GIDS VOOR DE ONTWIKKELING VAN EEN MANAGEMENT- SYSTEEM VOOR VEILIGHEID EN GEZONDHEID

GIDS VOOR DE ONTWIKKELING VAN EEN MANAGEMENTSYSTEEM VOOR VEILIGHEID EN GEZONDHEID Een hulpmiddel voor Europese bouwbedrijven van elke omvang

European Construction Industry Federation

Deze gids is het resultaat van een gezamenlijk project van FIEC en de EFBH, de sociale partners op sectorniveau van de bouw. De inhoud ervan werd goedgekeurd tijdens de plenaire vergadering van het Comité voor de sociale dialoog gehouden op 30/6/2010. De originele versie is opgesteld in het Engels. De gids is ook beschikbaar in twaalf andere EU-talen, namelijk: Bulgaars, Deens, Duits, Ests, Frans, Italiaans, Nederlands, Pools, Portugees, Roemeens, Spaans en Tsjechisch.

Met financiële steun van de Europese Unie.

GIDS VOOR DE ONTWIKKELING VAN EEN MANAGEMENTSYSTEEM VOOR VEILIGHEID EN GEZONDHEID Een hulpmiddel voor Europese bouwbedrijven van elke omvang

Doelstellingen van de EU-sectorale sociale partners De Europese sociale partners in de bouw, de EFBH en FIEC, willen dat er meer aandacht wordt besteed aan veiligheid en gezondheid. Ze willen goede begeleiding geven aan met name het midden- en kleinbedrijf bij het opstellen, bespreken, invoeren en voortdurend verbeteren van het veiligheidsen gezondheidsbeleid. Het doel van deze gids is ook om ervoor te zorgen dat de bedrijven die goed documenteren wat zij doen op het gebied van veiligheid en gezondheid, hun klanten in de openbare en privésector een meerwaarde kunnen bieden. Daarmee hebben deze bedrijven een voorsprong op de concurrentie. Bouwbedrijven hebben vooral baat bij flexibele hulpmiddelen die aangepast kunnen worden aan hun eigen specifieke behoeften. Deze gids, die is ontwikkeld door de Europese sociale partners, is zo’n flexibel hulpmiddel. Er worden een aantal specifieke voorbeelden en hulpmiddelen in gegeven die aangepast kunnen worden naar gelang de omvang van het bouwbedrijf en het juridisch kader van het land waarin het bedrijf gevestigd is. In deze gids wordt beschreven hoe de arbeidsomstandigheden werkelijk kunnen worden verbeterd als iedereen zich hiervoor gezamenlijk inzet. Dit document wakkert niet alleen de dialoog over preventie van beroepsrisico’s binnen het bedrijf aan, maar ook onder de verschillende betrokkenen bij het bouwproces. Een goede coördinatie tussen alle partijen is immers belangrijk. Met dit initiatief wensen de Europese sociale partners van de bouw onder andere de doelstellingen na te streven van de acties van de Europese Commissie binnen het kader van de “communautaire strategie 2007-2012

1

voor de veiligheid en gezondheid op het werk”, van het Europees Agentschap voor Veiligheid en Gezondheid op het Werk in Bilbao (http://osha.europa.eu) en tevens van het project Enetosh (Europees netwerk voor onderwijs en opleiding inzake veiligheid en gezondheid op het werk) (www.enetosh.net), dat als doel heeft V&G op te nemen in onderwijs en opleidingen.

Doelstellingen van de Gids Om morele, juridische en economische redenen zijn de veiligheid en gezondheid van alle mensen, de veiligheid van goederen en het beschermen van het milieu essentiële doelen die ieder bedrijf nastreeft. Deze doelen kunnen alleen bereikt en gewaarborgd worden als er binnen ieder bedrijf een beleid bestaat dat gericht is op preventie van alle risico’s met betrekking tot veiligheid en gezondheid (afgekort V&G). Een bedrijf kan meerdere redenen hebben voor het ontwikkelen en invoeren van een systematischer en gestructureerder veiligheidsen gezondheidsbeleid: ➔ ongevallen verminderen; ➔ ziekteverzuim beperken; ➔ de kwaliteit van de werkomgeving verbeteren; ➔ het beste personeel aantrekken; ➔ de kwaliteit van het eindproduct verbeteren; ➔ een voorsprong nemen op de concurrentie; ➔ het imago verbeteren; ➔ de contacten met de overheid vergemakkelijken De ervaring leert ons dat dit beleid gebaseerd dient te zijn op een duurzame aanpak. Er dient regelmatig en ten minste één keer per jaar te worden nagegaan in hoeverre het actieplan is uitgevoerd en of er inderdaad is gewerkt aan het voortdurend verbeteren van de veiligheid en gezondheid van mensen op de werkplek. Alle werknemers binnen het bedrijf moeten actief worden betrokken bij dit proces. Goede communicatie tussen alle leden van het lijnmanagement en personeel dient centraal te staan1, evenals wederzijds vertrouwen, actieve deelname en respect. Uit ervaring blijkt dat goed ontwikkelde en uitgevoerde arbeidsomstandigheden hand in hand gaan met goede kwaliteit, goede economische resultaten en meer concurrentievermogen. Deze positieve effecten gelden niet alleen voor het bedrijf in kwestie, maar ook voor het bouwproces en voor het project zelf.

1

2

Bijvoorbeeld: werknemers, leidinggevenden, veiligheidsingenieurs,…

GIDS VOOR DE ONTWIKKELING VAN EEN MANAGEMENTSYSTEEM VOOR VEILIGHEID EN GEZONDHEID

Ons doel is om klanten te laten zien dat al deze zaken met elkaar in verband staan en dat zij hier veel voordeel uit kunnen halen. Ook willen we klanten aanmoedigen om met bedrijven samen te werken die een managementsysteem voor V&G hebben. Een van de manieren om dit doel te bereiken is om op bedrijfsniveau een coherenter veiligheidsen gezondheidsbeleid op de werkplek in te voeren, te ontwikkelen en te onderhouden. Formeel beleid voor veiligheid en gezondheid is geen doel op zich, maar kan een bedrijf helpen de belangrijkste problemen met betrekking tot veiligheid en gezondheid eenvoudiger, systematischer en praktischer op te lossen of te voorkomen. Een van de voordelen van ’een dergelijk beleid is dat het kan helpen bepaalde specifieke problemen met betrekking tot veiligheid en gezondheid voor te zijn, zoals ongevallen, RSI of negatieve gevolgen van chemicaliën. Tegelijkertijd vormt het een goede basis voor de verdere ontwikkeling van het bedrijf, aangezien er sprake is van betrokken werknemers die zich kunnen identificeren met het beleid en de doelen op het gebied van veiligheid en gezondheid. De omvang van het bedrijf zou geen belemmering moeten zijn om een dergelijk beleid voor veiligheid en gezondheid te ontwerpen. Het is zelfs de plicht en verantwoordelijkheid van ieder bedrijf, groot en klein, om te waken over de veiligheid en gezondheid van de werknemers. Natuurlijk verschilt de benadering naar gelang de omvang van het bedrijf en het managementsysteem voor veiligheid en gezondheid van een klein familiebedrijf zal niet hetzelfde zijn als dat van een groot internationaal concern. Het is belangrijk om alle bouwbedrijven aan te moedigen en te helpen bij het ontwikkelen van een managementsysteem voor veiligheid en gezondheid, ongeacht de omvang. Dat is precies het doel van deze gids. Daarom is deze gids, met aanwijzingen over de interne organisatie van het bedrijf, onderverdeeld in twee delen: Niveau 1 is voor bedrijven die nog geen managementsysteem voor V&G hebben. Niveau 2 is voor bedrijven die al een managementsysteem voor V&G hebben maar die dit verder willen ontwikkelen en invoeren. De bedrijven die met de richtlijnen van niveau 1 beginnen worden aangemoedigd om het hier niet bij te laten, maar om verder te gaan met de richtlijnen van niveau 2. Deze gids moet worden gezien als een aanvullend hulpmiddel en is niet bedoeld als vervanging van bestaande Europese en/of nationale wetgeving betreffende V&G die te allen tijde moet worden gerespecteerd. Deze gids volgt de richtlijnen ILO OSH 2001 van de Internationale Arbeidsorganisatie evenals de EU-wetgeving inzake veiligheid en gezondheid, en wordt aan ieder bedrijf gratis ter beschikking gesteld. De gids nodigt bedrijven uit om het bewustzijn van en de betrokkenheid bij veiligheid en gezondheid binnen de gehele bedrijfsstructuur te vergroten. Alle managementniveaus en alle werknemers binnen de organisatie moeten namelijk worden betrokken bij het managementsysteem voor veiligheid en gezondheid.

