DORDRECHT
Aan
Gemeentebestuur Spuiboulevard 300
de gemeenteraad
3311
Datum
21 december 2010
Ons kenmerk
SBC/2010/497569
GR DORDRECHT
Begrotingsprogramma Bestuur, Participatie en Dienstverlening en -thema communicatie en dienstverlening Betreft internationaal beleid: Dordrecht, stad in de wereld
Samenvatting We willen voor de komende periode van vier jaar kijken hoe we de speerpunten: economie, cultuur en duurzaamheid een plaats kunnen geven in het beleid. Hiervoor zijn diverse concrete ideeën geformuleerd. Voor de internationale activiteiten en de gekozen speerpunten is draagvlak van groot belang; zowel bestuurlijk maar vooral ook in het maatschappelijk middenveld. Het draagvlak kan op allerlei vlakken goed genoemd worden, maar moet wel onderhouden worden. Hiervoor zijn ook diverse activiteiten benoemd. Tot slot geven we in deze nota een overzicht van de huidige stand van zaken van de financiën en stellen we enkele praktische zaken vast. 1. Wat is de aanleiding? De gemeenteraad van Dordrecht stelde dé nota "Van Internationale Samenwerking naar Buitenlandbeleid" vast in haar vergadering van 19 januari 2010. Sinds deze datum hebben er echter nogal wat wijzigingen plaatsgevonden in het lokale bestuur. Zo is in februari 2010 een nieuwe burgemeester, die de internationale samenwerking in portefeuille heeft, benoemd en is na de verkiezingen van maart 2010 een nieuwe gemeenteraad geïnstalleerd. Dit gemeentebestuur heeft een andere politieke samenstelling als voorheen. Deze ontwikkelingen zijn aanleiding voor een aanscherping van het internationale beleid, waarbij de op 19 januari 2010 vastgestelde beleidsnota als uitgangspunt blijft gelden, maar nieuwe accenten worden toegevoegd. 2. Wat willen we bereiken? In het internationale beleid willen we voor de komende periode van vier jaar kijken hoe we de speerpunten: economie, cultuur en duurzaamheid een plaats kunnen geven in het beleid. Voor de internationale activiteiten en de gekozen speerpunten is draagvlak van groot belang; zowel bestuurlijk maar vooral ook in het maatschappelijk middenveld. Ter uitwerking van de speerpunten en het draagvlak zijn concrete acties geformuleerd. 3. Wat gaan we daarvoor doen? 3.1 Strategie en rolneming De strategie voor het ontwikkelen van activiteiten in het kader van de speerpunten economie, cultuur en duurzaamheid is het vinden van verbindingen tussen de deze punten die een meerwaarde kunnen opleveren. De uitdaging is om hiervoor zoveel als mogelijk aansluiting te vinden bij bestaande activiteiten van het particulier initiatief en de gemeente.
