fwg STICHTING FONDS WERKTIJDVERMINDERING OUDERE WERKNEMERS IN DE GRAFISCHE BEDRIJVEN

fwg

STICHTING FONDS WERKTIJDVERMINDERING OUDERE WERKNEMERS IN DE GRAFISCHE BEDRIJVEN

fwg

Stichting Fonds Werktijdvermindering Oudere Werknemers in de Grafische Bedrijven

2008

Jaarverslag 34e boekjaar

ZWAANSVLIET 3 1081 AP AMSTERDAM TELEFOON (020) 5 418 418 FAX (020) 6 442 911 INTERNET WWW.GBF.NL

Inhoud

FONDS WERKTIJDVERMINDERING OUDERE WERKNEMERS IN DE GRAFISCHE BEDRIJVEN 5

Profiel

6

Kerncijfers

VERSLAG VAN HET BESTUUR 7

Voorwoord

7

Ontwikkelingen boekjaar 2008

9

Financiële gang van zaken

15

Statutaire functionarissen

JAARREKENING 17

Balans per 31 december 2008

18

Staat van baten en lasten boekjaar 2008

19

Toelichting behorende tot de jaarrekening 2008

21

Toelichting op de balans

23

Toelichting op de Staat van baten en lasten

OVERIGE GEGEVENS 25

Verklaring van de accountant

fwg Jaarverslag 2008

pag. 3

Fonds Werktijdvermindering Oudere Werknemers in de Grafische Bedrijven fwg Jaarverslag 2008

pag. 4

Fonds Werktijdvermindering Oudere Werknemers in de grafische bedrijven

Profiel Het Fonds Werktijdvermindering voor oudere Werknemers in de Grafische Bedrijven (FWG), beter bekend als het Vutfonds, verzorgt sinds 1979 de Vut-regeling voor deelnemers die onder één van de grafische caos vallen en op grond van hun functie deelnemen. Daarnaast wordt ook de administratie en het vermogensbeheer gevoerd van de Vut-regeling voor dagbladjournalisten. De Vut-regeling is gebaseerd op een omslagsysteem. Het bedrag dat jaarlijks nodig is voor de uitkeringen wordt door de werkenden in de branche opgebracht. Met de premie en de eventuele beleggingsopbrengsten worden de Vut-uitkeringen betaald. Het beleid van het fonds wordt bepaald door een bestuur dat bestaat uit een vertegenwoordiging van werkgevers en werknemers uit de branche. De belangrijkste kenmerken van de regeling zijn: de Vut geldt alleen voor werknemers die deelnemen aan het FWG en die voldoen aan het 10-dienstjarencriterium; de werknemer ontvangt vanaf de Vut-gerechtigde leeftijd tot aan zijn pensioen een uitkering die afhankelijk is van het geboortejaar en/of het aantal dienstjaren; de regeling is flexibel. De deelnemers kunnen eerder of later uittreden dan de reguliere spilleeftijd. De uitkering wordt dan respectievelijk verlaagd dan wel verhoogd. Cao-partijen zijn naar aanleiding van de Vut-PensioenLevensloopwetgeving in 2006 overeengekomen om de Vutregeling af te bouwen. Uitsluitend deelnemers die vóór 1950 geboren zijn en die voldoen aan de voorwaarden kunnen dus nog van de Vut-regeling gebruik maken.


pag. 5

Kerncijfers

Aan het einde van resp. over de jaren 2004 t/m 2008

2008

2007

2006

2005

2004

2.511

2.592

2.685

2.769

2.853

47.943 2.922

49.668 3.121

50.809 3.145

53.045 3.112

55.319 3.257

Loon en premies Premieloon 1.627.672 Premieopbrengsten 87.594 Premie % grafici 5,00 Premie % aanvullingskas APD voor 1950 1,8 Premie % aanvullingskas APD vanaf 1950 0,9 Premie % dagbladjournalisten voor 1950 8,00 Premie % dagbladjournalisten vanaf 1950 3,50

1.545.630 80.264 5,00 1,8 0,9 3,50 3,50

1.647.019 97.111 6,20 0,6 0,4 3,50 3,50

1.648.607 111.441 6,80 4,50 4,50

1.697.000 111.952 6,80 4,50 4,50

Uitkeringen Uitkeringslasten VUT

Aantal werkgevers Aangesloten werkgevers Aantal werknemers Geregistreerde werknemers Werknemers met VUT-uitkering

75.892

89.022

91.307

113.607

112.472

3.225 0,20 4,24

3.078 0,20 3,46

2.886 0,18 3,16

2.661 0,16 2,34

2.901 0,17 2,58

14.348 789 4,3

23.169 282 1,0

39.886 367 0,7

74.449 2.315 3,0

76.887 4.818 6,8

Grafici Voorziening ingegane verplichtingen Hiervan niet beschikbaar

90.910 64.250

121.990 103.752

143.270 115.985

166.370 144.576

201.120 175.946

Beschikbaar

26.660

18.238

27.285

21.794

25.174

Dagbladjournalisten Voorziening ingegane verplichtingen Hiervan niet beschikbaar

9.090 3.531

14.880 10.165

16.660 9.438

17.690 9.053

16.640

Beschikbaar

5.559

4.715

7.222

8.637

16.640

Administratiekosten Administratiekosten In % van premieloon In % van uitkeringslasten Beleggingen Balanswaarde beleggingen Beleggingsopbrengsten Beleggingsrendement % Voorziening ingegane verplichtingen

N.B.: alle bedragen van de kerncijfers zijn afgerond op duizenden euros.


pag. 6

Verslag van het bestuur

VOORWOORD

VUT-regeling dagbladjournalisten Ook in de cao voor dagbladjournalisten is afgesproken dat

Met het jaarverslag 2008 legt het bestuur van het Fonds

het uitkeringsniveau en de uitkeringsperiode, afhankelijk van

Werktijdvermindering Oudere Werknemers in de Grafische

het geboortejaar, geleidelijk worden afgebouwd. Met ingang

Bedrijven (FWG) aan belanghebbenden verantwoording af

van 2008 is het Prepensioenfonds voor Dagbladjournalisten

over het gevoerde beleid. Daarnaast wordt op een aantal

opgeheven. De aanspraken zijn overgegaan naar het Pen-

voor het fonds belangrijke terreinen een vooruitblik gegeven.

sioenfonds voor de Grafische Bedrijven (PGB). De

De jaarrekening 2008 is door KPMG Accountants N.V.

bestaande VUT-regeling wordt gecontinueerd. Het VUT-

gecontroleerd en van een goedkeurende verklaring voorzien.

fonds gaat er bij de berekening van de uitkering vanuit dat

De accountantsverklaring is opgenomen op pagina 22.

de aan PGB overgedragen aanspraken worden ingezet voor de VUT. Van de VUT-regeling kunnen ultimo 2008 nog 226

Financiële positie FWG

dagbladjournalisten gebruikmaken.

