Via Rijnboog naar Kenniseconomie

Erik Koopman .NL Maatschappelijk ondernemer

Anders bouwen, duurzaam innoveren

Via Rijnboog naar Kenniseconomie Doelstellingen project Eco fiber & Fiberarchitectuur

Design Mode & Architectuur

Vormgeving

Bio based economy

Milieutechnologie

Engineering ICT & 3D-printen

Dienstverlening

Stadspromotie

Erik Koopman .NL Maatschappelijk ondernemer Arnhem, november 2010

Over het project Eco fiber & Fiberarchitectuur Als maatschappelijk ondernemer viel mij op hoeveel links Arnhem heeft met fiber en directe gerelateerde marktsegmenten. Om deze reden ben ik het Power to Arnhem-project Eco fiber & Fiberarchitectuur gestart. Er zijn diverse links tussen fiber, vormgeving, milieutechnologie, engineering en andere dienstverlening. In al deze marktsectoren is Arnhem sterk vertegenwoordigd. Voor het project Eco fiber & Fiberarchitectuur zocht ik een icoonobject om focus e creëren. Het stadsontwikkelingsproject Rijnboog Nieuwstraat e.o. (voormalig Havenkwartier) met het cultuurcluster voldoet hieraan. Deze presentatie is een verdieping t.o.v. het startdocument uit 2009. De presentatie toont voorbeelden en benoemt hoofdlijnen. De presentatie is in 4 secties opgedeeld: ●

Waarom is focus op Fiber, Eco fiber en Co-creatie belangrijk (voor Arnhem)

●

Hoofdpunten uit de Economische agenda Arnhem 2015 en het Kennis- en innovatiebeleid provincie Gelderland

●

Visies voor de kennisclusters Fiber, Vormgeving, Milieutechnologie en Dienstverlening

●

Visie voor het voortzetten van het stadsontwikkelingsproject Rijnboog en het cultuurcluster

Mijn rol in het project is het uitzetten van beleid voor snelle kennisontwikkeling via co-creatie en open processen. Mocht u meer over de visie en het project willen weten. Mijn contactgegevens staan op de laatste pagina. Hartelijke groet, Erik Koopman


Fiber is het materiaal van de 21e eeuw

(R)evolutie in constructie

●

Fiber is supersterk, ultralicht en multi-vormbaar

●

Fiber vervangt staal in constructies en architectuur

●

Grote groeimarkten voor diverse marktsegmenten

Investeren in fiber is investeren in innovatie en kenniseconomie


Fiberarchitectuur is een opkomende groeimarkt ●

Yitzkak Rabin Center Tel Aviv > 2005 > Moshe Safdie

●

Centre Pompidou Metz > 2010 > Shigeru Ban & Jean de Gastines

●

Stedelijk museum Amsterdam > 2011 > Benthem Crouwel Architects

Fiberarchitectuur biedt veel perspectief voor vormgeving en dienstverlening


Eco fiber is dé grondstof van de 21e eeuw

(R)evolutie

in grondstof

●

Vezelgewassen vervangen olie als basisgrondstof voor kunststoffen e.d.

●

Cradle to cradle ontwerp wordt de basis voor duurzame innovatie

●

Verenigde Naties: Internationaal jaar van de natuurlijke vezels (2009)

Natuurlijke fibers en milieutechnologie leiden naar een nieuwe wereld

Erik Koopman .NL

Wissel gewas

Landbouw

Onkruid bestrijding

Vezel gewassen

Bio based economy

Basis

grondstof

Maatschappelijk ondernemer

Voedsel

Cradle

to cradle

Eco fiber is een sterke groeimarkt ●

Van eco fiber autocarrosserie naar exterieur van gebouwen is een kleine stap

●

Eco fiber vervangt niet-milieuvriendelijke hightech fiber

●

Isolatie en bouwmaterialen van vezelgewassen zijn reeds beschikbaar

De vraag naar milieu- en klimaatvriendelijke producten zal blijven stijgen

Producten


Co-creatie is het businessmodel van de 21e eeuw

(R)evolutie

in dienst- en

productontwikkeling

●

Wikipedia is een voorbeeld van snelle kennisontwikkeling door co-creatie

●

Sociale media bevorderen co-creatie (grote groeimarkt)

●

Co-creaatie is de snelste manier om (nieuwe) kennisclusters te ontwikkelen

Investeren in co-creatie is de basis voor duurzame (stads)ontwikkeling

Het aantal zelfstandigen in cultuur en (zakelijke) dienstverlening blijft

stijgen. Co-creatie is voor deze professionals in de kenniseconomie

een steeds belangrijkere basis voor werk, het

creëren van opdrachten en innovatie.


