je op je huid draagt of wat je in je mond stopt. Wie zich bewust is van de schoonheid van hetgene dat hij of zij ontvangt, zal betere en bewustere keuzes maken en op die manier positieve invloed hebben op de rest van de wereld. Zo machtig ben je als mens. Immers: je bent een klein onderdeel van het grote geheel en toch heel groot tegelijk! Lisette Kreischer www.veggieinpumps.com Het boek 10WYS - de wijsheidsrevolutie, dat Lisette samen met Geertje Couwenbergh heeft geschreven, is half november uitgekomen.
Pagina 11
Urgent Appeals
De Schone Kleren Campagne ontvangt vanuit de hele wereld verzoeken van arbeiders en hun organisaties voor steun bij misstanden in kledingfabrieken. Wij onderzoeken de klachten, confronteren de betreffende kledingmerken met de schendingen en helpen met constructieve oplossingen. Veel zaken lossen we op achter de schermen, maar als het nodig is maken we een zaak openbaar en vragen we consumenten om de arbeiders te steunen. En dat heeft effect! In deze Goed Goed nieuws aandacht voor onze recente Urgent Appeals.
Indonesië: Overwinning vakbond in Tommy Hilfigerfabriek
In de vorige editie van Goed Goed nieuws berichtten we over onze actie voor het hoofdkantoor van Tommy Hilfiger in Amsterdam. Samen met vakbondsleidster Emelia Yanti protesteerden we tegen de jarenlange vakbondsonderdrukking in de PT Mulia Knitting Factory. De actie was succesvol: op 20 mei sloot de fabriek een overeenkomst met de lokale vakbond waarin deze expliciet wordt erkend. Dit betekent dat alle arbeiders zich mogen aansluiten bij de vakbond en zo gezamenlijk kunnen onderhandelen over hun arbeidsomstandigheden.
De SKC deed een dringende oproep om de onterecht gearresteerde Kalpona Akter en Babul Akhter vrij te laten.
De betreffende vakbond, SBGTS, is in mei 2007 opgericht. Direct na de oprichting werden de arbeiders door hun werkgever voor de keuze gesteld: het lidmaatschap beëindigen of ontslagen worden. Negentien vakbondsleden zijn uiteindelijk ontslagen. Verschillende organisaties, waaronder de Nationale Commissie voor Mensenrechten in Indonesië, hebben de schending van dit internationaal erkende, fundamentele recht veroordeeld. In Nederland, Frankrijk en Indonesië werd ruim twee jaar campagne gevoerd voor de erkenning van de vakbond in de fabriek. De vakbond en Schone Kleren Campagne zijn blij met deze overwinning. “De arbeiders waren monddood. Nu staat er zwart op wit dat de arbeiders zich mogen aansluiten bij de vakbond. We gaan ervan uit dat de arbeidsomstandigheden beter worden nu we hierover met het management kunnen onderhandelen,” zegt Emelia Yanti namens de Indonesische vakbond.
Bangladesh: intimidatie tegen voorvechters arbeidsrechten Kledingarbeiders in Bangladesh gingen de afgelopen maanden massaal de straat op om te protesteren tegen de extreem lage lonen in de industrie. Het huidige minimumloon is 1662 taka (18 euro) per maand. Dit bedrag is sinds 2006 niet meer aangepast, terwijl de prijzen van voedsel en huisvesting de afgelopen jaren verdrievoudigd zijn. Arbeiders kunnen niet leven van deze lonen. Vakbonden en arbeidersorganisaties hebben berekend dat een gezin minstens 10.000 taka (111 euro) nodig heeft om in haar basisbehoeften te voorzien. De Bengaalse regering antwoordde met een golf van intimidatie en geweld tegen arbeiders en vakbondsmensen. Ook organisaties waar de Schone Kleren Campagne mee samenwerkt moesten het ontgelden. Wij ontvingen half augustus het bericht dat Kalpona Akter en Babul Akhter, leiders van het Bangladesh Center for Worker Solidarity (BCWS), waren opgepakt en gevangengenomen. Ze waren aangeklaagd voor het 'creëren van onrust in de kledingindustrie'. BCWS steunde ten tijde van de arrestatie kledingarbeiders bij het opzetten van een onafhankelijke vakbond in een grote kledingfabriek die voor Europese merken als H&M, Carrefour en Tesco produceert. De organisatie wordt internationaal gewaardeerd om haar onderzoeken naar misstanden en baanbrekende werk voor de empowerment van vrouwelijke kledingarbeiders. De aanklachten zijn gebaseerd op valse beschuldigingen. Zo was een deel van het 'bewijs' een [Lees verder op pagina 15]
Pagina 12
Fijne feestdagen en een goed goed 2011
Schone Kleren Campagne Postbus 11584 1001 GN Amsterdam 1001gn11584
Hé, een kaartje in je schoen... Dat heb ik er stiekem in gestopt om je wat te vragen…
Heb je misschien wel eens nagedacht over wie dit kledingstuk in elkaar heeft genaaid? En onder welke omstandigheden?, Meer info daarover, en wat jij zou kunnen doen om het leven van de mensen die onze kleren maken beter te maken, kun je vinden op www.schonekleren.nl.
