Gebiedsplan Rotterdam Centrum 7 juli 2014
De Gebiedscommissie: S.W. Ebbinge (vz) C.J. de Gruiter G.E.M. Royackers (vice-vz) H. Kilinc H.C. van Schaik (vice-vz) A. Mokhtari S.P. Bonafasia M. de Roode R.J.W. de Bruin P.B. van Tijn D. Cabrita dos Santos J. van Zuuren K. Groenendijk Gebiedsdirecteur: F. Marquart Info: K.J. Horeman Gebiedsmanager Stadsdriehoek en CS-kwartier
[email protected] Tel.: 06- 13094573 T. Kion Gebiedsmanager Oude Westen, Cool, Nieuwe Werk en Dijkzigt.
[email protected] Tel.: 06-20334687
Inhoudsopgave 1
Inleiding en leeswijzer
5
1.1
Algemene inleiding en leeswijzer
5
1.2
Wijkoverstijgende thema’s
5
1.3 Participatie
6
2
Het Oude Westen
8
2.1
De ambitie voor de wijk het Oude Westen
8
2.1.1 Typering van de wijk het Oude Westen
8
2.1.2 Sterke en zwakke punten van de wijk het Oude Westen
8
2.1.3 Scores wijkprofiel van het Oude Westen
9
2.1.4 Ambitie van het Oude Westen
10
2.2
De doelen voor het Oude Westen
10
2.3
De aanpak van het Oude Westen
11
2.3.1 De strategieën voor het Oude Westen
11
2.3.2 De prioriteiten voor het Oude Westen
13
3 Cool
15
3.1
De ambitie voor de wijk Cool
15
3.1.1 Typering van de wijk het Cool
15
3.1.2 Sterke en zwakke punten van de wijk Cool
16
3.1.3 Scores wijkprofiel van Cool
16
3.1.4 Ambitie van het Cool
17
3.2
De doelen voor Cool
17
3.3
De aanpak van het Cool
18
3.3.1 De strategieën voor Cool
18
3.3.2 De prioriteiten voor Cool
20
4 Stadsdriehoek
21
4.1
De ambitie voor de wijk Stadsdriehoek
21
4.1.1 Typering van de wijk het Stadsdriehoek
21
4.1.2 Sterke en zwakke punten van de wijk Stadsdriehoek
22
4.1.3 Scores wijkprofiel van Stadsdriehoek
22
4.1.4. Ambitie van het Stadsdriehoek
23
4.2
De doelen voor Stadsdriehoek
24
4.3
De aanpak van het Stadsdriehoek
24
4.3.1 De strategieën voor Stadsdriehoek
24
4.3.2 De prioriteiten voor Stadsdriehoek
27
5
Scheepvaartkwartier Nieuwe Werk en Dijkzigt
28
5.1
De ambitie voor de wijk Scheepvaartkwartier, Nieuwe Werk en Dijkzigt
28
5.1.1 Typering van de wijk het Scheepvaartkwartier, Nieuwe Werk en Dijkzigt
28
5.1.2 Sterke en zwakke punten van de wijk Scheepvaartkwartier,
28
Nieuwe Werk en Dijkzigt
5.1.3 Scores wijkprofiel van Scheepvaartkwartier, Nieuwe Werk en Dijkzigt
30
5.1.4 Ambitie van het Scheepvaartkwartier, Nieuwe Werk en Dijkzigt
30
5.2
De doelen voor Scheepvaartkwartier, Nieuwe Werk en Dijkzigt
31
5.3
De aanpak van het Scheepvaartkwartier, Nieuwe Werk en Dijkzigt
32
Gebiedsplan centrum
3
5.3.1 De strategieën voor Scheepvaartkwartier, Nieuwe Werk en Dijkzigt
32
5.3.2 De prioriteiten voor Scheepvaartkwartier, Nieuwe Werk en Dijkzigt
32
6
CS kwartier
33
6.1
De ambitie voor de wijk CS kwartier
33
6.1.1 Typering van de wijk CS kwartier 6.1.2 Sterke en zwakke punten van de wijk CS kwartier
33
6.1.3 Scores wijkprofiel van de wijk CS kwartier
34
6.1.4 Ambitie van de wijk CS kwartier
34
6.2
De doelen voor de wijk CS kwartier
35
6.3
De aanpak van de wijk CS kwartier
35
6.3.1 De strategieën voor de wijk CS kwartier
35
6.3.2 De prioriteiten voor de wijk CS kwartier
36
7
Knelpunten
8 Ontwikkelagenda
4
Gebiedsplan centrum
33
37 39
1. Inleiding en leeswijzer 1.1 Algemene inleiding In Rotterdam Centrum wonen ruim 30.000 mensen die het over het algemeen goed doen en het er naar hun zin hebben. Daarnaast ontvangt het gebied wekelijks zo’n 600.000 bezoekers (voornamelijk om te shoppen) en werken er ongeveer 85.000 mensen. Samen met veel (bouw)werkzaamheden en evenementen, zorgt dat voor een enorme dynamiek en complexiteit in dit relatief kleine gebied: hier gebeurt altijd wat. In de komende bestuursperiode zet de gemeente Rotterdam in op de ambities: Rotterdam moet sterker, veiliger, levendiger en gezelliger. In het Coalitieakkoord ‘Volle Kracht Vooruit’ krijgt het centrum volop de aandacht en daar sluit dit gebiedsplan goed op aan. De binnenstad is het visitekaartje van de stad. Ieder jaar vinden meer Rotterdammers en bezoekers hun weg naar de binnenstad om te wonen, werken en recreëren. Naar een plek waar mensen kunnen shoppen, relaxen en genieten van alles wat een grote stad te bieden heeft. Het bestuur wil de uitstraling van de binnenstad vergroten door blijvend te investeren in de kwaliteit en levendigheid: Rotterdam als City Lounge. Doel is om werken én wonen in de binnenstad aantrekkelijker te maken. Met focus op meer gezelligheid en meer groen. De gebiedscommissie vraagt speciale aandacht voor de noodzaak om publieksvoorzieningen op het gebied van kunst en cultuur zoveel mogelijk in het centrum te concentreren. In het verleden zijn teveel podia, zalen en expositieruimten buiten het centrum gevestigd om daar grote ontwikkelingen te ondersteunen. Luxor, Lantaren/Venster, Fotomuseum, Pathé de Kuip, Maassilo... Het poppodium is gesloten en nu dreigt ook De Gouvernestraat haar bestemming van culturele voorziening te verliezen.... Rotterdam is een kwetsbare stad. In het coalitieakkoord is bijvoorbeeld sprake van een nieuw poppodium en er zal een besluit genomen worden over een publiekstoegankelijk depot voor museum Boijmans van Beuningen. De gebiedscommissie roept het gemeentebestuur op om voor deze en andere culturele publieksvoorzieningen locaties in het centrum aan te wijzen. Bij het opstellen van dit gebiedsplan is het collegeprogramma 2014 – 2018 nog niet bekend. De gebiedscommissie neemt daarom de op dit moment bestaande plannen en beleidskaders als uitgangspunt. De door de gebiedscommissie voorgestelde intensiveringen of wijzigingen hebben dus betrekking op de ‘huidige situatie’. In dit gebiedsplan onderscheiden we het centrum in vijf wijken met elk hun eigen karakter en kenmerken. Daarom is er voor gekozen om deze wijken apart op te nemen in dit gebiedsplan: het Oude Westen, Cool, de Stadsdriehoek, Scheepvaartkwartier/Nieuwe Werk/Dijkzigt en het CS-kwartier. Per wijk wordt stilgestaan bij een algemene beschrijving, gevolgd door kansen en bedreigingen. Vervolgens komen de opvallende scores uit het wijkprofiel aan de orde, gevolgd door de doelen en strategieën, prioriteiten en knelpunten. 1.2 Wijkoverstijgende thema’s Een aantal thema’s is wijkoverstijgend en geldt voor alle wijken. Hieronder staan ze beschreven. Levendigheid moet samen met fijn wonen Er is behoefte aan meer levendigheid op straat, een groter aanbod van cultuur, sport en evenementen, verruiming van regels. Maar voor de centrumbewoners kan dit ook een keerzijde hebben: minder rustmomenten, meer verkeer en geluid, meer overlast van uitgaanspubliek. Op een relatief klein oppervlak, met ruim 30.000 inwoners, gebeurt al heel veel. Dit vraagt dus om balans: op het juiste moment een zorgvuldige afweging van verschillende belangen die spelen, het betrekken van bewoners bij initiatieven. Om weerstand te voorkomen en gezamenlijk te bedenken hoe je in centrum goed wonen en een levendige binnenstad kunt combineren. Zodat levendigheid niet ten koste gaat van het woongenot, maar het juist versterkt.
Gebiedsplan centrum
5
Vergroenen Een aantrekkelijke publieke ruimte met veel groen is een belangrijke voorwaarde voor alle wijken van het centrum. Meer groen en bomen, meer zitruimte (bankjes) maken de binnenstad nog aantrekkelijker. De afgelopen jaren heeft het centrum van Rotterdam al enorme stappen gezet: de vergroening langs de kades zoals de Boompjeskade en het Leuvehoofd, maar ook de nieuwe inrichting van straten en pleinen zoals de Meent, de Kruiskade, de Van Oldenbarneveltstraat, het Binnenwegplein en het Grotekerkplein. Voor het vergroenen geldt: doorgaan met de aanpak van de buitenruimte, in alle wijken van het centrum. Prestatie-inkoop Welzijn In 2012 heeft deelgemeente Rotterdam Centrum een uniek aanbestedingstraject doorlopen met betrekking tot welzijn. Dit is gegaan in de vorm van prestatie-inkoop en was op het gebied van welzijn uniek voor Nederland. Door deze vorm van aanbesteding is de kwaliteit en de integrale samenwerking zeer sterk verbeterd. De termijn van deze aanbesteding loopt tot en met 2014. De gemeente Rotterdam lijkt (nog) niet in staat om het welzijnswerk conform de prestatie-inkoop methode vorm te geven. Daardoor is de kans groot dat Rotterdam Centrum gedwongen een stap terug moet doen in de kwaliteit van het welzijnswerk. De gebiedscommissie doet een ernstig beroep op het college om oog te hebben voor de goede resultaten op het gebied van welzijn. Daarom dringen we aan op continuering van de in 2012 ingezette weg. Kwetsbare Ouderen Er komen in Rotterdam steeds meer ouderen bij die steeds vaker en langer zelfstandig willen blijven wonen. Er is onvoldoende woningaanbod voor deze groep in het centrum, met name in het Oude Westen en Cool. De gebiedscommissie vindt het belangrijk dat Rotterdammers niet gedwongen worden om uit hun eigen wijk te verhuizen wanneer ze ouder worden en andere voorzieningen nodig hebben. Zo is het van groot belang dat zorg dichtbij beschikbaar is, waaronder huisartsenposten. We zien graag dat coöperaties, zorginstellingen en de gemeente de handen ineen slaan om voorzieningen en woningen voor deze doelgroep in de wijken mogelijk te maken. Eenzaamheid onder ouderen is een toenemend probleem in het centrum. Het is van groot belang om sociaal isolement te voorkomen. Zeker gezien de huidige en aankomende veranderingen rond de ouderenzorg. De bestrijding van eenzaamheid verdient veel aandacht van de zorg- en welzijnsinstellingen die actief zijn in het centrum van Rotterdam. Bouwen en leegstand De gemeente bouwt niet zelf en met name de samenwerking met de private partijen in het centrum vraagt extra aandacht. Het grote aantal particuliere investeringen in de binnenstad toont dat er een groot vertrouwen is in (de ontwikkeling van) de binnenstad. Helaas staan er ook veel bedrijfspanden leeg of wordt er gesloopt zonder direct zicht op nieuwbouw. Dat is ongewenst: transformatie van bestaand vastgoed en een hernieuwde plintenstrategie zijn instrumenten om ook de aankomende jaren nieuwe bewoners te verwelkomen. Het uitgangspunt is ‘niet slopen, tenzij...’ De rol van de gemeente is hierin om partijen bij elkaar te brengen en te faciliteren waar nodig. Dit heeft de afgelopen periode geleid tot aansprekende resultaten (ca. 70.000m² getransformeerd, zoals het Weenahuis dat een hotel is geworden en Wijnhaven 99 waar nu de Hogeschool Rotterdam is gevestigd). Dit betekent geen volledige stop op nieuwbouw. Kijkend naar het kantorenvastgoed is het CS-kwartier de plek waar nog beperkt grootschalige nieuwbouw kan plaatsvinden. 1.3 Participatie Bij de bewonersparticipatie voor het opstellen van de gebiedsplannen zijn drie uitgangspunten leidend geweest: a) Maatwerk per gebied b) Gemeenschappelijke mogelijkheden benutten c) Gesprekken met stakeholders uit de wijk Om het maatwerk per gebied in te kunnen vullen is voorafgaand aan de participatie met stakeholders uit elk van de wijken van het Centrum gesproken over de vraag:
6
Gebiedsplan centrum
“Hoe kunnen we participatie in uw wijk het beste vorm geven?“ Uit die inspirerende sessies kwam als rode draad: • Houd het kleinschalig • Maak gebruik van de bestaande netwerken • Het is al snel representatief • Stel themagericht vragen • Stel de vraag gebiedsgericht Daarnaast waren er opvallende verschillen per wijk: • Stadsdriehoek: overlaad ons niet met vragen • Cool: wij willen graag meewerken om participatie vorm te geven • Oude Westen: met werkgroepjes willen wij meehelpen om inspanningen in de wijk te realiseren. Om die reden is het participatietraject in alle drie de wijken anders vorm gegeven. In Stadsdriehoek is gebruik gemaakt van drie inloopavonden, naast de mogelijkheid om via een antwoordformulier, e-mail en de website te reageren. Terwijl in Cool en het Oude Westen met een klassieke bakfiets, een tafeltje, stoeltjes en koffie en thee de wijk is ingegaan om mensen op straat te spreken. In het Oude Westen zijn ook nog extra avonden geweest met bewoners en in Cool is vooral gebruik gemaakt van bestaande bewonersoverlegvormen. Tenslotte is het onderwerp het hele jaar een terugkerend onderwerp geweest tijdens alle bewonersavonden. Aan de bewoners zijn de resultaten teruggekoppeld en zij gaven aan dat zij hun inbreng duidelijk terugzagen in de gebiedsplannen. Na installatie zijn we als gebiedscommissie Rotterdam Centrum geïnformeerd over deze intensieve participatie. Daarnaast hebben we werkbezoeken gebracht aan Stadsdriehoek, CS-Kwartier, Het Oude Westen en Cool. Ook is op drie plaatsen in het centrum een informatiemarkt gehouden met een aansluitend plenaire discussie. Informatie die de gebiedscommissieleden bij deze gelegenheden hebben opgehaald is verwerkt in het gebiedsplan.
