Gaandeweg. Bijbel verbeeld. Passie en Pasen. Kerk in Zonnehuis. Februari 2009

Gaandeweg Februari 2009

Passie en Pasen

Bijbel verbeeld Kerk in Zonnehuis

Magazine voor alle leden van de Protestantse Gemeente Zwolle, de Evangelisch-Lutherse Gemeente en De Hoofdhof Berkum

Schildersbedrijf sinds 1921 telfordstraat 18 8013 RM Zwolle tel. 038 - 465 02 22 fax 038 - 465 37 70

Adres: Hessenweg 63a 7722 PJ Dalfsen Fax: 0529 - 43 65 17

Gespecialiseerd: • Kleine verbouwingen • Aanbouw c.q. uitbouw

• Serres - Dakkapellen • Keukens - Badkamers

Tevens nieuwbouw vrije sector woningen

Tel. 0529 - 43 13 84

Voor alle informatie over uitvaart. Yarden biedt u een persoonlijke uitvaart en een passend advies. Bij ons in Zwolle kunt u vertrouwen op de deskundigheid van Yarden uitvaartverzorgers. Zwolse Begrafenis Vereniging (v/h Oostindiën) Al meer dan 100 jaar is de Zwolse begrafenis vereniging gevestigd in de binnenstad van Zwolle. Nadat de Zwolse begrafenis vereniging zich heeft aangesloten bij Yarden kwam er al snel behoefte aan een informatiecentrum. Het Yarden informatiecentrum is aan de Willemsvaart 2 te Zwolle. U kunt hier terecht met al uw vragen met betrekking tot uitvaart.

Uitvaartwensen Yarden biedt een Eigen-Wensenformulier: een vragenlijst, waarin u - zo eenvoudig of zo uitgebreid als u wilt - stap voor stap uw wensen kunt aangeven. Het Eigen-Wensenformulier kunt u aanvragen of afhalen bij ons informatiecentrum.

Yarden informatiecentrum Willemsvaart 2 (parallelweg van de nieuwe Veerallee) 8019 AB Zwolle Op werkdagen geopend van 9.00 – 16.00 uur. 038 421 4000

Voor informatie kunt bellen met 0800 1292. Voor het melden van een overlijden kunt u dag en nacht bellen met 0800 8192

In deze Gaandeweg Op de voorpagina: in het liturgisch centrum van De Hoeksteen staan bloemen en voorwerpen symbool voor Pasen: het kruis is verhuld onder het wit. Op pagina 14 meer over de achtergrond van liturgische bloemstukken en op pagina 19 nog een voorbeeld. Aandacht voor onder andere de Nacht van waken in de Oosterkerk pagina 4, 5, 8, 9 en 16 Diaconaal nieuws pagina 6 De doop een bijzonder moment pagina 7 Het verloop van beroepingswerk pagina 10 Columnist Menno van Oel over kranten pagina 11 Reportage: kerk in het Zonnehuis pagina 12 en 13 De inspiratie van Ginie la Roi en Coby van Buiten bij het maken van liturgische bloemstukken pagina 14 Journalist Frans Ebeltjes over de kerken in Zwolle pagina 15

Een God van mededogen Mededogen, daar wil ik over schrijven. Er zijn twee teksten die me een richting geven. Beide hebben altijd veel indruk op me gemaakt. Een is uit het Oude Testament, uit Exodus. Eerst is geschilderd hoe Israël daar in Egypte terechtkwam, vervolgens hoe beroerd ze eraan toe waren: “Ze gingen onder dwangarbeid gebukt.” En dan staat er: “Ze klaagden luid en hun hulpgeroep steeg op naar God. God hoorde hun jammerkreten en dacht aan het verbond dat Hij met Abraham, Isaak en Jakob had gesloten. Hij zag hoe de Israëlieten leden en trok zich hun lot aan.” Dat zijn, vind ik, woorden van grote betekenis. Als je aan God denkt, en er even bij stilstaat wat dat is: dat je leeft hier op aarde en dat God er is, om je heen, boven je uit, als een echte God, die als het ware de ruimte bepaalt waarin je je leven leeft – als je even zo bezig bent met je geloof, denk dan eens aan deze woorden. Daar wordt het beeld van God zo goed en liefdevol van. Hij is een God van mededogen. Hij ziet en hoort. Hij ziet de mensen en hoort hun hulpgeroep. Ik moet er vaak even aan denken als ik het nieuws volg – als het op me afkomt hoe ellendig mensen eraan toe zijn in hun leven. Ik denk aan reportages uit het Midden Oosten, waar mensen luidop huilend en kermend hun ontreddering uiten. Maar ook aan de verstilling, de ingekeerdheid die je aantreft in de wanhoop van Afrikanen. Ik denk ook aan mensen die ik ken en van wie ik weet dat ze het moeilijk hebben. God hoort en ziet, en trekt het zich aan. Dat vind ik troostend – omdat ik me vaak zo machteloos voel.

Kerkdiensten in de Stille week pagina 19

Een tweede tekst. Uit het evangelie. Jezus die ‘de mensenmenigte ziet, en medelijden met hen voelt, omdat ze er uitgeput en hulpeloos uitzien, als schapen zonder herder.’ Die blik. Zo kijken. Nu vind je dat mededogen van God, uit Exodus, terug in een mens, in Jezus. Bij Hem komt het samen. Ik dacht aan de oorlog Israël – Gaza/Hamas. Zo ongelofelijk hard. Van twee kanten. Meedogenloos. Ik dacht ook aan Obama. Een charismatisch man, hij ziet kans om mensen te inspireren tot hoop en optimisme. “Yes, we can…!” Maar heeft hij ook oog voor wie daarin niet mee kunnen komen? Heeft hij mededogen? Ik dacht aan mezelf. Kijk ik zelf goed genoeg naar mensen, met voldoende oog voor hun zwakke kanten en hun onmogelijkheden? Leven met God is leven in een krachtenveld van mededogen. Een gave en een opgave. In de Veertigdagentijd wordt dat bij uitstek duidelijk.

Kerkdiensten voor de komende twee maanden pagina 20, 21 en 22

Ale Pietersma, predikant Open Kring

Het levenslied van Annie Hasker pagina 17 Informatie van het Kerkelijk Bureau Lezers mogen hun mening geven Colofon Gaandeweg pagina 18

3

De deuren van de Oosterkerk blijven de komende Paasnacht open. Voor de derde achtereenvolgende keer wordt er een Nacht van waken gehouden. Over de betekenis van deze traditie vertelt ds. Wim Hortensius, predikant van de Oosterkerk. “Voor mij als kind, in Leiden, bestond Pasen alleen uit typisch protestantse diensten op Goede Vrijdag en Paasmorgen. Later, als predikant in Uithoorn, ontdekte ik de oecumenische liturgische traditie van de kerk als bron van inspiratie, ook voor de viering van Pasen. Vanuit het verlangen om Pasen nog intenser te vieren, ben ik in mijn tweede gemeente Diemen met een klein groepje gemeenteleden begonnen met een zogenaamde Nacht van waken. Al in de tweede eeuw vierden christenen Pasen in de vorm van zo’n nachtwake.”

AANDACHT VOOR

Voor derde keer: Paasnacht van waken in Oosterkerk

4

“Samen van het donker naar het licht” Wat gebeurt er in deze Nacht van waken? Na de Paaswake, die op zaterdagavond om 21.30 uur begint, is ’s nachts 1.00 uur het eerste liturgische moment. Zulke korte momenten zijn er de hele nacht door, telkens op elk heel en half uur. Er is volop gelegenheid om de twaalf schriftlezingen voor de Paasnacht uit het Eerste Testament rustig te lezen, te bezinnen en te overdenken. Teksten die de diepe betekenis van Pasen telkens op andere wijze belichten. De kerkzaal wordt alleen door kaarsjes verlicht. De sfeer doet denken aan Taizé. Tussen de liturgische momenten door is er gelegenheid voor stille bezinning. Er is een ruimte met een boekentafel, waar je kunt lezen of zelf een liturgisch moment kunt voorbereiden. In de Wie deze Nacht van waken of een gedeelte daarvan wil bijwonen is van harte welkom in de Oosterkerk. Je hoeft je niet op te geven. Meer achtergrondinformatie over de Nacht van waken is te vinden in het boek ‘De honderd dagen rond Pasen’ van Jan de Jongh (Meinema, 2e druk ’97). Voor nadere inlichtingen is ook ds. Hortensius beschikbaar: tel. (038) 452 46 60, e-mail: [email protected] De overige diensten die in de Stille week voor Pasen in de PGZ-wijkgemeenten worden gehouden, zijn te vinden op pagina 19.

ontmoetingsruimte kan gepraat worden, naar muziek geluisterd, en kunnen bezoekers wat eten of drinken. Daar is ook de mogelijkheid om een brief te schrijven aan een gevangene in het kader van Amnesty International.

De reactie van Bert: “Wat mij het meeste aanspreekt in deze nacht is dat je met elkaar bezig bent ‘om van het donker naar het licht te gaan’, letterlijk en figuurlijk. Het hoogtepunt is voor mij: bij het opkomen van de zon naar buiten

“Als de zon opkomt gaan we achter de brandende Paaskaars aan naar buiten” “Want Pasen betekent niet alleen bezinning”, vindt Wim Hortensius, “maar ook bezieling: daadwerkelijk het spoor volgen van de Levende, die begaan is met mensen in kwetsbare omstandigheden. Als de zon opkomt (Marcus 16:2), dit jaar rond 7.00 uur, gaan wij achter de brandende Paaskaars aan naar buiten om daar het Paasevangelie te lezen en een lied te zingen. Daarna delen wij brood en wijn.”

Nacht vliegt voorbij Ieder kan in deze nacht komen en gaan wanneer hij of zij wil. De afgelopen keren bleven ongeveer twaalf mensen de hele nacht. De jongste deelnemer was 17. Aan het begin van de nacht en ’s ochtends vroeg waren meer mensen aanwezig. Een paar reacties van deelnemers. Evelien zegt: “Het klinkt zwaar, zo’n Nacht van waken. Toch waagde ik de stap in 2007. Eerst aarzelend en op voorhand zeggend: ik blijf niet de hele nacht hoor. Maar de nacht vliegt voorbij. In 2008 hoefde ik niet te twijfelen.”

gaan om het Licht en daarmee de opstanding te verwelkomen!” Wilma tenslotte zegt: “Ik heb nu twee keer de Nacht van waken meegemaakt. Een heel bijzondere ervaring. Een nacht met voldoende ruimte voor iedereen om de nacht op je eigen manier te beleven. De structuur van de korte vieringen zorgt voor een mooie cadans door de nacht heen. ’s Morgens het zingen buiten voor de kerk bij het licht van de Paaskaars en daarna het Avondmaal vieren samen in de groep, vond ik hele intense belevenissen.”

Zachte kracht Zelf vindt Wim Hortensius de Nacht van waken waardevol en bijzonder. “Vanwege de intensiteit van de liturgie, de stilte, het eerste zingen van de vogels, door de nacht heen en bij het ochtendgloren samen iets durven ervaren en vieren van wat voor mij de kern is van Pasen: Gods liefde sterker dan de dood, de macht van de zachte kracht van leven en vrede tegen alle hardheid en geweld in.”

Op weg als geloofsleerlingen In de tijd voor en na Pasen in 2009 biedt de Adventskerkgemeente een leerhuis aan voor allen die als geloofsleerlingen op weg willen gaan. In de kerk van de eerste eeuwen was de Veertigdagentijd de periode waarin de geloofsleerlingen zich voorbereidden op hun doop en belijdenis in de Paasnacht. Zij en de gemeente trokken gezamenlijk op en leerden van elkaar, door zich tijdens de erediensten op dezelfde thematiek te concentreren. Wat met Pasen wordt beleden en gevierd krijgt een vervolg. Zoals de leerlingen van Jezus de wereld werden ingezonden met het verhaal van de Levende, gaan ook geloofsleerlingen en gemeenteleden in deze tijd verder. Belijden is doen. In de dagen die uitlopen op Pinksteren probeert de Adventskerkgemeente zich te bezinnen op wat het betekent gedoopt te zijn en dit in praktijk te brengen. De veertig dagen vóór en de vijftig dagen ná Pasen cirkelen om het middelpunt van Pasen heen. Zij vormen één geheel: de Paaskring. Als geloofsleerlingen meebewegen in de Paaskring houdt in: zich verdiepen in de weg die Jezus is gegaan en stilstaan bij wat er met het verhaal van de Levende is gedaan. En wat mensen in deze tijd ermee doen, in hun eigen leven, in de kerk en in de samenleving. Wie mee wil doen kan zich aanmelden als geloofsleerling en invoegen op de weg naar Pasen en Pinksteren. De viering in de Paasnacht op zaterdag 11 april om 22.00 uur biedt ruimte om gedoopt te worden of de doop te gedenken en belijdenis te doen. De geloofsleerlingen komen voor het eerst bijeen op dinsdagavond 24 februari om 20.15 uur in wijkcentrum SIO (Thorbeckelaan 2). Informatie en opgave bij ds. Nelleke Eygenraam, tel. (038) 452 52 23, e-mail: [email protected]

Muziektalenten in Oosterkerk In het kader van het jaarthema ‘Er zit muziek in de Oosterkerk’ wordt een muziekavond georganiseerd, waarop gemeenteleden hun muzikale talenten kunnen laten horen. Iedereen die een instrument bespeelt of graag wil zingen, kan meedoen, alleen of samen met anderen. Hoe de avond precies wordt ingekleed staat nog niet vast, wel de datum en tijd: zaterdag 21 maart om 19.45 uur. Meer inlichtingen: ds. Wim Hortensius.

