Geen centje pijn. André Groothuis René Oosterwijk Marleen van Brussel

“Geen centje pijn” André Groothuis René Oosterwijk Marleen van Brussel  

  

Inleiding & probleemstelling Neurobiologische achtergronden van chronische pijn, implicaties voor een cognitief gedragsmatige behandeling Pauze Specifieke pijnsyndromen; fibromyalgie Oplossingen; past pijn in een transmuraal zorgpad ?

Neurobiologische achtergronden van chronische pijn, implicaties voor een cognitief gedragsmatige behandeling TOPZORG 2011 R.F.A. Oosterwijk Revalidatiearts Medisch Centrum Alkmaar

Inhoud  Inleiding

& casus  Neurobiologische achtergronden van pijn  Wat is pijn, verschil tussen acute en chronische pijn  Sensitisatie, emotie/aandacht en pijn, genetica  Bio-Psycho-Sociaal verklaringsmodel  Cognitief gedragsmatige pijnrevalidatie

CASUS

53 jarige vrouw 

Luxatiefractuur lisfranc gewricht links sept 2006

54 jarige vrouw 13 december 2006 

Aanhoudende pijnklachten

54 jarige vrouw 23 februari 2007 Aanhoudende pijnklachten

55 jarige vrouw 15 november 2007 Aanhoudende pijnklachten

55 jarige vrouw 16 januari 2008 Aanhoudende pijnklachten

55 jarige vrouw 19 maart 2008 Aanhoudende pijnklachten

56 jarige vrouw 21 october 2008 Aanhoudende pijnklachten Verwijzing naar de revalidatie

2 miljoen pijnpatienten hoe kunnen we de zorg verbeteren ?           

Aspecifieke lage rugklachten Myofasciaal pijnsyndroom Fibromyalgie Whiplash Associated Disorder Lumbago Cervicobrachialgie Dystrofie Complex regionaal pijnsyndroom CCCS CANS ( RSI ) Chronisch Pijnsyndroom

Pijnpatienten en totaal aantal nieuwe poliklinische patienten 2500 2000 1500 1000 500 0 mca

gemini pijn

wfg totaal pk

waterland kennemer

Percentage pijnpatienten 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 mca

gemini

wfg

waterland

kennemer

DEFINITIE PIJN ‘Pijn is een onplezierige, sensorische en emotionele ervaring die gepaard gaat met feitelijke of mogelijke weefselbeschadiging of die beschreven wordt in termen van een dergelijke beschadiging.’ I.A.S.P

ACUTE PIJN  

Signaalfunctie Waarschuwing voor beschadiging

Zenuwuiteinden worden geactiveerd perifere sensitisatie 

Beschadigende prikkel – Temperatuur – Mechanisch – Chemisch

Informatie wordt vervoerd naar de hersenen, alwaar gewaarwording plaats vindt Maar onderweg ook gemoduleerd!

Thalamus

Afdalende banen

Achterhoorn van het ruggenmerg

Centrale sensitisatie

Waar vindt eigenlijk pijngewaarwording plaats?

Veel hersengebieden zijn betrokken bij pijnverwerking en gewaarwording

Pijngewaarwording heeft verschillende aspecten  Sensorisch-discriminatief  Affectief-motivationeel  Cognitief

Pijn en emotie

Pijn en afleiding

Pijn en Aandacht 

Nieuws > Gezondheid > Algemeen > Artikel 

   



