Expedition Finchroad Van Texas via The Northpole naar Tierra del Fuego

Expedition Finchroad Van Texas via The Northpole naar Tierra del Fuego

14 januari 2007 3e Jaargang 2007 Nr. 001 Oplage 453 stuks - Not for Resale -

Kilometerstand

117.495

In dit nummer

Terug in de tijd

1

Terug in de tijd - 2 -

2

Chuquicamata par siempre

3

Hete geijsers op een koude morgen

4

Flamingo’s en Liolaemus Fabiani

4

Feliz Cumpleanos Mighalle

5

Chileense snelle hap

5

Laatste Nieuws Prospero Ano Nuevo y

Lleno de amor Y

Felicidad Na al het stof en zand van de woestijn zijn we op weg naar groener oorden. Weten we nog hoe gras er uit ziet?

Terug in de tijd.. In een oogopslag zien we dat er gerestaureerd is. En dat is goed, want hoewel nog niet echt oud, behoort het wel tot een stuk Chileense geschiedenis dat het bewaren meer dan waard is. Bij de ingang ligt een gastenboek en nieuwsgierig als we zijn kijken we of er onlangs ook Nederlanders geweest zijn. Ja hoor! En er wordt meteen ‘geklaagd’ dat ‘de kwaliteit’ van de huizen, te wensen overlaat. Oke, je kunt er niet direct intrekken, maar wat willen die mensen nou(?), het dorp is al sinds 1960 verlaten! Vanuit dat oogpunt uit bekeken zien vele

gebouwen er nog veel beter uit dan we zouden verwachten. Elf jaar geleden waren we hier ook en toen woonde er nog 1 man. Het was de caretaker. Hij zorgde voor de entree en hij stripte koper van de achtergebleven materialen. Nu is het sinds 2005 Unesco Wereld Erfgoed. We dwalen door het dorp. Betreden de, in zijn volle glorie herstelde, kerk. Klaar voor om het even welke ‘speciale’ dienst. In het theater, waar vaak 2 voorstellingen per dag waren van nationale en internationale beroemdheden en dat tevens dubbelde als bioscoop, kan zondermeer de nieuwste productie van Joop van

den Ende op de planken. Of de laatste film van Paul Verhoeven. Fabian en Mighalle wachten ongeduldig tot het speciale kindermatinee aanvangt. Wanneer dat uitblijft voeren ze zelf “The Finchroad Expedition on the road” op. In het hotel kan na de première in de eetzaal genoten worden van een heerlijk diner en daarna kan men naborrelen in de dans– en ‘speel’zaal. Nu nog even een bed plaatsen in een van de 5 kamers en je roes uitslapen behoort tot de mogelijkheid. Lees verder op pag. 2

Fichroad Mirror

meeste nu vervallen tot niet meer dan enkele stenen muren in de woestijn, soms alleen nog ‘herkenbaar’ door een herinneringsbord of de aanwezige begraafplaats. In de grote koophal kunnen we zien waar de bakker was. En de slager, met zijn opslagruimte voor het vlees waar het zelfs in de bloedhete woestijn altijd een constante temperatuur was, geschikt om vlees te bewaren. Waar de zakken ijs, gebruikt in kisten en kasten, om je eten koel te houden, (als voorloper van de koelkast), werden verkocht. De grote koophal is nog niet helemaal gerestaureerd maar geeft een goed beeld van hoe het was. Van het gehele dorp trouwens omdat er ook veel foto’s te bewonderen zijn van voor de restauratie en hoe het nu is. Zoals een van de 2 scholen waarbinnen we nu ook een kijkje kunnen nemen. Grote leslokalen met heel veel dubbele banken, waar 2 ‘voorbeeldige’ schoolkinderen netjes en gedwee met hun armen over elkaar in gaan zitten. Uitgelatener zijn ze over het zwembad. Een waterfestijn midden in de blakende woestijn, dat zien ze wel zitten. Helaas...er staat geen druppel water in. Hierdoor is de scheepsromp met dichtgepopte patrijspoorten duidelijk herkenbaar. Op de grote toeschouwerstribune is het stil. De toren met 3 duikplanken staat roerloos aan de kant. Het barretje gesloten, het kinderbad nergens meer te bekennen. Jammer, vinden Fabian en Mighalle die puffen in de hitte. Het tennisveld