Boekenmarkt Adventskerk voor Wilde Ganzen Op zaterdag 18 april wordt in de Adventskerk van 10.00 tot 14.00 uur opnieuw een grote boekenmarkt gehouden. De opbrengst is geheel bestemd voor ontwikkelingsprojecten van de stichting Wilde Ganzen. Boeken voor deze markt kunnen doorlopend ingeleverd worden bij ds. Harry Frijling, tel. (038) 465 50 35. Ook kan contact worden opgenomen met Evert Spijkerboer, tel. (038) 465 10 69. Als iemand zelf niet in staat is de boeken te brengen, kunnen ze worden opgehaald.

Aswoensdag in Zwolle-Zuid Op Aswoensdag 25 februari begint de Veertigdagen- of Vastentijd. Sinds een aantal jaren komen leden van de Thomas a Kempisparochie in Zwolle-Zuid en van de Adventskerkgemeente samen in de Sint Jozefkerk voor een oecumenische viering. Tijdens deze viering kan ieder die dat wil een askruisje ontvangen. De as maakt aanschouwelijk dat wij mensen van stof zijn en tot stof zullen wederkeren (Genesis 3:19). As verbeeldt de broosheid en kwetsbaarheid van ons leven en wordt in de Bijbel ook geassocieerd met berouw, omkeer, bereidheid tot nieuw leven. De as wordt gemaakt door verbranding van palmtakjes van het jaar daarvoor. Wie nog een takje heeft kan dat in de week voorafgaand aan Aswoensdag inleveren bij Nelleke Eygenraam. Voorgangers in de oecumenische viering zijn pastoor Peter van der Weide en ds. Nelleke Eygenraam. De viering begint om 19.00 u in de Sint Jozefkerk aan de Ministerlaan.

Avondgebeden in Veertigdagentijd Gedurende de Veertigdagentijd van 2009 hebben de avonddiensten in de Adventskerk een bijzondere vorm en invulling. De serie van zes begint op zondagavond 1 maart met een dienst van Schrift en Tafel, gevolgd door vier avondgebeden en een Taizéviering. Alle zes avonddiensten hebben als leidraad ‘Op weg naar water van leven’. De avondgebeden, die beginnen om 19.00 uur, zijn voorbereid door de Raad Eredienst en de ZWO-commissie. Het thema hangt samen met het ZWO-project dat door de Adventskerkgemeente ondersteund wordt.

Nieuw: ContaKtdiensten in Stinskerk De commissies van de Stinskerk die Opendeurdiensten en Jeugddiensten organiseerden zijn samengegaan. Omdat zij op een nieuwe manier verdergaan is ook voor een nieuwe naam gekozen: ContaKtdienst. De hoofdletter C staat voor Christus en de hoofdletter K staat voor de kerk, die wij als gemeente willen zijn. De ContaKtdiensten beginnen om 19.00 uur en vanaf 18.45 uur is er samenzang. Het is niet nodig een Liedboek mee te nemen, er wordt gezorgd voor een beamerpresentatie en/of een liturgie. De eerstvolgende ContaKtdiensten zijn op 22 februari, 22 maart en 19 april. Wie voorgaat en welke muziek de dienst opluistert blijft een verrassing. Na de dienst is er gelegenheid om nog even na te praten bij een kop koffie en/of thee. Namens het ContaKtdienst team Mariska Zondervan tel: (038) 422 50 33

5

Kunnen we het maken? Commentaren op de financiële crisis noemen wel eens het gat dat geslagen is in het vertrouwen op de ‘maakbaarheid’. Alles leek ‘maakbaar’, ook de samenleving. De pijlers van het menselijk bestaan zouden ‘autonomie’ en ‘zelfredzaamheid’ zijn. In de harde werkelijkheid kunnen velen hier echter hooguit van dromen – áls zij nog kunnen dromen in een nachtmerrie(j)achtig bestaan. Dat maakt mensen kwetsbaar. Voor hen draait het er vaak om dat zij in staat worden gesteld het leven uit te houden. Wie in een vrij uitzichtloze situatie leeft, met psychische of andere gezondheidsproblemen, kan soms even verder als hij of zij iemand tegenkomt met een luisterend oor, maar zonder ‘agenda’. Dan is de één present bij de ander. Ontstaat daarin over en weer contact, dan wordt dit nogal eens ervaren als een wonder. Zo’n bijzonder moment kunnen wij niet maken. Het is een gave, net als het geloof. Geloof is gave van God (Efeze 2 vers 8). Maakbaarheid zou ik daarom willen veranderen in dankbaarheid. Lútzen Miedema, diaconaal predikant

Diaconie over Zwolse nota ‘Toekomstvisie inloophuizen’:

DIACONAAL

Inloophuis vergt realisme

6

Zwolle mag zich gelukkig prijzen met een grote inzet voor de kwetsbaren in deze stad. Gemeenteraad, college en ambtenaren van Zwolle tonen aandacht voor hen, onder meer met een nota over inloophuizen. De diaconie steunt al vele jaren financiëel en met persoonlijke inzet het Zwolse inloophuis De Bres. Zwolle kent naast De Bres twee voorzieningen voor psychisch gehandicapten: Focus en Uitweg. Het gemeentebestuur denkt dat alle drie moeten werken aan de participatie van deze kwetsbare mensen in de samenleving. Meedoen is hét doel van de WMO (Wet Maatschappelijke Ondersteuning) en van het gemeentebestuur. Vooropgesteld, dit zijn nobele doelen, zo betoogt de diaconie. Het wordt kwetsbare mensen inderdaad vaak moeilijk gemaakt om mee te doen. Te vaak worden hen dingen uit handen genomen, die zij zelf kunnen. Maar je moet wel goed kijken wat iemand in huis heeft en uitgaan van de mogelijkheden die er zijn. Dat moet met beide benen op de grond. Anders wordt het voor je ’t weet een utopie. De voorjaar 2009 te bespreken ‘Toekomstvisie inloophuizen’ van Zwolle is met sympathieke bescheidenheid geschreven, maar verwacht net iets te veel van cliëntenparticipatie en inspraak in een inloophuis. Zeker, een huis voor psychiatrisch gehandicapten moet er alles aan doen om mensen weer wat vertrouwen in zichzelf en anderen te geven. Maar laten we hierbij realistisch blijven. In de realiteit zijn de mogelijkheden van elk mens begrensd. Voor de zeer kwetsbaren is het hoogste punt vaak dat zij hun leven kunnen uithouden, en niet meer dan dat. Van hen kan nauwelijks worden gevergd dat zij hun participatie in de samenleving ‘beter maken’. Het getuigt van realiteitszin om dan niet tegen beter weten in hun situatie te willen ‘verbeteren’, maar om te helpen de situatie uit te houden. Vooral door ervoor te zorgen dat er mensen naast hen willen staan, om de situatie waarin zij onomkeerbaar verkeren mee uit te houden. Dit doet De Bres.

Luisterend oor In inloophuis De Bres vinden kwetsbaren een luisterend oor. Wie komt heeft geen verwijsbriefje nodig. De Bres is niet alleen laagdrempelig, maar drempelvrij. Er gelden regels, maar dat zijn de normen en waarden die elk samenleven mogelijk maken. Bij waarlijk samenleven hoort dat mensen hun verhaal kwijt kunnen aan een betrouwbaar en discreet luisterend oor. De Bres is een drempelvrije ‘luisterpost’. In de huiskamer van Zwolle vind je dan ook gewone mensen, die koffie voor je zetten en naar je luisteren. Zo is De Bres vaak de enige poort tussen kwetsbare mensen en de samenleving. Een luisterend oor kan iemand die niemand meer vertrouwt onbeoogd de moed geven om toch weer te proberen om mee te gaan doen.

Pastoraal diaconaat Het inloophuis kent een eigen methode: de presentiebenadering. Deze heeft al geruime tijd haar waarde bewezen voor de opbouw van contacten met kwetsbaren. Deze methode staat niet tegenover, maar náást de interventies van brandweermensen, maatschappelijk werkers, dokters, verpleegkundigen etcetera. Die blijven hard nodig, naast het luisterend oor. Het is effectief beide benaderingen – interventie en presentie – naast elkaar in te zetten. Voor het pastoraal diaconaat is dit als het goed is gesneden koek. Voor de ‘maakbare’ samenleving minder. Daarom brengen we dit als diaconie naar voren bij de politiek. Zo zie je welke functie de diaconie heeft: een brug helpen slaan tussen beleid en praktijk, tussen utopie en realisme, tussen hoop en vrees. Doel: ons gezamenlijk inzetten voor de kwetsbaren. Met zoveel mogelijk de benen op de grond. Vrijwillig gastvrouw of gastheer worden? Zie www.debreszwolle.nl. Informatie over de methode: www.presentie.nl. Website diaconie: www.diaconiezwolle.nl

Waarom laten ouders hun kind dopen? Die vraag legden we voor aan twee ouderparen die nog maar kort geleden met hun baby bij een doopvont stonden. Voor hen was het een heel persoonlijke, blijde gebeurtenis, op een vrij willekeurige zondag in het kerkelijk jaar. Er zijn ook mensen binnen de PGZ, die de Paasnacht als het mooiste moment voor een doop zien. Ook daarover komt in deze aflevering van Stellingname een gemeentelid aan het woord.

STELLINGNAME

De doop: een bijzonder moment “Sam, welkom in de gemeente!”

“Water en doodsdreiging zijn overwonnen”

“De doop van Fleur was echt een feest”

Esther Overweg en Pim Oelen hebben de doop van hun zoon Sam Willem Gerrit, geboren op 24 juni 2008, als een bijzonder moment ervaren. Ze hebben hun mooiste kleren aangetrokken, want het is een feest dat je maar één keer kunt vieren. Vanuit de traditie was het voor de trotse ouders zeker dat Sam gedoopt zou worden. Maar ook wilden ze bewust ten overstaan van de gemeente een zegen vragen over dit nieuwe leven om zo hun dankbaarheid te tonen dat dit kleine Godswonder aan hun zorg is toevertrouwd. Het is een vraag aan de Eeuwige hen te ondersteunen bij de opvoeding van de kleine Sam. De doopdienst de in Adventskerk werd als heel persoonlijk ervaren omdat een aantal keren verwezen werd naar het voorafgaande doopgesprek. Zelf hadden ze hun (enige) grootmoeder gevraagd om Sam de kerk binnen te dragen. Ontroerend was het toen oma trots haar achterkleinkind gekleed in de familiedoopjurk naar zijn ouders bracht. Toen ds. Nelleke Eygenraam Sam doopte, is bovenstaande foto gemaakt. De doopkaars, aangestoken aan de Paaskaars, hebben de ouders meegekregen om op bijzondere gelegenheden te branden als herinnering aan deze dag. Een verbintenis voor het leven al realiseren Esther en Pim zich goed dat Sam later zelf een eigen keuze zal maken. Een gemeentelid verraste hen na afloop met de alleszeggende wens: “Sam, welkom in de gemeente!”

Voor Frans Dijk, lid van de Evangelisch Lutherse Gemeente en vroeger nauw betrokken bij de Scheppingskerkgemeente, is het wel duidelijk: voor vorm en inhoud van de doop verwijst hij meteen naar de viering van de Paasnacht zoals die onder meer in de Scheppingskerk plaatsvond. Op tafel ligt een oud liturgieboekje klaar met op de omslag het motto: ‘Anders dan andere nachten’, een verwijzing naar de vraag die de jongste mag stellen in de joodse Pesachviering: “Waarom is deze nacht zo anders dan alle andere nachten?” Volgens Frans staat de doop in de Paaswake niet op zichzelf maar wordt in verband gebracht met de Uittocht: “Dit is de nacht, waarin God de vaderen, zonen van Israel, uitgeleid heeft uit Egypte.” Met het binnenbrengen van de Paaskaars in de donkere kerkruimte, breekt het licht de duisternis: “Er zij licht en er was licht.” “Dan volgen de lezingen die van oudsher met Pasen verbonden zijn en als het ware toeleiden naar de doop en doopgedachtenis: het scheppingsverhaal, de zondvloed, het verhaal van de Uittocht, verhalen waarin het water en de doodsdreiging overwonnen worden. Voor mensen begint een nieuw leven, een gereinigd en vernieuwd bestaan. Boeiend is de verbinding die hier gelegd wordt met de joodse wortels van de christelijke gemeente, met de kerkvaders en de verschillende christelijke tradities. Dit past ook goed in de Lutherse benadering.”

De doopjurk hangt nog in de kamer, als we bij Frank en Renate Veltien in Westenholte zijn. Hun dochter Fleur is er op zondag 11 januari in gedoopt, tegelijk met vier andere kinderen. “Het was een beetje chaotisch allemaal”, zegt Renate, “maar ook mooi. We kregen allemaal een doopkaars en dominee Schaap had voor alle kindjes een persoonlijk woord van God. Tegen Fleur zei hij dat ze mocht bloeien, ook omdat haar naam bloem betekent. We hadden van tevoren samen met de andere doopouders een gesprek gehad met de predikant. Hij vervangt dominee Gert de Goeijen die laatst afscheid heeft genomen. Wij vinden het wel jammer dat die weg is.” De witkanten doopjurk is een familiestuk. Renate en haar zus hebben hem gedragen en nu hun beider kinderen ook. Tweeënhalf jaar geleden is Bo, de zoon van Frank en Renate erin gedoopt. Ook in de Stinskerk. Renate is opgegroeid in die kerk, haar man is rooms-katholiek. “We zijn destijds in de katholieke kerk getrouwd, maar hebben ervoor gekozen onze kinderen protestants te laten dopen”, vertelt Frank. Al was het dan in verschillende kerken, hij en zijn vrouw zijn beiden gedoopt als kind en vinden het vanzelfsprekend hun kinderen ook de zegen van God te laten ontvangen. “Daardoor horen ze erbij”, verklaart Renate. Zij en Frank zijn het er roerend over eens: “De doop van Fleur was echt een feest.”

