Van slachtofferen via overleven naar leiden Model-leerproject voor het behalen van NLP Master Practitioner
1.
Waarom ik net dit wilde modelleren
In eerst instantie had ik dit werkje van “wroeten” naar “fladderen” gedoopt. Na het voeren van de eerste drie gesprekken werd me duidelijk dat ik tot een diepere stap werd uitgenodigd. Net daarom herdoopte ik deze opdracht. Ik ben sinds jaren gewoon om te “geven” : energie, kwetsbaarheid, ideëen, documentatie, … . Stap voor stap werd me echter duidelijk dat hier ook een illusie in schuilt, een soort valse hoop : “Geven om gezien te worden, geven om erbij te horen, … ”. Ik word meer en meer bewust van de intenties achter mijn gedrag en deze bleken (en blijken) niet altijd even zuiver te zijn. Deze niet zo leuke maar onontkoombare bewustwording werd gevoed door verschillende gebeurtenissen : Verschillende opleidingen, waaronder de opleiding “familieopstellingen” Het voelen van een groeiend ongenoegen over wat ik van sommige mensen/organisaties “maar” terugkrijg in relatie met wat ik investeer Het voelen dat sommige mensen gebruik maken van mijn energie … soms met respect, soms gewoon als een parasiet Het besef dat mijn gewroet en geploeter niet leidt tot wat ik het meeste wil Het voor het eerst voelen van fysieke en emotionele grenzen, het gevoel van ter plaatse blijven trappelen Het twijfelen aan de kwaliteit van mijn eigen werk (in relatie met het werk van andere mensen) Het feit dat ook andere mensen mee de gevolgen dragen van het feit dat ik m’n grenzen niet aangeef De feedback die ik krijg van mensen, ex-collega’s, collega’s, … die me wijzen op dit hardnekkige patroon Het feit dat ik moeilijk de hulp van anderen kan inroepen … In die zin wil ik stap voor stap leren mezelf en mijn werk naar waarde te schatten, in m’n kracht te gaan staan. En wil ik mijn kwaliteiten vanuit zuivere intenties leren inzetten in verbinding met anderen. Dit zal me helpen om mijn inspanningen, mijn gedrag en vooral de intenties van waaruit ik handel correcter te leren inschatten en inzetten : Hoe kan ik bij mezelf blijven ? Hoe kan ik op mijn pad en toch in verbinding blijven ? Hoeveel zet ik in, wat is gepast en wat is erover ? Vanuit welke intentie handel ik ? Wanneer mag ik neen zeggen, wanneer klopt de balans ? Wanneer laat ik hulp toe, wanneer vraag ik hulp ? Wat gun ik mezelf : gun ik mezelf iets moois, een opportuniteit, een helpende hand, een knuffel, … Kan ik genieten van succes, ook al lijkt het puur geluk ? Kan ik genieten van de oogst van mijn harde werken ? Daarom van “slachtofferen” via “overleven” naar “leiden”, maar misschien moet ik hier nog wat meer uitleg bij geven : “Slachtofferen” is gebukt lopen, in weerstanden en “gedoe” blijven hangen, … en daar anderen de schuld van geeft. “Overleven” is er deels in blijven zitten en toch niet helemaal loskomen van de ongewenste situatie, maar er toch al wat in slagen om er op de een of andere manier mee om te gaan (= coping). Dit is echter een tussenoplossing, die vaak nog een verloochening van de eigen voorkeuren, de eigen wil, … is. “Leiden” is zich ten volle afstemmmen op je kernkwaliteiten en je persoonlijkheid bewust in dienst stellen voor het uitdrukken van deze kernkwaliteiten. De klik van overleven naar leiden betekent dus dat je durft voluit gaan voor wie je bent en wat je kan. Hiermee stop je je ware zelf weg te cijferen (af te wijzen), al te veel rekening te houden met andermans mening en kom je stap voor stap in je eigen kracht. Hierdoor geef je de andere ook het recht om vanuit zijn eigenheid te handelen.
Van slachtofferen via overleven naar leiden
1/12
2.
Welk doel wil ik bereiken en hoe zie ik dat de gewenste toestand dichterbij komt Minder en minder spanning in mijn lijf voelen en dus meer en meer ontspanning in mijn lijf voelen door heel concreet : o Regelmatig een bodyscan te doen o Regelmatiger te mediteren o Vaker gebruik te maken van de freeze-frame hartcoherentietechniek (uit “Je brein als medicijn”) Meer zelfvertrouwen, een toenemend gevoel van “ik ben OK”, toenemend zelfvertrouwen binnen mijn domein en tegelijkertijd daar waar ik niet goed in ben hulp durven vragen o Hulp vragen om zelfstandige in bijberoep te worden o Aangeven wat ik wel wil doen en wat ik niet meer wil doen op m’n werk o M’n grens aangeven t.o.v. m’n leidinggevende en collega’s o Een grens trekken naar collega’s die de neiging hebben om te parasiteren Meer en meer handelen vanuit zuivere intenties en m’n intenties onder de loupe durven nemen (mezelf betrappen op onzuiverheid) Meer en meer … en meteen … benoemen wat de dingen met me doen i.p.v. op te stapelen : o Gesprek met N+2 en N+3 over mijn ontevredenheid bij de huidige gang van zaken binnen SD WORX o Duidelijk laten blijken dat iets me raakt t.a.v. collega’s Weten en voelen wanneer ik voldoende gegeven heb of geef : o Afblokken hulpvraag van collega waar ik nog nooit echt kon op rekenen o Beter agendabeheer o Opdrachten afwijzen die me niet zinnen (bv. weigeren van een coachingsopdracht omdat ik me gemanipuleerd voelde o Loslaten van heel wat opdrachten aan mijn ex-manager, ook al knaagde dat wat aan mijn geweten
3.
