EVALUATIE HANDHAVING GROTE KAMPWEG 49
Leudal, februari 2013
2 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
Inhoudsopgave 1.
Inleiding en aanleiding tot de evaluatie
5
2.
De historie van het conflict
8
3.
Het karakter van het conflict
10
3.1
De verschillende fronten
12
3.2
Op weg naar de handhavingsactie op 21 juni 2012
16
3.3
21 juni 2012: De dag zelf
18
3.4
Leermomenten achteraf naar aanleiding van de gebeurtenissen op de dag 22 zelf ( 21 juni 2012)
4.
De subsidiariteit van de handhaving en de vraag naar alternatieven
24
4.1
Diplomatie, bemiddeling en reflectie
24
4.2
Normalisatie van het conflict als toekomstalternatief
27
4.3
Een nadere kijk op de verschillende toekomstalternatieven
29
4.4
Uitwerking van de toekomstalternatieven c.q. oplossingen
32
4.4.1
De koop van het huis op de grote Kampweg 49 door de gemeente Leudal
32
4.4.2
Het scheiden van de rollen van raadslid en ombudsman
34
4.4.3
“Wortelenstok”beleid woonwagencentra
34
5.
Conclusies en aanbevelingen
36
Bijlage 1
Tijdlijn Evaluatieonderzoek grote Kampweg te Haelen
39
Bijlage 2
Onderzoeksopzet Evaluatie handhaving Grote Kampweg
139
Bijlage 3
Kosten procedures en andere kosten te betalen door de gemeente 144 Haelen/ Leudal/ provincie Limburg met betrekking tot het dossier Grote Kampweg 49.
3 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
4 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
1.
Inleiding en aanleiding tot de evaluatie
Het college van B&W van de gemeente Leudal heeft zich donderdag 21 juni 2012 genoodzaakt gezien tot uitvoering van bestuursdwang in verband met de aanwezigheid van een illegaal geplaatst hekwerk aan de Grote Kampweg 49 te Haelen. De burgemeester heeft aan dit besluit uitvoering gegeven1,2. Gezien de ontwikkelingen bij de uitvoering van de handhavingsactie en de maatschappelijke impact daarvan heeft waarnemend burgemeester Smulders van Leudal op 26 juni 20123 in de gemeenteraad een evaluatie aangekondigd en de wens uitgesproken de raad bij de onderzoeksvraag te betrekken. Daartoe is begin augustus 2012 een evaluatiecommissie ingesteld. Op d.d. 2 augustus 2012 is deze Evaluatiecommissie Handhavingsactie Grote Kampweg 49 aan de slag gegaan, en heeft zich daarbij de volgende hoofdvragen gesteld: In het evaluatieonderzoek staan de volgende hoofdvragen centraal, zoals deze af te leiden zijn uit de aankondiging van de evaluatie (ontvangen door de voorzitter van de Evaluatiecommissie van burgemeester Smulders op 4 juli 2012): 1.
In hoeverre was de handhavingsactie te Haelen op donderdag 21 juni jl., die vooraf gegaan werd door een uitspraak van de voorzieningenrechter te Roermond, zorgvuldig in voorbereiding en uitvoering (proportionaliteit), in het licht van de directe aanleiding en de historie van dit handhavingsdossier van het perceel aan de Grote Kampweg te Haelen?
2.
Waren er onder de gegeven omstandigheden en historie alternatieven (subsidiariteit van de actie), waarbij ook aandacht voor een vraag als “Had escalatie voorkomen kunnen worden?”
3.
Welke adviezen uit onderhavige casus kunnen worden geformuleerd? Adviezen richting het operationeel handelen van de burgemeester en de ambtelijke organisatie?
Bij het vormgegeven van haar onderzoek heeft de Evaluatiecommissie geconstateerd, dat de handhavingsactie heeft plaatsgevonden in een bijzonder gecompliceerde context, waarin diverse partijen betrokken zijn, en niet alleen op 21 juni 2012. Gelet op de
De verschillende gebeurtenissen in het dossier zijn vormgegeven in een tijdlijn, die te vinden is in bijlage 1 bij deze rapportage. De tijdlijn beslaat de periode 3 maart 1997 tot en met 5 juli 2012 en is gebaseerd op de door 1
de gemeente Leudal en de familie RuiterBarel aangeleverde schriftelijke stukken over deze periode, aangevuld met schriftelijke bronnen, die de evaluatiecommissie langs andere weg hebben bereikt. 2 Tijdlijn, 21 juni 2012 3 Tijdlijn, 28 juni 2012
5 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
complexiteit van de casus, de vraagstelling van burgemeester Smulders, en het feit dat de gemeente Leudal lessen wil trekken uit het geheel, constateert de commissie dat het van groot belang is dat de evaluatie met voldoende diepgang wordt vormgegeven. Dit stelt haar in staat zich een afgewogen mening te vormen over de samenhangende vraagstukken met betrekking tot de handhavingsactie op 21 juni jl. op de Grote Kampweg 49. De commissie heeft in de eerste maand van haar onderzoek gewerkt aan haar oorspronkelijke onderzoeksopzet4 en geconstateerd dat een evaluatie van de handhavingsactie op 21 juni 2012 geen zin heeft als ook niet de gehele voorgeschiedenis van het dossier ( i.c. vanaf 1997) daarbij wordt bezien. De juridificering waarin de casus zich bevindt vraagt om de grootst mogelijke zorgvuldigheid in de werkwijze van de commissie. Bovendien vindt de waarheidsvinding van de commissie plaats in een omgeving, waarin iedere vorm van discussie direct deel uitmaakt van het onderliggende conflict. Een conflict dat via diverse lokale en landelijke media en in de sociale media nauwgezet wordt gevolgd en gevoed en tijdens de onderzoeksperiode blijvend aan de orde was. Deze constatering van de commissie heeft er toe geleid dat zij het van het grootste belang heeft gevonden, dat zij, gezien de langdurige geschiedenis van het dossier, eerst naar het conflict als zodanig kijkt en wel op een zodanige wijze dat een proces van normalisatie kan worden ingezet, waarmee het conflict beëindigd zou kunnen worden. Zij heeft daarom aan de gemeenteraadsleden van Leudal gevraagd eerst te kijken naar de toekomst, en pas daarna naar de verschillende vraagstukken rondom de gebeurtenissen op 21 juni 2012. Op 18 september 2012 heeft de gemeenteraad van Leudal met deze volgorde van onderzoek ingestemd en is de commissie verder gegaan met haar werk aan een tussenrapportage, waarin conflictoplossing de centrale vraagstelling vormde. Mocht aan dit toekomstperspectief worden voldaan en de rust wederkeren, dan is de tijd gekomen om van de lessen uit het verleden en van de handhavingsactie op 21 juni 2012 te leren. Deze rapportage bevat nu beide invalshoeken. De tussenrapportage, gericht op normalisatie van het conflict, is reeds op 18 december in een besloten vergadering aan de gemeenteraad van de gemeente Leudal overhandigd. Een tussenrapportage die in eerste aanleg niet heeft geleid tot een door de Evaluatiecommissie gewenst proces van normalisatie van de situatie, omdat een kleine meerderheid van de gemeenteraad de conclusies van de tussenrapportage niet in zijn geheel deelde. Dat wil zeggen, niet zonder dat ook een evaluatie van de gebeurtenissen van 21 juni 2012 was toegevoegd en in het openbaar besproken. Zolang dhr. Ruiter gedetineerd is, is sprake van 4 Deze onderzoeksopzet is bij deze rapportage toegevoegd als bijlage 2. In de voorliggende rapportage komen de verschillende onderzoeksvragen aan de orde, maar niet in de volgorde van de onderzoeksopzet zelf. In de tekst van de rapportage zal door middel van voetnoten worden aangegeven welke tekst mede antwoord geeft
op welke vragen. De reden van deze afwijkende rapportagevorm is gelegen in de eerdere publicatie van de tussenrapportage, die, ondanks haar besloten karakter, al bij een breder publiek bekend is. De basisstructuur van de tussenrapportage is daarom voor de integrale rapportage verder gevolgd, zodat de lezer op dit punt in de huidige versie van de Evaluatie wordt meegenomen.
6 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
relatieve rust (detentie). Het veiligheidsvraagstuk is er echter niet minder om. Vandaar dat nu een integrale rapportage voorligt. Het doorlopende karakter van het conflict heeft daarnaast grote invloed gehad op de werkwijze van de commissie bij het verrichten van het onderzoek. Immers, in een gebruikelijke wijze van onderzoek bestudeert een commissie de onderliggende stukken en interviewt zij de betrokken personen. Maar in de onderhavige casus worden interviews met personen in sterke mate beïnvloed door de positie die zij in het doorlopende conflict hebben. Zij hebben namelijk de wens het conflict naar hun hand te zetten en zullen daartoe ook hun per definitie subjectieve kijk op de stand van zaken hebben. Objectiviteit in het heetst van de strijd is daarom alleen goed te realiseren door uit meerdere bronnen de verschillende feiten op een rijtje te zetten. Dat is dan ook de belangrijkste methodiek voor het onderzoek, waaraan de verschillende partijen ook hebben meegewerkt. Slechts ter verduidelijking van bepaalde schriftelijke objectieve bronnen heeft de commissie een aantal gesprekken gevoerd met direct betrokkenen.5
5
Dhr. Wagemans is uiteindelijk niet gehoord door de commissie, nadat hij eerst zelf een verzoek had
ingediend om gehoord te worden, doch later dit verzoek weer heeft ingetrokken na de tussenrapportage. Voor een eerste presentatie van deze tussenrapportage had de commissie dhr. Wagemans overigens wel uitgenodigd, omdat bepaalde passages van deze tussenrapportage betrekking hadden op zijn positie in het dossier.
7 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
2.
De historie van het conflict6
Ten behoeve van het onderzoek heeft de commissie een tijdlijn gemaakt van alle gebeurtenissen in het dossier Grote Kampweg. Zij heeft daartoe zo’n 7500 bladzijden aan dossiers, die zowel door de gemeente Leudal, als door de familie RuiterBarel zijn aangeleverd, geanalyseerd. De tijdlijn begint op 3 maart 1997 en eindigt op 5 juli 2012, maar loopt in praktische zin iedere dag nog door, zolang het conflict niet genormaliseerd is. De tijdlijn, bij het rapport opgenomen als bijlage 1, leest als een doorlopende ruzie tussen meerdere partijen, waarbij de juridische procedures rondom de verhuizing van het woonwagencentrum aan de Hornerweg in Haelen naar de Bosrand in de periode 1997 2001, illegaal gerooide bomen, de overval op de woning van de familie RuiterBarel door twee bewoners van het woonwagencentrum op 27 februari 2002, de langdurige periode van 2002 tot en met 2010 met reparaties van het mislukte bestemmingsplan met betrekking tot de Bosrand, inclusief de bezwaarschriften, beroepsprocedures, handhavingsverzoeken en begeleidende stenen door de ramen, gedode kippen en andere vormen van geweld, alsmede de handhavingsactie in verband met het hek rondom de woning op de Grote Kampweg 49 te Haelen op 21 juni 2012 de belangrijkste gebeurtenissen vormen. De handhavingsactie van 21 juni 2012 is volgens de Evaluatiecommissie dan ook geen losstaande gebeurtenis in dit dossier, omdat de aanwezigheid van het hek aan de Grote Kampweg 49 en de standpunten rondom het vraagstuk van handhaving van het hek mede gevormd zijn door alle eerdere gebeurtenissen. Bij deze gebeurtenissen spelen de familie RuiterBarel, sommige bewoners van de Bosrand, de opvolgende colleges van burgemeesters en wethouders van de gemeente Haelen en Leudal, alsmede ambtelijke medewerkers van beide gemeenten steeds een belangrijke rol, ondersteund door verschillende advocaten. Later ook aangevuld met raadsleden van de gemeente Leudal, sociale media zoals Facebook, en de lokale en landelijke pers, die vanaf mei 2012 een actieve rol in het conflict innemen. Zijdelings komen andere bewoners van de Grote Kampweg vanaf 2008 ook steeds meer in beeld, omdat ze de gevolgen van het conflict zelf als last ondervinden, en niet meer met deze gevolgen geconfronteerd willen worden. Bij de beschouwing van de verschillende onderdelen van de evaluatie heeft de commissie zich een beeld gevormd van deze geschiedenis en zich bij de verschillende oordelen, alternatieven en oplossingsrichtingen de vraag gesteld of de inhoud van deze gebeurtenissen in de aanloop naar21 juni 2012 en de dag van de handhavingsactie zelf ook bekend hadden moeten zijn bij de verschillende actoren. Immers, een oordeel vellen Deze paragraaf beantwoordt de vragen, zoals gesteld in de onderzoeksopzet onder paragraaf 1.1.: De historie van het dossier en onder paragraaf 1.3.1. en 1.3.2. over de gevoerde rechtszaken in het dossier los van uitspraak van de voorzieningenrechter op 26 april 2012. 6
8 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
op basis van de nu bekende feiten, kan een ander licht werpen op de toen ondernomen acties door de verschillende actoren in het dossier.
9 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
3.
Het karakter van het conflict
De commissie heeft de ontwikkelingen, zoals beschreven in de tijdlijn, uitgebreid bestudeerd en heeft zich bij de uitvoering van haar werkzaamheden in september 2012 nadrukkelijk afgevraagd, hoe het conflict rondom de situatie op de Grote Kampweg 49 valt te karakteriseren. Daarbij heeft zij zich allereerst vooral gebogen over vraagstelling 2.1. uit de vragen van haar onderzoeksopzet (zie bijlage 2): 2.1.
Hoe kan het dossier in termen van haar historie gekarakteriseerd worden? Is hier sprake van een klassiek handhavingsdossier, een burenruzie, een conflict tussen meerdere partijen, of nog iets anders?
Uit haar werk met betrekking tot de dossiers constateert de commissie dat aan de gebeurtenissen op 21 juni 2012 vele andere gebeurtenissen van juridische7, gewelddadige8, provocerende9 en publicitaire10 aard vooraf zijn gegaan. Een klassiek handhavingsdossier of klassieke burenruzie is deze casus dan ook zeker niet te noemen, omdat in de casus ook de voormalige gemeente Haelen en de gemeente Leudal, alsmede bestuursorganen van deze gemeenten en raadsleden, en later ook de pers, een rol in het conflict hebben aangenomen. Zoals eerder gemeld is dit voor het verrichten van een onderzoek een bijzondere lastige opgave, omdat, zolang het conflict bestaat, informatie uit de verschillende bronnen voor het onderzoek veelal subjectief van aard zal zijn, mede gericht op de positionering binnen het conflict. Dit gezien in relatie tot de juridificering van het conflict en de daarmee gepaard gaande persoonlijke en zakelijke belangen. Een gegeven dat tevens de kosten van een onderzoek als dit exponentieel doet stijgen. De commissie constateert uit de door haar opgemaakte tijdlijn voor het onderzoek bovendien, dat de verschillende gebeurtenissen vanaf 1997 met grote inspanningen van en/of schade voor alle betrokkenen gepaard zijn gegaan. Alle genoemde partijen hebben daarbij wisselend de rol van dader en die van slachtoffer aangenomen. De financiële kosten hebben verschillende gedaanten, waaronder de inspanningen van de ambtelijke staf van zowel de gemeente Haelen als van Leudal11, als de financiële kosten van advocaten, adviseurs en rechtbankkosten, zonder dat daarbij alle kosten van advocaten en juridisch adviseurs van alle partijen betrokken zijn12. Uit stukken van de
Zie vrijwel gehele tijdlijn gedurende een periode van 15 jaar. Tijdlijn, onder andere 27 februari 2002, 28 augustus 2002, 21 november 2002, 6 maart 2003 9 Tijdlijn, onder andere 11 april 2012 en18 juni 2012 7 8
10 De uitoefening van de bestuursdwang is onder andere nieuws bij Hart van Nederland, de Volkskrant, 3ML en Nieuwe Revu. Daarnaast is er een aparte pagina op Facebook met betrekking tot “Hek Haelen”. 11 Tijdlijn, 16 juni 2010 12 Zie ook bijlage 3 bij deze rapportage
10 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
rechtbank blijkt dat de griffie en boetekosten van de gemeenten Haelen en Leudal alleen al 20.000 euro bedragen. Andere bronnen spreken over verzoeken tot compensatie met betrekking tot de vermindering van de waarde van woningen13, of dit nu in samenhang is met de aanwezigheid van een woonwagencentrum en haar bewoners, of met de aanwezigheid van een beveiligd huis, waardoor de andere huizen in de omgeving aan waarde verliezen 14. En dan spreken we nog niet over de kosten van beschadigingen aan auto’s15, ingegooide ramen16, beschadigde deuren17, gedode kippen18, de kosten van het hekwerk19, de kosten van het verwijderen van het hekwerk20, de kosten van nazorg21, poging tot brandstichting22, de kosten van briefwisselingen van raadsleden en het college van B&W van de gemeenten Haelen en Leudal23, de brieven en inspanningen van andere buren24, opgelegde en ingetrokken dwangsommen25, ingediende schadeloosstellingen en de kosten van de evaluatiecommissie zelf26. Deze materiële inspanningen en/of schaden zijn met enige inspanning bij benadering nog wel te kwantificeren. De commissie constateert ook een grote hoeveelheid immateriële kosten die niet te onderschatten zijn. Kosten van directe emotionele en sociale aard, zoals de overval op de woning Grote Kampweg 49 op 27 februari 2002 door twee buren, zijn van grote invloed op het leefgenot en de gezondheid van de bewoners van de Grote Kampweg 49, te weten de familie RuiterBarel27, maar ook op het leefgenot van de directe omgeving waar zij wonen, omdat daardoor hele andere (kosten)vraagstukken met betrekking tot veiligheid aan de orde zijn dan in andere buurten 28. Of kosten van publicitaire aard, zoals imagoschade voor alle partijen, die vooral in de nasleep van de handhavingsactie van 21 juni 2012 aan de orde zijn gekomen29.
Tijdlijn, 10 april 2002 en 12 juni 2012 Tijdlijn, 6 januari 2012 15 Tijdlijn, 28 augustus 2002 13 14
Tijdlijn, 6 maart 2003 Tijdlijn, 6 maart 2003 18 Zie het interview van Mv. Barel met 3ML van 28 juni 2012 op www.3ml.nl, alsmede de tijdlijn, 23 november 2008. 16 17
Tijdlijn, vanaf 2011 Tijdlijn, vanaf 2012 21 Tijdlijn, vanaf 21 juni 2012 22 Deze gebeurtenis van 3 november 2012 is niet specifiek in de tijdlijn opgenomen, maar is een gebeurtenis, 19 20
die niet onvermeld kan blijven. Zie ook http://www.facebook.com/HekHaelen 23 Tijdlijn, 21 februari 2012, 3 juni 2012, 12 juni 2012, 18 juni 2012 24 Tijdlijn, 18 maart 2011, 18 mei 2011 en 6 januari 2012 25 Tijdlijn, 7 februari 2012, 21 februari 2012, 13 maart 2012, 16 mei 2012 en 3 juni 2012 Zie bijlage 3 Tijdlijn, 27 februari 2002 28 Tijdlijn, vanaf 2011 29 Tijdlijn, vanaf 21 juni 2012 26 27
11 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
De overval op 27 februari 2002 is van alle gebeurtenissen in de tijdlijn bovendien het meest aangrijpend, omdat na deze overval op de familie RuiterBarel niet de aanvallers gearresteerd werden, maar dhr. Ruiter zelf, omdat hij zich verdedigde met een mes en een ongeladen jachtgeweer30. Het vertrouwen in het handelen van de lokale politie daalde daarbij in één klap tot een dieptepunt, omdat dhr. Ruiter zijn familie niet alleen wilde achterlaten, maar door de politie hardhandig werd afgevoerd en als gevolg daarvan ook arbeidsongeschikt raakte door beschadiging van zijn schouders en een ruggenwervel. De Rechtbank Roermond heeft dhr. Ruiter later ontslagen van rechtsvervolging, maar door deze gebeurtenis is de familie RuiterBarel tot op het bot gekwetst geraakt en heeft, getergd door alle ervaringen, geprobeerd het woonwagencentrum aan de Bosrand met alle mogelijke middelen verplaatst te krijgen. De commissie wenst deze voorbeelden te noemen, omdat conflicten met hoge kosten, met meerdere partijen en een veelheid aan gebeurtenissen van strafrechtelijke, bestuursrechtelijke, civielrechtelijke en publicitaire aard, eerder doen denken aan een “lokale oorlog”, dan aan een klassiek handhavingsvraagstuk. Immers, oorlogen worden op meerdere “fronten” met meerdere “wapens” uitgevochten door zwaar getergde mensen, en waar gebruikelijke middelen tot overleg, bemiddeling en diplomatie falen of niet van de grond komen (zoals mediation), blijft, conform de algemene inzichten uit de krijgskunde (Von Clausewitz in “Vom Kriege”)31, de oorlog als enig machtsmiddel over. Een voortzetting van een strategie (politiek) met andere middelen. Opvallend in het gehele dossier is ook de mate van geweld, die zowel op 27 februari 2002 als mogelijk op 21 juni 2012 door de politie is gebruikt tegen dhr. Ruiter. Omdat de commissie het handelen van de politie op die dagen niet kan onderzoeken, blijft hier de vraag of er sprake is van proportioneel handelen van de politie. Het eigen onderzoek van de politie zou hier uitsluitsel over moeten geven. Het verdient aanbeveling dit alsnog te doen. 3.1.
Drie verschillende fronten
De handhavingsactie aan de Grote Kampweg 49 op 21 juni 2012 inzake de verwijdering van het hek rondom het huis is in de ogen van de commissie in de bovenstaande bewoordingen te omschrijven als één van de “veldslagen” in de “lokale oorlog”. Een veldslag die rechtstreeks voortgekomen is uit de eerdere gebeurtenissen in deze “lokale oorlog”, en waarbij de familie RuiterBarel zich wenste te beschermen tegen herhalingen van geweld, nadat zij de door haar gewenste rechtsbescherming had verloren door het onherroepelijk vast komen te staan van het bestemmingsplan de Bosrand in 201032.
30
Tijdlijn, 27 februari 2002 en 6 maart 2003
31
Vom Kriege is geschreven door de Duitse generaal Carl von Clausewitz (17801831). Het boek verscheen
postuum in 1832 en op 11 november 1846 verscheen de eerste Nederlandse vertaling. 32
Tijdlijn, 8 december 2010
12 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
Voor de familie RuiterBarel fungeerde het hek als bescherming in een onveilige situatie, omdat zij haar buren op het woonwagencentrum de Bosrand als criminelen beschouwde, en bovendien, door de overval op 27 februari 2002 en de verschillende andere gewelddelicten, als de vijand die bestreden moest worden of waar men zich tegen moest beschermen (het eerste front). Voor de gemeente Leudal was er echter geen sprake van een veiligheidsvraagstuk. Immers, uit briefwisselingen met betrekking tot het (mislukte) mediationproces in 2007 blijkt dat het criminaliteitsvraagstuk door de gemeente Leudal als niet relevant wordt beschouwd, omdat het geen ruimtelijk vraagstuk zou zijn33,34. Uit de tijdlijn (30 oktober 2007) “In de mediation is door de familie RuiterBarel aangegeven dat zij het woonwagencentrum graag zien verdwijnen dan wel gehalveerd willen zien. Dit op de volgende gronden: 1.Er wonen veel ‘criminelen’; 2.Het centrum ligt in een gebied dat bestemd is als landschappelijke waarden; 3.In de Woningwet is geen verplichting meer opgenomen ten aanzien van de doelgroep voor wat betreft woonwagens; 4.Het woonwagencentrum staat haaks op het integratiebeleid; 5.Het woonwagencentrum ligt afgezonderd van de rest van het dorp; 6.Een foutieve beslissing hoeft niet in staat gehouden te worden, kan heroverwogen worden; 7.Wegsaneren woonwagencentrum; Behandeling van de argumenten door het college van B&W van de gemeente Leudal laat zien dat het B&W advies alleen gebaseerd is op een belangenafweging van ruimtelijke aspecten, omdat dit in de ruimtelijke ordening zo is. Zo geldt voor het argument “er wonen veel criminelen”, dat dit geen ruimtelijk aspect is, dus niet relevant zou zijn. Advies: “Dat het woongenot gedaald is na een ruzie met enkele buren, kan in alle redelijkheid niet voor rekening van het gemeentebestuur komen. Derhalve wordt geadviseerd de heer Ruiter mede te delen dat uitkopen niet aan de orde is”. Op basis van het advies heeft een laatste mediation bijeenkomst plaatsgevonden op 5 november 2007. Hierin is bovenstaand collegestandpunt verteld aan de heer Ruiter en mevrouw Barel. Zij hebben aangegeven dat zijn geen behoefte meer hebben aan mediation. Derhalve zal de zaak weer terugkomen bij de Rechtbank Roermond.”
Dit verschil in opvatting van de situatie op de Grote Kampweg is symptomatisch voor de handelingen van de gemeente Leudal in het vervolg van het conflict. De commissie is van mening dat de gemeente Leudal hier in de fout van de gemeentelijke verkokering is gegaan, omdat het vraagstuk van ‘criminaliteit’ wel degelijk ook een gemeentelijk vraagstuk is, en wel met betrekking tot de handhaving van de openbare orde en veiligheid, dat sinds 27 februari 2002 nadrukkelijk aan de orde is. Een veiligheidsvraagstuk dat in handen dient te liggen van de burgemeester van een gemeente en dat niet onder de tafel kan worden geveegd onder het motto dat alleen ‘ruimtelijke vraagstukken’ relevant zijn.
33 34
Deze paragraaf beantwoordt de vragen, zoals in de onderzoeksopzet gesteld onder het kopje 1.2.: het hek Tijdlijn, 30 oktober 2007
13 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
Bovendien hebben er in de periode 20022007 al zoveel gewelddadige incidenten plaatsgevonden in dit dossier, dat het veiligheidsvraagstuk een feit van alle dag is, dat niet zo maar terzijde kan worden geschoven. Ook later blijkt dat de gemeente Leudal vooral vertrouwt op haar eigen instrumentarium als gemeente en vraagstukken van strafrechtelijke aard links laat liggen, omdat het formeel niet past in haar taakuitoefening. Een voorbeeld hiervan is het bord aan het huis van de familie RuiterBarel, waarin aan de hand van de slogan: “Gemeente Leudal: Nacht und Nebel” de gemeente Leudal door de familie RuiterBarel geprovoceerd wordt. Een provocatie, die ook daadwerkelijk door de gemeente Leudal wordt opgemerkt als ongewenst35, en waartegen strafrechtelijk kan worden opgetreden, maar waar de gemeente Leudal uiteindelijk niets mee doet. Wellicht om verdere escalatie te voorkomen. “Tegen deze uitspraak kan aangifte worden gedaan. Besloten wordt nog geen actie te ondernemen hangende de bestuursrechtelijke procedure” vermeldt het besluit van het college van B&W van de gemeente Leudal van 17 april 2012, geheel in lijn met haar bestuursrechtelijke aanpak. Als ook de voorzieningenrechter aangeeft dat het provocerend is, dringt het college van B&W van de gemeente Leudal aan het bord direct te verwijderen en beraadt zij zich op vervolgstappen als het bord niet wordt verwijderd36. Maar het bord hangt er tot op de dag van vandaag. En er is nog steeds geen aangifte gedaan. De commissie is daarnaast van mening dat de gemeente Leudal, als rechtsopvolger van de gemeente Haelen, medeverantwoordelijke is in het conflict, omdat zij de noodzakelijke reparatie van het bestemmingsplan de Bosrand (noodzakelijk geworden vanaf 8 februari 2001 door de uitspraak van de Raad van State), zowel door gebrek aan competenties binnen de voormalige gemeente Haelen, als aan bestuurlijke wil het bestemmingsplan voor de overgang van de gemeente Haelen naar de gemeente Leudal af te ronden, feitelijk op de lange baan laat belanden. Immers, nadat de gemeente Leudal op 1 januari 2007 van start ging werd er binnen twee jaar (november 2008) een hersteld bestemmingsplan afgerond binnen, waarna nog de verschillende bezwaar en beroepsprocedures starten om in 2010 tot een einde te komen. Had een dergelijk proces vanaf het voorjaar 2001 al in de gemeente Haelen plaatsgevonden, dan had dit een groot aantal juridische procedures (en gesneuvelde ramen) gescheeld, en zou het leeuwendeel van deze (juridische) procedures in verband met de illegaliteit van het woonwagencentrum de Bosrand veel eerder hebben kunnen stoppen. Bovendien zorgt de onzekerheid over het ontbreken van een gefundeerd bestemmingsplan voor heel veel stress bij de verschillende partijen, waarbij, na de gebeurtenissen van 27 februari 2002 getergdheid, verbetenheid en vooroordelen bij de verschillende partijen groeien door de zeer lange periode waarin dit allemaal mogelijk is.
35 36
Tijdlijn, 13 juni 2012 Tijdlijn, 13 juni 2012
14 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
De commissie is van mening dat deze hoge immateriële kosten wel degelijk (gedeeltelijk) voor rekening van het gemeentebestuur van Haelen en Leudal komen, omdat zij een belangrijke bron van het conflict, namelijk de illegale status van het woonwagencentrum Bosrand, langer dan noodzakelijk heeft laten voortbestaan. De commissie ziet op 30 oktober 2007 niet alleen de mogelijkheid van mediation verdwijnen, maar ook de laatste restjes van onderling vertrouwen en objectiviteit bij de verschillende actoren die met elkaar in conflict zijn. Voor de gemeente Leudal blijft het dossier Grote Kampweg een vraagstuk van ruimtelijke ordening en voor de familie Ruiter Barel een vraagstuk van veiligheid, en als zodanig vormt het in 2010 gerealiseerde hek voor de familie RuiterBarel een middel tot bescherming en voor de gemeente Leudal een onderwerp van ruimtelijke ordening en handhaving. Een verschil van opvatting dat vanaf 18 maart 2011 actualiteit wordt als één van de buren van de familie RuiterBarel de gemeente Leudal vraagt om verwijdering van het hek rondom het huis aan de Grote Kampweg 49 te Haelen.37 De commissie beschouwt deze vraag als de opening van een tweede front in het conflict, omdat het nu niet alleen meer gaat om de strijd tussen de familie RuiterBarel, de gemeente Leudal en bewoners van de Bosrand met betrekking tot de rechtsgeldigheid van het bestemmingsplan voor de Bosrand en daarvan afgeleide legale of illegale activiteiten, maar ook over de status van het “hek”. Daarbij is de commissie van mening dat het gebrek aan objectiviteit in het gehele dossier, alsmede de onderlinge strijd, die inmiddels ook de gemeente Leudal en haar organen heeft bereikt na bespreking en onvermijdelijke goedkeuring van het nieuwe bestemmingsplan voor de Bosrand op 11 november 2008 in de gemeenteraad van Leudal, de gehele burenoorlog geen goed hebben gedaan. Mocht in november 2008, aan de hand van de bespreking en vaststelling van het bestemmingsplan voor de Bosrand, nog verwacht worden in de gemeenteraad van de gemeente Leudal, dat hiermee de gemoederen zouden bedaren, dan kwam men bedrogen uit, omdat bij die bespreking de tekortkomingen van de voormalige gemeente Haelen in dit dossier nadrukkelijk voor het voetlicht werden gebracht door één politieke partij (Ronduit Open) in de gemeenteraad, die vlak daarvoor (september 2008) uit de coalitie was gestapt. Zoals hiervoor ook is aangegeven, inhoudelijk (de tekortkomingen) naar de mening van de commissie terecht, maar het heeft de verhoudingen tussen de verschillende partijen in de gemeenteraad geen goed gedaan, omdat de wethouders van andere partijen, ondermeer afkomstig uit de kernen Haelen/Horn toentertijd inhoudelijk verantwoordelijk waren voor het dossier. Na de breuk in de coalitie in 2008 heeft de uitgetreden partij Ronduit Open aangekondigd verder te gaan met het opereren als ombudsman, zoals vermeld op de homepage van hun website. Iets dat bij andere politieke partijen in de gemeenteraad, alsmede bij de andere organen in de gemeente Leudal met argusogen werd bekeken, ook al omdat hier wellicht sprake zou kunnen zijn van overtreding van artikel 15, lid a van de gemeentewet, waarin is verwoord dat gemeenteraadsleden niet: 37
Tijdlijn, 18 maart 2011 en verder.
15 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
Als advocaat of adviseur in geschillen werkzaam zijn ten behoeve van de gemeente of het gemeentebestuur dan wel ten behoeve van de wederpartij van de gemeente of het gemeentebestuur;
of strijdig is met art. 2.4 van de Algemene wet bestuursrecht dat gaat over de onafhankelijkheid van bestuursorganen en luidt: Een bestuursorgaan vervult zijn taak zonder vooringenomenheid.
Dit vraagstuk, dat zich overigens niet beperkt tot deze evaluatie van de handhavingsactie op de Grote Kampweg 49 te Haelen, zorgt in de ogen van de commissie voor een bepaalde spanning, waarin het terecht of onterecht optreden van een raadslid als ombudsman tot bestuurlijke verwarring kan leiden, of juist tot politieke en bestuurlijke tegenwerking. Met als resultaat dat objectief beschouwd onterechte zaken toch niet worden opgelost vanwege deze politieke en bestuurlijke tegenwerking in de arena van de gemeenteraad en de ambtelijke en bestuurlijke uitvoering. De commissie vindt in de tijdlijn van het dossier meerdere vraagstukken terug, die op deze verwarring en strijd betrekking hebben, en beschouwt deze strijd dan ook als onderdeel van de “burenoorlog”, of te wel een derde front. Een front waarin het niet meer gaat om de veiligheid of het handhavingsvraagstuk, maar een politieke strijd, waarbij de voorliggende casus wordt gebruikt om elkaars gelijk of ongelijk aan te tonen, ongeacht of dit nu goed is voor de beëindiging van het conflict of niet.
3.2.
Op weg naar de handhavingsactie op 21 juni 2012
De handhavingsactie op 21 juni 2012 wordt door de commissie gezien als één van de veldslagen op één van de voorkomende fronten. Een front dat door de beslissing van het college van B&W van de gemeente Leudal op 7 februari 2012 ook daadwerkelijk werd zichtbaar gemaakt, nadat daarvoor nog vele onderlinge juridische stukken over en weer zijn gegaan met betrekking tot een handhavingsverzoek dat de familie RuiterBarel had ingediend ten aanzien van een aantal (vermeende) illegale situaties op woonwagencentrum de Bosrand. Reflectie over het vraagstuk veiligheid versus handhaving komt daarna nadrukkelijk aan de orde in een brief van de familie RuiterBarel met hun zienswijzen over het handhavingsbesluit en de daarbij opgelegde dwangsom van € 10.000, indien niet aan de eis tot verwijdering van het hek wordt voldaan. Maar het college van B&W van de gemeente Leudal gaat hierin niet mee, conform het besluit van 13 maart 2012 (zie tijdlijnstuk hieronder). 13 maart 2012 o Besluit B&W van de gemeente Leudal met betrekking tot last onder dwangsom. College besluit tot instemming met de inhoud van de last onder dwangsom en de weerlegging van de zienswijzen van de familie RuiterBarel. Er wordt verwezen naar brief en een email van de advocaat van de familie RuiterBarel, waarin zienswijzen zijn ingediend tegen de vooraankondiging last onder dwangsom. Alle zienswijzen worden weerlegd. Er is geen zicht op legalisatie.
16 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
In zienswijze 8 geeft de familie RuiterBarel aan dat het juist is dat in beginsel een omgevingsvergunning nodig is voor een erfafscheiding, maar dat het gaat om een tijdelijk bouwwerk. “Zodra de gemeente handhavend optreedt tegen de woonwagenbewoners én garanties afgeeft aan de familie RuiterBarel dat zij zich in hun woning veilig kunnen voelen, is het tijdelijk bouwwerk niet meer nodig”. Ten aanzien van “tijdelijk” wordt de zienswijze weerlegd, omdat er ook voor tijdelijke bouwwerken een omgevingsvergunning dient te zijn. In zienswijze 12 verzoekt de familie RuiterBarel het voornemen tot handhavend optreden te heroverwegen en de reden van het oprichten van het tijdelijk hekwerk aan te pakken. Zij zijn bereid in een persoonlijk gesprek met een afvaardiging van het college een nadere toelichting te geven. Weerlegging van deze zienswijze: “De ingediende zienswijzen geven geen aanleiding tot heroverwegen van de vooraankondiging last onder dwangsom en het college ziet op dit moment geen aanleiding tot het voeren van een gesprek met de familie RuiterBarel” Ook wordt in het besluit nog gesteld dat de gemeente niet enkel bevoegd is, maar zelfs verplicht is tot handhaving over te gaan. Het hekwerk dient voor 6 april 2012 verwijderd te zijn. De dwangsom wordt gesteld op € 10.000, in één keer.
En herhaalt dit in een brief op 30 mei 2012, waarin wordt gesteld: “het algemene belang dat wordt gediend met het optreden tegen illegale situaties en het voorkomen van ongewenste precedentwerking eist dit”. Verderop wordt gesteld: “Voorts kan handhavend optreden zodanig onevenwichtig zijn tot de daarmee te dienen belangen, dat van optreden in die concrete situatie behoort te worden afgezien”. “De gemeente heeft echter geconstateerd dat er in uw geval geen bijzondere omstandigheden als hiervoor bedoeld, aanwezig zijn”.
Nadrukkelijk stelt het college van B&W van de gemeente Leudal nogmaals dat het hier gaat over een handhavingsvraagstuk, waarin sprake is van een strakke wijze van juridische redenering en het schuift het veiligheidsvraagstuk terzijde, omdat er geen bijzondere omstandigheden zijn. Volgens de commissie een bevestiging van de wijze van denken van het college van B&W van de gemeente Leudal, zoals zij dat eerder heeft laten zien met betrekking tot haar besluit op 30 oktober 2007. Een wijze van juridificering die de commissie opvalt, en waarbij veel voorkomen had kunnen worden als de gemeente Leudal daadwerkelijk was meegegaan in het veiligheidsvraagstuk, zoals door de familie RuiterBarel in haar zienswijzen was aangegeven en een flexibelere houding had aangenomen bij oplossingen rondom het vraagstuk van het “hek”. Immers, naar de mening van de commissie gaat het bij veiligheidsvraagstukken niet om de vraag of een “hek” nu 10 cm te hoog of te lang is, of het hek lelijk is en vervangen dient te worden door een “fatsoenlijk hek”, of het daadwerkelijk op gemeentegrond staat of niet. Het gaat om het erkennen van het veiligheidsvraagstuk, waarvoor het hek een oplossing zou moeten zijn, en waar de lokale overheid feitelijk geen alternatief voor heeft.
17 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
Hierbij past wel de aantekening dat de gemeente een afweging van belangen moet maken. Immers de handhaving geschiedt op verzoek van een omwonende en heeft in dat kader wellicht een ander karakter dan het veiligheidsaspect dat hier wordt bedoeld38. Maar een erkenning kan vervolgens wel leiden tot een daadwerkelijke relatie waarin gecommuniceerd wordt met elkaar over hoe dit vraagstuk dan wel op te lossen, mede gezien de vraag van de voorzieningenrechter op 26 april 2012 aan de gemeente Leudal met betrekking tot de wil van de gemeente Leudal mee te werken aan een legaal hekwerk, Een vraag die door de gemeente Leudal positief wordt beantwoord39. Maar onder de voorwaarden dat de borden met provocerende teksten verwijderd zouden moeten worden en tevens het illegale hekwerk, zoals door het college van B&W van de gemeente Leudal ook wordt vermeld in een brief van 13 juni 2012 aan de familie RuiterBarel. De voorzieningenrechter gaat mee in deze redenering en staat de handhavingsactie toe (of te wel verklaart het verzoek om een voorlopige voorziening ongegrond), maar feitelijk sluit de gemeente Leudal hiermee de deur tot communicatie, omdat zij vast blijft houden aan handhaving. Iets wat nadrukkelijk zichtbaar wordt in de communicatie na deze datum, waarin sprake is van beledigend taalgebruik, aansprakelijkheidsstellingen, de inschakeling van de pers etc. Ook de bemiddelende rol van dhr. Wagemans heeft geen effect meer. De gemeente Leudal bereidt zich verder voor om “de onrechtmatige situatie ongedaan te laten maken”, en de familie RuiterBarel, en in het bijzonder dhr. Ruiter, op de handhaving zelf, die voor de deelnemende partijen aan de bestuursdwang begint met het doornemen van het draaiboek van die dag en met een persconferentie.
3.3.
21 juni 2012: De dag zelf
In de tijdlijn is aangegeven, aan de hand van de verschillende verslagen, hoe de gebeurtenissen op 21e juni 2012 zich verder hebben ontwikkeld. Aan de hand van de tijdlijn en een aantal interviews heeft de commissie zich een nader beeld gevormd van de gebeurtenissen op die dag om de onderstaande vragen uit haar onderzoeksopzet te kunnen beantwoorden. Bij de beantwoording van de vragen en de reflectie op deze antwoorden maakt de commissie een onderscheid tussen die zaken die met de wetenschap van zaken voor 21 juni 2012 bekend hadden moeten zijn, en die zaken die daarna pas aan het licht zijn gekomen.
Tijdlijn, 18 maart 2011. Deze paragraaf is relevant voor de beantwoording van de vraag in de onderzoeksopzet onder 1.3. met betrekking tot de uitspraak van de voorzieningenrechter te Roermond inzake de handhavingsactie. 38 39
18 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
a. Uit welke handelingen bestond de voorbereiding van de handhavingsactie van 21 juni? Voor de handhavingsactie is door de gemeente Leudal een draaiboek opgesteld met daarin voor iedere betrokkene aangegeven wat hij of zij moest doen. Nadrukkelijk is aangegeven dat bij het uit de hand lopen van de actie, de regie wordt overgedragen aan de politie. Dit draaiboek is in de ochtend doorgenomen om iedereen te informeren. De familie Ruiter Barel heeft ook haar voorbereidingen getroffen door de pers uit te nodigen, waaronder 3ML en SBS6. 3ML heeft camera’s opgehangen op de Grote Kampweg. b. Wie is bij de voorbereiding van de handhavingsactie betrokken? Van gemeentezijde is de uitvoeringscoördinator van de handhavingsactie, de burgemeester in het kader van zijn rol met betrekking tot de handhaving van de openbare orde, en de ambtenaar openbare veiligheid betrokken bij de actie. De ambtenaar openbare veiligheid komt overigens pas later in actie en niet vanaf het begin. Tevens zijn een aantal BOA’s aanwezig, de politie, het bergingsbedrijf en de gerechtsdeurwaarder. Opvallend is dat er geen andere bestuurders betrokken zijn bij de voorbereiding van de actie, terwijl één van de wethouders (dhr. Vogels) verantwoordelijk is voor handhaving, en een andere (dhr. Minses) voor de verlening van vergunningen. De heer Vogels sluit wel ’s avonds aan bij de debriefing. c. Welke informatie was bij de voorbereiding beschikbaar over de (eventuele) gemoedstoestand van de betrokkenen? Voordat de handhavingsactie is begonnen, is de burgemeester in de ochtend van de 21e juni gebeld door dhr. Ruiter en dhr. Hompe van 3ML. Dhr. Ruiter heeft gezegd zich te verzetten “tot de dood” tegen de handhavingsactie. In het verslag ‘briefing inzet bestuursdwang’ valt te lezen dat dhr. Ruiter heeft gedreigd molotovcocktails te gaan gooien. Bovendien staat te lezen dat “dhr. Ruiter heeft aangegeven dat er doden gaan vallen”. Op de vraag van de burgemeester of hij dit alles als een dreigement moest opvangen en wie er dan precies dood zou gaan, is door dhr. Ruiter aangegeven dat hij (dhr. Ruiter) vermoedelijk zelf dood zou gaan of zijn zoon. Dit telefoongesprek is aanleiding geweest voor de burgemeester om contact te zoeken met de districtschef van de politie Limburg Noord. Ook is naar aanleiding van dit telefoongesprek de veiligheidsregio Venlo ingeschakeld. Bovendien is toen besloten om de leden van de brandweer mee te nemen. Ook worden hondenbegeleiders ingezet, omdat men het vermoeden had dat er honden aanwezig waren in het pand. De burgemeester geeft tot slot aan “dat, indien de zaak mocht escaleren, het eindoordeel over het al dan niet terugtrekken, bij de politie ligt”. d. Wie is bij de uitvoering van de handhavingsactie betrokken? Bij de uitvoering van de handhavingsactie zijn dezelfde betrokkenen aanwezig als bij de voorbereiding met uitzondering van de burgemeester. De AOVfunctie werd op dat
19 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
moment bekleed door dhr. Alofs, hij had piketdienst. Later die middag heeft hij zijn piket overgedragen aan een collega. Deze collega is later in de middag ter plaatse gekomen toen GRIP I werd afgekondigd, maar niet direct. Hierbij is er sprake geweest van miscommunicatie, omdat er eerder gesproken werd over een situatie, waarin er geen CoPi40 zou worden ingericht . GRIP I zonder Copi is echter ondenkbaar, maar is wel aanleiding geweest om de AOVer later in te vliegen. Eén en ander heeft er wel toe geleid dat men verzuimd heeft de burgemeester te informeren over het uit de hand lopen van de actie en dat het gezag was overgenomen door de politie (lees OM) in verband met strafbare feiten toen de zaak escaleerde, nadat het eerste hek door de werklieden op hun vrachtwagen werd geladen. Op dat moment heeft de politie dus de regie overgenomen en hield de betrokkenheid van de gemeente Leudal op. De politie heeft nog pogingen ondernomen om met dhr. Ruiter in gesprek te komen. Een van de agenten heeft contact gezocht, is in de woning geweest en heeft een begin van een gesprek kunnen maken. Direct daarop escaleerde de zaak weer en heeft de agent de woning verlaten. Er ontstond bovendien een gevaarlijke situatie, toen agenten met brandbare stof werden besprenkeld. De politie is vervolgens overgeschakeld naar SGBOstructuur (staf grootschalig en bijzonder optreden), omdat er sprake was van strafbare feiten en er een strafrechtelijk onderzoek moest plaatsvinden. Inmiddels werd uit andere hoofde door iemand anders (wie is niet duidelijk geworden) GRIP I uitgeroepen. Dit betekent dat er sprake is van gecoördineerd optreden van de verschillende diensten (politie, brandweer, GHOR en gemeente). Nadat de politie de woning, de achtertuin en de nabij gelegen landerijen had doorzocht, waaruit bleek dat dhr. Ruiter was gevlucht, werd het sein veilig gegeven en hebben de werklieden om omstreeks 16u30 hun werkzaamheden hervat.41 e. Hebben de verschillende betrokkenen bij de handhavingsactie elkaars gedragingen beïnvloed? Vele gedragingen op die dag komen voort uit de voorbereidingen van beide partijen en zijn tot het moment van escalatie geen proces van spontane interactie ter plekke. Mocht er sprake zijn van wederzijdse beïnvloeding met betrekking tot de handhavingsacties, dan is dit duidelijker zichtbaar in de gehele voorgeschiedenis van de handhavingsactie dan op de dag zelf. Wel wordt duidelijk dat de aanwezigheid van de uitvoeringscoördinator van de gemeente Leudal, zowel door dhr. Ruiter als later door mw. Barel niet gewenst is. De escalatie begint, zoals hierboven omschreven, als de werklieden daadwerkelijk het eerste deel van het hek verwijderen, en als zodanig de verdediging van het huis van de familie
Commando Plaats Incident of CoPi is de benaming van de operationele leiding op de plaats van een incident volgens de Gecoördineerde Regionale Incidentbestrijdings Procedure 41 Tijdlijn, 5 juli 2012 40
20 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
RuiterBarel weghalen. Vervolgens komt de politie in actie en probeert dhr. Ruiter te arresteren, wat hen in eerste instantie niet lukt, omdat dhr. Ruiter zich verdedigt en later vlucht. f.
