Gezond Meedoen! Uitvoeringsprogramma convenant Menzis en gemeente Enschede 2012 - 2016
2 Gezond Meedoen! - Uitvoeringsprogramma convenant Menzis en gemeente Enschede 2012-2016
Voorwoord Een betere gezondheid voor zoveel mogelijk inwoners van Enschede met een zo effectief mogelijke inzet van middelen. Daarvoor zetten de gemeente Enschede en Menzis zich in. We doen dat omdat er de komende jaren grote uitdagingen liggen in zorg en welzijn: een grotere vraag door een toename van ouderen en meer chronisch zieken, dreigende personele tekorten en minder financiële ruimte. Daarnaast verschuiven taken tussen zorg, welzijn en ondersteuning uit AWBZ, Zorgverzekeringswet en Wmo. Hierdoor worden gemeenten en zorgverzekeraars logische partners om dienstverlening op dit vlak samen aan te pakken. Menzis en Enschede hebben elkaar nodig om voor de burger een naadloze uitvoering van zorg en ondersteuning te bieden. Het is belangrijk om te ontschotten en de beleidsterreinen zorg, ondersteuning en preventie op elkaar af te stemmen. Daar werken we aan met het convenant en dit uitvoeringsprogramma. Tegelijkertijd werken we gericht aan een beweging richting meer zelfredzaamheid en eigen verantwoordelijkheid. We willen mensen op weg helpen naar een maatschappelijke gezondere leefstijl. Want wie gezond is, participeert gemakkelijker in de samenleving. En wie participeert, is vaak ook gezonder. Want werken, een opleiding volgen of vrijwilliger zijn, betekent ook geestelijke ontplooiing, sociale binding en maatschappelijke acceptatie.
slechtere gezondheid. Laag opgeleide Nederlanders worden gemiddeld zes tot zeven jaar minder oud dan hoog opgeleiden. Dit kan leiden tot het ‘buitenspel’ staan in het arbeidsproces en tot sociaal isolement. Met deze samenwerking gaan we hieraan werken. We bundelen kennis, organisaties en diensten om juist ook deze mensen te stimuleren om gezonder te leven en volop te participeren. Dat betekent eveneens dat we helpen als mensen betalingsachterstanden hebben, zodat geen opeenstapeling van problemen ontstaat. Het mooie van dit uitvoeringsprogramma is dat er al snel meerdere projecten lopen, waar we programmatisch aan werken. Zo komen we direct van woorden naar daden. Want dat is de uitdaging voor de komende vier jaar: werkende oplossingen leveren voor de burgers van Enschede. Zodat zij ook in een veranderende samenleving, met minder geld beschikbaar, kunnen vertrouwen op uitstekende zorg en ondersteuning. En zodat Enschede een gemeente is waarin gezonde en actieve burgers goed gefaciliteerd worden op het gebied van zelfredzaamheid, gezondheid en maatschappelijke participatie.
Speciale aandacht in het convenant en dit uitvoeringsprogramma is er voor mensen in een kwetsbare positie. Immers, een slechtere maatschappelijke positie gaat in de regel samen met een
Ria Stegehuis
Ed Wallinga
directeur Zorg Menzis
Wethouder Wijkontwikkeling, Sport, Zorg en Welzijn gemeente Enschede
3
Wat hebben we afgesproken? Op 2 september 2011 hebben Roger van Boxtel, voorzitter Raad van Bestuur Menzis, en Peter den Oudsten, burgemeester van Enschede, een convenant ondertekend. Beide partijen gaan voor vier jaar (2012 - 2016) samenwerken op de terreinen van gezondheid en ondersteuning. Ons werkmotto hierbij is Gezond Meedoen! Het is onze ambitie dat zoveel mogelijk mensen gezond zijn en meedoen.
Doelstellingen Het uitvoeringsprogramma richt zich op vier algemene doelstellingen: meer mensen gezond; iedereen doet mee; goede en toegankelijke zorg en ondersteuning; beheersbaar houden van de kosten (lagere kosten voor AWBZ, Wmo en Zorgverzekeringswet).
In het programma gaan we pragmatisch in projecten aan de slag om snel tot goede resultaten te komen. Dit zijn projecten met een doelstelling en eindresultaat, met een deadline en een afgesproken inzet en budget. We gaan het effect monitoren: wat hebben de inspanningen opgeleverd voor de burger, de gemeente Enschede en Menzis. Zo blijven we niet steken in mooie vergezichten op papier, maar bieden we tastbare oplossingen in de praktijk. We werken aan ons gezamenlijk doel: een betere gezondheid, zelfredzaamheid en participatie voor zoveel mogelijk inwoners van Enschede met een zo effectief mogelijke inzet van middelen.
