Gemeente Almere 14 april 2015
Voorjaarsnota 2015
Inhoudsopgave 1
INLEIDING.............................................................................................................................................. 5 1.1 1.2 1.3
2
PROGRAMMA’S .................................................................................................................................... 11 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8 2.9 2.10 2.11 2.12 2.13
3
Beleidsarme voorjaarsnota ..................................................................................................... 7 Perspectief 2015-2019 ............................................................................................................. 8 Ombuigingen ............................................................................................................................ 9
Bestuur en bestuurlijke vernieuwing .................................................................................... 13 Veiligheid ................................................................................................................................ 14 Sport ....................................................................................................................................... 16 Onderwijs ............................................................................................................................... 17 Jeugd en maatschappelijke ondersteuning .......................................................................... 21 Participatie, werk en inkomen ............................................................................................... 28 Publiekszaken ........................................................................................................................ 31 Kunst en cultuur .................................................................................................................... 33 Beheer openbare ruimte en milieu ....................................................................................... 34 Ruimte, wonen en wijken ....................................................................................................... 37 Economische ontwikkeling .................................................................................................... 40 Bedrijfsvoering en vastgoed .................................................................................................. 41 Financiën ................................................................................................................................ 45
FONDS VERSTEDELIJKING ALMERE 2015.......................................................................................... 49
Voorjaarsnota 2015
pag. 3
Hoofdstuk 1 Inleiding
1.1 Beleidsarme voorjaarsnota Inleiding Voor u ligt de Voorjaarsnota 2015. Het is een financieel-technische voorjaarsnota, waarin het lopende begrotingsjaar 2015 wordt geactualiseerd en inzicht wordt gegeven in het bijbehorende meerjarenperspectief 2016-2019. Actualisatie 2015 Het vertrekpunt van deze voorjaarsnota is de Programmabegroting 2015 die op 13 november 2014 door uw raad is vastgesteld. In de begroting is het beleid voor het huidige begrotingsjaar en de komende begrotingsjaren beschreven. Eerder hebben wij u geïnformeerd over de aanpassingen die wij willen doorvoeren binnen de budgetcyclus. Hierover hebben wij ook gesprekken met inhoudelijk betrokken raadsleden en met het presidium gevoerd. De uitkomsten van deze gesprekken laten zien dat er bij zowel de gemeenteraad als bij het college breed draagvlak bestaat om aanpassingen binnen de budgetcyclus door te voeren .Ons uitgangspunt is dat wij beleidsinhoudelijke voorstellen en uitwerkingsopdrachten zoveel als mogelijk in de begroting opnemen. Bij de voorjaarsnota actualiseren wij dit waar nodig. De begroting is beleidsinhoudelijk van aard; de voorjaarsnota is beleidsarm. Fonds Verstedelijking Almere 2015 Wij blijven investeren in de vitaliteit van onze stad door middel van gelden die wij in het kader van het Fonds Verstedelijking Almere (FVA) van het Rijk ontvangen. Het uitgangspunt van dit fonds is de gezamenlijke ambitie om Almere blijvend te ontwikkelen tot een stad waar het prettig wonen, werken en recreëren is. Wij hebben uw raad eerder geïnformeerd over de actualiteit en de politiek-bestuurlijke voortgang rondom het Fonds Verstedelijking Almere (FVA).De voorstellen waarbij voor het lopende begrotingsjaar 2015 een beroep op het fonds wordt gedaan maken daarom onderdeel uit van deze voorjaarsnota. Voorbeelden hiervan zijn de aanvragen voor het Upcycleperron, het rondje Weerwater, de Zorgkubus en een energiefonds. Wij hechten eraan u erop te wijzen dat de uitvoering van de projecten onder voorbehoud van goedkeuring van Provinciale Staten en het bestuurlijk overleg Almere 2.0 geschiedt. De komende jaren zullen de voorstellen voor het FVA worden opgenomen in de programmabegroting. Ombuigingen 2015 Bij de Programmabegroting 2015 hebben wij de ombuigingen voor de komende periode in beeld gebracht. Het gaat hierbij om maatregelen die wij nemen om onze financiën op orde te houden. Daarnaast komen de ombuigingen voort uit onze gemaakte afspraken en ambities zoals we die verwoord hebben in het coalitieakkoord. Ondanks dat er over voorzichtig economisch herstel gesproken wordt, blijven wij scherp en efficient werken en gaan wij behoedzaam om met onze uitgaven. Bij scherp begroten horen keuzes die niet makkelijk, maar wel noodzakelijk zijn. De ombuigingsopgave bij de begroting 2015 luidde 5,1 miljoen oplopend in 2018. Bij de invulling hiervan hebben we continu gekeken naar wat de stad en de bewoners van Almere het hardst nodig hebben. In deze voorjaarsnota presenteren wij de maatregelen die wij willen nemen om de ombuigingen in te vullen. Tot slot Dit is de eerste voorjaarsnota van deze bestuursperiode. Een voorjaarsnota waarin wij het lopende begrotingsjaar actualiseren en invulling geven aan de ombuigingsopgave. Het betreft een opgave waarvoor we samen aan de lat staan en oog hebben en houden voor Almeerders. Ondanks deze ombuigingen, biedt het FVA de mogelijkheid om in onze stad te blijven investeren. Wij vertrouwen erop dat uw raad op constructieve wijze het gesprek met ons aan zal gaan over zowel de ombuigingsvoorstellen als over de voorstellen die in het kader van het FVA worden gedaan.
Voorjaarsnota 2015
pag. 7
1.2 Perspectief 2015-2019 Onderstaande tabel geeft een beeld van het perspectief. Tabel 1-1 omschrijving
bedragen x € 1.000 2015
2016
2017
2018 -188
-188
1.545
1.487
1.109
1.371
1.412
-1.563
-2.201
-970
-1.361
-2.300
301
391
-10
283
-323
129
-178
-1.076
-283
323
-129
178
vertrekpunt algemene dekkingsmiddelen actualisatie perspectief ombuigingen
2019
Fonds Verstedelijking Almere
totaal perspectief na actualisatie egaliseren perspectief eindtotaal
-1.076
Het perspectief is na egalisatie met de saldireserve tot en met 2018 sluitend. Vanaf 2019 is er sprake van een tekort van circa € 1 miljoen. Hiervoor zal bij de Programmabegroting 2016 een oplossing moeten worden gevonden. Opvallend is de omslag van het perspectief van 2019 ten opzichte van 2018. Het begrotingssaldo tussen 2018 en 2019 daalt met € 0,9 miljoen, vanwege ombuigingen van het Rijk en de groei van de stad.
Opschaalkorting (€ 0,7 miljoen) Het verschil tussen 2018 en 2019 is voor € 0,7 miljoen te verklaren door extra ombuigingen van het Rijk in verband met de zogenoemde ‘opschalingskorting’. Het kabinet wil voor gemeenten een minimale schaalgrootte hanteren van 100.000 inwoners. Omdat dit tot efficiencyvergroting leidt voor alle gemeenten wordt het gemeentefonds jaarlijks gekort. In de perspectiefperiode bedraagt de ombuiging dus in totaal € 3,5 miljoen. Na de perspectiefperiode volgt er nog een additionele ombuiging van € 7,9 miljoen. Deze ombuiging loopt voor Almere op naar € 11,4 miljoen in 2025.
Groei van de stad (0,2 miljoen) Bij elke voorjaarsnota wordt het meerjarenperspectief met een jaar uitgebreid. In deze voorjaarsnota wordt de jaarschijf 2019 aan het perspectief toegevoegd. Aan de ene kant stijgen de inkomsten in 2019 door de groei van de stad. Daar staat tegenover dat ook de uitgaven stijgen. In onderstaande tabel zijn de belangrijkste effecten weergegeven. Tabel 1-2
bedragen x € 1.000
hogere opbrengsten onroerende zaakbelastingen lagere uitkering gemeentefonds door de extra WOZ waarde als gevolg van nieuwbouw
548 -255
hoger gemeentefonds door meer woningen, inwoners etc.
459
hogere (kapitaal)lasten door de oplevering scholen
-569
areaal groei beheer en onderhoud
-400
totaal
-217
Gemiddeld genomen is de kostenstijging en de inkomstenstijging door de groei van de stad in evenwicht.
Voorjaarsnota 2015
pag. 8
1.3 Ombuigingen De opgave In de Programmabegroting 2015 is afgesproken bij deze voorjaarsnota met voorstellen te komen voor het invullen van de ombuiging oplopend naar € 5,1 miljoen in 2018. De taakstelling betreft 2,2% van de beïnvloedbare ruimte. Van deze taakstelling is in de programmabegroting 2015 reeds € 0,3 miljoen via quick wins ingevuld. Daarnaast moet ook de oude taakstelling van € 1 miljoen uit de bezuinigingsmonitor nog worden ingevuld. In totaal bedraagt de opgave € 6,1 miljoen in 2018, waarvan bij deze voorjaarsnota nog voor € 5,8 miljoen invulling gevonden diende te worden. In onderstaande tabel zijn alle taakstellingen in meerjarig kader in beeld gebracht. Tabel 1-3
bedragen x € 1.000
omschrijving / programma
2015
2016
2017
2018
2,2% ombuigingsopgave
bij programmabegroting 2015 ingevuld
nog niet bij programmabegroting 2015 ingevuld
subtotaal 2,2% ombuigingsopgave openstaande taakstellingen bezuinigingsmonitor totaal alle taakstellingen
-100
-100
-300
-300
-1.130
-1.611
-4.781
-4.781
-1.230
-1.711
-5.081
-5.081
-100
-916
-1.016
-1.016
-1.330
-2.627
-6.097
-6.097
De oogst ombuigingen beïnvloedbare ruimte Validatie De ingediende besparingsvoorstellen zijn gevalideerd. Hierbij is onder andere gekeken naar de samenloop met eerdere ombuigingsopgaven, het coalitieakkoord en de financiële hardheid en degelijkheid. Besparingsvoorstellen met een open eind karakter hebben we als hard aangemerkt als er concrete maatregelen zijn genoemd waardoor de kosten aantoonbaar dalen. Voordelen als gevolg van exogene factoren, zijn niet als besparingsvoorstel meegenomen, maar betrokken bij de actualisatie van het perspectief. De validatie resulteert in onderstaande kwalificatie van het besparingsvoorstel: Hard: het besparingsvoorstel is realistisch en voldoet aan het toetsingskader. Zacht: de ombuiging is dermate onzeker of in strijd met eerder gemaakte afspraken, dat voorgesteld wordt om naar alternatieve invulling te zoeken. Geen ombuiging: als er nog geen voorstel is ingediend. Onze eerste conclusies In onderstaande grafiek wordt zichtbaar gemaakt wat het resultaat is van de validatie.
x € 1 miljoen
Grafiek 1-4
8 6 4 2 0
2015 hard
Voorjaarsnota 2015
2016
2017
zacht
niet ingevuld
2018
pag. 9
Harde voorstellen Voor de Programmabegroting 2016 is het noodzakelijk dat de ombuigingen voor jaren 2015 en 2016 hard zijn. Voor 2015 is dit het geval. Voor 2016 ontbreekt nog circa € 1 miljoen. Voor 2017 en verder is er genoeg tijd om de besparingsvoorstellen verder uit werken of alternatieven te benoemen en aanvullende maatregelen aan te dragen.
Zachte voorstellen Voor het komende begrotingsjaar 2016 is er nog een bedrag van € 1 miljoen zacht. Dit betreft besparingen binnen het sociaal deelfonds. Vanaf 2017 komen hier zachte invullingen bij ten bedrage van circa € 1,1 miljoen. Deze hebben betrekking op beheer en onderhoud en publiekszaken. De grootste onzekerheid bestaat omtrent ombuigingen op de volgende programma’s:
Sociaal deelfonds Er wordt voorgesteld om vanaf 2016 € 1 miljoen te besparen binnen het sociaal deelfonds. Er moet nog een doorrekening plaatsvinden op de begroting van het Sociaal Domein, omdat de effecten van de aanbesteding, de uitkomsten voor de verdeelmodellen en de uitkomsten van de monitoring nog moeten worden meegenomen. Aangezien deze taakstelling al vanaf 2016 ingevuld moet worden is het van belang dat er bij de begroting concrete voorstellen op tafel liggen.
Beheer en onderhoud Bij de Programmabegroting 2015 is er een uitwerkingsopdracht geformuleerd om een tekort van € 4,5 miljoen op te lossen. Deze uitwerkingsopdracht wordt in de eerste helft van 2015 afgerond, zodat maatregelen in de programmabegroting 2016 kunnen worden opgenomen. In deze uitwerking wordt in het kader van de huidige 2,2% taakstelling ook een structureel bedrag van € 0,9 miljoen vanaf 2017 meegenomen. De opgave voor de uitwerkingsopdracht wordt daarmee € 5,4 miljoen.
Publiekszaken Vanuit de ambitie om ieder jaar geld te besparen middels efficiencyslagen, wordt ingeschat dat € 140.000 kan worden bespaard op publiekszaken. Hoe dit gerealiseerd moet worden, zal verder worden uitgewerkt bij de Programmabegroting van 2016.
Niet ingevuld Bij programma Jeugd en maatschappelijke ondersteuning ontbreekt er nog een bedrag van € 140.000 vanaf 2017. Bij programma Participatie, werk en inkomen ontbreekt er voor de jaren 2017, 2018 en 2019 een bedrag van € 0,2 miljoen per jaar. Uitwerking hiervan volgt bij de Programmabegroting 2016, gelijk opgaand met de integrale herijking van de begroting van het sociaal domein.
Voorjaarsnota 2015
pag. 10
Hoofdstuk 2 Programma ’ s
Indeling programma’s Wij hebben de tabellen binnen de programma’s als volgt gerubriceerd:
Algemene dekkingsmiddelen Dit betreft de bijstelling van de ramingen van onder andere de algemene uitkering en onroerende zaak belastingen.
Actualisatie perspectief Het perspectief is op een aantal onderdelen geactualiseerd. Het gaat hierbij om: autonome ontwikkelingen; bijstellingen van de uitgangspunten en bijstelling op basis van de realisatie van het afgelopen jaar onvoorziene en onvermijdelijke knelpunten
Ombuigingen In de Programmabegroting 2015 is afgesproken om bij de voorjaarsnota met voorstellen te komen voor het invullen van de 2,2% ombuigingsopgave op de beïnvloedbare begrotingsruimte. In deze voorjaarsnota treft u op de programma’s onze ombuigingsvoorstellen aan.
Fonds Verstedelijking Almere Op de raadsprogramma’s treft u daarnaast ook de aanvragen ten laste van het Fonds Verstedelijking Almere aan voor het jaar 2015. De aanvragen worden gedekt uit de reserve Fonds Verstedelijking Almere. Dit heeft dus geen effect op het perspectief.
Neutrale posten In de loop van het jaar wordt het begrotingskader in meerjarig perspectief bijgesteld. Het betreffen begrotingsmutaties waarover reeds besluitvorming heeft plaatsgevonden, maar die nog niet volledig in de begroting zijn verwerkt. Enkele van deze mutaties betreffen volumewijzigingen of nieuwe onttrekkingen aan en dotaties in reserves. Deze mutaties leggen via deze Voorjaarsnota we expliciet aan uw raad voor. De overige wijzigingen uit de dienstbegrotingen zijn meegenomen in de administratieve begrotingswijziging die als bijlage op het raadsvoorstel is opgenomen.
Voorjaarsnota 2015
pag. 12
2.1 Bestuur en bestuurlijke vernieuwing Tabel 2-1 omschrijving
bedragen x € 1.000 2015
2016
2017
2018
2019
startbegroting baten startbegroting
279
lasten startbegroting
-14.980
-14.048
-13.718
-13.518
-13.518
totaal startbegroting
-14.701
-14.048
-13.718
-13.518
-13.518
-60
-60
-200
-200
-200
4
19
39
59
59
3. ondersteuning, communicatie en facilitaire kosten
26
11
61
41
41
4. nieuwsbrieven en communicatie
30
30
ombuigingen 1. nog in te vullen ombuigingsopgave 2. subsidie Stichting Samenwerk
100
100
100
5. straatnaamgeving
15
15
15
totaal ombuigingen
15
15
15
-13.703
-13.503
-13.503
eindtotaal
-14.701
-14.048
Ombuigingen 1.
Nog in te vullen ombuigingsopgave
Dit betreft de openstaande taakstelling in het kader van het coalitieakkoord. Bij de Programmabegroting 2015 is een deel van deze taakstelling conform afspraken toegerekend aan dit programma. Onderstaand treft u de voorstellen aan om deze taakstelling in te vullen. 2.
Subsidie Stichting Samenwerk
Stichting Samenwerk voert sinds 1994 ontwikkelingsprojecten uit binnen het samenwerkingsverband tussen Almere en Kumasi in Ghana. De subsidie, die de afgelopen jaar al is verminderd, zal volledig worden afgebouwd. Het college is van mening dat de activiteiten van Stichting Samenwerk niet langer door de gemeente gesubsidieerd moeten worden. De stedenband en de organisatie van de jaarlijkse Afrikadag zullen wel worden voortgezet. 3.
Ondersteuning, communicatie en facilitaire kosten
Een efficiencyslag met betrekking tot de ondersteuning en de facilitaire kosten van het college zorgt ervoor dat een ombuiging gerealiseerd kan worden. Daarnaast kan een deel van de taakstelling worden ingevuld door te kiezen voor een andere, digitale opzet en een efficiëntere aanpak voor de Sociale Atlas. 4.