7

Commissie Grote Kerk

AANDACHT VOOR

Voor de komende twee maanden heeft de Commissie Grote Kerk de volgende vieringen, diensten en vespers op het programma staan. Voor de muzikale invulling zorgen de Michaëlscantorij en het Cantate projectkoor. Het gehele jaarprogramma 2009 kan worden aangevraagd via e-mail: [email protected] of telefonisch: (038) 337 67 29. Meer informatie over muzikale activiteiten in de Grote Kerk op www.schnitgerorgelzwolle.nl

8

Zondag 22 februari 16.30 uur: Michaelsviering Thema: ‘Sprekende stem; woord en antwoord’ Wat is vergankelijker dan een stem? En toch: de Stem van God houdt nooit op te klinken. Soms moet je ook zelf dingen zeggen, al zit men daar niet op te wachten. Zondag 8 maart 16.30 uur: Vesper In deze vesper werkt mee Cappella pro Cantibus, een vocaal kerkmuziekensemble uit Oegstgeest dat haar jaarlijkse weekendrepetitie in Windesheim heeft. Zondag 22 maart 16.30 uur: Michaelsviering Thema: ‘Uithoudingsvermogen’ De Here heeft gegeven, de Here heeft genomen. Hoe zit het met die almacht van God? Is dat een Bijbelse gedachte? Goede Vrijdag 10 april 22.00 uur: Kruismeditatie Zondag 12 april 16.30 uur: Cantatedienst Na de vele passionen die in de Veertigdagentijd klinken, is het nu Pasen met Bach. Uitgevoerd wordt het Osteroratorium van deze componist.

Concerten Musica Michaëlis Musica Michaëlis is een zelfstandig orkest, ontstaan uit het projectorkest dat de begeleiding verzorgt van de Cantatediensten. Eerste optreden was op 14 februari. Musica Michaëlis, onder leiding van Toon Hagen, brengt in haar programmering een verbinding tot stand tussen zeer uiteenlopende muziekstijlen en tussen orkestmuziek en het repertoire voor zelfstandig orgel. Ieder concert van Musica Michaëlis vormt een mix van Bach en de vroege klassieken met hedendaagse composities. Ook staat in ieder concert van Musica Michaëlis minimaal één stuk voor orgel solo op het programma.

ZWO aan zet

Water en sanitair voor mensen in Congo Dankzij twee legaten, die de ZWO-commissie van de PGZ in mei 2008 mocht ontvangen, is het mogelijk een project van Kerk in Actie te ondersteunen. De keuze is gevallen op plattelandsontwikkeling in West-Congo. Een belangrijk onderdeel van dit project spitst zich toe op water en sanitair voor de mensen in Nselo, in het zuid-westen van Congo, niet ver van de hoofdstad Kinshasa. Op verschillende manieren willen de Zwolse ZWO-commissies en/of diaconieën zich de komende drie jaar inzetten voor het bouwen en verstevigen van drinkwatertappunten en het bouwen van toiletten bij woonhuizen en openbare gebouwen, zoals scholen en markten.

Hoewel in het oosten van Congo steeds strijd oplaait, is het in het zuid-westen van het land relatief rustig. Daar wordt hard gewerkt aan opbouw. Het bestuur en de economie moeten weer op orde worden gebracht en natuurlijk ook de infrastructuur. Die beperkt zich niet alleen tot wegen. Voor de mensen in Nselo zijn veilig drinkwater en goed sanitair van levensbelang. Congo is één van landen met de slechtste drinkwater- en sanitaire voorzieningen. Het zijn vooral kinderen en zwakken die ziek worden door het drinken van onveilig drinkwater en het ontbreken van wc’s en daar vaak zelfs aan overlijden. Dat gebeurt ook in Nselo.

Vrouwen Zoals zo vaak in Afrika hebben vrouwen het initiatief genomen om de leefomstandigheden te verbeteren. Zij richten zich op de basisgezondheidszorg (water en sanitaire voorzieningen), landbouw,

hiv/aids-voorlichting en scholing op het gebied van vrouwenrechten. Veilig water op korte afstand betekent dat vrouwen en kinderen minder tijd nodig hebben om het te halen. Het risico om onderweg beroofd of verkracht te worden is minder groot. Voor meisjes wordt het daardoor ook veiliger en gemakkelijker om naar school te gaan. Voor de mensen in Nselo betekent de hulp heel veel. Niet alleen omdat ze beter water en sanitair krijgen, maar ook omdat ze weten dat ze er in hun moeilijke situatie niet alleen voor staan. De stedelijke ZWO-commissie wil met een jaarlijks bedrag uit de legaten en de opbrengst van bijzondere collecten en giften, gedurende drie jaar dit project financieren. De ZWO-commissie van de wijkgemeente Adventskerk koos al eerder voor het project in Nselo, andere wijkgemeenten kunnen zich aansluiten. Bijvoorbeeld door een avondmaalscollecte voor dit doel te houden. Ook individuele bijdragen zijn zeer welkom. In Gaandeweg informeert de ZWOcommissie regelmatig over de vorderingen van het project. Giften kunnen overgemaakt worden op: postgiro 3844489, ten name van: ZWO-commissie Protestantse Gemeente Zwolle, met vermelding van: Project Nselo.

Gespreksgroep 50-plus in Oosterkerk De Gespreksgroep 50-plus die bijeenkomt in de Oosterkerk heeft het volgende programma. De bijeenkomsten beginnen om 10.00 uur. Kosten: € 3.50 euro, inclusief koffie en thee. 25 februari: mevrouw dr. Lieke Werkman, universitair docent in Kampen, over de multiculturele samenleving in ethisch perspectief. 18 maart: de heer Wim Brandse, componist, docent en muziekcriticus. Zijn

oeuvre als componist bestaat vooral uit orkest-, orgel- en koormuziek. Van 1958 tot 1988 was hij verbonden als docent aan de conservatoria in Zwolle en Utrecht. 15 april: mevrouw drs. Miriam Schneiders, architectuurhistoricus, over de Amsterdamse schoolstijl. Is deze stijl in Zwolle herkenbaar? Namens de voorbereidingsgroep, Tineke Diekema, tel: (038) 453 57 33, e-mail: [email protected].

Lezing over het Keltische lied In april 2008 is een groep mensen vanuit De Hoeksteen naar Iona geweest, een eiland aan de westkust van noord Schotland. Het was een inspirerende ervaring, waar nog steeds van nagenoten wordt. Iona is een eiland met een zeer lange christelijke traditie, ingebed in een Keltische gedachtenwereld. In de liederen van Iona kun je soms kenmerken van die specifieke traditie tegenkomen. Dat is allereerst de nadruk op de natuurlijke omgeving, beïnvloed door

het denken vanuit een pelgrimsgedachte, de gedachte van het op weg zijn, waarbij het op-weg-zijn zelf een doel is. Gert van Klinken zal deze gedachte en haar betekenis voor mensen in deze tijd uitdiepen. Het gedachtegoed van de heiligen van Iona, zoals Columba, Aidan, Cuthbert van Lindisfarne en Beda van Yarrow ligt daaraan ten grondslag. De bijeenkomst vindt plaats op 1 april 2009, om 20.00 uur in De Hoeksteen.

Earth, een confronterende film In ruim anderhalf uur maakt Earth een tocht van Noordpool naar Zuidpool en geeft een beeld van de strijd om het bestaan. Earth confronteert de kijker met de harde realiteit van leven op onze planeet, door oogverblindende landschappen, waarin een een ijsberen-

familie, een kudde olifanten en twee bultrugwalvissen moeten overleven. Deze film wordt vertoond in De Hoeksteen op 24 februari 2009, om 19.30 uur. Voor informatie en opgave: Lieke van Houte, (038) 426 50 21.

Gespreksgroep over Psalmen Psalmen zijn indrukwekkende geloofsliederen. Eeuwen oud en desondanks nog sprekend vandaag de dag. In de Veertigdagentijd neemt een gespreksgroep een paar psalmen onder ogen om daar met open hart naar te luisteren. De gespreksgroep staat onder leiding van Margo Jonker en komt bij elkaar in De Hoeksteen op 11 en 18 maart om 20.00 uur. Het wordt zeer op prijs gesteld als deelnemers zich opgeven

bij Margo Jonker, tel: (038) 452 54 08, [email protected].

Vrouw en Kerk in De Hoeksteen De werkgroep Vrouw en Kerk/Hervormde Vrouwen Dienst van de PKN Overijssel/Flevoland heeft voor zaterdag 14 april Felicia Dekkers uitgenodigd. Zij leidt een themadag met als thema ‘Stap voor stap, steen voor steen – het wordt toch telkens weer Pasen…’ De themadag, met een inleiding, beeld, muziek, gedichten en eigen verhalen wordt gehouden in De Hoeksteen aan de Scheldelaan van 10.00 tot 15.00 uur. Felicia Dekkers is neerlandica en theologe en werkt vanuit haar bureau Beeldzin op het snijvlak van beeld, taal en zingeving. Vrouwen, mannen en ook Passagegroepen zijn welkom op deze dag. Van deelnemers wordt een bijdrage gevraagd van € 10,- per persoon, inclusief koffie en/of thee. Aanmelden kan tot 7 maart bij Janneke Dijkhof, tel: 06 11 53 7675, e-mail: [email protected]

Veertigdagentijd en Pasen in Oosterkerk en Jeruzalemkerk De Jeruzalemkerk en de Oosterkerk werken intensief samen bij de organisatie van verschillende activiteiten in de Veertigdagentijd.

Dagboekje Onder de titel ‘Onnavolgbaar?’ verschijnt een dagboekje, geschreven door leden van beide gemeenten. Het is voor volwassenen, maar ook aan kinderen is gedacht. Dit boekje is tot zondag 1 maart te koop in de kerken. Ook is het verkrijgbaar op het Kerkelijk Bureau en bij de volgende gemeenteleden. Bel of mail wel van te voren. Klazien Oosting, P.C. Hooftstraat 27, tel: (038) 453 65 86

e-mail: [email protected] of Jenny Duijf, Philosofenallee 33, tel: (038) 454 09 88 e-mail: [email protected]. Het boekje, waarvoor beeldend kunstenaar Marjanneke Scholtheis een prachtige omslag heeft gemaakt, kost € 3,50. Graag contant afrekenen.

Vastenactie Met spaardoosjes die in de kerk worden verstrekt, wordt een vastenactie gehouden voor een project van de stichting SANRO op Halmahera, Indonesië. De stichting is gelieerd aan de Evangelisch Christelijke kerk daar. Landelijk en provinciaal bestaan er al lang contacten met Halmahera. In mei/juni gaat een Overijsselse

delegatie daar weer heen. Het project is gericht op het versterken van de lokale dorpsstructuur, het trainen van boeren en op de spannende dialoog tussen christenen en moslims. Ook de meeropbrengst van het dagboekje gaat naar dit project.

Sobere maaltijd en liturgisch moment Te beginnen op Aswoensdag 25 februari wordt op alle woensdagen in de Veertigdagentijd (met uitzondering van de laatste woensdag in de Stille week), in de Jeruzalemkerk van 18.30 uur tot uiterlijk 19.30 uur een sobere maaltijd gehouden, waaraan een klein liturgisch moment wordt gekoppeld. 9

De afgelopen maanden hebben binnen de Protestantse Gemeente Zwolle drie wijkpredikanten afscheid genomen van hun gemeente. De foto toont een van hen, ds. Gert de Goeijen van de Stinskerkgemeente, die uit handen van kerkrentmeester Anton van Weeghel een envelop met inhoud kreeg. De gemeente bracht geld bijeen voor het onderkomen van het gezin De Goeijen in Indonesië. Ook de Jeruzalemkerk en de Adventskerk moeten op zoek naar een nieuwe dominee. Hoe verloopt zo’n beroepingstraject? Dat vroegen we aan Gégé Callenbach, voorzitter van de Algemene Kerkenraad van de PGZ.

Wijkgemeenten op zoek naar nieuwe predikant

DESGEVRAAGD

Zijn er voor het werven en beroepen van predikanten regels opgenomen de in Kerkorde van de PKN?

