Examen VMBO-KB
2011 gedurende 610 minuten
elektrotechniek CSPE KB
Bij dit examen horen bijlagen, uitwerkbijlagen en digitale bestanden.
Dit examen bestaat uit 10 opdrachten. Voor dit examen zijn maximaal 140 punten te behalen. Voor elk opdrachtnummer staat hoeveel punten met een goede uitvoering behaald kunnen worden.
PK-0631-b-11-1-o
Overzicht opdrachten Onderdeel A voorbereiding en minitoets 1
een CAD-tekening voltooien
2
een materiaallijst maken
3
een offerte maken
4
een werkvolgorde maken
5
een minitoets maken 400 min
Onderdeel B uitvoering 6
140 min
een installatie monteren
Onderdeel C terugkijken en minitoets 7
terugkijken
8
een minitoets maken
Onderdeel D opleveringsgesprek en minitoets 9
een opleveringsgesprek voeren
10
een minitoets maken
35 min
35 min
De tijden per onderdeel zijn richttijden. Je mag de maximale tijdsduur van het examen niet overschrijden.
ALGEMENE BEOORDELINGSPUNTEN Let bij het uitvoeren van de opdrachten in dit examen op de volgende punten: − werk zelfstandig, veilig en in de juiste volgorde − kies het juiste gereedschap en de juiste materialen − gebruik het gereedschap en de materialen op de juiste wijze − houd je werkplek opgeruimd tijdens je werkzaamheden − ruim afval op de juiste wijze (milieubewust) op Op deze punten word je óók beoordeeld.
PK-0631-b-11-1-o
2
lees verder ►►►
Winkelcentrum American Mall
Winkelcentrum American Mall krijgt een nieuwe roltrap. Deze roltrap gaat omhoog van de begane grond naar de eerste verdieping. Boven de roltrap komt een verlaagd plafond met verlichting. Je loopt stage bij elektrotechnisch installatiebedrijf Cornelisse. Dit bedrijf gaat de elektrische installatie voor de nieuwe roltrap met verlichting aanleggen.
PK-0631-b-11-1-o
3
lees verder ►►►
De elektrische installatie voor de roltrap met verlichting Situatietekening met verlaagd plafond vooraanzicht plafond met inbouwspotjes
E1
zijaanzicht plafond
E2
E3
X7
X8
E3
X9
X9
plafond
verlaagd plafond E1
E2
E3
X6
sok
montagebord
H1 L N N I1 I2 I3 I4 I5 I6 I7 I8 DEL
K1 K2
easy 512-AB-RC 1 2 1 2 Q1
F1
X5
Q2
ALT
ESC
1
Q3
2
OK
1
2
Q4
K3- Easy X4 BK2
BK1
fotocel
S1
PK-0631-b-11-1-o
S2
CEE
CEE
X1
X2
X3
400/230 V
24 V
~ 50 Hz
~ 50 Hz
4
S4
S3 reflector
lees verder ►►►
gegeven − de situatietekening − bijlage 1 met: de installatietekening, het bedradingsschema stuurstroom, het bedradingsschema sterkstroom en het ladderdiagram Je gaat de volgende onderdelen monteren: − een besturingskast BK1 met contactor (magneetschakelaar), thermisch relais en insteekrelais − een besturingskast BK2 met Easy-relais − een noodstopschakelaar − een fotocel met reflector − een signaalhoorn − twee wisselschakelaars − een viervoudige wandcontactdoos − een CEE-toestelcontactdoos en een CEE-wandcontactdoos − een draaistroommotor − een verlaagd plafond met verlichting werking van de roltrap De roltrap staat stil, de verlichting is uit en er staat een persoon bij de roltrap. − Fotocel S4 detecteert de persoon bij de roltrap. − Ingang I3 van het Easy-relais krijgt dan spanning. − De uitgangen Q2 en Q3 van het Easy-relais schakelen in, hierdoor schakelt de verlichting in en geeft de signaalhoorn een kort signaal. − Na 1 seconde schakelt uitgang Q1 van het Easy-relais in, hierdoor start de motor van de roltrap. − De verlichting blijft aan en de roltrap blijft lopen tot de ingestelde looptijd verstreken is. − Als de fotocel tijdens dit proces opnieuw iemand detecteert, gaat de looptijd opnieuw in. stoppen van de roltrap bij storing − Door noodstopschakelaar S3 in te drukken, valt de spanning van ingang I2 af, de motor stopt en de roltrap staat stil. − Als de motor overbelast wordt, schakelt het thermisch relais F1. De spanning van ingang I1 valt af, de motor stopt en de roltrap staat stil. In beide situaties schakelt de verlichting uit of blijft aan, afhankelijk van de stand van de wisselschakelaars. werking van de verlichting De verlichting kan ook worden geschakeld door wisselschakelaar S1 onderaan de roltrap of wisselschakelaar S2 bovenaan de roltrap. overige informatie − Het verlaagde plafond wordt aangeleverd door de examinator. − De installatie moet voldoen aan de bepalingen van de huidige NEN 1010. − Alle maten zijn in mm aangegeven. − De maattolerantie is 5 mm.