Pijlers Het uitvoeringsprogramma (2012-2016) beslaat drie pijlers: 1. Van ziekte en zorg naar gezondheid en gedrag. 2. Naadloze uitvoering van zorg en ondersteuning. 3. Maatwerk voor doelgroepen in een kwetsbare positie.
4 Gezond Meedoen! - Uitvoeringsprogramma convenant Menzis en gemeente Enschede 2012-2016
Het bieden van tastbare oplossingen in de praktijk
Achtergrond De vraag naar zorg neemt tussen nu en 2020 flink toe Dat komt doordat het aantal ouderen stijgt, men verwacht meer mensen met een chronische ziekte. Deze mensen hebben vaak verzorging en ondersteuning nodig. Denk aan medische zorg. Maar ook aan thuiszorg, hulp bij klusjes en boodschappen doen, of bij het vinden van (aangepast) werk. In de regio Twente is de trend nog ernstiger dan in de rest van Nederland. Uit de recente Twentse Gezondheidsverkenning blijkt dat inwoners van Twente bovengemiddelde zorgvragen hebben, en een ondergemiddelde levensverwachting. Met een vooruitzicht van beperkte personele en financiële middelen is het noodzakelijk maar ook een uitdaging om de zorg beter en efficiënter te maken. Belangrijk daarbij is dat
mensen voor verzorging en begeleiding zelf een groter beroep doen op hun eigen netwerk. De toekomst van de zorg ligt bij het samenspel van cliënten, hun netwerk, vrijwilligers, mantelzorgers en organisaties die zorg en ondersteuning bieden. De verantwoordelijkheid van de burger en diens bereidheid in zichzelf te investeren in gezondheid is daarbij onmisbaar: goed voor jezelf zorgen is allereerst een eigen verantwoordelijkheid. Daarbij is de doelstelling van de gemeente Enschede om mensen langer zelfstandig thuis te laten wonen en ook bij de zorgverzekeraar is het beleid erop gericht om de zorg zo dicht mogelijk bij de thuisomgeving te laten plaatsvinden.
5
Enschede in cijfers De gemeente Enschede heeft circa 160.000 inwoners. In Enschede zijn meer mensen met een lage sociaal economische status ten opzichte van de rest van Nederland. Leefstijl is slechter: procentueel hebben zowel jeugd, volwassenen als ouderen meer overgewicht dan landelijk gemiddeld. 1 op de 5 (circa 30.000 inwoners) is op dit moment afhankelijk van overheidssteun, waarbij diverse huishoudens een beroep doet op meerdere vormen van ondersteuning. Bij benadering: 95% van de 75+ers woont thuis. Van het beschikbare budget gaat ongeveer 80% naar de zwaardere ondersteuningsvormen (regie en ondersteuning). 3000 Indicaties AWBZ extramurale begeleiding komen over naar de gemeente, gezien de huidige verwachting per 2014. Enschede krijgt te maken met een doelmatigheidskorting van 5% voor de AWBZ begeleiding en 10% voor de Jeugdzorg. Het aantal huisartsencontacten in Enschede die betrekking hebben op psychische en sociale problemen ligt hoger dan het landelijk gemiddelde. Menzis heeft ongeveer 65% van de inwoners in verzekering en is zorgkantoor. Gemiddeld wordt circa 15% van het inkomen in 2011 besteed aan zorg, zonder bijsturing stijgt dit naar bijna 40% in 2040.
6 Gezond Meedoen! - Uitvoeringsprogramma convenant Menzis en gemeente Enschede 2012-2016
Speciale aandacht voor zorg en technologie Om de gestelde doelen in het programma te halen, is de inzet van technologie belangrijk. Zorgtechnologie en eHealth kunnen mensen ondersteunen in het zelfmanagement, het voeren van de eigen regie, over hun ziekteproces of hun gezonde leefstijl. Ook kan het de zorg efficiënter maken. Daarbij is het wel belangrijk dat gebruikers met deze technologie kunnen omgaan. En dat vereist een aanpassing van de bestaande zorgorganisatie. In Twente en bij Menzis zijn al diverse plannen en concrete initiatieven op dit gebied. Denk aan Kennispark, het Centrum voor Gezonde Techniek, Fieldlab, de Digitale Steden Agenda of het Innovatiefonds. Waar mogelijk en wenselijk haken we hier in de projecten op aan.
