weekblad van de Universiteit Twente nummer 22
donderdag 21 augustus 2008
UT N I E U W S www.utnws.utwente.nl
2
4
Onderwijs om de eetlust op te wekken
14
Van Stanford via Twente naar Berkeley
Schaken als kunstvorm
luchtzuiverende klinkers
Buitenland belt over straatsteen De kranten hadden deze zomer volop aandacht voor een proef die de UT gaat doen met luchtzuiverende straatstenen in Hengelo. Maar niet alleen de Nederlandse media doken op dit nieuwtje. Martin Hunger, promovendus bij de faculteit CTW, werd zelfs geïnterviewd door de Braziliaanse televisie.
PIP. Al jaren een succes, en dus een blijvertje: dit pre introductie practicum (pip) voor vrouwelijke eerstejaars van verschillende technische studies. De afgelopen drie dagen namen 21 meiden alvast een voorproefje op de reguliere intro en soldeerden, sleutelden en timmerden er vrolijk met elkaar op los. Zoals gisteren in gebouw de Zilverling, waar werd gewerkt aan het binnenwerk van een elektronisch orgeltje. Ook gingen de eerstejaars met elkaar uit eten en naar de film en werd er natuurlijk, onder begeleiding van meer ervaren studentes, gesproken over studeren op een technische universiteit. Foto: Maurits Diephuis
hoogleraar albert van den berg hoopt op doorbraak in onderzoek
Europese miljoenen voor lab-on-a-chip Albert van den Berg, UT-hoogleraar bij de BIOS Lab-on-a-Chip groep van het Mesa+ instituut, krijgt een Advanced Grant van 2,4 miljoen euro van de European Research Counsil (ERC). Het geld wordt ingezet voor het project eLab4Life, een onderzoek om via elektrische velden op nanoschaal cellen, eitwitten en DNA te kunnen detecteren en manipuleren. Daarmee zou onder andere kanker in een vroeg stadium opgespoord kunnen worden.
Albert van den Berg: ‘Als dit slaagt is dat een grote doorbraak’. Foto: Arjan Reef.
Het is de eerste keer dat de ERC deze Advanced Grants verdeelt onder topwetenschappers, bestemd voor g rensverleggend onderzoek. Van de bijna duizend aanvragen op het gebied van ‘Physical Sciences and Engineering’ zijn er 105 toegekend, waarvan 9 in Nederland. In totaal was er 250 miljoen te verdelen. Van den Berg had 3,5 miljoen aangevraagd. ‘Maar met deze 2,4 miljoen ben ik natuurlijk ook hartstikke blij. Zonder deze subsidie kunnen we dit onderzoek namelijk niet uitvoeren’, vertelt de UThoogleraar. In het onderzoeksproject eLab4Life draait het om de ontwikkeling van toekomstige lab-on-a-
chip systemen, waarbij een laborator ium op zakformaat ontstaat en de uitslag van bijvoorbeeld bloedonderzoek direct beschikbaar is. Dit wordt ‘point of care’ diagnostiek genoemd. Tot dusver wordt vooral met optische technieken gewerkt. Van den Berg wil nu speciale structuren op nanoschaal maken om elektr ische velden op te wekken en daarmee cellen of moleculen bestuderen. ‘Een significant onderdeel van dit onderzoek is het zogenaamde redoxcycling effect, waarmee we op nanoschaal een zeer gevoelige dectectiemethode willen o n t w i k ke l e n . Daarnaast willen we op nanoschaal celoppervlakken bestuderen bijvoorbeeld ten behoeve van electrofusie van cellen: een methode die voor productie van medicijnen gebruikt wordt. Door ons onderzoek kan dit in de toekomst veel efficiënter gebeuren.’ Van de 2,4 miljoen gaat Van den Berg in ieder geval een scanning electrochemical microscope (SECM) aanschaffen. ‘Die kost al 300.000 euro. Nee, het apparaat is nog niet
besteld. Eerst moet alles ondertekend zijn rondom de subsidie.’ Deze microscoop wordt in verschillende projecten ingezet. Zo gaan we samen met de Tissue Engineering groep (van hoogleraar Clemens van Blitterswijk, red) aan de slag om de oppervlakte van cellen te bestuderen.’Verder worden in totaal vijf aio’s aangesteld en een technicus. ‘Eén promovendus komt in de groep van Jurriaan Huskens, waar mee we nauw samenwerken.’ ‘Als dit onderzoek slaagt, dan betekent dat een grote doorbraak met hele mooie toepassingen. We kunnen nog niet precies voorspellen wat de uitkomsten zullen zijn. Wel heeft mijn ervaring geleerd dat je gaandeweg een onderzoek altijd op nieuwe dingen stuit, die om een oplossing vragen.’ Volgens Van den Berg volgen de medische en farmaceutische wereld de ontwikkelingen rondom eLab4Life op de voet. ‘Zij zijn natuurlijk enorm gebaat bij de uitkomsten en zouden een enorme slag kunnen maken, bijvoorbeeld in de ontwikkeling van medicijnen.’
‘Al die media-aandacht kwam echt als een verrassing’, vertelt Hunger. ‘De gemeente Hengelo heeft een persbericht de deur uitgedaan en een paar uur later stond de telefoon roodgloeiend van de kranten die belden en dezelfde dag hadden we al Nederlandse tv-stations op bezoek. Een paar dagen later kwamen er zelfs reacties uit de rest van de wereld. Zelfs Braziliaanse en Argentijnse kranten hadden belangstelling. Er is
bovendien een tv-zender uit Brazilië geweest om opnames te maken.’ ‘Ik vond dat eigenlijk wel grappig, we hadden het niet verwacht, en daardoor was het ook wel lastig. We waren helemaal niet voorbereid op het houden van interviews en het geven van rondleidingen door het lab. Maar ik begrijp het wel. Het milieu is overal een hot topic en als deze toepassing blijkt te werken, wordt het voor veel landen interessant’, aldus Hunger. Inmiddels is de aandacht van de pers geluwd en heeft Hunger weer tijd om te schrijven aan zijn proefschrift. Nog eens uitleggen hoe de bijzondere straatstenen werken, vindt hij echter helemaal niet erg. ‘Al een jaar of tien bestaat er een straatsteen die schadelijke stoffen uit de lucht zuivert. Vervolg op pagina 3
ADVERTENTIE
Uitkijken met oversteken... www.kennispark.nl/vacatures
werk maken van kennis
Blank op Lowlands Dave Blank en Miriam Luizink, de twee directeuren van Mesa+, vermaakten zich prima afgelopen weekend op popfestival Lowlands in Biddinghuizen. Blank verzorgde daar zondag op uitnodiging van jongerenorganisatie Coolpolitics een college over nanotechnologie, in het kader van Lowlands University. Zaterdag waren Blank en Luizink al naar het festival gekomen om de sfeer te proeven. Een van de hoogtepunten vonden de twee UT’ers het optreden van de Schotse band Franz Ferdinand. De lezing van de UT-hoogleraar trok honderden bezoekers en was dus een groot succes. Reportage op pagina 5.
Staatsiefoto eerstejaars Pagina 8/9
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
donderdag 21 augustus 2008
ut Nieuws centrale onderwijsprijs 2008, drie genomineerden
Onderwijs om de eetlust van student op te wekken Ze verschillen in leeftijd, ervaring, wetenschappelijke interesses en komen zelfs uit drie verschillende landen. Maar voor een volle collegezaal voelen de docenten Miko Elwenspoek (59), Dimitris Stamatialis (40) en Mark van Vuuren (32) zich alle drie als een vis in het water. Zij zijn dit jaar de genomineerden voor de Centrale Onderwijsprijs van de UT, die maandag 1 september tijdens de opening van het academisch jaar wordt uitgereikt. Maaike Platvoet
Miko Elwenspoek komt uit oorspronkelijk uit Duitsland, maar woont alweer 25 jaar in Nederland. Na een postdocfunctie in Nijmegen, kwam hij op de UT terecht waar Elwenspoek sinds 1996 hoogleraar transductietechniek is bij de faculteit EWI. Dimitris Stamatialis werd geboren in Griekenland. In 2000 kwam hij naar Nederland en nu is hij universitair hoofddocent bij de vakgroep Membraantechnologie van de faculteit TNW. Mark van Vuuren is de ‘sociale wetenschapper’ van het drietal. Hij studeerde communicatiewetenschap aan de UT, promoveerde in 2006 en werkt sindsdien als universitair docent bij de afdeling psychologie & communicatie van
gezondheid en risico. In collegezaal T4 van de Hogekamp praten ze met elkaar over onderwijs. Waarom zijn deze docenten genomineerd? ‘Tijdens de uitreiking van de decentrale onderwijsprijs, die ik kreeg van studenten communicatiewetenschap, werd gezegd dat ik van mijn vak hou. Ik praat er graag over en stimuleer mensen om thuis aan de slag te gaan’, vertelt Mark. ‘Colleges zijn er niet om de honger te stillen, maar om de eetlust op te wekken. Ik laat vooral zien hoe mooi de wetenschap is en probeer te voorkomen dat tijdens een college het boek wordt voorgekauwd.’ Dimitris: ‘Ik ben genomineerd omdat ik mijn enthousiasme voor de wetenschap goed overbreng op mijn studenten. Ik loop tijdens de colleges veel rond, zet studenten aan het denken door veel vragen te stellen, maak grapjes en toon betrokkenheid.Vooral dat laatste wordt gewaardeerd.’ Miko denkt dat vooral ‘zijn visie op het onderwijs’ een rol speelde in de nominatie. Hij was degene die de opleiding Advanced Technology bedacht, maar ook jaren terug een geheel nieuw curriculum voor elektrotechniek ontwierp. ‘Ik vind dat academisch onderwijs verzorgd moet worden door onderzoekers. Een hoorcollege is eigenlijk niet de goede manier om iets over te brengen. Een goed college is een college dat vragen oproept. Als de studenten alles denken te snappen, dan denken ze dat ze niets meer hoeven te doen. Een onderwijsvorm waarbij problemen centraal staan, vind ik het meest ideaal.’ Dimitris en Mark knikken, daar zijn ze het duidelijk mee eens. ‘Onderwijs moet boeiend
De drie genomineerde docenten, van links af Dimitris Stamatialis, Miko Elwenspoek en Mark van Vuuren. Foto: Gijs van Ouwerkerk
zijn en in verschillende vormen aangeboden worden, van practica tot werkcolleges’, aldus Dimitris. Lesgeven aan bachelor- of masterstudenten verschilt nogal, vinden de docenten. En of de ene groep nou leuker is dan de andere, daarover valt te twisten. ‘Bachelorstudenten zijn de studie nog aan het ontdekken en masterstudenten hebben al een keuze gemaakt en zijn daardoor vaak nog gemotiveerder. Dat is wel prettig’, vindt Dimitris. Miko staat liever voor een groep bachelors. ‘Dat heeft gewoon meer uitdaging als docent.Vooral eerstejaars komen echt binnen met de houding van een consument. Ze zijn op het VWO niet uitgedaagd. Ik vind het leuk om dat wel te doen.’
