NIEUWS 091 JANUARI/ FEBRUARI 2004 Ontwerp Moscow City (Erick van Egeraat associated architects)
JONGE ELITE? 2 Veertien jonge architecten(bureaus) presenteren hun ontwerpen, werkwijzen en visies tot en met 31 januari bij ARCAM onder de titel ‘De elite van morgen?’. LAST MINUTE MVRDV 2 Wie snel is kan nog aanwezig zijn bij de uitreiking van de Amsterdamprijs 2003 aan MVRDV, op 11 januari in de Stadsschouwburg. Reserveren kan tot en met 4 januari!
WAT H E E T H O O G De expositie ‘Wat heet hoog. Amsterdamse hoogbouw in internationale context’ besteedt aandacht aan hoogbouw in Amsterdam. Aan de hand van een inventarisatie van nieuwe ontwikkelingen en initiatieven, probeert ARCAM veranderingen in de Amsterdamse situatie te signaleren. In de tweede expositie in het nieuwe gebouw
hoogste gebouw van Nederland zal worden.
van ARCAM komen de meest recente ontwik-
‘Wat heet hoog’ is te zien vanaf 14 februari tot
kelingen op hoogbouwgebied aan de Zuidas,
en met 3 april. Meer informatie volgt binnen-
op het Shell-terrein (Amsterdam-Noord) en
kort op www.arcam.nl. Bij de tentoonstelling is
rondom de ArenA aan de orde. De
het boekje Amsterdam’s High-Rise te koop,
Amsterdamse situatie wordt in internationale
dat ingaat op de sociale, culturele en politieke
context geplaatst door de hoogbouw van
situatie in Amsterdam waarin hoogbouw wel of
Amsterdam te vergelijken met hoge gebouwen
juist niet tot stand komt.
in de rest van de wereld. De expositie bestaat
In het kader van de expositie is architect Erick
uit maquettes, beeldmateriaal en begeleidende
van Egeraat (Erick van Egeraat associated
teksten. Amsterdamse torens die aan bod
architects) gevraagd om een lezing te geven in
komen zijn onder meer de Arenatoren (150 m.)
de Brakke Grond. Erick van Egeraat ontwerpt
van Wiel Arets en de Millenniumtoren (98 m.)
mee aan het hoogbouwproject Mahler 4 aan
van EGM Architecten. Ook wordt aandacht
de Zuidas en werkt aan een nieuwe skyline in
besteed aan de nog te bouwen Rotterdamse
Moskou. Zie ook: NEUTELINGS & RIEDIJK EN
torens ‘Montevideo’ (150 m.) van Mecanoo
VAN EGERAAT, pagina 3.
Architecten en de Coolsingeltoren van Perkins
ARCAM, Prins Hendrikkade 600, di.-za.
Ryde Kennedy + Steevensz (187 m.) welke het
13-17 u., T 020 6204878
T H E AT R A L E L E Z I N G E N 3 In de reeks ‘ARCAM in de Brakke Grond’ treden Neutelings & Riedijk en Erick van Egeraat op. KALENDER / CALENDER
4/5
LUI LEVEN, STRAKS 6 In het Arena-gebied in Zuidoost is Living Tomorrow geopend, een tentoonstelling over de gemakken van het leven in de nabije toekomst. De verzamelde voorpret is gehuisvest in een ontwerp van UN Studio. AMSTERDAM-NOORD 7 De Masterplannen voor de Noordelijke IJ-oever en Centrum Amsterdam-Noord zijn gereed. De geïnteresseerde kan terecht op websites, informatie- en inspreekavonden en in het informatiecentrum. G E B O U W E N G E R E S TA U R E E R D 8 Diverse gebouwen zijn gerestaureerd: de oude gashouder op het Westergasfabriekterrein, de Oranjerie van de Hortus Botanicus en de Amstelhof.
W W W. A R C A M . N L
REDACTIONEEL
straat ook maar een glimp van het schilderij zelf
zou de opengebogen ring, opgebouwd uit meta-
Even iets over twee volstrekt tegenovergestelde
zou opvangen.
len (moet zijn: betonnen) blokken, een diameter
voorbeelden van kunst in de openbare ruimte.
In het andere geval is er juist wel in alle openheid
hebben van twaalf (moet zijn: acht) meter. Het
In het ene geval werd in de media eerbiedig
iets heel bijzonders te zien: op het punt waar de
belangrijkste nieuwsfeit leek te zijn dat de ver-
gesproken over een uniek meesterwerk en
Spaarndammerdijk zich splitst in de
plaatsing van het ‘gevaarte’ drie dagen en (exclu-
‘Neerlands beroemdste schilderij’, een creatie
Transformatorweg en de Nieuwe Hemweg staat
sief schoonmaakkosten) € 150.000 heeft gekost.
van een van de grootste schilders die ooit heeft
sinds kort een schitterende, grote ring. Een
En niets over de grote zorgvuldigheid waarmee
geleefd.
nieuw kunstwerk? Nee, ook hier betreft het de
het Amsterdams Fonds voor de Kunst en de
Het betrof de uit 1642 daterende Nachtwacht
verplaatsing van een bestaand kunstwerk, name-
betrokken stadsdelen het probleem van locatie-
van Rembrandt die, verpakt in zuurvrij papier,
lijk ‘De Ring’ van Ad Dekkers die tot voor kort
keuze en verplaatsing hebben aangepakt. Niets
bubbeltjesplastic en een klimatologisch volledig
aan de Mauritskade stond, in de buurt van de
over de opmerkelijke omstandigheid dat een veel
gecontroleerde kist in een kist, door het
Wibautstraat. Maar zo eerbiedig en precies als de
te jong overleden kunstenaar bijna dertig jaar na
Rijksmuseum werd overgebracht van het hoofd-
berichtgeving over de Nachtwacht was, zo slor-
zijn dood alsnog een wonder verricht: een rom-
gebouw naar de Philipsvleugel. De operatie werd
dig en liefdeloos was zij hier.
melige stadsentree heeft ineens allure.
van minuut tot minuut in de pers beschreven, ook
Volgens Het Parool van 15 november jl. zou het
al was van meet af aan bekend dat niemand op
kunstwerk dateren uit 1971 (moet zijn: 1976) en
Maarten Kloos
jaar later, een selectie laten maken van jonge, talentvolle architecten die momenteel in Nederland werkzaam zijn en van wie wordt verwacht dat zij de architectonische ontwikkelingen de komende twintig jaar een belangrijke impuls zullen geven. Blue Architects, Daf-architecten, GroupA, Architectenbureau Micha de Haas, Architectenbureau K2, Atelier Kempe Thill, Krill, MADE Architecten, Maurer United Architects, Next Architects, Onix, Pero Puljiz + Branimir Medic, S333 en Wingender Hovenier Architecten presenteren zichzelf en hun ontwerpen. De veertien speciaal voor deze expo-
D E E L I T E VA N M O R G E N ?
sitie vervaardigde installaties, met onder meer
Prijsvraagontwerp evenementengebouw, Waterford, Ierland (Group for Architecture, 2002)
boeken tonen het werk van de architecten
maquettes, projecties, modellen, objecten en waarvan men zich kan afvragen of zij de archi-
Veertien jonge architecten(bureaus) presente-
bijzonder goede voorspelling gedaan. Van de
tectuurelite van morgen zijn.
ren hun ontwerpen, werkwijzen en visies tot
architecten die toen werden voorgesteld als
Ook het werk van een nóg jongere generatie,
en met 31 januari bij ARCAM onder de titel
representanten van een veelbelovende nieu-
namelijk kinderen van zeven tot twaalf jaar die
‘De elite van morgen? Jonge architecten
we generatie ontwerpers (Jan Benthem en
hebben deelgenomen aan de workshop
20 jaar later’. Achtergrond: In het najaar van
Mels Crouwel, Jo Coenen, Frits van Dongen,
‘Bouwen in de Beurs’, is van 13 tot en met
1983 werd in Amsterdam de eerste Biennale
John Körmeling, Sjoerd Soeters, Koen van
31 januari bij ARCAM te zien.