Nieuwsbrieven en communicatie
Een efficiencyslag met betrekking tot de ondersteuning en de facilitaire kosten van het college zorgt ervoor dat een ombuiging gerealiseerd kan worden. Daarnaast is bij de nieuwsbrieven gekozen voor een andere en efficiëntere aanpak, waardoor een besparing gerealiseerd kan worden. Ten slotte kan worden omgebogen op het formatiebudget van communicatie. 5.
Straatnaamgeving
Het budget voor straatnaamgeving wordt voor een bedrag van € 15.000 naar beneden bijgesteld.
Voorjaarsnota 2015
pag. 13
2.2 Veiligheid Tabel 2-2 omschrijving
bedragen x € 1.000 2015
2016
2017
2018
2019
startbegroting baten startbegroting
544
538
538
538
538
lasten startbegroting
-19.924
-19.577
-19.287
-19.288
-19.288
totaal startbegroting
-19.380
-19.039
-18.749
-18.750
-18.750
-110
-241
-531
-531
-531
44
44
44
238
238
238
ombuigingen 1. nog in te vullen ombuigingsopgave 2. leerplichtambtenaar 3. begeleidingstrajecten jeugd- en veiligheidsbeleid
100
131
4. veiligheidshuis
50
50
50
50
5. efficiencymaatregelen veiligheid
50
100
100
100
7. niet invullen vacatureruimte objectvergunningen
30
30
30
8. ombuigen 1 fte vergunningverlening brandveiligheid
85
85
85
totaal ombuigingen
16
16
16
-18.733
-18.734
-18.734
6. tijdelijke besparingen vergunning verlening en handhaving
eindtotaal
10
-19.380
10
-19.039
Budgettair neutrale bijstellingen 1.
Preventie radicalisering
Gemeenten spelen een belangrijke rol in de preventie van radicalisering. In de directe contacten met inwoners vanuit de gemeente, het onderwijs en het jongerenwerk schuilen immers kansen om signalen van radicalisering vroegtijdig op te pakken. Met behulp van door de Nationaal coördinator terrorismebestrijding en veiligheid goedgekeurde trainingen, willen we de kennis over het herkennen en signaleren van radicalisering versterken. Binnen onze begroting hebben wij hier € 25.000 extra budget voor vrij kunnen maken 2.
Nog in te vullen ombuigingsopgave
Dit betreft de openstaande taakstelling in het kader van het coalitieakkoord. Bij de Programmabegroting 2015 is een deel van deze taakstelling conform afspraken toegerekend aan dit programma. Onderstaand treft u de voorstellen aan om deze taakstelling in te vullen. 3.
Leerplichtambtenaar
De leerplichtambtenaar vervult een cruciale rol in het Veiligheidshuis. Bij de start van het Veiligheidshuis is ervoor gekozen deze fte uit de begroting Veiligheid te financieren (€ 88.500). Inmiddels staat de organisatie rond het Veiligheidshuis en heeft deze ook een regionale functie gekregen. Aangezien deelname aan het Veiligheidshuis een kerntaak is van team leerplicht, en ook van andere deelnemende partners een financiele bijdrage wordt gevraagd, wordt de leerplichtambtenaar in het Veiligheidshuis voor de helft bekostigd vanuit de reguliere onderwijsbegroting (€ 44.000). 4.
Begeleidingstrajecten jeugd- en veiligheidsbeleid
In het kader van het jeugd- en veiligheidsbeleid worden begeleidingstrajecten ingekocht om jongeren met problemen weer perspectief te bieden, bijvoorbeeld door te helpen zoeken naar een baan of te stimuleren een opleiding te volgen. Bij de invoering van de Top X aanpak is gebleken dat, door het leveren van maatwerk, kosten kunnen worden bespaard zonder afbreuk te doen aan de aanpak van het probleem. Bij de Programmabegroting 2015 is daarom reeds een vermindering van het aantal trajecten aangedragen, waarmee de taakstelling voor een bedrag van € 100.000 kon worden ingevuld. Nu deze Top X aanpak en de Jeugd interventie team plus aanpak verder worden doorontwikkeld, blijkt dat een aanvullende ombuiging kan worden gerealiseerd die oploopt tot € 137.500 in 2017.
Voorjaarsnota 2015
pag. 14
5.
Veiligheidshuis
Door efficiencymaatregelen en bijdragen van de gemeenten Lelystad en Zeewolde kan structureel € 50.000 worden omgebogen op onze uitgaven voor het Veiligheidshuis. 6.
Efficiencymaatregelen veiligheid
Binnen de portefeuille Openbare orde en veiligheid worden de volgende efficiencymaatregelen genomen: Door intensievere samenwerking met bedrijven die het ‘politiekeurmerk veilig wonen’ verstrekken, in combinatie met natuurlijk verloop binnen het preventieteam is het mogelijk structureel € 50.000 om te buigen. Een besparing van € 25.000 wordt gerealiseerd binnen de kosten van de Veiligheidsmonitor, door het beter benutten van de data die met de landelijke monitor van het CBS zijn gemoeid. Een taakstelling ten bedrage van € 25.000 wordt ingevuld binnen het budget voor het Preventiemodel voor scholen. Het model biedt klassikaal en op maat themalessen aan rond weerbaarheid (bijvoorbeeld groepsdruk, Halt, loverboys en social media). Door de lesuren efficiënter in te vullen kunnen de kosten worden teruggebracht. 7.
Tijdelijke besparingen vergunningverlening en handhaving
In 2015 en 2016 worden tijdelijke maatregelen genomen op het gebied van vergunningverlening en handhaving. 8.
Niet invullen vacatureruimte objectvergunningen
Momenteel wordt er gewerkt aan een stedelijk uitstallingenbeleid. Het nieuwe beleid is een dereguleringsactie waarbij minder objecten als vergunningplichtig zijn aangewezen. Op basis van de aantallen uit de afgelopen jaren is berekend dat het hier om een afname van circa 25% gaat. Hierdoor nemen de werkzaamheden af en zal er vacatureruimte niet worden ingevuld. 9.
Ombuigingen 1 fte vergunningverlening brandveiligheid
Het werk dat we in het kader van de brandveiligheid van gebouwen verrichten, is momenteel ondergebracht bij het team vergunningen en het team toezicht, handhaving en constructie. Door het fysiek bij elkaar laten werken van brandveiligheidsmensen in beide teams kunnen er efficiencyvoordelen behaald worden. Verder worden de volgende maatregelen getroffen: Gebruiksmeldingen worden voortaan alleen op tekening getoetst en afgedaan met een ontvangstbevestiging en vervolgens opgenomen in de controlecyclus handhaving. Het brandveilig gebruik van gebouwen wordt niet meer bij indiening van de gebruiksmelding getoetst, maar in de periode daarna. Momenteel vindt er zowel controle na indiening als in de periode daarna plaats. Er is in beperkte mate een hoger risico op brandonveilige situaties. Door het nemen van bovenstaande maatregelen kan er 1 fte vergunningverlening brandveiligheid worden omgebogen. Binnen de teams is momenteel vacatureruimte waarbinnen dit kan worden opgevangen.
Voorjaarsnota 2015
pag. 15
2.3 Sport Tabel 2-3 omschrijving
bedragen x € 1.000 2015
2016
2017
2018
2019
startbegroting baten startbegroting
2.191
2.191
2.191
2.191
2.191
lasten startbegroting
-9.985
-12.013
-11.851
-11.855
-11.855
totaal startbegroting
-7.794
-9.822
-9.660
-9.664
-9.664
-50
-50
-200
-200
-200
50
50 200
200
200
-9.660
-9.664
-9.664
ombuigingen 1. nog in te vullen ombuigingsopgave 2. onderzoeksbudget 3. niet realiseren voetbalvelden Poort (PB 2015)
totaal ombuigingen eindtotaal
-7.794
-9.822
Ombuigingen 1.
Nog in te vullen ombuigingsopgave
Dit betreft de openstaande taakstelling in het kader van het coalitieakkoord. Bij de Programmabegroting 2015 is een deel van deze taakstelling conform afspraken toegerekend aan dit programma. Onderstaand treft u het voorstel aan om deze taakstelling in te vullen. 2.
Onderzoeksbudget
Afgelopen jaar zijn er diverse onderzoeken uitgevoerd ten laste van het budget beleidsontwikkeling, zoals sportdeelname onderzoek, behoefte aan sportvoorzieningen en subsidie aanvraag Almere Kenniscentrum Talent (AKT). Deze onderzoeken hoeven de komende twee jaar niet uitgevoerd te worden. Het gewenste onderzoek naar tarieven sportaccommodaties zullen we ook niet uitvoeren de komende twee jaar. Een aantal andere onderzoeken zullen wel doorgang vinden zoals het externe onderzoek naar exploitatiemodellen voor het nieuwe zwembad/-sporthal Poort (Indoorsportcomplex) en de Evaluatie sportnota in 2015. Deze laatste zal low-budget uitgevoerd worden. In totaal kan hierdoor incidenteel voor 2015 en 2016 € 50.000 bespaard worden. 3.
Niet realiseren voetbalvelden Poort
Bij de Programmabegroting 2015 is besloten, in het kader van oud voor nieuw, om de voetbalvelden in Poort niet te realiseren maar hiervoor andere sportvoorzieningen te treffen. Tegelijkertijd is een deel van het vrijgevallen budget ingezet om de ombuiging op sport grotendeels in te vullen.
Voorjaarsnota 2015
pag. 16
2.4 Onderwijs Tabel 2-4
bedragen x € 1.000
omschrijving
2015
2016
2017
2018
2019
baten startbegroting
5.968
2.854
3.777
3.190
3.190
lasten startbegroting
-37.294
-32.210
-32.841
-33.097
-33.097
totaal startbegroting
-31.326
-29.356
-29.064
-29.907
-29.907
1. kwaliteitsonderzoek en opschoning activamodule
-200
-200
-200
-200
-200
2. kapitaallasten Oostvaarderscollege
-400
-400
-400
-400
-400
313
70
427
-142
actualisatie perspectief
3. reserve onderwijsleerpakketten
726
4. actualisatie onderwijshuisvesting nieuwbouw
135
5. leerlingenvervoer: minder aanvragen en scherper beleid
63
63
63
63
63
6. kinderopvang: minder ruimhartige toekenning
329
329
329
329
329
totaal actualisatie perspectief
653
105
-138
219
-350
-110
-110
-400
-400
-400
60
60
60
60
60
200
200
200
200
200
5
5
40
40
40
budgettair neutrale bijstellingen 7. kosten onderhoud scholen primair onderwijs
-1.058
7a. inkomsten vanuit scholen primair onderwijs
1.058
8. lasten hoger onderwijs 8a. onttrekking reserve hoger onderwijs 9. inzet rijksmiddelen onderwijs 9a. rijksmiddelen onderwijs
-152 152 -4.916 4.916
totaal budgettair neutrale bijstellingen ombuigingen 10. nog in te vullen ombuigingsopgave 11. beëindiging vergoeding gymvervoer 12. lagere kosten leerlingenvervoer 13. efficiency-maatregelen op bedrijfsvoering 14. onderhoud en exploitatie schoolgebouwen
totaal ombuigingen eindtotaal
53
53
139
139
139
208
208
39
39
39
-30.465
-29.043
-29.163
-29.649
-30.218
Actualisatie perspectief 1.
Kwaliteitsonderzoek en opschoning activamodule
Begin 2014 is de afschrijvingsmethodiek voor gebouwen gewijzigd van lineair naar annuïtair. Verder is de afschrijvingstermijn van schoolgebouwen aangepast van 60 jaar naar 40 jaar. In verband hiermee zijn de kapitaallasten opnieuw doorgerekend. Dit vormde ook een natuurlijk moment om de activamodule op te schonen en een kwaliteitsonderzoek uit te voeren. Dit heeft geleid tot: een logische samenvoeging van diverse activa; aanpassing van afschrijvingstermijnen van diverse activa; de opschoning van onterecht geactiveerde kosten. De doorrekening van de effecten uit het kwaliteitsonderzoek heeft tot gevolg dat het reeds benutte voordeel op de afschrijvingssystematiek € 0,2 miljoen minder gunstig uitvalt. 2.
Kapitaallasten Oostvaarderscollege
Het Oostvaarderscollege is een school voor voortgezet onderwijs. Schoolgebouwen ten behoeve van het voortgezet onderwijs zijn niet in het bezit van de gemeente. In het verleden heeft de gemeente via een oude Rijksregeling de stichtingskosten van deze school betaald. De hieruit voortvloeiende kapitaallasten worden derhalve ook uit de gemeentelijke begroting afgedekt. Abusievelijk zijn deze kapitaallasten niet meegenomen in de Programmabegroting 2015. Dit wordt nu gecorrigeerd, de kapitaallasten bedragen € 0,4 miljoen.
Voorjaarsnota 2015
pag. 17
3.
Reserve onderwijsleerpakketten
Binnen de reserve onderwijsleerpakketen wordt voor 2 jaar een reservering opgenomen voor spoedaanvragen onderwijshuisvesting van € 763.000 per jaar. Uit de jaarrekeningen van de afgelopen jaren blijkt dat hier budget over wordt gehouden. Derhalve wordt voorgesteld om het jaarlijkse budget te verlagen naar € 400.000. Dit levert een eenmalig voordeel op van € 726.000. Dit is wel een risico bij sterke groei van de stad. Indien dit zich voordoet zal er direct budget gevonden moeten worden in de eerst volgende programmabegroting/voorjaarsnota. 4.
Actualisatie onderwijshuisvesting nieuwbouw
Tabel 2-5
bedragen x € 1.000
actualisatie onderwijshuisvesting
2015
2016
2017
2018
2019
a. omkleuren noodlokalen Noorderplassen
-340
27
27
27
27
26
152
24
138
14
70
56
88
88
b. latere oplevering: sterrenschool De Ruimte + gym Poort van 2014 naar 2015
340
14 klassige obs + gym Nobelhorst van 2015 naar 2016
135
16 klassige obs Poort van 217 naar 2018
14 klassige oecumenische basisschol Nobelhorst van 2017 naar 2018
tijdelijke lokalen Europakwartier van 2017 naar 2018
VO Montessori Lyceum Flevoland van 2018 naar 2021
238 51
c. aanvulling krediet sterrenschool Nobelhorst
-3
d. oplevering 14 klassige basisschool kustzone Poort in 2018
-20
-20
-20
-1
1
-264
-29
-29
427
-142
e. budget tijdelijke lokalen actualisatie onderwijshuisvesting nieuwbouw
135
313
70
Bij deze actualisatie van de (planning) onderwijshuisvesting zijn de volgende bewegingen zichtbaar: Bijstelling raming noodlokalen in Noorderplassen. Voor 2015 is een investering van € 622.500 gereserveerd voor 7 tijdelijke lokalen in Noorderplassen. Deze worden volgens de leerlingprognose 10 jaar gebruikt door OBS De Ontdekking. In 2015 zijn er eenmalige kosten en er worden lokalen gehuurd, waardoor de bouw van de noodlokalen voor een deel niet meer nodig is. Er vindt feitelijk een omkleuring van de lasten plaats. Per saldo blijven de lasten over 10 jaar genomen gelijk. De latere oplevering van nieuwbouw scholen, hierdoor ontstaat er met name in de jaren 2015-2018 een incidenteel voordeel. Het ter beschikking stellen van een extra krediet van € 320.000 voor de bouw van een openbare basisschool inclusief gymzaal in Nobelhorst. Uw raad is hier reeds via een raadsbrief over geïnformeerd. Raming van de op te leveren scholen in 2018. Het betreffen de volgende investeringen/kosten: Tabel 2-6
bedragen x € 1.000 investering
kapitaallasten
14 klassige basisschool kustzone Poort
2.578
140
sportzaal basisschool kustzone Poort
1.486
80
onderhoudskosten totaal
44 11.525
264
Doordat de oplevering van het Montessori Lyceum Flevoland in 2021 wordt verwacht in plaats van 2018 hoeft hiervoor nog geen kapitaallastenbudget te worden opgenomen. 5.
Leerlingenvervoer: minder aanvragen en scherper beleid
Dit voordeel (€ 0,26 miljoen) bestaat vooral als gevolg van een daling van het aantal aanvragen leerlingenvervoer en door een aanscherping van het beleid met mede daardoor lagere kosten voor het taxi- en busvervoer en advieskosten. Bij de ombuigingsvoorstellen is hiervan al € 200.000 ingeboekt.
Voorjaarsnota 2015
pag. 18
6.
Kinderopvang: minder ruimhartige toekenning
In de loop van 2013 is de wetgeving gewijzigd. Er bestaat alleen een recht op vergoeding voor uren kinderopvang die ook daadwerkelijk genoten zijn. Het gevolg hiervan is een minder ruimhartige toekenning dan onder de oude regelgeving. Hierdoor is er een voordeel ontstaan van € 329.000 door minder c.q. lagere uitkeringen.
Budgettair neutrale bijstellingen 7.
