20· jaargang, nummer 2, oplage: 6.750
Inhoudsopgave
Even bijpraten ......
Vrienden nieuws is een uitgave van de Vereniging Vrienden van Blijdorp en verschijnt vier maal per jaar.
Even bijpraten ......... .... ......................... .. ... ... 3
De Vereniging Vrienden van Blijdorp stelt zich ten doel: "Het in zo breed mogelijke zi n ondersteunen van Diergaarde Blijdorp". De jaarlijkse minimale contributie bedraagt fl. 45,- , waarvoor de leden 4 keer per jaar het verenigingsorgaan Vriendennieuws ontva ngen, alsmede 2 gratis toegangsbewijzen voor Diergaarde Blijdorp in Rotterdam of Artis in Amsterdam. Bovendien worden de leden in staat gesteld deel te nemen aan diverse activiteiten, die speciaa l voor hen georganiseerd word en, zoals excu rsies en lezingen.
Verslag Algemene Ledenvergadering ............. 5
Dankzij de vele geboorten in Blijdorp en het prachtige weer in februari en maart, begon " het seizoen" voor Diergaarde Blijdorp een paar maanden eerder dan gebruikelijk. In de eerste drie maanden van 1998 passeerden er al ruim 300.000 bezoekers de kassa's! Uiteraard hebben wij hiervan een flink graantje meegepikt: ons Promotie-team besloot dat de Vriendenwinkel best een paar maandjes eerder open kon en haalde op deze manier al vele duizenden guldens binnen. Ook konden we inmiddels alweer 400 nieuwe leden verwelkomen. De grens van 6000 leden komt nu wel èrg dichtbij!
Vereniging Vrienden van Blijdorp Sonoystraat 6',3039 ZT Rotterdam
Secretariaat: K. van Leeuwen, Sonoystraat 6', 3039 ZT Rotterdam Vriendenfoon: 010 - 467 66 37 Vriendenfax: 010 - 467 66 37 Giro: 13 57803 Bank: VSB bank nr: 98.55.33.099 Afdeling Reizen : T. Slijkoort Aernt Bruunstraat 59,3067 JA Rotterdam Telefoon: 010 - 42119 31 (na 19.00 uur) Giro: 20 71 059
Verslag Promotiewerkzaamheden .... ............. 7 Nieuws uit Diergaarde Blijdorp ..................... 9 Convocatie najaarsreis ................................ 14 Winterlezingen uitgelicht.. ..... ... ...... .......... .. 16 ZOO' n boek! ....... ... .... .... .. ..... ............ ........ 19 Nieuwste Vrienden actie van start gegaan! ... 20 Vogelwijzer ......................................... ........ 22 Het Oceanium (deel 8) .... ....... ............. ... .... 27 Vogelrots achter de schermen ..................... 29
Inmiddels is ons jubileumjaar in volle gang en er staan voor de komende maanden zoveel activiteiten gepland, dat u ze het beste maar gelijk in uw agenda kunt schrijven. Naast de gebruikelijke activiteiten als een voorjaarsexcursie (op twee verschillende data) en een meerdaagse excursie, heeft de Jubileumcommissie in het kader van "35 jaar Vrienden van Blijdorp" een aantal extra dingen georganiseerd: een extra meerdaagse excursie, een Jubileumbraderie, een fotocursus én een ZOOmeravond!
Live verslag van een vogel rots ............... ...... 32 Promotieteam: fam. H. Gerri~e Sourystraat 1 ,3039 SR Rotterdam Telefoon/fax: 010 - 466 36 82 Giro: 62 17 917 Redactie-adres Vriendennieuws: M. Damen, hoofdredacteur Sportlaan 31,5242 CP Rosmalen Telefoon: 06 - 51 1 83104, Fax: 073 - 521 6242 Redactie-medewerkers: M. Kreuger, j. en A. Nijkamp, A. Peters, A. Schouten, G. Tijssen Vormgeving en druk: j. Korver - Multi Mail B.V. Vrienden van Blijdorp op Internet: Internetsite: http://www.aric.nl/wb/vvb.htm Email-adres:
[email protected] (M. Kreuger)
Lang zullen we leven! .... ........ ... ........ .......... 35 Convocatie braderie .......... ....... ......... .. ... .... 35 Convocatie jubileum-reis ... ......................... 37 Convocatie fotocursus ................................ 38 Vrienden voor het leven .. .. ..... ... ...... ... ........ 40 Nieuws uit andere dierentuinen ., ............... 43 Agenda .. .............. ... .... ... ................. .. ..... ... .. 46
Advertentiewerving Vriendennieuws: Vacature, contact-ad res: M. Damen (zie boven) Samenstelling Verenigingsbestuur: Voorzitter C.M. Groenhorst T. Slijkoort Vice-voorzitter Secretari s K. va n Leeuwen Tweede secretaris S. Noordijk Penningmeester A.M. Bos Leden H. Gerritse M.5.P. Damen Artikelen geschreven door derden vertegenwoord igen de mening van de auteur en niet noodzakelijkerwijs die van de redactie. De redactie behoudt zich het recht voor artikelen in te korten of te weigeren.
Foto voorzijde: De papegaaiduiker is één van de vogelsoorten die een plaatsje op de door de Vrienden gesponsorde Vogel rots krijgt. Foto: Lincoln Park Zoo Fotograaf: Lincoln Park Zoo, USA
Wij vragen met name uw aandacht voor de speciale Jubileum-braderie, die op zaterdag 27 juni aanstaande op het voorplein van de diergaarde plaats vindt. Hierbij kunt u zelf uw hobby (mits deze betrekking heeft op dieren of dierentuinen) aan een duizendkoppig publiek laten zien. Uiteraard krijgt u op deze dag ook alle informatie over onze nieuwste actie "Help mee aan onze nieuwe trots: de Oceanium-vogelrots!". Het tweede deel van deze uitgave van Vriendennieuws is overjgens geheel aan ons nieuwe Vriendendoei gewijd. Meer informatie vindt u op bladzijde 35. De jubileumcommissie organiseert ook een speciale tweedaagse Jubileumreis, naar Zeehondencrèche Pieterburen, Ottercentrum Aqua Lutra en als klap op de vuurpijl "Wadlopen"! Op bladzijde 37 vindt u alle informatie over deze rei s.
Verder wordt er op zaterdag 4 juli een fotocursus gehouden, waarbij de internationaal bekende dierentuinfotograaf Rob Doolaard alle geheimen van het maken van de perfecte foto in een dierentuin zal ontsluieren. Meldt u snel aan , want er kunnen slechts 35 mensen meedoen . Zie bladzijde 38. Last but not least is er dit jaar weer een ZOOmeravond waar ook de Vrienden van harte welkom zijn. Op vertoon van uw geldige lidmaatschapskaart van de Vrienden van Blijdorp bent u op donderdag 9 juli met één introducé vanaf 17.00 uur van harte welkom in Diergaarde Blijdorp. Terwijl het langzaam donker wordt en de meeste " normale" bezoekers de diergaarde verlaten, kunt u genieten van straattheater, extra sessies van Vragen staat Vrij en natuurlij k van de dieren, die zich heel anders beginnen te gedragen als het begint te schemeren en de grote massa bezoekers verdwenen is. Wist u dat veel dieren het meest actief zijn in de schemering? Zij gaan dan op zoek naar voedsel, of een slaapplaats. Kinderen kunnen zich laten schmincken en u kunt op deze Vriendenavond uitgebreid bij kletsen met andere Vrienden, bijvoorbeeld in de Rivièrahal of in de Lotus Serre. Om 21.30 uur gaat de tuin dicht, dus zorg dat u er op tijd bij bent! De redactie wenst u veel leesplezier met dit nummer, en tot ziens tijdens één van de vele jubileum-activiteiten.
Kort verslag van de Algemene . Ledenvergadering Op zaterdag 18 april verza melden zich bijna 250 Vrienden, onder wie 171 leden, voor de jaarlijkse Algemene Ledenvergaderin g, die dit jaar geheel in het teken stond van ons 35-jari g jubileum . Het grote aa ntal was waarschijnlijk mede te danken aa n de komst van Lenie 't Hart, maar ook het lunch buffet, waarvoor zich bijna 110 mensen aa nmeldden, en het mooie weer zu llen zeker ni et ten nade le va n de opkomst gewerkt hebben. Daarnaast waren velen natuurlijk raze nd nieuwsgierig naar de uitkomst va n de enquête. Dankzij de inschakeling van een professionele fotograaf en een technicus va n Nationale-N ede rl anden kon er niets misgaan, zo leek het. Helaas had Lenie op het laatste moment besloten de vid eoband, die ze wi lde vertonen, toch maa r thuis te laten, zodat alle speciale video-appa ratuur voor niets va n sta l gehaa ld was. Tot overmaat van ramp is in alle haast het zwart-wit rolletje met opnamen va n de Ledenvergadering in een bak voor kleurenfilms terechtgeko men, met als resultaat: alle foto 's mislukt! Daarom treft u bij dit verslag helaas geen foto 's aan: we l zo jammer, want we hadden u zo graag eens een ècht verbaasde Greet Gerritse late n zien .... . In haar openingswoord heette de voorzitter iederee n va n harte welkom, in het bijzonder de ereleden Berger, Ramack en Swaep, alsmede de heer Dorresteyn, directeur va n Diergaard e Blijdorp. De heer Klapwijk, hoofd PR!Marketing va n Blijdorp, kon helaas niet bij onze vergadering aanwezig zijn. De heer Hans Horsti ng, voorzitter van het Stichtingsbestuur van de Koninklijke Rotte rd amsche Diergaarde, kon helaas ook niet aanwezig zijn , maar kwa m het bestuur nog wel even een succesvolle vergadering wensen. Mevrouw Groenhorst beschreef de gebeurtenissen van het afgelopen jaar en besteedde ook nog even aa ndacht aa n het cadeau va n Di ergaa rd e Blijdorp aa n de Vereniging Vrienden va n Blijdorp ter gelegenheid va n ons 35-jarig jubileum: een diaprojector. Op deze manier kunnen we de lezingen, die sinds afge lopen w inter in de Wolfert van Borselen Scholengemeenschap gehouden worden, op een goede manier va n lichtbeelden voorzien. Het bestuur heeft uiteraard gesproken over het verzette n van het tijdstip van aa nva ng van de lezingen , aangezien we nu niet meer afhankelijk zijn va n de Afdeling Horeca va n Diergaard e Blij dorp. Er is bewust gekozen om de lez ingen nog steeds te laten beginnen om 10.30 uur, omdat we op deze manier vóór 12.00 uur uit de Wolfert zijn en derhalve geen dubbele zaa lhuur hoeven te betalen. Verder is het aantal leden inm iddels al
gestegen tot 5783, dus de grens va n 6000 komt in zicht! Ook in de pers deden de Vri enden het goed in 1997. Zo had De Maasstad een hele pagina gewijd aan de Maleise Bosrand, waarbij ook ruim schoots aandacht voor de Vrienden was . Daarnaast publiceerde het Algemeen Dagblad op pagina twee een verslag va n de nieuwjaa rslezing va n directeur Dorresteyn. Na het openingspraatje van de voorz itter was de eer aan Henk en Greet Gerritse van het Promotieteam om de nieuwe actievlag, en daarmee de nieuwe actie, te onthullen: Onze nieuwe Vriendentrots: de O ceanium Vogelrots ! Hiern a kreeg de hee r Dorresteyn het woord, om mee r informatie over dit proj ect in het bijzonder en het Oceanium in het algemeen te geven. We zu llen daar in dit verslag niet dieper op ingaan, omdat de helft va n deze uitgave aa n de Vogel rots gewijd is. Er was slechts éé n opmerking over de notulen van de vori ge Algemene Ledenvergadering. Er werd vorig jaar gesproken over een overde kte wachtru imte di e gebouwd zo u worden, voor minder validen. De heer Dorresteyn antwoordde daarop, dat die er zeker komt bij de nieuwe ingang bij het Oceanium, maar dat de huidige inga ng op de monumenten lijst staat en dat iedere bouwkundige aan passing door een hele reeks comm issies goedgekeurd moet worden. Blijdorp w il daarom geen aa nvraag
indienen voor zo'n relatief kleine aanpassing, maar met een plan voor deze hele ingang komen. Als voorafje hierop is alvast wè l de receptie geheel vern ieuwd en ook voorzien van ee n hellingbaan. Het jaarverslag van de secretaris en dat van de penningmeester gaven geen aan leiding tot vragen, hoewel Arie Bos, de penningmeester, zelf nog twee dingen aan het financieel overzicht, zoa ls dat afgedrukt stond in de vorige uitgave van Vriendennieuws, had toe te voegen. Zo stond er onder het kopje "ontvangsten", foutief "extra voorzien ingen" verm eld. Dit had "ex voorzieningen" moeten zijn: opname uit de voorzieningen, gedaan in andere jaren. Verder lijkt de rente op ons tegoed heel erg laag, maar dat komt omdat w ij de rente pas uitgekeerd krijgen op het moment dat we het ge ld opnemen . Dit is dus een soort "stille reserve". Als we echter ons totale vermogen va ndaag zouden opnemen, krijgen we li efst fl. 71.225,- rente! Het verslag van de kascontrolecomm issie leidde tot enige beroering omdat de leden ervan onderling verd eeld waren over de herinrichting va n het verbli jf van de Amoerpanters. De Vrienden hebben dit verblijf een aantal jaren geleden gesponsord met een bedrag van fl. 350.000 en vorig jaar al bleek er groot onderhoud noodzakelijk. De heer Dorresteyn antwoordde hi erop dat het hi er om een financieel gezien kleine aanpassing ging. De beplanting was door de dieren geheel kapot gelopen en omdat daarmee het hele effect van het verblijf verdween, besloot men het verblijf opnieuw te beplanten, dit keer met "hardere" soorten. Daartoe moest een hele zijkant van het verb lij f verwijderd worden en aangezien het gaas over een paar jaar toch vervangen zou moeten worden, heeft men het gelijk maar helemaal vern ieuwd. Deze kosten zijn ge heel voo r rekening van Diergaarde Blijdorp gekomen. Hierna besluiten de aanwezige leden het bestuur décharge te ve rl ene n voo r het gevoerde financiële beleid. Greet Gerritse doet op de haar onnavolgbare wijze verslag va n de werkzaamheden van "haar" Promotie-team. U vindt dit afgedrukt op de vo lgende pagina.
Mevrouw Groenhorst en de heer Van Leeuwen treden volgens rooster af als bestuurslid. Beiden hebben zich herkiesbaar gesteld en worden door de aa nwezigen bij acclamatie herkozen. Het bestuur stelde voo r de minimumcontributie voor 1999 op fl. 45,vast te stellen en hiertegen had niemand va n de aanwezigen bezwaar.
Verslag Promotieteam
Daarnaast was het woord aan Marcel Kreuger, lid va n de enqu êtecomm issie, om de voorlopige resultaten van de enquête bekend te maken. In het volgende nummer van Vrienden nieuws treft u een uitgebreid overzicht aan van de resultaten, maar de bijna 800 inzenders waren ove r het algemeen d ik tevreden over " hun " vereniging. Aan de enquête was ook ee n prijs verbonden en de familie Van der Lely kwam als w innaar uit de bus. Zij mogen met z'n tweetjes gratis mee naar Burgers' Zoo.
Beste Vrienden en Vriendinnen van Blijdorp
schijnen. Nou, dan kun je alleen maar hopen dat het volgend jaar beter is!
Om maar meteen met de deur in huis te va llen: de omzet van het afgelopen Jaar was weer eens hoger dan die in het jaar ervoo r. Het is onvoorstelbaar hoe druk het soms voo r onze Vriendenwinkel kan zijn. Als het op zondag een beetje redelijk weer is, zetten we aan de overkant van de w inkel twee tafels en openen een tijdelijk filiaal, om de toeloop va n kooplustigen goed weg te kunnen werken . Alle Promotiemensen werken dan ook erg hard om een goede omzet te halen , en met succes!