Co-creatie is essentieel voor succes ●

Alleen door daadkracht en co-creatie kunnen achterstanden worden ingehaald

●

Vasthouden aan oude businessmodellen blokkeert snelle kennisontwikkeling

●

Open processen vormen de basis voor succesvolle netwerkcoöperatie

rs t Vo el / v or b e r a ag r st e id No i ng uk ta /s tr u Ui c tu tw er ur ke pl Pr es n no an In e n te ta / sp pla r a r en ak pl a n n Be zw aa rp ro Ge ce re du ch re te s lij k Ui e tv o u i ts er pr ing Pr aa o je k c tr ea li s at ie

Erik Koopman is gespecialiseerd in (voorwaarden voor) open processen

Openbaar Beperkte transparantie

Belangen organisaties

Overheid

Vo o

Verplicht procedures

Burgers

Standaard overheidsprocedures 1

Burgerparticipatie 1

2

3

●●●●

4

2

3

2

3

5

●●●

6

4

5 6

4

5 6

7 7

8 8

9 9

10

9

Project website

Kenniswerkers

10

Netwerkcoöperatie / Co-creatie 1

Semi-overheid

10

 Tijd / Kosten Schema uit open standaard Coördinatie van Open OverheidsProjecten (COOP)

ZBO's

Bedrijfsleven Wetenschap


1. Basis op orde Buiten kijf staat dat de basis - het ondernemingsklimaat - in de stad en regio op orde moet zijn. Bij de basis gaat het in elk geval om: ●

●

Een stimulerende en uitdagende omgeving voor startende ondernemingen, en innovatieve ontwikkelingen binnen het bedrijfsleven en de kennisinstellingen. Een sterke marketing van stad en regio.

Economische agenda Arnhem 2015 ●

Directe relatie met

Eco fiber en/of Fiberarchitectuur

●

Directe relatie met

Cultuurcluster en/of Rijnboog

●

Directe relatie met

Co-creatie en/of Kenniseconomie

Benut stadsprojecten als visitekaartke van Arnhemse kennisclusters

2. Wat sterk is verder versterken Arnhem kent een aantal zeer sterke segmenten in de economische structuur. Sterk vanwege het aantal arbeidsplaatsen of vanwege de regionale of nationale positie. Koesteren en verder uitbouwen van de kracht is de inzet.

3. Focus op kansrijke clusters Daarnaast kiest Arnhem heel nadrukkelijk voor stevige focus op haar unieke kansrijke clusters.

●

Kantoorhoudende werkgelegenheid

●

Energie en Milieu Technologie

●

Toerisme en Vrije Tijd

●

Mode en Vormgeving

●

Gezondheidszorg en Welzijn (Health)


Speerpunt 1

Kennis- en innovatiebeleid provincie Gelderland

continueren en uitbouwen van de focus op Triangle (Food Valley, Health Valley, Technology/UT Twente, EK). Bij Triangle werken kennisinstellingen, overheden en bedrijfsleven in Oost-Nederland samen aan kennisen productvernieuwing op het gebied van voeding en gezondheid.

●

Directe relatie met

Eco fiber en/of Fiberarchitectuur

●

Directe relatie met

regio

●

Directe relatie met

Co-creatie en/of Kenniseconomie

en

Wageningen Universiteit

Benut stadsprojecten als visitekaartke van Arnhemse kennisclusters

Speerpunt 3 Speerpunt 2 versterken van het innovatievermogen van het gehele midden- en kleinbedrijf.

benutten van de kansen van opkomende regionale clusters waarin ondernemers en kenniswerkers samen werken aan vernieuwingen en innovaties in de volgende clusters: * milieutechnologie (stichting KIEMT - Arnhem/Apeldoorn) * modecluster (Arnhem) * biomassa-agroketens (biobased economy, Wageningen/Noord West Veluwe).