Gebiedsplan centrum
7
2 Het Oude Westen 2.1 De ambities voor de wijk het Oude Westen 2.1.1 Typering van de wijk het Oude Westen Het Oude Westen is een levendige wijk in het centrum. Anders dan andere centrumwijken wordt er vooral veel gewoond. De woningen zijn ook populair. Het is lastig om een huurwoning in de wijk te bemachtigen. Het gebied wordt doorsneden door twee belangrijke winkelstraten, de West-Kruiskade en de Nieuwe Binnenweg. De afgelopen jaren zijn veel inspanningen geleverd om de leefbaarheid van de wijk te verbeteren. Van oudsher is de etnische samenstelling van de wijk divers. Uitdagingen liggen voornamelijk in het sociale domein. Veel wijkbewoners hebben geen betaald werk en beheersen de Nederlandse taal slecht. 2.1.2 Sterke en zwakke punten, kansen en bedreigingen het Oude Westen Vertrekpunt bij het opstellen van het gebiedsplan is de huidige wijkvisie “Binden en Verleiden”. De wijkvisie is in 2008 opgesteld. De wijkvisie voor het Oude Westen loopt tot en met 2014. De volgende doelen zijn in de wijkvisie benoemd: • Veiligheid • Sociaal-maatschappelijke voorzieningen • Vitale coalitie • Wonen • Openbare ruimte • Ondernemen In het gebiedsplan borduren we voort op de doelen uit de gebiedsvisie. Aan deze visie hebben meerdere partners, zoals woningcorporatie Woonstad, zich verbonden en door voortzetting is consistent beleid gewaarborgd. Eigen identiteit het Oude Westen Het Oude Westen telt ongeveer 9.500 inwoners. De bevolking is divers van samenstelling: er wonen alleenstaanden en gezinnen met kinderen en studenten. Bewoners en bezoekers vinden het Oude Westen gezellig, multicultureel, divers, levendig, met veel bijzondere winkels en horecaondernemingen. In het Oude Westen wonen veel actieve bewoners met bijzondere initiatieven. Mooie voorbeelden zie je in de Leeszaal West, bij de Aktiegroep Oude Westen, speelcentrum Weena, dansschool Moves, bewonersorganisatie B.O.O.G., et cetera. Eigenlijk te veel om op te noemen. De helft van de woningvoorraad in het Oude Westen is van voor 1945. In de jaren ’80 heeft de stadsvernieuwing grote delen van de wijk aangepakt. De komende jaren krijgt het Oude Westen een grotere diversiteit aan woningaanbod. Woonstad Rotterdam voert diverse sloop-, nieuwbouw- en renovatieprojecten uit zoals de Sint Mariastraat, Bajonetstraat en de CPO (Collectief Particulier Opdrachtgeverschap) Gaffelstraat. De openbare ruimte en binnenterreinen zijn aandachtspunten, net als de invulling van leegstaande bedrijfsruimten en maatschappelijk vastgoed. Veilig De meest opvallende ontwikkeling is de enorme vooruitgang die is geboekt op het gebied van veiligheid. Waar het Oude Westen jaren te boek stond als de ‘meest onveilige wijk van Rotterdam’, is het tij gekeerd. In de laatste veiligheidsindex was de percentielscore voor de wijk 88. Aandacht voor veiligheid blijft geboden, maar domineert niet langer alle activiteiten in het gebied. Terugdringen en voorkomen drugsoverlast blijft het belangrijkste aandachtspunt op het gebied van veiligheid. Sociaal Te veel mensen in het Oude Westen staan aan de zijlijn. Een grotere participatie in de samenleving is belangrijk. Nederlands spreken en schrijven is een voorwaarde om mee te kunnen doen in de maatschappij. Het vinden van (betaald) werk en het verwerven van voldoende inkomen is voor veel bewoners een probleem.
8
Gebiedsplan centrum
Fysiek De straten zijn veelal smal, hebben een stenige uitstraling en er is parkeren aan twee zijden. Veel pleintjes zijn ingericht als speelplek. Het intensieve gebruik vereist een meer dan gemiddelde inzet van beheer en onderhoud. Over de sociaal-maatschappelijke voorzieningen is een uitgebreide studie gemaakt door Greeven en Van der Ven. Een wensbeeld is vastgesteld, maar in de huidige economische situatie kan er voorlopig geen uitvoering aan worden gegeven. Wonen blijft een belangrijk onderdeel voor de ontwikkeling van het Oude Westen. Fysieke ingrepen in de woningvoorraad vergen veel tijd. Inmiddels is de gebiedsvisie uitgewerkt in het recent definitief geworden bestemmingsplan. Bij een deel van de wijkbewoners zijn de keuzes die zijn gemaakt omstreden. 2.1.3 Scores wijkprofiel het Oude Westen Fysieke index In de fysieke index valt vooral op dat de wijk objectief slecht scoort op milieu. De gemiddelde NO2-concentratie 2009 is zeer hoog. Verder valt het verschil op tussen de objectieve score van de openbare ruimte (117) tegenover de subjectieve score (71). Hetzelfde verschil, maar dan in iets mindere mate, is te zien in de objectieve score vastgoed (95) versus de subjectieve score (85) op dat onderwerp. Veiligheidsindex De veiligheidsindex voor het Oude Westen laat een stijgende lijn zien en ligt nu net onder het gemiddelde van de stad. Twee opvallend positieve uitzonderingen daarop zijn het onderwerp diefstal (objectief 112 en subjectief 109) en het onderwerp inbraak (objectief 112 en subjectief 134). Vooral het onderwerp overlast scoort zowel objectief (52) als subjectief (56) aanmerkelijk onder het stedelijk gemiddelde. Het gaat hier vooral om ervaren drugsoverlast en jeugdoverlast. Sociale index Het totaalcijfer voor de sociale index ligt op het Rotterdams gemiddelde (99). Opvallend is dat het onderwerp capaciteiten subjectief 70 scoort en objectief 90. Bij het onderwerp meedoen is het score juist net andersom: subjectief 115 en objectief
Gebiedsplan centrum
9
95. Bij het nader inzoomen op de cijfers van zowel capaciteiten als van meedoen, blijkt dat er per straat grote verschillen zijn. Het geheel geeft een goed beeld, terwijl “de staat van de straat” soms een ander verhaal vertelt. 2.1.4 De ambitie voor het Oude Westen De wijk het Oude Westen is in 2030 een kleine kosmopolitische wijk met een gedifferentieerd woningaanbod, waar gezinnen graag wonen. De wijk biedt aan haar inwoners om zich te ontwikkelen. Er is een bloeiende wijkeconomie dankzij een breed kleinschalig aanbod van winkels en gelegenheden om uit te gaan.
2.2 De doelen voor het Oude Westen De elementen ‘Binden en Verleiden’ uit de wijkvisie komen terug in de drie volgende ER-doelen: Het ER-doel ‘aangenamer woonklimaat’ is voor alle mensen in de wijk relevant. Nadrukkelijk krijgen veiligheid en terugdringen van overlast aandacht. Verder gaat het om zaken als groener maken van de wijk en deze schoon houden. Onder binding worden inspanningen benoemd, die de sociale cohesie vergroten. Ook vrijwilligerswerk is een thema. ‘Binden’ aangescherpt door het ER-doel ‘Krachtiger bewoners’ op te nemen. Het derde ER-doel is ‘Hogere sociaal-economische positie van bewoners’. Dit is de vertaling van het begrip ‘verleiden’ uit de wijkvisie. Onder deze noemer horen strategieën op het vlak van woningvoorraad en ondernemerschap. Ambitie: Het oude westen is in 2030 een kleine kosmopolitische wijk met een gedifferentieerd woningaanbod waar gezinnen graag wonen en die kansen biedt aan haar inwoners om zich te ontplooien. ER-doel
Strategie
Aantrekkelijker woonklimaat
Investeren in veiligheid en overlast Investeren in fysieke woonomgeving Inzet voor binding
Krachtiger bewoners
Investeren in talentontwikkeling Inzet op gezinnen Investeren in zelfredzaamheid
Hogere sociaal-economische positie van bewoners
Investeren in woningvoorraad Investeren in wijkeconomie
De doelen met de indicatoren uit het wijkprofiel en de streefcijfers voor 2018 Tevredenheid met eigen buurt stijgt van 68% naar 75%. Aantal bewoners die met moeite rondkomen daalt van 33% naar 30%. Aantal huishoudens met WWB-uitkering daalt van 20% naar 18%. Aantal bewoners zonder startkwalificatie daalt van 28% naar 22%. Eigen woningbezit stijgt van 17% naar 19%. (88 woningen) Aantal huishoudens met midden- en hoge inkomens stijgt van 34% naar 35% (55 huishoudens).
10
Gebiedsplan centrum
Investeren in veiligheid en overlast: drugsoverlast daalt van 17% naar 11%. jeugdoverlast daalt van 20% naar 15%. Meldingen burengerucht daalt van 40 naar 35. Investeren in fysieke woonomgeving Tevredenheid over groen stijgt van 56 naar 58. Normering schoon en heel vasthouden op 4. Inzet op versterken wijkeconomie (Indicatoren nader benoemen.) Inzet op binding Inzet in de buurt vasthouden op 69%. Inzet vrijwilligers terug naar het niveau van 2013 (21). Inzet op talentontwikkeling Aantal jongeren zonder startkwalificatie daalt van 49% naar 47%. Aantal voortijdig schoolverlaters daalt van 11% naar 9%. Investeren in zelfredzaamheid Terugdringen mensen die moeite hebben met spreken van Nederlandse taal van 23% naar 22% (95 bewoners). Investeren in woningvoorraad 8% minder sociale huurwoningen (238 woningen). 16% meer koopwoningen (121 woningen)
2.3 De aanpak voor het Oude Westen 2.3.1 Strategieën binnen het Oude Westen
Aangenamer woon- en verblijfsklimaat Investeren in veiligheid en overlast De jarenlange inzet om de veiligheid te verbeteren werpt zijn vruchten af. Toch doet het Oude Westen het nog slecht op drugsoverlast en overlast. Er is ondanks verhoogde inzet nog steeds aantoonbare overlast van drugsdealers en criminele gezinnen in het Oude Westen. Met name op en rond de West-Kruiskade en de Nieuwe Binnenweg is dit voor bewoners en ondernemers een doorn in het oog. De aanpak van deze overlast moet nog meer prioriteit krijgen van de teams toezicht en handhaving van stadsbeheer en politie, onder andere door de inzet van agenten in burger. Bewoners leveren een belangrijke bijdrage aan het project Drugs in Kleur. Op het gebied van overlast scoort de wijk vooral laag op ‘beleving’. Veel bewoners geven aan dat bijvoorbeeld overlast van groepen jongeren een veel voorkomend buurtprobleem is. Hier valt veel te verbeteren door jongeren en ouderen met elkaar in contact te brengen. Denk hierbij aan het met elkaar afspraken maken over het gebruik van pleinen. Afgelopen jaren zijn goede ervaringen opgedaan met het zomeroffensief en samenwerking bij de jaarwisseling. Ook initiatieven van de Alliantie West-Kruiskade en ondernemers zoals de thaiboksschool, het stageproject ‘Werken Aan De Kade’ en ‘Deurtje, kleurtje’ maken jongeren meer bewust van hun uitstraling en invloed op de omgeving. De verkeersveiligheid laat te wensen over in het Oude Westen, met name in de winkelstraten Nieuwe Binnenweg en West Kruiskade. Deze situatie moet verbeteren.