Regie toevoegen
Beweging realiseren van zware
Intensieve ondersteuning
ondersteuning naar lichtere vormen voor
Lichte ondersteuning
diegenen waar mogelijk Algemene voorzieningen
Burgerkracht
Versterken eigen kracht en inzetten op preventie
7
Pijler 1
Van ziekte en zorg naar gezondheid en gedrag Gemeente Enschede en Menzis werken binnen deze pijler samen aan gezondheid- en participatiebevordering. Zelfredzaamheid en eigen regie, van met name mensen met een lage sociaaleconomische status, proberen we te versterken. Uitgangspunt hierbij is dat interventies aansluiten bij de vraag dan wel klantwensen. In diverse projecten kijken we naar wat mensen wél kunnen. We vergroten hun kennis over gezondheid; stimuleren hen om gezonder te leven en meer te bewegen; dagen hen uit om mee te doen aan activiteiten in scholen en bij sportverenigingen; helpen hen op weg naar een betere gezondheid, en naar participatie in opleiding of werk, als mantelzorger of vrijwilliger. We richten ons niet alleen op de bewoners maar ook op de wijk waarin zij leven.
Doelstelling Het bereiken van gezondheidwinst door samen te werken aan gezondheid- en participatiebevordering. De aandacht zal primair uitgaan naar het versterken van de zelfredzaamheid en eigen regie van mensen met een lage sociaaleconomische status en de wijken waarin zij oververtegenwoordigd zijn.
Beoogde resultaten Inzetten op preventie en het bevorderen van een gezonde leefstijl (denk aan gezond gewicht voor kinderen). Bevorderen van participatie (zorgen dat mensen goed in hun vel zitten, bevorderen van door- en uitstroom in de bijstand). Aansluiten bij de aanpak van het netwerk Twente Gezond en Veerkrachtig, een lerend netwerk van kennispartners, gemeente(n), Menzis, (zorg) instellingen en bedrijven die zich inzetten voor gezondheidsbevordering en het monitoren van de effectiviteit van de acties en interventies uit dit uitvoeringspogramma. Het uitdagen van bedrijfsleven en kennisinstellingen om met oplossingen te komen waarbij Menzis en de gemeente Enschede ‘launching customers’ kunnen zijn. Samen met het bedrijfsleven en zorgaanbieders de vitaliteit van medewerkers (en werkende mantelzorgers) bevorderen via gezondheidsbevorderende programma’s.
8 Gezond Meedoen! - Uitvoeringsprogramma convenant Menzis en gemeente Enschede 2012-2016
Projecten 1) Leefstijl en overgewicht In Enschede ligt het aantal mensen met overgewicht boven het Nederlands gemiddelde. Er zijn duidelijke signalen dat overgewicht bij kinderen steeds vaker voorkomt. In een aantal Enschedese wijken loopt dit inmiddels op tot 26%. Overgewicht komt meer voor in wijken met een lage sociaaleconomische status. In een aantal wijken met kinderen met het meeste overgewicht wordt een samenwerking op touw gezet ter bestrijding van dat overgewicht bij zowel de kinderen als de ouders. Er wordt voortgebouwd op de ervaringen die de gemeente Enschede en Menzis al hebben opgedaan op dit vlak (Gesunde Kinder Gesunde Kommunen (GKGK), JOGG, Scoren in de wijk). De aanpak van GKGK wordt doorontwikkeld en uitgerold. Ouders worden actief betrokken en een andere inzet is het realiseren van een verbreding met sportverenigingen (de Vitale Sportvereniging), brede school, welzijnsorganisatie, jeugdgezondheidszorg en de eerste lijn.
2) Leefstijl en psychisch welbevinden Er zijn naar verhouding in Enschede veel volwassenen en ouderen die zich psychisch ongezond voelen. Bij velen speelt daarbij niet alleen eenzaamheid, maar ook een ongezonde leefstijl een rol. De gemeente Enschede en Menzis gaan het huidige beleid op het gebied van psychische gezondheid en welzijn meer op elkaar af stemmen, op basis van een analyse rond psychisch welbevinden op wijkniveau. Aan de hand van de analyse komt eind 2012 een business case tot stand voor de periode 2013, 2014 en 2015. Deze is gericht op een
betere aansluiting van zorg en welzijn op stedelijk en wijkniveau. Uitgangspunt hierbij is dat wanneer mensen weten waar ze terecht kunnen, en daar gemakkelijk binnenstappen, de psychische klachten in een vroeg stadium kunnen worden opgepakt. Zo krijgen mensen weer regie over hun eigen leven, waardoor zij weer participeren in de samenleving.