Schematisch
Van slachtofferen via overleven naar leiden
2/12
4.
“Mezelf graag zien, mezelf naar waarde schatten” : gesprekken met Joeke-Remkus, Jeroen, Mireille en Nelly
4.1.
Waarom deze experts ?
Ik leerde Joeke-Remkus voor het eerst kennen tijdens een opleiding. Een boom van een vent, die meteen allergische reacties bij me opriep. Stap voor stap werd me duidelijk waarom. Mijn interne dialoog was “amai, die ziet zichzelf graag”. Ook Jeroen koos ik omdat hij heel zelfzeker overkwam. Het feit dat hij homosexueel is, trekte me extra aan. Hij had zeker een “klik” moeten maken in een wereld die nog heel wat oordeel heeft naar andersgeaardheid. Hoe deed hij het om zichzelf graag te zien ? Mireille is zowat de meest geaarde vrouw die ik ooit ontmoette. Als er iemand in haar lijf zit en uitstraalt dat ze zich lekker in haar lijf voelt, dan is het Mireille wel. Haar leeftijd en grijze haren draagt ze met fierheid in plaats van het te vermommen zoals heel wat mensen dat doen vanaf een bepaalde leeftijd. Toen ik tenslotte Nelly : “Ik doe alleen nog wat ik goed kan en graag doe,” hoorde zeggen wist ik dat ik ook met haar een gesprek wou voeren. Haar bijdrage was relevant bij de twee gekozen competenties. 4.2.
Wat opviel, wat bleef hangen, wat raakte, … tijdens de gesprekken
Deze experts verrasten me op verschillende manieren : voor Joeke-Remkus was er niet zoiets als jezelf niet graag zien, voor Mireille en Nelly kostte het jaren werken om zichzelf graag te leren zien, Jeroen stopte halverwege het gesprek omdat hij vond dat hij genoeg gegeven had. Jeroen en Joeke-Remkus relateerden hun gedrag niet met hun gevoel van zelfliefde (en/of identiteit) … dat vonden ze beiden energieverlies en een mooi voorbeeld van jezelf niet graag zien. Dit dachten ze ook allemaal van het telkens opnieuw doorheen minder leuke ervaringen gaan (herbeleven) … een patroon waar ik vaak blijf in hangen. En ze leerden me allemaal dat hun lijf een heel belangrijke rol speelde ! Op de één of andere manier zaten ze allemaal in hun lijf, wat er voor zorgde dat ze een zachte, beheerste, weldoordachte … en tegelijkertijd krachtige indruk op me maakten. Er bleef dus heel veel hangen na de gesprekken. Om de één of andere manier wou ik die gesprekken dus koesteren, bijhouden, … en daarom koos ik ervoor om een verslag te maken dat mijn groeiproces verder zal ondersteunen. Het cruciale van dit project komt uit de verf in de techniek op het einde en de bredere lessen verwerkte ik – als een soort cadeau voor mezelf – in dit werk. 4.2.1.
De volgende metaprogramma’s vielen op
De experts handelden overwegend volgens de volgende metaprogramma’s : Bereikgericht (doelen stellen) Pro-actief (niet te lang stilstaan) Intern gerefereerd Gelijkenissen Heden (het verleden is wat het geweest is) Geassocieerd (heel erg in eigen lijf) Internal locus of control (ik ben schepper van mijn leven) Wat me echter het meeste is bijgebleven is het zuivere gebruik van het volgende metaprogramma : 1
Aandacht naar zelf (sort by self) vs. aandacht naar andere (sort by other ). Of het ene of het andere … geen vermening ! Wanneer andere “filters” nodig zijn, dan worden deze bewust geactiveerd (zie verder) : reactief, extern gerefereerd, sort by other, verleden, gedissocieerd, external locus of control ...
1
sm”
“Sort by Other hielp mij om het verschil te begrijpen tussen “aandacht” en “intentie”. Als je "sort by other" dan is je aandacht naar de andere persoon gericht en jouw intenties zijn ten voordele van de andere. Als je aandacht naar de andere gericht is sm” maar je intentie naar jezelf, voelen mensen zich gemanipuleerd. “Sort by Other is dus een manier om op een diepe manier sm” rapport en vertrouwen op te bouwen. “Sorting by Other is dus een ego-vrije state. Dit betekent niet dat je je ego opgeeft, maar wel dat je je ego even aan de kant zet … en dat kun je alleen maar als je een sterk ego hebt.
Van slachtofferen via overleven naar leiden
3/12
4.2.2.
Andere zaken die me opvielen :
Bij de experten die ik modelleerde was er sprake van een cruciale gebeurtenis die voor een klik zorgde v.w.b. hun zelfliefde. Ze namen op een bepaald moment een soort besluit en stelden zichzelf een doel. Het logo van Nelly was niet voor niets een phoenix verwijzend naar “verrijzen uit de as” Weten wat je kunt en weten wat je niet kunt en dat aanvaarden is een cruciaal element geweest in dit groeiproces. Zo leerde ik dat iemand die heel veel talent heeft, zijn ego net iets langer hoog kan houden. Iemand die wat minder bedeeld is (op eender welk vlak), moet het hoofd veel sneller leren buigen voor z’n eigen beperkingen, … . Dit deed een belletje rinkelen bij mezelf en amper een week later las ik in die zin een heel boeiend artikel, dat net dit spanningsveld duidde bij A-players (= best performers) : heel zeker en competent aan de buitenkant maar vaak heel angstig en onzeker aan de binnenkant. Weten welke impact ik heb op anderen (houding, uiterlijk, taal, blik, gestalte, scherpe kantjes, …) en daar rekening mee gaan houden is ook een belangrijk leerpunt dat ik kreeg van Joeke-Remkus. Ik ben hier niet altijd bewust van en ga er te vaak vanuit dat mensen meteen mijn intenties en mijn zachte kern zien doorheen mijn verschijning. Jezelf graag zien hoeft niet gerelateerd te zijn aan gedrag en/of feedback van anderen (context/gedrag is losgekoppeld van identiteit) … dat is ook een gedachte waar ik toch nog even moet aan wennen, maar het begint te lukken ! Mijn gebrek aan eigenliefde zorgt er voor dat anderen onrespectvol met me kunnen omgaan … het begint dus bij mezelf ! 4.2.3.