Alvast veel dank en een hele fijne dag!
De Schone Kleren Campagne gaat voor een wereld waarin alleen kleding te koop is die onder goede arbeidsomstandigheden is gemaakt. Maak eerlijke kleren mogelijk: ga voor goed goed www.schonekleren.nl
Ja, ik geef schone kleren deze feestdagen! Omdat ik eerlijke kleding mogelijk maak, maak ik kans op (kruis aan): twee kaartjes voor La Cage aux Folles op 4 januari 2011, inclusief een meet & greet met Robin van den Akker een verwenpakket vol kerstproducten van Lush een bon ter waarde van 60 euro om te shoppen bij fair fashion concept store Charlie+Mary De winnaars worden op 15 december gekozen, waarna ze per e-mail bericht krijgen. Het donateurschap geldt voor een jaar, daarna wordt aan de nieuwe donateur gevraagd of hij/zij het donateurschap zelf wil voortzetten. Jouw gegevens (de bon wordt naar het postadres gestuurd, de bevestiging naar het e-mailadres): Naam: .................................................................................................... Adres: .................................................................................................... .................................................................................................... E-mail: .................................................................................................... Ja, ik wil op de hoogte worden gehouden van activiteiten van de Schone Kleren Campagne
Het donateurschap dat ik voor een jaar weggeef is ter waarde van (kruis aan): 15 euro 25 euro 50 euro Ik maak het geld over op rekeningnummer 3927802, t.n.v. Stichting Schone Kleren Campagne, o.v.v. ‘cadeaubon’. De nieuwe donateur is: Naam: .................................................................................................... Adres: .................................................................................................... .................................................................................................... E-mail: .................................................................................................... Ja, hij/zij wil op de hoogte worden gehouden van activiteiten van de Schone Kleren Campagne Hij/zij ontvangt twee keer per jaar ons blad Goed Goed nieuws, na een jaar wordt hem/haar gevraagd of hij/zij het donateurschap zelf wil voortzetten.
Urgent Appeals
De regering van Bangaldesh heeft aangekondigd het maandelijkse minimumloon te willen verhogen naar 33 euro.
verklaring van een medewerker die onder dwang moest tekenen, nadat hij ernstig was mishandeld door de nationale veiligheidsdienst.
De Schone Kleren Campagne heeft direct een dringende oproep gedaan aan de Bengaalse autoriteiten om Kalpona Akter en Babul Akhter op vrije voeten te stellen en de onterechte aanklachten in te trekken. Ook hebben we de kledingmerken gevraagd om tegen deze intimidaties in het geweer te komen. Kort na onze oproep stroomden duizenden protestmails binnen van bezorgde consumenten. Daarnaast hebben we intensief contact gehad met de Nederlandse ambassadeur en EU-missie in Dhaka. Deze inspanningen hebben ervoor gezorgd dat beiden op 10 september zijn vrijgelaten. Ze hadden toen een maand in de gevangenis van Dhaka doorgebracht. We willen iedereen die onze actie heeft gesteund mede namens Kalpona en Babul van harte bedanken. We zijn er alleen nog niet, en hebben nu opnieuw jullie steun nodig. De Schone Kleren Campagne en wil namelijk dat er een onafhankelijk onderzoek komt naar deze zaak. Ook moet de vergunning van BCWS, die door de overheid is ingetrokken, zo snel mogelijk worden teruggegeven. Je kunt onze online petitie tekenen via onze website, zodat de organisatie hopelijk snel haar werk weer kan hervatten. Alvast dank!
Nieuw minimumloon: 33 euro per maand De Bengaalse regering heeft inmiddels laten weten dat ze het minimumloon willen verhogen naar 3000 taka per maand (33 euro). Dit leidde tot teleurgestelde reacties van vakbonden. “Van iets meer dan 1 euro per dag kan een familie onmogelijk rondkomen,” aldus Amin Amirul Haque, leider van de National Garment Workers Federation (NGWF), een prominente vakbond voor kledingarbeiders in Bangladesh. De Schone Kleren Campagne zal de arbeiders blijven steunen in hun strijd voor een leefbaar loon. Houd onze website in de gaten voor het laatste nieuws.