3) Participatie Pathmos Stel, je biedt mensen lessen aan in gezondheid, en je geeft de uitvoering van deze lessen in handen van een ROC van Twente. Zou je er dan voor kunnen zorgen dat ze gezonder gaan leven én tegelijkertijd geïnteresseerd raken in een opleiding? Het project Participatie Pathmos gaat de uitdaging aan. De wijk Pathmos/Stevenfenne kan gezien worden als de Enschedese kraamkamer voor het ontwikkelen van een nieuwe aanpak in de ondersteuning van kansarme en kwetsbare bewoners. De doelgroep bestaat uit wijkbewoners. Blijkt hun taalniveau te laag, dan krijgen zij een traject van minimaal een jaar aangeboden rond het thema gezondheid. Dit traject bestaat uit (taal)lessen over gezondheid, verzorgd door het ROC van Twente. De vervolgstap wordt gezet in het traject ‘Scoren met gezondheid’. Dit is een gecombineerde leefstijlinterventie waarbij FC Twente een belangrijke rol speelt. De deelnemers kunnen een certificaat behalen dat hen vrijstelling geeft voor één van de kerntaken bij een ROC-opleiding. Zo kan deelname aan dit project ook gezien worden als opstap voor scholing. Na het beëindigen van het traject ‘Scoren met gezondheid’ worden mensen gestimuleerd een vorm van
9
Het vergroten van de zelfredzaamheid en eigen regie om de wijk te versterken
van opleiding of cursus op te pakken. Mocht dat niet lukken, dan kunnen zij doorstromen naar één van de re-integratie programma’s. Zo worden zij op verschillende manieren aangezet om te participeren. Dit vergroot hun zelfredzaamheid en de eigen regie, waardoor ook de wijk wordt versterkt. De Universiteit Twente begeleidt dit project. Deze gaat de deelnemers meerdere jaren volgen en zal zich vooral richten op de relatie tussen participatie, medische consumptie en de fysieke gezondheidseffecten. Zo kan worden vastgesteld of gerichte activering gedurende een langere periode leidt tot minder zorggebruik (GGZ en medicatie).
4) Twente Gezond en Veerkrachtig Twente Gezond en Veerkrachtig is een netwerk dat begin 2012 is opgericht. In het najaar van 2012 wordt de samenwerking geformaliseerd. Het behelst een samenwerkingsverband tussen Universiteit Twente, gemeente Enschede, GGD, Trimbos en Menzis. Het is opgezet om de effectiviteit van het totale uitvoeringsprogramma te monitoren. De deelnemers willen zich samen inzetten om de gezondheid van inwoners van Enschede te bevorderen. Dit gebeurt bijvoorbeeld door samenwerking te zoeken met andere regionale partijen, zoals scholen en bedrijven; door inspiratiedagen te organiseren waarop partijen worden uitgedaagd om oplossingen te vinden voor de groeiende zorgvraag en zorgkosten; door de effectiviteit te meten van interventies die worden ingezet of de kennis over gezondheid te bevorderen. Jaarlijks wordt bepaald welke resultaten worden nagestreefd.
5) Betere samenwerking bij mantelzorg Zowel de gemeente Enschede als Menzis zijn betrokken bij en alert op de vitaliteit van medewerkers en werkende mantelzorgers. De verwachting is dat het aantal mantelzorgers en de belasting van hun werk komende jaren zal toenemen. Menzis en de gemeente Enschede willen die ontwikkelingen verder verkennen. Zo is er in de gemeente Enschede bijvoorbeeld een convenant ‘Werk en Mantelzorg van Nu’ tussen zes bedrijven waaronder de gemeente Enschede, MKB Enschede en de Stichting Informele Zorg Twente (SIZT). Menzis leidt mantelzorgmakelaars op die mantelzorgers kunnen ondersteunen bij het vinden van hun weg in de zorg. Voor Menzisverzekerden valt dit onder de polis, voor anderen zou dit tegen vergoeding verstrekt kunnen worden. Menzis en de gemeente Enschede gaan de mogelijkheden voor samenwerking op het gebied van mantelzorg (respijtzorg, werk & mantelzorg, verbinding Collectieve Minimaverzekering) verder verkennen.
10 Gezond Meedoen! - Uitvoeringsprogramma convenant Menzis en gemeente Enschede 2012-2016
Pijler 2
Naadloze uitvoering van zorg en ondersteuning Bij zorg en ondersteuning rond en in het huis komen diverse wettelijke regelingen met elk hun eigen werking samen: Wmo, Zorgverzekeringswet, AWBZ en geregeld ook Jeugdzorg. De uitvoering is belegd bij verschillende instanties, maar burgers hebben vragen die daar dwars doorheen lopen. Burgers verdwalen tussen de instanties en krijgen niet altijd de zorg en ondersteuning die zij nodig hebben om goed te kunnen participeren. Er valt veel te winnen als we hier meer lijn in aanbrengen: afstemming in de
toegang, bij de inrichting van het aanbod en bij het meten van de resultaten. Hierdoor moet de uitruil van zorg en ondersteuning tussen stelsels eenvoudiger worden, met als resultaat een eenvoudige en efficiëntere uitvoering.
Beoogde resultaten
Doelstelling Een integraal en ‘gekanteld’ aanbod van zorg en ondersteuning aan inwoners door middel van een beter afgestemde en meer doelmatige organisatie, ook over financieringsschotten heen.