Metaforen van formaat :
Als je zelf op drijfzand staat dan kan je iemand anders niet helpen. Mijn lijf is mijn innerlijk kompas … ik kan er dus maar beter naar luisteren. Als je de verantwoordelijkheid voor jouw ongeluk bij anderen legt dan geef je ook die anderen de macht om voor je geluk te zorgen. 4.2.4.
2
Logical Level Alignement … in een doe alsof kader :
Stel dat ik doe alsof ik de lessen van Joeke-Remkus, Jeroen, Mireille en Nelly geïntegreerd heb (en daar ben ik nu gretig mee aan de slag) … dan zou ik als volgt doorheen de logische niveau’s stappen : Wat is kenmerkend voor de omgeving rondom mij, nu ik mezelf graag zie ? Eender welke situatie waar ik in terecht kom, is een opportuniteit om mezelf beter te leren kennen, om te groeien als mens, om m’n intenties zuiverder te leren inzetten. In die zin is zo goed als elke situatie in den beginne neutraal gekleurd. De manier waarop ik – vanuit mijn kaart – naar de situatie kijk en met de situatie omga, geeft ze een bepaalde kleur (rood of groen). Elke situatie is in die zin een oefensituatie om in en uit mijn lijf te leren gaan. Naarmate ik groei leer ik dit spel op een subtiele manier te spelen, want jezelf graag zien zit in elk moment van de dag. Vanuit deze “overtuiging” kijk ik met een open houding rondom mij en ben ik bereid mijn persoonlijk leiderschap op te pakken. Hoe gedraag ik me in de ene of de andere situatie, nu ik mezelf graaag zie ? Naar buiten gericht : Ik neem bewust waar hoe ik op de andere overkom : sluit de andere zich af of stelt hij zich open ? Naar binnen gericht : Ik neem bewust mijn lijf (denken/voelen/gedrag) waar in het hier-en-nu (sluit ik me af of stel ik me open) en registreer in welke mate ik in mijn lijf zit en/of blijf zitten.
2
De tekst in het smaragdgroen valt binnen een “doe alsof” kader
Van slachtofferen via overleven naar leiden
4/12
3
Wat als ik voel - meteen of pas na een tijdje - dat ik uit mijn lijf ga of ben gegaan : K : Alarmsignaal van mijn lichaam dat ik er niet meer in zit omwille van iets dat gebeurd is of omwille van iets dat staat te gebeuren (= verfijnde body awareness i.p.v. verdringen van hevige signaalpijn) Id : Bewustwording en acceptatie van het feit dat er zich iets aandent i.p.v. ertegen te vechten “OK, er dient zich iets aan, ik ben een dijk (= weerstand) aan het opbouwen toch ben ik bereid om mijn hoofd te buigen en mee te stromen met wat zich aandient” K - Id : Indien nodig en mogelijk de emotie die zich aandient ruimte geven en erkennen “deze pijn is van mij en ik ben er zelf verantwoordelijk voor” 4 Id – K : “Fair witness ” state activeren en verankeren (zie verder) Id : “OK, laten we de film eens herbekijken” Vr : Als Fair Witness herbekijken van de film doorheen aantal bewust geactiveerde metaprogramma’s : ste gedissocieerd - sort by other – extern gerefereerd – reactief - verschillen – verleden + verlaten van 1 positie de (Meta en 2 positie) indien relevant. K - Id : Terwijl ik de film herbekijk registreer ik signalen van mijn lijf (mini-emoties) en doe ik een grondige analyse o Waar en wanneer ben ik uit mijn lijf gegaan ? o Wat is er eigenlijk gebeurd met mij, met de andere, … ? o Hoe en waar is deze situatie ontstaan ? o Klopt wat ik doe met wie ik wil zijn ? o Vanuit welke intentie heb ik dat eigenlijk gedaan, wat wou ik toen eigenlijk bereiken ? o … Id : “Aha, dat is er gebeurd … wat kan en zal ik hier nu mee gaan doen, wat kan ik hieruit leren, waar neem ik verantwoordelijkheid voor en wat laat ik bij de anderen ?” (= afweging locus of control) Id – K (- Vc) : “OK, ik heb eruit gehaald wat ik eruit kon halen - thanks & let go” – wegademen (JoekeRemkus rolt projectiescherm op en bergt het weg) K : Afsluitende check of ik terug in mijn lijf zit (= TOTE of einde van deze strategie).