Onderhoud scholen primair onderwijs
De gemeente voert op basis van vastgestelde dienstverleningsovereenkomsten onderhoud uit voor schoolgebouwen. In 2015 zal de gemeente ook een deel van de werkzaamheden van het zogenaamde buitenonderhoud uitvoeren. Deze taak is per 1 januari 2015 van de gemeenten overgedragen naar de schoolbesturen. Voor dagelijks en planmatig onderhoud zijn reeds een aantal contracten afgesloten. Het gaat om een totaalbedrag van circa € 1 miljoen voor 2015. De opbrengst en de hiermee gepaarde kosten worden bij deze Voorjaarsnota verwerkt. 8.
Lasten hoger onderwijs
Een deel van de geplande activiteiten uit 2014 zijn doorgeschoven naar 2015. Daarom wordt voor 2015 een hogere onttrekking van de reserve geraamd. 9.
Inzet Rijksmiddelen onderwijs
Onderwijsachterstandenbeleid 2015 We hebben over de periode 2011-2014 een specifieke uitkering vanuit het Rijk ontvangen voor onderwijsachterstandenbeleid. Het Rijk heeft besloten deze regeling nog een jaar te verlengen waardoor de gemeente nu ook in 2015 nog een bedrag van € 2.968.000 ontvangt voor voor- en vroegschoolse educatie, schakelklassen PO en VO en coördinatiekosten. Daarnaast ontvangt Almere een aanvullende specifieke uitkering voor onderwijsachterstandenbeleid over de periode 2012-2015. Ook deze middelen worden aangewend voor voor- en vroegschoolse educatie. In 2015 gaat het om een bedrag van circa € 1.466.000
Regionale Meld- en Coördinatiefunctie Voortijdig Schoolverlaten We ontvangen vanuit het Rijk jaarlijks extra middelen voor het regionaal meld- en coördinatiepunt voortijdig schoolverlaten. In 2015 gaat het om een bedrag van € 750.000 voor de regio. Deze middelen worden ten behoeve van de regio ingezet om de melding en registratie van voortijdige schoolverlaters te coördineren en zorg te dragen voor mogelijkheden van doorverwijzing en herplaatsing in het onderwijs.
Fonds Verstedelijking Almere Sparen voor de magneetfunctie In het coalitieakkoord is afgesproken dat er binnen het Fonds Verstedelijking Almere middelen zullen worden gespaard voor een grote beeldbepalende investering, bijvoorbeeld een (technische) universiteit. Dit wordt ook wel de “magneetfunctie” genoemd. Binnen het budget 2015 wordt hiervoor binnen het fonds € 1 miljoen apart gezet. Na de zomer zal met de raad worden gesproken over de invulling van de magneetfunctie.
Voorjaarsnota 2015
pag. 19
Ombuigingen 10. Nog in te vullen ombuigingsopgave Dit betreft de openstaande taakstelling in het kader van het coalitieakkoord. Bij de Programmabegroting 2015 is een deel van deze taakstelling conform afspraken toegerekend aan dit programma. Onderstaand treft u de voorstellen aan om deze taakstelling in te vullen. 11. Beëindiging vergoeding gymvervoer Al een aantal jaren wordt er geen beroep meer gedaan op het budget voor vergoeding gymvervoer van € 60.000. Dit budget kan structureel ingezet worden op de taakstelling op onderwijs vanaf 2015. 12. Lagere kosten leerlingenvervoer Het aantal leerlingen dat in Almere gebruik maakt van de regeling leerlingenvervoer is, conform de landelijke trend, al een aantal jaren aan het dalen. In Almere voeren we een scherp beleid waardoor we steeds lagere kosten maken. Enige jaren geleden is de (beschikking) kilometergrens opgehoogd. Vervolgens zagen we door strengere toetsing een afname van het aantal aanvragen, maar ook van het aantal bezwaarschriften. Dit betekent dat we steeds meer in een situatie komen waar alleen de mensen die het echt nodig hebben een voorziening aanvragen. Bovendien stimuleren we mensen die een voorziening toegekend krijgen om te reizen met goedkopere vormen van vervoer. Als gevolg hiervan is vanaf 2015 een structurele ombuiging van € 200.000 te realiseren. 13. Efficiencymaatregelen op bedrijfsvoering De ambitie is om als ambtelijke organisatie efficiency (digitalisering, scherpere keuzes in de ondersteuning) te realiseren. Daarnaast hanteren wij het uitgangspunt dat als omgebogen wordt op programmakosten, dit ook effect heeft op de overhead. Hierdoor kan vanaf 2017 op het programma Onderwijs een besparing worden gerealiseerd. De taakstelling voor 2015 en 2016 wordt ingevuld door middel van de kaasschaafmethode. 14. Onderhoud en exploitatie schoolgebouwen
Onderhoud: schades/vandalisme De afgelopen tijd zijn meerdere maatregelen genomen om de kans op vandalisme te verkleinen. Naast maatregelen als camerabewaking en een strakker schadeverhaal zit dit met name in de communicatie op scholen en omliggende omgeving. Daardoor zijn de kosten de afgelopen jaren al flink afgenomen. Omdat het bedrag van de ombuiging beperkt is, is de verwachting dat deze structureel gerealiseerd kan worden op onderwijshuisvesting, commercieel vastgoed, bibliotheken en sporthallen/zwembaden. Hierdoor kan € 52.000 worden bespaard.
Exploitatielasten: Huurdersmutatiekosten (onderwijshuisvesting) In de begroting is budget geraamd voor verhuur gereedmaken van een gebouw, sloopkosten of terugbrengen in oorspronkelijke staat. Hierop kan omgebogen worden omdat de specifieke sloopkosten van panden apart begroot worden en we verwachten dat we met een lager budget uit kunnen komen. Hierdoor kan € 65.000 worden omgebogen.
Onderhoud: overig Dit betreft een het scherper inkopen op de 2e schoonmaakronde van gym- en sportzalen (er wordt een 2e keer schoongemaakt nadat schoolkinderen gegymd hebben en voordat de sportclubjes beginnen). Hierdoor kan € 16.000 worden bespaard.
Vervanging gymmaterialen Op de vervanging kan € 6.000 worden bespaard.
Voorjaarsnota 2015
pag. 20
2.5 Jeugd en maatschappelijke ondersteuning Tabel 2-7
bedragen x € 1.000 2015
2016
2017
2018
2019
startbegroting baten startbegroting
3.211
3.634
4.134
4.134
4.134
lasten startbegroting
-173.322
-162.998
-158.200
-154.322
-154.322
totaal startbegroting
-170.111
-159.364
-154.066
-150.188
-150.188
1. voordeel gehandicaptenvoorzieningen
226
276
276
276
276
2. voordeel huishoudelijke hulp
343
343
343
343
343
3. invulling taakstelling huishoudelijke hulp
-45
-619
-619
-619
-619
131
112
124
124
524
131
112
124
124
7. klantcontactcentrum sociaal domein naar Publiekszaken
500
400
400
400
400
totaal budgettair neutrale bijstellingen
500
400
400
400
400
-210
-710
-1.300
-1.300
-1.300
9. subsidie Stad en Natuur
30
30
30
10. maatschappelijke opvang - wonen met welzijn en zorg
82
82
82
150
150
150
actualisatie perspectief
4. financieringsverschuiving centra jeugd en gezin herverdeling middelen jeugd 5. jeugd lokaal 6. jeugd regionaal
totaal actualisatie perspectief
3.153 -3.153
budgettair neutrale bijstellingen
ombuigingen 8. nog in te vullen ombuigingsopgave
11. maaltijdvoorz., alarmeringsproject, pakketmaatr. AWBZ 12. integrale wijkaanpak WMO 13. mantelzorgwaardering
210
14. korting sociaal deelfonds, J&MO
88
88
88
210
210
210
210
500
500
500
500
15. efficiencymaatregelen op bedrijfsvoering
100
100
100
16. nog aan te leveren
140
140
140
-153.554
-149.664
-149.664
totaal ombuigingen eindtotaal
-169.087
-158.833
Actualisatie perspectief 1.
Voordeel gehandicaptenvoorzieningen
Dit voordeel wordt veroorzaakt door het aanspreken op de ‘eigen kracht’ van de cliënten. Daarnaast geven we preventief advies over de woningsituatie bij huisbezoeken. Ook hebben we minder medische adviezen nodig ter ondersteuning van het al dan niet toekenningen van voorzieningen. 2.
Voordeel huishoudelijke hulp
De voor 2014 verwachte groei in de huishoudelijke hulp heeft zich niet voortgezet. Er is zelfs sprake van een lichte afname van het aantal cliënten en ook worden minder uren per nieuwe cliënt toegekend. Reden hiervoor zijn onder andere: de vele veranderingen op PGB gebied, met de daarbij komende administratieve lasten en onzekerheid, waardoor een aantal PGB houders het PGB heeft stopgezet. Ze hebben op eigen kracht alternatieve oplossingen gevonden; een aantal gebruikers heeft de voorziening beëindigd omdat ze de eigen bijdrage te hoog vinden.
Voorjaarsnota 2015
pag. 21
3.
Invulling taakstelling huishoudelijke hulp
De structurele voordelen op de huishoudelijke hulp en gehandicaptenvoorzieningen worden ingezet ter invulling van de taakstelling die door het Rijk is opgelegd (40% korting). Hierna resteert nog een taakstelling van circa € 0,8 miljoen vanaf 2016. Om de resterende taakstelling in te vullen is onder meer de pilot Samenhangende Ondersteuning thuis (ShOT) gestart. In dit project ShOT wordt aangesloten op het beleidsdoel: één huishouden, één plan, één aanpak. De formele en informele ondersteuners zoeken elkaar op, vullen elkaar aan, gunnen elkaar de juiste plek, lopen elkaar niet voor de voeten en versterken de inwoner/klant in (eigen)waarde. Dit doen we samen met ca. 50 aanbieders van zorg, en de Vrijwilligers en Mantelzorg Centrale Almere (VMCA). 4.
Financieringsverschuiving centra jeugd en gezin
Vanaf 2015 worden de middelen van centra jeugd en gezin vanaf 2015 via het gemeentefonds toegekend en niet meer via een aparte (decentralisatie)uitkering. Dit leidt tot een negatief verdeeleffect voor Almere. Omdat voor 2015 al afspraken zijn gemaakt over de besteding van middelen (onder meer via subsidies) is het niet meer mogelijk om het budget naar beneden bij te stellen. Vanaf 2016 wordt het herverdeeleffect wel doorvertaald naar de middelen voor centra jeugd en gezin.
Herverdeling middelen jeugd Vanaf 2015 is de gemeente verantwoordelijk voor een aantal gedecentraliseerde taken, waaronder jeugd. Bij de programmabegroting 2015 hebben wij – op basis van de inzichten en informatie van dat moment – een begroting voor deze nieuwe taken opgesteld. Deze begroting was op de meest toenmalige inzichten gebaseerd. Nu blijkt dat die begroting op hoofdlijnen kloppend is. Naast de hoofdlijnen zien wij dat verschillende posten wel moeten worden herverdeeld op basis van de huidige inzichten. Hieronder ziet u de door ons huidige bekende herverdeling alsmede ook posten die verkeerd waren gelabeld. Omdat het jaar pas net begonnen is, zijn er nog geen (bruikbare) realisatiecijfers beschikbaar. Hierdoor is het nog te vroeg voor een uitgebreide doorrekening van deze begroting. In het kader van deze Voorjaarnota 2015 is het slechts mogelijk enkele thans bekende afwijkingen (door onder andere aanbestedingen) te verwerken in de begroting, alsmede enkele verschuivingen tussen posten die verkeerd waren gelabeld. Doordat deze aanpassingen passen binnen de nog toe te delen middelen voor toegang en preventie, leidt dit niet tot een gewijzigde einduitkomst ten opzichte van de programmabegroting. Vanaf 2016 zal opnieuw moeten worden aanbesteed, vervalt de verplichting tot zorgcontinuïteit en zullen de in gang gezette maatregelen, naar verwachting, effect hebben op de uitgaven. Structurele bijstellingen van de ramingen zullen voor het eerst bij de programmabegroting 2016 worden betrokken. Onderstaand zijn de wijzigingen door verschuivingen en aanpassingen opgenomen en nader toegelicht. Het betreft hier: jeugd lokaal; jeugd regionaal; sociale infrastructuur.
Voorjaarsnota 2015
pag. 22
5.
Jeugd Lokaal
Tabel 2-8 mutaties Jeugd Lokaal
bedragen x € 1.000 VJN 2016
PB 2015 wijzigingen
a.
toegang en preventie
-1.371
-11.312
9.941
b.
eerste lijn voor Jeugd dekking wijkteams etc
-3.992
-2.785
-1.207
c.
persoonsgebonden budget Jeugd
d.
ambulante dagbesteding/behandeling/thuis
e.
buurtzorg Jongeren/ondersteuning kinderen huiselijk geweld Blijfgroep overig (ongewijzigd)
nieuwe taken Jeugd lokaal
a.
-5.085
-4.993
-92
-17.630
-12.291
-5.339
-150
-150
-1.383
-1.383
-29.611
-32.764
dekking Jeugd lokaal
34.465
34.465
subtotaal Jeugd lokaal
4.854
1.701
3.153
3.153
Toegang en preventie
Het totaal aan middelen dat voor Jeugd via het sociaal deelfonds is ontvangen, is afgelopen zomer aanvankelijk op basis van een eerste grove verdeling van posten toegekend aan lokaal en regionaal. Op basis van de actuele inzichten is de oorspronkelijke opzet losgelaten en zijn vanuit het totale budget Jeugd begrotingsposten anders ingedeeld en toegerekend aan lokaal en regionaal . In totaal wordt nu circa € 10,0 miljoen herverdeeld.
b.
Eerste lijn voor Jeugd dekking wijkteams etc.
De uitgaven voor de sociale infrastructuur nemen in 2015 incidenteel toe door onder meer een hoger aantal meldingen voor jeugd en opstartkosten van de wijkteams. Deze mutaties zijn apart toegelicht onder het kopje sociale infrastructuur.
c.
Persoonsgebonden budget Jeugd
Er vindt een verschuiving plaats van het regionaal geraamde PGB-budget naar lokaal voor een bedrag van € 92.000.
d.
Ambulante dagbesteding/behandeling/thuis
Er heeft een actualisatie plaatsgevonden van de inkoop van ambulante dagbesteding. Dit leidt op basis van de aanbestedingsresultaten tot een bijstelling van circa € 4,8 miljoen; Daarnaast is nu een budget van € 472.000 opgenomen voor gebiedsgerichte jeugdbescherming dat wordt uitgevoerd door de organisatie ‘Samen Veilig’. Hiervoor waren bij de Programmabegroting 2015 nog geen middelen geraamd.
e.
Buurtzorg Jong/Ondersteuning kinderen huiselijk geweld Blijfgroep
Buurtzorg Jong
€ 70.000
Dit betreft een subsidie aan buurtzorg Jong van € 70.000, die reeds beschikt was voordat bleek dat de middelen van centra jeugd en gezin vanaf 2015 via het gemeentefonds worden toegekend en niet meer via een aparte (decentralisatie)uitkering. Dit leidt tot een negatief verdeeleffect voor Almere. Omdat voor 2015 al afspraken zijn gemaakt over de besteding van middelen (onder meer via subsidies) is het niet meer mogelijk om het budget naar beneden bij te stellen. Vanaf 2016 wordt het herverdeeleffect wel door vertaald naar de middelen voor centra jeugd en gezin.
Ondersteuning kinderen huiselijk geweld
€ 80.000
Dit betreft een extra bijdrage aan de Blijfgroep van € 80.000. Dit bedrag is bestemd voor kindhulpverlening na huiselijk geweld Jeugd regionaal
Voorjaarsnota 2015
pag. 23
6.
Jeugd regionaal
Tabel 2-9 mutaties Jeugd regionaal f.
persoonsgebonden budget Jeugd
g.
24-uurs zorg, geestelijke gezondheidszorg en dyslexie
bedragen x € 1.000 VJN 2016 0
-92
92
-22.244
-3.267
-810
crisis 24/7 Almeers meldpunt huiselijk geweld en kindermishandeling
-788
i.
kortdurend verblijf/campagne pleegzorg+ onvoorziene jeugdhulp
-476
bijdrage provincie
.
overig (ongewijzigd)
nieuwe taken Jeugd regionaal
f.
wijzigingen
-25.511
h. j.
PB 2015
22 -1.500
839
1.500
-8.076
-8.076
-34.375
-31.222
dekking centrumregeling Jeugd
31.222
31.222
subtotaal Jeugd regionaal
-3.153
0
-3.153
-3.153
Persoonsgebonden budget Jeugd
Er vindt een verschuiving plaats van het regionaal geraamde PGB-budget naar lokaal voor een bedrag van € 92.000.
g.
24-uurs zorg, geestelijke gezondheidszorg en dyslexie
De ramingen op dit onderdeel worden bijgesteld als gevolg van: de resultaten van inkooptrajecten voor JGGZ (Almeers deel), Pleegzorg, Residentiële jeugdhulp, JeugdzorgPlus; een aanpassing van het aandeel van Almere in de regionale kosten pleegzorg .
h.
Crisis 24/7 Almeers meldpunt huiselijk geweld en kindermishandeling
De actualisatie van het businessplan voor het Almeers Meldpunt Huiselijk geweld & Kindermishandeling leidt tot een kleine bijstelling van € 22.000.
i.