Grote markt en breder aanbod in (eco) fiber

Stijgende grondstofprijzen staal en olie

Ontwikkelen kenniscluster Fiber

Investeren in fiber is

investeren in de toekomst

●

Industriepark Kleefse Waard (IPKW) huisvest meerdere fiber-bedrijven

●

Ontwikkel IPKW door tot kenniscluster voor (eco) fiber

●

Benut mede kennis van HAN en universiteit Wageningen, Nijmegen en Twente

Ontwikkelingsmij Oost NV (verdeling subsidies) is een verbindende factor

Fiber-bedrijven

Technology

Industriepark Kleefse Waard Technical Fibres Application Institute Teijin Colbond Lever Kunststof techniek TSN Rema Tip Top Akzo Nobel

Teelt vezelgewassen

Eco fiber

Fiber

Nano-technologie


Versterken kenniscluster Vormgeving

Lijnen uit Mode & Design vernieuwen architectuur

●

Zet de invloed van Mode & Design op architectuur om in marktpositie

●

Fiberarchitectuur kan sterk bijdragen aan kenniseconomie in vormgeving

●

Fiberinnovatie stimuleert kruisbestuiving tussen vormgeving en dienstverlening

Opkomende groeimarkten: virtual design, 3D-engineering en 3D-printen

Tafel Kees Marcelis, designer/architect in Arnhem

Zet de vormgeving van het Centraal station

biedt inspiratie als ontwerp voor architectuur

en de Zijpse poort verder door in de staf


Uitbreiden kenniscluster Milieutechnologie

Bio based economy

is booming business

●

Industriepark Kleefse Waard huisvest fiber- en verduurzamings-bedrijven

●

Mogelijk interessante links tussen natural fiber en houtverduurzaming

●

Provincie Gelderland zet sterk in op bio based economy

Investeren in eco fiber versterkt relaties met multinationale bedrijven

Verduurzamings-bedrijven Industriepark Kleefse Waard Plato Wood Titan Wood

Voedsel

Olie & Brandstoffen

Textiel, Touw & Tapijt

Papier & Kunststoffen

Plaat & isolatie

Verf & Compositen

Carrosserie & Exterieur

Constructie & Overspanning

Samenwerkingsnetwerk Kiemt (o.a. Akzo Nobel, BASF)

Eco fiber is (als wisselgewas) voor vele doeleinden toepasbaar


Kansen voor kenniscluster Dienstverlening

De spin off van

fiberinnovatie is groot

●

Fiberinnovatie is nauwelijks mogelijk zonder virtual design en 3D-engineering

●

3D-printen van objecten, klein en groot, is een grote groeimarkt

●

Iedereen, van creatieven tot multinationals profiteert van fiberinnovatie

Fiberinnovatie leidt tot uitbreiding 'kantoorhoudende werkgelegenheid'

Zowel zzp-ers. bedrijven en

kennisinstellingen kunnen van

investeringen in fiber,

vormgeving

en co-creatie leren en zich

doorontwikkelen.


1. Voortzetten open proces Het project Rijnboog Nieuwstraat e.o. wordt op een open wijze ontwikkeld in samenwerking met de stad. Burgers en diverse professionals hebben ideeën ingediend bij het Atelier Rijnboog.

Cultuurcluster en Rijnboog als innovatieproject ●

Een

Stop dit proces niet zodra de schets- en stedebouwkundige plannen gereed zijn. Kies voor het voortzetten van de open werkwijze. Kies voor vernieuwing.

●

Cultuurcluster: constructie, dak en exterieur:

●

Gevels woningen en interieur cultuurcluster:

icoonobject is een drager voor Innovatie en Kenniseconomie Fiberarchitectuur

Eco fiber en/of 3D-printen

Doorbreek de oude werkwijze van plannen maken achter gesloten deuren

2. Ontwerpwedstrijden fiberarchtectuur

3. Samenwerken met lokale bedrijven

Zet de co-creatie voor Rijnboog voort met lokale en (inter)nationale ontwerpwedstrijden voor het ontwerp van het cultuurcluster (volledig fiberarchitectuur) en de gevels van woningen (eco fiber of 3D-printen).