Samengevat : K – Id – (K – Id) – Id – K – Id – Vr – K – Id – Id – Id – K – (Vc) - K Daarna gaat mijn aandacht terug naar iets anders met een gevoel van vrede, want dat wat ik er eventueel niet uitgehaald heb komt later wel terug onder een andere vorm of gedaante (en dat klopt als een bus). Vanuit het geleerde treed ik – vanuit mijn kern, vanuit verbinding met mijn lijf - terug in relatie met de andere, probeer ik iets te doen dat overeenstemt met wat ik kan, wil en kies (= leiden) : mijn gedrag bijstellen en eventueel veiligheid en ruimte creëren voor de andere om het erover te hebben vanuit mijn kern vertellen waar het voor mij om gaat, wat me geraakt heeft, hoe ik het anders zou willen … ook al betekent dit dat ik me kwetsbaar moet opstellen Over welke vermogens /vaardigheden beschik ik, nu ik mezelf graag zie ? Ik kan via mijn lijf voelen wanneer iets klopt of niet klopt volgens mijn waarden. Ik kan bewust gebruik maken van mijn ademhaling, houding, denken, … om terug in mijn lijf te zakken en om dingen los te laten. Ik ben bereid en kan mijn eigen intenties onder ogen zien … ook al is dat niet altijd even leuk. Ik kan heel bewust kiezen tussen reageren en ageren (slachtofferen – leiden) Ik kan uit minder leuke gebeurtenissen iets leren en dat daarna ook weer loslaten. Ik kan mezelf en de wereld rondom mij accepteren zoals die is. Ik kan me kwetsbaar opstellen t.o.v. de andere, ik durf zeggen wat iets met me doet en durf mijn eigen behoeftes en/of bezwaren kenbaar maken op een respectvolle manier.
3
Aangezien dit voor mij het meest cruciale is, komt dit terug in de samenvattende “techniek” zodanig dat ik dit verder kan gaan integreren.
4
sm”
“The Fair Witness is een concept ontwikkeld door Anné Linden. Het is meer dan een observeerder-state. Het is een positie waarin je nog betrokken bent en waarin je nog emotioneel geraakt wordt door de persoon naar wie je kijkt, maar je hebt geen behoefte om te helpen, te herstellen, te oordelen, te veranderen. Van zodra je dit wel gaat doen – bv. de persoon (of jezelf) willen veranderen – zeg je immers impliciet dat hij niet OK is, dat je hem niet aanvaardt. En dan sluipt er al iets venijnigs in de (zelf)relatie. Jeroen noemde dit proces “mezelf klein maken”, Mireille “terug in mijn lijf gaan zitten en eerlijk naar mezelf kijken” en Joeke Remkus gebruikte de term “Fair Witness”.
Van slachtofferen via overleven naar leiden
5/12
Welke overtuigingen en waarden heb ik geïntegreerd, nu ik mezelf graag zie ? Overtuigingen over “mezelf graag zien” : Als ik niet van mezelf hou dan kan ik nooit wat voor anderen betekenen. Handelen volgens mijn waarden en mijn potentieel ten volle aanwenden is een uitstekende vorm van mezelf graag zien. Mijn gedrag en het effect dat ik oproep bij anderen staat los van mijn zelfliefde. Als ik in mijn lijf (kern, centrum) zit dan maakt het niet veel uit wat anderen van me denken. Overtuigingen om bij mezelf te kunnen blijven : Mijn lijf is mijn innerlijk kompas op mijn tocht, het is een effectieve manier om bij mezelf te blijven. Overtuigingen over mijn attitude “on the road” : Ik heb alles in mij om om te gaan met wat er mij overkomt. Uit de dingen die mij overkomen kan ik altijd iets leren waardoor ik mezelf verder kan ontwikkelen. Als een bepaalde gebeurtenis niet bijdraagt aan mijn welzijn – na de leerfunctie - dan heeft deze gebeurtenis geen toegevoegde waarde meer en kan ik ze beter loslaten. Als ik toch niet alles uit die éné situatie heb kunnen halen, dan zal er mij wel een nieuwe situatie te beurt vallen waar ik het nog niet geleerde wel uit zal kunnen leren. Als ik in mijn lijf (kern, centrum) blijf terwijl er mij iets ongewenst overkomt, dan ontwouwen zich hulpbronnen in en/of buiten mij die er voor zorgen dat alles in z’n plooi valt. Het is een kwestie van vertrouwen en overgave … Overtuigingen over wat me overkomt en de wereld rondom mij : Mijn overtuigingen trekken bepaalde situaties en bepaalde mensen naar me toe. Door m’n overtuigingen te onderzoeken kan ik een andere wereld rondom mij creëren en bewust worden waarom ik bepaalde situaties blijf aantrekken. Alles wat je rondom jou voelt en ziet is van jou, de omgeving weerspiegelt je eigen gevoelens, thema’s, … (angst, kwaadheid, …). Als bepaalde situaties je blijven achtervolgen, dan betekent dit gegarandeerd dat je een bepaalde les nog niet ten volle hebt geleerd. De wereld rondom mij is dus een éénduidige spiegel voor mijn intenties, mijn groeiproces, mijn niveau van ontwikkeling, … Overtuigingen over verbinding en relaties : Niemand kan me gebruiken, niemand kan me uitsluiten, niemand kan me pijn doen … en ik kan niemand gebruiken, uitsluiten of pijn doen. De macht die de andere over mij heeft is de macht die ik hem geef … en vice versa. Als je geeft vanuit je centrum dan ga je op dat moment juist genoeg geven. Als je geeft vanuit een onzuivere intentie dan krijg je iets onzuivers terug. Het is niet mijn “schuld” als anderen het moeilijk hebben met wie ik ben en hoe ik doe, ze worden gevangen door hun eigen kaart. Ik ben niet verantwoordelijk voor de mening die anderen opbouwen over mij, de andere is daar volledig vrij in. Daar waar ik voorbij ga aan deze overtuigingen begint het slachtofferen, het machtspel, … Waarden die voor mij belangrijk zijn : vrijheid, harmonie, zelfsturing, persoonlijke ontwikkeling & groei, verbondenheid, respect, erkenning, … Hoe is dit alles een uitdrukking van mijn identiteit, van wie ik ben, nu ik mezelf graag zie ? Ik ben een leider of schepper van m’n eigen leven (geen overlever noch slachtoffer) Ik ben iemand die in harmonie wil leven met alles-wat-is. Ik ben iemand die het beste voor heeft met deze wereld. Ik ben een helper, een begeleider een heler. Nu ik mezelf graag zie … op welke manier past dit in het hogere of grotere dat mij leidt ? Ik ben verbonden met alles wat is in en rond mij en maak deel uit van een groter geheel dat gestuurd wordt door een hogere orde. Alle elementen van dat grotere geheel zitten ook in mij. Door wat ik doe en wie ik ben wil ik mijn bijdrage leveren aan het helingsproces van dat grotere geheel zodanig dat alles en iedereen kan groeien naar zijn of haar volle potentieel.
