Foto-Puzzelronde : Vragen
1 Welk aantal stippen hoort thuis op de plaats van het vraagteken? We geven u nog mee dat de “2” en de “5” tegen elkaar plakken.
2 Een man vaart in een boot op een rivier tegen de stroom in, terwijl er een halfvolle fles whisky op de achterplecht staat. Als de boot onder een brug doorvaart, geeft een golf die door een pijler van de brug is teruggekaatst, de boot een schok, waardoor de fles overboord valt zonder dat de man het merkt. De boot vaart nog 20 minuten stroomopwaarts terwijl de fles met de stroom meedrijft. Na die 20 minuten bemerkt de man dat de fles weg is, hij doet de boot keren (de tijd die hiervoor nodig is, wordt verwaarloosd) en vaart nu met dezelfde snelheid ten opzichte van het water stroomafwaarts. Een kilometer voorbij de brug pikt hij de fles op. Nu is de vraag. hoe groot is de snelheid van het water?
3 Cryptisch.
Een meisje waar je iets mee kan drinken.
4 Beroep.
EEEEEGIKNPRRRSTXVZ
1
5
6
8 7
9 10
11 12
2
Foto-Puzzelronde : Antwoorden 1. 4 2. 1,5 3. Rietje/Mok 4. Verzekeringsexpert 5. Pessoa, Rodrigo 6. Chaplin, Charlie (Spencer, Charles) 7. Thomas, Gene (Gunther) 8. Maaseik 9. Capitool/Monument Victor Emmanuel II 10. Natuurpunt 11. Oldenburg, Claes 12. Mugabe, Robert
3
Ronde 1 : Vragen 1. Aardrijkskunde. De oude naam van Hanoi leeft nog verder in de naam van de golf waaraan de stad ligt. De letterlijke betekenis hiervan is “Hoofdstad van het Oosten”. Deze ondiepe golf is de noordwestelijke arm van de Zuid-Chinese zee. Wat is haar naam? 2. Vrij. Welk uit het Grieks afgeleid woord (letterlijk. “leeg graf”) gebruiken we voor een grafteken dat wordt opgericht ter nagedachtenis aan overledenen van wie het stoffelijk overschot elders verkeert of onvindbaar is? 3. Sport. Het zijn niet de Italianen die het catenaccio hebben uitgevonden. Het werd bij Inter Milaan geïntroduceerd in de jaren zestig door een Argentijns trainer, zijn naam? 4. Literatuur. De Leuvense schrijfster Johanna Spaey werd bij de opening van de 69ste Boekenbeurs op 1 november bekroond met de Hercule Poirotprijs 2005. De 39-jarige laureate kreeg dit jaar ook al de Gouden Strop voor haar debuutroman. Geef de titel van de misdaadroman die beide prijzen in de wacht sleepte? 5. Geschiedenis. Een merkwaardige vrouw uit de Europese geschiedenis is de moeder van Richard Leeuwenhart en Jan zonder Land. Eerst was ze getrouwd met Lodewijk VII van Frankrijk, maar ze scheidde van hem omdat ze, naar eigen zeggen, niet wou getrouwd zijn met een monnik. Ze trouwde vervolgens met de toekomstige koning van Engeland. Wie was deze vrouw ? 6. Vrij. Voor het bewaren van geconsacreerde hosties wordt een speciale kelk gebruikt. Geef de specifieke naam voor dit voorwerp. 7. Actua en media. Van welke één-serie hoort u hier de soundtrack? 8. Kunst. Firenze, de dom Santa Maria del Fiori. a) Wie is de architect van de koepel? b) Welke architect was de ontwerper van de dom, en startte de bouw in 1296?
9. Vrij. Griekse mythologie. Zij was de dochter van Priamos en Hekabe en de geliefde van Apolloon, van wie zij de gave der profetie ontving. Toen zij hem niet terwille was, wreekte hij zich door te bewerken dat men haar nooit zou geloven. Toen zij de ondergang van Troje aankondigde, geloofde haar dan ook niemand. Na de val van Troje werd ze de slavin van Agamemnoon. Te Mykene werd zij gedood door Clytaemnestra, terwijl Aigisthos Agamemnoon doodde. Wie? 10. Wetenschappen. De snelheid waarmee biologische processen als gisting en spijsvertering verlopen is maar mogelijk omdat een biologische katalysator zijn werk doet. Het zijn grote eiwitmoleculen die ook in wasmiddelen worden gebruikt. Hoe noemt men zo’n biologische katalysator? 4
11. Film. Van welke films zijn dit DVD-covers? U vindt deze ook terug op de kopie. a)
b)
12. Muziek. Voor de muziekvraag beginnen we met klassiek. Voor velen een opluchting eens dat die gepasseerd is. Maar ik denk dat het volgend fragment de meesten wel bekend in de oren zal klinken. Alleen, wie was de componist? En nu we toch bezig zijn, geef ons ook de opera waaruit het gelicht is.
