Examen VMBO-BB
2010 gedurende 720 minuten
elektrotechniek CSPE BB
Bij dit examen horen bijlagen, een uitwerkbijlage en digitale bestanden.
Dit examen bestaat uit 12 opdrachten. Voor dit examen zijn maximaal 167 punten te behalen. Voor elk opdrachtnummer staat hoeveel punten met een goede uitvoering behaald kunnen worden.
PB-0631-b-10-1-o
Overzicht opdrachten HET ZWEMBAD VAN CAMPING ZOMERZON Onderdeel A installatie voor de buitenverlichting 1
een deel van de materiaallijst maken
2
de materialen invoeren in de computer
3
de installatie voor de buitenverlichting monteren
4
de minitoets maken
Onderdeel B meting energiegebruik
365 min
65 min
5
een meetopstelling maken
6
een meting uitvoeren om het energieverbruik te bepalen
7
de meetgegevens in de computer invoeren en vragen beantwoorden
8
de minitoets maken
Onderdeel C uitschuifbaar dak voor het zwembad 9
260 min
de installatie voor het uitschuifbaar dak monteren
Onderdeel D terugkijken
30 min
10
terugkijken: wat ging goed?
11
terugkijken: wat zou beter kunnen?
12
de minitoets maken
De tijden per onderdeel zijn richttijden. De maximale tijdsduur van 720 minuten mag niet overschreden worden.
PB-0631-b-10-1-o
2
lees verder ►►►
Het zwembad van Camping Zomerzon
Het zwembad van Camping Zomerzon wordt aangepast. Rondom het zwembad wordt buitenverlichting geplaatst. Het zwembad krijgt ook een uitschuifbaar dak. De campinggasten kunnen dan voortaan ’s avonds en ook bij minder mooi weer zwemmen. Je loopt stage bij een elektrotechnisch installatiebedrijf. Dit bedrijf gaat de installaties voor de verlichting en het uitschuifbare dak aanleggen.
ALGEMENE BEOORDELINGSPUNTEN Let bij het uitvoeren van alle opdrachten in dit examen op de volgende punten: − werk zelfstandig, veilig en in de juiste volgorde − kies het juiste gereedschap en de juiste materialen − gebruik het gereedschap en de materialen op de juiste wijze − houd je werkplek opgeruimd tijdens je werkzaamheden − ruim afval milieubewust op Op deze punten word je óók beoordeeld.
PB-0631-b-10-1-o
3
lees verder ►►►
Onderdeel A
installatie voor de buitenverlichting
Bij dit onderdeel heb je bijlage 1, de uitwerkbijlage en het bestand etbb2010_materiaallijst.xls nodig.
Op het buitenterrein van het zwembad worden verlichtingsarmaturen geplaatst. Er wordt ook een wandcontactdoos voor het aansluiten van een waterstofzuiger gemonteerd. In de beheerdersruimte van het zwembad komen de schakelaars voor het bedienen van de installatie. Aan het plafond wordt een armatuur gemonteerd. gegeven Bijlage 1 met daarin de volgende tekeningen: − het stroomkringschema − de installatietekening − het bedradingsschema Bijlage 2 met de volledige materiaallijst krijg je bij aanvang van opdracht 3. onderdelen van de installatie − een CEE-toestelcontactdoos − twee kabeldozen − een universeelschakelaar − twee dubbelpolige schakelaars − een wandcontactdoos − een centraaldoos met lamphouder − een lamphouder, spatwaterdicht − een wandcontactdoos, spatwaterdicht werking − De verlichting in de beheerdersruimte wordt geschakeld met een universeelschakelaar (S1). − De buitenlamp wordt geschakeld met een dubbelpolige schakelaar (S2). − De waterdichte wandcontactdoos met beschermingscontact wordt voor de veiligheid geschakeld met een dubbelpolige schakelaar (S3). overige informatie − De installatie moet voldoen aan de bepalingen van de huidige NEN 1010. − Alle maten zijn in mm aangegeven. − De maattolerantie is 5 mm.