Vraag engineering-/constructing-experts als Arcadis, ABT en kennisinstellingen om de (controle van) berekeningen van fiberconstructies te sponsoren. Bedeijven kunnen hierdoor ervaring opdoen in een volledig nieuwe markt.

Stel gelijktijdig een sociaal platform en kennisbase open voor informatie over (eco) fibermaterialen en eco materialen voor binnenwanden, isolatie en interieur. Neem relevante informatie over in de bouwbestekken.

Besteed de projecten aan in kleine onderdelen zodat (kleinere) lokale bedrijven en/of netwerken een betere kans maken om mee te kunnen doen (met grote Europese aanbestedingen is dit niet mogelijk).


Cultuurcluster en Rijnboog: sfeerimpressie

Entree Nieuwstraat vanuit de binnenstad

De diversiteit van (ge-3D-printe) gevels zorgt voor sfeer en levendigheid

●

Doel 1: Naam van Arnhem als creatieve stad waarmaken

●

Doel 2: Naam van Arnhem als groene stad onderstrepen

●

Doel 3: Unieke architectuur trekt (professionele) bezoekers naar de stad

Het project Eco fiber & Fiberarchitectuur creëert kenniseconomie in Arnhem

Optie cultuurckuster

Organisch vormgegeven architectuur met fiberconstructie


Stadsblokken/cultuur Rijnboog: sfeerimpressie

Uniek eco fiber-gebouw bij de Nelson Mandelabrug

Experimentele (eco) fiber-objecten

●

Doel 1: Naam van Arnhem als creatieve stad waarmaken

●

Doel 2: Naam van Arnhem als groene stad onderstrepen

●

Doel 3: Unieke architectuur trekt (professionele) bezoekers naar de stad

Kleine paviljoens versterken het leerproces voor werken met (eco) fiber

Kleine (eco) fiberpaviljoenen voor (expo-)activiteiten


Hoe verder Hoe het project Eco fiber & Fiberarchitectuur toevoegen aan de planvorming voor het stadsontwikkelingsproject Rijnboog Nieuwstraat e.o. en het cultuurcluster? Hieronder een korte uitleg. Het plan van aanpak voor Rijnboog Nieuwstraat, punt 1.4: Projectopdracht stelt: De opdracht wordt geknipt in twee fasen: ● definitiefase: opstellen van een nota van randvoorwaarden, een schetsontwerp en financiële haalbaarheidsanalyse in de periode september 2010 – februari 2011 ● ontwerpfase: na besluitvorming door de raad over de nota van randvoorwaarden en het schetsontwerp: stedenbouwkundig plan, (gewijzigde) overeenkomst, sluitende grondexploitatie in de periode maart 2011- december 2011 Voor effectieve vooruitgang – borging visie en duidelijke intentie naar Arnhemse marktpartijen - is het van groot belang dat eco fiber en fiberarchitectuur worden vermeld in de nota van randvoorwaarden onder: ● Ontwikkelingskader: Startpunten van ontwerp, paragraaf Gebouwen ● Ruimtelijke visie en Randvoorwaarden: Stedenbouw, paragraaf Ontwerpprincipes bebouwing ● Economie, sectie hoofddoelen Daarnaast moet een officieel besluit worden genomen inzake co-creatie in de ontwerpfase van het stadsproject. Door vroegtijdig als stad/gemeente officieel kenbaar te maken welke richting op wordt gestuurd ontstaan vertrouwen, interactie, co-creatie en bedrijvigheid in de stad. Erik Koopman November 2010

Het project Eco fiber & Fiberarchitectuur is een initiatief van:

Erik Koopman .NL Maatschappelijk ondernemer Ir. J.P. van Muylwijkstraat 240 6828 BZ Arnhem

026 – 844 34 64 [email protected] www.erikkoopman.nl Copyleft 2010

Via Rijnboog naar Kenniseconomie

Recommend Documents