SMS jij al voor goed goed? In actie komen via je mobiel? Dat kan! Geef je op voor onze sms-dienst via www.schonekleren.nl of sms 'KLEREN AAN' naar 4414. Je ontvangt dan een paar keer per jaar een oproep om je stem te laten horen bij actuele misstanden in kledingfabrieken. Als je deze SMS beantwoordt met KLEREN zet je direct je naam onder onze petitie. Wij zorgen ervoor dat alle steunbetuigingen terechtkomen bij de kledingmerken en/of lokale overheden. Het kost je een kwartje per actie en je ontvangt maximaal zes berichten per jaar. Doe mee!
Pagina 15
Aynouk Tan (Amsterdam, 1982) is styliste en schrijfster. In 2008 won ze de Dutch Fashion Icon Award en sinds twee jaar heeft ze een wekelijkse column over mode in NRC Weekblad. Ze is een van de weinige onafhankelijke modejournalisten in Nederland, en is niet bang om te zeggen waar het op staat: “De modewereld is absoluut niet met arbeidsomstandigheden bezig.” Door Edmé Koorstra
Vorig jaar rond Kerst heb je een column in NRC Weekblad geschreven over schone kleren. Waarom? In de media krijgt het onderwerp van arbeidsomstandigheden niet veel aandacht. Ik voel me verantwoordelijk. Mijn doel is lezers aan het denken zetten
en vragen uit te lokken; het gaat me om bewustwording. Wij hebben de hersenen en de verantwoordelijkheid om over de gevolgen van ons gedrag na te denken. Het gaat niet alleen over dat leuke jurkje in het rek, het gaat over mensenlevens.” Jij zit in een rare positie: aan de ene kant ben je journalist, maar tegelijkertijd ben je als fashion icoon onderdeel van de modewereld. Hoe onafhankelijk ben je nog? “Ik doe eraan mee, want van binnenuit kun je meer veranderen dan van buitenaf. Maar ik ervaar wel een constante druk als journalist. Als je te kritisch bent over een merk loop je de kans niet meer uitgenodigd te worden voor modeshows. En dan kun je je werk niet meer doen. Maar mijn lezers moeten wel weten hoe het systeem van de mode werkt.”
Foto’s: Robbie Baauw
Interview
“Het gaat niet alleen over “over dat leuke jurkje in “het rek, het gaat over “mensenlevens.”
Foto: Mylou Oord
“We willen allemaal bij een groep horen. En kleding is daarvoor de misschien wel de belangrijkste manier.”
Hoe werkt dat systeem dan? “Als ik op een verjaardag kom vragen mensen wat er ‘in’ is dit seizoen. Het feit dat mensen zo denken, is veelzeggend. Mode is manipulatie. Het is een verlangen wat de kledingmerken ons opdringen. Het speelt in op onze psychologie: we willen allemaal bij een groep horen. En kleding is daarvoor de misschien wel de belangrijkste manier. Als een rokje van Chanel door een bepaalde groep wordt gedragen, versterken de dragers het imago van Chanel en andersom. Dan verkoopt dat merk geen rokje, maar een gevoel. En hoe meer mensen daar in meegaan, hoe sterker dat merk wordt.”