PB-0631-b-10-1-o
4
lees verder ►►►
Om de installatie te kunnen maken, moet een materiaallijst gemaakt worden. Jij gaat een deel van deze materiaallijst maken. Gebruik hierbij ook de installatietekening in bijlage 1. Het bedrijf waar jij stage loopt, wil weten wat deze materialen kosten. Om de kosten te berekenen, gebruikt het bedrijf een spreadsheet. Jij gaat de materialen invoeren in deze spreadsheet.
4p
1
Maak op de uitwerkbijlage een deel van de materiaallijst. Schrijf achter elke codering de juiste naam van het materiaal.
5p
2
Voer de materialen die je hebt ingevuld op de uitwerkbijlage in op de computer. Schrijf op de uitwerkbijlage de totale kosten van deze materialen. Voordat je aan de opdracht begint − De examinator vertelt je waar je het benodigde bestand kunt vinden. − Open het bestand etbb2010_materiaallijst.xls. − Sla het bestand op onder de bestandsnaam: etbb2010_materiaallijst [jouw eigen naam].xls. Uitvoering van de opdracht − Vul je naam en kandidaatnummer in. − Kies eerst de juiste productgroep en daarna het juiste materiaal. − Typ in de kolom ‘aantal’ de benodigde hoeveelheden van elk materiaal. − De spreadsheet berekent de kosten van de materialen die je hebt ingevoerd. − Noteer op de uitwerkbijlage de totale kosten van deze materialen. Als je klaar bent met de opdracht − Sla het bestand nogmaals op. − Maak een afdruk van etbb2010_materiaallijst [jouw eigen naam].xls. Lever de uitwerkbijlage en de afdruk in bij de examinator.
PB-0631-b-10-1-o
5
lees verder ►►►
De examinator reikt voor deze opdracht bijlage 2 uit met de volledige materiaallijst. Controleer de materialen voordat je met de montage begint. 59p
3
Monteer de installatie zoals aangegeven in de installatietekening, het bedradingsschema en het stroomkringschema in bijlage 1. − Als je klaar bent met de montage, vraag je de examinator de installatie in te schakelen en de werking te controleren. −
15p
4
Als de installatie niet werkt, mag je één keer proberen de fout op te sporen en te herstellen (je kunt dan nog een deel van de punten behalen). Vraag de examinator opnieuw de installatie in te schakelen en de werking te controleren.
Maak de minitoets bij opdracht 4.
PB-0631-b-10-1-o
6
lees verder ►►►
Onderdeel B
meting energieverbruik
Voor dit onderdeel heb je de uitwerkbijlage en het bestand etbb2010_energiekosten.xls nodig.
De nieuwe verlichting voor het buitenterrein van het zwembad is aangelegd. De opdrachtgever wil weten welke gevolgen de uitbreiding heeft voor het energieverbruik. Jij gaat hiervoor een meting uitvoeren. De meting voer je uit op een montagebord met de installatie van onderdeel A. Doel van de meting Het energieverbruik van de nieuwe buitenverlichting rond het zwembad bepalen.
Materiaallijst aantal 1 1 1 1 1
omschrijving gloeilamp 24 V / 25 W / E27 (E1) gloeilamp 24 V / 40 W / E27 (E2) voeding 24 V AC universeelmeter ampèretang
De examinator geeft aan op welk montagebord jij de meting gaat uitvoeren. 4p
5
Maak de meetopstelling. werkwijze − Kies de juiste instellingen voor de meetinstrumenten. − Gebruik de juiste kleuren meetsnoeren. − Plaats de meetinstrumenten op de juiste wijze in de schakeling. Vraag de examinator de meetopstelling te controleren. Als de meetopstelling juist is, zal de examinator de voeding inschakelen. Als de meetopstelling niet juist is, zal de examinator je helpen en de voeding inschakelen. (Je krijgt dan minder punten voor deze opdracht.)