Afgelopen jaar hebben we heel wat braderieën en tentoonstellingen "afgewerkt". Naast de gebruikelij ke plaatsen, waarover ik u al vaker verteld heb, stonden we in 1997 voor het eerst op de bruidsbeurs "Cupido" en waren we te gast bij vier filialen van tuincentrum " Intratuin ". We hadden daar steeds een mooie plaats in de kamerplantenkas en ook hier hebben we weer vele nieuwe leden kunnen werve n.
Vervolgens was het tijd om de zi lveren Olifant-speld uit te reiken. Het bestuur was bijna unaniem van mening dat de speld dit jaar naar een hee l bijzonder iemand moest gaan : een bestuurslid wist echter van niets, wa nt het bestrof.... zijn echtgenote! Vanwege haar tomeloze inzet gedurende ve le jaren ten behoeve van de Vereniging Vrienden van Blijdorp kreeg Greet Gerritse van het Promotieteam dit jaar het kleinood op de borst gespeld en daar was ze niet weinig trots op! AI jaren organiseert Greet, samen met haa r echtgenoot Henk, de promotie voo r onze Vereniging, zowel in onze eigen Vriendenwinke) als ook daarbuiten: Intratuin, Femina, Cupido en ta lloze andere braderieën. De Olifant-speld is een kleine blijk van waarderin g va n zovee l jaren inzet. Ga zo door! Na de koffie hield mevrouw Lenie 't Hart een zeer boeiende lez ing ove r Zeehondencentrum Pieterburen. Dankzij haar mooie dia's en realistische verhalen hingen de 250 toehoorders ruim anderhalf uur aan haar lippen. Het verhaal was zó boeiend dat we besloten om zélf maar eens in Pieterburen te gaan kijken: op 22 en 23 augustus organiseert de jubileum-commissie een tweedaagse reis naar Friesland (zie bladzijde 37 van deze uitgave). Dat mag u echt niet missen!
f:ji eronder vindt u het verslag dat Greet Gerritse, de stuwende kracht achter het Promotieteam, tijdens deafgelopen Algemene Ledenvergadering deed van alle activiteiten van "haar" groep fanatiekellll~~n . Een half uurtje later zou ZIJ door de voorz itter de Zilveren Olifantspeld uitgereikt kriJgen, maar op dit moment had ZIJ daarvan nog niet het flauwste vermoeden .. ..
Dankzij de zogenaa mde "babyboom" begon 1998 weer erg goed. Het was best lekker weer en voor de tijd va n het jaar erg druk. Dit leidde niet alleen tot een hoge omzet, maar ook tot een flink aantal ni euwe leden. We gingen dus voorspoed ig van start en ook de voorjaarsvaka ntie was prima .. .. totdat Tweede Paasdag kwam .... Die heeft vooron s in 1998 een histori sch dieptepunt bereikt. Normaal staan we op die dag met zo' n zes tot acht mensen. Dit jaar sto nden we met z'n drieën elkaar een beetje aan te kijken. Tja ... , en wat moet je dan doen? Uit verveling zijn we de planken en de kastjes maar gaan soppen .... , alsof we daar op Tweede Paasdag voo r naar Blijdorp gekomen waren! Tussen deze dingen door hielpen we wat doorweekte klanten, die ook al niet al te vrolijk waren. We vu lden de w inkel bij, hoewel er eigenlijk niets bij te vull en viel, en natuurlijk ging tegen sluitingstijd de zon
Verder hebben we een nieuwe actievlag voor onze nieuwe vogelrots-actie. Deze is geheel gratis vervaard igd door de firma "Confetti". Dit zijn ook echte Vrienden, want bij Confetti kunnen we echt altijd terecht, desnoods op het laatste moment en ze vinden het altij d hardstikke leuk om onze vereniging op deze manier te sponsoren. Tenslotte wil ik u toch nog even verte llen (maar dat w ist u natu urlijk al lang) dat u onze Vriendenwinkel direct naast de fotograaf bij de hoofd ingang van Blijdorp kunt vlilden. U kunt bij ons altijd uw geld kWIJt op een gemakkelijke manier. En verder geldt nog steeds de oude slogan va n het Promotieteam: één nieuwe Vriend per dag mag, maar twee is beter! Tot ziens in de diergaarde! Greet Gerri tse
Nieuws uit Blijdorp Na alle commotie over de geboorte van neushoorntje "Ka ila Padam " (roepnaam "Kai"), de kleine takin en de olifantjes is er eindelijk weer een beetje ru st in de tuin. Er was sprake van een heuse babyboom. Blijdorp stond daarom in het middelpunt van de belangstelling. Nog nooit eerder ontving de Diergaarde zoveel bezoekers in het eerste kwartaal van het jaar als in 1998: nu al zijn er meer dan 300.000 bezoekers in Blijdorp geweest! Met name de maand februari, waarin ook de voorjaarsvakantie viel, steekt zeer positief af bij voorgaa nde jaren. Het moo ie weer werkte natuurlijk ook niet tegen ... Verder is er sprake van een enorme stijging van het aa ntal abonnementhouders. Steeds meer mensen vinden Blijdorp dusdanig aantrekkelijk dat zij meerdere keren per jaar w illen komen. Een groot verli es leed Blijdorp op vrijd ag 24 april, toen dé trots van Blijdorp, olifantenbul Ramon, totaal onverwacht en voor de ogen van zijn verzorgers ter aarde stortte en overl eed. AI een paar weken stond hij samen met een aantal koeien, onder wie Irma, die hij veelvu ldig gedekt had. Op vrijdag 24 apri l dekte hij Douanita voor de eerste keer en daarna viel hij om en kwam niet meer overeind . Sectie hee ft inmiddels uitgewezen dat Ramon aa n een hersenbloeding is overleden. Ramon werd op 7 december 1970 in Hannover geboren en kwam één jaar later naar Rotterdam. Hij is tot nu toe zeven keer vader geworden en zijn oudste dochter, Bernardine, verwacht over
24 of 36
A . A~
OPNAMES T GRATIS FILM
flhe1l!)Oi.6cmmt Fm / ~ V Meent 22
(naast de KijkShop)
Rot
rdam, tel.: (010) 414 1935
Aanbiedingen zijn geldig bij inl vering van deze advertentie.
ALS HET OM "E PRIJS EN KWALITEIT GAAT!!!
ongeveer een jaar haar eerste kalf. In Am ersfoort bevindt zich nog een drachtige koe di e door Ramon gedekt is. Na het verli es van Sonny en Ben in 1997, is dit het derde verlies dat de oli fantenk udde en de verzorgers in korte tijd treft. Het olifantje dat op vrijd ag 13 (!) februari is geboren, gaat verder als Timber door het leven. De naam is gekozen uit 2000 inzendingen van de namenwedstrijd in het Algemeen Dagblad in samenwerking met de nieuwe TV-zender Animal Planet, die de verzorging van de olifanten in 1998 voor zijn rekening neemt. De prijswinnaar is mevrouw M . van der Gaag uit Spijkenisse. Zij koos voor deze naam onder andere vanwege de stoere klank en het fe it dat olifanten in Blijdorp, maar ook in hun land van herkomst vaak met boomstammen werkzaam zijn. De lezers va n de Haven loods hebben inmiddels de naam "Maxim" gekozen voor het tweede olifantje, dat op 1 maart is geboren. Minder opva llend maar ook heel belangrijk nieuws is de geboorte van twee wratten- of knobbelzwijntjes op 8 maart jongstleden. Moeder " Bobbel " zorgt goed voor ze. Twee weken eerder had tante " Hobbel" een jong ter wereld gebracht, maar dat biggetje was helaas dood. Na wat kl eine aanpassingen aan het kraam hok ging het bij Bobbel gelukkig wel goed. Het geslacht va n de twee knobbeltjes is nog onbekend, maar de verzorgers hebben ze alvast " Pukkel" en " Puist" gedoopt De geboorte van knobbelzwijnen in dierentuinen is uiterst zeldzaa m. In Europa fokken alleen de dierentuinen van Warschau en Moskou regelmatig! Hobbe l en Bobbel arriveerden in 1996 en afgelopen jaa r voegde het mannetje Knobbel zich bij hen .
Knobbelzwijnen kwamen oorspronkelijk voor in grote delen van Afrika. De Blijdorpknobbels komen uit Gambia. De regering van dat land heeft twaalf dieren beschikbaar gesteld voor een Europees fokprogramma, waaraan naast Blijdorp ook de dierentuinen van Antwerpen, Arnhem en Hilvarenbeek meedoen. Er waren nog meer verm eldenswaa rdige geboorten. Op 20 februari werd in Taman Indah een ze ldzame mutslangoer geboren. Deze niet-alledaagse dierentuinbewoners hebben hun naam te danken aan de typerende 'pruik' en 'baard' die hun witte gezichtjes als een bivakmuts omzome n. Bij de geboorte zijn deze opva llende aapjes feloranje van kleur. Heel langzaam begint het aantal mutslangoeren in Taman Indah toe te nemen. Zeer vertederend zijn de vijf jonge stokstaartjes, die nu regelmatig voor het publiek te zien zijn in hun prachtige verblijf naast de entree. De kleinklauwotters hebben (weer) jongen. De drie jonge kleinklauwotters zijn inmiddels al vijf maanden oud, maar pas nu laten ze zich regelmatig in het buitenverblijf in de Aziatische moerassen zien. Blijdorp is al
heeft nu één van die mannen ontvangen. Verder ging er een mannetje naar Wuppertal, en een mannetje naar Leipzig, terwijl de overgebleven drie dieren, waaronder het vrouwtje, in Berlijn blijven. Het is de bedoe ling dat één van beide vrouwtjes uit Blijdorp binnenkort naar Leipzig gaat.
jarenlang een van de belangrijkste fokcentra voor Aziatische kleinklauwotters; de huidige jongen zijn al de nummers 53, 54 en 55 die in Rotterdam werden geboren' De meeste van die otters hebben een onderkomen gevonden in andere dierentuinen waar ze op hun beurt weer meewerken aan de instand houding van hun soort. De moeder van het trio (die overigens nooit een eigen naam gekregen heeft) werd zelf in Artis geboren, terwijl vader Seppe afkomstig is uit Dierenpark Planckendael (België). Seppe heeft in Blijdorp al eerder jongen verwekt, maar voor zijn huidige vrouwtje is dit het eerste nestje. Hoewel ze de beschikking had over een heerlijk verwarmd onderkomen,
was ze eigenwijs en betrok een zelfgegraven hol in het buitenperk. Daar bracht ze haar jongen ter wereld en pas toen het in december echt koud begon te worden, pakte ze haar kinderen op en verhuisde dan toch maar naar binnen. Kleinklauwotters zijn sociale dieren en vader Seppe helpt bij het grootbrengen van zijn jongen: twee zoons en een dochter. In het Nachtdieren- en apen huis is een jonge rolstaartbeer te bewonderen. Het is alweer het derde jong van ouderpaar Woodyen Vanessa. Na enige problemen: Vanessa was eerst te dik om kinderen te krijgen, met het eerste jong ging het mis en bij het tweede jong was pa nogal nerveus en bleef ma een wondje open likken. Nu gaat het prima. Het geslacht is nog niet bekend.
De Van Reesema-kas is geschikt gemaakt voor het onderbrengen van levende vlinders en inmiddels vliegen de eerste honderd er al rond. Het is een fantastisch gezicht, waardoor deze kas weer een stuk aantrekkelijker voor het publiek geworden is. Er komen weer vleermuizen in de grot. Blijdorp heeft 40 nijlroezetvleermuizen ontvangen. Wanneer de grot weer open gaat voor publiek is nog niet bekend. Sinds enkele weken zwemt er een tweede soepsch ildpad in het Oceaniumproefbassin in de Amazonehal. Zij is afkomstig uit Reptielenzoo Iguana in Vlissingen . Het was namelijk gebleken dat zowel in Rotterdam als in Vlissingen een eenzame soepsch ildpad rondzwom. In de toekomst krijgen ze mogelijk een plaats in het Oceanium. De zeeschildpadden zijn goed te combineren met haaien. De nieuweling heeft overigens wel even moeten wennen aan het formaat van het aquarium en haar eigen snelheid. Haar vorige verblijf was heel wat kleiner.
Nieuwe gezichten: Zoals u weet, hebben de Vrienden van Blijdorp de aanleg van het nieuwe kuifhertjesverblijf mogelijk gemaakt. Helaas had Blijdorp op een gegeven moment slechts twee vrouwtjes. Het bestuur van de Vrienden heeft zich er hard voor gemaakt, dat er naarstig naar een mannetje gezocht werd, want het wil natuurlijk niet dat "ons" verblijf straks leeg komt te staan. Gelukkig zijn er in Amerika ook dierentuinen met kuifhertjes in hun collectie; er werden zelfs twee verschillende ondersoorten gehouden. De Amerikaanse dierentuinen besloten zich op één van de ondersoorten te richten en daarmee kwamen de dieren van de andere ondersoort (die in Europa in Blijdorp en Wuppertal te zien is) vrij om naar Europa gestuurd te worden. Na een jarenlange voorbereiding arriveerden in november eindelijk de zes kuifhertjes in Berlijn. Het zijn vijf mannetjes en één vrouwtje, en Blijdorp
In het Nachtdieren- en Apenhuis zijn sinds kort zogenaamde jumping rats (ook wel votsotsa's genoemd). Deze grootste knaagdieren van Madagascar voeden zich voornamelijk met gras, knollen en wortels. Ze zijn vooral actief in de schermering. Zoals zoveel dieren op Madagascar worden ze ernstig in hun voortbestaan bedreigd. Gelukkig is de Jersey Wildlife Preservation Trust een aantal jaren geleden begonnen met een natuurbeschermingsprogramma voor dit ei land. Als onderdee l daarvan is er een aantal individuen van een aanta l diersoorten naar Jersey gehaald. Blijdorp is gevraagd om mee te werken aan dit instanclhouclingsprogramma. Ze zijn te vinden in twee verblijven in het eerste nachtclierengecleelte. De loewak heeft plaats moeten maken en is verhuisd naar Engeland, waar hij gezelschap zal krijgen van een vrouwtje.
Op reis: (West-Afrikaanse) sporenschildpadden zijn er in Blijdorp tegenwoordig in overvloed. Het gaat zelfs zo goed met de fok va n deze sterk bedreigde diersoort dat Blijdorp moest ki ezen tussen het stopzetten van de kwee k of het vinden van een goed alternatief. Het toeval wilde dat een medewerker van de Reptielenpost op een internation aal congres van het SOS Sulcata project vernam. Dit project bestaat uit de opvang van schildpadden uit MiddenwestAfrika en Europa in een speciaal daartoe opgericht centrum in Rufisqu e (Senegal), waa r spo renschildpadden va n nature voorkomen. In Senegal zelf zijn de dieren nagenoeg verdwenen. Het uiteindelijk doel is om de in gevangenschap gekweekte dieren teru g te plaatsen in beschermde gebieden in de regio. De dieren kunnen eerst, onder semi-natuurlijke omstandigheden, wennen aa n hun toekomstige vrije leventje. Pas na een gedegen voorbereiding worden de dieren echt in de vrije natuur losgelate n. Alleen op deze wijze heeft de reïntrod uctie een grote kans va n slagen. Er wordt nu al gewerkt aa n grotere opvangcapaciteit en een ed ucatief centrum in een naburig dorp. Er zijn al circa 100 dieren uit Blijdorp naar Senegal afgereisd. Op dit moment verblij-ven in Blijdorp nog ongeveer 50 jonge spore nschildpadde n, klaar voor ve rtrek naar het oorspronkelijke land van herkomst. Negen daa rvan zijn voor het publi ek te zien in de speciale reptielen opfokruimte in de Rivièra hal. Voorlopig werd op dinsdag 24 maa rt de laatste geboren, maar de volgende serie eieren ligt alweer in de broedmachine . De in 1996 geboren ijsbeertjes Taco en Winner zijn verhuisd naa r de Santiago Zoo in Chili. De twee ijsbeertjes zijn inmiddels flink uit de kluiten gewassen en het werd tijd dat de jonge mannetjes zich va n hun moeders losmaakten. Zij krijgen in Chili een onderkomen in een geheel verbouwd en modern ijsberenverb lijf. De ijsbeervrouwtjes Mien en Katrien ve rkeren inmiddels weer in gezelschap van ijsbeerman Tim uit M onde Sauvage (België). Tim is een oude bekende, wa nt hij is niemand minder dan de vader van Taco en Winner.