Pagina 1/8 / v Mixed V - Ï P Sources o FSC
Datum Ons kenmerk
21 december 2010 SBC/2010/497569
De gemeente zal diverse rollen moeten aannemen al naar gelang de aard van de activiteiten; - initiërend en faciliterend voor nieuwe activiteiten; - faciliterend voor het particulier initiatief en bedrijfsleven; - regisseur voor bestaande activiteiten; - incidenteel uitvoerder voor bepaalde activiteiten.. 3.2 Economie en handel Allereerst is geprobeerd inzicht te krijgen in de handelsrelaties die bestaande bedrijven in Dordrecht (en de Drechtsteden) met de regio's en landen van de stedenbandrelaties hebben. Het idee is om alle partijen bij elkaar te brengen en als gemeente een intermediair te zijn voor contacten met de stedenband(landen). Tenslotte heeft de gemeente goede contacten met het lokale bestuur van de stedenband en de diverse ambassades die goed gebruikt kunnen worden voor het uitbreiden van handelsrelaties. De Kamer van Koophandel heeft lijsten geleverd van bedrijven in de regio die hebben aangegeven zaken te willen doen met de stedenbandlanden. Deze bestanden verdiepen zich niet verder naar stad of regio maar zijn bruikbaar voor het doel: inzicht krijgen in de (belangstelling voor) handelsrelaties van onze regio met de stedenbandlanden. Met de vakgroep economie is overleg gevoerd over mogelijkheden tot samenwerking met de stedenbanden op het gebied van economie. In dit overleg is geconcludeerd dat Recklinghausen en vooral Varna de meeste mogelijkheden opleveren voor economische samenwerking. De Afrikaanse stedenbanden en Hastings hebben geen bijzondere economische kenmerken die met Dordrecht/de Drechtsteden overeenkomen. Daarbij wordt wel opgemerkt dat draagvlak bij het bedrijfsleven een absolute voorwaarde is voor samenwerking op economisch gebied. Ook wordt opgemerkt dat internationale samenwerking met de stedenbandlanden voor het MKB vaak geen interessante optie is en grote bedrijven in onze regio zoals IHC hun eigen weg wel vinden op het internationale speelveld. De gemeente kan paden effenen en als makelaar optreden, maar het bedrijfsleven dient uiteindelijk de activiteiten uit te voeren. Concrete acties: - Per stedenbandland lunches organiseren voor bedrijven in onze regio die belangstelling hebben in handel met het land van de stedenband. Hierbij zal de burgemeester aanwezig zijn en worden ook het ondernemersloket, relevante ambassadeurs, honorair consuls en kamer van koophandel betrokken. Voor Varna zijn verder in overleg met de vakgroep economie de volgende concrete ideeën geopperd: - Mogelijke uitwisseling van geschoolde werkkrachten (met name ter overbrugging van het huidige capaciteitstekort in Nederland/Drechtsteden) op het gebied van watergebonden logistiek en scheepsbouw/toelevering. Hierbij moeten dan partijen uit onderwijs en arbeidsbemiddeling betrokken worden. - Uitwisseling van kennis en ervaring op het gebied van watergebonden transport, overslag en distributie met Varna. 3.3 Economie en Duurzaamheid Op Economisch gebied biedt duurzaamheid internationale kansen. Zo is de Fairtrade gemeentecampagne goed voor het (internationale) duurzame imago van Pagina 2 / 8
Datum Ons kenmerk
21 december 2010 SBC/2010/497569