10

GC: “Het antwoord is duidelijk: ja. Om te beginnen is vastgelegd dat de wijkkerkenraad van de desbetreffende wijkgemeente aan de Algemene Kerkenraad toestemming vraagt om te mogen beroepen. In de Plaatselijke Regeling van de Protestantse Gemeente Zwolle is bepaald dat de AK eerst de omvang van de vacature vaststelt. Een deeltijdvacature is mogelijk tot 0,8 formatieplaats. Daarboven is alleen een voltijdse vacature mogelijk.” Hoe gaat het dan verder? GC: “Het College van Kerkrentmeesters moet bij het Regionaal College voor Behandeling van Beheerszaken een solvabiliteitsverklaring vragen. Dat betekent dat het Regionaal College nagaat of de gemeente (de PGZ dus) de financiële verplichtingen kan nakomen, ook op termijn. De wijkkerkenraad schakelt een consulent in. Dat is een predikant, meestal uit een van de andere wijken, die als adviseur van de wijkkerkenraad fungeert. In de beroepingscommissie die wordt ingesteld, benoemt de AK een van zijn leden, die op deze manier de centrale gemeente vertegenwoordigt. De gespreksonderwerpen van de commissie zijn niet kerkordelijk bepaald. Er wordt bijvoorbeeld gesproken over de visie op het ambt en het werkveld, de liturgie en de aandacht voor de kinderen en de verwachtingen ten aanzien exegese, spiritualiteit en bevindelijkheid.” Wie formuleert de opdracht en wie benoemt de leden van de beroepingscommissie? GC: “Op beide vragen is het antwoord: de wijkkerkenraad. De uitzondering is het lid dat door de AK wordt benoemd. Deze krijgt geen bijzondere bevoegdheden en zeker geen vetorecht of iets dergelijks. Hij is, naast deelnemer aan het proces, meer adviseur. Bij de besluitvorming in de AK over het beroep, worden hem vooral vragen gesteld over de goede gang van zaken. Er zijn geen regels voor de samenstelling van de beroepingscommissie. De wijkkerkenraad zal er voor zorgen dat die commissie breed is samengesteld, zodat gemeenteleden erop kunnen vertrouwen dat verschillende visies worden vertegenwoordigd. Binnen de PGZ is het gebruikelijk dat de wijkkerkenraad een

profielschets opstelt van de gemeente, op basis van haar Beleidsplan. Hierna kan de profielschets van de te beroepen predikant worden gemaakt. Formeel wordt deze laatste profielschets ter kennisneming aan de AK toegestuurd. De wijkkerkenraad stelt een instructie op voor de beroepingscommissie.” Hoe worden passende kandidaat-predikanten gevonden? GC: “Dat kan door middel van advertenties in kerkelijke bladen, maar eerst wordt de wijkgemeente gevraagd namen te noemen van predikanten die naar hun inzicht geschikt zijn voor de wijk. Nadat de beroepingscommissie predikanten heeft horen voorgaan in een of meer kerkdiensten, voert ze gesprekken met mogelijke kandidaten. Vervolgens brengt de commissie advies uit aan de wijkkerkenraad. Deze doet aan de AK een voordracht voor de te beroepen predikant. De AK en de wijkkerkenraad samen stellen de te beroepen predikant kandidaat. De predikant wordt verkozen door de stemgerechtigde leden van de wijkgemeente. De wijkkerkenraad stelt de verkozen predikant voor aan de wijkgemeente en brengt, na het verstrijken van de bezwaartermijn, het beroep uit. De voorzitter en scriba van de wijkkerkenraad stellen de beroepsbrief op. Het bijgevoegde aanhangsel wordt ondertekend door de preses en scriba van de AK en de voorzitter en secretaris van het College van Kerkrentmeesters.” Bepaalt de wijkkerkenraad ook de arbeidsvoorwaarden of worden die centraal vastgesteld? GC: “De arbeidsvoorwaarden worden vastgesteld door het College van Kerkrentmeesters. De wijkkerkenraad is uitdrukkelijk niet bevoegd op dit terrein toezeggingen te doen. Dat heeft ermee te maken dat een predikant een arbeidsrechtelijke relatie heeft met het CvK. Dat blijkt al uit het feit dat aan dit college de solvabiliteitsverklaring wordt afgegeven. Ook afspraken over secundaire arbeidsvoorwaarden worden op centraal niveau gemaakt.” Hoe wordt de beroepingsprocedure afgerond? GC: “Wanneer de betreffende predikant het beroep aanvaard heeft, stuurt de wijkkerkenraad een samenvattend verslag van het beroepingswerk aan het secretariaat Beroepingswerk van de Protestantse Kerk Nederland in Utrecht. De wijkkerkenraad

verzorgt de informatie aan de gemeente via een kanselafkondiging en een publicatie in het kerkblad. Als ook het Breed Moderamen van de Classicale Vergadering heeft ingestemd met het beroep, kan de bevestiging in de roepende gemeente plaatsvinden, zo mogelijk binnen drie maanden na het aanvaarden van het beroep.”

Column

“We vinden het belangrijk dat gemeenteleden meedenken” Afgelopen najaar werd bekend dat ds. Gert de Goeijen de Stinskerk ging verlaten. Vanaf dat moment is de wijkgemeente op zoek naar een opvolger. Gemeentelid Dik de Velde Harsenhorst werd gevraagd voorzitter te worden van de beroepingscommissie, een taak die hij vijfenhalf jaar geleden ook vervulde en die uiteindelijk resulteerde in de aanstelling van Gert de Goeijen. “Als commissie hebben we destijds een werkorde beroepingscommissie opgesteld, waarin we gezamenlijk de te volgen procedure hebben beschreven. Deze werkorde heeft toen goed gewerkt en die volgen we nu weer”, legt Dik uit. In de werkorde is onder meer opgenomen dat de commissie de geheimhouding bewaakt van alles wat haar ter ore komt en vertrouwelijk omgaat met predikanteninformatie. In een communicatieplan heeft de beroepingscommissie vastgelegd hoe de leden met elkaar, met de gemeente en met de kandidaat-predikanten communiceren. De leden van de beroepingscommissie zijn kerkrentmeester Jan Kluinhaar, ouderling Nelly Slabbekoorn, diaken Henk Selles, jeugddiaken Anneke Visscher en gemeentelid Gerwin Zadelhof. Ouderling Maarten Westerduin is secretaris en Gerrit Boks afgevaardigde van de Algemene Kerkenraad. Consulent is ds. Dirk Jorissen, predikant van de Emmauskerk.

Profielschets Inmiddels heeft de commissie reeds een aantal stappen afgewerkt, bijvoorbeeld de opstelling van een profielschets van de Stinskerkgemeente, waarin verwoord is wat zij van de nieuwe predikant verwacht. “De voornaamste kenmerken van onze gemeente zijn, dat ze confessioneel van aard is en het pastoraat als kerntaak ziet. De nieuwe predikant dient zich te herkennen als mens onder de mensen van de gemeente en de taal te spreken van de jongeren. Bovendien verwachten wij dat de predikant het evangelisatiewerk ondersteunt en stimuleert”, aldus de voorzitter. Op zondag 11 januari stelde hij namens de beroepingscommissie in de Zondagsbrief de leden van de gemeente op de hoogte van de stand van zaken. Meegedeeld werd onder andere dat enkele gemeenteleden gebruik hadden gemaakt van de mogelijkheid namen van predikanten door te geven aan de voorzitter. Daarnaast selecteerde de commissie namen uit een landelijke lijst van beroepbare predikanten. In totaal waren er op dat moment 47 namen van mogelijk te beroepen predikanten bij de beroepingscommissie bekend. Dik de Velde Harsenhorst bedankte de gemeente voor het doorgeven van predikantsnamen. “Als commissie vinden we het belangrijk dat de gemeenteleden met ons meedenken in het zoeken naar een predikant voor onze Stinskerkgemeente en dat ook in hun gebeden willen meenemen. Als voorzitter van de beroepingscommissie ervaar ik de gemotiveerdheid, inzet en geestelijke ondersteuning van commissieleden en consulent ds. Jorissen, om voortvarend bezig te zijn met onze gezamenlijke opdracht een predikant te beroepen.”

Krant

Ik ben op zoek naar een nieuwe krant. Van huis uit was ik Trouw-lezer. Dat hoorde tot de prettige vanzelfsprekendheden van de verzuiling. Christelijke school, NCRV-gids, ARP en dergelijke. Het aantal keuzemomenten was in die tijd gelukkig beperkt en je kon je energie richten op de werkelijk belangrijke zaken, zoals buiten spelen en groot worden. Jarenlang abonnee totdat de toon waarmee men over kerk en religie schreef mij de keel uitkwam. Ik houd van debat en kritiek, niet van negatieve eenzijdigheid. Ik zegde de krant op en koos. Op dat moment werd ik herboren als gemoderniseerd mens. Dat wil zeggen: als iemand die voortdurend kan, mag en moet kiezen en tegelijkertijd geen keuzes kan en mag maken. En als je toevallig gekozen hebt, verandert de contractpartner het pakket en kun je opnieuw beginnen. Daar heb ik geen zin in: het leven zonder keuzes is al kort en vermoeiend genoeg. Kortom: ik ben een slechte voor de marktwerking en de marktwerking is slecht voor mij. Ik word, merk ik, hoe langer hoe narriger tegenover de martkbewerkers die mij allerlei aanbiedingen doen. Mijn jongste daad van symbolisch verzet: hoorn naast de haak. (Helpt niet. Laatst belde zo’n telefoonterrorist speciaal terug om me uit te foeteren omdat ik niks terug zei: was onbeleefd.) Als modern mens heb je veel te kiezen, maar het goede zit er nooit bij. Neem de krant. Na allerlei proefabonnementen werd het NRC-Next. Aanvaardbare mix: niet te hetzerig, niet christelijk of antichristelijk, ochtendblad, handzaam tabloidformaat, paar aardige chagrijnige columnisten, veel plaatjes. Tot nu. Schaffen ze de tv-gegevens af. Te duur: marktwerking, kredietcrisis. Zucht. Weer een enorm keuzeprobleem waar ik niet om gevraagd heb. Moeten we er een tv-gids bij nemen (maar welke?) of op teletekst of internet zelf gaan zoeken (kost energie)? Of weer een andere krant? Wie weet iets? Ik wil er graag voor betalen. Graag niet te veel uiteraard. Menno van Oel

11

Kleinschalige en praktische oecumene

R E P O R TA G E

Kerk in het Zonnehuis

12

Het Zonnehuis is een bekende zorginstelling in Zwolle. Er zijn verschillende afdelingen waar vaak, maar niet uitsluitend, oudere mensen met lichamelijke of geestelijke problemen verzorgd en verpleegd worden. Tot het voorjaar van 2007 was het Zonnehuis gevestigd aan de Zwartewaterallee. Toen verhuisde de instelling naar een nieuwe, moderne locatie in Stadshagen. Er verblijven daar een kleine tweehonderd bewoners en er werken ongeveer 550 mensen. Ds. Gerhard Kruizinga is al bijna twaalf jaar als geestelijk verzorger aan het Zonnehuis verbonden. Hij bezoekt de bewoners ter kennismaking; ook degenen die geen kerkelijke binding hebben. Soms leidt dat tot verdere contacten, soms niet. In veel gevallen krijgen bewoners af en toe bezoek van iemand uit hun eigen (wijk)gemeente in Zwolle en de wijde regio eromheen. Verder leidt Kruizinga een gesprekskring op de dagbehandeling. En iedere zondag is er, net als op de oude locatie, een kerkdienst, aan het eind van de ochtend om 11.30 uur. Voor de kerkdiensten draagt een ‘kerkenraadscommissie’ de verantwoordelijkheid. De commissie bestaat uit vertegenwoordigers van de Protestantse Gemeente Zwolle, de Christelijk Gereformeerde Kerk en de Rooms-Katholieke parochie. Het is een kleinschalige en praktische oecumene. Daaromheen zijn allerlei vrijwilligers actief. Hoe gaat het in het Zonnehuis?

De uitvalsbasis op 4 januari, de eerste zondag in het nieuwe jaar, is de ‘stamtafel’, naast de ingang van het Zonnehuis, vlak bij de receptie. Corry Kamphof is coördinerend koster en zoals kosters betaamt, is ze vroeg aanwezig. De eerste vrijwilligers zijn er al en worden ontvangen met koffie. Sommigen hebben zich aangemeld na een oproep in een blaadje, maar de meesten blijken al een lange geschiedenis met het Zonnehuis te hebben. Ze komen niet alleen uit Zwolle, maar ook uit Nieuwleusen, Mastenbroek, Genemuiden en Dedemsvaart. “Ik kom hier al heel lang”, vertelt iemand. “Mijn moeder heeft hier gewoond. Ik ben jarenlang bijna elke zondagmorgen hier naartoe gereden en ging dan samen met haar naar de kerk. Dat was nog aan de Zwartewaterallee. Dit is een moderner en mooier gebouw, maar het is wel een dwaaltuin. Toen ze overleed, ben ik blijven hangen. Je kent hier mensen en je hebt zoveel meegemaakt. Dat wil ik niet loslaten.”

Open Kring Ondertussen is de eerste kerkdienst al aan de gang. In de kerkzaal, die tegen het Zonnehuis is aangebouwd, heeft de Stadshagense wijkgemeente De Open Kring elke zondagmorgen om 9.30 uur haar kerkdienst. De kindernevendienst vindt plaats in een ruimte binnen de muren van het Zonnehuis.

“Het zijn vaak mensen die hun leven lang naar de kerk geweest zijn en daar hoort een preek bij” In een zaaltje daarnaast begint om 10.15 uur een kleine communieviering voor de katholieke bewoners. Zij worden opgehaald door de vrijwilligers. Het zijn er maar weinig deze morgen, maar dat maakt niet uit. In een kwartier kun je een complete, mooie viering houden met gebed, bijbellezing, stilte en communie. Het valt op hoe belangrijk de notie van gemeenschap is. Protestanten verschijnen in hun eentje voor God, hoeveel er ook tegelijk in de kerk zitten. In deze katholieke liturgie valt het accent op de gelovige gemeenschap over grenzen van leven en dood heen. In de weinige woorden die er gesproken worden, wordt de geloofsgemeenschap van engelen en heiligen opgeroepen om voor mij tot God te bidden en om de overledenen te gedenken. Mooi is dat.

File van rolstoelen De dienst van De Open Kring loopt een beetje uit: de nieuwe glas-in-loodramen ‘Vuur en Water’ worden officieel ingewijd. Er ontstaat een kleine file van rolstoelen. Behalve de vaste groep vrijwilligers is er ook uit de Christelijk Gereformeerde Kerk een groep aangekomen. Bij toerbeurt nemen de deelnemende kerken het op zich om extra hulpkrachten te leveren. Jan Nijland is diaken en coördinator. “In een vakantie is het soms lastig, maar normaal gesproken is het geen probleem om hier mensen voor te charteren. We hebben twee groepen en die wisselen elkaar af. Het is leuk en zinnig werk.” Bij de vrijwilligers zijn opvallend veel jonge mensen, één à twee generaties jonger dan degenen die ze vervoeren. Om half twaalf zitten er zo’n zestig à zeventig mensen: bewoners, vrijwilligers, familieleden van bewoners, en een enkeling die er ‘gewoon’ naar de kerk gaat.

uit hun hoofd moeten leren. Een lied uit de bundel van Johannes de Heer, en eentje uit het Liedboek voor de Kerken. Net als in de katholieke viering worden de overledenen herdacht. Aan het begin van de dienst wordt er een kaars voor hen aangestoken. Ook dat is mooi. Het is een herkenbare protestantse kerkdienst. “Er zijn collega’s in andere huizen die bijvoorbeeld geen preek houden, maar dat anders invullen”, zegt Gerhard Kruizinga. “Ik houd altijd wel een preek. Er zijn vast mensen die daar iets van oppikken en anders komt de sfeer wel over. Het zijn vaak mensen die hun leven lang naar de kerk geweest zijn en daar hoort een preek bij. Dat zijn ze gewend.”

