gemeentenieuwkoop gemeenteraad
IIIIIIIIII G10.0709
nieuwkoop
raadsbesluit onderwerp Kadernotitie mantelzorgbeleid 2010-2013
Gelet op hetcollegevoorstel van 22juni 2010waar devolgende uitgangspunten zijn ODoenomen: 1. Eenpassende infrastructuur voormantelzorgondersteuning moetopregionaal en lokaalniveau instand wordenhouden, metalsuitgangspunt 'regionaalwatmoet en lokaal watkan' (kortom:het 'hoe') Door een passende infrastructuur wordt de inzetvan mantelzorgersversterkt en ondersteunt. Bestuurlijk isdoor degemeenten Alphen aan den Rijn, Rijnwoude en Nieuwkoop, het streven uitgesproken om nahetsubsidiejaar 2010 de mantelzorgondersteuning ingezamenlijkheid inte kopen,waarbij het leggen van lokale accenten mogelijk moet blijven.Naast de door degemeente gesubsidieerde instelling(en) diezich inzet(ten) voor mantelzorgondersteuning, vindt ook ondersteuning door andere instellingen plaats.Om de mantelzorgerte bereiken eneen samenhangende infrastructuur te realiseren issamenwerking enafstemmingvan belang. Samenwerking houdt indat activiteiten aan een bredere doelgroep worden aangeboden of dat activiteiten met elkaar worden afgestemd. 2. Er dientmeeraandacht komen voorde (h)erkenning vanmantelzorgers eneen toename vanhetaantal geregistreerde mantelzorgers Determ mantelzorger zegt nog heelveel mensen niets.Ook wetenveel mantelzorgers nietdat zij mantelzorger zijn of datzij kunnen vragen om ondersteuning. De instellingen weten mantelzorgers ook nog nietvoldoende te bereiken.Terwijl er-volgens de berekening van het SCP- een grote groep mantelzorgers binnen de gemeentegrenzen aanwezig is. Degemeente ende instellingen spelen een rol bij hetvergroten van de (h)erkenning van mantelzorgers. Een middel hiertoevormt een goede informatievoorziening. 3.Deacht basisfuncties, zoals doorhetministerie van VWSbeschreven, wordenals kapstok voorhetlokaal mantelzorgbeleid gehanteerd De basisfuncties zijn: a. informatie Gemeenten zijnverantwoordelijk voor de loketfunctie,waarin informatie over mantelzorgondersteuning een plaats heeft. Nietalle mantelzorgers zijnvia hetWmo-loket te bereiken.Vaak iseen uitnodigende benadering nodig.Naast het gemeentelijke loket kunnen andere lokale en regionale partijen een belangrijke rol inde informatieverstrekking hebben (steunpunten mantelzorg,welzijnorganisaties, MEEorganisaties, centravoor werk en inkomen). Het isvan belang om informatie op diverse manieren aante bieden,om aansluiting bijverschillende situaties en behoeften tekrijgen. Voorbeelden hiervan zijn: mondeling,telefonisch,digitaal en schriftelijk.
Pagina2van5
b. adviesen begeleiding Een groot aantal mantelzorgers heeft behoefte aan meer dan alleen informatie. Een luisterend oor, hetondersteunen en begeleiden bij hetzoeken naar mogelijkheden, het benaderen van instanties en het makenvan keuzes geven invulling aan die behoefte. Advies en begeleiding richt zich opde individuele mantelzorger,verschillende producten endiensten zijndenkbaar. Een persoonlijk gesprek om een luisterend oorte bieden,de vraagteverhelderen,te bemiddelen, hulpte bieden bijaanvragen of door teverwijzen. Begeleiding kandienen om een ondersteunend eigen netwerk teorganiseren,zorgen andere hulpte regelen,de combinatie van mantelzorg enwerk te realiseren of een geschikte tijdsbesteding/ ontspanning tevinden. Deze rol kanworden uitgevoerd door mantelzorgconsulenten, zorgregisseurs of coaches. c. emotionele steun Zorg,ziekte enveranderende perspectieven vragen eenspecifieke ondersteuning, omdat de ermee gepaard gaande emoties het moeilijk maken om mantelzorg teverlenen zonder overbelast te raken. Er isvaak een relatietussen emotionele steun en de functies informatie,advies en begeleiding. Emotionele steun kan individueel (persoonlijke gesprekken) of groepsgewijs (bijeenkomsten) worden aangeboden. Individuele steun kan worden uitgevoerd