PK-0631-b-11-1-o
5
lees verder ►►►
Onderdeel A
voorbereiding en minitoets
tijdsduur 140 minuten Voor de opdrachten 1 tot en met 4 heb je bijlage 1 nodig.
In een CAD-programma is het stroomkringschema van de installatie voor de roltrap getekend. In het schema is het kracht-, licht- en besturingsgedeelte weergegeven. De delen die zijn omkaderd met een rode stippellijn, zijn nog niet af. In het stroomkringschema ontbreken: − symbolen − coderingen − de bedrading van de uitgangen van het Easy-relais − de doorverbindingstrip(s) van het klemmenbord M1 Jij gaat het stroomkringschema voltooien.
Voor deze opdracht heb je het bestand etkb2011_CAD.dwg (of .dxf) nodig. 7p
1
Voltooi het stroomkringschema met een CAD-programma op de computer. Voordat je aan de opdracht begint − De examinator vertelt je waar je het bestand kunt vinden. − Open het bestand etkb2011_CAD.dwg (of .dxf). − Typ je naam, kandidaatnummer en de datum in de rechteronderhoek van de tekening. − Sla het bestand op onder de bestandsnaam: etkb2011_CAD [jouw eigen naam].dwg (of .dxf). Uitvoering van de opdracht − In de tekening zijn symbolen onder en rechts van het schema getekend. − Kies de juiste symbolen, zet ze op de juiste plaats én in de juiste stand in het stroomkringschema. − Zet de juiste coderingen op de stippellijnen. − Teken de bedrading van de uitgangen van het Easy-relais. − Plaats de doorverbindingstrip(s) op de juiste wijze in het klemmenbord. Als je klaar bent met de opdracht − Sla het bestand nogmaals op. − Maak een afdruk van etkb2011_CAD [jouw eigen naam].dwg (of .dxf). Lever de afdruk in bij de examinator.
PK-0631-b-11-1-o
6
lees verder ►►►
Voor deze opdracht heb je het bestand etkb2011_kostenberekening.xls nodig.
In de Excel-spreadsheet staat een lijst van materialen die nodig zijn om de installatie te maken. Deze lijst is nog niet af. Jij gaat de materiaallijst compleet maken. Hierna bereken je met behulp van de spreadsheet de kosten van alle materialen.