Versterking eerstelijn en klantbenadering: Inrichten van één loket voor Meedoen en ondersteunen. Hierin komt de uitvoering van de WWB, Wmo, Zvw en AWBZ samen. Ook vindt afstemming plaats in de eerstelijnsdriehoek huisarts, wijkverpleegkundige en sociaal werker. Eenduidige afspraken over de wijze waarop klantgegevens worden ontsloten en uitgewisseld, met inachtneming van de privacy. Afstemming over de planning van voorzieningen en beschikbaarheid van het zorgaanbod in de gemeente Enschede, waaronder acute en medischspecialistische zorg en woonzorgdiensten. Gezamenlijk inkopen waar dit meerwaarde biedt voor prijs en/of kwaliteit. Gezamenlijke toetsing en verantwoording. Inrichten van het lokale jeugdzorgstelsel, vooruitlopend op de nieuwe wet. Afspraken over de monitoring van de effectiviteit van het beleid van de initiatieven.
11
Verbinding met huisarts en wijk
Projecten 1) Verbinding Zorgloket met zorgadvisering Menzis
3) Begeleiding Ziekteverzuim van vrijwilligers en ‘klim op banen’
Cliënten komen zowel bij het Zorgloket als bij Menzis met vragen over zowel Wmo, AWBZ als Zvw: bijvoorbeeld over vervoer en hulpmiddelen. Menzis en de gemeente Enschede hebben gesproken over de mogelijkheden van samenwerking op het gebied van cliëntadvisering over deze onderwerpen. In de eerste helft van 2012 wordt ingezet op voorlichting en informatieuitwisseling tussen medewerkers van het Zorgloket en de Menziswinkel. Het doel is elkaars werkwijzen en productenpakket te leren kennen.
In Pathmos/Stevenfenne activeren we op dit moment mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt. Een eerste stap is vaak vrijwilligerswerk of een ‘klim op baan’. De ervaring leert dat de context van dit werk vaak als vrijblijvend wordt ervaren. Uitval/niet op komen dagen - al dan niet door ziekte - is veel voorkomend. En daar kunnen we onvoldoende begeleiding in bieden. Door de inzet van een verpleegkundige in de rol van ziekteverzuimbegeleider en/of ARBO-deskundige willen we langdurig ziekteverzuim voorkomen. Hiermee hopen we uitval en ziekteverzuim van vrijwilligers en mensen met ‘klim op banen’ te kunnen bewaken, en terug te dringen en zo te zorgen voor een stijging van deze groep op de participatieladder.
2) Het zorgloket in het wijkgezondheidscentrum In deze pilot is het de gedachte de consulent van het Zorgloket tijdelijk fysiek te positioneren in het wijkgezondheidscentrum en zo het ‘Zorgloket’ naar de huisarts en de wijk te brengen. Het idee en de insteek van het project is ontstaan vanuit de huidige ontwikkelingen in de Wmo en de decentralisatie van de AWBZ Begeleiding. Het doel is enerzijds het keukentafelgesprek in het wijkgezondheidscentrum te voeren en zo (potentiële) cliënten te leren kennen die een beroep doen op begeleiding. Tegelijkertijd wordt de kennis van het keukentafelgesprek gedeeld. Daarnaast biedt het kansen de samenwerking met de huisarts en zijn POH-er (praktijkondersteuner) verder te ontwikkelen.
4) Wijkdiensten De gemeente Enschede zet in op de ontwikkeling van wijkdiensten. Voorbeelden hiervan zijn boodschappen doen, kleine klussen, tuinonderhoud, ontmoetingsplekken met de mogelijkheid tot het nuttigen van een warme maaltijd en inloopplekken voor een kop koffie, met een praatje of activiteiten. Dit kan zowel op vrijwillige als commerciële basis of door middel van het uitruilen van diensten met familie, vrienden en buren. Op deze manier wil de gemeente Enschede stimuleren dat mensen langer zelfstandig blijven wonen en dat er een minder zware druk wordt gelegd op de Wmo.
12 Gezond Meedoen! - Uitvoeringsprogramma convenant Menzis en gemeente Enschede 2012-2016
Daarbij is het streven de tevredenheid over de geleverde zorg en diensten te evenaren dan wel te overtreffen. Drie partijen hebben opdracht gekregen afzonderlijk van elkaar in drie verschillende wijken een pilot Wijkdiensten op te starten. Die pilots richten zich specifiek op een groep cliënten van het Zorgloket. In deze pilots bieden partijen diverse zorg en ondersteuning geïntegreerd aan. Dit leidt naar verwachting tot een efficiëntere werkwijze en zodoende tot een besparing op de zorgkosten. De effecten worden gemeten door bureau HHM in samenwerking met de Universiteit Twente en Twente Gezond en Veerkrachtig.