De ingegane verplichtingen voor deelnemers bedragen eind

Ultimo 2007 lag dat aantal nog op ongeveer 288 dagblad-

2008 100 miljoen. Daarvan is 32,2 miljoen beschikbaar.

journalisten.

Over de financiering van het potentieel tekort, eind 2008 ad

Voor de VUT-regeling van dagbladjournalisten bedragen de

67,8 miljoen, zijn tot 2014 bij cao afspraken gemaakt. Met

verplichtingen 9,1 miljoen (v.j. 14,9 miljoen), beschikbaar

de afspraken over de premiestelling voor de komende jaren

is 5,6 miljoen (v.j. 4,7 miljoen).

kan naar verwachting aan alle verplichtingen van het fonds worden voldaan.

Deelnemers vanaf geboortejaar 1950

Het vermogen van het fonds is gedaald van 23,2 miljoen

Voor werknemers geboren vanaf 1950 moet flexibel pen-

eind 2007 naar 14,3 miljoen eind 2008.

sioen al dan niet in combinatie met de nieuwe levensloop-

Het beleggingsrendement van het fonds bedroeg in 2008

regeling perspectief gaan bieden om in de toekomst des-

4,3%. Het behaalde rendement lag 5,8% onder de bench-

gewenst eerder te kunnen stoppen met werken. Het FWG

mark, een gevolg van onderweging van staatsobligaties. De

voert deze regeling niet uit.

koersen van de niet-overheidsgerelateerde obligaties zijn vanwege de hypotheekcrisis sterker gedaald.

ONTWIKKELINGEN BOEKJAAR 2008 In dit verslag wordt achtereenvolgens aandacht besteed aan

VUT-regeling grafimedia

de achterliggende externe en interne ontwikkelingen, de

Van de FWG-regeling grafimedia kunnen ultimo 2008 nog

ontwikkeling in het aantal aangesloten werkgevers en deel-

ongeveer 3.200 deelnemers gebruikmaken. Ultimo 2007 lag

nemende werknemers, de ontwikkeling in premie, uitkerin-

dat aantal nog op ongeveer 4.000 deelnemers.

gen en ingegane verplichtingen en de kosten voor de uit-

Werknemers die vóór 1946 zijn geboren, kunnen nog

voering van de administratie van het FWG.

gebruik maken van de oude VUT-regeling. Wie geboren is in de jaren 1946 tot en met 1949 kan, als voldaan wordt aan

Uitwerking cao-afspraken

de voorwaarden, gebruikmaken van een overgangsregeling.

In het verslagjaar zijn de VUT-regelingen door FWG uitge-

Het uitkeringsniveau en de uitkeringsperiode worden,

voerd conform de in 2005 gemaakte cao-afspraken.

afhankelijk van het geboortejaar en aantal dienstjaren, geleidelijk afgebouwd.

Grafimedia

De ingegane verplichtingen na de aanpassingen in de cao

Deelnemers die in of vóór 1945 zijn geboren kunnen nog

eind 2008 bedragen 90,9 miljoen. Vorig jaar was dat nog

gebruikmaken van de oude VUT-regeling, zij het dat de pen-

122 miljoen. Beschikbaar is 26,7 miljoen (v.j. 18,3

sioenopbouw nog voor 40% wordt voortgezet ten laste van

miljoen).

het fonds.


pag. 7


Wie geboren is in de jaren 1946 tot en met 1949 kan, wan-

Dagbladjournalisten

neer voldaan wordt aan de voorwaarden, op grond van de

In de VUT-regeling voor dagbladjournalisten zijn vergelijkbare

volgende uittredingsvoorwaarden met de VUT:

maatregelen getroffen als bij de grafimediawerknemers. De uittredingsvoorwaarden zijn:

Geboortejaar

VUT-leeftijd o.b.v. 10 dj

VUT-leeftijd o.b.v. 40 dj

Uitkeringshoogte van het laatste vaste brutoloon

1946

62 jr

62 jr

maximaal 70%

1947

62 jr en 4 mnd

62 jr en 2 mnd

1948

62 jr en 8 mnd

62 jr en 4 mnd

1949

63 jr

62 jr en 6 mnd

Geboortejaar

Uittredingsleeftijd

Uitkeringspercentage laatste vaste brutoloon (tijdelijk ouderdomspensioen en VUT-aanvulling)

maximaal 70%

1945

62 jr

74%

maximaal 70%

1946

62 jr

73%

maximaal 70%

1947

62 jr en 4 mnd

72%

1948

62 jr en 8 mnd

71%

1949

63 jr

70%

Toelichting: De hoogte en duur van de uitkering zijn afhankelijk van het geboortejaar en het aantal dienstjaren. De VUT-uitkering is gekoppeld aan een maximum (1 maal het uitkeringsloon volgens de Wet Financiering Sociale Verzekeringen).

De premie voor deelname aan de regeling bedraagt in het verslagjaar 5%. Voorwaardelijke pensioenaanspraken pensioenfonds PGB

Toelichting: De hoogte en duur van de uitkering zijn afhankelijk van het geboortejaar en gekoppeld aan een maximum (1,5 x het uitkeringsloon volgens de Wet Financiering Sociale Verzekeringen). De uitkering bestaat uit twee componenten: de naar PGB overgedragen waarde aan tijdelijk ouderdomspensioen (voorheen prepensioenaanspraken) en een aanvullingsdeel vanuit het VUT-fonds tot het afgesproken percentage.

