Gezelle in een straatinterview

Gezelle in een straatinterview 1 Aanloop De leerkracht leidt de les in met de vermelding dat er gewerkt zal worden in voorbereiding van een straatinterview in stad Brugge. De persoon die in de belangstelling staat, is Guido Gezelle. De interviews gebeuren in het Algemeen Nederlands. De leerlingen krijgen ook een brief mee voor de ouders waarin het straatinterview wordt toegelicht (o.a. beschikbaarheid van een fiets!). 1.1 Luisteroefening over het leven van Guido Gezelle De leerlingen moeten een tekst beluisteren en daarna krijgen zij vragen over deze tekst. Er werd een voorbereidende tekst opgesteld over het leven van Guido Gezelle. Deze kan voorgelezen worden. Tip: deze tekst op een luistercassette zetten (ca. 9 min.) De leerlingen krijgen na het beluisteren een blad met meerkeuzevragen. 1.2 Evaluatie en bespreking van de luisteroefening De vragen worden onmiddellijk besproken. Bij elke vraag kan de leerkracht wat meer vertellen of bijkomende uitleg geven. ------ De leerlingen vinden dit een moeilijke opdracht.

2 Bloemlezing Hiervoor werden een viertal blaadjes opgesteld. Het doel blijft een kennismaking met het werk van deze schrijver. Voor deze leeftijdsgroep is het dieper uitwerken van deze gedichten niet vereist. Niet alle vermelde gedichtjes moeten aan bod komen. Voorstel: De eerste twee blaadjes behandelen met een korte bespreking: Begrijp je alle woorden? Wat wordt er beschreven? Eventueel kunnen ze zelf eens zo’n gedicht proberen te lezen.

3 Voorbereiding op het straatinterview Opdracht: - leren formuleren van een aanspreekwoord. - opstellen van vragen. - leren formuleren van een dankwoord. De leerlingen voeren per twee het straatinterview uit, de voorbereiding dus ook. Voor een vlotte werking is het aan te raden om leerlingen modellen te geven, die ze dan kunnen gebruiken: - om zelf een aanspreekwoord uit te schrijven. - om zelf een aantal vragen op te stellen. - om zelf een dankwoord te formuleren. Een aantal modellen kunnen b.v. voorgelezen worden. De leerlingen werken per twee aan hun opdracht. Zij krijgen hiervoor twee werkbladen. Opvallend is dat de leerlingen echt individueel er iets willen van maken en dat ze weinig gebruik van de modellen maken. De leerkracht helpt waar nodig, controleert hun werkactiviteit. De ervaring leert dat dit geen zo’n gemakkelijke opdracht is voor de leerlingen: - hulp bij het formuleren van zinnen. - hulp bij het opstellen van goede vragen en de volgorde ervan. Vragen of bemerkingen van de leerlingen komen aan bod.

4 Straatinterview in praktijk Opdracht: - aanspreken van mensen + interview - na elk interview schrijven de leerlingen een klein verslag. - de geïnterviewde wordt gevraagd een evaluatie te noteren.

Het is ideaal wanneer twee lesuren ter beschikking zijn (verplaatsing inbegrepen). Er werd gekozen om de interviews te laten plaatsgrijpen op het Guido Gezellepleintje, vlakbij het standbeeld, het restaurant 't Schrijverke, de zijkant van de Onze-Lieve-Vrouwekerk en de toegang van het Gruuthusemuseum. De leerlingen krijgen de opdracht een 10-tal interviews af te nemen. Zij krijgen hiervoor 2 werkbladen waarop ze telkens na een interview een verslag brengen om hun indrukken te noteren. Ze krijgen een gekleurd blad waarop de geïnterviewde een evaluatie kan noteren over het afgenomen interview. 5 Reflectie In de les schrijven de leerlingen hun ervaringen neer (Impressie van …). Er volgt een mondelinge uitwisseling van hun ervaringen. Evaluatie De leerlingen bleken wat onwennig om uit de startblokken te komen. Ze waren heel enthousiast over deze activiteit. Ze waren verrast dat ook 'vreemdelingen' deze figuur kenden. Ze waren enthousiast als ze plots 'nieuwe' gegevens over Gezelle te horen kregen. Ze waren ook benieuwd hoe ze beoordeeld gingen worden. Ze vonden het leuk met anderstaligen kennis te maken, alhoewel dit niet tot de opdracht behoorde!