Jonge Nederlandse Architecten georgani-
Velsen en anderen), behoort het merendeel
ARCAM, Prins Hendrikkade 600, di.-za.
seerd. De organisatoren hebben destijds een
tot de huidige elite. ARCAM heeft nu, twintig
13-17 u., T 020 6204878
ACADEMIELEZINGEN
en de A2, uitstrekt tot aan het Abcoudermeer.
stad’ en Reinout Rutte (stadshistoricus Ruimtelijk
Op 12 februari start een nieuwe lezingenserie in
Vrijdag 27 februari is er een openbaar debat
Planbureau) spreekt over ‘stadslandschappen’.
het kader van het Capita Selecta-programma van
waarin studenten en docenten van de Academie,
De studiedag is gratis toegankelijk en vindt
de Academie van Bouwkunst. De openbaar toe-
opdrachtgevers en bestuurders, van gedachten
plaats bij de Uitgeverij Verloren. Aanvang:
gankelijke reeks is dit keer ontstaan nadat aan de
wisselen over de Zuidoostlob en de tentoonge-
9.30 uur. Aanmeldingen vóór 15 januari via:
ouderejaars studenten de vrijheid werd gegeven
stelde studentenplannen.
[email protected] of T 010 4366014.
om zelf naar believen sprekers uit te nodigen. De
Zuiderkerk, Zuiderkerkhof 72, ma. 11-16 u.,
De Nederlandse tak van ICOMOS (organisatie
lezing op 12 februari wordt verzorgd door het
di., wo., vr. 9-16 u., do. 9-20 u., za.
voor het behoud van historische monumenten en
Weense architectenbureau Bkk3. Voor de daarop-
13-16 u., T 020 5527977; Academie van
sites in de wereld) nodigt twee sprekers uit de
volgende lezing, op 19 februari, is nog geen
Bouwkunst, Waterlooplein 211, ma.-do.
Verenigde Staten uit om op 21 januari een lezing
spreker bekend. Op 26 februari is het woord aan
10-22 u., vr. 10-18 u., T 020 5318218
te verzorgen over de van oorsprong Hollandse architectuur rond New York en Albany.
Michelle Provoost (onder voorbehoud). De reeks
ICOMOS-NL probeert bij die gelegenheid een
loopt door in maart. Over de onderwerpen van de sprekers ontbrak bij het ter perse gaan van
S TA D S L E Z I N G E N
speciale werkgroep van de grond te krijgen die
ARCAM NIEUWS nog informatie. De voertaal is
Op vrijdag 23 januari organiseert de werkgroep
zich met deze ‘shared built heritage’ in een niet-
Engels. Alle lezingen zijn gratis en beginnen om
Stedengeschiedenis in samenwerking met
ontwikkelingsland bezig zal houden. Aanvang:
20.00 uur, reserveren is niet mogelijk.
Uitgeverij Verloren te Hilversum een symposium
19.30 uur, kosten: € 5,-. Voor meer informatie:
Werk van studenten van de Academie van
getiteld ‘Op zoek naar overzicht. Stadswording
T 020 6277706.
Bouwkunst is van 23 januari tot en met 27 febru-
in de Nederlanden’. Er wordt door verschillende
Samen met De Balie presenteert het Ruimtelijk
ari te zien op de bovenverdieping van de
sprekers ingegaan op het thema, onder meer
Planbureau een laatste lezing in het programma
Zuiderkerk. Het betreft ontwerpopgaven voor
door Hans Renes (historisch-geograaf,
‘De mondialisering van het lokale’. In deze reeks
een project getiteld ‘Van Amstel tot Abcoude’.
Universiteit van Utrecht). Hij spreekt over ‘de
geven vooraanstaande internationale denkers
Centraal hierin staat de zogenaamde
stad in het landschap’. Wim Boerefijn (architec-
hun visie op de nieuwe verbindingen tussen het
Zuidoostlob, een strook die zich ruwweg vanaf
tuurhistoricus, Monumenten Advies Bureau
mondiale en het lokale, en spreken zij over de
de Omval, met de spoorlijn Amsterdam-Utrecht
Nijmegen) spreekt over ‘de morfologie van de
betekenis van culturele mondialisering voor ruimtelijke politiek. Op 18 januari om 16.00 uur
AMSTERDAMPRIJS MVRDV
Silodam en de ‘Wozoco’s’). Het bureau ont-
spreekt de wereldvermaarde Nederlandse archi-
De Amsterdamprijs voor de kunsten is de
vangt de prijs voor haar aandeel in de ontwik-
tect Rem Koolhaas. In een Engelstalige lezing
nieuwe hoofdstedelijke kunstprijs, die in de
keling van een nieuwe manier van ontwerpen,
getiteld ‘Eurocore’ schenkt hij aandacht aan het
plaats is gekomen van achttien oudere
waarin onderzoek en analyse een vooraan-
ontstaan van een nieuw soort antistedelijke urba-
gemeenteprijzen. De jury kiest ieder jaar
staande plaats innemen. De resultaten van die
ne zone in Noordwest-Europa, die haaks staat
binnen de kunst als geheel drie gebieden of
nieuwe ontwerpmethodiek hebben internatio-
op veel van het dominante nationale plannings-
thema’s waarin zij interessante ontwikkelingen
naal de aandacht getrokken. Nota bene: toe-
denken. Het aansluitende gesprek wordt geleid
waarneemt. Voor 2003 waren dat literatuur,
gangskaarten voor de prijsuitreiking in de
door Maarten Hajer. Nota bene: bij het ter perse
kunstenaarsinitiatieven en architectuur. De
Stadsschouwburg kunnen, alleen op de websi-
gaan van dit blad waren de kaarten voor de
prijs op het terrein van de architectuur, een
te www.amsterdamprijs.nl, nog worden aan-
lezing van Rem Koolhaas geheel uitverkocht!
bedrag van € 35.000,-, wordt 11 januari om
gevraagd tot uiterlijk 4 januari. Voor geïnte-
In het kader van de studiereis van het Fonds
16.00 uur in de Stadsschouwburg toegekend
resseerden is dus de hoogste spoed geboden.
BKVB naar Midden- en Oost-Europa geeft
aan het Rotterdamse architectenbureau
Stadsschouwburg, Leidseplein 26 T 020 5237700
Christine Hannemann, werkzaam aan de
MVRDV (in Amsterdam bekend van de
2
Humboldt Universität te Berlijn, op 28 januari
een lezing over de industriële woningbouw
W I N T E R AV O N D E N I N A L M E R E
rondleidingen langs het Commissariaat voor de
(‘Plattenbau’) in de DDR. De voertaal is Engels.
‘Bouwsociëteit Almere’ is een initiatief van
Media (Koen van Velsen), het gebouw van de
Aanvang: 20.00 uur, locatie: Felix Meritis,
CASla, het centrum voor Architectuur,
Wereldomroep (Van den Broek & Bakema) en
Keizersgracht 324. Reserveren is verplicht en kan
Stedenbouw en Landschap van Almere. Met de
het Museum Hilversum (Hans Ruijssenaars), een
via T 020 5231523.
oprichting van Bouwsociëteit Almere heeft
fietstocht langs de gebouwen van Piet Elling en
Uitgeverij Verloren, Torenlaan 25,
CASla een platform gecreëerd om de onderlinge
een rondleiding in de nieuwe Mevlana Moskee
Hilversum, T 035 6859856; Erfgoedhuis,
communicatie tussen gemeente, bouwgerela-
(H.H. van Zeeland). Op drie zondagen zijn behal-
Herengracht 474, T 020 6277706; De Balie,
teerde bedrijven en organisaties te bevorderen
ve het Raadhuis van Dudok ook een aantal scho-
Kleine Gartmanplantsoen 10,
en te versterken en zo de mogelijkheden voor
len en een gerenoveerd woningbouwproject van
T 020 5535100
de architectuur, stedenbouw en landschap
Dudok te bezoeken. Aansluitend op de rondlei-
binnen Almere en haar regio te verbeteren. In
dingen door Sanatorium Zonnestraal wordt elke
haar maandelijkse bijeenkomsten is de B.A. een
laatste zondag van de maand om 16.00 uur een
DE HAARLEMMERMEER
vaste plaats waar bouwend Almere en de regio
rondleiding door Gooiland (Jan Duiker en
Op de noordelijke eilanden van de nieuwbouw-
elkaar ontmoeten. Voor meer informatie: Harald
Bernard Bijvoet) gehouden.
wijk Floriande in de Haarlemmermeer wordt het
van der Sluys Veer,
[email protected].