11p
2
Voltooi de materiaallijst op uitwerkbijlage 1. Voer daarna de materialen en aantallen in op de computer. Wat zijn de totale kosten van de materialen, inclusief opslag, montage-uren en btw? Aanwijzingen − Bij het berekenen van de lengte van kabels meet je vanuit het hart van de onderdelen. Je houdt rekening met 100 mm extra lengte voor de aansluiting. − Bij het berekenen van de lengte voor buis ga je uit van de hart-op-hart-afstand van de onderdelen. − Rond de lengte van kabel en buis af naar boven, op één decimaal nauwkeurig. − Schrijf achter de codes het juiste aantal en de juiste naam van het materiaal. Voordat je de gegevens invoert − De examinator vertelt je waar je het bestand kunt vinden. − Open het bestand etkb2011_kostenberekening.xls. Dit is een spreadsheet waarin een deel van de materiaallijst al is ingevuld. − Sla het bestand op onder de bestandsnaam: etkb2011_kostenberekening [jouw eigen naam].xls. Uitvoering van de opdracht − Vul je naam en kandidaatnummer in. − Voer de materialen in op de computer. Kies hiervoor eerst de juiste productgroep en daarna het juiste materiaal. − Typ in de kolom ‘aantal’ de hoeveelheden van elk materiaal. − De spreadsheet berekent de kosten, de opslag en de montage-uren van de materialen. Als je klaar bent met de opdracht − Sla het bestand nogmaals op. − Maak een afdruk van etkb2011_kostenberekening [jouw eigen naam].xls. Lever uitwerkbijlage 1 in bij de examinator.
PK-0631-b-11-1-o
7
lees verder ►►►
Voor deze opdacht heb je het bestand etkb2011_offerte.doc en de afdruk van de kostenberekening nodig.
Je gaat een offerte maken voor het aanleggen van de elektrische installatie van de roltrap met verlichting. Je schrijft de offerte aan mevrouw Blijgaard. Het adres is: Winkelcentrum American Mall, Lange Dreef 15, 6811 KB Arnhem. In de offerte schrijf je de volgende gegevens: − de naam en adresgegevens van winkelcentrum American Mall − een korte omschrijving van de installatie: je legt daarbij de werking uit van de fotocel, de signaalhoorn, de verlichting, de wisselschakelaars en de noodstopschakelaar − de tijd die nodig is om de werkzaamheden uit te voeren (afgerond op hele uren) − de totale kosten van de materialen, inclusief opslag, montage-uren en btw (afgerond op hele euro's) − de offerte is 14 dagen geldig Vraag de klant om op de offerte te reageren.
9p
3
Maak de offerte voor winkelcentrum American Mall. Voordat je aan de opdracht begint − De examinator vertelt je waar je het bestand kunt vinden. − Open het bestand etkb2011_offerte.doc. Sla het bestand op onder de bestandsnaam: etkb2011_offerte [jouw eigen naam].doc. Uitvoering van de opdracht − Schrijf de offerte. − Denk aan een goede aanhef en afsluiting. − Onderteken de offerte met je eigen naam en kandidaatnummer. Als je klaar bent met de opdracht − Sla het bestand nogmaals op. − Maak een afdruk van etkb2011_offerte [jouw eigen naam].doc. Lever de afdrukken van de kostenberekening en de offerte in bij de examinator.
PK-0631-b-11-1-o
8
lees verder ►►►
Voordat je met het monteren van de elektrische installatie voor de roltrap begint, maak je een werkvolgorde. Hieronder staan de werkzaamheden in willekeurige volgorde: − de installatie testen − de onderdelen monteren − het Easy-relais programmeren − de installatie in bedrijf stellen − de installatie afmonteren − de plaats van de onderdelen aftekenen op het montagebord − de bedrading doormeten − de materialen controleren en klaarleggen − het opleveringsgesprek voeren met de klant − de tekeningen en gereedschappen klaarleggen
2p
4
Schrijf bovenstaande werkzaamheden op in de juiste werkvolgorde. Gebruik hiervoor de tabel op uitwerkbijlage 2.
15p
5
Maak de minitoets bij opdracht 5.