door mantelzorgconsulenten, maatschappelijk werkers, ouderenadviseurs. Moderne mogelijkheden voor emotionele steun zijn bijvoorbeeld een chatbox of een hyves-site voor mantelzorgers. Groepsbijeenkomsten kunnen worden georganiseerd door patiëntenverenigingen,steunpunten mantelzorg, MEE-organisaties enwelzijninstellingen. Ze kunnenthematisch van aard zijn of gericht opeen specifieke doelgroep. d. educatie Mantelzorgers kunnen gebaat zijn bijvoorlichting entraining. Dit kangroepsgewijs, maar ook individueel worden aangeboden. Deeducatie kan gericht zijn opzorg en ziekte (instructie voorjuiste gebruik van hulpmiddelen of eentil-cursus,cursussen over ziektebeelden,ziektes of hoeomte gaan metziekteszoals dementie), maar ook opde mantelzorger zelf (training of cursus empowerment oftime management). Educatie kan worden verzorgd door desteunpunten mantelzorg, MEE-organisaties, thuiszorgorganisaties en patiëntenverenigingen. De bijeenkomsten voor educatie (met name groepsgericht) vinden opdiverse plekken in de regio plaats.Voor sommige doelgroepen mantelzorgers, zoals de oudere mantelzorger, kan het lastig zijnom deze bijeenkomsten te bezoeken. Men beschikt bijvoorbeeld nietover eigenvervoer of met hetopenbaar vervoer isde locatie niet goed tebereiken. e. praktische hulp Praktische hulp isvaak gericht opdezorgbehoevende, maar kan ookverlichting van de mantelzorgtaak betekenen.Voorbeelden van praktische hulpzijn huishoudelijke hulp, klussendienst, maaltijdservice,vrijwillige hulp,administratieve hulp of extra kinderopvang. f. respijtzorg Dit iseenverzamelbegrip voor voorzieningen diede mantelzorgtijdelijk envolledig overnemen,zodat de mantelzorger de zorg uit handen kan geven om eigen activiteiten (werk, opleiding,ontspanning) te ontplooien.Aan respijtzorg moet meer bekendheid
Pagina 3van5
worden gegeven. Ditvraagt om goede informatie (over aanvraag,indicatiestelling, financiering, kwaliteiten) begeleiding en een uitnodigende benadering om er gebruik van te maken.Aanbieders zetten een passend en kwalitatief verantwoord aanbod neer en maken dit bekend.Verwijzers (loket-medewerkers, MEE-en mantelzorgconsulenten, huisartsen,thuisverzorgenden) kennen de mogelijkheden, geven uitnodigend advies en bieden-indien nodig- begeleiding bij het aanvragen,kiezen en uitproberen.Voorbeelden van respijtzorg aan huis zijn: (door vrijwilligers) oppas, bezoekservice, vrijwillige thuishulp,vervangende mantelzorg of (door professionals) oppas, ondersteunende begeleiding ofthuisondersteuning. Buitenshuis kunnen dagvoorzieningen (dagopvang/behandeling, zorgboerderij, ontmoetingscentrum), meerdaagse voorzieningen (logeerhuis, gastgezin,kortdurende opname,zorghotel), aangepaste vakantie of activiteiten ter ontspanning voor de mantelzorger gecombineerd met een respijtzorgvoorziening voor dezorgbehoevende wordenaangeboden. Inde gemeente Nieuwkoop wordt nog geen gebruik gemaakt van respijtzorg,terwijl dit voor de (kwetsbare) mantelzorger eenvoorziening isdietijdelijk de mogelijkheid biedt om 'op adem te komen'en 'ietsvoor zichzelf tedoen'. g. financiële tegemoetkoming Mantelzorgers dievanwege het zorgen infinanciële problemen raken hebben behoefte aan eentegemoetkoming inde kosten.Dit is mogelijk viafiscale compensatie (buitengewone uitgaven), bijzondere bijstand of eentegemoetkoming inde Onderhoudskosten Thuiswonende Gehandicapte Kinderen. Het UWV kanvrijstelling van sollicitatieplicht verlenen aan mantelzorgers dieeenWW- of bijstandsuitkering ontvangen. Het Persoonsgebonden Budget is in principe geen financiële tegemoetkoming, maar biedt wel mogelijkheden om een mantelzorger te betalen voor verleende (geïndiceerde) zorg.Het Mantelzorgcompliment iseen landelijke regeling (uitgevoerd door hetSVB) om mantelzorgers tewaarderen. Hetcompliment is bedoeld voor alle mantelzorgers dievoldoen aan de landelijk