O ok heeft Blijdorp onl angs afscheid genomen van twee soorten , die dece nni a in de diergaard e te zien waren. Allereerst verhuisden de doodshoofdaapjes uit het Nachtdieren-en Apenhuis naa r de dierentuin van Sint Maarten. Op dit mome nt wordt het verblijf, dat hierdoor leeggekom en is, opnieuw ingericht. Waarschijnlijk komen hierin binnenkort bamboemaki's, heel zeldzame halfapen uit M adagascar. Hierover leest u waarschijnlijk meer in het volgende nummer. Ten tweede verdwenen de ge msbokken uit de tuin . De gemsbokken, ook wel Zuid-Afrkaa nse spi esbokken genoemd, doen het niet goed in di erentuinen en Blijdorp was daarop helaas geen uitzonderin g.
ra
> .c
... I..
0 0
>
Q) ~
0:
r::::
-caca
....
....
r::::
en
Q) Overig nieuws: De M al eise bosrand is bijna klaar. Het verblijf van de vissende katten is inmiddels kl aar en de opening va n het Maleise Longhouse staat gepland voor 19 juni. De beide olifantenavonden in december 1997 hebben ruim fl. 9000, opgeleverd voor het oli fanten project in Laos. Met de aldaar verworven kennis kunnen maatregelen worden genomen ter beschermin g van deze bedreigde dikhuiden. N.B. het allerlaatste nieuws kunt u altijd lezen op onze internet-pagina's: http://www.aric.nl/vvb/vvb.htm Tekst: Marcel Kreuger Foto's: Diergaarde Blijdorp, Gerda van der Linde en Peter Stolk Met dank aan de afdeling PR/Marketing van Diergaarde Blijdorp en " De Nieuwsbrief", de maandelijkse uitgave van de rondleiders van Blijdorp .
E ."C ::::J .... N::::J ca J: .0
... r::::
Cf)
Q)
c
<..>
::J 0:
en Q)
~ a:
« 0: u.
z z
« « 0: ::J ::J
.... en
"" ""coC\J
c
~ ~
C
·m
Q)
-
ü
0>
Cf)
"0
-
~
Cf)
en e:
.~
Cl)
0
> :!::
"-
c
-Q)
0>
~
~
Q)
.:;
::::J
c
c
e:
"-
Cl)
c-
'-
C
Q) ~
E Q)
Q)
C
Cf)
"Q)
C
~
0> Q)
0
>
C
Q)
Q)
0> 0>
I
Cf)
0 0
Q)
> ~
""
"0 ü
EEo
"0
"E-oD
roro~
~
Q.) "- ._Q)X >o~~ ..oa:0Q) t::: a:Qi oCJCJ;
C
Q)
C Q) .:Y. "Q)
:s:
0> C
E E Q)
§!Wwo>
"0 ~
0
.!:
"Q)
- ••••• Cl)
3: e:
0
"0 ~
~
~
"-
en
Q)
LL
"0 C
cr: 0
Q)""""O> """""oC\J cOoo roe')e') ä5. • co C\J CLOLOC\J Q)êUl"-o EroC\J~
:J.!=;::O
......
Cl)
,-
..... Q)U>c
roQ):::JO I-..oo ro-_ C-UlQ) roroo>CJo...2
Najaarsexcursie naar Burgers' Zoo te Arnhem op zaterdag 26 én zondag 27 september 1998 De jaa rlijkse najaarsexcursie brengt ons dit jaar, in het "Jaar van de Oceanen", niet zonder reden naar Burgers' Zoo in Arnhem. Immers, dit jaar wordt daar Burgers' Ocean geopend en dat moeten we natuurlijk gaan bekijken, om een beetje in de stemming te komen voor het Oceanium in Blijdorp. De excursie wordt op twee verschi ll ende dagen georganiseerd : zaterdag 26 én zondag 27 september. U kunt uw voorkeu r kenbaar maken door op uw overschrij ving "Bu rgers 1" te verm elden als u op zaterdag 26 september mee wilt. Indien u een voorkeur heeft voor zo ndag 27 se ptember, vermeldt u dan "Bu rgers 2". Indien u geen voorkeur heeft, dient u "Burgers 3" aa n te geven. In dat geva l maakt de reisleiding ee n indeling, waa rvan u dan uiteraa rd bericht ontvangt. Ook indien de door u aa ngeven datum vol is (max imaa l twee bussen per dagJ, ontvangt u bericht. Indi en u geen bericht ontvangt, bent u ingedeeld op de door u aangegeven dag. De volgende punten zijn voor u va n belang: • max imaal aantal deelnemers bedraagt 102 personen per dag. vertrek: 9.00 uur, Conradstraat in Rotterd am (nabij Centraal Station) aa nkomsttijd in Arnhem: 10. 30 uur geplande aankomsttijd in Rotterd am: 18. 30 uur kosten fl. 55,- voor leden; deelnemers die geen lid zijn va n de Vere niging Vri enden van Blijdorp betalen fl. 60,In Burgers' Zoo bestaat de moge lij kheid tot het nuttigen va n een lunch, maa r u kunt uiteraard ook uw eigen lun chpakket meenemen. Zoals altijd geldt in de bussen een rookverbod .
In de reissom zijn begrepen: •
de busreis Rotterda m - Arnhem v.v. toegang tot Burgers' Zoo een kopje koffie in Burgers' Zoo fooi voor de chauffeur
Aanmelding voor deze excursie: Het verschu ldigde bedrag dient u over te maken naar girorekeni ngnummer 20.71.059 t.n.v. Vereniging Vrienden van Blijdorp, afd. Excursies, Aernt Bruunstraat 59 te Rotterd am, onder vermelding van "Burgers 1, 2 of 3", al naar gelang uw voorkeur. De giro-ove rschrijvingen dienen uiterlijk op 1 september te zijn ontvangen. Uwoverschrijving is uw bewijs va n deelname aan de excursie; u ontva ngt geen verdere bescheiden of mededelingen, tenzij ni et aan uw wensen voldaa n kan worden. De aa nmeldingen worden in volgorde van ontva ngst behandeld.
Meubelfabriek Oisterwijk GRATIS in kleur bij u thuis 1 Als dierenvriend bent u ongetwijfeld ook liefhebber van natuurproducten. In onze sfeervolle brochure vindt u de nieuwe collectie blank en geloogd eiken: bankstellen, eethoeken, salontafels, wandmeubelen, slaapkamers en kleinmeubelen in vele uitvo eringen voor jong en oud.
Het is helaas niet mogelijk het betaalde bed rag te restitueren voor afmeldingen di e later dan 1 september zijn ontvangen. Restituties binnen de gestelde termijn vinden plaats onder inhoud ing va n fl. 5,- administratiekosten.
Burgers' Zoo Dit jaa r wordt in Burgers' Zoo de eerste fase van de ni euwste attra ctie geopend: " Burgers' Ocean". In Arnhem richt men zich op een presentatie van biotopen. In 1988 werd Burgers' Bush geopend. Daarn a volgden soortgelijke "eco-displays" voor woestijndieren (Burgers' Desert) en bewoners van de moerasgebieden (B urgers' Mangrove). Vorig jaar werd het safa ripark omgebouw d tot een wandelsafari. Dit jaa r wordt er dus opnieuw een biotoop aan het geheel toegevoegd. Vanuit de Bush daalt de bezoeker af naar de bodem va n de oceaa n. M en loopt langs een strandscene, koraalrif en rotskust zo de zee in. Een groot aa ntal kunststof ruiten scheidt de bezoekers va n verschillende soorten zwemmende zeebewoners. De ontdekkingsreis leidt onder andere door een twintig meter lange doorlooptunnel. Deze excursie za l u zeker in de stemm ing brengen voor het Oceanium en daarom mag u dit niet missen!
r-----------------------------------------------------------, I:I']~I Ja, ik ontvang graag uw nieuwe kleurenbrochure. i Naam Adres Postcode L
I
_ __ _ __ mIV
: I I
_____ Woonplaats: _ _ _ _ __ __ _
I
Stuur deze bon (portvrij) in een open envelop naar Meubelfabriek Oisterwijk, : Antwoordnummer 10023, 5060 VB Oisterwijk of bel 013-521.90.12. ~J : ___________________________________________________________
Winterlezingen uitgelicht In deze uitgave van Vriendennieuws aandacht voor alweer de laatste twee lezingen van het afgelopen winterseizoen. Ook dit keer werden we geïnformeerd over niet alledaagse onderwerpen. Overigens had Blijdorp-directeur Dorresteyn nog een cadeautje ter gelegenheid van het 35-jarig bestaan van de Vrienden: om voor eens en voor altijd verlost te zijn van het probleem met de diaprojector kreeg onze voorzitter er één van Blijdorp als cadeau voor onze 35-ste verjaardag. Blijdorp: bedankt!
Zaaien, stekken en afvalverwerki ng AI zo'n twee tot drie jaar voordat een nieuw project in Bl ijdorp geopend wordt, zijn de mensen van de Botanische Afdeling druk bezig met het zaaien, stekken en vermeerderen van planten voor de nieuwe biotoop. Materiaal hiervoor verkrijgen zij door uitwisseling met botanische tuinen over de gehele wereld. Als we de verschillen tussen de oude en nieuwe tuin op een rijtje zetten, zien we dat de beplanting in de nieuwe verblijven veel belangrijker is geworden. Vroeger waren de kooien duidelijk zichtbaar en was er nauwelijks groen in de verblijven. In de nieuwe biotopen zijn de verblijven ruimer, de hekken voor zover mogelijk onzichtbaar, en worden gebouwen het liefst weggewerkt met planten. Er wordt zelfs geprobeerd om storende elementen van buitenaf (flats en dergelijke) aan het oog te onttrekken. Bovendien probeert men om planten te gebruiken die in het desbetreffende biotoop thuishoren. Natuurlijk brengt dat weleens problemen met zich mee. Onder de dieren bevinden zich echte "plantenslopers" (en laten we sommige bezoekers niet uitvlakken), of de bamboe bloeit "opeens" massaal om daarna af te sterven. In een gebouw als Taman Indah hebben de planten het moeilijk
door de ammoniak-lucht, te lage luchtvochtigheid, te weinig licht, ete. Een heel nieuw computersysteem met een beregeningsinstallatie moet hierin verbetering gaan brengen. Het onderhoud aan de beplanting vergt veel werk. In Blijdorp worden nooit kunstmatige bestrijdingsmiddelen gebruikt (ook in de kassen maakt men gebruik van biologische bestrijdingsmiddelen). Dat betekent dat veel werk handmatig gebeurt. In de winter wordt er veel gesnoeid en krijgt het straatmeubilair (banken en prullenbakken) en de bestrating een beurt. De mensen van de Botanische Afdeling zorgen er ook voor dat de tuin elke ochtend geveegd wordt en dus altijd weer netjes is. Tevens verzorgen zij de enorme afvalstroom in Blijdorp. Dit varieert van mest (500.000 kilo per jaar!), tot restaurantafval, GFT-afval, sloopafval, etcetera. Alles wordt gescheiden ingezameld en naar diverse verwerkingsbedrijven afgevoer.d. U begrijpt dat met al deze bezigheden de dagen voor de medewerkers goed gevuld zijn!
Het grote belang van een poetsgarnaal Ook Michaël Laterveer gunde ons een blik achter de schermen. De sectie Mariene Biologie houdt zich binnen Blijdorp bezig met de kweek van aquariumdieren en doet onder meer gedragsonderzoek naar de
Atlantische mensenhaai. Ook deze afdeling is allang begonnen met het Oceanium: de inrichting van nieuwe verblijven voor visscholen, kwallen en mensenhaaien. Het testen van de zeewaterkwaliteit, stromingspatronen en filtertechnieken . Welke soorten zijn te combineren in een verblijf? Werk genoeg! Aan de hand van dia's nam Laterveer ons mee naar de wereld van de koraalriffen, kokerwormen, sponzen, anemonen en poetsgarnalen. Zoals bekend huldigt Blijdorp het principe dat nog hoogst zelden in het wild gevangen dieren worden toegevoegd aan de collectie. Deze filosofie wil men in het Oceanium ook in de praktijk brengen voor wat betreft de vissen. Dat is uniek! De meeste aquaria vullen het vissenbestand aan met wildvang. Blijdorp zal in het Oceanium een heus marien-biologisch laboratorium inrichten. Om vissen te kunnen kweken en grootbrel'lgen moet inzicht worden verkregen in de voedselketen. Door de realisatie van een aparte kweekruimte in de Rivièrahal kon in 1997 worden gestart met het opzetten van kweekprogramma's. In eerste instantie heeft het onderzoek zich gericht op het kweken van voedselorganismen, zoals eencellige algen, raderdiertjes en pekel kreeftjes. Na veel vallen en opstaan is dat gelukt. Verder zijn er goede vorderingen gemaakt met het einddoel: het kweken van dieren die in het Oceanium te zien zullen zijn. De gebande poetsgarnaal is met succes gekweekt, er is inmiddels zelfs een tweede generatie tot volwassenheid gekomen. Ook bij andere diergroepen zijn er vorderingen gemaakt, bijvoorbeeld met de kweek van de oranjezwarte anemoonvis en de Mangrovekwal
Wat is het belang van een poetsgarnaal? De poetsgarnaal "poetst" de huid van vissen. Ze ontdoen langskomende dieren van bijvoorbeeld schimmels en luizen. Soms gaan scholen vissen speciaal naar een "poetsstation" om gereinigd te worden. Zonder de poetsvisjes gaat de gezondheid van de dieren snel achteruit! Vissen weten dat, poetsgarnalen worden dan ook bijna nooit opgegeten. Ga bijvoorbeeld maar eens kijken bij die reusachtige tandbaars, achter in de Rivièrahal bij de openbare telefoons: ook hij heeft gezelschap van zo'n poetsvisje. Ook voor de bezoeker zijn bovenstaande ontwikkelingen heel interessant. Zo zullen we in het Oceanium de verschillende ontwikkelingsfasen in de onderwaterwereld zelf kunnen bekijken. Kwalletjes kunnen bijvoorbeeld worden gebruikt als verrijkingsmateriaal voor de zeeschildpadden, waardoor de verblijven voor de dieren veel interessanter worden. Niet in de laatste plaats kan, door middel van kweek, worden bijgedragen aan de vergroting van kennis over het leven in de oceanen en in sommige gevallen aan direct natuurbehoud. Kortom, als u niet bent geweest dan heeft u heel wat gemist. Het volgende winterseizoen bent u echter weer van harte welkom. In de nieuwe locatie, de aula van de Wolfert van Borselen scholengemeenschap, bent u verzekerd van goede voorzieningen en natuurlijk heeft u op deze dagen, na afloop van de lezing, gratis entree tot de Diergaarde. Tekst: Monique van Leeuwen en Marcel Kreuger Foto's: Gerda v.d. Linde
~7i8 UITVAARTVERZORGING e.M. Bouwman Albert Verweystraat 2a 3061 SB Rotterdam Tel. 010 414 53 43 Bgg. 010 414 55 64
1/004' al uw~,~, ~-(YIt~,
dJ. ook!td~ VOMlIeak~.