de stad, maar er kan ook gedacht worden aan duurzame bedrijventerreinen en het aantrekken van meer internationaal georiënteerde duurzame kennisinstituten zoals Ecoshape in Dordrecht. Het voert echter te ver om dit vanuit internationale samenwerking te initiëren. Het zou daarom wenselijk zijn om vanuit beide beleidsterreinen een vaste gesprekspartner te hebben om ideeën op het gebied van internationale samenwerking rond onderwerpen over economie en duurzaamheid gezamenlijk verder gestalte te geven. Hierbij zal ook Weizigt Natuur en Milieucentrum worden betrokken. Concrete actie: Gesprekspartners identificeren vanuit duurzaamheid en economie om ideeën te ontwikkelen in dit kader. 3.4 Economie en Mïllenniumdoelen Een andere invalshoek betreft het zoveel als mogelijk betrekken van lokale bedrijven bij de samenwerking met de stedenbanden. Hiervan zijn de betrokkenheid van Netwerk bij Bamenda en Woonbron bij Emalahleni een voorbeeld. Op dit moment wordt ookTedcor BV als dochteronderneming van HVC (Huisvuilcentrale) betrokken bij het project Keep Bamenda Clean. Tedcor is gespecialiseerd in waste management in ontwikkelingslanden. Meer dan nu kunnen bedrijven benaderd worden om een bijdrage te leveren aan de millenniumdoelen en de stedenbanden. Concrete acties: - Millenniumbedrijven netwerk, opzetten van een netwerk waarin bedrijven zich committeren om al dan niet in het kader van MVO bepaalde activiteiten en projecten met de stedenbanden te steunen ofte sponsoren. De 3 stedenbandenstichtingen het COS en de werkgroep Fairtrade gemeente Dordrecht moeten hierin een grote rol krijgen. - Yep Afrika De Sociale Dienst Drechtsteden (SDD) voert in samenwerking met Yep Afrika een project uit. Dit project richt zich op werkzoekende jongeren in de Drechtsteden die een vijfdaagse workshop 'Empowerment en de kunst van het ondernemen' krijgen. Zeven werkloze jongeren namen deel aan dit pilot-project. De workshop die zij volgen is gelijk aan een programma dat jongeren in Afrika volgen. Tijdens de workshop in Nederland krijgen de deelnemers informatie over en hebben contact met deelnemers aan het traject dat "Yep Afrika" in Gambia uitvoert. Als vijf van deze zeven Nederlandse jongeren uitstromen naar werk zal de SDD het project verlengen. Mocht dit het geval zijn dan kan onderzocht worden of Yep Afrika geïnteresseerd is hun activiteiten ook in één van de verre Dordtse stedenbanden te starten bij voorkeur in Zuid-Afrika. Dit omdat de werkloosheid in Dordrecht ZuidAfrika enorm is: 90%. Hiermee kunnen we jongeren in Dordrecht en Zuid-Afrika verbinden zonder dat er gereisd hoeft te worden 3.5 Economie en Cultuur Internationale culturele evenementen kunnen bijdragen aan de economie. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het internationale festival Dordt in Stoom. Ook stedenbanden bieden hiervoor kansen. Zo heeft de band tussen Groningen en Xi-an gezorgd voor de succesvolle Terracottaleger tentoonstelling in de provincie in 2008. Met de sector Cultuur is overleg gevoerd over mogelijkheden tot samenwerking op dit gebied met de stedenbanden. Vanuit dit overleg zijn als interessante partner Pagina 3 / 8
Datum 21 december 2010 Ons kenmerk SBC/2010/497569
Recklinghausen benoemd met de Ruhrfestsplele en Varna als kandidaat culturele hoofdstad 2019. Voorgesteld wordt om in breder verband binnen cultuur verder te brainstormen over de internationale invalshoek in deze verbinding. Concrete acties: - Varna heeft in haar archeologisch museum het oudste bewerkte goud ter wereld tentoongesteld. In navolging van Groningen en Xi'an kan gedacht kan worden aan een expositie in Dordrecht (en daaropvolgende eventueel in Recklinghausen) van dit oudste goud. Een ander idee betreft de iconen uit het Varna museum en het Iconen museum in Recklinghausen. Een expositie vanuit deze twee verzamelingen eventueel in combinatie met het goud biedt ook mogelijkheden. Recklinghausen heeft hiervoor al interesse getoond. Voor beide ideeën is medewerking van het Dordrechts Museum een voorwaarde. Daarnaast is de aanwezigheid van (externe) financiering een vereiste. 