Externe Verslaggeving 2 proeftentamen nieuwe stijl - uitwerking
Opgave 1 1. Conform de wettelijke bepalingen ( art. 2:385) is het niet toegestaan eigen aandelen te activeren. Ook mogen deze niet in mindering gebracht worden op het geplaatste aandelenkapitaal (art. 2:373), zodat salderen met vrije reserves de enige optie is. De richtlijnen van de RJ (RL 240) zijn van gelijke strekking. Separaat opnemen onder het eigen vermogen is dus niet toegestaan. (Opm.: De IFRS laten overigens separate (negatieve) opname onder het eigen vermogen wel toe (IAS 32.33)) 2. RL 240.401 e.v. - Vermogensmutaties in relatie met aandeelhouderschap - Herwaarderingen - Foutenherstel - Effecten van stelselwijzigingen - Bepaalde valutakoersverschillen 3. Rechtstreekse verwerking in het vermogen kan soms leiden tot een beter inzicht in het vermogen en het resultaat. Bijvoorbeeld de herwaardering van activa leidt in principe tot een resultaat. Dit resultaat is echter nog niet gerealiseerd. Opname in de resultatenrekening zou dan kunnen leiden tot een uitdeling van ongerealiseerde winsten. 4. Activering van kosten van onderzoek en ontwikkeling vindt plaats op grond van het "matching" principe. Op grond van het "voorzichtigheids" principe wordt activering van kosten van onderzoek en ontwikkeling achterwege gelaten. 5. Volgens RJ 201.201 Een immaterieel vast actief dient in de balans te worden opgenomen, maar uitsluitend wanneer: a. het waarschijnlijk is dat de toekomstige economische voordelen die een actief in zich bergt, zullen toekomen aan de rechtspersoon; b. de kosten van het actief betrouwbaar kunnen worden vastgesteld. 6. Immateriële vaste activa die voortkomen uit ontwikkeling (of uit de ontwikkelingsfase van een intern project) dienen te worden geactiveerd, maar uitsluitend indien de rechtspersoon alle navolgende punten kan aantonen: a. de technische uitvoerbaarheid om het immaterieel vast actief te voltooien, zodat het beschikbaar zal zijn voor gebruik of verkoop; b. haar intentie om het immaterieel vast actief te voltooien en het te gebruiken of te verkopen; c. haar vermogen om het immaterieel vast actief te gebruiken of te verkopen; d. hoe het immaterieel vast actief waarschijnlijk toekomstige economische voordelen zal genereren. Onder andere dient de rechtspersoon aan te tonen dat er een markt bestaat voor de goederen of diensten die met het immaterieel vast actief worden voortgebracht dan wel voor het immaterieel vast actief zelf of, als het immaterieel vast actief binnen de rechtspersoon wordt gebruikt, de bruikbaarheid van het immaterieel vast actief; e. de beschikbaarheid van adequate technische, financiële en andere middelen om de ontwikkeling te voltooien en het immaterieel vast actief te gebruiken of te verkopen; en f. het vermogen om de uitgaven gedurende de ontwikkeling van het immaterieel vast actief betrouwbaar vast te stellen. De Richtlijnen (RL 210.221) en IFRS (IAS 38.54) staat activering van onderzoekskosten niet toe omdat bij deze kosten vrijwel nooit aan de genoemde
1
Externe Verslaggeving 2 proeftentamen nieuwe stijl - uitwerking
criteria wordt voldaan. 7. Voorbereidings- en aanloopkosten zijn de kosten die worden gemaakt nadat het besluit tot commerciële exploitatie als uitvloeisel van onderzoek en ontwikkeling is genomen tot het tijdstip waarop een normaal te achten niveau van bedrijvigheid is bereikt. 8. De wettelijke reserve dient te zijn. Volgens RL 240.230 en art 365 lid 2 BW dient een reserve aangehouden te worden ter hoogte van de geactiveerde kosten. De voor activering in aanmerking te nemen kosten betreffen de ontwikkelingskosten totaal € 4.000.000. De wettelijke reserve dient dan € 4.000.000 te bedragen.