“Wij hebben de hersenen en de verantwoordelijkheid om over de gevolgen van ons gedrag na te denken. En in dat systeem is geen ruimte voor goede arbeidsomstandigheden? “Nee. Mensen in de modewereld zijn daar absoluut niet mee bezig. Dat durf ik wel te zeggen. Die zijn alleen bezig met het mooie plaatje, en het in stand houden van de schijn. Dat is een commercieel belang, en voor hen
belangrijker dan bewustzijn over moeilijke dingen die niet in dat plaatje passen. Klanten willen de nare waarheid liever niet horen, en de merken gaan het ze niet vertellen. Het zijn in die wereld alleen de onafhankelijke journalisten zoals ik die echt kritisch zijn. En Milou van Rossum van de Volkskrant bijvoorbeeld, Susan Menkes van de International Herald Tribune en Cathy Horyn van de New York Times. Die zijn trouwens al regelmatig geweigerd bij modeshows, omdat ze te kritisch waren.” Heb jij daar ook last van? “Nog niet, maar ik heb bijvoorbeeld kritisch over Vero Moda geschreven. Ik verwacht niet dat ik daar nog uitgenodigd word.” Maakt jouw dubbele positie van journalist en styliste het moeilijker om je kleren uit te kiezen? “Ik trek nooit wat aan zonder dat ik erbij nadenk, en zonder dat ik weet wat ik daarmee uitstraal. Ik heb toch een voorbeeldfunctie. Dus ik ben erg bezig met wat ik draag, dat is mijn werk. En daardoor verbind ik mezelf ook met bepaalde merken. Als ik ergens niet achter sta, dan doe ik het niet. Ik draag nooit iets van Vero Moda bijvoorbeeld, of van Replay. Andere merken probeer ik >
Pagina 17
juist naar voren te schuiven, zoals Acne. Dat is een Zweeds jeansmerk dat nu een collectie heeft voor travestieten en transseksuelen, een maatschappelijk gevoelig onderwerp. Het is mooi als zo’n merk daar aandacht aan schenkt, en zo iets teruggeeft aan de maatschappij.” Ben je niet bang dat zoiets alleen maar wordt gebruikt als verkooppraatje? “De mode-industrie is een keiharde business, en ik geloof dat merken er alles aan doen om de concurrentiestrijd te winnen. Ook als dat niet helemaal eerlijk gaat. Kijk bijvoorbeeld naar een merk als Kuyichi. Als je dat gaat onderzoeken blijkt de ‘schone’ buitenkant vooral imago, schijn, in plaats van dat er al veel gebeurt. Kuyichi gebruikt dat beeld, heel hypocriet, om meer te verkopen. Het verkopen van een goed doel terwijl je je daar zelf nog niet aan houdt, dat vind ik schrijnend. Wees er dan eerlijk over, dat is veel beter.” Zijn er volgens jou merken die het wel goed aanpakken? “Jazeker, Stella McCartney bijvoorbeeld. Die maakt zich echt hard voor ‘ethical fashion’. Maar helaas is zij een uitzondering in de modewereld. En er zijn ook andere initiatieven die het proces toegankelijker en transparanter maken. Zoals de kunstenares Christien Meindertsma, die maakt wollen kleding van een schapenkudde ergens in Schotland. Je kunt precies opzoeken van welk schaap jouw trui is gemaakt, wat dat schaap heeft gegeten en wat ‘ie graag doet.” Wat is het grootste probleem volgens jou? “Er worden veel te veel nieuwe kleren gemaakt, elk half jaar moet er een nieuwe collectie zijn. En bij de
tientonners van de productie, zoals Zara en H&M, daar ligt elke week wel iets anders in de winkel. Dat is onzin, niemand heeft zo vaak nieuwe kleren nodig. Maar omdat er zoveel nieuwe dingen komen, moeten de mensen in de productielanden nog harder werken. Aan de andere kant, kleding is een van de grootste economische industrieën. Als er minder geproduceerd wordt, is er misschien ook weer minder werk en welvaart voor die mensen. Dat vind ik wel lastig. Maar ik zie wel een trend: kleren die echte kwaliteit hebben, echte ambachtelijkheid, die komen weer terug. Mensen hebben nu meer behoefte aan iets wat langer meegaat. Iets dat je in je kast hebt liggen als een soort schat.”
“Klanten willen de nare waarheid liever niet horen, en de merken gaan het ze niet vertellen.” Jouw kast ligt behoorlijk vol. Geef je ook weleens wat weg? “Kleding is iets heel persoonlijks, daarom vind ik het moeilijk om iets voor iemand anders uit te zoeken. Hoewel, laatst heb ik een vriend een zwembroek gegeven die ik in een kringloopwinkel had gevonden. En ik heb veel vrienden die tweedehands kleren kopen, en die geven we dan door van de een aan de ander. Dat is nog een trend die ik zie: vriendinnen die bij elkaar komen en alle kleding die ze zelf niet meer gebruiken op een hoop gooien voor de anderen. Zo heeft iedereen uiteindelijk iets nieuws.”
Foto: Robbie Baauw
Is dat waarom jij kopen bij kringloopwinkels promoot? “Bij de kringloopwinkel kun je hartstikke leuke dingen vinden. Bijna alles wat ik heb komt daarvandaan. Ik draag graag vintage en tweedehands, niet alleen omdat ik het mooi vind, maar ook omdat het achterlijk is om driehonderd euro voor een nieuwe trui te betalen. Als een kledingstuk dan op een slechte manier gemaakt is, kun je er via de kringloop in ieder geval een paar keer van genieten.” Komt schone kleding ooit in de mode? “Nou… niet vanzelf. Je moet het modieus máken, op dezelfde manier als Chanel dat doet met dat rokje. If you can’t beat them, join them. ‘Groen’ is een tijdje in de mode geweest, met kleding van ecologische stof. Dat kan met schone kleding ook, je moet alleen een slimme marketeer hebben. Bijvoorbeeld iemand uit de modewereld, die achter de opbouw van een bepaald merk heeft gezeten. Mensen zijn kuddedieren, die hebben een voorbeeld nodig. Daar moet je gebruik van maken.”
