Gebruik van nieuwe media gaat steeds meer om “samen”. Pedro de Bruyckere hield de jaarlijkse gouden Apenstaartlezing. Hieronder volgt zijn eigen samenvatting. Waar we in de jaren tachtig en negentig van vorige eeuw steeds een grotere individualisering konden zien, is er al een tijdje een tegenbeweging aan de hand naar samen. Dit kan misschien wat soft klinken, zeker voor iemand uit de generatie X zoals ikzelf, maar jongeren vandaag zijn nu eenmaal minder cynisch dan hun voorgangers. Samen is overal: studenten hokken samen om te studeren, ver van computers, in stille ruimtes in bibliotheken, enkel met een glas water, de boeken en hun medestudenten. Ze praten weinig, maar voelen zich toch verwant. Groepsaankoopsites als Ibood en Groupon kennen veel succes. Ik hoorde van Dominique Verschuren van InPetto hoe in hun nieuw onderzoek ‘Connected’ een jongen beschreef hoe hij bewust de Facebook-chat laat openstaan, omdat hij dan zijn vrienden bij hem weet, zelfs al is hij op dat moment niet met Facebook bezig. Je kijkt vandaag ook weer samen naar televisie. Uit het meest recente Apenstaartjaren onderzoek blijkt dat jongeren liefst samen met hun ouders naar tv kijken, waarbij dit soms niet zo leuk is voor die laatsten. De kinderen bepalen waarnaar gekeken wordt, maar ze zitten ondertussen lustig te chatten via laptop of gsm. Als je als ouder vraagt of ze dan wel willen kijken, zeggen ze van wel, maar het is voor hen vooral belangrijk om dicht bij hun vader of moeder te zijn. Gezellig... Als we kijken naar hoe de jongeren zelf later invulling willen geven aan hun ouderschap, dan blijkt uit onderzoek van PEW in de VS en NJR in Nederland dat ze op de eerste plaats tijd willen voor hun kinderen, later als ze zelf ouder zijn. Velen vinden dit zelfs belangrijker dan een goedverdienende carrière. Bij kinderen is samen ook goed als het gaat om internet- en computergebruik. Uit onderzoek dat vorige week werd gepubliceerd in het Journal of Adolescent
Health blijkt dat als meisjes samen met hun ouders gamen dit een positief effect heeft. Ze hebben minder snel depressieve gevoelens en gedragen zich beter. Jongens spelen ook graag samen, maar doen dit blijkbaar liever met hun leeftijdsgenoten. Als we kijken naar online surfen en sociale netwerksites, dan kruipen jongeren ook samen bij elkaar met leeftijdgenoten en hebben ouders al snel het raden wat er zoal online gebeurt. Maar hoeveel materiaal wordt er ontwikkeld voor samen als het gaat om internet? Sites die zich richten op kinderen hebben vaak wel een pagina voor ouders, maar materiaal dat uitnodigt om samen met je kind bezig te zijn, en waar je als ouder zelf ook iets aan hebt, is zeldzaam. VTM Kzoom (België) heeft op televisie een geslaagde combinatie gemaakt door een stuk in te zetten op nostalgie. Ze zenden oude series als Maya De Bij en Pipi Langkous uit. Mama en papa kijken uit nostalgie, de kinderen kijken omdat het leuk en nieuw is. Binnenkort verschijnt er een onderzoek van Mijn Kind Online waaruit blijkt dat enkel het Amerikaanse Sesam Straat stimuleert dat ouders ook online samen met hun kind bezig zijn. Het samen voor tieners online, vertaalt zich in de nood aan platformen om samen dingen te creëren. Samen gaat verder dan participeren, bij participatie is er een gezag van bovenaf en kan jij commentaar geven. Tom Palmaerts beschreef hoe de trendsetters onder de jongeren stilaan eerder een site als Vimeo gebruiken om video’s te plaatsen dan Youtube, omdat er minder regels zijn. Als we kijken naar de jonge genomineerden van de Gouden Apenstaart 2011, zien we ook deze cocreatie terugkomen. Voor tieners is het samen belangrijk op nog een andere manier. We noemen de jongeren niet voor niets de nulde lijn, ze zullen de eerste zijn om iets op te pikken dat eventueel misgaat. Daarom is het ook zo belangrijk om in campagnes rond bijvoorbeeld cyberpesten niet enkel in te gaan op de dader of het slachtoffer, maar ook op de omgeving: die omgeving ziet en merkt veel meer dan we denken, en zij kunnen wellicht het verschil maken. Leer hen dus hoe je kunt merken dat een van je vrienden gepest wordt. En wat kun je dan doen?