5
Ronde 1 : Antwoorden 1. Tonkin 2. Cenotaaf 3. Herrera, Helenio 4. Dood van een soldaat 5. Eleonora van Aquitanië 6. Ciborie 7. Kinderen van Dewindt 8. a) Brunelleschi, Filippo 9. Cassandra 10. Enzymen 11. a) Kill Bill 12. a) Delibes, Léo
b) di Cambio, Arnolfo
b) On The Waterfront b) Lakmé
6
Ronde 2 : Vragen 1. Film. Oost-Berlijn in het cruciale jaar 1989. Alex' moeder, een groot aanhangster van het Oost-Duitse communistische regime, krijgt een hartaanval en belandt in een coma. Als zij daaruit na acht maanden ontwaakt, is het regime tezamen met de muur gevallen. Maar haar hart is zo zwak dat de kleinste schok haar dood kan betekenen. Zoon Alex heeft dan ook een probleem met het brengen van de boodschap en besluit de werkelijkheid naar zijn hand te zetten. Terwijl de wereld om hen heen razendsnel verandert, blijft in hun kleine appartement de DDR voortleven. Welke film? 2. Aardrijkskunde. Aan de Mexicaanse kant van de grens met de VS vind je vele 'tweelingsteden' die met hun noorderbuur bijna een aaneengesloten agglomeratie vormen. Zo heb je bijvoorbeeld de koppeltjes Calexico – Mexicali, Nogales-Nogales, Laredo - Nuevo Laredo en Brownsville Matamoros. De belangrijkste twee zijn we natuurlijk nog vergeten. Namelijk de tegenhangers van respectievelijk San Diego aan de westkust en El Paso in het uiterste westen van Texas. Welke zijn dus die zustersteden van a) San Diego en b) El Paso? 3. Vrij. Culinair. U vindt op de kopie een typisch streekgerecht uit Portugal, genoemd naar het soort pan, waarin het bereid wordt.
7
4. Sport. Welke Spanjaard die tweemaal in de finale stond, mankeert er op het palmares? We kunnen u ook nog meegeven dat hij in 1998 de Masters won. Jaar Winnaar
Finalist
2005 Rafael Nadal
Mariano Puerta
2004 Gaston Gaudio
Guillermo Coria
2003 Juan Carlos Ferrero Martin Verkerk 2002 Albert Costa
Juan Carlos Ferrero
2001 Gustavo Kuerten
???
2000 Gustavo Kuerten
Magnus Norman
1999 Andre Agassi
Andrei Medvedev
1998 Carlos Moya
???
1997 Gustavo Kuerten
Sergi Bruguera
1996 Yevgeny Kafelnikov Michael Stich
5. Literatuur. De schrijver, die we zoeken, werd geboren in Brugge in 1873. Vanaf 1923 tot aan zijn dood was hij hoogleraar in de Nederlandse letteren te Brussel. Hij liet een zeer uitgebreid oeuvre na. cantates, liederen, toneelstukken, romans, verhalen en literaire kritiek. Enkele werken. “Aan ’t minnewater”, “De filosoof van ’t Sashuis”, “Pluk de dag” en “De vorstinnen van Brugge”, later bewerkt voor televisie door Maurits Balfoort. Naam van deze Vlaamse laatromanticus, die na zijn dood in 1938 op het Antwerpse Schoonselhof begraven werd. 6. Geschiedenis. De Etrusken waren de stichters van Rome. Zo is ook de grootste riool van het klassieke Rome een product van hun bouwkunst. Vanaf het forum hadden de Etrusken deze gigantische riool gebouwd om het moeras droog te leggen. Nog steeds voert ze het vuile afvalwater naar de Tiber. Hoe noemt deze grote riool? 7. Vrij. Wie is de huidige rector van de Universiteit Antwerpen? 8. Actua en media. De presidentsverkiezingen in Liberia waren een strijd tussen ex-voetbalster George Weah en de voormalige minister van financiën. Wij zoeken de naam van deze dame, die de bijnaam “IJzeren Dame” heeft en als eerste vrouw door een Afrikaans volk tot president gekozen is. 9. Kunst. In het begin van de 17de eeuw verscheen “Het Schilderboeck”, met de levensbeschrijvingen van schilders uit onze streken. Het boek was bedoeld als handleiding voor schilders die verhalen uit de klassieke mythologie wilden afbeelden. a) Wie is de schrijver? b) Welke Vlaamse bard is van voornoemde een verre nazaat?
8
10. Vrij. Begin deze maand overleed in Duitsland een dame die er in slaagde om een heel imperium uit te bouwen met haar mode-tijdschrift. Ondertussen verschijnt het in 16 talen en in 89 landen. Het was in 1987 trouwens het eerste Westerse tijdschrift dat wist door te dringen tot de Russische markt. Wat is haar naam, tevens de naam van het blad?
11. Wetenschappen. Nikola Tesla was één van de geniaalste uitvinders ooit. De meest gebruikte motor ter wereld is door hem bedacht. Deze elektrische motor werkt op driefasige stroom, of zogenaamde draaistroom. Hoe noemt deze motor, de naam wijst erop dat hij iets minder dan 3000 tr/min of iets minder dan 1500 tr/min draait? Je mag ook een andere benaming geven, een naam die verwijst naar het werkingsprincipe. Driefasige motor of draaistroommotor voldoet niet als antwoord. 12. Muziek. Even terug naar de 70’s voor een luchtig Spaans deuntje. Het nummertje kreeg pas in 1976 2 jaar na opname - een enorme weerklank toen het op de soundtrack werd geplaatst van een film van Carlos Saura. Je hoort ons al aankomen. Voor a) de naam van de zangeres, voor b) de naam van de film.