Van slachtofferen via overleven naar leiden
6/12
5.
“Hulp inroepen en toelaten” : gesprekken met Bernard en Bert
5.1.
Waarom deze experts ?
Ik koos – zoals reeds aangegeven – Nelly omdat ze heel uitgesproken vertelde dat ze alleen nog deed wat ze graag deed. Dit deed me vermoeden dat ze voor alle andere klussen paste of hulp van anderen inriep. Tijdens het interview bleek Nelly meer te passen binnen de competentie “mezelf graag zien”. Toch bevestigde ze één en ander binnen deze competentie in vgl. met de gesprekken met Bernard en Bert. Bernard (echtgenoot van Griet) werd me aanbevolen door verschillende mensen uit onze NLP-groep omdat hij heel succesvol bleek te zijn in het inroepen van hulp van anderen. Bert – een goede vriend van Mieke – kende ik al jaren. Al van toen hij nog student was, hoorde ik z’n medestudenten (waaronder Mieke) vertellen dat Bert eender wie – vnl. de leraren – meteen voor zich kon winnen. “Bert kan klappen (= praten) met nen hond met nen hoed up,” zouden ze zeggen in West-Vlaanderen. Toen we een tijd geleden gingen kijken naar de werf van z’n huis, vertelde hij dat hij de elektriciteit voordeliger had laten leggen via X, het dak via Y, de parket … . Typisch Bert … . Ook z’n trouwfeest kreeg hij gepland in een overvolle feestzaal, terwijl hij alles veel te laat had geregeld. En eigenlijk moet ik schrijven dat zijn vriendin alles geregeld heeft voor hun trouw … 5.2.
Wat opviel, wat bleef hangen, wat raakte, … tijdens de gespreken
Als ik vertelde dat ik het niet zo makkelijk vind om hulp in te roepen van anderen, vroeg Bernard : “Heb je al eens een negatieve ervaring gehad ?” Na lang nadenken vond ik alleen voorbeelden van mensen die op dat moment druk bezig waren en me op dat moment niet konden helpen. Toen ik – na een half uurtje interviewen en praten over hulp inroepen – vroeg aan Bernard waar hij eigenlijk goed in was, moest hij vrij lang nadenken. Terwijl ik zelf expertise-gericht ben zat ik nu tegenover iemand die eigenlijk niet echt gericht was op expertise. Na een poosje antwoorde Bernard : “Ik ben een goeie netwerker, ik weet wie ik waarvoor moet inzetten, ik weet mijn mannetjes te vinden …” Bernard vindt het best grappig als ik vertel dat er iets in mij zit dat persé de beste wil zijn. Dit is nog wat residu van m’n familiekarma. M’n gehandicapte broer werd er ooit uitgezet (in een M.P.I.). Als ik het niet beter zou doen als hem, dan kon mij net hetzelfde overkomen … (= natuurlijk is deze denkwijze opgebouwd vanuit een kindbewustzijn). Dit werd me ooit duidelijk tijdens een therapiesessie. Het viel me echter op dat ook Bert het soms moeilijk had om hulp te vragen, zeker als het ging over iets dat valt binnen zijn expertise. Expert (willen) zijn, creëert dus ook bij hem een drempel voor het inroepen van hulp ! Zowel Bernard, maar zeker Bert, toonden me dat je een soort vrijheid moet laten bij de andere, als je hulp vraagt. Die vrijheid - i.p.v. een dwingende aanpak (qua timing of manier waarop) - zorgt er voor dat iemand sneller “ja” zal zeggen op je hulpvraag. En inderdaad, dat herken ik heel goed bij mezelf. Van zodra er maar een beetje dwang, druk of moeten in m’n richting komt, ga ik zelf ook meteen in de weerstand. De woorden “via via” vielen regelmatig tijdens de gesprekken met Bernard, Nelly en Bert. Een bijzondere les was het feit dat Bert de balans bijhield op basis van wat de andere effectief gedaan had voor hem en niet zozeer wat het effect of de meerwaarde daarvan was geweest voor hem. Zo kon hij een belangrijke reparatie aan z’n dak laten gebeuren door via via te vragen aan de planner van een bepaald bedrijf om hun werk iets naar voor te schuiven. Dit leverde Bert heel wat op (vlotte herstelling, geen waterschade, …) maar dat kostte die man niet meer dan een aanpassing in de agenda. Een paar pinten tracteren herstelde de balans volgens Bert (en dat leek ook te kloppen). Op die manier balanceert Bert het geven en nemen zorgvuldig uit. Door het gesprek met Bert, zag ik nu meer dan het feit dat de dingen hem te beurt vallen. Ik zag nu voor het eerst wat hij deed en doet om de balans in evenwicht te houden … hulp valt dus niet uit de lucht, ook voor Bert niet. De buitenwereld ziet vaak alleen maar wat mensen krijgen, wat mensen te beurt valt en vergeten daarbij te kijken naar de investering die iemand doet om dit voor elkaar te krijgen. Na deze gesprekken heb ik door dat ik eigenlijk al een goede netwerker ben. Nu begrijp ik Mieke als ze zegt : “Overal waar wij komen, ken jij wel iemand”. Deze interviews leerden me echter dat ik niet voldoende gebruik maak van mijn netwerk. Noch qua geven, noch qua ontvangen. Hier moet ik dus proactiever en doelgerichter mee leren omgaan.