3

Hoe deze gids te gebruiken De beste praktijken die in deze gids worden gepresenteerd voldoen aan de richtlijnen van de Internationale Arbeidsorganisatie (ILO) betreffende managementsystemen voor veiligheid en gezondheid. Ze worden beschreven op verschillende informatiebladen en zijn aangepast aan de specifieke behoeften van het beroep. “Niveau 1” van de gids bevat een aantal richtlijnen voor een initiële implementatie. Er worden tien vragen gesteld met als doel bedrijven die nog geen managementsysteem voor V&G hebben te helpen. Deze bedrijven dienen met dit deel te beginnen, maar ze worden aangemoedigd om daarna verder te gaan met “Niveau 2”. “Niveau 2” is voor bedrijven die al meer ervaring hebben met een dergelijk beleid inzake veiligheid en gezondheid. Voor deze bedrijven zijn er een aantal nuttige informatiebladen die kunnen helpen om de twaalf onderwerpen die gewoonlijk in bestaande handleidingen worden behandeld, beter te begrijpen. Het management van veiligheid en gezondheid kan op het eerste gezicht niet zo interessant lijken voor grotere bedrijven met een eigen afdeling veiligheid en gezondheid. Toch zijn de hulpmiddelen en informatiebladen in deze gids interessant voor alle bedrijven in de bouw, ongeacht hun omvang. Ieder bedrijf kan er namelijk ideeën mee opdoen die vooral met het oog op veiligheidscertificering van pas kunnen komen. Aangezien de reglementering betreffende veiligheid en gezondheid continu verandert, is het aan te bevelen om na te gaan of de regelgeving nog actueel is. FIEC en de EFBH zijn van plan om in de toekomst elektronische versies van deze gids ter beschikking te stellen. Dit zal de verspreiding ervan vergemakkelijken en het tevens mogelijk maken om links toe te voegen naar voorbeelden van bestaande beste praktijken. Gebruikers zullen dan de mogelijkheid hebben om deze documenten te gebruiken voor hun eigen doeleinden en ze aan te passen aan de behoeften van ieder bedrijf of een bepaalde bouwplaats en aan eventuele veranderingen in regelgeving.

4


5

Niveau 1: Checklist voor bedrijven die een

managementsysteem voor veiligheid en gezondheid willen invoeren2

De volgende tien punten hebben als doel een leidraad te vormen voor bedrijven die nog geen managementsysteem voor veiligheid en gezondheid in hun organisatie hebben en die graag een eerste stap willen zetten om een dergelijk systeem in te voeren. D.m.v. deze vragen worden bedrijven stap voor stap op weg geholpen naar een gestructureerde en systematischere benadering van V&G-beheer. 1. Veiligheids- en gezondheidsbeleid a. Heeft het bedrijf een door de eigenaar of manager ondertekend actieplan inzake veiligheidsen gezondheidsbeleid op de werkplek? b. Zijn de werknemers betrokken geweest bij de uitwerking van dit actieplan? 2. Jaarplan en jaarverslag a. Bestaat er een jaarplan voor het bevorderen van veiligheid en gezondheid op de werkplek? b. Vindt er ten minste eenmaal per jaar een evaluatie plaats met als doel de veiligheid en gezondheid van de werknemers te verbeteren? c. Is er bij het opstellen van het actieplan overleg geweest met de werknemers of de vertegenwoordiger(s) van de werknemers en indien van toepassing met een extern adviespersoon? 3. Veiligheidstraining en -certificaten • Heeft het bedrijf ervoor gezorgd dat werknemers de correcte veiligheidskwalificaties hebben voor de taken die ze uitvoeren? Bijvoorbeeld: certificaat voor het werken met hijskranen of vorkheftrucks, cursus voor veiligheidsvertegenwoordigers etc. 4. Veiligheidsinstructies voor nieuwe werknemers a. Geeft het bedrijf veiligheidsinstructies aan alle nieuwe werknemers, ook op managementniveau? b. Worden deze veiligheidsinstructies gegeven alvorens de nieuwe werknemers aan de slag gaan?

2

6

ebaseerd op een Deens systeem dat is goedgekeurd door de nationale sociale partners van de bouw G met als titel: “Goedkeuring van de veiligheid van contractanten op het werk”.


5. Veiligheidsinstructie, specifieke wetgeving en reglementering • Zijn alle werknemers en onderaannemers/zelfstandigen op de hoogte gebracht van de specifieke wetgeving en reglementering voor het huidige bouwproject?. 6. Controle van arbeidsmiddelen a. Heeft het bedrijf een systeem voor periodieke inspecties, identificatie en registratie van mogelijk gevaarlijke arbeidsmiddelen en de veiligheid ervan? Bijvoorbeeld: tilapparatuur, elektrisch gereedschap, lasapparatuur, veiligheidsnetten etc. b. Heeft het bedrijf een lijst met de (eventueel) gevaarlijke apparatuur en producten die worden gebruikt? 7. Registratie van ongevallen en incidenten a. Heeft het bedrijf een interne procedure voor de registratie van ongevallen en belangrijke incidenten? b. Worden de incidenten hierbij in detail beschreven en wordt ook aangegeven aan wie de incidenten moeten worden gemeld? c. Wie is verantwoordelijk voor onderzoek en follow-up? 8. Collectieve/persoonlijke beschermingsmiddelen en maatregelen voor welzijn en hygiëne a. Heeft het bedrijf een systeem voor het controleren van collectieve beschermingsmiddelen? b. Heeft het bedrijf een systeem voor de distributie en het onderhoud van persoonlijke beschermingsmiddelen? c. Heeft het bedrijf faciliteiten voor hygiëne en welzijn? 9. Organisatie op het gebied van veiligheid • Op welke manier moedigt uw bedrijf een regelmatige dialoog met de werknemers of de vertegenwoordiger(s) van de werknemers aan? Wordt dit gedaan naar gelang de behoeften en/of de nationale wetgeving? 10. Vergaderingen van het management • Is veiligheid en gezondheid een vast agendapunt in de vergaderingen van het management? Alle vragen waarop u “nee” heeft geantwoord, zijn zaken die u opnieuw moet bekijken en waar binnen uw bedrijf iets mee moet worden gedaan. U kunt hiertoe de hulpmiddelen en documenten in deze gids gebruiken. Alle vragen waarop u “ja” heeft geantwoord, geven aan dat u goed op weg bent naar een correct V&G-beleid en dat u uw inspanningen op deze manier voort moet zetten.