Kortdurend verblijf/Campagne pleegzorg en onvoorziene jeugdhulp (Almeers deel)
Van de provincie is een eenmalige bijdrage voor de regio ontvangen , waarbij Almere als centrumgemeente fungeert, van € 0,65 miljoen voor het opzetten van een campagne voor pleegzorg en onvoorziene jeugdhulp, alsmede van € 0,85 miljoen voor kortdurend verblijf.
j.
Bijdrage provincie
Zie bovenstaande toelichting Sociale infrastructuur Tabel 2-10
bedragen x € 1.000
mutaties Sociale infrastructuur
VJN 2016
k.
extra capaciteit meldingen jeugd
-562
l.
capaciteit Bureau Jeugdzorg
-920
m.
devices medewerkers partners wijkteams
-165
n.
aanpassing huisvesting wijkteams
-235
ongewijzigd: wijkteams en netwerken van gezinsbegeleiders ongewijzigd: wijkteam KCC en ICT ongewijzigd: overig
subtotaal dekking nieuwe taken Sociale infrastructuur
Voorjaarsnota 2015
PB 2015
wijzigingen -562
-675
-245 -165 -235
-3.613
-3.613
-513
-513
-770
-770
-6.778
-5.571
-1.207
6.778
5.571
1.207
0
0
0
pag. 24
k.
Incidentele capaciteit meldingen Jeugd
Wij zien een grotere toeloop van nieuwe klanten dan verwacht. Voor de Jeugdwet worden dit jaar ongeveer 4.000 meldingen verwacht. Met de huidige capaciteit kunnen ongeveer 2.000 meldingen worden verwerkt. Om de meldingen dit jaar aan te kunnen, is ongeveer 10 fte extra tijdelijke capaciteit noodzakelijk. Wij gaan namelijk met elke klant een gesprek aan om te doen ‘wat nodig is’ dit is noodzakelijk omdat wij als gemeente niet over inhoudelijke informatie beschikken m.b.t. de indicatie uit 2014. Daarnaast speelt dat er lange tijd (landelijk) onduidelijkheid heeft bestaan over de aantallen ‘Jeugd’ Vooralsnog gaan we uit van een incidenteel knelpunt.
l.
Capaciteit Bureau Jeugdzorg
De gemeente heeft zich richting het voormalige bureau jeugdzorg verplicht tot de overname van 10 fte’s. Hiervoor was een budget geraamd van € 675.000. Nu de overname is geëffectueerd, blijkt dat de werkelijke kosten € 245.000 hoger liggen.
m. Devices medewerkers partners wijkteams De medewerkers van onze partners (welzijnsstichtingen, de vrijwilligerscentrale en de Zorggroep) maken onderdeel uit van de wijkteams. Dit betekent dat zij ook fysiek in de wijken werken, waar dat voorheen veelal vanuit een centrale locatie plaatsvond. Om optimaal te kunnen werken in de wijkteams dienen deze medewerkers over mobiele devices (laptops, smartphones en dergelijke) te beschikken. Omdat in de huidige subsidiebedragen aan deze partners met dit aspect geen rekening is gehouden, leidt dit tot een incidenteel knelpunt van € 165.000. Structureel is dit geen knelpunt omdat in de reguliere subsidies aan deze instellingen op termijn ruimte voor vervanging van deze mobile devices ontstaat, zodra de bestaande apparatuur (desktops, vaste telefoons op de centrale locatie) zijn afgeschreven.
n.
Huisvesting wijkteams
In 2014 zijn incidentele middelen beschikbaar gesteld voor de opstart van de wijkteams . Hieruit zijn ook noodzakelijke aanpassingen voor de huisvesting van de wijkteams op diverse locaties gedaan, zoals schilderwerkzaamheden, aanbrengen van sanitaire voorzieningen, verdelen van ruimtes, werkzaamheden ten behoeve van elektra en internetvoorzieningen en het rolstoeltoegankelijk maken van enkele locaties. De opdracht is grotendeels tijdig gerealiseerd, zodat de wijkteams vanaf 1 januari 2015de locaties konden gebruiken. De daadwerkelijke afrekening zal pas plaatsvinden in 2015. Tevens worden nog op een aantal locaties fysieke aanpassingen gedaan zoals lekkageproblemen en extra schilderwerk.
Budgettair neutrale bijstellingen 7.
Klantcontactcentrum sociaal domein naar Publiekszaken
In de Programmabegroting 2015 (pagina 66) is aangekondigd dat het Klant Contact Centrum een structurele toename zal krijgen van het aantal telefoon- en e-mailhandelingen, als gevolg van de nieuwe taken in het sociaal domein. Een budget van € 500.000 is beschikbaar, waarvan € 100.000 incidenteel ten behoeve van opleiding en training. Net als bij de capaciteitsuitbreiding binnen het Sociaal Domein wordt zorgvuldig omgegaan met de aanstelling van nieuwe (vaste) medewerkers. Afhankelijk van de ontwikkeling is er sprake van een natuurlijke ingroei. De kosten voor het klant contactcentrum staan op programma 7 Publiekszaken, het budget wordt derhalve naar dit programma overgeheveld.
Voorjaarsnota 2015
pag. 25
Ombuigingen 8.
Nog in te vullen ombuigingsopgave
Dit betreft de openstaande taakstelling in het kader van het coalitieakkoord. Bij de Programmabegroting 2015 is een deel van deze taakstelling conform afspraken toegerekend aan dit programma. Onderstaand treft u de voorstellen aan om deze taakstelling in te vullen. 9.
Subsidie Stad en Natuur
We besteden jaarlijks € 1,4 miljoen subsidie aan de stichting Stad & Natuur ten behoeve van natuureducatie. We zijn nu nog gebonden aan contractuele verplichtingen, maar die lopen in 2016 af. Een gedeelte van dit budget kan vrijvallen. Het beleidsveld en subsidie aan Stad & Natuur is geen wettelijke taak en daarmee is het subsidiebudget beïnvloedbaar. Afhankelijk van de omvang van een ombuiging heeft dat consequenties voor de omvang, aard en invulling van het activiteitenprogramma en wellicht van het beheer en openstelling van haar locaties. Hierdoor kan € 30.000 worden bespaard. 10. Maatschappelijke opvang - wonen met welzijn en zorg Er zijn knelpunten in de uitstroom naar zelfstandig wonen vanuit onder andere de maatschappelijke opvang. De uitstroom stokt vanwege een tekort aan kleine, goedkope woningen voor de doelgroep. Op korte termijn moeten oplossingen worden gevonden, omdat de instroom van nieuwe cliënten grote problemen ondervindt als de uitstroom stokt. Een oorzaak is gelegen in het feit dat het woningaanbod voor deze doelgroep gering is. Een taskforce wordt ingericht om op korte termijn te komen tot een beschikbaar en betaalbaar aanbod voor deze doelgroep. Intensieve inzet op meer passende huisvesting voor klanten van de maatschappelijke opvang, jeugdigen, klanten beschermd wonen en minima betekent een enorme besparing op residentiele zorg (verpleeghuis of instelling) dan wel inkomensondersteuning. Uitstroom uit deze voorzieningen betekent lagere subsidiebedragen voor de uitvoerende instellingen. Voor Maatschappelijk opvang, Vrouwenopvang, Verslavingsbeleid en Beschermd Wonen ontvangt Almere als centrumgemeente middelen voor de regio. Niet bestede middelen komen dus niet in zijn geheel ten goede aan de gemeente Almere. Overigens zullen de maatregelen pas vanaf 2017 effect hebben op de uitgaven voor maatschappelijke opvang. 11. Maaltijdvoorziening, alarmeringsproject en pakketmaatregel AWBZ De taakstelling van € 150.000 zal worden ingevuld door deze te verdelen over onderstaande drie posten.
De maaltijdvoorziening Maaltijdvoorziening (verstrekken/brengen van maaltijden waarvoor mensen betalen) is meestal bedoeld voor oudere mensen die daardoor langer zelfstandig kunnen blijven wonen. Het budget wordt nu reeds onderbesteed door compensatie middels andere voorliggende voorzieningen. Naast de onderbesteding kan worden bespaard door combinaties te maken met eettafelprojecten en boodschappenservice (uitbreiding service VMCA) om zodoende de maaltijdvoorziening zo veel mogelijk af te kunnen bouwen. Overeind blijft staan dat inwoners die dit nodig hebben een beroep kunnen blijven doen op deze voorziening.
Alarmering Het budget van alarmering kent al jaren een onderbesteding. Een deel van het budget kan daarom worden ingezet voor de taakstelling.
De middelen pakketmaatregel AWBZ Dit budget is oorspronkelijk bedoeld om nadelig uitpakkende maatregelen op het gebied van de AWBZ te compenseren. Momenteel worden er allerlei kleinere subsidies en bijdragen bekostigd. Het gaat om tal van initiatieven voor kwetsbaren (mensen met autisme, doven en slechthorenden, mensen met een beperking, etc.) met subsidies aan bijvoorbeeld de NVA, Operam, Wetswinkel, Triade, VMCA, GGMD, etc. Door de komst van de multidisciplinaire wijkteams kan bespaard worden op bijvoorbeeld maatjesprojecten omdat de koppeling van kwetsbare inwoners aan vrijwilligers steeds meer in de wijkteams zal gaan plaatsvinden. Voorjaarsnota 2015
pag. 26
12. Integrale wijkaanpak WMO Dit budget wordt divers ingezet. Een fors deel ervan wordt gesubsidieerd aan de VMCA voor mantelzorgondersteuning bij dementie. Een klein deel wordt structureel gesubsidieerd aan het Kerkgenootschap van het Leger des Heils om hun centrum in Muziekwijk te laten draaien. Daarnaast wordt nog een lidmaatschap van het Platform Seniorvriendelijke Gemeenten uit dit budget bekostigd. De ombuiging van € 88.000 wordt gevonden in het beëindigen van het lidmaatschap van het platform en van het subsidiebedrag voor het gemeenschapscentrum in Muziekwijk en het dementieproject. De consequentie daarvan is voor wat betreft deelname aan het Platform Seniorvriendelijke Gemeenten erg beperkt. Voor het Kerkgenootschap zal het waarschijnlijk resulteren in het beperken van de openingstijden en de ondersteuning van vrijwilligers. Voor wat betreft de activiteiten rond dementie van de VMCA betekent het dat er minder specifieke mantelzorgondersteuning voor partners en kinderen van dementerenden wordt geboden. 13. Mantelzorgwaardering De Wmo 2015 bepaalt dat gemeenten vanaf 2015 verantwoordelijk zijn voor de ondersteuning van mantelzorgers via algemene voorzieningen en maatwerkvoorzieningen. Gemeenten moeten in hun Wmo verordening opnemen hoe het college zorg draagt voor een jaarlijkse blijk van waardering voor de mantelzorgers. Voor 2015 heeft het Rijk hiervoor aan Almere via het sociaal deelfonds € 700.000 beschikbaar gesteld. Deze middelen zijn binnen de spelregels van het sociaal deelfonds vrij besteedbaar. Voorgesteld hierop € 210.000 structureel te korten. Wij denken met minder geld toe te kunnen door mantelzorgwaardering op een andere manier dan voorheen door het rijk gebeurde vorm te geven. We leggen minder focus op het uitdrukken van waardering door het uitkeren van een jaarlijks geldbedrag. Meer focus gaat uit naar integrale oplossingsrichtingen. Deze integrale aanpak richt zich bijvoorbeeld op het ontwikkelen van een pas. Deze pas kan afhankelijk van de doelgroep, mantelzorgers maar bijvoorbeeld ook minima, gevuld worden met een tegoed voor diensten en producten. Ook andere partijen dan de gemeente kunnen hieraan een bijdrage leveren zodat de mantelzorgwaardering kan blijven groeien. Tenslotte houden we rekening met: de eigenheden van mantelzorgers: voor jonge mantelzorgers kan de waardering er bij voorbeeld anders uit zien dan voor volwassenen; maatwerk waar nodig; ondersteuning voor individuele mantelzorgers waar dat nodig is. 14. Korting sociaal deelfonds J&MO Bij de Programmabegroting 2015 is voor de nieuwe taken een extra budget beschikbaar gesteld. Omdat deze nieuwe taken door samenloop met bestaande taken ook tot synergievoordelen leiden, is het gerechtvaardigd een deel van de ombuigingsopgave in te vullen door een korting op budget sociaal deelfonds (nieuwe taken). Voorgesteld wordt vanaf 2016 een korting van € 0,5 miljoen door te voeren. In de bijlage zijn de denkrichtingen hiervoor beschreven. Deze richten zich momenteel volledig op de residentiele jeugdzorg. Hiervoor moet een ander visie komen op de sturing en bekostiging van jeugdzorg. Daarnaast wordt voorgesteld meer pleegzorg in te zetten in plaats van residentiele zorg (opvanghuis of instelling). De mogelijkheden tot besparing zullen worden bekeken bij de Programmabegroting 2016, wanneer meer informatie beschikbaar is over de werkelijke uitgaven binnen het sociaal domein. Bij de doorrekening zal rekening moeten worden gehouden met: de effecten van de nieuwe herverdeelmodellen voor onder meer Jeugd en WMO; onduidelijkheid over de volumegroei en prijsindex voor het budget. 15. Efficiencymaatregelen op bedrijfsvoering De ambitie is om als ambtelijke organisatie efficiency (lean, digitalisering, scherpere keuzes in de ondersteuning) te realiseren. Daarnaast hanteren we het uitgangspunt dat als omgebogen wordt op programmakosten, dit ook effect heeft op de overhead. Op deze wijze kan vanaf 2017 een besparing van € 100.000 worden gerealiseerd. 16. Nog aan te leveren Invulling van dit resterende deel van de taakstelling volgt bij de Programmabegroting 2016. Voorjaarsnota 2015
pag. 27
2.6 Participatie, werk en inkomen Tabel 2-11 omschrijving
bedragen x € 1.000 2015
2016
2017
2018
2019
startbegroting baten startbegroting
90.133
91.618
93.911
96.547
96.547
lasten startbegroting
-152.142
-150.634
-151.184
-153.156
-153.156
totaal startbegroting
-62.009
-59.016
-57.273
-56.609
-56.609
actualisatie perspectief 1. eigen kracht
-30
-30
2. implementatie participatiewet
-600
-400
3. meer bezwaar- en beroepschriften bijstandverlening
-200
-175
-150
-100
-50
4. hogere kosten beveiliging
-150
5. invoering kostendelersnorm
-200
-605
-150
-100
-50
-730
-1.400
-1.400
-1.400
500
500
500
500
6. dekking invoering kostendelersnorm uit budget BUIG 7. maatschappelijke begeleiding statushouders
totaal actualisatie perspectief
200 -47
-1.027
Fonds Verstedelijking Almere 8. zorgkubus 8a. onttrekking uit Fonds Verstedelijking Almere
-500 500
totaal Fonds Verstedelijking Almere ombuigingen 9. nog in te vullen ombuigingsopgave
-230
10. korting sociaal deelfonds, PWI 11. kwijtscheldingsbeleid 12. lagere uitgaven bijzondere bijstand 13. schrappen subsidie informatie/participatie
70
70
70
70
300
300
300
300
300
40
40
40
40
40
50
50
50
14. maatschappelijke opvang/Vrouwenopvang - lokaal 15. maatschappelijke opvang/Vrouwenopvang - regionaal
65
65
65
16. efficiencymaatregelen bedrijfsvoering
150
150
150
17. nog in te vullen
225
225
225
-57.423
-56.709
-56.659
totaal ombuigingen eindtotaal
110
180
-62.926
-59.441
Actualisatie perspectief 1. Eigen kracht Dit betreft de activering van vrouwen met afstand tot de arbeidsmarkt. In 2015 worden 150 (her)intreedsters tot de arbeidsmarkt geactiveerd. Een grote groep stroomt door naar de arbeidsmarkt. De Schoor verricht hiervoor een scala aan activiteiten, die zich in 2012-2014 bewezen hebben effectief te zijn. 2. Implementatie participatiewet In het kader van de implementatie van de Participatiewet ontvangt Almere als centrumgemeente van de arbeidsregio Flevoland voor de periode 2014-2016 een bijdrage om in samenwerking met UWV en werkgevers het regionale werkbedrijf in te richten. In gezamenlijkheid zal een bestedingsplan worden voorgesteld over de wijze waarop de middelen worden ingezet. De € 400.000 voor 2016 zal worden betrokken bij de Programmabegroting 2016.
Voorjaarsnota 2015
pag. 28
3.
Meer bezwaar- en beroepschriften bijstandverlening
De aanscherping van de regels voor de bijstandsverlening, zoals bijvoorbeeld het opleggen van maatregelen, heeft geleid tot een toename van het aantal bezwaar- en beroepschriften. Op grond van de Algemene wet bestuursrecht en het Besluit proceskosten bestuursrecht is de gemeente gehouden bij toekenning van een bezwaarschrift of gegrondverklaring van een beroep bij de rechtbank de kosten die de belanghebbende heeft gemaakt te vergoeden. De aanscherping van de regels heeft daarmee een direct gevolg op het aantal en de hoogte van het uit te betalen bedrag aan proceskostenvergoedingen. 4.