Terug in de tijd 2 De kanariepieten in de volière in de binnentuin fluiten kwetterend een zeer rustgevend deuntje. Een onwezenlijk geluid te midden van de grote zand woestijnvlakte. Het marktplein, naast de kerk, wordt weer bevolkt door kooplui. Die er de gebruikelijke prullaria verkopen. Maar er zijn ook oude ‘originele’ foto’s en afbeeldingen van een stad vol leven. In het dorpspark, bloeien de bloemen en bomen weer in het zinderende zonlicht. De bankjes wachten uitnodigend op een reiziger die graag wil rusten. Het opdwarrelende stof en de hitte van de felle zon weerhouden de nu aanwezige mensen echter buiten plaats te nemen. Eerder zoeken ze de schaduw van de overkapping van de grote koophal op om rustig al de verzamelde ‘oude troep’ te bekijken. Vele affiches die reclame maken voor het in Chile gewonnen nitraat, sigarettenpakjes, (bier)flesdoppen, werkschoenen, werkmanshoeden met slappe randen, spades en rieken, een enkele kinderschoen, een kinderwagen, een stuk speelgoed, mallen van riolering– en ander buiswerk zoals die gebruikt is in deze ‘officina’, zoals de nitraatmijndorpjes officieel worden aangeduid, en de vele anderen hier in de omgeving. De

l2

het volleybal– voetbalveld worden met ongeloof voorbij gelopen. Wie heeft daar nu zin in bij deze hitte? Zij in elk geval niet! Grote bergen ijzerafval en autowrakken zijn weer wel aantrekkelijk, en daar mag je dan weer NIET mee spelen van je ouders. Flauw hoor. Dan de over het terrein verspreide grote werktuigen en locomotieven maar beter bekijken door ze te beklimmen, en als machinist/operator gefotografeerd willen worden. De trein was een belangrijk onderdeel van het dagelijks leven van alle mensen in dit stadje. Het was de verbinding met Iquique, de ‘grote’ kustplaats, zorgde voor de afvoer van het gewonnen nitraat en bracht 2x daags vers vlees, groente en andere benodigdheden. Bij vele gebouwen is, vaak aan de buitenmuren te zien, een begin gemaakt met de restauratie. Over het gehele terrein zijn tweetalige borden met uitleg over de functie van de gebouwen, de woon- werk- en leefwijze van deze Officina geplaatst. Het directeurshuis, het administratiehuis en het ziekenhuis zitten nog in de restauratieplanning. Evenals, ongetwijfeld, een aantal huizen waarvan “de kwaliteit” te wensen overlaat. Maar zover zijn de vrijwilligers sinds het uitroepen van het Unesco Wereld Erfgoed in 2005, nog niet gekomen. In vergelijking tot 11j. geleden is het een echt leerzaam Open Lucht Museum geworden. HUMBERSTONE; voor wie de ’recente’ Chileense geschiedenis wil leren kennen.

Fichroad Mirror

Page 3

Chuquicamata par siempre ... Chile is een smal (200km) maar langgerekt (4300km) land dat voor een groot deel bestaat uit zand; De Atacama Woestijn. Onder al dat zand liggen enkele aardse rijkdommen begraven. De grootste en bekendste zijn: Nitraat en Koper. Er is nog slechts een nitraatdorp, ofwel Oficina, rendabel operationeel : Maria Elena. 11j geleden vroegen wij ons af hoelang dit stoffige stadje nog zou bestaan; zoveel vraag naar natuurlijke nitraat is er immers niet meer. Daarnaast is het ook nog eens kunstmatige te produceren. En weer vragen wij ons af: Hoe lang zullen deze ca. 7000 mensen hier nog wonen? De toekomstprognoses voor het koper was destijds ook voorzichtig. 10 tot 15jaar voorspelde het info bord bij de Chuquicamata mijn. De Chuquica…watte mijn? De grootste open pit mijn ter wereld wordt niet genoemd naar het dorp waar het, nu inmiddels, middenin ligt, maar naar de dichtstbijzijnde grootste stad: Calama. Koper vertegenwoordigd 40% van Chileense export en de voorzichtige prognose is door de enorme Chinese vraag inmiddels verhoogd naar 90 tot 100j! Van een krappe US1,00 toen is de prijs gestegen naar US 3,25 per kilo. En dan blijkt waarachtig het vroeger waardeloos geachte afval nog meer geld waard te zijn, wel US 25,00! Het is nml het nu voor batterijen zeer gewilde lithium. Afgaande op de informatie van ons reisboek staan we ‘s morgens al voor 09.00uur op de stoep van het tourbureautje. Tevergeefs, zo blijkt. Al sinds 2004 is er nog slecht 1 tour per dag...om 14.00uur. En dus gaan we ‘s middags in de re-bound. Dan blijkt dat er als veiligheidsmaatregel geldt dat alle bezoekers dichte schoenen aan moeten hebben, een broek met lange pijpen en shirt met lange mou-