Zijn de handelingen van de verschillende betrokkenen verenigbaar met algemene normen en waarden? En in welke mate is dit niet het geval? De commissie is van mening dat de gemeente Leudal op de dag zelf van de 21e juni op een wijze heeft gehandeld die verenigbaar is met de algemene normen en waarden, in relatie tot wat zij vooraf op die dag wist. Dit hangt bovendien samen met het feit dat de handelingen van de gemeente Leudal op die dag relatief beperkt zijn geweest, ook al omdat, na het moment van escalatie, de politie het voortouw heeft genomen bij de actie. Het belangrijkste moment in termen van handelen van de gemeente Leudal ligt in de handelingen die door de burgemeester zijn verricht, nadat hij in de ochtend door dhr. Ruiter en dhr. Hompe is gebeld en kennis heeft genomen van de verschillende dreigementen. De commissie is van mening dat daarna de juiste extra maatregelen zijn getroffen, die met het verminderen van de verschillende risico’s van de dreiging samenhangen. Immers, in de geschiedenis van het conflict is er sprake geweest van meerdere dreigementen door dhr. Ruiter, maar eerder zijn deze dreigementen niet verder uitgevoerd. In welke mate vooraf bekend zou moeten zijn of de dreiging deze keer wel geëffectueerd zou worden, was van te voren voor alle partijen onduidelijk. Mv. Barel schrijft in een email aan het raadslid dhr. Hermans: “Toen nog niet kunnen bevroeden dat het zo uit de hand zou lopen”, hetgeen wordt bevestigd in de afgenomen interviews in het kader van dit evaluatieonderzoek. g. Is de handhavingsactie effectief geweest? Dat wil zeggen is het hek verwijderd? Zoals onder punt d. is vermeld is het hek verwijderd, nadat de politie de woning, de achtertuin en de nabij gelegen landerijen had doorzocht. Toen bleek dat dhr. Ruiter was gevlucht werd het sein veilig gegeven.42 Opvallend blijft dat het bord: “Gemeente Leudal: Nacht und Nebel” is blijven hangen. h. Wat zijn de kosten geweest van de handhavingsactie, zowel in termen van voorbereiding, uitvoering, als nakomende effecten. Voor de uitwerking van deze vraag verwijst de commissie naar de algehele kostenbaten analyse met betrekking tot de kosten van het kopen van het huis aan de Grote Kampweg 49 in paragraaf 4.4.1. van dit onderzoek.
42
Tijdlijn, 5 juli 2012
21 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
3.4 Leermomenten achteraf naar aanleiding van de gebeurtenissen op de dag zelf (21 juni 2012) Aan het begin van paragraaf 3.3. heeft de commissie gesteld een onderscheid te maken met betrekking tot haar oordeel over het handelen van de gemeente Leudal op 21 juni 2012 met de wetenschap van toen en de wetenschap van nu. Met de wetenschap van toen is, zoals in paragraaf 3.3. onder onderdeel e. vermeld, de commissie van mening dat gemeente Leudal op de dag zelf van de 21e juni met betrekking tot haar (relatief beperkte) handelingen op een wijze heeft gehandeld die verenigbaar is met de algemene normen en waarden, in relatie tot wat zij vooraf op die dag wist. Met de wetenschap van nu zijn daar echter wel een aantal leermomenten aan toe te voegen, die van belang zijn, mocht in de toekomst zich een vergelijkbare casus voordoen. Het eerste leermoment heeft betrekking op het vraagstuk van reflectie en intervisie en het erkennen, herkennen en oplossen van een “hoofdpijndossier”. Daarmee wil de commissie naar voren brengen dat actieve uitwisseling, gedachtevorming en reflectie op zijn plaats zijn bij problemen die zich reeds lange tijd in de praktijk voordoen. De erkenning van een “hoofdpijndossier” heeft in dit dossier ontbroken, waardoor er op cruciale momenten voor beslissers geen klankbord aanwezig is geweest om te bezien of de genomen beslissingen inderdaad wel verstandig zouden zijn in het licht van het dossier. Nadien is dit wel gebeurd, maar dit was vooraf zeer zeker gewenst geweest, ook al omdat relatieve nieuwkomers in het dossier beslissingen hebben moeten nemen, die zij met meer kennis en reflectie vooraf, wellicht niet genomen zouden hebben. Het tweede leermoment heeft betrekking op de veiligheidssituatie ter plaatste bij een escalatie. De casus van de 21e juni laat zien dat de burgemeester van de gemeente Leudal te laat is geïnformeerd over de escalatie bij de handhavingswerkzaamheden ter plaatste en dat hij ook geen kennis had van het opschalen van de actie naar de status van GRIP 1. Dit komt naar de mening van de commissie mede voort uit onduidelijke afspraken over het naleven van protocollen in deze. Zo is er geen sprake van een GRIP 1situatie zonder dat er een CoPi (Commando Plaats Incident) is ingericht. Daarnaast dient er op gelet te worden dat een piket AOVer direct terugtreedt bij conflicterende belangen, en zich ook niet meer ter plekke laat zien. Anders zorgt dat voor verwarring. Het derde leermoment heeft betrekking op de rol van de media in een dossier. Bij de handhavingsactie op de Grote Kampweg 49 op 21 juni 2012 was er sprake van grote mediaaandacht. Diverse cameraploegen waren reeds aanwezig voordat de handhavingsactie begon en dhr. Ruiter gaf bij aankomst van de verschillende medewerkers al interviews aan de aanwezige media. Op zo’n moment is het van belang rekening te houden met de impact van televisie op het handelen van een persoon, omdat iemand op basis van geloofwaardigheid van zijn woorden ook denkt te moeten acteren conform wat hij eerder in het openbaar heeft verkondigd. Immers, als hij anders handelt,
22 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
gaat dat ten koste van zijn geloofwaardigheid en de geloofwaardigheid van de zaak waarvoor hij staat. In een dergelijke situatie is het beter een handhavingsactie direct te heroverwegen. Bij de voorbereiding van een actie, zoals op 21 juni 2012 op de Grote Kampweg 49, is het daarom verstandig om vooraf een scan te maken van de verschillende mediaactiviteiten. Dit mede met het oog op de wijze van communiceren van de gemeente Leudal in een dergelijke casus. Immers bij een actieve wijze van communiceren is een gemeente nog in staat om een verkeerd beeld te voorkomen. Anders rest slechts een reactieve wijze van communiceren, waardoor een gemeente alleen nog maar in de verdediging kan en zij grote imagoschade kan oplopen.
23 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
4.
De subsidiariteit van de handhaving en de vraag naar alternatieven43
4.1. Diplomatie, bemiddeling en reflectie Eerder heeft de commissie het conflict aan de Grote Kampweg in Haelen beschouwd als een “lokale burenoorlog”. Dit doet de vraag rijzen of de middelen van politiek c.q. de middelen van de overheid in de historie van dit dossier ook gebruikt zijn. Deze middelen zijn normaliter te omschrijven in termen van diplomatie en bemiddeling en in eerste instantie vooral ook gericht op het herkennen en erkennen van elkaars vraagstukken. Het valt de commissie bij het bestuderen van de tijdlijn van het conflict op, dat daadwerkelijke bemiddeling tussen de verschillende partijen nooit écht van de grond is gekomen44 en als de voorwaarden daarvoor ook daadwerkelijk geschapen waren, wisselend één van de partijen de deur bij voorbaat weer in het slot gooide, voordat echte bemiddeling (‘mediation’) had plaatsgevonden45. Met andere woorden, er is heel veel over elkaar gecommuniceerd, maar niet daadwerkelijk met elkaar gecommuniceerd, opdat de onderlinge problematiek ook erkend zou kunnen worden en de basis zou kunnen zijn voor gesprekken over de effectieve toepassing van alternatieve oplossingen. Belangrijkste oorzaak voor het gebrek aan effectieve communicatie is volgens de commissie gelegen in het feit dat de onderlinge verhoudingen tussen alle actoren vanaf het begin al vrij slecht zijn. Al in het jaar 2000 liggen de gemeente Haelen en de familie Ruiter Barel al met elkaar in de clinch over milieucontroles 46 ten aanzien van de sloop van een bijgebouw met asbestplaten en de controle op olieinstallaties. Ook later zijn er vele voorbeelden van onvriendelijkheden, waarbij de commissie zich kan voorstellen, dat de gemeente Haelen en haar bestuurders en ambtenaren, liever om het probleem heen liepen, dan er mee geconfronteerd te worden. Een wijze van handelen, die een gemeente zich naar de mening van de commissie echter niet kan permitteren, als de bronnen van het conflict blijven voortbestaan. Een tweede belangrijke oorzaak voor het gebrek aan effectieve communicatie is het gebruik van taal. Daarmee bedoelt de commissie niet zo zeer de culturele verschillen tussen de wijze waarop bewoners uit Amsterdam en bewoners uit Haelen (Midden Limburg) met elkaar communiceren, alhoewel de commissie inziet dat dit een bron van onbegrip zal zijn geweest, maar vooral de juridificering van het taalgebruik. Er is vooral Deze gehele paragraaf bevat antwoorden op de tweede hoofdvraag van het onderzoek en de in de onderzoeksopzet genoemde vragen 2.1. tot en met 2.5., alsmede de basis voor de adviezen waarmee de derde hoofdvraag in het onderzoek beantwoord kan worden. De adviezen worden kort samengevat weergegeven in
43
hoofdstuk 5 van deze rapportage, waarin de conclusies en aanbevelingen aan de orde komen. Tijdlijn, periode 26 april 2007 tot en met 13 november 2007 45 Tijdlijn, 30 oktober 2007 en 13 juni 2012 46 Tijdlijn, 10 juli 1998, 3 mei 2000 en 10 mei 2000 44
24 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
gesproken aan de hand van besluiten, bezwaarschriften, handhavingsverzoeken, rechtbankuitspraken etc., terwijl voor een daadwerkelijke bemiddeling mondelinge communicatie tussen de verschillende partijen tot stand moet komen, zodat men elkaar begrijpt. En dit geldt niet alleen voor de relatie tussen de gemeente Haelen/Leudal en de familie RuiterBarel, maar ook voor de relatie tussen de andere partijen, waaronder de bewoners van de Bosrand. Maatschappelijke veiligheid is een vraagstuk, dat alleen kan worden bereikt als een verbinding kan worden gemaakt tussen de verschillende groepen in de samenleving. Een sociale brugfunctie die in een conflictsituatie kan worden ingevuld door wederzijdse onafhankelijke vertrouwenspersonen, die op een diplomatieke wijze de verschillen tussen verschillende groepen in de samenleving weten te overbruggen47. De juridische weg is hier niet geschikt voor, en het is deze weg die vrijwel als enige weg in de lange 15 jaren van het conflict is gebruikt. Niet alleen in de tijd dat het conflict zich afspeelde in de gemeente Haelen, ook nog in de tijd van de gemeente Leudal. De commissie constateert overigens ook dat het gebruik van taal in de omgang van de gemeente Haelen en de gemeente Leudal met de bewoners van de Bosrand ook een struikelblok is geweest. Deels te verklaren door de laaggeletterdheid van bewoners van de Bosrand, maar ook met betrekking tot de betekenis van woorden. Bij de verhuizing van het woonwagencentrum van de Hornerweg naar de Bosrand is bijvoorbeeld gesproken over een nieuwe werklocatie. Daar zou de gemeente Haelen voor zorgen, zo werd de woonwagencentrumbewoners toegezegd. Maar in werkelijkheid was er geen sprake van “zorgen”, maar van “beschikbaar stellen” tegen een vergoeding. Iets wat in de ogen van de bewoners van de Bosrand geheel iets anders is, niet door hen betaald kon worden, en waardoor een basis van legaal verworven inkomsten verloren ging. En zolang de autohandel aan de ene zijde illegaal was op de Bosrand en aan de andere zijde op het bedrijventerrein de Giesel niet verzorgd was, leverde de stalling van auto’s op het terrein van de Bosrand grote spanningen op.48 De overgang van de gemeente Haelen naar de gemeente Leudal op 1 januari 2007 leverde met betrekking tot nieuwe gezichten en inzichten, en daarmee een potentiële nieuwe kijk op het conflict, relatief weinig op, behalve dan ten aanzien van het nieuwe bestemmingsplan voor de Bosrand. Strikt gezien werd het conflict door de gemeente Leudal niet eens gezien als een conflict waarin de gemeente Leudal betrokken was, maar slechts als een burenruzie tussen de familie RuiterBarel en de bewoners van de Bosrand. Zie ook paragraaf 3.1. bij de behandeling van het vraagstuk van de uitkoop van het huis aan de Grote Kampweg 49 in het mediationproces op 30 oktober 2007. Betrokken bestuurders uit de gemeente Haelen kwamen weer terug binnen het bestuur van de gemeente Leudal en droegen impliciet of expliciet ook weer de ballast van dit dossier met zich. Nu mede bekeken door raadsleden en bestuurders, die eerder in andere gemeenten werkzaam waren, waardoor het vraagstuk van competent bestuur in de
47 48
Zie het voorbeeld van de Sfeerkeepers in Venlo als invulling van een dergelijke brugfunctie. Tijdlijn, 27 februari 2002 en 28 augustus 2002
25 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
oorspronkelijke gemeenten te pas en onpas (in vele dossiers) opdook. Een gegeven dat niet bevorderlijk is voor toekomstige oplossingen. Ook aan de ambtelijke zijde bleven dezelfde personen min of meer dezelfde dossiers beheren, terwijl het voor zogeheten “hoofdpijndossiers” naar de mening van de commissie verstandig is, daar naar verloop van tijd nieuwe mensen op te zetten, zodat een tunnelvisie vermeden kan worden. De gemeente Leudal was in haar organisatorische ontwikkeling in de beginjaren absoluut nog niet zover, zij het dat na verloop van tijd wel een apart organisatieonderdeel werd gevormd met betrekking tot ontwikkeling en projecten. Het zou voor het conflict behulpzaam zijn geweest, als de verschillende “hoofdpijndossiers” uit de verschillende voormalige gemeenten, daar ook een organisatorisch plekje hadden kunnen krijgen, zodat de gemeentelijke organisatie zich kon richten op haar eigen ontwikkeling en de bij de “hoofdpijndossiers” betrokken burgers en instanties een nieuwe kijk op hun zaak konden krijgen. In het geval van het conflict aan de Grote Kampweg een vraagstuk van dagelijkse actualiteit. De commissie merkt hierbij op dat reflectie, evaluatie en intervisie belangrijke instrumenten zijn bij de oplossing van langdurige vraagstukken49. Instrumenten die verschillende oplossingsrichtingen van een dossier naast elkaar zetten om te bezien, welke weg moet worden ingeslagen, om daadwerkelijk tot het gewenste resultaat te komen. De commissie is van mening dat dergelijke vormen van reflectie op meerdere tijdstippen in het dossier hadden kunnen leiden tot een betere inzicht, hoe nu om te gaan met het conflict aan de Grote Kampweg. Ten eerste met betrekking tot de vraag of zij nu zelf partij is in het conflict, ten tweede ten aanzien van de snelheid van het proces van legalisatie van woonwagencentrum de Bosrand na de afwijzing van het oorspronkelijke bestemmingsplan, ten derde met betrekking tot het proces van mediation in 2007, ten vierde met betrekking tot het vraagstuk van veiligheid en handhaving rondom het hek voor het huis aan de Grote Kampweg 49 in 2011 en 2012, en ten vijfde ten aanzien van de vraag in welke mate de eigen besluitvorming daadwerkelijk objectief was, en niet het gevolg was van vooroordelen, intimidatie, overschatten van de eigen mogelijkheden, verkokering, getergdheid, geldingsdrang en andere vormen van valkuilen in het openbaar bestuur. De commissie heeft dergelijk vormen van zelfinzicht gemist bij de verschillende actoren binnen de gemeente Haelen, de gemeente Leudal, de betrokken colleges van B&W, de ambtelijke staf en een aantal leden van de gemeenteraad. Daarbij wenst de commissie overigens wel op te merken, dat op de 21e juni 2012, het gebrek aan zelfinzicht nog op zijn minst heeft gespeeld, omdat op die dag op een gestructureerde wijze uitvoering is gegeven aan eerder genoemde besluiten. De kritiek op het gebrek aan zelfinzicht bij de verschillende gemeentelijke organen ligt naar de mening van de commissie dan ook meer bij de besluitvorming door en het gemis aan collegiale verantwoordelijkheid bij het college
49
Zie ook paragraaf 3.4. met betrekking tot de leermomenten van de dag van de handhavingsactie zelf.
26 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
van B&W van de gemeente Leudal, die aan de handhavingsactie op 21 juni 2012 vooraf zijn gegaan. De commissie heeft dergelijke vormen van zelfinzicht overigens ook gemist bij de familie RuiterBarel op de tijdstippen dat dit ook handig en verstandig zou zijn geweest. De wens het woonwagencentrum kostte wat kost te zien verdwijnen heeft de objectiviteit van het conflict ook voor hen geschaad. Ook de bewoners van de Bosrand hebben zich niet onbetuigd gelaten wat dit betreft.
4.2.
Normalisatie van het conflict als toekomstalternatief
Onafhankelijke diplomatie en bemiddeling tussen de drie partijen (gemeente Leudal, woonwagenbewoners en familie RuiterBarel) is een belangrijk instrument om het conflict te deescaleren en te komen tot een invulling van de alternatieven, waar in de onderzoeksvraag van de burgemeester van Leudal naar gevraagd is. Zowel naar het verleden toe, om te zien op welke moment diplomatie en bemiddeling effectieve instrumenten kunnen zijn, als naar de toekomst om de burenoorlog tot rust te brengen op al haar fronten. Zij is vooral ook van belang omdat het conflict met de handhavingsactie van 21 juni jl. en het voorliggende evaluatierapport nog steeds niet is opgelost. Het veiligheidsvraagstuk blijft nog steeds actueel50, en ook diverse juridische en publicitaire handelingen blijven aan de orde van de dag. Bij het analyseren van de verschillende toekomstige alternatieven is het belangrijk strafrechtelijke zaken en oplossingsrichtingen van elkaar te scheiden, maar de maatschappelijke kosten van de strafrechtelijke vraagstukken wel mee te nemen in de analyse of een bepaalde oplossing opportuun is. Een analyse die kan leiden tot een daadwerkelijke oplossing aan de hand van onderhandelingen en tot voorkoming van nieuwe strafbare feiten. En daarmee kan bijdragen aan een invulling van alternatieven, die ook uitgevoerd zouden kunnen worden. Daarnaast is het van belang om bij de verschillende toekomstalternatieven c.q. oplossingsrichtingen goed te kijken, of deze oplossingsrichtingen zodanig van aard zijn, dat de kern van het conflict en alle subconflicten die daar onder liggen, zich in de toekomst niet opnieuw kunnen manifesteren. Met andere woorden, de voorliggende oplossingen c.q. alternatieven dienen bij te dragen aan een situatie, waarin eerder gemaakte fouten en problemen niet opnieuw aan de orde kunnen komen. Dan pas kunnen ze dienen als alternatieven. Of, als dit niet helemaal uit te sluiten is, het risico op deze problemen geminimaliseerd kan worden. In die zin hangen de toekomstalternatieven en oplossingsrichtingen dan ook samen met de lessen die geleerd kunnen worden uit dit conflict, zodat een conflict als op de Grote Kampweg 49 in Haelen zich zeer waarschijnlijk
En zou nog van grotere omvang kunnen zijn, indien dhr. Ruiter wordt vrijgelaten uit de gevangenis en zijn plek weer moet vinden binnen de Haelense samenleving. 50
27 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
niet meer voor kan doen c.q. eerder onderkend en gedeescaleerd kan worden en daardoor ook daadwerkelijk opgelost kan worden51. Normalisatie van een conflict vraagt in de ogen van de commissie dus om instrumenten, waarmee de verschillende partijen in een conflict uit elkaar gehaald kunnen worden. Is een conflict beperkt van aard, dan zullen andere instrumenten aan de orde kunnen zijn, dan in een situatie die volledig uit de hand is gelopen, en waar de (maatschappelijke) kosten aanzienlijk zijn. Bij het gebruik van ieder alternatief instrument, dient altijd gekeken te worden naar de effectiviteit van de oplossing voor de toekomst. Lost het gebruik van het instrument de aard van het conflict daadwerkelijk op, of is dat op termijn niet het geval? Daarnaast is altijd de vraag aan de orde of het gebruik van een bepaald instrument een precedent oproept voor toekomstige andere gevallen of dat het gebruik van een instrument beperkt is tot de specifieke omstandigheden van het conflict zelf en daar een uniek karakter krijgt. De commissie heeft zich in haar onderzoek naar de karakteristieken van het conflict, dan ook in een vroeg stadium nadrukkelijk gebogen over de vraag of de evaluatie van de gebeurtenissen van de 21e juni, ook daadwerkelijk dat instrument is dat bijdraagt aan de normalisatie van het conflict. Of dat haar bevindingen eerder olie op het vuur zouden gooien, omdat het conflict nog steeds gaande is, of misschien juist wel verhevigd wordt. Ook heeft zij zich nadrukkelijk de vraag gesteld wie nu daadwerkelijk de actoren in het conflict zijn, en welke actoren dan ook uit elkaar gehaald moeten worden om het conflict te deescaleren, zodat een toekomstige bestendige situatie gecreëerd kan worden. De commissie heeft in de beginfase van haar onderzoek geconstateerd dat een volledige uitvoering van haar onderzoek, zoals weergegeven in haar onderzoeksopzet, zeer zeker gewenst is, maar dat een daadwerkelijke evaluatie met alle alternatieven en lessen van de dag, alleen effectief is in een genormaliseerde situatie. Zodra deze toekomstige situatie aan de orde is, kan ook terug gekeken worden naar de gehele historie van het conflict, inclusief de gebeurtenissen op 21 juni 2012 op de Grote Kampweg 49, zodat ook andere verbeterpunten en leermomenten voor de verschillende organen van de gemeente Leudal haar plaats kunnen krijgen. De commissie heeft de vraagstellingen in haar onderzoeksopzet dan ook naar een toekomstig en historisch perspectief geordend om op deze wijze nadrukkelijk te voorkomen dat haar bevindingen onderdeel gaan uitmaken van het conflict als zodanig. Daarom heeft zij zich in de tussenrapportage van dit evaluatieonderzoek gericht op de
51
Ook hier leert de geschiedenis van grote conflicten ons, dat alternatieve oplossingen bij deze grote conflicten
beter niet gericht kunnen zijn op de schuldvraag en de wijze waarop de schuldige gecompenseerd zal moeten worden, maar op een toekomst, waarin dergelijke conflicten zich niet meer kunnen voordoen. Het klassieke werk, waarin dit is beschreven is “The Economic Consequences of the Peace”, door John Maynard Keynes uit 1919.
28 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
toekomstige zaken, c.q. de oplossingsrichtingen. Een tussenrapportage die op 18 december 2012 aan de gemeenteraad van de gemeente Leudal is gepresenteerd, nadat een week daarvoor reeds een presentatie had plaatsgevonden aan de fractievoorzitters, conform de afspraken die daarover in het begin van het onderzoek gemaakt zijn. Een tussenrapportage die niet heeft geleid tot het gewenste pad van normalisatie, waarna de commissie heeft besloten in te gaan op het verzoek van de meerderheid van de gemeenteraad van de gemeente Leudal en de opdrachtgever van het onderzoek om het gehele onderzoek af te ronden.
4.3.
Een nadere kijk op de verschillende toekomstalternatieven
De commissie heeft in haar tussenrapportage drie toekomstige oplossingsrichtingen (alternatieven) gepresenteerd, die gezamenlijk ingeslagen zouden moeten worden, wil een normalisatie van de situatie kunnen optreden. Oplossingsrichtingen, of te wel alternatieven die ook gedurende de 15 –jarige geschiedenis van het conflict aan de orde hadden kunnen zijn, of nog steeds uitgevoerd zouden kunnen worden. Voor de integrale rapportage van de evaluatie staan de drie eerder aangedragen oplossingen voor de toekomst nog steeds centraal, maar zijn vanwege de gewenste leereffecten aangevuld met een tweetal andere alternatieven van diplomatie en bemiddeling (het vierde alternatief) en reflectie en intervisie (het vijfde alternatief). Deze laatste twee alternatieven zijn reeds behandeld in de eerste paragraaf van dit hoofdstuk en zijn vooral van belang bij het vraagstuk naar alternatieven in een historisch perspectief. Bij de andere drie alternatieven gaat het vooral om het toekomstig perspectief, waarbij de commissie wel wenst op te merken, dat een dergelijk toekomstig perspectief lang geleden ook al ingeslagen had kunnen zijn. Afslagen die eerder gemist zijn en terzijde zijn gelegd. Twee van deze toekomstalternatieven hebben betrekking op het uit elkaar halen van actoren en/of de rollen van actoren en hangen direct samen met de verschillende gebeurtenissen op het eerste en tweede front in het conflict. Het derde alternatief is gericht op het bieden van een ander perspectief, dan nu aan de orde is, waardoor in een toekomstige situatie het risico van een herhaling van gebeurtenissen geminimaliseerd kan worden. Het eerste toekomstalternatief heeft betrekking op het uit elkaar halen van de familie RuiterBarel, woonachtig op de Grote Kampweg 49 te Haelen, haar buren in het woonwagencentrum de Bosrand en de gemeente Leudal. Dit is volgens de commissie alleen mogelijk door deze actoren fysiek te scheiden van elkaar en het door de commissie omschreven eerste front op te heffen. Praktisch houdt dit alternatief in dat de familie RuiterBarel in de gelegenheid wordt gesteld te verhuizen naar een nieuwe woning buiten de gemeente Leudal, omdat het verplaatsen van één familie eenvoudiger is dan het verplaatsen van een geheel woonwagencentrum, en de gemeente Leudal nu eenmaal altijd verbonden zal zijn met haar grondgebied, en daarom per definitie niet verplaatst kan worden. Verhuizing binnen de gemeente Leudal is naar de mening van de commissie geen
29 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
daadwerkelijke oplossing, omdat daarmee de strijdende partijen familie RuiterBarel en de gemeente Leudal niet van elkaar gescheiden worden. Dit alternatief zou in 2007 het resultaat geweest kunnen zijn van het mediationproces. Een proces dat vroegtijdig werd afgebroken, omdat de gemeente Leudal niet wenste mee te werken aan de uitkoop van de familie RuiterBarel. Verhuizing van de familie RuiterBarel kan feitelijk alleen door haar de financiële middelen te verstrekken om ook daadwerkelijk te verhuizen. Financiële middelen die haar kunnen bereiken, indien de gemeente Leudal kan besluiten de woning aan de Grote Kampweg 49 te kopen, zodat zij met deze middelen een eventuele hypotheek op de woning kan aflossen, en in staat gesteld kan worden eigen middelen aan te wenden voor de huur of koop van een andere woning in een andere gemeente. Dit laatste is ook van belang, omdat anders de subconflicten tussen de gemeente Leudal en de familie Ruiter Barel blijven bestaan. Hoe een dergelijke oplossing zonder precedent werking kan worden uitgewerkt, zal in de volgende subparagraaf aan de orde komen. Het tweede alternatief heeft betrekking op het scheiden van activiteiten van raadsleden, waar het hun rol van ombudsman/adviseur en raadslid betreft. De commissie constateert aan de hand van haar bevindingen op dit punt met betrekking tot het conflict aan de Grote Kampweg, dat bepaalde situaties in de gemeente Leudal gebaat zijn bij de rol van een ombudsman, zodat inwoners zich ook daadwerkelijk, in het licht van vermeende onrechtvaardigheid en onbillijkheid, kunnen wenden tot een onafhankelijk orgaan, dat inzicht heeft in de lokale situatie. Een orgaan c.q. de functie van een ombudsman dat de zaak van de inwoners met betrekking tot hun lokale overheid in ogenschouw kan nemen en in overleg kan treden met de lokale overheid om zaken op te lossen. Onafhankelijkheid is in dit geval van belang, omdat beide zijden in een conflict er altijd vanuit dienen te gaan dat een ombudsman streeft naar objectiviteit en geen nevenbelangen heeft. Onafhankelijkheid garandeert bovendien dat iedereen toegang heeft tot een ombudsman. En niet slechts een beperkte groep die door de ombudsman zelf wordt uitgekozen. De commissie constateert dat een lokale ombudsman een daadwerkelijke toegevoegde waarde heeft in de gemeente Leudal, omdat door het werk van een lokale ombudsman een aantal maatschappelijke vraagstukken een plek kunnen krijgen, of zelfs opgelost kunnen worden. De commissie constateert echter ook dat de rol van een ombudsman niet door een raadslid verzorgd kan worden, omdat daarmee niet op voorhand gegarandeerd is of de ombudsman ook objectief en onafhankelijk is. Vraagstukken van maatschappelijke en politieke aard kunnen daardoor niet van elkaar gescheiden worden, waardoor de objectieve rol van een ombudsman een subjectief karakter kan gaan krijgen en verwarring kan ontstaan (het derde front). De meerwaarde van het werk van een ombudsman gaat hierdoor (voor een deel) teniet, omdat partijen elkaar niet meer vertrouwen en hoge kosten gemaakt moeten worden om te ontdekken of een raadslid zijn of haar (advies)werkzaamheden nu uit maatschappelijke belang of politiek belang verricht. Of dat een gewenste oplossing van een maatschappelijk probleem door de betrokkenheid van de politiek juist geen doorgang vindt. Dit is ook een vorm van maatschappelijke kosten.
30 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
Dit alternatief doet in de ogen van de commissie geen afbreuk aan de volksvertegenwoordigende, kaderstellende en controlerende rol van de raad en elk individueel raadslid. Immers de raad en elk lid van de raad kan maatschappelijke vraagstukken aan de orde stellen (volksvertegenwoordigende rol) en daarin kaders stellen voor het bestuurlijk handelen van het college van burgemeester en wethouders of de burgemeester. Zij kan daarbij de positie innemen die zij wenst, zonder dat de burger dit kan verwarren met de onafhankelijke positie die een ombudsman kent. Het derde alternatief is gericht op het bieden van een ander (economisch) perspectief, dan nu aan de orde is, waardoor in een toekomstige situatie het risico van een herhaling van gebeurtenissen geminimaliseerd kan worden. Dit alternatief heeft betrekking op het woonwagencentrum en haar bewoners. De commissie constateert dat de vestiging van het woonwagencentrum op de Bosrand in Haelen het gevolg is van een gedwongen verplaatsing van een eerder woonwagencentrum aan de Hornerweg in Haelen op de plaats waar nu de nieuwe randweg Haelen ligt en de normalisatie van het beleid inzake woonwagencentra, zoals gewenst door de provincie Limburg52. De bewoners van dit vroegere woonwagencentrum zijn verspreid over meerdere plaatsen in de voormalige gemeente Haelen, waarvan 10 gezinnen uiteindelijk op de Bosrand terecht zijn gekomen. Eén van de belangrijke verschillen tussen de oude en nieuwe situatie voor de betreffende bewoners is dat in de oude situatie er een combinatie van werken en wonen toegestaan was, maar in de nieuwe situatie niet. Voorbeelden van succesvolle verplaatsingen/saneringen van oude woonwagencentra laten zien, dat wonen en werken integraal opgepakt dienen te worden, zodat niet alleen met de “stok” een verplaatsing/sanering kan worden bereikt, maar dat de bewoners ook zicht hebben op een economisch perspectief (“de wortel”), dat langs legale weg ingevuld zou kunnen worden. Zo is onder meer de sanering van woonwagencentrum Vinkenslag in Maastricht vorm gegeven, waarbij voor iedere bewoner, die dat wilde, een toekomst is gecreëerd in de automobielbranche. In de situatie van de Bosrand was het voor de bewoners niet mogelijk hun autohandel voort te laten bestaan. Onderhandelingen53 over een plek op industrieterrein de Giesel zijn niet tot een goed einde gekomen, zodat de autohandel op de Bosrand enerzijds illegaal was, maar aan de andere kant een manier van economische bedrijvigheid waardoor een aantal bewoners in hun bestaan kon voorzien. Met als neveneffect dat de autohandel van de bewoners definitief in de illegaliteit plaats vond, en er geen ander economisch perspectief voorhanden was, afgezien van een uitkering en/of illegale (andere) activiteiten.
52 53
Tijdlijn, 3 maart 1997 en 4 juni 1997 Tijdlijn, periode 11 april 2003 tot en met 18 maart 2008
31 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
4.4.
Uitwerking van de toekomstalternatieven c.q. oplossingen
4.4.1.
De koop van het huis op de Grote Kampweg 49 door de gemeente Leudal
Zoals gesteld in de vorige subparagraaf is de koop van het huis op de Grote Kampweg door de gemeente Leudal alleen een mogelijke oplossing als dit daadwerkelijk de situatie normaliseert en niet gepaard gaat met een bepaalde precedentwerking. Met andere woorden, het toekomstig perspectief dat met dit alternatief wordt geschapen, dient een uniek karakter te hebben, en mag geen aanleiding voor anderen vormen om hun huis ook door de gemeente te laten kopen in een (andere) conflictsituatie. De casus dient dus op zich zelf te staan. De uitkoop van bewoners op een bepaalde plaats is normaliter alleen aan de orde als er planologische vraagstukken zijn, zoals de aanleg van een nieuwe weg, of bij bepaalde gezondheidsvraagstukken. In zulke gevallen zijn er juridische spelregels, die er voor zorgen dat bewoners gecompenseerd worden voor het gedwongen verlies van hun woning. Burenconflicten vallen niet onder dit juridisch raamwerk. Naast juridische overwegingen kunnen er ook economische redenen zijn, waarom tot verwijdering van woningen wordt overgegaan. Dan betreft het een afweging tussen toekomstige baten en huidige kosten, waardoor woningen verdwijnen en er nieuwbouw voor in de plaats komt. Dit zijn afwegingen die normaliter in het private domein plaatsvinden, maar zij komen ook in het publieke domein aan de orde. Bijvoorbeeld bij het slopen en vervangen van een gemeenschapshuis of een sportvoorziening. Een economische kostenbatenanalyse kan aan het licht brengen of de kosten van de aankoop van een huis, opwegen tegen de toekomstige baten, of een vermindering van de kosten in een situatie die blijft voortbestaan. In het geval van het conflict aan de Grote Kampweg betreft dit een afweging tussen de kosten en baten in een situatie die gewoon voortgaat, zoals deze nu aan de orde is, en de kosten en baten van een situatie waarin de partijen uit elkaar gehaald worden. De achterliggende vraag is of de kosten die in de toekomst nog gemaakt zullen moeten worden bij een bestendiging van de huidige situatie in termen van inzet van personeel van de gemeente Leudal, juridische kosten, publicitaire kosten etc. , opwegen tegen de kosten van de koop van de woning aan de Grote Kampweg 49 en het vertrek van de familie RuiterBarel naar een nieuwe woning buiten de gemeente Leudal. Een afweging die de commissie in het gehele dossier heeft gemist, of waar de betrokkenen in het dossier/conflict geen notie van hebben genomen. Zijn de (“contant gemaakte”) toekomstige kosten van het conflict hoger dan de (“contant gemaakte”) kosten van uitkoop van de woning op de Grote Kampweg 49, dan schept de uitkoop van de woning geen precedent, omdat door de vergelijking in kosten een unieke situatie is geschapen.
32 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
In paragraaf 3 van deze rapportage is aangegeven welke kosten allemaal in het dossier Grote Kampweg 49 aan de orde zijn. Door de gebeurtenissen direct voorafgaande aan en op 21 juni jl. zijn daar diverse activiteiten van de gemeente Leudal in het kader van veiligheid, hulpvragen en nazorg54 bijgekomen. Kosten die naar de mening van de commissie zullen blijven bestaan, zolang de huidige situatie aan de Grote Kampweg blijft bestaan en de partijen niet uit elkaar gehaald zullen worden. Navraag van de commissie bij de gemeente Leudal, of men aldaar inzicht kan verschaffen in de kosten van het dossier, leert dat men zich de vraag naar de totale kosten van dit dossier nauwelijks gesteld dan wel beantwoord heeft: een overzicht van dergelijke kosten ontbreekt. Ook uit andere bronnen voor het onderzoek komt naar voren dat de rationele vraag naar de (alternatieve) kosten van het conflict botst met alle emoties en subjectieve invalshoeken, die veel verder en dieper geworteld zijn bij alle actoren. Door deze vormen van opportunisme delven de diepere gevolgen van het conflict, waaronder een objectieve kijk op de kosten van het conflict, het feit dat het een conflict is waar de gemeente Leudal zelf deel van uit maakt, en het feit dat het conflict een veiligheidsvraagstuk is, het onderspit. De commissie constateert uit alle gebeurtenissen in de tijdlijn, de onderliggende stukken in het dossier en navraag bij de ambtelijke staf als controle op haar eigen inschattingen, dat de gemeente Leudal de volgende kosten per jaar maakt, waarbij de economische waarde een inschatting van de hand van de commissie is: Uren Kosten Inzet ambtenaren handhaving 450 uur € 36.000 Inzet ambtenaren woonwagenzaken 500 uur € 40.000 Inzet juridische adviseurs gemeenten 50 uur € 4.000 Inzet externe juridische adviseurs en advocaten 200 uur € 20.000 Inzet overige externe adviseurs/commissies 100 uur € 10.000 Inzet Commissie Bezwaar en Beroep 55 uur € 4.400 Inzet maatschappelijk werk/veiligheidshuis 100 uur € 5.000 Kosten rechtbank € 2.500 Inzet college van B&W P.M. Kosten publiciteit/imago P.M. Totaal
€ 129.900
Deze passage is onder meer gerelateerd aan de vragen genoemd onder 1.5. van de onderzoeksopzet met betrekking tot de nazorg en de inspanningen in dat kader.
54
33 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
Dit betekent dat, indien de waarde van de woning55 op de Grote Kampweg 49 bijvoorbeeld €260.000 zou zijn, de kosten van de aankoop van deze woning, onder de veronderstelling dat er met de woning en de grond niets meer gedaan kan worden, in exact twee jaar (2 x € 129.900 = € 259.800) terugverdiend zouden kunnen worden. Terugverdienen betekent in het geval van de inzet van ambtenaren, dat zij de tijd die het dossier nu in beslag neemt, voor andere constructievere zaken kunnen inzetten en voor het overige betekent dit een besparing in geld.
4.4.2.
Het scheiden van de rollen van raadslid en ombudsman
In navolging op de constateringen van de commissie zoals verwoord onder paragraaf 4.2.1., adviseert de commissie de gemeente Leudal, alleen of in gezamenlijkheid met omliggende gemeenten, een onafhankelijke ombudsman aan te stellen, zodat vraagstukken, zoals deze in dit conflict aan de orde zijn, op een onafhankelijke en objectieve manier door een ombudsman beoordeeld kunnen worden. Op deze wijze wordt tevens de discussie in de toekomst voorkomen of handelingen van raadsleden in overeenstemming zijn met de Gemeentewet, in het bijzonder artikel 15, en worden diverse vormen van huidige kosten vermeden. In plaats daarvan treden dan wel de kosten voor een dergelijke ombudsman, maar naar de mening van de commissie wegen deze kosten niet op tegen de huidige kosten, die nu zichtbaar en onzichtbaar ook gemaakt worden.
4.4.3.
“Wortelenstok”beleid woonwagencentra
In paragraaf 4.3. heeft de commissie aangegeven dat het risico op herhaling van een conflict tevens gericht dient te zijn op het bieden van een (economisch) perspectief aan bepaalde actoren, waardoor maatschappelijke risico’s op gebeurtenissen, zoals in dit dossier aan de orde zijn (geweest), verder geminimaliseerd kunnen worden. In het bijzonder gaat het hierbij om het (economisch) perspectief van de bewoners van het woonwagencentrum de Bosrand, waardoor een verdere situatie van normalisatie bereikt kan worden. Een perspectief waarbij wonen en werken weer samen kunnen gaan. Normalisatie met betrekking tot de situatie op en in de omgeving van woonwagencentra kan naar de mening van de commissie alleen geschieden, indien er sprake is van een
55 Het vaststellen van de waarde van de woning is onderdeel van een bemiddelingsproces tussen de gemeente Leudal en de familie RuiterBarel, waarbij de spelregels van een mediationproces gevolgd kunnen worden. Eerst dient overeenstemming bereikt te worden over de spelregels zelf, waarna het spel c.q. de bemiddeling
gespeeld kan worden. Het beste kunnen spelregels en het spel opgesteld en begeleid worden door een onafhankelijk persoon of groep van personen. Het genoemde bedrag in de tekst is puur een indicatief voorbeeld om de huidige kosten en de terugverdientijd van deze kosten aan elkaar te relateren. In werkelijkheid kan de waarde van de woning anders ingeschat worden.
34 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
systeem van wederkerigheid. Immers, dit is veelal ook de wijze waarop bewoners van woonwagencentra zelf gewend zijn te denken en handelen. “Doe jij wat voor mij, dan doe ik wat voor jou”, of “Doe jij mij onrecht aan, dan krijg je dat gelijk ook uitbetaald” (een vorm van eigenrichting, die overigens niet is toegestaan). In het huidige beleid met betrekking tot woonwagencentra, zoals bijvoorbeeld spreekt uit het integrale plan van aanpak56 voor de woonwagencentra in de gemeente Leudal, mist de commissie het uitgangspunt van de wederkerigheid. Binnen de contouren van het conflict Grote Kampweg 49 heeft de commissie dit ook reeds geconstateerd. De commissie beveelt dan ook aan naast het beleid van de “stok” ook te bezien in welke mate het mogelijk is met de woonwagenbewoners een beleid van de “wortel” te ontwikkelen, zodat zij op een zelfstandige en legale wijze kunnen voorzien in hun eigen inkomsten. Daarbij is het wenselijk om ook voorbeelden van buiten de gemeente Leudal te gebruiken, alsmede voorbeelden uit de wereld van auto(handel) en metaal, waarin de meeste bewoners van woonwagencentra hun inkomen verdienen. Uitgangspunt van de herijking van dit beleid is een verdere invulling van een proces tot normalisatie van woonwagencentra en haar bewoners op het terrein van wonen en werken, zodat maatregelen van de gemeente met de “stok” inzake hun woon en werkomgeving ook in het perspectief geplaatst kunnen worden van “de wortel” en er geen onnodige discriminatie, segregatie en criminaliteit ontstaat. Gezien het feit dat werken op de locatie aan de Bosrand niet is toegestaan, zal dit werkperspectief op een andere plaats georganiseerd moeten worden. Bijvoorbeeld op één van de bedrijventerreinen in de gemeente Leudal.
