Gezondthuis. Wit-Gele Kruis viert 70 jaar BELGIE - BELGIQUE. Tijdschrift Toelating gesloten verpakking P TOURNAI 1 BC 5681

Een uitgave van het Wit-Gele Kruis van Vlaanderen | Ad. Lacomblélaan 69-71 bus 3 | 1030 Brussel | 3-maandelijks tijdschrift - nr.50 | oktober - november - december 2007

Tijdschrift Toelating gesloten verpakking P 309292

Gezondthuis

Wit-Gele Kruis viert 70 jaar

BELGIE - BELGIQUE 7500 TOURNAI 1

P.B/P.P

BC 5681

Staat uw televisie ook soms te luid ? Bel GRATIS 0800 94 229 Bezoek nu www.dialogue.be om er meer over te ontdekken.

Praktische Gids voor een Beter Gehoor Ongeveer 10% van de bevolking of 1 miljoen Belgen zijn slechthorend of beginnen problemen te ondervinden met hun gehoor. Een hoortoestel, tegenwoordig uitgerust met hoogstaande technologische snufjes en verpakt in een modern en discreet design, kan slechthorenden in bijna 85% van de gevallen een oplossing bieden. In België maakt slechts 1 op 20 mensen daarvan gebruik. Dit in tegenstelling tot onze buurlanden waar mensen veel vaker naar een hoortoestel grijpen. De oorzaken hiervoor zijn niet zo ver te zoeken. Veel slechthorenden schamen zich en durven er niet voor uit te komen dat hun gehoor hen in de steek laat. Hoorapparaten worden ook vaak beschouwd als lelijk, onhandig en duur. En tenslotte weten ook veel slechthorenden niet dat er effectief een oplossing

Nieuwste editie nù beschikbaar

voor hun probleem ontstaat. Dialogue wil daarom de drempel naar de Hoorcentra verlagen. Deze volledig vernieuwde gids geeft u o.a. een antwoord op de volgende veel gestelde vragen: • • • • •

Praktische Gids voor

Is mijn gehoor nog in orde of zijn het de anderen die mompelen? Hoe comfortabel en discreet kunnen hoortoestellen tegenwoordig zijn? Hoortoestellen, wat zijn dat ? Welke types hoortoestellen bestaan er ? Welke stappen moet ik ondernemen?

een Beter Gehoor

KLANTVRIENDELIJKH ERVARING KWALITEIT KEUZE ALLE MERKEN, VRIJE

EID SERVICE

Aarzel niet en kom langs in één van onze centra voor een GRATIS en VRIJBLIJVENDE hoortest. Aalst Aarschot Antwerpen Antwerpen - Kiel Arendonk Asse Avelgem Beringen-Mijn Beveren Bilzen Bree Brugge Brussel Brussel-Vorst Brussel-Tervurenlaan Buggenhout De Pinte Deinze Denderleeuw

053 - 77 04 91 016 - 60 69 00 03 - 248 13 04 03 - 238 60 44 014 - 67 24 35 02 - 569 47 00 056 - 70 75 00 011 - 42 08 97 03 - 775 77 65 089 - 50 33 68 089 - 76 78 50 050 - 33 73 82 02 - 511 89 32 02 - 345 37 94 0474 74 19 53 052 - 33 37 62 09 - 281 13 17 09 - 386 22 73 053 - 66 14 39

COUPON

Dendermonde Destelbergen Deurne Diest Diksmuide Eeklo Erpe-Mere Evergem Geel Geluwe Genk Gent Gent Gistel Halle Hamme Hasselt Heist Op den Berg Herentals

052 - 21 25 26 09 - 228 30 64 03 - 324 13 92 013 - 52 22 57 051 - 511 272 0496 - 10 94 96 053 - 83 69 40 09 - 253 21 50 014 - 58 17 58 056 - 51 27 22 089 - 35 81 28 09 - 234 24 54 09 - 242 80 80 0479 - 490 924 02 - 381 20 25 052 - 47 78 62 011 - 22 79 37 015 - 22 81 85 014 - 25 50 04

Herk De Stad Herzele Heusden-Zolder Houthalen Ieper Kalmthout Kapellen Kortrijk Leuven Lokeren Lommel Lummen Maaseik Maasmechelen Mechelen Merelbeke Merksplas Mol Neerpelt

013 - 55 46 04 053 - 62 79 45 011 - 57 26 56 011 - 60 56 79 057 - 20 09 71 03 - 666 38 08 03 - 665 08 11 056 - 35 02 56 016 - 22 15 92 09 - 360 87 77 011 - 55 15 79 013 - 52 27 26 089 - 56 46 63 089 - 76 07 80 015 - 41 96 78 09 - 230 61 34 014 - 63 43 90 014 - 31 42 60 011 - 64 11 00

Ninove Roeselare Ronse Schilde Schoten St.-Job-in-‘t-Goor Sint-Niklaas St.-Pieters-Leeuw St.-Truiden Tielt Tielt-Winge Tienen Tongeren Turnhout Waregem Weelde Wetteren Zele Zelzate

054 - 32 29 12 051 - 24 40 54 055 - 21 42 24 03 - 321 65 05 03 - 293 34 60 03 - 636 41 78 03 - 776 56 58 0473 - 99 06 10 011 - 68 62 72 0476 - 89 89 92 016 - 63 36 33 016 - 80 39 89 012 - 23 63 07 014 - 41 24 87 056 - 60 68 89 014 - 65 17 27 09 - 366 66 23 052 - 44 47 18 09 - 355 37 41

Ik neem de proef op de som

Gelieve deze coupon af te geven in het Hoorcentrum of op te sturen naar Dialogue - Pontbeekstraat 2 - 1702 Groot-Bijgaarden.

GezondThuis

Neem contact met mij op voor een GRATIS hoortest Stuur mij de Praktische Gids voor een Beter Gehoor

GezondThuis_280x195.indd GezondThuis 280x195.indd 1

24/8/07 2:11:24 PM

11:24 PM

www.witgelekruis.be

Indien u Gezond Thuis niet gratis ontvangt via uw verpleegkundige of met de post, kunt u zich abonneren. Het abonnementsgeld voor Gezond Thuis bedraagt € 10 per jaar – te storten op P.R. 000-0174466-60 van Het Wit-Gele Kruis van Vlaanderen 1030 Brussel met vermelding Abonnement Gezond Thuis. Gelieve bij adreswijzigingen ook nummer op de plastic folie mee te delen (voor verzendingen met de post). De redactie is niet verantwoordelijk voor de inhoud van de advertenties. Getekende artikelen verschijnen onder verantwoordelijkheid van de auteur. Artikelen of delen ervan mogen worden overgenomen, op voorwaarde van bronvermelding en het toesturen van een bewijsexemplaar.

Onderzoekspartner van het Wit-Gele Kruis

Provinciale secretariaten Wit-Gele Kruis Antwerpen, Tel. 03 286 98 98 Vlaams-Brabant, Tel. 016 31 95 50 Limburg, Tel. 089 30 08 80 West-Vlaanderen, Tel. 050 34 13 33 Oost-Vlaanderen, Tel. 09 265 75 75

W

anneer de Turkse romanschrijver thuis Orhan Pamuk zijn Nobelprijs in ontvangst nam, vertelde hij over de koffer van zijn vader. Hij had die van hem gekregen twee jaar voor zijn dood. Daarin staken teksten door zijn vader geWit-Gele Kruis viert 70 jaar schreven, maar nooit gepubliceerd. “Lees ze na mijn dood”, had hij gezegd. Mijn mama bewaarde in een koffer brieven. Ze vroeg me die te vernietigen. Ik heb het gedaan en heb er enigszins spijt van. Kunnen we alles bewaren en tot hoe lang? Er loopt een proces van een Joodse familie. Ze had in Auschwitz de koffer gezien van hun verwante. Het enige overblijfsel. Ze eist die koffer op. Aan elk voorwerp zijn herinneringen verbonden. Ik doe ze niet graag weg: de brief uit een vakantie Ziekenzorg CM, de kaart van een monitrice Jeugd en Gezondheid, de groet van een vriend uit Taizé. Waar bewaren we onze herinneringen? Hoe veilig en discreet is de bewaarplaats? Het hart is het meest aangewezen. Het evangelie vermeldt driemaal dat Maria “dit alles” in haar hart bewaarde (Luk. 2, 19). Er steekt zoveel in elk mensenhart, herinneringen aan vreugde en verdriet. Er sijpelen indrukken binnen, die we liefst zouden vergeten: pijn om onrecht dat iemand me aandeed of ik zelf heb aangedaan. Het hart bewaart geheimen die ons zijn toevertrouwd om erover te zwijgen als een graf. Alles laat een indruk na. Hoe gaan we ermee om? Hoe zuiveren we ons geheugen? Onderzoek alles en behoud het goede. Daarvoor heeft ons hart heel veel plaats. Wij plukken bewaarappelen in de herfst. Ons hart werkt in elk seizoen. Goede herinneringen vormen een humus voor nieuwe vruchtbaarheid. Bij het beluisteren van het evangelie maken we een kruisje op het voorhoofd, de mond en het hart. We bidden daarbij dat we met ons verstand mogen vatten wat we horen, er met onze mond over getuigen en in ons hart bewaren. Zo wordt ons hart de beste bewaarplaats, beter dan eender welke koffer.

Gezond

Tijdschrift Toelating gesloten verpakking P 309292

BELGIE - BELGIQUE P.B/P.P

7500 TOURNAI 1 BC 5681

ANTOINE RUBBENS GEESTELIJK ADVISEUR WIT-GELE KRUIS VAN VLAANDEREN

| GEZOND THUIS | oktober 2007

Hoofd- en eindredactie Renild Wouters e-mail: [email protected] Redactieraad Hilde De Groef, Dolf De Ridder, Louis Paquay, Kristien Scheepmans, Hilde Van Baelen, Sabine Verstraete, Renild Wouters Ad. Lacomblélaan 69/71 - 1030 Brussel Tel. 02 739 35 11 - Fax 02 739 35 99 www.witgelekruis.be Beeld coverpagina © Isabelle Persyn Druk Corelio Printing Oplage 79.000 Secretariaat Hilde De Groef Verantwoordelijke uitgever Dr. Daniël De Coninck Reclameregie en vormgeving DECOM N.V. Stationsstraat 108 B-2800 Mechelen www.decom.be [email protected] Tel. 015 652 840 - Fax 015 652 851

Het koffertje van mama Een uitgave van het Wit-Gele Kruis van Vlaanderen | Ad. Lacomblélaan 69-71 bus 3 | 1030 Brussel | 3-maandelijks tijdschrift - nr.50 | oktober - november - december 2007

14de jaargang, Nr. 50 oktober - november - december 2007 Uitgave van het Wit-Gele Kruis van Vlaanderen Verschijnt viermaal per jaar

3

g

REPORTAGE

4

© Isabelle Persyn


HARE MAJESTEIT KONINGIN PAOLA OPENT PLECHTIG DE TENTOONSTELLING ‘70 JAAR WIT-GELE KRUIS’

g

REPORTAGE

Wit-Gele Kruis viert 70 jaar! Op 15 juni ll. werd tijdens een feestelijke academische zitting in de schitterend gerestaureerde concertzaal De Bijloke in Gent 70 jaar Wit-Gele Kruis van Vlaanderen gevierd. Hare Majesteit Koningin Paola bracht met haar aanwezigheid nog meer luister toe aan dit feestelijke gebeuren.