Een keten voor jeugdzorg van preventie tot zware zorgtaken
5) Samenwerking bij decentralisatie AWBZ Dit is een omvangrijk project dat niet alleen een lokale maar ook een regionale insteek heeft. Menzis en de gemeente Enschede trekken hierin samen op met de volgende partners: alle overige Twentse gemeenten, cliënten-belangenbehartigers, cliënten, zorgaanbieders, CIZ, CAK, Inspectie volksgezondheid, GGD Twente, Transitiebureau VWS/VNG, instellingen voor collectieve voorzieningen. Het project omvat zeven fasen: 1. Kwantitatieve analyse (aantallen cliënten, verdeling ZIN/PGB en huidige kosten) 2. Kwalitatieve analyse (inzicht in de doelgroep) 3. Voorzieningenkaart: in kaart brengen van huidige algemene, collectieve en individuele voorzieningen 4. Opzetten samenwerking met zorgaanbieders 5. Koersbepaling 6. Vastleggen visie en strategie 7. Formuleren beleid en aanpassen werkprocessen.
6) Transitie Jeugdzorg Menzis en de gemeente Enschede willen werken aan een keten voor Jeugdzorg, die het gehele gebied beslaat van preventie tot zware zorgtaken. Hiertoe worden jeugdzorgtaken overgeheveld naar een samenhangende Enschedese structuur voor ondersteuning, zorg, onderwijs en veiligheid. Taken van Bureau Jeugdzorg worden toegevoegd in de wijkteams. Voor overige taken wordt samengewerkt met Bureau Jeugdzorg Overijssel. Door samen op te trekken bij de decentralisatie van de begeleiding en Bureau Jeugdzorg kunnen Menzis en de gemeente Enschede leren van elkaars ervaringen en innovatieve werkwijzen ontwikkelen.
13
Pijler 3
Maatwerk voor kwetsbare doelgroepen De gemeente Enschede en Menzis staan voor de opgave om hoogwaardige zorg toegankelijk te houden voor zoveel mogelijk inwoners (verzekerden), tegen een zo effectief mogelijke inzet van middelen. In 2011 is de doelgroep van de Collectieve Zorgverzekering voor de Minima (CZM) uitgebreid naar alle burgers met een inkomen tot 110% van de bijstandsnorm. Ter voorkoming van de armoedeval is tevens besloten om, via een kortingscollectief een vermindering van de premie aan te bieden voor burgers met een inkomen tot 130% van de bijstandsnorm. De CZM is vanaf 2012 de enige aanvulling op de toereikende en passende voorliggende voorzieningen als de Zvw, AWBZ en Wmo waarbij 2012 een overgangsjaar is. Het beoogde resultaat van deze pijler is het verder verbeteren van de huidige Collectieve Zorgverzekering voor de Minima: het gedoseerd uitbouwen naar een
GemeentePolis en een gezamenlijke aanpak realiseren met de Stadsbank Oost Nederland om zorgpremieachterstanden en wanbetaling op te lossen. Deze twee thema’s zijn als project gedefinieerd.
Zorg toegankelijk en betaalbaar houden voor zoveel mogelijk inwoners
14 Gezond Meedoen! - Uitvoeringsprogramma convenant Menzis en gemeente Enschede 2012-2016
Doelstelling Kwalitatief hoogwaardige zorg toegankelijk (betaalbaar) houden voor kwetsbare doelgroepen.
Beoogde resultaten Verlengen en verbeteren van de huidige Collectieve Zorgverzekering voor de Minima: een gezamenlijke aanpak realiseren om met de Stadsbank Oost Nederland premieachterstanden en wanbetaling op te lossen en bronheffingproblematiek aan te pakken. Gedoseerde uitbouw naar een Gemeentepolis in een meerjarig ontwikkeltraject. Keuzes moeten gemaakt worden over doelgroepen, dekking, zorgsturing en financiering. Onderzoeken op welke manier de gemeente Enschede het aanbod van Menzis ook aantrekkelijk kan maken voor nieuwe klanten. Deze hebben geen uitkeringsrelatie met de gemeente Enschede, maar hebben wel baat bij een goede zorginfrastructuur en een betalingsregeling via de Stadsbank Oost Nederland voor betalingsachterstanden bij Menzis.
Projecten 1) Doorontwikkeling GemeentePolis De ambitie is er om de huidige Collectieve Zorgverzekering voor de Minima door te ontwikkelen naar een oplossing voor doelgroepen die de gemeente Enschede wil ondersteunen op basis van haar sociale beleid. De gemeente Enschede en Menzis willen daarom afspraken maken over diensten op het gebied van preventie, participatie en re-integratie. Het is van belang dat deze diensten aansluiten bij het reeds bestaande zorgaanbod in de wijken. In dit project zullen keuzes worden gemaakt over doelgroepen, dekking, zorgsturing en financiering. De polis zal aantrekkelijk gemaakt moeten worden voor mensen die geen klant zijn bij Menzis, maar die baat hebben bij een goede zorginfrastructuur. De GemeentePolis kan dienen als een brug tussen de gemeente en Menzis. Deze polis is een verbreding van de Collectieve Zorgverzekering voor de Minima (CZM) naar doelgroep en inhoud. De GemeentePolis legt de verbinding tussen de terreinen armoede, participatie en preventie en zorg.