Samengevat: laten we hopen dat ontwikkelaars van websites en programma’s voor kinderen, de ouders meer gaan betrekken door het ook voor hen boeiend te maken. Ouders willen graag met hun kinderen bezig zijn, en kinderen willen hun online plezier ook graag met hun ouders delen. Als je dat samen doen voor beide interessant maakt, krijgen ze een extra zetje. Als je voor tieners werkt, zorg dan voor platformen voor cocreatie. Pedro de Bruyckere is auteur van het boek Is het nu generatie X, Y of Einstein?
Ontwikkelingskenmerken 13-16 jaar Hieronder vindt u een overzicht van de belangrijkste ontwikkelingskenmerken van jongeren van 13 t/m 16 jaar. Zo kunt u zien wat ‘normaal’ is voor deze leeftijd. Aan het eind vindt u de vragen die ouders vaak stellen over deze leeftijd
Wat ze zien of spelen •
Pubers kijken het liefst naar buitenlandse dramaseries en films met romantiek of spannende actie.
•
Boeken, films en games waarin vampiers, bovennatuurlijke elementen en horror voorkomen, zijn ook zeer geliefd.
•
Ook populair zijn talkshows waarin bijzondere onderwerpen aan bod komen (De wereld draait door).
•
Ze gaan nu regelmatig zelfstandig met leeftijdgenoten naar de bioscoop.
•
Veel tieners raken extra geïnteresseerd in films, tv-producties en games die Kijkwijzer of PEGI 16 hebben.
•
Muziekzenders als MTV en TMF zijn thuis de standaard voor achtergrondmuziek bij het maken van huiswerk.
•
Pubers krijgen hun eigen PC of – vaker nog – een eigen laptop. Steeds vaker staat die niet meer alleen in de huiskamer, maar kunnen ze er draadloos op elke plek in huis mee het internet op.
•
Internetten is een dagelijkse bezigheid geworden. Facebook, MSN en Hyves zijn populair voor de sociale contacten.
•
Youtube wordt dagelijks gebruikt ter ontspanning. Leuke filmpjes worden voortdurend doorgestuurd.
Wat ze lezen •
Pubers (vooral meisjes) houden van boeken met ingewikkelde sociale relaties, platte chicklit of spannende avonturen.
•
Vampier-boeken (Twilight-serie), thrillers of boeken die gevaarlijke situaties beschrijven die actueel zijn in onze maatschappij (drugs, loverboys, cyberseks) zijn populair. Bijvoorbeeld de ‘Waar gebeurd’-serie.
•
De meeste tieners hebben een duidelijke eigen smaak ontwikkeld waar ze aan vasthouden.
•
Er zijn grote verschillen tussen kinderen. Sommigen lezen vrijwel geen boeken meer als het niet hoeft (voor school), terwijl anderen onverzadigbaar lijken.
•
De meeste pubers bevredigen hun behoefte aan spanning meer met internet en games dan met boeken.
Mediaontwikkeling •
Jongens houden gemiddeld meer van gamen dan meisjes.
•
Jongeren bepalen veelal zelf wat ze in de media opzoeken en wanneer. Sommige ouders letten nog wel op PEGI- en Kijkwijzer-leeftijden.
•
De media zijn belangrijk als gespreksonderwerp met leeftijdgenoten. Idolen uit de sport en de muziekwereld zijn voorbeelden waaraan ze zich spiegelen.
Ze weten dat ‘de media’ door mensen geproduceerd zijn, maar doorzien nog steeds niet altijd
•
wat betrouwbare informatie is. Zoeken op internet (via Google) resulteert niet altijd in de beste resultaten. Informatie uit sensationele talkshows wordt als voorstelbaar gezien. •
Ze hebben een grote behoefte aan spanning en sensatie omdat ze op zoek zijn naar grenzen.
•
Ze gaan – als ze daaraan toe zijn – bewust op zoek naar films, programma’s en websites waarin seks voorkomt.
•
Ze gaan nu zelfstandig eigen filmpjes op het internet zetten en hun eigen websites maken.
•
Online games waarbij je lid bent van een gilde of een clan hebben een grote aantrekkingskracht (bijvoorbeeld World of Warcraft).
Social media (Hyves, MSN, Facebook, Twitter, etc.) Jongeren maken veel gebruik van sociale media om te kunnen communiceren met vrienden,
•
veelal bekenden van school of de sportclub. Voor sommige jongeren is het een sport om zo veel mogelijk contacten te onderhouden.