TOESPRAAK DOOR VOORZITTER DR. DANIËL DE CONINCK.

Waarom een Wit-Gele Kruis? Sinds de negentiende eeuw al trachtte men de bevolking op medisch en hygiënisch gebied bijstand te verlenen, maar met onvoldoende resultaat. De zuigelingensterfte bleef hoog, tuberculose tierde welig, alcoholisme was een nationale

plaag, syfilis een schande, infectieziekten hadden vaak de dood tot gevolg. Oorzaken waren de ongezonde en krappe huisvesting, onevenwichtige voeding, gebrek aan persoonlijke en openbare hygiëne, maar vooral armoede die tijdens de economische crisis van de jaren 1930 brede lagen van de bevolking trof. De dood was een sociale ziekte: arm maakt ziek, en ziek maakt arm. Artsen, politici en sociale werkers wilden de problematische toestand van de volksgezondheid aanpakken. Een kleine groep artsen en geestelijken uit het Gentse namen het heft in handen: de georganiseerde thuisverpleging werd in het leven geroepen. Het Wit-Gele Kruis


Het feest werd ingezet met een bezinningstekst, gevolgd door de voorstelling van een dvd over de geschiedenis van het Wit-Gele Kruis, met beelden van zusterkes in uniform op de fiets, verpleegsters met hun 2-pk’s, en beelden van de verzorging van patiënten vroeger en nu. De geschiedenis van het Wit-Gele Kruis is ook op papier vastgelegd door historica Sophie Baré. In Gent werd haar boek ‘De geschiedenis van het Wit-Gele Kruis’ toegelicht door professor Leen Van Molle. De geschiedenis van 70 jaar thuisverpleging wordt er in beschreven, en het zijn terecht twee geschiedenissen: de eerste is die van de organisatie ‘Wit-Gele Kruis’, een boeiend en complex historisch verhaal met veel vaart. De tweede geschiedenis gaat over het zorgkundige luik. Het verhaal van het alledaagse verplegen, de repetitieve handelingen van wassen, verschonen, wonden verzorgen, inspuitingen geven, een luisterend oor zijn voor de kleine

en grote problemen van patiënt en mantelzorger. Het is een verhaal met veel minder vaart. De thuisverpleegsters deden het vroeger, en de thuisverpleegkundigen van nu doen het nog steeds: verplegen aan huis. Dat is de essentie van het WitGele Kruis!

© Isabelle Persyn

70 jaar thuisverpleging

5

REPORTAGE


werd boven de doopvont gehouden, we schrijven 1937. Niet iedereen was er in den beginne even gelukkig mee, en niet alles liep van een leien dakje. Maar de organisatie ‘WitGele Kruis’ groeide en veranderde op maat van de maatschappelijke ontwikkelingen. Het boek vertelt u een heel boeiende evolutie en historie. Maar de essentie blijft ‘verpleging aan huis’. Het Wit-Gele Kruis is er altijd prat op gegaan de zieke mens te kunnen bieden waar hij/zij zoveel belang aan hecht: thuis te kunnen blijven. Thuis is de woonplaats van de patiënt, de plaats waar hij/zij thuis-hoort en zichzelf is. Het toelaten van een onbekende verpleegkundige in de intimiteit van de privésfeer is voor de patiënt meestal een moeilijk moment. Maar liever dat dan het gevoel van vervreem-

6

ding in een ziekenhuis. Voor de patiënt is het ‘thuis mogen blijven’. De verpleegkundige getuigt “bij de mensen thuis is de koffie beter dan in het ziekenhuis”. De verpleegkundige is emotioneel betrokken bij de patiënt. Die grote dankbaarheid van de patiënt werkt motiverend en maakt het beroep van thuisverpleegkundige zo aantrekkelijk.

Elektronische vooruitgang Er werd niet alleen teruggeblikt op het verleden, we kregen ook al een idee hoe elektronische communicatie in de thuiszorg de zorgprocessen in de toekomst moet kunnen ondersteunen. Het Wit-Gele Kruis is partner in projecten die de elektronische communicatie tussen de verschillende

actoren in de thuiszorg moeten bevorderen. Zo wordt er ijverig gewerkt aan het elektronische verpleegdossier: de verpleegkundige gebruikt een handcomputer om de informatiedoorstroming sneller te laten verlopen, zo blijft ze constant op de hoogte van veranderingen, en kan ze zelf ook veranderingen snel doorgeven. In andere proefprojecten kan een diabetespatiënt bijvoorbeeld zijn glycemiewaarden doorsturen naar de verpleegkundige en naar de huisarts, en via een webcam visueel contact maken met zijn verpleegkundige en afspraken maken. Elektronica moet in de toekomst nog meer een adequate ondersteuning bieden aan verpleegkundige en patiënt, met de bedoeling de zorgafhankelijkheid van de patiënt te vertragen.

© Isabelle Persyn

g

g

REPORTAGE

Het woordje van Yves Leterme Yves Leterme hield een gesmaakte gelegenheidstoespraak. We laten u een stukje proeven. “De gedrevenheid waarmee de pioniers, dappere en vooruitstrevende dames, het Wit-Gele Kruis in Vlaanderen hebben opgericht, raakt me. Ze deden dat zonder subsidies en met als enig onderpand de bezieling. Op hun toewijding en hun organisatorische kwaliteiten zou menig hoogopgeleide manager van vandaag jaloers zijn. Uw geschiedenis is er een van onstuitbare groei. In 1987, bij de 50ste verjaardag, telde het Wit-Gele Kruis 4.000 verpleegkundigen die per jaar 20 miljoen verzorgingen deden bij 80.000 patiënten in heel België. In uw jaarverslag over 2006 lees ik

dat er vorig jaar voor Vlaanderen alleen al meer dan 5.000 medewerkers werkten bij het Wit-Gele Kruis, 90 procent verpleegkundigen. Zij bezochten en verzorgden 140.000 patiënten. Nu we toch aan de cijfers toe zijn, nog eentje: met 4.318 dienstwagens worden elk jaar ruim 50 miljoen kilometers afgelegd, om bij mensen ‘thuis te komen’. Indrukwekkend, niet alleen vanwege de cijfers op zich, maar ook vanwege het doel achter de cijfers: zwakke mensen sterk maken. Wij kunnen het Wit-Gele Kruis uit Vlaanderen niet meer wegdenken. Meer nog, zonder het Wit-Gele Kruis zou Vlaanderen niet die warme samenleving zijn die zorgt voor wie ziek zijn en noodlijdend, op maat van de mens. De honderdduizenden die in de voorbije zeventig jaar op het Wit-Gele Kruis een be-

roep hebben gedaan, zijn de stille, maar overtuigde getuigen van zijn dienstbaarheid. Op een dag als deze kijken we niet alleen achterom. Vieren is immers stilstaan om vooruit te kunnen gaan. Daarom kijken we vandaag ook naar de keuzes die een zorgende samenleving belangrijk vindt. Als men het heeft over de vergrijzing, dan gaat het altijd over de financieel-economische uitdaging die de vergrijzing met zich meebrengt, maar daarbij vergeet men altijd weer dat de vergrijzing er ook op wijst dat mensen langer leven. Dat is geen negatief verhaal, maar een positief verhaal van welvaart en welzijn, waaraan we nu een positief vervolg van zorg moeten schrijven. De senior van vandaag is mondig, wenst zo lang mogelijk thuis te kunnen blijven, vooraleer de stap


© Isabelle Persyn

HET JAZZCOMBO VAN HET CONSERVATORIUM VAN GENT ZORGDE VOOR DE MUZIKALE AFSLUITER.

7

te zetten naar de residentiële ouderenzorg. Wij beschikken in ons land over een hoogwaardige ziekenhuiszorg. Maar de beste en meest performante chirurgische ingreep dient tot niets, als er geen professionele opvolging en verzorging is achteraf. En wie kan daarvoor dan een betere gesprekspartner zijn dan de georganiseerde diensten van thuisverpleging. Hoe wij optimaal werken met domotica in de thuiszorg is een ander heikel punt. Is het ethisch uitgeklaard of een webcam in elke kamer bij de senior nu echt wel wenselijk is. Niet elke nieuwe technologie is immers wenselijk. Technologie moet altijd ten dienste staan van de patiënt en niet omgekeerd.”

citaten toont deze tentoonstelling de wereld van de Wit-Gele-Kruisverpleegkundige. Eén van de blikvangers van deze tentoonstelling is een dvd met een overzicht van de Wit-Gele-Kruisgeschiedenis en een filmopname van de Academische Zitting. De tentoonstelling reist door heel Vlaanderen. U krijgt dus zeker de mogelijkheid om ze te bezoeken. In Gent en in Genk is ze al gepasseerd. In Leuven zal ze te bezoeken zijn in het Provinciehuis Vlaams-Brabant van 5 tot 19 oktober 2007. In november is West-Vlaanderen aan de beurt en in december is ze te bezoeken in het klooster in Herentals.