wen. De schoenen geven geen probleem, dat wisten we en op een broek met lange pijpen is geanticipeerd, maar lange mouwen? Nee. Toevallig ligt er van Mighalle nog een vestje in de auto en Carla draagt zoals gewoonlijk een shirt met lange mouwen, maar de andere 2 hebben een shirt met korte mouwen aan. Blijkbaar zijn we niet de eerste bezoekers met dit ‘probleem’ en zijn er in de bus een aantal jackets aanwezig die aan de veiligheidsnormen voldoen. Het blijken een paar simpele blauwe stofjassen te zijn. We hadden het al gehoord en onderweg naar de mijn blijkt Chuquicamata hard op weg een ghosttown te worden. Alle inwoners worden hergehuisvest in aparte wijken in Calama, alwaar een nieuw Chuquicamata ontstaat. De mijn heeft een bepaald ISO certificaat behaald en dat staat niet toe dat er in een straal van een aantal kilometers mensen wonen. Dat was hier dus absoluut niet het geval. Een aantal huizen stond praktisch in de mijn. Maar bovenal produceert de mijn zoveel afval (gelet op het tonnage gruis en grond wordt slechts de inhoud van 1 op de 3 wagens verwerkt tot koper cq een deel lithium, de rest is afval!) dat ze meer ruimte, heel veel meer ruimte, nodig hebben om de troep kwijt te kunnen. Chuquicamata, gesticht door de Duiste familie Hockenheim, toen die 91j geleden met de exploitatie van de mijn begonnen, zal het eeuwfeest niet halen. De tour door de mijn is drastisch ingekort. Verder dan het platform van waar je een kijkje in het zeer grote gat, zijnde de mijn, kunt nemen is er niet meer bij. Maar ach daarvoor is het tegenwoordig ook gratis zullen we maar denken. Truck nummer 251 staat er nog steeds, maar je mag er niet meer op. Tja, allemaal onderdeel van

het ISO certificaat waarschijnlijk. Dicht getimmerde huizen in Met zijn ca. 100ton laadcapaciteit Chuquicamata met waarschuis het zeker tegenwoordig een wingsborden op de deuren. kleintje. De grootste truck van nu is een Duits monster (Man) die zo’n 360.000 kg kan laden. De auto wekt nog wel bewondering en verrassingskreten bij de kinderen, maar de mijn zelf zegt ze niet heel veel. Vooral het feit dat die hele kleine autootjes daar beneden waarschijnlijk groter zijn dan de truck waar ze zojuist naast stonden is niet helemaal te bevatten. Wat wil je ook als je als kind in een gat van ruim 730mtr kijkt. mogelijk wat goudsplinters. Om over de lengte van zo’n De mijn heeft al een uitzon4,3km en een breedte van 3km derlijk lang leven, voor een maar niet te spreken. kopermijn, achter de rug, al zal Voorlopig kan er nog voldoende afval aan Belgie verkocht worden. het stadtje dan verdwijnen; Daar zuiveren ze het hier niet voorlopig blijft de mijn. gewilde goedje nml van alle anChuquicamata par siempre? dere metalen die er nog in zitten, Chuquicamata voor eeuwig?! zoals zoals het gewone ijzer en

Fichroad Mirror

Page 4

Hete geijsers op een koude morgen El Tatio is een fenomeen dat de moeite van het bekijken zeker waard is. Ook als je het al eens gezien hebt. En dat is wat we willen gaan doen, net als 11j geleden. Maar...om 03.00u het bed uit, is iets waar we met onze slaapkoppen niet om staan te juichen. Volgens de tourbureautjes en het officiële Tourist Board is er echter geen mogelijkheid (ergens in de buurt) bij El Tatio te overnachten. Impossible”, is het stellige antwoord. Na lang nadenken komt de Tourist Board met Machuca, een dorp halverwege. Dat scheelt toch gauw een uur rijden. De onchristelijke vertrektijd van 04.00u wordt daarmee verschoven naar 05.00 Machuca blijkt te bestaan uit een huis of 20 waarvan zowat de helft is dichtgetimmerd. En heeft een bevolking met een minimale 65+ leeftijd. Een bed kost 14.000 pesos en we nemen genoegen met 2 bedden. Met wat inschikken kunnen de kinderen gemakkelijk samen in een bed en Carla besluit ter plekke in de auto te gaan slapen. Want zelfs met de deur open voelt ze de stof in keel en