Investeren in de fysieke woonomgeving Er is nadrukkelijk niet gekozen voor de term ‘buitenruimte’. Het gaat niet alleen om openbaar gebied, maar ook om bijvoorbeeld binnenterreinen. Zorg voor schoon en heel valt onder deze strategie. De luchtkwaliteit verdient nadrukkelijk aandacht, dat komt ook sterk naar voren uit gesprekken met bewoners. Dit geldt heel specifiek voor de ’s Gravendijkwal, omdat Gebiedsplan centrum
11
in 2015 aan de Europese normen moet worden voldaan. Dit is een forse opgave. In de vorige periode zijn, zowel in de deelgemeente als gemeenteraad diverse amendementen en moties aangenomen met betrekking tot de overkapping van de ’s Gravendijkwal. Tot nu toe tevergeefs. De gebiedscommissie vraagt om een overkapping van de ’s Gravendijkwal. Luchtkwaliteit is een onderwerp dat sterk verbeterd moet worden. In de ontwikkelagenda komt dit thema terug. Met de toename van de levendigheid van het uitgaansleven neemt vanzelfsprekend ook het aantal slachtoffers van diefstal, berovingen en geweldsdelicten toe. In het gebied rond Eendrachtsplein, de Witte de Withstraat, Nieuwe- en Oude Binnenweg is geen politiebureau in de buurt. Het is juist van belang dat dergelijke misdrijven snel gemeld kunnen worden en slachtoffers spoedig terecht kunnen. De gebiedscommissie ziet daarom graag dat er op donderdag, vrijdag en zaterdag in de avond en nacht een (mobiele) politiepost wordt opengesteld. Op die manier kan spoedig aangifte worden gedaan en verbetert de opsporing en handhaving. De pleinen in het Oude Westen zijn plekken waar bewoners graag samen komen. Bij enkele pleinen ontbreken de voorzieningen en de aantrekkelijkheid om dat daadwerkelijk te doen. Het verlevendigen van de pleinen draagt bij aan meer gezelligheid, leefbaarheid, sociale cohesie en controle. Als gevolg daarvan neemt het veiligheidsgevoel toe. Bewoners en ondernemers rondom het Rijnhoutplein hebben de handen ineen geslagen met het doel het plein te verlevendigen. De gebiedscommissie verwacht dat de gemeente dit initiatief ondersteunt evenals andere vergelijkbare initiatieven die bijdragen aan verlevendiging. Inzet voor binding Hiermee wordt onder meer gedoeld op het verstevigen van verantwoordelijkheidsgevoel van bewoners en ondernemers voor hun buurt. Dit kan tot uiting komen in bewonersinitiatieven. Het Oude Westen heeft inmiddels een behoorlijke traditie opgebouwd. Maar ook participatie door vrijwilligerswerk krijgt hier een plek. Op suggestie van wijkbewoners is geëxperimenteerd met consultatie op straat. De eerste ervaringen met deze ‘bakfietsgesprekken’ worden verder uitgewerkt. Naast de gemeente kunnen andere professionals aansluiten. Er is een burgerkrachtinitiatief om wijkgebouw de Gaffel in zelfbeheer te exploiteren. De gebiedscommissie is hier een groot voorstander van en adviseert het college om dit met ondersteuning van gemeentelijke clusters mogelijk te maken.
Krachtiger bewoners Investeren in talentontwikkeling Om jongeren een goede kans in de maatschappij te geven wordt onder meer ingezet op het behalen van een startkwalificatie en creatieve ontplooiing. Het voortijdig verlaten van school is ongewenst. Maar ook het vergroten van ouderbetrokkenheid is belangrijk. Na goede ervaringen met het project Vreedzame Scholen wordt ingezet om deze aanpak uit te rollen naar de hele wijk. Het streven is dat jongeren overal op eenzelfde manier en respectvol worden behandeld. Anderzijds gaan zij ook respectvol met anderen om. In het Oude Westen zijn twee initiatieven op sportgebied die naast bewegen ook een maatschappelijke component in zich dragen. De eerste is de Thaiboksschool die dankzij de aanbesteding wordt gefinancierd door Radar. De tweede is Dansschool Moves. Dit is een initiatief van een ondernemer die zeer nadrukkelijk de sociale cohesie in de wijk en tussen haar inwoners bevordert. De gebiedscommissie adviseert het college beide initiatieven langdurig te ondersteunen. Inzet op gezinnen Gezinnen met (jonge) kinderen vormen een kwetsbare groep in de wijk. Het is belangrijk dat gezinnen op orde zijn. Hiervoor worden verschillende programma’s ingezet. Als er keuzes gemaakt moeten worden dan kiest de gebiedscommissie ervoor om deze programma’s hoe dan ook te handhaven. Woonstad voert een experiment uit dat voortgekomen is uit een bewonersinitiatief. Doel is te kijken of de schaarse woonruimte voor grote gezinnen en ouderen beter op elkaar kan worden afgestemd. Investeren in zelfredzaamheid
12
Gebiedsplan centrum
In de Sociale Index scoort de wijk slecht op de capaciteiten van mensen. Onvoldoende inkomen, taalbeheersing en gezondheid zijn problemen waar veel bewoners mee kampen. Er wordt fors ingezet op taallessen in de wijk. Deze lessen worden door vrijwilligers gegeven. Veel mensen hebben problemen met schulden. Hier worden ze mee geholpen en ook wordt ingezet om schulden te voorkomen. Ook is er aandacht voor ouderen. De bedoeling is dat zij zo lang mogelijk op een prettige manier in de wijk kunnen blijven wonen.
Hogere sociaal-economische positie van de wijk Investeren in de woningvoorraad In het Masterplan Oude Westen is al beschreven dat een betere mix van koop en huur goed is om een vitale stadswijk te worden. De woningvoorraad in het Oude Westen bestaat vooral uit goedkope huurwoningen. De komende jaren krijgt de wijk langzaam een grotere diversiteit in het aanbod. Selectief wordt oude voorraad gesloopt en vervangen door nieuwbouw. Ook wordt gerenoveerd en worden kluspanden te koop aangeboden. De gemaakte keuzes op dit vlak zijn bij sommige groepen bewoners omstreden. Goed contact en communicatie verdienen blijvende aandacht. Investeren in wijkeconomie Al langere tijd streeft de gemeente naar het instellen van regelluwe zones. Daarvoor zijn toezeggingen gedaan aan het DownTownberaad, een samenwerking van winkeliers op de Nieuwe Binnenweg, Witte de Withstraat en de West Kruiskade. De gebiedscommissie ondersteunt nadrukkelijk het idee om het DownTowngebied als regelluwe zone aan te wijzen. Als onderdeel van de regelluwe zone willen we graag een experiment in het gebied tussen de Nieuwe Binnenweg en de West-Kruiskade: een zogenaamde Start Up Zone met soepelere vestigingseisen en een vrijer fiscaal regime. Hierdoor is het voor startende ondernemers gemakkelijker om zich te vestigen. De komende tijd wordt in de stad geëxperimenteerd met het tijdelijk gebruik van parkeervakken als horecaterras. De ondernemers in het DownTowngebied willen graag aansluiten bij dat experiment. We vinden dat een winkelstraatmanager in het DownTowngebied nuttige ondersteuning biedt om bovenstaande zaken te realiseren. Om bezoekers aan horeca en detailhandel te verleiden om langer in het centrum te (ver)blijven moet het derde uur parkeren in parkeergarages en op straat kosteloos worden. Ook het stimuleren van goed ondernemerschap en het invulling geven aan leegstaande bedrijfsruimtes vraagt voortdurende inzet. De Alliantie West-Kruiskade blijft de komende twee jaar actief. Het borgen van deze aanpak na beëindiging van dit project verdient hoge prioriteit. Het Keurmerk Veilig Ondernemen op de West-Kruiskade en 1e Middellandstraat wordt verder uitgebouwd. De ondernemers werken een plan uit om zich te ontfermen over jongeren uit de wijk door hen een stageplek of een leer-/werkplek aan te bieden. De ondernemersvereniging van de Nieuwe Binnenweg heeft een nieuw enthousiast bestuur met veel plannen. Onderzocht wordt of de BIZ-regeling kan worden verlengd. 2.3.2 Prioriteiten voor het Oude Westen In deze paragraaf worden de prioriteiten opgesomd en zonodig toegelicht. • Investeren in veiligheid en overlastbestrijding door de bronnen van overlast aan te pakken en door de integrale aanpak zoals die is beschreven in de Gemeenschappelijke Veiligheidsagenda (GVA) en jaarlijks wordt herijkt; • Voortzetten van investeren in ondernemerschap en het stimuleren van de wijkeconomie door gerichte ondersteuning van winkeliers en horeca (bijvoorbeeld een winkelstraatmanager), het creëren van een regelluwe zone in het DownTowngebied en het voortzetten van de goede samenwerkingsverbanden; • Het stimuleren en ondersteunen van de initiatieven van (groepen) bewoners en startende maatschappelijke ondernemers, die een bijdrage leveren aan de sociale opgave in het Oude Westen vanuit de gedachte van de participatiesamenleving. Bijvoorbeeld buurtcentrum “De Gaffel”, dansschool Moves en de Thaiboksschool; • Toevoegen van kwaliteit en vergroten van de diversiteit in de woningvoorraad van het Oude Westen door gerichte investeringen in de woningvoorraad; Gebiedsplan centrum
13
• Vergroten van de sociale kansen van bewoners door extra te investeren in talentontwikkeling van kinderen, voorkomen van (school)uitval van jongeren, verbeteren van de taalvaardigheid van volwassenen en gezinnen te helpen bij het gezinsmanagement; • Verbetering van de verkeersveiligheid op de Nieuwe Binnenweg en de West Kruiskade; • Het verlevendigen van de pleinen en verblijfplaatsen in het Oude Westen, waaronder het Rijnhoutplein.
14
Gebiedsplan centrum
3 Cool 3.1 De ambities voor de wijk Cool 3.1.1 Typering van de wijk Cool De wijk Cool maakt onderdeel uit van het bruisende centrum van Rotterdam. Cool is op te splitsen in een noordelijk en zuidelijk gedeelte met als grens de Westblaak. Cool-Noord / Lijnbaankwartier kenmerkt zich door een groot en gevarieerd aanbod aan winkels, horeca, cultuur, woningen en werkgelegenheid. Denk bijvoorbeeld aan de winkelstraat de Lijnbaan en concertgebouw De Doelen. Grote bouwactiviteiten in Cool-Noord als de B-tower, de Karel Doorman, de Calypso en de Pauluskerk zijn afgerond. Ook het Kruisplein met de ingang van een grote parkeergarage nadert zijn voltooiing. Cool-Zuid heeft een sterk cultureel/kunstzinnig karakter met een mix van wonen en ondernemen. Het plein het Landje (tussen de Schiedamse Vest en de Schiedamsesingel) heeft een centrale plek in Cool-Zuid. Het is de plek waar bewoners elkaar in de buitenruimte kunnen ontmoeten en kinderen en hun ouders elkaar tegenkomen. Het aanpakken van de Hartmansstraat is een kans om de verbinding tussen Cool-Noord en Cool-Zuid te verstevigen. De Witte de Withstraat in Cool-Zuid is uitgegroeid tot één van de populairste plekken van Rotterdam. Een bruisende straat waar restaurants, barretjes, winkels en galeries te vinden zijn. De straat behoort tot de kunst-as die het museumpark en het Maritiem Museum met elkaar verbinden. De straat is opnieuw ingericht met meer ruimte voor terrassen en voetgangers. Fel verlichte woorden zweven als kunstuiting boven de straat met ‘wit’ als thema. De aantrekkelijkheid van wijk Cool uit zich in groen en kunst in de buitenruimte. Rotterdammers waarderen het bestaande openbaar groen, zoals de Eendrachtstuin en de Jacobustuin. Ook het Karel Doormanhof biedt mogelijkheden voor het uitbreiden en verbeteren van groen en speelplekken.
Gebiedsplan centrum
15
In Cool wonen ruim 4.300 personen. Het zijn vooral alleenstaanden en paren zonder kinderen. Ook werken er bijna 17.000 mensen in Cool. 3.1.2 Sterke en zwakke punten, kansen en bedreigingen voor de wijk Cool Huidige staat van het gebied Uit het algehele wijkprofiel blijkt dat Cool op de meeste onderdelen gemiddeld en bovengemiddeld scoort. Het gaat dan bijvoorbeeld om capaciteiten van bewoners, de woontevredenheid en de voorzieningen. Bij het inzoomen op bepaalde wooncomplexen of straten blijken er soms wel opvallende verschillen te zijn. Belangrijke gegevens samenstelling Cool Er zijn vooral veel eenpersoonshuishoudens (64% van het totaal); 8% van de huishoudens in Cool heeft kinderen. Dit aandeel is gelijk aan de overige wijken in het centrum. 65% van de inwoners in de leeftijd van 23 tot 65 heeft inkomsten uit werk. De woningvoorraad is erg versnipperd in eigendom en kwaliteit en is grotendeels particulier eigendom. Het aandeel van woningcorporaties is laag. Opvallend is dat ondanks het grotendeels ontbreken van sportverenigingen er door 71% van de inwoners wordt gesport. Dit ten opzichte van 63% in de rest van Rotterdam Centrum en 53% gemiddeld in Rotterdam. De woontevredenheid over de gehele linie genomen is hoog. Fysiek Waarop Cool opvallend laag scoort zijn de items die te maken hebben met het binnenklimaat van woningen en de algehele staat van onderhoud van deze woningen. Ook op (geluids)isolatie en geluidsoverlast scoren de woningen in Cool niet goed. Mogelijke verklaringen zijn dat de woningvoorraad verouderd is. Gezien het versnipperde eigendom is een aanpak niet gemakkelijk vorm te geven. Met name maatregelen om de luchtkwaliteit aanzienlijk te verbeteren vragen om grote investeringen en politieke besluitvorming wat betreft de fysieke inrichting. De geluidsoverlast is daar waar bouw- en buitenruimteprojecten direct grenzen aan wooncomplexen; een zeer vervelende factor en vaak moeilijk te beheersen. De overlast van nieuwbouwprojecten zal afnemen omdat er aanzienlijk minder gebouwd wordt. Een uitzondering daarop is de ontwikkeling van Forum Rotterdam, die tot veel overlast zal leiden. Voor het Lijnbaankwartier is een ontwikkelingsvisie vastgesteld. Veiligheid De score op de Veiligheidsindex is gestegen ten opzichte van voorafgaande metingen. De categorie overlast blijft een aandachtspunt in het centrum van een grote stad. Op de indicatoren schoon en heel scoort Cool zeer goed. Meer bewoners dan gemiddeld in Rotterdam geven aan tevreden te zijn met hun buurt. Dit beeld wordt bevestigd door de gesprekken die in de aanloop naar het gebiedsplan zijn gevoerd met bewoners en ondernemers en bezoekers. Daaruit komt ook naar voren dat wildplassen en overige overlast door horecabezoekers in de directe omgeving van horecagelegenheden aan de orde van de dag zijn. Bewoners zetten bovendien verkeersveiligheid hoog op de prioriteitenlijst voor hun wijk. Sociaal Het gebied kent over het algemeen geen zware sociale problematiek. Dit hangt samen met de hoge scores op capaciteiten en het hebben van werk. In specifieke gebieden of bepaalde wooncomplexen is sprake van vereenzaming en het leiden van een teruggetrokken bestaan met weinig interactie tussen buurtbewoners en ondernemers en inzet voor de omgeving. Vereenzaming hangt samen met een verouderende bevolking zoals in het Lijnbaanensemble. Daarnaast is in de woonstraten van Cool Zuid en het Mauritskwartier sprake van een grotere afstand tot de arbeidsmarkt en jeugdwerkloosheid in vergelijking met het gemiddelde in Rotterdam. 3.1.3 Scores wijkprofiel voor de wijk Cool Fysieke index In de fysieke index valt vooral op dat de wijk objectief slecht scoort op milieu. De gemiddelde NO2-concentratie 2009 is zeer hoog. Verder valt het verschil op tussen
16
Gebiedsplan centrum
de objectieve score van de voorzieningen (105) tegenover de subjectieve score (82). Mensen ervaren dus dat er te weinig voorzieningen zijn, terwijl het binnen de wijk boven het gemiddelde van de stad ligt. Veiligheidsindex De veiligheidsindex voor Cool scoort onder het gemiddelde van de stad. Dat is deels te verklaren door de systematiek: het omslaan van het objectieve cijfer naar ‘per 1000 inwoners’, zoals in de inleiding is vermeld. Een opvallende uitzondering daarop is inbraak (objectief 97 en subjectief 120). Vooral het onderwerp overlast scoort zowel objectief (17) als subjectief (77) aanmerkelijk onder het stedelijk gemiddelde. De onderwerpen diefstal, geweld en vandalisme scoren objectief wel onder het gemiddelde, terwijl ze subjectief rond het stedelijk gemiddelde scoren. Sociale index Het totaalcijfer voor de sociale index ligt op het Rotterdams gemiddelde (106). Het verschil tussen de objectieve score voor binding (61) en de subjectieve score op dat onderwerp (122) is opmerkelijk. 3.1.4 De ambitie voor de wijk Cool Cool is in 2030 een bruisende centrumwijk met meer inwoners. Bewoners, bezoekers en ondernemers zich thuis en welkom voelen.