7

Niveau 2: 12 punten voor een complete imple-

mentatie van een managementsysteem voor v&G

Inhoud van de 12 thema’s en factsheets: Factsheets

Thema’s van de ondernomen activiteiten

1

Betrokkenheid van het management

1a

Definitie en presentatie van het algemene beleid

10

1 b Doelstellingen van de afdeling

10

1c

11

Actieve deelname van werknemers

2

Toekenning van taken en verantwoordelijkheden

2a

Functieomschrijvingen en bevoegdheidsoverdrachten

12

2 b Interne preventie

12

2c

13

Externe preventie

3

Het systeem documenteren

3a

Referentiedocumenten

3 b Registratie

14 14

4

Communicatie

4a

Communicatie binnen het bedrijf

15

4 b Communicatie buiten het bedrijf

15

5

Analyse

5a

Eerste analyse van het systeem

5 b Risicobeoordeling

6

Actieplan

6a

Het jaarlijkse preventieve actieprogramma

6 b Het jaarlijkse preventierapport

8

Pagina

16 16

17 17


Factsheets

Thema’s van de ondernomen activiteiten

7

Implementatie op de werkplek

7a

Risicoanalyse voor alle werkzaamheden

Pagina

18

7 b Keuze van preventieve maatregelen en collectieve/persoonlijke beschermingsmiddelen

19

7c

19

Organisatie bij noodgevallen

8

Opleiding – Competentiemanagement

8a

Functiegerelateerde vereisten

8 b Registreren en controleren van vaardigheden

9

Aanbestedingen

9a

Aanbesteding van goederen en diensten: Contractonderhandelingen

9 b Beoordelen en controleren van onderaannemers en leveranciers

10

20 20

21 22

Inspecties, toezicht, controles

10 a

Inspecties op de werkplek

23

10 b

Controles van apparatuur en producten

24

11

Beheer van ongevallen, incidenten en bijnaongevallen

11 a

Aangifte en registratie van ongevallen en incidenten

11 b

Analyse van ongevallen, incidenten en bijna-ongevallen

11 c Verwerking van opmerkingen van de instanties die verantwoordelijk zijn voor advies en inspectie

12

25 25 26

Het systeem verbeteren

12 a

Aanpassen van strategie na opgedane ervaring

27

12 b

Follow-up activiteiten

27

9

1. Betrokkenheid van het management

1 a: D efinitie en presentatie van het algemene beleid inzake veiligheid en gezondheid

1 2 3 4 5 6 7 8 9

1

Streefdoelen Duidelijk maken dat het bedrijf op het hoogste niveau betrokken is bij/zich verantwoordelijk voelt voor de veiligheid en gezondheid van de mens en diens arbeidsvoorwaarden. De werknemers als het hoogste goed beschouwen en er daarom voor zorgen dat in het bedrijf veiligheid en gezondheid deel uitmaken van de organisatie, procedures, processen, technische apparatuur etc. om de doelen van het management te bereiken.

Plichten, taken, verantwoordelijkheden De handelingen van (bedrijfsnaam) hebben als doel de veiligheid van de werknemers te waarborgen en alles wordt in het werk gesteld opdat:

Voorbeelden Brief van de directeur aan de werknemers. Verspreid informatie d.m.v. berichten, website, intranet etc.

– wordt voldaan aan de van kracht zijnde wetgeving evenals aan de interne regels en bepalingen voor het uitvoeren van de betreffende werkzaamheden met een hoog veiligheidsniveau. – veiligheid en gezondheid op de werkplek een belangrijke rol spelen bij het nemen van beslissingen op ieder hiërarchisch niveau van het bedrijf. – er een meerjarig actieplan wordt opgesteld dat gebaseerd is op een geschikte risicobeoordeling. – belanghebbenden betrokken worden bij preventief management: actieve deelname van het personeel op alle niveaus, samenwerking met onderaannemers en leveranciers, bewustmaken van klanten en andere bedrijven die op de werkplek actief zijn, etc. – de vereisten van de klanten compatibel zijn met het managementsysteem voor V&G van het bedrijf.

1 b: Doelstellingen van elke afdeling van het bedrijf * Streefdoelen Het algemene beleid van het bedrijf binnen iedere afdeling nog eens benadrukken.

10 11 12

Plichten, taken, verantwoordelijkheden – Het preventiebeleid en de doelen van de afdeling worden duidelijk zichtbaar getoond op bouwplaatsen en kantoren. – Follow-up en controle van de acties en plichten door na te gaan of de doelen door de verschillende afdelingen zijn bereikt zoals gepland (aantal ongevallen, veiligheidsplannen, audits,...). – Verminder voortdurend het aantal ongevallen en beroepsziektes. – Laat onderaannemers en leveranciers aan bepaalde veiligheidsvereisten voldoen. .

Voorbeelden Verspreid informatie d.m.v. mededelingenborden, intranet, brochures,... Registreer procedures in de notulen van vergaderingen. Verspreid informatie over de jaarlijkse strategische en operationele doelen.

* Bij kleinere bedrijven zou dit gelijk kunnen staan aan het algemene management.

10


1 c: Actieve deelname van werknemers Streefdoelen Een bedrijfscultuur bevorderen waarbij veiligheid voorop staat, door werknemers of indien van toepassing de instanties die hen in dit aspect vertegenwoordigen een actieve rol te laten spelen.

Plichten, taken, verantwoordelijkheden – Organiseer commissies voor veiligheid en gezondheid die bestaan uit personeelsvertegenwoordigers, werknemersvertegenwoordigers,... (en die ten minste één keer per maand bijeenkomen). – Laat werknemers meewerken aan het maken en uitdelen van brochures, folders, veiligheidsvoorschriften, interne veiligheidstrainingen.... – Bijeenkomsten voor veiligheidstraining worden gepland volgens de planning van de werkzaamheden. – Betrek werknemers of indien van toepassing hun vertegenwoordiger(s) bij alle aspecten van “risicobeoordeling” en bij het voortdurend verbeteren van het systeem.

Voorbeeld Een specifiek veiligheidshandboek maken.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

11

2

2. Toekenning van taken en verantwoordelijkheden

2 a: Functieomschrijvingen en bevoegdheidsoverdrachten

1

Streefdoelen

2

Taken betreffende veiligheid en gezondheid definiëren en communiceren via de organisatorische structuur van het bedrijf (van het management tot aan de arbeidskrachten). Indien noodzakelijk verantwoordelijkheden verduidelijken door middel van bevoegdheidsoverdrachten.