Alle rondleidingen vinden plaats op zondag voor
nieuwe Spaarneziekenhuis gebouwd. Tijdens een
Ook organiseert CASLa zogenaamde
of na de wekelijkse rondleidingen om 14.00 uur
lezing op 19 januari, georganiseerd door het
‘Winteravonden’ waarvoor het publiek wordt uit-
door het raadhuis van Dudok, desgewenst zijn
Podium voor Architectuur Haarlemmermeer,
genodigd zijn of haar mening te geven over de
twee of drie rondleidingen na elkaar te volgen.
wordt ingegaan op vragen als: waarom staat
ontwikkeling van Almere. De eerstvolgende
Voor meer informatie en aanmelding (vanaf 5
straks op deze plek in de Haarlemmermeer een
Winteravonden vinden plaats op 27 januari en
januari), Dudok Centrum, T 035 6292262.
groot ziekenhuis en hoe past het in het land-
24 februari. Tijdens deze discussieavonden
Dudok Centrum, Dudokpark 1, Hilversum,
schap? Hoe is het complex van binnen georgani-
komen actuele, ruimtelijke ontwikkelingen
wo.-vr., zo. 12-16.30 u., T 035 6292262
seerd en hoe wordt een ziekenhuis een gastvrij
binnen de stad aan bod. Verschillende sprekers
gebouw? Sprekers zijn Benno van Laar
zullen hun opwachting maken. De avonden vin-
(Wiegerinck architecten) en Sandra van Assen
den plaats in Cultureel Centrum Corrosia in
D E M U Z E VA N H E T A B C
(Kaap3 architecten). Op 16 februari organiseert
Almere-Haven en beginnen om 19.30 uur.
Het ABC in Haarlem opende in december vijf
het Podium een lezing over de waterhuishouding
Cultureel Centrum Corrosia, Markt 5,
exposities. Tot en met 15 januari is het project
in de Haarlemmermeer. Het thema is actueel
Almere, wo.-zo. 12-17 u., vr. 12-20.30 u.
‘Eindenhout’, van derdejaarsstudenten van de
want er wordt steeds meer water uit de polder
T 036 5215929; CASLa, Markt 110, Almere-
Willem de Kooning Academie uit Rotterdam, te
gepompt. Elders voldeden vroeger windmolens,
Haven, T 036 5386842, www.casla.nl
zien. Tot en met 22 februari zijn de expositie
in de Haarlemmermeer ontstonden toen al
‘The wall is the city’ van Zvi Hecker, architect te
reusachtige stoomgemalen. De oude gemalen
Berlijn, Tel Aviv en Amsterdam en een expositie
zijn inmiddels musea; hoe wordt tegenwoordig
DUDOK IN DE RONDTE
van Atelier Zeinstra Van der Pol te zien met
de waterspiegel bewaakt en hoe houdt de
Het Dudok Centrum, dat volgend jaar samen-
De poort van het Rijksmuseum ‘Voorstelling Werkelijkheid 1970-2003’ van
Haarlemmermeer in de toekomst droge voeten?
gaat met het cultuurhistorische Goois Museum
Herman Zeinstra en Liesbeth van der Pol met
Beide lezingen zijn in het Oude Raadhuis in
tot het nieuwe Museum Hilversum, heeft als
‘Getekend Gebouwd 1990-2003’.
Hoofddorp en beginnen om 20.00 uur.
voorbereiding op deze nieuwe instelling alvast
De expositie ‘Waar de muze huist’ laat het licht
Podium voor Architectuur Haarlemmermeer,
een uitgebreid architectuurprogramma en orga-
van de architectuur over de literatuur schijnen.
T 023 5669589, Het Oude Raadhuis,
niseert rondleidingen langs architectonisch inte-
Raakvlakken van beide disciplines worden aan de
Hoofdweg 675, Hoofddorp
ressante gebouwen en projecten. Hieronder zijn
orde gesteld met als casus het schrijvers- en
N E U T E L I N G S & R I E D I J K E N VA N E G E R A AT Op 12 januari is in De Brakke Grond een duo-
bij OMA en vestigde zich in 1987 als zelfstan-
‘Tropenpunt’ in Amsterdam en het stadhuis van
presentatie van de architecten Willem Jan
dig architect. Van 1989 tot 1991 was hij part-
Alphen aan den Rijn. Buitenlandse projecten
Neutelings (1959) en Michiel Riedijk (1964).
ner in Neutelings Roodbeen Architecten.
van zijn hand zijn de Nederlandse Ambassade
Neutelings en Riedijk studeerden beiden aan
Riedijk werkte van 1989 tot 1991 samen met
in Warschau en het hoofdgebouw van de ING
de TU Delft en doceerden aan verschillende
Juliette Bekkering en vervolgens vanaf 1991
in Boedapest. Erick van Egeraat (1956) studeer-
architectuurinstituten waaronder het Berlage
met Neutelings in het door hun beiden opge-
de aan de TU Delft en begon zijn carrière bij
Instituut. Neutelings werkte van 1981 tot 1986
richte bureau Neutelings Riedijk Architecten in
het architectenbureau Mecanoo waarvan hij
Rotterdam. Bekende projecten van het bureau
medeoprichter was. In 1995 begon hij zijn
zijn onder meer Drukkerij Veenman in Ede,
eigen bureau. De reden om Erick van Egeraat
het Minnaertgebouw in Utrecht, de IJ-toren
juist nu te vragen is het feit dat hij op dit
en de panoramawoningen in het Oostelijk
moment werkt aan een aantal hoogbouwpro-
Havengebied in Amsterdam. Projecten waar
jecten; onderwerp van de expositie ‘Wat heet
op dit moment aan gewerkt wordt zijn het
hoog’ bij ARCAM. Zo werkt Erick van Egeraat
Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid in
onder meer aan een ambitieus bouwproject in
Hilversum en Museum aan de Stroom in
Moskou dat moet uitgroeien tot een soort
Antwerpen. Het NAi in Rotterdam besteedt
Manhatten aan de Moskwa (zie pagina 1).
met een maquette-expositie tot en met 29
De toegang tot de lezingen bedraagt € 7,50,
februari aandacht aan het werk van
kaarten zijn vanaf een week van tevoren bij
Neutelings & Riedijk.
ARCAM te koop en op de avond zelf vanaf
Op 9 februari is er een lezing van Erick van
19.30 uur aan de zaal. Aanvang: 20.15 uur.
Egeraat (Erick van Egeraat associated archi-
Reserveren is niet mogelijk.
tects). Bekende projecten van zijn hand zijn de
De Brakke Grond, Nes 45, T 020
Hogeschool Inholland op de Kop van Zuid in
6229014; ARCAM, Prins Hendrikkade
Rotterdam, het appartementengebouw
600, T 020 6204878
Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid, Hilversum (Neutelings Riedijk Architecten)
3
NIEUWS 091 KALENDER/CALENDER JANUARI/FEBRUARI 2004 TENTOONSTELLINGEN / EXHIBITIONS F R A N K K O K ‘ T R A N S I T ’ Photography in traffic
tunnel 10/01-07/03 | Hortustunnel, www.afk.nl E I N D E N H O U T Studentproject t/m 15/01 | ABC,
Groot Heiligland 47, Haarlem, di.-za.,
DE ORIENT IN DE OPERA NU
LEZINGEN / LECTURES
The Orient in the Opera Now t/m 18/04
In general lectures are held in Dutch, but
Theatermuseum, Herengracht 168,
there are exceptions (*)
ma.-vr. 11-17 u., za.-zo. 13-17 u., T 020 5513300
WILLEM JAN NEUTELINGS & MICHIEL RIEDIJK
B O U W E N U I T D E B E U R S . M A Q U E T T E S VA N K I N D E R E N Models of fantasy houses made by
12/01, 20.15 u. | ARCAM in de Brakke Grond, T 020 6204878
12-17 u., zo. 13-17 u., T 023 5340584,
children 13/01-31/01 | ARCAM, Prins
www.architectuurhaarlem.nl
Hendrikkade 600, di.-za. 13-17 u.,
19/01, 20 u. | Podium voor Architectuur
T 020 6204878
Haarlemmermeer, T 023 5669589
A R C H I T E C T U U R P R I J S K I N D E R O P VA N G
Architecture prize day care centre
‘ VA N A M S T E L T O T A B C O U D E ’ Student work
S PA A R N E Z I E K E N H U I S
R E M K O O L H A A S * Globalisation of the local
t/m 19/01 | Zuiderkerk, Zuiderkerkhof 72, ma.