Van slachtofferen via overleven naar leiden
7/12
5.2.1.
De volgende metaprogramma’s vielen op
De experts handelden overwegend volgens de volgende metaprogramma’s : Optiegericht (“ik moet ten allen tijde mijn strategie kunnen aanpassen, een manier zien om m’n doel toch te bereiken als er hindernissen opdoemen” – “als ik zie dat ik merkt dat ik een bepaald doel echt niet zal kunnen bereiken, heb ik meteen een aantel alternatieven”) Bereikgericht (“duidelijk beeld van wat ik wil bereiken” – “HET MOET” – “weten waar je naartoe wil” – “ik moet, ik moet en ik zal” – “het is sterker dan mezelf” - “dit moet opgelost raken”) Pro-actief (“actie, niet bij de pakken blijven zitten, …” – “het feit dat ik andere mensen kan inzetten, betekent niet dat ik in mijn luie zetel blijf zitten tot er me iets toevalt, je moet zelf in beweging komen”) Eerder gericht op mensen dan op informatie (kennis, expertise, …) Internal locus of control (“als ik een bepaald project de mist laat ingaan zonder iets te doen, dan is dat mijn verantwoordelijkheid”) Toekomstgericht 5.2.2.
Metaforen van formaat :
Net zoals jij weet welke boeken je moet nemen uit je boekenkast om iets op te zoeken, weet ik wie ik moet aanspreken om me te helpen bij het ene of het andere. Je moet je eigen uurloon kennen … en als je merkt dat het voordeliger is om iemand anders een bepaalde klus te laten klaren, dan moet je dat doen. Anders ga je niet effectief/efficiënt met je tijd om. (bv. zelf copies nemen als CEO maakt de copies wel heel erg duur) 5.2.3.
5
Logical Level Alignement … in een doe alsof kader :
Stel dat ik doe alsof ik de lessen van Nelly, Bernard en Bert geïntegreerd heb (en daar ben ik dus gretig mee aan de slag) … dan zou ik als volgt doorheen de logische niveau’s stappen : Wat is kenmerkend voor de omgeving rondom mij, nu ik hulp kan inroepen en toelaten ? Ik zie mensen rondom mij … mensen die me mogelijks kunnen helpen, mensen die iets te vertellen hebben. Allemaal opportuniteiten voor een babbel en mogelijks een verrijking van mijn netwerk (en kaart). Ik zie ook hoe mensen naar me kijken, knikken, … en neem dit in me op. Dit is immers informatie om makkelijker contact te maken. Hoe gedraag ik me in de ene of de andere situatie, nu ik hulp kan inroepen en toelaten ? Ik heb het beste voor met mensen, ik hou ervan om mensen aandacht te geven, om interesse te tonen voor het verhaal van de andere. Ik wil me dus niet persé zelf profileren, ik praat mee en speel in op het verhaal van de andere. Doordat ik een brede interesse heb, kan ik met eender wie meepraten en kan ik me snel afstemmen op de mensen die ik ontmoet. Ik heb geleerd om hulp, complimentjes te ontvangen. Ik stel me open en laat de dingen binnen komen. Ik voel wat iets met me doe, laat dat ook blijken en bedankt daarvoor. Ik toon m’n appreciatie aan mensen die iets gedaan hebben voor mij. Ik ben bereid een “neen” te krijgen als ik iets vraag. Een “neen” heb ik al … een “ja” kan je krijgen. Toch geniet ik ervan om iemand toch nog over de streep te trekken. Het is als het ware een soort spel (“ik moet hem kunnen mobiliseren”). Ik weet dus heel goed wat ik wil en ben daar vastberaden in.
5
De tekst in het smaragdgroen valt binnen een “doe alsof” kader
Van slachtofferen via overleven naar leiden
8/12
Aanpak om hulp te vragen Vc – Id – K : ik heb een beeld van wat ik wil gerealiseerd zien en kijk wat ik daar zelf kan in oppakken op basis van het feit dat ik weet waar ik goed in bent. Ik breng ook in kaart wat ik niet zo goed kan of waar ik liever zou willen beroep doen op iemand anders. Hier voel ik vrij snel of ik iets graag wil doen of niet (K+ of K-). Id – Vr – Id – K+ - Id : Eens ik weet welke hulp ik nodig heb, overloop ik mijn netwerk en kijk ik wie me daarbij zou kunnen helpen (rechtstreeks of via via). Ik kijk dus voor wat ik terecht kan bij wie. Als ik iemand gevonden heb krijg ik een bevestigend gevoel. Ik zoek dus verder tot ik een bevestigend gevoel heb. Er komt dan een soort “yes” in mij. Ae : Ik leidt kort en duidelijk in d.m.v. een verhaal waardoor de andere zich een beeld kan vormen waar het om gaat (= een yes-set creëren, mensen een goed gevoel geven). Hierdoor voelt de andere zich aangesproken. Vervolgens geef ik aan dat ik denk dat de andere mij zou kunnen helpen … Om tenslotte te vragen of de andere mij ook daadwerkelijk wil helpen. Ik geef hierbij de vrijheid die gepast is bij de situatie - vrijheid qua timing en qua aanpak (natuurlijk binnen een passend kader voor mezelf en een realistisch kader voor de andere). Bv. : “Als het echt niet kan voor jou, dan begrijp ik dat hoor.” Ae – Id – Vc – K - [Ae] : ________________ Vervolgens krijg ik een antwoord dat ik aftoets met wat ik nodig heb. Dat geeft dan een bevredigend gevoel of niet (K+ of K- = TOTE). [Als blijkt dat het niet volledig past met wat ik nodig had, dan probeer ik de andere alsnog over de streep te trekken door in te spelen op eventuele bezwaren, bepaalde omstandigheden, reacties van de andere in het moment … Ik wil uiteindelijk wel mijn doel bereiken … zeker als ik bijna geen andere optie heb ! Met wat geping-pong (bv. de andere het gevoel geven dat zijn bijdrage echt wel heel erg belangrijk is voor mij, dat ik zijn inspanningen heel erg zou waarderen, door wat extra vrijheid te geven qua tijd of aanpak, …) kom ik er dus meestal wel uit.] Ik voel vrij goed aan of ik dichterbij een “ja” aan het schuiven ben (K+ of K- = TOTE). Indien het echt niet kan voor de andere, dan is dat ook OK voor mij … dan ga ik op zoek naar iemand anders.