9
Ronde 2 : Antwoorden 1. Goodbye Lenin! 2. a) Tijuana 3. Cataplana 4. Corretja, Alex 5. Sabbe, Maurits 6. Cloaca maxima 7. Van Loon, Francis 8. Johnson-Sirleaf, Ellen 9. a) Van Mander, Carl 10. Burda 11. Inductie- of asynchroonmotor 12. a) Jeannette
b) Ciudad Juarez
b) Vermandere, Willem
b) Cria Cuervos
10
Ronde 3 : Vragen 1. Wetenschappen. Bij een huishoudelijke elektrische installatie is men verplicht bij het begin een ADS te plaatsen. Waar staan de letters A, D en S voor? 2. Film. Deze film van André Delvaux was meteen een klassieker van de Vlaamse magisch-realistische film. Het scenario is gebaseerd op de roman van Johan Daisne. Hoofdpersonage is de advocaat Miereveld die les geeft aan een meisjesschool. Hij koestert een geheime platonische liefde voor zijn leerling Fran, die hem in een neerwaartse spiraal van mentale ontreddering stort. Miereveld eindigt in het gekkenhuis, waar hij zich het hoofd breekt over de vraag of hij al dan niet zijn geliefde heeft omgebracht. Welke film? 3. Aardrijkskunde. We trekken naar het uiterste noorden van Afrika, meer bepaald naar het Atlasgebergte in Marokko. Zo’n dikke 60 kilometer ten zuiden van Marrakesh ligt de hoogste top van noordelijk Afrika, zo’n 4165 meter hoog. Net hoog genoeg om het in de winter als skicentrum te laten fungeren, het enige in heel Afrika trouwens. Wat is de naam van die hoogste top van Marokko en heel noordelijk Afrika? 4. Vrij. Wat betekent het Russische “wodka” in het Nederlands? 5. Sport. a) Onder de basket is door middel van een aantal lijnen een vak zichtbaar, met aan de kop een cirkel. Dit gebied wordt het vrije-worp- of drie-secondengebied genoemd. De Engelstalige naam van dit gebied is genoemd naar de vorm die je er in kan zien, we vragen die typische term voor dit gebied.
b) Na het eerste NBA-seizoen in 1960 van deze topper werden de regels aangepast. Spelers mochten zich voortaan niet langer dan drie seconden ophouden in het gebied uit vraag A. Tevens kwam er een verbod om geschoten ballen boven de ring weg te meppen. Van 1960 tot 1966 werd hij zevenmaal op rij topscorer en in 1962 zette hij een ongeëvenaard record neer door 100 punten in één wedstrijd te scoren. Wie zoeken we?
11
6. Literatuur. Zij was de geliefde vrouw in de gedichten van de Italiaanse dichter Franceso Petrarca. Ze was een historische figuur die in 1307 te Avignon geboren werd. Ze werd voor het eerst door Petrarca gezien in de kerk van de Heilige Clara in 1327. Kort daarop huwde ze met de edelman Hugues de Sade, aan wie ze elf kinderen schonk. Ze stierf in 1348. Petrarca 's verzen zijn verdeeld in die “bij het leven” en die “na de dood” van de “madonna” voor wie hij zijn leven lang een hoofse liefde koesterde. Graag hadden we haar voornaam geweten. 7. Geschiedenis. In het zuiden van het huidige Irak bloeide van ongeveer 3800 v. Chr. tot 2000 v. Chr. een beschaving die de bakermat is van de westerse beschaving. Bekende steden waren Oer en Oeroek. a) Naam van de beschaving? b) Naam van hun belangrijkste epos, genoemd naar de hoofdfiguur? 8. Vrij. Verleden jaar moest de ideale man nog extreem vrouwelijk zijn en moest hij behalve zijn parfum ook zijn haarkleuringen met zijn vriendin delen. Het lichtend voorbeeld was David Beckham. Maar nu is Beckham bij het vuilnis beland en hebben de vrouwen een nieuw ideaalbeeld gevonden voor de mannen. Hij kan meepraten over politiek tegenover politici, over cultuur met artiesten, over gevoelens met vrouwen en over voetbal met vrienden op café. Zowat het profiel van de doorsnee quizzer, zou ik zo zeggen. In de top-10 vind je mensen als George Clooney, Bill Clinton, Pierce Brosnan en Arnold Schwarzenegger. Maar “top of the bill” is natuurlijk Bono. Dubbele vraag. voor a) wat is de term voor die ondertussen achterhaalde ideale man, en voor b) hoe heet het nieuwe ideaalbeeld? 9. Actua en media. Dit populair Brits tabloiddagblad werd in 1964 opgericht als opvolger van de Daily Herald. Vijf jaar na de oprichting kocht de Australische persmagnaat Rupert Murdoch het op. Deze spectaculaire groei van de oplage, sedert 1972, werd bevorderd door de ruime plaats die werd ingenomen door seks, Page Three Girl, en sport. Naam van het dagblad?
10. Kunst. De gezochte Rus was een groots organisator. Met zijn “Ballets Russes” zorgde hij rond 1900 in Parijs voor opschudding. Wie was deze man? 11. Vrij. U ziet een cover van een strip, uit welke stripreeks komt deze?