•
Daardoor bestaat de contactlijst vaak uit directe vrienden en vrienden van vrienden, maar ook uit allerlei minder of onbekende personen. Dan ontstaat ook het onderscheid tussen 'bekende vrienden' en 'onbekende vrienden'. Vooral meisjes maken in deze fase veel gebruik van MSN of van chat- en Skype-
•
mogelijkheden om met anderen te kunnen kletsen. Daarnaast presenteren zij zich graag op profielsites. Dit soort media gebruiken zij voor hun persoonlijkheidsontwikkeling. Reacties op het profiel worden gebruikt als bevestiging van wie ze zijn of willen zijn. Jongens communiceren vaker met anderen via game-communities. Het inleven in rollen biedt
•
ook hen een kans om hun persoonlijkheid te leren kennen en ontwikkelen. Game-communities zijn experimenteerruimtes om te leren omgaan met gevoelens (bijvoorbeeld walging bij moord, feestvreugde bij een gezamenlijke overwinning, of teleurstelling bij verlies). In games is het veel heftiger en gaat alles veel sneller dan in het echte leven.
Ontwikkelingskenmerken 17-18 jaar Hieronder vindt u een overzicht van de belangrijkste ontwikkelingskenmerken van jongeren van 17 en 18 jaar. Zo kunt u zien wat ‘normaal’ is voor deze leeftijd. Aan het eind vindt u de vragen die ouders vaak stellen over deze leeftijd. Mocht u zelf zo’n vraag hebben, dan kunt u die hier stellen. Professionals moeten zich voorbereiden op dit soort vragen van ouders.
Wat ze zien of spelen Het mediagedrag van 17- à 18-jarigen komt sterk overeen met dat van volwassenen. Nieuws
•
en praatprogramma’s worden nu ook regelmatig bekeken en gewaardeerd. Zeer gewelddadige games met een PEGI 16 leeftijd mogen nu gespeeld worden.
•
Wat ze lezen Hun leesgedrag is (net als hun kijkgedrag) niet meer te bepalen door de opvoeders. Toch lezen oudere tieners nog niet graag volwassen literatuur. Het speciaal voor hen bedoelde genre young adult (16+) wordt dan ook steeds populairder (bijvoorbeeld de boeken van John Green). Uitgeverijen specialiseren zich hierin en in 2010 is zelfs voor het eerst de Grote jongerenliteratuur Prijs uitgereikt (zie: www.gjp.nu).
Mediaontwikkeling •
Jongeren van deze leeftijd zijn technisch zeer digitaal-vaardig.
•
Maar ze overzien nog niet alle consequenties van hun gedrag, zoals het publiceren van foto’s of filmpjes op profielsites. Denk bijvoorbeeld aan dronkenmans-beelden, die een probleem kunnen worden bij sollicitaties. Ook jongeren van 17-18 zijn nog vaak uit op onmiddellijke behoeftebevrediging, waardoor ze
•
op internet nog wel eens verkeerde beslissingen nemen. Denk bijvoorbeeld aan het uitgeven van geld.
Social media (Hyves, MSN, Facebook, Twitter, etc.) De belangstelling voor MSN als communicatiemiddel neemt nu af. Andere vormen van
•
expressie en communicatie nemen juist toe, zoals Twitter en Facebook. Het gebruik van social media wordt 'instrumenteler'; vanaf deze leeftijd gebruiken ze de sociale
•
media met een specifiek doel.
Sociale media goed voor zelfvertrouwen van jongeren 2 May 2011 Social netwerk sites (SNSs) zijn goed voor het zelfvertrouwen van jongeren, vergroten hun netwerk van vrienden en verbeteren de vriendschappen. Dat blijkt uit het afstudeeronderzoek van de ontwikkelingspsychologe Nynke van Waard van de Universiteit van Amsterdam (UvA). Het onderzoek werd uitgevoerd onder 653 jongeren tussen 12 en 19 jaar die gebruik maken van de SNS Hyves. In december 2010 heeft de Universiteit van Amsterdam een onderzoek uitgevoerd naar het gebruik en de gevolgen van sociale netwerksites voor jongeren. Het onderzoek is gedaan op de SNS Hyves in samenwerking met IJsfontein dat interactieve communicatiestrategieën en interactieve media ontwikkelt voor onder andere de doelgroep