23/01-27/02 | Zuiderkerk, Zuiderkerkhof 72,
21/01, 16 u. | De Balie, Kleine
11-16 u., di., wo. en vr. 9-16 u., do. 9-20 u.,
T 020 5527987, ma. 11-16 u., di.-vr. 9-16 u.,
Gartmanplantsoen 10, T 020 5535100
za. 13-16 u., T 020 5527977 ‘ D E E L I T E VA N S T R A K S ’ Tomorrows elite?
do. 9-20 u., za. 13-16 u. ‘ WAT H E E T H O O G ’ Amsterdamse hoogbouw in
t/m 31/01 | ARCAM, Prins Hendrikkade 600,
internationale context Amsterdam’s high rise
di.-za. 13-17 u., T 020 6204878
in international context | 14/02-03/04, Prins
INDUSTRIEEL ERFGOED IN EN OM HET HOLL A N D S L A N D S C H A P Industrial monuments and
the Dutch landscape, photography
t/m 08/02 | ABC, Haarlem LA SCALA. DE OPERA EN DE ORIENT 1 7 8 0 - 1 9 3 0 . La Scala. The Opera and the Orient
1780-1930. t/m 08/02 | Van Gogh Museum,
T 020 6204878
H E R M A N Z E I N S T R A & L I E S B E T H VA N D E R
F O T O G R A A F K E E S S C H E R E R Photography
15/01-28/03 | Vakbondsmuseum, Henri Polaklaan 9, di-vr. 11-17 u., zo. 13-17 u., T 020 6241166 V R I J E K AV E L S I J B U R G Free parcels on IJburg
T 020 5705200
T 020 4689695
Achitects Herman Zeinstra & Liesbeth van der Pol t/m 22/02 | ABC, Haarlem K U N S T- E N VA K F O T O G R A A F B E R N H A R D E I L E R S ( 1 8 7 8 - 1 9 5 1 ) Historic Photography of pic-
turesque Amsterdam t/m 29/02 Gemeentearchief Amsterdam, Tolstraat 129, ma.-zo. 11-17 u., T 020 5720202 O O S T, A M S T E R D A M S E B U U R T
Amsterdam East t/m 29/02 | Amsterdams
‘Plattenbau’ 28/01, 20u. | T 020 5231231 in de Brakke Grond, T 020 6204878 B K K 3 * Capita Selecta 12/02, 20.00 u.
T 020 531821 M I C H E L L E P R O V O O S T * Capita Selecta
CURSUSSEN
26/02, 20.00 u. | Academie van Bouwkunst,
In general in Dutch but there are exceptions (*)
T 020 5232222
AT E L I E R Z E I N S T R A VA N D E R P O L
C H R I S T I N E H A N N E M A N N * lecture on
Academie van Bouwkunst, Waterlooplein 211,
Photography of the Amsterdam port
t/m 22/02 | ABC, Haarlem
P O L , Z V I H E C K E R 26/01, 20 u. | ABC Haarlem
E R I C K VA N E G E R A AT 09/02 20.15 u. | ARCAM
D E A M S T E R D A M S E H AV E N I N Z WA R T W I T
Z V I H E C K E R : ‘ T H E WA L L I S T H E C I T Y ’
T 020 6277706 H A R A L D H E N D R I X 25/01, 16 u. | ABC Haarlem
16/02-12/06 | Bezoekerscentrum IJburg,
t/m 15/02 | Scheepvaartmuseum,
Y O R K E N A L B A N Y 21/01 | ICOMOS-NL,
Hendrikkade 600, di.-za. 13-17 u.,
Paulus Potterstraat 7, ma.-zo. 10-18 u.,
Kattenburgerplein 1, di.-zo. 10-17 u.,
(uitverkocht sold out) HOLLANDSE ARCHITECTUUR ROND NEW
Waterlooplein 211, T 020 531821 WAT E R H U I S H O U D I N G H A A R L E M M E R M E E R
INZICHT IN DE ARCHITECTUURGESCHIEDENIS
05/01 t/m 23/02 | Kunsthistorisch Centrum, T 023 5324233
16/02, 20 u. | Podium voor Architectuur Haarlemmermeer, T 023 5669589 C A P I TA S E L E C TA * 19/02, 20.00 u. | Academie
B E G E L E I D I N G U I T V O E R I N G R E S TA U R AT I E S
26/01 t/m 09/02 | NRC, T 020 6237791 MODERNE ARCHITECTUUR IN NEDERLAND
v.a. 28/01 | Vrije Academie, T 020 4185050
van Bouwkunst, Waterlooplein 211, T 020 531821 S A C H A B R O N WA S S E R O V E R F O T O G R A A F K E E S S C H E R E R 29/02 | Vakbondsmuseum,
T 020 6241166
BAROK
v.a. 28/01 | Vrije Academie DAGELIJKS DESIGN
v.a. 26/01 | Vrije Academie RENAISSANCE ARCHITECTUUR*
DISCUSSIES, SYMPOSIA / DISCUSSIONS, SYMPOSIA
Historisch Museum, Kalverstraat 92 en
29/01 | Instituto Italiano di cultura per i paesi
In general discussions and symposia are held
Nieuwezijdsvoorburgwal 357, T 020 5231743,
bassi, T 06 28835933
in Dutch, but there are exceptions (*)
ma.-vr. 10-17 u., za.-zo. 11-17 u. R E S TA U R AT I E Z O N N E S T R A A L The restoration
of Sanatorium Zonnestraal t/m 28/03 Dienstbodenhuis ‘de Koepel’, Loosdrechtsebos 7, Hilversum, zo. 12-17 u., T 035 6232990 WA A R D E M U Z E H U I S T Houses of poets and
writers t/m 14/03 | ABC, Haarlem ‘ T O F I N D A H O M E ’ Work by artists, a.o. Robert
Adams, Thomas Struth en Edgar Arceneaux t/m 09/04 | SeARCH, Hamerstraat 3, ma.-vr. 09-18 u., T 020 7889900
HET RIJKS IN BEWEGING
v.a. 03/02 | Vrije Academie AMBACHTELIJK SNIJDEN IN HOUT
S TA D S W O R D I N G I N D E N E D E R L A N D E N
23/01, 9.30 u. | Werkgroep Stedengeschiedenis, T 010 4366014
v.a. 10/02 | NRC MALLEN MAKEN EN GIETEN
v.a. 10/02 | NRC
‘ W I N T E R AV O N D ’ O V E R D E O N T W I K K E L I N G VA N A L M E R E
H E R K E N N E N VA N B O U W S T I J L E N
18/02 t/m 19/02 | NRC VENETIË*
27/01, 19.30 u. | Cultureel Centrum Corrosia, Almere, T 036 5386842 ‘ W I N T E R AV O N D ’ O V E R D E O N T W I K K E L I N G
26/02 | Instituto Italiano di cultura per i paesi bassi, T 06 28835933
VA N A L M E R E 24/02, 19.30 u. | Cultureel
Centrum Corrosia, Almere, T 036 5386842
OMGAAN MET MONUMENTEN
v.a. 27/02 | NRC
VA N A M S T E L T O T A B C O U D E
27/02 Zuiderkerk, T 020 5527987
4
TIPS
N A C H T N O TA Report on the night in Amsterdam
free download, with English summary, via L I V I N G T O M O R R O W house of the future
www.nachtwachtamsterdam.nl
vanaf 03/01 onwards, di.-vr. 9-17 u., za.-zo.