De tentoonstelling ‘70 jaar Wit-Gele Kruis’

8

Na de slottoespraak van voorzitter dr. De Coninck, overhandigde Ludo Geys het eerste exemplaar van het boek ‘De geschiedenis van het WitGele Kruis’ aan de koningin, en aan Yves Leterme. Ook Ludo Geys kreeg een in leder ingebonden exemplaar als blijk van dank voor zijn jarenlange inzet voor het Wit-Gele Kruis. Het Jazzcombo van het conservatorium van Gent zorgde voor de muzikale afsluiter. Daarna volgde de plechtige opening van de tentoonstelling ’70 jaar WitGele Kruis’ door Hare Majesteit. Aan de hand van foto’s, affiches en

© Isabelle Persyn

© Isabelle Persyn

REPORTAGE

© Isabelle Persyn

g

Receptie en wandelbuffet Last but not least was er een receptie met wandelbuffet. Ook de koningin volgde ons naar de receptieruimte en had er een aangename babbel met een van de aanwezige verpleegkundigen. Die was natuurlijk heel vereerd. Er werd nog gezellig bijgepraat met collega’s en oud-collega’s uit andere provincies. Er was een lekker hapje en drankje voorzien, dat het geheel nog aangenamer maakte. Het was een verjaardag om niet te vergeten! g RENILD WOUTERS

Het boek Het Wit-Gele Kruis 1937-2007. 70 jaar thuis in verpleging aan huis. Sophie Baré, Brussel-Leuven: Wit-Gele Kruis van Vlaanderen vzw i.s.m. KADOC-K.U.Leuven, 2007, 168 p. ISBN: 9789078192053 Voor info: • de provinciale Wit-Gele-Kruisverenigingen • het Wit-Gele Kruis van Vlaanderen vzw tel.: 02 739 35 11, [email protected] • KADOC-K.U.Leuven tel: 016/32.35.00. [email protected] Het boek bestellen kan bij: Hilde De Groef, tel.: 02 739 35 72, [email protected] Rek.nr.:000-0174466-60, Prijs: € 12,60 incl. verzending

Scholl, specialist in voetverzorging

- Zichtbare verbetering in 3 dagen - Gladde hielen in 7 dagen - Geschikt voor diabetici

- Onderhoud na herstel van hielkloven - Ultra snel geabsorbeerd - Geschikt voor diabetici

a

GEZONDHEID

Diabetes

© Isabelle Persyn

Diabetes is een chronische ziekte die de laatste jaren steeds meer voorkomt, ook bij jonge mensen. Het is een ziekte die we grotendeels te danken hebben aan onze verkeerde eet- en leefgewoonten, maar ook erfelijkheid speelt een rol.


Het verhaal van Jan

10

Jan is 67 jaar, is één meter zevenenzestig groot en weegt 83 kilogram. De huisdokter heeft zijn Body Mass Index (BMI) berekend en die is 30, dat betekent ‘obesitas’. Te zwaar dus, vooral buikvet, want zijn tailleomtrek is 106 cm, terwijl de norm voor mannen 94 cm is. De totale cholesterol is te hoog, hoewel zijn goede cholesterol in orde is. Jan drinkt echter graag een pintje, en dat is de boosdoener. Zijn bloeddruk en bloedsuiker zijn al een tijdje te hoog, maar met wat pilletjes blijft alles onder controle. De dokter heeft er al een tijdje op aangedrongen om wat minder te drinken en wat aan zijn gewicht te doen. De wil is goed, maar het vlees zwak, je kent dat. Tijdens zijn laatste bezoek aan de huisarts schrok Jan echter. Alle pillen die hij neemt volstaan niet meer om zijn diabetes goed geregeld te krijgen. Zijn hemoglobine A1c was gestegen tot 9,4%, in plaats van gedaald. De dokter was categoriek: Jan moet starten met insuline, 1 inspuiting ’s avonds.

Hoe ontstaat diabetes?

H

et soort diabetes dat Jan heeft is diabetes type 2. Vroeger heette dat ouderdomsdiabetes, maar tegenwoordig treedt het ook al op bij jonge mensen. Diabetes is een chronische ziekte die de laatste jaren meer en meer voorkomt, ook bij jonge mensen. Het is een ziekte die we grotendeels te danken hebben aan onze verkeerde eet- en leefgewoonten: weinig beweging en toch veel en vet eten met overgewicht, vooral buikvet, te hoge cholesterol en hoge bloeddruk als gevolg. Wanneer deze symptomen samen voorkomen, spreken

a

GEZONDHEID

‘GEZONDE VOEDING IS DE BELANGRIJKSTE STAP IN DE BEHANDELING VAN DIABETES’

Hoe weet ik of ik diabetes heb? Diabetes type 2 wordt vaak toevallig ontdekt, meestal omdat er al verwikkelingen zijn. Je kan jarenlang te hoge bloedsuikerwaarden hebben zonder het te weten. Gedurende die jaren worden de wanden van de bloedvaten aangetast door het hoge suikergehalte, en meestal ook nog door de hoge cholesterolwaarden. De kleine haarvaatjes zijn er het gevoeligst voor. Heel vaak wordt diabetes ontdekt bij de oogarts, wanneer de bloedvaatjes en de zenuwen die naar het oog gaan al

Goed gewicht, meer beweging en gezonde voeding Zijn je bloedsuikerwaarden lichtjes verhoogd en ben je zwaarlijvig, dan kan vermageren gecombineerd met meer lichaamsbeweging en een gezonde voeding al veel verhelpen. Door zelfs een beetje te vermageren kunnen de weefsels terug gevoeliger worden voor de aanwezige insuline in het lichaam. In ieder geval blijft gezonde voeding de eerste en belangrijkste stap in de aanpak van diabetes en de basis waarop alle andere behandelingen steunen. Orale medicatie Bij diabetes type 2 zal de dokter meestal pillen voorschrijven. Er zijn pillen die de cellen moeten gevoeliger maken voor insuline, zij mogen bij of na de maaltijd ingenomen worden. Er zijn pillen die de pancreas gaan stimuleren om meer insuline aan te maken, die moet je 15 tot 20 minuten voor de maaltijd innemen. Insulinespuiten Wanneer de orale medicatie niet

Enkele streefwaarden • HbA1C : lager dan 7 • BMI = gewicht in kg/lengte² : tussen 20 en 25 • Tailleomtrek (gemeten met een lintmeter 2 cm boven de navel): - Mannen: lager of gelijk aan 94 cm - Vanaf 102 cm vergroot het risico op hart- en vaatziekten. - Vrouwen: lager of gelijk aan 80 cm - Vanaf 88 cm vergroot het risico op hart- en vaatziekten.

meer toereikend is, wordt extra insuline toegediend via inspuitingen, al dan niet gecombineerd met pillen.

De diabeteseducator Wanneer, zoals bij Jan, de arts beslist om een insulinebehandeling op te starten, kan dat perfect thuis gebeuren. De huisarts doet daarbij een beroep op de hulp van een diabeteseducator. Dat is een verpleegkundige (ook diëtisten kunnen educator zijn), die een speciale opleiding heeft gevolgd om zich te bekwamen in alles wat met diabetes te maken heeft. Bij Jan is dat verpleegkundige Marleen. Ze heeft van de huisarts alle gegevens gekregen over Jan, en maakt een eerste afspraak. Jan verneemt van haar wat diabetes is, de mogelijke complicaties ervan, hoe hij zijn bloedwaarden kan controleren met de glucometer: met een prikpen neemt hij een minuscuul druppeltje bloed uit zijn vinger, laat dat op een stripje vallen dat hij dan in een glucometer stopt. Daarop kan hij zijn bloedwaarden (glycemie) aflezen en


Bij diabetes type 2 produceert het lichaam onvoldoende insuline voor de hoeveelheid suiker of koolhydraten die we innemen. Bovendien is de insuline die nog geproduceerd wordt vaak minder werkzaam. Bij diabetes type 1 daarentegen, meestal al op jongere leeftijd vastgesteld, is de productie van insuline helemaal stilgevallen. De diabetespatiënt is van meet af aan op insuline-injecties aangewezen, meestal vier keer per dag.

lichtjes aangetast zijn. De echte diagnose wordt gesteld op een nuchter bloedstaal.

© Isabelle Persyn

we van het metaboolsyndroom en is het risico op diabetes heel groot. Erfelijkheid speelt ook een rol, diabetes zit vaak in de familie.

11

GEZONDHEID

die waarden zo zelf onder controle houden. Marleen leert hoe hij zichzelf kan inspuiten. In het begin was Jan er wat bang voor, maar het viel allemaal beter mee dan hij gedacht had. Marleen heeft in totaal wel vijf uur uitleg gegeven, maar vanaf de eerste keer heeft hij zichzelf al ingespoten, zonder problemen. En dan de voeding. Vroeger werden in een diabetesdieet heel wat voedingsmiddelen verboden en was er maar weinig toegelaten. Nu geldt ook voor diabeten de gezonde voeding van de voedingsdriehoek, waarbij vooral gehamerd wordt op veel groenten, tweemaal per week vis, mager vlees en melkproducten, en het gebruik van weinig maar goede vetten. Verzadigd vet verhoogt immers nog de cholesterol in het bloed en doet de aders nog meer dichtslibben, met alle complicaties vandien. Jan hoorde wel graag vertellen dat hij soms eens mag zondigen, op voorwaarde dat zijn gewicht wel goed vermindert. Marleen heeft Jan aangeraden een diabetespas aan te vragen. Zo’n pas geeft recht op 1 consultatie bij de podoloog, in geval van voetcomplicaties, en 2 consultaties bij de diëtiste. Die volgt je voeding mee op en

‘EEN MINISCUUL DRUPPELTJE BLOED OP DE STRIP EN JE LEEST ZO DE GLYCEMIEWAARDE AF - METEN IS WETEN!’

© Lifescan

a

geeft tips om de moeilijke momenten toch gezond door te komen. De diëtiste spoort je tevens aan om voldoende te vermageren en meer te bewegen, minstens een half uur per dag op een tempo dat je licht kortademig wordt.

Insuline aanpassen Om de juiste hoeveelheid insuline (we spreken van eenheden insuline) te kennen die Jan nodig heeft, wordt gestart met een lage dosis. Jan moet ’s morgens dan zijn nuchtere glycemie meten. En om de 2 à 3 da-


Wat is HbA1C? Hemoglobine, de rode bloedkleurstof in je bloed, is een eiwit dat in de rode bloedcellen zit, waar glucose zich op vastzet. Hemoglobine met glucose eraan wordt het ‘versuikerde’ hemoglobine of HbA1C genoemd. Eens glucose aan het eiwit hemoglobine vastzit, blijft het daaraan kleven, zolang de rode bloedcel leeft, zo’n 120 dagen. Je maakt steeds weer nieuwe rode bloedcellen aan. Hoe meer glucose er in je bloed zit, hoe meer ‘versuikering’ er optreedt. Is je bloedglucose of glycemie hoog, dan vormt zich meer ‘versuikerde’ hemoglobine en stijgt de waarde van HbA1C.

gen wordt de insuline aangepast tot de nuchtere glycemie in orde is. Nu neemt Jan eens per week een dagprofiel. Dat wil zeggen dat hij met de glucometer zijn glycemie driemaal per dag meet voor de maaltijd en nog eens voor het slapengaan. Zo heeft hij een idee van het verloop van zijn glycemie gedurende de dag. Blijven de bloedwaarden goed, dan zal na verloop van tijd zijn HbA1C ook dalen, en daarmee ook het risico op hartaandoeningen en op diabetische complicaties.

