Feiten en cijfers Bio-raffinagefabriek op Laarberg Algemeen Wetgeving Na een intensieve lobby van de Provincie/regio richting Rijksoverheid/Brussel is het niet gelukt om de Europese Nitraatrichtlijn te verzachten. Om de negatieve gevolgen van overmatig gebruik van mest te beperken is in 2014 het mestbeleid ingevoerd. De Eerste Kamer heeft 17 december 2013 ingestemd en de Mestwet is per 1 januari 2014 van kracht. Voor de regio Oost moet in 2014 15% en in 2015 al 30% van de mest worden verwerkt [buiten de NL landbouw worden gehouden]. Dit is gebaseerd op het huidige aantal dieren. De overheid hanteert 3 sporen, te weten: voerspoor, mestverwerking en kunstmestvervanging. Op korte termijn zijn er nog geen grote stappen te verwachten in het voerspoor [bijvoorbeeld het verhogen verteerbare P [=fosfor] of andere grondstofkeuzes]. De kunstmestvervanging vergt aanpassing van de huidige wetgeving. De mestverwerking is het spoor dat op korte termijn een absolute noodzaak is om de huidige veestapel in stand te houden. Dit zal op regionaal industrieel niveau moeten gebeuren. Op boerderijschaal is het vooralsnog niet rendabel. Het mestoverschot in de regio Achterhoek bedraagt naar verwachting in 2015 ongeveer 1,4 miljoen ton [rundvee- en varkensmest] op basis van de huidige dieraantallen. Regionaal Programma Bedrijventerreinen [RPB] Al in het Streekplan Provincie Gelderland van 1996 is Laarberg aangewezen als een regionaal bedrijventerrein. In de Structuurvisie Gelderland van 2006 is de rol van de regionale bedrijventerreinen omschreven: opvang grotere, zwaardere [qua milieucategorie] bedrijven en een hoogwaardige bereikbaarheid [A-wegen]. De Provincie Gelderland heeft 13 december 2011 het RPB Achterhoek vastgesteld. Voor de Oost Achterhoek is aangegeven dat de regionale bedrijventerreinen A18 en Laarberg haar eigen milieuhinderlijke bedrijven moet opvangen. Dit betekent de huisvesting van grote bedrijven [> 0,5 hectare] en bedrijven in de hogere milieucategorie [tot 5.1]. Er is expliciet aangegeven [punt 4 segmentering] dat de opvang van grootschalige bio-vergisting [zoals de wetgever dit voorziet: vanaf 36.000 ton/jaar] moet gaan plaatsvinden op Laarberg en/of A18 Bedrijvenpark. Gebiedsonderneming Laarberg heeft dit aspect meegenomen in haar visie en ruimtelijke uitwerkingen. Werkgelegenheid: De landbouw is één van de topsegmenten in Nederland met een exportvolume van 78 miljard euro. Volgens het rapport van Alterra Wageningen UR [maart 2013] is circa 18% van de werkgelegenheid in de Achterhoek gerelateerd aan de agrarische sector. Meer dan 5.700 bedrijven [of vestigingen] zijn onderdeel van één van de voedselketens. Naast de agrarische ondernemingen moeten we denken aan de veevoederbedrijven [bijvoorbeeld For Farmers], verwerkende industrie [voorbeeld Friesland Campina en Aviko], vleesverwerkende 27-11-2014
1
versie 1.1
Feiten en cijfers Bio-raffinagefabriek op Laarberg industrie [bijvoorbeeld VION en Esbro] maar ook de [stallen]bouw, loonwerkers, transportbedrijven, machinebouw en dienstensector. De sector is ruim 2x zo groot als de bouwsector en belangrijk voor de werkgelegenheid in de regio.