3.6 Draagvlak Om als stad succesvolle internationale relaties te onderhouden is draagvlak een eerste vereiste. Dit draagvlak moet niet alleen van de portefeuillehouder komen maar van het gehele college, het ambtelijk apparaat en de gemeenteraad. Daarnaast is natuurlijk het draagvlak van het maatschappelijk middenveld, de burgers, van groot belang. Draagvlak college Internationale samenwerking maakt deel uit van de portefeuille van de burgemeester. Dit betekent niet dat het daarmee uitsluitend de verantwoordelijkheid van de burgemeester alleen is. Tenslotte hebben de activiteiten die met de stedenbanden ondernomen worden te maken met beleidsvelden zoals o.a. economie, public affairs, duurzaamheid, stadsplanning, maatschappelijke ontwikkeling, onderwijs, personeelsbeleid, cultuur en projectmanagement. Internationale samenwerking is daardoor een verantwoordelijkheid van het hele college en dient als zodanig ook gedragen te worden door alle leden. Deze verantwoordelijkheid kan inhouden dat het college als geheel, of de individuele leden, de activiteiten mede ondersteunen en gelegenheid geven aan de diverse afdelingen te participeren in buitenlandse bezoeken en projecten. Ook kan het zijn dat zij individueel betrokken worden bij internationale activiteiten en werkbezoeken. Draagvlak gemeenteraad Iedere raadsfractie heeft een stedenband geadopteerd. De huidige verdeling is als volgt: Recklinghausen: VSP Hastings: CU/SGP Bamenda: GroenLinks en W D Varna: PvdA en D66 Dordrecht in Zuid-Afrika: BVD en CDA Tijdens de vorige raadsperiode is tijdens een discussieavond over internationale samenwerking gesproken over de diverse rollen die een raadsfractie kan spelen binnen de adoptierelatie. Deze rollen zijn:
Pagina 4 / 8
Datum Ons kenmerk
21 december 2010 SBC/2010/497569
- Steunen van de stedenband (draagvlak) in het algemeen en binnen het eigen netwerk. - Eigen netwerk beschikbaar stellen voor activiteiten met en voor de stedenband. - Aanwezigheid bij bezoeken van delegaties van de stedenband aan Dordrecht. - Aanwezigheid van de fractie of fractieleden bij activiteiten die in Dordrecht ten behoeve van de stedenband worden georganiseerd. - Meegaan van individuele leden met bezoeken aan de stedenband. - Actief participeren in projecten met de stedenband. Aan alle fracties is gevraagd om aan te geven hoe zij adoptierelatie invullen en wat de ervaringen zijn. De meeste fracties hebben geen bijzondere op- of aanmerkingen aangaande de rol die zij daarin vervullen. Sommigen prefereren een meer actieve rol terwijl andere partijen soms alleen het fenomeen stedenbanden steunen en op verzoek willen meedenken. Dat is per fractie een eigen keuze. Qua verdeling heeft de W D aangegeven een voorkeur te hebben voor Hastings. Op dit moment hebben zij Bamenda geadopteerd. Ook de PvdA heeft aangegeven Varna te willen wisselen voor Hastings. Geconcludeerd kan worden dat er in ieder geval steun is voor het fenomeen stedenbanden en dat daarmee het draagvlak van de gemeenteraad aanwezig is. In de komende periode willen we stimuleren dat er meer aandacht is voor mogelijke inhoudelijke bijdragen van de diverse partijen. Dat kan eventueel door middel van discussies in de Dordtse Kamers of gesprekken met de adoptiepartijen. Tijdens deze bijeenkomst(en) kan ook de nieuwe adoptieverdeling besproken worden. Concrete actie: De stichtingen stedenbanden en de beleidsmedewerkerlnternationale samenwerking nemen initiatief voor het regelen van bijeenkomsten met de gemeenteraad/fracties. Draagvlak gemeentelijke organisatie Meerdere afdelingen participeren of hebben geparticipeerd in projecten met de stedenbanden. Zo zijn sector Maatschappelijke Ontwikkeling (wijkgericht werken), sector Stadsontwikkeling, Projectmanagement en het Grondbedrijf betrokken bij de samenwerking met Emalahleni in het kader van de herstructurering van Sinako township. Het Stads Bestuurs Centrum heeft aangegeven de gemeente Emalahleni op organisatie gebied te willen ondersteunen. Gemeentebelastingen is betrokken bij Bamenda in het kader van een project op het gebied van de administratieve organisatie en gemeentebelastingen. Tot het recente verleden waren sector Maatschappelijke Ontwikkeling en sector Publieksdiensten nauw betrokken bij de samenwerking met Varna in het kader van het formuleren van Jeugdbeleid en de ontwikkeling van een informatieloket voor sociale services in Varna. De hele afdeling archeologie en monumentenzorg heeft een bezoek gebracht aan Varna in het kader van hun beleidsterrein. Sector Stadsbeheer is betrokken bij uitwisselingen met Recklinghausen en het Sportbedrijf is van plan kennis uit te wisselen met Hastings. De betrokkenheid van de diverse afdelingen bij internationale projecten is positief. Draagvlak maatschappelijk middenveld Het draagvlak van het maatschappelijk middenveld voor de stedenbanden is groot. Pagina 5 / 8
Datum Ons kenmerk
21 december 2010 SBC/2010/497569
Dit blijkt vooral uit de veelheid van partijen die regelmatig bij een van de stedenbanden betrokken zijn. Een kleine, niet volledige opsomming is opgenomen als bijlage bij deze nota. Conclusie draagvlak Geconcludeerd kan worden dat het draagvlak voor de stedenbanden in het maatschappelijk middenveld, de gemeenteorganisatie en de gemeenteraad goed is. Voor het maatschappelijk middenveld bieden de stedenbandrelaties een goed kader voor het ontwikkelen van initiatieven. De stichtingen stedenbanden kunnen een goede bemiddelende rol spelen bij het aangaan van contacten tussen organisaties en burgers in Dordrecht en de stedenbanden. Concrete acties: Structurele communicatie over de activiteiten is van groot belang om dit draagvlak te behouden en nieuwe initiatieven te stimuleren. - Voor het maatschappelijk middenveld willen we dan ook soort Raad van bezieling installeren. Deze raad zal bestaan uit leden vanuit het maatschappelijk middenveld, bedrijfsleven, stichtingen (stedenbanden) en politieke partijen die internationaal actief zijn of zich daarbij betrokken voelen. - Voor het behoud van het interne draagvlak is al een klankbordgroep opgericht waarin de diverse sectoren van de gemeente en de regio vertegenwoordigd zijn. - Voor het bestuurlijke draagvlak zullen de bestuurders actief betrokken worden bij de internationale activiteiten die bij de diverse portefeuilles horen. 3.7 Samenvatting acties Concrete acties economie en handel: - Per stedenbandland bedrijfslunches organiseren. - Mogelijkheden uitwisseling van geschoolde werkkrachten met Varna onderzoeken. - Kennis uitwisseling met op het gebied van watergebonden transport, overslag en distributie. Concrete actie economie en duurzaamheid: Gesprekspartners identificeren vanuit duurzaamheid en economie om ideeën te ontwikkelen in dit kader. Concrete acties economie en millenniumdoelen: - Millenniumbedrijven netwerk opzetten. - Yep Afrika proberen te koppelen aan Dordrecht Zuid-Afrika. Concrete acties economie en cultuur: - Expositie van Varna's oudste bewerkte goud ter wereld in Dordrecht organiseren. Concrete actie draagvlak gemeenteraad: De stichtingen stedenbanden en de beleidsmedewerker Internationale samenwerking nemen initiatief voor het regelen van bijeenkomsten met de gemeenteraad/fracties. Concrete acties draagvlak: - Raad van bezieling installeren. - Bestuursleden actief betrekken bij de internationale activiteiten.