J.J. v.d. Bergselaan 322 Stadhoudersweg 106 Jonkerfransstraat 96
Sterre
tel: 0104666294 tel: 0104666774 tel: 010413 8188
Oe bakker die nog zelf bakt uit Rotterdam
Dit keer opnieuw aandacht voor een kinderdierentuinboek, namelijk "Het dierentuinboek voor kinderen" geschreven door Hans Post en Ardaan Gerritsen, twee medewerkers van Diergaarde Blijdorp. Hoewel de inhoud toepasbaar is op elke Nederlandse dierentuin, zal de Vriend van Blijdorp onmiskenbaar de Diergaarde herkennen. Eén ding willen de auteurs aan de lezer duidelijk maken: dieren in de dierentuin leiden tegenwoordig een lang en prettig leven, dankzij hun verzorgers die veel weten over de biotoop en het gedrag van de verschillende diersoorten. Het boek bevat twaalf hoofdstukken, een verklarende woordenlijst en een overzicht van alle grote dierentuinen in Nederland en België. Naast zes hoofdstukken waarin alle diergroepen, van zoogdieren tot geleedpotigen, zijn beschreven, is er veel aandacht voor de dierentuin als organisatie. Dat er zoveel bij de dierentuin als organisatie komt kijken, realiseren kinderen zich eigenlijk niet goed. Verschillende groepen medewerkers in de dierentuin, zoals verzorgers, de tuinder, de dierenarts, biologen, dierentuinontwerpers, technici, PR-mensen, de directeur, werken nauw samen om de dierentuin steeds mooier en beter te maken. Het boek geeft een uitstekende uitleg over alle werkzaamheden in de dierentuin.
Stijlvolle uitvoering van begrafenissen en crematies. Informatie over: - Het O.R.v. depositofonds (=verzorgingsfonds) - De kostenbegroting voor een uitvaart, met betrekking tot een af te sluiten verzekering - Inschrijving wilsbeschikking met vrij lidmaatschap
Trakteren? Belegde broodjes bestellen
ZOO'n boek!
De "dierhoofdstukken" behandelen, naast de dagelijkse verzorging, elk een aantal bijzondere gebeurtenissen rond dieren. Zo is er de verhuizing van een giraffe, de voortplanting van de flamingo, de operatie van een zieke leguaan en de uitleg van het filtersysteem van de zoutwatervissen. Elk hoofdstuk eindigt met een bladzijde "Wist je dat... " over het grootste, snelste, beste, gevaarlijkste, kleinste dier binnen de soort.
Het taalgebruik in het boek is soms wat moeilijk. De zinnen lezen niet altijd lekker achter elkaar weg, doordat er té veel bij- en voegwoorden gebruikt zijn. Ook de start van nieuwe alinea's is soms niet helemaal begrijpelijk. Toch maakt wát er staat een hoop goed. De illustraties zijn fantastisch, een genot om in het boek te kijken of zomaar te bladeren. Hoe langer je naar de tekeningen kijkt, des te meer je ontdekt. De kinderen kunnen zichzelf in het boek herkennen, omdat in de illustrati es dezelfde jongen en meisje "met het hele boek meelopen". "Het dierentuinboek voor kinderen" is een aanrader voor kinderen én volwassenen vanaf 9 jaar en zeker voor de Vriend van Blijdorp die regelmatig in de Diergaarde te vinden is. Het dierentuinboek voor kinderen. Geschreven door Hans Post en Ardaan Gerritsen, met illustraties van Sandra Klaassen. Uitgeverij Ploegsma. Prijs: fl. 34,90, maar tegen inlevering van onderstaande bon krijgt u een leuke korting. ISBN 90-216-1260-7. Recensie: Marianne Tijssen-Humme.
...
'11 'Het dierentuinboek voor kinderen' van Hans Post, Ardaan Gerritsen en Sandra Klaassen. U betaalt slechts f 29,90 in plaats van f 34,90. Verkrijgbaar in de Blijdorp-winkel, boekhandel en warenhuis. Deze bon is geldig voor één exemplaar en van 1 juni tot en met 30 november 1998. ISBN 9021612607
'uit voor f 5,- korting
Nieuwste Vriendenactie van start gegaan! Tijdens de afge lopen Algemene Ledenvergadering is het startsein gegeven voor onze nieuwste actie: "He lp mee aan onze nieuwe trots: de Oceanium-vogelrots". De komende twee jaar proberen we om in totaal één miljoen gu lden voor dit verblijf bijeen te brengen. Na een aantal soorten met een hoge "aaibaarheidsfactor", zoa ls olifanten, gorilla's, de zeeotter en de gibbons, hebben we nu, in overleg met de directie va n Diergaarde Blijdorp, met goede redenen voor dit project gekozen . mocht zijn, een bijdrage kunnen leveren aan de instandhouding van de op vogel rotsen aanwezige soorten. Daarnaast kunnen, dankzij de Vrienden, straks miljoenen mensen op een gemakkelijke manier in aanraking komen met dit prachtige stukje natuur. We hopen natuurlijk, dat mensen hiervan onder de indruk raken en in de toekomst bewuster met ons milieu omgaan.
MAVEMAT B. V. Onderhoud en reparatie van stalen steigers. In-en verkoop stalen steigers, nieuw en gebruikt. Verhuur stalen steigers. Verhuur accommodaties. Verkoop stalen stapelbakken.
De volgende twintig (!) bladzijden van Vriendennieuws bevatten alle informatie over de Vogelrots, om u helemaal op de hoogte te brengen van alle facetten van deze actie.
In de eerste plaats willen we de komende jaren onze aanwezigheid in de Diergaarde duidelijker naar voren brengen. De Oceanium-vogelrots wordt voor de meeste bezoekers het allereerste verblij f dat ze in Diergaarde Blijdorp tegenkomen. Ze worden dan direct met onze aanwezigheid geconfronteerd. Uiteraard zull en we er de komende jaren voor zorgen dat bezoekers ook in de rest van de tuin onze naam nóg vaker tegenkomen! De tweede reden is echter minstens zo belangrijk. Vogelrotsen zijn niet bij veel mensen bekend, terwijl ze toch bijzonder kwetsbaar zijn. Een olieramp, bijvoorbeeld, kan voldoende zijn om een hele kolonie vogels in één klap uit te roeien. Daarom is het van groot belang er wat meer wat te leren, zodat dierentuinen, als het nodig
Daarnaast hebben we een nieuwe ledenwervingsfolder gemaakt, die ook gericht is op onze actie. Tijdens de speciale Jubileum-braderie, op 27 juni aanstaande, kunt u nog veel meer informatie krijgen bij de speciale "Vogelrots-stand" die daar aanwezig zal zijn . We hopen met deze actie één miljoen gulden bijeen te brengen. Om zoveel mogelijk inkomsten ten goede van deze actie te laten komen, proberen we (zoa ls altijd) de kosten zo laag mogelijk te houden. Zo heeft MultiMail een prachtig logo ontworpen, heeft Confetti gratis een prachtige vlag ontwo rpen en heeft drukkerij Bazuin de acceptgiro's weer gratis bedrukt. Verder hebben dierentuinen over de hele wereld (van Japan tot aan de Verenigde Staten) fotomateriaal vrij van rechten beschikbaar gesteld . We hopen van harte dat ook u onze actie wilt steunen en de bijgesloten acceptgiro wilt gebruiken voor het doen van een extra gift, ten gunste van Bass Rock. Dan kunnen we over twee jaar met z'n allen zeggen: "wij zijn trots op onze vogel rots ! "
MAVEMAT B. V. Sydneystraat 44 3047 BP Rotterdam Telefoon 0 I0 4 J 5 41 00 Telefax 0104159727
-
..
Vogelwijzer Bewoners van de vogel rots De nieuwste actie van de Vrienden is gericht op een vogel rots, maar in feite gaat het ons natuurlijk om de bewoners ervan. Daarom zu llen wij u hier iets verte ll en over twee toekomstige bewoners van onze nieuwe trots.
Clowns van de zee De (Atlantische) papegaaiduikers die naar Blijdorp komen, zijn ongetwijfeld de meest opvallende bewoners van Bass Rock. Papegaaiduikers behoren tot de familie van de alken (Alcidae). Alle alken zijn kleine gedrongen vogels met een voornamelijk wit/zwart verenkleed en korte smalle vleugels. Hiermee kunnen ze goed duiken en de vleugels als propellor gebruiken. Vliegen gaat wat moeizamer en kost veel energie door de snell e, wat snorrende, vleugelslag. Ook hebben alle alken naar achter gep laatste poten:dit is makkelijk bij het zwemmen en duiken. Bij het lopen is dit een nadeel. Het leefgebied van de alken is het noordelijke Atlantische gebied. Alleen om te broeden komen ze aan land. Het zijn dus echte zeevogels.
Wereldwijd zi jn er drie soorten papegaaiduikers waarvan de (Atlantische) papegaaiduiker), die naar Blijdorp zal komen, de mooist gek leurde is. De weten schappelijke naam Fratercu/a arctica staat voor "broedertje van het Noordpoolgebied". Zijn Nederlandse naam dankt de vogel aan zijn gekleurde grote snavel die wat op een papegaaiensnavel lijkt. Op zijn mooist toont deze 26 tot 29 cm grote voge l zich in zijn broed kleed. Zijn snave l is dan het grootst en mooist door de felgekleurde hoornp laten die er overheen zitten. De felgekleurde snavels spelen een belangrijke rol bij de commun icatie en natuurlijk om te imponeren. In de rui, vlak na het broedseizoen, va llen deze hoornplaten af en is de snavel kleiner en valer van kleur. Ook zijn dan de zijkanten van de kop
wat donkerder. Aan het aantal gekleurde lijnen op de snavel is grofweg de leeftijd van de papegaaiduiker af te lezen: hoe meer lijnen hoe ouder de papegaa iduiker. Ook zou het geslacht va n de vogel aan de snavel te zien zijn: mannetjes hebben een grotere snave l. Echter de vogels die in het noorden leven zijn helemaal wat groter dan de vogels uit het zuiden. Zeer betrouwbaar is geslachtsbepaling door middel van snavelgrootte dus ni et. De papegaaiduiker, ook wel "clown van de zee" genoemd, is hèt symbool van de noordelijke Atlantische Oceaan. Kolonies van papegaaiduik.ers komen over het hele geb ied verspreid voor; van het noordelijke Spitsbergen tot Bretagne en Maine in het zuiden. Papegaaiduikers zijn in principe trouw aa n elkaar, trouw aan hun kolonie en zelfs trouw aan hun eigen nestplaatsje in die kolonie. Alleen stellen die niet succesvol zijn bij het broeden, gaan uit elkaar. Het broedseizoen begint voor de meeste papegaaiduikers in de eerste helft van mei. Gewoonlijk zijn ze ongeveer vijf jaar als ze voor het eerst zelf een nestgang gaa n graven of een gang van een konijn of stormvogel in gebru ik nemen. Ook gebru iken ze wel eens natuurlijke spleten. Zelf graven ze met hun snavel en poten gangen van zo'n drie meter lang!. Het eigen lijke nest wordt
bekleed met wat gras en veren. Het ene witte ei wordt door beide ouders ongeveer 40 tot 43 dagen bebroed. Vervolgens komen bijna alle eieren in de kolonie tegelijkertijd uit. Het jong wordt door beide ouders op het nest gevoerd. Dit levert de karakteristieke leuke beelden op van de papegaaiduiker met meerdere visjes overdwars in de snavel. Na zo' n 40 dagen laten de ouders hun jong alleen achter. Voor hen zit het broedseizoen erop: ze broeden maar één keer per jaar. Het jong gaat een kleine week later 's nachts alleen de zee op. Tot het volgende broedseizoen zullen de papegaaiduikers nauwelijks meer aan land komen. Ook voor hun voedsel hoeven ze niet aan land: al hun voedsel vinden ze op zee. Het bestaat namelijk deels uit plankton en deels uit vis. Met name za ndsp iering, kleine harinkj es, sprot en lodde eten ze graag. In de winter eten ze wat meer zeepier en kreeftachtigen. Zoals alle alken duiken de papegaaiduikers naar hun voedsel: daarbij komen ze wel zo'n 60 à 70 meter diep! In Blijdorp zal straks goed te zien zijn hoe ze hun voedsel vangen, dankzij de glazen wanden die gebruikt zu llen worden. Onder water jaagt de papegaaiduiker echt achter de vis aan.
Gelukkig is dit mooie zeevogeltje geen bedreigde vogel. Wereldwijd zijn er zo'n twintig miljoen papegaaiduikers, waarvan ongeveer twaalf miljoen Atlantische papegaaiduikers. Toch is hun leven niet zonder gevaren, zoals bijvoorbeeld olielozingen, de jacht (op de Faröer eilanden worden papegaaiduikers graag gegeten), vissersnetten en overbevissing (m.n. haring), waardoor er minder voedsel beschikbaar is. Natuurlijke vijanden zijn voornamelijk de grote mantelmeeuwen de grote jager (een vogelsoort).
"zeemeeuwen" Meeuwen zijn u natuurlijk goed bekend. Bijna net zo brutaal als de spreeuwen proberen zilvermeeuwen en kokmeeuwen bij het restaurant wat van uw friet, brood of gebak mee te eten. Ook langs onze Noordzeekust zien we veel meeuwen. In totaal komen in Nederland twaalf soorten meeuwen voor. Veel mensen scheren de meeuwen over één kam en praten over "zeemeeuwen". Toch heet geen enkele meeuw daadwerkelijk "zeemeeuw". Wel zou je de drieteenmeeuw, straks ook op de Vogel rots te zien, een "zeemeeuw" kunnen noemen: bijna heel zijn leven brengt hij in of boven de zee door. Hij is van alle meeuwen de soort die het meest trouw is aan de zee. Soms is hij in Nederland te zien. De wetenschappelijke naam van de drieteenmeeuw is "Rissa tridactyla". "Rissa" komt van het Ijslandse "rita" en het Noorse "ryta" en is waarschijnlijk een klanknabootsing van de meeuw. "tridactyla" betekent drietenig en vestigt de aandacht op dit unicum onder meeuwen : alle andere soorten hebben vier tenen.
vogelbergen. Als vrijwel enige meeuwensoort maken ze een vrij uitgebreid nest waarbij ze modder gebruiken om het vast te metselen op de smalle richels, waarop ze broeden . De drieteenmeeuw heeft, om zich op deze smalle richels te kunnen vasthouden, ook langere en scherpere nagels dan de andere meeuwen. In de zeer lawaaiïge broedkolonies van tien-tot meer dan honderdduizend meeuwen leggen de vogels vanaf hun vierde jaar één tot drie eieren. Dit gebeurt in mei of juni. Na 26 tot 28 dagen broeden door beide oudervogels komen de jongen uit het ei. Na ongeveer zeven weken zullen de jonge meeuwen uitvliegen. Ook de drieteenmeeuwen zijn trouw aan elkaar en aan hun kolonie en broedplekje. De drieteenmeeuw voedt zich met vis en ongewervelde zeedieren, buiten het broedseizoen ook wel met plankton. De vogel lijkt zich ook wat meer aan de mens aan te passen. Sinds kort pakken ze wel voedsel achter vissersboten en komen ze wel eens aan land om te eten ( een ei van een andere vogelsoort of het vlees van een karkas). Op zee moet de meeuw uitkijken voor andere vogels zoals jagers: die willen wel eens net zo lang achter een meeuw aanjagen tot die zijn voedsel uitbraakt. Dit opgebraakte voedsel wordt dan in de lucht door de jager opgevangen en verorberd.
Ja,
ik word ook "Vriend " van Blijdolp en ontvang bij mijn lidmaatschap twee gratis kaartjes voor Blijdorp of Artis en vier maal per jaar "Vrienden nieuws".