De studenten zijn over het algemeen wel leergierig, zeggen de docenten. Dimitris: ‘Als ik een groep van zestig heb, dan luisteren toch zeker 45 echt wel aandachtig.’ Miko: ‘Ik stuur er wel eens een paar babbelaars uit. Maar middelbare schooltoestanden komen hier echt niet voor.’ Het thema van de onderwijsprijs is dit jaar ‘out of the box, een koppeling tussen theorie en praktijk’. De docenten leggen uit dat het daarbij vooral om ‘spontaan lesgeven’ draait. Mark: ‘Ik heb bijvoorbeeld allerlei artikelen in mijn hoofd. Als ik studenten iets uitleg, dan schiet me soms opeens een passend artikel of voorbeeld te binnen en gebruik dat dan. Mijn ervaring is dat studenten dat mooi vinden.’ Miko: ‘Met
out of the box lesgeven wordt het niet-traditionele onderwijs bedoeld. Spontaan en onvoorbereid de dingen doen.’ Ze zijn allemaal vereerd met de nominatie. Mark vindt het vooral bijzonder dat hij zo jong, naast twee ervaren docenten als Dimitris en Miko, al mag aanschuiven. ‘Dat ontroert me zelfs. In 1995 begon ik aan een studie communicatiewetenschap en nu zit ik hier.’Voor Dimitris voelt de nominatie als een grote erkenning van zijn studenten, een milestone. ‘In 2002 begon ik totaal onervaren in het onderwijs en mijn belangrijkste doel was toen om een goede docent te worden. Deze nominatie is geweldig en maakt mij nog gemotiveerder voor het onderwijs.’
Wie: Studie: Op weg naar:
Onafhankelijk weekblad voor personeel en studenten van de Universiteit Twente jaargang 46. Verschijnt donderdag op de campus; vrijdag/zaterdag buiten de UT. Oplage: 8.500 exemplaren. Redactie-adres: Vrijhof kamers 215, 216, 217, 228, 219. Postadres: Postbus 217, 7500 AE Enschede. Telefoon: (053 – 489) 2029 zie verder onder redactie. Fax: (053 – 489) 3439 E-mail redactie:
[email protected]. Internet: http://www.utnieuws.utwente.nl; of via de homepage van de UT. Redactie: Bert Groenman (hoofdredacteur, 2030)
[email protected] Paul de Kuyper (4084)
[email protected] Maaike Platvoet (3815)
[email protected] Sandra Pool (tel. 2936)
[email protected] Mignon van Dijk (tel. 2028)
[email protected] Office-management: Brigitte Boogaard (2029)
[email protected] Vaste medewerkers: Harold de Boer, Aryo Breton van Groll, Surpiyo Chatterjea, Henriëtte van Dorp, Robbin Engels, Anindita Ganguly, Bianca Hagen, Egbert van Hattem, Bas Klaver, Hans van de Kolk, Ashok Sridhar, Frans van der Veeken, Bauke Vermaas. Automatisering/internet: Martijn Baars Joris van Balen Ivar Engel Foto’s: Arjan Reef / Gijs van Ouwerkerk Redactieraad: prof.dr. E.R. Seydel (vz). Advertenties: Bureau Van Vliet BV, Postbus 20, 2040 AA Zandvoort, Tel. 023 – 5714745. Site: www. bureauvanvliet.com. E-mail:
[email protected]. Advertentietarieven op aanvraag. HOP: UT-Nieuws is aangesloten bij het Hoger Onderwijs Persbureau (HOP). Adreswijzigingen: Abonnees (ook studenten) dienen deze schriftelijk door te geven aan de redactie UT-Nieuws Postbus 217, 7500 AE Enschede of per e-mail:
[email protected]. Stage of buitenlands studieverblijf: studenten die op stage gaan of in het buitenland gaan studeren kunnen UTNieuws op schriftelijk verzoek opgestuurd krijgen. Wie prijs stelt op deze (gratis) service zendt een adreswijziging naar de redactie o.v.v. faculteit, stagelocatie en periode (zo nauwkeurig mogelijk). Kopij: Bestemd voor de Infomededelingenrubriek dient per e-mail maandag voor 14.00 uur in het bezit te zijn van de redactie UT-Nieuws. Abonnementen: Jaarabonnement: 37 euro. Abonnementen schriftelijk aan te vragen met vermelding van naam, adres, postcode, plaats, telefoonnummer en bank-/girorekening. Abonnementen kunnen wekelijks ingaan. Betaling via factuur. Het jaarabonnement wordt automatisch verlengd, tenzij men minimaal 1 maand voor afloop van de abonnementsperiode schriftelijk opzegt. Technische vervaardiging: Wegener Huis aan Huiskranten B.V. Bezorging Campus: Motorsportgroep UT, coördinator Tim Wolda, tel. 053-4892029. E-mail:
[email protected] Copyright UT-Nieuws: Auteursrecht voorbehouden. Het is verboden zonder toestemming van de hoofdredacteur artikelen schema’s foto’s of illustraties geheel of gedeeltelijk over te nemen en/of openbaar te maken in enigerlei vorm of wijze.
Pim Rossen (21) Advanced Technology, vijfde jaars Hogekamp
‘Ik heb straks een gesprek met mensen van een spin-off bedrijf. Zij zoeken nog medewerkers en misschien is het iets voor mij om naast mijn studie te doen’, zegt Pim terwijl hij rustig zijn witte bolletje naar binnenwerkt. De uitnodiging komt voort uit een bacheloropdracht die Pim aan de universiteit van Berkeley, VS heeft afgerond. ‘Ik heb daar drie maanden bij een onderzoeksgroep, gespecialiseerd in nanotechnologie, gezeten en onderzoek gedaan naar dunne films. Het is echt fantastisch om bij zo’n hoogaangeschreven universiteit te zitten. Bovendien heeft Berkeley een schitterende campus met klassieke gebouwen. Ik woonde op loopafstand van het terrein in een groot studentenhuis met vijftig bewoners. Iedereen had een kamergenoot. Echt Amerikaans. Vanaf ons dakterras keken we uit op de Golden Gate Bridge van San Francisco. Echt super.’ De meeste studenten kwamen uit Californië of uit andere delen van Amerika, vertelt Pim. ‘Er waren maar weinig buitenlandse studenten. Voor mij was het de eerste keer dat ik bij een vakgroep zat. Het mooiste is dat je de kans krijgt om dingen te ontdekken. De mogelijkheden zijn daarna eindeloos. Ik denk dat ik een goede indruk heb achtergelaten. Mijn professor daar bleef maar vragen of ik niet langer wilde blijven. Ik overweeg om er een master te doen, maar zoiets beslis je niet in één keer. Natuurlijk heb ik ook rondgereisd. Een maand lang samen met mijn vriendin. Dat was erg mooi!’
Waar gaat dat heen...? Foto: Arjan Reef.
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
donderdag 21 augustus 2008
Het Ding weg voor groot onderhoud
De huidige meldkamer die hard aan vernieuwing toe is. Foto: Gijs van Ouwerkerk.
charlie krijgt campus nog strakker in beeld
Facelift meldkamer De meldkamer van de bewakings- en beveiligingsdienst van de UT wordt nog dit jaar volledig geautomatiseerd. Het gebouw Charlie van waaruit de dienst opereert krijgt nieuwe, moderne apparatuur. Systemen worden aan elkaar gekoppeld. sandra pool
De vernieuwingsoperatie is volgens hoofd beveiliging Manfred de Roos hard nodig. ‘De spullen die wij
gebruiken zijn niet meer van deze tijd. De werkmethoden en rapportageopties zijn erg omslachtig. Met het nieuwe systeem en de interne verbouwing worden we een
Stevin Gezelprijs De UT-onderzoekers Floor Wolbers en Pieter Lerou zijn genomineerd voor de Simon Stevin Gezelprijs 2008 (niet te verwarren met de Simon Stevin Meesterprijs). Technologiestichting STW nomineerde in totaal vier wetenschappers op grond van hun wetenschappelijke excellentie en hun actieve bijdrage aan de toepassing van hun onderzoeksresultaten. In korte presentaties moet het viertal op 8 oktober in de Utrechtse Jaarbeurs het publiek zien te overtuigen van het belang van hun onderzoek. Een jury bepaalt daarna naar wie de titel gaat. Floor Wolbers doet onderzoek naar kankertherapie op maat, bij de BIOS lab-on-a-Chip groep van professor Albert van den Berg. Pieter Lerou ontwikkelde aan de UT crygone microkoelers. De potentiële markt, onder andere in telecommunicatie en in ruimteonderzoek gaat Lerou bedienen vanuit zijn spin-off Kryoz Technologies.
echte bedrijfsalarmcentrale. We kunnen nu sneller en beter inspelen op calamiteiten en bepaalde trends eerder constateren.’ Een van de zichtbare vernieuwingen is de videowall die in de meldkamer van Charlie komt. ‘Nu hebben we nog losse beeldschermen, computers, verschillende toetsenborden en muizen en wel zes verschillende telefoons. Die worden allemaal geïntegreerd. Dat werkt overzichtelijker en het ziet er stukken professioneler uit. De videowall bestaat uit meerdere schermen. Komt er een melding binnen, dan verschijnt de plek op de campus waar het om gaat direct in beeld.’ Maar dat niet alleen, verzekert De Roos.‘Ook een plattegrond van het gebouw met vluchtwegen, de aanwezige bedrijfshulpverleners, de instructies voor de centralist en de exacte locatie van de calamiteit zijn te zien op de videowall. Bij een brandmelding ziet de centralist in de meldkamer ook welke melder is aangesproken, eventueel de temperatuur ter plaatse en de mogelijke uitbreiding van de brand. Alle meldingen zijn in één oogopslag adequaat te beoordelen. De beveiligers
krijgen cursussen om met deze systemen om te gaan.’ De upgrading kost in totaal drie ton en begint binnenkort al. ‘Voor het eind van het jaar moet het geautomatiseerde systeem in werking zijn’, aldus De Roos. Met de nieuwe techniek is het ook mogelijk om bepaalde trends vast te stellen. ‘Dat doen we nu ook wel, maar met het nieuwe systeem gaat het automatisch. Stel je voor dat wij tot drie keer toe op dezelfde plek een open raam constateren, dan verschijnt er een soort reminder dat het de derde keer is. Zo hoeven wij minder zelf handmatig uit te zoeken en te rapporteren.’ Studenten en medewerkers merken niets van de veiligheidsaanscherping, aldus De Roos.‘Het open karakter van de campus blijft gehandhaafd. We gaan wel meer gebruikmaken van camera’s met een ingebouwd detectiesysteem.’ Deze zogenoemde domecamera’s volgen bewegingen tot aan een bepaalde afstand. ‘Superhandig als er een evenement is op het grasveld of op de Boulevard. De opgenomen beelden kunnen wij na een melding terugkijken en beoordelen. Zo zijn we beter in staat de veiligheid op het terrein te waarborgen.’