3.2 De doelen voor de wijk Cool In de gebiedsvisie 2010 – 2015 is een duidelijk streefbeeld geschetst waarin het gebied een sterke aantrekkende werking heeft op bezoekers en bewoners. Als geheel is het gebied schoner, heler en beter gewaardeerd, resulterend in een bruisende omgeving. De uitdagingen voor het gebied liggen op het vinden van een gezond evenwicht tussen de verschillende functies en ambities. Daarnaast heeft het programma Binnenstad dat onder verantwoordelijkheid van de wethouder Binnenstad is uitgevoerd, veel invloed gehad op de ontwikkelingen in Cool. De uitgangspunten van de genoemde gebiedsvisie en van het programma Binnenstad komen terug in de doelen voor het huidige gebiedsplan. Op die manier wordt consistent beleid door de jaren heen gerealiseerd. Ambitie: Cool is in 2030 een bruisende centrumwijk met meer inwoners waarin bewoners, bezoekers en ondernemers zich thuis voelen en/ of welkom voelen ER-doel
Strategie
Aantrekkelijker verblijfsklimaat
Inzet op levendigheid Inzet op gastvrijheid Inzet op economie
Aangenamer wonen
Inzet op buitenruimte Inzet op vastgoed Inzet op veiligheid en overlast
Gezonder leven
Inzet op gezondheid
Gebiedsplan centrum
17
De doelen met de indicatoren uit het wijkprofiel en de streefcijfers voor 2018: Aantrekkelijker Verblijfsklimaat Aandeel midden- en hoger inkomens stijgt van 55% naar 57%. (56 huishoudens) Veiligheidsindex stijgt van 68 naar 78. Aangenamer wonen Toename van huishoudens die tevreden zijn met de huidige woonsituatie van 75% naar 77%. (54 huishoudens) Gezonder leven Percentage bewoners dat een slechte gezondheid ervaart vasthouden op 16%. Inzet op economie Percentage leegstaande verkooppunten ten opzichte van totaal aantal, vasthouden op 7% Inzet op buitenruimte Tevreden met groen vasthouden op 61%. (1% toename is 28 huishoudens) Inzet op vastgoed 4% nieuw woningen (114 woningen) Tevredenheid met woning algemeen vasthouden op 76%. Inzet op veiligheid en overlast Aantal meldingen burengerucht neemt af van 127 per 1000 bewoners naar 100. Geweldsdelicten nemen af van 10% naar 9%. Vermogensdelicten nemen af van 210 naar 175 (niveau 2013) Inzet op gezondheid Bewoners van 16 jaar en ouder dat overmatig drinkt neemt af van 14% naar 12% (niveau 2013/80 mensen) Aantal bewoners met eenzaamheid neemt af van 46 naar 40. (258 bewoners)
3.3 De aanpak voor de wijk Cool 3.3.1 Strategieën voor de wijk Cool Aantrekkelijker verblijfsklimaat Inzet op levendigheid Het creëren van levendigheid in het Centrum komt in veel beleidsdocumenten terug. Van Binnenstadsvisie, via gebiedsvisie tot aan het nieuwe college programma 2014. Wat op dat onderwerp echt aandacht nodig heeft is de plintenaanpak. Er zijn afspraken gemaakt om etalages van leegstaande winkels te beplakken met ‘opvrolijkfolie’. In de praktijk komt daar weinig van terecht. Ook een leegstaande plint van het politiebureau aan de Hartmansstraat/Witte de Withstraat is al jaren een doorn in het oog van velen. Het nog verder terugdringen van gesloten rolluiken, bijvoorbeeld op de Lijnbaan, verdient blijvende aandacht. Een levendige openbare ruimte is een thema waarvoor de gebiedscommissie aandacht vraagt en waar nog winst is te behalen. Denk bijvoorbeeld aan het aanlichten van gevels, bomen en kunstwerken. Dat kan de buitenruimte sterk opwaarderen. Een speciale vermelding hier verdient Santa Claus, het beeld van Paul McCarthy aan het Eendrachtsplein. Het Skatepark aan de West-Blaak is aan het einde van de levensduur en vraagt om modernisering. De inzet moet zijn om een hoogwaardig nieuw skatepark te realiseren dat aansluit bij de wensen van de moderne gebruikers, aantrekkelijk is voor alle bezoekers en past in de omgeving. Uitgangspunten bij het ontwerp moeten zijn: Rotterdam als architectuurstad, de Westblaak als binnenstedelijke verblijfsruimte met verbinding tussen de twee buurten en hoogwaardig recreëren op wereldniveau. Inzet op gastvrijheid Het toevoegen van openbare toiletvoorzieningen is een absolute voorwaarde voor een prettiger verblijf in de stad.
18
Gebiedsplan centrum
Het thema hoogwaardige uitstraling komt in beleidsnotities voor. In het centrum is daar nog winst te behalen. Denk bijvoorbeeld aan de ontwikkeling van de Leuvehaven en de Schiedamsedijk. Op deze as van Spido naar het Centrum moeten de mensen op een prettige manier verleid worden de stad verder te ontdekken en te beleven. Programmering heeft zich de afgelopen jaren bewezen, zoals op het Schouwburgplein, het Project LijnB en op het Landje. Hierdoor zijn levendigheid en gastvrijheid van het centrum toegenomen. In veel gevallen was de deelgemeente opdrachtgever voor dit soort succesvolle initiatieven. De gebiedscommissie pleit er voor om op deze programmering te blijven inzetten. Steeds meer mensen komen op de fiets naar het centrum. Het zijn er meer dan waar in eerdere schattingen vanuit werd gegaan. Dat vraagt om een toename van fietsparkeergelegenheden. Vooral rond OV-voorzieningen, (bijvoorbeed. Metro Coolhaven en station Blaak), in het winkelgebied (bijvoorbeeld Nieuwe Binnenweg) en rond scholen (bijvoorbeeld Wijnhaven). Inzet op economie Het centrum vervult een belangrijke rol voor de economie van de hele stad. Detailhandel en horeca vormen daarin belangrijke pijlers. De Ondernemersfederatie Rotterdam City is één van de belangrijke partners en vormt een spilfunctie tussen gemeente en veel ondernemers. Zij zullen de komende jaren extra inzetten op gebieden die het moeilijk hebben: 1. Kruiskade, Plaza; 2. Karel Doormanstraat, Van Oldenbarneveltstraat. Tijdens het revitaliseringstraject van de Witte de Withstraat hebben de ondernemers gevraagd om daadwerkelijk uitvoering te geven aan de toezegging om hun straat aan te wijzen als regelluwe zone. Die toezegging was er ook voor de Nieuwe Binnenweg en de West Kruiskade. De gebiedscommissie ondersteunt die vraag nadrukkelijk. De komende tijd wordt in de stad geëxperimenteerd met het tijdelijk gebruik van parkeervakken als horecaterras. De ondernemers in het Downtowngebied willen graag aansluiten bij dat experiment. Het ondersteunen van het Downtownwinkelgebied door een winkelstraatmanager zou een bijdrage kunnen leveren om beide zaken gerealiseerd te krijgen. Om bezoekers aan horeca en detailhandel te verleiden om langer in het centrum te (ver)blijven moet het derde uur parkeren in parkeergarages en op straat kosteloos worden.
Aangenamer wonen Inzet op buitenruimte In het centrum staan nog niet alle restafvalcontainers geheel ondergronds. De gebiedscommissie adviseert om dit alsnog overal door te voeren. Neem daarbij ook de containers mee om restafval te scheiden, zoals kleding en plastic. Het Eendrachtsplein is momenteel een plaats waar taxi’s parkeren en de tramhalte ligt, met daarlangs drukke verkeersstromen. Dit plein heeft potentieel veel meer te bieden als er een integraal plan komt om dit gebied te ontwikkelen. Er ligt een kans omdat de RET in de nabije toekomst de sporen aan gaat pakken. De gebiedscommissie wil die gelegenheid aangrijpen om een integraal plan voor het plein te ontwikkelen. Het centrum van de stad moet het visitekaartje vormen op het gebied van schoon en heel. De laatste jaren scoren we ruim boven de 4 (op een schaal van 1 tot 5). Het is een absolute must om het niveau van de afgelopen jaren vast te houden. In Cool zijn er meerdere openbare binnentuinen, die (mede) door tuincommissies worden beheerd. Dit belangrijke vrijwilligerswerk moet ondersteund worden zodat de tuinen toegankelijk zijn en blijven voor het brede publiek. Woningcorporatie Woonstad knapt de komende jaren de woningen aan de Jacobusstraat en Mauritsstraat op. Door ook de straten aansluitend te herinrichten kan het gebied een kwaliteitsimpuls krijgen. Het Baankwartier wordt de komende jaren nog niet ontwikkeld. Er zijn bewonersinitiatieven om de wijk tijdelijk aantrekkelijk te houden, onder andere door vergroening. Deze burgerkracht moet omarmd en gesteund worden, zodat verloedering wordt voorkomen.
Gebiedsplan centrum
19
Inzet op vastgoed Er staan nog diverse nieuwbouwprojecten op stapel, waarvan niet duidelijk is wanneer ze starten (Cooltower, Cinerama en Forum Rotterdam). Woningcorporatie Woonstad heeft vergevorderde plannen voor de aanpak van haar woningbezit aan de Jacobusstraat en Mauritsstraat. Leegstand is een doorn in het oog van de gebiedscommissie. Zowel leegstand ‘op ooghoogte’ als leegstand achter de hoog opgetrokken gevels. Het moet een prioriteit zijn en blijven van het college om deze leegstand terug te dringen. De gebiedscommissie ziet graag dat het wijzigen van bestemmingen van panden sneller en eenvoudiger verloopt. Dat is belangrijk om vastgoedeigenaren en projectontwikkelaars de kans te bieden om adequaat in te spelen op de behoeftes van de markt. Op die manier kunnen gemakkelijker woningen worden gebouwd in plaats van kantoren of detailhandel. Bovendien wordt zo ruimte geboden aan nieuwe initiatieven. De gebiedscommissie ziet graag dat de uitgifte van tijdelijke vergunningen wordt versnel, bijvoorbeeld voor horeca, winkel of wonen, om zo gemakkelijker een tijdelijke invulling te geven aan leegstaande panden. Gezonder Leven Inzet op veiligheid en overlastbestrijding De partners in het veiligheidsoverleg op lokaal niveau hebben enkele jaren geleden een gemeenschappelijke veiligheidsagenda ontwikkeld. Op die wijze sluiten prioriteiten aan bij elk van de deelnemende partijen en ontstaat een integrale veiligheidsaanpak waarop goed gestuurd kan worden. Deze aanpak moet zeker gecontinueerd worden. De uitgaansoverlast wordt effectief bestreden door een integrale aanpak. Zo treedt niet alleen de politie tijdens de nachtelijke uren op, maar is er ook gerichte inzet van horecastewards. Deze effectieve inzet moet de komende jaren gecontinueerd worden maar door het wegvallen van de deelgemeentelijke budgetten staat dit op de tocht. Het gewonnen terrein van de afgelopen jaren mag niet verloren gaan. Verkeersveiligheid is meermalen door bewoners als belangrijk genoemd in het participatieproces. Er worden dan ook verschillende maatregelen genomen om dit te verbeteren. Zoals een onderzoek naar de mogelijkheid voor het instellen van 30 km zones en een inventarisatie van donkere zebrapaden die beter aangelicht worden. Inzet op gezondheid De wijkmonitor geeft objectief aan dat het slecht gesteld is met de luchtkwaliteit in het centrum. Dit moet de komende jaren absoluut verbeteren. Onder bewoners komt sociaal isolement als aandachtspunt naar voren. Het welzijnswerk zet nadrukkelijk in om dit tegen te gaan. Er lijkt verbetering op te treden, maar de aanpak moet absoluut voortgezet worden. Temeer daar ook een deel van de bevolking van het centrum vergrijst wat vaak gepaard gaat met sociaal isolement. In het Centrum is geen Centrum Jeugd en Gezin (CJG). Die leemte is opgevuld door de “Opvoedpoli”. Voor de gebiedscommissie is het van het grootste belang dat de kennis, ervaring en voorzieningen gecontinueerd worden. Dit is overeenkomstig ons advies over het Nieuw Rotterdams Jeugdstelsel.