Pagina 6 / 8
Datum Ons kenmerk
21 december 2010 SBC/2010/497569
Concrete acties praktische zaken. - Vraag over lustra voorleggen aan betreffende stedenbanden - Inventarisatie van alle nationale feestdagen van de stedenbanden maken en bij iedere gelegenheid een officiële brief sturen. - Iedere Dordtse delegatie die een partnerstad bezoekt krijgt een officiële brief mee. - Alle bezoekers vanuit de stedenbanden aan Dordrecht worden door de burgemeester ontvangen. 4a. Inspraak en communicatie Structurele communicatie over de internationale activiteiten en het internationaal beleid is een van de hoofddoelen van het beleid als het gaat om mondiale bewustwording. Hiervoor worden binnen het huidige beleid al tal van activiteiten georganiseerd door de daarvoor gesubsidieerde stakeholders en worden gezamenlijke persuitingen georganiseerd en samengesteld. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de millenniumkrant van medio 2010. Om draagvlak voor de nieuwe speerpunten en initiatieven te stimuleren zijn enkele ideeën al verwoord in het vorige hoofdstuk. Het gaat hierbij om - het instellen van een Raad van bezieling voor het maatschappelijk middenveld. - de interne klankbordgroep vanuit diverse sectoren van de gemeente en de regio 4b. Vervolgtraject besluitvorming Niet van toepassing. 5. Wat mag het kosten? De in deze nota voorgestelde activiteiten in het kader van de speerpunten kunnen binnen de bestaande budgetten worden gerealiseerd. Een overzicht van het huidige budget wordt hieronder gegeven. 5.1 Bezuinigingen In het kader van de brede doorlichting is in 2010 0,4 fte voor ondersteuning van het beleid voor internationale samenwerking ingeleverd. Later in 2010 heeft de gemeenteraad in het kader van de extensiveringen besloten het budget voor de stedenbandrelaties te verlagen met € 45.000,—. Deze extensivering wordt gerealiseerd door de projectenbudgetten voor de verre stedenbanden, welke sinds 2008 zijn toegevoegd, in te trekken per 1 januari 2011. Hiervoor heeft het college bij besluit Nr. SBC/2010/497749 het (subsidie)beleid inclusief de "Nadere regels op de Algemene subsidieverordening voor projecten inzake kennisuitwisseling met de stedenbanden" ingetrokken De stichtingen stedenbanden Varna, Bamenda en Dordrecht Zuid-Afrika zijn hierover ingelicht middels een beschikking. Ook is de subsidie aan het COS verlaagd. Op de subsidies zijn daarnaast wettelijke indexeringen van 3,28% (CAO welzijn) toegevoegd en zijn efficiencykortingen van 2,5% toegepast.
Pagina 7 / 8
Datum Ons kenmerk
21 december 2010 SBC/2010/497569
5.2 De begroting 2011 voor Internationale samenwerking ziet er als volgt uit: Personele kosten: 1,0 fte beleid 0,4 fte ondersteuning
€ €
Subsidies Algemene uitgaven/incidentele subsidies COS Bamenda Varna Emalahleni Wereldwinkel
€ € € € € €
Budget "oude" partnersteden Hastings en R ecklinghausen:
€
6.537,-
Totaal:
€
313.111,-
63.752,0 , - ■ (was 19.923) 21.564,134.390,-• (was 26.972,- -(was 25.506,- (was 25.503,- (was 8.887,-
142.833) 47.270) 35.914) 35.913)
Extern verkregen subsidie: In 2010 is voor Emalahleni externe subsidie verkregen: € 42.806,42* * Alleen voor de samenwerking met Emalahleni Zuid-Afrika bestaat nog subsidiemogelijkheid via VNG international. Voor Varna is dit sinds 2010 niet meer mogelijk en voor Bamenda is dit vanaf 2006 niet meer mogelijk. 6. Fatale beslisdatum Niet van toepassing. 7. Bij dit raadsvoorstel horen de volgende bijlagen: - ontwerp besluit; - Beleidsnota "Dordrecht, stad in de wereld"; - Overzicht van betrokken partijen uit het maatschappelijk middenveld bij de stedenbanden. 8. Voorstel Wij stellen u voor in te stemmen met: 1. de speerpunten, economie, cultuur, en duurzaamheid als focus voor het internationaal beleid voor 2011-2014; 2. de voorgestelde concrete acties in het kader van de speerpunten zoals samengevat in hoofdstuk 3.7 van dit raadsvoorstel. Het college van Burgemeester en Wethouders van Dordrecht de loco-se€ce£aris de burgemeester
A*AIM. Brok
- ontwerp besluit Pagina 8 / 8