56
Tijdlijn, februari 2011
35 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
5. Conclusies en aanbevelingen De commissie heeft aan de hand van haar tussenrapportage op 11 en 18 december 2012 invulling gegeven aan een deel van haar opdracht tot evaluatie van de gebeurtenissen van 21 juni jl. aan de Grote Kampweg 49 te Haelen. Deze tussenrapportage kende een voorlopige status, omdat de commissie deze rapportage zag als een onderdeel van een proces van normalisatie. De voorlopige status gold ook voor de conclusies en aanbevelingen in deze tussenrapportage, omdat zij pas als definitieve conclusies en aanbevelingen kunnen dienen, als zij ook door de actoren geaccepteerd (kunnen) worden. Dit is vooralsnog niet het geval gebleken, omdat de gemeenteraad van Leudal in haar vergadering van 18 december 2012 met kleine meerderheid van stemmen tegen het voorstelde stemde om een proces voor te bereiden met betrekking tot de onderhandelingen over de koop van het huis aan de Grote Kampweg 49 en om zo een proces van normalisatie op gang te brengen. Niet aan de orde was de vraag om in te stemmen met het aankopen van de woning van de familie RuiterBarel, slechts het opstarten van een proces. De conclusies en aanbevelingen die daarom in deze paragraaf aan de orde komen, hebben de last van een nog niet genormaliseerde situatie. Daarmee wil de commissie stellen dat een aantal conclusies en aanbevelingen het risico in zich dragen dat zij olie op het vuur gooien van het conflict, omdat het conflict nog steeds gaande is. En dat is niet haar wens. Anderzijds kan het zijn dat deze ongewenste situatie een tijdelijke is, of dat het vuur door haar integrale rapportage toch snel gedoofd kan worden en alsnog een proces van normalisatie kan worden gestart, nadat de verschillende lessen hun plaats hebben gekregen. De commissie heeft dan ook ingestemd met het verzoek de tussenrapportage verder uit te werken tot een integrale rapportage, zodat hierover ook gesproken kan worden en de aanbevelingen wellicht alsnog ter hand genomen worden. De algemene conclusie van de commissie met betrekking tot haar evaluatierapport is, dat zij onderzoek heeft gedaan naar een bijzonder trieste zaak, die in de kern alleen maar verliezers kent. De commissie constateert dat aan de gebeurtenissen op 21 juni 2012 vele andere gebeurtenissen van juridische, gewelddadige, provocerende en publicitaire aard met hoge materiële en immateriële kosten vooraf zijn gegaan. Conflicten met dergelijke hoge kosten met meerdere partijen en een veelheid aan gebeurtenissen van strafrechtelijke, bestuursrechtelijke, civielrechtelijke en publicitaire aard, doen eerder denken aan een “lokale oorlog” dan aan een klassiek handhavingsvraagstuk. Een oorlog die als enig machtsmiddel overblijft waar de gebruikelijke middelen tot overleg, bemiddeling en diplomatie hebben gefaald of niet van de grond gekomen zijn. De commissie constateert aan de hand van de beschrijving van haar bevindingen in paragraaf 2, 3 en 4 dat het conflict tussen de familie RuiterBarel en de bewoners van de Bosrand niet alleen hen te verwijten is, maar ook de gemeente Haelen en de gemeente Leudal.
36 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
De eerste (gemeente Haelen), zowel met betrekking tot de kwaliteit van het oorspronkelijk bestemmingsplan voor de Bosrand, het gebrekkige herstel van de illegale situaties die waren ontstaan na de afkeuring van het bestemmingsplan voor de Bosrand en de wijze van organisatie van een alternatieve plek voor de werkzaamheden van de bewoners van de Bosrand, als met betrekking tot haar eigen plaats in het conflict. En de tweede (gemeente Leudal) met betrekking tot het proces van mediation in 2007, haar eigen plaats in het conflict, de wijze van organisatie van een alternatieve plek voor de werkzaamheden van de bewoners van de Bosrand, het gebrek aan reflectie met betrekking tot het vraagstuk van veiligheid en handhaving rondom het hek voor het huis aan de Grote Kampweg 49 in 2011 en 2012, en het gebrek aan reflectie in welke mate de eigen besluitvorming daadwerkelijk objectief was, en niet het gevolg was van vooroordelen, intimidatie, overschatten van de eigen mogelijkheden, verkokering, getergdheid, geldingsdrang en andere vormen van valkuilen in het openbaar bestuur. De commissie maakt in haar conclusies ten aanzien van de proportionaliteit en subsidiariteit van de handhavingsactie een onderscheid tussen de uitvoering van de handhavingsactie op 21 juni 2012 zelf, en de handhavingsactie in het licht van haar geschiedenis. Zij maakt dit onderscheid omdat zij vindt dat de besluitvorming in 2012, ten aanzien van de handhaving van het hek aan de Grote Kampweg 49, in een breder (bestuurlijk) perspectief gesteld had moeten worden dan nu is gedaan, maar dat de uitvoering van de actie op 21 juni 2012 zelf een gevolg is van eerdere besluiten van het college van burgemeester en wethouders, die daar niet los gezien van kunnen worden. Met andere woorden, de commissie vindt het besluit van het college van burgemeester en wethouders tot handhaving in het licht van de toenmalige veiligheidssituatie aan de Grote Kampweg 49 niet proportioneel, omdat zij de reeds lange tijd bekende veiligheidssituatie (zeker vanaf 27 februari 2002) en de eigen oorzakelijke rol daarbij niet op een juiste wijze heeft ingeschat. Door het vraagstuk slechts als een handhavingsvraagstuk te zien, en niet als een veiligheidsvraagstuk, heeft zij te eenzijdig gebruik gemaakt van haar juridische instrumentarium en afwegingsgronden, en geen of onvoldoende gebruik gemaakt van instrumenten als diplomatie, bemiddeling en normalisatie van een conflictsituatie, die haar ook ten dienste hadden kunnen staan om escalatie te kunnen voorkomen. Gegeven het feit dat het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Leudal naar de mening van de commissie collectief de verkeerde afslag heeft genomen, is de handhavingsactie volgens de commissie zelf wel proportioneel te noemen. Ook in het licht van de situatie waarin de burgemeester in de verschillende telefoontjes van die ochtend en de daarin gemelde dreigingen wellicht anders had kunnen beslissen. Maar bij eerder geuite dreigementen was verder ook niets gebeurd. De rol van de gemeente Leudal op die dag is klein geweest, omdat, door het uit de hand lopen van de gewelddadige strafbare acties van dhr. Ruiter, de leiding over de gehele actie is overgenomen door de politie en pas na het verdwijnen van het dreigingsvraagstuk de verwijdering van het hek door de bergers heeft plaatsgevonden, conform het draaiboek. Dat dhr. Ruiter op die dag persoonlijk de weg kwijtraakte door zijn persoonlijke acties was in voorbereiding van de
37 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
handhavingsactie niet voorzien. Dit is volgens de commissie niet iets wat de gemeente Leudal op dat moment verweten kan worden. De commissie geeft de gemeente Leudal en haar organen de volgende adviezen mee: 1. Streef zo snel als mogelijk naar een situatie van normalisatie aan de Grote Kampweg door het huis van de familie RuiterBarel te kopen in een proces van onderhandeling, zodat partijen van elkaar gescheiden worden, en de familie RuiterBarel een nieuwe toekomst kan opbouwen buiten de gemeente Leudal. 2. Installeer alleen of in gezamenlijkheid met omliggende gemeenten een onafhankelijke lokale ombudsman. 3. Ontwikkel een beleid van “wortel” en “stok” met betrekking tot de woonwagencentra en hun bewoners in Leudal. 4. Ontwikkel een beleid voor de herkenning, erkenning en oplossing van “hoofdpijndossiers”, zodat reflectie, intervisie en een nieuwe kijk geïntroduceerd kunnen worden op zaken die te veel energie kosten. Maak daarbij gebruik van rationele kostenbatenanalyses om alternatieve paden te herkennen in de betrokken dossiers, zodat ratio en emotie van elkaar gescheiden kunnen worden, en oplossingen niet geblokkeerd worden door menselijke valkuilen in het openbaar bestuur. 5. Breng een ontwikkelingstraject op gang voor de gehele gemeentelijke organisatie van Leudal, waarbij aan de hand van ervaringen in meerdere dossiers een gedeeld leerproces kan plaatsvinden, waardoor in de toekomst beter met vergelijkbare dossiers kan worden omgegaan. Volg daarbij een brede (bestuurskundige) aanpak, waarin het recht vooral als middel aan de orde komt en niet als doel. Tenslotte strekt het tot aanbeveling, dat er een evaluatie komt van het handelen van de politie in deze zaak. Zelf heeft de commissie daartoe niet de middelen en bevoegdheden, maar daardoor blijft de vraag openstaan of er sprake is van disproportioneel handelen van de politie in het gehele dossier en in het bijzonder op 27 februari 2002 en 21 juni 2012.
Bijlage 1: Tijdlijn Evaluatieonderzoek Grote Kampweg 49 Bijlage 2: Onderzoeksopzet Evaluatieonderzoek Grote Kampweg 49 Bijlage 3: Kosten procedures en andere kosten te betalen door de gemeente Haelen / Leudal/provincie Limburg met betrekking tot het dossier Grote Kampweg 49.
38 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
Bijlage 1: Tijdlijn Evaluatieonderzoek Grote Kampweg te Haelen 1997 3 maart 1997 o Extra commissievergadering grondgebiedszaken gemeente Haelen: Besproken wordt een voorstel om een aanvullende locatie voor het vestigen van een woonwagencentrum te bepalen en wel op de Grote Kampweg, naast dierenspeciaalzaak Spee, met 10 standplaatsen. (In artikel 4 en 5 van de woonwagenwet staat dat de gemeenteraad de plaats van het centrum en voor hoeveel woonwagens het centrum bestemd is, bepaalt. De omvang van het aantal standplaatsen vereist vooraf goedkeuring van Gedeputeerde Staten – GS ). In het lokale nieuwsblaadje met als kop “Informatie “ kondigt de gemeente de extra commissievergadering van grondgebiedzaken aan. In de informatie wordt o.a. gezegd dat: “het huidige centrum aan de Hornerweg dient te verdwijnen in verband met omleiding van de Napoleonsweg”. De locatie Grote Kampweg is planologisch haalbaar. De aanwijzing op grond van de woonwagenwet staat los van proceduregang in verband met het wijzigen van het bestemmingsplan. o
In het verslag van de vergadering geeft de wethouder de te volgen wettelijke procedures aan: 1. Op het aanwijzingsbesluit op grond van art. 4 en 5 van de Woonwagenwet staat de beroepsgang via de Algemene wet bestuursrecht open. 2. Voor de planologische regeling van de standplaatsen in het bestemmingsplan Buitengebied staat de beroepsgang ingevolge de Wet ruimtelijke ordening (Wro) open. 3. Een versnelde realisatie van de standplaatsen kan worden gerealiseerd via de anticipatieprocedure (art. 19 Wro) en ook hier staat een afzonderlijke beroepsgang open 4. Mensen die menen schade te lijden van de beslissing tot realisatie van de woonwagencentra kunnen op grond van artikel 49 Wro een verzoek tot planschadevergoeding bij de gemeenteraad indienen.
o
De wethouder geeft in zijn inleiding aan, dat de gemeente Haelen in eerdere jaren een ruimhartig beleid heeft gevoerd ten aanzien van woonwagenbewoners, een historische achtergrond dus. Volgens het Provinciaal Woonwagenplan is de gemeente gehouden tot het in stand houden en realiseren van een
39 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
woonwagencentrum. Volgens dit plan heeft de gemeente Haelen een taakstelling tot het realiseren van 23 woonwagenstandplaatsen. In feite is deze taakstelling ten opzichte van de grootte van de gemeente, disproportioneel. Dit heeft echter een historische achtergrond, vanwege het ruimhartige beleid dat de gemeente Haelen in eerdere jaren ten aanzien van woonwagenbevolking heeft gevoerd. Uit een inventarisatie uit 1996 bleek het aantal van 23 echter onvoldoende om de inmiddels ontstane natuurlijke aanwas, de tijdelijke standplaatsen (art. 10) en gedoogsituaties te honoreren met een officiële standplaats. o
Ook te lezen in het verslag: In ieder geval zal moeten worden voorkomen dat de situatie op de nieuwe locaties opnieuw uit de hand loopt en wel door een goede handhaving en heldere afspraken met woonwagenbevolking van wat wel en niet toelaatbaar is (uitspraak van een commissielid van de commissie grondzaken). Een ander commissie lid pleit nadrukkelijk om geen illegale standplaatsen meer te tolereren.
o
De wethouder geeft aan dat de gemeente bij het toezicht op het aantal standplaatsen en op de nevenactiviteiten te kort is geschoten. Met het nieuwe voorstel (Grote Kampweg) wil het college van B&W de bestaande problematiek van de huisvesting van de woonwagenbewoners oplossen.
o
Omwonenden en een woonwagenbewoner maken gebruik van het spreekrecht na de vergadering. Geen bedrijvigheid en geen nevenactiviteiten wordt door de voorzitter toegezegd
10 maart 1997 o Raadsbesluit tot aanwijzing van o.a. de locatie Grote Kampweg als toekomstige woonwagenlocatie voor 10 standplaatsen. Bekendgemaakt 20 maart 1997. 18 maart 1997 tot en met 6 mei 1997 o In deze periode dienen 22 omwonenden een bezwaarschrift in tegen het besluit van de gemeenteraad, waaronder de brancheorganisatie van de heer Spee, Grote Kampweg 49. De heer Spee maakt zich zorgen over de nieuwe bewoners van het centrum die mogelijk bezwaar kunnen gaan maken tegen de geluidsoverlast van zijn zaak. De heer Spee geeft aan dat, omdat het bedrijf zorgt voor een behoorlijke geluidsbelasting voor het omliggende gebied, het bedrijf in het buitengebied gesitueerd is. (Gevestigd in Haelen sinds 1958; ook de verstrekte Hinderwetvergunning zit in het dossier). Verwezen wordt naar uitlatingen van de woordvoerder van de woonwagenbewoners in de krant van 27 februari 1997. Uitlatingen die “het ergste doen vermoeden” (zie ook 8 april 1998). De brieven worden ter hand gesteld van de Commissie van advies voor bezwaar en beroep. In het dossier bevindt zich een samenvatting van de ingediende bezwaren.
40 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
22 april 1997 o Brief d.d. 2241997 van Gedeputeerde Staten van Limburg met goedkeuring van het raadsbesluit van 10maart 1997, waarin de raad van de gemeente Haelen de woonwagenlocatie Grote Kampweg aanwijst. 29 mei 1997 en 2 juni 1997 o Vergadering van het college B&W, waarin controle woonwagens op de locatie Hornerweg wordt ingebracht door een ambtenaar. Het doel van de periodieke controle is om wijzigingen te rapporteren. De ambtenaar geeft als bijzonderheid aan dat een woonwagenbewoner aan de ambtenaar vroeg wie hem de opdracht had gegeven voor de controle. Vervolgens werd de ambtenaar medegedeeld dat het de laatste controle was die de ambtenaar mocht uitvoeren. Wanneer er gecontroleerd moest worden, dan moest dat door het college gebeuren. 4 juni 1997 o Hoorzitting van de commissie bezwaar en beroep met betrekking tot locatie Grote Kampweg. In het verslag van de bezwarencommissie is te lezen dat de woordvoerder van dhr. Spee zegt dat het bedrijf zorgt voor een behoorlijke geluidsbelasting voor het omliggende gebied en dat er geen geluidmetingen zijn verricht. Hij verzoekt een maatschappelijk probleem niet door te schuiven naar de burgers. Hij geeft verder aan dat belangentegenstellingen niet via het burenrecht dienen te worden beslecht. (Zie ook 18 maart 1997 tot en met 6 mei 1997.) De burgemeester geeft tijdens de hoorzitting aan dat al gedacht is aan een oplossing voor het probleem van de heer Spee en wel dat er gedacht wordt om de standplaatsen verder van de weg af te leggen. In het advies van de commissie wordt aandacht besteed aan het bezwaar van de verwachte waardedaling van de woningen; op basis van art. 49 van de Wro kan de gemeenteraad een planschadevergoeding toekennen. Echter eerst dient de aanwijzing van de woonwagenlocatie in een bestemmingsplan geregeld te worden alvorens de locatie gerealiseerd kan worden. Eerst dan bestaat de mogelijkheid van planschade. (het bestemmingsplan Buitengebied is op 15 december 1997 door de raad van de gemeente Haelen vastgesteld). Ten aanzien van het bezwaar van de heer Spee zegt de commissie dat rekening gehouden zal worden met de zaak van Spee bij de situering van de standplaatsen, het aanbrengen van de groengordel en het ontsluiten. Verwacht wordt dat er van overlast geen of nagenoeg geen sprake zal zijn. Ten aanzien van de door Spee verwachte waardedaling van zijn bedrijfspand en de potentiële goodwillwaarde, opgebouwd in jaren, zegt de commissie dat de waardevermindering bij realisatie van 10 standplaatsen niet onderbouwd is, maar dat eventueel beroep mogelijk is op basis van art. 49 van de Wro.
41 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
Verder wordt gesteld dat de omleiding van de Napoleonsweg niet ten grondslag ligt aan de opheffing van het woonwagenpark aan de Hornerweg, maar dat in het Provinciaal Woonwagenplan 19931996 de sanering van het centrum aan de Hornerweg al is voorzien. De gemeente Haelen dient daar uitvoering aan te geven. De aanleg van de omleiding van de Napoleonsweg maakt het noodzakelijk naar alternatieven te zoeken. Ook wordt verwezen naar een publieke bijeenkomst van 8 april 1997, waarin het conceptbestemmingsplan Buitengebied aan de orde is geweest. 5 juni 1997 o De beslissing op de ingediende bezwaarschriften wordt verdaagd tot de raadsvergadering van 7 juli 1997. Betrokkenen worden er per brief van in kennis gesteld. 23 juni 1997 o De commissie bezwaarschriften brengt verslag uit aan de gemeenteraad van Haelen, waarin wordt gesteld dat zij alle 31, ook die tegen de woonwagenlocatie op de Jagersweg, ingediende bezwaarschriften ongegrond verklaart. 7 juli 1997 o Besluit van de gemeenteraad van Haelen tot ongegrondverklaring van alle bezwaarschriften. 21 augustus 1997 o De heer Spee (+ alle anderen die bezwaar hebben gemaakt) ontvangen bericht van de gemeente Haelen met de ongegrond verklaring en de mogelijkheid tot het indienen van een beroepschrift tegen het besluit bij de arrondissementsrechtbank van Roermond. o De gemeente Haelen volgt hiermee het advies op van de commissie van bezwaar en beroepschriften die in haar advies 39 motieven en gronden aanvoert. Naast de algemene gronden die gelden voor alle bezwaarschriften geeft de adviescommissie ten aanzien van het bezwaar van Dierenspeciaalzaak “Spee Vivona” van dhr. Spee als motief dat bij de situering van de standplaatsen rekening zal worden gehouden met de dierenspeciaalzaak en dat de verwachting is dat zodanige maatregelen kunnen worden genomen dat er van overlast niet of nagenoeg geen sprake zal zijn. Ten aanzien van de “goodwillwaarde” van de zaak van dhr. Spee wordt aangegeven dat niet is onderbouwd op welke wijze de realisering van de woonwagenlocatie met 10 standplaatsen daar invloed op zal hebben. Met betrekking tot een eventuele waardedaling kan een beroep worden gedaan op artikel 49 van de Wet op de ruimtelijke ordening. (Zie ook tijdlijn 4 juni 1997)
42 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
12 september 1997 o Stichting Studiegroep Leudal (groep die zich inzet voor o.a. natuurstudie en bescherming in Leudal) dient een beroepschrift in bij de arrondissementsrechtbank Roermond tegen het raadsbesluit van de gemeente Haelen, d.d. 7 juli 1997, waarin de raad besluit de ontvangen bezwaren tegen de aanwijzing van de woonwagenlocatie Grote Kampweg ongegrond te verklaren (zie voor de uitspraak 8 februari 2001). NB: Uit een brief van 11111997 van de gemeente Haelen aan de arrondissementsrechtbank Roermond blijkt dat, naast dat van de Studiegroep, er nog 4 beroepschriften ingediend zijn bij de arrondissementsrechtbank. Roermond, waaronder dat van dhr. Spee. 4 november 1997 o Brief aan de 24 bewoners van het woonwagencentrum aan de Hornerweg in Haelen met de uitnodiging voor een bijeenkomst in gemeenschapshuis Aldenghoor over de aanleg van drie nieuwe woonwagencentra en wel aan de Grote Kampweg, aan de Jagersweg en in De Lingst in Haelen. 4 november 1997 o Brief van de gemeente Haelen aan ITS Milieu Adviesbureau en Nijbod Consultancy B.V. met uitnodiging tot bijwonen van bijeenkomst met de bewoners van het huidige centrum in verband met opheffing van het centrum aan de Hornerweg Haelen en de aanleg van drie nieuwe centra d.d. 20111997. 4 november 1997 o Brief van de gemeente Haelen aan VRM, CMAD en St. Wonen MiddenLimburg met uitnodiging tot bijwonen van bijeenkomst met de bewoners van het huidige centrum in verband met opheffing van het centrum aan de Houterweg in Horn en de aanleg van een nieuw woonwagencentrum in het plan Kloppeven d.d. 12 november 1997 en 20 november 1997. 15 december 1997 o Uit het verweerschrift van de gemeente Haelen in het beroep van de Studiegroep Leudal blijkt dat het bestemmingsplan Buitengebied is goedgekeurd door de raad op 15121997.
1998 30 januari 1998 o 8 woonwagenbewoners krijgen een brief van de gemeente om fl. 100,00 te betalen voor vergaderkosten d.d. 20 november 1997 in gemeenschapshuis Aldenghoor.
43
Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
24 maart 1998 o Gesprek met de heer Spee, de burgemeester en met een ambtenaar van Ruimtelijke Ordening en Volkhuisvesting van de gemeente Haelen, waarin dhr. Spee vraagt om een bufferzone tussen zijn perceel en het geplande woonwagencentrum. Ook geeft hij aan dat door de aanleg van het woonwagencentrum zijn zaak en woonhuis heel moeilijk verkoopbaar blijken te zijn. Tijdens het gesprek komt ter sprake dat uit kadastrale tekeningen is gebleken dat de familie Spee gedeeltelijk op gemeentegrond heeft gebouwd. Nader onderzocht zal worden door de gemeente of dit inderdaad zo is. Als dat zo is zal naar een oplossing gezocht moeten worden. De burgemeester oppert nog de mogelijkheid door ruiling en verkoop van grond de grens tussen de percelen van de gemeente en die van dhr. Spee via een rechte lijn naar achteren te laten lopen. Dhr. Spee zal hier over nadenken. Ook is er nog discussie over perceel 736. Volgens gegevens van het kadaster is dit eigendom van dhr. Spee. Dhr. Spee zal komen met een voorstel tot grondruil/ verkoop aan de gemeente waardoor de grens tussen het centrum en het perceel van Spee een recht lijn kan worden. 8 april 1998 o In de pleitnota (beroepschrift bij de arrondissementsrechtbank Roermond) stelt de studiegroep Leudal dat het onbegrijpelijk is dat de gemeenteraad het bezwaar van dhr. Spee naast zich neer heeft gelegd. Er wordt ook verwezen naar het beroepschrift van dhr. Spee. De studiegroep vindt dat de gemeente geen rekening houdt met de sociaalmaatschappelijke en rechtspositionele positie van dhr. Spee. Ze vinden het niet terecht dat in het verweerschrift gesproken wordt van: “Zonder dat er sprake is van een onevenredige aantasting van de belangen van de omwonenden”. Eén van de bijlagen bij de pleitnota is het beroepschrift van dhr. Spee en het verweerschrift van de gemeente Haelen. (procedure 971413) Hierin wordt verwezen naar een artikel in de Limburger van 2721997 waarin een woordvoerder van de woonwagenbewoners zegt over de dieren van Spee: “die dieren moeten maar gemuilkorfd worden, anders gaan we een schadeclaim indienen”. (Zie ook: 8 maart 1997 tot en met 6 mei 1997). 18 mei 1998 o Brieven met uitnodigingen voor de informatiebijeenkomst voor omwonenden van het toekomstig woonwagencentrum aan de Grote Kampweg in Haelen. Een van de omwonenden is dhr. Spee – Grote Kampweg 49 in Haelen. 4 juni 1998 o Uitspraak arrondissementsrechtbank Roermond op beroepsprocedures 97/ 1361, 97/1411 tot en met 97/1414. (O.a. Stichting Studiegroep Leudal en dhr. Spee).
44
Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
Het beroep van de studiegroep Leudal wordt gegrond verklaard. Dit betekent dat de gemeenteraad opnieuw een besluit dient te nemen ten aanzien van het ongegrond verklaren van het bezwaar van de studiegroep Leudal. De beslissing van de gemeenteraad van 7 juli 1997 wordt hierdoor vernietigd. Ook moet de gemeente Haelen het door de Stichting Studiegroep Leudal gestorte griffierecht volledig vergoeden. Het bedrag wordt niet genoemd. NB. in een brief van de studiegroep d.d. 4 oktober 1998 aan de gemeente Haelen wordt de gemeente eraan herinnerd, dat zij nog een bedrag van 420,00 gulden zijnde de griffierechten, dient te betalen. Tegen de uitspraak van de arrondissementsrechtbank Roermond is door de gemeenteraad hoger beroep mogelijk bij de afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State. In de uitspraak is een verwijzing naar het besluit van het college van Gedeputeerde Staten van Limburg met het besluit tot vaststelling van het aantal standplaatsen. De gemeente Haelen acht het verstandiger om te wachten op goedkeuring van het bestemmingsplan buitengebied door Gedeputeerde Staten van Limburg. De beslissing van Gedeputeerde Staten van Limburg wordt verwacht vóór 11 augustus 1998. Als Gedeputeerde Staten van Limburg het bestemmingsplan goedkeuren zal de beslissing op het bezwaar van de studiegroep hetzelfde zijn als de eerdere beslissing. Zo niet; alles opnieuw bekijken! Het beroep van dhr. Spee wordt ongegrond verklaard. 1 juli 1998 o Bijeenkomst omwonenden van de voorziene woonwagenlocatie in het gemeentehuis van Haelen. 6 juli 1998 o Brief van de advocaten van dhr. Spee aan het college van B&W van de gemeente Haelen met het verzoek voor een nieuw gesprek om te komen tot een acceptabele oplossing van een probleem, dat wordt veroorzaakt door een bestemmingsplanwijziging. Dhr. Spee verkoopt zijn bedrijf uit medische noodzaak. Veel potentiële gegadigden hebben afgehaakt in verband met de vestiging van de woonwagenlocatie. Nu is er een serieuze gegadigde die een bod heeft gedaan dat aanzienlijk onder de taxatiewaarde en onder de vraagprijs ligt. 10 juli 1998 o Uit een “kladblaadje” blijkt dat het gesprek tussen de gemeente Haelen en dhr. Spee heeft plaats gevonden op 10 juli 1998. Verder blijkt uit de notities dat: � De potentiële koper in principe akkoord is.
45
Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
� � �
� � � �
Hinderpaal is de woonwagenlocatie. Koper 350.000 gulden biedt en de taxatiewaarde 425.000 gulden is. Genoteerde vraag: Vooruitlopen op mogelijke planschade? Antwoord: Nee, categorisch niet! Planschade is nog maar de vraag. Geen juridische basis en precedentwerking dient voorkomen te worden. Gemeente pand kopen? Antwoord: Nee, niet nodig. Gemeente is bereid waar mogelijk te helpen: planologisch gezien, groensingel enz. Asbestverhaal ook probleem voor kopers Advies: proberen te verkopen. Wij kunnen nu niets betekenen.
10 juli 1998 o Hoger beroep door de gemeente Haelen bij de Raad van State, tegen de uitspraak van de arrondissementsrechtbank Roermond, waarin het beroep van de Stichting Studiegroep Leudal tegen het raadsbesluit van de gemeente Haelen d.d. 7 juli 1997, waarin de gemeenteraad besluit de ontvangen bezwaren tegen de aanwijzing van de woonwagenlocatie Grote Kampweg ongegrond te verklaren, gegrond is verklaard. 21 juli 1998 o Besluit van Gedeputeerde Staten van Limburg met betrekking tot de goedkeuring van het bestemmingsplan Buitengebied gemeente Haelen. 26 augustus 1998 o Gemeente stelt de studiegroep Leudal voor de procedure met betrekking tot de hernieuwde beslissing op het bezwaarschrift uit te stellen en te wachten op de uitspraak op het hoger beroep. NB. Op 4 juni 1998 heeft de rechtbank uitspraak gedaan inzake het beroep van de studiegroep Leudal en dit beroep gegrond verklaard. Tegen deze uitspraak van de rechtbank gaat de gemeente Haelen nu in hoger beroep (zie 10 juli 1998). 2 september 1998 o Kapvergunning Grote Kampweg verleend. 14 september 1998 o De gemeenteraad van Haelen bekrachtigt het hoger beroep van het college van B&W van de gemeente Haelen van 10 juli 1998. 16 september 1998 o In antwoord op de brief van de gemeente Haelen van 26 augustus 1998 laat de studiegroep Leudal de gemeente weten, mee te gaan met het voorstel van de gemeente op voorwaarde dat de gemeente ook de Raad van State op de hoogte brengt. Bovendien laat de studiegroep Leudal de gemeente weten hoger beroep te gaan instellen tegen het besluit van Gedeputeerde Staten van Limburg inzake
46
Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
goedkeuring bestemmingsplan buitengebied. (Hoger beroep zal worden ingediend tijdens de periode dat het bestemmingsplan ter inzage ligt en wel van 14 september 1998 tot 25 oktober 1998. Bovendien verzoekt de studiegroep Leudal tot een opschortende werking van het beroep, zoals ingediend op 20 september 1998. (Zie brief 5 oktober van de studiegroep aan de Raad van State) 20 september 1998 o Studiegroep Leudal verwijst naar een publicatie in de HBNkoerier waaruit volgens de Studiegroep Leudal blijkt dat de gemeente zichzelf een bouwvergunning gaat verlenen voor het oprichten van 10 woonwagenstandplaatsen, een vergunning die anticipeert op een negatief besluit op het schorsingsverzoek van de studiegroep Leudal. 25 september 1998 o Aankoop van de Grote Kampweg 49 door de familie RuiterBarel voor 400.000 gulden (181.512 euro) 29 september 1998 o Antwoord van de gemeente Haelen aan de Studiegroep Leudal. De beslissing op de aanvraag bouwvergunning dient volgens art. 50 van de woningwet te worden aangehouden tot het bestemmingsplan Buitengebied in werking is getreden; dat gebeurt op 27 oktober 1998. De bouwvergunning kan dan verleend worden, tenzij er bij de Raad van State een verzoek om voorlopige voorziening is ingediend. Dan duurt de aanhouding totdat op het verzoek is beslist. 4 oktober 1998 o Studiegroep Leudal schrijft de gemeente Haelen dat ze nog steeds niet de griffierechten d.d. fl. 420,00 heeft ontvangen van de gemeente en dat de gemeente nog steeds niet de Raad van State op de hoogte heeft gebracht, zoals beloofd in het voorstel van 26 augustus 1998. 19 oktober 1998 o Brief van de gemeente Haelen aan de toekomstige woonwagenbewoners Grote Kampweg. Op 26 oktober 1998 zal symbolisch een begin gemaakt worden met de aanleg van het nieuwe woonwagencentrum. Symbolisch, omdat bij de afdeling Bestuursrecht van de Raad van State een verzoek voor een voorlopige voorziening is ingediend. Het besluit van Gedeputeerde Staten van Limburg, inzake goedkeuring van het bestemmingsplan buitengebied kan niet in werking treden, voordat op dit verzoek is beslist. Dit houdt in dat, in afwachting van een dergelijke beslissing, op 27 oktober 1998 de bouwvergunning niet verleend kan worden en dat officieel nog niet gestart kan worden met de aanleg en de bouw van het woonwagencentrum.
47
Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
(Op de erbij gevoegde adreslijst staat dhr. Spee nog gemeld als wonende op de Grote Kampweg 49).
1999 4 januari 1999 o Door de gemeente Haelen wordt een bouwvergunning verleend voor het oprichten van een woonwagencentrum aan de Grote Kampweg. 19 januari 1999 o Brief van de gemeente Haelen aan St. Studiegroep Leudal. De gemeente Haelen verwijst naar een brief van de studiegroep Leudal, waarin de studiegroep Leudal stelt dat het zou getuigen van zorgvuldigheid als gewacht wordt met de bouw van het woonwagencentrum tot na de uitspraak van het door de gemeente ingestelde hoger beroep tegen de uitspraak van de arrondissementsrechtbank Roermond d.d.4 juni 1998. De gemeente Haelen stelt echter: het verzoek van de studiegroep tot een voorlopige voorziening is door de Raad van State afgewezen. Een afwijzing op een dergelijk verzoek betekent vrijwel zeker dat het oorspronkelijk besluit overeind blijft. Bovendien is het bestemmingsplan Buitengebied goedgekeurd, waardoor feitelijk de voorafgaande beslissing in het kader van de woonwagenwet eveneens is goedgekeurd. De gemeente ziet in de afwijzing van de voorlopige voorziening door de Raad van State dat de aanwijzing van de Grote Kampweg als woonwagenlocatie aanvaardbaar is. Het hoger beroep zal pas in april 1999 worden behandeld en gezien de urgentie geeft de gemeente aan niet langer te gaan wachten en zo snel mogelijk te willen beginnen met de bouw. Juni 1999 o Het woonwagencentrum aan de Bosrand is gereedgekomen (vermelding hiervan in uitspraak van Raad van State: 8 februari 2001). 23 september 1999 o Brief van de gemeente Haelen ten aanzien van feestelijke opening van het nieuwe woonwagencentrum aan de Bosrand in Haelen op 4 oktober 1999.
2000 1 februari 2000 o Besluit van het college van B&W van de gemeente Haelen inzake een bedrijfsverzamelterrein inzamelen oude materialen.
48 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
Het college van B&W besluit de oplossing te zoeken in de huursfeer met de investeringen rechtstreeks voor rekening van huurders. NB: Woonwagenbewoners mogen op het woonwagencentrum geen bedrijfsactiviteiten uitoefenen. Om tot een oplossing te komen voor de bedrijfsactiviteiten van woonwagenbewoners, onderzoekt de gemeente of er een oplossing kan gevonden worden in een bedrijfsverzamelterrein inzamelen oude materialen. 22 maart 2000 o Brief van de gemeente Haelen aan de familie RuiterBarel in verband met de Wet milieubeheer Brief met betrekking tot de inrichting van een petroleumtank, alsmede bestrijdingsmiddelen binnen de inrichting, die wellicht verwijderd zullen worden door de familie RuiterBarel. Volgens de familie RuiterBarel is de tank reeds in 1991 gesaneerd door Verol en is toentertijd een afschrift hiervan naar de gemeente Haelen gestuurd, en waren ook de bestrijdingsmiddelen niet meer aanwezig. 6 april 2000 o Foto’s van rommel op het terrein naast Bosrand 8. 25 april 2000 o Ambtelijke notitie van de gemeente Haelen Dhr. Bongers belde. Hij is eigenaar van een perceel grond tussen het woonwagencentrum en dhr. Ruiter. Van dhr. Ruiter heeft hij vernomen dat kinderen van de Bosrand over zijn stuk land naar het perceel van Ruiter klimmen. Volgens dhr. Ruiter waren zijn voordroogpakken in brand gestoken. Dhr. Bongers heeft dat zelf niet kunnen constateren, maar wel dat de pakken, die netjes opgestapeld lagen, nu verspreid waren over het land. Dhr. Bongers heeft de politie in Heythuysen gebeld, maar de klacht werd volgens hem niet serieus genomen. 1. Er wordt aangegeven dat de klacht wordt doorgegeven aan de Nijbod, beheerder voor de communicatie richting Bosrandbewoners, 2. Men hem terug zal bellen om door te geven wat met de klacht richting bewoners is gedaan. (tekening met aangegeven de gronden van Bongers, Ruiter en de gemeente) 3 mei 2000 o Briefwisseling tussen de gemeente Haelen en de familie RuiterBarel over handhavingskwesties ten aanzien van puin op het achterterrein van de Grote Kampweg 49, dat asbest bevat. Zie ook notitie 10 juli 1998. Aankondiging van een milieucontrole op 9 mei 2000. Gesteld wordt dat bij dringende noodzakelijkheid, ingeval van afwezigheid van de bewoners, in de genoemde woning kan worden
49 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
binnengetreden, zonder toestemming van de bewoners. Dit is noodzakelijk ten einde toezicht te kunnen uitoefenen. 9 mei 2000 o Bezoek van twee ambtenaren van de gemeente Haelen en twee politieagenten in verband met de milieucontrole. In een brief aan de gemeente Haelen van 11 mei 2000, aangevuld op 13 mei 2000, verzoekt de familie RuiterBarel de gemeente Haelen uitleg te geven over het bezoek van de ambtenaren, en waarom er sprake is van zo veel machtsvertoon om een milieuinspectie uit te voeren. 10 mei 2000 o Controleverslag van de milieucontrole op 9 mei 2000. Het achter de woning gelegen terrein is slechts bereikbaar via de woning, gelegen aan de Grote Kampweg 49 te Haelen. Mv. Barel gaf hiervoor geen toestemming. Met behulp van politie is toch binnengetreden en zijn de controlewerkzaamheden uitgevoerd. Uit het controlerapport komt naar voren dat er sprake is van slopen zonder sloopvergunning. Er was een gesloopt gebouw. Volgens de familie RuiterBarel was het gebouw al 2 jaar eerder gedemonteerd. Er lagen resten van asbesthoudende platen en omwonenden hadden dhr. Ruiter met sloopmaterialen zien slepen. 30 mei 2000 o Op 30 mei 2000 is besloten om de overeenkomst “driehoek ter grootte van 150 m2” te handhaven en de strook langs de Bosrand 4 in gebruik te geven aan huurder Bosrand 4, waarbij tevens toestemming is verleend voor het plaatsen van een schutting. De overeenkomst d.d. 30 mei 2000 wordt echter niet door dhr. Schneider, bewoner van Bosrand 4, ondertekend. Verwijzing naar een besluit van 25 april 2000 waarin onder andere is besloten over de voorwaarde om de schutting bij Bosrand 8 te verwijderen. Dhr. Schneider heeft hierop aangegeven het terrein vol te zetten met oude sloopcaravans en de schutting zeker niet weg te halen. Mv. Barel en dhr. Ruiter hebben volgens hem (asbesthoudend) afval achter op hun perceel gestort en daar wil hij niet tegenaan kijken. 8 november 2000 o Brief van de advocaat van dhr. Schneider aan de gemeente Haelen waarin wordt gesteld dat dhr. Schneider de graafwerkzaamheden heeft gestaakt en een aanlegvergunning per omgaande zal aanvragen.
50 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
2001 5 januari 2001 o Brief van de gemeente Haelen aan dhr. Schneider in verband met graafwerkzaamheden. Graafwerkzaamheden dienen onmiddellijk te eindigen. Geen aanlegvergunning. 8 februari 2001 EO198.0521.1 o Uitspraak Raad van State in geding tussen Stichting Studiegroep Leudal e.o. gevestigd te Haelen en Gedeputeerde Staten van Limburg Bij uitspraak van de Raad van State is het plandeel met de bestemming “woonwagencentrum (Ww)” uit het bestemmingsplan “buitengebied” van 21 juli 1998 vernietigd. Door de uitspraak ontbreekt de wettelijke basis voor het in juni ‘99 gereedgekomen woonwagencentrum. Citaat uit de uitspraak van 822001: 2.4.4 Hierin wordt ingegaan op het feit dat het om een buitengebied gaat: “Dit laat echter onverlet dat in bijzondere omstandigheden van dat beleid kan worden afgeweken. Dit beleid acht de afdeling niet kennelijk onredelijk. Alvorens van voornoemd beleid te kunnen afwijken, dient echter vast te staan dat geen aanvaardbare locatie gevonden kan worden die niet in het buitengebied ligt”. Men zegt vervolgens dat op basis van de stukken het verhandelde ter zitting “onvoldoende duidelijk” is waarom een dergelijke locatie niet gevonden kan worden. “De enkele omstandigheid dat te weinig draagvlak bij de woonwagenbewoners en omwonenden van een mogelijke locatie binnen de kern zou bestaan, acht de Afdeling onvoldoende zwaarwegend om afwijking van het beleid burgerwoningen in het buitengebied te weren, te rechtvaardigen. Op dit punt is het besluit van verweerders derhalve in strijd met het bepaalde in artikel 3:46 Awb dat een besluit moet berusten op een deugdelijke motivering”. 11 april 2001 o Besprekingsverslag; bespreking met diverse aanwezigen waaronder de burgemeester van de gemeente Haelen. Gesprek gaat over de wens van dhr. Schneider om te kunnen beschikken over een bedrijfsterrein voor de handel in auto’s. De burgemeester zal informeren bij REO over de mogelijkheden in de regio. Dhr. Schneider wordt geadviseerd ook zelf naar mogelijkheden te informeren.
51 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
17 oktober 2001 o Procesverbaal van aangifte door een ambtenaar Bouw en Woningtoezicht van de gemeente Haelen ten aanzien van het illegaal kappen c.q. afdoen van bomen en het illegaal storten van oud ijzer. Dit na een melding van mv. Barel dat ‘dhr. Schneider jonge aanplant aan het afdoen was’. 18 oktober 2001 o Dhr. Schneider wordt aansprakelijk gesteld voor het illegaal kappen en verwijderen van bomen en struiken. De gemeente Haelen zal de schade op dhr. Schneider verhalen. Ook stelt de gemeente dat zij niet accepteert dat dhr. Schneider illegaal bouwt en activiteiten verricht en dat de gemeente zonder verdere aanzegging eventuele bouwwerken, voertuigen en andere zaken zal verwijderen. 18 oktober 2001 o De gemeente Haelen ontvangt een brief van de Rijksplanologische Dienst, die een klacht heeft ontvangen over een aantal ontwikkelingen in het buitengebied. Daarbij gaat het met name om een aantal activiteiten op en nabij het woonwagencentrum aan de Grote Kampweg. Het betreft onder andere het zonder de benodigde vergunning bouwen van chalets aan de Grote Kampweg, het bouwen zonder vergunning van een hondenren en paardenstal en het illegaal kappen van bomen, c.q. het verwijderen van houtopstanden ten behoeve van de bouw van een garage, waarvoor geen vergunning is verleend. De Rijksplanologische Dienst vraagt de gemeente Haelen om documenten. 29 oktober 2001 o Antwoord van de gemeente Haelen aan de Rijksplanologische Dienst, waarin de gemeente Haelen de dienst informeert over de stand van zaken. 30 oktober 2001 o Procesverbaal van aangifte van melding illegale verbouwing Bosrand 8 door een ambtenaar Bouw en woningtoezicht van de gemeente Haelen. De ambtenaar had assistentie nodig van de politie, omdat hij bij eerdere controles verbaal bedreigd was door met name dhr. Schneider. Nu dreigde deze persoon te slaan. De ambtenaar voelde zich bedreigd en durfde de controleactiviteiten niet uit te voeren. 31 oktober 2001 o Brief van de gemeente Haelen aan dhr. Schneider. Tijdens de periodieke controle zijn enkele constateringen gedaan: Het terrein dat in gebruik is gegeven is tuin en is niet bedoeld voor opslag van auto’s. Bovendien wordt er gebouwd zonder bouwvergunning, zoals het dichtbouwen van de berging. Deze opslag zal beëindigd moeten worden, anders volgt het opzeggen van de gebruiksovereenkomst.
52 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
5 november 2001 o Naar aanleiding van een telefonische melding van omwonenden van het woonwagencentrum inzake grootschalige graafwerkzaamheden is een controle uitgevoerd door de gemeente Haelen. Geconstateerd is een ingebruikneming van een groter terrein, graafwerkzaamheden en detailhandel. 5 november 2001 o Brief van de gemeente Haelen aan dhr. Schneider Graafwerkzaamheden die worden verricht dienen onmiddellijk te worden beëindigd, omdat hier een aanlegvergunning voor nodig is en dhr. Schneider deze niet heeft. 6 november 2001 o email met overzicht van data in verband met rechthoekig / driehoekig stuk grond. Op 30 mei 2000 is besloten de overeenkomst driehoek te handhaven en de strook langs de Bosrand 8 in gebruik te geven aan de huurder van Bosrand 8, waarbij tevens toestemming is verleend voor het plaatsen van een schutting. Tot dit moment heeft dhr. Schneider de overeenkomst niet getekend. 8 november 2001 o Brief van de gemeente Haelen aan dhr. Schneider, waarin de gemeente dhr. Schneider gelast om met onmiddellijke ingang het perceel in oude staat te herstellen en de uitstalling van auto’s te beëindigen. Dhr. Schneider krijgt de tijd tot 1 december 2001. De gemeente maakt daarna gebruik van haar eigendomsrecht om een en ander op kosten van dhr. Schneider te laten herstellen. 16 november 2001 o Antwoord van de Rijksplanologische Dienst aan de gemeente Haelen. De gemeente Haelen is op de juiste wijze en correct opgetreden: “Ik vertrouw erop dat u dit in de toekomst blijft doen. De klager is uitvoerig geïnformeerd en wij beschouwen de klacht als afgedaan”. Er wordt nog gesproken over illegaal storten van oud ijzer. Ook wordt nog iets gezegd over het illegaal bouwen van een paardenstal en dat deze uiterlijk 1 november 2001 verwijderd dient te zijn. Deze blijkt ook weer afgebroken te zijn. Uit een bij deze brief gevoegde kopie d.d. 15 november 2001, blijkt de klacht afkomstig van de familie RuiterBarel. 20 november 2001 o In een schrijven van 5 november 2001 verzoekt dhr. Schneider aan het college van B&W van de gemeente Haelen om toestemming voor het bestraten van de aan hem langs zijn standplaats in gebruik gegeven gemeentegrond. Advies: Dhr. Schneider berichten dat hem geen toestemming zal worden verleend voor het bestraten. Conform advies besloten.