3.3.2 Prioriteiten voor de wijk Cool Het opknappen van de woningvoorraad in de Jacobusstraat en Mauritsstraat, aansluitend op de woningverbetering door woningcorporatie Woonstad; Stimuleren van de ontwikkeling en verlevendiging van het DownTowngebied op en rond Eendrachtsplein. Zo wordt de fysieke verbinding tussen de Witte de Withstraat, de Oude en Nieuwe Binnenweg, de West-Kruiskade en het station verbeterd; Betere voorzieningen voor bezoekers om de gastvrijheid van de binnenstad te vergroten, bijvoorbeeld openbare toiletvoorzieningen; Vergroten van de levendigheid en de uitstraling op straatniveau door het tegengaan van de leegstand op plintniveau; Vergroten van de sociale kansen van bewoners van met name Cool Zuid door extra te investeren in talentontwikkeling van kinderen, voorkomen van (school)uitval van jongeren, verbeteren van de taalvaardigheid van volwassenen en gezinnen te helpen bij het gezinsmanagement.
20
Gebiedsplan centrum
4 Stadsdriehoek 4.1 De ambities voor Stadsdriehoek 4.1.1 Typering van de wijk Stadsdriehoek Stadsdriehoek ligt in het stadshart van Rotterdam. De wijk deelt met Cool het winkelgebied waarin de Beurstraverse een prominente rol speelt. Er is hier een groot aanbod aan diverse winkels waar zeven dagen per week bezoekers terecht kunnen. Stadsdriehoek is een wijk van buurten met verschillende karakters. De Meent en de Pannekoekstraat in Stadsdriehoek zijn straten met allerlei soorten winkels, cafés en restaurantjes. Zowel het winkelaanbod als de horeca en de markt op de Binnenrotte bieden veel werkgelegenheid en hebben aantrekkingskracht op mensen uit de hele stad en randgemeenten. De Oude Haven is een unieke plek in het centrum door haar ligging en haar mix van horecagelegenheden, woningen en havenactiviteit. De Oude Haven heeft als eerste uitgaansgebied in Nederland het Keurmerk Veilig Uitgaan (KVU) gekregen. Op het Wijnhaveneiland is de afgelopen 15 jaar een concentratie van hoogbouw verrezen die uniek is voor Europese steden, zonder het zicht op de rivier en het contact met het water te verliezen. Het Hoogkwartier, met de Hoogstraat oost als belangrijkste straat, heeft inmiddels een aantrekkingskracht op jonge ondernemers die de potentie van dit gebied steeds beter laten zien. Een kwart van de huidige woningvoorraad in de wijk dateert uit de wederopbouwperiode en nog eens bijna een kwart, is van na 2000. Enkele delen van Stadsdriehoek ondergaan op dit moment nog een metamorfose en de wijk kent hierdoor verschillende grote bouwlocaties. Zo wordt de Markthal op de Binnenrotte in 2014 voltooid. Stadsdriehoek telt ruim 13.500 inwoners, voornamelijk alleenstaanden en paren zonder kinderen. Er wonen ook relatief veel studenten. Verder werken er ook bijna 27.000 mensen in Stadsdriehoek.
Gebiedsplan centrum
21
Openbaar vervoer is zelden langer dan op 5 minuten loopafstand. In de lente- en zomerperiode vinden er wekelijks (buiten)evenementen plaats. Evenementen met een nationaal en zelfs internationaal karakter. 4.1.2 Sterke en zwakke punten, kansen en bedreigingen Stadsdriehoek In Stadsdriehoek zijn vooral veel eenpersoonshuishoudens (68% van het totaal); huishoudens met kinderen (7%) zijn sterk in de minderheid. De gemiddelde leeftijd in het hele gebied ligt rond de 35 jaar, maar het aantal 55-plussers groeit snel. 66 % van de inwoners heeft inkomsten uit werk. Het inkomen van bewoners in Stadsdriehoek is ten opzichte van het gemiddelde in Rotterdam hoog. De woningvoorraad is erg versnipperd en grotendeels in particulier eigendom. Het aandeel van woningcorporaties is laag. In Stadsdriehoek zijn geen grondgebonden eengezinswoningen. De woontevredenheid is hoog in de Stadsdriehoek. De grootste uitdaging is om de functies van wonen, werken, uitgaan en het bezoeken van festiviteiten in redelijke harmonie naast elkaar te laten bestaan. Dat blijft de uitdaging, ook de komende jaren. Het college heeft de ambitie om steeds meer bezoekers te trekken naar het centrum en om de competitie nationaal en internationaal aan te gaan met andere wereldsteden. Daarnaast bonkt het ‘hart van Rotterdam’ onafgebroken. De woontevredenheid is terug te zien in de grote betrokkenheid van bewoners bij de vele ontwikkelingen in het centrum. De wijk zal relatief gezien altijd lager scoren dan andere minder centraal gelegen wijken op het gebied van groen. Oorzaak is het gebrek aan beschikbare buitenruimte. Toch zijn er al flinke slagen gemaakt, zowel door de gemeente als bewonersinitiatieven. Dit geldt ook voor speelvoorzieningen. De uitdaging zit vooral in goed beheer van het aangebrachte hoogwaardige groen. Met het vaststellen van het inrichtingsplan voor de Binnenrotte wordt in het Laurenskwartier het verblijfsklimaat enorm verbeterd, met name door het toevoegen van meer groen. Een volgende opgave is het maken van betere verbindingen tussen de verschillende buurtjes, bijvoorbeeld de verbinding tussen de Binnenrotte en de Oude Haven. Aan de Hoogstraat ligt, nu nog onopvallend en onopgemerkt, de Rotte. Hier ligt een kans voor de stad om de verbinding met het water en de kades van de Rotte te vergroten. In het kader van de City Lounge-gedachte is bij de herinrichting van een aantal straten een fiks aantal parkeerplekken opgeofferd. Parkeren is nog maar aan een kant van de straat toegestaan. Ondanks protesten van zowel bewoners als ondernemers heeft dit geleid tot een betere verblijfsruimte in deze straten. Door de nieuwe parkeergarage onder de Markthal neemt naar verwachting de parkeerdruk af in het Laurenskwartier. Een aandachtspunt is de verkeersveiligheid in de hele wijk, met een aantal duidelijke kritieke aandachtsplekken, zoals de Nieuwstraat. 4.1.3 Scores wijkprofiel Uit het wijkprofiel blijkt dat Stadsdriehoek op de meeste onderdelen gemiddeld en bovengemiddeld scoort. Het gaat dan bijvoorbeeld om onderdelen als capaciteiten van bewoners, de woontevredenheid en voorzieningen. De scores zijn lager op de onderdelen diefstal en overlast. Dit zijn goed verklaarbare scores gezien de regionale winkel- en uitgaansfunctie van de wijk. Veiligheid Stadsdriehoek scoort op veiligheid precies op het Rotterdamse gemiddelde (100). Hierbij valt het verschil op tussen de subjectieve beoordeling van veiligheid (124) en de objectieve cijfers (75). Dat wordt nog eens bevestigd door de gesprekken met bewoners tijdens het participatieproces van de gebiedscommissie. Bewoners voelen zich overwegend veilig in het gebied. Ook de wijkagenten bevestigen dit. Bewoners constateren wel een matige verkeersveiligheid, met name voor voetgangers en fietsers.
22
Gebiedsplan centrum
De klachten op het gebied van veiligheid zijn vooral uitgaan gerelateerd en specifiek in de gebieden Oude Haven, Meent en Binnenrotte, Nieuwe Markt en Coolsingel. Drugsoverlast wordt ervaren van drugrunners op het Weena, Hofplein en Coolsingel. Sociaal De wijk kent over het algemeen geen zware sociale problematiek. Dit hangt samen met de hoge scores op capaciteiten en het hebben van werk. In specifieke buurtjes of bepaalde wooncomplexen is sprake van vereenzaming en het leiden van een teruggetrokken bestaan met weinig interactie met en inzet voor de omgeving. De vereenzaming hangt samen met een verouderende bevolking zoals in het Wijnhavengebied en de Pompenburg. Wat opvalt is de lage subjectieve score op het onderdeel leefomgeving. Bewoners stellen dat men elkaar onderling weinig helpt of samen dingen onderneemt. Men mist ook de voorzieningen waar bewoners elkaar kunnen ontmoeten of samen activiteiten kunnen doen. Daarnaast scoort de wijk wel hoog op de tolerantie ten aanzien van elkaar. Het onderdeel binding scoort ver onder het Rotterdams gemiddelde. Bewoners wonen nog maar kort in de wijk, nog maar kort in Rotterdam en zetten zich niet actief in voor de buurt. Dit is deels te verklaren door de vele studenten die hier wonen en de recent opgeleverde nieuwe woningen. In de praktijk valt juist de hoge betrokkenheid van bewoners en ondernemers bij alle ingrijpende projecten op. Dit blijkt uit de hoge opkomst bij informatiebijeenkomsten, de betrokkenheid bij begeleidingscommissies en de actief participerende bewoners bij inrichtingsplannen. Fysiek Op het fysieke vlak scoort Stadsdriehoek gemiddeld of bovengemiddeld ten opzichte van de stad. De tevredenheid over voorzieningen en de buitenruimte liggen net op of net onder het Rotterdams gemiddelde. In beide is al significant geïnvesteerd, maar het blijft een punt van aandacht. De meest opvallende score in de fysieke index is milieu, deze score is heel ver onder het Rotterdamse gemiddelde. Deze index wordt bepaald door de geluidsnormen, 76 % van de woningen in een geluidscontour vanaf 55dB (R’dam 52%). De luchtkwaliteit in Stadsdriehoek scoort 96%. Dat is tegen de landelijke grenswaarde aan, terwijl het Rotterdamse gemiddelde er met 81% ruimer onder blijft. Een groot deel van de verklaring voor deze slechte scores is te vinden in de vele bouwwerkzaamheden en de hoeveelheid gemotoriseerd verkeer in het centrum. Hoewel beide lastig te beïnvloeden zijn, blijven dit onderwerpen waaraan gewerkt moet worden. Met name maatregelen om de luchtkwaliteit aanzienlijk te verbeteren vragen om grote investeringen en moedige politieke besluitvorming wat betreft de fysieke inrichting. Er zijn nog voldoende maatregelen te treffen die gezamenlijk een positief effect hebben op de luchtkwaliteit en realiseerbaar zijn. 4.1.4 De ambitie Stadsdriehoek is een grootstedelijke centrumwijk waar je prettig en gezond kunt wonen en werken in een levendige omgeving met een goede samenhang tussen winkelen, uitgaan en ontmoeten.
Gebiedsplan centrum
23
4.2 De doelen ER-doel
Strategie
Aantrekkelijker verblijfsklimaat
Inzet op gastvrijheid Inzet op levendigheid
Betere fysieke inrichting
Investeren in de buitenruimte Verbeteren fysieke verbindingen
Beter woonklimaat
Inzet op gezondheid Inzet op veiligheid en overlast Inzet op luchtkwaliteit
De doelen met de indicatoren uit het wijkprofiel en de streefcijfers voor 2018 1. Aantrekkelijker Verblijfsklimaat 10% meer bezoekers 5% meer bewoners ten opzichte van 2014 (676 bewoners) 5% meer werknemers ten opzichte van 2014 (1337 werknemers) 2. Betere fysieke inrichting Tevredenheid huidige woonsituatie vasthouden op 83% (Rotterdam 68%) Index Woonbeleving vasthouden op 141 3. Beter woonklimaat Tevredenheid met de buurt vasthouden op 89% Investeren in de buitenruimte Normering schoon 4.0 Waardering groen 50% naar 60% (910 huishoudens) (R’dam 80%) Inzet op veiligheid en overlast Meldingen genormaliseerde overlast leefmilieu van 45 naar 40 Index leefomgeving subjectief 84 naar 90 Inzet op gezondheid Aandeel bewoners dat goede gezondheid ervaart handhaven op 89% Inzet op luchtkwaliteit en geluidsoverlast Index van milieu objectief van 39 – 45
4.3 De aanpak 4.3.1 Strategieën voor Stadsdriehoek Aantrekkelijker verblijfsklimaat Het streven naar een aantrekkelijker verblijfsklimaat moet resulteren in het aantrekken van meer bewoners, bezoekers en werkenden. Dit gebeurt onder meer door in te zetten op de levendigheid en gastvrijheid van het gebied. Voor het ervaren van de stad is naast een aantal fysieke ingrepen in het gebied, de programmering essentieel. Wat gebeurt er op straat? Wat is er te horen en te beleven? Inzet op gastvrijheid Elke gastvrije binnenstad kent faciliteiten voor bezoekers waardoor mensen zich prettig ontvangen voelen. Een openbare toiletvoorziening in de buurt van drukbezochte punten, zoals de Markt en de Oude Haven is hiervoor een belangrijke voorwaarde. Een bijkomend voordeel is dat het een knelpunt oplost waar bewoners al jaren de aandacht voor vragen: het wildplassen.