Het leven van Guido Gezelle (tekst voor luisteroefening) Guido Gezelle werd geboren op 1 mei 1830 in de Brugse Rolleweg, vlakbij de groene stadswallen. Hij werd dezelfde dag nog gedoopt in de St.-Annakerk. Hij was de oudste zoon van de praatgrage, kwieke tuinier Pieter-Jan Gezelle en de ietwat zwaarmoedige, vrome Wingense boerendochter Monica De Vriese. Het gezin was niet bemiddeld, maar toen bleek dat de jonge Guido begaafd was, mocht hij verder studeren : eerst in het college Den Dune, waar hij twee voorbereidende Franse klassen volgde en de eerste twee humaniorajaren, daarna aan het Kleinseminarie te Roeselare, waar hij in ruil voor een gedeeltelijke vrijstelling van het schoolgeld ook boodschappenjongen werd voor leraars en tijdens de vakantiedagen meehielp met de leiding over de Engelse internaatsleerlingen. Het contact met de 'buitenwereld' en met de katholieke jeugd van overzee resulteerde al spoedig in een merkwaardige kennis van de Vlaamse volkstaal en het Engels. Tussen haakjes de voertaal op het seminarie was het Frans. Na veel innerlijke strijd besloot Gezelle priester te worden. Hij voltooide het eerste jaar wijsbegeerte in Roeselare, het tweede jaar wijsbegeerte en de theologie in Brugge. Nog als diaken werd hij benoemd tot leraar aan het Roeselaarse Kleinseminarie. Op 10 juni 1854 volgde de priesterwijding. Hij startte als leraar in de handelsklassen en zijn leraarschap duurde er zes jaar. Het was een periode waarin hij echt gelukkig was, succes kende als leraar en opvoeder, belast was met de Engelse leerlingen, bevriend werd met Eugeen van Oye en zijn eerste dichtbundels uitgaf: 'Kerkhofblommen', 'Vlaemsche Dichtoefeningen' en 'Kleengedichtjes'. Het hoogtepunt van zij leraarsperiode was zijn aanstelling tot titularis van de poësisklas. Conflicten in verband met zijn originele, allerpersoonlijkste onderwijs- en opvoedingsmethoden vormden het motief voor zijn verwijdering, eerst uit de poësisklas, daarna uit Roeselare zelf. De gevolgen daarvan zijn nawijsbaar in zijn gedichten uit die tijd, in zijn zwijgen als dichter daarna. In 1860 werd hij overgeplaatst van Roeselare naar Brugge waar hij belast werd met de leiding van het Engels college en het geven van filosofie aan het Engels seminarie. Gezelle heeft steeds verlangd om missionaris te worden in Engeland maar dit bleef een oningevulde droom. In 1865 werd hij benoemd tot onderpastoor van de Brugse Sint-Walburgaparochie, een ambt dat hij tot 1872 zou blijven beoefenen. In die periode stichtte hij twee weekbladen: ''t Jaer 30' en 'Rond den Heerd'. ''t Jaer 30' was een opinievormend blad waarin godsdienst en eigen taal sterk werden benadrukt en waarin vooral het liberalisme het moest ontgelden. 'Rond den Heerd' was katholiek en had een breed cultureel spectrum. Je kunt je wel inbeelden! Hier kwamen de prozaschrijver, journalist en taalfolklorist rijkelijk aan zijn trekken. Alweer moeilijkheden, dit keer van heel persoonlijke en politieke aard brachten hem in opspraak. Voor de zogezegd overwerkte man diende een andere verblijfplaats gezocht te worden. Zijn overplaatsing naar de O.L.-Vrouweparochie in Kortrijk had iets van een vlucht. Hij werd er benoemd tot onderpastoor en zijn verblijf in Kortrijk zal 27 jaar duren. Onderpastoor tot 1889, directeur van een kleine communauteit Franse kloosterzusters tot 1893 en daarna tot 1899 als rustend priester. In Kortrijk verhuisde hij vijf maal van woning. De Kortrijkse fabrieksmeisjes waren de troetelkinderen waarvoor hij bijeenkomsten organiseerde op zondagavond. Anderzijds was hij goed ingeburgerd bij de welgestelde Kortrijkse families en schreef hij heel wat gelegenheidsgedichtjes voor allerhande feestelijkheden. Als priester ijverde hij ervoor dat de gelovigen nauwer betrokken zouden worden bij liturgische vieringen en dit door het gebruik van de volkstaal in de liturgie en in de liederen. Ook in de Gulden-Sporen-Stad is Gezelle als politiek journalist verbonden aan enkele plaatselijke weekbladen. In zijn Kortrijkse periode was uitermate actief als taalvorser. Hij stichtte het maandblad 'Loquela', waarin woorden werden verklaard en deze studies werden doorweven met gegevens omtrent volkskunde, tradities en oude literatuur. De 'Woordentas' waaruit Gezelle daarvoor putte, omvat ongeveer 150.000 steekkaarten. Zijn taalgeleerdheid leidde ertoe dat hij in 1886 opgenomen werd in de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde en een jaar later werd hij doctor honoris causa van de Leuvense