kinderen en jongeren. Doel van het onderzoek SNS spelen vandaag de dag een grote rol in het leven van jongeren: wereldwijd is 73% van de jongeren lid van minstens één SNS, waarop zij een profielpagina hebben. In Nederland is dat aantal nog hoger: 91%. Het doel van het onderzoek was om te achterhalen hoe vaak en wat voor soort reacties jongeren krijgen op hun profiel en op hun profielfoto en wat het gebruik van deze sites betekent voor hun zelfvertrouwen en gevoel van tevredenheid. Positieve reacties = veel zelfvertrouwen Uit de resultaten van het onderzoek bleek dat jongeren op een SNS onderling erg complimenteus zijn en dat dit leidt tot meer zelfvertrouwen bij jongeren. Van de jongeren die hadden aangegeven reacties op hun profiel te krijgen, gaf bijna iedereen (94,9%) aan dat de toon van die reacties ‘altijd’ of ‘bijna altijd’ positief was. Voor de profielfoto waren de reacties nog iets positiever: 96,6% van de jongeren kreeg ‘altijd’ of ‘bijna altijd’ positieve reacties. Jongeren die voornamelijk positieve reacties krijgen, vertonen relatief veel zelfvertrouwen en gevoel van tevredenheid. Ze kunnen aan de toon van de reacties afleiden in hoeverre ze een goede indruk maken en geaccepteerd worden door anderen, wat van invloed is op het zelfvertrouwen. UvA onderzoekster Nynke van Waard: “Door het krijgen en uitlokken van feedback krijgen jongeren een duidelijk beeld van zichzelf en weten zij hoe ze hun online presentatie moeten aanpassen om zo positief mogelijk commentaar te krijgen. Doordat jongeren positief geëvalueerd worden door anderen, gaan ze ook zichzelf positiever evalueren”. Liever beeld dan tekst Ook blijkt de profielfoto een grote rol te spelen als het gaat om het maken van vrienden op de site. Jongeren die veel reacties krijgen op hun profielfoto hebben meer vrienden op de SNS.
Nynke van Waard: “Het lijkt erop dat jongeren hun profielfoto weten te perfectioneren ten gevolge van de feedback van anderen, waardoor deze aantrekkelijker wordt. Hierdoor krijgen ze zowel van onbekenden als bekenden veel reacties en worden nieuwe vrienden op de site gemaakt”. Castingcultuur Astrid Poot, insights manager kinderen en jongeren, van IJsfontein: de uitkomst van het onderzoek dat Nynke met IJsfontein deed, past in de bredere trend die wij overal zien: ”De castingcultuur. In de huidige maatschappij worden mensen steeds meer zichtbaar in alles wat ze doen. Ze laten zich volgen, beoordelen en veroordelen en doen datzelfde bij anderen. Jongeren zijn bezig hun eigen identiteit vorm te geven en gebruiken daar ook deze castingtechnieken voor. Hoe presenteer ik mezelf en wat voor effect heeft dat? Wat is mijn score? Voor jongeren is beeld een heel natuurlijk middel, het is dan ook niet verwonderlijk dat ze bezig zijn zich door middel van beeld steeds weer te presenteren”. Over Nynke van Waard Nynke van Waard (1983) studeerde Ontwikkelingspsychologie aan de Universiteit van Amsterdam (UvA). Zij specialiseerde zich in Kind en Media en studeerde woensdag 27 april af met de scriptie “ See Me, Comment Me, Befriend Me: Online!” over de invloed van Sociale Netwerksites op het sociaal zelfvertrouwen en welzijn van adolescenten.
Social Media Wat is social media? Social media is een verzamelnaam voor alle internet-toepassingen waarmee het mogelijk is om informatie met elkaar te delen op een gebruiksvriendelijke en vaak leuke wijze. Het betreft niet alleen informatie in de vorm van tekst (nieuws, artikelen). Ook geluid (podcasts, muziek) en beeld (fotografie, video) worden gedeeld via social media websites. Met andere woorden, social media staat voor 'Media die je laten socialiseren met de omgeving waarin je je bevindt'.