Deelnemers aan PGB hebben een voorwaardelijk recht op extra pensioen over dienstjaren uit het verleden. PGB stelt,

Het Prepensioenfonds voor Dagbladjournalisten (PPDBJ)

als de financiële middelen het toelaten, deze extra opbouw

heeft op basis van de besluitvorming in 2007 de aanspraken

beschikbaar op het moment dat men met de VUT gaat. Het

van deelnemers met ingang van 1 januari 2008 premievrij

FWG gaat ervan uit dat deze aanspraken worden ingezet

gemaakt en overgedragen aan het pensioenfonds PGB. Het

voor de VUT-uitkering. Het fonds vult vervolgens aan tot het

FWG gaat er bij de berekening van de uitkering vanuit dat

afgesproken maximum.

de naar PGB overgedragen aanspraken worden ingezet

De voorwaardelijke aanspraken voor deelnemers geboren in

voor de VUT.

de periode 1946 1949 zijn inmiddels onvoorwaardelijk toegekend. De toekenning heeft een verlagend effect op de

Voor oudere dagbladjournalisten (geboren vóór 1950) wordt

uitkeringslasten van het FWG.

vanaf 2008 8% VUT-premie afgedragen. Voor de jongere werknemers (vanaf geboortejaar 1950) wordt tot uiterlijk

Aanvullingskas administratief dagbladpersoneel

2010 een VUT-premie betaald van 3,5%.

Voor het administratief personeel dagbladbedrijf dat gebruikmaakt van de grafimedia VUT-regeling, is eerder een aan-

Besluit vervroeging

vullingskas opgericht. Dat was nodig om extra premie te

Het FWG-bestuur heeft in het verslagjaar deelnemers uit

kunnen heffen zodat de korting op de uitkering vanwege het

1949 de mogelijkheid geboden om hun VUT-uitkering te

ontbreken van voorwaardelijke extra pensioenaanspraken

vervroegen. Standaard kan deze groep werknemers met 63

achterwege kon blijven. Voor werknemers geboren vóór

jaar met de VUT. Vervroeging is mogelijk vanaf 60 jaar. Bij

1950 is in het verslagjaar 1,8% aan premie betaald en voor

vervroeging van de VUT-datum wordt de uitkering verlaagd.

het jongere personeel 0,9%.


pag. 8


Indexatie

Sectoren

2008

2007

2.126

2.190

202

210

2.328

2.400

55

56

106

114

Cao-verhogingen werken alleen door in de uitkering als het bestuur van oordeel is dat de financiële middelen van het

Grafische bedrijven

FWG daarvoor toereikend zijn. Er is dus geen recht op

Zeefdrukbedrijven

indexatie. Het bestuur heeft in het verslagjaar besloten om de ingegane VUT-uitkeringen te indexeren. Op 1 januari

Grafimedia cao

2008 werden de ingegane uitkeringen van grafici en administratief personeel dagbladbedrijf met 2,75% verhoogd en de

Reprografische bedrijven

uitkeringen van dagbladjournalisten met 2,6%.

Aan het grafisch bedrijf verwante bedrijven die uitsluitend op vrijwillige basis deelnemen

Op 1 januari 2009 zijn de uitkeringen van grafici en administratief personeel dagbladbedrijf met 2,75% verhoogd en de uitkeringen van dagbladjournalisten met 2,6%.

Papiergroothandel

3

3

Dagbladuitgeverij

19

19

2.511

2.592

VUT-informatie Voor werknemers, die aan het ASF deelnemen en voor wie

Totaal

de VUT-gerechtigde leeftijd in zicht komt, organiseert het ASF VUT-informatiedagen. Tijdens een driedaagse cursus

Werknemers

worden werknemers en hun partners voorbereid op het feit

Het aantal werknemers in dienst bij de aangesloten

dat het niet meer deelnemen aan het arbeidsproces een

werkgevers daalde in het verslagjaar met 1.725 van 49.668

verandering in de persoonlijke levenssfeer teweegbrengt.

tot 47.943. De percentuele afname komt uit op 3,4% (v.j.

Een dagdeel wordt door GBF-medewerkers voorlichting

2,2%).

gegeven over de grafische regelingen, sociale verzekeringen

Het aantal geregistreerde werknemers dat verplicht deel-

en van belang zijnde wettelijke voorzieningen. In het verslag-

neemt aan het FWG bedraagt 43.498 per eind 2008. Op

jaar hebben 448 (v.j. 473) verzekerden/partners de cursus

vrijwillige basis wordt voor 4.445 werknemers deelgenomen.

bijgewoond.

De verdeling is in het overzicht op de volgende pagina opgenomen.

FINANCIËLE GANG VAN ZAKEN Werkgevers In het verslagjaar nam het aantal aangesloten werkgevers met 3,1% af. De afname van de werkgelegenheid houdt verband met de economische situatie in de bedrijfstak. Aan het einde van 2008 waren 2.511 (v.j. 2.592) werkgevers bij het fonds aangesloten. De verdeling van het aantal werkgevers aan het einde van het jaar naar de verschillende sectoren van de grafimedia is aangegeven in het hiernavolgende overzicht.


pag. 9


Grafici

Dagbladjournalisten

Totaal ultimo 2008

Totaal ultimo 2007

1. Geregistreerde werknemers op verplichte basis

39.891

3.607

43.498

44.969

2. Geregistreerde werknemers op vrijwillige basis

4.445

0

4.445

4.699

44.336

3.607

47.943

49.668

3. Totaal aantal geregistreerde werknemers

Toelichting: Het aantal verplicht deelnemende grafische werknemers is in 2008 gedaald van 41.315 tot 39.891, een daling van 3,4%. Ook het aantal vrijwillig deelnemende grafische werknemers is gedaald, met 5,4% tot 4.445 (v.j. 4.699). Het aantal dagbladjournalisten is met 47 afgenomen tot 3.607 (v.j. 3.654). Per saldo komt de daling uit op 1,3%.

Van de totale FWG-populatie kan op grond van de caoafspraken nog door maximaal 3.485 deelnemers van de herziene VUT/prepensioenregeling gebruik worden gemaakt. Het hierna volgende overzicht geeft per geboortejaar het aantal werknemers aan dat nog zou kunnen uittreden.

Geboortejaar

Grafici

Dagbladjournalisten

Eind 2008

Eind 2007

1949

986

96

1.082

1.122

1948

890

56

946

1.146

1947

744

31

775

903

1946

501

32

533

832

1945

61

8

69

148

1944

77

3

80

91

1943

n.v.t.

n.v.t.

n.v.t.