53 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
28 november 2001 o Brief van de gemeente Haelen aan dhr. Schneider waarin de gemeente schrijft dat dhr. Schneider geen toestemming krijgt voor bestrating van het terrein dat hij in bruikleen heeft, zonder getekend te hebben. 29 november 2001 o Brief van de advocaat van dhr. Schneider aan de gemeente Haelen over het stukje grond, waarin deze zegt dat aan dhr. Schneider is toegezegd dat hij dat stukje grond mag gebruiken om auto’s te parkeren tot het moment dat hij de beoogde bedrijfslocatie klaar heeft. 10 december 2001 o Verslag Projectgroep Woonwagenlocaties: Ten aanzien van de Bosrand wordt vermeld: “Dhr. Schneider gedraagt zich steeds lastiger, bedreigingen van vervuiling etc”. Ook valt er te lezen dat dhr. Schneider steeds meer auto’s stalt op verhard gedeelte. Hij heeft echter géén toestemming voor verharding en dit is hem aangetekend meegedeeld. In het verslag van de Projectgroep Woonwagenlocaties is te lezen dat verdere actie dringend gewenst is.
2002 27 februari 2002 o Incident met parfumflesje. Zie 28 augustus 2002 en 6 maart 2003 voor een uitgebreide beschrijving van het incident. 10 april 2002 o Brief van de advocaat van de familie RuiterBarel aan de gemeente Haelen: Verwijzing naar de uitspraak 822001 (E01 98 0521) van de Raad van State, waarin de goedkeuringsbeschikking van GS van Limburg vernietigd is voor wat betreft het woonwagencentrum. “Daardoor staat vast dat het woonwagencentrum gerealiseerd is in strijd met het geldende bestemmingsplan en dus zonder de vereiste bouwvergunningen”. “Hiermee staat vast dat het woonwagencentrum illegaal is“ wordt gesteld. De aanwezigheid van het woonwagencentrum berokkent de familie RuiterBarel financiële en immateriële schade: 1. Waarde onroerende goed drastisch gedaald 2. “De familie RuiterBarel staat onder doorlopende druk nu de gemeente de minder prettige uitwassen van het woonwagencentrum niet adequaat tegengaat”. 3. Schadeclaim: € 300.000,00.
54 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
Bovendien wordt aangegeven dat als er geen reactie van de gemeente komt, er een geding aanhangig wordt gemaakt om handhaving van het geldende bestemmingsplan af te dwingen. 16 april 2002 o Brief van de gemeente Haelen aan de advocaat van de familie RuiterBarel. Gemeente verwijst naar de uitspraak van de Raad van State van 2112 1999 (BR 2000/491 = tijdschrift Bouwrecht; uitspraak in een kwestie die speelt in de gemeente Tegelen.). Gemeente zegt niet te kunnen instemmen met de visie van de familie RuiterBarel dat het woonwagencentrum illegaal is. Verder verwijst de gemeente naar het feit dat de familie RuiterBarel tot aankoop van de woning is overgegaan ná 10 september 1998 (Zie ook 25 september 1998). 15121997 bestemmingsplan vastgesteld 21071998 goedgekeurd 02091998 ontvangen bouwvergunning 10091998 publicatie aanvraag bouwvergunning voor bouw woonwagencentrum 17 mei 2002 o Brief van de advocaat van de familie RuiterBarel aan de gemeente Haelen. De advocaat vraagt de gemeente Haelen om de stelling “woonwagencentrum is niet illegaal” te motiveren en nader toe te lichten. Naar mening van de familie Ruiter Barel is “het voortdurend gebruik van het woonwagencentrum in strijd met de gebruiksbepalingen van het ter zake nog geldende bestemmingsplan”. Nogmaals wordt er verwezen naar het feit dat er grond is voor schadevergoeding. De advocaat verzoekt nogmaals om een nadere toelichting op de stelling van de gemeente dat het woonwagencentrum niet illegaal zou zijn. 8 juli 2002 o Brief van de gemeente Haelen aan de familie RuiterBarel “Ten tijde van het verlenen van de bouwvergunning voor het woonwagencentrum was het bestemmingsplan Buitengebied in werking getreden. De bouwvergunning zelf is niet aangevochten en heeft formele rechtskracht gekregen. Dit geldt tevens voor de bij verlening van de bouwvergunning van toepassing verklaarde gebruiksvoorschriften in het bestemmingsplan, die algemeen bindend zijn”. “Het goedkeuringsbesluit van het bestemmingsplan is vervolgens door de Afdeling gedeeltelijk vernietigd. Redelijke wetstoepassing brengt, gegeven de uitspraak van de ABRS 21 december 1999, BR 2000/491 met zich mee dat aan deze vernietiging geen terugwerkende kracht kan worden toegekend”. (Zie hierboven brief van16 april 2002 Tegelen: rechtsgevolgen vernietiging goedkeuringsbesluit bestemmingsplan).
55 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
Op basis van deze uitspraak geen schadevergoedingsplicht in de ogen van de gemeente”. 15 juli 2002 o Brief van de gemeente Haelen aan de familie RuiterBarel met betrekking tot een bevestiging van een gesprek van de familie RuiterBarel met de locoburgemeester en de gemeentesecretaris van de gemeente Haelen op 12 juli 2002 en van een klacht van de familie RuiterBarel tegen de burgemeester. 27 augustus 2002 o De advocaat van de familie RuiterBarel dringt aan op handhavend optreden tegen het verrichten van een illegaal bouwwerk (Bosrand 4). De advocaat van de familie RuiterBarel verzoekt op onderstaande punten een beschikking te nemen/ handhavend op te treden. 1. Illegaal bouwwerk? Plaatsen nieuwe woonwagen zonder bouwvergunning, College verzoekt dhr. Schneider om een bouwvergunning in te dienen. Dit gebeurt en een vergunning wordt verleend op 19 december 2002. De familie RuiterBarel tekent bezwaar aan en de Commissie Bezwaar en Beroep verklaart bezwaar gegrond. Bouwvergunning dhr. Schneider wordt ingetrokken. B&W van de gemeente Haelen besluiten op 12 mei 2003 om de woonwagen te gedogen tot uiterlijk 1 december 2003. Zekerheidshalve dient de advocaat van Ruiter een bezwaarschrift in tegen besluit tot gedogen. 2. Detailhandel op woonwagencentrum. (NB zie ook controlerapporten van de beheerder van het woonwagencentrum.) Collegebesluit 1622002: Besluit tot handhavend optreden tegen activiteiten van dhr. Schneider voorbereiden. 3. Een en ander gebeurt ten koste van omgeving en natuur. 28 augustus 2002 o In een krantenartikel van 2882002 is te lezen dat: De vriendin van dhr. Ruiter op 27 februari 2002 een parfumflesje, dat vanuit het kamp was gegooid, teruggooit en… een auto raakt. Binnen enkele minuten waren de rapen gaar en drongen boze woonwagenbewoners op naar de voordeur van dhr. Ruiter. Gevolg was dat dhr. Ruiter zich op 27 augustus 2002 moest verantwoorden voor de bedreigingen met mes en geweer en verzet bij zijn arrestatie. Afgelopen zondag 25 augustus 2002 was dhr. Ruiter opnieuw mishandeld door een aantal woonwagenbewoners. 28 augustus 2002 o Brief van de gemeente Haelen aan de familie RuiterBarel naar aanleiding van het gesprek op 12 juli 2002.
56 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
Met betrekking tot het optreden van de burgemeester als hoofd van de politie wordt geconcludeerd dat de burgemeester in voorkomende gevallen adequaat is opgetreden. Daarbij dient in ogenschouw te worden genomen dat de burgemeester in zijn hoedanigheid als hoofd van de politie slechts een indirect leidende rol vervult en niet in staat of bevoegd is het politieapparaat direct en zelfstandig aan te sturen. Er is besloten een extern bedrijf te (blijven) belasten met beheer en toezicht van de woonwagencentra. Door de toezichthouder dienen wekelijks rapportages te worden verstrekt aan het college van B&W van de gemeente Haelen. Aan de hand van deze rapportages, mogelijk aangevuld met een eigen inventarisatie, zal indien nodig een handhavingstraject worden uitgezet. Tevens zal worden bezien in hoeverre de instelling van de eerder toegezegde instelling van een klankbordgroep (met daarin vertegenwoordiging van de gemeente, buurtbewoners en bewoners van de woonwagencentra) een bijdrage kan leveren aan de verbetering van de leefomgeving. Hiermee wordt de klacht tegen de burgemeester als afgedaan beschouwd. 10 september 2002 o Vonnis van de rechtbank Roermond, meervoudige kamer voor strafzaken, in de zaak tegen dhr. Ruiter. De rechtbank acht wettig en overtuigend bewezen dat de verdachte het onder 1, 2 en 3 ten laste gelegde heeft begaan, met dien verstande dat: 1. Hij op 27 februari 2002 in de gemeente Haelen P. Schneider en G.J.M. van der Haar heeft bedreigd met zware mishandeling. Immers heeft verdachte opzettelijk dreigend met een mes zwaaiende bewegingen gemaakt in de richting van deze Scheider en Van der Haar. 2. Hij op 27 februari 2002 in de gemeente Haelen P. Schneider en G.J.M. van de Haar heeft bedreigd met enig misdrijf tegen het leven gericht, immers heeft verdachte opzettelijk dreigend een jachtgeweer op deze Schneider en Van der Haar gericht. 3. Hij op 27 februari 2002 in de gemeente Haelen de aldaar dienstdoende inspecteur van politie, hulpofficier van justitie en agenten, verdachte op verdenking van het overtreden van artikel 285 van het Wetboek van Strafrecht hadden aangehouden en vastgegrepen teneinde hem ten spoedigste over te brengen naar een plaats van verhoor, te weten het bureau van politie te Roermond, zich met geweld heeft verzet tegen opsporingsambtenaren, werkzaam in de rechtmatige uitoefening hunner bediening, door opzettelijk gewelddadig te rukken en te schoppen en om zich heen te slaan.
57 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
Wat meer of anders is ten laste gelegd dan hiervoor bewezen verklaard, is naar het oordeel van de rechtbank niet bewezen. Verdachte zal hiervan worden vrijgesproken. Ten aanzien van feit 1 acht de rechtbank het aannemelijk dat Schneider en Van der Haar – die in weerwil van de sommatie om te vertrekken, in of nabij de voordeur, in elk geval op het erf van de verdachte en op korte afstand stonden – een fysiek overwicht voor verdachte hebben gevormd. Mede bezien in het licht van eerdere aanvaringen tussen verdachte en beide personen was op dat moment een verdergaande feitelijke aantasting van de fysieke integriteit van verdachte door deze twee belagers onmiddellijk dreigend. De gedragingen van Schneider en Van der Haar laten zich dan ook kwalificeren als een ogenblikkelijke, wederrechtelijke aanranding van de verdachte. De rechtbank is van oordeel dat het door de verdachte in die omstandigheden dreigend maken van zwaaiende bewegingen in de richting van Schneider en Van der Haar geboden was door de noodzakelijke verdediging van eigen lijf, zoals beschreven in artikel 41, eerste lid, van het Wetboek van Strafrecht. Daarbij neemt de rechtbank in aanmerking, dat verdachte een relatief klein mes hanteerde en dat de wijze waarop verdachte van dat mes gebruik maakte niet onevenredig was gelet op de aanranding, nu verdachte daarbij niet verder is gegaan dan voor de verdediging nodig was. Kortom, in het onderhavige geval is aan de eisen van proportionaliteit en subsidiariteit voldaan. Ten aanzien van feit 2 stelt de rechtbank dat gelet op het feit dat verdachte werd geconfronteerd met een ernstige mate van geweld, gezien de zeer bedreigende en intimiderende situatie voor hemzelf en voor zijn gezin en de op niets uitlopende pogingen om politieassistentie te krijgen, van oordeel dat ook hier sprake was van een ogenblikkelijke, wederrechtelijke aanranding van verdachtes lijf en dat van zijn gezin, alsmede aanranding van zijn woning, waartegen de verdachte genoodzaakt was zich te verdedigen. Gelet op het feit dat verdachte reeds zijn eigen huis was ingevlucht, er geen andere vluchtmogelijkheid bestond en zijn aanranders dreigden zijn woning binnen te komen, kon verdachte zich niet op een andere wijze aan de bedreigende situatie onttrekken. Door de aanranders met een (ongeladen) jachtgeweer te bedreigen is de rechtbank bovendien van oordeel dat verdachte op gepaste wijze heeft gereageerd. Ook in deze vervolgsituatie is derhalve voldaan aan de eisen van proportionaliteit en subsidiariteit. De rechtbank is dan ook van oordeel dat verdachte ten aanzien van feit 1 en feit 2 een beroep toekomt op noodweer, zodat die feiten niet strafbaar zijn en verdachte ten aanzien van die feiten dient te worden ontslagen van alle rechtsvervolging. Met betrekking tot feit 3 doet zich geen omstandigheid voor op grond waarvan de strafbaarheid van het feit ontbreekt, doch acht de rechtbank het aannemelijk dat verdachte redelijkerwijze geen weerstand heeft kunnen bieden aan de ogenblikkelijke van buitenkomende psychische drang om zijn gezin te beschermen. Verdachte verkeerde onder dusdanige benarde omstandigheden die
58 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
maken dat van verdachte in redelijkheid niet kon worden gevergd dat hij zich niet zou verzetten tegen zijn aanhouding. Door de voorgaande paniektoestand waren de keuzemogelijkheden van verdachte immers zeer beperkt en in die toestand was voor verdachte het beschermen van zijn gezin het meest zwaarwegende belang. De rechtbank is van oordeel dat verdachte een beroep op psychische overmacht toekomt en dat verdachte mitsdien zal dienen te worden ontslagen van rechtsvervolging. 16 september 2002 o Besluit van het college van B&W van de gemeente Haelen met betrekking tot handhaving aan de Bosrand Haelen. Verwijzing naar de brief van de advocaat van de familie RuiterBarel van 27 augustus 2002 waarin wordt aangedrongen op handhaving ten aanzien van: 1. Plaatsen nieuwe woonwagen zonder bouwvergunning 2. Illegale detailhandelsactiviteiten. (Schneider Bosrand 4). Nu duidelijk is dat dhr. Schneider zijn plannen om elders een bedrijf en woning te starten niet ten uitvoer kan brengen, handhavend op gaan treden. 1. Advocaat van de familie RuiterBarel aldus berichten 2. Handhavend optreden ten aanzien van de activiteiten van dhr. Schneider voorbereiden. 10 oktober 2002 o Bezwaarschrift – verzoek om handhaving van de advocaat van de familie Ruiter Barel tegen de beslissing van het college van de B&W van de gemeente Haelen d.d. 18 september 2002. Advocaat van de familie RuiterBarel verwijst naar een brief van de gemeente d.d. 18 september 2002 waarin de gemeente alleen maar in informatieve zin reageert om handhavend op te treden tegen detailhandelsactiviteiten (en tegen illegale bouw) en verzoek tot heroverweging van de beslissingen verwoord in de brief van 18 september 2002. 18 november 2002 o Besluit van het college van B&W van de gemeente Haelen met betrekking tot de ingebruikname van gemeentegrond door dhr. Schneider. Op 19 oktober 1999 is in het college van B&W van de gemeente Haelen besloten dhr. Schneider een strook grond ter grootte van 150 m2 in gebruik te geven als zijtuin langs de woonwagen Bosrand 4. De betreffende overeenkomst is nooit ondertekend door dhr. Schneider, omdat dhr. Schneider volhoudt dat hem een rechthoekig perceel is beloofd en niet een driehoekig. Voor deze stelling zijn bij de
59 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
gemeente geen aanwijzingen voorhanden. De gemeente deelt deze mening dus niet. Dhr. Schneider heeft echter wel een rechthoekig stuk grond van 300m2 in gebruik genomen. Hij heeft dit verhard en gebruikt voor de plaatsing van auto’s. Van september 1999 tot en met november 2001 hebben een aantal gesprekken plaatsgevonden en in deze gesprekken is dhr. Schneider erop gewezen dat het gebruik van de grond in strijd is met het collegebesluit, de algemeen plaatselijke verordening en het bestemmingsplan en dat hiertegen handhavend zal worden opgetreden. Advies: - Dhr. Schneider aanschrijven tot het onmiddellijk beëindigen van het gebruik van het perceel dat hij zonder toestemming in gebruik heeft genomen. - Met ingang van 1 januari 2003 de gebruiksovereenkomst opzeggen voor het in gebruik genomen perceel grond. 21 november 2002 o Brief van de advocaat van de familie RuiterBarel aan de burgemeester van Haelen over de aanval op de woning van de familie RuiterBarel door aanvallers P. Schneider en G.M. van der Haar op 27 februari 2002 naar aanleiding van het teruggegooide parfumflesje. Brief geeft aan dat dhr. Ruiter naar een zakmes heeft moeten grijpen en later naar een vuurwapen (ongeladen jachtgeweer), om de aanvallers van hem en zijn gezin af te houden. “Lange tijd gaat er al een dreiging uit van deze twee personen (dhr. Schneider en dhr. van de Haar). Dhr. Ruiter heeft herhaaldelijk bij u (burgemeester) hier melding van gemaakt. U heeft niets ondernomen om hier een einde aan te maken”. Uit de brief blijkt dat er een strafzaak geweest is tegen dhr. Ruiter, waarbij de burgemeester gehoord is. “Tijdens deze strafzaak heeft burgemeester ook niet kunnen aangeven wat hij ondernomen had om de aanval te voorkomen. (Verwijzing naar krantenartikel)”, zo wordt gesteld. Uitspraak bleek ontslag van rechtsvervolging te zijn. Echter bescherming en ondersteuning van dhr. Ruiter door de gemeente Haelen is er niet geweest. De familie RuiterBarel heeft 4 vragen aan de gemeente: 1. Gaat gemeente iets doen aan bedreigingen en overlast van Schneider en Van de Haar? 2. Op welke manier? 3. “Is gemeente bereid bij voortdurende overlast iets te ondernemen aangaande het gebruik door betrokken P. Schneider van een standplaats als bedrijventerrein voor de autoverkoop”?
60 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
4. “Is gemeente bereid de toegezegde scheiding tussen de percelen te herstellen en handhaven middels passende maatregelen?” “Als het de gemeente ontbreekt aan moed om in deze op te treden, dan hoort de familie RuiterBarel dat ook graag”. Tot slot vermeldt de brief dat de familie RuiterBarel zich beraadt of zij de gemeente aansprakelijk gaat houden voor het gebeuren op 2722002. 26 november 2002 o Brief van de gemeente Haelen aan dhr. P. Schneider Op 19 oktober 1999 is besloten een strook grond langs de Bosrand in gebruik te geven aan dhr. Schneider als zijtuin. Dhr. Schneider heeft deze overeenkomst echter nooit ondertekend, omdat hij van mening is dat hem een rechthoekig stuk grond is beloofd, geen driehoekig. (Zie brief 24 maart 1998). Dhr. Schneider gebruikt de zijtuin echter toch rechthoekig, heeft alles verhard en stalt er 8 tot 10 auto’s. Eind 2001 en begin 2002 zijn er gesprekken gevoerd door de gemeente met dhr. Schneider, waarin dhr. Schneider aangaf elders een woning met bedrijfsruimte te gaan betrekken. De gemeente heeft daarom gewacht. In november 2002 blijkt dat vertrek niet meer aan de orde is. Deze brief is bedoeld om het gebruik van het perceel dat niet van dhr. Schneider is, meteen te beëindigen. De overeenkomst van 19 oktober 1999 wordt opgezegd per 112003. Oplevering in oorspronkelijke staat. 28 november 2002 o Aangetekende brief van gemeente Haelen aan dhr. Schneider in verband met gebruik gemeentegrond naar aanleiding van collegebesluit van de gemeente Haelen op18 november 2002. De overeenkomst tot het gebruik van het perceelsgedeelte naast Bosrand 4 (besluit 19 oktober 1999) wordt met ingang van 1 januari 2003 opgezegd en het perceel dient in oorspronkelijke staat opgeleverd te worden. De brief meldt ook dat: “Er is nog niets ondernomen omdat er aanwijzingen waren dat u elders een bedrijfsruimte met woning zou betrekken”. 9 december 2002 o Brief van gemeente Haelen aan de familie RuiterBarel in antwoord op brief van 21 november 2002: Ten aanzien van vraag 1 en 2. Dit is de taak van de politie. Ten aanzien van vraag 3 zijn stappen ondernomen (zie brief van 26112002) Ten aanzien van vraag 4 vraagt de gemeente aan de familie RuiterBarel welke scheiding bedoeld wordt en aan te tonen welke toezeggingen dan zijn gedaan?
61 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
19 december 2002 o Brief van de advocaat van de familie RuiterBarel aan de rechtbank Roermond. Beroepschrift met betrekking tot de weigering handhavend op te treden door college van B&W van de gemeente Haelen ten aanzien van illegale bouwactiviteiten en detailhandel. Ze verzoeken “het besluit van B&W van 13 november 2002 te vernietigen en te bepalen dat B&W zo spoedig mogelijk na uitspraak tot handhaving overgaan”. 30 december 2002 o Fax van advocaat van dhr. Schneider aan de gemeente Haelen in reactie op brief van 28112002. Cliënt wil alle medewerking verlenen, maar verzoekt het college alle medewerking te verlenen bij het vinden van een acceptabele, alternatieve locatie. De fax bevat ook een kopie van een brief van 28 april 1999 waarin staat aangegeven dat de gemeente onderzoek heeft gedaan naar de mogelijkheid om kleine terreinen te verhuren voor het inzamelen en sorteren van oude materialen tegen een bedrag van 13.750,00 gulden per terrein per jaar. Gegadigden konden zich 6 mei 1999 melden. Uit een overzicht blijkt dat dhr. Schneider op de bijeenkomst van 6 mei 1999 aanwezig is geweest. 31 december 2002 o Brief van de gemeente Haelen aan de rechtbank Roermond aangaande een beroepschrift ingediend door de advocaat van de familie RuiterBarel, welke zich richt tegen de weigering om handhavend op te treden. De brief gaat over een woonwagen en over “illegale detailhandelsactiviteiten op het woonwagencentrum”.
2003 13 januari 2003 o Besluit van het college van B&W van de gemeente Haelen met betrekking tot het gebruik van gemeentegrond door dhr. Schneider en de toepassing van bestuursdwang. In de collegevergadering van 18 november 2002 is besloten dhr. Schneider aan te schrijven onmiddellijk het gebruik te beëindigen van het perceel naast zijn woonwagen. Een perceel dat hij zonder toestemming in gebruik heeft genomen. Bovendien is besloten de gebruiksovereenkomst op te zeggen per 112003. Bij schrijven van 30 december 2002 (FAX) verzoekt de advocaat van dhr. Schneider in een brief de huidige situatie langer te gedogen tot dhr. Schneider een alternatieve locatie heeft gevonden. De burgemeester zou nl. recentelijk meegedeeld hebben, dat hij begin januari 2003 een mogelijke alternatieve locatie
62 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
bekend zou maken. Een alternatieve locatie waar dhr. Schneider aanspraak op maakt. Dhr. Schneider verwijst hierbij naar een brief van 28 april 2002. Echter na telefonische navraag door de gemeente is gebleken dat wordt bedoeld een brief van 28 april 1999. Inhoud van deze brief: “Op verzoek van u en enkele andere geïnteresseerden hebben wij een onderzoek gedaan naar de mogelijkheid om kleine terreinen in te richten en aan gegadigden te verhuren voor het inzamelen en sorteren van oude metalen. Etc. “Het lijkt mogelijk de compleet ingerichte terreinen te huur aan te bieden voor Fl. 13.750, per terrein per jaar. Indien u interesse heeft om voor huur in aanmerking te komen , nodigen wij u uit voor een eerste gesprek op 6 mei 1999”. Advies: 1. Berichten dat huurovereenkomst is beëindigd en het perceel in de oorspronkelijke staat dient te worden opgeleverd. 2. Bestuursrechtelijke handhaving in procedure nemen, vooraankondiging doen van bestuursdwang met als datum 1 maart 2003 om de overtreding te beëindigen. 27 januari 2003 o Bezwaarschrift van de advocaten van de familie RuiterBarel tegen het besluit tot verlening van een bouwvergunning tot vervanging van een woonwagen aan de Bosrand 4, Haelen d.d. 20 december 2002. 3 februari 2003 o Aangetekende brief van de gemeente Haelen aan dhr. Schneider met de aankondiging van bestuursdwang, omdat sedert augustus 2001 met regelmaat motorvoertuigen worden gestald ‘ bedrijfsmatige activiteiten’. Dit is in strijd met het bestemmingsplan (aantasting woongenot + precedentwerking). Overtreding moet uiterlijk 1 april 2003 beëindigd zijn. Als de motorvoertuigen niet verwijderd zijn, kiest de gemeente voor het opleggen van een last onder een dwangsom van € 500,00 per week. De gemeente biedt dhr. Schneider de mogelijkheid om zijn zienswijze kenbaar te maken. 3 februari 2003 o Aangetekende brief van de gemeente Haelen aan dhr. Schneider in verband met gebruik van gemeentegrond. Dhr. Schneider wordt de gelegenheid geboden het terrein te ontruimen en de verharding te verwijderen tot uiterlijk 1 april 2003. 19 februari 2003 o Brief van de advocaat van de familie RuiterBarel aan het college van B&W van de gemeente Haelen met verzoek tot controle en handhaving.
63 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
Zij wijzen op een woonwagen aan de Bosrand 8 die voor een deel gesloopt wordt. Zij verzoeken ter plekke te controleren en de nodige handhavingsmaatregelen te treffen, opdat niet wederom illegale bouw kan plaats vinden. 19 februari 2003 o Brief van de gemeente Haelen aan de advocaat van de familie RuiterBarel met betrekking tot hun brief van 19 februari 2003. In de bouwverordening van de gemeente Haelen staat dat “geen sloopvergunning vereist is indien naar een redelijke schatting de hoeveelheid sloopafval niet meer zal bedragen dan 10 M3, tenzij het betreft het verwijderen van asbest. Bij een gedeeltelijke sloop zal naar een redelijke schatting de hoeveelheid sloopafval zeker niet meer bedragen dan 10 m3”. “Woonwagens zijn niet voorzien van asbesthoudende materialen. Kortom er is géén sloopvergunning vereist”. “Of de herbouw van het gesloopte gedeelte van de woonwagen een bouwvergunning vereist, kunnen wij pas beoordelen nadat een bouwtechnisch onderzoek heeft plaats gehad. Dit is nu in handen van de medewerkers van bouw en woningtoezicht. En afhankelijk van hun rapportage wordt bezien of er een bouwvergunning dient te worden aangevraagd.” 24 februari 2003 o Advocaat van de familie RuiterBarel bericht dat de familie RuiterBarel constateert dat er inmiddels al een container van 15 m3 werd gevuld en is vervangen door weer een container van 15 m3. Wederom dus verzoek tot controle en het treffen van handhavingsmaatregelen (zie 19 februari 2003). 25 februari 2003 o De gemeente Haelen geeft aan betreffende de kwestie Bosrand 8 (waar bouw zonder bouwvergunning geconstateerd is) “dat er een aanvraag voor een bouwvergunning ingediend kan worden, teneinde de mogelijkheid te bezien of de bouw gelegaliseerd kan worden”. De advocaat van de familie RuiterBarel zet uiteen waarom dit niet mogelijk zou zijn gezien het planologische kader. 26 februari 2003 o Brief van de advocaat van de familie RuiterBarel aan het college van B&W van de gemeente Haelen (fax), inzake: verzoek tot stillegging van bouwactiviteiten Bosrand 8. In de brief wordt verzocht “voor 16:30 uur hedenmiddag een besluit tot stillegging te nemen. Cliënten verzoeken u tevens voor 16:30 bestuursdwang toe te passen, dat wil zeggen de bouw feitelijk stil te leggen”. Ze geven aan dat legalisatie van het bouwwerk niet in het verschiet ligt. Immers het bouwplan is in strijd wet het bestemmingsplan en verlening van een vrijstelling is niet aan de orde. Dit heeft,
64 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
volgens de advocaat, de familie RuiterBarel al beargumenteerd in het bezwaarschrift van 27 januari 2003. Als er niet wordt overgegaan tot stillegging van de bouw, ziet de advocaat zich genoodzaakt een spoedprocedure aanhangig te maken. 26 februari 2003 o Fax van de advocaat van dhr. Schneider aan de gemeente Haelen: Dhr. Schneider verzoekt om het voornemen tot het opleggen van een dwangsom te heroverwegen, dan wel een nieuwe begunstigingstermijn te gunnen ten einde het huidige bedrijfsterrein te ontruimen, rekening houdend met verplaatsingstermijn. Dhr. Schneider blijft vinden dat hij recht heeft op een alternatieve locatie, ingericht door de gemeente met verwijzing naar de brief van 28 april 1999 en dat hem dit beloofd is in het overleg met de woonwagenbewoners in trefcentrum Aldenghoor in november 1999. 27 februari 2003 o Controlerapport: Bouwen zonder vergunning, Haelen Bosrand 8 te Haelen. Er werden werkzaamheden aangetroffen voor de bouw voor “naar alle waarschijnlijkheid het maken van een uitbreiding”. 27 februari 2003 o De gemeente Haelen stuurt een brief aan de advocaten van de familie RuiterBarel, dat er een controle heeft plaatsgevonden aan de Bosrand: de illegale bouwwerkzaamheden die aangetroffen werden zijn stilgelegd. 27 februari 2003 o De advocaten van de familie RuiterBarel vragen om een kopie van het besluit van 19 februari 2003 en geven aan dat er een verzoek om een voorlopige voorziening is ingediend bij de voorzieningenrechter van de Rechtbank Roermond. 27 februari 2003 o Kopie van een fax van de gemeente Haelen aan de advocaat van de familie Ruiter Barel, van een brief, dagtekening 25 februari 2003, van de gemeente Haelen aan mv. Raaijmakers Bosrand 8 met als onderwerp “Afwijking bouwplan”. Verwezen wordt naar het feit dat een medewerker bouw en woningtoezicht op 20 februari 2003 een bouwinspectie heeft uitgevoerd. (Deze brief/fax blijk later echter niet verzonden te zijn.) Inhoud: Bewoner Raaijmakers was een vloer aan het timmeren en zei dat de burgemeester hiervan op de hoogte was en dat er binnenkort tekeningen zouden komen. Uit navraag bij de burgemeester bleek dat er geen concrete toezeggingen zijn gedaan. Bewoner dient een bouwvergunning aan te vragen en mag nu niet verder bouwen. Als de bewoner geen bouwvergunning aanvraagt, geeft de gemeente in deze brief aan, wordt de bewoner formeel aangeschreven om de
65 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
geconstateerde, met de wet strijdige situatie ongedaan te maken. In de aanschrijving zal de gemeente aangeven hoe de situatie op kosten van de bewoner zal worden hersteld. NB: het gaat om het uitbreiden van een woonwagen 27 februari 2003 o De daadwerkelijke brief van de gemeente Haelen aan mv. Raaijmakers, afgegeven op 27 februari 2003 om 11:55 uur. Nu wordt gesteld dat de burgemeester niet op de hoogte was. Mv. Raaijmakers wordt bevolen de bouw onmiddellijk stil te leggen. Keuze: het illegaal gebouwde geheel af te breken of te legaliseren door een bouwvergunning aan te vragen. Bewoner wordt tijd gegund voor het indienen van de bouwvergunning tot 17 maart 2003. Ook wordt gewezen op het feit dat indienen van een bouwvergunning niet automatisch betekent dat een vergunning wordt verleend. Er moet getoetst worden aan de eisen van welstand, de voorschriften van het bestemmingsplan en de bouwvoorschriften. Instellen van bezwaar en beroep is mogelijk evenals het verzoek om een voorlopige voorziening. Daar wordt mv. Raaijmakers op gewezen. Verder is de strekking van de brief gelijk aan de fax. 27 februari 2003 o Bezwaar van de advocaat van de familie RuiterBarel tegen: 1. Het besluit van 19 februari 2003 waarbij ten onrechte werd geweigerd tegen de sloop zonder noodzakelijke vergunning op te treden (Bosrand 8) 2. Het besluit van B&W van de gemeente Haelen van 25 februari 2003 3. De weigering een beslissing te nemen op het verzoek tot handhaving van 26 februari 2003 van de familie RuiterBarel: het stilleggen van de illegale bouwactiviteiten. Zij wijzen de gemeente erop dat zij materiële en immateriële schade lijden door de afwachtende houding van het gemeentebestuur. De gemeente treedt in hun ogen wederom niet adequaat op tegen illegale activiteiten, waardoor het initiatief weer bij de familie RuiterBarel ligt, en dit leidt ertoe dat de familie RuiterBarel direct risico loopt op verdere escalatie van de toch al gespannen sfeer. Kortom er is gesloopt en vervolgens gebouwd zonder de nodige vergunningen. De bouwvergunning kan ook niet worden verleend, omdat het geldende bestemmingsplan daartoe geen ruimte biedt. Zij vragen een besluit te nemen dat ertoe leidt dat de bouwactiviteiten direct stil worden gelegd. Ook dienen zij een verzoek in voor een voorlopige voorziening bij de voorzieningenrechter (een voorziening treffen die ertoe leidt dat de bouwactiviteiten onmiddellijk worden gestaakt), in Roermond. (fax van 27 februari 2003)
66 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
Uit een volgende fax van 27 februari 2003 aan de gemeente blijkt dat om 11:55 uur een besluit is uitgereikt aan Raaijmakers dat een bouwstop behelst. De familie RuiterBarel bericht later op die dag in een fax aan het college, dat ze graag een afschrift van dit besluit willen ontvangen, en … dat om 12:00 uur er nog bouwactiviteiten plaatsvonden. Het verzoek tot het verstrekken van een afschrift wordt geweigerd, waarna vervolgens de familie RuiterBarel zich beroept op de wet openbaarheid van bestuur. De gemeente Haelen geeft het niet om privé redenen. 5 maart 2003 o Uit een controlerapport blijkt dat er een bouwvergunningaanvraag is ingediend voor de veranderingen en vergroting van de woonwagen van Bosrand 8. 6 maart 2003 (zie ook 28 augustus 2002) o Brief van de advocaat van de familie RuiterBarel aan het Parket Roermond, waarin één en ander met betrekking tot de gebeurtenissen op 27 februari 2002 duidelijk wordt. A
Er is een schikking aangegaan van € 110, met de heer Schneider ter zake de mishandeling van dhr. Ruiter op 25 augustus 2002. “Teleurstelling en onbegrip over deze mishandeling waarbij zonder aanleiding er iemand eerst van zijn fiets wordt geslagen en daarna met geschoeide voet op het lichaam en aan het hoofd wordt getrapt (terwijl aan deze mishandeling een reeks incidenten en bedreigingen van de meest ernstige soort zijn voorafgegaan) kennelijk met een lage geldboete wordt afgekocht”.
B
“Na een groot aantal voorafgaande incidenten zoals het ingooien van ruiten en uiten van dreigementen tegen het leven gericht worden cliënten en hun zoontje op een gruwelijke wijze geconfronteerd met het agressieve gedrag van met name een tweetal buren, die naast het inslaan van een ruit en het bedreiging met de dood, met een auto inrijden op de heer Ruiter en met een grote kei de voordeur bij cliënten dwars door midden beuken om toegang tot de woning te verkrijgen. Dit alles is gebeurd op 27 februari 2002”. “Omdat 112 en de lokale politie en overheid niet adequaat reageren op de noodkreten van cliënten wordt G. Ruiter genoodzaakt eerst een zakmesje en later zelfs een jachtgeweer te pakken om zijn gezin en zichzelf middels het tonen van dit mes en het vuurwapen tegen de aanvallers beschermen”. (Lemmet zakmes 10 cm lang.) (Ongeladen hagelgeweer)”
C
Op de zitting (27 augustus 2002) maakt dhr. Ruiter kenbaar hoeveel moeite het hem en zijn partner heeft gekost om aangifte van ernstige dreigementen te doen bij de politie. Ondanks herhaalde, ook schriftelijke verzoeken, heeft de familie RuiterBarel nog steeds niets op deze aangiften mogen vernemen.
67 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
D
In februari 2003 doet de politie een inval in het woonwagencentrum en er worden kennelijk hennepplantages opgerold. In de media verschijnt het bericht dat de politie is getipt door buurtbewoners. Op het moment van schrijven van de brief ( 6 maart 2003) is nog niet duidelijk wie het bericht heeft afgegeven. Meteen na de inval bedreigt dhr. Schneider dhr. Ruiter op zijn eigen terrein, baant zich een weg door de omheining en gaat dhr. Ruiter achterna. “De erop volgende dag wordt door dhr. Van de Haar een betonnen klinker door de voorruit van de woning van de familie RuiterBarel. gegooid. De klinker miste op een haar na het gezicht van mevrouw Barel die wel glassplinters in haar gezicht krijgt”.
E
“Recentelijk heeft de raadsman de burgemeester opgebeld die liet weten achter de schermen van alles te ondernemen, maar er toch niet aan kan beginnen om mensen terzake dit soort problematiek thuis te bezoeken”.
10 maart 2003 o Controlerapport: Woonwagen Bosrand 8 is “nagenoeg geheel veranderd en vergroot zonder bouwvergunning.” 11 maart 2003 o De gemeente Haelen stuurt mv. Raaymakers (Bosrand 8) een brief: de door haar ingediende bouwvergunning aanvraag is niet compleet en ze heeft vier weken de tijd om de gegevens aan te vullen. De gemeente stelt dat de kans bestaat dat de illegale bouwactiviteiten ongedaan gemaakt zullen worden. 13 maart 2003 o Brief van gemeente Haelen aan de familie RuiterBarel dat bezwaarschrift d.d. 27 februari 2003 behandeld zal worden in bezwarencommissie van 24 april 2003. 17 maart 2003 o Pleidooi door de advocaten van de familie RuiterBarel voor de rechtbank: “De zaak die voor u ligt is eigenlijk heel simpel. Er is illegaal gesloopt en vervolgens wordt of is er illegaal gebouwd zonder dat het college van B&W van de gemeente Haelen hebben opgetreden”. De familie RuiterBarel probeert de gemeente Haelen tot handhaving aan te zetten welke deze, zo zij stellen, nalaten. 17 maart 2003 o Pleitnota namens de gemeente Haelen. Er is door de gemeente Haelen een brief aan mv. Raaijmakers geschreven d.d. 24 februari 2003 waarin haar mede gedeeld is dat zij geen bouwvergunning heeft en daarom niet door mag gaan met bouwen, maar het blijkt dat deze brief nooit verstuurd is. Op 27 februari jl. zijn de bouwwerkzaamheden op bevel stilgelegd
68 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
door de gemeente. Op 5 maart 2003 wordt een welstandsaanvraag ingediend door mv. Raaijmakers maar er wordt geconstateerd dat er ondertussen doorgebouwd is, en de bouwaanvraag voldoet niet aan de hiervoor gestelde eisen. Op 13 maart 2003 heeft de welstandscommissie positief geoordeeld over het bouwplan. 18 maart 2003 o Uitspraak van de voorzieningenrechter, rechtbank Roermond, procedure nummers 03/233 en 03/234 WW44 v1 inzake familie RuiterBarel tegen het college van B&W van de gemeente Haelen. Geen hoger beroep mogelijk. Het verzoek om een voorlopige voorziening wordt afgewezen. Wel moet de verweerder de kosten betalen. Naar de mening van de voorzieningenrechter blijkt geen ruimte te zijn om in strijd met de geldende wettelijke voorschriften om “praktische redenen” een bouwvergunning te verlenen. Gemeente verweert zich onder andere door te zeggen dat de gemeente bezig is het woonwagencentrum positief te bestemmen, dat de voorbereidingen daartoe al zijn opgestart en het de bedoeling is om nog in 2003 de 1ste herziening van het bestemmingsplan Buitengebied vast te stellen. De uitbreiding van de woonwagen zal in elk geval passen binnen de toekomstige bestemming. De rechter geeft aan: de gemeente moet een beslissing nemen om al dan niet handhavend op te treden in deze zaak (die begon met het verzoek van de familie RuiterBarel op 19 februari 2003 om handhavend op te treden). De termijn van 8 weken is nog niet verstreken, daarom kan er geen bezwaar aangetekend worden. De rechter overweegt naar eigen zeggen geheel ten overvloede, dat bij “het nemen van een besluit tot handhaving terdege aandacht zal moeten worden geschonken aan de vraag of legalisatie van het illegaal gebouwde gebouw haalbaar is”. Daar wordt door de gemeente immers ook op ingezet. De rechter geeft echter aan dat het hem voorkomt dat “deze weg niet licht begaanbaar zal zijn”. “”Verder zijn door verweerders gemeente sedert die vernietiging van inmiddels twee jaar geleden kennelijk geen concrete stappen gezet om wederom te pogen die laatste bestemmingen te wijzigen in de beoogde bestemming “woonwagencentrum””. 19 maart 2003 o Uitspraak rechtbank Roermond. De advocaat van de familie RuiterBarel heeft op 10 oktober 2002 een bezwaarschrift ingediend bij de gemeente Haelen gericht tegen de namens eisers gestelde “fictieve weigering van verweerder tot het nemen van een handhavingsbesluit.” Op 19 december heeft men zich tot de rechtbank gewend ter zake de fictieve weigering van verweerder om een besluit te nemen op
69 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
voornoemde aanvraag handhavend op te treden ten aanzien van illegale bouwactiviteiten en illegale detailhandelsactiviteiten. De rechtbank stelt o.a.: “ten overvloede wijst de rechtbank erop dat verweerder nog steeds geen reëel besluit heeft genomen op de aanvraag van 27 augustus 2002 en dat verweerder door de onderhavige uitspraak niet wordt ontslagen van de verplichting om tot reële besluitvorming te komen.” Het beroep wordt gegrond verklaard. De rechtbank vernietigt het bestreden (fictieve) besluit en verklaart het bezwaar van 10 oktober als niet – ontvankelijk (toelichting: dit heeft te maken met het feit dat het bezwaarschrift prematuur was ingeleverd, zie p.2 van de motivering). De gemeente moet de kosten betalen. 24 maart 2003 o Besluit van het college van B&W met betrekking tot bestuursdwang ten aanzien van het gebruik van een perceel door dhr. Schneider. Zienswijze van dhr. Schneider: Dhr. Schneider geeft aan nog steeds geen alternatieve vestigingsplaats te hebben gevonden. Burgemeester zou begin maart 2003 mogelijke alternatieve vestigingen bekend maken. Dhr. Schneider verzoekt de gemaakte afspraken ten tijde van de verplaatsing van het woonwagencentrum naar de Bosrand, na te leven, zijnde dat de dhr. Schneider een locatie zou worden toegewezen, ingericht door de gemeente. Reactie van de gemeente Haelen op de zienswijzen: Dhr. Schneider is zelf verantwoordelijk voor het vinden van een bedrijfslocatie. In 1999 is inderdaad op verzoek van enkele geïnteresseerden onderzoek gedaan naar de mogelijkheid om kleine terreinen in te richten voor de verhuur aan gegadigden voor het inzamelen en sorteren van oude metalen. Uiteindelijk heeft dit tot niets geleid. Het verwijzen hiernaar vindt de gemeente niet op z’n plaats. (collegebesluit van 23 maart 1999: indicatie huurprijs bedrijfsruimte inzamelen oude materialen minimale huurprijs per terrein – 13.750,00 guldens per jaar). 27 augustus 2001 zijn voor het eerst illegale activiteiten geconstateerd. Dit is gedoogd tot medio 2002, omdat dhr. Schneider serieus bezig was een bedrijfslocatie te verwerven samen met een woning. Echter medio 2002 werd duidelijk dat dhr. Schneider niet zou verhuizen en is de kwestie het strijdig gebruik van het perceel naast de standplaats opgepakt. De gebruiksovereenkomst is per 112003 opgezegd. Dhr. Schneider een langere periode te gunnen ligt niet meer in de rede omdat zowel omwonenden als bewoners van de Bosrand het gemeentebestuur aanspreken op het feit dat het gemeentebestuur totaal niets zichtbaars onderneemt. Advies: met ingang van 2 april 2003 wordt dwangsom opgelegd. € 500,00 per week.