Pagina 18
Schone Kleren Campagne het land in
Kort
De afgelopen tijd was de Schone Kleren Campagne weer op diverse evenementen in het land te vinden. In augustus was de SKC bijvoorbeeld aanwezig op het X-Noizz Flevofestival, georganiseerd door Youth for Christ. In het sprookjesachtige WereldCircus waren door Globalicious verschillende activiteiten georganiseerd om jongeren bewust te maken van de millenniumdoelen (acht concrete doelstellingen die de VN heeft gecreëerd om de belangrijkste wereldproblemen aan te pakken). Het SKC-team speelde hier met de festivalbezoekers de Grote Klere Quiz. In oktober werd er groots uitgepakt op Strawberry Earth Wonderland in Trouw Amsterdam. Op deze dag presenteerde creatief platform Strawberry Earth 'ecowonders' uit de internationale fashion industry. Niet alleen werd de Grote Klere Quiz gespeeld; bezoekers kregen ook de gelegenheid om te ervaren hoe het is om kledingarbeider te zijn, door achter de naaimachine te kruipen in Rumana’s belevenisbox. Verder liep SKCambassadeur Robin van den Akker mee in een fair fashion show van Studio Jux en Charlie+Mary (zie pagina 6), en waren we expert in een talkshow waarin beginnende ontwerpers op weg werden geholpen om van de ontwerpfase tot de productie duurzaam aan de slag te gaan. Ten slotte maakte aanstormend modetalent kennis met het werk van de SKC op het jaarlijkse Beyond Green in het World Fasion Centre in Amsterdam. Dit inspirerende event wordt door het Amsterdam Fashion Institute georganiseerd voor studenten en docenten in het modeonderwijs en presenteert nieuwe ontwikkelingen op het gebied van duurzaamheid in de sector.
Onze Marieke is volgens Viva een van Nederlands 400 meest talentvolle vrouwen.
SKC’s Marieke in Viva400! Onze eigen Marieke Eyskoot, Coördinator Campagnes en Communicatie, is volgens het tijdschrift Viva een van de 400 meest talentvolle vrouwen van Nederland. En terecht! “Marieke is creatief, origineel en snel, maar ook strategisch, betrokken en daadkrachtig. Ze heeft de Schone Kleren Campagne duidelijk op de kaart gezet, en haar werk heeft de organisatie een succesvolle boost gegeven.”, aldus collega Femke de Vries. En dat allemaal om ervoor te zorgen dat de mensen die ons aankleden minder worden uitgebuit.
De Grote Klere Quiz nu in feestelijk doosje Hou je van spelletjesavonden, kledingruilfeestjes of quizprogramma's? En doe je graag iets leuks voor schone kleren? Dan is de Grote Klere Quiz echt iets voor jou. Met trots presenteert de SKC deze set spannende kaarten vol opdrachten, kennisvragen en uitdagingen over eerlijke kleding, nu ook in gedrukte vorm met prachtig doosje!
Foto: Christina Theisen
SKC-ambassadeur Robin van den Akker showt Studio Jux op Strawberry Earth Wonderland.
Bestel voor maar € 7,50 de quiz via www.schone kleren.nl/shop - leuk om te geven of te spelen met de feestdagen! (Je kunt de quiz ook downloaden voor je laptop, iPhone, of om thuis uit te printen.)
Pagina 19
De resultaten van de Kleren Schoon? Leefbaar Loon!-campagne Grote kledingmerken erkennen belang leefbaar loon We hebben succes geboekt met onze campagne ‘Kleren Schoon? Leefbaar Loon!’. Een jaar na de lancering geven de in deze campagne benaderde modemerken C&A, M&S Mode, Miss Etam, Prénatal en WE aan het concept ‘leefbaar loon voor kledingarbeiders’ te ondersteunen. Ze doen dit naar aanleiding van een bijeenkomst die de Schone Kleren Campagne in september organiseerde, en waaraan naast bovengenoemde bedrijven ook HEMA, G-Star, H&M, J.C. Rags en de Bijenkorf deelnamen. Door Geert-Jan Davelaar
benadrukten de Nederlandse merken dat ze positief waren over de constructieve kennis die hen is aangereikt, en dat zij inzien dat ze in breed verband met leefbaar loon aan de slag moeten. C&A en WE hebben ook concrete stappen aangekondigd: C&A gaat een aantal pilot-projecten in fabrieken beginnen en WE overweegt lid te worden van een breder samenwerkingsverband om structureel met onderwerpen als leefbaar loon aan de slag te gaan. Jeansmerk J.C. Rags liet daags na de start van de campagne al weten serieuze voortgang te willen boeken en is inmiddels lid geworden van verificatie-initiatief Fair Wear Foundation.