55

Totaal

3.259

226

3.485

4.297

.

Toelichting: Het maximum aantal werknemers dat nog van de VUT/prepensioenregeling gebruik zou kunnen maken, is in het verslagjaar gedaald van 4.297 naar 3.485. De afname wordt verklaard doordat in het verslagjaar geen nieuwe instroom heeft plaatsgevonden terwijl de meeste werknemers die VUT-gerechtigd zijn van deze mogelijkheid gebruik hebben gemaakt. Niet iedereen die op grond van de leeftijd zou kunnen uittreden, heeft dat ook gedaan. Zo staan nog 80 werknemers uit 1944 als actieve deelnemer geregistreerd. Redenen daarvoor kunnen zijn: het niet voldoen aan het 10-jaarscriterium, het willen uitstellen van de VUT-datum of het ontbreken van recht in verband met ziekte of arbeidsongeschiktheid. De afname van potentieel VUT-gerechtigden in de geboortejaren 1948 en 1949 is vermoedelijk terug te voeren op de slechte economische situatie in de branche.


pag. 10


Premie In het onderstaande overzicht worden de in rekening gebrachte premies en loonsommen in beeld gebracht, uitgesplitst voor grafici en dagbladjournalisten.

2008

Grafici 2007

2008

Dagbldjournalisten 2007

Totaal 2007

2008

Maximum premiedagloon in euros

265,55

258,72

265,55

258,72

Premieloon in miljoenen euros

1.438,7

1.362,8

189,0

182,8

1.627,7

1.545,6

80,4

73,9

7,2

6,4

87,6

80,3

Premieopbrengst lopend jaar in miljoenen euros

In het overzicht zijn met betrekking tot 2008 de verwachte

Premiestelling

premieopbrengsten verantwoord en voor het jaar 2007 de

Het bestuur heeft, gezien de financiële crisis en de impact

definitieve premieopbrengsten. Het verschil tussen de

daarvan op de grafimediabranche besloten om de premie

verwachte en de definitieve premie van 2007 bedraagt voor

voor de grafimedia Vut-regeling eerder dan gepland te verla-

de grafici 5,0 miljoen positief en voor de dagbladjournalis-

gen van 5% in 2008 naar 4% in 2009. Door de premie te

ten 44.000 positief. Deze bedragen zijn in de jaarrekening

verlagen wordt het traject van premiebetaling naar verwach-

verantwoord als premie over voorgaande jaren, onder het

ting met 1 jaar verlengd. Voor de periode 2009 2012

hoofd premies.

wordt nu een premie voorzien van 4% en voor 2013 van 2,2%.

De voorziening oninbare premies van de grafici is in 2008 gedaald van 0,8 miljoen naar 0,6 miljoen. Deze voorzie-

De premie voor de aanvullingskas administratief personeel

ning dient ter dekking van verwachte toekomstige verliezen

dagbladbedrijf blijft intact: voor werknemers geboren vóór

wegens oninbaarheid van aan het einde van het verslagjaar

1950 is dat 1,8% en voor het jongere personeel 0,9%.

nog van werkgevers te vorderen premie. Zowel aan het

De premie voor dagbladjournalisten blijft, voor deelnemers

begin als aan het einde van het boekjaar was geen voorzie-

die vanaf 1950 geboren zijn, 3,5%. Voor de dagbladjourna-

ning noodzakelijk met betrekking tot openstaande premies

listen die geboren zijn vóór 1950 blijft de premie 8%.

van de dagbladjournalisten.

De premiewijzigingen hebben geen effect op het door het bestuur opgestelde financieringsscenario.

Het totale premieloon steeg in het verslagjaar met 5,3% van 1.545,6 miljoen tot 1.627,7 miljoen. De premieopbreng-

Uitkeringen

sten stegen voor de grafici met 8,8% tot 80,4 miljoen (v.j.

Het fonds verstrekt aan grafici en dagbladjournalisten een

73,9 miljoen). De premieopbrengsten bij de dagbladjour-

VUT-uitkering en neemt de bijkomende lasten voor haar

nalisten stegen met 12,5 % tot 7,2 miljoen (v.j. 6,4

rekening. Om gebruik te kunnen maken van de VUT-regeling

miljoen).

dienen de deelnemers aan de voor vervroegde uittreding geldende criteria, waaronder het zgn. 10-jaarscriterium, te voldoen. In geval van volledige arbeidsongeschiktheid kan geen gebruik worden gemaakt van de regeling.


pag. 11


Ontwikkeling aantal uitkeringen Het onderstaande overzicht laat de ontwikkeling in het verslagjaar zien van het aantal deelnemers dat een uitkering ontving op grond van de VUT-regeling.

Aantal deelnemers met VUT-uitkering per 1 januari

Grafici

Dagbladjournalisten

Totaal 2008

Totaal 2007

2.810

311

3.121

3.145

629

56

685

756

5

―

5

18

3.444

367

3.811

3.919

815

74

889

798

2.629

293

2.922

3.121

Toekenning met een: volledige uitkering deeltijd uitkering

Beëindigingen Aantal werknemers met VUT-uitkering per 31 december Mutatie in het aantal werknemers met VUT-uitkering

181

18

199

24

Toelichting: In 2008 zijn 690 deelnemers ingeschreven in de VUT waarvan 5 deelnemers kozen voor een deeltijduitkering. In verband met pensionering of overlijden werden 889 uitkeringen beëindigd. Per saldo is het aantal deelnemers met een uitkering in het verslagjaar afgenomen van 3.121 naar 2.922. De afname van 199 betekent een daling van ongeveer 6%.

Ontwikkeling uitkeringslasten De specificatie van de uitkeringslasten en de vergelijking ten opzichte van het vorig jaar zien er als volgt uit: Bedragen in duizenden euro’s

Bruto-uitkering incl. vakantiegeld, gratificaties en toeslagen Pensioenpremie Totale uitkeringslasten


pag. 12

2008 Totaal

Grafici

Dagbladjournalisten

5.917

74.720

77.045

8.103

85.148

285

1.172

3.377

497

3.874

6.202

75.892

80.422

8.600

89.022

Grafici

Dagbladjournalisten

68.803 887 69.690

2007 Totaal


De totale uitkeringslasten in 2008 bedroegen 75,9 (v.j.