12. Muziek. Eén hitje hadden ze, in 1990. Welk groepje baande zich met volgende song een weg naar ons collectief bewustzijn? 12
Ronde 3 : Antwoorden 1. Automatische Differentieel Schakelaar 2. De man die zijn haar kort liet knippen 3. (Jebel) Toubkal 4. Watertje 5. a) Bucket 6. Laura 7. a) Soemer 8. a) Metroseksueel 9. The Sun 10. Diaghilev, Sergei 11. De Schorpioen 12. Wee Papa Girl Rappers
b) Chamberlain, Wilt b) Gilgamesj b) Überseksueel
13
Ronde 4 : Vragen 1. Vrij. In de Indische godenwereld loopt er raar volk rond. Eén van de goden heeft een apenkop, welke god? Hij vergezelde Rama bij diens zoektocht naar Sita. 2. Wetenschappen. We gebruiken dikwijls de USB-poort van de computer. Waar staat USB voor? 3. Film. Dit oorlogsdrama speelt zich af tijdens de slag om Stalingrad in Wereldoorlog II. We zien Jude Law als Vassili, een Russische scherpschutter. Hij wordt door officier Danilov, vertolkt door Joseph Fiennes, naar voor geschoven als held. Tegen de asgrauwe achtergrond van de oorlog zien we de confrontatie tussen deze twee vrienden door hun liefde voor dezelfde vrouw, terwijl de Duitsers hun Patriot, Ed Harris, sturen om Vassili uit de weg te ruimen. Welke film van Annaud zoeken we? 4. Aardrijkskunde. De Amazone krijgt haar naam door de samenvloeiing van 2 rivieren nabij Manaus in het noorden van Brazilië. Voor de naam van elk van die rivieren krijg je telkens één punt. 5. Vrij. In Nederland en België komt vooral de gele versie in grasland en in wegbermen voor. De geelbloemige hoofdjes zijn van mei tot juli alleen gedurende zonnige morgenuren geopend. De omwindselbladen zijn meestal even lang als of langer dan de bloemen. Er is veel melksap in de stengels. Graag de naam van dit plantengeslacht uit de composietenfamilie.
6. Sport. Drie maanden voor de Winterspelen in Albertville werd hij opgenomen wegens mononucleose. Hij verloor 11 kg en moest aan een infuus gelegd worden. Na twee maanden begon hij toch terug te trainen en een paar weken later won hij de Super-G en haalde hij brons op de reuzenslalom. In zijn eigen Noorse Lillehammer kaapte hij drie medailles weg en in 2002 haalde hij twee gouden medailles op de Super-G en de combiné. Hij werd de eerste alpine skiër die zeven Olympische medailles won. Welke Noor zoeken we?
14
7. Literatuur. De naam die we zoeken komt voor in een aantal sprookjes en legenden, meestal voor een vriendelijke beschermgeest. Als een aard- of luchtgeest komt hij o.a. voor in het tweede deel van Goethes “Faust”, in “Paradise Lost” van Milton en in “The Tempest” van Shakespeare. Het is ook de titel van een invloedrijk essay van de Uruguayaanses schrijver José Rodó. In de bijbel betekent de naam zoveel als altaar. Welke naam vragen we? 8. Geschiedenis. De Mongolen waren de dominante kracht in Azië en gedeeltelijk ook in Europa in de 13de en 14de eeuw. Zij waren nomaden, maar stichtten toch een residentiële hoofdstad, waar onder andere de Vlaming Willem van Ruisbroek op bezoek geweest is. Naam van de hoofdstad? 9. Vrij. We zoeken een woord dat is afgeleid van het Latijn, waar het “klein steentje” betekent. Vandaar werd het vroeger in lichtelijk andere vorm ook gebruikt als apothekersgewicht, waar het een gewicht van 1 gram 3 decigram vertegenwoordigde. Cicero gebruikte de analogie met “een steentje in de sandaal” om het woord in overdrachtelijke betekenis te gebruiken, een betekenis die tot op vandaag ook in de Nederlandse taal behouden is. Het betekent zoveel als angstvalligheid, moreel bezwaar. Welk woord? 10. Actua en media. Een week geleden werd een ex-Tsjadische dictator in Senegal gearresteerd. Volgens een onderzoekscommissie heeft zijn regime 40.000 politieke moorden gepleegd en 200.000 mensen gemarteld. België zoekt hem op grond van een wet die de vervolging mogelijk maakt van personen die zich in een ander land schuldig hebben gemaakt aan misdaden tegen de menselijkheid. 11. Kunst. De gezochte Italiaanse beeldhouwer, geboren in Zwitserland en gestorven in 1966, laat zich kennen door slanke figuren die geïnspireerd lijken door Etruskische Ombra della serra. Zijn naam?
12. Muziek. Voor de muziek, een blues-klassieker. Voor a) wie is de uitvoerder? Voor b) wat is het koosnaampje voor zijn gitaar?