70 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
1 april 2003 o Bestuursrechtelijke sanctie: Brief van de gemeente Haelen aan dhr. Schneider (aangetekend) Verwijzing naar brief van 3 februari 2003 om met ingang van 1 april een einde te maken aan bedrijfsactiviteiten. Het is in strijd met het vigerende Algemeen bestemmingsplan gemeente Haelen. Legalisering is niet mogelijk. Gemeente heeft gekozen voor opleggen last onder dwangsom € 250,00 per week. (Gewezen wordt op de mogelijkheid tot het indienen van een bezwaarschrift en het verzoek tot het treffen van een voorlopige voorziening). Uiterlijk 15 april 2003 dient de illegale situatie beëindigd te zijn. 11 april 2003 o Verwijzing naar gesprek van dhr. Schneider met de burgemeester van de gemeente Haelen. Verslag van het gesprek: aanwezig burgemeester, dhr. Schneider, advocaat en 2 ambtenaren. De burgemeester geeft aan dat de gemeente Haelen op korte termijn de beschikking heeft over een bedrijventerrein aan de Giesel. Het initiatief tot aanschaf ligt bij dhr. Schneider. Na aankoop schept de gemeente het planologisch kader en dhr. Schneider zijn financiële kader. Het college van B&W dient nog een besluit te nemen. Dhr. Schneider vraagt om zijn bedrijf stil te mogen leggen, zodat hij later de activiteiten weer kan oppakken. In de tussentijd vraagt hij een uitkering aan bij de sociale dienst. (Is gebeurd 7 juli 2003besluit 9122003). Het handhavingstraject zal worden doorgezet. Maar ook: de gemeente Haelen zal kijken hoe zal worden omgegaan met deze tijdelijke situatie (tussenperiode). Dhr. Schneider krijgt enkele weken de tijd om te reageren. 14 april 2003 o Email binnen de gemeente Haelen “Met ingang van 15 augustus 2003 is Peter Schneider Bosrand 4 te Haelen een dwangsom verschuldigd van €250 per volle week of gedeelte daarvan zolang hij bedrijfsmatig voertuigen heeft uitgestald op het per ceel naast zijn standplaats. Op 15 augustus 2003 wordt gekeken en vervolgens elke dinsdag. Controle op 2229 april 2003, 6132027 mei en 3101724 juni 2003. Bij elke constatering moet een rekening uitgaan naar: Peter Schneider, Bosrand 4, 6081 CS Haelen. 1. Wij voeren controle uit 2. Kunnen jullie rekening doen uitgaan en zorgdragen voor invordering?” 16 april 2003 o Brief van de gemeente Haelen naar de advocaat van de familie RuiterBarel:
71 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
De gemeente zegt: Er is wel handhavend opgetreden. Op 19 december 2002 is er een bouwvergunning verleend voor de nieuwe woonwagen op Bosrand 4. Wat betreft illegale handelsactiviteiten: Op het terrein naast de standplaats Bosrand 4 zijn bedrijfsmatige motorvoertuigen uitgestald. “Er wordt handhavend opgetreden in die zin dat betrokkenen met ingang van 15 april 2003 per week een dwangsom verbeurt zolang de overtreding duurt. NB: Dat is in strijd met wat er in de mail van 14 april zou staan. In die mail staat 15 augustus. 17 april 2003 o Brief van de advocaten van de familie Ruiter Barel aan de gemeente Haelen Naar aanleiding van de uitspraak van de voorzieningenrechter te Roermond van 19 maart, had de gemeente Haelen 8 weken de tijd, zo is gesteld, om op de aanvraag met betrekking tot de sloop van het reeds gebouwde een beschikking te geven. Het college had dus vóór 16 april een beschikking moeten geven, maar heeft dat niet gedaan. De bezwaarschriften van 27 februari en 13 maart jl. worden ingetrokken (mocht dat nodig zijn) en opnieuw ingediend per 17 april 2003. 17 april 2003 o Fax van de familie RuiterBarel aan de bezwarencommissie van de gemeente Haelen. Zij verzoeken de commissie het college van B&W te adviseren over te gaan tot handhaving en bestuursdwang, hetgeen moet leiden tot sloop van het al aangebouwde aan de woning op de Bosrand 8. In de pleitnota voor de bezwarencommissie schrijft de gemeente Haelen: De aanvraag voldoet aan de voorschriften opgenomen in het bestemmingsplan Buitengebied. Normaal gesproken zou de bouwvergunning zonder problemen kunnen worden verleend. Helaas is de goedkeuring van dit gedeelte van het bestemmingsplan door de Raad van State vernietigd. Niet op inhoudelijke gronden, maar zuiver op een motiveringsgebrek: Gedeputeerde Staten hadden niet, dan wel onvoldoende gemotiveerd waarom er in dit geval van het bestaande beleid werd afgeweken dat woonbebouwing in het buitengebied wordt tegengegaan. In de herziening van het bestemmingsplan wordt dit motiveringsgebrek hersteld. Het college van B&W is van plan toepassing te geven aan de vrijstellingsmogelijkheid ex art. 19 lid 1 van de Wro. 25 april 2003 o Advies van de vaste commissie van advies voor bezwaar en beroepschriften, aangaande het bezwaarschrift van 27 januari 2003 van de familie RuiterBarel
72 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
tegen het geven van een bouwvergunning om handhavend op te treden tegen illegale bouwactiviteiten aan de Bosrand 8 als gegrond te verklaren, alsnog een besluit te nemen op het verzoek. 29 april 2003 o Brief van de gemeente Haelen aan dhr. Schneider. Er is geconstateerd dat het bedrijfsmatig uitstallen van bedrijfswagens is beëindigd. Dit betekent dat er geen last onder dwangsom wordt opgelegd. Het gebruik van het terrein naast de caravan is met ingang van 1 januari 2003 opgezegd. De gemeente Haelen stelt: “Dit is door u niet betwist en zelfs bij schrijven van 26 februari 2003 door uw advocaat erkend”. Dhr. Schneider dient het terrein in de oorspronkelijke staat op te leveren. Hij heeft de tijd tot 1 september 2003. 12 mei 2003 o Bezwaarschrift van de advocaat van dhr. Schneider ten aanzien van het besluit tot oplegging bestuursrechtelijke sanctie. Verwijzing naar gesprek van 11 april 2003, waarin de gemeente Haelen dhr. Schneider een terrein aan de Giesel in Haelen heeft aangeboden. Dhr. Schneider heeft inmiddels een verzoek tot bijzondere bijstand ingediend teneinde te komen tot het financieren van het aangeboden terrein. Dhr. Schneider verzoekt het besluit tot het opleggen van een last onder dwangsom in te trekken, dan wel een nieuwe begunstigingstermijn te gunnen teneinde het bedrijfsterrein te ontruimen, rekening houdend met de verplaatsingstermijn naar De Giesel. 12 mei 2003 o Het college van B&W van de gemeente Haelen nemen het advies van de commissie van 25 april 2003 over. De woonwagen wordt gedoogd tot uiterlijk 1 december 2003. De aanvraag om een bouwvergunning, dd 24 oktober 2002, van dhr. Schneider wordt geweigerd. 28 mei 2003 o Besluit van college van B&W van de gemeente Haelen om de beslissing op het bezwaarschrift met 4 weken te verdagen omdat het advies van de bezwarencommissie nog niet ontvangen is. Er gaat een brief uit naar de advocaten van de familie RuiterBarel waarin dit medegedeeld wordt. 28 mei 2003 o College van B&W van de gemeente Haelen ontvangen het advies van de bezwarencommissie. 12 juni 2003 o Brief van gemeente Haelen aan de advocaten van de familie RuiterBarel waarin de uitspraak van de bezwarencommissie van 25 april wordt meegedeeld. Zij adviseert
73 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
het bezwaarschrift van de familie RuiterBarel van 27 februari 2003 als gegrond te verklaren, alsnog een besluit te nemen aangaande het handhavingsverzoek en een vergoeding van 322 euro toe te kennen.(Zie ook 27 februari 2003). 13 juni 2003 o Brief van de advocaat van dhr. Schneider aan de rechtbank Roermond, waarin wordt aangegeven dat dhr. Schneider het verzoek tot het treffen van een voorlopige voorziening wil handhaven. Schneider zegt niet meer in zijn levensonderhoud te kunnen voorzien door het stilleggen van zijn bedrijfsactiviteiten en wil dat het bestreden besluit “oplegging last onder dwangsom” wordt geschorst tot het definitieve moment van verplaatsing van zijn bedrijfsactiviteiten. Hij vraagt wat er gebeurt met zijn woonwagen/standplaats als er geen bestemmingsplan is voor 1 december. 23 juni 2003 o Pleitnota van de gemeente Haelen, inzake bezwaarschrift van dhr. Schneider (via advocaat) ten aanzien van het besluit oplegging bestuursrechtelijke sanctie van 12 mei 2003. Aangegeven wordt dat een voorlopige voorziening wordt ingediend als er sprake is van een spoedeisend belang. Echter in dit geval is de overtreding door de verzoeker zelf al beëindigd. Verder wordt hierin nog gesteld dat de gemeente alleen gedoogt als legalisering in het vooruitzicht ligt. De bedoelde activiteit (detailhandel) zal nooit worden gelegaliseerd. Daarom is er ook geen sprake van gedogen. Bovendien speelt hier precedentwerking. 23 juni 2003 o Het college van B&W van de gemeente Haelen, verklaart: - De bezwaren van de familie RuiterBarel (27 februari 2003) ten aanzien van het slopen zonder vergunning ongegrond. - De bezwaren ten aanzien van het zonder vergunning oprichten van een woonwagen op Bosrand 8 gegrond. - De zonder bouwvergunning verbouwde woonwagen te gedogen tot 1 december 2003. - Aan verzoeker een vergoeding van 322 euro te betalen. 26 juni 2003 o Vernieling van het dak van het schuurtje op het achterterrein van de familie RuiterBarel 26 juni 2003 o Brief van de gemeente Haelen aan de familie RuiterBarel met betrekking tot milieucontroles
74 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
27 juni 2003 o Aangifte van vernieling van het dak van het schuurtje op het achterterrein van de familie RuiterBarel bij de politie in Heythuysen. 30 juni 2003 o Besluit van het college van B&W van de gemeente Haelen met betrekking tot de dwangsombeschikking ten aanzien van het illegaal gebruik perceel nabij Bosrand 4 te Haelen door dhr. Schneider, aangaande het bezwaarschrift van de familie RuiterBarel van 27 februari 2003. Advies: 1. Dwangsombeschikking d.d. 1 april 2003 intrekken 2. Besluiten tot een nieuwe dwangsombeschikking die ingaat 1 oktober 2003 3. Voorlopig niet het terrein verhuren aan de Giesel, omdat thans niet kan worden voldaan aan milieuvoorwaarden en andere nadelen en risico’s welke dit voor de gemeente als eigenaar met zich mee kan brengen zijn. College van B&W is echter niet akkoord met advies. Nieuw collegevoorstel op 7 juli 2003 2 juli 2003 o De advocaten van de familie RuiterBarel stellen beroep in tegen de beslissing over het beroepschrift van 12 mei. Nu er geen bouwvergunning is, is er een illegaal bouwwerk op het terrein en moet er normaliter handhavend opgetreden worden en niet gedogend. 2 juli 2003 o Brief van de rechtbank Roermond d.d. 3 juli aan de gemeente Haelen: uitspraak voorlopige voorziening. Het verzoek blijkt op 25 juni te zijn geschorst teneinde de partijen de gelegenheid te geven een oplossing te vinden. Dit is niet gelukt. Nieuwe zitting 2 juli 2003. De rechter wijst het verzoek om een voorlopige voorziening toe en schorst het bestreden besluit tot 6 weken na de te nemen beslissing op het bezwaarschrift van dhr. Schneider. (o.a. tegen de al vanaf 1997 bestaande illegale situatie is door de gemeente niet eerder handhavend opgetreden). Gemeente dient te betalen € 805,00 + griffiekosten € 116,00. 3 juli 2003 o Verweerschrift van de gemeente Haelen inzake de behandeling van het bezwaar van dhr. Schneider tegen de dwangsombeschikking van 1 april 2003. Te lezen is dat door de burgemeester tijdens de bespreking van 11 april 2003 duidelijk is aangegeven dat het handhavingstraject zal worden doorgezet, dat wil zeggen het opleggen van een dwangsom met ingang van 15 april 2003.
75 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
7 juli 2003 o Voorstel van college van B&W van de gemeente Haelen van 30 juni 2003 met betrekking tot het bedrijfsmatig uitstallen van motorvoertuigen door Peter Schneider is niet in B&W ingebracht. 24 juli 2003 o Brief van de gemeente Haelen aan de familie RuiterBarel met betrekking tot milieucontroles 12 augustus 2003 o Kopie van een brief van de provincie Limburg aan de advocaten van de familie RuiterBarel. Hun verzoek van toepassing artikel 40b van de Wro wordt afgewezen, omdat dit artikel is opgenomen in de zogenaamde negatieve lijst van de Awb. 13 augustus 2003 o De advocaat van de familie RuiterBarel heeft een beroepschrift ingediend bij de rechtbank Roermond aangaande de beslissing van 23 juni betreffende de beslissing over het bezwaarschrift. (Zie verweerschrift van de gemeente 30 september 2003). Argumentatie: Gedogen van een illegale situatie is niet toegestaan. Ten onrechte zijn de bezwaren ten aanzien van het slopen zonder vergunning ongegrond verklaard. Verzoeker maakt aanspraak op een vergoeding van de proceskosten van 644 euro. (Zie alle pleitnotities in dossier 30 september 2003). 22 september 2003 o Brief van de rechtbank Roermond aan de gemeente Haelen. Deze had aangaande de beroepszaak van de familie RuiterBarel de gemeente Haelen in een brief van 22 augustus gevraagd om relevante gedingstukken in drievoud in te dienen. Er is geen reactie van de gemeente ontvangen. Rechtbank verzoekt binnen één week te reageren. 28 oktober 2003 o Brief van de bezwarencommissie aan het college van B&W van de gemeente Haelen. Advies van bezwarencommissie inzake het bezwaar van dhr. Schneider tegen het besluit van het college van B&W van 1 april 2003 tot oplegging van een last onder
76 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
dwangsom in verband met het uitstallen van auto’s. Het advies is bezwaar gegrond te verklaren inzake de ingangsdatum 15 april 2003 en ongegrond voor het overige. 24 november 2003 o Voorstel van college van B&W van de gemeente Haelen in verband met het gedogen van woonwagens op woonwagencentrum Bosrand. Advies: het woonwagencentrum te gedogen tot 1 januari 2005 of zo veel langer als nodig is om dit te legaliseren. 1 december 2003 o De gemeenteraad van de gemeente Haelen besluit tot het gedogen van het woonwagencentrum aan de Bosrand De gemeenteraad besluit dat deze beschikking van kracht is tot 1 januari 2005 of zo veel langer als nodig is voor het verkrijgen van goedkeuring van het bestemmingsplan “Buitengebied“. Samengevat in raadsbesluit: A 15 december 1997 door de gemeenteraad is vastgesteld het bestemmingsplan Buitengebied B 21 juli 1998 met uitzondering van een aantal onderdelen is dit goedgekeurd C 4 januari 1999 is een bouwvergunning verleend voor het oprichten van een woonwagencentrum aan de Grote Kampweg D 2 mei 2000 is afgegeven een 6tal bouwvergunningen ten behoeve van plaatsing van één woonwagen per standplaats E 8 februari 2001 heeft de afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State het besluit van Gedeputeerde Staten van de provincie Limburg van 21 juli 1998 vernietigd, wat betreft het plandeel met de bestemming woonwagencentrum, omdat de afdeling Bestuursrechtspraak van mening is dat hiervoor onvoldoende motivering is gegeven. Door deze uitspraak ontbreekt de wettelijke basis voor het in 1999 gereedgekomen woonwagencentrum. En daardoor is het woonwagencentrum en de daarop geplaatste woonwagens illegaal. Normaliter worden tegen illegale situaties handhavend opgetreden en wordt in beginsel niet gedoogd. Dit is handelend conform het vastgestelde gedoogbeleid van VROM en de gezamenlijke handhavingsstrategie Limburg van 28 maart 2001. Echter in dit geval wordt gedogen gerechtvaardigd door het gegeven dat legalisatie in het verschiet ligt, omdat er op dat moment wordt gewerkt aan de herziening van het bestemmingsplan Buitengebied. Ook de Integrale Handhavingnota 20042007 van de gemeente Haelen, welke in concept klaar is, zegt dat gedogen alleen mag plaatsvinden als de
77 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
illegale situatie tijdelijk wordt toegestaan en legalisatie in het verschiet ligt. Hierbij moet wel gelet worden op gevaar, gezondheid of milieu. 1 december 2003: o Vergadering college van B&W van de gemeente Haelen: 1. Besluiten het woonwagencentrum “Bosrand” te Haelen en de 10 daarop geplaatste wagens te gedogen. 2.Dat deze beschikking van kracht is tot 1 januari 2005 of zoveel langer als nodig is voor het verkrijgen van goedkeuring van de herziening van het bestemmingsplan”. (Zie argumentatie van het besluit onder ‘1 december 2003’) Aanvankelijk was besloten 6 maanden te gedogen en dan zou het bestemmingsplan zijn aangepast, echter: Men ging er van uit dat het bestemmingsplan “Buitengebied” binnen 6 maanden aangepast zou zijn. Maar dat lukt niet. (Later blijkt dat dit met de herindeling te maken heeft). Om het hele kamp te kunnen legaliseren wordt er gewerkt aan het herzien van het bestemmingsplan (zie hiervoor). Hiertoe wordt een bestemmingsplanherziening opgesteld, welke niet zal plaats vinden voor 1 januari 2005. (Wordt nog later door de herindeling). Vooruitlopend op legalisering is de illegale situatie –legalisering gedoogd, omdat dus een nieuw bestemmingsplan gereed gaat komen. 8 december 2003 o De gemeente Haelen stuurt in zake het beroep “Bosrand te Haelen’ een brief aan de advocaat van de familie RuiterBarel betreffende het besluit van 1 december 2003 aangaande het gedogen van het woonwagencentrum Bosrand te Haelen tot 1 januari 2005 of zoveel langer als nodig is voor het verkrijgen van goedkeuring van de herziening van het bestemmingsplan “Buitengebied”. Ook de rechtbank ontvangt een exemplaar. 10 december 2003 o Pleitnotitie van de gemeente Haelen in de rechtszaak aangaande gedogen van 1 woonwagen op de standplaats Bosrand 4.
2004 5 januari 2004 o Besluit van het college van B&W met betrekking tot de automobielverkoop en wonen op industrieterrein Windmolenbos te Haelen (dhr. Schneider) “Actief zoeken naar oplossing met inbegrip van verhuur van het industrieterrein en de mogelijkheid van de bouw van een woning. Tevens hierbij aandacht voor de toekomstige verhuur van de huidige standplaats van dhr. Schneider op de Bosrand”.
78 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
8 januari 2004 o Advocaat van de familie RuiterBarel dient een bezwaarschrift in aangaande de besluiten van 1 december 2003. 16 januari 2004 o Brief van de gemeente Haelen aan dhr. Schneider inzake de verkoop motorvoertuigen. Dhr. Schneider dient met twee zaken rekening te houden: 1. het bestemmingsplan Omleiding Maascentrale en 2. de financiering van de aankoop. Gemeente stelt dat a) de provincie Limburg niet negatief staat en b) dat aankoop voor Schneider niet mogelijk is gezien het onderzoek van de ISD, maar misschien kan het terrein aan de Giesel door dhr. Schneider gehuurd worden. 20 januari 2004 o Uitspraak rechtbank Roermond: procedurenummer 03/962 Wro K1 Het bezwaar tegen het besluit van het college van B&W van 19 februari 2003 gemeente Haelen, is eerder ongegrond verklaard, tegen dit besluit is beroep ingesteld. De rechtbank Roermond verklaart: - het beroep niet ontvankelijk voor zover dit gericht is tegen de beslissing van verweerder waarbij het bezwaar tegen de afwijzing van het verzoek tot handhaving tegen het slopen zonder bouwvergunning op het perceel Bosrand 8 te Haelen ongegrond verklaard werd. - Verklaart het beroep gegrond voor zover dit gericht is tegen het gedogen van de zonder vergunning opgerichte woonwagen op het perceel Bosrand 8 tot 1 december 2003. En tegen de afwijzing van eisers bezwaar tegen de vergoeding van de proceskosten in bezwaar. - Vernietigt het besluit van verweerder van 30 juni 2003 voor zover daarbij de zonder vergunning opgerichte woonwagen op het perceel Bosrand 8 wordt gedoogd tot 1 december 2003 en eisers bezwaar tegen de hoogte van de aan hen toekomende vergoeding van de proceskosten in bezwaar ongegrond wordt verklaard. Voorts komen de kosten voor de procedure voor rekening van de gemeente. 26 januari 2004 o College van B&W van de gemeente Haelen besluit naar aanleiding van het uitgebrachte advies van de bezwaarcommissie van 28102003 de bezwaren ongegrond te verklaren en de last onder dwangsom d.d. 1 april 2003 op te schorten tot uiterlijk 1 december 2004 hangende de verdere procedures ex artikel 19 lid 1. Tegen dit besluit is beroep mogelijk en de vraag om een voorlopige voorziening.
79 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
26 januari 2004 o Brief van de gemeente Haelen aan de dhr. Schneider, waarin hij op de hoogte wordt gebracht van de beslissing op het bezwaar van 12 mei 2003. Dhr. Schneider heeft nu de tijd om de nodige stukken aan te leveren ter onderbouwing van een vrijstellingsverzoek ex art. 19 lid 1 Wro en het volgen van de procedure als de gemeenteraad daartoe besluit. De planologische onderbouwing dient op1 april 2004 in het bezit van de gemeente te zijn. Zie ook brief van 19 februari 2004. Hierin wordt nog toegevoegd dat de provincie Limburg ook moet meewerken door het geven van een verklaring van geen bezwaar. 10 maart 2004 o Brief van dhr. Schneider aan de rechtbank Roermond. Beroep tegen besluit van B&W van de gemeente Haelen van 26 januari 2004 (beslissing op bezwaar). 11 maart 2004 o Pleitnota van de burgemeester van de gemeente Haelen waarin wordt gesteld dat er meer tijd nodig is voor het bestemmingsplan. Er wordt onder andere aangedragen dat de tijd realistisch gezien nodig is om het bestemmingsplan planologisch in orde te maken en dat dit niet voor 1 januari 2005 haalbaar is. 15 maart 2004 o Brief van de rechtbank Roermond aan de gemeente Haelen. Kopie van beroepschrift van 10 maart 2004. 21 april 2004 o Brief van de gemeente Haelen aan de advocaat van dhr. Schneider Ter kennisname: Opdracht gegeven tot het opstellen van een ruimtelijke onderbouwing voor autohandel met woning. Dat de huurprijs € 485 per maand bedraagt voor de duur van 15 jaar. Dhr. Schneider krijgt 10 dagen de tijd om te antwoorden of hij dit accepteert. Vervolgens nog een verzoek om een welstandsplan in te dienen ten behoeve van de bedrijfswoning aan de Giesel.( 8 juni 2004 ingediend , goedgekeurd, echter bouwvergunning nog niet aangevraagd). 29 april 2004 o Schrijven van de commissie van advies voor bezwaarschriften. Advies betreffende het bezwaarschrift door de familie RuiterBarel aangaande het besluit van het college van B&W van de gemeente Haelen van 12 mei 2003 over het gedogen van de woonwagen op Bosrand 4 tot uiterlijk 1 dec 2003 en het besluit dd. 1 december 2003. Advies: Het bezwaar tegen het besluit van B&W van 1 december 2003 tot het gedogen van het woonwagencentrum Bosrand en de tien daarop geplaatste
80 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
woonwagens tot 1 januari of langer als nodig voor het verkrijgen van goedkeuring van de herziening van het bestemmingsplan buitengebied, gegrond te verklaren voor wat betreft de termijn van gedogen (NB dat betekent tot 1 januari 2005 en niet langer) en voor het overige ongegrond. Tevens adviseert de commissie het besluit van 1 december 2003 in zoverre aan te passen dat het besluit enkel betrekking heeft op de standplaatsen 4 en 8. 29 april 2004 o De gemeente Haelen vraagt een offerte aan voor het opstellen van een ruimtelijke onderbouwing ten behoeve van het woonwagencentrum Grote Kampweg. 17 mei 2004 o Brief van de gemeente Haelen aan de advocaat van dhr. Schneider met betrekking tot onduidelijkheden over de huurprijs van het aangeboden bedrijfsterrein aan de Giesel. 8 juni 2004 o De familie RuiterBarel stelt beroep in tegen het niet tijdig nemen van een besluit door de gemeente Haelen op hun bezwaarschrift van 8 januari 2004 (volgens een schrijven van de rechtbank, heeft de gemeente op 5 juli 2004 alsnog een besluit genomen). 25 juni 2004 o Een offerte aan de gemeente Haelen inzake ruimtelijke onderbouwing van het woonwagencentrum Grote Kampweg te Haelen wordt door ingenieursbureau BRO Tegelen gemaakt. 3 juli 2004 o Kopie van brief van de gemeente Haelen aan de advocaat van dhr. Schneider (bedrijfsterrein aan de Giesel) In de brief wordt door de gemeente Haelen aangegeven dat de aanleg van een aantal kleine bedrijventerreinen bestemd voor de verhuur voor het inzamelen en sorteren van oude metalen niet is doorgegaan. Nu wordt gekeken naar een ander bedrijfsterrein op de Giesel. “In elk geval nimmer is toegezegd of het idee gegeven dat er thans een ingericht terrein wordt aangeboden aan uw cliënt”. 5 juli 2004 o Uitspraak voorzieningenrechter van de rechtbank Roermond (procedurenummer 04/325 BESLU VI TIF): Aanvraag voor een voorlopige voorziening wordt toegewezen: uiterlijk 1 januari 2005 moet de gemeente een handhavingsbesluit nemen ten aanzien van de standplaatsen 4 en 8 teneinde de illegale bouw en bewoning ter plaatse te doen eindigen.
81 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
8 juli 2004 o De gemeente Haelen geeft bureau BRO opdracht voor het opstellen van een ruimtelijke onderbouwing ten behoeve van de vrijstelling ex artikel 19, lid 1 van de Wet op de ruimtelijke ordening voor het woonwagencentrum Bosrand en stuurt hen de benodigde stukken hiervoor toe. (en laat dit ook aan de rechtbank weten). De kosten bedragen € 2.250,. 8 juli 2004 o Brief van de gemeente Haelen aan de familie RuiterBarel. Op 8 juli 2004 heeft dhr. Ruiter een telefonische melding gedaan dat er op de Bosrand 5 bouwwerkzaamheden plaatsvonden zonder vergunning. Naar aanleiding van de klacht is gecontroleerd en bleek dat er een afdak hersteld werd dat door wateroverlast verzakt was. Geen bouwvergunning vereist. 29 juli 2004 o Zitting rechtbank Roermond inzake beroep dhr. Schneider die vraagt om besluit van 26 januari 2004 te vernietigen. 12 augustus 2004 o Brief van de advocaat van de familie RuiterBarel aan de gemeente Haelen in zake beslissing bezwaar d.d. 5 juli 2004 betreffende het gedogen van de woonwagen op standplaats Bosrand 4. Er wordt onder andere gezegd: “Feitelijk komt uw besluitvorming er nu op neer dat uw college met het nemen van een nieuw gedoogbesluit telkens de termijn van gedogen verlengt,en zo haar plicht tot handhaving bij illegale bebouwing verzaakt. Van cliënten heb ik vernomen dat de illegale bouwactiviteiten bij de standplaats van de woonwagen op Bosrand 4 nog steeds plaatsvinden. Ondanks herhaalde verzoeken van mijn cliënten bent u hiertegen niet opgetreden. Opvallend is daarbij dat telkens wanneer zij bij u melding maakten van illegale (bouw)activiteiten die door de bewoners van Bosrand 4 en 8 (dan wel door een van de andere woonwagenbewoners) zijn ondernomen, er represailles volgden in de vorm van stenen die door de ruiten van hun woning zijn gegooid. Dit heeft al vijf (!) maal plaatsgevonden. De veiligheid van mijn cliënten is en wordt hierdoor bij voortduring ernstig in gevaar gebracht.” 15 oktober 2004 o Eerste versie algemeen bestemmingsplan woonwagencentrum Grote Kampweg. Zie ook de reacties hierop vanaf 20 oktober
82 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
21 oktober 2004 o Kopie van de uitspraak van de rechtbank Roermond d.d. 29 juli 2004 in beroep van dhr. Schneider tegen het besluit van 1 april 2003 van de gemeente Haelen om voor 15 april 2003 een einde te maken aan het bedrijfsmatig uitstallen van motorvoertuigen op het perceel naast Bosrand 4. Rechtbank verklaart het beroep ongegrond. 27 oktober 2004 o Op deze dag heeft de bekendmaking plaatsgevonden (o.a. in de Streekbode) van het voorgenomen vrijstellingsverzoek voor het woonwagencentrum en dat een ieder in de gelegenheid is gesteld zijn/haar zienswijze omtrent het verlenen van vrijstelling naar keuze mondeling of schriftelijk ten aanzien van dit plan kenbaar te maken – ligt voor vier weken ter inzage bij de gemeentesecretarie. 2 november 2004 o Brief van mv. Barel aan de gemeente Haelen en aan de gemeenteraad. In de brief wordt verwezen naar een brief van de gemeente van 27 oktober 2004, waarin een milieucontrole wordt aangekondigd. Hierin uit zij haar ongenoegen over diverse zaken: de milieucontroles, het verplicht moeten toegang verlenen aan controleambtenaren + politie, de willekeur die ervaren wordt en de frequentie. Kortom het verstoren van hun woongenot. “Burgertje pesten” noemt ze het gedrag van de gemeente. Bovendien een verwijzing naar een brief van maanden terug, gericht aan de gemeenteraad waarvan zij vermoedt dat deze de gemeenteraad niet gehaald heeft. Deze brief van 2 november wordt wel ter kennisname aan de gemeenteraad gebracht. De gemeente reageert in een brief van 4 november 2004. NB: Dit dossier betreft een briefwisseling tussen gemeente Haelen en de familie Ruiter Barel over handhavingskwesties ten aanzien van puin op het achterterrein van Grote Kampweg 49 dat asbest bevat. 4 november 2004 o Brief van de gemeente Haelen aan de familie RuiterBarel. Gemeente schrijft dat de familie RuiterBarel schriftelijk en telefonisch benaderd is op 27 oktober 2004, omdat de gemeente verzocht is handhavend op te treden met betrekking tot asbestplaten op het achterterrein. 17 november 2004 o Brief van de gemeente Haelen aan mv. Raaijmakers, Bosrand 8, aangaande een gedeeltelijk dichtgebouwde overkapping. Hiervoor is een vergunning nodig. Maar omdat er geen vergunningen gegeven kunnen worden wegens de uitspraak van 8 januari 2001, is het gebouwde illegaal. Gesteld wordt dat er normaliter handhavend opgetreden wordt tegen situaties die
83 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
in strijd zijn met de wet. Maar momenteel wordt dit en de woonwagen op nr. 8 actief gedoogd tot 1 januari 2005 middels een gedoogschikking. : “Het is immers onze bedoeling hiervoor een bouwvergunning te verlenen zodra dat planologisch mogelijk is.” Verder wordt men geïnformeerd dat men te zijner tijd een vergunning moet aanvragen. Diezelfde dag gaat een nagenoeg zelfde brief aan de familie Ruiter Barel uit. Aanleiding van het geheel was een telefonische klacht van de familie RuiterBarel over genoemde bouwactiviteiten, men geeft aan dat men een onderzoek ingesteld heeft en de gedeeltelijke dichtgebouwde overkapping heeft ontdekt. Voor Bosrand 4 geldt hetzelfde. 18 november 2004 o Op deze dag vindt een milieucontrole plaats (3 ambtenaren en 3 politieagenten) bij de familie RuiterBarel. Er zijn foto’s gemaakt en er is een monster genomen. Verslag van die dag geeft een duidelijk beeld hoe de partijen met elkaar omgaan: veel beledigingen, weigeren toegang, verhitte sfeer. Er werd geconcludeerd dat de hoop bouwafval al in 2000 aanwezig was. 19 november 2004 o Brief van de advocaat van de heer Schneider, Bosrand 4, aan de gemeente Haelen aangaande het perceel grond naast zijn woonwagen, welke hij momenteel voor de stalling van motorvoertuigen ten behoeve van zijn bedrijfsvoering gebruikt. “zodra zijn bedrijf verplaatst kan worden naar de locatie aan de Giesel te Haelen wenst hij graag het gebruik van het terrein naast zijn woonwagen voort te zetten doch voor privé doeleinden”. 24 november 2004 o Advocaat van de familie RuiterBarel reageert op het voornemen tot vrijstellingsbesluit als bedoeld in art. 19 eerste lid, Wro. “Gelet op de voorgeschiedenis ga ik er van uit dat u bekend is dat mijn cliënten zich met de legalisering van het woonwagencentrum aan de Grote Kampweg niet kunnen verenigen”. De gemeente geeft elders aan (28 februari 2005) dat zij dat doen zonder argumentatie. 29 november 2004 o Brief van Econsultancy met analyse van het aangeleverd asbestverdacht plaatmateriaal van de Grote Kampweg 49. Het was inderdaad asbesthoudend. 30 november 2004 o Brief van de Raad van State afdeling Bestuursrechtspraak. Zij hebben een hoger beroepschrift ontvangen tegen de uitspraak van de rechtbank Roermond van 20 oktober 2004 04/247 GEMWT. Het hoger beroep is
84 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
ingesteld door dhr. Schneider. De gemeente wordt verzocht binnen vier weken een schriftelijke uiteenzetting te geven. 1 december 2004 o De advocaten van de familie RuiterBarel sturen afschriften van beide gedoogbeschikkingen (17 november) naar de rechtbank Roermond. Het onderzoek voor de zitting (procedure 04/673 BESLU RV is op dat moment reeds gesloten – voor uitspraak zie 15 december). In de brief staat o.a.: “Uit de beschikkingen blijkt dat het college van B&W gewoon voortgaat met haar ingezette handelswijze, ondanks eerdere uitspraken door uw rechtbank in deze zaak. Mijn cliënten weten gewoonweg niet meer hoe zij nu verder moeten. Op deze wijze komt er nimmer een einde aan het gedogen, laat staan dat ooit handhavend opgetreden zal worden. Het starten van een procedure tegen de beschikkingen van 17 november levert materiaalrechtelijk gezien niet meer op dan de procedure die nu aanhangig is. Als uiting aan hun wanhoop leggen zij u deze beschikkingen dan ook voor in de hoop dat u ze wellicht nog ergens in uw oordeelsvorming zult betrekken”. 8 december 2004 o Brief van mv. Barel aan het college van B&W van de gemeente Haelen over de onaangekondigde controle door 3 milieuambtenaren en 3 politieagenten, waarvan één in gevechtskleding, zonder toestemming van de familie RuiterBarel. “Eén van hen beweerde dat het om een reguliere controle ging. De andere ambtenaar verklaarde aan de politie dat er van het kamp geklaagd was en dat er ook gecontroleerd werd als wij ons over illegaal bouwen beklaagden. Zo was er “evenwicht”. Ook schreef zij dat “één zonder toestemming een steen van hun terrein had meegenomen, zonder haar toestemming”. Ze spreekt onder andere haar vermoeden uit dat de gemeente samenspant met dhr. Schneider en dhr. Van Haar om hen weg te pesten. Verder verwijst ze naar handhaving in juni 2003. Er is sprake van een vernield dak door dhr. Schneider. Er wordt verwezen naar een rechtszaak in november 2003 waarin verklaard wordt dat er een klacht was binnen gekomen en op basis van deze klacht was gehandeld. 9 december 2004 o De definitieve versie van de ruimtelijke onderbouwing voor het woonwagencentrum Grote Kampweg wordt door de gemeente van BRO ontvangen. 13 december 2004 o Raadsbesluit van de gemeente Haelen: Het ingang zetten van de vrijstellingsprocedure artikel 19 lid 1 Wet op de ruimtelijke ordening: “het is praktisch niet mogelijk het bestemmingsplan
85 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
“buitengebied” op korte termijn te herzien en dat zulks in de praktijk problemen oplevert omdat op basis van het vigerende bestemmingsplan geen enkele bouwvergunning kan worden verleend aan de Bosrand te Haelen.” 15 december 2004 o Uitspraak rechtbank Roermond aangaande het beroep van de familie RuiterBarel op 7 juni. Beroep ingesteld bij de rechtbank tegen het niet tijdig beslissen door verweerder op hun bezwaarschrift. Bij besluit van 5 juli 2004 heeft verweerder de beslissing op bezwaar genomen, waarop eisers bij brief van 5 augustus 2004 de grieven tegen deze beslissing hebben ingediend.( Procedurenummer 04/ 673 BESLU K1). De rechtbank: - Verklaart eisers nietontvankelijk in het beroep voor zover gericht tegen het niet tijdig beslissen op hun bezwaar. - Verklaart het beroep gegrond voor zover gericht tegen het bestreden besluit en vernietigt dit ( N.B: Het besluit tot gedogen tot 1 januari 2005). - Tevens wordt bepaald dat uiterlijk 1 maart 2005 een handhavingsbesluit moet zijn genomen ten aanzien van de standplaatsen Bosrand 4 en 8 ten einde de illegale bouw en bewoning ter plaatse te doen eindigen tenzij uiterlijk 1 maart 2005 een beslissing is genomen in het kader van artikel 19, eerste lid Wro. Ook is bepaald dat de gemeente een dwangsom van 500 euro verbeurt te betalen aan de eisers (gezamenlijk) voor elke week dat verweerder na 1 maart 2005 niet aan de hiervoor vermelde last heeft voldaan met een maximum van 5000 euro. 16 december 2004 o Brief van de gemeente Haelen aan de familie RuiterBarel Er wordt hen verteld dat in het meegenomen monster asbest aanwezig is. Dat ze als privépersoon zelf asbest mogen afvoeren, dat dan een sloopmelding nodig is en dat verpakken aan regels gebonden is en dat ze de tijd krijgen tot 1 maart 2005. 20 december 2004 o De gemeente besluit tot het gedogen van de woonwagens op de standplaatsen Bosrand 4 en 8 tot 1 april 2005.
2005 3 januari 2005 o De familie RuiterBarel krijgt het besluit van 20 december 2004 door de gemeente Haelen meegedeeld.
86 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
3 januari 2005 o Brief van de Raad van State aan de gemeente Haelen met de mededeling dat bij de afdeling een hoger beroepschrift binnen is gekomen tegen de uitspraak van rechtbank Roermond, sector bestuursrecht van 15 december 2004. 18 januari 2005 o Brief van de provincie Limburg aan de advocaten van de familie RuiterBarel met betrekking tot de zienswijzen die zij aan de Gedeputeerde Staten aangaande de art. 19 kwestie gestuurd hadden. In de brief wordt kenbaar gemaakt dat er geen procedure is die dit mogelijk maakt en dat men eerder de mogelijkheid had de zienswijzen kenbaar te maken bij het college van B&W van de gemeente Haelen. Hierbij waren de gronden niet kenbaar gemaakt. De gemeente heeft u “in de gelegenheid gesteld om een nadere motivering in te dienen. Van deze mogelijkheid is door u geen gebruik gemaakt. Bij de beoordeling van de bovenvermelde aanvraag om een verklaring van geen bezwaar zal derhalve uitsluitend uw zienswijze d.d. 24 november 2004 alsmede de gemeentelijke reactie daarop worden betrokken”. 20 januari 2005 o Brief van de provincie Limburg aan de gemeente Haelen: de aanvraag voor een verklaring van geen bezwaar (zie hiervoor) blijkt onvolledig te zijn. De gemeente krijgt 4 weken de tijd aanvullende informatie (besluit vanuit de raad) te verstrekken en een kennisgeving die zal worden geplaatst in de Staatscourant en de Streekbode. De kosten voor plaatsing in Staatscourant bedroegen 421,32 euro. 8 februari 2005 o De advocaten van de familie RuiterBarel dienen een bezwaarschrift in tegen het besluit van 20 december 2004. Zie document 18 april 2005 voor motivering. 14 februari 2005 o Krantenartikel: “Raadsbesluit moet dwangsom Haelen voorkomen” “De gemeente Haelen stelt alles in het werk om onder een dwangsom van 500 euro per week uit te komen. Daarvoor moet de gemeenteraad van Haelen vandaag in ieder geval wel een voorbereidingsbesluit voor het” woonwagencentrum Bosrand nemen”. “Op grond van een uitspraak van de rechtbank Roermond van eind vorig jaar hangt de gemeente Haelen vanaf 1 maart een dwangsom van 500 euro per week boven het hoofd als de gemeente geen stappen onderneemt tegen de illegale bouw en bewoning van enkele standplaatsen op het woonwagenkamp. Volgens de rechtbankuitspraak kan de gemeente onder het handhavingsbesluit en de dwangsom uit komen. Dan moet de raad wel tijdig een voorbereidingsbesluit nemen en moet er een verklaring van geen bezwaar van de provincie liggen ”.
87 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
14 februari 2005 o Raadsvoorstel voor de gemeenteraad van de gemeente Haelen tot het nemen van een voorbereidingsbesluit voor de “Bosrand” te Haelen, dit op verzoek van de Gedeputeerde Staten van Limburg waar het verzoek tot geen bezwaar is ingediend aangaande de vrijstellingsprocedure. Dit besluit is op 17 maart officieel bekend gemaakt. 16 februari 2005 o De gemeente Haelen maakt het “voorbereidingsbesluit Bosrand” officieel bekend. ”B&W van Haelen maken ter voldoening aan artikel 22 van de Wet op Ruimtelijke Ordening bekend, dat de gemeenteraad bij besluit van 14 februari 2005, heeft verklaard dat een wijziging van het “Algemeen bestemmingsplan” wordt voorbereid voor het gebied Bosrand (woonwagencentrum), zoals dat nader is aangegeven op de bij het besluit behorende situatietekening.” Er wordt vermeld dat vanaf 17 februari 2005 dit voor ieder ter inzage ligt op het gemeentehuis en dat belanghebbenden gedurende 6 weken een bezwaarschrift kunnen indienen. 17 februari 2005 o Brief van het college van B&W van de gemeente Haelen aan het college van Gedeputeerde Staten van Limburg waarin een kopie gestuurd wordt van het besluit van de raad d.d. 14 februari 2005 waarbij wordt verklaard dat een bestemmingsplan wordt voorbereid voor het gebied Bosrand aan de Grote Kampweg. Dit besluit wordt toegevoegd aan de aanvraag om een verklaring van geen bezwaar ex artikel 19. lid 1 Wro. 17 februari 2005 o Brief van de gemeente Haelen aan dhr. Schneider over de dwangsom die op 15 april 2003 aan hem opgelegd is voor het bedrijfsmatig uitstallen van motorvoertuigen naast de standplaats Bosrand 4 welke in strijd is met het bestemmingsplan. Door het verzoek om een voorlopige voorziening van de heer Schneider is de effectuering van deze beschikking opgeschort tot uiteindelijk1 december 2004. Omdat men bezig is met het afronden van een zogenaamde “ruimtelijke onderbouwing” welke als basis dient voor het aanvragen van een verklaring van geen bezwaar bij de provincie Limburg ten behoeve van een vrijstelling ex artikel 19, lid 1 van de Wro “om uw activiteiten (eventueel in combinatie met “wonen) naar de Giesel te Haelen te kunnen verplaatsen, is niet direct actie ondernomen ten aanzien van eerdergenoemde illegale activiteiten.” Verder wordt gezegd dat hier meer tijd voor nodig bleek te zijn en dat daarom de dwangsombeschikking opgeschort is tot uiterlijk 1 juli 2005. Men wijst er “tenslotte nogmaals zéér nadrukkelijk op dat u op de eerste plaats zelf verantwoordelijk bent voor het vinden
88 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
van een voor u geschikte bedrijfslocatie en dat u daarvoor daadwerkelijk de nodige initiatieven dien te ontwikkelen.” 18 februari 2005 o Brief ontvangen van de provincie Limburg door de gemeente Haelen: geen bezwaar tegen vrijstelling van het geldende bestemmingsplan ten behoeve van het (bouw)plan van het woonwagencentrum op de percelen 1 t/m 10 aan de Bosrand te Haelen. Onder andere: “Ten behoeve van de beoordeling van uw aanvraag hebben wij de regionaal inspecteur VROM Inspectie Regio Zuid gehoord. Met het door u ingenomen standpunt met betrekking tot de ingebrachte zienswijze kunnen wij instemmen.” 22 februari 2005 o Brief van de Raad van State aan de gemeente Haelen betreffende het hoger beroep door dhr. Schneider. De Raad van State had een kopie gezonden van het hoger beroepschrift op 31 december 2004. Binnen vier weken had de gemeente hierop moeten reageren. De Raad van State heeft nog niets ontvangen. De gemeente krijgt nog twee weken de tijd. 23 februari 2005 o Brief van de advocaat van dhr. Ruiter aan de gemeente Haelen. Dhr. Ruiter is tweemaal aan de balie geweest voor inzage in de bouwvergunningen, verleend voor de woonwagens aan de Bosrand. De inzage is hem geweigerd. Zij wijst er op dat het om openbare stukken gaat en niet inziet dat dit twee weken zou moeten duren en eist dat binnen een week de gevraagde informatie wordt verschaft. 25 februari 2005 o Intrekking van het hoger beroep door de familie RuiterBarel (redenen worden niet aangegeven) 25 februari 2005 o Stichting Studiegroep Leudal herinnert de gemeente Haelen eraan dat het bij 10 woonwagens moet blijven. 28 februari 2005. o Reactie van de gemeente Haelen op het verzoek van dhr. Schneider, zoals verwoord in de brief van 19 november 2004. Onder andere wordt gesteld dat: “Op dit moment is het bedoelde terrein reeds in gebruik genomen en de dwangsombeschikking ten aanzien van de illegale bedrijfsactiviteiten is door ons bij schrijven besluit 14 februari 2005 opgeschort tot uiterlijk 1 juli 2005. Wij zullen in elk geval een nadere reactie geven op uw verzoek
89 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
om het bedoelde perceel voor privédoeleinden te gebruiken zodra de illegale bedrijfsmatige activiteiten op dit perceel zijn beëindigd.” 28 februari 2005 o Besluit van het college van B&W van de gemeente Haelen tot het verlenen van vrijstelling van het geldende bestemmingsplan ingevolge artikel 19, lid 1 van de Wet ruimtelijke ordening ten behoeve van het woonwagencentrum gelegen aan de Grote Kampweg te Haelen, plaatselijk bekend Bosrand 1 t/m 10. 2 maart 2005 o Brief van de gemeente Haelen naar de arrondissementsrechtbank te Roermond waarin het besluit van 28 februari meegedeeld wordt. Verder wordt vermeld dat: “met betrekking tot de illegale bouw op de standplaatsen Bosrand 4 en 8 te Haelen merken wij op dat hiervoor aanvragen in behandeling zijn om een vergunning op grond van de Woningwet.” 2 maart 2005 o De gemeente Haelen stuurt een brief aan mv. Raaymakers Bosrand 8. Zij stelt dat het vooroverlegplan voor het vergroten van een woonwagen (legalisering) op het adres Bosrand 8 op 2 februari is ontvangen. Verder wordt vermeld dat het plan in strijd is met het vigerende bestemmingsplan, maar dat er toch medewerking verleend kan worden gezien het besluit tot vrijstelling van 28 februari. “De welstandscommissie heeft 17 februari 2005 geadviseerd dat uw vooroverlegplan voldoet aan redelijke eisen van welstand.” Er zit een aanvraagformulier voor een bouwvergunning bij. 2 maart 2005 o Een brief van dezelfde strekking als voor mv. Raaymakers gaat uit naar dhr. Schneider Bosrand 4. 8 en 18 maart 2005 o De gemeente Haelen stuurt een brief aan de advocaat van dhr. Ruiter, in antwoord op een vraag rond de publicatie van het vrijstellingsbesluit, welke op 17 maart gepubliceerd wordt in de Streekbode. Daarna zijn alle stukken openbaar. “Om de heer Ruiter als direct belanghebbende ter wille te zijn doen wij bijgaand toekomen de stukken zoals deze ter inzage worden gelegd.” Op 18 maart stuurt de gemeente Haelen op verzoek verdere aanvullende stukken waar de advocaat om vroeg (waaronder het delegatiebesluit van 23 okt 2000 en andere stukken uit 2004 en 2005). De gemeente vraagt hier € 3,08 aan leges voor. 30 maart 2005 o De advocaat van de familie RuiterBarel dient een bezwaar in tegen het besluit van 14 februari 2005, officieel bekend gemaakt op 17 februari, waarbij de raad van de gemeente Haelen heeft verklaard dat een wijziging van het “algemene
90 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
bestemmingsplan” wordt voorbereid voor het gebied Bosrand. Zij verzoekt om een termijn voor het motiveren van dit bezwaarschrift. 7 april 2005 o Gemeente Haelen antwoordt dat bovengenoemd bezwaarschrift van de familie RuiterBarel niet aan de eisen voldoet omdat een motivering ontbreekt. Men krijgt 4 weken de tijd. 11 april 2005 o Bezwaarschrift van de advocaat van de familie RuiterBarel tegen het besluit van het college van B&W van de gemeente Haelen van 28 februari 2005. Met een verzoek tot het krijgen van een termijn voor het motiveren van het bezwaarschrift. 18 april 2005 o Gemeente Haelen antwoordt dat hiervoor genoemd bezwaarschrift niet aan de eisen voldoet omdat een motivering ontbreekt. Men krijgt 4 weken de tijd. 25 april 2005 o Controleverslag van de gemeente Haelen op de Grote Kampweg 49: Bouwafval ligt nog op dezelfde plek als waar het 18 november 2004 lag. Er hebben geen opruimwerken plaatsgevonden. 3 mei 2005 o Brief van de advocaat van de familie RuiterBarel met de motivering voor het bezwaarschrift tegen het besluit van 17 februari 2005. De motivering gaat onder meer in op de vernietiging van het betreffende bestemmingsplan in februari 2001. “Deze vernietiging brengt met zich dat, te rekenen vanaf de datum van de uitspraak van de Afdeling, artikel 30 van de Wro van toepassing is: op uw raad rust vanaf dat moment de plicht om met inachtneming van de uitspraak van de Afdeling een vervangend bestemmingsplan, een zogenaamd reparatieplan, voor het bestemmingsplan “Buitengebied” vast te stellen”. Daarna wordt gesteld dat de vrijstelling op grond van art 19 identiek is aan of grotendeels overeenkomt met het door de Afdeling vernietigde plandeel. 12 mei 2005 o Brief van de advocaat van de familie RuiterBarel met de motivering voor het bezwaarschrift tegen het besluit van 28 februari 2005. Daarin is ook het verzoek opgenomen in te stemmen met rechtstreeks beroep bij de administratieve rechter te Roermond. (Dit heeft ook betrekking op het bezwaarschrift tegen het besluit van 14 februari 2005) “Ik verzoek u alsnog in te stemmen met rechtstreeks beroep bij de rechtbank sector bestuursrecht te Roermond”.