Ohr./mevr: .... . .... . ......... . . .. . ... . .... . . . . ... .. .. . .. . . Adres: Postcode/plaats: Geboorte datum:
Mogelijk door de beginnende aanpassing aan de mens heeft de drieteenmeeuw zijn leefgebied de laatste jaren wat uitgebreid en is ook het aantal drieteenmeeuwen gestegen. Momenteel zijn er wereldwijd zo'n twaalf- tot veertien miljoen drieteenmeeuwen. Daarmee is het de talrijkste meeuwensoort ter wereld!
Gi ro/bankreken ing: Telefoon: . Ik betaal na ontvangst van een acceptgiro.
Ervaringen in dierentuinen De drieteenmeeuw is een stuk groter dan de papegaaiduiker: 38 tot 40 cm lang en een spanwijdte van maar liefst 108 centimeter. Het is een witte meeuw met zwarte vleugeltoppen. De snavel is geel en de korte poten zijn zwart. Jonge vogels hebben een iets ander verenkleed. Hopelijk zullen we dat ook in Blijdorp kunnen bewonderen . Deze meeuw va n het noord Atlantisch gebied komt net als de papegaaiduiker alleen langere tijd aan land om te broeden.Dit doet hij ook in kolonies op
Zowel de papegaaiduiker als de drieteenmeeuw wordt zelden gehouden in dierentuinen. Zo vonden we op Internet slechts negen tuinen met in totaal 163 papegaaiduikers. Seaworld of Florida heeft in een groot verblijf bijna twintig papegaaiduikers. Het verblijf wordt het jaar rond op precies 10 tot precies 12,8 graden gehouden. Het zelfgemaakte zoute water (ongeveer 230.000 liter) wordt continu op exact 15,6 graden Celsius gehouden. Deze temperaturen luisteren echt heel nauw, dus dat wordt een flinke uitdaging voor Blijdorp.
~
r
r
Aangemeld door het lid: Ohr./mevr.:
dierentuinen veel vaker in het wild . De Drden er gehouden in jet o.a. kliffen en een krijgen vis gevoerd en .dezelfde ziekten als de JS 1995 kweekt men in let de drieteenmeeuw. loorte ter wereld in ~chter voor de Zoo van 'lgde men er voor het Irt te kweken. Eén jong zelf grootgebracht in n het wild, op een richel ldere jong stierf helaas. met de vogelrots straks ' vogels hebben en ~el nabij een stukje ekijken. Zoo Rostock (H. W. lvlontréal (5. Pépin) en . Ensor) voor hun
Telefoon: Sonoystraat (,-,1 • 3039 ZT Rotterdam' Tel 010 - 467 66 37
_:\nne Marie Nijkamp. ,~Is-Zoo Rostock, Lincoln '3 Zoo
Gelukkig is dit ma geen bedreigde vogel. WE zo' n twintig miljoen pape waa rvan ongeveer twaalf papegaaiduikers. Toch is I zonder geva ren, zoa ls bij\ lozingen, de jacht (op de worden papegaaiduikers I vissersnetten en overbevi, waardoor er minder voed Natuurlijke vijanden zijn' grote mantelmeeuw en dl vogelsoort).
-
"zeemeeuwen" Meeuwen zijn u n bekend. Bijna net zo brut spree uwen proberen zilvE kokm ee uwen bij het rest; fri et, brood of gebak mee onze Noordzeekust zien ~ In totaa l komen in Nederl mee uwen voor. Veel men meeuwen over éé n kam E "zeemeeuwen " . Toch hee meeuw daadwerkelijk "ZE je de drieteenmeeuw, stra Vogelrots te zien, een "zei noemen: bijna heel zijn IE boven de zee door. Hij is de soort die het meest tro Soms is hij in Nederland 1 De wetenschappel drieteenmeeuw is "Rissa ti komt van het Ijslandse "rit "ryta" en is waarschijn lijk I nabootsing van de meeuv. betekent drieten ig en vest dit unicum onder meeUWE soorte n hebben vier tener De drieteenmeeuv dan de papegaaiduiker: 3: een spanwijdte van maar I meter. Het is een witte mE vleuge ltoppen. De snavel poten zijn zwa rt. Jonge vo" iets ander verenkleed. Hor ook in Blijdorp kunnen be Deze meeuw van I Atlantisch gebied komt ne du iker alleen langere tijd c broedenDit doet hij ook i
Q. ~
o
-0"'C 0-
CO
Ui Ui Ui
o("I"')
In het verblijf wordt met lampe n (bove n én onder water) de zon li chtcycl us van Alaska nagebootst. Waarschijnlijk heeft dit nauwkeurig nabootsen van hun natuurlijke biotoop ertoe geleid dat men in Florida succesvol kweekt met deze fascinerende zeevogels. Ze worden driemaa l daags gevoerd met o.a. spiering, haring, mosselen en inktvis. In de ki euwen van de visse n wordt een vitaminepreparaat gestopt omdat een deel van de natuurlijke vitam ines verl oren gaat bij het invriezen van de vissen. In Seaworld hebben ze we inig medische problemen met de papegaaiduikers dankzij een zeer goede verzorging en een strenge observatie. Zo heeft elke vogel zijn eigen ziektekaart en gewichtskaa rt. Een ander park, waa r het goed gaat met de papegaaiduikers, is het " Bi6dome de Montréal" in de VS . De 3 7 papegaaiduikers zorgden het afge lopen jaar voor vijf jongen. Papegaaiduikers worden gevoerd met ingevroren vis. Eén va n de problemen met in geva ngenschap gehouden alken is dat ze zeer gevoe lig zijn voor longz iekten. De oorzaken hiervoor worden gezocht in onvoldoende hygiëne, stress en een te hoge temperatuur. Daarnaast hebben veel individuen pootproblemen waarschijnlijk
doordat de vogels in dierentu inen vee l va ker aan land komen dan in het wi ld . De drieteenmeeuwen worden er gehouden in een "zee-b iotoop" met o.a. kliffen en een zout moeras. Ook zij krijgen vis gevoerd en zijn ze gevoelig voor dezelfde ziekten als de papegaa iduikers. Sinds 1995 kweekt men in Montréa l succesvol met de drieteenmeeuw. De eerste geboorte ter wereld in gevangenschap was echter voor de Zoo va n Rostock. In 1994 slaagde men er voor het eerst in met deze soort te kweken. Eén jong werd door de ouders zelf grootgebracht in een nest dat, net als in het wild, op een ri chel was gebouwd. Het andere jong stierf helaas. Hopelijk za l Blijdorp met de vogelrots straks ook succes met deze vogels hebben en kunnen wij zo va n hee l nabij een stukje wonderlijke natuur bekijken . Met da nk aan Zoo Rostock (H. W. Nehls), Bi6dome de Montréal (S. Pépin) en Seaworld of Florida (J. Ensor) voor hun informatie. Tekst: Jos en Anne Marie Nijkamp. Illustraties:: H .W. Nehls-Zoo Rostock, Lincoln Park Zoo, Tokyo Tama Zoo
ff.:#.
V04V
Het Oceanium (deel 8); leven na het Oceanium?
9J)~
ASSURANTIE-ADVISEURS
• alle verzekeringen • pensioenen • hypotheken • Noordsingel 208 - 210 • 3032 BM Rotterdam tel.: 01046585 77 • fax: 0104664545
De afgelopen jaren heeft de projectgroep ontzettend hard gewerkt en nu er echt gebouwd wordt, zit hun klus er zo'n beetje op. Wat gaan deze mensen nu doen?
.ulopa .Hpl.I,® De specialist voor uw touringcarreis, zoals:
• Dagtochten • Personeelsreizen • Excursies
• Bruiloften • Schoolreizen • Meerdaagse reizen
0181 331 222 Rijksstraatweg 36 - Hellevoetsluis - Fax 0181 312 368
9ldoocafenkanfoor mr
CJt
.......
nväC"lid
AI ruin: twee jaar houdt Hans Post, één van de personen die zich met de voorbereiding van het Oceanlum bezighoudt, u op de hoogte van al le ontwikke lingen rondom d it enorme project Deze keer nod igden wij u uit om H~ns Post zelf een vraag te stellen . Uit de reacties kozen ~ij de vraag van mevrouw Blesheuvel Uit SpiJkenisse. Meer vragen blijven overigens van harte welkom!
CJ(uijer
Qespecia/iseerd in o.a.: 9lrbeidsrecht Utra/recht Cfami/ierecht 91illeDh"et 124 Ie LJ{ollerdam . telefoon 0 1040665 44
. Nou, de Projectgroep kan nu zeker niet met de armen over elkaar toekijken hoe het verder gaat. Doordat er straks een aantal dieren uit de "oude tuin" naar het Roei Langerakpark verhuist, komt er ruimte vrij voor het volgende project: Afrika. Inmiddels is er een Afrikawerkgroep in het leven geroepen, die nu ~ezig is met het bekijken welke biotopen, diersoorten en serviceruimten er een plaatsje in het toekomstige Afnka-contlnent gaan krijgen. Deze werkgroep bestaat uit mensen van diverse afdel ingen: medewerkers van de afdelingen Levende Have, Horeca en Presentatie PR/Marketing en natuurlijk leden van het ontwerpteam en de directie. Het werelddeel Afrika. komt in de oude tuin te liggen , vanaf de hUldl~e okapi-sta l tot voorbij de papegaale~ naast de Kiboko-kinderjungle. Verder sluit het aan op het buitenperk van de olifanten aan de ene kant en de Rivièrahal aan de andere zijde. Op het moment zijn we aan het stu.deren op toekomstige bestemming van het hUidige nachtdleren- en apenhuis. We zouden er een service-punt van kunnen maken, met horeca-voorzieningen, zowel voor personeel als voor bezoekers, maar we kunnen er ook een directiekantoor van maken. Ook zijn we bezig met de plaats van de BlologlschlYeterinaire Afdeling, die nu op de eerste verdieping In het nachtdieren- en apenhuis zit. De huidige bewoners van het nachtdieren- en apenhuis worden inmiddels al langzamerhand over de continenten verdeeld, want in dit gebouw zullen in de toekomst waarschijnlijk géén dieren meer gehuisvest worden.
. De Rivièrahal za l voora l vogels, reptielen, amfibiëen en vissen uit Afrika en Az ië huisvesten, terwijl het Oceanium deze functie voor Amerikaanse dieren vervu lt. De binnenruimte van de Rivièrahal za l gebruikt worden als tentoonstellingsruimte, aangevu ld met een horecapunt. We weten nog niet of we~et restaurant op de huidige plaats in de RIvlerahal handhaven; het zou bijvoorbeeld ook kunnen verhuizen naar de huidige mensapenvleugel, waarbij je dan vanaf het terras een uitzicht hebt op de toekomstige Afnkasavanne of het nieuwe buitenverblijf van de gori lla's. Deze plannen bevinden zich echter nog.in het beginstad ium. Tenslotte zijn ;:e .~~tuurlIJk bezl.~ met de laatste stukjes !\.zIe : de grote vIJver, waar we de orang oetans willen gaan houden en de takinrots. Er zijn enkele soorten, die we in het Himalayagebied willen gaan huisvesten, zoals de kleine panda's, de sneeuwhoenders takins gorals en blauwschapen. Verder wo;dt in d~ toekomst onderzocht of de neushoorns een ni~uwe stal in de Himalayarots kunnen knJ&en, omdat de huidige binnenruimte naar het I?ee van het publiek vrij klein is, maar ovengens wel aan alle eisen voldoet, omdat achter de schermen het verblijf nog veel groter IS. Tekst en interview: Marc Damen, met dank aan Hans Post.
De vogelrots achter de schermen
WINKELCENTRUM MGR. NOLENSLAAN
Postkantoor Mgr. Nolenslaan
A. Simons jr. Groente en Fruit
Vishandel Gorzeman
Oogadviseur Paul Berg
Dortier Market
Wasserette v.d. Wal
VSB-bank
Hap Snap
Videoland
Zeeman
Kapsalon Femmy
Milo I.T. Interieur
Toerkoop Reisbureau
De Knabbelfarm
Slagerij Hans de long Banketbakkerij Scholtes
Windsor House Drogisterij Bergsen
Boekhandel van leeuwen
Hairstudio Number One
lichtdrukkerij Daalhuisen
Plusmarkt Koornneef
Bloemen- en Plantenpaleis
Slijterij "de Beurs van Schiedam"
Dil is een object von de Forlress Groep Rotterdam
Wanneer de bezoeker van de Diergaarde in de toekomst zijn tocht door het Oceanium begint bij het door de Vrienden gesponsorde Vogelrots-verblijf, zal hij zich verwonderen over de natuurlijke aanblik die het geheel biedt. Blijdorps vogelrots bestaat uit een groot bassin en een rots waarop de vogels leven en hopelijk broeden. Bovenin het verblijf komt een ruige grasbegroeiing, zoals in de natuurlijke omgeving (zie artikel "Live verslag van een vogel rots" op bladzijde 32). In het verblijf worden enkele knappe staaltjes van techniek toegepast, maar daar zal de bezoeker niets van zien. Om toch iets meer te weten te komen over hetgeen er allemaal bij dit verblijf komt kijken, sprak de redactie van Vriendennieuws met Gerard Visser, voorzitter van het ontwerpteam van het Oceanium. Naar aanleiding van dit gesprek zullen we u enkele in dit verblijf toegepaste technieken uitleggen en iets vertellen over de opbouwen het onderhoud van het verblijf. Daarnaast zullen we kort enkele vissen, die dit verblijf ook gaan bewonen, de revue laten passeren . Over de vogels van de vogel rots kon u in " De Vogelwijzer" op pagina 22 al lezen.
Het watergedeelte Het watergedeelte van de Vogelrots in Diergaarde Blijdorp kan maximaal 200 kubieke meter (= 200.000 liter) water bevatten. Meestal zal er echter "slechts" 180
kubieke meter aanwezig zijn, omdat anders het waterniveau in het verblijf te hoog is. Het bassin wordt gevuld met zeewater afkomstig uit de Noordzee. Dit water wordt met tankers aangevoerd in de Schiehaven te Rotterdam en vandaar met een pijpleiding naar de opslagtank van het Oceanium vervoerd. Vorig jaar kon u in Vriendennieuws lezen , dat Blijdorp twee mogelijkheden had om aan zeewater te komen: uit de zee halen, of zelf maken. Aangezien de eerste methode na zuivering ook een voldoende kwaliteit water oplevert, haalt Blijdorp voor het Oceanium water uit zee. Vanuit de opslagtank wordt het water na desinfectie met UV licht en ozonbehandeling eerst naar verblijven gepompt met daarin dieren, die zeer zuiver water nodig hebben, zoals koraal en de haaien . Deze dieren halen namelijk hun zuurstof uit het zeewater.