Tijdig starten met insuline Vaak staat men huiverig tegenover de behandeling met insuline, maar onterecht. Wanneer met voeding en orale antidiabetica geen goede bloedsuikerwaarden kunnen bekomen worden, kan je niet snel genoeg op insuline overschakelen. Voor een diabeet zijn goede glycemiewaarden een must: ze verminderen de risico’s op diabetesverwikkelingen, maar ook op hart- en vaatziekten. a RENILD WOUTERS DIËTISTE, DIABETESEDUCATOR, WIT-GELE KRUIS MET DANK AAN MARLEEN VAN BAEL, VERPLEEGKUNDIGE-DIABETESEDUCATOR VAN WIT-GELE KRUIS VLAAMS-BRABANT, VOOR HET NALEZEN.

12

C CEREA

Verminderde invloed op de suikerspiegel Deze producten zijn speciaal ontwikkeld zodat hoge concentraties van suiker in het lichaam vermeden worden. Céréal Gluco Control heeft dus minder invloed op de suikerspiegel.

Suikergehalte in het lichaam Céréal GLUCO CONTROL koekje met citroensmaak

Gewoon koekje

-76%

Tijd

Wetenschappelijk getest

Controle op suikers en vetten Céréal Gluco Control is bij uitstek geschikt om uw dagelijkse inname van vet en suikers op een smakelijke en natuurlijke manier onder controle te houden.

Reductie dankzij Gluco Control tot*: > -96% Suikers > -70% Kcal > -23% Vetten > Rijk aan Vezels In vergelijking tot een gewoon product *Afhankelijk van het type product

Nog nooit is zoet zo licht geweest CEREAL_ANN_DIETEO-280x195.indd CEREAL ANN DIETEO-280x195.indd 1

22/08/07 11:01:41

/SQREEVHI HMEFIXIWFIYVW

Voor zorgeloos testen

… en ontvang een gratis geschenk op de LifeScan stand! LifeScan standnummer C1

* De diabetesbeurs op 12 en 13 oktober 2007 is een organisatie van de Vlaamse Diabetes Vereniging (VDV) en Association Belge du Diabète (ABD).

708209 OTU2 b

dG

Th i i dd 1

Bel gratis

0800-15325

www.lifescan.be

8/21/07 9 34 37 AM

W

BLAD VOOR DE MOND

Een ongelukje of schuilt er iets meer achter? Ouderenmishandeling komt frequenter voor dan we durven vermoeden. In 2003 kreeg het Centraal Meldpunt voor Ouderenmis(be)handeling 272 meldingen. De meeste gevallen van ouderenmishandeling worden echter nooit naar buiten gebracht, omdat de signalen onduidelijk zijn, de betrokkenen er liever niet over wensen te praten, het slachtoffer schuldgevoelens heeft, of omdat er een sterke loyaliteit tussen pleger en slachtoffer is. Wat als men een sterk vermoeden van ouderenmishandeling heeft? Wanneer kunnen we spreken over ouderenmishandeling? Wie moeten we aanspreken? Wat moeten we doen?

Wat is ouderenmis(be)handeling?

O

nder mishandeling van een ouder persoon verstaan we het handelen of nalaten van handelen van diegenen die in een persoonlijke en/of professionele relatie met de oudere staan, waardoor de oudere persoon lichamelijke en/of psychische en/of materiële schade lijdt of zal lijden, en waarbij van de kant van de oudere sprake is van een vorm van gedeeltelijke of volledige afhankelijkheid.

We kunnen ook spreken over ouderenmis(be)handeling. Met de ‘(be)’ willen we benadrukken dat er naast opzettelijke mishande-

© Getty Images

Waarom ouderenmis(be)handeling?


De meeste ouderen die slachtoffer worden van ouderenmishandeling zijn gedeeltelijk of volledig afhankelijk van de pleger. Heel vaak gebeurt het ook intrafamiliaal. Als we kijken naar het aantal meldingen, stellen we vast dat bij 73% van de gevallen sprake is van één of andere mishandeling binnen familiesituaties.

15

AM

W

BLAD VOOR DE MOND

DE MANTELZORGER KOMT TE WEINIG TOE AAN RUST EN ONTSPANNING.

ling ook sprake kan zijn van nietbewuste handelingen of het nalaten van handelingen die de oudere verdriet, pijn of kwaad berokkenen, ook wel ontspoorde zorg genoemd. Ontspoorde zorg ontstaat vaak door onkunde, onwetendheid of overbelasting van de mantelzorger. De mantelzorger heeft in het begin nog geen idee waarmee hij allemaal

rekening moet houden. Meestal heeft hij geen jarenlange ervaring in complexe zorgtaken en komt hij onvoorbereid in een situatie terecht waarin hij een oudere moet tillen, of moet assisteren bij het baden. De mantelzorger heeft nooit geleerd hoe hij die zorgtaken moet uitvoeren, krijgt te veel prikkels, heeft veel verantwoordelijkheden, maar komt

Soorten ouderenmishandeling LICHAMELIJKE OUDERENMISHANDELING EN SEKSUEEL GEWELD Blauwe plekken, schrammen, zwellingen, brandvlekken of fracturen zijn symptomen die het gevolg kunnen zijn van lichamelijke mishandeling. Ook medicatiefouten, het te veel of juist te weinig geven van medicatie is een vorm van lichamelijke mishandeling. PSYCHISCHE MISHANDELING Bij psychische mishandeling is er sprake van treiteren en sarren, dreigementen, valse beschuldigingen, beledigingen, bevelen, chanteren, infantiliseren of het niet toelaten van familiale of sociale contacten,… Psychische mishandeling is moeilijker te bewijzen en mensen durven pas een stap te zetten als situaties vaak escaleren. VERWAARLOZING Lichamelijke verwaarlozing kan blijken uit ondervoeding, uitdroging of slechte hygiëne. Wanneer de geestelijke behoeften van ouderen worden genegeerd, zoals de behoefte aan aandacht, liefde en ondersteuning, spreken we van psychische verwaarlozing.


MATERIEEL OF FINANCIEEL MISBRUIK Bij deze vorm van ouderenmishandeling gaat het om het wegnemen of profiteren van bezittingen van de oudere. Hierbij denken we aan diefstal van geld, juwelen en andere waardevolle spullen, aan verkoop of gebruik van eigendommen zonder toestemming van de oudere en aan gedwongen testamentverandering. Ook iemand financieel kort houden is een vorm van uitbuiting.

16

SCHENDING VAN RECHTEN Wanneer de oudere niet betrokken wordt bij beslissingen die hem aangaan, of wanneer er over hem gesproken wordt alsof hij er niet bij is, gaat dit in tegen het zelfbeschikkingsrecht van de oudere. Voorbeelden zijn: ongevraagd de post lezen of achterhouden, geen bezoek toelaten, inperken van privacy…

te weinig toe aan rust en ontspanning. Daardoor gaan ze soms over hun eigen grenzen, maar ook over die van anderen. Dit niet correct behandelen komt voor in gradaties van minder ernstig naar ernstig.

Wat doen in geval van ouderenmis(be)handeling? Het is belangrijk dat de betrokkene bij een situatie van ouderenmishandeling erover praat, niet alleen met een vertrouwenspersoon, maar ook met gespecialiseerde hulpverleners die luisteren, advies geven en helpen een oplossing te vinden. Met dat doel werd het Centraal Meldpunt voor Ouderenmis(be)handeling opgericht. De medewerkers van het centraal meldpunt bieden een luisterend oor, geven informatie en advies aan betrokkenen van ouderenmishandeling of aan personen die een vermoeden hebben en twijfelen aan de ernst van de feiten. Bij nood aan een concrete interventie zal het centraal meldpunt doorverwijzen naar de steunpunten inzake ouderenmis(be)handeling binnen de verschillende regio’s en/of provincies. W SABINE VERSTRAETE WIT-GELE KRUIS VAN VLAANDEREN

Voor meer informatie of advies: Centraal Meldpunt Ouderenmis(be)handeling Tel: 078 15 15 70 (op maandag, woensdag, donderdag en vrijdag tussen 9.30 en 12.00 uur) of via website: www.meldpuntouderenmishandeling.be

EASY STORE WOK NIEUW IN HET ASSOR TIMENT

t.

De TAO wokken van KEN HOM zijn kwalitatief hoogwaardig, voorzien van een uitstekende antikleeflaag (Xylan®) en geschikt voor alle warmtebronnen.

st j pa

! in

er ass w t a

s nka uke

ke

en

va

Hi

uw

k vo

Unie

. vat

and

rh baa

aring.

atsbesp

40% pla

Voor meer info: www.ghecom.be

adWok08_07.indd 1

13-08-2007 16:47:11

TICKETS • INFO RESERVATIES

053/71 08 44 VOOR GROEPEN (SPECIALE VOORWAARDEN)

0476/ 36 33 43 HOE RESERVEERT U?

MEER INFO WWW.ONVERGETELIJK.BE

Door storting van €27 x aantal gewenste tickets op rekeningnummer 330-0722533-34 N’JOY, Oude Haachtsesteenweg 125, 1831 Diegem

DINSDAG 2 OKTOBER 2007 • 14u00 • OKTOBERHALLEN WIEZE Met medewerking van Dennie Christian • Wendy Van Wanten • Freddy Breck • Vader Abraham Mieke • The Roland Lee White Dancers onvergetelijk_adv_decom123x175.i1 1

03-09-2007 11:33:44

q

VOEDING

Kaas iets meer dan geconcentreerde melk Wie laat zich al eens niet verleiden door een heerlijke kaasplank met wat druiven, gedroogd fruit, nootjes en een glaasje wijn? Het is geen echte zonde want kaas bevat veel eiwitten, calcium en bepaalde vitaminen. Maar inderdaad, kaas bevat ook vet en zout in verschillende dosissen, afhankelijk van de soort. Geniet dus, maar met mate.

Van melk tot kaas

18

© Getty Images


O

f de kaas gemaakt wordt op de boerderij of in de fabriek, het fabricageprocédé is hetzelfde. De melk wordt gecentrifugeerd en door toevoeging van magere melk of room op het gewenste vetgehalte gebracht. Door het toevoegen van stremsel, een stof uit de maag van een kalf, en van melkzuurbacteriën wordt de gepasteuriseerde melk tot stollen gebracht. De melk stremt. Hierbij worden de melksuikers gedeeltelijk omgezet in melkzuur. Na iets meer dan een half uur heeft zich een op kwark gelijkend mengsel gevormd, de wrongel die echter nog te veel wei bevat. Om die gemakkelijker vrij te maken wordt de wrongel gesneden. Hoe harder de kaas moet worden, hoe fijner de wrongel wordt gesneden. Door toevoeging van heet water wordt de wrongel een korrelig mengsel dat maar weinig wei meer bevat. Op een nauwkeurig vastgesteld tijdstip wordt de kaas met een linnen doek uit het vat en in een houten kaasvorm geschept en tot een vaste massa samengeperst. Dan gaat de kaas naar een bad met een pekeloplossing of wordt met zout ingewreven om de vorming van de korst

q

VOEDING

‘KAASEIWITTEN ZIJN VAN EEN UITSTEKENDE BIOLOGISCHE KWALITEIT.’ te beïnvloeden. Deze procedure bepaalt de definitieve smaak. Kaas uit Noord-Holland blijft bijvoorbeeld maar kort in een pekelbad en is daarom zacht van smaak. Tijdens het rijpen krijgt de kaas door inwerking van bacteriën, schimmels en gisten een homogene structuur. Enzymen zorgen voor de goede verteerbaarheid van de melkeiwitten in de kaas. Resterende melksuikers worden omgezet tot melkzuur. De gassen die daarbij ontstaan veroorzaken de gaten in de kaas. Hoe lang een kaas rijpt bepaalt of het een jonge of een oude kaas wordt: jonge kaas heeft 4 weken gerijpt, oude kaas 10 maanden. Daartussenin liggen de jong belegen, belegen en extra belegen kazen.