Wijzigingen in statuten en reglementen

89,0) miljoen. Een daling ten opzichte van het vorig jaar

Statuten

met bijna 15%. De daling is een gevolg van de afname van

De statuten werden tijdens het verslagjaar niet gewijzigd.

het aantal Vut-gerechtigden van 3.121 naar 2.922 en de versobering van de voorwaarden. Zo wordt de pensioenpremie

Reglementen

niet meer (geboren vanaf 1946) of niet meer volledig ver-

gerechtigden daalde.

Reglement Vervroegd Uittreden Oudere Werknemers in de Grafische Bedrijven De procedure voor de aanlevering van de jaargegevens is aangescherpt. De deelnemers en/of de ondernemingsraad zullen sneller in het proces worden betrokken en het fonds zal eerder een boete opleggen en eerder ambtshalve gaan afrekenen.

Voorziening ingegane verplichtingen

Beleggingen

In de jaarrekening is aangegeven welk bedrag in de komende

In 2008 nam het belegde vermogen verder af met 8,8

jaren nog moet worden uitgekeerd met betrekking tot werk-

miljoen tot een bedrag van ruim 14,3 miljoen, hetgeen een

nemers die per balansdatum reeds vervroegd waren uitgetre-

daling betekende van 38,1%. De daling was, naast verko-

den. Per 31 december 2008 beliep het bedrag aan ingegane

pen, ook deels een gevolg van het feit dat het vermogen per

verplichtingen 90,9 miljoen voor de grafici en 9,1 miljoen

ultimo jaar voor 4,1 miljoen in geldmiddelen werd aange-

voor de dagbladjournalisten. Het niet beschikbare deel ad

houden. De beleggingsopbrengsten en het saldo van pre-

64,3 miljoen voor de grafici zal in de komende jaren door

mies en uitkeringen waren in het verslagjaar ruim positief.

goed (geboren in of voor 1945), is het maximum uitkeringsloon verlaagd van 1,5 keer SV-loon naar 1,0 keer SV-loon voor grafische VUT-gerechtigden geboren vanaf 1946 en wordt de uitkeringsperiode afhankelijk van geboortejaar en het aantal dienstjaren geleidelijk korter. Het aantal VUT-

middel van premieheffing op basis van het omslagstelsel door de bedrijfstak moeten worden opgebracht. Ook het niet

De beleggingen bestonden geheel uit euro-obligaties. De

beschikbare deel voor de dagbladjournalisten, zijnde 3,5

gemiddelde couponrente van de obligatieportefeuille

miljoen, zal op dezelfde wijze moeten worden opgebracht.

bedroeg 4,2% (v.j. bijna 4,5%) bij een gemiddelde looptijd van 3,8 jaar (v.j. 3,7 jaar). Het belang in obligaties van finan-

Administratieopdracht en administratiekosten

ciële instellingen daalde sterk naar 8,8%, dat van overige

De uitvoering van de VUT-regeling is uitbesteed aan de

leningen steeg licht naar 5,8%. Het belang in staatsleningen

Grafische Bedrijfsfondsen (GBF). Het bestuur is verant-

en lagere overheid maakte hierdoor ultimo het boekjaar

woordelijk voor het toezicht op de prestaties van de uitvoe-

85,4% uit van de totale beleggingen. In het beleggingsbeleid

ringsorganisatie op het gebied van de administratievoering

wordt door de afloop van de VUT-regeling rekening

en het vermogensbeheer. Het fonds streeft ernaar om in

gehouden met een korte beleggingshorizon.

2009-2010 te komen tot een uitbestedingsovereenkomst met de GBF. FWG is daarmee niet langer een aangesloten

De beleggingsopbrengsten, inclusief de interest rekening-

instelling bij de GBF, maar contractant. De directie van de

courant Grafische Bedrijfsfondsen, bedroegen over 2008

uitvoeringsorganisatie is met ingang van 1 januari 2008 ook

bijna 0,8 miljoen (v.j. bijna 0,3 miljoen). Hiervan bedroeg

geen directie meer van het FWG. Verder maken de be-

het directe resultaat ruim 0,8 miljoen (v.j. 1,2 miljoen) en

stuursleden van FWG geen deel meer uit van het bestuur

het saldo van gerealiseerde en ongerealiseerde waarde-

van de uitvoeringsorganisatie.

mutaties, het indirecte resultaat 0,04 miljoen negatief (v.j. 0,9 miljoen negatief). Het hiermee behaalde totaalrende-

De in rekening gebrachte administratiekosten namen in

ment op basis van waardering naar marktwaarde bedroeg

2008 toe met 4,7% van 3,1 miljoen tot bijna 3,2 miljoen.

4,3% (v.j. 1,0%). Het hogere rendement werd veroorzaakt

Uitgedrukt in een percentage van de premieloonsom

door de daling van de rente, waardoor het indirecte resultaat

bedroegen de administratiekosten 0,20% (v.j. 0,20%). In

relatief sterk verbeterde bij een lager direct resultaat. Het

procenten van de uitkeringslasten bedroegen de admini-

indirecte resultaat werd hierbij nog gedrukt door de krediet-

stratiekosten 4,24% (v.j. 3,46%).

crisis. De staatsleningen, die het grootste deel van de porte-


pag. 13


feuille uitmaakten, deden het goed, doch de bedrijfsleningen daalden sterk in waarde. De beleggingsopbrengsten worden over de afzonderlijke kassen verdeeld op basis van het gemiddeld belegd vermogen gedurende het boekjaar. Aan grafici en dagbladjournalisten werd respectievelijk bijna 0,66 miljoen en ruim 0,13 miljoen toegerekend. Onderstaand volgt een specificatie van de beleggingen naar soort. Bedragen in duizenden euro’s Beleggingsonderdeel

31 december 2008

31 december 2007

Balanswaarde

%

Balanswaarde

%

12.259

85,4

10.618

45,8

1259

8,8

11.442

49,4

830

5,8

1.109

4,8

Totaal obligaties

14.348

100,0

23.169

100,0

Totaal-generaal

14.348

100,0

23.169

100,0

Obligaties

Staat en lagere overheid Financiële instellingen Overige


pag. 14


STATUTAIRE FUNCTIONARISSEN

Commissie Dagbladjournalisten

Per 31 december 2008

Aangewezen door de Groep Nederlandse Dagbladpers (behorend tot het Nederlands Uitgeversverbond): R.W. Schets

Bestuur Per 1 januari 2008 is de bestuursgrootte teruggebracht van veertien naar acht leden.