24
Gebiedsplan centrum
De gebiedscommissie ziet verder graag dat bezoekers worden verleid om langer te verblijven in de binnenstad. Dit zou kunnen door het derde uur parkeren gratis te maken. De aanleg van de fietsenstalling bij station Blaak biedt straks voor mensen die op de fiets de stad bezoeken een goede voorziening. Gerichte uitbreiding van de mogelijkheden tot fietsparkeren in de winkelstraten is een verdere aanbeveling. Een betere toegankelijkheid en verblijfmogelijkheid vanaf het water, met uitbreiding van passantenplekken in de Wijnhaven, biedt een andere doelgroep de mogelijkheid om van de gastvrijheid van Rotterdam gebruik te maken. Inzet op levendigheid De afgelopen jaren hebben laten zien dat de levendigheid van pleinen vergroot wordt door gerichte programmering. Het gaat dan om de pleinprogrammering van het stadspodium, maar ook om de inzet van de cultuurscout die bewoners, (creatieve) ondernemers en kunstenaars weet te verbinden in activiteiten en kleinschalige evenementen. Voor het Grotekerkplein heeft de extra programmering al wel meer reuring gegeven, maar dat is voor de doelstellingen van de gebiedscommissie nog onvoldoende. Samen met de betrokken organisaties en de bewoners zal de komende jaren gekeken worden hoe dit verbeterd kan worden. We denken daarbij bijvoorbeeld aan terrassen op het plein. Voor de Oude Haven wordt voortgeborduurd op de goede weg die is ingeslagen met de gezamenlijke organisatie van evenementen en initiatieven door bewoners en ondernemers. Het trekken van publiek heeft ook te maken met weten waar het gezellig is. Hierover is de gebiedscommissie met de ondernemers van de Oude Haven in gesprek om de zichtbaarheid en de toegang tot de Oude Haven te verbeteren. Een gastvrije stad kent levendige straten met een goede uitstraling. Hiervoor is in de Wijnhaven en de Glashaven een plintenaanpak in voorbereiding. Ook het terugdringen van leegstand en het zorgen voor snelle tijdelijke invulling of ‘opvrolijkfolie’ voor de etalages draagt hier aan bij. Het centrum heeft naast de beurstraverse met de grotere winkelketens steeds meer straten met onderscheidende kleinschalige ondernemers en winkeliers zoals de Meent, de Pannenkoekstraat en de Hoogstraat Oost. Straten met een eigen karakter die nog wel ondersteuning kunnen gebruiken. Betere fysieke inrichting Betere fysieke inrichting wordt bereikt door in te zetten op de verbetering van de fysieke verbindingen tussen de verschillende subbuurten en door in te zetten op de buitenruimte. Fysieke verbindingen De Stadsdriehoek kenmerkt zich door verschillende winkel- en uitgaansgebieden die slecht met elkaar verbonden zijn. Een verbetering van de verbinding zorgt voor betere bereikbaarheid van de gebieden. Het gaat om de volgende verbindingen: 1. Hoogstraat (west) - Hoogstraat (oost), de oversteek van de Binnenrotte en de oversteek Mariniersweg; 2. Binnenrotte - Oude Haven inclusief de onderdoorgang Blaaksebos; 3. Coolsingel - Schiedamsedijk; 4. Wijnhaven - Witte de Withstraat; 5. Straat met de zes namen; 1 6. Meent - Aert van Nesstraat. Het water moet centraal staan in het centrum. Rotterdam bestaat bij de gratie van het water en dat is ooit begonnen bij de dam op de Rotte onder de Hoogstraat. Het nabij gelegen Hang, Steiger en Zijl zijn op dit moment nog achtergestelde stukken in de binnenstad, maar zijn in potentie prachtige plekken. Het gebied rond het water van de Rotte en de Schie moet aantrekkelijker gemaakt worden voor recreatie en 1 Rederijstraat, Glashaven, Posthoornstraat, Keizerstraat, Westewagenstraat en Haagseveer
Gebiedsplan centrum
25
verblijf. Barrières voor de vestiging van horeca aan het water moeten zoveel mogelijk verlaagd worden. Er moet geïnvesteerd worden in betere zit- en verblijfsplekken aan en op het water. En vergroening van de kades verdient de aandacht. Investeren in de buitenruimte Voor bewoners, maar zeker ook voor ondernemers is het niveau van schoon en heel en een hoogwaardige uitstraling van groot belang. Het op niveau houden vraagt vaak extra inspanningen. Door middel van het toevoegen van groen en het verminderen van blik in het straatbeeld wordt de Stadsdriehoek aantrekkelijker. Om dit doel te verwezenlijken zijn diverse inrichtingsplannen, groot en klein in verschillende stadia van voorbereiding en uitvoering. Zoals men het in Stadsdriehoek gewend is, gebeurt dit met betrokkenheid en input van bewoners en ondernemers. Zo zal het inrichtingsplan van de St. Jacobsplaats nog dit jaar in uitvoering gaan. Hier wordt, geboren vanuit een onderhoudsbehoefte van het talud van de spoortunnel, een klein stadspark gerealiseerd met extra middelen vanuit de stadsregio. Verkeersveiligheid is meermalen door bewoners als belangrijk genoemd in het participatieproces. Er worden dan ook verschillende maatregelen genomen om dit te verbeteren. Het invoeren van een 30 km zone in het Laurenskwartier is er daar een van. Een andere is een inventarisatie van donkere zebrapaden zodat deze beter aangelicht worden. Beter woonklimaat Beter woonklimaat gaat vooral over een gezonde omgeving, het tegengaan van overlast en het verbeteren van de veiligheid. Inzet op veiligheid en overlast In Stadsdriehoek wordt overlast in en rond de uitgaansgebieden als een serieus probleem ervaren. De afgelopen jaren is sterk gebouwd aan een beheersbare situatie in de Oude Haven. Door intensieve samenwerking zijn de negatieve gevolgen van het uitgaan flink afgenomen. Dit is gebeurd door intensieve ambtelijke inzet in nauwe samenwerking met bewoners en ondernemers. De huidige activiteiten worden gecontinueerd en gebundeld onder de paraplu van het Keurmerk Veilig Uitgaan (KVU). De inzet richt zich in ieder de geval op de organisatie van de beheerscommissie, het investeren in de relatie tussen bewoners en ondernemers en de volgende acties: inzet van horecastewards (ook wel sus-teams genoemd), onderzoeken inzet geluidsmonitoringssysteem, het verbeteren van de communicatie tussen portiers en op de invoering van de Collectieve Horeca Ontzegging (CHO) in het gebied. Daarnaast zijn diverse fysieke maatregelen nodig, zoals het plaatsen van extra fietsenstallingen en daarop handhaven, het tegengaan van wildplassen door het plaatsen van plaskruizen, extra schoonmaken van specifieke plekken en het direct herstellen van defecte verlichting. Verder zullen de opbrengsten van Buurt Bestuurt Oude- en Nieuwe Haven moeten worden gerealiseerd. De lessen die geleerd zijn uit het hele intensieve KVU-traject rondom de Oude haven worden ook op andere horeca concentratie gebieden toegepast. Te beginnen op en rond het Grotekerkplein. Inzet op gezondheid Gezondheid is een belangrijk issue (o.a. in relatie tot alcoholmisbruik). Een analyse van de GGD (2010) van het gebied geeft aan dat de aandacht zich de komende jaren moet richten op het gebruik van alcohol, drugs en eenzaamheid bij ouderen. De inzet zal bestaan uit het programma drugs en alcohol van het cluster MO. Daarnaast worden de projecten Even buurten, Burgertriade en project Anders Ouder Worden uitgevoerd.
26
Gebiedsplan centrum
Het wijkorgaan Stadsdriehoek voert samen met de Hogeschool Rotterdam een onderzoek uit naar de beleving van het woonklimaat onder bewoners van het Wijnhavengebied en de Boompjeskade. Inzet op luchtkwaliteit en geluidsoverlast De wijk scoort heel slecht op luchtkwaliteit en geluidsoverlast (o.a. door bouwprojecten, verkeer en van horeca). Er wordt gedaan wat kan om negatieve gevolgen van functies in de wijk (markt, horeca, bouwwerkzaamheden) te verzachten voor bewoners. Wat betreft de geluidsoverlast, dit is een vast gegeven in elke grote stad. De overlast door werkzaamheden wordt zoveel mogelijk geminimaliseerd. Bijvoorbeeld door strikte werktijden aan te houden en hierop actief toe te zien. De geluidsoverlast door de horeca wordt onder andere beperkt door geluidswerende maatregelen voor te schrijven. Tevens wordt onderzocht in hoeverre een geluidsmonitoringssysteem van toegevoegde waarde kan zijn in het horecagebied Oude Haven. De geluidsoverlast is daar waar bouwprojecten direct grenzen aan wooncomplexen een zeer vervelende factor en vaak moeilijk te beheersen. Er zijn afspraken gemaakt over de begin- en eindtijden van de bouw. Hier wordt soms om uiteenlopende redenen van afgeweken. Dat leidt vervolgens weer tot aanzienlijke overlast. Ook dit blijft een aandachtspunt voor de komende jaren. De overlast van nieuwbouwprojecten zal afnemen omdat er aanzienlijk minder gebouwd gaat worden. Verbetering van de luchtkwaliteit vraagt gebiedsoverstijgende maatregelen is daarom opgenomen in de ontwikkelagenda. 4.3.2 Prioriteiten Betere voorzieningen voor bezoekers en passanten om de gastvrijheid van de binnenstad te vergroten, bijvoorbeeld openbare toiletvoorzieningen in omgeving Binnenrotte en Oude Haven; Verbeteren van de zichtbaarheid van vindbaarheid van de Oude Haven onder andere door het vereenvoudigen van de oversteekbaarheid van de Blaak en verfraaien van de onderdoorgang Blaakse bos in samenwerking met de ondernemers; Verdere vergroening van Stadsdriehoek te beginnen met het volledig aanleggen van het Inrichtingsplan St. Jacobsplaats als aansluiting op het Inrichtingsplan Binnenrotte; Het geven van meer aandacht voor voetgangers en fietsers met slimme maatregelen en daardoor het verbeteren van de verkeersveiligheid; Continueren van de goede samenwerkingsvormen zoals beheerscommissies Oude Haven en Grotekerkplein om de gezonde mix tussen levendige binnenstad en fijne woonomgeving te waarborgen; Het water een centralere rol geven in de binnenstad door te investeren in de fysieke kwaliteit, vergroening en verblijfsmogelijkheden rondom de kanalen en oevers in de Stadsdriehoek.
Gebiedsplan centrum
27
5. Scheepvaartkwartier, Nieuwe Werk en Dijkzigt 5.1 De ambities voor de wijk Scheepvaartkwartier, Nieuwe Werk en Dijkzigt 5.1.1 Typering van de wijk Scheepvaartkwartier, Nieuwe Werk en Dijkzigt Het Nieuwe Werk en Dijkzigt kenmerken zich door historische, karakteristieke bebouwing, gecombineerd met groene parken, aanwezigheid van musea en een medisch cluster. De wijk is de groene long van het centrum waar rust en levendigheid hand in hand gaan. Er wonen ruim 2.000 inwoners in het Nieuwe Werk en Dijkzigt, veelal alleenstaanden. Er wonen dan ook relatief weinig kinderen, maar wel veel studenten. De inkomens in het gebied zijn relatief hoog. Door de aanwezigheid van het Erasmus MC, de verschillende musea en de Hogeschool Rotterdam wordt ook veel gewerkt in het gebied. Dagelijks komen er een kleine 20.000 werkenden en bovendien een grote hoeveelheid bezoekers en studenten. Het Museumpark ligt tussen het Museum Boijmans Van Beuningen, de Westersingel, de Westzeedijk en het complex van het Erasmus MC. Het ligt op het voormalige landgoed van de familie van Hoboken, die woonde in Villa Dijkzigt, waar nu het Natuurhistorisch Museum Rotterdam is gehuisvest. Het park is vanaf 1927 ingericht naar het ontwerp van stadsarchitect Witteveen. In de jaren ’90 heeft het park een grondige opknapbeurt ondergaan. In het park staan verschillende kunstwerken, waardoor het museumpark ook een functie als openluchtmuseum vervult. In 2010 kreeg Het Park, dat tussen 1851 en 1863 is aangelegd, de status van beschermd rijksmonument. Het Park heeft een grondige vernieuwing ondergaan. Deze moest onder meer recht doen aan het ontwerp van de toenmalige landschapsarchitecten (vader en zoon) Zocher. Met verschillende ingrepen is Het Park aantrekkelijker gemaakt: er is een duidelijk onderscheid aangebracht tussen hoofd- en zijpaden, de hoofdroute is opgeknapt en de entrees aan de Parkkade en Westzeedijk zijn verbeterd. 5.1.2 Sterke en zwakke punten, kansen en bedreigingen Scheepvaartkwartier, Nieuwe Werk en Dijkzigt Scheepvaartkwartier / Nieuwe Werk Het Scheepvaartkwartier / Nieuwe Werk is een goed functionerende wijk. Bewoners in dit monumentale gebied aan de Maas hebben een hogere opleiding en een hoger inkomen. Zij waarderen het groen in de wijk in hoge mate, wat niet wegneemt dat het groen op specifieke locaties beter kan. Er is een variëteit aan ondernemingen te vinden. Dienstverlening en horeca zijn de belangrijkste sectoren. De toenemende parkeerdruk wordt in de wijk gevoeld door ondernemers en bewoners. Evenementen worden door de bewoners en ondernemers kritisch beschouwd. Er zijn vijf locaties voor evenementen waar locatieprofielen voor zijn opgesteld: het Willemsplein, het Museumpark, de Parkkade, Het Park en de Parklaan. Het Willemsplein ontvangt jaarlijks veel bezoekers vanwege de Spido die hier aanmeert. Dijkzigt Ook Dijkzigt is een goed functionerend gebied met relatief weinig inwoners (600). Het gebied wordt gedomineerd door de aanwezigheid van nationaal en internationaal toonaangevende instellingen. Het Erasmus MC (en aan haar gelieerde ondernemingen) is het grootste, maar daarnaast zijn ook de Hogeschool Rotterdam en de culturele instellingen rondom het Museumpark van grote invloed op het gebied. Het kloppend hart van de wijk is het Museumpark. Hier ontspannen mensen in het groen en genieten zij van evenementen als de Parade en de Pleinbioscoop.