PK-0631-b-11-1-o
9
lees verder ►►►
Onderdeel B
uitvoering
tijdsduur 400 minuten Voor opdracht 6 heb je de bijlagen 1 en 2 nodig. Controleer de materialen op bijlage 2 voordat je met de montage begint. Het Easy-relais wordt voorbedraad aangeleverd door de examinator. 55p
6
Monteer de installatie volgens de tekeningen in bijlage 1. werkwijze montage Monteer de installatie, maar sluit de onderstaande bedradingen nog niet aan. De bedrading voor: − H1 − S3 − S4 − de spoel van K1 − de spoel van K2 werkwijze meten − Meet de isolatieweerstand van het sterkstroomgedeelte en noteer de waarden in de tabel op uitwerkbijlage 3. − Meet de bedrading van het stuurstroomgedeelte door volgens de steeklijst in uitwerkbijlage 3. − Zet steeds een vinkje in de laatste kolom als je de bedrading hebt doorgemeten én deze juist is. − Herstel de bedrading als één of meer verbindingen niet goed zijn. − Controleer de bedrading opnieuw. − Sluit daarna de bedrading aan op het overige schakelmateriaal. Vraag de examinator om uitwerkbijlage 3 te controleren en een paraaf te zetten onder de tabel en de steeklijst. De examinator schakelt hierna de spanning voor het stuurstroomgedeelte in. de installatie in bedrijf stellen − Voer het ladderdiagram in op het Easy-relais. − Test het complete stuurstroomgedeelte. Dit mag je alleen doen onder toezicht van de examinator. − Als het stuurstroomgedeelte niet werkt, mag je één keer proberen de fout op te sporen en te herstellen (je kunt dan nog een deel van de punten halen). − Sluit de motor aan en stel het thermisch relais in. − Schroef de deksels op de kasten. − Vraag de examinator toestemming om het verlaagd plafond te bevestigen en de spotjes aan te sluiten. Vraag de examinator om de spanning in te schakelen voor het sterkstroomgedeelte en de werking te controleren.
PK-0631-b-11-1-o
10
lees verder ►►►
Als de installatie werkt, ga je verder met onderdeel C. − −
Als de installatie niet werkt, mag je één keer proberen de fout op te sporen en te herstellen (je kunt dan nog een deel van de punten halen). Vraag de examinator opnieuw de installatie in te schakelen en de werking te controleren.
Lever uitwerkbijlage 3 in bij de examinator.
Onderdeel C
terugkijken en minitoets
tijdsduur 35 minuten 3p
7
De installatie voor de roltrap met verlichting is af. Je gaat nu terugkijken op je werkzaamheden. In het schema op uitwerkbijlage 4 staan vier beoordelingspunten voor het monteren van de installatie. − Beoordeel jezelf. Gebruik daarbij één van de volgende cijfers. 2 goed 1 gedeeltelijk goed 0 niet goed − Geef een toelichting bij elke boordeling. Lever uitwerkbijlage 4 in bij de examinator.
15p
8
Maak de minitoets bij opdracht 8.
PK-0631-b-11-1-o
11
lees verder ►►►
Onderdeel D
opleveringsgesprek en minitoets
tijdsduur 35 minuten Bij de voorbereiding van opdracht 9 heb je bijlage 1 nodig.
opleveringsgesprek De montage van de elektrische installatie voor de roltrap met verlichting is af. Je hebt de heer (of mevrouw) Minkman van de technische dienst van winkelcentrum American Mall uitgenodigd voor een opleveringsgesprek van tien minuten. Bij het montagebord met de installatie vertel je hoe de roltrap en de verlichting werkt. Je moet de volgende onderwerpen in het gesprek toelichten: − de functie van de fotocel − de functie van de noodstop − de functie van de signaalhoorn − het schakelen van de verlichting − de werking van de thermische beveiliging Vertel ook dat installatiebedrijf Cornelisse een storingsdienst heeft. De storingsdienst is bereikbaar op de dagen dat winkelcentrum American Mall geopend is. Neem tijdens het gesprek een klantvriendelijke houding aan.
voorbereiding Je krijgt tien minuten om je voor te bereiden op het opleveringsgesprek. Bij de voorbereiding mag je de informatie in dit examenboekje en bijlage 1 gebruiken. Tijdens het gesprek mag je die informatie niet meer raadplegen. 8p
9
Voer het opleveringsgesprek.
15p
10
Maak de minitoets bij opdracht 10.
PK-0631-b-11-1-o PK-0631-b-11-1-o*
12
lees verdereinde ►►►