3

Plichten, taken, verantwoordelijkheden

4 5 6 7 8 9

– Maak een organogram van het bedrijf. – Preciseer bevoegdheidsoverdrachten en/of refereer naar: • het bedrijfsmanagement als zijnde de voornaamste vertegenwoordigers van het systeem voor preventiemanagement; • de algemene veiligheidscommissie die in het leven is geroepen om de acties voor het invoeren van een veiligheidsbeleid te reglementeren en controleren. De voorzitter is een vertegenwoordiger van het management; • de interne regels en procedures van het bedrijf indien van toepassing.

11

Beschrijf de taken, procedures en gerelateerde verantwoordelijkheden en definieer deze duidelijk.

2 b: Interne preventie Streefdoelen In overeenstemming met het algemene preventiebeleid een bekwaam persoon binnen de organisatie aanwijzen die: – advies en bijstand biedt bij alles wat te maken heeft met veiligheid en gezondheid; – toeziet op de invoer en controle van het preventiebeleid; – de rol van interne preventieadviseur duidelijk vormgeeft zowel in het organogram van het bedrijf als op de bouwplaats. Deze persoon zal ook de contactpersoon zijn voor externe instanties (bij het midden- en kleinbedrijf is dit bij voorkeur de eigenaar).


10

Voorbeeld

Voorbeeld Beschrijf voor de verschillende taken de gerelateerde procedures voor het veiligheidshandboek.

– Stel algemene regels op voor het beheer van risicopreventie op de werkplek. – Controleer en verspreid procedures, gidsen en andere documenten die gerelateerd zijn aan het preventiebeleid binnen het bedrijf. – Voer audits uit om te beoordelen in hoeverre de hierboven genoemde procedures gevolgd worden. – Stel preventieprogramma’s voor aan het management.

12

12


2 c: Externe preventie Streefdoelen Het bedrijf multidisciplinaire kennis verschaffen inzake gezondheid op de werkplek (medisch, technisch, ergonomisch etc.). Dit zal het bedrijfsmanagement in staat stellen een veiligheidsen gezondheidsbeleid te ontwikkelen en ervoor te zorgen dat elke werknemer gezond genoeg is om te kunnen werken.

Plichten, taken, verantwoordelijkheden – Als het bedrijf zelf niet beschikt over geschikte hulpmidddelen of als er op nationaal niveau een wettelijke verplichting hiertoe bestaat, kan het bedrijf gebruik maken van het advies van een externe instantie (arbodienst, organisaties en adviesbureaus die gespecialiseerd zijn in V&G etc.). – De algemene instanties voor preventie bestaan uit bedrijfsartsen en personen die gespecialiseerd zijn in de preventie van beroepsrisico’s zoals: ergonomen, technici, veiligheidscoördinatoren etc. – Het bedrijf dient de medische controles te vergemakkelijken door de nodige informatie en documenten aan de bedrijfsarts te verschaffen.

Voorbeeld Beschrijf voor de verschillende taken de gerelateerde procedures voor het veiligheidshandboek.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

13

3. Het systeem documenteren

3 a: Referentiedocumenten

1 2 3 4 5

Streefdoelen De leidinggevenden van de bouwplaats en het bedrijf de nodige informatie, instructies en hulpmiddelen verschaffen zodat het veiligheidssysteem van het bedrijf en de bouwplaats kan worden geïmplementeerd.

Plichten, taken, verantwoordelijkheden Maak een gids waarin procedures voor de toepassing van veiligheidsregels en hulpmiddelen om te helpen bij de implementatie ervan, worden opgenomen: – de algemene principes van preventie; – de interne regels, procedures en personen die betrokken zijn bij V&G; – het jaarlijkse preventieve actieplan en rapporten van voorgaande jaren; – de reglementering; – de gebruiksaanwijzingen van de apparatuur; – de factsheets betreffende veiligheid en de gebruiksaanwijzingen van de producten; – de plannen voor de specifieke bouwplaats.

6 7 8 9 10 11 12

14

3 Voorbeelden Organiseer interne vergaderingen voor de leidinggevenden van het bedrijf. Maak en verspreid een specifieke mededeling voor de werknemers van het bedrijf. Beschrijf de procedures voor preventie voor het veiligheidshandboek van een specifieke bouwplaats en het plan voor veiligheid en gezondheid dat hiermee in verband staat.

3 b: Registratie Streefdoelen De gegevens voor het bedrijf bewaren (feiten en beslissingen). Rapporten verspreiden en indien nodig archiveren.

Plichten, taken, verantwoordelijkheden Beslissingen nemen over methodes voor identificatie, verspreiding en archivering van documenten en in het bijzonder: – notulen van vergaderingen van de commissie en werkgroep voor veiligheid en gezondheid; – onderzoeksrapporten en rapporten van de controles van de apparatuur; – rapporten betreffende de bouwplaatsinspecties en auditrapporten; – gemelde ongevallen, incidenten en bijna-ongevallen.

Voorbeelden Neem de gegevens op in de notulen van de vergaderingen van de V&Gcommissie. Maak een jaarrapport van de gemelde ongevallen, incidenten en bijnaongevallen.


4

4. CommunicatiE

4 a: Communicatie binnen het bedrijf Streefdoelen Ervoor zorgen dat het personeel een positieve en actieve houding tegenover preventieve maatregelen op het gebied van veiligheid en gezondheid heeft. Ervoor zorgen dat alle interne en externe deelnemers aan het bouwproces op een harmonieuze manier met elkaar samenwerken. Ervoor zorgen dat de communicatie tussen alle niveaus van de interne hiërarchie goed verloopt en het voor iedereen mogelijk maken zijn/haar mening te geven. Gelegenheid geven om alle aspecten van veiligheid en gezondheid aan te kaarten.

Plichten, taken, verantwoordelijkheden Indien er een commissie voor veiligheid en gezondheid is, heeft deze de volledige verantwoordelijkheid over deze activiteiten. Verspreid het beleid en informatie over preventieve maatregelen op het gebied van veiligheid en gezondheid. Spreek bij vergaderingen op alle niveaus over preventieve maatregelen op het gebied van veiligheid en gezondheid en bevorder de uitwisseling van ideeën. Het jaarlijkse preventieve actieprogramma dient ieder jaar aan alle personeelsleden te worden gepresenteerd, bijvoorbeeld via een bedrijfskrantje, brief, intranet etc. Tijdens het opstellen van het programma wordt er met alle afdelingen in het bedrijf gecommuniceerd.

1 Voorbeelden Organiseer een specifieke vergadering over veiligheid en gezondheid in het bedrijf. Informeer op de website van het bedrijf over de doelstellingen en ondernomen acties op het gebied van V&G.

2 3 4 5 6

4 b: Communicatie buiten het bedrijf

7

Streefdoelen Ervoor zorgen dat het personeel een positieve en actieve houding tegenover preventieve maatregelen op het gebied van veiligheid en gezondheid heeft. Ervoor zorgen dat alle interne en externe deelnemers aan het bouwproces op een harmonieuze manier met elkaar samenwerken. Samenwerking met andere bedrijven, leveranciers, klanten, onderaannemers, gebruikers etc. Gebruik het managementsysteem voor V&G als iets dat meerwaarde geeft aan het bedrijf.

Plichten, taken, verantwoordelijkheden Verzamel informatie en wissel informatie uit (opgedane ervaring): – persartikelen; – bij het onderhandelen over contracten rekening houden met V&G-aspecten; – instanties voor preventie; – bedrijfskrantje; – conferentie, vakbeurs, forum etc.; – veiligheidsprijzen.