Hogere kosten beveiliging
De uitbreiding van de openingstijden van halve dagen naar hele dagen op de begane grond van de C-vleugel van het stadhuis heeft tot gevolg dat een grotere capaciteitsinzet nodig is voor beveiliging. Daarnaast is er sprake van een grotere en intensievere klantstroom veroorzaakt door het inzetten van Workshops; de uitbreiding m2 ruimte en het samenvoegen van meerdere disciplines binnen een gebied. Voor de kosten van de extra beveiliging van het Sociaal Domein op de vleugel ten bedrage van € 0,15 miljoen is geen budget voorhanden. Ook vanuit de basisdienstverlening worden deze kosten niet gedekt. Het structurele effect zal bij de programmabegroting 2016 verder in beeld worden gebracht. 5.
Invoering kostendelersnorm
Met de komst van de Participatiewet wordt de kostendelersnorm per 1 januari 2015 voor nieuwe klanten en vanaf 1 juli 2015 voor bestaande klanten ingevoerd. Hierop moet het WWB bestand worden aangepast. Er is incidenteel extra formatie nodig om het bestand tijdig aan te passen. 6.
Dekking invoering kostendelersnorm uit budget BUIG
Voorgesteld wordt de incidentele uitgaven te dekken door een onttrekking uit de gereserveerde middelen voor de BUIG. 7.
Maatschappelijke begeleiding statushouders
Vluchtelingenwerk Nederland heeft in 2014 een subsidieaanvraag gedaan voor de juridische begeleiding van vluchtelingen. Omdat het aantal asielzoekers in 2011 fors was teruggelopen is sindsdien de subsidie afgebouwd. Sinds 2013 zien we echter weer een aanzienlijke stijging van het aantal asielzoekers die een vergunning toegekend hebben gekregen (de zogenoemde statushouders). Het belangrijkste knelpunt op dit moment is de juridische begeleiding van vluchtelingen. Hoewel dit geen wettelijke taak van de gemeente is, vormt juridisch advies een wezenlijk element in de adequate begeleiding van vluchtelingen. Zo leidt bijvoorbeeld een niet adequaat doorlopen procedure van gezinshereniging tot zeer schrijnende situaties, die met een goede begeleiding voorkomen kunnen worden. In 2015 wordt daarom een bedrag van € 43.000 beschikbaar gesteld voor de begeleiding.
Fonds Verstedelijking Almere 8.
Zorgkubus en 8a. Onttrekking uit Fonds Verstedelijking Almere
Via het jaarprogramma 2015 van het Fonds Verstedelijking Almere (FVA) wordt € 0,5 miljoen beschikbaar gesteld voor het project ‘Zorgkubus’. Hiervoor zal eenzelfde bedrag worden onttrokken uit de reserve Fonds Verstedelijking Almere. Voor een uitgebreide toelichting wordt verwezen naar de paragraaf Fonds Verstedelijking Almere.
Ombuigingen 9.
Nog in te vullen ombuigingsopgave
Dit betreft de openstaande taakstelling in het kader van het coalitieakkoord. Bij de Programmabegroting 2015 is een deel van deze taakstelling conform afspraken toegerekend aan dit programma. Onderstaand treft u de voorstellen aan om deze taakstelling in te vullen.
Voorjaarsnota 2015
pag. 29
10. Korting sociaal deelfonds, PWI Bij de Programmabegroting 2015 is voor de nieuwe taken een extra budget beschikbaar gesteld. Omdat deze nieuwe taken door samenloop met bestaande taken ook tot synergievoordelen leiden, is het gerechtvaardigd een deel van de ombuigingsopgave in te vullen door een korting op budget sociaal deelfonds (nieuwe taken). Voorgesteld wordt vanaf 2016 een korting van € 0,5 miljoen door te voeren. De mogelijkheden tot besparing zullen worden bekeken bij de Programmabegroting 2016, wanneer meer informatie beschikbaar is over de werkelijke uitgaven binnen het sociaal domein. Bij de doorrekening zal rekening moeten worden gehouden met: de effecten van de nieuwe herverdeelmodellen voor onder meer Jeugd en WMO; onduidelijkheid over de volumegroei en prijsindex voor het budget. 11. Kwijtscheldingsbeleid Jaarlijks wordt voor een bedrag van circa € 70.000 aan hondenbelasting kwijtgescholden. Omdat het bezitten van een hond niet als een primaire levensbehoefte wordt beschouwd en bovendien een eigen keuze is, hoeft dit niet uit het armoedebeleid gefinancierd te worden. Voorgesteld wordt vanaf 2016 de mogelijkheid voor kwijtschelding van hondenbelasting te schrappen. 12. Lagere uitgaven bijzondere bijstand De afgelopen drie jaar was er steeds sprake van een onderuitputting op het budget bijzondere bijstand (voordeel van € 300.000 over 2012, van € 220.000 over 2013 en van € 388.000 over 2014). Dit is het gevolg van de genomen maatregel om de lijst met te declareren voorzieningen op te schonen. De structurele besparing bedraagt ongeveer € 0,3 miljoen. 13. Schrappen subsidie informatie/participatie Op dit budget, bedoeld voor communicatiekosten met betrekking tot het informeren van de inwoner over inkomensondersteunende maatregelen en schuldhulp, wordt de afgelopen jaren een substantieel deel overgehouden. Door deze kosten te dekken uit de post Subsidie Bijzondere Bijstand, waar jaarlijks een kleine onderbesteding aan de orde is, kan het volledige budget Informatie/Participatie ten bedrage van € 40.500 bespaard worden. 14. Maatschappelijke opvang/Vrouwenopvang – lokaal Dit betreft een aantal maatregelen, waardoor vanaf 2017 € 50.000 kan worden bespaard: lokale middelen Vrouwenopvang; zwerfjongeren; lokaal Verslavingsbeleid. 15. Maatschappelijke opvang/Vrouwenopvang – regionaal Dit betreft een aantal maatregelen waardoor vanaf 2017 € 65.000 kan worden bespaard: regionale middelen Vrouwenopvang inclusief psychosociale begeleiding; regionaal Verslavingsbeleid. Opgemerkt wordt dat bovenstaande ombuigingen betrekking hebben op regionale taken, waarover dus wel afstemming met de regio noodzakelijk is voordat de ombuigingsmaatregel kan worden doorgevoerd. De genoemde bedragen zijn het Almeerse deel. 16. Efficiencymaatregelen bedrijfsvoering Wij achten het haalbaar om binnen dit programma een besparing van 2% te realiseren op de ambtelijke organisatie. Hierbij zal worden gezocht naar het verbeteren van onze organisatie door procesoptimalisatie, digitalisering en scherpere keuzes in de ondersteuning te maken. 17. Nog in te vullen Invulling van dit resterende deel van de taakstelling volgt bij de Programmabegroting 2016. Voorjaarsnota 2015
pag. 30
2.7 Publiekszaken Tabel 2-12
bedragen x € 1.000
omschrijving
2015
2016
2017
2018
2019
baten startbegroting
3.637
3.623
3.265
3.636
3.636
lasten startbegroting
-11.302
-10.810
-10.280
-10.639
-10.639
totaal startbegroting
-7.665
-7.187
-7.015
-7.003
-7.003
actualisatie perspectief 1. extra capaciteit handhaving en gegevensbeheer
-150
totaal actualisatie perspectief
-150
budgettair neutrale bijstellingen 2. klantcontactcentrum sociaal domein naar Publiekszaken
-500
-400
-400
-400
-400
totaal budgettair neutrale bijstellingen
-500
-400
-400
-400
-400
-50
-50
-200
-200
-200
50
50
ombuigingen 3. nog in te vullen ombuigingsopgave 4. keuzes publiekszaken 5. korting op apparaatskosten en efficiencymaatregelen
60
60
60
140
140
140
-7.415
-7.403
-7.403
totaal ombuigingen eindtotaal
-8.315
-7.587
Actualisatie perspectief 1.
Extra capaciteit handhaving en gegevensbeheer
De werkzaamheden rond het beheer en uitvoering van de basisregistratie personen zijn in 2014 toegenomen. Dit geldt vooral voor het onderdeel gegevensbeheer, dat verantwoordelijk is voor de administratieve ondersteuning van het proces rond de aanvraag van briefadressen, de uitvoering van adresonderzoeken en de bestrijding van woonfraude. De toegenomen werkdruk komt voort uit de opdracht van het Rijk om het intakeproces te intensiveren en om het beleid aan te scherpen waardoor het aantal gevallen van woonadressenfraude is toegenomen. Om achterstanden weg te kunnen werken en tegelijkertijd een professionaliserings- en efficiencyslag te realiseren om nieuwe achterstanden te voorkomen, wordt voor 2015 extra capaciteit gevraagd binnen gegevensbeheer.
Budgettair neutrale bijstellingen 2.
Klantcontactcentrum sociaal domein naar Publiekszaken
Zoals reeds op programma 5: Jeugd en maatschappelijke ontwikkeling is aangegeven zal het Klant Contact Centrum een structurele toename krijgen van het aantal telefoon- en e-mailhandelingen, als gevolg van de nieuwe taken in het sociaal domein. Hiervoor is een budget van € 500.000 is beschikbaar, waarvan € 100.000 incidenteel ten behoeve van opleiding en training. Deze lasten stonden nog op programma 5 begroot en zijn nu naar het programma Publiekszaken overgeheveld.
Voorjaarsnota 2015
pag. 31
Ombuigingen 3.
Nog in te vullen ombuigingsopgave
Dit betreft de openstaande taakstelling in het kader van het coalitieakkoord. Bij de Programmabegroting 2015 is een deel van deze taakstelling conform afspraken toegerekend aan dit programma. Onderstaand treft u de voorstellen aan om deze taakstelling in te vullen. 4.
Keuzes publiekszaken
Binnen het domein publiekszaken worden de volgende keuzes gemaakt: We stoppen met ingang van 2015 met het produceren van het burgerjaarverslag. Dit levert per direct € 15.000 op. In de productkosten (kosten voor contracten, inkopen, uitvoeringskosten, overige diensten) van burgerzaken vinden we € 20.000, oplopend tot € 25.000 vanaf 2017. Deze wordt taakstellend ingevuld. In 2015 wordt het management van de afdeling c@llcenter anders georganiseerd tot een eenhoofdige teamleiding en invulling van de senior/coördinatie functie. Dit levert vanaf 2016 € 15.000 op en kan als hard worden aangemerkt. 5.
Korting op apparaatskosten en efficiencymaatregelen
Door een efficiencyslag te realiseren, zou moeten kunnen worden bespaard op apparaatskosten en externe inhuur. Deze ombuiging zal invulling krijgen door te werken aan digitalisering, werkprocessen te reorganiseren en scherpere keuzes te maken in de ondersteuning. De besparingen worden verder uitgewerkt bij de Programmabegroting van 2016.
Voorjaarsnota 2015
pag. 32
2.8 Kunst en cultuur Tabel 2-13 omschrijving
bedragen x € 1.000 2015
2016
2017
2018
2019
startbegroting baten startbegroting
419
419
419
414
414
lasten startbegroting
-21.849
-20.768
-20.651
-20.627
-20.627
totaal startbegroting
-21.430
-20.349
-20.232
-20.213
-20.213
-20
-20
-20
-20
20
20
20
20
-20.349
-20.232
-20.213
-20.213
ombuigingen 1. nog in te vullen ombuigingsopgave 2. archeologie en monumentenzorg
totaal ombuigingen eindtotaal
-21.430
Ombuigingen 1.
Nog in te vullen ombuigingsopgave
In het coalitieakkoord is niet omgebogen op kunst en cultuur. Deze taakstelling komt dan ook voort uit een eerdere ombuigingsronde, maar was nog niet ingevuld. Onderstaand treft u de voorstellen aan om deze taakstelling in te vullen. 2.
Archeologie en monumentenzorg
Deze ombuiging wordt gerealiseerd door vanaf 2016 te korten op de out of pocket kosten voor de wettelijke taak publieksbereik archeologie. Dit het betreft onder andere het geven van lessen op scholen, voorlichting aan bewoners over vindplaatsen en websitebeheer.
Voorjaarsnota 2015
pag. 33
2.9 Beheer openbare ruimte en milieu Tabel 2-14 omschrijving
bedragen x € 1.000 2015
2016
2017
2018
2019
startbegroting baten startbegroting
77.553
74.835
74.666
74.519
74.519
lasten startbegroting
-123.336
-119.674
-120.627
-120.691
-120.691
totaal startbegroting
-45.783
-44.839
-45.961
-46.172
-46.172
actualisatie perspectief 1. areaal groei beheer en onderhoud 2. veiligheidsexpo PIT 3. dekking taakstelling reclame-inkomsten
-400 -150 316
4. beheer en onderhoud en onderhoud lange termijn uitleggebieden
totaal actualisatie perspectief
166
316
316
316
316
-1.500
-1.500
-1.500
-1.500
-1.184
-1.184
-1.184
-1.584
budgettair neutrale bijstellingen 5. wijkbudgetten overhevelen naar Ruimte wonen en wijken
4.979
4.774
4.704
4.704
4.704
-1.290
-1.290
-1.290
-1.290
-1.290
6a. inkomsten restfracties afval
1.290
1.290
1.290
1.290
1.290
totaal budgettair neutrale bijstellingen
4.979
4.774
4.704
4.704
4.704
-1.000
-1.000
-1.000
6. kosten inzameling restfracties afval
Fonds Verstedelijking Almere 7. onttrekking uit Fonds Verstedelijking Almere 7a. upcycle station als aanjager circulaire economie
1.000 -1.000
totaal Fonds Verstedelijking Almere ombuigingen 8. nog in te vullen ombuigingsopgave
-260
-260
9. taakstellende verlaging budgetten
35
35
225
225
10. beheer openbare ruimte
876
876
876
11. diverse maatregelen beheer van de stad
80
80
80
12. handhaving en vergunningsverlening
55
55
55
totaal ombuigingen
11
11
11
-42.430
-42.641
-43.041
eindtotaal
-40.638
-41.249
Actualisatie perspectief 1.
Areaal groei beheer en onderhoud
Ieder jaar ramen wij de autonome groei. De oplevering van 800 woningen in 2018 leidt toe een toename van de budgetten voor beheer en onderhoud. 2.
Veiligheidsexpo PIT
Voor de veiligheidsexpo was een budget beschikbaar van € 7,5 miljoen. Daarvan is € 5,1 miljoen voor het museum en € 2,4 miljoen voor het openbaar gebied. In de investering van het openbaar gebied zit de kenmerkende pier. De werkzaamheden voor het project zijn bijna volledig afgerond. Nu blijkt dat door de complexiteit van het project en de tijdsdruk er een overschrijding van € 100.000 op de pier en de openbare verlichting is. Vanwege de afrekening van de EFRO subsidie is het noodzakelijk de investering op korte termijn af te ronden. Tevens blijkt dat het vanwege de veiligheid belangrijk is om een aantal afmeerpalen te plaatsen voor de monumentale boten van het Veiligheidsexpo PIT in plaats van het bedachte aanmeren aan de pier. De kosten hiervan bedragen € 50.000.
Voorjaarsnota 2015
pag. 34
3.
Dekking taakstelling reclame-inkomsten
In 2014 hebben een aantal grote bedrijven hun lichtmastreclame opgezegd. De inkomsten zijn hierdoor met € 316.000 teruggelopen. In het kader van de 10% ombuiging zijn met betrekking tot de lichtreclame inkomstenverhogende maatregelen doorgevoerd. Dit zou € 0,45 miljoen moeten opleveren. Nu deze taakstelling niet gerealiseerd wordt, moet conform afspraken een alternatieve ombuiging – op beheer en onderhoud plaatsvinden. 4.
Beheer en onderhoud en onderhoud lange termijn uitleggebieden
Vanaf de start van onze grondexploitaties is het gebruikelijk dat de kosten van het beheer en onderhoud en de kosten van de eerste herbestrating vanuit de grondexploitatie worden afgedekt. Doordat de ontwikkeling van gebieden steeds meer tijd in beslag neemt, zijn deze kosten de afgelopen jaren aanzienlijk toegenomen. De kostenramingen belopen over een langere periode thans een volume van (netto contante waarde) € 35 miljoen. In principe behoren deze exploitatielasten niet ten laste van de grondexploitaties te worden gebracht. Via het gemeentefonds worden algemene middelen beschikbaar gesteld voor het beheer en onderhoud van de gehele stad. In de Programmabegroting 2015 is daarom een uitwerkingsopdracht opgenomen om in kaart te brengen wat de gevolgen voor het perspectief zouden zijn als deze lasten uit de grondexploitatie worden genomen en in het perspectief zouden worden verwerkt. Bij de huidige actualisatie van het MPGA, in het kader van de Programmarekening 2014, blijkt echter dat het voor een gezond grondbedrijf, nu reeds noodzakelijk is om deze maatregel te nemen. Voor een nadere toelichting verwijzen wij u naar de programmarekening 2014. De afgelopen jaren bedroegen de kosten gemiddeld € 1,5 miljoen per jaar. Op basis hiervan nemen wij dit bedrag nu op in het perspectief. Bij de programmabegroting, als de uitwerkingsopdracht is afgerond, zal het exacte bedrag worden bepaald en de raming indien nodig worden bijgesteld.
Budgettair neutrale bijstellingen 5.
Wijkbudgetten overhevelen naar programma Ruimte wonen en wijken
Vanaf de Programmabegroting 2015 werken wij met een nieuwe programma indeling. Naar nu blijkt zijn de wijkbudgetten (inclusief Fonds Bestaande Stad en bedrijfsvoering) van de dienst Programmabureau Stad abusievelijk op programma 9 “Beheer openbare ruimte en milieu” verantwoord in plaats van programma 10 ‘Ruimte, wonen en wijken’. Door deze aanpassing worden deze budgetten vanaf 2015 juist verantwoord. 6.