Het vetgehalte van kaas Het vet dat aanwezig is in melk blijft bij de bereiding van kaas in de wrongel. Hoe hoger het vetgehalte van de gebruikte melk, hoe meer vet in de kaas. Afhankelijk van het soort kaas wordt er meer of minder vocht uitgeperst, maar het vet blijft erin. Met andere woorden, hoe droger de kaas, hoe vetter. Het vetgehalte van kaas wordt daarom steeds aangeduid als het percentage vet op de droge stof (g vet/100 g DS), een vaste waarde in tegenstelling tot het absolute vetgehalte (g vet/ 100 g kaas). Een Ministerieel Besluit van 1947 stelt dat het vetgehalte (per droge stof) van alle harde en halfharde kazen moet worden weergeven met

een cijfer en een plusteken. Dat maakt het niet makkelijk om te achterhalen hoeveel het werkelijke vetgehalte dan wel is, alhoewel steeds vaker ook de samenstelling per 100 g product wordt weergegeven. Het vochtgehalte van de meeste kazen, verse kaas uitgezonderd, bedraagt 40 à 50%. Het absolute vetgehalte is daarom ongeveer gelijk aan het vetgehalte op droge stof gedeeld door twee.

De voedingswaarde van kaas De belangrijkste pluspunten van kaas qua voedingswaarde zijn het hoge eiwitgehalte, de aanwezigheid van belangrijke hoeveelheden calcium en bepaalde vitaminen. Minder

Hoe bereken je het werkelijke vetgehalte van een sneetje kaas?

Dit voorbeeld toont aan dat een kaas met eenzelfde vetgehalte per droge stof toch een lager vetgehalte kan hebben omwille van het hoger vochtgehalte.

© Getty Images

Mozarella 45+ 100 g Mozarella 45+ bevat per 100 g 55 g vocht en 45 g droge stof Doen we dezelfde berekening als hierboven, dan bekomen we: 1 sneetje (30 g ) van deze kaas bevat 20,2 g vet x 30 en gedeeld door 100= 6 g vet.


Gruyère 45+ 100 g Gruyère 45 + bevat per 100 g 33 g vocht en 67 g droge stof 45+ betekent 45 g vet op 100 g droge stof Met de regel van drie berekenen we dan het werkelijke vet: 100 g droge stof van deze kaas bevat 45 g vet 1 g droge stof van deze kaas bevat 45 g vet gedeeld door 100 67 g droge stof van deze kaas bevat 45 g vet x 67 en gedeeld door 100= 30 g vet. 1 sneetje (30 g) van deze kaas bevat 30 g vet x 30 en gedeeld door 100= 9 g vet.

19

q

VOEDING

Kaas bewaren


20

positieve aspecten van kaas zijn het vetgehalte en het zoutgehalte. De eiwitten in kaas leveren zoals deze in melk een belangrijke bijdrage in de voorziening van essentiële aminozuren. Kaaseiwitten zijn van een uitstekende biologische kwaliteit. De hoeveelheid eiwit in kaas varieert tussen 5 en 10% voor verse kaassoorten en 25 en 30% voor harde kazen. Kaas is een zeer rijke bron van calcium. Bij de meeste kaasbereidingen wordt tijdens het stremmen een oplossing van calciumchloride toegevoegd, wat de hoeveelheid calcium nog verhoogt. De aanwezigheid van eiwitten en de goede fosfor/calciumverhouding zou de opname van de aangeboden hoeveelheid calcium bovendien bevorderen. Verse kaas bevat ongeveer 100 mg calcium per 100 g, extra harde kaas zoals Emmental kan tot 1000 mg cal-

‘TWEE PLAKJES KAAS (ONGEVEER 60 G) PER DAG LEVEREN 50% VAN DE AANBEVOLEN HOEVEELHEID CALCIUM VOOR EEN VOLWASSENE.’ © Getty Images

Kaas is een levend product. De micro-organismen, die het rijpingsproces op gang brengen en zo verantwoordelijk zijn voor de gewenste smaakstoffen en de juiste kwaliteit, blijven in het eindproduct doorleven. Koel bewaren is dan ook nodig om bederf tegen te gaan. Veel van de waardevolle smaakstoffen gaan echter verloren wanneer kaas bij een te lage temperatuur wordt bewaard. Daarom de volgende tips: • Bewaar kaas best helemaal onderaan in de koelkast waar de temperatuur iets hoger is, indien mogelijk liefst in de groentebak. Uitzonderingen zijn verse kaas, blauwschimmelkaas en sterk gerijpte kaas: zij moeten hoger in de koelkast worden bewaard waar de temperatuur lager is. • Net als alle zuivelproducten neemt kaas gemakkelijk geurtjes op. Daarom is het aan te bevelen kaas altijd luchtdicht verpakt te bewaren, in hermetisch gesloten dozen, in aluminiumfolie of in de oorspronkelijke vacuümverpakking. • Neem kaas een half uur voor gebruik uit de koelkast. De kaas krijgt dan de tijd om te "chambreren" en al zijn smaakstoffen vrij te maken. Neem echter niet meer uit de koelkast dan nodig.

cium per 100 g bevatten. Gemiddeld levert 100 g kaas 800 mg calcium. Twee plakjes kaas (ongeveer 60 g) per dag leveren 50% van de aanbevolen hoeveelheid calcium voor een volwassene (voedingsaanbevelingen voor België). De wateroplosbare vitaminen B2 en B12 worden hoofdzakelijk door de kaasflora gesynthetiseerd tijdens de rijping. Gerijpte kaas vormt als bron van vitamine B12 een goede aanvulling op een vegetarische voeding. De belangrijkste vetoplosbare vitaminen in kaas zijn vitamine A en D. Het spreekt voor zich dat vette kazen rijker zijn aan vitamine A en D dan magere kazen. Vette kaassoorten worden omwille van hun hoge vetgehalte en het sterk verzadigde karakter van de vetzuursamenstelling best met mate gebruikt. Magere en halfvette kazen en kaas waaraan bepaalde

plantaardige vetten zijn toegevoegd, waardoor de hoeveelheid verzadigd vet is verminderd, bieden een goed alternatief. Zout wordt niet alleen toegevoegd voor de smaak, maar ook om technische redenen. Kaas bevat gemiddeld 1,5 g zout per 100 g. Deze hoeveelheid kan echter oplopen tot 4% bij blauwe schimmelkazen. Vandaag zijn echter ook diverse variëteiten op de markt met een verlaagd zoutgehalte. Omwille van het hogere vet- en zoutgehalte kan kaas melk als leverancier van calcium niet volledig vervangen. De gulden regel van de variatie geldt dus niet alleen voor de voeding in het algemeen maar ook binnen de groep van de zuivelproducten. q RENILD WOUTERS DIËTISTE WIT-GELE KRUIS

Literatuur • “Kaas – Alle informatie voor •

de liefhebber”(1999) Judy Ridgway Kaas: een delicatesse in tal van variëteiten. Nutrinews 3-2000

BADKAMER OPLOSSINGEN Meer veiligheid en gebruikscomfort voor rolstoelgebruikers en senioren

4UBJSNBUF 4UBOEBSE

%3""(5%&30-450&-

4UBJSNBUF .BKPS

%3""(5%&30-450&-

/4 /*&68*/0 ""/#0%

4UBJSNBUJD 53"11&/,-*..&3&/ 30-450&-*/²²/

AKW Bath Solutions Vraag onze cataloog

www.anvarex.com Tel. 056/72.27.27 of [email protected]

Autoaanpassingen voor personen22-11-2006 met een handicap

1BAREADVE00Q.indd 1

AGBD car technology Gino Vilez Industrieweg 53 8800 Roeselare – Beveren Noord 0032 (0)51 488 568 mobile 0032 (0)497 371 071 e-mail [email protected] www.autoaanpassingen-agbd.be

Haelvoet thuiszorgmeubelen Metra transfer producten

09:16

z

CONSUMENTENTIPS

Zuinig met energie De zware regenval van de voorbije maanden stemmen eens te meer tot nadenken over de manier waarop we met het milieu begaan zijn. De mens zou medeverantwoordelijk zijn voor deze klimaatsveranderingen. Het doet ons onder meer nadenken over hoe we met energie omspringen. De slagzin ‘vele kleintjes maken een groot’ in gedachte, geven we u graag enkele tips voor een rationeel energiegebruik.

© Getty Images

Verlichting Gloeilampen produceren slechts voor 10% licht en voor 90% warmte. Waar mogelijk worden ze het best vervangen door energiezuinige verlichting, bijvoorbeeld spaarlampen of tl-verlichting. Spaarlampen verbruiken 5 keer minder energie dan een gloeilamp en gaan 10 keer langer mee. De laatste jaren zijn ze veel goedkoper geworden in aanschaf en in meerdere vormen verkrijgbaar, o.a. in peervorm of in vormen die aangepast zijn voor kroonluchters.

Koel- en vriestips • Kies voor een toestel met A-label. Plaats de koelkast en diepvriezer bij •

© Getty Images

• • • •

voorkeur op een koele plek, ver van het fornuis, de verwarming en afgeschermd van de zon. Open de koelkast en diepvriezer zo kort mogelijk en zet er geen warme gerechten in. Kies een koelkast of diepvriezer, aangepast aan uw behoeften. Ontdooi uw diepvries regelmatig. Een rijmlaag van 2 mm is al verantwoordelijk voor een meerverbruik van ongeveer 10%. Beschikt u over een afzonderlijke diepvriezer, dan kunt u kiezen voor een koelkast zonder vriesvak. Deze toestellen zijn veel zuiniger. Een diepvrieskist is zuiniger dan een diepvrieskast.