Gebiedsonderneming Laarberg Visie Laarberg Gebiedsonderneming Laarberg heeft vanaf haar oprichting in 2010 een visie opgesteld die breed met alle stakeholders is besproken. Er wordt vooral ingestoken op 3 van de 9 topsectoren, te weten: Maakindustrie, AgroFood en Duurzame Energie met een cross sectorale benadering. Dit betekent dat vooral gekeken wordt naar het optimaal faciliteren van ondernemers om combinaties te maken tussen de sectoren. Er zal maximaal ingezet worden om ondernemingen aan te trekken in de biobased business. De uitdaging voor de toekomst is om bedrijvigheid te ontwikkelen die welvaart en werkgelegenheid schept èn duurzaam is. De visie is te downloaden via de website www.laarberg.nl . Verder wordt verwezen naar het Biobased Innovation Center [BIC] Achterhoek i.o. www.bicachterhoek.nl. Masterplan en Beeldkwaliteit plan De visie is ruimtelijk vertaald. Er is ook ruimtelijk een plek gegeven aan alle mogelijke biobased ondernemingen zoals onder meer de bio-raffinagefabriek waarbij zorgvuldig is gekeken naar de beeldkwaliteit. Het Masterplan is eind 2012 vastgesteld. U kunt het downloaden via de website http://www.laarberg.nl/over-laarberg/documenten/ . Het Masterplan is vertaald in een animatiefilm en vanaf 2013 op de site gezet. Een beeld van een mogelijke bio-raffinagefabriek is daar al op te zien. Structuurvisie en Plan MER Na het opstellen van het Masterplan is er in 2013 een Structuurvisie opgesteld. Met de Structuurvisie wordt een samenhangend geheel gegarandeerd. Bij de Structuurvisie is een PlanMER opgesteld. De MER Commissie is op bezoek geweest en heeft in haar schrijven de zorgvuldige inpassing geroemd. De buurt is tijdens een inloopavond geïnformeerd. De Structuurvisie met bijbehorend PlanMER zijn in december 2013 door de Raad van de gemeente Oost Gelre vastgesteld. U kunt het downloaden via de website http://www.laarberg.nl/over-laarberg/documenten/. Bestemmingsplan Bio-based Tranisitiepark [deelgebied 1] De structuurvisie is het kader voor de bestemmingsplannen. Het bestemmingsplan Bio-based Transitiepark [deelgebied 1] is op 25 februari 2014 unaniem vastgesteld door de Raad van de gemeente Oost Gelre. Er is tijdens de ter visie legging één bezwaar binnengekomen. Het bestemmingsplan voorziet in bedrijven voor onder meer de verwerking van groene grondstoffen. De landschappelijke inpassing aan de noordzijde is gewaarborgd. De bouwhoogte mag circa 15 meter bedragen waarbij accenten [schoorstenen] hoger mogen worden. Het maximale percentage aan bebouwing bedraagt 30%. De maximale opslag bedraagt 75%. 27-11-2014
2
versie 1.1
Feiten en cijfers Bio-raffinagefabriek op Laarberg Het gaat om bedrijvigheid in de milieucategorie 5.1 en 4.2. U kunt het bestemmingsplan downloaden via de gemeentelijke site of op http://www.laarberg.nl/over-laarberg/documenten/.
RMS De onderbouwing van de onderstaande feiten en cijfers zijn door RMS en deskundige adviseurs aangereikt en zijn gebaseerd op de nu bekende feiten en cijfers. Het is altijd een moment opname. Tijdens de uitwerking en het overleg met de aannemer, de bouwers van de installaties en adviseurs zal telkenmale gekeken worden waar verbeteringen nog mogelijk zijn. Overleg met agrariërs RMS [initiatiefnemer] heeft vanaf juni 2014 een 6-tal presentaties gehouden voor de agrarische sector. Inmiddels hebben zich ruim 325 boeren aangesloten en is er gemiddeld circa 1.200 ton mest ingeschreven. In totaal is er medio november 400.000 ton mest ingeschreven. Uiteindelijk is er ruimte voor 450.000 ton mest. De fabriek zal op maximale capaciteit 30% van het totale overschot in de Achterhoek (= 1,4 miljoen ton) gaan bewerken. De agrariërs zijn voor tenminste 10 jaar gegarandeerd van afname van de mest tegen een constante prijs. Er zijn geen onzekerheden meer voor wat betreft [een deel van] de mestafzet. Technisch concept Wageningen UR heeft de technische haalbaarheid, de massabalans, de verwachte milieueffecten en de synergie-effecten beoordeeld. De conclusie is op alle onderdelen positief. Er is geen twijfel of het proces zal werken. Een aantal aanbevelingen worden meegenomen in de engineering. Het rapport wordt bij de aanvraag omgevingsvergunning openbaar gesteld. Het Waterschap is schriftelijk akkoord om het water [65 m3/uur] te lozen op de Leerinkbeek. Zij kwalificeren het als schoon water! Locatie/ beeld De definitieve uitwerking van de locatie [circa 8,5 hectare] is nagenoeg afgerond. Op korte termijn is de definitieve inrichting van de locatie bekend. De eerste 3D beelden kunt u zien op onze website. Het zijn impressies. Volgens het vastgestelde beeldkwaliteit plan wordt de bio-raffinagefabriek zorgvuldig ingepast in de omgeving. De schaal past bij de grootschaligheid van het regionaal bedrijvenpark. In het beeldkwaliteit plan van 2012 is aangegeven dat er rondom Laarberg een circa 10 meter groene zone aangelegd gaat worden. Zo ook aan de noordzijde van de bio-raffinagefabriek. De aanplant neemt Laarberg zelf voor haar rekening en het beheer/onderhoud gaat na 3 jaar naar de gemeente Oost Gelre. De bouwhoogte van de bedrijfshal is circa 15 meter. De schoorstenen [verdampers] ongeveer 22 meter. De groene wallen van de bassins zijn 6 meter hoog. De folies van de bassins kunnen tot maximaal 15 meter hoogte ‘opbollen’. De kleur van de folies wordt zoveel mogelijk aangepast aan de omgeving.