Inzameling restfracties afval
Zoals is aangegeven in de Programmabegroting 2015 worden vanaf 1 januari drankenkartons en blik samen met het plastic afval ingezameld. Hiervoor is een raamovereenkomst gesloten tussen de VNG en de verpakkingsindustrie. De kosten van de inzameling en de inkomsten uit restfracties worden nu neutraal in de begroting verwerkt.
Fonds Verstedelijking Almere 7.
Upcycle station als aanjager circulaire economie
Via het jaarprogramma 2015 van het Fonds Verstedelijking Almere (FVA) wordt € 1 miljoen beschikbaar gesteld voor het project ‘Upcycle station’. Hiervoor zal eenzelfde bedrag worden onttrokken uit de reserve Fonds Verstedelijking Almere. Voor een uitgebreide toelichting wordt verwezen naar de paragraaf Fonds Verstedelijking Almere.
Voorjaarsnota 2015
pag. 35
Ombuigingen 8.
Nog in te vullen ombuigingsopgave
Dit betreft de openstaande taakstelling in het kader van het coalitieakkoord. Bij de Programmabegroting 2015 is een deel van deze taakstelling conform afspraken toegerekend aan dit programma. Onderstaand treft u de voorstellen aan om deze taakstelling in te vullen. 9.
Taakstellende verlaging budgetten
In 2015 en 2016 wordt de ombuiging op dit programma voor € 35.000 ingevuld door taakstellend de budgetten evenredig te korten. 10. Beheer openbare ruimte In de Programmabegroting 2015 is afgesproken dat er ‘aanvullend’ € 876.000 omgebogen wordt op het beheer en onderhoud in de openbare ruimte. Zoals bekend hebben we een structureel tekort van € 4,5 miljoen op het beheer van de stad. Bij de Programmabegroting 2015 is afgesproken om dit tekort terug te brengen door: het verder stroomlijnen van de ambtelijke organisatie; differentiatie in kwaliteit; en beperking van het te beheren areaal. De uitwerking hiervan wordt bij de Programmabegroting 2016 meegenomen. Hierin wordt ook de ‘additionele’ ombuiging meegenomen. Voor de jaren 2015 en 2016 worden incidentele maatregelen getroffen om een ombuiging van € 225.000 per jaar te realiseren. Het betreffen de volgende maatregelen: Uitstellen groot onderhoudsprojecten 2015 asfaltering Spoorbaanpad/Bostonweg/Romeweg. Deze projecten vallen onder de directe ingrepen op straat die uit de extra € 900.000 worden bekostigd die het college heeft toegezegd. Taakstellende verlaging van het budget voor het bestedingsplan groot onderhoud en vervangingen 2016. 11. Diverse maatregelen beheer van de stad Door het serviceniveau te verlagen kunnen we op dit programma via onderstaande voorstellen voor de producten gladheid en het schoonhouden van de stad een besparing bereiken van € 80.000. Het gaat om de volgende maatregelen: Het opstellen van een nieuw strooiplan gladheidbestrijding. We willen dan onder andere de maximale afstand van huis tot een gestrooide route vergroten van 350 meter naar 450-500 meter. Dit levert € 20.000 op; Het opzeggen van het huurcontract van het pand op de Steiger. Hier werden voorheen de in beslag genomen voertuigen gestald. Dit is nu anders geregeld. Dit levert vanaf 2017 een besparing op van circa € 40.000; Door heldere afspraken te maken over het schoon opleveren van terreinen na afloop van een evenement. Dit levert een voordeel op van € 20.000 op de schoonmaakkosten; Vanaf 2016 willen we het contract met het BuurtBeheerBedrijf niet verlengen. De kosten van de werkzaamheden kunnen fors omlaag door de werkzaamheden op vergelijkbare wijze uit te voeren als in de overige stadsdelen en buurten. 12. Handhaving en vergunningverlening De volgende ombuigingsmaatregelen worden doorgevoerd: We gaan uitsluitend reageren op meldingen/handhavingsverzoeken milieu. Geen toezicht meer houden op buiten behandeling gelaten vergunningen.
Voorjaarsnota 2015
pag. 36
2.10 Ruimte, wonen en wijken Tabel 2-15 omschrijving
bedragen x € 1.000 2015
2016
2017
2018
2019
baten startbegroting
93.270
91.129
91.709
90.951
90.951
lasten startbegroting
-102.501
-101.760
-99.200
-98.075
-98.075
totaal startbegroting
-9.231
-10.631
-7.491
-7.124
-7.124
1. nieuwe afspraken mandelige grond
-50
-50
totaal actualisatie perspectief
-50
-50
-4.979
-4.774
-4.704
-4.704
-4.704
-123
-123
-123
-123
-123
123
123
123
123
123
-4.979
-4.774
-4.704
-4.704
-4.704
actualisatie perspectief
budgettair neutrale bijstellingen 2. wijkbudgetten overhevelen van beheer openbare ruimte en milieu 3. maatschappelijke investeringen 3a. dekking uit Fonds Bestaande Stad 4. hogere kosten 40+ wijken 4a. onttrekking reserve 40+ wijken 5. kosten crrescendo 5a. subsidie-inkomsten crrescendo
totaal budgettair neutrale bijstellingen
-180 180 -150 150
Fonds Verstedelijking Almere 6. energiefonds
-520
7. rondje Weerwater
-1.050
8. Pampushout Zuid/Lusthoff
-1.350
9. onttrekking uit Fonds Verstedelijking Almere
-2.390
2.920
2.390
-60
-130
-370
-370
-370
70
170
170
170
totaal Fonds Verstedelijking Almere ombuigingen 10. nog in te vullen ombuigingsopgave 11. bedrijfsvoering loon- en prijscompensatie 12. programmakosten verkeer en vervoer
13
13
42
42
42
13. woningmarktonderzoek
9
9
29
29
29
14. minder externe expertise
8
8
29
29
29
30
30
100
100
100
-14.384
-15.579
-12.319
-11.952
-11.952
15. centrummanagement en bedrijfsvoering
totaal ombuigingen eindtotaal
Actualisatie perspectief 1.
Nieuwe afspraken mandelige grond
De gemeenteraad heeft besloten dat mandelige eigenaren het onderhoud van het openbaar gebied waarvoor zij verantwoordelijkheid hebben genomen, mogen terug geven aan de gemeente. Hiervoor gelden wel specifieke voorwaarden. Wij verwachten dat steeds meer mandelige eigenaren hiervan gebruik gaan maken. De kosten die hiermee gemoeid zijn bedragen € 50.000 voor 2015 en 2016.
Budgettair neutrale bijstellingen 2.
Wijkbudgetten overhevelen van Programma Beheer openbare ruimte en milieu
Vanaf de Programmabegroting 2015 werken wij met een nieuwe programma indeling. Naar nu blijkt zijn de wijkbudgetten (inclusief Fonds Bestaande Stad en bedrijfsvoering) van de dienst Programmabureau Stad abusievelijk op programma 9 “Beheer openbare ruimte en milieu” verantwoord in plaats van programma 10 “Ruimte, wonen en wijken”. Door deze aanpassing worden deze budgetten vanaf 2015 juist verantwoord.
Voorjaarsnota 2015
pag. 37
3.
Maatschappelijke investeringen
In de loop van 2014 is van een aantal maatschappelijk investeringsprojecten, welke uit het Fonds Bestaande Stad worden gefinancierd, onderuitputting gebleken. Binnen het hiervoor beschikbaar gestelde krediet is daardoor nu dekking voor een aantal andere maatschappelijke investeringsprojecten ontstaan. In totaal gaat het om een bedrag van € 180.000. Wij stellen voor de resterende middelen als volgt in te zetten:
Stationsplein In 2015 wordt door partners in Almere Centrum geïnvesteerd in het transformeren en herinrichten van het stationsplein tot welkomstplein. De gemeente draagt hieraan reeds bij vanuit de bestaande onderhoudsmiddelen en vanuit het budget voor maatschappelijke investeringen. Voorgesteld wordt € 100.000 extra te bestemmen voor de herinrichting van het stationsplein in Almere Centrum.
De Wieken Onderdeel van een onderzoek naar de verduurzamingsmogelijkheden van bestaande bouw is een pilot rond het terugbrengen van het energieverbruik in buurtontmoetingscentrum De Wieken. Om dit plan te kunnen financieren is een aanvullend budget nodig van € 40.000.
Stadswerfpark Om de nieuwe sporthal in het Stadswerfpark goed te laten aansluiten op de overige functies in het gebied en de looproutes in het centrum, is aanvullend budget nodig. Met deze € 40.000 kan het gesprek worden aangegaan met stakeholders over aanvullende financiering. 4.
Hogere kosten 40+ wijken
In 2014 was er sprake van onderbesteding op het budget 40+wijken. Het uitgavenpatroon is moeilijk te voorspellen doordat op de projecten inzet gepleegd wordt door gemeente en partners die in de uitvoering en de projectleiding ook de verantwoordelijkheid delen. De kosten van de 40+ wijken worden betaald uit de gelijknamige reserve (welke uit rijksmiddelen is opgericht). Er wordt nu voorgesteld € 150.000 te ramen voor de uitgaven van de 40+ wijken in 2015. Deze waren nog niet geraamd. De € 150.000 wordt besteed aan zeventien projecten door gemeente en partners. Dit betreft bijvoorbeeld extra logopedie aan kinderen met een taalachterstand, bezoeken in het kader van het armoedehotspot project en extra jongerenwerk. Naar verwachting zal het restantbedrag in 2016 aan de reserve onttrokken worden. Hierna kan de reserve worden opgeheven. 5.
Kosten crrescendo
Dit betreffen de kosten ten laste van de Europese subsidieregeling voor duurzame maatregelen (Crrescendo). Omdat deze kosten onderdeel uitmaken van het programma Energie Werkt! worden deze middelen toegevoegd aan het programma Ruimte, Wonen en Wijken waar de overige energie gerelateerde uitgaven staan begroot. Voorheen werden de kosten voor Crrescendo onder het programma Beheer Openbare Ruimte en Milieu verantwoord.
Fonds Verstedelijking Almere 6.
Energiefonds
Via het jaarprogramma 2015 van het Fonds Verstedelijking Almere (FVA) wordt € 0,52 miljoen beschikbaar gesteld voor het project “Energie werkt”. Voor een uitgebreide toelichting wordt verwezen naar de paragraaf Fonds Verstedelijking Almere. 7.
Rondje Weerwater
Via het jaarprogramma 2015 van het Fonds Verstedelijking Almere (FVA) wordt in 2015 € 1,05 miljoen en in 2016 € 2,39 miljoen beschikbaar gesteld voor het Rondje Weerwater. Het betreft hier de eerste fase van het project, het zogenaamde “korte rondje weerwater” van 4 kilometer. Voor een uitgebreide toelichting wordt verwezen naar de paragraaf Fonds Verstedelijking Almere. Voorjaarsnota 2015
pag. 38
8.
Pampushout Zuid
Via het jaarprogramma 2015 van het Fonds Verstedelijking Almere (FVA) wordt € 1,35 miljoen beschikbaar gesteld voor het project ‘Pampushout Zuid’. Dit project wordt in samenwerking met het Flevolandschap ten uitvoer gebracht. Voor een uitgebreide toelichting wordt verwezen naar de paragraaf Fonds Verstedelijking Almere 9.
Onttrekking uit Fonds Verstedelijking Almere
Dit betreft de dekking van bovengenoemde projecten.
Ombuigingen 10. Nog in te vullen ombuigingsopgave Dit betreft de openstaande taakstelling in het kader van het coalitieakkoord. Bij de Programmabegroting 2015 is een deel van deze taakstelling conform afspraken toegerekend aan dit programma. Onderstaand treft u de voorstellen aan om deze taakstelling in te vullen. 11. Bedrijfsvoering: loon- en prijscompensatie Op het programma Ruimte, wonen en wijken moet binnen de bedrijfsvoering € 170.000 omgebogen worden. Deze ombuiging wordt in 2016 geëffectueerd door deze te verrekenen met de hiervoor gereserveerde loonen prijscompensatie. 12. Programmakosten verkeer en vervoer De programmakosten voor verkeer en vervoer worden benut voor het leveren van regionale bijdragen aan het Platform Bereikbaarheid Metropoolregio Amsterdam, coördinatie van de regionale spoordossiers, binnenhalen van Brede Doel Uitkering en andere rijks- en regionale subsidies. Gevolg van deze taakstelling is, dat de bijdragen aan de regio moet worden teruggebracht met €40.000. Dit vraagt uiteraard besluitvorming in overleg met regionale partners in bestuurlijke overleggen. Risico van deze ombuiging is dat wij minder subsidies voor infrastructuur binnen halen voor Almere. 13. Woningmarktonderzoek Het budget voor het uitbesteden van woningmarktonderzoek wordt verlaagd. Dit heeft als consequentie dat er in 2015 en 2016 minder woningmarktonderzoeken worden gedaan en in 2017 en 2018 geen woningmarktonderzoeken worden uitgevoerd. Hierdoor kan € 29.000 worden bespaard. 14. Minder externe expertise Wij dragen zorg voor een aantal vaste grote strategische producten zoals het MPGA, de Structuurvisie en de Stedelijke programmering. Daarvoor is ook met regelmaat externe expertise nodig. Zeker nu er aanzienlijk is gereorganiseerd maar er nog steeds zeer omvangrijke stedelijk ambities zijn bijvoorbeeld in de vorm krijgt van de Floriade en Almere 2.0. Hiervoor is met deze ombuigingen minder budget beschikbaar wat consequenties heeft voor de kwaliteit van de genoemde producten. Hierdoor kan € 29.000 worden bespaard. 15. Centrummanagement en bedrijfsvoering Er is op dit moment voor het centrummanagement een bedrag van € 307.000 beschikbaar. Om de taakstelling te halen wordt een ombuiging op dit budget doorgevoerd van € 15.000 in de jaren 2015 en 2016 en € 50.000 in de jaren daarna. Een en ander betekent dat er samen met marktpartijen scherper geprioriteerd zal moeten worden, teneinde de ambities van Next Level toch te kunnen realiseren. Om het restant van de taakstelling in te vullen is het nodig een deel van het personele budget te verminderen. Dat betekent dat er scherper geprioriteerd moet worden om de ambities te realiseren.
Voorjaarsnota 2015
pag. 39
2.11 Economische ontwikkeling Tabel 2-16 omschrijving
bedragen x € 1.000 2015
2016
2017
2018
2019
startbegroting baten startbegroting
2.018
2.041
2.072
2.072
2.072
lasten startbegroting
-7.378
-7.341
-6.702
-6.702
-6.702
totaal startbegroting
-5.360
-5.300
-4.630
-4.630
-4.630
-90
-160
-160
-160
60
60
60
60
24
24
81
81
81
6
6
19
19
19
-5.360
-5.300
-4.630
-4.630
-4.630
Fonds Verstedelijking Almere 1. project Floriade werkt! 1a. onttrekking uit Fonds Verstedelijking Almere
2.000 -2.000
totaal Fonds Verstedelijking Almere ombuigingen 2. nog in te vullen ombuigingsopgave
-30
3. programmakosten en externe opdrachten 4. reductie formatie en programmakosten 5. taakstelling baten gebouwen en huur- en erfpachtopbrengsten
totaal ombuigingen eindtotaal
Fonds Verstedelijking Almere 1.
Floriade werkt / 1a. Onttrekking uit Fonds Verstedelijking Almere
Via het jaarprogramma 2015 van het Fonds Verstedelijking Almere (FVA) wordt € 2 miljoen beschikbaar gesteld voor het project ‘Floriade werkt’. Hiervoor zal eenzelfde bedrag worden onttrokken uit de reserve Fonds Verstedelijking Almere. Voor een uitgebreide toelichting wordt verwezen naar de paragraaf Fonds Verstedelijking Almere.
Ombuigingen 2.
Nog in te vullen ombuigingsopgave
Dit betreft de openstaande taakstelling in het kader van het coalitieakkoord. Bij de Programmabegroting 2015 is een deel van deze taakstelling conform afspraken toegerekend aan dit programma. Onderstaand treft u de voorstellen aan om deze taakstelling in te vullen. 3.
Programmakosten en externe opdrachten
In 2011 en 2012 is voor respectievelijk € 150.000 en € 180.000 omgebogen. Deze ombuigingen zijn gerealiseerd door lagere uitgaven op de programmakosten en inhuur. Het voorstel is om de 3% ombuiging op het structurele budget voor economische ontwikkeling eveneens te realiseren via de programmakosten en externe opdrachten. Het voornemen is om deze ombuiging van € 60.000 in 2016 te effectueren. 4.
Reductie formatie en programmakosten
De ombuiging van € 81.000 kan worden geëffectueerd door zowel reductie van formatie- als van programmakosten, waarbij de verdeling over de programmaonderdelen afhangt van de uitkomst van de discussie over de strategische agenda. 5.
Taakstelling baten gebouwen, huren en erfpachtgronden
Er is beperkt vrij uitvoeringsbudget beschikbaar op deze producten. Het voorstel is de taakstelling te realiseren door een taakstelling op de baten van € 19.000.