Was-, droog- en strijktips • U laat beter één volle dan twee halfvolle machines draaien. • Wassen op hoge temperatuur (60° - 90°C) vraagt meer energie: gebruik dit alleen als het echt nodig is.

22

© Getty Images


• Laat uw linnen eerst goed zwieren, bij voorkeur op 1000 toeren/minuut of meer, voor u het in de droogtrommel stopt. Zo bespaart u al snel 20 à 25% energie bij het drogen. Droog de was zo veel mogelijk op een rek of aan een waslijn. Strijk met stoom, want dat gaat sneller, vlotter en dus zuiniger. Gebruik een reflecterende strijkovertrek, want dat werkt energiebesparend.

Kooktips

Afwastips

• Koken op aardgas of met induc-

• Zet de vaatwasser alleen • •

aan als hij helemaal gevuld is. Is de vaat niet al te vuil, gebruik dan een spaarprogramma. Let op het energielabel bij aankoop.

© Getty Images

© Getty Images

tiekookplaten verbruikt het minst energie. • Zorg bij elektrisch koken voor kookpannen met een vlakke, onvervormbare bodem. • Met een snelkookpan kookt u sneller en bespaart u 40 tot 70% energie, terwijl de voedingswaren meer smaak en vitamines behouden. • Kook zoveel mogelijk met een deksel. Koken zonder deksel verbruikt driemaal meer energie. • Kook met zo weinig mogelijk water. • De kookpot moet aangepast zijn aan de grootte van de kookplaat. • Aangezien elektrische kookplaten nog een tijdje warm blijven, schakelt u ze het best even voor het einde van de bereidingstijd uit. • Gebruik de oven voor het bereiden van grote hoeveelheden. • Schakel de oven enkele minuten voor het einde van de bereiding uit. De microgolfoven is zowat de helft zuiniger dan de klassieke oven of het klassieke fornuis wegens de snelheid, behalve voor grote hoeveelheden.

Meer informatie:

NEWTEST BONE EXCERCISE MONITOR

KZg]jôZc½YVicddî 6aaZkZgY^Ze^c\Zc lZZgWZgZ^`WVVg

Revolutionair alternatief om osteoporose te bestrijden! De Newtest Bone Excercise Monitor meet en analyseert de kwaliteit en kwantiteit van je oefeningen. Zo krijg je onmiddellijk feedback over je dagelijkse of wekelijkse oefeningen en hoe dit een versterkende invloed heeft op het beenderstelsel.

KgVV\kg^_Wa^_kZcY^c[dgbVi^Z

%-%%.)(+*"H

Vriesenrot 3 • 9200 Dendermonde Tel. 052/25.94.10 • Fax 052/25.94.19 [email protected] • www.vitamed.be Bezoek ook stand 931 op de 60+-beurs te Mechelen op 3-4-5 oktober ‘07.

DkZgVa^c7Za\^"')j$')j :hi]Zi^hX]ZcY^hXgZZi :^\Zc[VWg^XVVi

C>:JL dd`kddghbVaaZ igVeeZc

Tijdens de oefeningen hang je het toestel aan je broeksriem. Gewoon even je persoonlijke data instellen, en het toestel doet de rest. Vind onze verkooppunten op www.vitamed.be

I]nhhZc@gjee

www.energiesparen.be

lll#bdcda^[i#WZ

IgVea^[iZc ?V!hijjgb^_jlHYdXjbZciVi^Z

<:O

C66B 69G:H I:A# I]nhhZc@gjeeBdcda^[ick"@VaZlZ\'%".%(%
\

TUINTIPS

Herfstpracht


• Vele planten zijn uitgebloeid en hebben nu rijpe zaden of bessen. Verzamel die vooraleer de vogels of insecten er mee weg zijn. Vele van die zaaddozen zijn trouwens ideale benodigdheden voor de bloemschikliefhebber. Wie in de bloemsierkunst thuis is, weet dat de tijd gekomen is om hortensia's te verzamelen en te laten drogen. De hortensiabloemen mag je knippen indien ze papierachtig aanvoelen en knisperen wanneer je erover wrijft. • Vaste planten kunnen tot half oktober worden gescheurd en weer uitgeplant. Zwakkere soorten zoals de herfstanemonen en de siergrassen worden best in het voorjaar gescheurd. • De tuinplanten die matig winterhard zijn zoals de Gunnera, smalbladige Agapanthussen en winterharde exotenplanten moet je beschermen tegen de vorst. Afdekken met luchtig materiaal en daarboven een afdekking aanbrengen die een teveel aan vocht tegenhoudt. • Groenblijvende struiken mogen nu verplant worden. • Bladverliezende heesters kunnen best nog niet verplant worden.

Bottels van de hondroos of rosa canina

Japans bloedgras (Imperata Cylindrica)

Daarvoor wachten we beter tot hun bladeren verdwenen zijn. • Het is wel al een ideale periode om de borders plantklaar te leggen. Maak de composthoop leeg en breng een laag van ± 5 cm rijpe compost aan op de nieuwe border. Spit het daarna om en het resultaat zal volgend jaar opmerkelijk zijn. • Op de afgevallen bladeren van rozen zitten er vaak schimmelsporen van roest of van sterreroet. Als we de bladeren niet verwijderen zullen die in de komende lente het vers ontluikende blad onmiddellijk besmetten. Let er op dat er gedurende de winter ook geen bladeren

Tuin Wim Willemsen

blijven hangen aan de rozenstruiken want ook die bevatten mogelijks schimmelsporen. De niet afgevallen bladeren pluk je dan ook best met de hand af. • Klimrozen en stamrozen kun je nu snoeien. • Probeer ook eens houtachtige winterstekken te nemen. Dit lukt vrij aardig bij vele sierheesters. Ribes, Forsythia, Ligustrum, rode kornoelje, boerenjasmijn, wilgen, populieren, vlier, sneeuwbes, Spiraea , Weigela, Laburnum, Hypericum,... kun je in oktober tot februari rechte éénjarige scheuten voor stek snijden. Het zachte boveneind wordt verwijderd en de rest van de scheut wordt verdeeld in stukken van ongeveer 20 cm. Het beste slagingspercentage bekomen we met stekken die een potlood dik zijn. • Vergeet niet om zelf eens wat tijd te nemen om te genieten van de prachtige herfstverkleuring van sommige bomen en struiken. \

BE_Glucosamin_PN_Ad_Gozond_Thuis_D_0807

We hebben weer een hele zomer mogen genieten van de vele kleuren, geuren en bloemenpracht die de tuin tentoonspreidde. Het tuinseizoen loopt nu stilletjes naar zijn einde en het is dan ook aangeraden nog wat tuinklussen in orde te brengen.

Info Meer info over tuinieren en bloemschikken: www.tuinadvies.be

Clematis bloempluizen

24

BE_Glu

Breek die kniepijn! Glucosamine Pharma Nord® Je merkt dat het werkt! Pijnlijke gewrichten? Krakende beenderen? Vervormde ledematen? Moeilijkheden om te stappen?

AS

Y-TO-

OP

E

Glucosamine Pharma Nord® verlicht de symptomen van lichte tot matige artrose van de knie.

BE_Glucosamin_PN_Ad_Gozond_Thuis_D_0807

EN

Glucosaminesulfaat: brengt verlichting bij artrose Glucosamine Pharma Nord® bevat glucosaminesulfaat onder poedervorm. Dit glucosaminesulfaatpoeder heeft zijn nut bewezen in gecontroleerde wetenschappelijke studies. Contactpersoon van de registratiehouder:

Gezond gewrichtskraakbeen Aangetast gewrichtskraakbeen

Gemakkelijk in te nemen capsules.

Beschikbaar in verpakkingen van 1 maand (90 capsules; 13,50 EUR; CNK 2277-648) en 3 maanden (270 capsules, 32,85 EUR; CNK 2277-655). Vraag uw apotheker het overeenkomstig CNK-nummer.

Minervastraat 14, B-1930 Zaventem Tel.: 02 720.51.20 – Fax: 02 720.51.60

Glucosamine Pharma Nord® is een geneesmiddel voor volwassenen. Lees aandachtig de bijsluiter. Vraag raad aan uw arts of apotheker. Geen langdurig gebruik zonder medisch advies. Contra-indicatie bij personen die allergisch zijn voor schaaldieren. Registratiehouder: Pharma Nord ApS Sadelmagervej 30-32 7100 Vejle , Denemarken.

BE_Glucosamin_PN_Ad_Gozond_Thuis1 1

09-08-2007 14:25:10

K

VARIA

Week van het hart, niet een week maar het hele jaar door

H


art- en vaatziekten zijn in de industrielanden nog altijd de belangrijkste doodsoorzaak. Ze worden in de hand gewerkt door tal van klassieke risicofactoren, waaronder roken, hoge cholesterol, hoge bloeddruk en suikerziekte. Daarnaast zijn er nog andere risicofactoren. Mensen met een combinatie van die risicofactoren, ook wel gekend onder de benaming metaboolsyndroom (abdominale obesitas, diabetes, lage ‘goede’ cholesterol, hoog vetgehalte in het bloed en hoge bloeddruk) lopen vijf keer meer risico om diabetes te ontwikkelen en hebben twee keer meer kans om een hartaandoening te krijgen. Overmatig buikvet speelt hierbij een belangrijke rol: het verhoogt het risico op een hartziekte, beroerte of diabetes. Een controle van uw gewicht, met name de hoeveelheid vet rond uw middel en gezonde suiker-, cholesterolspiegels en bloeddruk helpen om het cardiometabool risico te verminderen. Men spreekt over abdominale obesitas bij een buikomtrek van: ≥ 94 cm bij mannen en ≥80 cm bij vrouwen Bij een toename van de buikomvang moet men ook de bloeddruk

26

Appel of peer? Meet uw cardiometabool risico! Als het overtollige vet zich hoofdzakelijk ter hoogte van uw buik bevindt en uw silhouet daardoor de vorm van een appel heeft, dan spreekt men van abdominale obesitas waardoor het risico op hart-en vaatziekten en suikerziekte toeneemt. Is uw silhouet eerder peervormig (met vetophoping hoofdzakelijk ter hoogte van de dijen), dan ligt uw risico een stuk lager.