Jona In het begin is het onrustig in de kerk. Er zit een mevrouw hardop in zichzelf te praten. Na een paar vergeefse pogingen om haar rustiger te laten zijn, rijdt Corry Kamphof haar weg. De dienst gaat over Jona. Voor in de kerk hangen twee schilderijen die gemaakt zijn door gemeenteleden van De Open Kring. Kruizinga heeft gevraagd of ze mochten blijven hangen. Op het ene schilderij is een kleurige haven te zien, waarbij een boot de andere kant op vaart. Jona kreeg van God de opdracht om naar de stad Ninevé te gaan, maar hij ging precies de andere kant op. Op het andere doek ligt iemand in zwart, wit en grijs, opgerold, gekromd. Kruizinga vraagt de zaal wat je erin kunt zien. Iemand zegt: een oog! En inderdaad: daar lijkt het op. In de preek verbindt hij de schilderijen en het verhaal van Jona met Psalm 139 die we na de preek zingen. “Hoe verkeerd en hoever weg we ook gaan, hoe we ook in onszelf zitten opgesloten, we zijn nooit onvindbaar voor God.” Een mooie boodschap, in toegankelijke, korte zinnen gebracht door een knap verkouden voorganger.

Geluk en zegen De dienst is na drie kwartier bijna afgelopen. De apostolische geloofsbelijdenis en de gebeden worden gezegd. Er is een collecte bestemd voor een verpleegtehuis in Roemenië; sommige bewoners krijgen collectegeld toegestopt. Er blijft, tot verdriet van de organist, een aantal toetsen van het orgel hangen; het instrument moet weer eens gestemd worden. De bloemen zullen na de dienst op een afdeling van het Zonnehuis bezorgd worden. Anders dan in een gewone protestantse dienst wordt het slotlied niet staande gezongen: iedereen blijft de hele dienst zitten. Na de zegen gaat Gerhard Kruizinga de kerkzaal uit om de vertrekkende kerkgangers de hand te drukken. Zo te horen kan hij in allerlei noordelijke dialecten geluk en zegen voor het nieuwe jaar toewensen. De bewoners worden naar hun kamer gebracht. Het is al tijd voor het middageten. Bij de stamtafel is er opnieuw koffie. Het was goed toeven in het Zonnehuis vanmorgen. Deze impressie is eveneens gepubliceerd in het Ouderlingenblad.

Oude Berijming Een lid van de kerkenraadscommissie, mevrouw Renting, heet iedereen welkom en de dienst begint. Gerhard Kruizinga gaat voor. Er wordt geregeld gezongen. Een psalm uit de gewone vertaling, maar ook een in de Oude Berijming. Veel ouderen kennen die uit hun hoofd: ze hebben vroeger op school de psalmversjes 13

Twee gemeenteleden van De Hoeksteen geven fleur aan kerkelijk jaar

Bloemstukken beelden Bijbelteksten uit Ginie la Roi en Coby van Buiten van de Hoeksteengemeente maken liturgische bloemstukken door het kerkelijk jaar heen, voor bijzondere dagen en diensten. Wat houdt dat in, hoe kwamen ze ertoe en waar halen ze hun bezieling vandaan? Een interview.

M I J N I N S P I R AT I E

Ginie la Roi (rechts) en Coby van Buiten: “We vullen elkaar goed aan.”

14

“Liturgisch en symbolisch bloemschikken is het uitbeelden van Bijbelteksten met behulp van kleuren en vormen,” legt Ginie uit. “Het zijn lang niet altijd bloemen die we gebruiken, ook maken we gebruik van takken, klimop, matses en dergelijke. Als het in een tekst bijvoorbeeld gaat over vooroverbuigen, ontferming, dan verbeelden we dat met buigende takken.” Coby en Ginie kwamen met deze vorm van bloemschikken in aanraking door een cursus, zo’n twaalf jaar geleden. Daarin draaide het om teksten die voorbereid en daarna verbeeld moesten worden. Ginie was voor die tijd al bezig met ‘gewoon’ bloemschikken. “Ik ga graag de natuur in, hou erg van veldboeketten. Ik gebruik bij voorkeur bloemen van het seizoen, liefst uit eigen tuin, soms ook van de gemeente, met mate natuurlijk.” “Door de cursus en workshops deden we steeds meer ideeën op en leerden we, ook van anderen,” zegt Coby. “Zo groeide het gevoel en het inzicht.”

Samen De dames gaan altijd samen aan de slag, want twee weten meer dan een. Ze vinden het heerlijk om met z’n tweeën in de kerk het bloemstuk op te bouwen. Daarbij is Ginie meestal degene met een idee en verzorgt ze meestal ook de ondergrond. Coby durft meer, vindt ze. “We vullen elkaar goed aan,” zeggen ze. Ginie zit ook in de liturgiecommissie; daardoor is ze in een eerder stadium al bezig met de teksten en liederen, dat helpt om een bloemstuk vorm te kunnen geven. Ook gebruiken ze vaak de themaboeken uitgegeven door PKN, waarin teksten en mogelijkheden voor bloemschikking staan.

“Ik fleur ervan op door iets te creëren, als ik me niet zo goed voel” Na de cursus begon Ginie met haar bloemschikwerken voor De Hoeksteen, later kwam Coby erbij. Ginie vond de begintijd soms een beetje eng. “Er zat geen commissie achter, ik moest het alleen doen, ik had best wat schroom, want ik wist niet hoe het zou vallen bij de dominee. Ik probeerde het dus maar gewoon, zag wel hoe het uit zou pakken. Margo Jonker, onze predikant, pakt het gelukkig goed op en verwerkt het ook in haar dienst.

Ze vertelt de gemeente over het liturgisch bloemstuk; zo krijgen de mensen meer zicht op de betekenis en kunnen ze het meer meebeleven. Anders loop je er misschien langs en zie je het niet.”

Emoties De inspiratie gaat niet zozeer vooraf aan het stuk, maar is er meer tijdens het maken en daarna. “Ik fleur ervan op door iets te creëren, als ik me niet zo goed voel,” zegt Ginie. “Het heeft me ook geholpen na de dood van mijn man. Op die manier kan ik mijn emoties kwijt, zoals een ander bij schilderen of iets anders creatiefs.” “Tijdens het maken van het bloemstuk ben ik bezig met mijn hoofd en handen, ben ik actief; dat geeft een prettig gevoel,” vertelt Coby. “Als het af is, geeft het ook een goed gevoel en eens te meer als anderen zeggen dat ze het mooi vinden; dan glim ik.” Na afloop van een dienst nemen Coby en Ginie vaak het liturgisch stuk mee naar huis, omdat het zich er niet zo voor leent om weg te geven, soms wel een deel ervan. De basis, een schaal, kleden gebruiken ze telkens weer. Voor Pasen hebben de dames globaal een idee wat het gaat worden. “Pasen is een uitbundig feest, dus zie je dat ook aan de bloemen: felgekleurde narcissen. Het wordt een soort bloementuin met daarin uitkomende bollen,” legt Ginie uit.

Een paasbloemstuk uit een van de voorgaande jaren. “Pasen is een uitbundig feest, dat zie je ook aan de bloemen: felgekleurde narcissen. Klimop verbeeldt de trouw.”

In gesprek met journalist Frans Ebeltjes

VA N B U I T E N A F

Alle mogelijke geestelijke stromingen zijn vertegenwoordigd in het verspreidingsgebied van de Zwolse editie van dagblad de Stentor. Van natuurgodsdiensten en bahá’i tot de zwaarste protestanten. Niet elk gedachtegoed wordt gedeeld door Frans Ebeltjes, zelf lid van een evangelische gemeente, maar als journalist is hij vakman genoeg om er objectief over te kunnen schrijven. Hij werkt meer dan dertig jaar bij de dagbladen van Wegener, de laatste zeven jaar onder meer als redacteur geestelijk leven voor de Stentor, samen met collega Jos Oude Holtkamp. “Je probeert zo goed mogelijk weer te geven wat je hoort, ook als dat tegen je eigen overtuiging ingaat”, zegt Frans. “Als je dat niet kunt scheiden, kun je beter voor de EO of zo gaan werken.”

Redacteur geestelijk leven Frans Ebeltjes: “Een beetje saai is die kerk wel.”

“Er spelen heel veel positieve dingen achter kerkmuren” De onderwerpen op Binnenin, zoals de pagina geestelijk leven van de regionale krant wordt genoemd, moeten een link hebben met het verspreidingsgebied, legt Frans uit, maar het karakter van die link kan verschillen. Kampen, met theologische opleidingen en een grote christelijke uitgever, levert uiteenlopende stof tot schrijven op en ook Staphorst en de Veluwe zijn vaak interessant. De samenstelling van de bevolking speelt een belangrijke rol; in het gebied rond Raalte is die weer overwegend katholiek. Maar ook niet-christelijke stromingen, zoals de islam, komen aan bod, benadrukt Frans. “Al kloppen de moslims meestal niet uit zichzelf bij ons aan met nieuws, als wij hen benaderen willen ze zeker iets zeggen.” Dat laatste geldt voor meer kerken, constateert de redacteur, ook de Protestantse Gemeente Zwolle timmert doorgaans niet opvallend aan de weg. “Toch is de PGZ met heel veel dingen bezig. Soms kom ik iets tegen, in Gaandeweg bijvoorbeeld, waarvan ik denk dat het best leuk was geweest voor de krant, maar waar wij niets van wisten.”

Bescheiden Desondanks vindt Frans Ebeltjes niet zonder meer dat de PGZ meer aan PR moet doen en zelfs reclame zou moeten maken. “Aan de ene kant is de kerk veel te bescheiden. Als wezenlijk onderdeel van deze samenleving en de grootste vrijwilligersorganisatie, heeft ze veel impact in alle lagen van de maatschappij. Er speelt heel wat achter al die kerkmuren, met name heel positieve dingen. Dan denk ik: kom op, laat dat eens zien! Jullie mogen daar best eens wat vrijmoediger mee naar buiten komen. Wij merken dat mensen zich vaak zelf niet realiseren dat ze met iets bijzonders bezig zijn als wij bij hen aankloppen, omdat we iets hebben gehoord. Over het algemeen willen ze dan

graag iets vertellen en liggen zaken veel minder gevoelig dan je misschien denkt. Maar ook als er wel iets minder positiefs aan de hand is, kun je daar als kerk het best open over zijn. Aan de andere kant moet je je afvragen of een kerk met een overduidelijk ‘kijk ons eens’ niet te makkelijk geneigd is voorbij te gaan aan haar roeping en uitgangspunt. Schoenmaker blijf bij je leest, zou ik dan kunnen zeggen. Zorg dat je als kerk de mensen het geloof voorhoudt, want daar is de kerk toch voor.” Frans constateert dat kerken, als ze naar buiten laten zien wat ze doen, zich vaak als maatschappelijke organisatie profileren en dat de Bijbelse boodschap daarbij buiten beschouwing blijft. “God wil in dat kader nog wel eens genoemd worden, maar over het verlossingswerk van Jezus Christus hoor je dan niets.”

Imago Overweldigend veel reacties leveren de pagina’s geestelijk leven doorgaans niet op, vertelt Frans. Wel als er ethische- en principiële geloofskwesties aan de orde zijn gesteld, voelen lezers zich geroepen in ingezonden brieven hun mening te geven. Bijvoorbeeld een onderwerp als schepping versus evolutie houdt de gemoederen bezig. Het imago van de PGZ is geen hot item en als je Frans vraagt hoe zijn lezers tegen de Zwolse protestanten aankijken, moet hij het antwoord schuldig blijven. Persoonlijk denkt hij dat de PGZ vooral als heel divers bekend staat, met zowel strakke als vrije gemeenten, die allemaal de ruimte krijgen. “Een beetje saai is die kerk wel. Het sprankelende ontbreekt”, geeft hij zijn indruk weer. “Maar als je daar als kerk iets aan wilt veranderen, kom je weer in die discussie terecht: of je de vorm kunt aanpassen zonder de inhoud geweld aan te doen. Dat blijft een dilemma.”

15

AANDACHT VOOR

Gespreksgroep over boek Hendrikse

16

Over het boek van Klaas Hendrikse ‘Geloven in een God die niet bestaat’ is al veel gediscussieerd en geschreven. Dit bericht is bedoeld om na te gaan of er onder de leden van de Zwolse kerken belangstelling is om dit boek met elkaar te bespreken. Doel is, het boek beter te begrijpen en na te gaan wat het voor een ieder persoonlijk kan betekenen. Gedacht wordt aan een gespreksgroep van ongeveer vijftien mensen, die onder leiding van ds. M.E. van Oel te Zwolle het boek met elkaar bespreken. Gekozen is voor woensdagavonden, te beginnen op woensdag 25 februari. De bespreking zal ongeveer vijf avonden in beslag nemen, in principe eens in de veertien dagen. In de Hoofdhof in Berkum is al een zaaltje gereserveerd. Belangstellenden kunnen nadere informatie krijgen en zich aanmelden bij ds. D. van Santen, tel: (038) 422 04 50, email: [email protected]. en bij Jannie de Boer-van Hooidonk, tel: (038) 454 69 72, e-mail [email protected]

Wereldgebedsdag op 6 maart Op vrijdag 6 maart wordt in de Lutherse Kerk de jaarlijkse Wereldgebedsdag gehouden, met als thema ‘Vele leden één Lichaam’. De viering is deze keer voorbereid door vrouwen uit Papoea Nieuw-Guinea. De verschillende kerken hier hebben hulpprogramma’s opgezet, waar vrouwen les krijgen in de elementaire beginselen van de gezondheidszorg en waar ze ook leren lezen en schrijven. Van hen is nu zestig procent analfabeet. Het Nederlands Comité heeft gekozen voor projecten van Memisa, het Leger des Heils en Unicef. Naast vieringen in instellingen wordt de centrale Zwolse Wereldgebedsdagviering gehouden in de Lutherse Kerk om 19.30 uur. Zie ook de website: www.wereldgebedsdag.nl

De laatste zangdienst met Dirk Klompjan “Het is goed zo. Ik ben eind oktober 80 jaar geworden, een leeftijd waarop je mag zeggen, het is mooi geweest”. Deze woorden hebben we in het najaar van 2008 vaak mogen horen van Dirk Klompjan. Hij kondigde daarmee aan te zullen stoppen met het voorgaan in de zangdiensten. Voor hem zou 14 december de laatste keer zijn.