Voorjaarsnota 2015
pag. 40
2.12 Bedrijfsvoering en vastgoed Tabel 2-17 omschrijving
bedragen x € 1.000 2015
2016
2017
2018
2019
baten startbegroting
22.264
18.862
18.425
18.373
18.373
lasten startbegroting
-35.915
-32.343
-30.689
-30.403
-30.403
totaal startbegroting
-13.651
-13.481
-12.264
-12.030
-12.030
120
10
830
20
2. kinderopvang Sterrenschool De Ruimte
-215
-124
-124
-124
-124
3. kwaliteitsverbetering taxaties OZB
-100
706
-104
-124
actualisatie perspectief 1. actualisatie bevolkingsvolgende voorzieningen
4. privacy officer
-68
-68
5. overgang eigen risicodragerschap en invullen taakstellingen
-1.100
-100
totaal actualisatie perspectief
-1.363
-282
budgettair neutrale bijstellingen 6. aanvullend krediet duurzaamheidsinvesteringen 7. beschikbare middelen ICT innovatie 7a. beschikbare middelen storten in reserve ICT innovatiefonds
500
500
500
500
500
-500
-500
-500
-500
-500
-160
-160
-300
-300
-300
140
160
190
200
200
3
3
19
19
19
-17
3
-91
-81
-81
-15.031
-13.760
-11.649
-12.215
-12.235
totaal budgettair neutrale bijstellingen ombuigingen 8. nog in te vullen ombuigingsopgave 9. efficiencymaatregelen op bedrijfsvoering en apparaat 10. onderhoud: schades/vandalisme
totaal ombuigingen eindtotaal
Actualisatie perspectief 1.
Actualisatie bevolkingsvolgende voorzieningen
Conform afspraak wordt de ‘Investeringsagenda bevolkingsvolgende voorzieningen’ geactualiseerd bij de voorjaarnota en de programmabegroting. Omdat de oplevering van de woningen in nieuwe uitleggebieden stagneert, zullen de voorzieningen ook later opgeleverd worden. Verder is er aanvullend krediet nodig voor de realisatie van IKC de Laren als gevolg van een aanbestedingsnadeel. Tabel 2-18
bedragen x € 1.000
bevolkingsvolgende voorzieningen
verschuift van
sporthal haven
2016 naar 2017
380
voorschoolse voorzieningen Nobelhorst
2017 naar 2018
50
sportzaal breedtesport Nobelhorst
2015 naar 2016
10
10
sportpark Buitenhout: aanleg sportpark
2015 naar 2017
110
220
220
sportpark Buitenhout: aanleg velden
2015 naar 2017
0
180
180
2015
IKC de Laren totaal
2.
2016
2017
2018 20
-400 120
10
830
20
Kinderopvang Sterrenschool De Ruimte
Bij de nieuwbouw van Sterrenschool De Ruimte is rekening gehouden dat circa 1.100 m2 zou worden verhuurd aan een kinderdagopvanginstelling. Dit blijkt uiteindelijk maar zo’n 200 m2 te worden. Wij hebben besloten af te zien van een gerechtelijke procedure. Het financiële nadeel dat hiermee ontstaat bedraagt structureel € 124.000. In 2015 is het nadeel € 215.000, doordat de kinderdagopvanginstelling niet per 1 januari de ruimtes huurt en er een eenmalig nadeel van € 78.000 is inzake de afkoop van de speciaal aangelegde parkeerplaatsen voor het kinderdagverblijf. Voorjaarsnota 2015
pag. 41
3.
Kwaliteitsverbetering taxaties OZB
De Waarderingskamer heeft in haar onderzoeksrapport van 19 januari 2015 geconstateerd dat met de huidige inzet en capaciteit de vereiste kwaliteit van taxatie van objecten tekortschiet. Op basis hiervan zijn ons nieuwe kwaliteitseisen opgelegd. Deze eisen zijn nieuw en komen bovenop in eerdere jaren toegevoegde eisen op het terrein van het bijhouden van objectkenmerken, de koppeling Basis Administratie Gemeente – WOZ en het herstel van gemelde fouten etc. Omdat een dergelijke verbetering op korte termijn niet te realiseren is, is voor het komende jaar nog instemming verleend voor het verzenden van beschikkingen. Om voor 2016 weer toestemming te krijgen, dient echter aan de nieuwe kwaliteitseisen te worden voldaan. Het onthouden van toestemming zou de gehele OZB aanslag in gevaar brengen. Uit het onderzoeksrapport en aanvullende contacten met de Waarderingskamer is gebleken dat van ons wordt gevraagd een meer genuanceerde methode van taxatie en marktanalyse te implementeren en een meer gedifferentieerde categorisering aan te brengen bij objecten 4.
Privacy officer
De gemeente werkt al aan de implementatie van de privacyregelgeving, maar nieuwe ontwikkelingen op dit gebied pleiten ervoor om extra capaciteit in te zetten. Allereerst is aandacht vereist voor het integraal werken binnen het Sociaal Domein, waarbij onder regie en verantwoordelijkheid van de gemeente vele gegevens van burgers met instanties worden uitgewisseld. Daarnaast vereist de Wet elektronisch zakendoen, die vanaf 2017 ingaat, dat de privacy en beveiliging bij dienstverlening goed geregeld is. Ten slotte krijgt het College bescherming persoonsgegevens binnenkort de mogelijkheid om bij overtreding van de privacywetgeving boetes op te leggen. In 2017 treedt naar verwachting ook de nieuwe Europese Privacyverordening in werking, die overheidsinstanties en -organen onder andere verplicht om een Data Protection Officer (functionaris gegevensbescherming) aan te stellen. Deze dient een breed pakket van taken te krijgen op het gebied van toezicht en controle. De hierboven genoemde ontwikkelingen pleiten er, in samenhang gezien, voor om extra capaciteit in te zetten op het gebied van privacy. Het is dan ook niet wenselijk om pas bij de inwerkingtreding van de verordening te starten met werkzaamheden. Voorgesteld wordt daarom om al in 2015 een Privacy Officer aan te stellen. 5.
Overgang eigen risicodragerschap en invullen taakstellingen
Vanaf 1 januari 2016 nemen wij van het UWV de verzuimbegeleiding en de re-integratie van ex-personeel dat gebruik maakt van in de Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten (WGA) en Ziektewet (ZW) over. De gemeente wordt voor deze regelingen eigenrisicodrager (zoals nu al het geval is voor de WW). Voorheen waren wij publiekrechtelijk verzekerd bij het UWV. Dit betekent dat de gemeente de regie op verzuimbegeleiding en re-integratie in eigen hand neemt. Wij besparen daarmee op overhead. Bovendien verwachten een verbetering in de door- en uitstroom van het ex-personeel. Omdat de gemeente nu eigen risico drager wordt, moeten wij ten laste van het perspectief een voorziening van € 1 miljoen vormen. Deze voorziening is ter dekking van bestaande WGA-uitkeringen van ex-werknemers. Hiertegenover staat een structureel voordeel in het meerjarenperspectief van € 0,1 miljoen in 2016 oplopend naar € 0,2 miljoen in 2017. Voorgesteld wordt om het voordeel in te zetten voor de nog openstaande bedrijfsvoeringstaakstellingen vanuit de bezuinigingsmonitor. Deze ombuigingen tellen eveneens op tot € 0,2 miljoen per jaar. Onderstaande tabel impliceert dit: Tabel 2-19 voorziening eigen risicodragerschap WGA en ziektewet
bedragen x € 1.000 2015
2016
2017
2018
2019
-1.000
100
200
200
200
openstaande taakstellingen resterende taakstelling inkoopvoordelen resterende taakstelling efficiency op de organisatie 6. overgang eigen risicodragerschap en taakstellingen
Voorjaarsnota 2015
-100
-100
-100
-100
-100
-100
-100
-100
-100
-1.100
-100
0
0
0
pag. 42
Budgettair neutrale bijstellingen 6.
Aanvullend krediet duurzaamheidsinvesteringen
Bij de Programmabegroting 2015 is een krediet aangevraagd en toegekend van circa € 2 miljoen voor diverse duurzaamheidsmaatregelen. De kapitaallasten die het gevolg zijn van de diverse duurzaamheidsinvesteringen worden terugverdiend door lagere energielasten. Er wordt nu een aanvullend krediet gevraagd van € 204.000 voor het plaatsen van zonnepanelen op gebouw De Kemphaan en sporthal Annapark. De kapitaallasten die het gevolg zijn van deze investeringen en gebaseerd op een afschrijvingstermijn van 15 jaar worden terugverdiend door lagere energielasten. De reden waarom er nu een aanvullend krediet wordt gevraagd is dat er subsidie is toegekend door het ministerie van Economische Zaken in het kader van de regeling Stimulering Duurzame Energieproductie. Deze regeling houdt in dat er 15 jaar lang een gedeelte van de opgewekte energie als subsidie wordt toegekend. Door de investeringen nog dit jaar uit te voeren maken we gebruik van de volle 15 jaar. Het is ook mogelijk om de kredietvotering plaats te laten vinden bij de programmabegroting 2016, in dit geval kan echter niet optimaal gebruik worden gemaakt van de beschikbaar gestelde subsidie. 7.
Beschikbare middelen ICT innovatie
Voor gemeentebrede ICT projecten is een structureel budget van € 500.000 beschikbaar in de begroting. Het budget wordt met name gebruikt voor wettelijk verplichte projecten op het gebied van ICT (NUPprojecten) en noodzakelijke verbeteringen van de ICT-infrastructuur. Omdat dit veelal complexe projecten zijn is het niet altijd mogelijk om de projecten binnen de planning af te ronden waardoor het structurele jaarbudget deels onbenut blijft. In principe zou dit budget, volgens de financiële spelregels, vrijvallen aan het eind van het jaar. Dit heeft echter consequenties voor financiering van deze projecten. Daarom wordt voorgesteld de structurele budgetten jaarlijks te storten in het ICT innovatiefonds (onderdeel van de reserve incidenteel beleid) en de werkelijk gemaakte kosten jaarlijks aan het innovatiefonds te onttrekken, zodat dit budget beschikbaar blijft voor deze projecten.
Ombuigingen 8.
Nog in te vullen ombuigingsopgave
Dit betreft de openstaande taakstelling in het kader van het coalitieakkoord. Bij de Programmabegroting 2015 is een deel van deze taakstelling conform afspraken toegerekend aan dit programma. Onderstaand treft u de voorstellen aan om deze taakstelling in te vullen. 9.
Efficiencymaatregelen op bedrijfsvoering en apparaat
De maatregel wordt ingevuld met verschillende efficiencymaatregelen, zoals hieronder beschreven: In de productuitvoeringskosten (kosten voor contracten, inkopen, uitvoeringskosten, overige diensten) van belastingen wordt een ombuiging gevonden die oploopt tot een bedrag van € 20.000. Een ombuiging van € 40.000 kan worden gerealiseerd bij het verzenden van belastingaanslagen. Dit wordt ingevuld door efficiëntere software en processen en het verlagen van druk- en portokosten. Door te werken via het inlichtingenbureau van het ministerie van Sociale zaken en werkgelegenheid kan het proces rond het toekennen of afwijzen van kwijtscheldingen worden vereenvoudigd. Hierdoor kan € 45.000 worden bespaard op de apparaatskosten. Omdat de afdeling een kleinere span of control heeft gekregen, kan de afdelingsmanager voor een deel van de werktijd worden ingezet op andere taken. Hierdoor kan € 35.000 worden bespaard op apparaatsof inhuurkosten. De jaarlijkse dotatie aan de voorziening oninbare debiteuren kan met € 40.000 worden verlaagd, doordat scherper preventief gestuurd wordt op belastingbetalingen. Door efficiënter te werken kan het inhuur- of overwerkbudget met € 20.000 naar beneden worden bijgesteld. Doordat de bovengenoemde besparingen pas later gaan lopen, resteert voor 2015 een deel van de taakstelling. Dit wordt ingevuld door een nog te verdelen stelpost aan te spreken. Op deze wijze wordt in totaliteit € 200.000 aan ombuigingen ingevuld. Voorjaarsnota 2015
pag. 43
10. Onderhoud: schades/vandalisme De afgelopen tijd zijn meerdere maatregelen genomen om de kans op vandalisme te verkleinen. Naast maatregelen als camerabewaking en een strakker schadeverhaal zit dit met name ook in de communicatie op scholen en omliggende omgeving. Daardoor zijn de kosten de afgelopen jaren al flink afgenomen. De verwachting is dat de er hierdoor structureel een ombuiging van € 19.000 kan worden gerealiseerd
Voorjaarsnota 2015
pag. 44
2.13 Financiën Tabel 2-20 omschrijving
bedragen x € 1.000 2018 2019
2015
2016
2017
baten startbegroting
420.333
407.014
396.512
395.344
lasten startbegroting
-11.892
-14.582
-16.389
-19.724
-19.724
totaal startbegroting
408.441
392.432
380.123
375.620
375.620
1. hogere opbrengsten ozb
166
144
158
169
706
2. opbrengst hondenbelasting
-65
-56
-47
-39
-28
3. algemene uitkering gemeentefonds
1.444
1.399
998
1.241
734
totaal algemene dekkingsmiddelen
1.545
1.487
1.109
1.371
1.412
4. reclamebelasting
-316
-316
-316
-316
-316
totaal actualisatie perspectief
-316
-316
-316
-316
-316
startbegroting 395.344
algemene dekkingsmiddelen
actualisatie perspectief
Fonds Verstedelijking Almere 5. bijdrage provincie aan FVA t.b.v. Almere werkt 6. storting in Fonds Verstedelijking Almere
2.000 -2.000
totaal Fonds Verstedelijking Almere egaliseren perspectief 7. egaliseren perspectief
-283
323
-129
178
totaal egaliseren perspectief
-283
323
-129
178
409.387
393.926
380.787
376.853
eindtotaal
376.716
Algemene dekkingsmiddelen 1.
Hogere opbrengsten OZB
De raming van de opbrengst OZB is bijgesteld op de uitkomsten van de Programmarekening 2014. De opbrengst over het eigenaren deel van woningen en niet-woningen valt onder andere door de gunstige afwikkeling van bezwaar en beroep procedures en bijstellingen van de WOZ waarde van objecten in aanbouw circa € 0,2 miljoen hoger uit dan geraamd. Omdat – naar verwachting - in 2018 circa 800 woningen worden opgeleverd, stijgen de OZB opbrengsten met nog eens € 0,5 miljoen (autonome groei). 2.
Opbrengst hondenbelasting
Op basis van de uitkomsten uit de Programmarekening 2014 hebben wij de ramingen in meerjarig kader opnieuw becijferd. 3.
Algemene uitkering gemeentefonds
Bij de Programmabegroting 2015 hebben wij de ramingen van de algemene uitkering bijgesteld op de uitkomsten van de Septembercirculaire 2014. Op basis van de uitkomsten van de Decembercirculaire 2014 en de uitkomsten van de Programmarekening 2014 hebben wij de ramingen in deze voorjaarsnota nu geactualiseerd. In onderstaande tabel zijn de financiële effecten daarvan in beeld gebracht. Tabel 2-21
bedragen x € 1.000 2015
2016
2017
2018
2019
-170
-131
-112
-124
-124
600
400
30
30 1.365
1.569
a. uitkomsten decembercirculaire
centra jeugd en gezin
invoeringskosten participatiewet
eigen kracht
wijziging definitie maatstaf woonruimten
b. actualisatie
223
73
36
761
1.027
1.074
c. opschalingskorting eindtotaal Voorjaarsnota 2015
-711 1.444
1.399
998
1.241
734 pag. 45
a.
Uitkomsten Decembercirculaire 2014
Allereerst hebben wij de ramingen bijgesteld op de uitkomsten van de Decembercirculaire 2014.
Centra jeugd en gezin Vanaf 2015 maken de middelen van de decentralisatie uitkering Centra voor Jeugd en Gezin onderdeel uit van de algemene uitkering. Voor Almere pakt dit de nieuwe wijze van financiering nadelig uit. Op het programma 5 hebben wij u geïnformeerd over het gevolg hiervan voor het programmabudget.
Invoeringskosten Participatiewet en Eigen Kracht Daarnaast ontvangt Almere (als centrumgemeente) over de periode 2014-2016 een bedrag van € 1 miljoen als compensatie voor de invoering van de participatiewet en € 60.000 voor het activeren van vrouwen met een afstand tot de arbeidsmarkt richting werk (Eigen Kracht). Deze taakmutaties leiden tot een hogere gemeentefondsuitkering. Hier staan hogere uitgaven op de programma’s 5 en 6 tegenover.
Wijziging definitie maatstaf woonruimten Als gevolg van de invoering van de Basisadministratie adressen en gebouwen (BAG) is de definitie van de maatstaf woonruimten gewijzigd. Hierdoor tellen bijzondere woonruimten zoals kazernes en gevangenissen – vanaf 2015 -niet langer mee bij de verdeling van het gemeentefonds. Voor Almere heeft deze definitiewijziging nadelig uitgepakt. Omdat het rijk de gemeenten met kazernes en gevangenissen alsnog tegemoet komt via overgangsmaatregel van drie jaar, ontvangen wij een tegemoetkoming van € 0,3 miljoen. Dit levert een voordeel op voor het perspectief.
b.