Het zal menige campusganger zijn opgevallen: het is opvallend kaal bij de ingang van het universiteitsterrein. Het Ding is weg. De markante creatie, die bijna vijfendertig geleden door studenten werd gefabriceerd, is vlak voor de bouwvak weggehaald voor een grondige opknapbeurt. Het Facilitair Bedrijf laat weten dat Het Ding hard toe was aan onderhoud. ‘Een van de palen was bijna doorgerot. Er lopen mensen langs en kinderen willen er wel eens in klimmen. Dat was niet verantwoord meer’, vertelt Joop Siebum, contractmanager bouw bij het FB. Het verwijderen van het vier meter hoge Ding heeft geleid tot allerlei reacties. ‘Toen we ‘m aan het afbreken waren kregen we direct een telefoontje van het college van bestuur met de vraag: hij komt toch wel weer terug, hè? Ik mis ’m zelf ook, als ik het terrein op kom. Het is toch het gezicht van de campus’, constateert Siebum. Het Ding ligt nu in onderdelen bij Sylva Bouw op bedrijventerrein de Marssteden. Er komen nieuwe palen aan, het metaal wordt nagelopen, de verbindingen nagekeken en alle onderdelen worden grondig schoongemaakt. Het Ding is één keer eerder voor onderhoud weggehaald, weet Siebum, minstens vijftien jaar geleden. ‘Na de huidige onderhoudsbeurt moet het kunstwerk zeker weer tien jaar mee kunnen.’ Als het meezit zijn de onderdelen van Het Ding over drie à vier weken klaar om teruggeplaatst te worden. Er komt een kraan aan te pas om dat karwei in een dag te klaren.Volgens Siebum is het vrij lastig Het Ding weer op zijn plek te krijgen vanwege de ingewikkelde constructie. ‘We hebben met een aantal collega’s aan de hand van foto’s modelletjes op schaal gemaakt om te weten hoe we ‘m weer in elkaar moeten zetten. Zelf ben ik thuis met mijn vrouw een uur aan het knutselen geweest’, aldus Siebum. Het Ding siert sinds 1974 de campus. Het is door zeven studenten ontworpen en geplaatst als grap en wordt sindsdien als kunstwerk in ere gehouden. Het object vormt een opvallende creatie achter de hoofdingang in het gras. Het is een twintigvlak met veertien gelijkbenige en zes gelijkzijdige driehoeken. De constructie bestaat uit zes afgedankte telefoonpalen, die door stalen kabels van exact dezelfde afmeting in evenwicht worden gehouden. Het geheel is gefundeerd door zware betonnen blokken.
AQUATHLON. Bijna zeventig atleten deden dinsdagavond mee aan de door triathlonvereniging Aloha georganiseerde aquathlon, een onderdeel van de Twentse Triatlon Tour waarbij in totaal vier wedstrijden plaatsvinden. In de aquathlon, de tweede wedstrijd, ging het om 500 meter zwemmen, 3 kilometer hardlopen (met badmuts) en tot slot nog eens 250 meter zwemmen. Gisteren stond nog een duathlon, fietsen en lopen, op het programma en aanstaande zaterdag wordt de tour afgesloten met een triathlon. Tijdens de wedstrijd van dinsdagavond regende het flink, maar desondanks wisten enkele Alohanen goed te presteren. Jan-Roelf Heerssema nam een vierde plaats in van het klassement. Gerrit Völker, een bekende internationale triatleet, won de aquathlon. Foto: Maurits Diephuis
Heilzame klinkers (vervolg van voorpagina)
De luchtzuiverende straatsteen zet stikstofoxiden om in nitraat.
Het is een Japanse uitvinding, maar wij hebben die verder ontwikkeld en de werking ervan aangetoond in ons lab’, aldus de promovendus. De luchtzuiverende straatsteen is volgens Hunger in niets van een normale klinker te onderscheiden. ‘De kleur, het gewicht, de omvang en de sterkte zijn allemaal hetzelfde. Op deze steen zit alleen een speciale toplaag van acht tot tien millimeter titaandioxide. Deze laag zet in combinatie met zonlicht de stikstofoxides uit uitlaatgassen om in nitraat, dat niet schadelijk is voor het milieu.’
Stikstofoxides veroorzaken zure regen en smog. De stenen slijten weliswaar doordat er verkeer overheen rijdt, maar dit tast de werking niet aan, vertelt Hunger over de duurzaamheid. ‘De toplaag is dik genoeg om een beetje slijtage aan te kunnen. Het effect is dus blijvend.’ In het lab lukte het Hunger en zijn collega’s om hele hoge concentraties stikstof uit de lucht te zuiveren, tot ruim 90 procent. Hoe hoog het rendement op straat zal zijn, moet eind dit jaar blijken als in Hengelo een deel van de Castorweg wordt geplaveid met de nieuwe stenen.
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
4 donderdag 21 augustus 2008
wolter siemons
Van Stanford naar Berkeley Wolter Siemons (28) is een van de vijfentwintig pas gepromoveerde wetenschappers die een Rubicon-subsidie hebben gekregen om twee jaar lang onderzoek te doen bij een buitenlands onderzoeksinstuut. Half september vertrekt de onderzoeker bij Mesa+ naar Berkeley, de topuniversiteit aan de westkust van Amerika. De Rubicon-subsidie is toegekend door de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). De toelage is bedoeld om pas gepromoveerden de mogelijkheid te bieden enige tijd onderzoek te doen in het buitenland. Rubicon is genoemd naar de rivier die Caesar overstak voordat hij de macht greep in Rome en gaat vooraf aan de veni-, vidi- en vici-beurzen voor recent gepromoveerde wetenschappers, ervaren onderzoekers en topwetenschappers. In totaal schreven 113 kandidaten een onderzoeksvoorstel voor een Rubicon-subsidie. Siemons is de enige Twentse kandidaat die in de prijzen viel.Voor twee jaar onderzoek in Berkeley ontvangt hij een onkostenvergoeding van negentigduizend euro. Siemons studeerde technische natuurkunde en technische bedrijfskunde aan de UT. In april promoveerde hij cum laude bij de faculteit TNW. In
Berkeley gaat hij onderzoek doen naar heterostructuren gemaakt met multiferroische oxidische materialen. Dat zijn materialen, die zowel een magnetische ordening als een ferroelektrische ordening hebben. ‘Het interessante is dat een magnetisch veld de elektrische eigenschappen van het materiaal kan beïnvloeden en andersom’, legt Siemons uit. ‘Dit werkt tot nu toe alleen bij heel lage temperaturen. Doel van mijn onderzoek is erachter te komen waarom deze structuren niet werken bij kamertemperatuur.’ Siemons krijgt een aanstelling bij de groep van professor Ramesh, een van de beste groepen op dit gebied in de wereld. ‘Ik kijk er echt naar uit met hem samen te werken. Ik heb er heel veel zin in.’ Californië is geen onbekend terrein voor Siemons. Als promovendus deed hij drie jaar onderzoek op de universiteit van Stanford en dat is hem goed bevallen. Als hij in september vertrekt, logeert hij eerst bij vrienden, zodat hij op zijn gemak een eigen appartement kan zoeken. De postdoc denkt dat de Rubicon-subsidie het een stuk makkelijker maakt om in Berkeley aan de slag te gaan. ‘Als je die beurs niet hebt, kost het je meer tijd een onderzoeksplan op te zetten’, meent hij. ‘En mocht ik in een later stadium voor een andere subsidie gaan, zoals een veni- of vidi-beurs, dan maak ik meer kans.
Wolter Siemons. Foto: Gijs van Ouwerkerk
Bovendien staat deze subsidie goed op mijn cv.’ Wat hij na zijn avontuur in Amerika gaat doen, is nog onzeker. ‘Mijn ideaal is een positie zien te vinden als universitair docent, in Nederland of in het buitenland. Maar de belangstelling voor die paar plaatsen is natuurlijk erg groot. Ach, anders kan ik nog altijd de industrie in.’ ADVERTENTIE
Vandaag is Jeroen even sportheld!
Steun het CliniClowns effect! Giro 6640 of www.cliniclowns.nl
ROTTERDAM
U-blad in de vuilnisbak Rotterdamse studentenverenigingen hebben een onbekend deel van de oplage van Erasmus Magazine, het veertiendaagse blad van de Rotterdamse universiteit, demonstratief in de vuilnisbak gegooid. Ze waren boos over de inhoud van het introductienummer. Een ironisch geschreven ‘academisch ABC’, waarin eerstejaars wordt uitgelegd wat termen als ontgroening, disputen, feuten en mores betekenen, schoot de Rotterdamse Kamer van Verenigingen in het verkeerde keelgat. Het artikel zou ‘perfide leugens’ en ‘onwaarheden’ bevatten. In een ander artikel werd een studentenhuis genoemd als voorbeeld van een foute plek waar een eerstejaars zich beter niet kan verto-
nen. Dat samen leidde tot de oproep om Erasmus Magazine uit de distributiebakken te halen. Het Rotterdams Studenten Gezelschap, een van de zeven verenigingen van de Kamer, liet de redactie weten er niet achter te staan. Erasmus Magazine wist daardoor van de actie en alarmeerde het bestuur van de universiteit. ‘Dat schakelde de bewakingsdienst in, maar toen lagen er in een aantal faculteitsgebouwen al nummers in de vuilnisbakken’, zegt hoofdredacteur Wieneke Gunneweg. Ton van der Pijl, secretaris van het college van bestuur, zegt ‘niet blij’ te zijn met de actie, maar vindt dat de kwestie niet moet worden overdreven. Het gaat volgens hem om ‘één bak
die leeggehaald is en die gedeeltelijk weer kon worden aangevuld’. De vraag of hij financiële sancties gaat opleggen aan studentenverenigingen die hebben meegedaan aan de actie en geen spijt betuigen, vindt hij prematuur. Preses Dorien Roerink van de Kamer zou het flauw vinden om nu ineens te zeggen dat de actie verkeerd was. Wel benadrukt ze dat ze geen tegenstander is van persvrijheid en dat de redactie van Erasmus Magazine mag schrijven wat ze wil. ‘De editie verscheen alleen uitgerekend in de introductieweek. Eerstejaars – en hun ouders – zijn vaak nog niet in staat om artikelen met een knipoog te lezen.’ HOP, Hein Cuppen
Mijn job Wie: Sander Smits (39). Functie: leerstoeltechnicus bij de leerstoel Semiconductor Components van de faculteit EWI. Locatie: Hogekamp, derde verdieping.
Sander Smits (39) Foto: Arjan Reef.