neus prikken. De kinderen vragen zich af wat het schemerlampje voor zin heeft. Er zit geen gloeilamp in en in de hele kamer is geen stopcontact te vinden. Een mooie gelegenheid om de aanwezige kaars aan te steken. Tot hun teleurstelling geeft Klarin echter de voorkeur aan de meegebrachte zaklamp. Van de beddenpo willen ze echter zelf geen gebruik maken en lopen liever in het nachtelijke uur naar het toiletgebouw. De weg naar El Tatio is overdag verkend en dan geeft het geen probleem. Tegenwoordig zijn er meer dan voldoende borden die de weg naar dit spektakel wijzen. Dezelfde weg rijden in het pikkedonker blijft echter tobben. Daar waar het licht van de koplampen ophoudt ontstaat een diepe donkere vlek. Een bocht? Een gat? Een bump? Een echte afgrond? Ruim voor de meute van de busjes arriveren we op de plaats van bestemming. En dan kunnen we de geijsers niet vinden!!! Het is simpelweg te donker. Pas wanneer de zon de, zich tot nu toe gitzwart aftekenende, bergen in een flauw lichtschijnsel zet zien we de witte stoompluimen uit de

HET HILTON grond omhoog rijzen. De ondergrondse rivier komt hier al pruttelend en borrelend door verschillende gaten en zachte aardkorst aan de oppervlakte. Door de aanraking met de koude buiUS 28,00 tenlucht ontstaan de enorme per bed stoom kollommen. Een mistveld alleen op het vroege uur zichtbaar. Mighalle houdt het al heel snel voor gezien. Ondanks dat ze dik is aangekleed voelt ze de kou. Lekker warm Tja, 9 graden onder NUL is niet binnen bepaald wat ze de laatste maanden gewend zijn. Klarin en Fabian doen nog dapper 1 geijsertje mee en dan staat Carla er alleen voor. Letterlijk en figuurlijk. De andere 3 prefereren dit natuurwonder van verre en lekker warm want; vanuit de auto te bekijken. Nadat het e.e.a. op foto en film is vastgelegd is het tijd voor een warm kopje thee. Te verkrijgen bij...juist Refugio El Tatio. Sinds 8 mrt 2006 is er bij de ingang een gebouw met 2 brancardbedden (er zakt nml nog wel eens iemand door de grond in het kokende water wat niet bepaald een gezon GRAND VILLAGE de bezigheid is) en … 10 bedden voor hen die er willen overnachten. 5.000 pesos (US10,00) per bed, met gebruik van keuken. Machuca, tel uit je winst! MACHUCA

Hoewel het voor het menselijke oog wellicht een vijandige omgeving lijkt hebben meerdere dieren Met ogen tot spleetjes geknepoten in de bodem van het zich hier gevestigd. pen lopen we over het kortste meer op zoek naar voedsel. Kleine bruine vogeltjes hippen aan pad naar de laguna. De zon Flamingo’s hebben niet per de waterrand. Grote dikke vogels schittert en weerkaatst met definitie de roze kleur die we met een zwart verendek dobberen dubbele kracht op de witte meestal van ze gewend zijn op hun gemakje in het midden van de zoutvlakte van de Salar. De vanuit de dierentuin. De kleur plas. zinderende, bijna kale omgevan hun verentooi is nml afhanEen kleine grijze hagedis met geel/ ving, is niet bepaald uitnodikelijk van het voedsel dat ze oranje stippen schiet voor onze voeten gend om er je leefgebied van te naar binnen lepelen. Deze voover het warme grindpad. Op zoek naar maken. Toch is het het thuis gels hebben crème-achtige veeen koeler plekje, in het modderzand of van 3 van de 4 bekende Flaren met oranje/rode ‘verfvegen’ tussen keien. Het beestje heeft onze mingosoorten. De sierlijke ran- op hun vleugels, vooral goed speciale aandacht vanwege zijn naam: ke vogels wroeten met hun zichtbaar wanneer ze de vleuLiolaemus Fabianai ofwel : snavel en trappelen met hun gels spreiden. FABIAN’S HAGEDIS!!