Aangewezen door de Nederlandse Vereniging van Journalisten:

Met het terugbrengen van de bestuursgrootte traden de

mw. mr. drs. B.A.E.M. Rootsaert

heren Poel (aangewezen door KVGO), Bergmans en Pietersma (aangewezen door FNV KIEM) terug. Tijdens het

Directie

verslagjaar hebben zich verder geen wijzigingen in de

Per 1 januari 2008 is geen directie meer aan het fonds ver-

samenstelling van het (dagelijks) bestuur voorgedaan. Wij

bonden.

danken de afgetreden bestuursleden voor de wijze waarop zij hun functie vervuld hebben, in het bijzonder de heren

Uitvoeringsorganisatie

Poel en Pietersma als voorzitters van werkgevers- resp.

Het bestuur heeft de uitvoering van de administratie, het ver-

werknemerszijde van het bestuur.

mogensbeheer en de bestuursondersteuning gedelegeerd

De bestuursleden worden volgens een rooster van aftreden

aan een uitvoeringsorganisatie, de Grafische Bedrijfsfondsen

voor 3 jaar aangewezen en zijn telkens nadien terstond her-

(GBF). Om dit nader vorm te geven zal tussen GBF en FWG

benoembaar.

een uitbestedingsovereenkomst met een service level agreement (SLA) worden afgesloten.

De samenstelling van het bestuur is per ultimo 2008 als volgt:

Naam

T.W. van den Broek

Amsterdam, 18 juni 2009

Functie*

lid

Aanwijzende organisatie**

Aftreden volgens rooster

FNV KIEM

ultimo 2010 ultimo 2010

drs. R. Degenhardt

voorzitter

KVGO

F. de Haan

voorzitter

FNV KIEM

ultimo 2010

L.J. Hoogenboom

secretaris

KVGO

ultimo 2010

R. Leloux

secretaris

CNV Media

ultimo 2010

W.F. Nak

lid

KVGO

ultimo 2011

R.W. Schets

lid

KVGO

ultimo 2009

M.M. Visch

lid

NVJ

ultimo 2010

Bestuur van de Stichting Fonds Werktijdvermindering Oudere Werknemers in de Grafische Bedrijven.

Voorzitters: F. de Haan drs. R. Degenhardt

Secretarissen: L.J. Hoogenboom R. Leloux

*

voorzitters en secretarissen vormen het dagelijks bestuur. De heer Degenhardt is fungerend voorzitter in 2009, de heer De Haan fungerend voorzitter in 2008. De heer Hoogenboom is fungerend secretaris in 2008, de heer Leloux fungerend secretaris in 2009. ** werkgeversorganisatie: Koninklijk Verbond voor Grafische Ondernemingen (KVGO). werknemersorganisaties: FNV Kunsten Informatie en Media (FNV KIEM), CNV Media en Nederlandse Vereniging voor Journalisten (NVJ).


pag. 15

jaarrekening 2008


pag. 16

Jaarrekening 2008

In duizenden euro’s

Balans per 31 december 2008 2008

2007

14.348

23.169

Activa Beleggingen Obligaties Vorderingen op korte termijn Lopende intrest Werkgevers Grafische Bedrijfsfondsen Uitkeringen Overige vorderingen

Geldmiddelen

304

475

10.128

3.820

5.576

7.145

8

113

1.276

911

17.292

12.464

4.099

35.739

35.633

Passiva Voorziening ingegane verplichtingen Grafici

Dagbladjournalisten

Benodigde voorziening ingegane verplichtingen

90.910

9.090

100.000

136.870

Hiervan nog niet beschikbaar

64.250

3.531

67.781

113.917

26.660

5.559

32.219

22.953

3.520

12.680

3.520

12.680

35.739

35.633

Schulden op korte termijn Overige schulden


pag. 17

Jaarrekening 2008


Staat van baten en lasten boekjaar 2008 2008

2007

Baten Grafici

Dagbladjournalisten

80.352

7.242

87.594

80.264

655

134

789

282

―

―

11.554

81.007

7.376

88.383

92.100

69.690

6.202

75.892

89.022

Administratiekosten

2.895

330

3.225

3.078

Mutatie voorziening ingegane verplichtingen

8.422

844

9.266

81.007

7.376

88.383

92.100

Premies Opbrengst beleggingen Mutatie voorziening ingegane verplichtingen

Lasten Uitkeringen

Saldo toegevoegd aan de reserve dagbladjournalisten


pag. 18

Jaarrekening 2008

TOELICHTING BEHORENDE TOT DE JAARREKENING 2008

waarvan de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld.

(Bedragen in duizenden euro’s)

Lasten worden verwerkt wanneer een vermindering van het economisch potentieel, samenhangend met een verminde-

Waarderingsgrondslagen

ring van een actief of een vermeerdering van een verplichting, heeft plaatsgevonden, waarvan de omvang betrouw-

Algemeen

baar kan worden vastgesteld.

De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de

Indien een transactie ertoe leidt dat nagenoeg alle of alle

wettelijke bepalingen zoals opgenomen in Titel 9 Boek 2

toekomstige economische voordelen en alle of nagenoeg

BW. Voor zover niet anders vermeld, worden de activa en

alle risicos met betrekking tot een actief of een verplichting

passiva gewaardeerd op nominale waarde.

aan een derde zijn overgedragen, wordt het actief of de verplichting niet langer in de balans opgenomen. Verder worden

Schattingen en veronderstellingen

activa en verplichtingen niet meer in de balans opgenomen

De opstelling van de jaarrekening in overeenstemming met

vanaf het tijdstip waarop niet meer wordt voldaan aan de

Titel 9 Boek 2 BW vereist dat het bestuur oordelen vormt en

voorwaarden van waarschijnlijkheid van de toekomstige eco-

schattingen en veronderstellingen maakt die van invloed zijn

nomische voordelen en betrouwbaarheid van de bepaling

op de toepassing van grondslagen en de gerapporteerde

van de waarde.

waarde van activa en verplichtingen, en van baten en lasten.