15
Ronde 4 : Antwoorden 1. Hanuman 2. Universal Serial Bus 3. Enemy At The Gates 4. a) Rio Negro 5. Morgenster of boksbaard 6. Aamodt, Kjetil Andre 7. Ariël 8. Karakoroem 9. Scrupule 10. Habre, Hissene 11. Giacometti, Alberto 12. a) B.B. King
b) Rio Solimoes
b) Lucille
16
Ronde 5 : Vragen 1. Kunst. Hoe noemt men de schildertechniek waarbij de verf in dikke lagen op het doek wordt gesmeerd, uit het Italiaans afgeleid? Onder andere Rembrandt gebruikte deze techniek. 2. Vrij. In de VS kennen ze de Oscars, de Grammies en de Emmies, prijzen die respectievelijk uitgereikt worden in de film-, de muziek- en de TV-wereld. Maar welke prijs wordt er sinds 1947 jaarlijks uitgereikt binnen de Amerikaanse theaterwereld? 3. Wetenschappen. Bij scheikundige reacties in waterige omgeving komt dikwijls het molecule OH met lading –1 te pas. Hoe noemt men dit elektrisch geladen molecule? 4. Film. Welke regisseur zoeken we? Kingdom of Heaven (2005) Matchstick Men (2003) Black Hawk Down (2001) Hannibal (2001) Gladiator (2000) G.I. Jane (1997) White Squall (1996) 1492. Conquest of Paradise (1992) Thelma & Louise (1991) Black Rain (1989) Someone to Watch Over Me (1987) Legend (1985) Blade Runner (1982) Alien (1979) The Duellists (1977) Boy and Bicycle (1965) 5. Aardrijkskunde. We zoeken een Russische deelstaat, gelegen in het Noorden van het woelige Kaukasus-gebied. Deze republiek grenst in het zuiden aan Dagestan en in het noordoosten aan Kazachstan. Het is in meer dan één opzicht een vreemde eend in de bijt. de president, Iljoemzjinov, die het land met harde hand bestuurt, is ook in schaakkringen geen onbekende, hij is immers ook voorzitter van het FIDE. Daarnaast is het ook de enige boeddhistische staat in Europa. Welke deelstaat? 6. Vrij. We zoeken een term uit de aandelenwereld, welke in tegenstelling staat tot een put-optie. Het is het recht om aandelen te kopen van een bepaald bedrijf of index, op een vooraf afgesproken prijs, voor een bepaalde deadline afloopt, in ruil voor een premie. Hiermee speculeert de belegger op een koersstijging van het aandeel. 7. Sport. Wereldkampioenschap profwielrennen 1946 Zürich, een Belg rijdt voorop maar tot algemene consternatie rijdt een andere Belg, Rik Van Steenbergen, er naartoe met de Zwitser Hans Knecht in het wiel. Uiteindelijk wint de Zwitser, met achteraf de nodige heisa in België. Vraag a). wie reed voorop? Vraag b). geef de bijnaam van die Belg.
17
8. Literatuur. Het Nederlandse tijdschrift voor letterkunde, kunst, politiek en wetenschap, verscheen voor het eerst in 1885 onder redactie van Frederik Van Eeden, Frank van der Goes, Willem Kloos en Albert Verwey. Het is gedurende 10 jaar het leidende tijdschrift geweest voor de nieuwe letterkunde, het orgaan voor de zogenaamde “Beweging van Tachtig”, waarin naast literaire, ook allerlei andere vernieuwingsbewegingen een kans kregen. Alleen Willem Kloos is tot zijn dood in 1938 redacteur van het te zoeken tijdschrift gebleven. Naam van dat in 1943 opgedoekte blad? 9. Geschiedenis. Oud-Egypte. De 18de dynastie telde heel wat merkwaardige figuren. Eén van hen wordt de Egyptische Napoleon genoemd, vanwege zijn kleine gestalte en zijn vele veldslagen. a) Naam + volgnummer? b) Naam van de persoon die voor hem farao was, alhoewel die persoon daartoe niet het recht had, met een kenmerkend tempelterras als grafmonument?
10. Vrij. Welke maatschappij is in België de beheerder van het aardgasdistributiesysteem?
11. Actua en media. Deze radiofiguur wordt vanaf 1 februari 2006 algemeen directeur radio bij de openbare omroep en eveneens lid van het directiecomité. Hij volgt Frans Ieven op die met pensioen gaat. De vrouw van onze gezochte persoon is het nethoofd van Studio Brussel. Welk koppel zoeken we? Elke naam is goed voor één punt. 12. Muziek. Even wat rockmuziek erbij halen. Wie hoor je hier?
18
Ronde 5 : Antwoorden 1. Impasto 2. Tony Award (Antoinette Perry Award) 3. Hydroxine 4. Scott, Ridley 5. Kalmukkië 6. Call-option 7. a) Kint, Marcel b) Zwarte arend of adelaar 8. De Nieuwe Gids 9. a) Thoetmozes III b) Hatsjepsoet 10. Fluxys 11. a) Coenen, Marc b) Baele, Isabelle 12. Kings Of Leon
19
Ronde 6 : Vragen 1. Actua en media. Onlangs stierf “het progressief geweten” van de Volksunie. Deze man werd in 1964 verkozen tot gemeenteraadslid in Sint-Niklaas en in 1965 tot kamerlid. In 1979 werd hij verkozen tot Europees parlementslid. Hij lag aan de basis van de ideologische verruiming van de Volksunie. Wie zoeken we?
2. Kunst. De schilderes die we zoeken was een leerlinge van Frans Hals, en richtte later zelf een atelier op. Haar naam verwijst naar een oriëntatiepunt op zee. Wie?