8 Voorbeelden Brief aan klanten. Nieuwsbrieven en bulletins.

9 10 11 12

15

5

5. Analyse en risicobeoordeling

5 a: Eerste analyse van het systeem

1 2 3 4 5 6

Streefdoelen Analyse van de situatie van het bedrijf wat betreft V&G. Deze resultaten vastleggen in een document. Hierdoor zal het later mogelijk zijn om de ontwikkeling van preventieve maatregelen binnen het bedrijf na te gaan. Op bedrijfsniveau een methode uitwerken voor inventarisatie, analyse en evaluatie van de risico’s.

Plichten, taken, verantwoordelijkheden De inventarisatiefase moet gebaseerd zijn op: – de directe risico-inventarisatie op iedere bouwplaats in samenwerking met de betrokken werknemers en het management; – de adviezen van de interne en externe deskundigen die verantwoordelijk zijn voor de veiligheid en gezondheid van de werknemers (bedrijfsartsen, het hoofd veiligheid, instanties voor technische controle, arbeidsinspectie,...); – de vorige risico-analyse.

Voorbeeld Bepaal na een risicoanalyse duidelijk wat de oorspronkelijke status van het bedrijf is.

5 b: Risicobeoordeling Streefdoelen

7 8 9 10 11

De risico’s die werknemers lopen onderzoeken en analyseren en de acties definiëren die ondernomen moeten worden om dergelijke risico’s te verminderen. Op bedrijfsniveau een methode uitwerken voor inventarisatie, analyse en evaluatie van de risico’s.

Plichten, taken, verantwoordelijkheden De fase van risicobeoordeling moet gebaseerd zijn op: – de resultaten van de inventarisatiefase; – de ervaringen en adviezen van de betrokken werknemers en het management van de afdelingen; – de interne en externe deskundigen die verantwoordelijk zijn voor de veiligheid en gezondheid van de werknemers (bedrijfsartsen, het hoofd veiligheid, instanties voor technische controle, arbeidsinspectie,...); – de op een eerder moment in het bedrijf gemaakte analyse van de ongevallen, jaarlijkse actie- en preventieplannen, preventierapporten etc.; – de risicobeoordeling moet na iedere verandering in werkprocessen worden herzien.

Voorbeeld Complete risicobeoordeling voor het bedrijf gebaseerd op ervaringen en advies van interne en externe deskundigen.

12

16


6

6. Het Actieplan

6 a: Jaarlijks preventief actieprogramma Streefdoelen Op basis van de V&G-risicobeoordeling/analyse en de vorige preventierapporten vaststellen welke acties moeten worden ondernomen om het preventiebeleid van het bedrijf te verbeteren. Hierbij is een gestructureerde benadering nodig, evenals de betrokkenheid van alle belanghebbenden. Daarnaast moet er voortdurend vooruitgang worden geboekt en moet het management zich volledig inzetten voor de praktische toepassing van deze programma’s.

Plichten, taken, verantwoordelijkheden Het jaarlijkse preventieve actieprogramma wordt opgesteld op basis van de risicobeoordeling/-evaluatie en van het rapport over de preventieve acties van het vorige jaar. Dit programma geeft de doelen aan die bereikt moeten worden in de vorm van preventieve acties, zowel kwantitatief als kwalitatief. Het programma wordt besproken met de werknemers of indien van toepassing met hun vertegenwoordiger(s), met het bedrijfsmanagement en met de interne of externe deskundigen die verantwoordelijk zijn voor de veiligheid en gezondheid van de werknemers (bedrijfsartsen, het hoofd veiligheid, instanties voor technische controle, arbeidsinspectie,...) zodat alle belanghebbenden hiervan op de hoogte zijn. Dit programma maakt deel uit van de jaarlijkse en meerjaarlijkse doelstellingen van het bedrijf.

1 Voorbeeld Jaarlijks preventief actieprogramma voor het bedrijf, inclusief evaluatie van het vorige jaar en doelen voor het volgende jaar.

5 6 7

Streefdoelen

Plichten, taken, verantwoordelijkheden De informatie in het rapport die gebaseerd is op het jaarlijkse of meerjaarlijkse programma wordt gebruikt om de nadruk te leggen op de risicobeoordeling. Het rapport wordt aan de V&G-commissie gepresenteerd indien er zo’n commissie bestaat of anders aan de vertegenwoordiger(s) van de werknemers. Zij kunnen hierop commentaar geven. Daarna wordt het gepresenteerd en wordt alles uitgelegd aan de werknemers van het bedrijf..

3 4

6 b: Jaarlijks preventierapport

Nagaan of de acties die in het jaarlijks programma waren voorzien inderdaad zijn uitgevoerd, op welke manier ze praktisch zijn toegepast en hoe efficiënt ze waren. De gebeurtenissen bestuderen die het V&G-beleid en de doelstellingen van het bedrijf beïnvloeden.

2

8 Voorbeeld Presentatie aan de werknemers en het personeel van het bedrijf.

9 10 11 12

17

7. Implementatie op de werkplek

7 a: Risicoanalyse voor alle werkzaamheden

1 2 3 4 5 6 7 8

Streefdoelen De specifieke gevaren van ieder project analyseren en algemene risicobeoordelingen aanpassen aan een specifieke werkplek. Als er bepaalde beperkingen zijn die te maken hebben met de omgeving van een bepaalde werkplek moet hiermee rekening worden gehouden. Een werkomgeving creëren die niet schadelijk is voor de gezondheid van de werknemers. Overlast aan derden verminderen. De afvalproductie, -stroom en -verwerking onder controle houden indien er een gevaar bestaat voor de veiligheid en gezondheid van werknemers en het milieu (oplosmiddelen, asbest etc.).

Plichten, taken, verantwoordelijkheden Al in een zo vroeg mogelijk stadium, in de ontwerpfase van een project moet er een risicoanalyse worden uitgevoerd waarbij gerefereerd moet worden aan het veiligheidsen gezondheidsplan van de klant. Na het lezen van het veiligheidsen gezondheidsplan van de klant kan de situatie op de werkplek worden beoordeeld voordat het werk begint. Na te hebben bepaald om wat voor soort werk, welke bouwmethodes en wat voor werkomgeving het gaat, worden de risico’s geïdentificeerd en daarna geanalyseerd. De algemene risicobeoordelingen van het bedrijf moeten worden veranderd en aangepast aan de mogelijke specifieke gevaren op de huidige werkplek. Deze gevaren zouden vermeld moeten staan in het veiligheidsen gezondheidsplan van de klant. De veiligheidsen gezondheidsplannen van een bedrijf zijn opgesteld voor een bepaalde werkplek en hierin worden de handelswijzen, arbeidskrachten en apparatuur uiteengezet die nodig zijn om de risico’s op een bouwplaats onder controle te houden. Het veiligheidsen gezondheidsplan van het bedrijf moet worden bijgewerkt en aangepast aan het plan van de klant naar gelang het werk vordert.

7 Voorbeelden Presentatie van de voorbereidingen inzake V&G die specifiek gelden voor het project in kwestie tijdens een vergadering met de ontwerpers bij de aanvang van het project. Evaluatie van eerdere ervaringen met specifieke bouwprojecten.