universiteit. In 1890 werd hij aangenomen als lid van de Maatschappij voor Nederlandse Taal- en Letterkunde te Leiden in Nederland. Gezelle leverde heel wat vertaalwerk : één van de meest bekende is 'The song of Hiawatha' van Longfellow. Vanaf 1886 gaf Gezelle de Duikalmanak uit. Dit was een scheurkalender voorzien van taal- en volkskundige wetenswaardigheden. In Kortrijk kende hij ook zijn tweede, grote periode van poëtische arbeid: 'Liederen, eerdichten et reliqua' verscheen in 1880 en het jaar daarop 'Driemaal XXXIII Kleengedichtjes'. Rijmsnoer' verscheen in 1897. In maart 1899 werd hij vrij onverwachts en ongewenst naar Brugge geroepen als rector van het Engels klooster in de buurt van zijn geboortehuis. Hij verzuchtte: "Een oude boom en wilt niet verplant zijn." De relatie tussen Gezlle en Engeland werd nog benadrukt door een reis naar Engeland die hij met Mgr. Waffelaert maakte. Slechts korte tijd was hij in zijn geboortestad terug toen hij echter ziek werd. Zijn neef, de priester Caesar Gezelle, was bij hem en hoorde die laatste woorden, waarin Gezelle zijn eigen wezen tekende: "Ik geloof dat ik altijd geleefd hebbe in eenvoud en oprechtheid des harten." En dat ontroerende: "'k Hoorde zo geerne de vogelkens schuifelen!" Op 27 november 1899 stierf Gezelle.

Luistervaardigheid

1 Waar werd Guido Gezelle geboren ?

Stip het juiste antwoord aan !