Terug

09 juli 2004, 21:39 uur • Artikeloverzicht Martini Ziekenhuis doet proef met videohelm tegen pijn Arend van Wijngaarden groningen/assen - Een wandeling maken door een adembenemend mooi berggebied terwijl je eigenlijk vergaat van de pijn na een knie-operatie. Of deelnemen aan een spannend sneeuwballengevecht terwijl je een nieuw verband krijgt op een uiterst pijnlijke brandwond. Een nieuwe videohelm met levensechte driedimensionale beelden wordt gebruikt om ziekenhuispatiënten hevige pijn beter te laten doorstaan. De zogenoemde VR-helm (virtual reality) is in Amerika en Groot-Brittannië ontwikkeld en bleek brandwondpatiënten behoorlijk af te leiden tijdens pijnlijke behandelingen. Het Martini Ziekenhuis Groningen is bezig met een proef met de VR-helm in het Brandwondencentrum. Het verversen van verband op brandwonden is een uiterst pijnlijke behandeling die niet goed verdoofd kan worden. Patiënten krijgen de helm op tijdens de behandeling en wanen zich in een soort sneeuwlandschap of midden in een sneeuwballengevecht.

Pijn en aandacht van anderen Knost B, Flor. H., Birbaumer N. (1999), Schmerzverhalten, Partnerreaktionen und somatosensorisch evozierte Potentiale chronischer schmerzpatienten bei akuten Schmerztests. Zschr.Klinische Psychologie, 28,24

Genetische aspecten ?

1964 Fibromyalgie M.E. Scoliose Depressie

1928

1957 Fibromyalgie Scheuerman M.E.

1958 Lage rugkl.

1959

1928

1961

1963

1964

1965

Fibromyalgie Fibromyalgie Fibromyalgie Fibromyalgie Bechterew Migraine M.E. HypermobiliBekkeninstabiliteit Scoliose teit Depressie

1928

1957

1958

Fibromyalgie Scheuerman M.E. 1988

1992 Hoofdpijn

1959

Lage rugkl.

1989

1928

1961

1963

1964

1965

Fibromyalgie Fibromyalgie Fibromyalgie Fibromyalgie Bechterew Migraine M.E. HypermobiliBekkeninstabiliteit Scoliose teit Depressie

1992

2002

Nekklachten

1987

Heupdysplasie Nekklachten 1990

1992

1994

H.M.S Astma Hoge spier Buikpijn spanning Zwakke enkels

1998

1999

Zwakke enkels

CHRONISCHE PIJN  



Langer dan 3 mnd Relatie met schadelijke prikkel onduidelijk Veranderingen in het centraal zenuwstelsel

BIOMEDISCH MODEL OORZAAK

GEVOLG

Enkelbreuk

Pijn

Voorbeeld rugklachten

40 jarige vrouw

81 jarige vrouw

Dagelijks heftige rugklachten

Niet bekend met rugklachten

Hoe is dat te verklaren? 

BIO-PSYCHOSOCIAAL MODEL (Engel 1977, Waddell, 1998)

Weefselschade Fysiologische Dysfunctie

Ziektegedrag Coping strategieen Attributie Emoties Stress Weefselschade Fysiologische Dysfunctie

Sociale interacties Cultuur Arbeid

Letselschade

Ziektegedrag Ziekterol

Coping strategieen Attributie Emoties Stress Weefselschade Fysiologische Dysfunctie

m.e

spastisch colon

spierspannings hoofdpijn

fibromyalgie

central sensitivity syndromes

temporo mandibulaire pijn

migraine

dysmenorrho e restless legs

myofasciale pijn

Geintegreerde visie

Pijnrevalidatie behandeling  Multidisciplinair

programma  Cognitief-gedragsmatige behandeling  Medisch uitbehandeld  Doel:

meer controle over pijn en leven

Behandeldoelen  Optimaal

niveau van functioneren  Met pijn kunnen omgaan  Verminderen pijngedrag  Saneren van medicatie  Verminderen (para) medische consumptie  Verbeteren kwaliteit van leven

Afloop casus

20-10-2008  Verwijzing

door orthopeed  Toenemend beperkt, met moeite bed uit  Autorijden lukt niet

20-10-2008        

Verwijzing door orthopeed Toenemend beperkt, met moeite bed uit Autorijden lukt niet Sinds jeugd bekend met fibromyalgie 2000 overspannen 2004 zoon gemolesteerd 2004 moeder overleden Januari 2007 baan kwijt