Voorbeelden social media websites Bekende voorbeelden van internationale social media website zijn Facebook, YouTube, Linkedin en Twitter, maar ook bijvoorbeeld WikiPedia en MySpace. Voorbeelden uit Nederland zijn Hyves, NuJij en Schoolbank. Bij deze tevens een lijstje met jaartallen gekoppeld aan de diverse social media sites: 2001-Wikipedia, 2003-Wordpress, 2003-Linkedin, 2003-Myspace 2004-Facebook, 2005-Youtube, 2006-Twitter
Hoe werken social media? Bij social media draait het vooral om de rol van de website bezoeker. Hij zorgt meestal voor de inhoud van de website (bij YouTube uploaden de gebruikers de video's en bij WikiPedia kan iedereen zelf artikelen maken en bewerken). Dit wordt ook wel User generated content genoemd. Daarnaast zorgt het social medium soms ook voor de rangschikking van de content (op NuJij kan iedereen stemmen voor elk nieuws artikel, zo komen vanzelf de belangrijkste berichten op de homepage). Het woord "social" zegt al voldoende; Social media zijn omgevingen waar een hoge mate van interactie plaatsvindt. Groepen mensen komen er samen om te communiceren over onderwerpen die zij belangrijk vinden. Meestal zijn ze daarbij op zoek naar gelijkwaardige personen die dezelfde normen en waarden hebben. Dit komt voort uit de onbewuste gedachte dat "iedereen die gelijk is aan mij leuker, interessanter en beter te vertrouwen is". Het vertrouwen in 'peers' neemt steeds verder toe, hetgeen inhoudt dat we veel meer waarde hechten aan de mening van ons netwerk dan aan die van organisaties of merken. Volgens de Van Dale betekent sociaal o.a. dat men geneigd is om te leven in groepen. Dit is meteen ook de verklaring waarom de social media website zoveel bezoekers trekt: mensen gaan gezamenlijk op zoek naar zogenaamde 'peers', mensen die net als u zelf zijn. Met deze personen wisselen we informatie uit. Als er eenmaal een kritische massa is bereikt, treedt er een sneeuwbaleffect (ook wel viraal of viral effect genoemd) op waardoor er steeds meer mensen op de website afkomen. Ook zij willen graag weten wat er allemaal mogelijk is. Alle voorheen genoemde websites zijn voorbeelden waarbij deze situatie opgetreden is.
De rol van social media in marketing & internetstrategie Mensen hebben 5 sociale basisbehoeften, die omschreven zijn in een piramide door bekend socioloog/marketeer Maslow. Marketeers zijn altijd druk met het voldoen aan deze basisbehoeften van de mens. Sociale media geven de consument de mogelijkheid eenvoudiger te voldoen aan behoeften zoals sociaal gedrag, erkenning en zelfontplooiing en bedrijven kunnen daar gebruik van maken. Voor het eerst in de geschiedenis is het mogelijk een dialoog aan te gaan met grote groepen consumenten, zonder dat dit grote budgetten vereist. Door goed om te gaan met sociale media worden bedrijven en merken deel van het 'netwerk' en van de 'peers' waardoor ze sneller en beter vertrouwd worden. Social media marketing speelt dan ook een steeds belangrijkere rol in de relatiemarketing van bedrijven en binnen Public Relations.
De sterke kanten van social media: •
•
•
•
• •
Social media sites zijn vaak erg actueel, omdat een grote groep consumenten actief is en er altijd wel een als eerste bij een gebeurtenis aanwezig is. In 2009 zagen we hier veel voorbeelden van op Twitter, zoals het vliegtuigongeluk in Amsterdam, en de ongeregeldheden in Iran. De inhoud van social media websites is vrijwel altijd deelbaar en eenvoudig te verspreiden binnen een netwerk. Dit houdt in dat zeer snel een viral effect ofwel buzz kan plaatsvinden. Social media en niche communities zijn zeer geschikt voor het benaderen van marketingniches. Dit heeft veel overeenkomsten met de reeds bekende term The Long Tail of Marketing. Social media zijn snel doorzoekbaar en relatief objectief, aangezien ze worden gegenereerd door een brede groep mensen. Dit wordt ook wel 'the wisdom of the crowd' genoemd. Social media laat consumenten op een eenvoudigere manier voldoen aan de basisbehoeftes van Maslow, in tegenstelling tot traditionele media. Sociale media scoren zeer goed in zoekmachines als Google, vanwege het relatief objectieve en betrouwbare karakter.
De zwakke kanten van social media: •
•
•
Hoewel social media zeer geschikt is voor personalisatie, worden resultaten vaak vertoond op basis van gemiddelden door de werking van democratie. Dit kan er voor zorgen dat goede initiatieven toch niet naar boven komen. Consumenten en medewerkers kunnen alles zeggen over je bedrijf op sociale media websites. Dit kan zorgen voor veel positieve publiciteit, maar ook voor slechte publiciteit, ook als dat niet terecht is. Een goed voorbeeld daarvan is Domino's Pizza. Om deze problemen tegen te gaan stellen steeds meer bedrijven social media richtlijnen op voor hun medewerkers. Social media zijn niet altijd zo betrouwbaar als gezegd wordt. Veel berichten op Twitter betreffen bijvoorbeeld geruchten die door de massa worden versterkt en vervolgens niet waar blijken te zijn.