0 In de Brugse Rolweg. 0 In de Hugo Verrieststraat te Roeselare. 0 Naast de Sint-Annakerk in Brugge.

2 0 Zijn vader was een rijke tuinier. 0 Zijn vader was een eenvoudige, praatgrage, kwieke tuinier. 0 Zijn vader had een boerderij vlakbij de groene stadswallen. 3 Hij werd voor het eerst leraar 0 aan het Seminarie te Brugge. 0 aan het Kleinseminarie te Roeselare. 0 aan het college Den Dune. 4 In Brugge werd hij onderpastoor van de 0 Brugse Sint-Walburgaparochie. 0 Brugse Sint-Annaparochie. 0 Brugse O.-L.-Vrouweparochie. 5 Hij stichtte 2 weekbladen in Brugge. 0 't Jaer 30 en Rond den Heerd. 0 't Jaer 35 en het Brugsch Handelsblad. 0 't Jaer 38 en de Cronycke van Brughe. 6 0 Zijn verblijf als onderpastoor in Kortrijk is van korte duur : zes jaar. 0 Hij is gedurende 27 jaar onderpastoor in Kortrijk. 0 Hij is gedurende 17 jaar onderpastoor in Kortrijk. 7 0 In Kortrijk stichtte hij het maandblad "Loquela" waarin woordstudie en gegevens over volkskunde voorkomen. 0 In Kortrijk stichtte hij het maandblad "Loquela" dat een politieke inhoud bevat. 0 In Kortrijk schreef hij zijn dichtbundel "Loquela" met gedichten over bloemen. 8 In zijn periode als leraar te Roeselare 0 was hij gedurende 6 jaar een succesvol leraar en opvoeder. 0 kende hij veel tegenspoed en had geen vrienden. 0 was hij rector van het Kleinseminarie en nam de leiding over de Engelse internaatskinderen. 9 0 Tijdens zijn leven kreeg hij de eretitel van doctor honoris causa van de Leuvense universiteit. 0 Tijdens zijn leven kreeg hij de eretitel van doctor honoris causa van de Leidense universiteit. 0 Pas na zijn dood kreeg hij postuum een eretitel. 10 Guido Gezelle stierf in 1899 0 in het Engels klooster in Brugge. 0 in zijn geboortehuis. 0 tijdens zijn reis naar Engeland.

Bloemlezing 't Eerste dat mij moeder vragen Moederken Terug Meezen Gekamde koning Canteclaar Casselkoeien Kom e keer hier Casselkoeien Een kind ontsliep God gaf het ons God geeft den tijd bij dag en jaar, Zoo spreke en Gij zegt dat 't Vlaamsch te niet zal gaan Een brave man was hij, oprecht, en in geen doeken 'k Hoore tuitend' hoornen en Slaapt, slaapt, kindtje slaapt, De vlaamsche tale is wonder zoet, Dien avond en die rooze Bonte abeelen De averulle en de blomme Hei da lieve dreupel water

Inleiding op een straatinterview 1 Aanspreekmogelijkheden Mevrouw, meneer, mogen wij U even storen? Wij hebben een schoolopdracht, waarbij we U enkele vragen zouden willen stellen i.v.m. het standbeeld dat U daar ziet. Mevrouw, meneer, mogen we U even aanspreken om enkel vragen te beantwoorden i.v. m. onze schoolopdracht? Mevrouw, meneer, wij hebben een schoolopdracht gekregen en we zouden aan U enkele vragen willen stellen. Mevrouw, meneer, mogen we eventjes van Uw tijd gebruik maken om enkele vragen te stellen i.v.m. onze schoolopdracht? Mevrouw, meneer, in het kader van een schoolopdracht nemen wij straatinterviews af, mogen we kort enkele vragen stellen over het standbeeld dat U daar ziet? 2 Mogelijke vragen 1 Kent U de naam van de persoon die daar zijn standbeeld gekregen heeft? 2 Kent U de naam Guido Gezelle? 3 Wat weet U over die figuur? 4 Is die man geboren in Brugge? 5 Vermoedt U dat hij in de vorige eeuw leefde? 6 Weet U soms wat hij in zijn beroepsleven deed? 7 Heeft hij zijn hele leven in Brugge gewoond? 8 Wist U dat hij een dichter was? 9 Hebt U ooit gedichten van Gezelle moeten uit het hoofd leren? 10 Kent u nog gedichten van Gezelle? 11 Zou U nog gedichten van Gezelle kunnen voordragen? 12 In welke taal schreef hij? 13 Welk genre van poëzie schreef hij? 14 Zegt de naam Rond den Heerd U iets? 15 Zegt de naam 't Jaer 30 U iets? 16Hebt U ooit iets gehoord van Loquela? 17 Weet U dat er een Guido Gezellewandeling is in Brugge? 18 Kunt U zeggen waar het Guido Gezellemuseum zich bevindt? 19 Is het U bekend dat Guido Gezelle een hard voorvechter was van de Vlaamse taal? 20 Kent U namen van gedichten die in liedvorm omgezet werden? 21 Kent U het Guido Gezelleplein? 3 Dankwoord en evaluatie Mevrouw, meneer, we willen U danken voor dit gesprek. Wilt U alstublieft nog even de tijd nemen om een korte evaluatie over ons neer te schrijven. Dank U wel dat we van Uw tijd mochten gebruik maken. We hopen dat U nu ook wat meer weet over deze belangrijke Brugse figuur. Zou U nog eventjes een korte evaluatie willen opschrijven over ons straatinterview. Dank U wel mevrouw, meneer voor dit straatinterview. Voor onze leraar hebben we een korte evaluatie nodig. Zou U kort willen noteren hoe wij het gedaan hebben?