Samengevat : Vc – Id – K – Id – Vr – Id – K+
Id – Ae –
Ae - Id – Vc – K – [Ae] __________________
Over welke vermogens /vaardigheden beschik ik, nu ik die lessen heb geïntegreerd ? Ik weet hoe ik mensen – van eender welke laag – moet benaderen. Daardoor kan ik me snel inwerken in eender welk milieu. Ik kan luisteren naar wat mensen te vertellen hebben, naar wat hen bezig houdt. Ik kan daar zelfs van genieten … Ik weet wat ik zelf kan en wat ik te bieden heb. Ik weet wat ik zelf niet zo goed kan en waar ik eventueel hulp zou kunnen gebruiken. Ik heb dus aanvaard dat ik niet in alles de beste kan zijn. Ik weet ook wie wat kan in mijn netwerk … ik beschik a.h.w. over een intrapsychische databank met die informatie over mensen : wie zijn ze, wat houdt hen bezig, wat doen ze allemaal, hoeveel kinderen hebben ze, … hoe zit onze balans (sta ik in het krijt of vice versa). Ik kan mezelf in een “mindere positie” zetten om hulp te vragen en de andere zo “groter” laten zijn dan mij. Zo laat ik blijken dat hij werkelijk iets beter kan dan mij en mij zou kunnen helpen. Dit zorgt er voor dat de 6 andere groeit en parallel de bereidwilligheid om mij te helpen. Ik kan me inleven in de andere waardoor ik vrij makkelijk kan inspelen op iemand. Ik kan dingen loslaten (bv. een training die ik ontwikkelde) of toevertrouwen aan anderen en ik kan hen ook met de eer (de pluimen) laten lopen als hun werk iets bijzonders oplevert. Ik slaag erin om appreciatie te uiten overeenkomstig de hulp die ik kreeg van iemand (een pint, een geste, m’n hulp binnen mijn mogelijkheden ter beschikking stellen, …) en hierbij hou ik rekening met wat de andere heeft moeten doen voor mij en in mindere mate met wat het voor mij opleverde ! Ik durf m’n grenzen te bewaken zodanig dat de balans tussen geven en nemen blijft kloppen.
6
Ik merk dat zowel Bernard als Bert grijnsend toegeven dat ze soms bewust wat hulpeloos doen om de andere over de streep te trekken. Toch geven ze beiden aan dat ze niet kiezen voor manipulatie.
Van slachtofferen via overleven naar leiden
9/12
Welke overtuigingen en waarden heb ik geïntegreerd, nu ik hulp kan inroepen en/of 7 toelaten ? Het summum van mezelf graag zien is anderen graag zien. Als ik iets zelf doe (ploeteren, hard werken) dan moet het plezant zijn. Als iemand anders iets beter en/of sneller kan dan mij dan vraag ik hem om dat voor mij te doen. Als je mensen om hulp vraagt en je appreciatie uit voor wat ze doen dan zijn mensen vereerd dat ze je kunnen of mogen helpen, dat geeft hen de gelegenheid om hun kennis en kunde te tonen. Als je zorgt dat de balans tussen geven en nemen blijft kloppen binnen je netwerk dan vind je altijd iemand die je kan helpen. Het begint met een kleine uitwisseling die zo stap voor stap groeit tot iets groters. Als mensen zien dat je tijd steekt in hun problemen dan zullen ze sneller geneigd zijn om tijd in jou te steken. Het is niet omdat je hard en veel werkt dat je rijkelijk beloond zult worden. Daarom kijk ik altijd goed wat het me opbrengt (R.O.I. = plezier, persoonlijke ontwikkeling, erkenning, verloning, …) en/of waarom ik iets doe. Het heeft immers geen zin om hard te werken als de erkenning niet navenant is. Als ik in eender welke situatie veel opties hebt, dan is de kans klein dat ik faal. Opties hebben maakt me vrijer en minder dwingend in het vragen van hulp. Immers, als ik mezelf in een conflictsituatie manoeuvreer, dan ben ik nog verder van mijn doel. Als ik bereid ben om me aan te passen (bv. qua timing) dan verhoogt de kans dat de andere z’n bereidheid ook toeneemt. Een dwingende vraag werkt contraproductief.
Hoe is dit alles een uitdrukking van mijn (rol)identiteit, van wie ik ben … nu ik hulp kan inroepen of toelaten ? Ik ben een netwerker. Ik ben iemand die overal het positieve in ziet (tot het tegenovergestelde is bewezen) en zich openstelt voor wat er op me af komt … .