3. Vrij. In Gent is er een groot psychiatrisch instituut, opgericht door de Broeders van Liefde. a) De naam van dit instituut? b) Er loopt momenteel een tentoonstelling, over welk thema? 4. Wetenschappen. Een stof kan drie aggregatietoestanden hebben. vast, vloeibaar en gasvormig. Bij één welbepaalde druk en temperatuur kunnen de drie aggregatietoestanden samen stabiel bestaan. Zo kan water bij een temperatuur van 0,01 °C en een druk van ongeveer 0,006 atmosfeer tegelijkertijd bestaan als vloeistof, stoom en ijs. Hoe noemt men deze toestand, met een nogal smakelijke naam? 5. Film. Deze filmcomponist heeft al heel wat prijzen op zijn naam staan. drie Grammy Awards, twee Academy Awards en 5 Oscar- en Golden Globenominaties. Het bekendste is hij van de filmmuziek van “Titanic”, dat één van de meest verkochte albums ter wereld is. Hij creëerde ook muziek voor onder andere “The Mask Of Zorro”, “Braveheart” en “Troy”. Wie zoeken we?
20
6. Aardrijkskunde. Met welke uit potjeslatijn opgetrokken term duidt men de eindeloze en boomloze vlakte aan in het zuidwesten van Australië? Het is de grootste kalksteenmassa ter wereld, en meet op zijn grootste breedte 1200 kilometer. Beroemd is de “Indian Pacific Railway”, die een kaarsrechte lijn trekt door het gebied. Naam van die vlakte?
7. Vrij. Dit had best een leuk verhaaltje geweest, mocht het niet zo intriest zijn. De vrouw van JeanPierre Van Rossem was de eerste in België om haar lichaam na haar dood te laten invriezen. JeanPierre had haar een plekje uitgekozen op het kerkhof van Knesselare, waar ze in een diepvrieskast werd opgebaard. Bezoekers aan het kerkhof schrokken zich telkens lam wanneer de kast aansloeg. Het noodlot sloeg toe wanneer op een zekere dag kortsluiting ontstond wegens de drassige bodem. Noodgedwongen werd mevrouw Van Rossem alsnog in een gewone kist begraven. Dit alles maar ter inleiding op de eigenlijke vraag. wat is de Engelse naam van de praktijk om mensen op extreem lage temperaturen te bewaren tot er een oplossing gevonden wordt om ze terug tot leven te wekken? 8. Sport. Formule 1. Deze coureur is tot op de dag van vandaag de laatste Italiaan geweest die een race won voor het team van Ferrari. Hij pakte er drie van zijn 5 Grand Prix-zeges, waarvan in 1984 de laatste race op het circuit van Zolder. In 1985 werd hij bijna wereldkampioen. Hij overleed in 2001 bij het testen van een wagen voor Le Mans. Wie? 9. Literatuur. Het slapende goud is het 288ste album van Suske & Wiske, dat vanaf 1 september in de winkels verkrijgbaar was. De nieuwe tekenaar en scenarist willen terug naar het Vandersteen-tijdperk, met een mix van humor en actie. Tevens willen ze vijf albums per jaar afleveren. Welk duo heeft de niet te onderschatten opdracht om Marc Verhaegen op te volgen? 10. Geschiedenis. De laatste grote confrontatie tussen de Indianen en de blanke kolonisten vond plaats in december 1890, waarbij meer dan 150 nagenoeg weerloze Indianen werden afgeslacht. De gebeurtenis vond plaats bij Cankpe Opi Wakpala. Dat is in het Lakota, maar hoe noemen de blanke bezetters die plaats? 11. Vrij. We zoeken een meer dan 3000 jaar oude Chinese pseudo-wetenschap die leert welke invloeden vormgeving en inrichting op het welzijn en geluk van de mens hebben, en hoe negatieve invloeden veranderd kunnen worden in positieve. Het betekent letterlijk “wind en water”. Het doel van deze zeer actuele leer is om onze leef- of werkomgeving zo aan te passen dat een harmonieuze stroming van “Ch'i”, de levenskracht, gestimuleerd wordt. In de Chinese filosofie draait alles om harmonie en evenwicht tussen complementaire krachten Yin en Yang. Wij vragen de Chinese naam. 12. Muziek. We vragen naar de uitvoerders van dit Nederlandstalig nummer dat onder andere op de Afrekening-cd nummer 37 terug te vinden was?
21
Ronde 6 : Antwoorden 1. Coppieters, Maurits 2. Leyster, Judith 3. a) Dr. Guislain 4. Tripelpunt 5. Horner, James 6. Nullarbor Plain 7. Cryonics 8. Alboreto, Michele 9. a) Morjaeu, Luc 10. Wounded Knee 11. Feng Shui 12. De Jeugd van Tegenwoordig
b) Pijn
b) Van Gucht, Peter
22
Ronde 7 : Vragen 1. Vrij. De grootste filosoof uit de Nederlanden was van Joodse origine, en leefde in de 17de eeuw. Hij werd door zijn geloofsgemeenschap verbannen. Belangrijkste werk. de “Ethica”. a) Zijn naam? b) De voornoemde filosoof leerde Latijn bij een uit onze streek weggevluchte ex-jezuïet, die in Amsterdam een privé-school had en zijn leven eindigde op het schavot in Frankrijk na een mislukte aanslag op de Zonnekoning. Wie was deze avonturier? 2. Actua en media. In september van dit jaar kreeg, na Luc Tuymans, een andere Belg een tentoonstelling in het vermaarde Londense Tate Modern, wie? 3. Kunst. Een 16de eeuwse, Italiaanse architect heeft een grote invloed uitgeoefend, volgens sommigen één van de grootste architecten. Kenmerkend is een typische villastijl, die ook gebruikt wordt bij openbare gebouwen. Speciaal is zijn “Teatro Olimpico” in Vicenza. Zijn naam?