‘Sinds 2000 ben ik op de UT werkzaam. Daarvoor was ik een tijdje softwareontwerper bij Nedap. Maar ik had behoefte aan meer verdieping, bovendien was het gewoon tijd voor wat anders. Op de UT, in de functie van leerstoeltechnicus, heb ik die verdieping zeker gevonden. Het gaat in onze vakgroep om elektronische componenten, transistors. Dit grote beeldscherm heb ik nodig omdat ik structuren ontwerp op siliciumwafers. Op deze 30inch monitor is het ontwerp in zijn geheel goed te zien. Verder assisteer ik vooral de aio’s bij hun onderzoek, help meetproblemen oplossen en ontwerp en maak meetopstellingen. Dat contact met promovendi is erg leuk, juist omdat ze uit alle windstreken komen. Ja, dit is gewoon een negen-tot-vijfbaan. En dat komt me op het moment wel goed uit, want ik heb twee opgroeiende kinderen. Dat ik als technicus wordt opgeroepen bij calamiteiten, komt gelukkig ook nooit voor. Catastrofale gebeurtenissen gebeuren bij ons op microschaal, dus dat is bijna nooit gevaarlijk. In de acht jaar dat ik hier werk, heeft zoiets zich nooit voorgedaan. Ik wil wel graag hogerop in mijn functie, dat kan bijvoorbeeld door me te specialiseren in een bepaalde onderzoeksrichting. Maar ook een promotie is een wens van me. Ooit ben ik aan de UT begonnen met een studie elektrotechniek, maar die heb ik op de HTS afgemaakt. Na een master zou ik alsnog kunnen promoveren. Ja hoor, ik zie dat nog wel een keer gebeuren. Wat niet leuk is aan deze functie? Soms is het lastig bepaalde zaken te plannen, omdat je nooit weet hoe lang iets gaat duren. Daardoor ben ik niet altijd in staat om de problemen van aio’s direct op te lossen.’
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
donderdag 21 augustus 2008
ut vist achter het net
Geen geld voor excellente student De UT krijgt voorlopig geen geld uit de pot van het ministerie van Onderwijs voor onderwijs aan excellente bachelorstudenten. De universiteit had twee miljoen euro aangevraagd voor het opzetten van een Platform Excellentie Ontwikkeling. De beoordelingscommissie vindt de aanvraag echter van onvoldoende niveau. Ook de aanvragen van andere onderwijsinstellingen stelden teleur.
Dave Blank
hoogleraar dave blank geeft college op lowlands
Franz Ferdinand en nanotechnologie Wat hoort er niet in het volgende rijtje thuis: Anouk, Sex Pistols, Dave Blank, Franz Ferdinand? Een strikvraag, want alle vier waren ze afgelopen weekend artiest op festival Lowlands bij Biddinghuizen. Dus ook UT-hoogleraar nanotechnologie Dave Blank. Honderden, misschien duizend, festivalgangers luisterden drie kwartier ademloos naar Blanks relaas over nanotubes en atomen als legostenen.
Paul de Kuyper
Blank, wetenschappelijk directeur van Mesa+, stond zondag geprogrammeerd in het kader van Lowlands University, een succesvolle collegereeks met in eerdere jaren glansrollen voor Ruud Lubbers, Ronald Plasterk en Pieter van Vollenhoven. Dit jaar gaven onder anderen ook econoom Arnold Heertje en ex-minister Eduard Bomhoff acte de présence. De colleges, die voor het vierde jaar op rij werden georganiseerd, zijn behoorlijk populair. Een half uur voordat Blank zijn lezing begint, zit al een man of veertig voor de deur van de collegetent te wachten. ‘Omdat er zo vroeg nog geen leuke band speelt’, zegt Wendy Veldhuizen (25) uit Dordrecht, terwijl ze een trek van haar sigaret neemt en probeert wakker te blijven. ‘Ik hoop dat ik er iets van begrijp, volgens mij is het iets met moleculen.’ Anderen zijn gericht op de lezing van Blank afgekomen, zoals Yorick Vernooy (17) uit Arnhem. Hij geniet van de muzikale optredens op het festival, maar vindt Lowlands University het hoogtepunt. ‘De afwisseling van muziek en lezingen is bijzonder, dat zie je niet op andere festivals. Bovendien is het veel leuker om op deze manier iets over nanotechnologie te leren dan
het in een boek te lezen.’ Als de deuren opengaan is de zaal, waar ruim duizend man in passen, zo gevuld. ‘Meestal moet je ze de schoolbanken in schoppen, nu komt iedereen vrijwillig’, wordt er gegrapt. Dan komt Blank op, de zaal gaat staan en er volgt een klinkend applaus. Glimmend van trots neemt de hoogleraar op het podium plaats achter de microfoon. Enthousiast vertelt Blank over nano-afmetingen, een factor tienduizend kleiner dan een menselijke haar. En over hoe hij atomen kan rangschikken en er nieuwe mater ialen mee bouwt alsof het legosteentjes zijn. Over hoe nanotechnologie gebruikt kan worden om kleding waterdicht te maken, maar ook om makkelijker en pijnvrij het suikergehalte in het bloed van een diabetespatiënt te meten. Afbeeldingen op grote schermen illustreren zijn betoog, net als de brede gebaren die de hoogleraar maakt. In de zaal heerst een doodse stilte. Het enige geluid komt van een rockband uit een naastgelegen tent. Op de voorste rij ligt een stelletje innig tegen elkaar aan, iets verder naar achter zit iemand te knikkebollen. De andere honderden blikken blijven strak op het podium gericht. Als Blank heeft afgesloten, klinkt wederom een luid
applaus. ‘Interessant, maar wel erg ingewikkeld’, vindt Yorick Vernooy na afloop. ‘Ik lees in de Kijk wel eens iets over nanotechnologie, maar ik heb nu gehoord dat ze veel verder zijn dan ik dacht.’ Backstage staat Dave Blank na te glunderen. ‘Ik vond het lekker gaan. Ik had gedacht dat het publiek jonger zou zijn, een jaar of zeventien, maar toen het vooral veel studenten bleken te zijn, was dat wel een geruststelling.’ Collega Miriam Luizink, technischcommercieel directeur van Mesa+, glimt met hem mee. Trots en verbaasd zegt ze: ‘Er zitten hier achthonderd tot duizend man te luisteren naar nanotechnologie, terwijl het programma gisteren tot vijf uur ’s nachts doorging. Lubbers heeft hier gestaan, en Van Vollenhoven. Dit is toch geweldig?’ Blank en Luizink zijn een dag eerder al naar Lowlands gekomen om sfeer te proeven. Ze genieten zichtbaar van het festival. Blank: ‘Ik ben fan van Franz Ferdinand, hun optreden gisteren vond ik erg gaaf. We
stonden in het voorste vak en iedereen was aan het dansen.’ Hij begrijpt het succes van Lowlands University helemaal. ‘Je hebt hier elf tenten, het programma is zo’n mengelmoes. Die variatie spreekt aan. Bovendien, als je de hele dag loopt, wil je ook wel eens even zitten.’ Blank beseft dat zijn toehoorders een halve dag na zijn college het meeste wel zullen zijn vergeten. ‘Dat is niet erg. Ik hoop dat er in ieder geval iets blijft hangen. Dat we in staat zijn materialen te maken die in de natuur niet voorkomen, of dat nanotechnologie handige medische toepassingen heeft. Mijn grootste drijfveer is om een lekenpubliek te enthousiasmeren voor nanotechnologie, dat ze er meer over gaan lezen als ze er iets over in de krant zien staan. Stel, de mensen komen straks thuis en vertellen dat ze het gaafste van hun weekend Franz Ferdinand vonden, en daarna die lezing over nanotechnologie. Dat zou ik mooi vinden.’
Het zogenaamde Siriusprogramma van het ministerie van Onderwijs stelt de komende twee jaar veertig miljoen euro beschikbaar voor onderwijs aan de beste bachelors. Universiteiten en hogescholen konden hiervoor aanvragen indienen, maar de beoordelaars vonden deze over het algemeen teleurstellend. Slechts vijf universiteiten en één hogeschool zonden een ‘zeer veelbelovende’ aanvraag in en krijgen dit jaar geld uit het Sirius-potje.Twintig andere instellingen kunnen volgend jaar nog een poging wagen. De UT wordt op basis van de ingediende aanvraag niet in staat geacht om volgend jaar alsnog in aanmerking te komen voor een Sirius-subsidie. De UT had het aangevraagde geld, twee miljoen euro uitgesmeerd over een periode van vier jaar, willen inzetten om een Platform Excellentie Ontwikkeling op te zetten. Nu al bestaan er verschillende programma’s voor excellente studenten in het hoger onderwijs, zoals honourstrajecten, het Twente Scholarship Program voor talentvolle studenten uit het buitenland en het TOP-programma voor het stimuleren van jonge ondernemers. Er bestaat echter nog veel versnippering tussen de projecten. Het Platform Excellentie Ontwikkeling moet deze en nieuwe initiatieven bundelen en onder andere een ‘excellentievolgsysteem’ opzetten waarmee het effect van de verschillende programma’s kan worden geëvalueerd. Wat er met dit plan gaat gebeuren nu er geen subsidie is verkregen, is nog onbekend. Het college van bestuur moet het advies van het Siriusprogramma nog intern bespreken en wil voor die tijd niet reageren. (UT-Nieuws/HOP)
Iraanse studenten De ministers Plasterk van Onderwijs en Verhagen van Buitenlandse Zaken hebben negen ‘gevoelige’ studierichtingen tot verboden gebied verklaard voor studenten met een Iraans paspoort. Geen van deze studies, die te maken hebben met nucleaire technologie, wordt aan de UT gedoceerd. Universiteiten die zich niet houden aan het verbod kunnen volgens het kabinet strafrechtelijk worden vervolgd. Het besluit van Plasterk en Verhagen is ingegeven door een VN-resolutie waarin lidstaten worden verzocht zo terughoudend mogelijk om te gaan met het verspreiden van nucleaire kennis naar Iran. Inmiddels heeft GroenLinks schriftelijke Kamervragen gesteld over het kabinetsbesluit. Volgens deze partij is Nederland het enige land dat de VN-resolutie zo nauw neemt. (HOP)
Een volle zaal luistert aandachtig naar de wijze woorden van de hoogleraar nanotechnologie. Foto’s op deze en voorpagina: Gijs van Ouwerkerk.
Prostaatkanker Studente biomedische technologie Kirsten Pondman publiceert haar bacheloronderzoek in het komende septembernummer van het prominente vakblad European Urology. Pondman onderzocht voor haar bacheloropdracht een nieuwe methode voor het vaststellen van prostaatkanker. De huidige manier waarop prostaatkanker wordt vastgesteld, blijkt niet geschikt voor alle soorten tumoren. De methode die Pondman onderzocht, een MR-scan gecombineerd met een zogenaamde MR-gecontroleerde biopsie, levert een meer accurate diagnose op. Het komt niet vaak voor dat studenten zelfstandig een eigen artikel gepubliceerd krijgen in een wetenschappelijk tijdschrift.
Medisch centrum De UT en het UMC St Radboud in Nijmegen ondertekenden begin juli een samenwerkingsovereenkomst voor een nieuw instituut: het Minimaal Invasief Technologisch expertise Centrum, kortweg MITeC. Dit centrum zal een toonaangevende rol gaan spelen op het gebied van sleutelgatchirurgie en de real-time beeldvorming. Het MITeC, dat samenwerkt met industriële partners, wil nieuwe technologische ontwikkelingen zo snel mogelijk omzetten in concrete producten waarmee de zorg voor patiënten sterk verbeterd wordt. Het MITec wil binnen vijf jaar in Europa een toonaangevend en vernieuwend centrum zijn voor onderzoek, ontwikkeling, patiëntenzorg-innovatie en onderwijs op het gebied van minimaal invasieve interventies.