9 10 11 12

18


7 b: K euze van preventieve maatregelen en collectieve/persoonlijke beschermingsmiddelen Streefdoelen Aan alle personeelsleden de informatie en instructies geven die ze nodig hebben om hun werk op een veilige manier uit te voeren. Beslissen welke beschermende en preventieve maatregelen er moeten worden genomen en welke collectieve/persoonlijke beschermingsmiddelen er gebruikt moeten worden, afhankelijk van de vastgestelde risico’s.

Plichten, taken, verantwoordelijkheden Identificeer alle risico’s die verband houden met de geografische en ecologische context en stel geschikte plannen op. Stel voor iedere werkplek procedures op voor het verspreiden van informatie – d.w.z. via mededelingenborden, praktische uitleg op de werkplek, veiligheidsbijeenkomsten, gesprekken op de werkplek etc.

Voorbeeld Stel voor ieder project een uitgebreide lijst op met alle taken. Vermeld ook wie er verantwoordelijk zijn voor preventieve maatregelen en persoonlijke beschermingsmiddelen.

6 7 8

7 c: Organisatie bij een noodgeval

9

Streefdoelen

Organiseer op iedere werkplek de eerste hulp bij ongevallen: – EHBO-verantwoordelijken; – apotheek en medische dienst op de werkplek; – procedures voor het waarschuwen van het personeel bij een noodsituatie, evacuatieprocedures; – EHBO-plannen, noodplannen, het vertonen van instructies; – te contacteren personen, communicatiewijzen; – brandblusapparaten etc.; – plan voor: geschikte oefeningen en training, het informeren van nieuwe werknemers; – etc. Identificeer alle risico’s die verband houden met de geografische en ecologische context en stel geschikte plannen op.

3

5

Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM): Het bedrijf voorziet iedere werknemer van de nodige persoonlijke beschermingsmiddelen. Werknemers en de commissie voor veiligheid en gezondheid dienen te worden betrokken bij de keuze van beschermingsmiddelen. Het bedrijf zorgt ervoor dat de PBM goed onderhouden worden en indien nodig worden vervangen. Het management op iedere locatie informeert iedereen waar de PBM zich bevinden en zorgt ervoor dat er geschikte training wordt gegeven voor het gebruik ervan. In de interne regels en procedures van het bedrijf moet de verplichting om persoonlijke beschermingsmiddelen te gebruiken worden vermeld.


2

4

Collectieve beschermingsmiddelen: Indien de risico’s niet kunnen worden vermeden, dient het bedrijf geschikte collectieve beschermingsmiddelen te gebruiken. Het beschermingsniveau van deze collectieve beschermingsmiddelen dient te worden vastgesteld in samenwerking met de coördinator(en) voor veiligheidsen gezondheidskwesties.

Het slachtoffer helpen indien er een ongeval plaatsvindt. Bij zware ongevallen de risico’s onder controle houden en de gevolgen beperken.

1

Voorbeelden Maak procedures voor noodgevallen die voor het bedrijf in het algemeen gelden en procedures die rekening houden met de vereisten van iedere specifieke bouwplaats.

10 11 12

Ga na wat voor implicaties het noodplan voor veiligheid en gezondheid van de klant heeft voor het bedrijf.

19

8. Opleiding - Competentiemanagement

8 a: Functiegerelateerde vereisten

1 2

Streefdoelen De competentieniveaus bepalen die vereist zijn voor iedere taak die moet worden uitgevoerd. Ervoor zorgen dat ieder personeelslid (zowel voltijds, vast personeel als tijdelijk personeel) over de benodigde competenties beschikt om aan de vereisten van zijn/haar functie te kunnen voldoen.


3 4 5 6

Voor alle werkzaamheden worden de verschillende taken die moeten worden uitgevoerd op een rij gezet. Er wordt vastgesteld wat de vereisten op het gebied van preventie zijn voor iedere functie, rekening houdend met de risicobeoordeling. Er moet voor gezorgd worden dat iedere werknemer over voldoende competenties beschikt om zijn/haar functie uit te kunnen voeren, ook op het gebied van veiligheidsen gezondheidspreventie. Als er bepaalde competenties ontbreken, kunnen deze verworven worden d.m.v. één of meerdere extra cursussen.

8

Voorbeeld Voorbereiding van de geplande werkzaamheden en speciale training van het personeel voor een specifiek bouwproject.

8 b: Registreren en controleren van competenties Streefdoelen

7

De competenties en kennis die in het bedrijf beschikbaar zijn op een rij zetten. Ervoor zorgen dat het personeel de preventieve maatregelen op het gebied van veiligheid en gezondheid op een correcte manier opvolgt.

8


9

Er wordt een lijst bijgehouden door de personeelsdienst, bijvoorbeeld d.m.v. een database. De competenties en kennis van de personeelsleden worden geregistreerd uit het oogpunt van: – het bedrijf in het geval van werknemers; – de bouwplaats in het geval van tijdelijk personeel.

10 11 12

Iedere persoon kan worden beoordeeld aan de hand van de functieomschrijving en eventuele wettelijke vereisten voor bepaalde competenties (zoals certificaten voor het werken met hijskranen). Voor het vaststellen van de doelstellingen kan worden gekeken naar de punten in het jaarlijkse actieplan voor preventie. De door de werknemer ondernomen actie op het gebied van preventie maakt deel uit van de jaarlijkse beoordeling.

Voorbeelden Lijst met kwalificaties/ vaardigheden die nodig zijn voor de verschillende taken. Lijst met vereiste kwalificaties voor onderaannemers. Lijst met geplande trainingsactiviteiten voor de individuele werknemers of al het personeel van het bedrijf.

Leidinggevenden: Tijdens het beoordelingsgesprek stellen de werknemer en zijn/haar lijnmanager vast wat de te behalen kwantitatieve en kwalitatieve doelstellingen zijn met het oog op de preventie van arbeidsongevallen. De prestaties van het daaropvolgende jaar worden gemeten door naar het resultaat te kijken. Alle lijnmanagers van iedere afdeling dienen mee te werken aan deze beoordeling van het personeel. Uitvoerend personeel: Tijdens het periodieke beoordelingsgesprek met zijn/haar lijnmanager wordt ook het gedrag met betrekking tot veiligheid en gezondheid bekeken.

20


9. Aanbestedingen

9 a: Aanbesteding van goederen en diensten – Contractonderhandelingen Streefdoelen Ervoor zorgen dat er op de bouwplaatsen de veiligst mogelijke diensten, bedrijfsapparatuur en producten aanwezig zijn.