vastgestelde criteria (gerelateerd aan eenAWBZ-indicatiestelling). Het is niet bekend hoeveel gebruik wordt gemaakt van bestaande regelingen in het kader van eenfinanciële tegemoetkoming. Van de mogelijkheid om inaanmerking te komenvoor het Mantelzorgcompliment bleek landelijk datweinig mantelzorgers een aanvraag hebben gedaan.Het isvan belang om meer bekendheid aan het Mantelzorgcompliment tegeven. h. materiële hulp Vaak isdeze hulp primair gericht op eenzorgbehoevende (voorzieningen gehandicapten). Het isvan belang om bijdetoewijzing ook expliciet het belangvan de mantelzorger(s) te betrekken.Materiële hulp betreft ondermeer woningaanpassing, mantelzorgwoning/-kamer, parkeerpas, hulpmiddelen (ICTen praktisch), aangepast vervoer. Voor defuncties atot en metd kandit betekenen dat: • hetaanbod wordt gewijzigd of aangepast • locaties worden gewijzigd • deskundigheidsbevordering van loketmedewerkers (zoals in het servicepluspunt) moet plaatsvinden
Pagina 4van5
Voor defunctief betekent dit dat er meer aandacht aan de mogelijkheid van respijtzorg moetworden besteed. Voor defunctie q betekent dit dat er meer aandacht aande mogelijkheid tot het aanvragen van het mantelzorgcompliment moetworden besteed. Voor defuncties een hbetekent dit dat de mantelzorger bij hetaanvragen van voorzieningen (meer) moetworden betrokken. Eenwijziging of aanpassing van het bestaande aanbod dient plaatstevinden nadat, samen met de instellingen, nader onderzoek naar de optimale invullingvan de basisfuncties heeft plaats gevonden. Dit nader onderzoek houdt indat de doelgroep mantelzorgers (specifiek de'oudere' en 'werkende' mantelzorger) en hun behoeften beter inbeeldzijn gebracht. De 'nulmeting'die door Tympaan Instituut begin2010 is uitgevoerd wordt indit onderzoek tevens meegenomen. Inde uitvoeringsagenda worden de afspraken hierover opgenomen. Het indienen van eenverzoek om eenadvies op maat (vanuit hettraject 'Goed voor Elkaar') moet worden overwogen.
4.Inhetaanbod vanmantelzorgondersteuning moetspecifiek rekening worden gehouden met deoudere ende werkendemantelzorger Meteenvergrijzende bevolking en eentoename vandearbeidsparticipatie vormen de oudere mantelzorger endewerkende mantelzorger risicogroepen met betrekking tot overbelasting. Het isvan belang eendusdanig ondersteuningsaanbod te creëren zodat overbelasting wordt geminimaliseerd en de mantelzorg kanworden voortgezet. Een voorbeeld van de ondersteuning die hier een rol in kanspelen isrespijtzorg. Het in beeld krijgenvan de oudere enwerkende mantelzorger en hun specifieke ondersteuningsbehoefte dient plaatstevinden.Zie hiervoor ook beleidsuitgangspunt nummer 3 inzake basisfuncties.
5.Inhetontwikkelen vanruimtelijk beleid moet rekening wordengehouden methet realiseren van mantelzorgwoningen Een positieve grondhouding tegen mantelzorgwoningen isaanwezig binnen de gemeente Nieuwkoop. Dat het (tijdelijk) plaatsen van een mantelzorgwoning dezorg kan verlichten wordt erkend. Men hoeft niet meer te reizen,dezorgbehoevende isdichtbij.Aan het realiseren van mantelzorgwoningen dienen echter voorwaarden tewordenverbonden. Handvatten vanuit de Rijksoverheid voor hetvereenvoudigen vande regelgeving zijn na 1juli 2010voorhanden. Besluitvorming en regelgeving dient binnen de gemeente Nieuwkoop plaats tevinden.
Pagina5van5
Besluit 1. Inte stemmen metde 5 beleidsuitgangspunten die het kader vormenvoor het mantelzorgbeleid inde gemeente Nieuwkoop 2. De beleidsuitgangspunten het kader te latenvormenvoor de afspraken dieop uitvoerend niveau worden gemaakttussen de instellingen betrokken bij het mantelzorgbeleid ende gemeente Nieuwkoop 3. Bijde uitvoering van het mantelzorgbeleid uitte gaanvan het bestaande budget
Aldus vastgesteld inde openbare vergadering van de raadvan 23 september 2010, nummer 2010-0090
^V E.R. van Holthe, griffier
F. Buijserd voorzitter