Na verloop van tijd wordt het afgevoerd naar dieren die iets minder zuiver water kunnen verdragen, zoals de dieren op de vogel rots, andere vogels en zoogdieren . Deze dieren halen namelijk hun zuurstof uit de lucht. Vanuit deze verblij ven wordt het water uiteindelijk gebruikt voor de zeeleeuwen; zij kunnen toe met het relatief minst zuivere water. Zoals in de overige delen van het Oceanium krijgt ook de Vogel rots een eigen filterinstallatie om het water op de goede kwaliteit te houden. Allereerst komt het water bij een grof (voor-) filter, zoals bijvoorbeeld zichtbaar is aan de rand van het bassin bij de ijsberen. Een dergelijk filter wordt nu onzichtbaar aangebracht in het verbli jf om het grove vui l te verwijd eren. Achter dit eerste filter bevindt zich een fijner filter met een capaciteit van
180 kubieke meter per uur. Het water van de Vogelrots wordt dus liefst 24 keer per dag gefi lterd . Het water wordt op 12 C gehouden, waarbij op wa rm e dagen wel een iets hogere temperatuur wordt toegestaan, omdat dit in de natuur ook gebeurt. Er worden regelmatig golven opgewekt door ee n machine, die eerst in een ruimte water opzu igt en deze vervolgens met kracht uitspuit. Hierdoor ontstaan golven, die op de rotskust uiteen spatten: wat zal dat een fantastisch gezicht zijn ! Ook wordt in het water een voedingsinstallatie aangebracht, die op onregelmatig tijden verdee ld over de dag kleine visjes in het water kanonneert. Hierdoor blijven de vogels continu alert op voedsel i n het water. Harders Er kom en echter niet all een vogels in het verblijf, maar ook vissen. Diergaarde Blijdorp heeft gekozen voor harders. De harder is een vissoort, die voorkom t over de hele were ld in tropische en subtrop ische wateren, maar in de zomer ook in de meer gematigde streken . Harders kunnen 60 tot 70 cm lang word en en zijn daarmee te groot om door de voge ls opgegeten te worden. Harders leven in scholen, maar duiken toch regelmatig alleen naar de bodem om modder te scheppen . De oneetbare delen spugen ze uit. Verd er eten ze kleine schelpdiertjes en schrapen algen van stenen. Rotsen De rotsen worden gemaakt door een daarin gespecialiseerde firma en bestaan uit met glasvezel versterkt cement en beton. Op de rotsen lopen van de waterrand naar boven zigzaggend enkele ri chels zodat de vogels (en eventueel de verzorgers) naar boven kunnen lopen. Onzichtbaar voor het publiek zijn in de rotsen afvoerputten gemaakt. De rotsen, die natu urlijk vui l worden door de vogels, kunnen schoon gespoten worden waarbij het vuile water dan via deze onzichtbare afvoerputj es verdwijnt en niet in het water van het verblijf terecht komt.
Gaas en ramen Om een natuurlijke indruk te behouden met invallend daglicht wordt er geen dak boven het verblijf gemaakt. Het
verblijf wordt van boven (onzichtbaar voor het publiek) afgeschermd met een soort net, vergelij kbaar met het stalen gaasnet, zoals dat ook over de volières in de Aziatische moerassen in Blijdorp gebruikt is. De bezoeker kan het verblijf bekijken via drie grote ruiten van elk twee bij vier meter. De dikte van het glas wordt waarschijnlijk bijna 8 cm, ruimschoots voldoende om de druk van het water in het bassin te weerstaan. Om het glas te kunnen reinigen worden specia le haken aangebracht, zodat verzorgers als het ware "abse ilend" langs het glas hun werkzaamheden uit kunnen voeren. Dankzij een duikuitrusting kunnen de verzorgers de ruiten ook onder water schoonmaken, indien Blijdorp hiervoor een vergunning krijgt. Holen Blijdorp heeft als uitgangspunt voor de collectie van het Oceanium dat met alle soorten gefokt moet kunnen worden. Om te fokken met de vogels op de Vogel rots
worden in de rotsen speciale holen gemaakt. Deze bestaan uit een kleine holte door een pijp verbonden met een plastic vierRante broedholte. Deze holte is aan alle kanten te openen en grenst bovendien aan de dienstgang achter het verblijf. Op deze wijze kunnen verzorgers eenvoudig in de broedholen kijken, zonder over de rotsen te hoeven klimmen en dieren te verstoren. Hopelijk kunt u na het lezen van al deze plannen voor een mooie Vogel rots ook niet wachten tot het eindelijk geopend wordt. Wij hopen dan ook dat u ons wilt helpen om het benodigde miljoen voor dit prachtige project in te zamelen, bijvoorbeeld door een gift, of door nieuwe leden te werven. Ziet u het al voor u: die golven die tegen de rotskust te pletter staan .... in "ons" Blijdorp, en dankzij de Vrienden! Tekst: Gerh ard Tijssen , Illustraties : Manwarren Corporation en Gerhard Tijssen. Met dank aan Gerard Visser, Diergaarde Blijdorp
Ga ook eens kijken bij Cito
Cf~
I
naar die I~u~e Subaru VIVIO bijvoorbeeld! De zuinigste benzineauto van Nederland met verbluffende rijkwaliteiten. Plezierig om naar te kijken èn om mee te rijden .. elke dag weer.
Kom langs voor een vrijblijvende proefrit.
Cito Autobedrijf
Uw official Subaru-dealer.
Ook altijd ca. 50 occasions in alle prijsklassen.
Sonoystraat 3, Rotterdam- Blijdorp (achter Statenflat) Tel. 010 - 466 25 36 1
Live verslag van een bezoek aan een vogelrots Eén va n de topattracties in het Oceanium wordt Bass Rock, de werktitel voor een verblijf dat een nabootslilg wordt van een rotsachtig voge leiland voor de oostkust van Schotland. Met voge ls volgepakte klifku sten zijn onder andere te vinden langs de ku ste n va n Schotland en Ij sland. Velen onder u zullen (helaas) nog noo it een vogelrots van di chtbij hebben gezien. Alex Schouten en Angelille Peters, redactielede n van Vrienden nieuws, bezochten ee n paar jaar geleden ee n aa ntal van deze voge l rotsen. Om u alvast in de sfeer te brengen van voge l rotsen te brengen vo lge n hier hun ervaringen in woord en beeld.
Door het eeuwenlang stelen van eieren en vangen van de voge ls door de mens zijn de vogelrotsen vee lal op plaatsen gelegen, di e moeilijk voor mensen bereikbaar zijn. Gelukkig is dit niet ove ral zo. In de meer afgelegen delen va n Ijsland zijn bijvoorbeeld nog diverse voge l rotsen aanwezig, die goed toegankelijk zijn. Het gekrij s van de vogels is bij zo' n vogelrots al van verre te horen en ook de boven de klifku st rond cirkelende meeuwen wijzen je de weg. Bij het benaderen van een voge lrots is het oppassen geblazen dat je niet door een broedkolonie van andere zeevoge ls loopt. Noordse stormvogels, bijvoorbeeld, broeden ni et op de steile rotsen maar op vlakker terrein iets landinwaarts. Zij verded igen hun territorium zeer fel en voe re n diverse (sch ijn )aanvallen op ons als indringers uit, die j e de stu ipen op het lijf jagen. Tijdens hun duikvluchten scheren ze rakelings over je hoofd en raken je haren soms! Ook de pagegaaiduikers broeden niet op de rotsachtige klif zelf, maar grave n een hol in het gras juist bovenaan de klif. Eenmaal aangekomen aan de rand van een klif vol met voge ls is het een kwesti e
van gewoon in het gras gaa n zitten en genieten (verrekijker mee!) . Vanwege de wind en de soms verraderlijk overh angende kliffen is het overigens ook veiliger en voo r de voge ls bove ndien prettiger om je een beetje "klein " te houden . De mee uwe n en de papegaaiduikers zijn nieuwsgierig en komen al snel een kijkj e nemen. De mee uwen (onderm eer drieteenmeeuwen en mantelmeeuwen) cirkelen stuk voor stuk boven je en bekijken de vreemdeling va n alle kanten. Vooral met de verrekijker is goed te zien dat ze hun kop meedraaien als ze voorb ij vliegen. Ze zijn bijzonder argwanend en w illen niets van de (ongenode?) gasten missen! De papegaaiduikers doen dit anders: ze komen al waggelend naderbij, soms tot een afstand va n 2 à 3 meter en kijken je met hun brutale "be kki es" aa n. Hoewel papegaaiduikers goed kunnen manoeuvreren in de lucht, ziet het gefladd er er onbeholpen uit. Na enige tijd is de lo l er voo r de voge ls wel af en besteden ze nauwelijks nog aandacht aan de ingepakte toe ri st in z'n dikke jas, z'n muts op en de wanten aan .... Na een poosje wordt het pas echt leuk, want dan gaan de vogels door met hun " normale leve n". Dit bestaat voor het grootste deel uit
het vange n van vis uit zee. M et name bij ee n hard e wind is het echter niet gemakkelijk om na een vermoeiende visvangst wee r heelhuids op het nest te landen . Vaak hebben de vogels meerd ere mislukte pogingen achter de rug voordat ze vei lig op het nest neerstrijken. En op het strand onderaa n de rots liggen heel wat dode voge ls die zich te pletter hebben gevloge n tegen de rots ... Op de rich els va n de klifku st broeden behalve de al genoemde drieteenmeeuwen oo k alken en zeekoeten. Deze dieren zijn sch uwer en vliegen soms op als je over de rand van de klif heen kijkt. Als je stil blijft zitten, kom en ze echter snel weer terug op de nestplaats en lijken ze zich we inig van je aa n te trekken. De zeekoet broedt (zonder nest) op de kale en zeer sma ll e richels va n de klifkust! Doordat de eieren peervormig zijn, vallen ze niet van deze ri chels af. Overigens is de kleur van de rots vaa k niet meer te herkennen vanwege de dikke laag uitwerpselen van de vogels. U zult wel begrijpen dat daar een bepaalde geur bij hoort .... Gelukkig waa it er altijd wel ee n frisse zeebries, zodat de stank wel mee va lt.
Als je enige tijd (lees: enkel e uren.. .. ) bij ee n voge l rots bent, zie je ook dat de ene voge l vee l handiger in de visvangst is dan de andere en dat die telkens met meer vis terugkomt dan de ander. Ook blijken er vee l meer voge ls te zitten dan je op het eerste gezicht denkt, meesta l op de meest onmogelijke plaatsen, zoa ls holletj es onder overhangende rotsen en dergelijke. Hoewel we op Ijsland en in Schotland diverse voge lrotsen bezocht hebben, springt éé n plaats er toch wel uit. In het zuidwesten va n Ij sland (op slechts een half uur rijd en én een half uur lopen va n de hoofdstad Reykjavi k) is het moge lijk om via een touw en lopend ove r sma lle richels een stuk af te dalen langs een klifku st (niet geschikt voor mensen met hoogtevrees!) . Uiteraard broeden er geen voge ls juist boven en juist beneden de bereikbare richels. Maar zittend op de richel bevind je je toch middenin de ko lonie en gaan de voge ls onverstoorbaar verder met het broeden en vis vangen. Aan alle kanten vliegen meeuwen, alken en zee koeten om je hee n. Een plek om uren door te brengen! Als je ooit zo'n dichtbevo lkte voge lrots van dichtbij gezien hebt, vraag je je af hoe dit in ee n verblijf in Blijdorp te verta len IS. De enorme drukte, het gekrijs, de sta nk, de zeewind , de nieuwsgierige meeuwen en papegaa iduikers enzovoort. We zijn dan ook erg benieuwd hoe de Vogelrots er straks uit gaat zien in Blijdorp. Aan de Vrienden za l het in ieder geval niet liggen, die gaan er flink voor sparen. Al s alles goed gaat, kunnen alle Vriend en ove r twee jaar op reis naar een vogelrots: in Blijdorp ! Tekst en foto's: Alex Schouten en Angeline Pete rs
~
~ - H. Mourik en Zn
~specialist in Aardappelen, groente en fruit.
Vers gesneden rauwkost, vruchtensalade en stamppotten. Statensingel127 3039 LJ Rotterdam '8'010 - 466 1671
De Vriend voor uw ogen en oren
I
~~C~!O~E~
I Statenweg
108, Rotterdam, 0 I 0 - 46660521
Lang zullen we leven! Ook in dit nummer van Vrienden nieuws brengt de jubileumcommissie u op de hoogte van hun activite iten. In dit nummer vindt u veel informatie over de nieuwe actie: de Vogelrots. In de ledenvergadering van 18 april jongstleden is de fondswerving voor dit fraaie verblijf van start gegaan. Omdat de Vogelrots deel uitmaakt van het Oceanium zal op 24 oktober een symposium worden georgan iseerd met als thema: het Oceanium. Op dit moment is de jubileumcommissie druk bezig met het voorbereiden van het definitieve programma en het uitnodigen van de sprekers. Het zal deze dag gaan over alle facetten van het Oceanium: de architectuur, de technieken, de zorg voor het milieu, de samenstelling van de col lectie, gedragsverrijking voor de daar aanwez ige dieren en de filosofie achter de
wijze van huisvesting. Meer nieuws hierover, alsmede een uitnodiging treft u aan in het volgende Vrienden nieuws. Hieronder volgen drie uitnodigingen voor speciale activiteiten in het kader van het 35-jarig jubileum van de Vrienden van Blijdorp. Meldt u snel aan, want met bijna 6000 belangstellenden zouden deze activiteiten wel eens heel snel volgeboekt kunnen zijn!
Jubileum-braderie in Blijdorp Schepenstraat 6d . Rotterdam' Telefoon
0104665452 Voor het eerst in de geschiedenis van de Vereniging Vrienden van Blijdorp krijgen de Vrienden de gelegenheid hun activiteiten op het gebied van dieren(tuinen) aan een breed publiek te laten zien. Wij hebben van de directie van Diergaarde Blijdorp toestemming gekregen om op het voorplein, tegenover de flamingoweide en de Rivièrahal, een groot aantal kraampjes neer te zetten . Het is de bedoeling dat het één groot Vriendenfeest wordt. Tijdens deze dag zullen particulieren en organisaties, die actief zijn op het gebied van dieren(tuinen), hun activiteiten aan u laten zien.
.lIL
BAUME & MERCIER GENEVE
Brasserie • Café-Restaurant
~ CORUM
Arlhu"fJHorlr'J:r',,~FI"t'
DISTRIBUTEUR AGRÉÉ
JUWelie~HOrlOger Bob Langendam Stadhoudersweg 105 - 107. Rotterdam Tel.: 010 - 465.00.65 en 465.34.00
Ons bedrijf is een verhaal apart. Kom het zelf ontdekken op loopafstand van Diergaarde Blijdorp. Voor een eenvoudige maaltijd van onze scherp geprijsde kleine kaart of een uitgebreid diner. Uw receptie . feestavond of vergadering verzorgen wij geheel naar uw wensen in onze inpandige zalenaccomodatie.
Wij verstrekken u graag informatie.
7ótzlens! Bentickplein 1 - 3 • 3039 KL Rotterdam Telefoon 010 467 75 77
U bent van harte welkom op zaterdag 27 juni vanaf 9.30 uur in Diergaarde Blijdorp, maar u kunt ook zelf uw hobby aan all e Blijdorp-bezoekers laten zien! Als u dus niet "a lleen maar" bezoeker van Blijdorp bent, maar er thuis ook nog wat mee doet, dan is dit uw kans om uw hobby aan een groot publiek te laten zien! Het gaat om mensen die een bijzondere dierenverzameling hebben en bijvoorbeeld alles van olifanten of giraffen, of dierenpostzegels, of dierentuingidsjes sparen. Maar ook mensen die creatief zijn en bijvoorbeeld dieren schi lderen, boetseren of iets anders doen, kunnen hun werk hier tentoonstellen. Daarnaast mensen die een organisa tie willen vertegenwoordigen op het gebied van dieren. Alle ideeën zijn van harte welkom , maar moeten eerst door de jubileum-
comm issie besproken worden. U kunt u tot 6 juni schriftelijk aanmelden voor een kraam (van drie meter) bij het secretari aat van de Vrienden (adres : zie colofon). Deelname is gratis voor Vrienden die hun verzameling willen laten zien . Mensen die iets willen verkopen, bijvoorbeeld schilderijen , betalen fl. 50,-. Er worden op deze dag duizenden bezoekers verwacht, dus dit is uw kans om door te breken! Uiteraard heeft ook onze Vereniging een aantal stands, met informatie over de Vrienden en ons nieuwste project. Het is de bedoeling dat deze dag één groot Vriendenfeest wordt en we hopen dan ook dat alle Vrienden op deze dag naar Blijdorp komen! Overigens hebt u op deze dag géén gratis toegang tot Blijdorp, maar dit is nu eens een mooie gelegenhe id om uw vrijkaartjes in te leveren.