Laagdrempelig

Als blijk van waardering heeft de Emmaüskerkgemeente hem en zijn vrouw Annie een gezellig samenzijn aangeboden, na afloop van de dienst. Velen waren aanwezig, waaronder de oud-wijkpredikanten Cnossen en Vollebregt. Met degenen die Dirk en Annie Klompjan vanuit de Christelijke Jongerenvereniging (CJV) kenden, werden herinneringen opgehaald. Want in het jeugdwerk ligt de kiem van zijn werk als voorganger in de kerk. Door kaderweekenden op de Ernst Sillemhoeve in Lage Vuursche en het leiden van de Jeugdkerk in Ittersum en Ommen, heeft hij zich verder bekwaamd. Ook dominee Vollebregt is volgens Dirk Klompjan een belangrijk leermeester voor hem geweest.

De zangdiensten, die Dirk Klompjan sinds 1989 maandelijks in Berkum hield, waren laagdrempelig en ingevuld rond een Bijbelgedeelte of thema. Diverse koren verleenden hun medewerking; ook de geloofsbelijdenis of een gedicht hadden er een plaats in. Onder de kerkgangers bevonden zich doorgaans oud-Berkummers en voormalige CJV-ers. Voor hen betekenden deze diensten een waardevolle verbinding met de Blijde Boodschap en de kerk. “Dit gegeven heeft mij altijd erg geïnspireerd om dit werk te kunnen en te mogen doen”, zegt Dirk Klompjan. De laatste zangdienst stond in het teken van Advent. Het mannenensemble Into my heart uit Westenholte verleende muzikale medewerking. Dirk Klompjan sloot de meditatie af met enkele eigen dichtregels, eindigend met: “Hij, -het Licht der wereld-, die kwam op aard, is ons lof- en danklied waard. Want boven al ons zuchten, zwaait het Licht van Gods liefde en genadig aangezicht.” En zo is het goed!

Ontmoeting religies en levensbeschouwingen Het Platform Religies en Levensbeschouwingen in Zwolle organiseert op donderdagavond 26 februari 2009 vanaf 19.30 uur in Wijkcentrum Holtenbroek een ontmoetingsbijeenkomst met het thema: ‘Symbolen’. Vertegenwoordigers van verschillende religies en levensbeschouwingen tonen in korte presentaties iets eigens in de vorm van een symbool. Het gaat daarbij zowel om de betekenis van het symbool als de beleving die ermee verbonden is. Deze presentaties worden afgewisseld met muziek.

Hierna is er voor wie dat wil, alle tijd om elkaar aan te spreken en te ontmoeten onder het genot van een kopje koffie of thee. Er is inbreng gevraagd vanuit jodendom, islam, bahá’i, brahma kumaris, christendom, humanistisch verbond en vrijmetselarij. Het Wijkcentrum is per openbaar vervoer bereikbaar met stadsbus lijn 1 en 2. Meer informatie bij Henk Blom, tel: (038) 465 56 38 of e-mail: [email protected] of Patricia Nijland, [email protected]

‘Mijn levenslied’, is het jaarthema van de Hoeksteengemeente. Uitgenodigd door predikant Margo Jonker gaven gemeenteleden aan welk lied voor hen een bijzondere betekenis heeft en waarom. In elke dienst wordt een lied gezongen en verteld waarom het voor degene die het heeft aangedragen zo’n belangrijk lied is. De kerkdiensten in februari waren helemaal aan levensliederen gewijd. Annie Hasker is een van de ongeveer zestig gemeenteleden die een lied opgaven. Haar levenslied is Gezang 161 vers 5 uit het Liedboek voor de kerken.

Nieuw leven door de pijn heen

MIJN LIED

Als een woord zijt Gij gegeven als een nacht van hoop en vrees als een pijn die ons geneest als een nieuw begin van leven. “Mijn eerste kennismaking met deze tekst was in een periode dat het leven voor mij voelde als een nacht vol pijn. De woorden ‘nacht’ en ‘pijn’ bleven bij me haken, die herkende ik. En wat me enorm trof was ‘als een pijn die ons geneest’. Begrijpen deed ik het niet. Maar de pijn zou kunnen genezen! Die hoop hield me op de been. Echt begrijpen doe ik het nog steeds niet. Maar ik beleef veel bij het zingen van dit lied. Het prachtige eerste couplet, waarin God tastend aan het licht komt: ‘met een naam en een gezicht, even weerloos als wij mensen.’ Zo is mijn geloof ook: tastend en weerloos. En nog steeds word ik geraakt door dat indringende laatste couplet. Dat vertelt ons over de pijn van het leven. Langzamerhand besef ik wel dat pijn met het leven gegeven is. Natuurlijk, we gaan allemaal voor de vreugde, het licht, de zomer. Maar ook het verdriet, het donker en de winter maken deel uit van ons bestaan. Ik ervaar steeds vaker dat door de pijn heen nieuw leven, nieuwe mogelijkheden ontstaan. Zo wordt mijn leven een geleefd leven, leven dat steeds beter voelt, omdat het vertrouwen steeds sterker wordt, het vertrouwen dat in de nacht van hoop en vrees al nieuw leven is gegeven. Dit lied neem ik mee op weg gaan naar Pasen. In het vertrouwen dat de dood niet het laatste woord heeft.”

3. Als een vuur zijt Gij verschenen als een ster gaat Gij ons voor in den vreemde wijst uw spoor in de dood zijt Gij verdwenen. 4. Als een bron zijt Gij begraven als een mens in de woestijn. Zal er ooit een ander zijn ooit nog vrede hier op aarde? 2. Als een kind zijt Gij gekomen als een schaduw die verblindt onnaspeurbaar als de wind die voorbijgaat in de bomen.

5. Als een woord zijt Gij gegeven als een nacht van hoop en vrees als een pijn die ons geneest als een nieuw begin van leven.

17

Veranderingen in ledenadministratie Het Kerkelijk Bureau wil graag op de hoogte worden gesteld van geboorte, doop, huwelijk, echtscheiding, verhuizing, naamswijziging, overlijden, etc.

Oud papier

COLOFON

KERKELIJK BUREAU

Protestantse Gemeente Zwolle

18

Centraal adres voor Algemene Kerkenraad Kerkrentmeesters en Diakenen Kerkelijk Bureau: Molenweg 241, 8012 WG Zwolle Tel.: (038) 421 75 96 - Fax: (038) 423 04 79 E-mail: [email protected] Website: www.pknzwolle.nl Geopend: maandag t/m vrijdag 8.00 – 12.00 uur

Bankrekeningen: College van Kerkrentmeesters Postbank: 800 430 - Bankrekening: 6996 41 705 College van Diakenen: Postbank: 874 034 - Bankrekening : 6995 43 320 Gaandeweg: Bankrekening: 6997 69 167 Beheer en Exploitatie Grote Kerk: Postbank: 587 931 - Bankrekening: 6997 43 745 Schnitgerorgel : 5980 52 100

Collectepenningen Er zijn penningen verkrijgbaar van: € 0,20, € 0,50, € 1,-, € 2,-, € 5,- en € 10,-. Verkoopadres: Kerkelijk Bureau, op werkdagen van 8.00 - 12.00 uur. Hier kan contant, per pin of door middel van een eenmalige machtiging worden betaald. Overige verkoopadressen: Emmauskerk: 1e maandag van de maand 19.00 - 20.00 uur Adventskerk: 1e maandag van de maand 19.00 - 20.00 uur Stinskerk: 1e maandag van de maand 16.30 - 17.30 uur Sionskerk: 1e donderdag van de maand 18.00 - 19.00 uur Open Kring: 1e maandag van de maand van 18.30 - 19.45 uur In Zwolle-Noord: E. van Buiten, Welle 58, K. Smit, Meppelerdiep 92 In Zwolle-Zuid: A. Renting-van Veen, Steggingmarke 13 W.A. Stomp-de Koning, Rendierveld 41 Stadshagen/Westenholte/Spoolde: mw. L. Blauw, Knopenmakerstraat 27 (tel. 460 90 16) Op deze adressen kan contant of door middel van een eenmalige machtiging betaald worden.

Gaandeweg is het magazine voor alle leden van de Protestantse Gemeente Zwolle, de Evangelisch-Lutherse Gemeente Zwolle en De Hoofdhof Berkum Februari 2009 Verschijnt zes keer per jaar Oplage: 11.500 Redactie: Ds. Iemke Epema (hoofdredacteur), Gery Bruins (eindredacteur), Saskia Dankers, Rob van Harten en Menno van Oel Redactionele bijdragen aan dit nummer: Sigrid Aalfs, Joost van Belois, Janke Cazemier, Wim Hortensius, en scribenten van wijkgemeenten en kerkelijke organisaties

De inzameling van oud papier vindt telkens plaats op de laatste vrijdag/zaterdag van de maand. Er staat een container in de buurt van de Bagijnesingel (naast de Turfmarkt) en op het parkeerterrein bij de Hoeksteen (daar graag alleen op zaterdag tussen 9.00 en 12.00 uur papier brengen).

Aanvragen kerkelijke huwelijksbevestiging Bruidsparen, die hun huwelijk kerkelijk willen laten bevestigen, wordt verzocht deze aanvraag twee maanden van tevoren in te dienen bij het Kerkelijk Bureau. Hiervoor dient u persoonlijk langs te komen (bij voorkeur tijdens de openingstijden tussen 8.00 en 12.00 uur). Een aantal zaken moet namelijk doorgesproken worden. Ook zijn aan het gebruik van de kerk kosten verbonden. Prijzen zijn op te vragen bij het Kerkelijk Bureau.

Lezersonderzoek op komst Ruim een jaar geleden kreeg u de eerste Gaandeweg in de bus, dit is alweer het achtste nummer dat verschijnt. De Algemene Kerkenraad, als uitgever van Gaandeweg en natuurlijk ook wij als redactie, willen heel graag weten wat onze lezers van dit magazine vinden. Daarom zijn we van plan bij het volgende nummer, dat omstreeks 22 april verschijnt, een enquêteformulier in te sluiten. Daarop worden vragen gesteld over tal van aspecten van Gaandeweg: bijvoorbeeld de inhoud, het uiterlijk en de verschijningsfrequentie. Wij vragen onze lezers even de tijd te nemen voor het beantwoorden van die vragen; het doel is Gaandeweg nog beter te laten aansluiten bij wat u wilt weten en lezen. Het insturen van het formulier is gratis. Onderzocht wordt of het mogelijk is, de vragen ook via internet te laten beantwoorden. Daarvoor zou dan de website www.pknzwolle.nl worden gebruikt, waarop ook heel veel informatie te vinden is over de Protestantse Gemeente Zwolle, met links naar de internetsites van alle aangesloten wijkgemeenten. In de volgende Gaandeweg meer informatie over de manier(en) waarop u kunt meedoen aan het lezersonderzoek. Redactie Gaandeweg

Fotografie: Sigrid Aalfs, Henk van den Berg, André Kruiswijk, Maarten Matser, Jan van der Meulen, Gery Bruins, Carl Withaar en anderen Vormgeving en grafische productie: Drukkerij Upmeyer Zwolle De volgende Gaandeweg verschijnt omstreeks 22 april. Kopij en foto’s dienen uiterlijk woensdag 18 maart te zijn aangeleverd via [email protected] of schriftelijk bij het Kerkelijk Bureau. Advertentiebeheer Kerkelijk Bureau tel. (038) 421 75 96 Aandacht voor… In de rubriek ‘Aandacht voor’ is ruimte voor berichten uit de wijken en van kerkelijke organen en organisaties, die van belang zijn voor zoveel mogelijke lezers.

In de week voorafgaand aan Pasen, waarin de kerk het lijden van Jezus Christus herdenkt, zijn er in alle wijkgemeenten bijeenkomsten. Vespers

STILLE WEEK

Op maandag 6, dinsdag 7 en woensdag 8 april worden de volgende Vespers gehouden: Adventskerk 19.00 uur Lutherse Kerk 19.30 uur Voor de Jeruzalemkerk- en Oosterkergemeente zijn de Verpers in de Oosterkerk. Ze beginnen om 19.00 uur en duren een klein half uur. Voorgangers uit beide gemeenten bereiden de Vespers voor.

Met onder andere een kruik en matses is in dit liturgisch bloemstuk het Laatste Avondmaal verbeeld.