PB-0631-b-10-1-o
7
lees verder ►►►
5p
6
Voer de meting uit. werkwijze − Meet de voedingsspanning en de stroom voor de volgende situaties: • als alleen lamp E1 is ingeschakeld, • als alleen buitenlamp E2 is ingeschakeld, • als zowel lamp E1 als buitenlamp E2 zijn ingeschakeld. − Noteer de gemeten waarden in de tabel op de uitwerkbijlage.
Je hebt de meting op het montagebord uitgevoerd met één buitenlamp. In werkelijkheid zijn rondom het zwembad 12 armaturen voor de nieuwe buitenverlichting geplaatst. Jij gaat het energieverbruik en de kosten gedurende het seizoen berekenen voor deze 12 buitenlampen. Je houdt rekening met de volgende gegevens: − De meetgegevens die je hebt ingevuld op de uitwerkbijlage. − Het zwembad is gemiddeld 200 dagen per jaar geopend. − Het gemiddeld aantal branduren is 3,5 uur per dag. − Eén kilowattuur kost € 0,21.
6p
7
Voer de gegevens in op de computer. Beantwoord daarna de vragen. Voordat je aan de opdracht begint − De examinator vertelt je waar je het benodigde bestand kunt vinden. − Open het bestand etbb2010_energiekosten.xls. − Sla het bestand op onder de bestandsnaam: etbb2010_energiekosten [jouw eigen naam].xls. Uitvoering − Vul je naam en kandidaatnummer in. − Voer alle gegevens in op de computer. Als je klaar bent met het invullen van de spreadsheet − Sla het bestand nogmaals op. − Maak een afdruk van etbb2010_energiekosten [jouw eigen naam].xls. − Bekijk de gegevens en beantwoord de zes vragen die op de volgende pagina staan. Schrijf je antwoorden op de uitwerkbijlage.
PB-0631-b-10-1-o
8
lees verder ►►►
Vragen over de spreadsheet − Hoeveel stroom nemen de 12 lampen van de buitenverlichting in totaal op? − Hoe groot is het totale vermogen van de buitenverlichting? − Wat is het totale energieverbruik van de buitenverlichting per jaar? − Wat zijn de energiekosten per jaar voor de nieuwe buitenverlichting van het zwembad? − Wat gebeurt er met de totaalstroom als een lamp kapot gaat? − Hoe kan het energieverbruik van de 12 buitenlampen worden beperkt? Schrijf één mogelijkheid op. Lever de afdruk van etbb2010_energiekosten en de uitwerkbijlage in bij de examinator. 15p
8
Maak de minitoets bij opdracht 8.
PB-0631-b-10-1-o
9
lees verder ►►►
Onderdeel C uitschuifbaar dak voor het zwembad Bij dit onderdeel heb je bijlage 1 nodig.
Het zwembad van Camping Zomerzon krijgt een uitschuifbaar dak. Als het slecht weer is, kan het dak over het zwembad worden geschoven. Het installatiebedrijf waar jij stageloopt gaat de installatie voor de bediening van het dak aanleggen. gegeven Bijlage 1 met daarin de volgende tekeningen: − het stroomkringschema (stuurstroom) − de installatietekening − het bedradingsschema. De materiaallijst op de volgende pagina. onderdelen van de installatie − een voorbedrade relaiskast met: • twee magneetschakelaars (K1 en K2) en • een thermische beveiliging (F1) − een noodstopschakelaar (S1) − twee eindschakelaars (S5 en S6) − een CEE-toestelcontactdoos (X1) − een CEE-wandcontactdoos (X2) − een drukknopkast met twee maak- en één verbreekdrukker (S2, S4 en S3) werking − Het uitschuifbare dak wordt aangedreven door draaistroommotor M1. − De motor wordt bediend met: • drukknop S2 voor het openen van het dak en • drukknop S4 voor het sluiten van het dak. − Met drukknop S3 kan het openen en sluiten van het dak gestopt worden. − Met de noodstopschakelaar S1 kan de motor, in geval van nood, onmiddellijk gestopt worden. Na het opheffen van de onveilige situatie moet de noodstopschakelaar ontgrendeld worden. − Eindschakelaar S5 stopt de motor als het dak helemaal open is. − Eindschakelaar S6 stopt de motor als het dak helemaal dicht is. − Magneetschakelaar K1 wordt geschakeld door S2, magneetschakelaar K2 wordt geschakeld door S4. − De motor wordt aangesloten met een contactstop op wandcontactdoos X2. − De voeding van de installatie wordt aangesloten op toestelcontactdoos X1.