4. Vrij. Dit mineraal van aluminiumsilicaat, met een basis van hydroxyl of fluor, is over het algemeen kleurloos of heeft een lichtgele glans. Lichtblauw en bleek groen komen ook voor, maar natuurlijke rode stenen zijn ongewoon. Sommige, natuurlijke, gele stenen verliezen hun gele kleur wanneer zij verwarmd worden en worden permanent roze. De naam die we zoeken wordt vaak verkeerd gebruikt voor verschillende andere gele stenen, zoals bijvoorbeeld voor geel kwarts.
5. Wetenschappen. Om de afstand van een planeet tot de zon te berekenen is er een benaderende formule. neem als eenheid de afstand aarde-zon, de zogenaamde astronomische eenheid, nummer de planeten vanaf Mercurius, de afstand is dan (planeetnummer -1) x 0,3 + 0,4. Hoe noemt deze wetmatigheid, het is een dubbele naam, afkomstig van twee Duitsers?
23
6. Film. Poëzie is bedoeld om vrouwen te veroveren. Dat is de filosofie van Mario, de postbode op een Italiaans eilandje die iedere dag de post bezorgt bij een Chileense dichter in ballingschap. De dichter, Pablo Neruda, is nogal gesteld op zijn privacy, maar gaandeweg gaat hij uitzien naar de dagelijkse bezoekjes van Mario, die hem vraagt te helpen bij zijn pogingen het hart te winnen van Beatrice. Voor a). over welke film uit 1994 hebben we het en voor b) wie regisseerde deze film? 7. Aardrijkskunde. Op enkele kilometers van Diksmuide bevindt zich een natuurgebied met één van de grootste vijvers van het land. Het gebied maakt deel uit van de vroegere winterbedding van de IJzer en af en toe zorgt hevige regenval nog wel eens voor een overstroming van deze rivier, waardoor zo'n 15 hectare onder water komt te staan. Samen met het kasteelpark, de kasteelvijver en de drassige weiden van de aangrenzende gemeenten vormen deze moerassen een geliefde pleisterplaats voor vogels. Wat is de naam van dat natuurgebied? 8. Vrij. Een faunavraagje. Deze “Numenius arquata” is een vogel uit de familie van de snipachtigen. Hij is in onze contreien een graag geziene wintergast. Het is een grote, tot 55 centimeter, bruine vogel met lange omlaag gebogen snavel. Hij produceert een mysterieus aanzwellend geluid, dat vooral in de ochtend- en avondstilte bijzonder ver kan dragen. Zijn naam?
9. Sport. In de laatste twee jaar hebben meer dan twaalf Keniaanse hardlopers een andere nationaliteit aangenomen. Vooral de rijke olielanden uit de Golfregio maken goede sier met de Keniaanse natuurtalenten. Zo won Stephen Cherono onder zijn nieuwe naam de wereldtitel in 2003 en 2005 op de steeple-chase, nadat hij enkele dagen eerder het paspoort van Qatar had bemachtigd. Ook het wereldrecord staat al op zijn naam. Wij willen graag die nieuwe naam weten waaronder hij loopt. 10. Literatuur. Hij wordt beschouwd als één van de belangrijkste, hedendaagse Israëlische schrijvers. In zijn werk spelen vaak hartstochten, fantasieën of onvervulbare verlangens een rol. Ook bevat zijn werk kritiek op de Israëlische maatschappij en het zionistische gedachtegoed. Enkele romans. “The Black Box”, “Volmaakte Rust”, “Totterdood” en “Een verhaal van liefde en duisternis”, waarmee hij nu in de boeken top-10 prijkt. Naam van deze schrijver en medeoprichter van de beweging “Vrede Nu”. 11. Geschiedenis. De Chinezen waren de grootste ontdekkingsreizigers van de 15de eeuw. Eén van hun admiraals verkende in de beginjaren van die eeuw de kusten van het huidige Indonesië, India en Afrika. Hoe noemde deze eunuch, gestorven in 1433? 12. Muziek. En we sluiten af met een ’60-nummer. Je geeft ons weer de uitvoerders.
24
Ronde 7 : Antwoorden 1. a) de Spinoza, Benedictus 2. De Cock, Jan 3. Palladio, Andrea 4. Topaas 5. Wet van Titius-Bode 6. a) Il Postino 7. Blankaart 8. Wulp 9. Shaheen, Said Saaeef 10. Amos, Oz 11. Zheng He 12. The Move
b) van den Enden, Franciscus
b) Radford, Michael
25
Vrije Ronde : Vragen Het is tijd om aan onze vrije ronde te beginnen, oppassen dus voor eventuele linken, lettercombinaties en andere hints. 1. Vrij. Buiten de Brusselse beurs en de Euronext telt ons landje nog een beurs. Deze is gespecialiseerd in groeiaandelen uit heel Europa. Eén van de belangrijkste verschillen met de klassieke beurzen ligt in de manier waarop koersen tot stand komen. Deze beurs werkt met zogenaamde “marktmakers”. Dat zijn gespecialiseerde handelaars die een handeltje opzetten in bepaalde aandelen die zij goed volgen. Ze maken winst door die aandelen tegen lage prijzen van beleggers te kopen, en ze tegen hogere prijzen weer door te verkopen. Het voordeel van dat systeem is dat er voor elk aandeel altijd een marktmaker bestaat die bereid is om te kopen of te verkopen. Met welk letterwoord benoemen we deze beurs? 2. Vrij. We zoeken uit de bijbel de zoon van Isaak en Rebekka en de tweelingbroer van Jakob. Zijn naam hangt samen met een Hebreeuws woord, dat “ruw behaard” betekent. Hij wordt getekend als de jager, die ondoordacht zijn eerstgeboorterecht voor een schotel linzen verkoopt aan zijn broer. 3. Kunst. We zoeken een Engelse schilder en dichter, geboren in 1828 en gestorven 1882. Hij was medeoprichter van de pre-rafaelieten. Zijn niet erg Engels klinkende naam graag?