Op welke manier past dit in het hogere of grotere dat mij leidt ? Alles zit klaar in mij en ligt klaar rondom mij als ik ervoor kies om mijn bijzondere bijdrage als helper in te zetten. Ik zie meer en meer een wereld van overvloed rondom mij. Dit geeft me een groter gevoel van vrijheid en ruimte om mijn unieke bijdrage te leveren aan deze wereld.
7
Ik voegde de waarden niet toe aan deze tekst, daar het dezelfde waardencluster is als in de vorige competentie.
Van slachtofferen via overleven naar leiden
10/12
6.
Wat ik stap voor stap wil integreren en vooral hoe – mijn techniek(en) ?
Het rode pad is het pad dat loopt naar “drijfzand”. Het groene pad brengt me dichter bij de realisatie van mijn missie (volgens mijn waarden). Als ik op het groen pad zit dan zie ik mezelf en de andere graag. Dan is er verbondenheid met mezelf, de andere, alles wat is en ben ik verbonden met mijn missie. Dan zit ik in m’n lijf. Het oranje pad is mijn manier om terug te keren naar m’n lijf, naar liefde, … : Stap 1 : body-awareness (voelen van spanning, …) Stap 2 : “OK, ik ben uit mijn lijf – tijd om terug de leiding te nemen – ik kan kiezen” Stap 3 : Aandacht naar ademhaling en hart (freeze frame techniek) eventueel een positief anker afvuren Stap 4 : Vanuit mijn “fair witness” positie (nog geen naam) eerlijk de film herbekijken en eerlijk nagaan wat er gebeurd is, wat mijn aandeel is, … Stap 5 : De les, het inzicht opnemen die ik dan al kan opnemen en vervolgens terug loslaten - “thanks & let go” (uitademen en laten wegstromen) Stap 6 : Ik laat m’n aandacht naar iets anders gaan, ik ga iets anders doen, ik neem mijn verantwoordelijkheid op … terug vanuit het groen.
Vanuit het groen (aanvaardend wat ik kan en wat ik niet kan) kan ik makkelijker hulp inroepen en hulp toelaten. Ik kan me makkelijker openstellen voor de dingen die op me af komen. En het lijkt alsof er momenteel heel wat op me afkomt. Het gedicht hierna geeft op de ene of andere manier weer wat er misschien wel met me aan het gebeuren is momenteel.
Van slachtofferen via overleven naar leiden
11/12
THE GIFT8 UNTIL ONE IS COMMITTED THERE IS HESITANCY, THE CHANCE TO DRAW BACK, ALWAYS INEFFECTIVENESS. CONCERNING ALL ACTS OF INITIATIVE AND CREATION THERE IS ONE ELEMENTARY THRUTH, THE IGNORANCE OF WHICH KILLS COUNTLESS IDEAS AND SPLENDID PLANS : THE MOMENT ONE DEFINITELY COMMITS ONESELF, THEN PROVIDENCE MOVES TOO. ALL SORTS OF THINGS OCCUR TO HELP ONE THAT WOULD OTHERWISE NEVER HAVE OCCURRED. A WHOLE STREAM OF EVENTS ISSUES FROM THE DECISION, RAISING IN ONE’S FAVOR ALL MANNER OF UNFORESEEN INCIDENTS AND MEETINGS AND MATERIAL ASSISTANCE, WHICH NO MAN COULD HAVE DREAMED WOULD HAVE COME HIS WAY. De stappen om hulp te vragen en hulp te ontvangen zijn in die zin legio. Daarom zal ik ze hier niet meer hernemen. De belangrijkste sleutel (de crux) zat immers niet op dat niveau. Ik plan wel m’n boekenkast-logica te enten op m’n netwerk zodanig dat ik er op een bewustere en uitgebalanceerde manier meer leer omgaan … De volgende zin begint stap voor stap volume te krijgen in m’n hoofd en in m’n zijn : “Ik besef elke dag meer en meer dat ik uniek ben, dat ik over een gigantisch potentieel beschik dat ik nu nog niet ten volle gebruik. Daarom leer ik me stap voor stap open te stellen voor wat zich in en rond mij ontvouwt.” Als afsluiting van deze tekst, wil ik nog een bijzonder moment delen. Op 11 december klikte er plots iets in mijn lijf. Het werd me duidelijk dat ik een stap zette in het onthechten van m’n familiekarma. Op de één of andere manier werd me duidelijk dat dit nog steeds het drijfzand was van waaruit ik probeerde te werken. Onthechten betekent niet negeren. Ik voelde plots heel goed wat de winst van mijn verleden was in relatie met mijn “opdracht in dit leven”. In het oppakken van mijn opdracht als helper, heler … blijf ik trouwens op een bijzondere manier verbonden met mijn roots … zo blijf ik op een bijzondere manier loyaal, voelde ik. Het leek alsof ik op dat moment het raadsel (of toch een deel ervan) van mijn familiekarma had opgelost. Meer groen, minder lang in het rood en sneller en bewust terugkeren via mijn oranje pad … daar ga ik voor. Vanuit mijn hart … bedankt Joeke-Remkus, Jeroen, Mireille, Nelly, Bert en Bernard bedankt Peter en Micky bedankt aan heel veel mensen die me de duwtjes, de steun, de warmte en de liefde gaven en zullen blijven geven op m’n pad.
“Geen mens is vrij die niet z’n eigen meester is,” Epictetus
8
W.N. Murray, “The Schottich Himalayan Expedition”
Van slachtofferen via overleven naar leiden
12/12