Actualisatie van de ramingen
Tabel 2-22 sociale structuur
bedragen x € 1.000 2015
2016
2017
2018
2019
563
708
871
1.141
1.230
-107
47
69
101
263
klantenpotentieel / omgevingsadressendichtheid
133
158
165
164
309
leerlingen
123
243
101
87
-5
6
8
9
8
163
-143
-137
-141
-136
-391
1.027
1.074
1.365
1.569
meer inwoners
meer woningen hogere woz waarde vrijval accres
186
hogere algemene uitkering
761
Op basis van de landelijke trend hebben wij onze ramingen van het aantal huishoudens met een laag inkomen en uitkeringsontvangers (onder andere WAO-ers; WIA-ers en Wajong-ers) bijgesteld. Daarnaast hebben wij op basis van de uitkomsten van de jaarrekening 2014 ook de ramingen van een aantal andere verdeelmaatstaven bijgesteld. Als gevolg hiervan ontvangen wij een hogere uitkering via de inwoner gerelateerde maatstaven; leerlingen en klantenpotentieel en adressendichtheid. Voorts hebben wij de raming voor 2019 bijgesteld op de effecten van de autonome groei op de uitkering (bijvoorbeeld door de oplevering van 800 woningen in 2018).
c.
Opschalingskorting
Het Kabinet wil voor gemeenten een minimale schaalgrootte hanteren van 100.000 inwoners. Omdat dit tot efficiencyvergroting leidt voor alle gemeenten wordt het gemeentefonds vanaf 2015 jaarlijks – oplopendmet € 60 miljoen per jaar gekort; tot en met 2019 is dan € 300 miljoen gekort op het gemeentefonds. Vanaf 2020 loopt deze korting op tot € 113 miljoen per jaar; waardoor in 2025 in totaal € 975 miljoen wordt gekort op het gemeentefonds. De oplopende korting leidt tot een nadeel voor het perspectief.
Voorjaarsnota 2015
pag. 46
Actualisatie perspectief 4.
Reclamebelasting
In 2014 hebben een aantal grote bedrijven hun lichtmastreclame opgezegd. De inkomsten zijn hierdoor met € 316.000 teruggelopen. In het kader van de ombuiging zijn met betrekking tot de lichtreclame inkomstenverhogende maatregelen doorgevoerd. Dit zou € 0,45 miljoen moeten opleveren. Nu deze taakstelling niet gerealiseerd wordt, moet conform afspraken een alternatieve ombuiging – op beheer en onderhoud plaatsvinden.
Fonds Verstedelijking Almere 5.
Bijdrage provincie aan FVA t.b.v. ‘Floriade werkt’
6. Storting in Fonds Verstedelijking Almere De provincie zou vanaf 2016 bijdragen aan het Fonds Verstedelijking Almere voor een bedrag van € 6,2 miljoen. Onder voorbehoud van goedkeuring Provinciale Staten wordt hiervan voor 2015 nu al een bedrag van € 2 miljoen beschikbaar gesteld. Dit bedrag wordt toegevoegd aan de reserve Fonds Verstedelijking Almere. Via programma 11 ‘Economische ontwikkeling’ is de onttrekking en de bestemming van dit bedrag aangegeven. In de paragraaf Fonds Verstedelijking Almere is hierover een uitgebreide toelichting opgenomen.
Egaliseren perspectief 7.
Egaliseren perspectief
Voor de jaren 2015-2018 wordt zoals gebruikelijk het perspectief geëgaliseerd via de saldireserve. In totaal wordt er over deze jaren € 89.000 incidenteel extra ingezet.
Voorjaarsnota 2015
pag. 47
Hoofdstuk 3 Fonds Verstedelijking Almere
In de Rijksstructuurvisie Amsterdam Almere Markermeer heeft het Rijk haar ambities vermeld ten aanzien van de ontwikkeling van onze regio. In de Uitvoeringsovereenkomst stellen het Rijk, de provincie Flevoland en de gemeente Almere het volgende: “De gezamenlijke ambitie is om Almere door te ontwikkelen tot een stad waar het prettig is om te wonen, te werken en te recreëren. Om hooggekwalificeerd personeel, bedrijven, kennisinstellingen en instituten uit binnen- en buitenland aan te trekken, wordt een diverse stedelijke omgeving ontwikkeld met nieuwe goed ontsloten hoogstedelijke en landelijke milieus. De nieuw te ontwikkelen stadsdelen passen in het unieke meerkernige stadsconcept. Almere is een evenwichtige stad met een diverse bevolking en goede voorzieningen op het gebied van cultuur, onderwijs, sport en werkgelegenheid. Met haar jonge bevolking kan Almere human capital leveren aan de economie van de Noordelijke Randstad. Dit profiel zorgt voor een complementariteit in de Noordvleugel en daarmee voor een versterking van de internationale concurrentiepositie.” In de begroting 2015 is als uitvloeisel hiervan het Fonds Verstedelijking Almere ingesteld en is de werking ervan uitgelegd. Voor het vaststellen van het inhoudelijk deel van het Jaarprogramma 2015 was de besluitvorming nog niet gereed. Voor het jaarprogramma 2015 vindt daarom besluitvorming in de voorjaarsnota plaats. Ook de Provincie Flevoland en het Rijk nemen hun bijdragen aan het jaarprogramma 2015 op in hun begroting. Het concept-jaarprogramma 2016 maakt deel uit van de programmabegroting 2016. Inhoudelijke onderbouwing van het concept Jaarprogramma 2015 Zoals beschreven in de Nadere Uitwerking zijn de aanvragen voor het Jaarprogramma 2015 gedaan door de (gezamenlijke) bestuurlijke overleggen. Op basis van deze aanvragen heeft het Overleg Almere 2.0 een concept Jaarprogramma 2015 samengesteld. In de onderstaande tabel is dit programma weergegeven (de provincie zou pas vanaf 2016 bijdragen aan het fonds, maar doet dit vanwege Floriade Werkt! Een jaar eerder, onder voorbehoud van goedkeuring Provinciale Staten): Tabel 3-1
bedragen x € 1.000
jaarprogramma 2015 proceskosten (reeds vastgesteld, begroting 2015)
1.100
sparen voor de magneetfunctie
1.000
zorgKubus
500
upcycle station als aanjager van de circulaire economie
1.000
Pampushout zuid/Lusthof (in samenwerking met Flevolandschap)
1.350
energiefonds energiefonds garantstelling rondje Weerwater (eerste fase) Floriade Werkt!
totaal jaarprogramma
520 480 3.440 2.000
11.390
dekking dekking uit gemeentelijke middelen 2015 beschikbaar blijven binnen FVA benodigd voor garantstelling energiefonds (gemeentelijke middelen 2015)
6.520 480
dekking uit gemeentelijke middelen 2016
2.390
dekking uit provinciale middelen 2016 (ter beschikking 2015)
2.000
totaal
11.390
Proceskosten Bij de programmabegroting 2015 zijn middelen beschikbaar gesteld voor de proceskosten. Sparen voor de magneetfunctie In het coalitieakkoord is afgesproken dat er binnen het Fonds Verstedelijking Almere middelen zullen worden gereserveerd om te sparen voor een zogenaamde ‘magneetfunctie’. Hierbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan een (technische) universiteit. Binnen het budget 2015 wordt hiervoor binnen het fonds € 1 miljoen apart gezet. Voorjaarsnota 2015
pag. 51
Zorgkubus (bijdrage fonds € 0,5 miljoen) Met het rijk en de provincie zijn afspraken gemaakt om de uitvoering van de integrale stedelijke ambitie van Almere vorm te geven. Eén van de thema’s betreft het behoud van de concurrentiekracht van de bestaande woon- en werkmilieus als gevolg van de groei van de stad. Het monitoren van de leefbaarheid wordt hierbij als instrument ingezet om leefbaarheidsvraagstukken vroegtijdig te signaleren. Dit gebeurt met behulp van de in Almere ontwikkelde Straatkubus. In de ‘Staat van de Stad’ (2011) is reeds vastgesteld dat ook zorgbehoefte en zorgconsumptie indicatoren voor leefbaarheid in de doorstroming zijn. De Zorgkubus voorziet hierin door aan zorg en welzijn gerelateerde indicatoren toe te voegen aan de systematiek van het monitoren van de leefbaarheid. Upcycleperron (bijdrage fonds € 1,0 miljoen) In het coalitieakkoord 2014-2018 ‘de kracht van de stad’ is ‘Almere, Stad Zonder Afval’ één van de vier geformuleerde ambities die bijdragen aan de ontwikkeling van een circulaire stad. Dit betekent dat er naar wordt gestreefd in 2020 de hoeveelheid restafval terug te dringen van oorspronkelijk 300 kilo naar 50 kilo per persoon per jaar. Een upcycleperron op bedrijventerrein de Steiger kan een cruciale bijdrage leveren aan het verwezenlijken van deze doelstelling. Het optimaal scheiden van het afval, zodat het als grondstof opnieuw gebruikt kan worden, staat bij de circulaire economie centraal. Hoe hoogwaardiger de grondstoffen zijn die uit het afval voortkomen, hoe hoogwaardiger de toepassingen hierna kunnen zijn. In het ideale geval kan er een meerwaarde aan de grondstof toegevoegd worden. Dit heet upcyclen. Het upcylceperron is een concept dat als uithangbord van de circulaire economie zal fungeren en een showcase voor de Floriade kan zijn. Pampushout Zuid (bijdrage fonds € 1,35 miljoen) Pampushout Zuid is het bos direct naast Almere Poort. Het maakt onderdeel uit van het programma groen blauw, waarover in 2011 de Intentieovereenkomst IAK programma groen blauw is afgesloten. Pampushout Zuid is daarin benoemd als één van de drie prioritaire gebieden. Op dit moment is het een typisch cascobos: robuust, veel populier en beperkt toegankelijk. Inmiddels wonen er (veel) mensen in Poort (juist langs het bos, in Homeruskwartier en Columbuskwartier). De komende jaren groeit dat aantal. De bewoners hebben een groeiende vraag naar groene, aantrekkelijke recreatieruimte dichtbij huis. De Pampushout kan het bos van en voor de Poortenaren worden. Deze aanvraag betreft de eerste fase voor een betere toegankelijkheid, een aantrekkelijker bosbeeld en een eigen identiteit (er zijn meerdere fasen). Het concentreert zich op het bosdeel aan de noordzijde van Almere Poort. Het Flevo-landschap zal een groot deel van de uitvoering op zich nemen. Zij leveren 1/3 cofinanciering. Energiefonds (bijdrage fonds € 0,52 miljoen) In november 2013 is het college met een raadsmotie opgeroepen om te onderzoeken hoe Almere in 2022 energieneutraal kan zijn. Het energiefonds betreft een belangrijke stap in deze ambitie. Het is een financiele voorziening waarmee hernieuwbare energie projecten eenvoudig (aanvullende) financiering kunnen krijgen, in de vorm van leningen. Het gaat daarbij nadrukkelijk om een portfolio aan projecten van klein (een particulier die een investering wil doen in zonnepanelen op zijn woning) tot het realiseren van een grootschalige opwek van hernieuwbare energie. Het vormt een belangrijke schakel om bewoners, bedrijven, scholen en (sport)verenigingen in Almere versneld aan te zetten tot het nemen van ingrepen op het gebied van hernieuwbare energievoorziening. Bij de behandeling van de gemeentebegroting 2015 is door het college de toezegging gedaan onderzoek te doen naar een revolverend energiefonds. Met deze aanvraag voor het Fonds Verstedelijking Almere wordt een eerste stap gezet. Het energiefonds zal onderdeel uitmaken van een breder energieprogramma dat binnenkort nader wordt besproken met de raad. Energiefonds (bijdrage fonds € 0,48 miljoen) Naast de inzet voor het programmabudget van het energiefonds in 2015 ad € 0,52 miljoen, blijft er € 0,48 miljoen behouden binnen het Fonds verstedelijking Almere. Deze dient ter garantstelling indien de uitgeleende bedragen en in rekening gebrachte rente niet worden ontvangen.
Voorjaarsnota 2015
pag. 52
Rondje Weerwater (bijdrage fonds € 3,44 miljoen waarvan € 0,35 miljoen voorbereidingskosten) Het Weerwater is het centraal gelegen water van Almere, aan de noordzijde geflankeerd door het stadshart en aan de zuidzijde door het toekomstige Floriadeterrein. Het is een unieke plek waar stad en landschap elkaar midden in het centrum raken, waarvan de potentie nog onvoldoende wordt benut. Er ligt dus een enorme kans om van het Weerwater dé plek te maken in de stad, waar Almeerders komen om te sporten, te recreëren en elkaar te ontmoeten. De aanvraag betreft de eerste fase van het korte Rondje Weerwater (4 km), waarvoor een brug wordt aangelegd naar het Weerwatereiland. Deze brug zorgt samen met de kwaliteitssprong van de route langs de oevers voor een aantrekkelijke recreatieve en sportieve verbinding tussen Almere Centrum en Almere Centrum Weerwater, waaronder de Floriade. Bestaande wandel-, fiets- en sportroutes worden aaneengesloten en van een uniforme en bijzondere uitstraling voorzien. Langs het Rondje Weerwater is plaats voor allerlei initiatieven. Het project past in het concept gebiedsontwikkelingsplan Almere Centrum Weerwater zoals 3 mei 2012 door de gemeenteraad is vastgesteld. Daarmee heeft u gekozen voor een kansenstrategie, gericht op het benutten van kansen met betrekking tot wonen, werken en recreëren. In het bestuursconvenant centrum Weerwater is een onderzoek naar de wijze waarop het Rondje Weerwater gerealiseerd kan worden opgenomen. De totale investering is voorlopig geraamd op € 9,44 miljoen. Voorgesteld wordt in het jaarprogramma 2015 € 0,35 miljoen beschikbaar te stellen om de voorlopige raming uit te werken tot een ontwerp met een bijbehorende raming op basis waarvan aanbesteding kan plaatsvinden. Daarnaast is het voorstel om in het jaarprogramma 2015 € 3,1 miljoen te reserveren voor de aanleg van de brug. Het benodigde bedrag om het korte Rondje Weerwater te completeren (nu geraamd op € 4,0 miljoen maar onder voorbehoud van de nadere uitwerking) kan dan in de periode 2016-2018 worden aangevraagd. Floriade Werkt! Met het economisch programma ‘Floriade Werkt!’ wordt het regionale bedrijfsleven verbonden met de (inter-)nationale Agri & Food- en Tuinbouwsector. Tijdens de making of periode van de Floriade (2015-2022) wordt door de provincie Flevoland een Business to Business programma gefinancierd. Het programma staat open voor alle bedrijven en instellingen, mits er minimaal één Flevolandse partner bij betrokken is. Op het toekomstig evenemententerrein wordt een fysieke Innovatiewerkplaats gerealiseerd, waar de provincie Flevoland als gastheer aan bedrijven en instellingen een podium biedt om te netwerken en te experimenteren. De Innovatiewerkplaats biedt bedrijven en instellingen een internationaal podium om hun innovaties te tonen en daarbij gebruik te maken van het sterke merk dat de Floriade is. De innovatiewerkplaats zelf maakt overigens geen deel uit van de aanvraag, deze wordt door de provincie zelf bekostigd. Het project past in de kansenstrategie van het gebiedsontwikkelingsplan Almere Centrum Weerwater. Dekking van het jaarprogramma In het Fonds Verstedelijking Almere is een budget van € 7 miljoen beschikbaar vanuit de middelen uit het gemeentefonds. Ter dekking van het project Floriade Werkt! stelt de provincie – onder voorbehoud goedkeuring PS - de middelen Floriade niet pas in 2016, maar reeds in 2015 beschikbaar. Tezamen is er daarmee een budget van € 9 miljoen beschikbaar. Dit betekent dat het voorgelegde Jaarprogramma 2015 niet geheel uit de middelen 2015 gedekt kan worden. Het Overleg Almere 2.0 heeft daarom besloten voor het concept jaarprogramma 2015, besloten de projecten deels uit de gemeentelijke middelen voor 2016 te bekostigen. Dit kan omdat: de bijdragen aan het FVA van provincie en gemeente voor 2016 zeker zijn; besluitvorming over het Concept Jaarprogramma 2016 kort (binnen 4 maanden) na besluitvorming over het Concept Jaarprogramma 2015 plaatsvindt; het budget van 2015 feitelijk niet voor eind 2015 zal worden besteed in verband met het kasritme van in ieder geval de projecten Pampushout Zuid en Rondje Weerwater; afgesproken is daarbij dat de feitelijke uitgaven uit het Fonds Verstedelijking Almere het jaarbudget 2015 niet zullen overschrijden. Dat wil zeggen: feitelijke aanwending van de middelen 2016 vindt ook in 2016 plaats.
Voorjaarsnota 2015
pag. 53
Besluitvorming Door de vaststelling van de voorjaarsnota stelt u tevens het jaarprogramma 2015 van het Fonds Verstedelijking Almere (inclusief begrotingswijziging) vast. Uitvoering van de projecten is onder voorbehoud van goedkeuring door Provinciale Staten van de provinciale bijdrage, alsmede het overleg Almere 2.0. Namens de deelnemende partijen treedt de wethouder financiën van de gemeente Almere op als fondsbeheerder. De fondsbeheerder zal toezien op de nadere uitwerking van de projecten.
Voorjaarsnota 2015
pag. 54
Colofon De Voorjaarsnota 2015 is samengesteld door: de gemeente Almere Postbus 200 1300 AE Almere Vormgeving gemeente Almere Beeldmateriaal geleverd door: Richard Bolier