Witte Donderdag 9 april

Goede Vrijdag 10 april

Stille Zaterdag 11 april

Kievitsbloem: 16.00 uur

Rivierenhof: 10.00 uur

Adventskerk: 9.30 uur

mw. ds. N.A. Eygenraam

mw. ds. H. Evers (Schrift en Tafel)

mw. W.J. Treep

(Schrift en Tafel)

Zandhove: 10.00 uur

(morgengebed)

Zonnehuis: 16.00 uur

dhr. M. Luttenberg/mw. ds. C.L. Kraan

22.00 uur mw. ds. N.A. Eygenraam

ds. G.L. Kruizinga

Zonnehuis: 16.00 uur

m.m.v. de Cantorij (doop en belijdenis)

(Heilig Avondmaal)

pastor J. Groot

Hoeksteen: 19.30 uur

Adventskerk: 19.30 uur

Adventskerk: 19.30 uur

mw. ds. M.E. Jonker

mw. ds. N.A. Eygenraam

ds. L. Bosgra

Jeruzalemkerk: 19.30 uur

(Schrift en Tafel)

Emmauskerk: 10.30 uur

vervallen zie Oosterkerk

Hoeksteen: 19.30 uur

ds. D. Jorissen (Heilig Avondmaal)

Oosterkerk: 21.30 uur

mw. ds. M.E. Jonker

19.30 uur

ds. H. Bousema (Heilig Avondmaal)

(Heilig Avondmaal)

ds. D. Jorissen (Heilig Avondmaal)

Deze dienst is het begin van een Nacht

Jeruzalemkerk: 19.30 uur

Grote Kerk: 19.30 uur

van waken. Meer over deze Paaswake,

dr. L.P. Miedema

ds. J. Mulderij

een gezamenlijke activiteit van

(Heilig Avondmaal)

22.00 uur Kruismeditatie

Oosterkerk- en Jeruzalemkerk-

Oosterkerk: 19.00 uur

Hoeksteen: 19.30 uur

gemeente, op pagina 4 van

ds. W. Hortensius

mw. ds. M.E. Jonker

deze Gaandeweg.

(Heilig Avondmaal)

Jeruzalemkerk: 19.30 uur

Sionskerk: 19.30 uur

Open Kring: 19.00 uur

mw. ds. I.P. Epema

Stille Zaterdagdienst

mw. ds. N.Beimers

Oosterkerk: 19.00 uur

Hoofdhof: 21.00 uur

(Schrift en Tafel)

ds. H. Bousema

mw. ds. L.A. Burggraaff

Sionskerk: 19.00-19.30 uur

Open Kring: 19.00 uur

Lutherse Kerk: 21.30 uur

mw. ds. H. Evers

ds. A. Pietersma

mw. ds. T.K. van Dam

(voorbereiding Pasen)

Sionskerk: 19.00 uur

Eglise Wallonne: 19.30 uur

Hoofdhof: 19.30 uur

mw. ds. H. Evers (Heilig Avondmaal)

pastor A.E. Gescher

mw. ds. L.A. Burggraaff

Stinskerk: 19.30 uur

Lutherse Kerk: 19.30 uur

ds. H. Frijling, Zwolle

mw. ds. T.K. van Dam

(Heilig Avondmaal)

(Heilig Avondmaal)

Hoofdhof: 19.30 uur mw. ds. L.A. Burggraaff Lutherse Kerk: 19.30 uur mw. ds. T.K. van Dam

Rogier van der Weyden: kruisafneming

19

KERKDIENSTEN

Adventskerk

Emmauskerk

Grote Kerk

De Hoeksteen

Talmaplein 2

Campherbeeklaan 53

Grote Markt 18

Scheldelaan 141

Zwolle – Zuid

Zwolle – Berkum

Zwolle – Centrum

Zwolle – Aa-landen

Mw. ds. N.A. Eygenraam

Ds. D. Jorissen

Ds. J. Mulderij

Mw. ds. M.E. Jonker

Mw. W. Treep

Tel. scriba: (038)4532463

Tel. scriba: (038)4223241

Mw. L. van Houte

D.J. Steenbergen

www.emmauskerk-berkum.nl

www.grotekerkgemeente.nl

Tel. scriba: (038)4546229

Tel. scriba: (038)4658028

www.dehoeksteenzwolle.nl

www.adventskerk.nl

Zondag 22 februari Quinquagesima

9.00 uur ds. M.B. Nieuwkoop 10.15 uur ds. M.B. Nieuwkoop 19.00 uur mevr. W.J. Treep

10.00 uur ds. A. Jonkman, Veenendaal 19.00 uur ds. A.H.J. Bierma, Nijverdal

10.00 uur ds. J. Mulderij (voorbereiding Heilig Avondmaal) 16.30 uur Michaëlsviering

10.00 uur mw. ds. M.E. Jonker

Zondag 1 maart Invocabit

9.00 uur mw. ds. N.A. Eygenraam 10.15 uur mw. ds. N.A. Eygenraam m.m.v. de Cantorij (Schrift en Tafel) 19.00 uur mw. ds. N.A. Eygenraam (Schrift en Tafel)

10.00 uur kand. A.S. de Winter 19.00 uur ds. D. Jorissen

10.00 uur ds. J. Mulderij (Heilig Avondmaal) 19.00 uur ds. J. Mulderij (dankzegging Heilig Avondmaal)

10.00 uur mw. ds. M.E.Jonker

Zondag 8 maart Reminiscere

9.00 uur ds. M.B. Nieuwkoop 10.15 uur ds. M.B. Nieuwkoop 19.00 uur Avondgebed

10.00 uur ds. G.A. Cnossen 19.00 uur Psalmen van Nu (jongerendienst)

10.00 uur ds. A. Stijf, Ede 16.30 uur Vesper

10.00 uur dr. L.P. Miedema

10.00 uur ds. H. Frijling 19.00 uur ds. P.J.H. Noordmans, Hardenberg (jongerendienst)

10.00 uur ds. J. Mulderij 19.00 uur ds. M. Noorderijk, Tiendeveen/Nieuw Balinge

10.00 uur mw. ds. M.E. Jonker

Woensdag 11 maart Biddag

19.30 uur Zie Hoofdhof

9.00 uur mw. ds. N.A. Eygenraam 10.15 uur mw. ds. N.A. Eygenraam

Zondag 15 maart Oculi

(m.m.v. ensemble Camerata Trinitati)

Zondag 22 maart Laetare

9.00 uur ds. L. Bosgra 10.15 uur ds. L. Bosgra (doopdienst) 19.00 uur Avondgebed

10.00 uur ds. D. Jorissen (gezinsdienst) 19.00 uur ds. H. Bousema

10.00 uur ds. J. Mulderij (Heilige Doop) 16.30 uur Michaëlsviering

10.00 uur mw. ds. M.E. Jonker 16.00 uur mw. ds. M.E.Jonker (Heilig Avondmaal)

Zondag 29 maart Judica

9.00 uur dr. L.P. Miedema 10.15 uur dr. L.P. Miedema 19.00 uur Avondgebed

09.30 uur ds. D. Jorissen 19.00 uur dr. J.D.Th. Wassenaar, Hellendoorn

10.00 uur kand. B.J. van Assen, Soest 19.00 uur ds. J. Mulderij

10.00 uur mw. ds. M.E. Jonker

Zondag 5 april Palmzondag

9.00 uur mw. ds. N.A. Eygenraam 10.15 uur mw. ds. N.A. Eygenraam (dienst voor groot en klein) 19.00 uur Avondgebed

9.30 uur ds. D. Jorissen 19.00 uur ds. J.H. van Osch, Vaassen

9.30 uur ds. J. Mulderij 19.00 uur dr. J. Kommers, Lelystad

9.30 uur mw. J.van der Zee-Zaadnoordijk

Zondag 12 april Eerste Paasdag

9.00 uur dr. L.P. Miedema 10.15 uur dr. L.P. Miedema

9.30 uur ds. D. Jorissen 19.00 uur ds. S. Hovestad-deJong

9.30 uur ds. J. Mulderij 16.30 uur Cantateviering

9.30 uur mw. ds. M.E. Jonker

9.30 uur ds. D. Jorissen 19.00 uur ds. D. Jorissen (jongerendienst)

9.30 uur 19.00 uur ds. J. Mulderij

9.30 uur mw. L.E. Vos

Zondag 19 april Beloken Pasen

19.00 uur Taizé-viering

9.00 uur mw. ds. N.A. Eygenraam 10.15 uur ds. L. Bosgra (Schrift en Tafel in een Thomasviering)

19.00 uur Opendeurdienst

Jongerendiensten Emmauskerk Op zondag 15 maart en zondag 19 april wordt in de Emmauskerk een jongerendienst gehouden. Deze diensten beginnen om 19.00 uur. Op 15 maart treedt Praiseman 5 uit Kampen op en op 19 april Tehellim uit Nieuwleusen.

Dienst Aquarel-De Hoeksteen 20

Zondag 29 maart is er in De Hoeksteen een dienst met het oog op kinderen. De dienst is voorbereid samen met basisschool De Aquarel. Op school is het thema van de dienst al besproken, een lied ingestudeerd en een werkje gemaakt.

Jeruzalemkerk

Oosterkerk

Open Kring

Sionskerk

Stinskerk

Windesheimstraat 1

Bagijnesingel 17

Hofstedeweg 1

Glanerbeek 10

Westenholterweg 19

Zwolle – Assendorp

Zwolle – Centrum

Zwolle - Stadshagen

Zwolle Aa-landen

Zwolle - Westenholte

Mw. ds. I.P. Epema

Ds. H. Bousema

Mw. ds. N. Beimers

Mw. ds. H. Evers

Predikant: vacant

Tel. scriba: (038)4218523

Ds. W. Hortensius

Ds. A. Pietersma

Tel. scriba: (038)4546104

Tel. scriba: (038)4211319

www.jeruzalemkerkzwolle.nl

Mw. G.C. van Stappen

Tel. scriba: (038)4200171

www.sionskerkzwolle.nl

www.stinskerk.nl

Tel. scriba: (038)4543814

www.openkring.nl

www.oosterkerk.nl

9.30 uur mw. ds. I.P. Epema 19.00 uur dr. H. van den Belt, Nijkerk (Grote Kerkgemeente)

9.30 uur ds. W. Hortensius 19.00 uur mw. ds. I.P. Epema

9.30 uur ds. M.E. van Oel

10.00 uur ds. G.A. Cnossen

10.00 uur kand. A. de Winter, Ermelo (ContaKtdienst)

9.30 uur ds. W. Hortensius

9.30 uur ds. H. Bousema (doopdienst) 14.00 uur PERKI-dienst, ds. F. Makatipu, Almere 19.00 uur ds. H. Bousema

9.30 uur mw. ds. N. Beimers (doopdienst)

10.00 uur mw. ds. H. Evers 19.00 uur mw. ds. H. Evers (Bijbel en Kunst)

10.00 uur ds. D. Jorissen (doop) 19.00 uur dr. Joh. A. Woudenberg, IJsselmuiden

9.30 uur mw. ds. I.P. Epema 19.00 uur ds. J. Mulderij (Grote Kerkgemeente)

9.30 uur ds. H. Bousema 19.00 uur ds. A.E. de Bruijn, Dalfsen

9.30 uur ds. S. van der Zee

10.00 uur ds. D. Jorissen 19.00 uur Jurjen Kor, Almere (Opendeurdienst)

10.00 uur kand. drs. J. Tiggelaar, Hasselt 19.00 uur mw. ds. H. Evers

19.30 uur mw. ds. H. Evers

19.00 uur ds. D. Smink, Nieuwleusen

15.00 uur dienst 19.30 uur ds. J. Mulderij (Grote Kerkgemeente)

9.30 uur ds. M.B. Nieuwkoop

9.30 uur ds. W. Hortensius 19.00 uur ds. W. Hortenisus

9.30 uur mw. ds. N.Beimers

10.00 uur mw. ds. H. Evers (Philadelphia-dienst)

10.00 uur ds. J. van Holten, Wezep 19.00 uur ds. M. Zoeteweij, Heerde

9.30 uur ds. M.B. Nieuwkoop 19.00 uur dr.W.H.Th. Moehn, Oldebroek (Grote Kerkgemeente)

9.30 uur ds. W. Hortensius 19.00 uur ds. W. Hortensius

9.30 uur ds. A. Pietersma

10.00 uur mw. ds. H. Evers

10.00 uur ds. N. Raatgever, Ede 19.00 uur drs. P.E.G. Wiekeraad,Uelsen (D) (ContaKtdienst)

9.30 uur mw. ds. I.P. Epema

9.30 uur ds. H. Bousema 19.00 uur ds. H. Bousema

9.30 uur ds. W. Hortensius

10.00 uur dhr. Mark van Dam, Kampen

10.00 uur ds. T. Sijtsema, Assen 19.00 uur ds. D. Jorissen

9.30 uur mw. ds. I.P. Epema

9.30 uur ds. H. Bousema 14.00 uur PERKI-dienst, ds. H. Olde 19.00 uur ds. H. Bousema

9.30 uur ds. A. Pietersma

10.00 uur mw. ds. H. Evers (belijdenisdienst)

9.30 uur ds. T.J. Sijtsema, Assen 19.00 uur ds. T.A. Eijsenga, Kampen

9.30 uur mw. ds. I.P. Epema (belijdenisdienst) 19.00 uur ds. M. Maas, Hasselt (Grote Kerkgemeente)

9.30 uur ds. W. Hortensius 14.00 uur PERKI-dienst, mw. ds. S. Akihary, Culemborg

9.30 uur mw. ds. N. Beimers

10.00 uur mw. ds. H. Evers

9.30 uur ds. H. van Wijnen, Nieuwegein 19.00 uur ds. M. Zoeteweij, Heerde

9.30 uur mw. ds. I.P. Epema (doopdienst)

9.30 uur ds. W. Hortensius 19.00 uur mevr. G.C. van Stappen-Ormel

9.30 uur ds. A. Pietersma (doopdienst)

10.00 uur ds. J.H. van Osch, Vaassen

9.30 uur mw. ds. H. Evers 19.00 uur Opendeurdienst/jeugddienst

Passion in Oosterkerk Op Palmzondag 5 april wordt in de Oosterkerk in de avonddienst om 19.00 uur de Passion van Keiser uitgevoerd door de Zwolse Cantorij o.l.v. Rudie Altelaar.