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
6 donderdag 21 augustus 2008
Veni- en vidi’s voor UT-wetenschappers Zeven UT-onderzoekers vielen afgelopen zomer in de ‘prijzen’ bij de verdeling van de veni- en vidibeurzen van de Nederlandse organisatie voor Wetenschappelijk Onderwijs (NWO). Vijf van hen kregen een vidi-subsidie van 600.000 euro waarmee ze vijf jaar lang een eigen onderzoekslijn kunnen ontwikkelen. Voor twee anderen was er een venibeurs van 208.000 euro. Hiermee kunnen gepromoveerden drie jaar lang ideeën ontwikkelen en onderzoeken. Wie zijn deze succesvolle UT-onderzoekers en wat doen ze? Tekst: Paul de Kuyper & Maaike Platvoet Foto’s: Gijs van Ouwerkerk
Spintronica
Tamalika Banerjee
Wie: Tamalika Banerjee (37) uit India, studeerde natuurkunde aan de University of Calcutta en behaalde haar PhD in 2000 aan de Universiteit van Madras. Aansluitend werkte ze anderhalf jaar aan het MIT in Boston. Werkt bij: vakgroep NanoElectronics van de faculteit EWI.
Dansende deeltjes Wie: Martin van Sint Annaland (37) studeerde chemische technologie aan de UT. Hij volgde een twaioopleiding en promoveerde in 1998 bij professor Hans Kuipers.
mogelijke minireactor maken, waar de energiehuishouding op peil is. Daarvoor maak ik gebruik van geavanceerde numerieke modellen en geavanceerde meettechnieken.’
Werkt bij: de vakgroep Fundamentals of Chemical Reaction Engineering van de faculteit TNW, IMPACT.
Vidi: ‘Dankzij de subsidie kan ik twee aio’s aanstellen, één voor de meer numerieke kant van het onderzoek en één voor de meetkant. Die mankracht erbij is hard nodig, alleen zou ik dit niet kunnen. Ik vind het overigens jammer dat bij het NWO het onderzoek naar energievraagstukken onderbelicht is, terwijl er wel volop aandacht voor is in de publieke opinie en het bedrijfsleven.’
Onderzoek:‘Een populaire benaming voor mijn onderzoek is ‘Groene energie met dansende deeltjes’. Het uiteindelijke doel is om een reactor te creëren waarmee zuivere waterstof gemaakt kan worden. Waterstof is weer nodig om een brandstofcel te voeden, en dat kan voor het opwekken van elektriciteit gebruikt worden. Het is de kunst om waterstof te maken zonder dat er kooldioxide in de atmosfeer vrijkomt. De CO2 wordt dan afgevangen en onder de grond gestopt. Om dat te realiseren is een reactor nodig waar waterstof ingaat. Met behulp van membranen in de reactor kan heel efficiënt zuiver waterstof gemaakt worden, maar er speelt dan ook een probleem met de energiehuishouding. Wat ik in mijn onderzoek wil, is een zo klein Martin van Sint Annaland
Ambitie: ‘Nu is er een groepje binnen onze eigen groep en ooit hoop ik dat dat uitmondt in een eigen vakgroep. Voorlopig kan ik vier jaar vooruit. Naast het Vidi-onderzoek lopen er ook nog andere projecten. Bovendien vind ik onderwijs geven ook leuk. Juist die combinatie, het onderzoek en het onderwijs maakt dit vak mooi. Al hangt de status van een wetenschapper altijd af van zijn onderzoek.’
Onderzoek: ‘Sinds 2002 werk ik in Twente in de spintronica. Het vakgebied bestaat nog maar twintig jaar, maar het heeft al wel allerlei toepassingen. Zonder spintronica kunnen we bijvoorbeeld niet de geheugens maken die in iPods en laptops zitten. Alles moet steeds kleiner, met meer opslagcapaciteit. Spintronica is een veelbelovend vakgebied en vorig jaar hebben een Franse en Duitse natuurkundige voor de ontdekking ervan zelfs de Nobelprijs voor de Natuurkunde gekregen. ‘Spintronica maakt gebruik van het gegeven dat een elektron twee richtingen op kan spinnen of draaien. Met behulp van magnetische velden kun je het elektron tussen de waarden 0 en 1 laten wisselen en daarmee data opslaan in een geheugenkaart. Tien jaar
geleden ontstond bovendien het idee van het bestaan van een zogenaamde spintorque, een manier om een elektron te laten wisselen van 0 naar 1 met een elektrisch stroompje. We weten dat dat alleen op nanoschaal werkt, maar het exacte mechanisme is nog onbekend. Ik wil zo’n spintorque zichtbaar maken met behulp van nieuwe materialen waarvan ik de eigenschappen kan variëren. Dat zal dan ook nieuwe toepassingen opleveren binnen de spintronica, waaronder nog kleinere geheugenchips met een nog grotere capaciteit.’ Vidi: ‘Met deze zes ton heb ik vijf jaar om een onderzoeksstructuur te bouwen. Ik kan een paar promovendi en een postdoc aanstellen. Of ik mijn vidi-onderzoek in Twente ga doen, is nog onzeker. Ik ben ook met andere universiteiten in gesprek. Ik ga daarheen waar de beste faciliteiten zijn om een goede groep op te bouwen.’ Ambitie: ‘Een sterk team mensen samenbrengen om een spintronicagroep te vormen. Daarna hoop ik een eigen onderzoekslijn uit te zetten en ook andere richtingen in de spintronica bij het onderzoek te betrekken.’
Nano-vulpen Wie: Niels Tas (38) studeerde elektrotechniek aan de UT en promoveerde in 2000 bij de vakgroep Transducers Science & Technology (TST) Werkt bij: vakgroep TST van de faculteit EWI, als universitair docent. Onderzoek: ‘Nanowetenschappers werken veel met een AFM, een ‘atomic force microscope’. Daarmee kun je met een heel scherp naaldje (de tip) op atomair niveau oppervlakten aftasten en in kaart brengen. In mijn onderzoek houd ik me bezig met nanokanalen, vloeistofkanaaltjes van minder dan honderd nanometer in doorsnee. Een paar jaar geleden hebben we in de bladveer van een AFM-naald een nanokanaaltje gemaakt met aan het uiteinde een opening, waardoor het een soort nano-vulpen wordt. Je kunt er vloeistoffen door laten stromen en er zo materialen mee beschrijven. Je kunt bijvoorbeeld een onzichtbaar echtheidskenmerk aanbrengen op een medicijn. Helaas hebben we echter nog weinig controle over deze nanovulpen. Je krijgt meer een vlekje dan een nauwkeurige punt. Met de vidi-subsidie
wil ik dit stromen van de vloeistof beter gaan controleren. Daarnaast willen we de tip zo modificeren dat er een krachtsensor wordt ingebouwd. Als we daarin slagen, kan de snelheid waarmee hij over een oppervlak ‘zoekt’ flink omhoog. Nu duurt het scannen met de AFM soms wel een paar minuten, maar dan wordt het misschien mogelijk om richting video rate scanning te gaan. Als je de tip beweegt zie je op je scherm vrijwel onmiddellijk wat hij scant. En dat is uiteraard zeer gewild onder onderzoekers die met de AFM werken.’ Vidi: ‘Ik ga twee promovendi aanstellen. Een daarvan gaat de nano-vulpen verder ontwikkelen en de andere moet zich bezighouden met de krachtgevoelige tip.’ Ambitie: ‘Ik switch veel tussen het fundamentele en het toegepaste onderzoek. Fundamenteel onderzoek brengt je namelijk inzichten waarmee je nieuwe devices kunt ontwikkelen, en andersom loop je bij het werken aan toepassingen tegen fundamentele vragen aan. Dat vind ik leuk en zo wil ik mijn onderzoek blijven inrichten.’
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
7 donderdag 21 augustus 2008
Slimmere chips Wie: Michel de Jong (38) begon aan de HTS en studeerde daarna natuurkunde in Eindhoven. Daar promoveerde hij ook, in 2000. Hij vertrok daarna naar Zweden voor een postdoc en verbleef er zeven jaar. ‘Een leuke tijd, maar ik was op zoek naar een wetenschappelijke nieuwe uitdaging. Bovendien wilde ik me met mijn gezin ergens settelen.’ Werkt bij: de vakgroep NanoElectronics van TNW, sinds september 2007. Onderzoek: ‘Naast de elektrische eigenschappen van elektronen maakt spintronica ook gebruik van een magnetische eigenschap, de elektron spin, waardoor nieuwe functies mogelijk worden gemaakt. Een eigenschap van een spin is bijvoorbeeld dat hij zowel naar links als naar rechts kan draaien en dat vergroot dus de mogelijkheden. Wat specifieker: in mijn onderzoek richt ik me op het maken van nieuwe grensvlakken voor spins in halfgeleiders. Het onderzoek staat nog helemaal in de kinderschoenen, maar de toepassing kan bijvoorbeeld het toevoegen van een
Michiel de Jong
Zoekmachines Wie: Djoerd Hiemstra (37) studeerde informatica aan de UT en promoveerde in 2001 bij de Human Media Interaction groep van Franciska de Jong. Werkt bij: de Database groep van Peter Apers van de faculteit EWI.
Djoerd Hiemstra
Onderzoek: ‘Het idee voor dit onderzoek is niet nieuw, maar toch is het nooit goed onderzocht. Zelfs de twee bedenkers van Google, hebben ooit de optie van gedistribueerde zoekmachines gesuggereerd, maar ook zij kwamen er niet verder mee. Als je nu een woord intikt op Google, analyseren internetzoekmachines eerst alle gegevens die doorzocht moeten worden op een centrale plek, voordat de query, een zoekvraag op het internet, beantwoord kan worden. Ik wil bekijken of het mogelijk is om queries te verdelen over een groot aantal kleine, zelfstandige zoekmachines die gezamenlijk zoekdiensten aanbieden. De bedoeling is om een query direct naar het juiste netwerk te sturen. Het systeem werkt als een soort veiling. Zoekmachines kunnen
bieden op allerlei woorden. De UT doet dat dan bijvoorbeeld als het gaat om De ondernemende Universiteit Twente. Het bieden draait dan niet om geld, maar om kwaliteit. Het grote voordeel voor de gebruiker is uiteindelijk dat ook de kwaliteit van de hits beter is.’ Vidi: ‘Dankzij de subsidie heb ik weer een nieuwe wetenschappelijke uitdaging. Gaaf, was dan ook mijn eerste reactie. Om het sollicitatiegesprek voor de NWO-commissie te oefenen, heb ik allerlei mensen ingeschakeld. Van voetbalvrienden tot collega’s. Dat hielp enorm om een begrijpelijk voorstel te schrijven. Bedankt dus allemaal.’ Ambitie: ‘Ik wil heel graag de werking van gedistribueerde zoekmachines aantonen. Veel collega’s denken namelijk dat het niet mogelijk is, maar ik denk van wel en ja, ik hou wel van zo’n uitdaging. Qua carrière kijk ik niet echt ver vooruit, ik focus me de komende jaren op dit onderzoek. Maar uiteindelijk hoogleraar, ja, dat zie ik wel zitten.’