91 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
20 mei 2005 o Mevrouw Raaymakers, Bosrand 8 dient een aanvraag voor een bouwvergunning in. 24 mei 2005 o Verweerschrift van de gemeente Haelen in bovengenoemd bezwaarschrift (3 mei 2005). De commissieleden worden er door de burgemeester en wethouders op gewezen dat het bezwaar nietontvankelijk verklaard zou kunnen worden omdat er op 17 februari geen besluit genomen is. Bij besluit van 28 februari 2005, zo wordt verder gesteld, is door het college vrijstelling verleend “zulks op basis van een ruimtelijke onderbouwing. Niet valt in te zien dat dit besluit op zichzelf in strijd is met het bepaalde in artikel 30 van de Wro.” 25 mei 2005 o Uitspraak van de Raad van State in het hoger beroep ingediend door dhr. Schneider met betrekking tot het besluit van 1 april 2003 van de gemeente Haelen om voor 15 april 2003 een einde te maken aan het bedrijfsmatig uitstallen van motorvoertuigen op het perceel naast Bosrand 4. De rechtbank had het bezwaar op 20 oktober 2004 ongegrond verklaard. Bij besluit van 15 februari 2005 heeft het college de dwangsombeschikking van 1 april 2003 aldus gewijzigd dat de begunstigingstermijn is verlengd tot 15 juli 2005. De Raad van State verklaart het hoger beroep tegen het besluit van 15 februari ongegrond. 6 juni 2005 o Brief van de advocaat van de familie RuiterBarel refererend aan het verzoek van 12 mei 2005 aangaande rechtstreeks beroep tegen het voorbereidingsbesluit van 14 februari 2005 waarop geen antwoord ontvangen is. “Onlangs ontving ik uw uitnodiging voor de hoorzitting van 9 juni”. “Een beslissing op het verzoek van bezwaarden heeft u nog niet gegeven, terwijl dat wel de bedoeling is overeenkomstig het 4e lid van artikel 7:1 a van de Awb.” 14 juni 2005 o Op die dag is dhr. Ruiter bij het gemeentehuis langs geweest met het verzoek een kopie te ontvangen van een aantal bouwaanvragen waarvan het bestuur van de gemeente middels de lokale media kennis gegeven had. Dit blijkt uit een schrijven van het advocatenbureau van de familie RuiterBarel. De ambtenaren weigerden inzage en ook ontving dhr. Ruiter geen kopie. De advocaat wijst op artikel 3:11 van de Awb en verzoekt het college de ambtenaren te instrueren de wet na te leven en dhr. Ruiter “correct en zonder vooringenomenheid te bejegenen”. 23 juni 2005 o De bouwvergunning voor Bosrand 4 wordt verleend.
92 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
28 juni 2005 o De bouwvergunning voor Bosrand 8 wordt verleend. 6 juli 2005 o Dhr. Ruiter stuur de gemeente uit eigen naam een brief met opmerkingen en vragen naar aanleiding van de inhoud van de bouwaanvragen Bosrand 4 en 8. (reactie gemeente Haelen op 19 juli) 15 juli 2005 o Dhr. Ruiter wordt weer inzage geweigerd. (De advocaat van de familie RuiterBarel verzoekt die dag weer schriftelijk, net zoals op 14 juni, om medewerking te verlenen) 15 juli 2005 o Brief aan de advocaat van de familie RuiterBarel door de gemeente Haelen. Advocaat vraagt stukken op en die worden gestuurd. Verder : “Uw cliënt is afgelopen vrijdag 15 juli in de hal van het gemeentehuis al scheldend en tierend tekeer gegaan tegenover onze ambtenaren. Bovendien heeft hij eigenhandig en zonder overleg een dossier gepakt en heeft in eerste instantie geweigerd dit terug te geven. Het is niet de eerste keer dat uw cliënt zich op deze wijze opstelt ”. Verder wordt aangegeven dat men cliënt correct wil blijven behandelen, maar ook eenzelfde houding van de cliënt te verwachten. Men neemt afstand van de gemaakte opmerkingen door de advocaat over de handelwijze van de ambtenaren richting de cliënt. 19 juli 2005 o De gemeente Haelen stuurt een reactie aan dhr. Ruiter en daarnaast een brief met de mededeling dat vergunningen zijn verleend. En dat op de gebruikelijke wijze bezwaar kan worden aangetekend. 20 juli 2005 o Brief van de gemeente Haelen aan dhr. Schneider, met de mededeling dat men de gemeenteraad zal verzoeken tot instemming met het opstarten van de vrijstellingsprocedure (zie ook 17 februari 2005). Op 4 oktober 2005 zal in de gemeenteraad hier een beslissing over worden genomen. En: “Naast het vorenstaande is besloten de ingangsdatum van de dwangsomschikking op te schorten tot uiterlijk 1 januari 2006”. Nogmaals wijst de gemeente dhr. Schneider er zeer nadrukkelijk op dat naast alle inspanningen (fysiek en financieel) die de gemeente verricht “om de door u gecreëerde illegale situatie te beëindigen” hij ook zelf de verplichting heeft om ook zelf om te zien naar een geschikt bedrijfsterrein.
93 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
2 augustus 2005 o De advocaat van de familie RuiterBarel dient namens haar cliënten een bezwaarschrift in tegen het besluit voor een bouwvergunning van 28 juni 2005 voor mv. C.E. Raaymakers, Bosrand 8 en het besluit voor een bouwvergunning van 23 juni 2005 voor dhr P. Schneider, Bosrand 4. 24 augustus 2005 o De advocaat van de familie RuiterBarel stuurt gronden van bezwaar aangaande hiervoor genoemd bezwaarschrift tegen de besluiten van 23 en 28 juni 2005 voor bouwvergunningen voor de Bosrand 4 en de Bosrand 8. Er wordt geargumenteerd dat uit het oogpunt van wettelijke taakstelling van de gemeente geen overtuigende redenen voor vrijstelling zijn aan te geven. En dat de opgevoerde argumenten als mager bezien worden, en dat bij het afwegen van de belangen de familie RuiterBarel een gehele explicitering van hún belangen mist. “Zij menen dat hun geschiedenis met het woonwagencentrum en met de gemeente niet onvermeld had mogen blijven en niet buiten de afweging mogen worden gelaten”. ..en verder over de deels ook negatieve invloed die het centrum op haar omgeving zou hebben. 25 augustus 2005 o De commissie voor bezwaarschriften adviseert: 1. Het bezwaarschrift d.d. 8 februari en aangevuld d.d. 11 april 2005 tegen het besluit van 20 december 2004 door de gemeente Haelen tot het gedogen van de standplaatsen Bosrand 4 en 8 tot uiterlijk 1 april 2005 niet ontvankelijk te verklaren. 2. Het bezwaarschrift tegen het besluit van B&W van 28 februari tegen het verlenen van vrijstelling als bedoeld in art 19 lid 1 Wro ongegrond te verklaren. De verzoeken om vergoeding van proceskosten is afgewezen. 12 september 2005 o Het college van B&W van de gemeente Haelen besluit het advies over te nemen, zoals voorgesteld door de commissie voor bezwaarschriften op 25 augustus. 3 oktober 2005 o De gemeenteraad van Haelen besluit met betrekking tot het bezwaarschrift van 30 maart 2005 tegen het besluit van 14 februari 2005 door de familie RuiterBarel, het bezwaar ongegrond te verklaren en geen proceskosten te vergoeden. 6 oktober 2005 o Krantenartikel, dat op 20 november 2006 bij de griffie van de Rechtbank is binnengekomen. Zonder datum, noch andere referentie: “Vragen over besluit
94 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
illegaal bedrijf””. In dit artikel wordt het net door de gemeenteraad genomen besluit om een bewoner in de Giesel ruimte te bieden voor een handel in auto’s en een bedrijfswoning besproken. Hier bestaat wrevel over: “Krijgen bepaalde burgers meer voor elkaar dan andere?” 20 oktober 2005 o Advocaat van de familie RuiterBarel dient een beroepschrift in tegen het besluit van het college van B&W van de gemeente Haelen van 12 september 2005 en tegen het besluit van de gemeenteraad van Haelen van 3 oktober 2005. Zij bericht het college hier met motivatie over in een schrijven van 28 november 2005. 15 december 2005 o De commissie voor bezwaarschriften adviseert de bezwaarschriften tegen de bouwvergunningen voor Bosrand 4 en 8 ongegrond te verklaren. 19 december 2005 o De advocaat van de familie RuiterBarel tekent bezwaar aan tegen besluiten tot verlening bouwvergunning voor 3 garages (Bosrand 2, 3 en 9). ( besluit van 211 2005; bouwverg. 2001/0109, 2001/ 0110, 2001/0111).
2006 2 januari 2006 o Brief van de gemeente Haelen aan dhr. Schneider met het besluit de dwangsom op te schorten tot uiterlijk 1 juni 2006, omdat de vrijstelling ex art. 19 lid 1 Wro ten behoeve van de vestiging van een bedrijf aan De Giesel in procedure is. Wel dient dhr. Schneider zelf ook de nodige inspanningen te verrichten om een geschikt bedrijfsterrein te vinden. 16 januari 2006 o Het college van B&W van de gemeente Haelen besluit de bezwaarschriften d.d. 2 augustus 2005 tegen de besluiten voor een bouwvergunning aan de standplaatsen Bosrand 4 en Bosrand 8 ongegrond te verklaren.
26 januari 2006 o De gemeente Haelen stuurt 3 bezwaarschriften namens de familie RuiterBarel door aan de commissie voor advisering. Dit betreft bezwaren aangaande de verlening van bouwvergunningen voor het oprichten van garages aan de Bosrand 2, 3 en 9 (waarover de gemeente Haelen begin november 2005 besloten had). 1 februari 2006 o Brief van de gemeente Haelen aan dhr. Ruiter waarin staat dat hij zich die dag zeer agressief tegenover medewerkers opgesteld heeft en dat dit niet getolereerd wordt. Vanaf die dag tot voorlopig 1 januari 2007 wordt hem de toegang tot het
95 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
gemeentehuis ontzegd. Als hij contact met de gemeente wil moet daar een schriftelijk verzoek over ingediend worden. Er is melding gemaakt van het gedrag van dhr. Ruiter bij de politie. 27 februari 2006 o Advocaten van de familie RuiterBarel gaan namens hen in beroep tegen het besluit van 16 januari 2006 van de gemeente Haelen. 17 maart 2006 o Uitspraak van de commissie voor bezwaarschriften (zie 26 januari 2006): Het bezwaarschrift tegen het besluit van 2 november door het college van B&W van de gemeente Haelen aangaande het oprichten van een garage op Bosrand 3 (B3) als nietontvankelijk te verklaren. En het bezwaar tegen de beslissingen voor bouwvergunningen ter oprichting van garages op de percelen B2 en B9 “onder verbetering van de motivering ongegrond te verklaren”. 28 april 2006 o De rechtbank Roermond deelt mee dat zij de termijn waarbinnen schriftelijk uitspraak zal worden gedaan in het beroep van de familie RuiterBarel tegen vrijstelling door de gemeente Haelen conform het besluit van 28 februari 2005, met ten hoogste zes weken heeft verlengd (zie uitspraak 14 juni 2006) 18 mei 2006 o College van B&W van de gemeente Haelen: Vaststelling van toetsingscriteria ten behoeve van bouwplannen op het woonwagencentrum “Bosrand” te Haelen. Dat wil zeggen; de planvoorschriften ex artikel 17 van het bestemmingsplan “Buitengebied” aanwijzen als toetsingskader voor bouwplannen op het woonwagencentrum Bosrand. Zulks als nadere aanvulling op het algemeen vrijstellingsbesluit ex artikel 19, lid 1 van de Wet op ruimtelijke ordening. 14 juni 2006 o Schrijven van de rechtbank te Roermond (sector bestuursrecht): Beroep van de familie RuiterBarel tegen de vrijstelling door de gemeente Haelen conform het besluit van 28 februari 2005 is gegrond verklaard. Betreffende Bosrand 4 en 8 wordt onder andere vermeld: “vast staat derhalve dat voor beide woonwagens geen bouwvergunning is verleend en tevens dat bewoning in strijd is met de gebruiksvoorschriften van het geldend bestemmingsplan.” De rechtbank geeft aan dat de verweerders besluitvorming (gemeente) onvoldoende duidelijk aangeeft, waarvoor de vrijstelling exact wordt verleend en onder welke voorwaarden. “Dit alles klemt te meer, nu het verlenen van de vrijstelling door verweerder in zeer ruime bewoordingen is geschied, waardoor er geen enkel juridisch bindend planologisch kader wordt geschapen, noch voor nu noch voor de toekomst. Er zijn geen randvoorwaarden in de vorm van voorschriften gegeven, zodat iedere
96 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
verandering/verbouwing en iedere nieuwe vervangende woonwagen in beginsel toegelaten is”. Omdat het vaag zou zijn verwoord, is het ook niet helder waartegen bezwaar kan worden gemaakt. “Ook dit aspect heeft verweerder in het bestreden besluit niet onderkend”. Voorts haalt de rechtbank ook bevindingen uit de uitspraak van de Raad van State van 822001 in haar argumentatie aan. Verder: “Tenslotte is de rechtbank ook niet gebleken dat de belangen van eisers ook maar enigszins zijn gewogen”. 17 juli 2006 o Vergadering van het college van B&W van de gemeente Haelen: Beslissing op bezwaarschrift tegen 3 bouwvergunningen ten behoeve van het oprichten van garages aan de Bosrand te Haelen. 1. Het niet ontvankelijk verklaren van de bezwaren tegen het besluit van 2 november 2005 tot verlening van een bouwvergunning aan M. Pruijmboom, Bosrand 3, voor het oprichten van een garage. 2. Het ongegrond verklaren van de bezwaren tegen de besluiten tot verlening van een bouwvergunning ten behoeve van garages op Bosrand 2 en Bosrand 9. En de afwijzing van de verzochte vergoeding. 21 juli 2006 o In een email vat een ambtenaar van de gemeente Haelen aan het ingenieursbureau BRO enkele punten uit de rechterlijke uitspraak van 14 juni 2006 samen. Onder andere wordt gesteld dat: “de vernietiging heeft plaatsgevonden wegens strijd met de artikelen 3:2 (zorgvuldigheid en belangenafweging) en 7:2 (deugdelijke motivering)”. Daarna volgt een opsomming van de uitspraken. Er wordt opgemerkt dat enige punten niet kloppen (met name dat er op de Bosrand 4 en 8 ten behoeve van de woonwagens nooit bouwvergunningen zijn verleend en bewoning in strijd is met de gebruiksvoorschriften van het gelden bestemmingsplan). Voor wat betreft de punten 3 t/m 7 moet de ruimtelijke onderbouwing nader worden bekeken. Hij verzoekt BRO “wij vragen thans informeel om nog eens goed naar de argumentatie te kijken”. 21 juli 2006 o De rechtbank Roermond beslist in het beroep door de familie RuiterBarel tegen de beslissing van de gemeente Haelen van 16 januari 2006 dat deze gegrond is en vernietigt het bestreden besluit. Verweerder moet een nieuw besluit op bezwaar nemen. De rechtbank verwijst ook naar haar uitspraken van 14 juni 2006 (In de gedingen genoemd in rubriek 1).
97 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
22 juli 2006 o Krantenartikel: “Rechtbank fluit Haelen weer terug”. “De gemeente heeft ten onrechte vrijstelling verleend voor twee woonwagens op het kamp Bosrand”. 20 augustus 2006 o Advies van BRO: Samenvatting: Ruimtelijke onderbouwing ten behoeve van het woonwagencentrum aan de Grote Kampweg. a. De vestiging van het woonwagencentrum is mogelijk gemaakt op basis van het bestemmingsplan Buitengebied. (goedgekeurd door de gemeenteraad van de gemeente Haelen op 15 december 1997 en door Gedeputeerde Staten van Limburg goedgekeurd op 21 juni 1998). b. Op basis van het bestemmingsplan Buitengebied heeft de gemeente in 2000 vergunning verleend voor het plaatsen van 10 woonwagens. c. Op 8 februari 2001 heeft de afdeling bestuurrechtspraak van de Raad van State het goedkeuringsbesluit van Gedeputeerde Staten van Limburg op grond van onvoldoende motivering, vernietigd. d. Dit betekent dat voor nieuwe standplaatsvergunningaanvragen, het oude onderliggende Algemeen Bestemmingsplan uit 1978 geldt. e. Binnen dit bestemmingsplan is, in tegenstelling tot het bestemmingsplan Buitengebied, de realisering van een woonwagencentrum niet mogelijk. f. Het goedkeuringsbesluit voor de locatie is echter door de Raad van State vernietigd waardoor voor nieuwe vergunningaanvragen het bestemmingsplan Algemeen bestemmingsplan geldig is. Binnen dit bestemmingsplan is de woonwagenlocatie niet toegelaten. g. Met behulp van de zogenaamde zelfstandige projectprocedure in het kader van art. 19 lid 1 van de Wro kan het woonwagencentrum juridisch – planologisch geregeld worden, zodat de gemeente de mogelijkheid heeft om nieuwe standplaatsvergunningen te verlenen. h. Middels de artikel 19 lid 1 procedure. Dit houdt in dat de gemeenteraad vrijstelling kan verlenen van het geldende bestemmingsplan, mits vooraf een verklaring van geen bezwaar van Gedeputeerde Staten van Limburg is ontvangen. Hierdoor is de aanwezigheid van het woonwagencentrum juridisch geregeld. 24 augustus 2006 o Brief van de provincie Limburg aan BRO naar aanleiding van een vraag omtrent het al dan niet noodzakelijk zijn van een onderzoek met betrekking tot archeologische erfgoed aan de Bosrand (zie uitspraak rechtbank 14 juni 2006). De provincie antwoordt dat dit niet nodig is en (en beargumenteert dit inhoudelijk) dat “het standpunt aangaande archeologie sinds het verlenen van de verklaring van geen bezwaar van 15 februari 2005 voor de betreffende locatie ongewijzigd is gebleven.”
98 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
29 augustus 2006 o Eindrapport BRO algemeen bestemmingsplan, woonwagencentrum Grote Kampweg, ruimtelijke onderbouwing ex artikel 19 lid 1 Wro. 4 september 2006 o Naar aanleiding van de rechterlijke uitspraak van de rechtbank Roermond van 14 juni 2006 moet opnieuw een uitspraak gedaan worden betreffende het bezwaarschrift van 11 april 2005 van de familie RuiterBarel. De gemeente Haelen besluit het bezwaarschrift ongegrond te verklaren en de gevraagde vergoeding af te wijzen. Onder andere wordt gesteld over het niet in acht te hebben genomen van de belangen van de eisers zoals de rechtbank stelde: dat het huis aangekocht is op 25 september 1998 toen het bestemmingsplan al goedgekeurd en openbaar gemaakt was (in de raad op 15 december 1997 en goedgekeurd op 21 juli 1998). En dat de eisers geen bezwaarschrift ingediend hadden voor de bouwvergunning van het hele centrum verleend op 4 januari 1999 en niet tegen de kort daarna verleende individuele bouwvergunning ten behoeve van de woonwagens. Er wordt ook gesteld dat voor de standplaatsen 4 en 8 wel degelijk bouwvergunningen verleend zijn, (en dat daar ook reeds eerder een woonwagen stond. Het gaat om vervangende woonwagens). De gemeente stelt onder andere verder dat uit de stukken wel duidelijk blijkt waarop de vrijstelling betrekking heeft. Dat er overigens ook geen vormvereisten bestaan voor een vrijstellingsaanvraag. De genoemde tekortkoming van onderbouwing is verder uitgewerkt in een stuk van 29 augustus 2006, ruimtelijke onderbouwing. 29 september 2006 o De advocaten van de familie RuiterBarel gaan tegen de besluiten van een drietal bouwvergunningen van 2 november 2005 in beroep. De bezwaren waren door de gemeente Haelen bij besluit van 17 juli 2006 deels nietontvankelijk en deels ongegrond verklaard. 15 oktober 2006 o Brief van de advocaat van de familie RuiterBarel aan de gemeente Haelen met betrekking tot de rechterlijke uitspraak van 15 december 2004. Hierin werd bepaald dat uiterlijk 1 maart 2005 een handhavingsbesluit moet zijn genomen ten aanzien van de standplaatsen Bosrand 4 en 8 ten einde de illegale bouw en bewoning ter plaatse te doen eindigen, tenzij uiterlijk 1 maart 2005 een beslissing is genomen in het kader van artikel 19, eerste lid Wro. Ook is die dag door de rechtbank bepaald dat gemeente een dwangsom van 500 euro verbeurt te betalen aan de eisers (gezamenlijk) voor elke week dat verweerder na 1 maart 2005 niet aan de hiervoor vermelde last heeft voldaan met een maximum van 5000 euro. Nu plus rente. De gemeente Haelen wordt geacht 5421,04 euro binnen 8 dagen over te maken.
99 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
18 oktober 2006 o De advocaat van de familie RuiterBarel dient een beroepschrift in bij de rechtbank van Roermond tegen het besluit van het college van B&W van de gemeente Haelen van 4 september 2006. 25 oktober 2006 o Vervolgbrief van de advocaat van de familie RuiterBarel op de brief van 15 oktober 2006. De gemeente heeft niet betaald. In de brief staat onder andere dat er telefonisch contact is geweest met de contactpersoon in het dossier: “De (ambtenaar) deelde mij kort weergegeven het volgende mee: ‘de gemeente gaat potverdomme helemaal niet betalen’, u kunt geen dwangsommen opleggen’ en ‘ik ben de hele zaak spuugzat’. Ik zal dus overgaan tot executie van de vonnissen”. Verder geeft ze aan nooit eerder op deze wijze bejegend te zijn in haar loopbaan en er wordt medegedeeld dat de deurwaarder ingeschakeld wordt. 26 oktober 2006 o Brief van de gemeente Haelen aan de advocaten van de familie RuiterBarel, waarin zij uiteenzetten waarom zij een andere mening hebben over voorgaande kwestie. Ter voldoening aan de rechterlijke uitspraak is op 28 februari 2005 een vrijstellingsbesluit genomen. Zodoende was voldaan aan de eis van de rechtbank. Tegen dit besluit is door de familie RuiterBarel een bezwaarschrift ingediend. Op 12 september 2005 is dit bezwaar ongegrond verklaard. Hiertegen is beroep ingesteld. De rechtbank te Roermond heeft op 14 juni 2006 het beroep gegrond verklaard en het besluit vernietigd. Bij besluit van 4 september 2006 is opnieuw voorzien in het vernietigde besluit en zijn de bezwaren op basis van een nieuwe ruimtelijke onderbouwing als ongegrond verklaard. Dit besluit is op 8 september verstuurd. Tot en met 21 oktober 2006 kon hiertegen beroep worden ingesteld bij de rechtbank Roermond. 8 november 2006 o Reactie van advocaat van de familie RuiterBarel op schrijven van de gemeente Haelen van 26 oktober 2006. 16 november 2006 o Brief van gerechtsdeurwaarders met betrekking tot de dwangsom, zoals naar voren gebracht in de brief van 25 oktober 2006. 30 november 2006 o Brief van de advocaat welke door de gemeente Haelen is gevraagd hen juridisch bij te staan in de zaak rond het geëiste bedrag door de familie RuiterBarel. Deze komt ook tot de conclusie dat de gemeente niet hoeft te betalen.
100 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
28 december 2006 o De gemeente Haelen krijgt uitstel van de rechtbank Roermond voor het inleveren van de stukken behorende bij de zaken 06/1807 en 06/ 1808 tot 15 januari 2007, waar zij om had gevraagd.
2007 1 januari 2007 o De gemeente Haelen gaat samen met de gemeenten Heythuysen, Hunsel en Roggel en Neer op in de nieuwe gemeente Leudal. Januari 2007 o De zaak RuiterBarel wordt overgedragen aan het Bureau Juridisch Control van de gemeente Leudal. (geen exacte datum) Januari en februari 2007 o Verschillende brieven met verzoeken tot betalingen met betrekking tot voorgenoemde dwangsom (zie 15 oktober 2005) van gerechtsdeurwaarder. 15 januari 2007 o Verweerschrift inzake de behandeling van het beroep van de familie RuiterBarel door de gemeente Leudal. Betreft beroep tegen het besluit tot bezwaar d.d. 4 september 2006. 31 januari 2007 o Verzoek van de gemeente Leudal aan de advocaat van de gemeente Leudal om de zaak rond het executiebevel van de familie RuiterBarel over te nemen. 14 februari 2007 o De juridisch controller van de gemeente Leudal stuurt een brief met verzoek tot advisering in bovengenoemde zaak aan een juridisch adviesbureau te Maastricht. 8 maart 2007 o Het juridisch adviesbureau geeft haar advies in een rapport weer. In tegenstelling tot de eerder geconsulteerde advocaat (ten tijde van gemeente Haelen) komt men tot de conclusie dat gemeente Leudal wél zal moeten betalen. Het verzoek is niet verjaard en ook inhoudelijk kan gesteld worden dat niet aan de eis voldaan is. “De rechtbank heeft er geen misverstand over laten bestaan dat het enkel nemen van een besluit tot vrijstelling onvoldoende is. De opsomming van de eisen die aan het vrijstellingsbesluit worden gesteld leidt er toe dat de rechtbank een rechtmatig vrijstellingsbesluit heeft bedoeld.” 13 maart 2007 o De afdeling Planning en Control stelt voor te besluiten de dwangsom van 5000 euro te betalen plus de bijbehorende kosten.
101 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
14 maart 2007 o Brief van de deurwaarders aan de gemeente Leudal met een vordering van in totaal 5590,58 euro. 14 maart 2007 Brief van het college van B&W van de gemeente Leudal aan dhr. Schneider, waarin dhr. Schneider gesommeerd wordt door te geven of hij de plannen verder door wil zetten en dat hij dan een bouwvergunning dient aan te vragen. 22 maart 2007 o Fax van de advocaat van dhr. Schneider aan het college van B&W van de gemeente Leudal Reactie op schrijven d.d. 14 maart 2007 betreft: Vrijstelling ex art. 19, lid 1 Wro. De advocaat van dhr. Schneider vraagt de gemeente Leudal om de kosten om een verklaring van geen bezwaar bij het college van Gedeputeerde Staten van Limburg te verkrijgen voor rekening van de gemeente te laten komen. Hij geeft daar onderstaande redenen voor aan: 1. Uit de brief blijkt dat het college besloten heeft een verklaring van geen bezwaar aan te vragen bij het college van Gedeputeerde Staten. 2. Dhr. Schneider heeft op 11 april 2003 een perceel gekocht aan de Giesel. Advocaat wijst “college op de verslaglegging van het overleg met de burgemeester. In het verslag staat vermeld dat dhr. Schneider het perceel heeft gekocht inclusief de planologische gevolgen, deze komen voor de rekening van de gemeente”. “Cliënt kan zich derhalve niet met uw stelling verenigen om de kosten voor de ruimtelijke onderbouwing met de daarbij horende onderzoeken alsmede de kosten voor de vrijstellingsprocedure voor zijn rekening te moeten nemen”. 3. Echter er staat ook dat dhr. Schneider een tijdelijke huurovereenkomst is aangeboden door de gemeente. Dhr. Schneider heeft deze huurovereenkomst c.q. de huurprijs geaccepteerd, maar onder het nadrukkelijke voorbehoud geen kosten te moeten betalen voortvloeiende uit legalisatie van zijn bedrijfsvoering en woonsituatie. De gemeente heeft een huurprijs vastgesteld, waarin alle kosten zijn meegerekend. Dhr. Schneider vraagt ook om hem zo snel mogelijk de definitieve huurovereenkomst toe te sturen ter ondertekening. 27 maart 2007 o Ambtelijk overleg tussen de gemeente Leudal en dhr. Schneider. In het dossier zit geen besprekingsverslag, maar er wordt wel naar verwezen in een brief van 3 juni 2008 van de gemeente aan dhr. Schneider (advocaat). 2009/1481. Onderwerp: Schneider/ Leudal.
102 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
Tijdens dit overleg geeft dhr. Schneider aan nog steeds concrete belangstelling te hebben voor een perceel B 2063 voor de vestiging van een autohandel met woning. Aangezien er gebleken was dat het moeilijk zou zijn een vrijstellingsbesluit ten behoeve van autoverkoop met wonen “rechtens staande te houden” werd afgesproken dat een verzoek zou worden ingediend om het vrijstellingsverzoek ten behoeve van wonen in te trekken. Ten behoeve van de autohandel zou kunnen worden volstaan met een vrijstelling ex artikel 19, lid 2 van de Wro. 24 april 2007 o Brief van adviesbureau Nieman bv aan de gemeente Leudal, betreffende het bezwaar voor het afgeven van bouwvergunningen voor nr. 4 en 8 aan de Bosrand. Onderwerp van dit onderzoeksrapport is dat er gesteld was dat aangaande brandoverslag, niet gebouwd zou zijn volgens de afgegeven bouwvergunning. Het advies van adviesbureau Nieman is dat er geen aanvullende brandwerende voorzieningen hoeven te worden getroffen, omdat de wanden van de woonwagens een brandwerendheid hebben van 33 minuten. Moet zijn 30 minuten volgens NEN 6073. Er bestaat dus geen gevaar van brandoverslag. Het uitvoerige rapport stelt ook dat “Uit voorgaande analyse van voorschriften in het bouwbesluit kan worden afgeleid dat de gestelde voorwaarden over onderlinge afstand tussen de woonwagens in zowel de bouwvergunning voor het park als de bouwvergunning voor Bosrand 4 en 8 niet terecht is geweest.” Men geeft aan waarmee volstaan had kunnen worden en concludeert: “De overheid heeft het kennelijk als politiekbestuurlijk en maatschappelijk verantwoord geacht dat in geval van een brand maximaal 2 woonwagens beschadigd raken”. 25 april 2007 Fax van de advocaat van dhr. Schneider aan het college van B&W van de gemeente Leudal met betrekking tot vrijstelling ex art. 19 lid1 Wro. Verzoek intrekken vrijstellingsverzoek om te wonen op het industrieterrein aan de Giesel, “maar onder voorwaarden dat uw college het perceel inricht conform de eisen van cliënt zoals verwoord in het besprekingsverslag van 27 maart j.l.” (Besprekingsverslag zit niet in het dossier, maar in een brief van 3 juni 2008/ 1481: Onderwerp: Schneider/Leudal wordt op pagina 2 verwezen naar dit verslag). Ook verzoekt hij een vrijstellingsprocedure ex. Art. 19 lid 2 Wro op te starten voor de autohandel op de Giesel B 2063. Tenslotte verzoekt hij om toezending van een concepthuurovereenkomst voor B 2063. 26 april 2007 o Hoorzitting van de rechtbank Roermond waarin de onderstaande beroepen van de familie RuiterBarel worden behandeld. 06/1553 beroep tegen bouwvergunning Bosrand 2,3,9
103 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
06/1807 beroep tegen bouwvergunning Bosrand 4 en 8 06/1808 beroep tegen vrijstelling ex artikel 19, lid 1 Wro. 26 april 2007 De aantekeningen van hiervoor genoemde zitting gaan onder andere in op de mogelijkheid tot mediation. De rechtbank schort het onderzoek ter zitting in deze procedures op en geeft partijen de gelegenheid om zich te beraden over deelname aan mediation. De voorzitter stelt: “Hoe ziet u dit nu allemaal in het licht van de toekomst? Er zijn al heel veel besluiten genomen, er is veel geprocedeerd. Feitelijk schiet het allemaal niet veel op. Wellicht ligt wat u wenst dicht bij elkaar. De gemeente wil geen uitbreiding van het woonwagencentrum, dat willen de eisers ook niet. Kan er niet gepraat worden? Wat is er mogelijk?“ Dhr. Ruiter zegt onder andere: “De gemeente heeft geweigerd met ons te praten. Het is wij weg, of het kamp weg. De terreur wordt gevoed door het gedrag van de gemeente”. De partijen geven aan dat dit (mediation) in principe een goed idee kan zijn, mits er voldoende vertrouwen over en weer is. Het idee wordt geopperd, dat het, nu het de gemeente Leudal is geworden, wellicht een goede zaak is om nieuwe mensen om de tafel te zetten, waarmee geen waardeoordeel uitgesproken wordt over de mensen die zich tot nog toe met de zaak beziggehouden hebben. Gaat om frisse blik. Standpunt moet uiterlijk 15 mei 2007 bekendgemaakt worden. 26 april 2007 o Brief van de gemeente Leudal aan college van Gedeputeerde Staten van de provincie Limburg met betrekking tot een aanvraag om een verklaring van geen bezwaar als bedoeld in art. 19, lid 1 Wro. Gemeente deelt mee dat aanvraag om een verklaring van geen bezwaar ten behoeve van plaatsen van woonwagen/ chalet aan de Giesel en voor de uitoefening van een autohandel door Schneider wordt ingetrokken. Schneider heeft in een brief van 25 april 2007 de aanvraag om vrijstelling ingetrokken. 10 mei 2007 o Burgemeester en wethouders van de gemeente Leudal geven op de vraag van de zijde van de voorzitter van de rechtbank over de mogelijke bereidheid tot mediation, te kennen dat “wij delen u mede hiertoe in principe bereid te zijn.” 14 mei 2007 o Brief van de advocaat van de familie RuiterBarel aan het college van B&W van de gemeente Leudal over de voorgestelde mediation. Onder andere komt hierin naar voren: ”Ik benadruk dat onder de cliënten de nodige scepsis leeft. Die scepsis is ter zitting op 26 april jl. ook naar voren gebracht”. “Ondergetekende heeft ter zitting richting het gemeentebestuur een aantal suggesties gedaan die mogelijk het pad effenen voor een vruchtbare mediation ( de keuze van de vertegenwoordigers, het slechten van de financiële horde voor cliënten).
104 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
Hopelijk pakt het gemeentebestuur de handschoen op, en gaat hij daar niet pas over nadenken bij de eerste mediationbijeenkomst.“ 21 mei 2007 o Goedkeuring offerte BRO met betrekking tot het maken van een nieuw bestemmingsplan “De Bosrand” 30 mei 2007 o Aanmelding mediation. Eerste mediation afspraak is op 6 augustus 2007 (rechtbank Roermond mediator.) Thema: Geschil inzake woonwagencentrum de Bosrand. Overeenkomst is op deze dag getekend. 4 juni 2007 o Krantenbericht, waarin wordt vermeld dat een wethouder aangifte heeft gedaan van bedreiging, omdat bij zijn huis twee ruiten zijn ingegooid, auto’s zijn besmeurd en de gevel is beklad met paarse verf. 20 augustus 2007 o Besluit van het college van B&W van de gemeente Leudal tot vergoeding van de kosten van een mediator tot een maximum van € 700 en € 10 per zittingsuur aan de kosten van de advocaat, mits overeenstemming wordt bereikt. 10 september 2007 o Brief van de gemeente Leudal aan de advocaat van de familie RuiterBarel met betrekking tot de bijdrage in de kosten van mediation 29 oktober 2007 o Voorontwerp bestemmingsplan “De Bosrand” aangeleverd door ingenieursbureau BRO aan de gemeente Leudal. 30 oktober 2007 o Advies aan het college van B&W van de gemeente Leudal met betrekking tot het mediation proces Kern van het advies: Woonwagencentrum Bosrand te Haelen in stand laten. Uitspreken dat het uitkopen van de dhr. Ruiter en de Mw. Barel niet aan de orde is. In de mediation is door de familie RuiterBarel aangegeven dat zij het woonwagencentrum graag zien verdwijnen dan wel gehalveerd willen zien. Dit op de volgende gronden: 1. Er wonen veel ‘criminelen’; 2. Het centrum ligt in een gebied dat bestemd is als landschappelijke waarden;
105 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
3. In de Woningwet is geen verplichting meer opgenomen ten aanzien van de doelgroep voor wat betreft woonwagens; 4. Het woonwagencentrum staat haaks op het integratiebeleid; 5. Het woonwagencentrum ligt afgezonderd van de rest van het dorp; 6. Een foutieve beslissing hoeft niet in staat gehouden te worden, kan heroverwogen worden; 7. Wegsaneren woonwagencentrum; Behandeling van de argumenten: Opvallend daarbij is dat het B&Wadvies alleen gebaseerd is op een belangenafweging van ruimtelijke aspecten, omdat dit in de ruimtelijke ordening zo is. Zo geldt voor het argument “er wonen veel criminelen”, dat dit geen ruimtelijk aspect is, dus niet relevant zou zijn. Advies: “Dat het woongenot gedaald is na een ruzie met enkele buren, kan in alle redelijkheid niet voor rekening van het gemeentebestuur komen. Derhalve wordt geadviseerd de heer Ruiter mede te delen dat uitkopen niet aan de orde is”. Op basis van het advies heeft een laatste mediation bijeenkomst plaatsgevonden op 5 november 2007. Hierin is bovenstaand collegestandpunt verteld aan dhr. Ruiter mv. Barel. Zij hebben aangegeven dat zijn geen behoefte meer hebben aan mediation. Derhalve zal de zaak weer terugkomen bij de rechtbank Roermond. 30 oktober 2007 o Naar aanleiding van het advies, zoals hierboven beschreven, besluit het college van B&W van de gemeente Leudal: 1. woonwagencentrum aan de Bosrand in stand laten 2. uitkopen van de familie RuiterBarel is niet aan de orde. Besluit is genomen om het gemeentelijk standpunt te verkrijgen ter voorbereiding op de (laatste) mediationzitting van 5 november 2007 over het al dan niet verplaatsen van het woonwagencentrum Bosrand. 5 november 2007 o Brief van de mediator aan de gemeente Leudal waarin ze schrijft dat de mediation is afgelopen en niet is uitgemond in een overeenstemming. Verder verwijst zij naar een afspraak die gemaakt is tijdens het laatste gesprek om de familie RuiterBarel schriftelijk te informeren over het recent genomen besluit van het college van B&W van de gemeente Leudal van 30 oktober 2007. 7 november 2007 o Brief van de advocaat van de familie RuiterBarel aan de rechtbank waarin zij meedeelt dat “de mediation helaas niet tot een oplossing of overeenstemming heeft geleid. De mediation is per 5 november jl. beëindigd. Namens de heer Ruiter en mevrouw Barel verzoek ik uw rechtbank dan ook thans uitspraak te doen in boven aangegeven zaken” (06/1553, 06/1807, 06/1808).
106 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
13 november 2007 o Schrijven van de rechtbank Roermond aan de gemeente Leudal: “U heeft geprobeerd om het geschil via mediation op te lossen. De mediationfunctionaris heeft mij meegedeeld dat mediation niet tot een oplossing heeft geleid. De rechtbank zet daarom de behandeling van het beroep voort.” 19 december 2007 o Brief van de gemeente Leudal aan dhr. Schneider. Vraag aan dhr. Schneider of hij nog wel interesse heeft in het terrein De Giesel. Tijd om te reageren tot uiterlijk 15 januari 2008. Idem verzonden aan advocaat.
2008 14 januari 2008 o Brief van de advocaat van dhr. Schneider aan het college van B&W van de gemeente Leudal. Schneider kan niet instemmen met voorstel en vraagt om onderhoud met de verantwoordelijke wethouder om de impasse te doorbreken. 21 januari 2008 o Brief van de gemeente Leudal aan de advocaat van dhr. Schneider. Gemeente zegt dat de voorwaarden duidelijk zijn en geen verder punt van onderhandeling zijn. Verwijzing naar uitspraak rechtbank 21102004 en Raad van State 25 mei 2005, die beide het beroep van dhr. Schneider ongegrond hebben verklaard. Verder praten over het perceel is alleen zinvol als er bij dhr. Schneider gewijzigde omstandigheden zijn, waardoor hij het perceel kan kopen in plaats van huren. Als de vestiging van een bedrijfsterrein voor dhr. Schneider niet meer aan de orde is, verkoopt gemeente het terrein aan derden en zal het handhavingstraject moeten worden opgestart. 30 januari 2008 o Brief van de gemeente Leudal aan de familie Ruiter Barel dat het woonwagencentrum Bosrand te Haelen in stand wordt gehouden en dat zij niet zullen worden uitgekocht. 18 februari 2008 o Brief van de gemeente Leudal aan het provinciaal bestuur van Limburg, Provinciale Commissie Gemeentelijke Plannen met het verzoek het voorontwerp bestemmingsplan “De Bosrand” te Haelen te behandelen in de eerstvolgende vergadering met afschrift naar Inspectie Regio Zuid van het Ministerie van VROM. 26 februari 2008 o Brief van de gemeente Leudal aan de advocaat van dhr. Schneider.