Om de tafel
Steun leefbaar loon
De Schone Kleren Campagne organiseerde de rondeDat de kledingmerken nu aangeven het concept van tafelbijeenkomst over leefbaar loon, om met verschilleefbaar loon te ondersteunen is een doorbraak te noelende bedrijven en organisaties in discussie te gaan men. In eerste instantie beriepen de merken zich over dit onderwerp en een aantal initatieven de ruimte namelijk op de gestelde voorwaarde van het betalen te geven om hun aanpak ter verbetering van arbeidsomvan het lokale wettelijke minimumloon. Uit het onderstandigheden te presenteren. En dat lukte. Ruim 40 zoek bleek echter dat het minimumloon verre van vertegenwoordigers uit de modebranche, van maatschapgenoeg is om van te leven – omdat het in kledingpropelijke organisaties (Landelijke India Werkgroep en ducerende landen expres laag wordt gehouden om SOMO), brancheorganisaties MODINT, CBW-MITEX en investeerders aan te trekken, bijvoorbeeld door het loon de Raad Nederlandse Detailhandel, de Ministeries van Buitenlandse Zaken en Schone Kleren Campagne brengt belangrijke Economische Zaken en vakbond FNV modemerken bijeen in unieke meeting waren aanwezig bij deze constructieve bijeenkomst. Medewerkers van modemerken als het Amerikaanse GAP en het Britse Next niet jaarlijks op basis van de inflatie en stijgende voedgaven inspirerende voorbeelden van stappen die modeselprijzen te verhogen. Daarnaast werd dit minimummerken kunnen zetten, aangevuld met presentaties door loon in een aantal gevallen niet eens uitbetaald. vertegenwoordigers van het Institute for Human Rights De bijeenkomst vormde de afsluiting van deze specifieke and Business, Fair Wear Foundation en de Asia Floor campagne. Dit betekent helaas niet dat de kledingWage Campaign. arbeidsters die de moed hadden om zich in het onderzoek uit te spreken, nu een leefbaar loon verdienen. Na de bijeenkomst heeft de Schone Kleren Campagne Daarom zal de Schone Kleren Campagne in gesprek de merken gevraagd hoe ze nu, ruim een jaar na de blijven met de Nederlandse kledingmerken en zal hun start van de campagne, in de discussie over het vooruitgang op het gebied van loon kritisch gevolgd belangrijke recht op een leefbaar loon staan. Hierop worden. De onderwerpen leefbaar loon en vrouwen-
Pagina 20
De meeste arbeidsters uit ons onderzoek in Bangladesh verdienen slechts tussen de € 21 en € 37 per maand. Dit is veel te weinig om van te leven.
rechten blijven kernonderwerpen van de SKC. De campagne heeft er voor gezorgd dat de eerste stappen zijn gezet: modemerken zijn zich nu bewust van de urgentie van het onderwerp en de noodzaak van hun steun eraan. Een aantal merken zijn bereid om te onderzoeken op welke manier het loon van de mensen die onze kleding maken, omhoog kan. De campagne zal worden geëvalueerd door een onafhankelijk onderzoeksbureau. Hierbij wordt er gekeken naar de loop, aanpak en de resultaten van de campagne zodat de SKC een beter inzicht krijgt of gestelde doelen effectief zijn bereikt.