O P E N I N G H E R M I TA G E A A N D E A M S T E L
28/02 | Hermitage aan de Amstel, Nieuwe
Lastage, Plantage, Westelijke Eilanden A R T T R A T 020 6259303: Hofjes, Jordaan,
Noordelijke IJ-oever, Oostelijk Havengebied A R T I F E X T 020 6208112: Beurs van Berlage,
WINTER IN AMSTERDAM
04/01 | City Walks T 06 18257014 H E T A M S T E R D A M VA N B E R L A G E
17/01 | Artifex, T 020 6208112 HOFJES IN DE JORDAAN
18/01 | Amsterdam City Walks T 06 18257014 DE KLERK EN DE BAZEL
23/01 | Museum Het Schip, T 020 4182885 K . P. C . D E B A Z E L
24/01, 07/02, 21/02 | Artifex, T 020 6208112 DOMWEG GELUKKIG IN OOST?
29/01, 21/02 | Arti & Tulipani T 020 5231743 WA L L E N E N J O D E N B U U R T
01/02 | Amsterdam City Walks T 06 18257014 J AVA E N K N S M - E I L A N D
01/02 | Museum Het Schip, T 020 4182885 AUDIOTOUR
10/02 | Amsterdams Historisch Museum, T 020 5231743 S C H E E P VA A R T H U I S
13/02 | Volksuniversiteit, T 020 6261626 P L A N TA G E
15/02 | Amsterdam City Walks T 06 18257014 S C H E E P VA A R T H U I S
13/02 | De Volksuniversiteit, T 020 6261626 ARCHITECTUUR EN VERLICHTING
18/02 | Archivisie, T 020 6258908 AMSTERDAMSE SCHOOL LANGS DE LIJN
22/02 | Museum Het Schip, T 020 4182885 FILOSOFEN IN DE GRACHTENGORDEL
M U S E U M H E T S C H I P T 020 4182885:
Amsterdamse School, Westelijke Tuinsteden H A N S T U L L E N E R S T 020 6222213:
Wandelingen, fietstochten, lezingen over A M S T E R D A M C I T Y WA L K S
T 06 18257014: Grachtengordel, Jordaan,
RONDLEIDINGEN / GUIDED TOURS
Havengebied Sanatorium Zonnestraal, Hilversum
RONDLEIDINGEN OP AANVRAAG / GUIDED TOURS ON DEMAND
Herengracht 14, ma.-zo. 10-17 u., T 020 5308751
Rondvaarten Binnenstad, Oostelijk J A N S C H R I E F E R T 06 51362107:
10-17 u. | living Tomorrow, De Entree 300, T +32 22630133
R E D E R I J L O V E R S T 020 5301090:
hoofdkantoor Het Oosten Woningcorporatie, Olympisch Stadion, Stadsschouwburg, Westergasfabriek
Amsterdam URBAN HOME & GARDEN TOURS
T 020 6881243: Amsterdamse grachtenpanden en -interieur, tuinen en hofjes (voor groepen alleen op afspraak) U N I T E D D I F F E R E N T V O I C E S T 020 7786131:
Amsterdam-Zuidoost WA LT E R A LT E N A – G I D S S E R V I C E S
T 020 6629784: Binnenstad, Jordaan,
A R T I & T U L I PA N I T 020 4713133:
Oostelijk Havengebied
Amsterdamse School, Amsterdam-Zuidoost,
W E L G E M O E D O P S TA P T 020 6202105:
Cuypers, Grachtenpanden, Hofjes, Jordaan,
Amsterdamse School, Binnenstad, Negentiende-
Museumbuurt, Oost, Oostelijk Havengebied,
eeuwse wijken, Oostelijk Havengebied
Pijp, Sloten, De Aker A R C H I V I S I E T 020 6258908: ING bank,
Scheepvaarthuis A R C H I T E C T O U R T 020 6259123:
Architectuur en stedebouw
VEEL VOORKOMENDE A D R E S S E N / F R E Q U E N T LY USED ADDRESSES
B A K K E R & B A K K E R T 020 6836359:
Bijlmermeer, IJburg, Oostelijk Havengebied, Noord, Zuidelijke IJ-Oever BINK ORIGINAL SIGHTSEEING
T 020 6795415: Amsterdamse School, Binnenstad, Jordaan, Oostelijk Havengebied, Pijp
ABC ARCHITECTUURCENTRUM
Groot Heiligland 47, Haarlem, T 023 5340584, di.-za. 12-17 u., zo. 13-17 uur, www.architectuurhaarlem.nl A C A D E M I E VA N B O U W K U N S T
Waterlooplein 211, T 020 5318218, ma.-do.
K U N S T S TA D T 0294 481004: Binnenstad,
Cuypers, Museumplein, Oostelijk Havengebied
10-22 uur, vr. 10-18 u., www.academievanbouwkunst.com A R C A M , Prins Hendrikkade 600,
L N PA R T N E R S T 020 6736013:
GWL-terrein, IJburg, Nieuw Sloten, Oostelijk Havengebied
T 020 6204878, di.-za. 13-17 uur, www.arcam.nl Z U I D E R K E R K Zuiderkerkhof 72,
K O N I N K L I J K PA L E I S T 020 61250848:
T 020 5527987, ma. 11-16 u., di.-vr. 9-16 u., do. 9-20 u., za. 13-16 u., T 020 5231523
Rondleidingen Paleis R A A D H U I S H I LV E R S U M T 035 6292262
N AT I O N A A L R E S TA U R AT I E C E N T R U M
iedere zondag: Dudok Centrum, diverse
Kamerlingh Onneslaan, ma. 11-16 u.,
gebouwen
di.-vr. 9-16 u., T 020 6237791
29/02 | Amsterdam City Walks, T 06 18257014
Gebouw Thonik (ontwerp: MVRDV). Foto: Kees Hummel. Zie pagina 1.
DIVERSEN / MISCELLANEOUS D O C U M E N TA I R E ‘ H O L L A N D S L I C H T ’
januari | Filmmuseum, T 020 5891444 I N F O R M AT I E AV O N D C E N T R U M N O O R D
12/01, 21/01, 20 u. | Projectbureau Centrum Amsterdam-Noord,
[email protected] I N S P R A A K AV O N D C E N T R U M N O O R D
26/01, 20 u. | Projectbureau Centrum Amsterdam-Noord,
[email protected] AMSTERDAMPRIJS VOOR MVRDV
Municipal arts price for MVRDV 11/01, 16.00 u.
Stadsschouwburg, Leidseplein 26, T 020 5237700 L E C H A N T D U S T Y R E N E film by Alain Resnais,
1964, 14 min. 08/02 | Kunstkanaal, T 020 6271496
5
LIVING TOMORROW GEOPEND
telt. In het gebouw zijn onder meer een audi-
Living Tomorrow, een permanente tentoon-
torium, een evenementenzaal, en ruimtes voor
stelling over leven, wonen en werken in de
conferenties en tentoonstellingen opgeno-
nabije toekomst en de producten die daarin
men. In de tentoonstelling zijn allerhande ver-
een vernieuwende rol spelen, heeft 3 januari
nieuwingen te zien, van zichzelf besturende
zijn deuren geopend. De tentoonstelling in
stofzuigers, wasmachines en gasfornuizen tot
het Arena-gebied in Zuidoost, is gehuisvest in
ruimtes die zich met behulp van zogenaamde
een onalledaags gebouw naar ontwerp van
‘domotica’ automatisch aanpassen aan de
UN Studio (Ben van Berkel en Caroline Bos).
gebruiker.
Het is samengesteld uit een liggend deel en
Living Tomorrow, di.-vr. 9-17u., za.-zo. 10-
een torenachtig volume dat vier verdiepingen
17u., De Entree 300, T +32 22630133
dichtershuis. De expositie is te zien tot en met
over en ondernamen een zoektocht naar de kwa-
zorgd door Jan Schriefer, T 06 51362107.