Dit betekent dat transacties worden verwerkt op handelsda-

De schattingen en hiermee verbonden veronderstellingen zijn

tum en niet op afwikkelingsdatum. Als gevolg hiervan kan

gebaseerd op ervaringen uit het verleden en verschillende

sprake zijn van een post nog af te wikkelen transacties.

andere factoren die gegeven de omstandigheden als redelijk

Deze post kan zowel een actief als een passief zijn.

worden beschouwd. De uitkomsten hiervan vormen de basis voor het oordeel over de boekwaarde van activa en verplich-

Saldering van een actief en een verplichting

tingen die niet op eenvoudige wijze uit andere bronnen blijkt.

Een financieel actief en een financiële verplichting worden

De daadwerkelijke uitkomsten kunnen afwijken van deze

gesaldeerd als nettobedrag in de balans opgenomen indien

schattingen.

sprake is van een wettelijke of contractuele bevoegdheid om

De schattingen en onderliggende veronderstellingen worden

het actief en de verplichting gesaldeerd en gelijktijdig af te

voortdurend beoordeeld. Herzieningen van schattingen wor-

wikkelen en bovendien de intentie bestaat om de posten op

den opgenomen in de periode waarin de schatting wordt

deze wijze af te wikkelen. De met de gesaldeerd opgeno-

herzien, indien de herziening alleen voor die periode gevol-

men financiële activa en financiële verplichtingen samenhan-

gen heeft, of in de periode van herziening en toekomstige

gende rentebaten en rentelasten worden eveneens gesal-

perioden, indien de herziening gevolgen heeft voor zowel de

deerd opgenomen.

verslagperiode als toekomstige perioden. Verwerking van waardeveranderingen van beleggingen Opname van een actief of een verplichting

Er wordt geen onderscheid gemaakt tussen gerealiseerde

Een actief wordt in de balans opgenomen wanneer het

en ongerealiseerde waarde-veranderingen van beleggingen.

waarschijnlijk is dat de toekomstige economische voordelen

Alle waardeveranderingen van beleggingen, inclusief valuta-

naar de stichting zullen toevloeien en de waarde daarvan

koersverschillen, worden als beleggingsopbrengsten in de

betrouwbaar kan worden vastgesteld. Een verplichting wordt

staat van baten en lasten opgenomen.

in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de afwikkeling daarvan gepaard zal gaan met een uitstroom

Overig

van middelen en de omvang van het bedrag daarvan

Voor zover niet anders is aangegeven worden baten en las-

betrouwbaar kan worden vastgesteld.

ten opgenomen in het resultaat van het jaar waarop zij

Baten worden in de staat van baten en lasten opgenomen

betrekking hebben.

wanneer een vermeerdering van het economisch potentieel, samenhangend met een vermeerdering van een actief of een vermindering van een verplichting, heeft plaatsgevonden,


pag. 19

Jaarrekening 2008

de verplichting voor medewerkers die conform de regeling al

ACTIVA

aanspraak kunnen maken op een uitkering maar dit niet hebben gedaan. De uitkering van deze deelnemers wordt

Beleggingen

wel respectievelijk verhoogd bij later uittreden onder voorObligaties

waarde dat uittreding plaatsvindt voor de pensioengerech-

Vastrentende waarden

tigde leeftijd.

Beursgenoteerde vastrentende waarden zijn gewaardeerd tegen de per balansdatum geldende beurskoersen.

Bepaling resultaat Voor zover niet anders is aangegeven worden baten en las-

Vorderingen op korte termijn

ten opgenomen in het resultaat van het jaar waarop zij

Werkgevers

betrekking hebben.

De vorderingen op werkgevers worden gewaardeerd op de

De beleggingsopbrengsten worden verdeeld op basis van

nominale waarde verminderd met de noodzakelijk geachte

het gemiddeld belegd vermogen van de afzonderlijke kassen

voorzieningen wegens oninbaarheid.

gedurende het boekjaar. De administratiekosten worden aan de kassen toegerekend op basis van verdeelsleutels.

PASSIVA

Het saldo van de staat van baten en lasten muteert de voorziening ingegane verplichtingen of de reserve.

Reserves

De premie inkomsten van 2008 zijn gebaseerd op schattinVoorziening ingegane verplichtingen

gen. Zodra de definitieve looncomponenten over 2008

De in de jaarrekening verantwoorde positie voor deze voor-

bekend zijn vindt er een verrekening plaats. Ten tijde van het

ziening betreft per saldo het vermogen dat wordt bepaald

opstellen van de jaarrekening waren nog niet alle definitieve

door het bedrag dat resteert nadat alle actiefposten en pos-

looncomponenten voorhanden. Het restant wordt verwerkt

ten van het vreemd vermogen volgens de van toepassing

in de jaarrekening 2009.

zijnde waarderingsgrondslagen in de balans zijn opgenomen. Daar de premie op basis van het omslagstelsel wordt

Bezoldiging bestuurders

vastgesteld worden maximaal de beschikbare middelen als

De bezoldiging van de bestuurders bedroeg in het verslag-

voorziening verantwoord. De uitkeringsverplichting kent hier-

jaar 48 (v.j. 24).

mee een voorwaardelijk karakter dat afhankelijk is van het uitgangspunt van de bedrijfstak dat ook in de toekomst de benodigde premie door de bedrijfstak zal worden opgebracht. Over deze financiering zijn tot 2014 bij CAO afspraken gemaakt. De benodigde voorziening voor ingegane verplichtingen betreft een voorwaardelijke verplichting. De benodigde voorziening is gebaseerd op de totale verplichting voor toekomstige lasten inzake uitkeringen aan tot en met 31 december van het boekjaar vervroegd uitgetreden werknemers tot het bereiken van de 65-jarige leeftijd. Deze verplichtingen zijn gewaardeerd op nominale waarde naar de stand per 31 december van het boekjaar. Er is geen rekening gehouden met de mogelijkheid van overlijden en evenmin met een eventuele aanpassing van de uitkeringen als gevolg van de loonontwikkeling en wijzigingen in de premieheffing. Omdat sprake is van een voorziening voor ingegane verplichtingen is in de benodigde voorziening niet inbegrepen


pag. 20

Jaarrekening 2008


Toelichting op de balans Activa

2008

2007

Balanswaarde einde vorig boekjaar

23.169

39.886

Aankopen

18.294

18.670

Beleggingen Obligaties

Aflossingen en verkopen

27.073

34.447

Mutatie wegens waardering op beurswaarde

42

940

Balanswaarde einde boekjaar

14.348

23.169

Te vorderen premies

2.256

2.682

Premies vastgesteld na einde boekjaar

8.454

1.887

(Nominale waarde einde boekjaar 14.308, einde vorig boekjaar 23.507) Vorderingen op korte termijn Werkgevers