Opdracht We trekken naar de Stad Brugge om straatinterviews af te nemen over de bekende priester-dichter Guido Gezelle. Het is een lesactiviteit extra muros: dus je krijgt de kans om Algemeen Nederlands concreet toe te passen. Kun jij je wel echt keurig uitdrukken in het Algemeen Nederlands en hoe denkt de geïnterviewde daar over ? -

De verplaatsing gebeurt per fiets. Duur : ongeveer een uur. Vooraf lees je nog eens de tekst over het leven van Guido Gezelle. Normale kledij, beleefd taalgebruik en beleefde omgangsvormen. Je doet de activiteit per twee. Plaats: Guido Gezelleplein en omgeving Gruuthusemuseum. Je vraagt een evaluatie aan de geïnterviewde. (Voorstel: Je vraagt het adres van de persoon en stuurt later een dankkaartje ?!) Na ieder interview schrijf je en verslagje over wat de geïnterviewde al of niet wist te vertellen!

1 Je schrijft een aanspreekwoord uit. __________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________

2 Je stelt een zevental passende vragen op. 1 ________________________________________________________________________________ 2_________________________________________________________________________________ 3_________________________________________________________________________________ 4_________________________________________________________________________________ 5_________________________________________________________________________________ 6_________________________________________________________________________________ 7_________________________________________________________________________________

3 Je schrijft een dankwoord. __________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________

Naam: 1____________________ 2 ___________________

Hieronder schrijf je telkens na het interview een kort verslagje. 1. uur:

2. uur:

3. uur:

4. uur:

5. uur:

Naam: 1____________________ 2 ___________________

Hieronder schrijf je telkens na het interview een kort verslagje. 6. uur:

7. uur:

8. uur:

9. uur:

10. uur:

Naam:_____________________________

Geachte Mevrouw, Meneer Dit zijn leerlingen van het _____________________________________________. Zij nemen in het kader van de lessen Nederlands straatinterviews af in verband met de dichter-schrijver Guido Gezelle. Deze leerlingen zijn benieuwd of deze figuur nog bekend is in Vlaanderen. Wilt U een korte evaluatie neerschrijven ? Deden ze het goed ? Hoe komen ze bij U over wat betreft : vlot taalgebruik, correct Algemeen Nederlands, beleefdheid, soorten vragen? Mocht U het wensen, mag U uw adres noteren, zodat bijvoorbeeld controle later mogelijk zou zijn. De leerlingen en de school danken U voor Uw medewerking.

Adres

Algemeen: 0 Vlot taalgebruik 0 Algemeen Ndl. 0 Beleefdheid 0 Soorten vragen

kan beter/goed kan beter/goed kan beter/goed kan beter/goed

Adres



Adres



Adres



Adres



Adres



Adres



Martin GODDERIS, O.L.V.-Hemelvaartinstituut – Brugge

Gezelle in een straatinterview

Recommend Documents