107 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
Inhoud gelijk aan de brief van 21 januari 2008. De gemeente acht zich niet langer verplicht het terrein te reserveren en gaat over tot verkoopprocedure. 18 maart 2008 o Brief van de advocaat van dhr. Schneider aan het college van B&W van de gemeente Leudal. De nieuwe advocaat van dhr. Schneider geeft aan nog steeds tot overeenstemming met de gemeente te willen komen. Advocaat wil voorkomen dat het bedoelde perceel aan derden wordt verkocht door de gemeente en dat daarna handhavend opgetreden zal worden. Advocaat zegt rechtsmaatregelen te treffen als de gemeente tot verkoop overgaat. Hij acht gemeente aansprakelijk voor kosten in verband met deze maatregelen en kosten verband houdend met dwangsomprocedure. 9 april 2008 o Brief van het Ministerie van VROM aan het college van B&W van de gemeente Leudal met betrekking tot het voorontwerpbestemmingsplan “De Bosrand”, waarin wordt aangegeven dat het bestemmingsplan geactualiseerd en getoetst moet worden aan de nieuwe Wet luchtkwaliteit van november 2007. 29 april 2008 o Uitspraak van de rechtbank Roermond in de zaken 06/1553, 06/1807 en 06/ 1808. De beroepen worden gegrond verklaard en de besluiten vernietigd. 29 april 2008: o Uitspraak rechtbank Roermond, meervoudige kamer voor bestuursrechtelijke zaken naar aanleiding van het bestreden besluit brief dd 4 september 2006 (ging over het bezwaar tegen het besluit van 28 februari 2005) hiermee hangen 3 beroepen samen: de beroepen zijn gegrond verklaard. 27 mei 2008 o Emailwisseling tussen ambtelijke staf van de gemeente Leudal en college van B&W van de gemeente Leudal om tot een definitief einde aan de procedure te komen. Er wordt verwezen naar een brief aan dhr. Schneider waarin de gemeente stelt dat de gemeente geen verplichtingen meer heeft aan dhr. Schneider. 29 mei 2008 o Definitief ontwerp bestemmingsplan “de Bosrand” aangeleverd door ingenieursbureau BRO aan de gemeente Leudal. 3 juni 2008 o Advies aan het college van B&W van de gemeente Leudal College gaat akkoord met een conceptbrief. In paragraaf 2 is een beknopt overzicht gegeven van de gang van zaken Bosrand te Haelen, conform de zienswijze van de
108 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
gemeente Leudal. Tevens overzichten van bouwvergunningen voor en na vernietiging plandeel van het bestemmingsplan Buitengebied. 3 juni 2008 o Brief van de gemeente Leudal aan dhr. Schneider. Aankondiging hervatten dwangsomprocedure. Dhr. Schneider krijgt twee weken de tijd, daarna zal controle plaatsvinden. Daarna dwangsom. Dhr. Schneider kan geen aanspraak meer maken op bedrijfsterrein aan de Giesel. Enige aansprakelijkheid ten aanzien van de kosten worden op voorhand van de hand gewezen. 6 augustus 2008 o Zienswijzen met betrekking tot het ontwerpbestemmingsplan “Bosrand” ingediend door advocaten van de familie RuiterBarel en mv. Menten. Het betreft de volgende zienswijzen: 1. Het ontwerpbestemmingsplan is gebaseerd op doelredeneringen; 2. Er ligt geen juiste weging van ruimtelijke belangen aan ten grondslag, onder meer omdat er betere alternatieven zijn; 3. Het betekent een ongewenste penetratie van het buitengebied; 4. Er heeft geen juiste beoordeling plaats gevonden van de gevolgen voor fauna, flora en archeologie; 5. Het ontwerpbestemmingsplan maakt een onwenselijke aanzienlijke uitbreiding van de bebouwing mogelijk, mitsdien is er bezwaar tegen de voorschriften 5, 6, 7, 8, 11, 12 en 14; 6. Geen weging van belangen van omwonenden zoals Ruiter en Barel; géén draagkrachtige motivering waarom hun belangen nauwelijks gewicht krijgen; 7. De voorschriften geven veel te veel ruimte voor uitbreiding van de bestaande wagens/chalets, dus bezwaar tegen de voorschriften 5, 6, 7, 8, 11, 12 en 14; 2 september 2008 o De politieke partij Ronduit Open stapt uit de coalitie van de gemeente Leudal en verbindt zich niet meer aan het Lokaal Manifest. Haar wethouder blijft wel in het college van B&W, doch zal later (9 december 2008) zijn lidmaatschap van Ronduit Open opzeggen. 16 september 2008 o B&W advies voor het college van B&W van de gemeente Leudal met betrekking tot de vaststelling van het bestemmingsplan “de Bosrand” te Haelen. Het voorstel is de gemeenteraad van Leudal voorstel te doen tot vaststelling van het bestemmingsplan, en het bestemmingsplan na vaststelling ter goedkeuring van Gedeputeerde Staten van Limburg te zenden.
109 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
Reactie op ingediende zienswijzen (samenvatting) (zie 6 augustus 2008) 1. Het bestemmingsplan “De Bosrand” betreft een juridischplanologisch regeling voor het woonwagencentrum aan de Grote Kampweg te Haelen. 2. In het ontwerpbestemmingsplan wordt op alle ruimtelijke aspecten ingegaan. Zo wordt aangegeven dat in de kern de locaties welke voor herontwikkeling beschikbaar zijn qua oppervlakte niet voldoen en dat met name de locatie aan de Napoleonsweg ten tijde van de vestiging van het woonwagencentrum niet als bouwlocatie in beeld was. 3. Ruimtelijk gezien vormt het woonwagencentrum één geheel met de kern van Haelen. De penetratie van het buitengebied is beperkt. Bovendien is aan de westzijde van Haelen sprake van een randzone tussen kern en buitengebied (met het verder gelegen Leudal). Immers, aan de zijde van de Grote Kampweg, waar ook het woonwagencentrum Bosrand is gelegen zijn binnen 100 meter aan de ‘buitengebiedkant’ enkele woningen en accommodaties gelegen. 4. In het ontwerpbestemmingsplan wordt ingegaan op de gevolgen voor flora, fauna en archeologie en het woonwagencentrum is beoordeeld in relatie tot wettelijk beschermde planten en dieren en hun natuurlijke leefomgeving. 5. De bebouwing kan alleen worden gerealiseerd op de standplaatsen. In totaliteit zijn er maximaal 10 standplaatsen en dientengevolge maximaal 10 woonwagens toegestaan. De voorschriften maken – net als bij andere woningen in de kern – uitbreidingen van bebouwing binnen bepaalde marges mogelijk. Ook kunnen woonwagens worden vervangen. De overige voorschriften zijn niet anders dan bij bestemmingsplannen welke gelden voor de kernen in de gemeente Haelen. 6. Bij een weging van alle betrokken belangen zijn ook de belangen van de omwonenden meegewogen. Specifieke benoeming van de belangen van de familie RuiterBarel heeft derhalve niet plaatsgevonden. 7. Zie reactie 5. 11 november 2008 o Voorstel vaststelling bestemmingsplan Bosrand te Haelen. Besluitenlijst raadsvergadering 11112008: agendapunt 18. Vaststellen Bestemmingsplan de ‘Bosrand’ te Haelen. De inzet van het afzonderlijke bestemmingsplan voor het gebied de Bosrand is het legaal maken van wat er op dit moment staat en is vergund en verder géén uitbreiding meer toe te staan, met andere woorden juridisch in orde maken van datgene wat er feitelijk staat. Met het vaststellingsbesluit van de gemeenteraad van de gemeente Leudal wordt het bestemmingsplan zodanig goedgekeurd dat de inhoud van het bestemmingsplan uitsluitend omvat (a) de inhoud van het vrijstellingsbesluit van 1997, (dat later geen stand heeft gehouden bij de Raad van State) en (b) voorts wat ooit tot 11 november 2008 formeel via vergunning is vergund. Het bestemmingsplan dekt enkel en alleen de in het verleden vergunde situatie af en
110 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
niet meer dan dat. Het legt een planologische titel onder de tot nu toe verstrekte bouwvergunningen. De gemeenteraad van de gemeente Leudal besluit hetgeen wordt voorgesteld. 23 november 2008 o Onthoofding van de 23 kippen van de familie RuiterBarel. De koppen van de kippen zijn allemaal achtergelaten en de hanenkop werd op een hooivork geregen en tegen de deur van het kippenhok gezet.
2009 10 januari 2009 o Schriftelijke vragen aan het college van Gedeputeerde Staten van Limburg met betrekking tot bestemming Buitengebied van de gemeente Haelen door de fractie SPD in het Limburgs parlement. 21 januari 2009 o Bekendmaking van het besluit met betrekking tot de zienswijzen op het bestemmingsplan “De Bosrand” door de gemeente Leudal aan de advocaat van de familie RuiterBarel 22 januari 2009 o Krantenbericht met daarin de melding dat de politie bij een actie op het woonwagenkamp aan de Bosrand in Haelen twee kilo drugs heeft aangetroffen. Bij de in beslag genomen drugs ging het om een kilo amfetamine en een kilo wiet. 2 februari 2009 o Brief van de gemeente Leudal aan het college van Gedeputeerde Staten van Limburg, waarin zij het door de gemeenteraad van Leudal vastgestelde bestemmingsplan “De Bosrand” te Haelen aanbieden ter goedkeuring. 29 april 2009 o Om 1u30 wordt een steen door de ruit van de familie RuiterBarel gegooid. Dit is de vijfde keer dat dit gebeurd. 25 juni 2009 o Op deze dag wordt voor de 6e keer een steen door de ruit van de familie Ruiter Barel gegooid. 25 augustus 2009 o Besluit van Gedeputeerde Staten van Limburg als gevolg van artikel 28 van de Wet op de ruimtelijke ordening ter goedkeuring aangeboden bestemmingsplan “Bosrand” van de gemeente Leudal.
111 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
In haar besluit kijken Gedeputeerde Staten mede naar de bedenkingen die zijn ingebracht door de familie RuiterBarel en mv. Menten. De bedenkingen zijn ten aanzien van de zienswijzen van 6 augustus 2008 uitgebreid met de bedenking dat het vaststellingsbesluit van de gemeenteraad niet zorgvuldig is genomen. Gedeputeerde Staten van Limburg besluiten op basis van hun redeneringen, zoals verwoord in het besluit, de bedenkingen van de reclamanten ongegrond te verklaren en het bestemmingsplan goed te keuren. 15 september 2009 o Op deze dag worden er wietbladeren in de tuin van de familie RuiterBarel gegooid. 5 oktober 2009 o Beroep tegen het besluit van Gedeputeerde Staten van Limburg d.d. 25 augustus 2009 tot goedkeuring van het bestemmingsplan ‘Bosrand’ van de gemeente Leudal door de advocaten van de familie RuiterBarel bij de Raad van State. 5 oktober 2009 o Melding van de Raad van State aan de gemeente Leudal van het ingestelde beroep tegen het besluit van Gedeputeerde Staten van Limburg d.d. 25 augustus 2009 tot goedkeuring van het bestemmingsplan ‘Bosrand’, gemeente Leudal door de advocaten van de familie RuiterBarel bij de Raad van State. 5 oktober 2009 o Verzoek van de Raad van State aan de raad van de gemeente Leudal met betrekking tot stukken, die betrekking hebben op het beroep tegen het besluit van Gedeputeerde Staten van Limburg d.d. 25 augustus 2009 tot goedkeuring van het bestemmingsplan ‘Bosrand’, gemeente Leudal. 26 oktober 2009 o Brief van de gemeente Leudal aan de Raad van State, waarin de stukken aan de Raad van State worden opgestuurd die betrekking hebben op het ingestelde beroep van 5 oktober 2009. Tevens aanvulling op 4 november 2009. 30 oktober 2009 o Beroep tegen het besluit van Gedeputeerde Staten van Limburg d.d. 25 augustus 2009 tot goedkeuring van het bestemmingsplan ‘Bosrand’, gemeente Leudal door de advocaten van de familie RuiterBarel bij de Raad van State, aanvulling met gronden voor het beroep. De bezwaren die worden ingediend bij de Raad van State zijn voor een groot deel een herhaling van wat op 6 augustus 2008 is ingediend bij de gemeente Leudal met de toevoeging van de algemene bedenking dat het besluit tot vaststelling van het bestemmingsplan, gelet op de verhandeling op de raadsvergadering op 11 november 2008, op onzorgvuldige wijze tot stand is gekomen, omdat de
112 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
raadsleden/fracties zich bij hun beslissing hebben verlaten op een onjuiste toelichting van de verantwoordelijke wethouder. 14 december 2009 o Verweerschrift van de provincie Limburg inzake het beroep van de familie Ruiter Barel met betrekking tot het bestemmingsplan ‘Bosrand’. De inhoud komt grotendeels overeen met hetgeen door de provincie Limburg is aangegeven bij haar besluit van 25 augustus 2009. De aanvullingen hebben betrekking op het feit dat niet wordt erkend dat de informatievoorziening aan de raadsleden gebrekkig was en dat de woonwagenlocatie is gelegen buiten de verbale contouren en dat het woonwagenkamp in strijd zou zijn met het provinciale beleid. De provincie Limburg verzoekt de Raad van State het beroepsschrift ongegrond te verklaren. 15 december 2009 o Brief van de gemeente Leudal aan de Raad van State met betrekking tot het beroepsschrift gericht tegen het goedkeuringsbesluit van Gedeputeerde Staten van Limburg van het bestemmingsplan ‘De Bosrand’, inzake het verzoek van de Raad van State een schriftelijke uiteenzetting te geven. In deze brief gaat de gemeente Leudal op dit verzoek in, waarbij zij de volgende gronden uit het beroepsschrift behandelt: 1. Het vaststellingsbesluit van de gemeenteraad is niet zorgvuldig genomen 2. Het ontwerpbestemmingsplan is gebaseerd op doelredeneringen en bevat geen goede ruimtelijke onderbouwing 3. Er heeft geen dan wel een onjuiste weging van ruimtelijke belangen en van de belangen van omwonenden plaatsgevonden 4. Er heeft geen juiste beoordeling van de aspecten flora en fauna en archeologie plaatsgevonden De gemeente Leudal concludeert met te stellen dat zij van mening is dat Gedeputeerde Staten op goede gronden het bestemmingsplan ‘De Bosrand’ Haelen hebben goedgekeurd en dat het beroep van appellanten daarom ongegrond verklaard zou dienen te worden.
2010 5 januari 2010 o Bezwaarschrift van de advocaat van de familie RuiterBarel aan het college van B&W van de gemeente Leudal met betrekking tot de op 26 november 2009 verleende bouwvergunning voor het plaatsen van een woonwagen op het adres Bosrand 10 in Haelen. (zie ook 12 januari 2010).
113 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
12 januari 2010 o Brief van de advocaat van de familie RuiterBarel aan de Raad van State met betrekking tot een voorlopige voorziening ter zake van het besluit van Gedeputeerde Staten van Limburg van 25 augustus 2009 tot goedkeuring van het bestemmingsplan ‘De Bosrand’ in de gemeente Leudal. Op 26 november 2009 heeft het college van B&W van de gemeente Leudal aan K. Raaymakers een bouwvergunning verleend voor het plaatsen van een woonwagen op het perceel Bosrand 10 te Haelen. Het bouwplan is getoetst aan het bestemmingsplan ‘De Bosrand’, dat wel geldt, maar gelet op het daartegen ingestelde beroep van 2 oktober 2009 van de advocaat van de familie RuiterBarel, nog niet onherroepelijk is. De advocaat van de familie RuiterBarel verzoekt het goedkeuringsbesluit hiervoor te schorsen, zodat geen fait accompli ontstaat bij een eventuele vernietiging van het goedkeuringsbesluit van de Raad van State. 14 januari 2010 o Brief van de advocaat van de familie RuiterBarel met de nadere gronden van het bezwaar tegen de op 26 november 2009 verleende bouwvergunning voor het plaatsen van een woonwagen op het adres Bosrand 10, en een bezwaar tegen leges ter zake van het verstrekken van kopieën stukken verleende bouwvergunning. (zie ook 5 en 12 januari 2010). 5 februari 2010 o Brief van de gemeente Leudal aan de advocaat van de familie RuiterBarel, waarin de gemeente Leudal mededeelt dat zij aan de geuite wens van de advocaat tegemoet komt door de beslissing op bezwaar aan te houden totdat de afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State op de goedkeuring van het bestemmingsplan “De Bosrand” heeft beslist. (zie ook 5 januari en 12 januari 2010). 19 februari 2010 o Brief van de provincie Limburg aan de Raad van State inzake de voorlopige voorziening inzake het bestemmingsplan ‘De Bosrand‘ (zie ook 5 februari 2010), waarin de provincie Limburg stelt er geen bezwaar tegen te hebben als de Raad van State met betrekking tot het verzoek om voorlopige voorziening onmiddellijk uitspraak doet in hoofdzaak. Zij verzoeken de Raad van State tevens om de voorlopige voorziening af te wijzen c.q. het beroepsschrift ongegrond te verklaren. 25 februari 2010 o Schorsing door de Raad van State bij wijze van voorlopige voorziening van het besluit van het college van Gedeputeerde Staten over de goedkeuring van het door de raad van de gemeente Leudal vastgestelde bestemmingsplan van 11 november 2008.
114 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
21 april 2010 o Uitspraak van de rechtbank inzake de waardedaling van het onroerend goed aan de Grote Kampweg 49 te Haelen. De rechtbank Roermond heeft op 21 april 2010 uitspraak gedaan en bepaalt dat de waarde van het onroerend goed aan de Grote Kampweg met een bedrag van € 68.459,00 is gedaald. 16 juni 2010 o Afstemmingsoverleg woonwagenlocaties met als doel afstemming met partijen, binnen en buiten de gemeente, die raakvlakken hebben op het gebied van woonwagenzaken. Indien daartoe aanleiding bestaat overgaan tot integrale/gecoördineerde actie om tot normalisatie te komen/terug te keren. Bij het plaatje van de Bosrand merkt de betrokken ambtenaar op dat de Bosrand hem in de laatste 10 jaar ruw geschat 4000 arbeidsuren heeft gekost. 12 juli 2010 o Brief van de gemeente Leudal aan de familie RuiterBarel met betrekking tot het ingediende verzoek tot schadevergoeding. De aansprakelijkstelling en de schadeclaim zijn voorgelegd aan de verzekeraar, Centraal Beheer Achmea. Aansprakelijkheid aan de zijde van de gemeente wordt afgewezen, omdat van enig onrechtmatig handelen of nalaten van de gemeente jegens de familie RuiterBarel niet is gebleken. Het college van B&W van de gemeente Leudal sluit zich aan bij het door de verzekeraar ingenomen standpunt. September 2010 o Rapport opgesteld door Nijbod Consultancy BV inzake de inventarisatie standplaatsen en bouwwerken woonwagenlocatie Bosrand te Haelen. Dit rapport is opgesteld in het kader van het voornemen van de gemeente Leudal om te komen tot een plan van aanpak voor legalisering, normalisatie en herstructurering van alle woonwagencentra. De rapportage is opgebouwd uit de volgende onderdelen: 1. Omschrijving afmetingen en bouwwerken per standplaats 2. Fotoregistratie per standplaats 3. Schaaltekening per standplaats met bouwwerken 4. Plankaart per woonwagenlocatie 5. Verleende bouwvergunningen 22 september 2010 o Aangifte bij de politie van het incident met betrekking tot het schieten van knikkers met een katapult. Poging tot zware mishandeling en vandalisme. Enige maanden later geseponeerd.
115 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
15 oktober 2010 o Behandeling van de afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State van het beroep, zoals ingekomen bij de Raad van State op 5 oktober 2009, en aangevuld met de gronden van het beroep op 30 oktober 2009. 8 december 2010 o De Raad van State verklaart het beroep van de familie RuiterBarel tegen het besluit van het college van Gedeputeerde Staten van de Limburg inzake het bestemmingsplan “De Bosrand” gedeeltelijk gegrond en vernietigt het besluit van Gedeputeerde Staten voor zover het artikel 7 van de planvoorschriften betreft. Artikel 7 heeft betrekking op de algemene bepalingen met betrekking tot ondergronds bouwen, zoals een kelder en een zwembad. Het beroep wordt voor het overige ongegrond verklaard.
2011 Februari 2011 o Plan van aanpak woonwagenlocaties gemeente Leudal, Op weg naar een genormaliseerde situatie. In november 2010 is een gemeentelijke werkgroep woonwagenlocaties gestart waarin de volgende disciplines van de gemeente Leudal zitting hebben: Toezicht en handhaving, Gemeentelijke Basisadministratie, Sociale Wetgeving, Financiën/Belastingen, Leerplicht en Woonwagenzaken. De politie neemt als externe partij deel aan het overleg. Het doel van het plan is het bewerkstelligen van een 100% naleefgedrag, uitgaande van de nulsituatie, op alle woonwagenlocaties binnen de gemeente Leudal, door middel van bestuursrechtelijke, privaatrechtelijke en strafrechtelijke maatregelen voor 1 januari 2013. De nulsituatie is vastgelegd in de bij het plan van aanpak behorende bijlage. 18 maart 2011 o Brief van een omwonende aan het college van B&W van de gemeente Leudal met het verzoek de hekken voor het huis van de familie RuiterBarel te verwijderen. 28 maart 2011 o Brief van de familie RuiterBarel aan de gemeente Leudal met het verzoek om handhaving. In deze brief vraagt de familie RuiterBarel om handhaving met betrekking tot verschillende activiteiten, die plaatsvinden in strijd met het geldende bestemmingsplan en de bouw en milieuregelgeving. Het gaat hier bij om (samengevat): - Een illegaal geplaatste container in de paardenwei aan de Grote Kampweg - Het niet voldoen aan bouwbesluiten in verband met de brandveiligheid
116 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
-
Illegale vergroting van een perceel op gemeentegrond Illegale bouw van een schuur Het verrichten van illegale handelsactiviteiten Illegale bewoning van meerdere woonwagens Illegale bouw van een woonwagen Blindering van een woonwagen, waardoor het vermoeden van het voorkomen van andere activiteiten dan bewoning aan de orde is.
18 mei 2011 o Brief van de gemeente Leudal aan de familie RuiterBarel inzake de verdaging van de beslistermijn met betrekking tot het handhavingsverzoek van 28 maart 2011. De reden van verdaging is gelegen in het feit dat de resultaten van het project “woonwagenlocaties” nog niet alle gegevens hebben opgeleverd op basis waarvan een zorgvuldig besluit genomen kan worden. 18 mei 2011 o Brief van de gemeente Leudal aan omwonende op haar brief van 18 maart 2011, waarin de gemeente Leudal aan haar mededeelt dat zij voornemens is, binnen afzienbare termijn, dit hekwerk te gaan verwijderen. In eerste instantie willen ze de bewoners (de familie RuiterBarel) zelf de gelegenheid bieden om het hekwerk te verwijderen. Indien daartoe door de bewoners niet wordt overgegaan, zal de gemeente Leudal het hekwerk via dwangmaatregelen en op kosten van de bewoners, zelf verwijderen. 26 mei 2011 o Ontvangst aanvraag voor een omgevingsvergunning door de gemeente Leudal van dhr. Schneider voor het bouwen van een woonwagen op het adres Bosrand 4 te Haelen. 1 juni 2011 o Brief van de gemeente Leudal aan de familie RuiterBarel met betrekking tot het hekwerk aan de voorzijde van hun perceel. Aankondiging dat de gemeente opdracht heeft gegeven aan het kadaster om de grens tussen eigendom van de gemeente Leudal en de familie RuiterBarel aan te wijzen en het twistpunt weg te nemen. Verwezen wordt naar een gesprek op 11 mei 2011 tussen de familie RuiterBarel en een delegatie van de gemeente Leudal. Tijdens het gesprek is besproken dat het hekwerk aan de voorzijde van de woning in strijd is met de geldende regelgeving. De gemeente heeft toen opgemerkt dat het hek op gemeentegrond staat. De familie RuiterBarel heeft dit bestreden. 7 juni 2011 o email van de gemeente Leudal aan de familie RuiterBarel in verband met kadastrale inmeting.
117 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
Mededeling dat het kadaster op 14 juni 2011 om 9:00 uur het werk zal uitvoeren (vergezeld van een medewerker van de gemeente) en gevraagd wordt aan de familie RuiterBarel om op dit tijdstip aanwezig te zijn. 14 juni 2011 o email 9:48 van de familie RuiterBarel aan de gemeente Leudal (B&W, raadslid en ambtenaren) en de advocaat van de familie RuiterBarel met betrekking tot handhaving. Dhr. Ruiter geeft aan dat hij nu eindelijk eens handhavend optreden tegen illegale activiteiten op het woonwagenkamp de Bosrand wil zien. Hij wijst op illegale activiteiten op de Bosrand waartegen niet direct wordt opgetreden, maar dat er wel snel werk wordt gemaakt van zijn “foute hek”. Ook verbaast hij er zich over dat er nog steeds een ambtenaar bij de gemeente werkt, die “duidelijk een tegenstrijdige verklaring heeft afgelegd in het verleden”. 14 juni 2011 o email 13:51 van een ambtenaar van de gemeente Leudal aan de burgemeester en medeambtenaren. Aangeschrevenen worden op de hoogte gebracht dat de twee mensen van het kadaster, vergezeld van ambtenaren van de gemeente Leudal niet hebben kunnen meten, omdat zij geen toestemming kregen om het terrein te betreden en de loopdeur in het hek dicht was. De ambtenaar geeft aan mee te zijn gegaan “wegens gevoeligheid en om escalatie te voorkomen”. De ambtenaar vraagt de mening/ standpunt over twee mogelijke opties, en geeft in de twee opties aan hoe nu verder te gaan: 1. aanschrijven zonder inmeting. Eigenlijk is inmeting niet nodig omdat het hekwerk er in deze vorm niet mag staan, ook niet op grond van de familie Ruiter Barel. 2. toch eerst inmeting en dan aanschrijven. Hij opteert voor mogelijk 1 en vraagt zich tevens af of direct aangeschreven dient te worden of dat er vanuit tactisch oogpunt beter gewacht kan worden op het handhavingsverzoek van de familie RuiterBarel over de Bosrand. (uiterlijk 18 juli). Echter hij wijst er ook op dat er een handhavingsverzoek van een omwonende ligt over het hekwerk en diverse meldingen en dat er een raadsvraag is aangekondigd als er niets gebeurt. 14 juli 2011 o Besluit van het college van B&W van de gemeente Leudal met betrekking tot het handhavingsverzoek d.d. 28 maart 2011 van de familie RuiterBarel.
118 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
Het handhavingsverzoek wordt op 4 onderdelen afgewezen en op 4 onderdelen toegewezen. Er vindt een afwijzing plaats met betrekking tot: - Het niet voldoen aan bouwbesluiten in verband met de brandveiligheid - Het verrichten van illegale handelsactiviteiten - Illegale bewoning van meerdere woonwagens - Blindering van een woonwagen, waardoor het vermoeden van het voorkomen van andere activiteiten dan bewoning aan de orde is. Toewijzing van het verzoek vindt plaats ten aanzien van: - Een illegaal geplaatste container in de paardenwei aan de Grote Kampweg - Illegale vergroting van een perceel op gemeentegrond - Illegale bouw van een schuur - Illegale bouw van een woonwagen Augustus 2011 o Rapport van Nijbod Consultancy BV met betrekking tot de tussentijdse rapportage naar aanleiding van rondgang Bosrand, uitgangspunten uitvoeringsplan deelplan woonwagenlocatie Bosrand. 30 augustus 2011 o Brief van de gemeente Leudal aan dhr. Raaymakers, dat bouwwerkzaamheden aan de Bosrand 10 zijn stilgelegd, omdat voor deze bouwwerkzaamheden geen omgevingsvergunning is aangevraagd. 6 september 2011 o Brief van de gemeente Leudal aan de familie RuiterBarel dat zij de bouwwerkzaamheden aan de Bosrand 10 te Haelen hebben stilgelegd. 12 september 2011 o Aanvullend bezwaarschrift van de advocaat van de familie RuiterBarel met betrekking tot het besluit van het college van B&W van de gemeente Leudal van 14 juli 2011 naar aanleiding van het handhavingsverzoek van 28 maart 2011. 21 september 2011 o Aanvraag omgevingsvergunning voor het bouwen van woonwagen op de Bosrand 8 ingekomen bij de gemeente Leudal. 5 oktober 2011 o Verweerschrift van de gemeente Leudal inzake een bezwaarschrift d.d. 23 augustus 2011, aangevuld bij schrijven van 12 september 2011, ingediend door de advocaat van de familie RuiterBarel tegen het besluit van het college van B&W van de gemeente Leudal van 14 juli 2011, inzake de gedeeltelijke toewijzing van een verzoek om handhaving.
119 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
20 oktober 2011 o Brief van de gemeente Leudal aan de advocaat van de familie RuiterBarel met het verweerschrift voor de commissie bezwaarschriften op een door hen ingediend bezwaarschrift van 23 augustus 2011. 20 oktober 2011 o Brieven van de gemeente Leudal aan dhr. Raaymakers, dhr. Schneider, mv. C.E. Pruijmboom, mv. M. Pruijmboom en de familie Van de HaarRaaijmakers om als belanghebbenden bij de hoorzitting van de commissie bezwaarschriften aanwezig te zijn op 3 november 2011. 1 november 2011 o Notitie met betrekking tot het toetskader ‘brandoverslag tussen woonwagens’ op de Bosrand door Nieman Raadgevende Ingenieurs. De conclusie van de notitie is dat in tegenstelling tot wat door de familie Ruiter Barel in hun handhavingsverzoek van 28 maart 2011 is aangevoerd, de nieuwbouwvoorschriften van Bouwbesluit 2003 voor deze situatie niet zonder meer van toepassing zijn. De voorschriften van Bouwbesluit 2003 ‘niveau bestaande bouw’ gelden wel te allen tijde, maar deze kennen geen prestatieeisen voor bestaande woonwagens. De gemeente heeft een beoordelingsruimte bij de bepaling of het stellen van hogere eisen dan ‘niveau bestaande bouw’ noodzakelijk is. Wanneer de gemeente van oordeel is dat het niet noodzakelijk is om de nieuwbouwvoorschriften te stellen, hoeft aan de vraag of aan de nieuwbouwvoorschriften wordt voldaan niet meer toegekomen te worden. In het verzoek tot handhaving en het bezwaarschrift van de familie RuiterBarel wordt er verder ten onrechte van uitgegaan dat het Bouwbesluit voorschrijft dat er een keuzemogelijkheid is van ofwel een afstand van 5 meter, of wel het toepassen van een brandwerende gevel. Het Bouwbesluit schrijft geen afstand voor, maar geeft alleen aan dat er in de brandoverslagberekening moet worden gerekend met een fictieve aanwezige afstand van 5 meter, en dat niet mag worden gekeken naar de werkelijke afstand. Of er bij een onderlinge afstand van 5 meter wel of geen brandwerende voorzieningen nodig zijn, volgt uit de berekening. 1 november 2011 o Rapport van BRO met betrekking tot de ruimtelijke onderbouwing standplaats 4 en 8 woonwagencentrum de “Bosrand” te Haelen. Ten behoeve van de legalisatie van de bestaande woonwagens op standplaats 4 en 8 van woonwagencentrum de “Bosrand” in Haelen is het noodzakelijk een kortere afstand aan te houden tot de voorste bouwperceelsgrens. Deze ruimtelijke onderbouwing geeft een juridischplanologische onderbouwing van de inpasbaarheid van deze kortere afstand, ten behoeve van het te nemen afwijkingsbesluit in het kader van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht.
120 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
2 november 2011 o Het college van B&W van de gemeente Leudal ontvangt een aanvraag omgevingsvergunning voor het plaatsen van een woonwagen op het perceel Bosrand 8. 25 november 2011 o Rapport BRO Tegelen met betrekking tot de ruimtelijke onderbouwing van woonwagencentrum de “Bosrand” te Haelen. Ten behoeve van de legalisatie van de bestaande woonwagens op standplaats 4 en 8 van woonwagencentrum de “Bosrand” in Haelen is het noodzakelijk een kortere afstand aan te houden tot de voorste bouwperceelsgrens. Tevens is het wenselijk om in het geval van vervanging ook voor de overige woonwagens de bestaande afwijkende afstand tot de voorste bouwperceelsgrenzen te kunnen aanhouden. Deze notitie heeft een juridischplanologische onderbouwing van de inpasbaarheid van deze kortere afstand, ten behoeve van het te nemen afwijkingsbesluit in het kader van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht. 6 december 2011 o Het college van B&W van de gemeente Leudal heeft besloten, conform het advies van de commissie bezwaarschriften, het bezwaarschrift van de familie Ruiter Barel ongegrond te verklaren en het besluit d.d. 14 juli 2011 in stand te laten. 8 december 2011 o Brief van de gemeente Leudal aan de familie RuiterBarel, de advocaat van de familie RuiterBarel, dhr. Raaymakers, dhr. Schneider, en de secretaris van de commissie bezwaarschriften, waarin de gemeente Leudal het besluit doet toekomen van 6 december 2011.
2012 6 januari 2012 o Brief van een omwonende aan de gemeente Leudal met verzoek om handhaving. Verzoekt om handhaving van het vergunningenbeleid wat betreft Grote Kampweg 49 en binnen de wettelijke termijn van acht weken een besluit te nemen op dit handhavingsverzoek. De gemeente wordt gevraagd haar woord gestand te doen om handhavend op te treden tegen de illegale situatie, zodat er een einde komt aan de overlast die omwonende ondervindt. Omwonende is van mening dat het uitzicht wordt bedorven en dat de waarde van de woning is gedaald door het ontsierende effect op het straatbeeld. Verwezen wordt naar telefonische toezeggingen door de gemeente dat “ het hek opgeruimd moet worden of zou worden”. Ook wordt verwezen naar een brief van 18 mei 2011 waarin de gemeente
121 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
toezegt “het hekwerk te zullen verwijderen indien de bewoners daar zelf niet toe overgaan”. 1 februari 2012 o Brief van de advocaat van de familie RuiterBarel aan de gemeente Leudal, inzake aansprakelijkheidsstelling Advocaat geeft in zijn brief beargumenteerd aan dat er sprake is van huurwaardevermindering van de bewoners van de Grote Kampweg 49 ter grootte van € 29,80 per dag, of te wel € 10.877,00 per jaar, of wel € 130.524,00 tot het einde van het jaar 2011, als gevolg van de ervaren overlast van de buren. 7 februari 2012 o Besluit van het college van B&W van de gemeente Leudal met betrekking tot het handhavingsverzoek d.d. 28 maart 2011 van de familie RuiterBarel Het handhavingsverzoek van de familie RuiterBarel wordt afgewezen, dan wel niet ontvankelijk verklaard met betrekking tot: - Een illegaal geplaatste container in de paardenwei aan de Grote Kampweg, omdat de container op 3 november 2011 is verwijderd. Dit betekent dat de overtreding is beëindigd en dat het handhavingsverzoek op dit onderdeel alsnog wordt afgewezen. - Doordat de familie RuiterBarel geen zicht heeft op locatie Bosrand 4, en geen zicht heeft op de strook gemeentegrond, waar in haar brief over wordt gesproken, wordt zij ten aanzien daarvan niet als belanghebbend aangemerkt, en is haar handhavingsverzoek in zoverre niet ontvankelijk. Doordat voor zowel Bosrand 4, als voor Bosrand 8 een ontwerpbeschikking inclusief bestemmingsplanafwijkingsbesluit voorligt, is sprake van concreet zicht op legalisatie, zodat het handhavingsverzoek op dit onderdeel door het college van B&W van de gemeente Leudal wordt afgewezen. 7 februari 2012 o Besluit van het college van B&W van de gemeente Leudal met betrekking tot handhaving Grote Kampweg Haelen 1. 2. 3. 4. 5.
Het resterend gedeelte van het handhavingsverzoek vanwege strijdige activiteiten op het woonwagencentrum Bosrand afwijzen (zie ook hiervoor). Het handhavingsverzoek inzake het illegaal geplaatst hekwerk toewijzen Het handhavingstraject opstarten vanwege een illegaal geplaatst hekwerk Kennisnemen van twee meldingen uit het meldpunt over een illegaal geplaatst hekwerk Betrokkenen informeren
Er wordt toegelicht dat er zich bouwhekwerken met prikkeldraad aan de voorkant van het huis op gemeentegrond bevinden en aan de zijkanten. Er wordt
122 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
aangegeven dat de hekwerken omgevingsvergunningplichtig zijn. Ook valt er te lezen dat bekend is dat het hekwerk geplaatst is om het gevoel van veiligheid te vergroten. Er wordt gesteld dat het hekwerk enkel een gevoel van schijnveiligheid biedt. Dat dit niet getolereerd kan worden omdat het in strijd is met wet en regelgeving, ontsierend is voor het straatbeeld er een handhavingsverzoek is binnengekomen en diverse klachten van omwonenden en tenslotte dat er geen zicht is op legalisatie. Opstarten van het handhavingstraject – vooraankondiging last onder dwangsom. 7 februari 2012 o Brief van de gemeente Leudal aan de advocaat van de familie RuiterBarel, met betrekking tot afwijzing van het resterende gedeelte van het handhavingsverzoek d.d. 28 maart 2011. 7 februari 2012 o Brief van de gemeente Leudal aan een omwonende met betrekking tot het toewijzing van het handhavingsverzoek 7 februari 2012 o Brief van de gemeente Leudal aan de familie RuiterBarel met betrekking tot vooraankondiging last onder dwangsom. De familie RuiterBarel wordt medegedeeld dat de gemeente niet bereid is medewerking te verlenen aan een dergelijke hekwerk en er geen zicht is op legalisatie. De gemeente is bevoegd bestuursdwang toe te passen en ook om een dwangsom op te leggen. Het hek dient vóór uiterlijk 16 maart 2012 verwijderd te worden. De dwangsom ineens is € 10.000,. Zienswijzen kunnen worden kenbaar gemaakt. 14 februari 2012 o Brief van de gemeente Leudal aan de advocaat van de familie RuiterBarel, met betrekking tot afwijzing van het resterende gedeelte van het handhavingsverzoek d.d. 28 maart 2011, en een toewijzing van een handhavingsverzoek van omwonenden ten aanzien van het illegaal gebouwde hekwerk door de familie RuiterBarel. 21 februari 2012 o Brief van raadslid dhr. Wagemans aan het college van B&W van de gemeente Leudal, in verband met het opleggen van een dwangsom aan de familie Ruiter Barel te Haelen Dhr. Wagemans maakt opmerkingen naar aanleiding van het kennisnemen van de aankondiging van een last onder dwangsom aan de familie RuiterBarel met betrekking tot het verwijderen van het hekwerk.
123 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
Hij spreekt over een verstoorde verhouding tussen de familie en de gemeente Leudal en eerder de gemeente Haelen. Hij concludeert dat op grond van feiten uit de dossiers en dat geen andere conclusie mogelijk is dan dat door de gemeenten niet adequaat is gehandeld. Hij zegt dat hij, op verzoek van de burgemeester, in juli 2010 aanwezig is geweest bij het bezoek van de burgemeester aan de familie” in een poging tot normalisatie te komen van verhoudingen”. Hij zegt dat er tijdens het bezoek harde toezeggingen zijn gedaan op het vlak van handhaving en dat er verwachtingen zijn gewekt. Hij stelt vast dat noch de toezeggingen zijn nagekomen, noch dat de verwachtingen zijn ingevuld. In zijn ogen zijn de verstoorde verhoudingen grotendeel terug te voeren op het bij voortdurend en herhaald verzaken van gemeentelijke zijde om inhoud te geven aan eigen verantwoordelijkheden. Hij geeft aan deze brief te agenderen voor de commissie ruimte van 6 maart 2012. 13 maart 2012 o Besluit van het college van B&W van de gemeente Leudal met betrekking tot last onder dwangsom. Het college besluit tot instemming met de inhoud van de last onder dwangsom en de weerlegging van de zienswijzen van de familie RuiterBarel. Er wordt verwezen naar brief en een email van de advocaat van de familie RuiterBarel, waarin zienswijzen zijn ingediend tegen de vooraankondiging last onder dwangsom. Alle zienswijzen worden weerlegd. Er is geen zicht op legalisatie. In zienswijze 8 geeft de familie RuiterBarel aan dat het juist is dat in beginsel een omgevingsvergunning nodig is voor een erfafscheiding, maar dat het gaat om een tijdelijk bouwwerk. “Zodra de gemeente handhavend optreedt tegen de woonwagenbewoners én garanties afgeeft aan de familie RuiterBarel dat zij zich in hun woning veilig kunnen voelen, is het tijdelijk bouwwerk niet meer nodig”. Ten aanzien van “tijdelijk” wordt de zienswijze weerlegd, omdat er ook voor tijdelijke bouwwerken een omgevingsvergunning dient te zijn. In zienswijze 12 verzoekt de familie RuiterBarel het voornemen tot handhavend optreden te heroverwegen en de reden van het oprichten van het tijdelijk hekwerk aan te pakken. Zij is bereid in een persoonlijk gesprek met een afvaardiging van het college een nadere toelichting te geven. Weerlegging van deze zienswijze: “De ingediende zienswijzen geven geen aanleiding tot heroverwegen van de vooraankondiging last onder dwangsom en het college ziet op dit moment geen aanleiding tot het voeren van een gesprek met de familie RuiterBarel” Ook wordt in het besluit nog gesteld dat de gemeente niet enkel bevoegd is, maar zelfs verplicht is tot handhaving over te gaan. Het hekwerk dient vóór 6 april 2012 verwijderd te zijn. De dwangsom wordt gesteld op € 10.000, in één keer.
124 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
26 maart 2012 o Brief van de advocaat van de familie RuiterBarel aan de gemeente Leudal. Betreft: Pro forma bezwaarschrift tegen het besluit van 7 februari 2012 met betrekking tot het resterende verzoek tot handhaving d.d. 28 maart 2011 de “Bosrand”. 28 maart 2012 o Brief van de gemeente Leudal aan de advocaat van de familie RuiterBarel, inzake de ontvangst van het bezwaarschrift tegen het besluit van het college van B&W van de gemeente Leudal van 7 februari 2012, betreffende de afwijzing van een verzoek om handhavend optreden betreffende de woonwagenlocatie ´Bosrand”. 30 maart 2012 o Brief van de gemeente Leudal aan de advocaat van de familie RuiterBarel in verband met het ontbreken van gronden van bezwaar met betrekking tot de beslissing van het college van B&W van de gemeente Leudal van 7 februari 2012. 3 april 2012. o Uit een B&W besluit van de gemeente Leudal van 29 mei 2012 blijkt dat op 3 april 2012 een bezwaarschrift is ingediend en verzoek om een voorlopige voorziening is gedaan bij de rechtbank in Roermond door de familie RuiterBarel. Naar aanleiding van het verzoek om een voorlopige voorziening is de begunstigingstermijn verlengd van 6 april tot 3 dagen na de uitspraak op het verzoek om een voorlopige voorziening. De uitspraak is gedaan op 10 mei 2012. 11 april 2012. o Controle van de locatie Grote Kampweg 49 naar aanleiding van een melding over bord met tekst “Gemeente Leudal Nacht und Nebel”. (Foto’s in dossier) 17 april 2012. o Besluit van het college van B&W van de gemeente Leudal met betrekking tot de Grote Kampweg 49 Haelen Vooralsnog geen actie ondernemen op het bord in afwachting van de lopende handhavingskwesties over de plaatsing van het hekwerk. De tekst op het bord, zo wordt gesteld, kan objectief gezien worden als opzettelijke belediging aan een openbaar gezag etc.” Tegen deze uitspraak kan aangifte worden gedaan. Besloten wordt nog geen actie te ondernemen hangende de bestuursrechtelijke procedure”. 10 mei 2012. o Brief van de rechtbank Roermond aan de gemeente Leudal met betrekking tot het verzoek tot voorlopige voorziening van de familie Ruiter Barel
125 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
De voorzieningenrechter wijst het verzoek om voorlopige voorziening af. Naar het oordeel van de voorzieningenrechter is “handhavend optreden in deze concrete situatie niet zodanig onevenredig dat hiervan dient te worden afgezien. De stelling van de eisers dat het hekwerk nodig is als beveiliging tegen belagers, heeft de gemeente niet in de belangenafweging hoeven te betrachten aangezien de gemeente heeft aangegeven bereid te zijn tot medewerking aan een ander hekwerk”. 15 mei 2012. o Controlerapport Grote Kampweg 49 De meting van het hek aan de voorzijde was 98 cm tot aan de onderkant van de houten plank en aan de bovenkant (inclusief de houten plank) 1,21 meter. Dit exclusief de uitstekende draadeinden. Uit de controle blijkt dat het hekwerk 1,20 meter hoog is, zich niet bevindt achter de voorgevelrooilijn en ook niet op meer dan een meter van openbaar toegankelijk gebied. Dit betekent dat het hekwerk omgevingsvergunningplichtig is. De borden zijn er nog. 16 mei 2012. o Brief van de gemeente Leudal aan de familie RuiterBarel met betrekking tot het verbeurd verklaren van de dwangsom. Op 10 mei 2012 heeft voorzieningenrechter het verzoek om een voorlopige voorziening afgewezen. De last onder dwangsom is vastgesteld op € 10.000, ineens wanneer het hek niet verwijderd is drie dagen na de uitspraak op het verzoek voorlopige voorziening. Op 15 mei 2012 is geconstateerd dat de overtreding nog niet is opgeheven. De gemeente verzoekt om het totaalbedrag € 10.00,00 over te maken op rekening van de gemeente. De dwangsom moet betaald zijn vóór 26 juni 2012. Er volgt nog een aanmaning. Wanneer niet wordt betaald volg een invordering door middel van dwangbevel. Voor de invordering wordt een gerechtsdeurwaarder ingeschakeld. 19 mei 2012. o email van dhr. Ruiter aan de burgemeester van de gemeente Leudal met betrekking tot diverse onduidelijkheden. 1. Verwezen wordt naar een schrijven van 25 april 2012 , dat de commissie meer tijd nodig heeft om tot een besluit te komen. Dhr. Ruiter zegt geen brief ontvangen te hebben van deze commissie en vraagt om deze brief. 2. Dhr. Ruiter geeft aan dat het overleg van de burgemeester met de chef basiseenheid bij Ruiter met gemengde gevoelen wordt bekeken. Ook geeft hij zijn mening over de politie weer. Hij verwijst naar een “relaas van de avond 13 april 2012, waaruit de onwil blijkt om resultaat te boeken”. 3. “De verwijzing naar contactmogelijkheid met [een ambtenaar van Handhaving en Veiligheid] komt elke keer als zeer schofferend binnen” geeft hij aan.