ATTENTIE
PATCtlWOQK QJIILT8tIOP
Wij ontdekten dat Argus Flooring BV op de Statenweg 112a (hoek Stadhoudersweg) te Rotterdam meer dan 200 soorten kurkvloeren , 100 soorten laminaat* en 100 soorten parket geheel gratis legt (v.a. 20 m'). Dat lijkt ons een zeer welkom initiatief,
Marijke van Hesse
* (gratis geldt alleen voor kurkvloeren) omdat het verhaaltje 'dat legt u er even in' natuurlijk niet opgaat. Argus Flooring heeft deze specialisatie door jarenlange ervaring wel in huis. Maak er gebruik van en laat u eens voorlichten over de diverse vloeren.
Schieweg 101c 3038 AK Rotterdam tel.: 0104669360
ARGUS Flooring B.V. Staten weg 112a 0104678310
De Goudse Schaar
.1/<-"
~~g~4
1"'(//2/1,7t"II'/Y'" '/;/1"1 "'/.;/N'I'I'I (I hf Specialist in houten· en konstruktiespeelgoed.
IL ..
11{
~
Reeds 15 jaar een begrip in Rotterdam. Uw adres voor het veranderen en repareren van al uw kledingstukken. Paskamers aanwezig en voor mensen die slecht ter been zijn is er een haal- en brengservice.
De orÎg irle!e
STOKKE TRIF'P TRAPP
Het beste speelgoed voor je baby, DE BEUKEBOOM heeft het!
Goudse Rijweg 1 te Rotterdam Telefoon 0104521073
Neem de advertentie mee, en u krijgt bij aankoop van meer dan f 25,- een leuke verrassing I
Wadlopen, Pieterburen en Aqua Lutra: Jubileumreis naar NoordNederland, 22 en 23 augustus In het kader van de 35-ste verjaardag organiseert de jubi leumcommissie een speciale reis, om een beetje de sfeer van de uitgestrektheid en de ongereptheid van zo'n vogelrots te proeven. Deze re is zal een combinatie zijn van genieten van de natuur en ee n bezoek aan dierenparken, waar u ander wellicht niet zo gauw komt, maar die toch zeker de moeite waard zijn. Zoals u weet, zijn er in Nederland geen vogelrotsen te vinden, maar de uitgestrekte en vaak wat mysteri eus aandoende Waddenzee met vele kust- en zeevogels kan u toch een idee geven hoe vogels zich aangepast hebben aan het leven bij de zee. Met een beetje geluk zien we ook nog zeehonden want we gaan Wadlopen! Voor deze drie uur durende Wad looptocht dient u echter wel over een goede cond itie te beschikken. Voor mensen die niet mee kunnen of willen Wadlopen is er een alternatief programma: zij kunnen kiezen uit een wa ndel- of fietstocht in de omgeving van Pieterburen, of een bezoek aa n het Waddenmuseum . Echter, mensen die mee willen Wadlopen (maximaal 40) krijgen voorrang! Zeehonden zien we zeker in Zeehondenopvangcentrum Pieterburen. Tijdens de afgelopen Algemene Ledenvergadering heeft Lenie 't Hart, oprichtster van "Pieterburen", ons met mooie dia's en een interessa nt verh aal zó enthousiast gemaakt, dat we dat natuurlijk met eigen ogen willen aanschouwe n. Tenslotte brengen we op zondag een bezoek aan otterpark Aqua Lutra in Leeuwarden. Dit is ee n nog heel jong dierenpark, dat zich richt op dieren die in Nederland voorkomen of voorkwamen. In eerste instantie is dit park opgeri cht om Europese otters te herintrod uceren in Friesland. Aqua Lutra coördin eert het EEP voor Europese otters, waaraan ook Blijdorp deelneemt. Er is in Aqua Lutra nog meer te zien dan alleen otters: bevers, ooievaars, nertsen, bunzings, amfibieën en reptielen, de tentoonstelling "otterland " enzovoorts. Dit wordt een unieke excu rsie voor de
Vereniging Vrienden va n Blijdorp, die u zeker niet mag missen. Het totale reisprogramma lu idt als volgt: Vertrek: 22 augustus 1998, 08.00 uur, Conradstraat, Rotterdam Aankom st: 23 augustus 1998, 17.30 uur, Conradstraat, Rotterdam Zaterdag 22 augustus : Reis van Rotterdam naar Friesland , bezoek aa n zeehondencrèche Pieterburen en Wadlopen (facu ltatief). Zondag 23 augustus : Bezoek aan de Otterpark Aqua Lutra in Leeuwarden en terugreis naar Rotterdam De reissom, gebaseerd op een arrangement in een 2-persoonskamer met douche en toilet, bedraagt voor leden fl. 250,en voor niet-leden (die daarmee automatisch lid zijn voor het lopende jaar) fl. 295,- . Voor een 1-persoonskamer (zéér beperkt beschikbaar) geldt een toeslag van fl. 30,-; u betaalt dan respectievelijk fl. 280,- of fl. 325,-.
In de reissom zijn begrepen: vervoer van Rotterdam naar de te bezoeken locaties en terug één hote lovernachting in een kamer met eigen douche en toilet op zaterdag lunch en diner, op zondag ontbijt en lunch Wadlopen Toega ng Zeehondencrèche Pieterburen en Aqua Lutra
Niet inbegre pe n zijn: uitgaven va n persoonlijke aard fooi voor de chauffeur an nu leri ngsverzekeri ng reis- en bagageverzekering
Zoals altijd is in de bus een rookverbod van kracht. Overigens za l onderweg wel regelmatig gestopt worden. Niemand kan aa nspraa k maken op een ee nmaa l ingenomen plaats in de bus. Het aanta l deelnemers aa n deze reis is beperkt tot 50 personen. Het bestuur van de Vereniging Vri enden van Blijdorp behoudt zich het recht voor de reis eenzijdig te annuleren . Het door u reeds betaalde voorschot-bedrag za l in dat geva l aan u worden gerestitueerd (onder inhouding van fl. 30,- reserverings- en administratiekosten). Indien u belangstelling heeft voor deze reis verzoeken wij u het verschuldigde bedrag vóór 20 juni aanstaande over te maken naar giroreke ningnummer 20.71.059 t.n.v. Vereniging Vrienden van Blijdorp, afd.
Excu rsies, Aernt Bruunstraat 59 te Rotterdam, onder verm eld ing van " Friesland 1998", alsmede uw telefoonnumm er. Indien u een 1persoonskamer wenst, dient u dat aa n te geven met de code "1 P" . Indien u niet mee wilt Wadlopen, dient u tevens bij het beta lingskenmerk "excl. Wadlopen" te vermelden. Na 20 juni besluit het bestuur of de reis doorgang za l vinden . Uiteraard wordt u daarvan, als u zich aangemeld heeft, zo spoedig mogelijk op de hoogte gebracht. Ook ontvangt u dan nadere informatie over de reis. Restitutie van (een deel va n) de reisso m is slechts mogelijk indien de annuleringsverzekering daarin voorziet. In alle andere gevallen is geen restitutie mogelijk. Voor meer informatie over deze reis kunt u zich wenden tot Angeline Peters (tel. 030-2522676).
Uitnodiging fotocursus Wegens enorm succes drie jaar ge leden, wordt er dit jaar ter gelegenheid van het jubileum weer een fotocursus georganiseerd. Deze fotocursus, waaraan zowel de internationaal bekende d ierentuinfotograaf Rob Doolaard als ook Foto Van der Graaf weer belangeloos hun medewerkin g verl enen, is een abso lu te aa nrader voor iedereen die mooie momenten in Di ergaarde Blijdorp op de gevoelige plaat wil vastleggen. Gezien het beperkte aanta l plaatsen is deze cursus uitsluitend toegankelijk voor leden va n de Vereniging Vrienden van Bl ij dorp. De fotodag wordt gehouden op zate rdag 4 juli 1998 in Diergaarde Blijdorp, van 9.00 uur tot 17.00 uur. Toegang tot Diergaarde Blijdorp is bij de prijs in begrepen. Na ontvangst in één van de lesloka len (de voorma lige lezinge nruimte), zal Rob Doolaard een inleiding over fotografere n in de dierentuin houden. Hij zal ingaa n op technische aspecten va n het fotograferen, co mpositie, omgeving, lichtval, glas en tralies in de dierentuin en de keuze van de lenzen en de instelling va n de ca mera. Daarna gaan de cu rsisten samen met Rob Doolaard "op jacht" naar de perfecte foto . U dient zelf voor ee n camera te zorgen, maar het fotorolletje (kleinbeeld; 24 opnamen) zit bij de prijs inbegrepe n. Als uw film vol is, kunt u deze inleveren, waarna het voor u door Foto Van der Graaf ontwikke ld en afgedrukt wordt (ook bij de prijs inbegrepen) . Na de lunch, waarvoor u zelf dient te zorgen , za l Rob een film of video vertonen. Zodra het fotowerk klaar is, wordt dit sa men met Rob Doolaard besproken.
Er kunn en maximaal 35 mensen aan deze dag deeln emen, omdat de groep anders te groot wordt. Alle soorten ca mera's zijn geschikt voor deze dag. Bi j plaatsing wordt gekeken naa r de vo lgorde van aanmelding. U kunt zich aanmelden voor deze dag door vóór 15 juni aanstaa nde fl. 50, - over te maken op girorekeningnummer 13.57.803 ten name van Penningmeester Vrienden van Blijdorp te Rotterdam, onder verme lding van " Fotocu rsus 1998". Uw overschrijving is bewijs van deelname. U ontvangt dus geen verder bericht en wordt op 4 juli tussen 9.00 en 9.30 uur in de leslokalen va n Blijdorp verwacht, tenzij wij uw aanmelding niet in behandeling kunnen nemen . Uileraard ontva ngt u in dat geva l uw geld terug. Met het oog op de komende zomer en al het jonge leven in Blijdorp mag u deze unieke kans niet laten schieten!
REGISTERACCOUNTANTS
Een zwaan heeft z'n veren evengoed nodig als een mus ...
Twigt & Wendel BV registeraccountants biedt u optimale kennis, service, kwaliteit en betrouwbaarheid bij uw financiële beheer en transacties. Dicht bij huis of internationaal; voor grote of kleinere accounts zijn wij uw adviseur.
Bovendijk 39 B 2295 RV Kwintsheul Telefoon (0174) 29 66 43 Fax (0174) 29 39 49
ECHTE BAKKER
Ec(f;~ull
~~~vt;
crheo v.d.CJlam '. ... ' CIC
Tevens uw leve rancier voor horeca en catering
Hillevliet 15 Tel. 01048596 57 Fax: 010-48500 27
Groene Hilledijk 255a Tel. 010423 23 39
Lange Hilleweg 117 Tel. 010 484 78 35
...
Vrienden voor het leven
Zijn er favoriete dieren? "Ik vind de apen het interessantst. Vooral de gorilla's. Er zit glas tussen, maar in feite kijken we naar elkaar. Maar het hoeft niet altijd grappig te zijn. Dieren en diersoorten stralen voor mij ook een eigen karakter uit. Voor mij stralen zeeotters blijheid uit." "De mooiste plek vind ik de bankjes langs de grote vijver. Je ziet daar veel vogels die gewoon vrij rondvliegen. In het begin was Blijdorp voor mij een openbaring. Ik kende alleen de dierentuin van Ankara, met allemaal hokjes en veel tralies. Op den duur ga je het betrekkelijke inzien van het oude Blijdorp. De veranderingen van de laatste tijd juich ik dan ook van harte toe. Dat is ook een reden waarom ik lid ben geworden van de Vrienden."
Süleyman Dönmez (44 jr) Süleyman is circa anderhalf jaar lid van de Vrienden. Hij komt echter al zo'n 30 jaar in de Diergaarde: "Ik bezocht Blijdorp voor het eerst toen ik pas in Nederland was. e e Ik was toen 15 jaar. Tussen mijn 15 en 25 kwam ik er zeer regelmatig. Dat kwam vooral door mijn moeder. Zij hield van Blijdorp. " In de afgelopen 30 jaar kan een aantal perioden worden onderscheiden. "De eerste tien jaar was Blijdorp voor mij een soort rustpunt in de grote stad. Ik kwam in Rotterdam toch in een soort isolement. De nadruk lag bij mij toen erg op de flora. Een aantal jaren later gingen we met de kinderen. Langzaam ga je meer en meer dieren 'ontdekke n' . Nu is het een soort totaalbeeld. Ik ga voor de dieren, maar ook voor de flora, de enorme verscheidenheid aan planten. Lekker op een bankje zitten en genieten van het moois om je heen . Soms is Blijdorp ook heel verrassend. Pas na honderd keer heb ik eindelijk de kleine panda's ontdekt!"
Blijdorp is meer dan een dierentuin: " Ik voel me er vaak melancholisch . Ik denk aan vroeger toen ik er met mijn ouders liep. Blijdorp is een deel van mijn leven geworden. Dat is een groeiproces. Ik weet nog dat één van mijn dochters uit de buggy viel. "Ook de dieren roepen gevoelens op: "Kijk ik naar de otters, dan voel ik me blij. Kijk ik naar de olifanten, dan voel ik me triest. Kijk ik naar de vissen, dan voel ik rust. " Dat vraagt natuurlijk om enige uitleg. "Olifanten hebben maar een vijand: de mens. De dierentuin is bij uitstek de plaats waaruit blijkt dat de mens dit onoverwinnelijke dier klein heeft gekregen. Ook al is het verblijf nog zo groot. Het ironische is dat de olifant nu voor uitsterven wordt beschermd door z'n enige natuurlijke vijand. Ik loop nooit zomaar een rondje. Als ik alleen ga loop ik vaak linea recta naar een bepaald dier, daar sta ik dan een paar uur. Dan heb ik het gevoel dat ik meer heb gezien, dan wanneer ik zomaar een rondje loop. Mijn stemming bepaalt waar ik naar toe ga."
We staan nog even stil bij de rubriek 'Stekel' in Blijdorp Blad nr 2/98 waarin Robert van Herk zich beklaagde over het geringe aantal Turken en Marokkanen dat de tuin bezoekt. " Ik voelde me aangesproken, als Turk en als voorlichter (bij de gemeente Rotterdam; MK). Deze uitspraak is puur gebaseerd op eigen waarneming van Robert. Ik kom al dertig jaar in Blijdorp. Maar ik voldoe niet aan het cliché-beeld en wordt dus niet meegeteld? Is er alleen gekeken naar hoofddoekjes? Is de blonde Turk over het hoofd gezien? Ik ken in mijn Turkse vriendenkring in ieder geval niemand die nooit in Blijdorp is geweest." "Stel nou eens dat blijkt dat er inderdaad weinig Turken of Marokkanen komen. Dan moet je ook kijken naar
mogelijke oorzaken. Is het niet zo dat Blijdorp sowieso minder bezoekers trekt uit de lagere inkomensklassen? Er zijn folders in verschillende talen voor buitenlandse toeristen, maar er zijn geen folders in het Turks of Arabisch, terwijl dat voor de oudere migranten juist belangrijk is. Veel ouderen maken regelmatig een wandelingetje door de Diergaarde. Of bijvoorbeeld het horecaaanbod. Turken zullen niet gauw wat gaan eten in het restaurant. De patat kan gebakken zijn in hetzelfde vet als de frikadel, en die is van varkensvlees." Tenslotte staan we nog even stil bij de Vrienden. " Ik ben erg geïnteresseerd in achtergrondverhalen over de dieren. Als Vriendennieuws in de bus valt lees ik altijd eerst het nieuws uit Blijdorp. Vooral de geboorten. Ik heb altijd het idee dat de dieren het naar hun zin hebbe n als ze jongen krijgen . Dan leg ik Vriendennieuws opzij, om later rustig één voor één de rest van de artikelen te lezen . Het moet echter niet te gedetailleerd worden, dan haak ik af. " '~Is je lid bent van een vereniging, dan sta je ergens voor. Goede vrienden mogen best kritisch zijn. Vriendennieuws zou ook ruimte kunnen bieden voor ergernissen, bijvoorbeeld via een lezersrubriek. We moeten oppassen geen kritiekloze fanclub te worden. Je moet de werkelijkheid naast je visie leggen. Meedenken met Blijdorp, zowel vanuit de Vrienden als vanuit de positie van de bezoeker."