Kleren Schoon? Leefbaar Loon! Een leefbaar loon is een van de rechten uit de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. Vorig jaar bleek uit onderzoek van de Schone Kleren Campagne in India en Bangladesh dat de overwegend vrouwelijke arbeiders die kleding naaien voor C&A, M&S Mode, Miss Etam, Prénatal en WE hiervoor veel te weinig verdienen om van te leven. Van de geïnterviewde arbeiders in Bangladesh gaf 88 % aan dat ze minder dan de helft verdienen van wat ze als kostwinner nodig hebben om te leven. De meeste arbeiders (70-80%) verdienen tussen de € 21 en € 37 per maand. Deze enorm lage lonen zorgen ervoor dat de meiden achter de naaimachine ontzettend veel overuren maken, waardoor werkweken van 60-70 uur geen uitzondering zijn. Om hier verandering in te brengen startte SKC de publiekscampagne ‘Kleren Schoon? Leefbaar Loon!’, waarbij duizenden mensen lieten weten dat ze willen dat de mensen die onze mode maken een goed loon krijgen. De Schone Kleren Campagne ging vervolgens met de betrokken bedrijven in gesprek. Ook werden er, mede door de grote media-aandacht, door PvdA, SP en GroenLinks Kamervragen gesteld. Kijk voor alle informatie over deze campagne op onze website: www.schonekleren.nl/activiteiten/leefbaar-loon
Pagina 21
Foto: Alessandro Brasile
Gevangen tussen fabriek en bruidsschat Begin september besteedde de Volkskrant uitgebreid aandacht aan uitbuiting in een Indiase fabriek. De fabriek, KPR Mill, staat in de staat Tamil Nadu, in het zuiden van India. Onderzoeksorganisatie SOMO bezocht de fabriek samen met een journalist en sprak met een aantal meiden die in de fabriek aan het werk waren. Door Femke de Vries In de fabriek wordt gebruik gemaakt van de 'Sumangali-regeling'. In het kader van deze regeling worden jonge meisjes in de leeftijd van 13 tot 20 jaar gerekruteerd om te werken in Tamil Nadu's weverijen en kledingfabrieken. De meisjes komen uit arme plattelandsgebieden en behoren vaak tot de laagste kasten. Veel meisjes zijn analfabeet. Onder de Sumangali-regeling wordt een flink deel van het loon van de meisjes ingehouden, waarbij hen wordt beloofd dat ze dit deel na drie jaar werken als 'bonus' krijgen uitbetaald. Ze kunnen dit gebruiken als bruidsschat, om te voorzien in de kosten van hun huwelijk. De term 'sumangali' verwijst naar 'getrouwde vrouw'. De praktijk is erg grimmig. De meisjes wonen in hostels op het bedrijfsterrein en mogen het terrein niet verlaten, behalve op feestdagen. De lonen liggen ver onder het minimumloon en ze moeten hier keihard voor werken. Sommige meiden die de machines controleren verplaat-
De Volkskrant besteedde uitgebreid aandacht aan de slechte werkomstandigheden van meisjes in een Indiase kledingfabriek.
sen zich de hele dag op rolschaatsen, omdat dat sneller gaat. Vakbonden komen de fabriek niet in. De meisjes voelen zich gedwongen om het drie jaar vol te houden, omdat ze de beloofde bonus anders nooit ontvangen. Tijdens het bezoek aan de fabriek werden er kleren voor H&M en C&A gemaakt. Na de publicatie in de Volkskrant besloot H&M om de relatie met de toeleverancier te beëindigen. C&A verklaarde dat ze geen relatie hebben met de fabriek. Er zou alleen een test-order van 30 stuks lopen. Wij hebben de bedrijven opgeroepen om hun verantwoordelijkheid te nemen en de uitbuiting samen met lokale organisaties aan te pakken. De Sumangali-regeling is namelijk niet beperkt tot deze fabriek, maar wordt veel gehanteerd in deze regio: naar schatting werken zo’n 100.000 meisjes onder de regeling. Het bezoek vond plaats in het kader van de campagne 'Rights for People, Rules for Business' van de European Coalition for Corporate Justice (ECCJ) en het MVO Platform. Deze campagne wil zorgen voor betere Europese wetgeving bij misstanden in de toeleveringsketens van bedrijven. Bij het ter perse gaan van deze Goed Goed nieuws wordt de laatste hand gelegd aan een onderzoeksrapport over de Sumangali-regeling. De Schone Kleren Campagne zal in de komende periode aandacht blijven besteden aan deze schrijnende situatie.