28
Gebiedsplan centrum
In 2010 is met vele partners (Erasmus Mc, HR, Woonstad, gemeente Rotterdam, museum Boijmans van Beuningen, Het Nieuwe Instituut, het Natuurhistorisch museum enzovoorts) een gebiedsvisie voor Hoboken ontwikkeld. Er is een goed functionerend regieteam en regieraad die de uitvoering van de visie begeleiden en monitoren. Voor de regie op fysieke projecten is er een projectmanager Hoboken aangesteld bij het cluster Stadson . Veiligheid De score op de Veiligheidsindex (107) is gestegen ten opzichte van voorafgaande meting. Dit beeld wordt bevestigd door de gesprekken die in de aanloop naar het gebiedsplan zijn gevoerd met bewoners, ondernemers en bezoekers van de wijk. Daaruit komt ook naar voren dat overlast door evenementen ervaren wordt. Sociaal Het gebied kent weinig sociale problematiek. Dit hangt samen met de hoge scores op capaciteiten en het hebben van werk. Ook is het gemiddelde inkomen hoog. De sociale samenhang in de wijk scoort slechter, er is weinig interactie tussen buurtbewoners en ondernemers. Sociale problematiek die zichtbaar is bevindt zich in de parken, waar dak- en thuislozen nogal eens de nacht willen doorbrengen. Fysiek De wijken Nieuwe Werk en Dijkzigt zien er verzorgd uit. Op het gebied schoon en heel scoort deze wijk goed. Zowel de woningen, instellingen als buitenruimte zijn in goede staat. In Scheepvaartkwartier, Nieuwe Werk en Dijkzigt wordt de toegenomen parkeerdruk regelmatig genoemd als punt van irritatie. In de afgelopen jaren zijn veel parkeerplekken komen te vervallen door de herinrichting van kades en het aanbrengen van ondergrondse afvallocaties. Aan de buitendijkse zijde van de Westzeedijk tussen de Kievitslaan en de Van Vollenhovenstraat is bij hevige regenval sprake van wateroverlast. Oplossingen worden hier gezocht in afkoppeling van het regenwater en vergroting van de berging van het rioolstelsel.
Gebiedsplan centrum
29
Kansen voor aantrekkelijke (langzaamverkeers)verbindingen liggen in de ontwikkeling van fietspaden op de GJ de Jonghweg en een route rondom het water van de Coolhaven. Op de lijst voor herinrichting staan onder andere het Burgemeester s’ Jacobsplein, de Zimmermanweg / Dr. Molenwaterplein en de westzijde Scheepstimmermanslaan. Het Westelijk Handelsterrein is een uniek complex in het Scheepvaartskwartier. De entrée en buitenruimte kunnen samen met de ondernemers van het Westelijk Handelsterrein sterk verbeterd worden. Dit kan tegelijkertijd met de aanpak van de Van Vollenhovenstraat. Een belangrijke ontwikkeling is de ambitie om een collectiegebouw voor het museum Boijmans van Beuningen te realiseren. De voorstellen die er nu liggen richten zich op het voorplein van het Museumpark. 5.1.3 Scores wijkprofiel Scheepvaartkwartier, Nieuwe Werk en Dijkzigt Op de onderdelen ‘beleving’ in het wijkprofiel scoort het gebied ruim boven het Rotterdams gemiddelde. Woonbeleving: 146, veiligheidsbeleving: 151 en algemene beleving kwaliteit van leven: 140. Fysieke Index Er zijn vaak duidelijke verschillen tussen de objectieve scores en de subjectieve. Bijvoorbeeld milieu scoort objectief 35, terwijl de subjectieve score 123 bedraagt. Met name op geluidsoverlast verkeer (28%) en stankoverlast verkeer (16%), die beide twee maal zo hoog zijn als het stedelijk percentage, is winst te behalen. Veiligheidsindex Ook in de veiligheidsindex wijken de objectieve scores opvallend af van de subjectieve. De slechte objectieve scores zijn deels te verklaren door de eerder genoemde systematiek. Ze worden omgeslagen naar feiten per 1000 inwoners en er zijn weinig inwoners in de wijk. Opvallende scores: diefstal objectief: 31. Het gaat vooral om diefstal uit en vanaf een motorvoertuig. Geweld objectief: 65. Dit wordt sterk beïnvloed door de omslag naar 1000 bewoners en Overlast objectief: 67. Dit betreft vooral geluidsoverlast. Deze drie onderdelen scoren subjectief duidelijk beter, respectievelijk 131, 131 en 144. Sociale index Op de sociale index liggen de percentielscores op leefomgeving objectief en subjectief iets onder het Rotterdams gemiddelde (beide 82). Dit wordt veroorzaakt doordat mensen aangeven dat interactie tussen buren laag is. Verder valt het verschil op tussen binding objectief (33) en subjectief (142). Het gebrek aan binding wordt vooral sterk beïnvloed door het feit dat er veel verhuisd wordt, mensen relatief kort in Rotterdam wonen en relatief kort in de huidige woning wonen. De bewoners ervaren dit zelf echter niet als een nadelig gegeven, gezien de subjectieve score (142) op dit onderwerp. 5.1.4 De ambitie Scheepvaartkwartier, Nieuwe Werk en Dijkzigt Nieuwe Werk (Scheepvaartkwartier) en Dijkzigt zijn in 2030 wijken met een belangrijke cultuurhistorie en onderscheidende ruimte voor wonen, ondernemen, studeren en ontspannen in het groen. Er is een bloeiend medisch cluster, een van de belangrijke pilaren van de Rotterdamse economie.
30
Gebiedsplan centrum
5.2 De doelen Scheepvaartkwartier, Nieuwe Werk en Dijkzigt Ambitie: Wijken met belangrijke cultuurhistorie en onderscheidende ruimte voorwonen, ondernemen, studeren en ontspannen in het groen. ER-doel
Strategie
Aantrekkelijker verblijfsklimaat
Inzet op evenementen Inzet op verkeer Betere kwaliteit groen
De doelen met de indicatoren uit het wijkprofiel en de streefcijfers voor 2018 Veiligheidsindex vasthouden op minimaal 107. Handhaven van het percentage tevredenheid bewoners met woonsituatie op 87%. Verminderen van het aantal vermogensdelicten van 101 naar 85 per 1000 bewoners. (absoluut aantal is 215) Indexcijfer diefstal objectief verlagen van 31 naar 28. Inzet op veiligheid Buurtprobleem diefstal uit auto dalen van 12% naar 10%. Misdrijven vanuit/van motorvoertuig stabiliseren op 49 per 1000 inwoners. Betere kwaliteit groen Tevredenheid over groen stabiliseren op 97%.
Gebiedsplan centrum
31
5.3 De aanpak Scheepvaartkwartier, Nieuwe Werk en Dijkzigt 5.3.1 Strategieën Scheepvaartkwartier, Nieuwe Werk en Dijkzigt
Aantrekkelijker verblijfsklimaat Inzet op evenementen Het is belangrijk dat bij het faciliteren van evenementen een zorgvuldige afweging wordt gemaakt van bewoners- en ondernemersbelangen. Maatregelen om wildplassen te voorkomen zijn een absolute voorwaarde, niet alleen tijdens evenementen maar ook regulier. Zo ligt er al jaren de wens van toiletvoorzieningen in Het Park en op het Willemsplein. Inzet op veiligheid Met behulp van preventieve maatregelen kan de veiligheid in het Scheepvaartkwartier toenemen. Denk hierbij aan voorlichting over ‘nepagenten’ en preventieve acties op auto-inbraken. Bij de zoektocht naar een locatie voor maatschappelijke opvang moet naast open en eerlijke communicatie in een vroegtijdig stadium de oprichting van een beheerscommissie worden georganiseerd. In de parken moet niet alleen repressief worden opgetreden tegen slapende dak- en thuislozen, zij moeten ook begeleid worden naar de zorg. Inzet op verkeer De komende jaren worden veel straten heringericht. Zoals het Burgemeester s’ Jacobsplein waar ook twee extra uitgangen van de Metro worden gecreëerd. Hierdoor zijn Erasmus MC, Hogeschool Rotterdam en het Erasmiaans beter bereikbaar. Verder staan de Zimmermanweg/ dr Molenwaterplein en de Wytemaweg op de planning. Dit zorgt voor een betere verkeersdoorstroming. Ook in dit deel van de stad moet aandacht zijn voor voldoende fietsparkeergelegenheid. Betere kwaliteit groen Het beheer van het groen in Het Park moet op lange termijn goed geregeld zijn. Door het vorige college van B en W is tijdelijk extra budget beschikbaar gesteld. Als het onderhoudsbudget groen voor Het Park niet structureel wordt opgehoogd zal de investering van de afgelopen tijd weer snel teniet worden gedaan. Een lang gekoesterde wens is om een goede verbinding te maken tussen Het Park en het Museumpark door middel van een Parkenknoop. Vanwege beperkte middelen is er een tussenoplossing gevonden, waardoor de parken iets beter zijn gekoppeld. Maar dat kan veel beter. Het gebruik van het Museumpark kan intensiever en aantrekkelijker door uitbreiding van het park. Dat kan door toevoeging van groen aan de Noordzijde. Er moet onderzocht worden welke ingrepen de parken aantrekkelijker kunnen maken voor verblijf. 5.3.2 Prioriteiten Scheepvaartkwartier, Nieuwe Werk en Dijkzigt Uitbreiden Museumpark door onder andere het autovrij maken van Museumpark(straat) en Jongkindstraat om zodoende een ‘groot museumpark’ te realiseren; Betere voorzieningen voor bezoekers en passanten om de gastvrijheid in Het Park te vergroten, bijvoorbeeld door openbare toiletvoorzieningen bij de ingang van Het Park en op het Willemsplein; Het ondersteunen en faciliteren van de (economische)ontwikkelingen uit de gebiedsvisie Hoboken; Het continueren van de goede afspraken over het toestaan van evenementen in Scheepsvaartkwartier, waarbij een goede afweging wordt gemaakt van bewoners- en ondernemersbelangen; Het borgen van de kwaliteit in Het Park door het budget voor groenbeheer af te stemmen op de nieuwe situatie en inrichting van Het Park.
32
Gebiedsplan centrum
6 CS kwartier Aantrekkelijke entree van Rotterdam! 6.1 De ambitie voor CS kwartier 6.1.1 Typering van de wijk Het CS kwartier (het Central District) is één van de belangrijkste ‘poorten van Rotterdam’. Dagelijks komen duizenden mensen hier de stad binnen. Enkele jaren geleden startte Rotterdam met het bouwen van een nieuw station. Met de realisatie van het Kruisplein met grote ondergrondse parkeergarage en de oplevering van het nieuwe Rotterdam Centraal Station heeft Rotterdam een bijzondere en unieke entree naar de binnenstad. In maart 2014 is het nieuwe Rotterdam CS officieel geopend. Het gebied heeft met de vele hoogbouw een grootstedelijke uitstraling. De bebouwing is deels in de wederopbouw periode en deels eind vorige eeuw neergezet. In het CS kwartier wonen ruim 1.000 personen. Een deel woont aan de westkant van het station bij de voormalige schaatsbaan, een ander deel aan de oostkant bij het Hofplein. Het zijn voornamelijk alleenstaanden en paren zonder kinderen. Slechts 4 procent van de inwoners is jonger dan 15 jaar. Bovendien werken er ook ruim 8.500 mensen in het CS kwartier. 6.1.2 Sterke en zwakke punten, kansen en bedreigingen Met de realisatie van de het Inrichtingsplan Kruisplein en de oplevering van het Centraal Station heeft Rotterdam een bijzondere en unieke entree naar de binnenstad gekregen. Voor het vervullen van een aantrekkelijke entreefunctie is extra aandacht nodig voor het beheer van de omgeving. Daarnaast kan het plein nog wel wat verlevendiging gebruiken.