27-11-2014
3
versie 1.1
Feiten en cijfers Bio-raffinagefabriek op Laarberg Verkeersbewegingen In het Plan MER is gekeken naar alle verkeersbewegingen die er gelijktijdig kunnen optreden. De wegenstructuur is er op afgestemd. De bewegingen vanaf de boerenbedrijven zijn onontkoombaar. Die bewegingen zijn er nu ook. Veel mest wordt nu nog de regio uitgevoerd naar het Noorden van het land en Duitsland. De Europese wetgeving maakt dat dit zowel in Nederland als Duitsland minder aantrekkelijk of zelfs problematisch gaat worden. Het mestvraagstuk moet regionaal opgelost worden. De verkeersbewegingen zullen dus korter gaan worden op het moment dat de bio-raffinagefabriek op Laarberg opengaat. Op dit moment bedraagt de gemiddelde afstand waarover een vracht mest (á 30 ton // 90-95 % water) uit de Achterhoek wordt getransporteerd naar Noord-Nederland of Duitsland ongeveer 150 kilometer (enkele reis). Er kan in deze tankwagens geen vracht retour worden genomen. Dus voor 1 vracht mest is ongeveer 300 km benodigd. Indien de installatie op de Laarberg wordt gerealiseerd bedraagt de gemiddelde afstand vele malen minder. De huidige contracten die zijn gesloten laten zien dat circa 80% van de aanvoer binnen een straal van 10 km rond Laarberg ligt of te wel circa 80% komt uit de gemeenten Oost Gelre en Berkelland. Naar schatting komt 95% van de aanvoer binnen een straal van 25 km rond Laarberg. Getallen: -
Circa 100 vrachtwagens per dag of te wel 200 vervoersbewegingen Circa 14 vervoersbewegingen per uur [aanvoer tussen 6.00 – 20.00 uur: 6 dagen lang] Er zijn circa 20 piekdagen per jaar voor aanvoer bermgras Dan zijn er circa 140 vrachtwagens of te wel 280 vervoersbewegingen [20 per uur]
Bijmenging In de koopovereenkomst met RMS is kippenmest uitgesloten. Wij willen voorkomen dat er op enigerlei wijze een relatie gelegd zou kunnen worden met salmonella besmetting. In de overeenkomst voor de levering van de substraten met de agrariërs staan de voorwaarden voor levering genoemd. Deze zijn op de website www.rms-gmbh.eu volledig transparant genoemd. Bij de verplichtingen van de afnemer staat het volgende vermeld: “De afnemer verklaart/bevestigt dat in de bio-raffinage fabriek alleen ‘afvalstoffen’ als cosubstraten worden toegepast [bijvoorbeeld natuur- en bermgras]. In de bio-raffinage fabriek worden geen maïs, graan en/of hoogwaardige akkerbouwproducten verwerkt”. Het contract voor de levering van het bermgras [150.000 ton/jaar] is getekend voor een periode van 10 jaar. Het bermgras komt van provinciale- & rijkswegen en waterwegen. In NL is jaarlijks minimaal 1,5 tot 2,0 miljoen ton bermgras beschikbaar [rapport RVO maart 2014]. Er wordt een werkvoorraad bermgras opgeslagen [ingekuild zoals op een boerenbedrijf]. 27-11-2014
4
versie 1.1
Feiten en cijfers Bio-raffinagefabriek op Laarberg Groen gas De installatie zal circa 43 miljoen m³ biogas produceren. Dit komt na reiniging overeen met ongeveer 25 miljoen m3 groen gas (aardgaskwaliteit). Het staat gelijk aan het aardgasverbruik van 15.500 huishoudens/ gezinnen (verbruik is gemiddeld 1.600 m3 per gezin). Dat betekent dat het gasverbruik van circa 12% van de huishoudens in de Achterhoek duurzaam wordt opgewekt. Dat is meer dan alle huishoudens in de gemeente Oost Gelre. Het gas wordt na opwerking ingevoerd op de 40 bar gasleiding van de GTS/Gasunie. RMS heeft een langdurig contract gesloten voor de afname van het gas. Massabalans Met de massabalans bedoelen we ‘wat gaat er in en wat komt er allemaal uit’ per jaar. Alle getallen zijn circa: Input: -