VORMEN VAN CYBERPESTEN Kinderen en jongeren hebben met elkaar contact via mobieltjes en computers. In dit contact kunnen ze elkaar op allerlei manieren pesten. Wat is cyberpesten? Cyberpesten is pesten via internet of telefoon. Het pesten zelf is meestal niet anders dan bij traditioneel pesten: het gaat vaak om uitschelden, belachelijk maken en buiten sluiten. De impact en de aanpak is wel anders. Vormen van cyberpesten: Beledigen via sms, mail of chat Via sms, mail of chat kun je elkaar vervelende boodschappen sturen. Dat gebeurt vaak anoniem of onder een verzonnen naam. Misleiden via internet of mobieltje Een ander kan zich voordoen als iemand anders, door bijvoorbeeld een nepprofiel aan te maken in een chatprogramma. Omdat je elkaar niet ziet, geloof je al snel dat degene aan de andere kant ook echt degene is die hij of zij zegt dat hij of zij is. En als je je herkenbaarheid uitschakelt op je mobieltje, zie je niet wie jou belt. Je kunt ook in een tekstberichtje (sms) verbergen wie je echt bent. Bedreigen via internet of mobieltje Omdat je kunt verbergen wie je echt bent in het contact via internet of mobieltje, kun je iemand gemakkelijk bedreigen. Roddelen via internet In het contact via internet kan gemakkelijk geroddeld worden. Bijvoorbeeld via mail of chat. Degene over wie geroddeld wordt, wordt gewoon niet uitgenodigd voor het gesprek. Inbreken in iemands mailbox of chatprogramma Door achter iemands wachtwoorden te komen, kun je in zijn of haar mailbox komen of je in een chatprogramma voordoen als die persoon. Je kunt dan uit naam van die persoon vervelende berichtjes rondsturen naar zijn of haar contactpersonen. Wachtwoord veranderen Als je achter iemands wachtwoord kunt komen, kun je het wachtwoord ook veranderen. En dan kan de ander niet meer bij zijn of haar eigen mail of chataccount. Wachtwoorden stelen en misbruiken Met het wachtwoord van een ander kun je bijvoorbeeld in Habbo Hotel credits stelen. Foto’s van mobieltjes en webcam op internet plaatsen Met je mobieltje kun je ongemerkt foto's maken. Met een webcam kan dit ook. Deze foto's kunnen heel persoonlijk en soms ook heel gênant zijn. Door ze op internet te plaatsen, kunnen veel mensen deze foto's ook bekijken. Vaak worden ze ook nog bewerkt om degene op de foto nog belachelijker te maken. Foto's die op internet verschijnen, zijn heel moeilijk te verwijderen, omdat ze overal weer op kunnen duiken.
Bezemen Dit is de nieuwste cybertrend. Daarbij plaatsen jongens filmpjes van meisjes op Youtube, met smerige teksten, waarbij ze voor hoer worden uitgemaakt, soms met adresgegevens erbij.
Privé gegevens op een site plaatsen Het op een site zetten van iemands privé gegevens, kan ervoor zorgen dat deze persoon lastig wordt gevallen door vreemden. Iemand kan ook belachelijk gemaakt worden door deze gegevens op compromitterende sites te zetten. Virussen sturen Door virussen naar iemands computer te sturen, zorg je ervoor dat die computer crasht
Tips voor ouders Je wilt natuurlijk dat je kind veilig hyvet. Hieronder zes tips die je daarbij helpen, opgesteld in samenwerking met Mijn Kind Online.
Hyve samen met je kind Meld je aan als vriend bij je kind zodat je kunt zien wie zijn/haar vrienden zijn. Praat over wat jij en je kind op Hyves doen, juist ook als ze gaan puberen en niet altijd zin hebben om erover te praten. Stel de goede vragen. Niet: Hyves-vriendschap stelt toch niks voor? Maar: wat is de leukste krabbel die je ooit hebt gehad van iemand? Of: hoe was het vandaag op Hyves, nog leuke krabbels gekregen? Zet, voor zover mogelijk, de computer op een plaats waar je zicht hebt op wat je kind doet en zodat je makkelijker een gesprek kunt beginnen.
Maak duidelijke afspraken met je kind Spreek met je kind af hoe hij/zij Hyves gebruikt. Hoeveel tijd brengt je kind op Hyves door? Staan er onbekenden in zijn/haar vriendenlijst? Geef nooit je wachtwoord aan anderen, hoe betrouwbaar die vriend of vriendin ook is. Spreek niet met iemand af die je via Hyves hebt leren kennen. Als je dat wel doet, neem dan een volwassene mee. Ga netjes met elkaar om op Hyves, zoals je ook offline beleefd bent.
Verdiep je in waar je kind online mee bezig is Je hoeft geen digitaal deskundige te zijn om te kunnen luisteren naar wat je kind online doet. Maar verdiep je wel in wat ze zien en meemaken. Op de volgende sites vind je tips: Mijn Kind Online, Mijn Digitale Wereld en Vraag het de Politie.