14 maart. Harald Hendrix verzorgt op zondag 25
liteit en de uniciteit van dit licht. Ze interviewden
Een ander gebouw van Duiker, de Cineac, ook
januari om 16.00 uur de lezing ‘Het Italiaanse
hiertoe kunstenaars, kunsthistorici en weten-
wel bekend als de ‘riksbioskoop’ in de
schrijvershuis: van Petrarca tot Pasolini’. Op 26
schappers en filmden een jaar lang het land-
Reguliersbreestraat, kende door de tijd verschil-
januari zijn Herman Zeinstra, Liesbeth van der
schap en de lucht op dezelfde plek, op een dijk-
lende eigenaren en functies. Na jarenlang het
Pol en Zvi Hecker aan het woord in de lezingen-
je aan het IJsselmeer.
polygoonjournaal te hebben vertoond en als bio-
reeks in het kader van de symbiose tussen kunst
‘Hollands Licht’ is onder meer in het
scoop gefunctioneerd te hebben, werd het
en architectuur. Journalist Bernard Hulsman stelt
Filmmuseum nog te zien tot in februari. Zie ook
gebouw vanaf 1996 ingericht als restaurant. Het
na afloop kritische vragen.
www.hollandslicht.nl.
gebouw herbergde tot enkele jaren geleden het
ABC Architectuurcentrum, Groot Heiligland
ABC Architectuurcentrum, Groot Heiligland
restaurant Planet Hollywood. De nieuwe exploi-
47, Haarlem, di.-za. 12-17 u., zo. 13-17 u.,
47, Haarlem, di.-za. 12-17 u., zo. 13-17 u.,
tant van het gebouw, danceondernemer ID&T,
T 023 5340584, www.architectuurhaarlem.nl
T 023 5340584, www.architectuurhaarlem.nl;
wil in het gebouw een club realiseren waar derti-
Filmmuseum, Vondelpark 3, T 020 5891444,
gers het ‘glamourgevoel’ krijgen. Het gebouw
www.filmmuseum.nl
wordt daartoe opgeknapt en heeft inmiddels op
HOLLANDS LANDSCHAP EN LICHT
het dak de oude staalconstructie met lichtreclame en aan de straatkant het verticale tekstbord
In de fotogalerij van het ABC in Haarlem zijn onder de titel ‘Industrieel Erfgoed in en om het
HET NIEUWE BOUWEN HERSTELD
met de oude belettering teruggekregen.
Hollands Landschap’, tot en met 8 februari
In het Dienstbodenhuis de Koepel in Hilversum is
Zie voor meer informatie over het gebouw:
Polaroid Transfers (fotografische afdrukken
tot en met 28 maart de tentoonstelling
www.bmz.amsterdam.nl.
gemaakt op aquarelpapier) van Eduard Bergman
‘Zonnestraal revisited’ te zien die de restauratie
Meer leren over het Nieuwe Bouwen over de
(fotograaf) en Ed Toorenburg (schilder) te zien.
van het hoofdgebouw van Sanatorium
grens? Ivan Nevzgodin verdedigt op 2 februari
Bij deze techniek is elke afdruk een op zichzelf
Zonnestraal tot onderwerp heeft. Na ruim tien
zijn proefschrift Het Nieuwe Bouwen in West-
staand kunstwerk. Speciaal voor deze expositie
jaar onderzoek, plannen, ontwerpen en bouwen
Siberië: architectuur en stedenbouw in de jaren
is werk verzameld waarin architectuur een rol
is de restauratie van het hoofdgebouw van het
1920-1940, aan de Technische Universiteit Delft
speelt.
voormalige sanatorium Zonnestraal - een ont-
in de Senaatszaal. Aanvang: 13.00 uur. Zie voor
Ook typisch voor het Hollands Landschap: het
werp van Jan Duiker - voltooid en is het gebouw
meer informatie t.z.t. www.tudelft.nl.
Hollands licht? De gebroeders Pieter-Rim en
in volle, Nieuw Zakelijke glorie te bewonderen.
Dienstbodenhuis de Koepel,
Maarten de Kroon maakten er een documentaire
Rondleidingen door Zonnestraal worden ver-
Loosdrechtsebos 7, Hilversum, zo. 12-17 u.
A M S T E R D A M O P D E G E V O E L I G E P L A AT Tot en met 15 februari is in het
en 60 van de vorige eeuw honderden publici-
In het Gemeentearchief is een tentoonstelling
Scheepvaartmuseum de expositie ‘De
teitsfoto’s voor de Vereniging ‘De
te zien met werk van kunst en vakfotograaf
Amsterdamse haven in zwart wit, foto’s van
Amsterdamse Haven’. De expositie laat een
Bernard Eilers (1878-1951). Amsterdam was
Annemie Wolff’ te bezichtigen. Deze van oor-
selectie zien uit de driehonderd overgebleven
voor Eilers de ‘stad der steden’ en hij pro-
sprong Duitse fotografe maakte in de jaren 50
originele afdrukken van de havenfoto’s van
beerde haar op de gevoelige plaat vast te
Annemie Wolff.
leggen zoals door hem geliefde schilders dat
In het Vakbondsmuseum is van 15 januari tot
deden. Zijn bloeiperiode wat de architectuur-
en met 28 maart een tentoonstelling te zien
fotografie betreft viel samen met de
over de documentairefotograaf Kees Scherer.
Amsterdamse School. Behalve een monogra-
Scherer (1920-1993) fotografeerde in de
fie van zijn werk (Uitgeverij Focusmedia,
naoorlogse periode voor kranten en tijdschrif-
€ 55,-) verscheen ook een wandelboekje
ten. Vanaf de jaren 60 fotografeerde hij onder
(Uitgeverij THOTH, € 8,90) en is op de websi-
meer Nederlandse provincies voor boeken-
te www.gemeentearchiefamsterdam.nl de
reeksen met landenthema’s. In de expositie
gedigitaliseerde lantaarnplaatjesshow ‘Veertig
staat de wederopbouwperiode centraal.
jaar Amsterdam, de Ziel van de stad’ te zien
Scherer kon zich naar verluidt zonder moeite
met begeleidende teksten van Eilers. De ten-
meten met collega-fotografen als Cas
toonstelling is te zien tot en met 29 februari.
Oorthuys, Sem Presser en Carel Blazer. De
Scheepvaartmuseum, Kattenburgerplein
tentoonstelling is samengesteld door het
1, di.-zo. 10-17 u., T 020 5232222;
Maria Austria Instituut samen met de beheer-
Vakbondsmuseum, Henri Polaklaan 9, di-
der van het archief van Scherer.
vr. 11-17 u., zo. 13-17 u., T 020 6241166;
Op 29 februari geeft Sacha Bronwasser een
Gemeentearchief Amsterdam, Tolstraat
lezing over het werk van Kees Scherer.
129, ma.-zo. 11-17 u., T 020 5720202
Houtoverslag. Foto: Annemie Wolff
6
I N F O R M AT I E F A M S T E R D A M In het Bezoekerscentrum IJburg is een groeiende expositie te zien met maquettes van woningen voor de vrije kavels op het Kleine Rieteiland en het Steigereiland (IJburg). De expositie wordt vanaf januari opgebouwd en zal steeds aangevuld worden met nieuwe projecten. Bovendien is in het bezoekerscentrum iedere laatste zondag van de maand een algemene presentatie over IJburg. De expositie is te zien tot de zomer. Meer informatie volgt in ARCAM NIEUWS 92. In de Westelijke Tuinsteden vindt momenteel een van de grootste vernieuwingsoperaties van Nederland plaats, waarbij overheid en marktpartijen nauw samenwerken. De toekomst van de Westelijke Tuinsteden is te zien in het recentelijk geopende Informatiecentrum Parkstad aan het Osdorpplein. Het Informatiecentrum is het centrale punt voor informatie over de vernieuwing en biedt onder andere inzage in plannen, rapporten en een wisselende expositie over de vernieuwing van Nieuw West. Bezoekerscentrum IJburg, IJdijk 50, T 020 4689695, www.ijburg.nl, do-zo 11-17u.; Informatiecentrum ParkStad, Osdorpplein
AMSTERDAM-NOORD Foto: Maarten Helle
516-518, di.-za. 12-17 u, do. tot 20.30 u., T 020 6675900, www.parkstad-amsterdam.nl De Noordelijke IJ-oever is een brede strook
sen. Naar verwachting zal de stadsdeelraad
van Amsterdam-Noord die zich uitstrekt tus-
van Noord het Masterplan begin 2004 vast-
KUNST EN ARCHITECTUUR
sen het Noordhollands Kanaal en Zaanstad.
stellen. Wie meer wil weten over de plannen
Bij architectenbureau Search is tot april de expo-
Het gebied omvat de Sixhaven, het Shell-ter-
kan terecht op www.noord.amsterdam.nl en,
sitie ‘To find a home’ te zien met onder meer
rein, het bedrijventerrein van de
iedere donderdag tussen 14.00 en 16.00 uur,
werk van Robert Adams, Thomas Struth en
Buiksloterham, de NDSM-werf, het zogenaam-
bij het informatiecentrum Noordelijke IJ-oever
Edgar Arceneaux. De expositie werd ingericht
de ‘shipdock’, het Cornelis Douwesterrein en
aan de Distelweg 90, gebouw A.
door Paul Andriesse die zich bij zijn kunstkeuze
de Noorder IJ-plas. Onlangs verscheen het
Ook het Masterplan voor het nieuwe centrum
liet inspireren door de plek en de naam van het
Masterplan Noordelijke IJ-oever, getiteld
van Amsterdam-Noord is gereed (ontwerp:
architectenbureau.