Plichten, taken, verantwoordelijkheden Houd bij het nemen van beslissingen over de veiligheidsen gezondheidsvereisten rekening met de apparatuur en producten die in het bedrijf gebruikt worden. Neem de volgende gegevens op in de aanbestedingsdocumenten: – de specificaties betreffende veiligheid en gezondheid van de gekochte of gehuurde producten of apparatuur; – een herinnering van de algemene wettelijke verplichtingen (in het bijzonder het verschaffen van documenten met betrekking tot het gebruik). 1. TIJDELIJK PERSONEEL Contracten met uitzendbureaus of van werknemers met een contract van bepaalde duur moeten ten minste de volgende vijf onderdelen bevatten: – overeenkomst tot terbeschikkingstelling van arbeidskrachten tussen het uitzendbureau of de afzonderlijke werknemer en de afdeling die het personeel tewerkstelt; – medische keuring van tijdelijke werkkrachten om te garanderen dat ze in goede gezondheid verkeren voor de betreffende functie; – veiligheidstraining; – persoonlijke beschermingsmiddelen; – controles van competenties en kwaliteit van de diploma’s. 2. ONDERAANNEMERS Ze verbinden zich ertoe zich te houden aan de reglementering betreffende veiligheid en gezondheid, waaronder training, accreditatie, bevoegdheid en medisch onderzoek. Daarbij verbinden ze zich ertoe in hun veiligheidsen gezondheidsplan een persoon te vermelden die voltijds verantwoordelijk is voor de veiligheid op de werkplek. Deze persoon wordt door de directeur van het bedrijf aangewezen om alle vragen met betrekking tot veiligheid te beantwoorden en te handelen in afwezigheid van de officiële afgevaardigde. Onderaannemers moeten de uit tien punten bestaande checklist van “Niveau 1” doorlezen (p. 6). 3. AUTO- of VOERTUIGVERHUURBEDRIJVEN Dienstverleningscontract waarin de verplichtingen voor beide partijen staan vermeld. 4. APPARATUUR Het conformiteitscertificaat controleren, nagaan of de gebruiks- en onderhoudsaanwijzingen door de fabrikant zijn bijgeleverd. 5. MATERIALEN EN PRODUCTEN Vraag om de factsheets betreffende veiligheid voor de gebruikte producten. Maak afspraken over de voorwaarden op het gebied van levering, laden/lossen, hantering, opslag, gebruik en terugsturen van overschotten op de bouwplaats. Kies waar mogelijk ergonomische producten en apparatuur.

9 1

Voorbeelden Gids voor de onderaannemers van het bedrijf waarin wordt uitgelegd hoe ze kunnen handelen volgens het V&Gbeleid van het bedrijf. Lijst met factsheets betreffende veiligheid van alle gevaarlijke producten die door het bedrijf worden gebruikt.

2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

21

9 b: Beoordelen en controleren van onderaannemers en leveranciers Streefdoelen

1 2 3 4

Onderaannemers deel uit laten maken van het bedrijf, hen steunen en beoordelen zowel volgens criteria van preventie als van veiligheid en gezondheid.

Plichten, taken, verantwoordelijkheden Voor onderaannemers waar regelmatig mee wordt samengewerkt en die bij het bedrijf bekend zijn: – beoordeel hun prestaties op het gebied van veiligheid en gezondheid; – ondersteun hen bij het uitwerken van hun risicoanalyses; – zorg ervoor dat ze hun beloften nakomen.

Voorbeelden Speciale gids voor de onderaannemers van het bedrijf. Evaluatierapport over de onderaannemers.

Voor nieuwe onderaannemers: vraag hen naar hun preventiesysteem en statistische indicatoren.

5 6 7 8 9 10 11 12

22


10. Inspectie, toezicht, controles

10 a: Inspecties op de werkplek Streefdoelen Een optimaal niveau van veiligheid, gezondheid en hygiëne op de bouwplaatsen behouden. Nagaan of de preventieve maatregelen, die zijn ingevoerd na de risicobeoordeling voor de start van de werkzaamheden, zijn toegepast. Bouwplaatsinspecties zijn een noodzakelijk onderdeel van een preventief V&G-beleid en de voortdurende verbetering hiervan.

Plichten, taken, verantwoordelijkheden De inspecties worden uitgevoerd in de aanwezigheid van de persoon die verantwoordelijk is voor de bouwplaats en op basis van de risicobeoordeling voor iedere functie. De werknemers of indien van toepassing hun vertegenwoordiger worden bij deze inspecties betrokken. Ook de werkzaamheden van de onderaannemers worden geïnspecteerd. Deze inspecties vinden regelmatig plaats en vooral aan het begin van de werkzaamheden. De resultaten van de inspecties zullen aan de coördinator worden doorgegeven. Het management Het management van het bedrijf moet regelmatig een bezoek brengen aan de bouwplaatsen om ervoor te zorgen dat de maatregelen ter bescherming van het personeel inderdaad worden toegepast en om deze indien nodig aan te passen. De verzamelde informatie wordt met de betrokken werknemers besproken en aan de werknemersvertegenwoordigers gecommuniceerd. De werknemersvertegenwoordigers De bouwplaatsen worden geïnspecteerd door de V&G-commissie indien aanwezig of anders door de werknemersvertegenwoordigers en de manager van de locatie om na te gaan of de maatregelen ter bescherming van het personeel correct worden toegepast. Waar nodig worden er aanpassingen voorgesteld. De correctheid van de verzamelde informatie wordt door de betrokken werknemers bevestigd. Het bedrijfsmanagement verschaft de hulpmiddelen die voor deze inspecties nodig zijn. De afdeling preventie (indien aanwezig) Als het bedrijf een afdeling preventie heeft, controleert deze afdeling de relevantie en de correcte toepassing van de maatregelen ter bescherming van het personeel en past deze indien nodig aan. De verzamelde informatie dient ook aan de betrokken werknemers te worden gegeven.

10 1 Voorbeelden

2

Schema voor inspecties op het bedrijf. Periodieke resultaten van de inspecties op het bedrijf. Notulen van de vergadering van de V&G-commissie waarin de inspecties op het bedrijf worden geëvalueerd.

3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

23

10 b: Controles van apparatuur en producten Streefdoelen

1 2 3 4 5 6 7

Ervoor zorgen dat: – er voldoende materialen en apparatuur aanwezig zijn en dat deze worden aangepast aan het soort werk; – de apparatuur in goede staat verkeert; – de producten voldoen aan de richtlijnen en dat er is gekeken naar mogelijke gevaren.

Plichten, taken, verantwoordelijkheden De werknemers zullen worden getraind en krijgen toestemming om: – de apparatuur en de producten te gebruiken; – het correct functioneren van de apparatuur te observeren en te reageren bij eventuele schade. Voor alle apparatuur waarvoor dit vereist is moet het volgende worden gedaan: – de apparatuur en de producten te gebruiken; – beslissen hoe vaak de controles moeten worden uitgevoerd; – beslissen welke punten moeten worden nagekeken voor interne controles; – de controles registreren; – ervoor zorgen dat de gedane controles kunnen worden opgezocht.

Voorbeelden Periodiek plan van het bedrijf voor het controleren van de elektrische apparatuur/ touwen/machines. Stel criteria vast voor het vervangen van de apparatuur. V&G-parameters die gebruikt worden bij het kopen of huren van nieuwe apparatuur.

Beoordeel alle gebruikte producten. Voor alle producten met gevarenpictogrammen: – bekijk de factsheet betreffende veiligheid; – houd rekening met het medisch advies; – stel de factsheet met instructies op; – gebruik indien mogelijk een minder gevaarlijk product of een ander werkproces. De materiële diensten moeten ook aan deze controles worden onderworpen.