Leer je kind om te gaan met niet OK-materiaal Vertel je kind over het bestaan van flames (scheldberichten). Leg uit dat flames niet letterlijk genomen moeten worden en dat je er niet op moet reageren. Maak een schermafdruk als je een vervelende krabbel krijgt. Zo heb je later bewijs van wat er is gebeurd. Leg je kind uit dat negen van de tien kettingbrieven niet waar zijn. Zo kun je geen Goldmember worden door een bericht 100 keer door te sturen, of een hogeschooldiploma kopen door geld over te maken.
Bewaak de privacy van je kind en van anderen Leer je kind: zet je Hyvesprofiel op privé zodat alleen je vrienden het kunnen zien. Als je jonger dan 16 bent is je profiel automatisch afgeschermd voor 'alleen vrienden'. Accepteer geen uitnodigingen van mensen die je niet kent. Publiceer geen namen, adressen, telefoonnummers, etc. Je weet immers niet wat ermee gebeurt.
Maak je kind bewust Maak duidelijk dat de virtuele wereld soms een schijnwereld is. Met ander woorden: wat gepresenteerd wordt als echt, kan een verzinsel zijn. Wie zich voordoet als vrouw kan een man zijn. Wie zich voordoet als kind kan een volwassene zijn.
Jeugdboeken met het thema INTERNET. Praten met kinderen is vooral: luisteren naar kinderen. Maar hoe krijg je ze aan de praat? Soms is het gewoon gemakkelijker om ze te laten vertellen over een boek. Hieronder volgen een paar tips. Annemarie Bon, Chatten! Zwijsen. ISBN 90 276 4820 4 (9+ moeilijk lezende kinderen) Luuk houdt van chatten. Zo leert hij andere kinderen kennen. Maar dan vertelt Luuk een geheim. Daar krijgt hij veel spijt van. Iris Boter, Online. Mozaïek, ISBN 978 90 2399 184 7 (10+) Ilze wordt gepest op haar nieuwe school. Dan krijgt ze van haar vader een pc waardoor ze op internet kan. Via een chatbox leert ze een leuke vriendin kennen met wie ze alles kan bespreken. Dan blijkt echter dat de internetvriendin niet is wie Ilze dacht dat ze was.. Caja Cazemier, Vamp. Ploegsma, ISBN 90 216 1870 2 (12+) Jade is onzeker over haar uiterlijk maar krijgt via internet contact met een leuke jongen. Althans…. Luco Enckels, Het web. Clavis, ISBN 90 448 0012 4 (13+) Helen is 14 en gek op chatten. Eigenlijk doet ze niets anders. Met jongens chatten vindt ze het minst leuk. De meeste jongens denken direct aan seks en willen vooral een afspraakje versieren. Pieter Feller, Chatgevaar. Unieboek. ISBN 90 269 9698 6 (13+) Madelon komt in een chatbox Arthur tegen en het klikt meteen. Na 3 maanden spreken ze af elkaar te ontmoeten. Hun afspraakje loopt uit op een aanranding. Wlima Geldof, Heej sgatje. Life/Holland. ISBN 978 29 251 1041 3 (12+) Tim is een player: via internet versiert hij erop los. Totdat hij Sacha ontmoet.
Joost Heyink, Het web. Van Holkema & Warendorf, ISBN 90 269 9747 7 (12+) Meg ontmoet Beau in een chatroom. Hij wil haar ontmoeten, maar Meg aarzelt. Beau blijkt een freak te zijn en ze weet hem te ontsnappen. Marian Hoefnagel, Chatten. Bestellen via www.eenvoudigcommuniceren.nl (12+ moeilijk lezende kinderen) Roy is een echte computergek. Op school mag hij een computerclub oprichten. De hele klas doet mee. Roy leert hen chatten, maar dat loopt uit de hand. Want hij komt een naar geheim van Doenja te weten. Theo en Marianne Hoogstraaten, Webcam girls. Sjaloom, ISBN 978 90 6240 551 (12+) Cindy en haar vriendinnen ontmoeten een interessante man via MSN. Als Cindy na een zuipwedstrijd in hun indrinkkeet verdwijnt, vraagt iedereen zich af wat er gebeurd is. Heeft die internetvriend ermee te maken? Mary Hooper, Black Out. Ploegsma, ISBN 90 216 1666 1 (11+) Amy heeft na een knallende ruzie helemaal geen vriendinnen meer. Ze gaat het Internet op en daar ontmoet ze Zed. Met hem chat ze bijna elke avond en ze vindt in hem de vriend die ze zo hard nodig heeft. Ze besluit toch naar hem toe te gaan. Maar of dat wel een goed idee is... Netty van Kaathoven, Pas op, Tirza! Van Tricht, ISBN 978 90 7782 223 4 (moeilijk lezen AVI 5, 12+) Tirza ontdekt het chatten, maar wat begint als een onschuldige meisjesflirt eindigt in kwalijk misbruik. Netty van Kaathoven, Ik weet je te vinden. Nino/SWP. ISBN 978 90 8560 535 5 (10+) Opeens dat bericht op het paardenforum waar Anouk altijd komt. Gemene smsjes volgen. Het is een grote schok als ze ontdekt wie de dader is. Sara Kadefors, Sandor slash Ida (vert. uit het Zweeds). Clavis, ISBN 90 448 0067 1. (12+) Tijdens het chatten herkennen een jongen en een meisje elkaars eenzaamheid en ze komen langzaam nader tot elkaar.