Er is een pilot gestart voor een groep klanten van Menzis met een premieachterstand van twee maanden. Deze worden actief doorverwezen naar de Stadsbank met als doel sneller en eerder aflossen van schulden en het instellen van structurele doorbetalingen. In de uitvoering worden twee groepen onderscheiden. De eerste groep betreft de wanbetalers die minder dan zes maand premieachterstand hebben en onder het regime van de zorgverzekeraar valt. De tweede groep betreft de wanbetalers die zijn overgedragen aan het College voor zorgverzekeringen, omdat zij meer dan een half jaar premieachterstand hebben. Tijdens de terugbetalingsperiode wordt voor beide groepen klanten budgetbeheer ingesteld. De Stadsbank Oost Nederland speelt als aanbieder van schuldhulpverlening, budgetbeheer en sociale kredieten een cruciale rol in de uitvoering van het project. In de aanpak is aandacht voor vroegsignalering van problematische schulden en zoeken de Stadsbank en Menzis ook aansluiting bij de Enschedese frontlijnaanpak waarbij wijkcoaches contact zoeken met het huishouden.
2) Gezamenlijke aanpak wanbetalers De gemeente Enschede, Menzis en de Stadsbank Oost Nederland hebben afspraken gemaakt over verdere samenwerking op het gebied van debiteurenbeheer, aanpak wanbetalers en structurele doorbetalingen.
Het project wordt wetenschappelijk begeleid door Nadja Jungmann, lector rechten, schulden en incasso aan de Hogeschool Utrecht. Het ministerie van VWS is (mede)financier van de pilot.
15
Expertisecentrum Economie, Werk en Zorg: Saxion; gemeente
Zorg en Technologie
TG&V: UT, Trimbos, Regio GGD, Twentse gemeente(n), Menzis, bedrijfsleven, zorg
STUURGROEP • Wethouder zorg en welzijn gemeente Enschede • Manager zorg en welzijn gemeente Enschede • Directeur zorg Menzis • Programmamanagers
KERNTEAM • Programmamanagers • Projectleiding en communicatie • Administratieve ondersteuning
(college van) B&W RvB Menzis
medezeggenschap-/ inspraakorganen
Innovatieoverleg Enschede
regionale partners Twente Twentse G14/VNG/VWS
NAAR GEZONDHEID EN GEDRAG
NAADLOZE UITVOERING VAN ZORG EN ONDERSTEUNING
MAATWERK VOOR KWETSBAREN
projectleiding
projectleiding
projectleiding
projectteam
projectteam
projectteam
16 Gezond Meedoen! - Uitvoeringsprogramma convenant Menzis en gemeente Enschede 2012-2016
Stuurgroep Omdat de gelijkwaardige samenwerking van Menzis en gemeente in het opstellen en uitvoeren van het uitvoeringsprogramma een zodanige omvang heeft en complexiteit kent, is een stuurgroep geformeerd. De stuurgroep is het sturend orgaan en eindverantwoordelijk voor het programma en het nemen van noodzakelijke beslissingen. In deze is de stuurgroep te zien als solitaire opdrachtgever. De stuurgroep bestaat uit Ed Wallinga (Wethouder Wijkontwikkeling, Sport, Zorg
Een stuurgroep voor de gelijkwaardige samenwerking
en Welzijn en coördinerend portefeuillehouder van de gemeente Enschede) Ria Stegehuis (directeur Zorg Menzis) en Liselot Reversma (manager Team Zorg & Welzijn van de gemeente Enschede).
Programmamanagers De gemeente en Menzis hebben beide een programmamanager aangesteld die primair verantwoordelijk zijn voor het proces - en projectmatig aansturen van het realiseren van de bestuurlijke opdracht. Vanuit de gemeente Enschede is Yvon Noordman aangesteld en namens Menzis is Tom Schoen in deze functie benoemd.
Kernteam Het kernteam bestaat uit de programmamanagers en een tweetal projectleiders namens Menzis en gemeente per programmalijn. Vanuit beide organisaties is per programmalijn een duo projectleider beschikbaar gesteld die samen verantwoordelijk zijn (zie het organogram). De projectleiders zijn verantwoordelijk voor opstellen, coördineren en uitvoeren van de projecten in de pijler. In het kernteam wordt onder andere voortgang, resultaat en samenhang van de drie thema’s en projecten afgestemd. Echter ook de afstemming van de communicatie met gemeente en Menzis is onderdeel van het takenpakket.