450.000 ton drijfmest [rundvee- en varkensmest] 150.000 ton bermgras en vaste mest [geen concurrentie met voedselproductie]
-
43 miljoen m³ biogas [=circa 25 miljoen m³ groen gas] 34.000 ton vloeibaar CO₂ 10.000 ton ammoniumsulfaat 50.000 ton organische stof met mineralen P&K 500.000 m³ schoon water
Output:
Energiebalans Met de energiebalans bedoelen we ‘hoeveel energie is benodigd en hoeveel energie levert het op’ per jaar. Dit is een complexer vraagstuk. Er is sprake van elektrische- en thermische energie en die moeten vergelijkbaar gemaakt worden. Bij de definitieve uitwerking zal de energiebalans nader worden uitgewerkt en toegelicht. Alvast een indruk: Input: -
16 MW/jaar [elektrisch en biogas uit de eigen productie]
-
45 MW/jaar [biogas en de calorische waarde in de pellets]
Output:
De aansluiting op het aardgasnetwerk is alleen voor de afvoer van het groen opgewekte gas. Er gaat geen gas in! Er wordt een deel van het zelf opgewekte groene gas gebruikt voor het verkrijgen van warmte. Door toepassing van warmtewisselaars, stoomdrogers [drogen vaste fractie] en gebruik van restwarmte van de verdampers [80°C] en droogtunnel [110°C] voor het verwarmen van de vergisters en de vooropslag, wordt er veel aan energiereductie gedaan. Bij de uitwerking wordt de thans Beste Beschikbare Technieken [BBT] toegepast. Wij zullen hier voortdurend aandacht voor blijven vragen. 27-11-2014
5
versie 1.1
Feiten en cijfers Bio-raffinagefabriek op Laarberg Onderzoek Wageningen UR Wageningen UR heeft onderzoek gedaan naar de technische haalbaarheid, de NL wetgeving [voldoet het proces] en de milieueffecten [kwantificeren van de uitstoot]. Het rapport is inmiddels opgeleverd en zal bij de vergunningsaanvraag openbaar worden gesteld. Conclusies uit het rapport: Technische haalbaarheid: - De output biogas is realistisch op basis van de input - De beschikbare technologie zowel individueel als gezamenlijk is technisch haalbaar - Geen twijfel over het proces Voldoet het aan NL wetgeving: - Ja onder voorwaarde export P fractie Milieueffecten: - 98% reductie ammoniak - 90% reductie geur - 70% reductie fijn stof - Reductie broeikasgassen 425.000 ton CO₂ equivalent Aanbevelingen: - Aanleg van vergisters/bassins boven grondwater niveau - Aandacht voor reductie energieverbruik [toepassen warmtewisselaars, stoomdroger voor de vaste fractie en nuttig gebruik proceswarmte] Alle aanbevelingen zijn/worden verwerkt in de uiteindelijke definitieve vergunningsaanvraag. Emissies – hygiëne & gezondheid De emissies van de installatie worden beperkt door de vrijkomende “vuile lucht” door een gecombineerde luchtwasser te leiden. Een volledig gesloten proces. Deze voorziening wordt momenteel gezien als de Best Beschikbare Techniek (BBT). Ammoniak: 98% afgevangen door luchtwasser Voor de 2% uitstoot zal aangetoond moeten worden dat het geen nadelige effecten heeft op de natura 2000 gebieden zoals beschreven in het Plan m.e.r. Geur: 90% afgevangen door luchtwasser 10% uitstoot laat zich moeilijk kwantificeren. Het zal zich zeer snel verdunnen in de lucht. Wij verwachten dat al op het Groot Hoornwerk de geur geen rol meer zal spelen. Deskundigen zullen hier verder onderzoek naar doen. Fijn stof: 70% afgevangen door luchtwasser op en rondom de locatie wordt groen aangelegd waarmee fijn stof op een natuurlijke manier kan neerdalen en met water kan wegspoelen.