Voorziening wegens oninbaarheid

Balanswaarde einde boekjaar

582

749

10.128

3.820

Grafici

8.983

1.942

Dagbladjournalisten

1.145

1.878

10.128

3.820

waarvan met betrekking tot:

Voorziening wegens oninbaarheid Balanswaarde einde boekjaar Onttrokken Balanswaarde einde boekjaar

749

167

1.129

380

582

749

568

664

186

708

61

1.276

911

Overige vorderingen Inkoopregelingen FWG Inkoop-/uitkeringen PP-DBJ Overige Balanswaarde einde boekjaar


pag. 21

Jaarrekening 2008

In duizenden euro’s Passiva

2008

2007

34.507

Voorziening ingegane verplichtingen

Balanswaarde aanvang boekjaar Mutatie vanuit de staat van baten en lasten Balanswaarde einde boekjaar

Grafici

Dagbladjournalisten

18.238

4.715

22.953

8.422

844

9.266

26.660

5.559

32.219

22.953

5.892

1.972

2.107

168

3.102

1.326

1.539

54

40

3.520

12.680

11.554

Overige schulden Kasbank NV Pensioenpremie en premie zorgverzekeringswet Inkoopsom pensioenrechten Loonheffing Overig Balanswaarde einde boekjaar


pag. 22

Jaarrekening 2008


Toelichting op de staat van baten en lasten Baten

2008

2007

Premies

Lopend jaar Voorgaande jaren

Grafici

Dagbladjournalisten

75.263

7.191

82.454

77.722

5.065

51

5.116

2.251

24

24

291

80.352

7.242

87.594

80.264

Mutatie voorziening wegens oninbaarheid

Opbrengst beleggingen Obligaties Intrest Indirect resultaat

1.512

817

42

775

940 572

Diversen Intrest Opbrengst beleggingen

14

789

290 282

Vastgesteld in de op 18 juni 2009 in Amsterdam gehouden bestuursvergadering.

Voorzitters: drs. R. Degenhardt F. de Haan Secretarissen: L.J. Hoogenboom R. Leloux


pag. 23

overige gegevens


pag. 24

Overige gegevens

"Aan: het bestuur van Stichting Fonds Werktijdvermindering

en resultaat relevante interne beheersingssysteem, teneinde

Oudere Werknemers in de Grafische Bedrijven

een verantwoorde keuze te kunnen maken van de controlewerkzaamheden die onder de gegeven omstandigheden

VERKLARING VAN DE ACCOUNTANT

adequaat zijn maar die niet tot doel hebben een oordeel te geven over de effectiviteit van het interne beheersingssys-

Verklaring betreffende de jaarrekening

teem van de stichting. Tevens omvat een controle onder

Wij hebben de jaarrekening 2008 van Stichting Fonds Werk-

meer een evaluatie van de aanvaardbaarheid van de

tijdvermindering Oudere Werknemers in de Grafische Bedrij-

toegepaste grondslagen voor financiële verslaggeving en van

ven te Amsterdam, bestaande uit de balans per 31 decem-

de redelijkheid van schattingen die het bestuur van de

ber 2008 en de staat van baten en lasten over 2008 met de

stichting heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het alge-

toelichting gecontroleerd.

hele beeld van de jaarrekening.

Verantwoordelijkheid van het bestuur

Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-

Het bestuur van de stichting is verantwoordelijk voor het

informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons

opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het

oordeel.

resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met

Oordeel

Titel 9 Boek 2 BW. Deze verantwoordelijkheid omvat onder

Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld

meer het ontwerpen, invoeren en in stand houden van een

van de grootte en de samenstelling van het vermogen van

intern beheersingssysteem relevant voor het opmaken van

Stichting Fonds Werktijdvermindering Oudere Werknemers

en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en

in de Grafische Bedrijven per 31 december 2008 en van het

resultaat, zodanig dat deze geen afwijkingen van materieel

resultaat over 2008 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2

belang als gevolg van fraude of fouten bevat, het kiezen en

BW.

toepassen van aanvaardbare grondslagen voor financiële verslaggeving en het maken van schattingen die onder de

Voorts zijn wij van oordeel dat de in de jaarrekening 2008

gegeven omstandigheden redelijk zijn.

opgenomen lasten in overeenstemming zijn met de doelomschrijving in de statuten van de stichting en met het in deze

Verantwoordelijkheid van de accountant

statuten bedoelde reglement

Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben

Verklaring betreffende andere wettelijke voorschriften en/of

onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands

voorschriften van regelgevende instanties

recht. Dienovereenkomstig zijn wij verplicht te voldoen aan

Op grond van de wettelijke verplichting ingevolge artikel

de voor ons geldende gedragsnormen en zijn wij gehouden

2:393 lid 5 onder e BW melden wij dat het jaarverslag, voor

onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een

zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaar-

redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaar-

rekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW.

rekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Rotterdam, 18 juni 2009 Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de

KPMG ACCOUNTANTS N.V.

toelichtingen in de jaarrekening. De keuze van de uit te

A.J.H. Reijns RA

voeren werkzaamheden is afhankelijk van de professionele oordeelsvorming van de accountant, waaronder begrepen zijn beoordeling van de risico's van afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. In die beoordeling neemt de accountant in aanmerking het voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen


pag. 25

FWG JAARVERSLAG 2008

GBF POSTBUS 7855, 1008 CA AMSTERDAM ZWAANSVLIET 3, TELEFOON 020 - 5418418 WWW.GBF.NL

fwg STICHTING FONDS WERKTIJDVERMINDERING OUDERE WERKNEMERS IN DE GRAFISCHE BEDRIJVEN

Recommend Documents