Er is gekozen om te werken vanuit een programma met daarbinnen een projectmatige aanpak. Uitwerking gebeurt op basis van proces, programma en projectmanagement. Een programma omvat een pakket werkzaamheden dat wordt uitgevoerd om een doel op de langere termijn te bereiken. In dit geval het behalen van gezondheidswinst, het beheersbaar houden en verminderen van kosten en kwaliteit en toegankelijkheid van de zorg waarborgen.
17
Spoorboekje eerste periode Spoorboekje en contactpersonen uitvoeringsprogramma Gezond Meedoen! Algeheel Programma Management: Yvon Noordman Gemeente Enschede enTom Schoen Menzis. Nr
Project/thema
2e kwartaal 2012
3e kwartaal 2012
Gezondheid en gedrag Contactpersonen: • Petra Pover, Gemeente Enschede • Lammert Mulder, Menzis 1
Leefstijl en overgewicht
2
Leefstijl en psychisch welbevinden
3
Project participatie Pathmos
4
Twente Gezond en Veerkrachtig (TG&V)
Monitioringsvoorstel project participatie Pathmos
5
Mantelzorg
Bijeenkomst Mantelzorg
Nulmeting/werving deelnemers
Analyse GGZ wijkniveau
Naadloze uitvoering zorg en ondersteuning Contactpersonen: • Anouk Platvoet, Gemeente Enschede • Wouter Weyenborg, Menzis 6
Zorgadvisering en Menziswinkel
Verkenning
Verkenning
7
Het gekantelde gesprek in het wijkgezondheidscentrum
Start pilot (juni) Business case gemeente/ menzis
Tussenevaluatie (sept)
8
Ziekteverzuimbegeleiding vrijwilligers/klim op banen
Business case (juni)
Start project (sept)
9
Pilot Wijkdiensten
Uitkomsten onderzoek Menzis over wijze van aanhaken
10
Project Decentralisatie AWBZ
Keuze- en visie nota/Wmo beleidsplan 2012-2016
11
Transitie Jeugdzorg
Beleidsplan 2012-2016 Verordering
Maatwerk kwetsbare groepen Contactpersonen: • Ger Gankema, Gemeente Enschede • Marcel Prinsen, Menzis 12
Project Gemeentepolis
13
Project Wanbetalers
Evaluatie effect beleidswijziging Start medio juni/juli
Communicatie Contactpersonen: • Astrid Muijsers, Gemeente Enschede • Yvonne Janssen, Menzis Communicatie uitvoeringsprogramma + samenwerkingsovereenkomst TG&V
18 Gezond Meedoen! - Uitvoeringsprogramma convenant Menzis en gemeente Enschede 2012-2016
4e kwartaal 2012
1e kwartaal 2013
2e kwartaal 2013
3e kwartaal 2013
4e kwartaal 2013
2014
Tussenevaluatie
Eindevaluatie
2015
Methodiek effectmeting gezondheidwinst en zorgkosten/GKGK loop in 3 tot 5 wijken/stappenplan structurele financiering Analyse GGZ op wijkniveau. Uitkomsten orienterende gesprekken 1e lijn (huisarts/ mw)
PvA/business case 2013 e.v.
Start interventie. Tussenrapportage
Tussenrapportage
Methodiek meten effectiviteit gezondheidswinst en zorgkosten
Rapportagemonitor pilot Wijkdiensten (met HHM). Start uitvoeren analyse leefstijl en overgewicht.
Voorstel gezamenlijke aanpak o.b.v. business case
Vaststellen PvA/business case
Evaluatie + besluit over vervolg o.b.v. business care
PvA/bussiness case Evaluatierapport (jan) Tussenevaluatie Rapportagemonitor HHM/UT + besluit b&w Voortgang pilot. Start contractvorming HH Alle klanten begeleiding /kortdurend verblijf onder de Wmo
Besluit eigen bijdragen
Uitwerking overige transitie taken
Pilotjaar
Overdrachtsjaar
Transitie gereed
Uitvoeren campagne. Contract aanpassen; 1e versie Gemeentepolis
Oogstbijeenkomst/symposium
19
Datum augustus 2012
Teksten Gemeente Enschede en Menzis
Druk Netzodruk
Fotografie Martin Hogeboom, Jan Schartman
Ontwerp en realisatie Digidee Ontwerpstudio, Enschede
Gezond Meedoen! Gemeente Enschede, programma WZW Postbus 20 7500 AA Enschede www.enschede.nl/zorg_en_welzijn Zorgverzekeraar Menzis Postbus 75000 7500 KC Enschede www.menzis.nl/corporate De getoonde beelden zijn referentieobjecten en dienen alleen ter illustratie. Aan deze foto’s kunnen geen rechten worden ontleend.