Hoe kan men het risico op hart-en vaatziekten en diabetes verminderen? In de eerste plaats is een aanpassing van de levensstijl noodzakelijk om het lichaamsgewicht onder controle te krijgen. [ een vermindering van het lichaamsgewicht met 5 à 10% vermindert bij zwaarlijvigen of mensen met overgewicht de buikvetmassa met 25 tot 30% [ regelmatige lichaamsbeweging (5 keer per week 30 minuten per dag). [ gezonde voeding: • arm aan verzadigde vetten; verrijkt met mono- en/of polyonverzadigde vetzuren • minder enkelvoudige en meer samengestelde suikers; voldoende voedingsvezels • stoppen met roken controleren en een bloedonderzoek laten doen om de suiker- en cholesterolspiegel en het vetgehalte in het bloed te meten. Een gezondere levensstijl blijft de beste oplossing: een paar kilo afvallen, minder

‘zwaar’ eten, betere vetten verbruiken, meer bewegen, … Raadpleeg uw huisarts. a

Meer info: www.cardiologischeliga.be

K

VARIA

Blijf uit de greep van griep

G

riep wordt veroorzaakt door het influenzavirus, dat jaarlijks opduikt in de winterperiode. Voor gezonde mensen is griep meestal vrij onschuldig. Personen met een verminderde weerstand lopen meer gevaar. Daarom wordt griepvaccinatie sterk aangeraden voor mensen met diabetes of een andere chronische ziekte van longen, hart, lever of nieren, en voor alle 65-plussers. Soms kan je na een vaccinatie toch nog griep krijgen, maar de gevolgen ervan zijn altijd minder ernstig. Je laat je best vaccineren tussen eind september en begin december. Zolang de griep niet is uitgebroken is vaccinatie nog nuttig. Maar het vaccin werkt pas na twee weken, en is maar goed voor één winter. Je moet je dus elk jaar opnieuw laten vaccineren. Vraag een voorschrift aan de huisarts, haal het vaccin bij de apotheker, bewaar het in het groentevak van de koelkast tot je het laat inspuiten. De glycemie bij mensen met diabetes kan bij een griepinfectie danig ontregeld raken. Een jaarlijkse griepvaccinatie kan nare gevolgen voorkomen. K

Huishoudagenda 2008 De nieuwe Huishoudagenda 2008 is be- (UISHOUD !'%.$! schikbaar vanaf eind september. Met zijn 59ste editie is deze budgetagenda een echte klassieker! U vindt er ook lekkere recepten, huishoud- en gezondheidstips en interviews in. K

Wit-Gele-Kruiskalender 2008 De Wit-Gele-Kruiskalender 2008 is samengesteld met ontroerend mooie foto’s van kinderen. Handig is de extra ruimte waarop u verjaardagen en afspraken kunt noteren. Achteraan kan u ook al een overzichtskalender van 2009 raadplegen. K

2008

0RIJS €

Prijs: €17,95 Bestellen via: [email protected]

Prijs: € 3,5 Bestellen bij: Hilde De Groef: Tel 02/739 35 72 [email protected] Rek.nr.:000-0174466-60

Bericht aan mensen met gewrichtsongemakken! Wordt het moeilijk om recht te staan als de gewrichten verouderen? Het kan dagelijks een echt ongemak worden. Om het beste gewrichtscomfort terug te vinden bestaat er Phytalgic. Het is een natuurlijk product waarvan de voedingsbestanddelen (wilde visolie, brandnetel en zink) een beschermend effect uitoefenen op de gevoelige gewrichten. KENNISMAKINGAANBIEDING ! Bij 2 dozen = 3de gratis in de p r akt ijk: • 1 capsule ’s morgens en 2 ’s avonds gedurende minimum 3 maanden • Verkrijgbaar in de apotheek: NUT/PL: 968/1, CNK: 2399-202 • Ongeveer 16,80 `

Om een gratis Phytalgic doos te ontvangen, stuur voor 31 december 2007 het origineel aankoopbewijs terug. Voeg daarbij de 2 CNK streepjescodes, uw naam en adresgegevens en stuur alles naar: Aanbod Phytalgic – PB 17 – 1420 Eigenbrakel Aanbod beperkt tot 2 inzendingen per gezin. Toesturen van het product binnen de 4 à 6 weken.

P U B LIREPORTA GE

‰


'E

ZO N 6O DBE ED IN HEE (E GS E RVA N ERL N IJK HU JOUW EG ISH ERE OU BUD CH DTI GET TEN PS

Wit-Gele Kruis

27

[

VERHAAL

De dame met de pollepel

Z


e hadden ons beloofd dat het een ideaal hotel was voor senioren. En inderdaad, de locatie zag er fraai uit: boven een baai met de blauwe zee en op de achtergrond een zinderend berglandschap, als wolken aan de hemel. Turkije op zijn best. Er was alleen een probleem: de appartementjes nabij het hoofdgebouw lagen op een heuveltje. In de folder riep dat beelden op van een zacht glooiend landschap met nette, geasfalteerde weggetjes onder statige palmbomen… Dat heuveltje bleek echter een heuse berg met een stijgingspercentage waar Rasmussen, zelfs na drie maanden Mexico, nooit de top zou halen. De manager van het hotel stelde ons onmiddellijk gerust. Voor de ingang van het hoofdgebouw stonden een soort golfkarretjes ter beschikking om ons naar onbestemde hoogtes te voeren. Nu waren onze senioren allemaal mensen met hier en daar een mankement: pijnlijke knieën, versleten heup, gevoelige rug, maar in normale omstandigheden functioneerden ze nog prima. Op de bus naar ons hotel had me nog iemand verzekerd: ‘Ik heb wel een beetje moeite met te stappen, maar ze krijgen mij

28

dat lost namelijk veel moeilijkheden op. We kregen het klassieke buffet en dat viel best wel mee, maar erger was dat in het hotel een vierhonderd gasten logeerden die men waarschijnlijk had opgediept uit een of andere godvergeten kloof en die waren blijven steken in het stenen tijdperk. Om niet als racist te worden uitgescholden noem ik geen nationaliteit. Trouwens overal ter wereld vind

‘ZO ZAG IK EEN LIJVIGE DAME BIJ DE SOEP. ZE PAKTE DE POLLEPEL, SCHEPTE HEM VOL, PROEFDE EVEN, TROK EEN BEDENKELIJK GEZICHT EN POOTTE HEM WEER NEER IN DE POT.’ nog lang niet in een karretje…’ En hup, het eerste wat de manager ons vertelde was dat er een karretje… De reisleider hoopte dat het eten tenminste voortreffelijk zou zijn,

je mensen die de oertijd nauwelijks zijn ontgroeid. Het probleem was echter dat ze hier blijkbaar hun wereldcongres hielden. Ze manifesteerden zich vooral tij-

dens het diner. Ze zeilden voorbij met borden waarop ze drie forellen hadden neergekwakt, twee stukken kip, een schep spaghetti, drie stukken lams, een stukje kaas, tien olijven, een berg frietjes en twee frikadellen in tomatensaus. Ik gun iedereen een gezonde eetlust, maar nadat ze hun honger hadden gestild, leek het of op hun bord nauwelijks iets verdwenen was. Waarschijnlijk wilden ze zich sparen voor het dessert. Ook hier was hun appetijt indrukwekkend: ze haalden vier bollen ijs, drie stukken taart, twee sinaasappelen en twee gebakjes. Je kon ze niet verwijten dat ze geen smaak hadden. Ze wilden zeker zijn van de kwaliteit vooraleer ze ten aanval gingen. Zo zag ik een lijvige dame bij de soep. Ze pakte de pollepel, schepte hem vol, proefde even, trok een bedenkelijk gezicht en pootte hem weer neer in de pot. ‘Neem jij maar…’

Ik kan het niet helpen, maar als ik zo’n lief tafereeltje zie slaat mijn ziekelijke fantasie op hol. Stel je nu eens voor dat die dame, voor ze zich naar het diner begaf, een paar intieme momenten met haar echtgenoot had doorgebracht op de slaapkamer en zij hem net had… En dan de pollepel… Of dat nu de oorzaak was laat ik in het ongewisse, maar het was een feit dat ’s anderdaags in ons hotel zich een virus verspreidde. Het begon met twee mensen van onze groep die ’s ochtends niet kwamen opdagen. Diezelfde dag waren het

er tien… Allemaal dezelfde symptomen: de darmen gaven er de brui aan en de maag liet het afweten. Onze groep werd in een minimum van tijd gehalveerd. ’s Ochtends verzamelden de overlevenden zich op het terras, ze sloegen de handen om elkaars schouders en zongen: ‘O wat zijn we heden blij. We hebben voorlopig nog geen schijterij!’ Ik weet het, het had geen niveau, maar je moet toch iets doen om je af te reageren. Het zieligst van al vond ik een kranige ouwe heer die tot dan toe de

dans was ontsprongen. Hij had voor de laatste avond zorgvuldig een viagrapilletje bewaard. Het zou romantisch worden. Hij slikte het in… en toen sloeg het virus onbarmhartig toe. Hij moest gaan overgeven… Intussen nipte in de bar van het hotel de mevrouw van de pollepel aan een cola en zei hoofdschuddend en blakend van gezondheid: ‘Wat is dat toch met die Belgen…’ @ RENÉ SWARTENBROEKX

Uw mobiliteit, onze zorg! Al onze producten zijn ontwikkeld voor al die mensen die zich nog graag verplaatsen maar waarvoor de inspanning te vermoeiend is. Hartpatiënten, osteoporose, diabeten, MS patiënten, astma- en reumapatiënten.

Votre mobilité, notre souci!

Kattestraat 35 - 3272 Testelt Tel. : 0473 89 87 55

Voor Limburg Tel.: 0475 71 56 28

Voor Brussel Tel. : 0477 83 26 68


Tous nos produits ont été développés pour les personnes qui se déplacent encore volontiers mais pour lesquels l’effort est épuisant. Cardiaques, souffrant d’ostéoporose, diabétiques, patients MS,

29

w

KRUISWOORDRAADSEL

Nilfisk schenkt 4 slimme stofzuigers weg! De Nilfisk Power Allergy-stofzuiger heeft een krachtige 1800W-motor voor uitstekende stofopname. De HEPA-filter neemt vuile lucht op en geeft zuivere lucht vrij. Zelfs allergenen zoals de huisstofmijt ontsnappen niet. Bovendien heeft het toestel een laag geluidsniveau en een regelbaar vermogen. De stofzuiger beschikt over kwaliteitsmondstukken die in de machine worden opgeborgen, klikverbindingen tussen slang, buis en mondstuk. Het 8 meter lange snoer zorgt voor een groot bereik.