Opgave 2 Vraag 1 Beredeneer dat het belang van Zilvervos in FoxPack classificeert als deelneming. - er is sprake van een kapitaalbelang voor eigen rekening dat - duurzaam is bedoeld en - ten dienste staat van de eigen werkzaamheden Alternatief: bij een kapitaalbelang van tenminste 20% bestaat een weerlegbaar wettelijk vermoeden van een deelneming. Vraag 2 Beredeneer dat Zilvervos zijn belang in FoxPack terecht waardeert tegen nettovermogenswaarde. Gezien de omvang van het kapitaalbelang en de daaraan verbonden stemrechten kan Zilvervos invloed van betekenis uitoefen op het zakelijk en financieel beleid van FoxPack. Tevens bestaat bij 20% of meer van de stemrechten het wettelijk vermoeden dat invloed van betekenis wordt uitgeoefend. Een deelneming die aan deze voorwaarden voldoet, wordt op grond van Titel 9 Boek 2 BW gewaardeerd tegen nettovermogenswaarde. Volgens de verstrekte gegevens hanteert Zilvervos de Nederlandse wet en regelgeving, dus is waardering tegen nettovermogenswaarde terecht. Vraag 3 Bereken de goodwill die FoxPack heeft betaald bij verwerving van het 60%-belang in Poolvos op 1 januari 2009. Aankoopprijs verworven belang Zichtbaar eigen vermogen Aanpassing naar hogere actuele waarden: - materiële vaste activa: 2.000 – 1.400 - voorraad vossen: 750 – 650 Aanpassing naar grondslagen FoxPack: - hogere voorzieningen: 350 – 310 Latente belastingverplichting: 25% Per saldo hogere fair value Fair value verworven belang van 60% Betaalde goodwill
2.100 1.970 600 100 - 40 660 - 165 495 2.465 1.479 621
2
Externe Verslaggeving 2 proeftentamen nieuwe stijl - uitwerking
Vraag 4 Geef de journaalpost die FoxPack heeft gemaakt naar aanleiding van de verwerving van het belang in Poolvos op 1 januari 2009. Noem de namen van de balansposten en van de balansrubrieken waarvan deze posten deel uitmaken. Goodwill: Immateriële vaste activa Deelneming: Financiële vaste activa Aan Liquide middelen (Vlottende activa)
621 1.479 2.100
Vraag 5 Bereken het aandeel in het resultaat van Poolvos dat FoxPack in 2009 verantwoordt als resultaat deelneming. Winst na belasting over 2009 volgens grondslagen Poolvos Aanpassingen naar fair value: - hogere afschrijving materiële vaste activa: 1/10 x 600 - hogere kostprijs verkopen: 750 – 650 - lagere onttrekking aan voorzieningen: 70 (350- 280) – 30 (310-280) Per saldo lager resultaat o.b.v. grondslagen FoxPack Belastingeffect: 25%
310 - 60 - 100 40 - 120 30 - 90 220
Winst na belasting over 2009 o.b.v. grondslagen FoxPack Aandeel FoxPack: 60%
132
Vraag 6 Bereken alle posten die in verband met de deelneming Poolvos voorkomen op de balans van Foxpack per 31 december 2009. Goodwill: 621 – 1/9 van 621 Deelneming: 1.479 + 132 (resultaat) – 48 (dividend: 60% van 80)
552
1.563
Alternatief voor deelneming Poolvos Zichtbaar eigen vermogen eind 2009: 800 + 1.090 + 310 = 2.200 Hogere fair value materiële vaste activa: (600-60) x 0,75 405 Eigen vermogen Poolvos eind 2009 obv grondslagen FoxPack 2.605 Aandeel FoxPack: 60% van 2.605 1.563 Vraag 7 Geef gemotiveerd aan of het kapitaalbelang in Poolvos kwalificeert als een deelneming van Zilvervos. Poolvos is een 60%-deelneming van FoxPack. Omdat FoxPack op grond van overheersende zeggenschap (80% stemrecht in de AvA) kwalificeert als een dochtermaatschappij van Zilvervos, kwalificeert Poolvos ook als deelneming van Zilvervos. Vraag 8 Geef het verloop van de post deelneming FoxPack dat Zilvervos opneemt in de toelichting van haar enkelvoudige jaarrekening 2009.