‘Noord aan het IJ’. Het plan, ontwikkeld door
Sjoerd Soeters). Tot 8 februari kunnen geïnte-
Het Theatermuseum laat tot en met 18 april de
een ontwerpteam onder leiding van Riek
resseerden hun reactie op het plan geven,
tentoonstelling ‘De Oriënt in de opera nu’ zien.
Bakker, in samenwerking met dRO, beschrijft
schriftelijk of tijdens inspraakavonden.
Deze expositie is gewijd aan de ontwikkeling van
hoe de zes kilometer lange strook langs het IJ
Informatieavonden zijn op 12 en 21 januari en
de theatervormgeving van opera’s die zich afspe-
in de komende dertig jaar van een industrie-
de inspraakavond die hierop volgt vindt plaats
len in Oosterse landen en toont aan de hand van
gebied wordt verbouwd tot een meer
op 26 januari. De avonden vinden plaats in
onder andere decorontwerpen en scènefoto’s
gemengd en stedelijk deel van Amsterdam-
Projectbureau Centrum Amsterdam-Noord
hoe scenografen van onze tijd het Oosten in een
Noord. De eerste tien jaar wordt gewerkt aan
vanaf 20.00 uur. Het stedebouwkundig plan is
aantal Nederlandse operavoorstellingen hebben
het Shell-terrein en de Buiksloterham, later
in te zien en te koop bij het servicecentrum
vormgegeven. In het Van Gogh Museum is tot en
komen ook de andere deelgebieden aan bod.
Stadsdeel Amsterdam-Noord. De kosten
met 8 februari de tentoonstelling ‘La Scala. De
Momenteel wonen er in het hele plangebied,
bedragen € 8,-.
opera en de Oriënt, 1780-1930’ te zien. Deze
woonschepen niet meegerekend, niet meer
Projectbureau Centrum Amsterdam-
expositie vertelt aan de hand van objecten
dan honderd mensen en werken er ongeveer
Noord, Buikslotermeerplein 244,
afkomstig uit opera’s die zich afspelen in verre en
8000. Het Masterplan voorziet op termijn in
T 020 4350900, info@centrumamsterdam-
exotische landen de geschiedenis van het Teatro
9000 woningen en circa 25.000 arbeidsplaat-
noord.nl
alla Scala in Milaan, sinds de achttiende eeuw de bakermat van het decorontwerp. De tentoonstellingsreeks ‘Transit’, in de
KUNSTKANAAL EN BELLISIMA
bevrijding en woede. Getracht is de emoties in
Hortustunnel, is een project waarin fotografen en
Op Kunstkanaal is 8 februari ‘Le chant du styre-
kaart te brengen die mensen hebben bij verschil-
grafisch ontwerpers werk maken dat een beteke-
ne’ te zien, een uit 1964 daterende, veertien
lende plekken in de stad. Het project bestaat uit
nis toevoegt aan de tunnelruimte en een uit-
minuten durende documentaire van Alain
een digitale kaart met daarop stippen die linken
spraak doet over het thema ‘Transit’. Van 10
Resnais waarin het maakproces en de toepassing
naar verhalen, gebeurtenissen en herinneringen.
januari tot en met 7 maart is in de tunnel werk te
van plastic artistiek in beeld worden gebracht.
Daarnaast heeft Bellissima twaalf televisiepro-
zien van fotograaf Frank Kok. De Hortustunnel
Het commentaar is van Raymond Queneau. De
gramma’s gemaakt waarin mensen hun verhaal
ligt onder de Weesperstraat, tussen de Nieuwe
film maakt deel uit van een met Maison
over een bepaalde plek vertellen. Voor meer
Herengracht en de Hortus Botanicus.
Descartes geprogrammeerde reeks korte films
informatie: www.bellissima.net. Voor de digitale
Theatermuseum, Herengracht 168, ma.-vr.
uit de jaren 60 en 70 van Franse regisseurs.
kaart: www.emotioneelstadsplan.nl en voor de
11-17 u., za.-zo. 13-17 u., T 020 5513300,
De kaart van Amsterdam is als onderlegger voor
televisieprogramma’s: A1, Salto Amsterdam
Van Gogh Museum, Paulus Potterstraat 7,
veel doeleinden te gebruiken. Zo ook voor het
wekelijks om 11.00 en 23.00 uur.
ma.-zo. 10-18 u., T 020 5705200; SeARCH,
Emotioneel Stadsplan. De organisatie Bellissima
Kunstkanaal, T 020 6271496, uitzendingen
Hamerstraat 3, ma.-vr. 09-18 u., T 020
heeft daarvoor op een Amsterdamse stadsplatte
via Salto (kanaal Amsterdam 1), zondag
7889900
grond emoties aangegeven, zoals vreugde, trots,
21.30-23 u., herhaling vr. 23-00.30 u.
7
COLOFON
GEBOUWEN GERESTAUREERD
Zie: www.kunstgeschiedenis.nl.
ARCAM NIEUWS, tweemaandelijks informatiebulletin over
De afgelopen jaren is het terrein van de
Het Nationaal Restauratiecentrum biedt op
architectuur, stedebouw en vormgeving in Amsterdam en
Westergasfabriek gesaneerd en is een nieuw park
18 en 19 februari een cursus over het herkennen
omstreken, is een uitgave van de Stichting Architectuur-
rondom de monumentale gebouwen aangelegd.
van bouwstijlen (€ 395,-), van 26 januari tot en
Inmiddels is de oude gashouder (1903) met zijn
met 9 februari een driedaagse cursus over de
karakteristieke, als een grote paraplu uitgewerkte
begeleiding van de uitvoering van restauraties
ARCAM NIEUWS verschijnt in een oplage van 5500 zes maal
ijzeren spant- en balkconstructie, gerestaureerd.
(€ 895,- of € 160 per dagdeel) en vanaf
per jaar - in de eerste week van de maanden januari, maart,
De restauratie en renovatie van de monumentale
27 februari een cursus over omgaan met monu-
mei, juli, september en november.
gebouwen op het terrein (bijna allen van Isaac
menten, inclusief dagexcursies naar Utrecht en
Gosschalk) zijn in handen van MAB. Zie ook:
Leiden (€ 825,-). Op 10 februari starten de prak-
www.westergasfabriek.nl.
tische cursussen ‘Ambachtelijk snijden in hout’,
centrum Amsterdam, Prins Hendrikkade 600, 1011 VX Amsterdam, T 020 6204878, F 020 6385598, email
[email protected].
Redactie: Marlies Buurman (eindredactie), Dave Wendt, Else Wissink. Ontwerp: Opera Ontwerpers, Breda; druk en opmaak: robstolk®, Amsterdam.
In de Hortus Botanicus is de afgelopen jaren hard
€ 650,-, en ‘Mallen maken en gieten’ (€ 625,-).
gewerkt aan de restauratie van de Oranjerie. Het
Het Kunsthistorisch Centrum biedt van 5 januari
gebouw werd in 1875 naar ontwerp van stadsar-
tot en met 23 februari de cursus ‘Inzicht in de
chitect Bastiaan de Greef gebouwd als college-
architectuurgeschiedenis. Tweeduizend jaar
kunst, de grote musea, gespecialiseerde boekwinkels, diverse
zaal voor een hoogleraar en zijn studenten in de
gebouwde omgeving’. De cursus vindt plaats in
galeries). Wie het blad thuis wilt ontvangen dient minimaal
plantkunde. Omstreeks 1920 werd het gebouw in
Haarlem en de kosten bedragen €135,-.