8 9 10 11 12

24


11. Beheer van ongevallen, incidenten en bijna-ongevallen

11

11 a: Externe aangifte en registratie van ongevallen en incidenten

1

Streefdoelen Ervoor zorgen dat het ongevallenrapport is opgesteld volgens het regelgevingskader. De werknemers aanmoedigen om informatie over alle ongevallen en incidenten door te geven om de oorzaken en omstandigheden van ongevallen, incidenten etc. beter te begrijpen. Maatregelen nemen om te voorkomen dat hetzelfde opnieuw gebeurt.

Plichten, taken, verantwoordelijkheden Definities van termen die in deze gids worden gebruikt: – Ongeval: lichamelijk letsel. – Incident: een ongeval zonder lichamelijk letsel, maar met materiële schade. – Bijna-ongeval: een situatie van slecht functioneren of een incident dat geen schade tot gevolg heeft.

Voorbeeld Rapport dat door het bedrijf wordt opgestuurd aan de bevoegde instantie.

5

11 b: Interne registratie en analyse van ongevallen, incidenten en bijna-ongevallen Streefdoelen

Plichten, taken, verantwoordelijkheden Ongevallen worden geanalyseerd door de preventiemedewerker en/of de commissie voor veiligheid en gezondheid in samenwerking met het lijnmanagement, met als doel de oorzaken exact vast te stellen. Met behulp van de betrokken werknemers wordt er onderzoek uitgevoerd op de plaats waar het ongeval heeft plaatsgevonden. Er wordt besloten welke preventieve maatregelen het meest geschikt zijn en deze worden ingevoerd om ervoor te zorgen dat het ongeval zich niet herhaalt. De betrokken personen worden geïnformeerd (of krijgen training indien dit nodig is). De risicobeoordeling wordt bijgewerkt en in een document opgenomen. Alle incidenten en bijna-ongevallen worden zo snel mogelijk geregistreerd en doorgegeven aan de afdeling preventie van het bedrijf en/of het management.

3 4

Ieder ongeluk wordt aangegeven volgens de procedures die beschreven staan in de regelgeving.

Ervoor zorgen dat het ongevallenrapport is opgesteld volgens het regelgevingskader. Werknemers aanmoedigen om informatie over alle ongevallen, incidenten en bijnaongevallen te verkrijgen en door te geven om de oorzaken en omstandigheden van ongevallen, incidenten etc. beter te begrijpen. Maatregelen nemen om te voorkomen dat hetzelfde opnieuw gebeurt.

2

6 7

Voorbeelden Resultaten van de interne analyse van een specifiek incident dat op een bouwplaats heeft plaatsgevonden. Aanpassingen van de werkprocedures van het bedrijf na een ongeval.

8 9 10 11 12

25

11 c: Verwerking van opmerkingen van de instanties die verantwoordelijk zijn voor advies en inspectie Streefdoelen

1 2

Ervoor zorgen dat het ongevallenrapport is opgesteld volgens het regelgevingskader. De werknemers aanmoedigen om informatie over alle ongevallen en incidenten door te geven om de oorzaken en omstandigheden van ongevallen, incidenten etc. beter te begrijpen. Maatregelen nemen om te voorkomen dat hetzelfde opnieuw gebeurt.


3

Het bedrijfsmanagement en de werknemersvertegenwoordigers worden altijd geïnformeerd over de opmerkingen en aanwijzingen van externe instanties. Alle brieven en rapporten worden op het bedrijf bewaard.

Voorbeeld Informeer iedereen over veranderingen van de werkprocedures van het bedrijf na een externe inspectie.

4 5 6 7 8 9 10 11 12

26


12. Het systeem verbeteren

12 a: Aanpassen van strategie na opgedane ervaring Streefdoelen Het managementsysteem voor preventie van het bedrijf verbeteren. Bovendien is het de bedoeling een bedrijfscultuur te bevorderen waarbij preventie voorop staat en een actieve deelname wordt gevraagd aan de werknemers of hun vertegenwoordigers.

Plichten, taken, verantwoordelijkheden De opgedane ervaring wordt gebruikt om het jaarlijkse preventierapport op te stellen. Voor een voortdurende verbetering zijn onder andere de volgende punten belangrijk: –h et nakijken en bijwerken van het document met de risicobeoordeling, – beheer van preventieve acties (efficiëntie, relevantie); – de resultaten van identificaties en beoordelingen van gevaren en risico’s; –d e onderzoeken naar werkgerelateerde letsels, ziektes, slechte gezondheid en incidenten; – de voorstellen voor verbetering van alle leden van de organisatie; – veranderingen in nationale wet- en regelgeving; – de evaluatie van hulpmiddelen voor het controleren van de prestaties en metingen; – iedere soort verandering in de bedrijfsorganisatie en productie-installaties.

12 1 Voorbeelden Evaluatie van de resultaten van het bedrijf op het gebied van V&G na het afronden van een bouwproject. Rapport in de vorm van notulen van de jaarlijkse evaluatiebijeenkomst over de nieuwe doelstellingen van het bedrijf.

Organiseer na het afronden van een bouwproject vergaderingen om de opgedane ervaringen te noteren. Houd hierbij rekening met de bescherming van de veiligheid en gezondheid vanaf het begin van de werkzaamheden.

Het management moet alles doen wat volgens de evaluaties, opgedane ervaring en resultaatindicatoren noodzakelijk wordt geacht. Er moeten afspraken worden gemaakt over de voortdurende verbetering van de relevante elementen van het beheersysteem voor veiligheid en gezondheid op de werkplek. Activiteiten ter evaluatie kunnen alleen succesvol zijn als alle medewerkers hier actief aan deelnemen. Het management en de commissie voor veiligheid en gezondheid moeten alle afdelingen van het bedrijf betrekken bij activiteiten voor feedback. Eventueel kan een externe instantie worden geraadpleegd voor het evalueren en verbeteren van het systeem. De activiteiten ter evaluatie moeten worden opgenomen in het jaarlijkse preventieve actieplan. Laat de preventiemedewerker werkplekinspecties uitvoeren. Organiseer ten minste eenmaal per jaar systeemaudits als onderdeel van het jaarlijkse preventieve actieplan.

4 5

7 8

Streefdoelen


3

6

12 b: Follow-up activiteiten

Het beheersysteem voor preventie van het bedrijf verbeteren. Bovendien is het de bedoeling een bedrijfscultuur te bevorderen waarbij preventie voorop staat en een actieve deelname wordt gevraagd aan de werknemers.

2

Voorbeeld Vermeld goede praktijken op het gebied van V&G en veranderingen op de website en in brieven aan toekomstige klanten, partners etc.

9 10 11 12

27

Joint project of FIEC and EFBWW Design: Acapella Photos: AT-BIB, DK-DB Dansk Byggeri Translations: IDEST, Bruxelles (B)


FIEC

EFBWW

Avenue Louise 225

Rue Royale 45/3

B - 1050 Bruxelles

B - 1000 Bruxelles

Tel:

+ 32 (0)2 514 55 35

Tel:

+ 32 (0)2 227 10 40

Fax:

+ 32 (0)2 511 02 76

Fax:

+ 32 (0)2 219 82 28

e-mail:

[email protected]

e-mail:

[email protected]

internet: www.fiec.eu

European Construction Industry Federation

internet: www.efbww.org

GIDS VOOR DE ONTWIKKELING VAN EEN MANAGEMENT- SYSTEEM VOOR VEILIGHEID EN GEZONDHEID

Recommend Documents