3
Externe Verslaggeving 2 proeftentamen nieuwe stijl - uitwerking
Het verloop van de deelneming staat in de kolom “Aandeel Zilvervos”. Eigen vermogen FoxPack Eigen vermogen 31-12-2008 Aandelenkapitaal Algemene reserve Winst 2008 Stand per 31 december 2008 Uitgekeerd dividend 2008: 12% van 1.500 Winst 2009 Aanpassing naar grondslagen Zilvervos: Door FoxPack geactiveerde goodwill moet volgens de grondslagen van Zilvervos ten laste van eigen vermogen Stand per 31 december 2009
80% Aandeel Zilvervos
1.500 905 350 2.755 - 180 497
2.204 - 144 397,6
- 552 2.520
- 441,6 2.016
4
Externe Verslaggeving 2 proeftentamen nieuwe stijl - uitwerking
Opgave 3 Vraag 1 In het geval van positieve koersverschillen op de netto-investering in buitenlandse groepsmaatschappijen boekt Yesterco deze ten gunste van de overige reserves. Noem een bezwaar tegen deze wijze van rechtstreekse verwerking in het eigen vermogen. Positieve koersverschillen zijn ongerealiseerde vermogensmutaties. (Op grond van kapitaalbeschermingsrecht zijn deze niet-uitkeerbaar.) Om die reden schrijft de wet voor deze in een wettelijke reserve op te nemen, want overige reserves zijn vrij uitkeerbaar. Vraag 2 Bij de immateriële vaste activa van Yesterco is met betrekking tot de afschrijvingstermijn een onderscheid te maken tussen enerzijds de geactiveerde goodwill (afschrijving in maximaal 20 jaar) en anderzijds de geactiveerde kweekrechten van vis (afschrijving over 40 jaar). Verklaar op basis van de RJ-richtlijnen waarom dit onderscheid voor de waardering van belang is. De RJ hanteert een weerlegbare maximale afschrijvingstermijn van 20 jaar. Bij gebruik van een langere afschrijvingstermijn is een jaarlijkse impairmenttest verplicht. Met andere woorden: de kweekrechten kennen een jaarlijks verplichte impairmenttest, bij de goodwill moet er alleen een impairmenttest worden uitgevoerd als er indicaties zijn die wijzen op een bijzondere waardevermindering. Vraag 3 Wat is het gevolg van deze wijziging voor de resultaatbepaling van Yesterco? Het positieve of negatieve saldo van de pensioenverplichtingen (verplichtingen versus beleggingen) wordt niet meer in de balans van Yesterco opgenomen. De pensioenlasten bestaan in de nieuwe regeling uitsluitend uit de periodiek verschuldigde premies. Of: Een eventueel gevormde voorziening voor pensioenverplichtingen valt vrij. Vraag 4 In de praktijk zien we dit soort bankgaranties vaak vermeld bij de “niet uit de balans blijkende verplichtingen”. Geef de reden waarom door Yesterco deze bankgaranties in de balans onder de post Voorzieningen zijn opgenomen. Er zal sprake moeten zijn van een ‘more likely than not’ mate van waarschijnlijkheid dat Yesterco op de gestelde garanties zal worden aangesproken. Vraag 5a Geef gemotiveerd zowel de rubricering als de waarderingsgrondslag bij de verwerking van dit kapitaalbelang in de vennootschappelijke balans per 31 december 2009 van Yesterco, uitgaande van de Nederlandse verslaggevingsvoorschriften. Rubriceren onder financiële vaste activa en waarderen tegen nettovermogenwaarde. Motivatie: deelneming met invloed van betekenis (meer dan 20% stemrecht).
5
Externe Verslaggeving 2 proeftentamen nieuwe stijl - uitwerking
Vraag 5b Geef gemotiveerd de mogelijke verwerkingswijze(n) van dit kapitaalbelang in de geconsolideerde balans per 31 december 2009 van Yesterco, uitgaande van de Nederlandse verslaggevingsvoorschriften. Proportioneel consolideren (75%) of Opnemen als niet-geconsolideerde deelneming tegen nettovermogenswaarde Motivatie: ondanks 75%-kapitaalbelang is sprake van gedeelde zeggenschap, dus kwalificeert deze deelneming als een joint venture. Vraag 6 Op welke vorm van leasing hebben deze verplichtingen betrekking? Motiveer uw antwoord. Het moet hier leaseverplichtingen betreffen die voortvloeien uit operationele leasecontracten, omdat die off-balance worden verwerkt (daar de onderneming geen economisch eigenaar is van de geleasde objecten). Het antwoord financial lease is onjuist. Vraag 7 Geef een verklaring voor het feit dat het gewogen gemiddelde nominale winstbelastingtarief in 2009 (20,8%) gestegen is ten opzichte van 2008 (12,5%). Yesterco heeft in 2009 relatief meer winst dan in 2008 behaald in landen met een hoger nominaal belastingtarief. Vraag 8 Geef in journaalpostvorm (geen bedragen vermelden) het effect op de geconsolideerde jaarrekening 2009 van Yesterco indien eind 2009 materieel tot een tariefsverlaging zou zijn besloten. Voorziening latente belastingverplichtingen aan Belastingbate
6