Lichamelijk onderzoek      

Allodynie littekengebied Verhoogde aspecifieke arousal Emotioneel +++ Geen dystrofische ontregeling Pijn ontwijkend looppatroon Semiorthopaedisch schoeisel lijkt niet adequaat

Revalidatie 23-3-2010  Verbeteren

mobiliteit enkel/tenen  Normaliseren aangepast looppatroon  Desensibilisatie  Uitschakelen compensaties  Verminderen psychologische surmenage  Verminderen catastroferen

Revalidatie 27-5-2009  Mobiliteit

voet genormaliseerd  Loopafstand 14 naar 30 minuten  Alleen litteken nog gevoelig  Opbouwschema breien en lopen  Normale schoenen  Spierkracht neemt toe  Pijn neemt af !

Revalidatie 6-7-2009  Pijn

gehele lichaam afgenomen  Pijn in handen obv arthrose  Zwemt enige malen per week  Fitness  Mobiliteit voet normaal  Pijnmedicatie gestopt

Gedragsverandering  Hanteert

grenzen  Vrijwilligerswerk  Stemming verbeterd  Wisselt inspannende en ontspannende activiteiten af

conclusie  Neurobiologische

achtergronden van pijn alsmede het bio-psycho-sociale model zijn belangrijke aspecten in de communicatie met en behandeling van pijnpatiënten.

Discussie

Conclusies nationale pijnmeting 1 www.mijnpijn.nl    

Chronische pijn is een groot probleem: meer dan 2,2 miljoen Nederlanders lijden aan chronische pijn Chronische pijn heeft een desastreuze impact op patiënten, relaties, werkzaamheden Chronische pijn leidt tot verlies van productiviteit, ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid Mensen met chronische pijn wachten lang op diagnose en behandeling: de helft langer dan een jaar

Conclusies nationale pijnmeting 2 www.mijnpijn.nl  

  

Zorgsysteem is inefficiënt en versnipperd Huisarts en therapeut zijn de meest bezochte behandelaars; het ontbreekt aan goede diagnostiek, behandeling en doorverwijzing Patiënt voelt zich gefrustreerd, niet serieus genomen 70% heeft last van klachten als slapeloosheid en somberheid De verwachtingen zijn laag: 75% denkt niet binnen een jaar van de pijn af te zijn

Pijn is geen prioriteit in zorg en beleid 





Door de maatschappelijke impact die chronische pijn met zich mee brengt in kaart te brengen, krijgt pijnzorg een hogere prioriteit. Chronische pijn moet erkend worden als een serieuze aandoening door zorgverleners, patiënten, verzekeraars en beleidsmakers. Ontwikkelen van beleid en zo nodig stimuleringsmaatregelen nemen om de kwaliteit van chronisch pijnmanagement te verbeteren.

Een multidisciplinaire aanpak en coördinatie tussen behandelaren ontbreekt 

  

Vastleggen wie de ‘eigenaar’ is van chronische pijn en wat de rol is van de verschillende zorgverleners. Goede coördinatie tussen alle belanghebbenden stimuleren Richtlijnen en/of zorgpaden ontwikkelen dan wel implementeren. Specialisten moeten aan de eerste lijn aangeven welke patiënten met chronische pijn in de tweede lijn behandeld zouden moeten worden.

Er is te weinig kennis over chronische pijn bij zowel zorgverleners als bij patiënten.  De

huisarts moet educatie krijgen op het gebied van diagnostiek, behandeling en verwijzing van chronische pijn.  Stimuleren van zelfmanagement van chronische pijn door patiënten.

Hoe om te gaan met wachtlijsten ?  Revalidatie;

inhoudsdeskundige  Ontwikkeling transmurale netwerken eerste lijn  Pijneducatie  Snelle interventie bij ontstaan van chroniciteit

Discussie