Tekst en foto: Marcel Kreuger
Bezoek de Vrienden op Internet:
http://www.aric.nl/vvb/vvb.htm
Voor het laatste nieuws uit Blijdorp en veel kleurenfoto's!
Hobby
Of je HU woont in een . "statige laan " of een terrarium
CENTRUM
Uw Makelaar met de Persoonlijke aandacht.
Stadhoudersweg 97c 3039 EC Rotterdam Telefoon 0 I 0 466 3 I 80
MAKELAARDIJ
RUBENSPLEIN
Rembrandtlaan 2 • Broersvest 10 Schiedam 010 273 12 22
Y+eloria;;u :7!ruariumspeciaalzaak 2
Ruim 300 m dierplezier! Ruim assortiment aan dieren en -benodigdheden Op vertoon van deze advertentie ontvangt u een kanarie
",u, '00;
,oof45, _
Pretorialaan 24-26 • 3072 EN Rotterdam telefoon: 0104853900
Pyan, Birmees voor "rijzende ster". Ook dit jong, weer een mannetje, werd in de kudde geboren en hij ontwikkelt zich goed, hoewel de moeder niet echt heel zorgzaam met haar jong omspringt. Op 8 februari 1998 kreeg Swe San Thay (wat ' n namen ... ) haar eerste jong; geheel in traditie een mannetje dat de naam Maung Htoo kreeg, Birmees voor "onvoorspelbare jongen " . Op zondag 8 maart, tenslotte, kreeg Htoo Kin Aye, de meest ervaren koe uit de kudde, haar derde kalf: eindelijk een vrouwtje, dat de naam Ma Palai kreeg, Birmees voor "juffrouw parel " . Op het moment zijn er nog twee vrouwtjes drachtig: hun jongen worden in 1999 verwacht. Maar vier jonge olifanten in zo'n korte tijd is nog in geen enkele dierentuin ter wereld gezien geweest.
MAKELAARDIJ RUBENSPLEIN weet als geen ander hoe het is om goed gehuisvest te zijn l
MAGAZijN Blï dORp
CEREEdscllAppEN • IJZERWAREN ElEkTRA • SANiTAiR • VERF • SLEUTELsERViCE
Nieuws uit andere dierentuinen
Op vertoon van deze advertentie en een aankoop van /50,aan tropische vissen
125,-
Het zal niemand ontgaan zijn dat er de afgelopen maanden in het Noorder Dierenpark Emmen liefst vier olifantjes geboren zijn. Nadat er in 1992 en 1994 al elk twee jongen geboren waren, kwam de fok even op een lager pitje te staan, omdat de bul Naing Thein, die tot dan toe hetzelfde verblijf als de vrouwtjes bewoonde een eigen verblijf kreeg. Daar kon hij zijn dames ongestoord ontvangen, terwijl de verzorgers zonder grote ri sico's het grote buitenverblijf van de koeien konden betreden . De afgelopen jaren zij n alle zes volwassen koeien bij Naing Thein op bezoek geweest en niet zonder resultaat! Hij heeft alle vrouwtjes gedekt en op 9 november opende Yu Zin de rij, door het levenslicht te schenken aan haar tweede zoon, Aung Naing Lay, Birmees voor "geboren win naar" . Haar eerste zoon was Bo Cyi, die in 1992 geboren werd en in 1993 aan de gevolgen van een val in de gracht overleed . Op 23 december schonk Thi Ha Phyu het leven aan haar eerste jong: Tsje
Op 17 december is de jonge witte neushoorn Kapamba, geboren 18 maart 1996, naar de dierentuin van Werribee in Austra li ë vertrokken. Dat was nodig, omdat men in het Noorder Dierenpark geen twee mannetjes neushoorns kan houden. Het probleem is echter slechts ten dele opgelost, want moeder Cingabelle had haar antwoord al klaar en w ierp op 27 februari gewoon weer een zoon! Dit is haar tweede jong, en hij heeft de naam Banyari gekregen, naar een Afrikaanse stam. Verder werden er dit voorjaar weer maraboes en pelikanen geboren (hetgeen uitzonderlijk in dierentuinen blijft) en de giraffen- liefhebbers kunnen in Emmen nog genieten van drie jonge giraffen, die vorig jaar geboren zijn (Bron: Persberichten Noorder Dierenpark en Internet: www://http/emmen-zoo.nl).
geboren vrouwtjes en drie wildvang mannetjes, die al enige jaren in de dierentuin in Amnéville (Frankrijk) verbleven. In Nederland zijn Afrikaanse wilde honden verder alleen te zien in Artis (Bron: Persbericht Safari Beekse Bergen, 25 maart 1998).
Net zoals Diergaarde Blijdorp draagt ook Ouwehands Dierenpark naar beste vermogen bij aan natuurbescherming en herstel. Bij Blijdorp gaat het echter om mondiaal natuurbehoud, terwijlOuwehands het dichter bij huis zoekt en een relatie probeert te leggen met onze directe omgeving. De laatste jaren komt dit concept duidelijk naar voren in de realisatie van projecten als het Berenbos, het Noordzeewad en het Tijgerbos. Verder werden er zonnepanelen in het dierenpark geplaatst, werden bouwmaterialen voor de nieuwe verblijven zoveel mogelijk gerecycled en sinds vorig jaar worden er in de restaurants biologische produkten gebruikt. Op deze manieren probeert Ouwehands als informatiecentrum een voorbeeldfunctie naar het publiek uit te dragen. Met Pasen dit jaar opende Ouwehands de volgende stap in dit totaal nieuw type "dierentuin": het "Lapse Land". Via een loopbrug zijn de rendieren, 2 mannetjes en 13 vrouwtjes, goed te zien. Daarnaast komt een groot verblijf voor Laplanduilen, en ook zullen er nog Europese kraanvogels aan de collectie worden toegevoegd . Een oude opslagruimte is omgebouwd tot het "Lapshuis", met informatie over de diersoorten en de "Sami's" , ook wel "Lappen" genoemd, het volk dat zo'n nauwe band met rendieren heeft (Bron: persbericht 6 april 1998). Om deze fase te realiseren heeft Ouwehands afscheid moeten nemen van één van de meest markante gebouwtjes uit de
dierentuin: het reptielenhuis. Verder is Ouwehands Dierenpark alweer druk bezig met het volgende project: Waterland, waar onder andere bevers en zeearenden een plekje zullen krijgen. De eerste fase hiervan wordt waarschijnlijk al deze zomer geopend. Verder ontving Ouwehands een tweede veelvraat: het is een mannetje van net een jaar oud. Het is te hopen dat hij samen met het al langer aanwezige vrouwtje een vruchtbaar stel zal vormen, want veelvraten planten zich niet zo gemakkelijk voort in dierentuinen. Op 29 juli en 5 en 12 augustu s is er "Ouwehand by night" van 19.00 tot 24.00 uur, met een (vooraf te reserveren) barbecue. Meer informatie verkrijgt u bij Ouwehands Dierenpark, telefoon 0317650200. Safari Beekse Bergen toont de bezoekers sinds begin april zes jonge Afrikaanse wilde honden, die 8 januari geboren zijn. Afrikaanse wilde honden zijn erg bedreigd in Zuidelijk Afrika (met name door hondsdolheid) en daarom is er een EEP voor deze soort opgezet, gecoördineerd door Beekse Bergen. De jongen, drie mannetjes en drie vrouwtjes, vormen het eerste nageslacht van een nieuwe groep. Vroeger had Safari Beekse Bergen slechts één groep, maar met het gereedkomen van de wandelsafari, ontstond de mogelijkheid om meerdere ruime verblijven aan te leggen. Er werd een tweede groep samengesteld , bestaande uit twee in Beekse Bergen
Artis, op haar beurt, heeft onlangs negen jonge mannelijke Afrikaanse wilde honden naar Franse dierentuinen gestuurd. De afgelopen jaren had de groep tweemaal jongen gekregen, waardoor het perk enigszins overbevolkt raakte. De overgebleven dieren hebben nu weer de ruimte. Verder vertrekt binnenkort het vorig jaar in Artis geboren giraffenvrouwtje Patricia naar Blijdorp. Op 17 februari is de eerste paal geslagen in het uitbreidingsterrein van Artis: het naast de dierentuin gelegen "terrein Doklaan". Deze uitbreiding van vier hectare zal uiteindelijk resulteren in een Afrikaans landschap aan een Amsterdamse gracht. De zeldzame witstaartgnoes en de Grevy's zebra's zullen als eerste profiteren van de extra ruimte. Zodra deze hoefdieren over een jaar hun nieuwe verblijf hebben betrokken, ontstaat er in de karakteristieke 1ge eeuwse tuin meer ruimte voor de "achterblijvers". Aansluitend wordt in het Afrikaanse landschap gewerkt aan verblijven voor andere dieren, zoals de algazeIlen en de grote katachtigen (Bron: Persbericht 17 februari 1998). Sinds twee jaar is Apenheul in Apeldoorn bezig met de uitvoering van een Masterplan. In 1997 werd onder meer het bonobo-eiland in gebruik genomen. Apenheul kreeg vorig jaar twee mannelijke bonobo's uit Antwerpen, en een vrouwtje uit de Verenigde Staten. Onlangs kreeg Apenheul een groep van zes bonobo's (twee mannetjes en vier vrouwtjes) uit Kinshasa (Democratische Republiek Kongo) aangeboden. Daar waren ze jarenlang gehuisvest in een onderzoeksinstituut, om op deze manier te voorkomen dat ze in de dierenhandel terecht zouden komen. De komst van deze zes bonobo's naar Apenheul is tegelijk de start van een structurele samenwerking met natuurbehoudsorganisaties in Kongo om de bonobo èn zijn leefomgeving te beschermen. Daarnaast biedt Apenheul hulp bij de verzorging van een aantal andere in beslag
genomen bonobo's, die in Kinshasa zijn achtergebleven. Onlangs arriveerde er nàg een bonobo in Apenheul: een in Frankfurt geboren vrouwtje. Daarmee heeft Apenheul nu tien bonobo's, één van de grootste groepen in Europa (Bron: Persbericht 6 april 1998). Binnenkort wordt er trouwens ook nog gezinsuitbreiding verwacht, want het uit Amerika afkomstige vrouwtje is zwanger! In november kwamen er negen wanderoes. De wanderoes, oorspronkelijk afkomstig uit India, worden ernstig in hun voortbestaan bedreigd. In Apenheul krijgen ze een plaatsje in het "Iangoeren- en makakengebied" dat komend voorjaar geopend wordt. Ook zullen er dan nog mutslangoeren aan de collectie worden toegevoegd, die overigens inmiddels gearriveerd zijn. Tenslotte arriveerden er op 5 december twee rode titi's (Callicebus cupreus) in Apeldoorn. Titi's zijn diertjes die zowel qua uiterlijk als gedrag tussen de dwergapen en de saki's "zweven". Ze komen voor in Zuid-Amerika en leven in paren. De dieren op Apenheul komen van de Universiteit van Kassei (Duitsland) en zijn twee van de in totaal ongeveer tien dieren die van deze soort in Europa te zien zijn. Titi's hebben een heel sterke onderlinge band. Ze wijken nauwelijks van elkaars zijde en als ze rusten draaien ze hun staarten in elkaar. In 1997 werden er in totaal drie gorilla's geboren en half april nog één, waarmee het totaal aantal in Apenheul geboren gorilla's op 31 komt. Het zal u duidelijk zijn waar u het komend voorjaar naar toe moet.. .. (Bron: Zoomaar nr. 24, winter 1997). Dierenpark Planckendael heeft de winter gebruikt voor het aanleggen van een stukje Australië. Naast de "normale" soorten als emoes en kangoeroes zullen hier ook wombats, witgezichtreigers, blauwtongskinks en koraalteenboomkikkers een onderkomen krijgen. Dé trekpleister van de nieuwe attractie wordt echter een tweetal koala's, dat van mei tot en met oktober in Planckendael te zien zal zijn (Bron: Ludo Permentier in het Antwerps Nieuwsblad, met dank aan Roger Vangossum). Een paar jaar geleden had Zoo Antwerpen ook een seizoen lang twee koala's, en dit leverde hen zoveel extra bezoekers op, dat men het
gastoptreden graag nog een keer wil herhalen. Het houden van koala's in ons klimaat is niet eenvoudig, vanwege het eenzijdige voedsel dat ze eten. De eucalyptusbladeren kunnen hier onvoldoende gekweekt worden en moeten daarom uit mediterrane landen aangevoerd worden. Er zijn in Europa maar twee dierentuinen die permanent koala's in de
collectie hebben. Lissabon heeft een koppel dat al een paar keer voor nageslacht heeft gezorgd. Helaas overleden alle jongen na enkele maanden. Zoo Duisburg heeft tot op heden meer succes: het koppel aldaar kreeg tot nu toe twee gezonde jongen. Inmiddels is er een nieuw dier uit Amerika aangekomen om met het oudste jong een paar te vormen .
Agenda woensdag 20 t/m zondag 24 mei: Meerdaagse reis naar de dierentuinen van Leipzig, Hannover, Walsrode en Rheine in Duitsland.
zaterdag 23 mei 1998: Knakendag: de verjaardag van Diergaarde Blijdorp. Tijdens deze feestelijke dag kunt u Blijdorp voor slechts twee knaken binnen en worden er allerlei activiteiten georganiseerd. Uiteraard zijn ook de Vrienden van de partij met een speciale stand, om informatie over onze nieuwste actie te geven, en natuurlijk om leden te werven!
zaterdag 27 juni 1998: Braderie in Diergaarde Blijdorp, georganiseerd door de Vrienden van Blijdorp, met tal van activiteiten rond de Vrienden. Meer informatie, alsmede de wijze waarop u zèlf kunt deelnemen, vindt u op pagina 35 van deze uitgave.
22 en 23 augustus 1998: Speciale tweedaagse Jubileumreis van de Vereniging Vrienden van Blijdorp, naar Pieterburen, Aqua Lutra en als hoogtepunt (facultatief) Wadlopen! Voor meer informatie en de wijze van aanmelden wordt u verwezen naar bladzijde 37 van deze uitgave.
eind augustus 1998: Het derde nummer van de twintigste jaargang van Vriendennieuws verschijnt: een speciale jubileumuitgave: 35 jaar Vrienden van Blijdorp.
september/oktober 1998: Feestelijke opening van het verblijf voor de manoelkatten . Zie de volgende uitgave van Vriendennieuws.
zaterdag 26 èn zondag 27 september 1998: Najaarsexcursie naar Burgers' Zoo met als nieuwste attractie: Burgers' Ocean. Voor meer informatie zie bladzijde 14.
zaterdag 4 juli 1998: Fotocursus verzorgd door dierentuinfotograaf Rob Doolaard, waarbij u kunt leren hoe u mooiere foto's van dieren in dierentuinen kunt maken. Zie bladzijde 38.
zaterdag 24 oktober 1998: Symposium over het Oceanium, georganiseerd door de Vrienden van Blijdorp. Meer informatie vindt u in het volgende nummer van Vriendennieuws.
donderdag 9 juli 1998: ZOOmeravond voor de Vrienden van Blijdorp. Toegang vanaf 17.00 uur met één introducé, uitsluitend op vertoon van uw geldige lidmaatschapskaart. Voor meer informatie zie pagina 3.
vrijdag 10 juli 1998: Uiterste inleverdatum copy voor de volgende uitgave van Vriendennieuws.
zondag 10 november 1998: De eerste winterlezing in het nieuwe seizoen, gehouden in de aula van de Wolfert van Borselen Scholengemeenschap. In de volgende uitgave van Vrienden nieuws vindt u een compleet programma van alle winterlezingen in het seizoen 1998/99.