27-11-2014
6
versie 1.1
Feiten en cijfers Bio-raffinagefabriek op Laarberg De gegevens worden bij de omgevingsvergunning getoetst door de Omgevingsdienst Regio Nijmegen [ODRN]. Er is al volop overleg tussen RMS en de verschillende deskundigen. De aanvoer van de mest gebeurd in gesloten tankwagens en het hele proces is gesloten. Er is onderdruk in de gebouwen. De vrachtwagens worden ontsmet en gereinigd. Er is sprake van hygiënisatie/verhitten van het digistaat tot 80°C en de droge vaste fractie tot 110°C. Alle bacteriën en ziektekiemen worden dan gedood. Voor de lozing wordt voldaan aan de eisen van het Waterschap [WRIJ]. Veiligheid In de vergisters is geen sprake van een verhoogde druk en er zijn drukventielen aanwezig. Dit betekent dat de installatie veel veiliger is dan bijvoorbeeld een LPG station waar wel sprake is van overdruk. In de bassins wordt een zeer sterk folie toegepast met lekdetectie. Bij een eventuele lekkage wordt er direct overgepompt naar de andere bassins [buffercapaciteit]. De risicocontour/veilige afstand wordt door het RIVM [2010] gesteld op 50 meter. De dichtstbijzijnde woningen staan op > 225 meter [woonkern Groenlo > 1,6 km]. Ook de functies op het Groot Hoornwerk staan op ruim voldoende afstand. Bij de uitwerking van het bestemmingsplan Groot Hoornwerk en de daar gewenste functies is heel nadrukkelijk naar de veiligheidscontour gekeken. Op het moment dat om welke reden dan ook het gas niet kan worden ingevoerd op het gasnet [of bij groot onderhoud], dan zal het gas worden afgefakkeld. Dit is een beproefd concept. Dat doet RMS uiteraard liever niet - want het kost geld - maar bij groot onderhoud is het nodig om de druk te verlagen en veilig de werkzaamheden te kunnen uitvoeren. Uit rapporten die bekend zijn bij aardgaswinning blijkt dat affakkelen geen schadelijke invloed heeft op de volksgezondheid. Zoals gezegd gebeurd het hier alleen in noodgevallen en bij groot onderhoud. Financieel RMS heeft aangegeven dat de totale investering € 54.5 miljoen zal gaan bedragen. De business case is niet afhankelijk van subsidies. Het business model wordt door een onafhankelijke partij [Triple Bridge] in opdracht van de bank[en] gecheckt. Werkgelegenheid Er is straks sprake van een werkgelegenheid van circa 25 tot 30 fte op de locatie.
27-11-2014
7
versie 1.1
Feiten en cijfers Bio-raffinagefabriek op Laarberg Impressies Er zijn art impressies gemaakt van de meest recente situatietekening zoals deze door de aannemer is opgesteld. Door de bomenrij [voormalige Twente route] is er vanaf de N18 nagenoeg geen enkel zicht zijn op de installaties/gebouwen/bassins. Alleen de toppen van de bassins zijn zichtbaar. Dichterbij wordt de bio-raffinagefabriek zichtbaar. Door de aanplant van groen/bomen zal dit op termijn steeds minder worden. Omgevingsvergunning RMS is in overleg met de Omgevingsdienst Regio Nijmegen [ODRN] om alle benodigde stukken voor de omgevingsvergunning af te stemmen en zal op korte termijn de omgevingsvergunning indienen. Tot slot Alle cijfers en de technische onderbouwing zijn [deels] ook terug te vinden op de website www.rmsgmbh.eu.
27-11-2014
8
versie 1.1