4. Sport. Deze Spanjaard is nu al een legende in het rallycircuit. Hij werd tweemaal wereldkampioen en vijfmaal vice-wereldkampioen. Door zijn regelmatige manier van rijden stond hij veelvuldig op het erepodium en vandaar heeft hij ook het record qua aantallen overwinningen, met name 26, op zijn naam staan. Welke “matador” zoeken we? 5. Actua en media. Hij werd in 2002 aartsbisschop van Milaan, een van de meest prestigieuze bisschopszetels in Italië. Hij kan de dingen helder uitleggen, waardoor hij een veelgevraagde gast is op de Italiaanse televisie. Zijn studie “Nuovo bioetica cristiana” verscheen in 2000 gelijktijdig als boek, als e-book en op het internet. Hij wordt dan ook gesponsord door Microsoft. Hij is een van de architecten van het aangescherpte pauselijke beleid inzake homoseksualiteit en anticonceptie. Algemeen wordt aangenomen dat hij sympathiseert met Opus Dei. Hij was ook één van de mogelijke pauskandidaten. Zijn naam? 6. Wetenschappen. We zoeken de meest geproduceerde petrochemische stof ter wereld. De formule is C2H4. Het is een veel gebruikte grondstof voor allerlei verbindingen. De grootste productie ervan gebeurt door de kraking van nafta’s, dit zijn mengsels van koolwaterstoffen met een kookpunt tussen 30°C en 200°C afkomstig van de destillatie van aardolie. Andere bronnen zijn LPG, aardgas en raffinaderijgas. Naam van deze stof?
26
7. Film. Zijn ouders waren beide noch geheel elf noch mens, maar hij koos om elf te zijn. Hij was de heraut van Gil-Galad, van wie hij de Grote Ring Vilya, de machtigste van de drie, kreeg en hij was lange tijd de meester van Rivendel. Hij nam Aragorn, een verre nazaat van zijn broer Elros en de erfelijke leider van de Dúnedain in huis om de erfenis van Arnor en Gondor zeker te stellen, maar de jonge prins leerde zo zijn dochter Arwen kennen en het werd liefde op het eerste gezicht. Welk personage, vertolkt door Hugo Weaving in de film, zoeken we?
8. Geschiedenis. In deze stad in Beieren lag één van de eerste concentratiekampen, opgericht in 1933, aanvankelijk voor anti-nazigezinde Duitsers. Na het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog werden er vooral joden heengebracht, die tewerk werden gesteld ten dienste van de Duitse oorlogsindustrie. Over het aantal gedetineerden bestaat geen zekerheid. Het meest betrouwbare cijfer lijkt 230 000 te zijn. Het kamp is bewaard gebleven als monument ter herinnering aan de velen die hier omkwamen, er zijn een museum, een bibliotheek en archieven. Op het terrein bevindt zich sinds 1964 het Sühnekloster van de ongeschoeide karmelietessen.
9. Literatuur. Hij is schrijver, historicus, televisiemaker en hoogleraar aan de Harvard University. Hij is expert op het gebied van de mensenrechten en oorzaken van gewapende conflicten. Hij is een essayist en schrijver gespecialiseerd in politieke strategie, moderne oorlogsvoering en mensenrechten. Enkele van zijn werken: “The Russian Album”, “Isaiah Berlin: A Life”, “Empire Lite: Nation-Building in Bosnia, Kosovo and Afghanistan”, “American Exceptionalism and Human Rights”. Welke schrijver? 10. Vrij. In de fries van een Dorische tempel zitten er smalle stenen platen met drie verticale gleuven. Hoe noemt men zo'n stenen plaat? 11. Aardrijkskunde. Dit klein rotseiland in de Atlantische Oceaan, voor de kust van Frans-Guyana behoort tot de groep Îles du Salut. Het was een beruchte Franse strafkolonie. Onder andere Alfred Dreyfus, die in 1895 de verschrikkingen van de omstandigheden vastlegde en daarmee het eiland in de publiciteit bracht, werd er gevangen gehouden. In 1938 werd door het boek “Dry guillotine” de situatie aan de wereld getoond, waarna besloten werd tot het stoppen met zenden van gevangenen. Het verfilmde boek “Papillon” van de Fransman Henry Charrière speelt zich ook op dit eiland af. Het eiland wordt nu door de ESA gebruikt voor radiocommunicatie tijdens het lanceren van kunstmanen. We vragen de Franse naam van dit eiland. 12. Muziek. Welke groep vertolkt dit nummer?
27
Vrije Ronde : Antwoorden E E R S T E E D I T Î E
asda sa ossett ain ettamanz thee lron acha gnatief riglie le du diabl verything but the gir
Q U I Z I N D U F F E L
(ethyleen)
28