Pagina 22
In de volgende Goed Goed nieuws: Zandstralen: deadly denim Een merk dat voorop loopt De internationale Clean Clothes Campaign
De Schone Kleren Campagne gaat voor een wereld waarin alleen kleding te koop is die onder goede arbeidsomstandigheden is gemaakt. We zien het als onze uitdaging en missie om een brede beweging te creëren die eerlijke kleding - goed goed - vraagt en mogelijk maakt. Daarom informeren we mensen over de manier waarop hun kleren worden gemaakt, en geven we ze de mogelijkheid daar iets aan te doen. We stimuleren bedrijven hun verantwoordelijkheid te nemen, ondersteunen arbeiders in hun strijd voor gerechtigheid en vragen overheden goede wetten te implementeren, en zelf verantwoord in te kopen. De Schone Kleren Campagne bestaat sinds 1989 en brengt verschillende organisaties samen zoals de FNV, Oxfam Novib, CNV, Max Havelaar, de Landelijke India Werkgroep, Veggie in Pumps en NJR. De SKC is onderdeel van het internationale platform Clean Clothes Campaign. We baseren ons werk op de normen van de International Labour Organisation (ILO), de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens en de ervaringen en input van de miljoenen, voornamelijk vrouwelijke, arbeiders die nu nog zoveel uren gedwongen moeten overwerken voor een hongerloontje. Dat moet en kan anders. Zie www.schone kleren.nl/over-ons voor meer informatie.
Colofon
Mis hem dus niet! Je vindt hem bij je organisatie als die lid is van het SKC-platform, of bij je thuis als je donateur bent. Nog geen donateur? Geld hebben we hard nodig, om ervoor te zorgen dat de mensen die de kleding maken die ons warm houdt, niet meer zo worden uitgebuit dat je er koude rillingen van krijgt. Je krijgt dan twee keer per jaar dit blad, boordevol informatie, actiemogelijkheden en achtergrondverhalen, en je maakt een uitbuitingsvrije kledingindustrie mede mogelijk. Ga naar www.schonekleren.nl om je aan te melden, of stuur de kaart uit het midden van deze Goed Goed nieuws in om iemand anders donateur te maken (en zelf kans te maken op een cadeau!). We stellen je steun zeer op prijs.
Over de SKC
P.S.: Op de achterkant van deze Goed Goed nieuws (sla om!) vind je speciale SKC-cadeaulabels. Gebruik ze voor je Sinterklaas- en Kerstpakjes, en verspreid zo meteen onze boodschap. Ga voor goed goed: alvast veel dank, en fijne feestdagen!
Goed Goed nieuws is het blad van de Schone Kleren Campagne – voor betere arbeidsomstandigheden in de wereldwijde kledingindustrie. Redactie Marieke Eyskoot, Geert-Jan Davelaar Eindredactie Miriam van Ommeren Vormgeving roeldalhuisen.nl Tekstbijdrages Edmé Koorstra, Lisette Kreischer, Femke de Vries Druk Drukkerij PrimaveraQuint, Amsterdam ISSN nummer 1877-9999
Goed Goed nieuws verschijnt twee keer per jaar en wordt verstuurd aan de vrienden van de Schone Kleren Campagne. Ook ontvangen? Word donateur via www. schonekleren.nl. Schone Kleren Campagne Postbus 11584, 1001 GN Amsterdam, T 020 4122785, F 020 4122786, info@schone kleren.nl www.schonekleren.nl www.schonekleren.hyves.nl www.twitter.com/schonekleren www.facebook.com/schoneklerencampagne Onderdeel van de Clean Clothes Campaign: www.cleanclothes.org
voor:
voor:
..............................................................................
.........................................................................................
van:
van:
................................................................................
..........................................................................................
veel plezier met je cadeau! ik ga voor goed goed en steun de Schone Kleren Campagne - doe je mee?
veel plezier met je cadeau! ik ga voor goed goed en steun de Schone Kleren Campagne - doe je mee?
voor:
voor:
.....................................................................................
...........................................................................................
van:
van:
....................................................................................
............................................................................................
geniet van dit cadeau! wil je dat de mensen die jouw kleren maken ook iets meer krijgen? ga dan voor goed goed en steun de Schone Kleren Campagne
geniet van dit cadeau! wil je dat de mensen die jouw kleren maken ook iets meer krijgen? ga dan voor goed goed en steun de Schone Kleren Campagne
voor:
voor:
....................................................................................
...........................................................................................
van:
van:
....................................................................................
.........................................................................................
veel plezier met dit cadeau! wil je zelf ook iets geven, steun dan de mensen die je kleren maken: ga voor goed goed met de Schone Kleren Campagne
veel plezier met dit cadeau! wil je zelf ook iets geven, steun dan de mensen die je kleren maken: ga voor goed goed met de Schone Kleren Campagne
voor:
voor:
.................................................................................
.....................................................................................
van:
van:
................................................................................
...................................................................................
geniet van dit cadeau! ik geef niet alleen wat aan jou, maar ook om de mensen die onze kleren maken. doe je mee met de Schone Kleren Campagne?
geniet van dit cadeau! ik geef niet alleen wat aan jou, maar ook om de mensen die onze kleren maken. doe je mee met de Schone Kleren Campagne?