PB-0631-b-10-1-o
10
lees verder ►►►
Controleer de materialen voordat je met de montage begint. materiaallijst aantal 1,5 m 1,2 m 1,1 m 0,7 m 1,2 m 1,8 m 2 1 1 1 1 1 diverse diverse diverse
omschrijving FLEX-YY 3 x 0,75 mm2 XMvK 3 x 1,5 mm 2 (inclusief geel/groen) XMvK 5 x 1,5 mm 2 (inclusief geel/groen) XMvK 4 x 2,5 mm 2 (inclusief geel/groen) XMvK 5 x 2,5 mm 2 (inclusief geel/groen) slagvaste buis 16 mm eindschakelaar met verbreekcontact met kabelinvoer relaiskast, samengesteld en bedraad CEE-wandcontactdoos vierpolig 400 volt 16 A-6h, rood met kabelinvoer (opbouw) CEE-toestelcontactdoos vijfpolig 400/230 volt /16 A-6h, rood met kabelinvoer (opbouw) noodstopschakelaar met verbreekcontact met kabelinvoer (vergrendelbaar) drukknopkast met 1 verbreekdrukknop en 2 maakdrukknoppen met kabelinvoer beugels en drukzadels voor 16 mm buis adereindhulsjes enkelvoudig en twin schroeven voor bevestiging van het materiaal
overige informatie − De installatie moet voldoen aan de bepalingen uit de huidige NEN 1010. − Alle maten zijn in mm aangegeven. − De maattolerantie is 5 mm.
35p
9
Monteer de schakeling zoals aangegeven in de installatietekening, het stroomkringschema en het bedradingsschema in bijlage 1. De relaiskast krijg je samengesteld en bedraad aangeleverd. −
Als je klaar bent met de montage, vraag je de examinator de installatie in te schakelen en de werking te controleren.
−
Als de installatie niet werkt, mag je één keer proberen de fout op te sporen en te herstellen (je kunt dan nog een deel van de punten behalen). Vraag de examinator opnieuw de installatie in te schakelen en de werking te controleren.
PB-0631-b-10-1-o
11
lees verder ►►►
Onderdeel D
terugkijken
Bij dit onderdeel heb je de uitwerkbijlage nodig. Je hebt de installatie voor het uitschuifbare dak voor het zwembad gemonteerd. Tijdens de montage heb je verschillende taken uitgevoerd, bijvoorbeeld: − het juiste gereedschap kiezen, − de onderdelen op de juiste plaats monteren, − de juiste beugelafstanden toepassen of − je werkplek opruimen. Je kijkt nu terug op de uitgevoerde taken: Wat ging goed? Wat zou beter kunnen?
Beantwoord onderstaande vragen en schrijf je antwoord op de uitwerkbijlage. 2p
10
Schrijf één taak op die je goed hebt uitgevoerd bij de montage. Waarom heb je deze taak goed uitgevoerd? Schrijf één reden op.
2p
11
Schrijf één taak op die je anders zou doen als je die opnieuw mocht uitvoeren. Schrijf ook op wat je anders zou doen.
15p
12
Maak de minitoets bij opdracht 12.
PB-0631-b-10-1-o PB-0631-b-10-1-o*
12
lees verdereinde ►►►