Yvonne Kroonenberg, Ik mail je. Leopold. ISBN 90 258 4442 1 (13+) Tot haar verbazing lukt het stille Dido in haar vakantie vrienden te maken. Normaal gesproken regelt haar vriendin Marieke dat! Met de vlotte tweelingbroer Leon blijft Dido zelfs mailen. Jongens zijn niks voor Dido, tot ze merkt dat ze wel heel veel aan hem toevertrouwt. Is ze verliefd? Hans, Kuyper, Knokken voor Cas. Leopold, ISBN 90 2585 011 1 (13+) Nicole kan zich op internet als iemand anders voordoen, talloze verschillende identiteiten neemt ze aan. Maar de chats met Don81 heeft ze niet meer onder controle. Patrick Lagrou, Geesten in huis. Clavis,ISBN 978 90 4480 154 5 (13+) Het leven van Justien speelt zich voornamelijk achter de computer af. Met de hulp van een online kennis weet ze de schoolcomputer te hacken. Ondertussen heeft ze niet door dat er in het nieuwe huis allerlei vreemde dingen gebeuren. Marlies Slegers. Webcams, vriendjes en andere r@mpen. Kluitman, ISBN 978 90 2067 452 1 (10+) Kaat is de laatste tijd veel alleen thuis, maar ze vermaakt zich prima op internet, op de vriendensite. Maar dan laat ze zich verleiden om bloot voor de webcam te gaan staan.. Anja Vereijken, De koningin van het web. B4books. ISBN 978 90 8516 184 4 (12+) Iemand pest Anna via het internet en haar mobieltje. Er is ook een Hyves-profiel aangemaakt onder haar naam. Op deze Hyvespagina staan allerlei foto’s van Anna, waarvan ze helemaal niet weet wie ze gemaakt heeft. Wie zit hierachter? Ze voelt zich nergens meer veilig. Anja Vereijken, Misleid. De Fontein. ISBN 978 90 2618 423 9 (12+) Wat als je er alleen voor staat op internet? Hoe goed ken jij je vrienden op het web eigenlijk? Karel Verleyen. Cyberbabe. Davidsfonds/Infodok. ISBN 90 5908 118 8 (15+) Sam is zestien. Voor een schoolproject maakt hij virtuele leerlingen. Het loopt uit
de hand als hij besluit om het volmaakte meisje te programmeren. Zijn echte vriendin zit dat helemaal niet zitten... Heleen Vreeswijk, Chatroom. Manteau, ISBN 978 90 2232 232 1 (14+) Floor wordt benaderd door een modellenbureau en uiteindelijk maken ze een afspraak om foto's te maken. De fotograaf blijkt niet zulke goede bedoelingen te hebben. Een recherche-team gaat op zoek en vindt de man uiteindelijk. Ellen de Wachter, Liever chatten. Van Holkema & Warendorf, ISBN 90 269 9622 5 (11+) Maarten vindt het moeilijk om zich uit te drukken, want hij stottert. Als hij aan het chatten is, heeft hij nergens last van: omdat niemand weet dat hij stottert, kan hij hier zichzelf zijn.
Nuttige websites www.mediamakkers.nl www.reklamerakkers.nl www.kinderconsument.nl www.its4kids.nl www.mediawijsheidkaart.nl www.jeugdenmedia.nl www.monstermedia.nl www.beeldengeluid.nl www.weetwatjeziet.nl www.mijnkindonline.nl www.zappouders.nl www.kennisnet.nl www.kijkwijzer.nl www.cinekid,nl
http://www.helpwanted.nl: Op deze website kunnen kinderen melding maken wanneer zij online zijn lastiggevallen op een chatwebsite, MSN of ander platform. www.goetfoud.nl www.kindertelefoon.nl
http://www.internetkwartet.nl/ www.pestweb.nl www.thinkbeforeyoupost.nl www.mijnkindonline.nl www.j/m.nl