Gebiedsplan centrum
33
Het gebied kent een groot aantal bedrijfspanden die herontwikkeld zouden moeten worden. Er zijn plannen gemaakt, maar vanwege de crisis nog niet uitgevoerd. Het beheer en onderhoud van de buitenruimte en de bedrijfspanden laat sterk te wensen over. Via leegstandbeheer hebben zich diverse creatieve ondernemers gevestigd in dit gebied. Er liggen hier allerlei kansen voor pop-up ondernemingen. De omgeving Delftsestraat is een horecaconcentratiegebied, dit geeft naast veel gezelligheid ook wat uitgaansoverlast voor de bewoners. 6.1.3 Scores wijkprofiel In het CS kwartier wonen bijna geen kinderen (rond de 4%). Ruim tweederde van de huishoudens is een eenpersoonshuishouden. Het inkomen van bewoners in CS kwartier is ten opzichte van het gemiddelde in Rotterdam zeer hoog. Het percentage werkenden ten opzichte van het totaal aantal werkende inwoners in de wijk is 89%. De woningvoorraad is vooral particulier in eigendom. Veiligheid CS kwartier scoort op het gebied van de objectief gemeten veiligheid het slechtst van Rotterdam (49). Deze cijfers zijn uiteraard beïnvloed door de grote aantallen passanten in dit gebied, maar zijn wel dusdanig slecht dat een integrale inzet op het gebied van veiligheid een grote prioriteit heeft. De subjectief gemeten veiligheid in CS kwartier ligt beduidend hoger (97), maar nog wel onder het Rotterdams gemiddelde. Omdat de subjectieve cijfers aangeven wat bewoners ervaren en beleven in deze buurt, zijn deze cijfers voor dit plan van belang. Bewoners zijn veel vaker dan gemiddeld in Rotterdam in de eigen buurt slachtoffer geweest van bedreiging of mishandeling. Men ziet ook vernieling en bekladding als een groter probleem dan gemiddeld in Rotterdam. Ook de overlast op straat van geluid, drugshandel en op straat lastig gevallen worden scoren erg slecht. Daarentegen geven bewoners aan weinig last te hebben van diefstal en woninginbraken. Wel worden bovengemiddeld vaak fietsen gestolen. Fysiek De woonbeleving in CS kwartier ligt onder het Rotterdams gemiddelde en er is een grotere verhuisgeneigdheid dan in de rest van Rotterdam. Dit ligt niet aan de tevredenheid over de eigen woning aangezien die juist bovengemiddeld groot is. Wel staan woningen langer leeg en duurt het bovengemiddeld lang voordat woningen verkocht zijn in CS kwartier. Een verklaring voor de lage woonbeleving moet gezocht worden in de slechte scores op de openbare ruimte; maar 37% van de inwoners geeft aan dat er voldoende groen is in de directe woonomgeving (R’dam 80%). Meer dan gemiddeld hebben bewoners overlast van het verkeer op het gebied van geluid en stank. Daarnaast laten de objectieve milieucijfers een verklaring zien, CS Kwartier scoort hier met 25 het op een na slechts van Rotterdam. Het aanbod van voorzieningen is goed te noemen, de enige klacht is dat de basisschool bovengemiddeld ver weg is. Gezien het kleine aantal kinderen is dit geen issue. Sociaal Het CS kwartier kent een klein aantal inwoners van rond de 1000. Een aanzienlijk deel hiervan woont tijdelijk in het gebied. De sociale binding met de wijk is mede door de tijdelijke bewoning laag, maar dit wordt niet als groot probleem ervaren. CS kwartier scoort op het onderdeel meedoen als enige van de vergelijkbare wijken ver onder het Rotterdams gemiddelde. Men geeft aan weinig met anderen te kunnen praten en onvoldoende hulp van anderen te krijgen. Daarnaast geeft men aan weinig bekend te zijn met maatschappelijke instanties zoals maatschappelijk werk, schuldhulpverlening en thuiszorg. Dit vraagt nadere duiding. 6.1.4 De ambitie
CS kwartier is in 2030 een grootstedelijke centrumwijk waar wonen, werken en uitgaan in een gezonde mix plaatsvindt. Het CS kwartier is daarmee de aantrekkelijke entree voor de binnenstad.
34
Gebiedsplan centrum
6.2 De doelen ER-doel
Strategie
Aantrekkelijker woon- en verblijfsklimaat
Inzet op gastvrijheid en levendigheid Investeren in de buitenruimte
Betere fysieke inrichting
Inzet op veiligheid en overlast Inzet op luchtkwaliteit
De doelen met de indicatoren uit het wijkprofiel en de streefcijfers voor 2018: Aantrekkelijker woon- en verblijfsklimaat Index woonbeleving van 85 naar 100 Inzet op veiligheid en bestrijding overlast Index leefomgeving subjectief van 69 naar 75 Meldingen genormaliseerde overlast leefmilieu nemen af van 67 naar 62 Investeren in de buitenruimte Normering schoon handhaven op 4.0 Waardering groen van 37% naar 45 % (Rotterdam 80%) Inzet op luchtkwaliteit Index milieu objectief van 25 naar 35
6.3 De aanpak CS kwartier 6.3.1 Strategieën CS kwartier Aantrekkelijker woon- en verblijfsklimaat Inzet op gastvrijheid en levendigheid Het lopende programma voor de verlevendiging van het Stationsplein wordt gecontinueerd. In het nieuw aangelegde park Couwenburg worden diverse activiteiten geprogrammeerd. De vertraagde vastgoedontwikkeling draagt op dit moment niet bij aan de vergroten van de levendigheid in de wijk. Het zou goed zijn als er maatregelen worden genomen om deze ontwikkeling aan te jagen. Inzet op veiligheid en bestrijding overlast Er komt een integraal plan voor de Delftsestraat en omgeving. Dit is een combinatie van maatregelen op het vlak van toezicht en handhaving rondom de uitgaansgelegenheden, het verminderen van de drugsrunneroverlast, het wegnemen van knelpunten in de buitenruimte zoals het verplaatsen van een taxistandplaats en het onderzoeken van de behoefte naar een Keurmerk Veilig Uitgaan (KVU)traject voor dit horecagebied. Daarnaast wordt de mogelijkheid onderzocht of de ingang van een horecagelegenheid in de Delftsestraat kan worden gedraaid naar de Schiestraat. Investeren in de buitenruimte Het stadsinitiatief de Luchtsingel nadert de voltooiing met de aanleg van het laatste stukje van de singel tussen de Schiekade en Couwenburg. Met de oplevering van het nieuwe Centraal Station heeft de stad een prachtige nieuwe entree gekregen voor 100.000 reizigers per dag. De gebiedscommissie vindt het belangrijk dat de toegang naar de stad vanuit het station verder vergroend en verfraaid wordt, zodat de eerste indrukken van de stad voor bezoekers onuitwisbaar zijn. Dit kan door vergroening en verbetering van de Gebiedsplan centrum
35
buitenruimte in oostelijke richting langs het Delftseplein. Dankzij de vergroening rondom het station ontstaat op die wijze een groene route vanaf het station, langs het Pompenburgpark richting de St. Jacobsplaats en Binnenrotte. Inzet op luchtkwaliteit Verbeteren van luchtkwaliteit vraagt gebiedsoverstijgende maatregelen. Dit thema is daarom opgenomen in de ontwikkelagenda. 6.3.2 Prioriteiten Het opstellen en uitvoeren van een plan van aanpak voor Delftsestraat en omgeving in samenwerking met de stadsmarinier om zo de uitstraling en veiligheid van het gebied te verbeteren; Samen met bewoners en ondernemers onderzoeken welke mogelijkheden er zijn voor het vergroenen en verbeteren van de buitenruimte in oostelijke richting langs het Delftseplein, waardoor een groene route vanaf het station, langs het Pompenburgpark richting de St. Jacobsplaats ontstaat.
36
Gebiedsplan centrum
7 Knelpunten In dit hoofdstuk worden de knelpunten benoemd. Knelpunten zijn die onderdelen van het gebiedsplan waarvoor een beroep wordt gedaan op (extra) gemeentelijke middelen waarmee het knelpunt kan worden opgelost. Oude Westen Er is een burgerkracht initiatief om wijkgebouw de Gaffel in zelfbeheer te exploiteren. De gebiedscommissie is hier een groot voorstander van en adviseert het college om dit met ondersteuning van gemeentelijke clusters mogelijk te maken. Het pand is eigendom van de gemeente Rotterdam en zit in portefeuille bij SO Vastgoed. Het staat leeg en wordt beheerd door één van de leegstandsbeheerders waarmee de gemeente een contract heeft. Op het pand rust de plicht om kostendekkende huur te betalen. Door de toenmalige deelgemeente is een bedrag van € 200.000,- gereserveerd om zelfbeheer (tijdelijk) mogelijk te maken. Het is noodzakelijk om structurele dekking voor dit initiatief te vinden. In het Oude Westen zijn twee initiatieven op sportgebied die naast bewegen ook een maatschappelijke component in zich dragen. De eerste is de Thaiboksschool die dankzij de deelgemeentelijke aanbesteding van het welzijnswerk wordt gefinancierd door Radar. Het contract met Radar loopt tot en met 2014. De tweede is Dansschool Moves. Dit is een initiatief van een ondernemer die zeer nadrukkelijk de sociale cohesie in de wijk en tussen haar inwoners bevordert. De gebiedscommissie adviseert het college beide initiatieven langdurig te ondersteunen. Daarvoor moet structurele financiële dekking worden gevonden. Cool Het Eendrachtsplein is momenteel een plaats waar taxi’s parkeren en de tramhalte ligt, met daarlangs drukke verkeersstromen. Dit plein heeft potentieel veel meer te bieden en kan de levendige straten Witte de With en de Oude- en Nieuwe Binnenweg verbinden. Er ligt een kans omdat de RET in de nabije toekomst de sporen gaat aanpakken. De gebiedscommissie wil die gelegenheid aanpakken om een integraal plan voor het plein te ontwikkelen.
Gebiedsplan centrum
37
Door woningcorporatie Woonstad worden de komende jaren de woningen aan de Jacobusstraat en Mauritsstraat opgeknapt. Door ook de straten aansluitend te herinrichten kan het gebied een kwaliteitsimpuls krijgen. Stadsdriehoek Nog dit jaar zal het stadspark aan de St. Jacobsplaats bij het talud van de spoortunnel in uitvoering gaan. Hier is met heel veel inzet van bewoners een gedragen inrichtingsplan gemaakt. Dit maakt het wat versnipperde tot een glooiend geheel. Het wordt een prachtige entree van de Binnenrotte, maar ook een speelplek en ontmoetingsplaats voor bewoners. Goeddeels wordt dit gefinancierd met een bijdrage van de stadsregio. Bewoners zullen via een bewonersinitiatief nog een aanvraag doen voor een aantal plussen in de inrichting. Maar juist de randen van het park zijn nog niet financieel gedekt en zullen daarom nog steeds versnipperd zijn. Dat is jammer en verdient nog extra financiering. De entree van het centrum vanaf het Oostplein is een nog amper ontdekt stukje Rotterdam met prachtige wederopbouw architectuur: de Hoogstraat oost. Een aantal creatieve ondernemers en pioniers met horecazaken zijn hier inmiddels neergestreken. Zij hebben de potentie van deze straat en het omliggende straten aangetoond. Dit buurtje heeft van hen de naam “Hoogkwartier” meegekregen. In 2014 is financiering geregeld voor een winkelstraatmanager Hoogstraat die deze ontwikkeling een zetje meegeeft, de jaren daarna niet meer. Dit zou de stijgende lijn die dit gebied nu kent vroegtijdig kunnen afbreken. Scheepvaartkwartier Nieuwe Werk, Dijkzigt Voor de herinrichting van het Burgemeester s’ Jacobsplein wordt momenteel een integraal plan ontwikkeld tot herinrichting. Er komen twee extra uitgangen van Metrostation Dijkzigt en de inrichting van de buitenruimte moet volledig aansluiten op de nieuwe bebouwing van het Erasmus MC. Op dit moment is er onvoldoende dekking om dit plan te kunnen uitvoeren. Het beheer van het groen in Het Park moet op lange termijn goed geregeld zijn. Door het vorige college van B en W is tijdelijk extra budget beschikbaar gesteld. Als het onderhoudsbudget groen voor Het Park niet structureel wordt opgehoogd zal de investering van de afgelopen tijd weer snel teniet worden gedaan. CS kwartier De sleetse uitstraling van de buitenruimte in de Delftsestraat en omgeving maakt dat dit gebied ook onveilig aan voelt. We vragen het college de kosten voor verbeteringen en aanpassingen in dit gebied te financieren vanuit de projectgelden van Central District. Dat is redelijk aangezien de buitenruimte hier veel te lijden heeft gehad van het bouwverkeer van het Centraal station.
38
Gebiedsplan centrum
8 Ontwikkelagenda In het gehele centrum zijn de cijfers voor de luchtkwaliteit ver beneden het Rotterdams gemiddelde. Deels zijn deze slechte scores te verklaren door de grootschalige bouwactiviteiten in het centrum. Het zou echter heel slecht zijn als er een bouwstop zou worden afgekondigd in een poging deze cijfers positief te beïnvloeden. Immers de bouwactiviteiten van nu dragen bij aan een levendige binnenstad met meer bewoners. Een doelstelling die wij als gebiedscommissie volledig onderschrijven. Toch stellen we dit punt aan de orde omdat we naast de bouw nog wel een aantal maatregelen zien die mogelijk zijn en die een positieve bijdrage leveren aan de luchtkwaliteit. Het gaat onder andere om het stimuleren van fietsgebruik door het fietsparkeren beter te faciliteren en de fietser vaker als gelijkwaardig aan de auto te maken in het straatbeeld. Het stimuleren van openbaar vervoer door gebruik van Park&Ride garages draagt bij aan een betere luchtkwaliteit, evenals het stimuleren van elektrische vervoermiddelen door de aanleg van oplaadplekken. Tevens levert het gebruik van de Binnenstadsservice een bijdrage door een efficiëntere bevoorrading van ondernemers. Verder denken wij dat de afsluiting van de Maastunnel een kans biedt voor onderzoek naar omleidingen die het doorgaande verkeer structureel om de stad heen leiden. Daardoor wordt een deel van het gemotoriseerde verkeer uit de stad geweerd. Indien de Coolsingel nog deze periode wordt heringericht kan ditzelfde onderzoek ook voor deze verkeersader gelden, evenals het Weena. In de vorige periode zijn, zowel door de deelgemeente als de gemeenteraad diverse amendementen en moties aangenomen met betrekking tot de overkapping van de ’s Gravendijkwal. Tot op heden heeft er geen verandering plaatsgevonden en de gebiedscommissie dringt alsnog op deze overkapping aan.
Gebiedsplan centrum
39
Colofon Tekst:
K.J. Horeman T. Kion
Uitgave Gebiedscommissie Centrum Vormgeving: Robedrijf Juli 2014