Microrobotjes Wie: Joost van Honschoten (36), studeerde technische natuurkunde aan de UT en promoveerde in 2004, eveneens aan de UT. Werkt bij: vakgroep Transducers Science & Technology van de faculteit EWI. Onderzoek: ‘In onze vakgroep ontwerpen we zogenaamde MEMS, micro electric mechanical systems, zoals sensoren of schakelaartjes op microniveau. Zo’n mems wordt laagje voor laagje gefabriceerd, die bouw je dus alleen in 2D. Vooralsnog zijn we niet in staat ze driedimensionaal te maken, terwijl je toch graag microrobotjes of micronaaldjes zou willen hebben die uit het platte vlak treden.’
Niels Tas
‘Met mijn veni probeer ik wel 3Dmems te maken, met behulp van vloeistoffen. Daarvoor heb ik je kennis van de micro- en nanofluïdica nodig, de manier waarop vloeistoffen zich op micro- en nanoniveau gedragen. Vloeistoffen hebben een bepaalde oppervlaktespanning. Daardoor kan een schaatsenrijder, het insect, op het water lopen. Op microschaal wordt die oppervlaktespanning veel krachtiger
dan op grotere schaal, zoals een druppel aan een kraan. Een microdruppel blijft zelfs aan een dun plaatje gehecht, ook als je hem laat verdampen. Door de verdamping buigt zo’n plaatje met de druppel mee en krijg je een 3D-structuur. Dat kun je als bouwsteen gebruiken voor microrobotjes.’ Veni: ‘Met deze twee ton kan ik mijn onderzoek inrichten. Je moet je daar echter niet teveel van voorstellen, want voor driekwart wordt van dat geld mijn eigen salaris betaald. Van de rest kun je materialen aanschaffen, misschien een keer een bezoek brengen aan een buitenlandse universiteit en je moet ook bedenken dat het gebruik van de cleanroom behoorlijk duur is. Ook zie ik de Veni als een erkenning van mijn werk, dat maakt het extra leuk.’ Ambitie: ‘Op korte termijn hoop ik natuurlijk dat dit onderzoek slaagt, maar daarna wil ik me verder verdiepen in dit vakgebied. Omdat vloeistoffen zich op kleine schaal heel anders gedragen dan op grote schaal, vind ik de microen nanofluïdica zo interessant. Het is bovendien een relatief nieuw en zeker veelbelovend vakgebied. Ik wil daar graag actief onderzoek in blijven doen.’
geheugenfunctie aan een transistor zijn. Processoren in computers bestaan nu nog uit twee gescheiden delen; één deel doet het werk, het andere deel onthoudt het. Als dat door middel van spintronica kan worden samengebracht in één geheel is dat veel efficiënter. De chip wordt sneller dus beter.’ Vidi: ‘Ik ga een aio en een postdoc aanstellen. De subsidie betekent wel een enorme boost voor mijn onderzoek, daar ben ik natuurlijk erg blij mee. Ook een stukje persoonlijke erkenning ja.’ Ambitie: ‘Wat betreft het project? De belangrijke output demonstreren van grote spinafhankelijke signalen in halfgeleiders. Als het gaat over mijn carrière, dan hoop ik toch een eigen onderzoekslijn te ontwikkelen en dus, op de langere termijn, een eigen vakgroep. De academische wereld zal ik niet snel verlaten, die keus heb ik al lang geleden gemaakt. De enige stimulans voor een overstap naar het bedrijfsleven zou geld zijn, maar nee, de wetenschap biedt me volop uitdagingen.’
Foto: Arjan Reef.
Pamela Habibovic
Betere botten
Pamela Habibovic (31) ontving een Veni-subsidie voor haar onderzoek naar het maken van kunstmatige implantaten met zouten die botgroei stimuleren. Habibovic, van oorsprong Bosnische, is als onderzoekster verbonden aan de faculteit TNW en het Biomedisch Technologisch Instituut. Vorig jaar ontving zij al de Professor de Winter Prijs voor vrouwelijk toptalent aan de UT. Wegens haar vakantie was een interview niet mogelijk.
Joost van Honschoten
ut Nieu
8/9 donderdag 21 a
Intro '08 gesmeerd van start Niet op de gebruikelijke dinsdag, maar één dag later, gisteren dus, barstte het introductiefeest weer los. In negen dagen tijd kunnen de nieuwkomers alvast wennen aan hun nieuwe stad, studiegenoten ontmoeten en de campus ontdekken. Vaste prik tijdens de eerste introductie-uren is de centrale registratie die door extra aanmeldingspunten buitengewoon soepel verliep. Ook de openingsshow, de verenigingenpresentaties en natuurlijk deze groepsfoto horen er
op zo’n eerste dag bij. Hoewel de lucht donker en dreigend was, bleven regenbuien uit. De komende dagen struinen de ongeveer 1150 verse eerstejaars rond op de campus, de straten van Enschede en Hengelo. IK-voorzitter Thomas van de Kracht over de lengte van de intro: ‘Het college van bestuur vond tien dagen te lang. Studenten zouden moe zijn als ze aan hun eerste collegedag beginnen. Begrijpelijk, maar anderzijds is dat de eigen keuze
van de aanstaande studenten. Niets is verplicht tijdens de intro en de nieuwkomers bepalen zelf hoe bont ze het maken.’ Het idee voor een dagje minder kwam voort uit een werkgroep bestaande uit afgevaardigden van verschillende verenigingen waaronder ook de Student Union. Van de Kracht: ‘Dit jaar zijn we met vijf in plaats van zes IK-commissieleden. Een dag minder kwam ook wel weer goed uit.’ De ingekorte versie was voor de organisatie een kans om
uws weekblad van de Universiteit Twente
augustus 2008
wat te schuiven met het programma. Van de Kracht: ‘Er zitten nu minder dooie momenten in. Verder zijn we trots op ons mediaproject. We hebben naast filmpjes op de website, de introkrant en foto’s nu ook live radio-uitzendingen op 107.8 fm.’ Over de samenwerking met het HBO zegt hij: ‘Die is er wel, maar niet zo intensief als we van te voren hadden gewild. Het blijft toch lastig om met twee verschillende organisaties
en besturen iets van de grond te krijgen. Het gezamenlijke slotfeest is gecancelled omdat wij niet de veiligheid konden garanderen voor zo’n grote groep feestende studenten. De gezamenlijke informatiemarkt op de Oude Markt en het aansluitende concert op woensdag blijven wel overeind net als de festatie een dag later. Ook doen we dan samen een poging om het wereldrecord waterpistolengevecht te verbeteren. Saxion Hogschool deed deze poging vorig ook. Die
mislukte. Daarom doen we het dit jaar nog een keertje over, maar dan samen.’ Na de wereldrecordpoging op donderdag 28 augustus volgt het allerlaatste introductiefeest en kunnen de verse studenten de maandag erop aan hun eerste colleges beginnen. Foto: Gijs van Ouwerkerk
6266UT ut pers.adv 14-12-2006 11:20 Twente Pagina 1 Nieuws 2weekblad van de Universiteit donderdag 2 21 augustus 2008 6266UT10pers.adv 14-12-2006
11:20
Pagina 1
6266UT pers.adv 2
11:20
Pagina 1
14-12-2006
op zoek naar een andere baan? op zoek op naar eenzoek andere baan? naar een andere baan? Vacatures interne werving
Skillslabmedewerker Vacatures werving Technischeinterne Natuurwetenschappen (TNW) Vacatures interne werving Skillslabmedewerker
E-learning specialist 32 – 38 uur opleiding(TNW) TG(38(08/202) Technische medewerker uur per week) Technische Natuurwetenschappen
Technische Natuurwetenschappen Skillslabmedewerker Construerende Technische Wetenschappen (CTW) Technische Natuurwetenschappen (TNW)
Secretaresse (0,5 fte) vakgroep BW (08/204) Technische medewerker (38 uur per week)
6266UT pers.adv 2
Construerende Wetenschappen UDTechnische Human Resource
Management
Construerende Technische Wetenschappen (CTW) 14-12-2006 1(38 uur Technische medewerker per week) Bedrijf, 11:20 Bestuur enPagina Technologie (BBT)
Personeelsassistente 24 uur per week (08/206) (CTW) Construerende Technische Wetenschappen Personeel, & Organisatie UD Arbeid Human Resource Management Bedrijf, Bestuur en Technologie (BBT)
Fulltime MESA+ (08/212) UD Secretaresse Human Resource Management
Technische Natuurwetenschappen Bedrijf, Bestuur en Technologie (BBT) Meer informatie en vacatures: www.utwente.nl/vacatures
op zoek naar een andere baan?
Post Doc Experimental Macromolecular Nanotechnology (08/213)
Science and Technology Meer informatie en vacatures: www.utwente.nl/vacatures
Tenure Track Position (1 fte) Assistant Professor in Experimental
Macromolecular Nanotechnology (08/214) Meer informatie en vacatures: www.utwente.nl/vacatures Science and Technology Technicus cleanroom MESA+NanoLab (08/215)
I
nfo
De ruimte voor mededelingen op deze INFO-pagina’s is beperkt. De redactie wijst indieners van kopij erop dat hun mededelingen alleen worden geplaatst indien deze kort en bondig zijn. Aanleveren in Word, e-mail (info@utnws. utwente.nl) bij de redactie op kamer 217 (Vrijhof). Lengte: maximaal 100 woorden, platte tekst (geen tekens, niet vet, niet onderstreept, woorden en/of zinnen niet in hoofdletters. Tekst zoveel mogelijk achter elkaar (geen returns gebruiken). Lever uw mededelingen zoveel mogelijk in één bestand aan en mail dit in één keer door naar de redactie. Info kopijsluiting voor de krant van donderdag: maandag 14.00 uur. Kopij die later arriveert wordt in de wacht gezet voor de week daarna. Kleine wijzigingen zijn mogelijk tot dinsdagmiddag 14.00 uur.
Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica
Vacatures interne werving
Technicus voor ondersteuning van Onderwijs en Onderzoek (08/216) Construerende Technische Wetenschappen
Skillslabmedewerker
Docent Filosofie Vakgroep Wijsbegeerte 30 uur per week (08/217) Technische Natuurwetenschappen (TNW) Gedragswetenschappen
Onderzoeker/ontwerper met achtergrond in(38deuur per week) Technische medewerker kunststoftechnologie Construerende (08/218) Technische Wetenschappen (CTW) Construerende Technische Wetenschappen
Onderzoeker met achtergrond in de biomechanica (08/219) UD Human Resource Management Construerende Technische Wetenschappen
Bedrijf, Bestuur en Technologie (BBT)
Meer informatie en vacatures: www.utwente.nl/vacatures
A
lgemeen
Nederland op grote voet? / Wetenschapswinkel
Worden onze voeten steeds langer? Hoe groot is het percentage Nederlanders met grote voeten? Leeft Nederland tegenwoordig op grotere voet dan enkele jaren geleden? Zin om dit voor ons uit te zoeken of wil je
ADVERTENTIE
mededelingenrubriek meer informatie? Neem dan even contact op met de Wetenschapswinkel. Dit onderzoek kan uitgevoerd worden als zomerstage en creatieve ideeën zijn welkom! Meer informatie: Martine ter Braack, Bastille 214, tel. 3942, e-mail: wewialgemeen@ disc.utwente.nl. Cursus Feedback geven en ontvangen
Op 18 september a.s. vindt de cursus Feedback geven en ontvangen plaats voor alle UT-medewerkers. In deze training leert u uw mening op een constructieve manier te verwoorden. Ook leert u uw eigen manier van reageren op feedback kennen en wordt er geoefend met effectieve manieren om zelf met kritiek om te gaan. De kosten bedragen EUR 225 per persoon. Opgave kan via de volgende website: http://www.utwente.nl/cursusaanbod/thema/communicatie/communicatie/co3/. Cursus Effectief Communiceren
In oktober starten er 2 groepen bij de cursus Effectief Communiceren voor UTmedewerkers. De ochtendgroep is speciaal bedoeld voor vrouwen en de middaggroep voor iedereen. De cursus reikt de deelnemers inzichtelijke theorieën aan om verschillende situaties die zij in hun dagelijkse praktijk tegen komen, te analyseren en de mogelijkheid om het eigen handelen aan te passen. Door praktische oefeningen in de training werken de deelnemers aan een gereedschapskist met handelingsalternatieven. Hierdoor komt
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
11 donderdag 21 augustus 2008
men in allerlei situaties beter beslagen ten ijs. Deze gratis cursus duurt 4 halve dagen en 1 terugkomdag. Zie voor de verdere informatie en opgave de volgende website: http://www.utwente.nl/cursusaanbod/thema/ontwikkeling/effectiviteit/ pe3/. Cursus Emotionele Intelligentie
Deze cursus is speciaal voor vrouwen die zich belemmerd voelen in hun functioneren door (irrationele) gedachtes en emoties. U kunt beter omgaan met weerstanden en emoties van uzelf en van anderen. U bent verdraagzamer ten opzichte van andere medewerkers en u heeft meer zelfrespect. Het programma is sterk gericht op de praktijk van de deelneemsters, hun ervaringen. De trainers maken gebruik van theatertechnieken. In alle bijeenkomsten wordt op een positieve manier aandacht besteed aan man/vrouw verschillen binnen een universitaire omgeving. De trainers bieden een kader van evidencebased theorie en veel oefeningen met gebruik van spelvormen. De gratis cursus duurt 3 dagen. Nadere informatie kunt u vinden op de volgende website: http:// www.utwente.nl/cursusaanbod/thema/ ontwikkeling/effectiviteit/pe2/. Introductiebijeenkomst
Geachte nieuwe medewerker, U bent mogelijk al een tijdje of sinds kort in dienst van de Universiteit Twente. Natuurlijk heeft u al het een en ander over de universiteit vernomen, maar wij willen die kennismaking graag verdiepen. Daarom nodigt het College van Bestuur u van harte uit om op donderdag 18 september 2008 van 8.30 tot 13.15 uur tijdens de speciaal voor u georganiseerde introductiebijeenkomst aanwezig te zijn. De bijeenkomst zal gewijd zijn aan de strategie van de universiteit, aan de UT als werkgever en aan de architectuur van de campus. Het programma staat op: http:// www.utwente.nl/pao/info_over/introductie/. Wij vragen u om u van tevoren aan te melden middels het aanmeldingsformulier op de website: http://www.utwente. nl/pao/info_over/introductie/^aanmform. html/_printableversion.html. In de hoop u op 18 september te mogen begroeten, Arjan Brunger, Directeur Personeel, Arbeid & Organisatie. Word proeftuinlid van de BTD!
Je kunt bij de Biologische Tuinvereniging Drienerlo voor EUR 10 per jaar ‘proeftuinlid’ worden. Je krijgt dan een sleutel die je toegang geeft tot de tuinen (prachtig gelegen achter de Faculty Club) en het gereedschapshok. Bij mooi weer is het fijn om te pauzeren op het bankje rondom de walnotenboom in ‘Oud’ of bij de picknicktafel vóór de ‘Blokhut’ in ‘Nieuw’. Je kunt kruiden plukken in de gemeenschappelijke kruidentuin. Dit jaar voor het eerst kun je groente halen uit de pas ingerichte Proeftuin, tuin nr. 17 in ‘Oud’. Dus na je werk even langs de moestuin voor een kropje sla, een handje rucola, een paar takjes basilicum, een courgette, een bosje cosmea en later in het jaar ook boerenkool, prei, veldsla en radicchio. Verser kan het niet! Zolang de voorraad strekt, natuurlijk. Als proeftuinlid van de BTD kun je het jaarlijkse feest bijwonen (meestal eind augustus) en krijg je ook de Nieuwsbrief. De enige verplichting die je hebt als proeftuinlid van de BTD is om twee keer per jaar actief deel te nemen aan een werkbijeenkomst: meestal op zaterdagochtend, ’s zomers ook wel ’s avonds. En lijkt je het werken in een groentetuin leuk, dan ben je als ‘gewoon’ lid zeer welkom! Belangstelling? Meld je aan via http://wwwhome.math.utwente. nl/~schreuderjam/BTD/Lid%20worden. html en vermeld daarbij: pluktuinlid. Course ‘Systematically Searching for Information’ (SSI)
This course focuses on acquiring skills and using state-of-the-art methods to quickly and efficiently find and register (literature) information. It is intended for scientific staff members and PhD-students of the University of Twente. There is no charge for this course. Programme: the course consists of self-study, plenary presentations and practical exercises, inclusive of personalised information searching on your own research topic. After the course, you are invited to make an appointment with your own infor-
mation specialist to work on your own research topic. This includes an on-line search session. Calendar: September 23 (09.00 a.m. - 12.30 p.m..) and September 30 (09.00 a.m. - 12.30 p.m.) 2008; subscription before September 12. The course includes a syllabus, which can also be used as a practical reference for future searches for scientific information. For nonparticipants to this course, the syllabus is for sale (EUR 7,50) in the University Library (building Vrijhof). Information: Wim Oosterling, Hogekamp 5234, telephone 2079, e-mail
[email protected] or contact your own information specialist. Cursus Effectief Communiceren
Voor alle UT medewerkers die op een effectieve manier wil leren communiceren, starten er vanaf 2 oktober a.s. 2 cursusgroepen: een ochtendgroep: voor vrouwen en een middaggroep: voor iedereen. De cursus reikt de deelnemers inzichtelijke theorieën aan om verschillende situaties die zij in hun dagelijke praktijk tegen komen, te analyseren en de mogelijkheid om het eigen handelen aan te passen. Zie voor nadere informatie en de cursusdata de volgende website: http://www.utwente.nl/cursusaanbod/ thema/ontwikkeling/effectiviteit/pe3/. Enquête Rabobank Servicewinkel
Maak kans op o.a. een digitale fotolijst! Sinds een aantal jaar zit er op het universiteitsterrein in de Bastille een Rabobank Servicewinkel. Rabobank EnschedeHaaksbergen wil de mogelijkheden van deze servicewinkel optimaliseren en daarbij hebben we uw hulp nodig. Daarom vragen we u een enquête in te vullen op www.studentunion.utwente.nl. Het invullen van deze vragenlijst kost ongeveer 5 minuten. U kunt de enquête invullen tot 14 september 2008. Graag willen wij u nu en in de toekomst op het universiteitsterrein blijven voorzien van onze service. Met vriendelijke groet, Rabobank EnschedeHaaksbergen, Afdeling Marketing-CRM. Mentorfunctie en studiebegeleiding
Doelgroep: (nieuwe) mentoren die in het kader van de studiebegeleiding individuele gesprekken voeren met studenten. Doel: Bewust maken van wat de mentorfunctie inhoudt en van eigen mogelijkheden in diverse gespreksituaties zoals kennismakings-, studievoortgangs- en adviesgesprekken. Inhoud: mogelijkheden en beperkingen van de begeleidende functie van de mentor, oefenen van gespreksvaardigheden in diverse gesprekssituaties. Werkwijze: gespreksvaardigheden worden geoefend met gebruikmaking van videovoorbeelden en oefensituaties. Studielast: maximaal 15 uur, waarvan 12 uur contacttijd in drie middagen met tussenruimten van een week. Informatie: Erik Smuling, tel. (489) 2043, e-mail e.b.smuling@ utwente.nl. Data: deze uitvoering staat gepland op de middagen (13.15 – 17.00 uur) van 17 en 24 september 2008 en 1 oktober 2008. Aanmelden: uiterlijk tot woensdag 10 september 2008 bij Irena Niekrake, e-mail g.w.m.oldeengberink@ utwente.nl. S&O / OD i.s.m. DISC/Bureau Studentenpsychologen. Selfmanagementcursussen
Het Bureau Studentenpsychologen organiseert weer twee selfmanagementcursussen van 16 september t/m 4 november en van 11 september t/m 30 oktober 2008. De cursussen zijn voor studenten die zich voornemen om te gaan studeren maar er op één of andere manier steeds niet toe komen! De beide cursussen bestaan uit 8 (wekelijkse) bijeenkomsten op dinsdagmiddag van 13:30 -15:30 uur of op donderdagochtend van 10:30 – 12:30 uur. Wie zich inschrijft, dient zich te realiseren dat aanwezigheid i.v.m. de onderwijsroosters wel gerealiseerd moet kunnen worden. Voor wie dit niet haalbaar blijkt, bestaat de mogelijkheid tot individuele ondersteuning op het gebied van selfmanagement. Plaatsing gebeurt op volgorde van binnenkomst. Je kunt je aanmelden tot en met maandag 1 september 2008. Bij overintekening word je op de wachtlijst voor de volgende cursus geplaatst. Aan deze cursus zijn geen kosten verbonden. Aanmelding/info: Studentenbegeleiding/ Bureau Studenten-psychologen, Bastille, 1e verdieping, rode balie, tel. 489) 2035. In
een informatief gesprek wordt eerst bekeken of de selfmanagementcursus wel de aangegeven vorm is om je studeergedrag te verbeteren. Collectanten gezocht
Ik ben op zoek naar vrijwilligers die tussen 1/9 en 6/9 willen collecteren op de campus, liefst tussen 18.00 en 20.00 uur. Graag reacties naar 06-4039242471. Ook studenten gezocht voor Helmerhoek, tel. 053-4760769.
Colloquia ME
O.M. Ilori (ThW) over ‘Kinetics measurement of biomass gasification in supercritical water’, 29 augustus 2008, 14.00 uur, N.109. S.H. Jongsma (AM) over ‘Implentation and Validation of a Reynolds-Averaged NavierStokes Eddy-Viscosity Model in a FiniteVolume Method’, 26 augustus 2008, 14.00 uur, HR N 109. Colloquia IDE
O
raties
Prof.dr.ir. N.J.J. Verdonschot, benoemd tot hoogleraar Implantaat Biomechanica aan de faculteit Construerende Technische Wetenschappen, over ‘Reizen van techniek naar kliniek’, donderdag 25 september 2008, 16.00 uur, De Vrijhof.