Friese kerkdienst Op Palmzondag 5 april houdt het Frysk Selskip Swol een Friese kerkdienst in de kerk te Windesheim. Voorganger is dr. Riemer Roukema; hij is hoogleraar in het Nieuwe Testament aan de Protestantse Theologische Universiteit in Kampen. De dienst begint om 15.00 uur.

21

KERKDIENSTEN

Diensten De Brug (Vrijzinnig Hervormd) Zondag 1 maart 10.00 uur mw. A.B. Traas-Hageman, Enschede Zondag 15 maart 10.00 uur mw. S. van der Laan, Assen Zondag 5 april 10.00 uur mw. ds. M. Gaastra, Zwolle Zondag 19 april 10.00 uur ds. A. Klok, Kiel-Windeweer

Collectedoelen

De Hoofdhof

Lutherse Kerk

Kerkweg 26

Koestraat 4

Zwolle – Berkum

Zwolle

Mw. ds. L.A. Burggraaff

Mw. ds. T.K. van Dam

Tel. scriba: (038)4547233

Tel. scriba: (038)4226826

www.hoofdhof.nl

www.luthersekerkzwolle.nl

Zondag 22 februari Quinquagesima

9.30 uur mw. ds. L.A. Burggraaff 19.00 uur mw. ds. L.A. Burggraaff

10.00 uur mw. ds. T.K. van Dam (Heilig Avondmaal)

Rehoboth 10.00 uur ds. J.H.N. Veldhuisen, Kampen; Sophia 10.00 uur A.J.Hasker; Weezenlanden 10.00 uur E.L.J.de Haar; Zandhove 10.00 uur dhr. M. Luttenberg/dhr. K. Freriks; Zonnehuis 11.30 uur ds.G.L.Kruizinga

Zondag 1 maart Invocabit

9.30 uur mw. ds. L.A. Burggraaff 19.00 uur mw. ds. L.A. Burggraaff

10.00 uur mw. ds. T.K. van Dam

Eglise Wallonne 10.30 uur pastor mw. F. Weber; Rehoboth 10.00 uur ds. P. van Veen,Vriezenveen; Rivierenhof 10.00 uur ds. G.L. Kruizinga; Sophia 10.00 uur W.J. Treep; Weezenlanden 10.00 uur T.G.P.M. Sloot; Zandhove 10.00 uur mw. ds. C.L. Kraan; Zonnehuis 11.30 uur ds. J. Vonk

Zondag 8 maart Reminiscere

9.30 uur mw. ds. L.A. Burggraaff 19.00 uur zangdienst

10.00 uur drs. M. Klomp

Woensdag 11 maart Biddag

19.30 uur ds. D. Jorissen

Zondag 15 maart Oculi

9.30 uur ds. M. Glastra, Zwolle/Lelystad 19.00 uur mw. drs. E.B. van Houte

10.00 uur ds. D. Bohlken

Zondag 22 maart Laetare

9.30 uur mw. ds. L.A. Burggraaff 19.00 uur mw. ds. L.A. Burggraaff

10.00 uur mw. ds. T.K. van Dam (Heilig Avondmaal)

Rehoboth 10.00 uur ds. K. de Graaf, Kallenkote; Sophia 10.00 uur dienst; Weezenlanden 10.00 uur A.J. Hasker; Zandhove 10.00 uur mw. G. de Vries; Zonnehuis 11.30 uur mw. B. van Loosdrecht

Zondag 29 maart Judica

9.30 uur mw. ds. L.A. Burggraaff 19.00 uur mw. ds. L.A. Burggraaff

10.00 uur mw. ds. T.K. van Dam

Eglise Wallonne 10.30 uur pastor D. Ribs; Rehoboth 10.00 uur dhr. J. Harms, Genemuiden; Rivierenhof 10.00 uur ds. J. Vonk; Sophia 10.00 uur E.L.J. de Haar; Weezenlanden 10.00 uur A.M. Otte; Zonnehuis 11.30 uur ds. G.L. Kruizinga; Zandhove 10.00 uur dhr. M. Luttenberg/dhr.K.Freriks

Zondag 5 april Palmzondag

9.30 uur mw. ds. L.A. Burggraaff 19.00 uur dr. J. Ridderbos, Assen

10.00 uur mw. ds. T.K. van Dam

Rehoboth 9.30 uur ds. J.P. van Ark, Wezep; Sophia 10.00 uur W.J. Treep; Weezenlanden 10.00 uur T.G.P.M. Sloot; Zandhove 10.00 uur mw. J. Spier; Zonnehuis 11.30 uur ds. J. van Langevelde

Zondag 12 april Eerste Paasdag

9.30 uur mw. ds. L.A. Burggraaff

10.00 uur mw. ds. T.K. van Dam (Heilig Avondmaal)

Rehoboth 9.30 uur dhr. D. Klompjan; Rivierenhof 10.00 uur ds. J. Vonk; Sophia 10.00 uur A.J. Hasker; Weezenlanden 10.00 uur F.J.G. Broekhoff; Zandhove 10.00 uur mw. ds. C.L.Kraan; Zonnehuis 11.30 uur ds. G.L. Kruizinga

Zondag 19 april Beloken Pasen

9.30 uur mw. ds. L.A. Burggraaff 19.00 uur mw. ds. L.A. Burggraaff

10.00 uur (dienst)

Rehoboth 9.30 uur mevr. A. Wijnhout, Dalfsen; Sophia 10.00 uur E.L.J. de Haar; Weezenlanden 10.00 uur M.E. Dijk; Zandhove 10.00 uur mw. G. de Vries; Zonnehuis 11.30 uur ds. J. Mulderij

In de PGZ-gemeenten is de derde collecte voor de volgende doelen. Op 22 februari: Kerk in Actie, specifiek project; 1 maart: zending/GZB; 8 maart: wijkkas; 11 maart (biddag): Werelddiaconaat; 15 maart: algemeen christelijk doel; 22 maart: extra diaconie; 29 maart: studentenpastoraat; 5 april: Oost-Europa; 12 en 13 april: Paascollecte; 19 april: Kerk in Actie, specifiek project.

Rehoboth 10.00 uur ds. A. Jonkman, Veenendaal; Sophia 10.00 uur M.E. Dijk; Weezenlanden 10.00 uur F.J.G. Broekhoff; Zandhove 10.00 uur mw. ds. N.A. Eygenraam (Heilig Avondmaal); Zonnehuis 11.30 uur mw. ds. A.J. Hasker

Op Tweede Paasdag is er om 9.30 uur dienst in de Grote Kerk; daar gaat ds. J. Mulderij voor. De Emmauskerk- en de Hoofdhofgemeente houden samen een Paasjubel, in de Hoofdhof om 9.30 uur.

Eglise Wallonne 10.30 uur pastor P.H. Stemmerding; Rivierenhof 10.00 uur ds. J. Vonk; Rehoboth 10.00 uur dhr. D. Klompjan; Sophia 10.00 uur F.J.G. Broekhoff; Weezenlanden 10.00 uur M.E. Dijk; Zandhove 10.00 uur dhr. M. de Vries; Zonnehuis 11.30 uur ds. G.L. Kruizinga

Rondleidingen in Zwolse synagoge In de Zwolse synagoge aan de Samuel Hirschstraat worden rondleidingen gegeven op de zondagen 1 maart, 12 april en 3 mei. Tegelijkertijd is de tentoonstelling over joods leven in en om Zwolle geopend voor publiek. De tentoonstelling laat joods-religieuze voorwerpen zien en besteedt aandacht aan de andere synagoges die Zwolle heeft gekend, de (opper)rabbijnen in de Overijsselse hoofdstad en aan de geschiedenis van de joodse gemeenschap. De tentoonstelling is geopend van 13.30 - 16.00 uur. De (eenmalige) rondleiding begint om 14.00 uur en duurt ongeveer een uur. De kosten zijn € 2,50 voor volwassenen en € 1,50 voor kinderen vanaf 6 jaar. Voor de allerkleinsten is de toegang gratis. 22

Oude Veerweg 80 8019 BH Zwolle Telefoon: 038 422 61 53 Fax: 038 422 55 51 E-mail: [email protected]

Plons Aa-Landen (0 tot en met 12 jaar) Plons Holtenbroek (0 tot en met 12 jaar) Plons de Wilgenburg (4 tot en met 12 jaar) Plons Kon. Emma (4 tot en met 12 jaar)

Voor informatie: Plons Aa-Landen, Botlek 52, 8032 CG Zwolle 038-4542857 of 06-33322466 [email protected]

Op weg naar

optimaal rijplezier

Dat u onbezorgd en met volle teugen kunt genieten van uw auto: daar draait het om bij Autobedrijf Oving. Daarom staan uw wensen bij ons centraal. En kunnen we u altijd persoonlijk en perfect op weg helpen. Met Renault kiest u voor innovatie, veiligheid en design. Met Autobedrijf Oving kiest u voor alle bijpassende service en advies. U bent van harte welkom!

Autobedrijf Oving Bisschop Willebrandlaan 66, Zwolle t (038) 455 44 50 www.oving.nl

Nieuweweg 101, Hattem t (038) 444 94 44

Overkampsweg 27, Raalte t (0572) 363 215

Nagelerweg 6, Emmeloord t 0527) 620 004

Werving & Selectie Personeelsontwikkeling Procesverbetering

Ingobert Veen

Jantien van Eerten

Op 10 september 2001 opende Ingobert in Zwolle de deuren van zijn eigen bureau: Métier. Naast eigenaar van dit bureau is hij één van de senior consulenten werving & selectie.

Als ervaren intake- en wervingsconsulente draagt zij zorg voor het actueel houden van een representatief kandidatenbestand. Tevens is zij de contactpersoon voor trainingen.

Nadja Ottens

Liesbeth Knol

Binnen Métier is Nadja naast werving & selectie de aangewezen senior consulente die zich bezig houdt met allerlei loopbaanvraagstukken.

Binnen Métier is Liesbeth werkzaam als officemanager, waarbij zij als ‘spin in het web’ verantwoordelijk is voor de interne organisatie van het bedrijf.

Monique Grit

Jeanine Schuite

Monique begeleidt als (test) consulente werving en selectietrajecten door ondermeer het afnemen van testprogramma’s. Daarnaast richt zij zich op breed uiteenlopende kwaliteitstrajecten, zowel intern als extern.

Na ruim 15 jaar ervaring als secretaresse binnen de Zwolse ziekenhuizen en de Vogellanden, vervult zij nu de rol van secretaresse bij Métier.

1qXMIVKIZIWXMKHMR>[SPPI&IVOYQMWIIRFYVIEYHEXQIX ^MNROERHMHEXIRrRSTHVEGLXKIZIVWQIIHIROX1IXIIRLIGLX XIEQZERTVSJIWWMSREPWSRHIVWXIYRIR[MNSRHIVRIQIVWYMX EPPIWIGXSVIRMRHIVIKMSSTLIXKIFMIHZER[IVZMRK  WIPIGXMITIVWSRIIPWSRX[MOOIPMRKIRTVSGIWZIVFIXIVMRK 1IIHIROIRZERYMXFIXVSOOIRLIMHIRHIWOYRHMKLIMHMW HEEVFMNSR^IOVEGLX ;IVZMRK WIPIGXMI (ERO^MNSR^IPEKIJIIMWLIXZSSVLIXQMHHIRIROPIMRFI HVMNJIROPIMRIRSRTVS´XSVKERMWEXMIWEERXVIOOIPMNOSQSRW MRXIWGLEOIPIRFMN[IVZMRK WIPIGXMI;MNLIPTIRYKVEEK QIXLIXZMRHIRZERY[RMIY[IQIHI[IVOIV 4IVWSRIIPWSRX[MOOIPMRK 7TIGMEPMWXIRZER1qXMIVOYRRIRYFIKIPIMHIRIRXVEMRIRST LIXKIFMIHZERKIWTVIOWZEEVHMKLIHIR SEJYRGXMSRIVMRKW KIWTVIOOIR XMQIQEREKIQIRXPSSTFEERGSEGLMRKSJ^MN OYRRIRIIRGETEGMXIMXIRGUHVMNJZIVIRXIWXKIGSQFMRIIVH QIXIIRTIVWSSRPMNOLIMHWEREP]WIMR^IXXIR 4VSGIWZIVFIXIVMRK ,IXSTIIRTVEOXMWGLI[MN^IMROEEVXFVIRKIRZEREPPI[IVO TVSGIWWIRXSXEERLIXMQTPIQIRXIVIRZERIIRKSIHJYRGXM SRIVIRHO[EPMXIMXWW]WXIIQ^MNRZSSVFIIPHIRZERO[EPMXIMXW XVENIGXIR[EEVFMN1qXMIVYOEREHZMWIVIRIRSRHIVWXIYRIR ;IFWMXI 3TSR^I[IFWMXI[[[QIXMIVRPOYRXY QIIVPI^IRSZIVSR^IHMIRWXZIVPIRMRKIR XVIJXYSR^IEGXYIPIZEGEXYVIWEER

Anton-Jan van Doornik Métier en Anton-Jan hebben de handen ineen geslagen en werken samen op het gebied van procesverbetering daar waar het gaat om veiligheidsen arbosystemen (VCA/OHSAS).

Voor meer informatie: Schrevenweg 22 8024 HA Zwolle T 038 4528833 F 038 4542150 E [email protected]

OPEN DAG zaterdag 14 maart

10.30 - 14.30 uur

Jolanda is één van onze uitblinkers www.salet.nl

Beernink gedenktekens... betrokken • persoonlijk • vertrouwd

Steenhouwerij Beernink Galvaniweg 4a 8013 RG Zwolle T 038-4602111

www.gh.nl (038) 425 55 42 0!"/s("/ 6s30(-7$3OCIAL7ORK s'07s'ODSDIENSTLERAAR

Steenhouwerij Beernink 3e industrieweg 3 8051 CL Hattem T 038 4442992

www.magmanet.nl