126 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
29 mei 2012. o Besluit van het college van B&W van de gemeente Leudal met betrekking tot de Grote Kampweg 49 te Haelen: 1. Kennisnemen van de uitspraak op de voorlopige voorziening van de rechtbank Roermond 2. Instemmen met de inhoud van de vooraankondiging last onder bestuursdwang en deze uit laten gaan aan betrokkenen. Het opleggen van een last onder bestuursdwang houdt in dat de gemeente op kosten van de overtreders het hekwerk laat verwijderen. 30 mei 2012. o Brief van de gemeente Leudal aan de familie RuiterBarel met betrekking tot vooraankondiging last onder bestuursdwang. De gemeente Leudal geeft aan dat zij niet verwacht dat het opleggen van een last onder dwangsom met een hoger dwangsombedrag wel het beoogde effect zal resulteren, mede gelet op de opstelling van de familie RuiterBarel. Vandaar het besluit tot last onder dwangsom. Bij belangenafweging en motivering geeft de gemeente aan dat de gemeente niet enkel bevoegd, maar zelfs verplicht is om tot handhaving over te gaan, “het algemene belang dat wordt gediend met het optreden tegen illegale situaties en het voorkomen van ongewenste precedentwerking eist dit”. Verderop wordt gesteld: “Voorts kan handhavend optreden zodanig onevenwichtig zijn tot de daarmee te dienen belangen dat van optreden in die concrete situatie behoort te worden afgezien”. “De gemeente heeft echter geconstateerd dat er in uw geval geen bijzondere omstandigheden als hiervoor bedoeld, aanwezig zijn”. 1 juni 2012. o email van mv. Barel aan de gemeente Leudal met betrekking tot de brief van 30 mei 2012. Mv. Barel verzoekt om uitstel voor verweer. Bovendien geeft zij aan in week 24 het verweerschrift klaar te hebben dan wel een vergunning te hebben aangevraagd. 3 juni 2012. o Brief van raadslid dhr. Wagemans aan het college van B&W van de gemeente Leudal met betrekking tot de inning van opgelegde dwangsom aan de familie RuiterBarel, Grote Kampweg 49 te Haelen. Dhr. Wagemans roept met klem het college van B&W op te besluiten af te zien van inning van de opgelegde dwangsom. 1. Verwezen wordt naar een gesprek van de burgemeester en mv. Barel, waarbij dhr. Wagemans op uitnodiging van mv. Barel aanwezig was. Dhr. Wagemans zegt
127 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
2.
3.
4.
5.
dat de burgemeester tijdens dit gesprek heeft aangegeven dat hij de inning van de dwangsom zou doorzetten ongeacht de vraag wat zich de afgelopen jaren ter plaatse heeft afgespeeld en ongeacht de vraag welke rol de gemeente daarbij heeft gespeeld. Ook verwijst hij weer naar een gesprek van medio 2010 waarbij door de burgemeester toezeggingen zijn gedaan die niet, c.q. zeer onvolledig zijn nagekomen. Getuige een rechterlijke uitspraak is de waarde van de woning van de familie Ruiter Barel fors gedaald op grond van het feit dat de handhaving door de gemeente onvoldoende is geweest. Het hek blijkt nog 10 cm te hoog te zijn. Dhr. Wagemans vindt het niet getuigen van consistent beleid dat een verschil van 10 cm. wordt aangegrepen om alsnog een dwangsom te innen van € 10.000,. Verwijzing naar oprichten van een bouwwerk in de directe omgeving dat strijdig is met het bestemmingsplan en dat het zich hierbij handelt om een verschil van 2 tot 3 meter. Inmiddels is door de familie RuiterBarel hard toegezegd dat het hekwerk met 10 cm verlaagd zal worden zodat ook op dit punt geen aanleiding meer bestaat tot inning van de dwangsom.
4 juni 2012. o email van de gemeente Leudal aan mv. Barel met betrekking tot de brief van 30 mei 2012. De gemeente geeft aan dat de gemeente geen uitstel verleent van de zienswijzentermijn waarom mv. Barel in haar brief van 30 mei vraagt. In deze brief geeft zij aan dat het hek inmiddels verlaagd is tot de vereiste hoogte en daarom niet meer omgevingsvergunningplichtig is. Ook haalt zij in deze brief een kadastrale kaart aan van de firma Reggefiber waaruit zou blijken waar de erfgrens loopt. Tenslotte merkt zij op dat het adres valt onder het bestemmingsplan uit 1997, dat dit buitengebied is en dat de voorgevelrooilijn niet specifiek benoemd of beschreven is. 5 juni 2012. o Controlerapport: Uit controle is gebleken dat het hekwerk 1,20 meter hoog is, zich niet achter de voorgevelrooilijn bevindt en ook niet op meer dan 1 meter van openbaar toegankelijk gebied. 6 juni 2012. o Brief van de gemeente Leudal aan de familie RuiterBarel met betrekking tot definitieve last onder bestuursdwang. De ingediende zienswijzen van de familie RuiterBarel geven geen aanleiding tot het nemen van een ander besluit. De familie RuiterBarel wordt gelast uiterlijk vóór 18 juni 2012 de zonder omgevingsvergunning geplaatste omheining te
128 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
verwijderen en verwijderd te houden. Als niet verwijderd is gaat de gemeente over tot verwijdering. 12 juni 2012 o Brief van de gemeente Leudal aan het raadslid dhr. Wagemans met betrekking tot de inning van de opgelegde dwangsom aan de familie RuiterBarel. Antwoord op brief van dhr. Wagemans van 3 juni 2012. Ten aanzien van de vermeende toezeggingen van de burgemeester d.d. 8 juli 2010: De gemeente heeft in dossiers daar geen bevestiging van gevonden. Wel zegt de gemeente een brief gevonden te hebben van de familie RuiterBarel d.d. 16 september 2010 waarin de volgende zinsnede staat: “er is gesproken over schadeloosstelling en zelfs het woord uitkoop is genoemd”. Als dhr. Wagemans van mening is dat er wel concrete bestuurlijke toezeggingen zijn gedaan, dan wordt dhr. Wagemans uitgenodigd om de stelling nader te onderbouwen en te verduidelijken. Ten aanzien van de stelling over de waardedaling van het pand, stelt de gemeente dat de vastgestelde OZBwaarde inderdaad naar beneden is bijgesteld, maar dat in de gerechtelijke uitspraak nergens staat vermeld dat dit te wijten is aan onvoldoende of gebrekkige handhaving van de gemeente. Ook ten aanzien van deze stelling wordt door de gemeente gevraagd deze nader te onderbouwen door het aanreiken van betreffende uitspraken. Ten aanzien van de hoogte van het hek schrijft de gemeente “de betreffende controle op 5 juni heeft derhalve de “harde toezegging” niet kunnen staven”. 13 juni 2012 o Brief van gemeente Leudal aan dhr. Ruiter met betrekking tot plaatsing hekwerk. Algemene voorwaarden bij huur/bruikleen gemeentegrond en tarieven 2012 huur/bruikleen van grond. Verwezen wordt naar collegevergadering van B&W van de gemeente Leudal van 5 juni 2012. 1. Tijdens de zitting van de voorzieningenrechter van 26 april 2012 heeft de rechter gevraagd of de gemeente wil meewerken aan het plaatsen van een legaal hekwerk. De gemeente wil hieraan meewerken, mits de twee borden en het illegale hekwerk worden verwijderd. 2. De gemeente kan de strook grond voor de woning in bruikleen geven 3. Het college van B&W heeft de plaatsing van de bord “Gemeente Leudal Nacht und Nebel” besproken. De voorzieningenrechter heeft aangegeven dat de tekst provocerend is. Het college van B&W vindt deze tekst ontoelaatbaar en dringt aan op directe verwijdering. Het college van B&W beraadt zich op vervolgstappen als het bord niet wordt verwijderd.
129 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
15 juni 2012 o Brief van een omwonende aan dhr. Wagemans met betrekking tot de mogelijke ondersteuning van omwonende door dhr. Wagemans bij vraagstukken. 18 juni 2012 o email van dhr. Ruiter aan de burgemeester met betrekking tot hek e.d. Dhr. Ruiter verwijst naar de brief van de gemeente Leudal van d.d. 1362012. Verder een mail vol beschuldigen aan de burgemeester. Hij sluit af met “Gedanken sind frei. Kamp Zuiderbork” 18 juni 2012 o email van dhr. Wagemans aan dhr. Ruiter, c.c. burgemeester Leudal. Dhr. Wagemans schrijft aan dhr. Ruiter dat hij in de brief van de gemeente enkele handreikingen leest waar dhr. Ruiter anders op zou kunnen reageren. Dhr. Wagemans schrijft verder dat zijn opvatting verschilt van het gemeentelijke standpunt met betrekking tot de dwangsom en “dat we in de raad een voorstel doen om tot een meer structurele oplossing te komen van dit al jarenlang slepend probleem, maar dat dit bereidheid vraagt van alle partijen”. 18 juni 2012 o Brief van de gemeente Leudal aan de familie RuiterBarel met betrekking tot de feitelijke toepassing bestuursdwang. 18 juni 2012 o email van mv. Barel aan de burgemeester van de gemeente Leudal met betrekking tot het hek en tweede dwangsom Grote Kampweg Haelen Aanleiding van de email is een brief van de gemeente met een aankondiging voor een tweede dwangsom. 6 juni verzoek aan ambtenaar voor verlenging van termijn van 3 dagen om zienswijze te mogen indienen. Is afgewezen. Gemeld aan ambtenaar dat het hek op de juiste hoogte is gebracht. 6 juni was het hek verlaagd tot huidige hoogte en komt nergens meer boven de een meter uit. Gemeente kan in haar ogen geen aanspraak meer maken op de grond door verjaring. Wat betreft de grond zegt zij dat deze al door de vorige eigenaar in gebruik was. Verwijzing naar groenstroken die illegaal c.q. onrechtmatig in gebruik waren genomen door particulieren / verjaring. (Volgens ambtenaar niet ter zake doende of de grond gemeentegrond is). Gemeente lijkt op oorlogspad 8 juni aan een ambtenaar opheldering gevraagd over een eformulier dat “zonneklaar niet door de heer P. Schneider was ingevuld”. Burgemeester heeft hier een cc. van ontvangen. Inmiddels 10 dagen geleden, geen reactie op gekregen.
130 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
Verzoek aan de burgemeester om onderzoek in te stellen naar deze zaak. Zij vindt dit evident omdat de opgelegde dwangsom ten uitvoer is gebracht omdat dhr. Schneider een klacht ingediend zou hebben. De gemeente heeft hem laten weten dat het hek opgegeven moest worden. Dit alles heeft volgens haar geleid tot intimidatie en provocatie van dhr. Schneider richting dhr. Ruiter. “Schneider is o.a. veroordeeld voor de aanval op ons huis in 2002 en is een internationaal bekende crimineel”. Ze wil de onderste steen boven voor wat betreft het eformulier. In Leudal gaat het al net zo als in Haelen: de gemeente probeert het illegale te legaliseren. “Niks lik op stuk beleid, niks geen uitvoering aan het project woonwagenlocaties. Een project dat het college zich ten doel had gesteld en waarbij strikte handhaving ten uitvoer zou worden gebracht”. Ze ziet een reactie aangaande de tweede dwangsom, de grond en het onderzoek naar het eformulier en de ambtenaar graag tegemoet. 20 juni 2012 o Controlerapport Op 20 juni is door een gemeentelijke toezichthouder geconstateerd dat de overtreding niet is beëindigd, terwijl in de last onder bestuursdwang werd aangegeven dat uiterlijk vóór 18 juni 2012 de zonder omgevingsvergunning geplaatste omheining verwijderd moest zijn. Hekwerk aan de voorkant: 1,74 meter hoog over een lengte van 2 meter. Hekwerk links aan de voorkant 1,98 meter hoog over een lengte van 5 meter. Toegangspoort 1,17 meter hoog. Van het hekwerk aan de voorzijde is de hoogte moeilijk te bepalen omdat over de hele lengte grind is gestort en onder het grind beton. Het hekwerk is niet over de gehele linie teruggebracht naar de vereiste 1 meter. Het hekwerk bevindt zich niet achter de voorgevelrooilijn. En ook niet op meer dan een meter van openbaar toegankelijk gebied. Dit betekent omgevingsvergunningplichtig, maar er is geen vergunning aangevraagd. 20 juni 2012 o email van mv. Barel aan een ambtenaar van de gemeente Leudal met betrekking tot aansprakelijkheid. Zij stelt de ambtenaar persoonlijk aansprakelijk voor de te lijden en geleden schade. De gemeente Leudal gunt haar geen tijd voor een bezwaarschrift. Het kaartje van Reggefiber wordt onduidelijk genoemd. Door verjaring, vindt mv. Barel, komt hen de grond toe en de vorige eigenaar had de grond ook al in gebruik. De ambtenaar wordt verweten te volharden in stompzinnige standpunten in plaats van te laten meten door het kadaster.
131 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
20 juni 2012 o email van Margot Barel aan de burgemeester met c.c. aan ambtenaar, Hart van Nederland en advocaat met betrekking tot aankondiging voor het verwijderen van het hek. Mv. Barel geeft te kennen geen toestemming te verlenen voor het verwijderen van het hek. Voor de kosten van het verwijderen accepteren zij geen aansprakelijkheid. Herstel, verletkosten en compensatie voor ongestoord woongenot zullen de gemeente in rekening worden gebracht. Zij geeft aan dat het hek verlaagd is, met uitzondering van het toegangspoortje. Zij vindt de verhoudingen behoorlijk zoek en verwijst naar het woonwagencentrum waar voortdurend grond wordt bijgeroofd, welke ook nog wordt gebruikt voor de opslag van gestolen goederen. Er wordt verwezen naar een email van “afgelopen maandag” waarop ze geen reactie heeft gekregen. Tenslotte eindigt ze te zeggen dat “burgemeester in de korte tijd dat hij optreedt erin geslaagd is de kloof tussen de gemeente en ons nog verder te vergroten”. 21 juni 2012 o De gemeente geeft aan “de onrechtmatige situatie ongedaan te laten maken” en dat de kosten op de familie RuiterBarel zullen worden verhaald. 21 juni 2012 o email van burgemeester aan mv. Barel met betrekking tot de aankondiging voor verwijderen van het hek. Burgemeester zegt mv. Barel dat de emails aan hem gericht voorgelegd worden aan de medewerkers, die als het nodig is inhoudelijk te reageren, dit zeker zullen doen. 21 juni 2012 o Vertrouwelijk ‘draaiboek bestuursdwang’. Het doel van het draaiboek is om de deelnemende partijen aan de bestuursdwang op de Grote Kampweg 49 te informeren. Als taak staat vermeld: Verwijderen van het hek aan de voorzijde van het huis. Coördinator en uitvoering, tevens intermediair is een ambtenaar van de gemeente Leudal. 21 juni 2012. o Persbericht Handhavingsacties in Haelen. Opdracht van het college van B&W van de gemeente Leudal: Op donderdagmiddag wordt een illegaal geplaatst hekwerk aan de Grote Kampweg in Haelen verwijderd. Op grond van wetgeving is plaatsen van een dergelijk hekwerk (omgevings)vergunningplichtig. Aangezien voor het hekwerk geen vergunning is aangevraagd, is concreet zicht op legalisatie niet aan de orde.
132 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
Dan volgt de geschiedenis van het handhavingstraject. Tenslotte iets over de controles: “Gezien de voorgeschiedenis acht het college het niet waarschijnlijk dat het opleggen van een hoger dwangsombedrag wel het beoogde effect zal sorteren. Om die reden en om de situatie in overeenstemming te brengen met de regelgeving is besloten het nietvergunbare hekwerk daadwerkelijk te verwijderen middels het toepassen van een bestuursdwang”. 21 juni 2012. o Verslag briefing inzet bestuursdwang 13:00 uur � � � � �
�
� �
aanleiding last onder dwangsom. Kort de voorgeschiedenis van de last onder dwangsom last onder bestuursdwang. Kort de voorgeschiedenis van de last onder bestuursdwang opsomming taken deelnemende partijen. (o.a. inzet politie. Te lezen is: “Gelet op de bijzondere aard van de bestuursdwangmaatregel en de houding van overtreders is een verstoring van de openbare orde mogelijk. Om een veilig werkklimaat te garanderen zal de inzet van de politie in haar algemeenheid gewenst en noodzakelijk zijn”. Over de inzet van de brandweer staat : “De brandweer zorgt voor eventuele bluswerkzaamheden”. persbericht: is eerder verstuurd dan gepland, ter nuancering en toelichting. Dit vanwege de vele persvragen doordat de familie RuiterBarel de pers vooraf heeft geïnformeerd. debriefing/ evaluatie na afloop. aandachtspunten burgemeester
In het verslag staat hier o.a. het volgende over genoteerd: De burgemeester vertelt dat hij de ochtend van 21 juni nog telefonisch contact heeft gehad met dhr. Ruiter. Dhr. Ruiter heeft toen gezegd zich te verzetten “tot de dood” tegen de handhavingsactie. Te lezen valt dat dhr. Ruiter heeft gedreigd molotovcocktails te gaan gooien. Bovendien staat te lezen dat “dhr. Ruiter heeft aangegeven dat er doden gaan vallen”. Op de vraag van de burgemeester of hij dit alles als een dreigement moest opvangen en wie er dan precies dood zou gaan, is door dhr. Ruiter aangegeven dat hij (dhr. Ruiter) vermoedelijk zelf dood zou gaan of zijn zoon. Dit telefoongesprek is aanleiding geweest voor de burgemeester om contact te zoeken met de korpschef van de politie Limburg Noord. Ook is n.a.v. dit telefoongesprek de veiligheidsregio Venlo ingeschakeld. Bovendien is toen besloten om de leden van de brandweer mee te nemen. Ook worden hondenbegeleiders ingezet. De burgemeester geeft tot slot aan “dat, indien de zaak mocht escaleren, het eindoordeel, over het al dan niet terugtrekken, bij de politie ligt”. � afsluiting. “Ter afsluiting wordt opgemerkt dat de actie een actie is die alleen maar verliezers kent”.
133 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
�
verwacht werd dat de actie om 15:30 uur beëindigd zou zijn.
21 juni 2012 o Verslag debriefing bestuursdwang Grote Kampweg te Haelen. Uit het verslag: � Aanleiding: zie verslag briefing � Tijdpad: 19:00 uur einde van de actie. � Effectuering bestuursdwang: verwezen wordt naar verslag van de escalatie opgesteld door uitvoeringscoördinator. � Evaluatie bestuursdwang. Op het moment dat de betrokken collega’s arriveerden op het gemeentehuis was dhr. Ruiter voortvluchtig waardoor de politie niet aanwezig was bij de debriefing. De brandweer en de bergingswerkers waren niet aanwezig op de debriefing. � De burgemeester heeft zijn waardering uitgesproken voor de betrokkenheid en professionaliteit van de ambtenaren op locatie en in het gemeentehuis. � De medewerkers hebben aangegeven wat goed ging tijdens de actie en wat, achteraf gezien, beter of anders had gekund: � Er was besloten in overleg met politie om de weg niet af te zetten. o Er werd een COPI ingericht vanwege het feit dat was opgeschaald tot GRIP 1. “Eerst geen Copi en een uur later wel” valt er te lezen” o In eerste instantie was uitvoeringscoördinator, waarnemend AOVer ter plaatse o Van 16:00 uur is de ambtenaar openbare veiligheid naar locatie gegaan. o In onderling overleg met de politie is besloten dat er op dat moment (nog) geen aanleiding was voor nazorg ten opzichte van mevrouw Barel en hun zoon. � Nazorg. � Media. De familie RuiterBarel heeft zelf de pers vooraf geïnformeerd. Zo was er een verborgen minicamera op de locatie opgesteld door Omroep 3ML en waren er een aantal cameraploegen aanwezig tijdens de uitvoering van de handhavingsactie. 24 juni 2012. o Verslag effectuering bestuursdwang d.d. 21 juni 2012 door de uitvoeringscoördinator. (Hier is alleen vermeld wat dit verslag extra toevoegt.) � Dit verslag spreekt van “tevens heeft hij (burgemeester) aangegeven dat de heer Ruiter net voor de briefing contact met hem heeft gehad en gedreigd heeft zich zelf in brand te steken”. � Er was veel publiek. Ondanks afspraak toch een groep van +/ 8 personen van woonwagencentrum op de hoek van de Heimarkt. (Zie opmerking verslag van de debriefing: besloten tot geen wegafzetting) � Bij aankomst op de Grote Kampweg gaf dhr. Ruiter een interview. Er is gewacht met het aanspreken van dhr. Ruiter. Toen de coördinerend ambtenaar
134 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
dhr Ruiter aansprak was zijn reactie “Wilt u mij geen hand geven, want ik vind u verwerpelijk, u heeft innige banden met criminele woonwagenbewoners en u wilt mij een hand geven. Wilt u van mijn grond afgaan”. Zo valt te lezen in het verslag. Vervolgens zijn de bergers gewenkt om te komen. Vanaf dat moment escaleerde de situatie. Brandende vloeistof, scheldkanonnades, pijl en boog. Tijdens de opschaling heeft de politie de boa’s gevraagd de wegafzetting te verzorgen. Na een tijdje is mv. Barel toegelaten binnen het door de politie afgezette gebied. Toen zij de coördinerend ambtenaar zag begon ze te schelden, valt er te lezen. De coördinerend ambtenaar schrijft: “op dat moment was het voor mij onbegrijpelijk dat de politie haar binnen het gemarkeerde gebied had gelaten en vervolgens niet optrad tegen de beledigende taal van haar zijde naar mij. Ik werd zelfs een keer door de politie gesommeerd om naar de inmiddels geplaatste COPIbak te gaan.”. Tijdens het afbreken gaf mv. Barel aan dat de linkerzijde van het hekwerk niet onder de aanschrijving viel. De gerechtsdeurwaarder stelde hierover een vraag. De coördinerend ambtenaar heeft toen telefonisch contact gezocht met een andere ambtenaar en vervolgens de bergers opdracht gegeven het geheel af te breken. 25 juni 2012. o Verslag nabespreking inzet bestuursdwang Grote Kampweg. �
� �
� �
�
Integrale evaluatie: de burgemeester deelt mee dat naar aanleiding van de ontwikkelingen bij de uitvoer van de handhavingsactie een grondige integrale evaluatie door een onafhankelijke partij zal plaatsvinden. Namens de gemeente zal de interne evaluatie begeleid worden door een ambtenaar van de gemeente Leudal. De politie voert de interne evaluatie zelf uit. Het moment moet dus nog komen dat de beide evaluaties langs elkaar kunnen worden gelegd en conclusies kunnen worden getrokken ten aanzien van de inzet. Nazorg. Voor alle betrokkenen. “mv. . Barel en haar zoon zullen ook benaderd worden vanuit het oogpunt van nazorg”. Media. De gemeente ontvangt veel (negatieve) reacties uit het land. Met name per mail en per telefoon. De pers heeft alle vragen kunnen stellen aan de burgemeester. Inmiddels is er een wobverzoek ingediend aangaande het dossier. Ook dagblad de Limburger en L1 hebben om inzage van het dossier verzocht. Samenwerking politie. In het verslag staat: “de inzet heeft het gevoel van veiligheid vergroot”. Publieke opinie. “Grote Kampweg is politiek dossier met grote betrokkenheid vanuit de raad. Eerst vindt er een deugdelijke evaluatie plaats en pas daarna een debat. De evaluatieresultaten zullen besproken worden met het presidium van de gemeenteraad.”. Overig: Contact zal worden gezocht met overbuurvrouw, gerechtsdeurwaarder en op het woonwagencentrum door en/of gemeente politie.
135 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
25 juni 2012. o Brief van de burgemeester aan de gemeenteraad met betrekking tot de toelichting handhavingsacties illegaal hekwerk te Haelen (aangepast conform toezegging) gemeentelijke verklaring. Verduidelijking van de aanleiding, de gemaakte afwegingen en de gang van zaken met betrekking tot de handhavingsacties, zoals deze op 21 juni hebben plaats gevonden. Aanleiding: “De gemeente Leudal heeft zich afgelopen donderdag d.d. 2162012 genoodzaakt gezien tot oplegging van bestuursdwang in verband met een illegaal hekwerk aan de grote Kampweg te Haelen. Gedurende een periode van ongeveer anderhalf jaar heeft de gemeente voortdurend tevergeefs inspanningen verricht om de familie Ruiter Barel uit te leggen aan welke regels het hekwerk moet voldoen, alternatieven aangedragen om tegemoet te komen aan de behoefte aan veiligheid en aangegeven wat de consequenties zijn als ze de situatie niet legaal maken”. Pers: De gemeente was op de hoogte dat de familie RuiterBarel de pers vooraf geïnformeerd had over de handhavingsacties. Er kwamen veel persvragen bij de gemeente. Deze gaven aanleiding om het persbericht eerder te versturen dan gepland, dit ter nuancering en ter toelichting. Bij aankomst op de Grote Kampweg was de pers dhr. Ruiter aan het interviewen. Om onveilige situaties te voorkomen heeft de gemeente gewacht met het starten van de handhavingsacties. Tenslotte: De burgemeester is de pers niet uit de weg gegaan en heeft ieder verzoek tot toelichting gehonoreerd. Het presidium wordt uitgenodigd om een voorstel tot evaluatie met de burgemeester te bespreken. 28 juni 2012. o email van de burgemeester aan de griffier met betrekking tot een aangepaste brief. De burgemeester stuurt de griffier de brief met de aanpassing, zoals uitgesproken in de raadsvergadering van 26 juni 2012 met het verzoek deze door te geleiden naar de leden van de gemeenteraad en te plaatsen op de gemeentesite. “De aanpassing betreft de laatste regel en het onderwerp” geeft hij aan. 28 juni 2012. o email van de griffier aan de raadsleden van de gemeente Leudal met betrekking tot de gecorrigeerde brief van de burgemeester aan de gemeenteraad, voorgelezen in de raadsvergadering van 26 juni 2012, inzake handhavingsacties hekwerk. Bijlagen: Brief van de burgemeester aan de gemeenteraad van 25 juni 2012 over de handhavingsacties hekwerk.
136 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
In de bijlage bij deze email zit de gecorrigeerde versie van de brief van de burgemeester. Op 26 juni jl. is blijkbaar een brief uitgedeeld aan de leden van de gemeenteraad, maar de burgemeester heeft tijdens het voorlezen van de brief de tekst bewust iets anders uitgesproken dan verwoord in de brief. (aanpassing betreft de laatste regel en het onderwerp). 30 juni 2012. o email van mv. Barel aan raadslid dhr. Hermans met als onderwerp: teleurgestelde reactie �
�
�
�
� � �
�
De email blijkt een reactie te zijn op een email van dhr. Hermans. Ze geeft aan “dat van alle fracties de fractie van RonduitOpen altijd het meest ondersteunend is geweest” etc. Ook zegt ze de mening te hebben dat de wethouder van Ronduit Open een slechte rol heeft gespeeld en de fractie hem zijn gang heeft laten gaan. Boze woorden over het hek, het weghalen van een trottoir, een hek zonder vergunning van 2 meter, een kwalijke rol van een raadslid, over de coördinerend ambtenaar. Dat de coördinerend ambtenaar op 21 juni dhr. Ruiter kwam vertellen dat hij het hek moest afbreken noemt ze pure provocatie. Verwijzing naar een brief van de coördinerend ambtenaar van 1 juni 2011 over wanneer het kadaster metingen zou komen doen. “Een brief die nooit verstuurd is”, schrijft ze. (zie ook 1 juni 2012). Aangegeven : op woensdagavond 20 juni en donderdagochtend aangedragen dat het hek niet op gemeentegrond stond, dat het hek verlaagd was en dat ze geen toestemming gaven voor verwijdering. Bovendien dat de gemeente voor de kosten van verwijdering verantwoordelijk was gesteld. “Toen nog niet kunnen bevroeden dat het zo uit de hand zou lopen.” “De publieke opinie is op onze zijde en ik zal me daarvoor blijven inspannen.” Tenslotte schrijft ze dat ze op 1 februari een schadeclaim hebben ingediend middels hun advocaat en dat die als eerste betaald moet worden en dat daarin staat dat de gemeente hen moet uitkopen. “Dan kan de gemeente verder gaan, nu zullen de procedures blijven komen ook op gebied van handhaving”. De raad heeft het college haar gang laten gaan en nog steeds het vertrouwen in de burgemeester niet opgezegd.
3 juli 2012 o Onafhankelijke commissie ingesteld, onderzoeksopdracht vastgesteld. 4 juli 2012 o Persbericht Start evaluatie handhavingsacties Grote Kampweg Haelen. Op 3 juli is met instemming van de leden van de gemeenteraad door de waarnemend burgemeester een onderzoeksopdracht vastgesteld en een onafhankelijke commissie ingesteld. In de evaluatie zal de vraag centraal komen te
137 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
staan of de handhavingsactie zorgvuldig is voorbereid en uitgevoerd. Ook zal de onderzoekscommissie worden gevraagd om te beoordelen of er onder de gegeven omstandigheden alternatieven voor handen waren en welke lessen voor de toekomst hieruit getrokken kunnen worden. De commissie gaat op korte termijn van start en is gevraagd zo spoedig mogelijk haar bevindingen aan de burgemeester te rapporteren, waarna bespreking met de raad zal plaatsvinden. 5 juli 2012. o Brief van gerechtsdeurwaarder aan de gemeente Leudal De gerechtsdeurwaarder is aanwezig om procesverbaal op te maken. Gerechtsdeurwaarder schrijft dat de zaak escaleerde toen het eerste hek door de werklieden op hun vrachtwagen werd geladen. “Schermutselingen tussen de politie en dhr. Ruiter, waarbij deze eerst met molotovcocktails (benzine) en naderhand met een handboog dreigde, hadden tot gevolg dat de werkzaamheden vooralsnog gestaakt werden. Nadat de politie de woning, de achtertuin en de nabij gelegen landerijen had doorzocht, waaruit bleek dat dhr. Ruiter was gevlucht, werd het sein veilig gegeven en hebben de werklieden om omstreeks 16:30 uur hun werkzaamheden hervat”.
138 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
Bijlage 2: Onderzoeksopzet Evaluatie handhaving Grote Kampweg
1.
Inleiding en aanleiding tot de evaluatie
Het college van de gemeente Leudal heeft zich donderdag 21 juni 2012 naar haar mening genoodzaakt gezien tot uitvoering van bestuursdwang in verband met de aanwezigheid van een illegaal geplaatst hekwerk aan de Grote Kampweg 49 te Haelen. De burgemeester heeft aan dit besluit uitvoering gegeven. Gezien de ontwikkelingen bij de uitvoering van de handhavingsactie en de maatschappelijke impact daarvan heeft waarnemend burgemeester Smulders van Leudal op 26 juni 2012 in de gemeenteraad een evaluatie aangekondigd en de wens uitgesproken de raad bij de onderzoeksvraag te betrekken. Gelet op de complexiteit van de casus en het feit dat de gemeente Leudal lessen wil trekken uit het geheel is het van groot belang dat de evaluatie met voldoende diepgang wordt vormgegeven. De commissie is dan ook van mening dat een evaluatie van de handhavingsactie op 21 juni 2012 geen zin heeft als ook niet de gehele voorgeschiedenis van het dossier ( i.c. vanaf 1998) daarbij wordt bezien. De juridificering waarin deze casus terecht gaat komen vraagt om de grootst mogelijke zorgvuldigheid in de werkwijze van de commissie. De volledigheid van de evaluatie is in de ogen van de commissie dan ook belangrijker dan het tijdvak waarbinnen het evaluatieonderzoek moet zijn afgerond. Het is namelijk ook de enige ( en laatste?) kans in dit dossier om een gedegen en goed onderbouwd rapport uit te brengen. De planning die de evaluatiecommissie in de onderzoeksopzet in paragraaf 6 weergeeft weerspiegelt deze gedachte. De hier gepresenteerde onderzoeksopzet geeft de wijze van onderzoek van de evaluatie weer, conform de gedachten van de evaluatiecommissie. 2. Onderzoeksvragen In het evaluatieonderzoek staan de volgende hoofdvragen centraal, zoals deze af te leiden zijn uit de aankondiging van de evaluatie (ontvangen door de voorzitter van de Evaluatiecommissie van burgemeester Smulders op 4 juli 2012): 1. In hoeverre was de handhavingsactie te Haelen op donderdag 21 juni jl., die vooraf gegaan werd door een uitspraak van de voorzieningenrechter te Roermond, zorgvuldig in voorbereiding en uitvoering (proportionaliteit), in het licht van de directe aanleiding en de historie van dit handhavingsdossier van het perceel aan de Grote Kampweg te Haelen.
139 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
2. Waren er onder de gegeven omstandigheden en historie alternatieven (subsidiariteit van de actie), waarbij ook aandacht voor een vraag als “Had escalatie voorkomen kunnen worden?” 3. Welke adviezen uit onderhavige casus kunnen worden geformuleerd. Adviezen richting het operationeel handelen van de burgemeester en de ambtelijke organisatie.
2.1. Subvragen Uit de hoofdvragen van het onderzoek zijn volgens de evaluatiecommissie de volgende subvragen af te leiden: Ten aanzien van hoofdvraag 1: Historie van het dossier 1.1. Welke partijen maken onderdeel uit van de historie dit dossier? 1.1.1. Wat zijn de profielen van deze partijen? 1.1.2. Is er sprake van specifiek beleid geweest in de voormalige gemeente Haelen en in de gemeente Leudal met betrekking tot woonwagenbewoners en woonwagenkampen in het licht van het dossier Bosrand/Grote Kampweg? 1.1.3 Waar past de handhavingsactie van 21 juni jl. in de historie van dit dossier? 1.1.4. Is er sprake van meerdere handhavingsacties, c.q. handhavingsvragen in dit dossier, of is de actie van 21 juni jl. de enige? Het hek De handhavingsactie heeft betrekking op de aanwezigheid van een naar de mening van de gemeente Leudal geplaatst illegaal hek. 1.2. Waarom is dit hek aanwezig op de Grote Kampstraat 49 te Haelen? 1.2.1. Waarom is dit hek illegaal? 1.2.2. In welke mate hangen redenen voor de aanwezigheid van het hek en de illegaliteit van het hek met elkaar samen, of verschillen zij? Rechtspraak met betrekking de casus 1.3. Wat is de uitspraak van de voorzieningenrechter te Roermond met betrekking tot de handhavingsactie? 1.3.1. Is de uitspraak van de voorzieningenrechter, inzake de handhavingsactie met betrekking tot het hek de enige rechtszaak in het dossier, of is er sprake van meerdere rechtszaken of vormen van rechtszaken. 1.3.2. Wat zijn de uitkomsten van deze rechtszaken, en in welke mate zijn deze rechtszaken relevant voor de handhavingsactie op 21 juni jl. De handhavingsactie zelf 1.4. Uit welke handelingen bestond de voorbereiding van de handhavingsactie van 21 juni?
140 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
1.4.1. Wie is bij de voorbereiding van de handhavingsactie betrokken? 1.4.2. Welke informatie was bij de voorbereiding beschikbaar over de (eventuele) gemoedstoestand van de betrokkenen? 1.4.3. Wie is bij de uitvoering van de handhavingsactie betrokken? 1.4.4. Hebben de verschillende betrokkenen bij de handhavingsactie elkaars gedragingen beïnvloed? 1.4.5. Zijn de handelingen van de verschillende betrokkenen verenigbaar met algemene normen en waarden? En in welke mate is dit niet het geval? 1.4.6. Is de handhavingsactie effectief geweest? Dat wil zeggen is het hek verwijderd? 1.4.7. Wat zijn de kosten geweest van de handhavingsactie, zowel in termen van voorbereiding, uitvoering, als nakomende effecten. Na de handhavingsactie (nazorg) 1.5. Welke nazorg is na de handhavingsactie georganiseerd voor welke personen? 1.5.1. Voor welke inspanningen staat de gemeente Leudal in termen van veiligheid en nazorg voor de familie RuiterBarel? Vraagstuk van proportionaliteit 1.6. In welke mate is de handhavingsactie, gegeven de bevindingen met betrekking tot de eerdere vragen, proportioneel te noemen? Zowel in juridische als in economische termen? Ten aanzien van hoofdvraag 2: 2.1.
2.2 2.3.
2.4. 2.5.
Hoe kan het dossier in termen van haar historie gekarakteriseerd worden? Is hier sprake van een klassiek handhavingsdossier, een burenruzie, een conflict tussen meerdere partijen, of nog iets anders? Gegeven de karakterisering vanuit vraag 2.1. is de vraag aan de orde, in welke mate en op welk moment er welke alternatieven voor handen zijn/waren? Welke karakteristieken kennen deze alternatieven? Dat wil zeggen, zijn deze alternatieven van strafrechtelijke, bestuursrechtelijke, bestuurlijke, sociaal culturele, gedragsmatige, diplomatieke en/of economische aard? Welke (combinatie van) alternatieven had(den) een escalatie kunnen voorkomen, en op welk moment hadden deze alternatieven ingezet moeten worden? Zijn deze alternatieven nog uitvoerbaar en kunnen zij leiden tot een effectieve oplossing voor de lange(re) termijn?
Ten aanzien van hoofdvraag 3: 3.1.
3.2.
Welke bevindingen uit het onderzoek met betrekking tot de hoofdvragen 1 en 2 kunnen onderwerp van verbetering en advies zijn? Zowel voor het operationeel handelen van de burgemeester, andere gemeentelijke organen, de gemeentelijke organisatie, als voor de casus in zijn geheel? Welke bestpractices hebben zich in de historie van de handhavingsactie voorgedaan?
141 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
3.3. 3.4. 3.5. 3.6.
3.7.
Welke worstpractices hebben zich in de historie van de handhavingsactie voorgedaan? Wat zijn de kosten en baten geweest van de verschillende best en worst practices? Welke onderdelen van de handhavingsactie op 21 juni jl. (ansich) zijn naar het oordeel van de evaluatiecommissie goed verlopen en welke minder goed? Kunnen de verschillende voorstellen tot verbetering bij elkaar genomen worden en invulling geven aan een totaaloplossing voor het vraagstuk rondom de Grote Kampweg 49, of is dit niet mogelijk? Welke aanbevelingen kunnen op basis van de verschillende voorstellen voor verbetering worden gegeven ten aanzien van het politiek bestuurlijk handelen van de verschillende bestuursorganen in de gemeente Leudal (burgemeester, college van B&W, gemeenteraad en ambtelijke organisatie).
3. Onderzoeksmiddelen Gezien de primaire onderzoeksvraag naar de gebeurtenissen op 21 juni jl, alsmede de onderzoeksvragen de historie van het handhavingsdossier te betrekken bij het onderzoek, en mogelijke alternatieven voor handhaving te onderzoeken, is het voor haar onderzoek noodzakelijk dat de evaluatiecommissie zonder voorbehouden beschikt over alle relevante correspondentie, ambtelijke stukken, rechtbankverslagen, beeldverslagen, aangiften met betrekking tot dit dossier, stukken in de pers en sociale media etc.. Alleen op deze wijze kan zij een zo volledig mogelijk overzicht van alle objectieve feiten maken, die zich in dit dossier hebben voorgedaan vanaf het jaar 1998. Feiten die uit de verschillende stukken van verschillende zijden afgeleid zullen moeten worden, waarbij de onderliggende stukken ontdaan zullen moeten worden van subjectieve elementen. Daarbij wordt gestreefd naar een zo groot mogelijke volledigheid van bronnen, zodat bronnen met elkaar vergeleken kunnen worden, en ook op deze wijze kunnen bijdragen aan een objectieve weergave van feiten, waarmee de hoofdvragen 1 en 2 beantwoord kunnen worden. Daarnaast zullen op basis van het bronnenonderzoek gesprekken gevoerd worden met betrokken ambtenaren, bestuurders, raadsleden, de leidinggevende politiefunctionaris en de betrokken burgers in dit dossier, waaronder de familie RuiterBarel en de bewoners van de Bosrand, zodat verschillende ontbrekende feiten ingevuld kunnen worden. Van alle gesprekken zullen verslagen gemaakt moeten worden van welke verslagen de feitelijke juistheid door de betrokkenen geaccordeerd zullen moeten worden. Op basis van de door de evaluatiecommissie vastgestelde feiten zullen vervolgens de verschillende hoofdvragen en af te leiden subvragen nader beantwoord worden. Daarmee wordt tevens de basis geschapen voor de eindrapportage, waarin allereerst alle bevindingen zullen worden vormgegeven. Vervolgens zullen ook de conclusies en aanbevelingen door de evaluatiecommissie worden toegevoegd. 4. Onderzoekscommissie De onderzoekscommissie evaluatie handhavingsacties Grote Kampweg 49 bestaat uit:
142 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
Mr. Willem Zeyl, voormalig hoofdofficier van Justitie te Roermond (voorzitter) Mr. Jos van Hout (thans: gemeentesecretaris Oirschot + voorzitter rekenkamer Leudal) en Dr. Simon Duindam (thans: onderwijsarchitect MGNS Bedrijfsscholen + lid/onderzoeker rekenkamer Leudal). Alle drie de leden van de onderzoekscommissie zijn op persoonlijke titel gevraagd, gezien hun expertise. De commissie wordt ondersteund door onafhankelijke onderzoekers. 5. Eindrapport Het eindrapport zal antwoord geven op de concrete onderzoeksvragen, zoals eerder weergegeven bij onderzoeksvragen. De evaluatiecommissie zal aanbevelen dit rapport openbaar te maken. De evaluatiecommissie zal de burgemeester van de gemeente Leudal, als opdrachtgever van het onderzoek, de bevindingen van de commissie ter hand stellen en hem aanbevelen de bevindingen van de commissie integraal onder de aandacht van de gemeenteraad te brengen.
143 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
Bijlage 3: Kosten procedures en andere kosten te betalen door de gemeente Haelen / Leudal/provincie Limburg met betrekking tot het dossier Grote Kampweg 49 461998 Rechtbank Roermond
procedure studiegroep Leudal griffiekosten
200,00
822001 Raad van State
betaald griffierecht
420,00
kosten procedure
817,00
1832003 Rechtbank Roermond
kosten procedure
644,00
door eisers gestorte griffierecht kosten
116,00
1932003 Rechtbank Roermond
kosten procedure
Raad van State
1252003 gemeente Haelen 372003 Rechtbank Roermond 2812004 Rechtbank Roermond 872004 gemeente Haelen 1572004 Rechtbank Roermond 15122004 Rechtbank Roermond
80,55
door eisers gestorte griffierecht kosten
109,00
vergoeding eerdere proceskosten
322,00
kosten procedure
805,00
door eisers gestorte griffierecht kosten
116,00
kosten procedure
644,00
door eisers gestorte griffierecht kosten
116,00
Vrijstellingsbeschikking artikel 19, lid 1
2250,00
kosten procedure
644,00
door eisers gestorte griffierecht kosten
116,00
proceskosten
966,00
door eisers gestorte griffierecht kosten
136,00
2022005
bekendmaking staatscourant en streekbode
421,32
1462006 Rechtbank Roermond
kosten beroepsprocedure
644,00
door eisers gestorte griffierecht kosten
138,00 644,00 5590,58
2442007
kosten procedure dwangsom behorende bij de rechtelijke uitspraak van 15 juli 2004 onderzoeken wel of geen noodzaak brandwerende voorziening bosrand 4 en 8
1162007 BRO Tegelen
Bestemmingsplan
2775,00
2942008 Rechtbank Roermond
kosten procedures (3 casussen)
1932,00
2172006 Rechtbank Roermond 1432007 Deurwaarder dwangsom
2522010 Raad van State Raad van State 8122010 Raad van State Raad van State sep12 Evaluatiecommissie Totaal
144 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49
7500,00
door eisers gestorte griffierecht kosten (x3)
423,00
kosten procedure
437,00
door eisers gestorte griffierecht kosten
150,00
kosten procedure
874,00
door eisers gestorte griffierecht kosten kosten van onderzoek door de ingestelde evaluatiecommissie Grote Kampweg 49
150,00 40000,00 70180,45
145 Evaluatie handhavingsactie Grote Kampweg 49