HORIZONTAAL 1. Plantaardige olie – Soort worst 2. Zoete Spaanse wijn, ook stad in Andalusië – Onzuiver (muz.) – Veer van vogels 3. Wild zwijn – Aanwending 4. Vergiffenis – Neptunium (symbool) – Ooit 5. Meisjesnaam – Geformuleerde mening – Boom 6. Muzieknoot – Tandglazuur – Radon (symbool) 7. Gedenkwaardig – Belangrijkste antieke stad van Turkije 8. Weldra – Algemeen Nederlands (afk.) – Tevredenstellen 9. Kleine soort van duif – Ontkenning 10. Jongensnaam; ook naam van klok in Gent – Edelgas 11. Olm – Eng 12. Chinese afstandsmaat – Inwisselen – Waterkering 13. Kamerpot – Lijkvaas – Reeks van negen dagen waarop men bidt 14. Staatsdienaren in het Ottomaanse Rijk – Lidwoord – Rivier in België 15. Gek – Wijze waarop een poststuk geadresseerd is

VERTICAAL


1. Griekse letter – Inwoner van Spaanse stad 2. Welriekende plant – Uitroep van schrik – Firma (afk.) 3. Met grote spoed voortgaan – Radio- en tv-bedrijf – Door middel van 4. Koning in het oude Egypte – Onder andere – Geladen atoom 5. Bijbelse koning – Verduren – Vrouwelijke dominee (afk.) 6. Daarna – Schadelijk geacht gewas 7. Trui zonder mouwen en zonder kraag 8. Gebeurtenis – Loofboom 9. Aantrekkingskracht (Eng.) – Ballingschap – Loofboom 10. Bladgroente – Lithium (symbool) – Verrichten, doen 11. Vlaams-Brabantse gemeente – Bijbelse vrouw – Met tegenzin 12. Tennisterm – Blaasinstrument – Afgelegen 13. Vrouwelijk zoogdier – Een reidans uitvoeren – Kledingstuk 14. Grote mensenmassa – Verbleken 15. Ingenieur (afk.) – Verlengde vorm van ‘en’, gebruikt om aarzeling uit te drukken – Binnenste van beenderen

30

1

2

3

4

5

6

1

7

8

9 10 11 12 13 14 15

10

2

4

3

2

4 5

7

6 7

11

8 9

1

3

10 11 12

5 9

6

13 14 15

8

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

Vind het sleutelwoord, en stuur dit antwoord samen met uw adresgegevens op een briefkaart of op een briefje, vóór 31 oktober 2007, naar:

Wit-Gele Kruis van Vlaanderen Gezond Thuis, kruiswoordraadsel Adolphe Lacomblélaan 69-71, bus 3 – 1030 Brussel E-mailen kan ook: [email protected]

Oplossing van het vorige kruiswoordraadsel: VOEDINGSDRIEHOEK Winnen een KEN HOM-wok: Maria Leyssen, Neeroeteren - Elisa Maesen, Dilsen-Stokkem - Lieve Dello, Munsterbilzen -C. Leeten, Hasselt Marie-Louise Ceenaeme, Diksmuide - Jeannine Vindevogel, Rekkem - Andre Calliauw, Koksyde - Linda Curias, Overijse - Ann Lenaerts, Leefdaal De Herot-Pardon, Rotselaar - Fabienne Vandensteen, Dilbeek - Rita Langers, Schoten - Bruno Smits, Antwerpen - Jan Nijs, Arendonk - Mertsveld, Mortsel

EurikaG

Uw schoenenspecialist: ook voor grote maten !

www.

1000m2 TOPMERKEN

.com

MensStyle: Hugo Boss*Timberland* Diesel*Replay*Think!*Tommy Hilfiger* G-Star Raw*Brako*Footnotes*Sebago* Classic: Van Bommel*Ambiorix*Scapa* Geox*Rieker*Ara*Lloyd*Caterpilar*Clarks* Bugarri*(Onzichtbaar 6-10cm groter) MEPHISTO *(keuze uit 120 modellen)

YouthStyle: Floris Van Bommel*Fly-London* Le Coq Sportif*Asics*Scapa-W.V.Beirendonck* Replay*Diesel*Adidas-Goodyear*Palladium*Fila* G-Star Raw*Dvs*Vans*Puma*K-Swiss*Nike* In elk merk keuze uit vele modellen en Kleuren !!

GirlStyle: Brako*Chelsea Blues*Jhay*Shaysha* Nero Giardini*Xandres*G-Star Raw*Hedgren* FlyLondon*Koxko*Laura*Harlot*Gixus*Diba*Geox* Lady: Peter Kaiser*PonsQuintana*Gabor*Ara*

voor losse steunzolen

Schoenen EN laarzen voor smalle/brede benen met uitneembaar voetbed EN kleine/grote maten Finest*Durea*Verhulst*Peron*Christian Dietz* Mephisto-Mobils*Gabor*Solidus*Waldlaufer*Ara* Footnotes*Rieker*Clarks*Wolky*Platon*Picardi* Chroomvrij: Think ! *MissClair*Ambiorix*Crocs* Anti-spatader: Vital*Stupy*Berkemann*Birki’s* Diabetici-Strech: Starfitt*Varomed*Xsensible*

KIDS: Rondinella*Stones & Bones*Crocs* Walkid*Scapa*Ricosta*Pepino*Bikkembergs* Birki’s*Bluehaven*Adidas*LeCoqSportif*Lowa* Geox: geen “zweetvoetjes” meer ! (50 modellen) Nieuwe rage ! www.HEELYS.be schoen+wieltjes !

Nordic & Walking: Lowa*Meindl*Asics* Timberland*Mephisto*All-Rounder*Nike* Gore-tex-Xcr : Waterdicht maar nog meer ademend !! Nieuw: LEKI-stokken & Schöffel-regenkledij !

EURIKA-SHOE BVBA HANDELSSTRAAT 141 1840 LONDERZEEL MALDEREN-STATION TEL. (052) 33 30 01 e-mail: [email protected]

VOLG WEGWIJZERS! Malderen - station

EurikaGEZOND_W07_bon13.indd 1

Open: werkdagen van 9 tot 20 u. zaterdag van 9 tot 19 u. gesloten zon- en feestdagen.

**WAARDEBON**

€13

bij aankoop van een paar schoenen vanaf €93 en niet cumuleerbaar met andere kortingen. *Niet geldig tijdens de sperperiode.


✂

ELKE DAG OPNIEUW : VELE NIEUWE EN TEVREDEN KLANTEN !!

31

07-08-2007 09:24:43

Een stralende gezondheid dankzij een cabine met infraroodtechnologie Verlichting van spieren gewrichtspijnen zoals reuma, artritis, artrose, fibromyalgie en rugklachten. Verdrijving van afvalstoffen en melkzuren. Positieve resultaten bij astma en brochitis. Verbranding van calorieën en vermindering van cellulitis. Verbetering van de bloedcirculatie. Preventieve werking bij hart- en vaatziekten.

ge nslan Leve ntie!

gara

méér

dan

Verlichting van huidproblemen zoals acné, eczeem

r 8 jaa

2 rvaring!

en psoriasis.

e

Vermindering van stress en hoofdpijn. Verhoging van de immuniteit. Opmerking: Hogervermeld overzicht is louter indicatief. Wanneer u een infraroodcabine wenst te gebruiken om medische redenen, raadpleeg dan vooraf uw huisarts. D E

B E S T E

K W A L I T E I T

I N

I N F R A R O O D C A B I N E S

-

V A N

1

T O T

5

P E R S O N E N

Baden is zo oud als de mens zelf. Na een verkwikkende badpartij of douche ben je niet alleen gereinigd maar voel je je ook als herboren. Met ons huidig druk bestaan hebben we meer dan ooit nood aan geestelijk en lichamelijk welzijn. En één van de makkelijkste en meest efficiënte manieren om je snel weer goed in je vel te voelen,is een deugddoend saunabad met infraroodtechnologie. Maak kennis met Health Mate®...

Efficiënter en aangenamer dan een traditionele sauna In een Health Mate® infraroodcabine werken de infraroodstralen rechtstreeks in op je lichaam. Je lichaam warmt op, maar de warmte is veel comfortabeler dan in een traditionele sauna. Zo’n 55° C is ideaal. Bij deze aangename temperatuur transpireer je dubbel zoveel dan in een traditionele sauna bij 95° C. Voor oudere mensen of mensen met aandoeningen aan de luchtwegen is deze techniek veel aangenamer. Toch ga je evengoed lekker zweten en terwijl jij fijn relaxt, schiet je hele lichaam in actie. Door het transpireren verbruikt je lichaam energie. Je verliest dus niet alleen een heleboel toxische stoffen maar ook een flinke portie calorieën. Tegelijk daarmee wordt je bloeddoorstroming gestimuleerd, verbetert je afweersysteem en kom je

De montage van een Health Mate® infraroodcabine is kinderspel. Ze is sowieso compacter dan een klassieke saunacel en het verbruik ligt extreem laag (gemiddeld slechts 0,17 eurocent per sessie van 30 min.). Je plaatst ze waar je wilt en meer dan een gewoon stopcontact heb je er niet voor nodig.

Rustgevend én gezond! De combinatie van relaxerende warmte en het ontgiften van je lichaam verhoogt je algemeen gevoel van welzijn. De dieptewerking van de langgolvige infraroodstralen stimuleert de metabolische

De beste keus in infrarood Elke Health Mate® infraroodcabine heeft een ingebouwde radio/cd met afstandsbediening en een sterrenhemel voor kleurentherapie. Het belangrijkste verschil met andere infraroodcabines, is dat onze cabines uitgerust zijn met de unieke Incoloy M-type-stralingselementen. Ze zijn veilig, bieden 50% betere resultaten en hebben bovendien een langere levensduur.

Worldleader in the Infrared Sauna Industry since 1979

Kortingsbon twv € 200,-

*

Exclusief voor de lezers van ‘Gezond Thuis’: Bij aankoop van een infraroodcabine vóór eind 2007, € 200,- korting* bij inruiling van deze bon. Uitsluitend geldig bij uw Health Mate invoerder: Arak Wellness | Bouwelsesteenweg 34 | 2560 Nijlen (op 4 km van afrit 20 - E313) | www.arakwellness.com Bel of mail ons voor een gratis brochure: [email protected] | tel.: 03 295 50 25 Openingsuren showroom: Woensdag tot vrijdag van 14 tot 18 u. Zaterdag van 10 tot 12u en van 14 tot 17 u. Gezond Thuis 10/07

* Korting incl. BTW. Niet cumuleerbaar met andere acties.

Eenvoudig te plaatsen

meditatie of om gezellig te relaxen.

( )

helemaal tot rust. Je huid is je daar dankbaar voor, je spieren worden soepel en het verkrampt gevoel in nek en schouders verdwijnt. Van bij de eerste beurt voel je het heilzaam effect.

processen, versnelt het genezingsproces en verhoogt de algemene weerstand. Kortom, het doet je goed, het ontspant en je komt ermee tot rust. Zo vaak en zo veel je wilt. Het geeft je een moment voor jezelf, voor

Gezondthuis. Wit-Gele Kruis viert 70 jaar BELGIE - BELGIQUE. Tijdschrift Toelating gesloten verpakking P TOURNAI 1 BC 5681

Recommend Documents