€ 15,- (voor het buitenland minimaal € 25,-) over te maken
gebruik genomen als winterberging voor kuip-
Het Istituto Italiano di Cultura per i Paesi Bassi
planten uit subtropische streken en werd het een
organiseert vier workshops over de Italiaanse
NIEUWS’. Men ontvangt het blad dan gedurende een jaar (6
echte oranjerie. Onlangs is de Oranjerie na een
architectuur door architecte Patrizia Sicuro. De
nummers).
restauratie van bijna een jaar heropend als
eerste bijeenkomst vindt plaats op 29 januari en
museumcafé van de Hortus.
behandelt renaissancearchitectuur in Florence.
Het Verpleeghuis Amstelhof aan de Amstel vol-
De tweede bijeenkomst staat gepland op
doet niet langer aan de eisen van de heden-
26 februari en gaat over Venetië, Palladio-villa’s
Infrastructuur en Beheer; dienst Welzijn Amsterdam, afdeling
daagse verpleegzorg en wordt door Hubert Jan
en nieuwe projecten. In maart en april zijn er nog
Kunst en Cultuur; Amsterdams Fonds voor de Kunst;
Henket en Wim Crouwel verbouwd tot een
twee bijeenkomsten. De voertaal is Italiaans.
Stimuleringsfonds voor Architectuur, Rotterdam.
Amsterdamse vestiging van het Russische
Aanvang: 17.30 uur. Kosten: € 50,-.
SPONSORS 2004
museum de Hermitage. De Amstelhof stamt uit
Inschrijvingen via Patrizia Sicuro, T 06 28835933,
A+D+P Architecten, Amsterdam; Algemene
1683, aan de gevel zal niets worden veranderd.
[email protected].
Woningbouwvereniging, Amsterdam; AM Wonen,
De eerste fase van de Hermitage aan de Amstel
Vrije Academie, T 020 4185050; NRC,
Amsterdam; AMVEST, Amsterdam; ARCADIS, Hoofddorp;
wordt op 28 februari voor het publiek geopend
T 020 6237791; KHC, T 023 5324233;
in gebouw Neerlandia aan de Nieuwe
Instituto Italiano di Cultura per i Paesi Bassi,
Herengracht met een expositie over Grieks
Keizersgracht 564
ABONNEMENT ARCAM NIEUWS kan gratis afgehaald worden op een groot aantal verspreidingspunten in Amsterdam (ARCAM, Academie van Bouwkunst, de academies voor beeldende
op Postbankrekening 4634479 ten name van Stichting ARCAM onder vermelding van ‘Abonnement ARCAM
HET WERK VAN ARCAM WORDT MOGELIJK GEMAAKT DOOR: Gemeente Amsterdam: Dienst Wonen, Dienst Ruimtelijke Ordening, sector Ruimtelijke Ontwikkeling,
De Architectengroep, Amsterdam; Architectuurcentrale Thijs Asselbergs, Haarlem; Atelier Zeinstra van der Pol, Amsterdam; Gerard W. Bakker Projektadviezen, Amsterdam; BAM Vastgoed, Amsterdam; Benthem Crouwel Architekten, Amsterdam; BPF Bouwinvest, Amsterdam; Eiso Bergsma
Goud en een kleinschalig educatief aanbod. Eind
Plexiglas, Amsterdam; Blauwhoed, Rotterdam; Boer Hartog
2007 zal naar verwachting de hele Amstelhof in
PUBLICATIES
gebruik genomen worden.
Afgelopen zomer publiceerde Het Parool in de
Westergasfabriek, Haarlemmerweg,
PS bijlage een reeks verhalen over torens in
Woningbouwvereniging De Dageraad, Amsterdam;
T 020 5810350; Hortus Botanicus,
Amsterdam. In november is de gebundelde
Duinker Van der Torre, samenwerkende architekten,
Plantage Middenlaan 2, T 020 6259021;
reeks ‘Torens van Amsterdam’ verschenen bij
Amsterdam; Dura Bouw Amsterdam, ERA Bouw, Zoetermeer;
Gebouw Neerlandia, Nieuwe Herengracht 14,
Uitgeverij de Prom. In het boekje beschrijft
ma.-zo. 10-17 u., T 020 5308751
Parool-journalist Paul Vugts de uitzichten, inte-
Claus en Kaan Architecten, Amsterdam;
Amsterdam; Heijmans IBC Vastgoedontwikkeling, Almere; Hillen en Roosen Planontwikkeling, Amsterdam; Ingenieursbureau Amsterdam (IBA); ING Real Estate
rieurs en geschiedenis van vijftien torens in
Development, Den Haag; Jones Lang LaSalle, Amsterdam;
Amsterdam. Zowel klassieke kerktorens als
De Key/De Principaal, Amsterdam; Kondor Wessels,
moderne hoogbouw komen aan bod. De prijs
Amsterdam; Koninklijke BAM Groep, Bunnik; Kristal,
van het boekje is € 10,-.
Amsterdam; Van der Leij Groep, Amsterdam; MAB Groep, Den Haag; Johan Matser Projectontwikkeling, Hilversum;
De Nachtnota Amsterdam is een kersverse uitga-
Moes Bouwbedrijf, Zwolle; Het Oosten Woningcorporatie,
ve van de stichting Nachtwacht Amsterdam, het
Amsterdam; Woningstichting Patrimonium, Amsterdam;
collectief dat sinds februari 2003 optreedt als
Rijnja-Repro, Amsterdam; Smit’s Bouwbedrijf, Beverwijk;
Nachtburgemeester van Amsterdam. De nota verkent enkele aspecten van het hoofdstedelijke
Gashouder. Foto: Siebe Swart
Hooft, Amsterdam; Bouwfonds Ontwikkeling, Hoevelaken;
nachtleven, vanuit het streven om de nacht te
Soeters Van Eldonk Ponec architecten, Amsterdam; Vesteda Management, Maastricht; Woningbedrijf Amsterdam, Amsterdam; Woningstichting Zomers Buiten, Amsterdam; Zwarts & Jansma Architecten, Amsterdam.
emanciperen en de vrijheid in de nacht te vergro-
CURSUSSEN
ten. Eén van de aandachtspunten is stadsillumina-
De Vrije Academie voor Kunsthistorisch
tie; de nota bepleit naast de ontwikkeling van een
KOPIJ ARCAM NIEUWS 92
Onderwijs start op 28 januari met de cursus
coherente visie op de verlichting van Amsterdam
Het volgende nummer van ARCAM NIEUWS (nummer 92)
‘Moderne architectuur in Nederland. Van
ook aandacht voor de nachtelijke verschijning van
beslaat de maanden maart en april; kopij kan tot uiterlijk
Cuypers tot Koolhaas’, bestaande uit 6 bijeen-
architectuur. De nota kan worden gedownload op
3 februari bij de redactie worden ingeleverd
komsten en een lezing (€ 95,-) en een cursus
de site www.nachtwachtamsterdam.nl.
over de Barok, bestaande uit tien bijeenkomsten
In de reeks Plan Amsterdam van de Dienst
ARCAM
en twee excursies (€ 153,-). Op 26 januari start
Ruimtelijke Ordening is nummer 7 over ‘De
t.a.v. redactie ARCAM NIEUWS
de cursus ‘Dagelijks Design’, bestaande uit tien
Noordvleugel’ verschenen. De ruimtelijke en
Prins Hendrikkade 600
bijeenkomsten en twee excursies (€ 153,-). Vanaf
economische ontwikkelingen in het noorden van
1011 VX Amsterdam
3 februari verzorgt de Vrije Academie de driede-
de Randstad brengen problemen met zich mee
lige cursus ‘Het Rijks in beweging’ in het
die op hun beurt vragen om een beleid dat ver-
T 020 6204878
Rijksmuseum, waarin de cursist onder andere de
der gaat dan de gemeentegrenzen. Het inmid-
F 020 6385598
kans krijgt de transformatie van het Rijksmuseum
dels derde overleg dat door de betrokken
e-mail:
[email protected]
op de voet te volgen in de vorm van zogenaam-
bestuurders werd gevoerd, wordt besproken. Het
de ‘bouwputwandelingen’. De prijs is € 49,-.
blad is bij DRO te koop voor € 3,-.
8
www.arcam.nl