Flamingo’s en Liolaemus Fabiani

Expedition Finchroad Van Texas via The Northpole naar Tierra del Fuego

Contact us @ Vink, Family 207, Rainbow Drive # 10710 Livingston, Texas 77399-2007 USA Phone: 00-31-1-2069483742 Skype : klarinvink E-mail: [email protected]

Chileense snelle hap Na een hele dag op pad zijn we weer eens ‘lui’ en besluiten we uit eten te gaan. Het is even voor 20.00u, het dorp 3km verderop en de poort van de camping gaat pas om 22.30u dicht. Moeten we kunnen halen, toch? Zeker omdat de kinderen al weten wat en waar ze willen eten. Twee dagen geleden waren er de broodjes en pannenkoeken zo lekker. Nu wil Mighalle een pannenkoek met chocolade en Fabian een hotdog. Bijna een uur later komt het eerste deel van onze bestelling. 2 blikjes fanta en 1 blikje sprite. De flesjes Agua mineral con gas blijken op, er is alleen nog : sin gas. De kinderen worden ongeduldig en drentelen wat op en neer. Bekijken de kerstboom van dichtbij wanneer daarin de lampjes ontstoken worden. Lopen naar voren waar het keukengedeelte is, maar het eten blijft weg. Ook wij schuiven op onze stoel. Zo’n

Feliz Cumpleaños Mighalle! EIN-DE-LIJK...wat was ze zenuwachtig de laatste dagen. De dagen en nachten werden afgeteld en daar is ie dan eindelijk … 26 december. Het leek wel of hij dit jaar maar niet komen wilde. Zeker omdat de Kerstman ook nog eens rekening gehouden had met ons reisschema en een dagje eerder met de arreslee langskwam. Ja heus waar, daar midden in de Atacama Woestijn bij het dorpje San Pedro de Atacama. Al werd zijn slede dit jaar niet getrokken door rendieren, maar voortgeduwd door zijn helpers die zwoegden in het rulle zand. “Met Kerst ben ik jarig, he mama! Dan wordt ik al zoveel (steekt 5 vingers in de lucht en zegt 3) (Hhhummm) “Eeehh nee, 5, ja, ja Vijf.” Drie dagen later is het dan zover. Al voor 07.00u staat ze aan ons bed. “Hallo mama, ik ben jarig vandaag” De pakjes op tafel had ze al gezien, die moesten dus maar gauw uitgepakt worden. De baby-pop in bad is een groot succes en Fabian wordt

moeilijke bestelling hebben we toch niet gedaan? En superdruk is het nou ook bepaald niet. In het achterste gedeelte zijn we de enige gasten en in het voorste gedeelte zaten de mensen aan de grote tafel (6pers) al te eten toen we binnen kwamen en dan is er nog 1 klein tafeltje voor 2pers. dat op dat moment leeg was. Het is ander personeel als 2 dagen geleden. Jonger, maar niet onervaren zo leek ons. Ruim over 21.00u komt Klarin’s hamburgerbroodje. De kinderen hebben zo’n honger dat ze de helft ervan mee opeten. Dat kan gemakkelijk want de rest van de bestelling is nog niet in zicht. Dan komt de pannenkoek met chocolade, die geen chocolade blijkt te zijn maar mierzoete caramelpasta. Maar honger maakt rauwe bonen zoet en dapper hapt ze de eerste stukken weg. Tenslotte komt Carla’s broodje. Tenslotte??? En Fabian’s hotdog dan? Om 21.15u zit het kind nog zonder eten.

meteen gemaand Dikkie Dik voor te lezen. Daarna wordt ontbeten met taart en dan is het tijd voor het trakteer-rondje bij het benzinestation waar we overnachten. In het begin kijken de mensen wel wat vreemd op, maar een stralende Mighalle bezorgt vele vrolijke gezichten met een simpel chip-dip koekje. FELIZ CUMPLEANO MIGHALLE!!! Plotseling is Klarin’s geduld op en gaat een “Falto una Vianes- ten. Met grote stappen beent Klarin de zaak sa”, melden. “Huhh? Hadden jullie die ook een besteld? Denk uit. “Por una servicio malo Yo paga nada, dat we die niet hebben!” De señor.” maat is vol en Klarin doet beklag bij de eigenaar van de tent. Gelukkig voor Fabian Erg geïnteresseerd lijkt die niet. had Klarin al wat “omavlees” (=draadHij loopt tenminste snel weg. “Een uur? Een hotdog? Nee die jesvlees) voorbereid. Daarvan wordt, weer hebben we niet”, daag en de groeten en weg is mijnheer. Het thuis, met overgave dienstertje komt nog wel met de gesmuld. . kaart. Even melden dat ze geen hotdog hebben. Of we iets anders willen bestellen? Bestellen? Klarin wil helemaal niets meer en Fabian valt bijna flauw bij de gedachte dat hij misschien nog weer wel een uur voor Piet Snot zit te wach-