S
pe
Zondag 24 aug. 2008, 16.30 uur, Introkerkdienst, Grote Kerk, Oude Markt, Enschede. Zondag 7 sept. 2008, 10.30 uur, Oecumenische dienst, Vrijhof, Audiozaal. In september starten we weer met onze activiteiten. Ga voor meer info naar www.utwente.nl/spe, spestudentenplein. hyves.nl/. Je kunt ook bij ons binnenlopen. Studentenpastor Janneke Bekhof is op ma-di-wo-do-middag in de Vrijhof op de 2e verdieping, kamer 245, 053-4892378, 06-50811836,
[email protected].
A
lle faculteiten
Bestuursvacature Integrand Twente
Ben jij ambitieus, een teamplayer en wil jij je competenties verder ontwikkelen? En wil je tevens een jaar lang intensief kennismaken en samenwerken met het bedrijfsleven? Dan is een parttime bestuursjaar bij Integrand Twente misschien iets voor jou! Integrand Twente, onderdeel van een landelijke stichting met 12 vestigingen in alle studentensteden, is een stagebemiddelingsbureau voor en door academische studenten. Als bestuurslid hou je je ongeveer 15 uur per week bezig met de acquisitie van stages bij bedrijven en het bemiddelen tussen bedrijven en studenten in verschillende soorten stages. Daarnaast zijn er uiteraard de landelijke borrels, activiteiten en trainingen met medebestuursleden uit heel Nederland. Wij zoeken 1 of 2 enthousiaste studenten om ons bestuur per september te versterken, maar hebben ook later in het collegejaar nog een aantal instroommomenten. Gezocht: student-assistenten
Gezocht: student-assistenten voor de begeleiding van programmeerpractica, alle blokken. Inlichtingen: N.M. van Diepen, ZI1003, tel. 3761.
C
augustus 2008, 14.00 uur, N.109.
TW
Colloquium IO
C.J. van Schagen (DPM) over ‘Supply reliability in yeast extract production at DSM: analysis of disturbances decreasing planning accuracy and an optimization of intermediate storage scheduling heuristics’, 22 augustus 2008, 14.00 uur, N.109. Colloquium WB
A. Bijl (ThW) over ‘Bio-oil condensation in a biomass flash pyrolysis system’, 28
O. Grevenstuk (DPM) over ‘Design of a Humanoid Robot Food’, 21 augustus 2008, 15.30 uur, WH 224. E. de Fouw (D&S) over ‘Low-end dakoffer voor Hapro’, 22 augustus 2008, 14.00 uur, West 215. K.M. Praamstra (D&S) over ‘MIDE! Ontwerp van een digitale materiaaltool’, 28 augustus 2008,14.00 uur, C.101. Colloquium TG
K. Dijkstra (D&S) over ‘Mobiliteit & A1 beleving’, 8 augustus 2008, 14.00 uur, N 109.
E
WI
Afstudeercolloquia EL
Bram Nijmeijer (doctoraal) over ‘One Shot 3D Surface Reconstruction Based on Instantaneous Frequencies’, 25 augustus 2008, 16.00 uur, HO T4. Harm de Boer over ‘Analysis, optimization and evaluation of a pipe inspection robot’, ’, 28 augustus 2008, 15.45 uur, HO T4. Michiel Blaauboer over ‘On-Chip JitterMeasurement: a Jitter Sensor for the SIST Project’, 29 augustus 2008, 12.00 uur, SP 5. Tom Griffioen (doctoraal) over ‘Design of a Clock Cleaner – a Fast Locking PLL’, 29 augustus 2008, 14.30 uur, HO T4. Harald Profijt over ‘Towards Diamagnetic Levitation of Magnetic Co/Pt Multilayers with Stripe Domains’, 29 augustus 2008, 16.00 uur, Citadel T300. George Goksun (doctoraal) over ‘CMOS Technology Scaling Applied to a 6bit 512MS/s Flash ADC’, 29 augustus 2008, 16.00 uur, HO T4. Daan van der Sanden (doctoraal) over ‘Detecting UDP Attacks in a High Speed Network Using Packet Symmetry with only Flow Data’, 29 augustus 2008, 16.00 uur, HO 9128. Colloquium CS
Josbert Lonnee over ‘Een Modellen Repository voor BiZZdesign’, 28 augustus 2008, 16.00 uur, CI T300. Afstudeercolloquia HMI
Danny Oude Bos over ‘BrainBasher: A multi-modal BCI game for research and demonstration’, 22 augustus 2008, 14.30 uur, Citadel T300. Bas Fournier over ‘Preprocessing on Bilingual Data for SMT’, 25 augustus 2008, 15.00 uur, CU B101. Arthur Melissen over ‘Exploring neglected avenues in the modelling of attribution theory’, 26 augustus 2008, 14.00 uur, CI T300. Chris Brandhorst over ‘Intelligente Elektronische Medische Dossiers’, 27 augustus 2008, 13.45 uur, CU B209. Sander Haanstra over ‘Generalization over time in CSP-based Brain Computer Interface’, 28 augustus 2008, 15.00 uur, HO B1224. Studentassistenten gezocht
Ontdek, Ontsluit en Deel onze Schatten. Schatten in de kelder, zo kun je de archieven van veel kunstinstellingen omschrijven. Veel musea houden zich op dit moment bezig met het digitaal herarchiveren van hun collectie, want digitaal kunnen we laten zien welke schatten van ons collectieve culturele erfgoed in de kelders van musea verborgen liggen. Een groep enthousiaste Twentse ondernemers heeft samen met de UT het plan opgevat om hiervoor een innovatie oplossing te ontwikkelen o.a. gebaseerd op Open
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
12 donderdag 21 augustus 2008
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
16 Source XML database technologie ontwikkeld door de databasegroep van de UT. Om dit initiatief een goede start te geven zijn we vanaf september op zoek naar: Een 4tal enthousiaste BIT/INF/TEL studentassistenten, voor een pilot van dit innovatieve Open Source initiatief. Geïnteresseerd? Meer informatie kun je vinden op: http:// www.cs.utwente.nl/~keulen/vacancies/ pouchbox.html Afstudeer-/stage-opdracht bij leerstoel HMI
Bij TNO in Soesterberg doet men onderzoek naar mens-machine interactie. In het Europese onderzoeksproject AMIDA (http://www.amiproject.org/) doet TNO samen met de UT en een heleboel buitenlandse partners onderzoek naar de ondersteuning van vergaderingen met technologie. Vooral het op afstand deelnemen aan vergaderingen wordt ondersteund maar ook de gang van zaken in een gewone vergadering. Zie http://www.telepresenceoptions.com/2008/05/ami_project_update_machine_lea/index.php voor een wervend stukje over het doel van het project. In oktober wil men in Soesterberg experimenten doen met studenten van de Universiteit Utrecht. Doel is om verschillende manieren van presentatie en visualisatie te testen van allerlei “meeting assistant functionalities” die te maken hebben met “user engament and floor control”. De uitkomsten van de experimenten zullen gebruikt worden bij het vormgeven van de interface van een demo. De demo zelf wordt door medewerkers van HMI gemaakt, eventueel in samenwerking met de afstudeerder. Voor het doen en analyseren van de experimenten zoekt TNO in Soesterberg een afstudeerder die ook de experimenten mee opzet en de interfaces mee ontwerpt. Precieze inhoud van de opdracht wordt bepaald in samenspraak met de kandidaat. Enige affiniteit met mens-machine interactie onderzoek is wel vereist. Start: zo spoedig mogelijk. Invulling als stage is ook bespreekbaar. Informatie: Betsy van Dijk: bvdijk@ewi. utwente.nl of tel. 053 489 3781. Aankondiging Bacheloruitreiking EWI
Op vrijdag 3 oktober 2008 zal de 1e gezamenlijke diploma-uitreiking van de opleidingen Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica plaatsvinden. Aanvangstijd zal zijn 14.00 uur. De diploma-uitreiking vindt plaats in de Agora zaal van de Vrijhof. Graag nodigen wij u uit voor deze bijeenkomst. De invulling van de middag is als volgt: - Opening. - Een aantal sprekers zal een praatje houden over studieactiviteiten die onderdeel uitmaken van de Bacheloropleidingen EL, TW, INF en TEL. Tussendoor zullen geslaagden naar voren worden geroepen om hun diploma te ondertekenen. – Sluiting. Na afloop bent u van harte welkom in de foyer waar u onder het genot van een hapje/drankje en muziek in de gelegenheid wordt gesteld om de geslaagden te feliciteren.
G
W
Colloquia Onderwijskunde
E. Albers (bachelor)over ‘De effecten van collaboratief spelen op het leren met een educatieve game’, woensdag 27 augustus 2008,11.00 uur, CU C238. N. van Schooten over ‘Ondersteunen van planningsactiviteiten bij het zoeken van informatie op het Web’, donderdag 28 augustus 2008, 11.00 uur, CU B101. M. ter Braack (bachelor) ov e r ‘Studielandschappen in relatie tot de onderwijsvisie van vernieuwingsscholen’, donderdag 28 augustus 2008, 14.00 uur, CU B103. R. Kerkhof (bachelor) over ‘De leesvaardigheid van HAVO 4/5 en VWO 5/6 leerlingen’. Onderzoek naar het leesvaardigheidniveau van HAVO 4/5 en VWO 5/6 leerlingen en hoe dit zich verhoudt tot het leesvaardigheidniveau van beginnende MBO-ers), vrijdag 29 augustus 2008, 15.00 uur, HO B1212. A. Osinga (bachelor)over ‘CWI competentietest als studiekeuze begeleidingsinstrument’, donderdag 2 oktober 2008,15.00 uur, SP7.
donderdag 14 december 2006
Colloquia EST
I. Boswinkel over ‘Innovatief gedrag: een
WEGGELEGD $E MASTERCLASS IS OP TM APRIL onderzoek naar de relatie tussen leer -EER WETEN +OM OP DO DEC EN WO DEC doeloriëntatie, autonomie, interdepenTUSSEN UUR NAAR DE (EIJMANS STAND dentie en innovatief gedrag van docenten IN 3PIEGEL )NLICHTINGEN -4-'IESEN BBT inDE het beroepsonderwijs’, 21 augustus UTWENTENL 2008, 14.00 uur, CU C238.
J. Huurneman over ‘De implementatie van het digitale schoolbord in het basisonderwijs’, 27 augustus 2008, 14.00 uur, (ET CU#34- B103.BIEDT BACHELOR EN MASTERSTUDENTEN MOGELIJKHEDEN OM IN LOPENDE ONDERZOEKSPROJEC E. Harperink over ‘Digitaal schoolbord in TEN AF TE STUDEREN /P DE WEBSITE VAN HET #34- het dovenonderwijs’, 29 augustus 2008, WWWUTWENTENL